Ανάλυση Δημόσιας Πολιτικής - ΘΚΠΠ331 -
|
|
- Ξενοφών Λιακόπουλος
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ανάλυση Δημόσιας Πολιτικής - ΘΚΠΠ331 - Άρης Αλεξόπουλος Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης
2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται στην άδεια χρήσης Creative Commons και ειδικότερα Αναφορά Μη εμπορική Χρήση Όχι Παράγωγο Έργο 3.0 Ελλάδα (Attribution Non Commercial Non-derivatives 3.0 Greece) CC BY-NC-ND 3.0 GR Εξαιρείται από την ως άνω άδεια υλικό που περιλαμβάνεται στις διαφάνειες του μαθήματος, και υπόκειται σε άλλου τύπου άδεια χρήσης. Η άδεια χρήσης στην οποία υπόκειται το υλικό αυτό αναφέρεται ρητώς. 2
3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
4 Σκοπός Σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη και κατανόηση των διαδικασιών χάραξης και εφαρμογής δημοσίων πολιτικών
5 Επιστήμη της Πολιτικής; Πολιτική Επιστήμη ή Επιστήμη της Πολιτικής; Δεοντολογική ή Θετική προσέγγιση; Αποτελεσματικότητα ή Νομιμοποίηση;
6 Η Επιστήμη της Πολιτικής Απόπειρα σύνθεσης θεωρίας με την πρακτική διακυβέρνηση ώστε να απαντηθούν: Πως παράγονται οι δημόσιες πολιτικές Γιατί σπάνια εφαρμόζονται όπως σχεδιάζονται Πως πραγματοποιούνται με επιτυχία δραστικές αλλαγές
7 Η Επιστήμη της Πολιτικής: Οι προδιαγραφές του Lasswell Αναζητά την επίλυση πρακτικών προβλημάτων Είναι διεπιστημονική Είναι εξωστρεφώς δεοντολογική
8 Ορισμός Δημόσιας Πολιτικής «Οτιδήποτε η κυβέρνηση επιλέγει να κανει ή να μην κάνει» (Thomas Dye) «..ένα σετ αλληλένδετων αποφάσεων που λαμβάνονται από κυβερνητικούς δρώντες που ενδιαφέρονται για στόχους» (William Jenkins) «..πολυκεντρικό σύστημα λήψης αποφάσεων» (JamesAnderson)
9 Δημόσια Πολιτική: Η διαδικασία παραγωγής της Εκατοντάδες παίκτες με διαφορετικές αντιλήψεις, συμφέροντα, προτιμήσεις, πήγες δύναμης Διάρκεια μεσο-μακροπρόθεσμη, συχνά πέρα από τον εκλογικό κύκλο Σε κάθε περιοχή Δ.Π. λειτουργούν πολλά επικαλυπτόμενα προγράμματα
10 Τα χαρακτηριστικά (συνέχεια) Οι αντιπαραθέσεις κυρίως χαρακτηρίζονται από σκόπιμες στρατηγικές επηρεασμού των εμπλεκομένων με την επιλεκτική χρήση πληροφοριών για την προώθηση προτιμήσεων για στόχους και εναλλακτικές εξυπηρέτησης τους Οι αντιπαραθέσεις έχουν και τεχνικό περιεχόμενο για την σοβαρότητα του προβλήματος και την επιλογή της εναλλακτικής
11 Τα εργαλεία των δημοσίων πολιτικών Νόμοι, κανονισμοί Προδιαγραφές προϊόντων, υπηρεσιών, διαδικασιών Αστικά-διοικητικά πρόστιμα, Φυλάκιση, Στέρηση Πολιτικών Δικαιωμάτων Παροχή υπηρεσιών, αγαθών Αδειοδοτήσεις
12 Τα εργαλεία των δημοσίων πολιτικών (συνέχεια) Χρηματοδότηση δραστηριοτήτων (επιδοτήσεις, δάνεια, εγγυήσεις) - δαπάνες Επιβολή και είσπραξη φόρων Απαλλοτριώσεις Ενημέρωση Προτροπή
13 Τα Αποτελέσματα-Οι επιπτώσεις Τα αποτελέσματα (policy outputs) Οι ενέργειες της κυβέρνησης (π.χ. αυστηρότερες ποινές) Οι εκροές-επιπτώσεις (policy outcomes) Οι επιπτώσεις των ενεργειών της (π.χ. μειώθηκε η παραβατικότητα) Τα αποτελέσματα μπορούν να ανιχνευθούν ευκολότερα από τις επιπτώσεις
