Βαθμός αποδοχής της Υπηρεσίας VoIP από εκπαιδευτικούς και σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Transcript

1 Βαθμός αποδοχής της Υπηρεσίας VoIP από εκπαιδευτικούς και σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δραγογιάννης Ι. Κωνσταντίνος 1, Παπαντώνη Ηλιάνα 2, Δούμουρας Σ. Ανδρέας 3 1 Μεταπτυχιακός φοιτητής του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών kdragogiannis@sch.gr 2 Εκπαιδευτικός κλάδου ΠΕ60 ipapantoni@sch.gr 3 Εκπαιδευτικός κλάδου ΠΕ17.04 adoumouras@sch.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η υπηρεσία τηλεφωνίας μέσω διαδικτύου (Voice over Internet Protocol, VoIP) προσφέρει τη δυνατότητα φωνητικής συνομιλίας σε πραγματικό χρόνο, με μηδενικό κόστος, για όποιον διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο. Η υπηρεσία αυτή παρέχεται και στους πιστοποιημένους χρήστες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά τη δημιουργία και τη λειτουργία της συγκεκριμένης υπηρεσίας κυρίως από σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά και από εκπαιδευτικούς. Στην παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε συλλογή δεδομένων για ποσοτική ανάλυση. Από την ανάλυση αυτή προέκυψε ότι, μέχρι τα τέλη του Δεκεμβρίου 2014, υπήρχαν εξακόσιοι έξι (606) ενεργοποιημένοι λογαριασμοί VoIP του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Η πλειοψηφία των λογαριασμών αυτών ανήκουν σε προσωπικούς λογαριασμούς εκπαιδευτικών και μάλιστα το μεγαλύτερο ποσοστό ανήκει σε άνδρες εκπαιδευτικούς. Αξιοσημείωτη τέλος είναι η υπεροχή των ενεργοποιημένων λογαριασμών των σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης έναντι αυτών της Δευτεροβάθμιας. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: VoIP, Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών, Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχουν διεισδύσει εκτός από το επίπεδο διδασκαλίας και στο επίπεδο της διοίκησης των σχολικών μονάδων (Μητρόπουλος, 2012), δεδομένου ότι μέσω των τεχνολογιών αυτών διευκολύνεται το έργο των διευθυντών και η ασκούμενη διοίκηση γίνεται αποτελεσματικότερη (Παπαδόπουλος, 2012; Ρεντίφης, 2013). Η ηλεκτρονική επικοινωνία αποτελεί έναν τομέα στον οποίο χρησιμοποιούνται οι νέες τεχνολογίες στην εκπαιδευτική διοικητική πράξη (Μητρόπουλος, 2012; Τσολακίδης & Φώκιαλη, 1998). Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (ΠΣΔ) είναι ένα εκπαιδευτικό δίκτυο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, το οποίο διασυνδέει σχολεία, εκπαιδευτικούς, μαθητές και διοικητικές μονάδες (Παρασκευάς, 2011). Το ΠΣΔ, μεταξύ άλλων, προσφέρει στους χρήστες του υπηρεσίες επικοινωνίας, μέσω των υπηρεσιών: α) του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, που είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο β) των λιστών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, γ) των ομάδων αλληλογραφίας σχολείων, δ) της υπηρεσίας καταλόγου, και ε) της υπηρεσίας επικοινωνίας και συνεργασίας, που είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στην υπηρεσία της επικοινωνίας και συνεργασίας. Η δομή της εργασίας είναι η ακόλουθη. Αρχικά, αναφέρεται το θεωρητικό πλαίσιο της έρευνας, καθορίζοντας τη συμβατική τηλεφωνία και την τηλεφωνία μέσω πρωτοκόλλου IP και περιγράφοντας σύντομα τις δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα της τελευταίας. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η ερευνητική μέθοδος που ακολουθήθηκε. Κατόπιν, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα και το άρθρο ολοκληρώνεται με τα συμπεράσματα της μελέτης.