14 Κατηγορίες Δημοσίων Πολιτικών Ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στην οικονομική ατομική και κοινωνική ευημερία οι ΔΠ. ταξινομούνται σε: Ρυθμιστικές (βέλτιστες κατά Pareto) Διανεμητικές (βέλτιστες κατά Pareto) Αναδιανεμητικές (εγχρήματων και θεσμικών πόρων)
15 Αποτυχία της αγοράς και δημόσια πολιτική Περιοχές αποτυχίας της αγοράς Διανομή Δημοσίων αγαθών Διαχείριση κοινών πόρων Αρνητικές Εξωτερικές οικονομίες Θετικές οικονομίες Εμφανιζόμενο πρόβλημα Υποπαραγωγή Υπερ-χρησιμοποίηση Ακούσιες αρνητικές επιπτώσεις Ακούσιες θετικές επιπτώσεις Πιθανές Λύσεις Δημόσια Διάθεση Τίτλοι ιδιοκτησίας, ρύθμιση, δημόσια διαχείριση, αυτοδιαχείριση Ρύθμιση, Φορολόγηση, ποινές, αντικίνητρα Κίνητρα, δημόσια παροχή
16 Νεοθεσμισμός Η βασική εξίσωση της πολιτικής (Hinich, Munger 1997): (Προτιμήσεις) Χ (Θεσμοί )= Δημόσια Πολιτική Θεσμοί: Τυπικοί: θεσμοθετημένοι κανόνες Άτυποι: νόρμες, συμπεριφορικά πρότυπα
17 Εργαλεία Δ. Π. Ένα Νεοθεσμικό Μοντέλο Πολιτικού Συστήματος Ζήτηση Δ.Π. Προσφορά Δ.Π. Π ο λ ί τ ε ς Κόμματα Ομάδες συμφερόντων Σύστημα Διακυβέρνησης: Κυβέρνηση Κοινοβούλιο Δημόσια Διοίκηση Δικαιοσύνη Ανατροφοδότηση
18 Παίκτες Το παίγνιο της παραγωγής Διαδικασίες δημοσίων πολιτικών Δ.Π. είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης (διάδρασης) των επιθυμιών και αποφάσεων αυτών που αποφασίζουν και διαχειρίζονται τις δημόσιες πολιτικές με αυτές των εμπλεκόμενων κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων που συγκροτούν την Κοινότητα Πολιτικής
19 Κοινότητα Πολιτικής (policy community) Αναλυτική κατηγορία που περιλαμβάνει το σύνολο της κοινότητας των εμπλεκομένων στην παραγωγή της πολιτικής (είτε το γνωρίζουν είτε όχι)
20 Οι παίκτες Θα εξετάσουμε στο πλαίσιο του Ελληνικού Πολιτικού Συστήματος: Τις πηγές της δύναμης τους στο σύστημα παραγωγής και διαχείρισης πολιτικών: θεσμικές, οικονομικές-υλικές, κοινωνικές, γνώση- πληροφόρηση, χρόνος Την προστιθέμενη αξία των παικτών στο σύστημα
21 Οι Εμπλεκόμενοι Παίκτες Εσωτερικοί Κυβέρνηση Κοινοβούλιο Διοίκηση Δικαιοσύνη
22 Οι παίκτες (συνέχεια) Εξωτερικοί Τα κόμματα Ομάδες Συμφερόντων Ειδήμονες, Επιστημική Κοινότητα Τα ΜΜΕ Η Κοινή Γνώμη
23 Κυβερνητική Ατζέντα Προβλημάτων: το σύνολο των ζητημάτων που τραβούν την προσοχή της κυβέρνησης Εναλλακτικών: το σύνολο των τρόπων αντιμετώπισης ενός προβλήματος
24 Λειτουργίες καθορισμού Ατζέντας Για να προκύψει η κυβερνητική ατζέντα χρειάζεται: Ο Προσδιορισμός - Παραγωγή Η Επιλογή Η Ιεράρχηση των προβλημάτων & των εναλλακτικών
25 Ο πρωθυπουργός - Προστιθέμενη αξία Τα θέματα που αυτός θεωρεί προτεραιότητας, γίνονται αυτόματα και προτεραιότητες όλων των εμπλεκομένων Το περιβάλλον βάζει και επιβάλει θέματα (Σάμενα, χρηματιστήριο κλπ) Μπορεί σε μικρότερο βαθμό να καθορίσει την ατζέντα των εναλλακτικών, και ακόμα πιο μικρό το αποτέλεσμα της υλοποίησης
26 Πρωθυπουργός- Οι πηγές της δύναμης Θεσμικά αποφασίζει την ατζέντα, διορίζει απολύει υπουργούς και ανώτερα στελέχη στη διοίκηση Η ιεραρχική και υλική δομή της εκτελεστικής εξουσίας σε σχέση με την νομοθετική Η δυνατότητα που έχει ο πρωθυπουργός να κερδίζει την προσοχή της κοινής γνώμης (η δύναμη της δημοτικότητας) Η διάθεση εμπλοκής του πρωθυπουργού: επιμονή, αφοσίωση, συστηματική παρακολούθηση Δεν έχει χρόνο