2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Συμβατική τηλεφωνία Στο Σχήμα 1 απεικονίζονται τα κύρια μέρη που απαιτούνται για την επικοινωνία μεταξύ δύο χρηστών με όρους συμβατικής τηλεφωνίας. Κάθε χρήστης διαθέτει μια (συμβατική) τηλεφωνική που χρησιμοποιείται, εκτός των άλλων, για την πληκτρολόγηση του αριθμού που αντιστοιχεί στην "ταυτότητα" του καλούμενου. Η όλη διαδικασία από τη στιγμή που ο χρήστης θα σηκώσει το ακουστικό μέχρι να περατωθεί η τηλεφωνική σύνδεση, είναι τελείως διαφανής στο χρήστη. Ο τηλεπικοινωνιακός πάροχος αναλαμβάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες που αφορούν τόσο την κατάλληλη επεξεργασία του σήματος ομιλίας του χρήστη, όσο και την απαραίτητη σηματοδοσία για την πραγματοποίηση της κλήσης. Χρήστης Α Τηλεπικοινωνιακή Τηλεπικοινωνιακός πάροχος Τηλεπικοινωνιακή Χρήστης Β Σχήμα 1: Συμβατική τηλεφωνική σύνδεση μεταξύ δύο χρηστών. Τηλεφωνία μέσω πρωτοκόλλου IP (VoIP) Η υπηρεσία VoIP όλο και περισσότερο γίνεται το πιο δημοφιλές μέσο επικοινωνίας φωνής, δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από διάφορες επικοινωνιακές συσκευές, όπως λ.χ. ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, PDA κ.α. (Zade & Tembhurkar, 2014; Saeed & Hamid, 2014). Αναλυτικότερα, στην περίπτωση της τηλεφωνίας μέσω του πρωτοκόλλου IP (VoIP), ο χρήστης μπορεί να επικοινωνήσει με τρεις διαφορετικούς τρόπους (Σχήμα 2). Η περίπτωση της επικοινωνίας μέσω υπολογιστή είναι ίσως η απλούστερη. Ο χρήστης Α αρκεί να διαθέτει υπολογιστή με δυνατότητα για παραγωγή και αναπαραγωγή ήχου (μικρόφωνο και ηχεία). Μέσω ειδικού λογισμικού, το οποίο καλείται συνήθως με τον όρο softphone (χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το skype), η ομιλία του χρήστη ψηφιοποιείται και μετατρέπεται σε πακέτα δεδομένων, όμοια με αυτά που παράγονται από όλες τις εφαρμογές που επικοινωνούν μέσω διαδικτύου. Τα πακέτα δεδομένων (IP Packets) ταξιδεύουν στη συνέχεια με τη βοήθεια του διαδικτύου, στην πλευρά του καλούμενου (χρήστης Β). Εκεί, τοποθετούνται στη σωστή χρονική σειρά και στη συνέχεια μετατρέπονται με τη βοήθεια της κατάλληλης ς στο σήμα ομιλίας που επιθυμούσε να αποστείλει ο χρήστης Α. PC PC Διαδίκτυο Χρήστης Α ATA DSL modem Τηλ/κή Τηλ/κή DSL modem ATA Χρήστης Β Συσκευή VoIP Συσκευή VoIP Σχήμα 2: Η περίπτωση της τηλεφωνίας με χρήση του πρωτοκόλλου IP (VoIP). Στην περίπτωση που ο χρήστης Α δεν διαθέτει ηλεκτρονικό υπολογιστή, μπορεί να χρησιμοποιήσει τη συμβατική τηλεφωνική του, προσθέτοντας όμως τον απαραίτητο εξοπλισμό. Ο εξοπλισμός αυτός ονομάζεται Analog Telephone Adapter (ΑΤΑ) και είναι στην ουσία ένας προσαρμογέας που αναλαμβάνει να μετατρέψει το σήμα φωνής σε πακέτα δεδομένων. Από τη στιγμή που τα πακέτα δεδομένων έχουν δημιουργηθεί, η διαδικασία για την αποστολή του σήματος ομιλίας και τη λήψη από τον χρήστη Β είναι ίδια με αυτή που αναλύθηκε για την περίπτωση που ο χρήστης Α διαθέτει ηλεκτρονικό υπολογιστή.

3 Τέλος, διαθέτοντας μια που υποστηρίζει εγγενώς την τεχνολογία VoIP, ο χρήστης Α μπορεί να επικοινωνήσει άμεσα με τον χρήστη Β, αρκεί να υπάρχει σύνδεση της ς με το διαδίκτυο. Πλεονεκτήματα της χρήσης της τεχνολογίας VoIP Σημαντικό πλεονέκτημα της της τεχνολογίας VoIP είναι ότι ο κάθε χρήστης ταυτοποιείται άμεσα και μπορεί να επικοινωνήσει από οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο, αρκεί να έχει πρόσβαση σε μια ευρυζωνική σύνδεση. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται για την επικοινωνία υπολογιστής, η σύνδεση είναι δωρεάν. Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται μια VoIP ή μια κλασική τηλεφωνική με προσθήκη ενός προσαρμογέα ΑΤΑ, οι χρεώσεις των παρόχων που υποστηρίζουν λύσεις VoIP είναι πολύ χαμηλότερες συγκριτικά με αυτές των παρόχων κλασικής τηλεφωνίας. Η ικανότητα τους αυτή εδράζεται στην καλύτερη χρησιμοποίηση των υποδομών που προσφέρει η τεχνολογία μετάδοσης με χρήση πακέτων σε αντίθεση με την τεχνολογία μετάδοσης με χρήση μεταγωγής κυκλώματος. Πολλοί πάροχοι τηλεφωνίας VoIP παρέχουν και πρόσθετες υπηρεσίες δωρεάν, εκεί που οι πάροχοι κλασικής τηλεφωνίας ακολουθούν πολιτικές χρέωσης, όπως π.χ. η υπηρεσία φωνητικού μηνύματος. Χρήση υπηρεσιών φωνής στο εκπαιδευτικό περιβάλλον Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι εκπαιδευτικοί μιας σχολικής μονάδας θα πρέπει να είναι σε θέση να επικοινωνούν, μέσω φωνής, μεταξύ τους στις τάξεις αλλά και με τις διοικητικές υπηρεσίες της σχολικής μονάδας, όπως επίσης θα πρέπει να επικοινωνούν και με άλλες σχολικές μονάδες ή με τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης στην οποία υπάγονται (Flatland, 2005). Ειδικά η επικοινωνία των εκπαιδευτικών με άλλους εκπαιδευτικούς, είτε της ίδιας σχολικής μονάδας είτε διαφορετικής, κρίνεται απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων του νέου σχολείου (Χουλιάρα-Σιδερά & Ράλλης, 2013). Η χρήση βέβαια της υπηρεσίας VoIP από τις σχολικές μονάδες δεν αποσκοπεί υποχρεωτικά στην πλήρη αντικατάσταση του υπάρχοντος τηλεφωνικού δικτύου, αλλά αποσκοπεί περισσότερο στην επέκταση των υπηρεσιών φωνής σε περιοχές που δεν είναι διαθέσιμες, γρήγορα και οικονομικά (Flatland, 2005) καθώς και στον περιορισμό του κόστους επικοινωνίας. Υπηρεσία Επικοινωνίας & Συνεργασίας του ΠΣΔ Το ΠΣΔ μέσω της Υπηρεσίας Επικοινωνίας & Συνεργασίας, που είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο παρέχει στους πιστοποιημένους χρήστες του, εκπαιδευτικούς και μαθητές, τις ακόλουθες υπηρεσίες: α) Κλήση. Με την υπηρεσία της Κλήσης επιτρέπεται στους χρήστες του ΠΣΔ να πραγματοποιούν τηλεφωνικές κλήσεις προς άλλους χρήστες της υπηρεσίας. β) Συνδιάσκεψη. Με την υπηρεσία αυτή επιτρέπεται η ταυτόχρονη συνομιλία ανάμεσα σε περισσότερους από δύο χρήστες. γ) Βιντεοδιάσκεψη. Με την ενλόγω υπηρεσία είναι δυνατή η βιντεοδιάσκεψη μεταξύ των χρηστών. δ) Φωνητικό μήνυμα. Με την υπηρεσία αυτή καθίσταται εφικτή η δυνατότητα ηχογράφησης ενός μηνύματος, όταν ο καλούμενος απουσιάζει ή είναι απασχολημένος. ε) Ηλεκτρονικό fax. Η υπηρεσία του Ηλεκτρονικού fax προφέρει τη δυνατότητα λήψης ενός fax και της αυτόματης προώθησής του στο του χρήστη. στ) Ηλεκτρονική παρουσία. Με την υπηρεσία αυτή προβάλλεται μια ένδειξη της ηλεκτρονικής διαθέσιμης κατάστασης του χρήστη. ζ) Άμεσο μήνυμα. Η ενλόγω υπηρεσία επιτρέπει την ανταλλαγή σύντομων γραπτών μηνυμάτων σε πραγματικό χρόνο. η) Call Center. Η υπηρεσία Επικοινωνίας & Συνεργασίας υλοποιεί ένα σύγχρονο Call Center για τις ιδιαίτερες ανάγκες Τεχνικής Υποστήριξης των χρηστών του ΠΣΔ.

4 Εφαρμογές Λογισμικού Στις μέρες μας υπάρχει μεγάλο πλήθος εφαρμογών λογισμικού που υποστηρίζουν το πρωτόκολλο SIP. Οι εφαρμογές αυτές υποστηρίζονται από διάφορες συσκευές, όπως σταθεροί ή φορητοί υπολογιστές, tablets, smart phones, κ.ά. καθώς και από διάφορα λειτουργικά συστήματα. Ενδεικτικά αναφέρονται δύο ελεύθερα λογισμικά, τα οποία μάλιστα προτείνονται και από το Π.Σ.Δ.: α) το λογισμικό jitsi, που είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο και απευθύνεται σε χρήστες λειτουργικών συστημάτων Microsoft Windows, Mac OS X, Ubuntu κ.α. και β) το ελεύθερο λογισμικό ZoiPer, που είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο και απευθύνεται σε χρήστες λειτουργικών συστημάτων Android, ios, Windows Phone 8, Windows, Linux κ.α. ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η συμβολή στη διερεύνηση της υπάρχουσας κατάστασης, όσον αφορά την ενεργοποίηση της υπηρεσίας VoIP, που παρέχεται στους χρήστες του ΠΣΔ της υπηρεσίας Επικοινωνίας & Συνεργασίας, καθώς και η διαισθητική εξέταση των αιτιών για την επικρατούσα κατάσταση. Αναλυτικότερα, σκοπός της παρούσας μελέτης αποτελεί η ποσοτική καταγραφή των χρηστών που έχουν ενεργοποιήσει τη συγκεκριμένη υπηρεσία, η κατηγοριοποίησή τους καθώς και η εξαγωγή συμπερασμάτων από τα στοιχεία αυτά. Η έρευνα αυτή κρίνεται απαραίτητη, δεδομένου ότι θα προκύψουν αποτελέσματα για τη χρήση των ΤΠΕ από διευθυντικά στελέχη για την άσκηση του διοικητικού τους έργου, δεδομένου ότι ελάχιστες έρευνες έχουν διεξαχθεί στον τομέα αυτόν (Παπαδόπουλος, 2012; Μητρόπουλος, 2012). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από την παρούσα έρευνα προέκυψε ότι, μέχρι τα τέλη του 2014, υπήρχαν εξακόσιοι έξι (606) ενεργοποιημένοι λογαριασμοί VoIP του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Οι λογαριασμοί αυτοί αρχικά κατηγοριοποιήθηκαν στις είκοσι μία (21) κατηγορίες που απεικονίζονται στον Πίνακα 1. Στον ίδιο πίνακα απεικονίζεται επίσης και η κατανομή συχνοτήτων των ενεργοποιημένων λογαριασμών. Είδος λογαριασμού Συχνότητα Σχετική συχνότητα [%] Προσωπικοί εκπαιδευτικών Δημοτικά σχολεία Νηπιαγωγεία Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (Π.Σ.Δ.) Γυμνάσια Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Δ.Ε.) Εκπαιδευτικοί ΣΕΠΕΗΥ Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) Ενιαία Λύκεια (Ε.Λ.) Εκπαιδευτικοί ΚΕΠΛΗΝΕΤ Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι.) Διάφοροι Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) Δοκιμαστικοί Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Π.Ε.) Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (Ι.Τ.Υ.) Διοικητικοί Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης Τεχνικοί Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα (Σ.Ε.Κ.) Ε.Ε.Ε.Κ Πίνακας 1: Κατανομή συχνοτήτων ενεργοποιημένων λογαριασμών VoIP

5 Από τον παραπάνω πίνακα (Πίνακας 1) είναι εμφανές ότι οι περισσότεροι λογαριασμοί είναι προσωπικοί λογαριασμοί εκπαιδευτικών. Από τους εκατόν εβδομήντα επτά (177) προσωπικούς λογαριασμούς των εκπαιδευτικών, οι εκατόν εβδομήντα (170) αντιστοιχούν σε εκπαιδευτικούς, οι τέσσερις (4) σε διευθυντές και οι τρεις (3) σε προϊσταμένους. Επίσης, το 67.2% των λογαριασμών αυτών ανήκουν σε άνδρες, ενώ το 32.8% σε γυναίκες. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία ισχύει η αντιστοιχία ενός λογαριασμού σε έναν και μόνο εκπαιδευτικό. Η αντιστοιχία αυτή δεν ισχύει για όλες τις κατηγορίες που αναγράφονται στον Πίνακα 1. Αναλυτικότερα, αναφορικά με τις σχολικές μονάδες, οι ογδόντα έξι (86) λογαριασμοί των Νηπιαγωγείων αντιστοιχούν σε ογδόντα τέσσερα (84) Νηπιαγωγεία, οι εκατόν δέκα λογαριασμοί των Δημοτικών σχολείων αντιστοιχούν σε ογδόντα οκτώ (88) Δημοτικά, οι είκοσι έξι (26) λογαριασμοί των Γυμνασίων αντιστοιχούν σε είκοσι πέντε (25) Γυμνάσια, οι δεκαοκτώ (18) λογαριασμοί των Ενιαίων Λυκείων αντιστοιχούν σε δεκαέξι (16) Ενιαία Λύκεια και οι επτά (7) λογαριασμοί των ΕΠΑ.Λ. αντιστοιχούν σε τέσσερα (4) ΕΠΑ.Λ. Ομοίως, αναφορικά με τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, οι είκοσι τρεις (23) λογαριασμοί των Διευθύνσεων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Δ.Ε.) αντιστοιχούν σε πέντε (5) Δ.Δ.Ε., οι τρεις λογαριασμοί των Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης αντιστοιχούν σε μία (1) Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Τέλος, αναφορικά με τα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, οι είκοσι ένας (21) λογαριασμοί των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) αντιστοιχούν σε τέσσερα (4) Α.Ε.Ι. και οι δέκα (10) λογαριασμοί των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) σε ένα (1) Τ.Ε.Ι. Για την καλύτερη ερμηνεία των αποτελεσμάτων οι είκοσι μία (21) κατηγορίες του Πίνακα 1 ενοποιήθηκαν σε επτά (7), και συγκεκριμένα στις κατηγορίες: Εκπαιδευτικοί, Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Φορείς και Άλλοι. Αναλυτικότερα, η κατηγορία Εκπαιδευτικοί έχει ενοποιηθεί ώστε να περιλαμβάνεται το σύνολο των λογαριασμών των εκπαιδευτικών (προσωπικών, εκπαιδευτικών ΚΕΠΛΗΝΕΤ και εκπαιδευτικών ΣΕΠΕΗΥ), η κατηγορία Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, ώστε να περιλαμβάνεται στο σύνολο των σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία και Δημοτικά), η κατηγορία Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ώστε να περιλαμβάνει το σύνολο των σχολικών μονάδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσια, Ενιαία Λύκεια, Επαγγελματικά Λύκεια, Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα και Ε.Ε.Ε.Κ.), η κατηγορία Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, ώστε να περιλαμβάνει το σύνολο των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης (Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης), η κατηγορία Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ώστε περιλαμβάνει το σύνολο των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι.), η κατηγορία Φορείς, ώστε να περιλαμβάνει το σύνολο διάφορων Φορέων (Π.Σ.Δ. και Ι.Τ.Υ.) και η κατηγορία Άλλοι, ώστε να περιλαμβάνει τους διάφορους, τους δοκιμαστικούς λογαριασμούς (ΤΕΣΤ) και τους λογαριασμούς των τεχνικών και των διοικητικών υπαλλήλων. Σχήμα 3: Η περίπτωση της τηλεφωνίας με χρήση του πρωτοκόλλου IP (VoIP). Από το παραπάνω σχήμα (Σχήμα 3) είναι ευδιάκριτο ότι οι εκπαιδευτικοί διαθέτουν τους περισσότερους ενεργοποιημένους VoIP λογαριασμούς, με τη σχετική συχνότητα να ανέρχεται στο 35.5%. Ακολουθεί η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση με σχετική συχνότητα 32.3%, οι Φορείς με σχετική συχνότητα 10.1%, η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση με σχετική συχνότητα 8.7%, η Τριτοβάθμιας Εκπαίδευση με σχετική συχνότητα 5.1%, οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης με σχετική συχνότητα 5.0% και

6 οι Άλλοι με σχετική συχνότητα 3.3%. Είναι συνεπώς εμφανής η υπεροχή των λογαριασμών των εκπαιδευτικών και των λογαριασμών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, έναντι των υπόλοιπων κατηγοριών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι επικοινωνίες φωνής είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Flatland, 2005). Από την παρούσα έρευνα προέκυψε ότι, μέχρι τα τέλη του 2014, υπάρχουν εξακόσιοι έξι (606) ενεργοποιημένοι λογαριασμοί VoIP του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ενεργοποιημένων λογαριασμών (35.5%) ανήκει σε εκπαιδευτικούς είναι ενθαρρυντικό στοιχείο για τη χρήση της υπηρεσίας VoIP στην εκπαιδευτική πράξη, δεδομένου ότι ο ανθρώπινος παράγοντας αποτελεί σημαντικό δείκτη αποτελεσματικότητας της ένταξης των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαίδευση (Μητρόπουλος, 2012). Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι μόλις το 2.3% των λογαριασμών VoIP των εκπαιδευτικών ανήκουν σε Διευθυντές σχολικών μονάδων, παρά το γεγονός ότι συγκριτικά με τους εκπαιδευτικούς, έχουν συχνότερη επικοινωνία είτε με άλλες σχολικές μονάδες είτε με άλλες διοικητικές υπηρεσίες. Ο βαθμός, όμως, αποδοχής και εφαρμογής των Νέων Τεχνολογιών από τα διευθυντικά στελέχη αποτελούν προϋποθέσεις που θα επιφέρουν το κλειδί της επιτυχίας για την αποδοτική εφαρμογή των τεχνολογιών αυτών (Μητρόπουλος, 2012). Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι παρόλο που η υπηρεσία της Επικοινωνίας & Συνεργασίας απευθύνεται στο σύνολο των χρηστών του ΠΣΔ, ήτοι στις σχολικές και διοικητικές μονάδες, στους εκπαιδευτικούς, στο προσωπικό σχολικών και διοικητικών μονάδων, στο προσωπικό φορέων υλοποίησης του ΠΣΔ και στους μαθητές, κανένας μαθητής δε φαίνεται να έχει ενεργοποιήσει την υπηρεσία αυτή. Και αυτό παρά το γεγονός ότι υπηρεσίες τηλεφωνίας μέσω διαδικτύου που παρέχονται από μη πιστοποιημένους φορείς, όπως π.χ. το Skype, χρησιμοποιούνται από εκπαιδευτικούς και μαθητές (Γκιόκα & Κώρου, 2015; Λάχλου, 2015; Τσούτσουβα, 2015; Αδαμοπούλου κ.α., 2015). Επιπρόσθετα, θεωρώντας ως αρχή της εισαγωγής των ΤΠΕ στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα την εισαγωγή του μαθήματος της Πληροφορικής και δεδομένου ότι η εισαγωγή αυτή έγινε πρώτα στα Τεχνικά Επαγγελματικά Λύκεια και τα Πολυκλαδικά Λύκεια, στη συνέχεια στα Γυμνάσια και τα Γενικά Λύκεια και τέλος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (Ζωγόπουλος, 2012; Μητρόπουλος, 2012), θα ήταν αναμενόμενο περισσότερες σχολικές μονάδες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, συγκριτικά με τις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, να έχουν εισάγει τη χρήση της υπηρεσίας επικοινωνίας και συνεργασίας του ΠΣΔ. Η υπόθεση όμως αυτή δεν επαληθεύτηκε, δεδομένου ότι το 32.3% των συνολικά ενεργοποιημένων λογαριασμών ανήκουν σε σχολικές μονάδες της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και μόλις το 5.8% ανήκουν σε σχολικές μονάδες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Βέβαια, η δημιουργία λογαριασμού στην υπηρεσία VoIP του Π.Σ.Δ. είναι το πρώτο βήμα για την χρήση της υπηρεσίας. Ενδιαφέρον, συνεπώς, θα παρουσίαζε η διερεύνηση της πραγματικής χρήσης της ενλόγω υπηρεσίας από τους εκπαιδευτικούς, τις σχολικές μονάδες καθώς και τις διοικητικές υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, δεδομένου ότι ειδικά η αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών από τις σχολικές μονάδες προϋποθέτει, εκτός από ορισμένες προδιαγραφές και υποδομές, κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό που θα ενσωματώσει τα πλεονεκτήματά τους στη διοικητική πράξη (Μητρόπουλος, 2012). ΑΝΑΦΟΡΕΣ Flatland, J. (2005). Integrating Voice into the School Network: Benefits of Wireless VoIP. THE Journal, 32(8), 26. Saeed, N. A. M., & Hamid, K. (2014). Performance Analysis for VOIP over WiMAX Network. International Journal of Advances in Engineering and Management 1(4). Zade, M. J. S., & Tembhurkar, M. M. (2014). Voice Capacity Evaluation over Wi-Fi Network. International Journal of Emerging Trends in Engineering and Development 4(3). Αδαμοπούλου, Ε., Δρίβας, Α., Λέλλου, Γ. & Τσιάρα, Γ. (2015). Πάμε ξανά στις ξαστεριές, στον Ήλιο τον ηλιάτορα. Στο Φ. Γούσιας (επιμ.), Πρακτικά 2 ου Συνεδρίου «Νέος Παιδαγωγός», 5, σσ

7 Γκιόκα, Α. & Κώρου, Π. (2015). Αξιοποίηση του skype στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Μελέτη περίπτωσης σε επαρχιακά σχολεία του νομού Κορινθίας. Στο Φ. Γούσιας (επιμ.), Πρακτικά 2 ου Συνεδρίου «Νέος Παιδαγωγός», 5, σσ Ζωγόπουλος, Ε. (2012). Η αποτελεσματική ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία. i-teacher, 4, σσ Λάχλου, Σ. (2015). Τα Σχέδια Εργασίας πρότζεκτ στην παιδαγωγική Φρενέ. Προκλήσεις για την ξενόγλωσση εκπαίδευση. Στο Φ. Γούσιας (επιμ.), Πρακτικά 2 ου Συνεδρίου «Νέος Παιδαγωγός», 5, σσ Μητρόπουλος, Γ. (2012). Η αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διοικητική υποστήριξη της εκπαίδευσης στα Δημοτικά Σχολεία της Ανατολικής Αττικής. Στο Φ. Γούσιας (επιμ.), Πρακτικά 9 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε., Αθήνα, σσ Παπαδόπουλος, Ι. (2012). Χρήση των ΤΠΕ από διευθυντικά στελέχη σχολικών μονάδων και εργασιακή ικανοποίηση εκπαιδευτικών. i-teacher, 5, σσ Παρασκευάς, Μ. (2011). Υπηρεσίες ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, Πρακτικά 2 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου "Ένταξη και χρήση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία", Πάτρα, σσ Ρεντίφης, Γ. (2013). Η αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. ως το κλειδί της αποτελεσματικής σχολικής διοίκησης. Στο Φ. Γούσιας (επιμ.), Πρακτικά 10 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε. Προσεγγίσεις της σχολικής διαδικασίας μέσα από την ψηφιακή διάσταση, Αθήνα, σσ Τσολακίδης, Κ. & Φωκιάλη, Π. (1998), Η πληροφορική στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, κοινωνικές και οικονομικές παράμετροι, Στο Κ. Τσολακίδης (επιμ.), Πρακτικά Συνεδρίου Η πληροφορική στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, Ρόδος, σσ Τσούτσουβα, Μ. (2015). Ε-Φιλαναγνωσία: Δυνατότητες και προοπτικές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Στο Φ. Γούσιας (επιμ.), Πρακτικά 2 ου Συνεδρίου «Νέος Παιδαγωγός», 5, σσ Χουλιάρα-Σιδερά, Π. & Ράλλης, Μ. (2013). Η χρήση των νέων τεχνολογιών στο συντονισμό και την οργάνωση διασχολικών δραστηριοτήτων. Στο Φ. Γούσιας (επιμ.), Πρακτικά 10 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε. Προσεγγίσεις της σχολικής διαδικασίας μέσα από την ψηφιακή διάσταση, Αθήνα, σσ