27 Το πρωθυπουργικό γραφείο Προστιθέμενη αξία στο παιγνίδι: Έχουν σημαντικό ρόλο στην συγκέντρωση και επιλογή των εναλλακτικών (προεδρεύουν σε διαπραγματεύσεις με εμπλεκόμενα υπουργία, διοίκηση, ομάδες ειδικών) Παίζουν κάποιο ρόλο στην ατζέντα των προβλημάτων (βλέπουν κοινωνικές ομάδες, έρχονται σε επαφή με κοινωνικές ομάδες η άτομα)
28 Οι πηγές της δύναμης Λειτουργούν θεσμικά ως το «μάτι και το αυτί» του πρωθυπουργού Ειδικές γνώσεις-πληροφόρηση
29 Οι Υπουργοί - Προστιθέμενη Αξία Είναι οι θεσμικοί εισηγητές των νέων εναλλακτικών όπως και συμμετέχουν σημαντικά στην κατάρτιση της ατζέντα προβλημάτων
30 Πηγές Δύναμης Εκλεγμένοι Θεσμικά οι εισηγητές των λύσεων Έχουν υλικούς πόρους Γνώση και πληροφόρηση αμεσα αλλά κυρίως έμμεσα μέσα από την Δ. Διοίκηση και τους Συμβούλους Θεσμικό μειονέκτημα ότι μπορεί να αλλάζουν εύκολα
31 Η δημόσια διοίκηση- Η προστιθέμενη αξία Τα επιτελικά στελέχη κεντρικών υπηρεσιών υπουργείων και οργανισμών έχουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό και την εξειδίκευση των εναλλακτικών
32 Οι πηγές δύναμης της Δ.Δ. Μένουν χρόνια στο ίδιο αντικείμενο από διάφορα πόστα Εξειδίκευση-πληροφόρηση Σταθερές-μόνιμες σχέσεις με εμπλεκόμενα συμφέροντα και πολιτικούς παράγοντες
33 Οι Ομάδες Πίεσης- Προστιθέμενη Αξία Στον καθορισμό της ατζέντας των εναλλακτικών περισσότερο επιχειρούν να μπλοκάρουν η να τροποποιούν λύσεις παρά να προωθούν μια δική τους. Στην ατζέντα των προβλημάτων έχουν σημαντικό ρόλο αλλά δεν είναι οι βασικοί παίκτες όπως θα ανέμεναν οι πλουραλιστικές προσεγγίσεις
34 Οι πηγές της δύναμης των Ο.Π Πλουραλισμός, Ελιτισμός, Κορπορατισμός Η γεωγραφική ανάπτυξη του δικτύου των μελών, ο αριθμός των μελών, το status των μελών, και το ταμείο τους μπορούν να παίξουν ρόλο στην αναζήτηση ψήφων Απεργιακή δυνατότητα να μπλοκάρουν κεντρικές λειτουργίες της οικονομικής και κοινωνικής ζωής
35 Πηγές δύναμης Ο.Π. (συνέχεια) Η εσωτερική συνοχή των Ο.Π. O βαθμός κινητοποίησης των μελών της (ο.π.) (η γνώμη των καθηγητών και όχι η γνώμη της ΠΑΣΚΕ η της ΔΑΚΕ) Το παράδοξο της αποτυχίας της συλλογικής δράσης των πολυπληθών ομάδων (Olson) Όχι άμεση γνώση (έμμεση με ΙΝΕ,ΙΟΒΕ κλπ) Πληροφόρηση σημαντική από τα μέλη τους
36 Τυπολογία μορφών συλλογικής δράσης στην παραγωγή δημοσίων πολιτικών (J.Q.Wilson) Διαχεόμενο όφελος Συγκεντρωμένο όφελος Διαχεόμενο κόστος Συγκεντρωμένο κόστος Έλλειψη κινήτρων για συλλογική δράση και από τις δυο πλευρές Πελατειακές σχέσεις προς όφελος αυτών που έχουν συγκεντρωμένο κόστος, αλλά και ευκαιρία για τον καινοτόμο να εμπλακεί Πελατειακές σχέσεις προς όφελος αυτών που έχουν συγκεντρωμένο όφελος Σύγκρουση ομάδων συμφερόντων
37 Σύνοψη: οι ορατοί και οι αόρατοι παράγοντες στην κυβερνητική ατζέντα Ορατοί παίκτες είναι αυτοί που η δράση του συνειδητά περνά μέσα από τα ΜΜΕ στην κοινή γνώμη. Ο αόρατοι λειτουργούν συνειδητά μακριά από τα ΜΜΕ ( ορισμός Sartori) Ο καθορισμός της ατζέντας επηρεάζεται από παίκτες με ορατή δράση ενώ η παραγωγή των εναλλακτικών από αόρατους. Οι εκλεγόμενοι είναι ορατοί. Όμως δεν κάνουν πάντα ότι προτιμά η κοινή γνώμη. Συχνά διαμορφώνουν τις προτιμήσεις των εκλογέων τους
38 Η διαδικασία ορθολογικής επιλογής Πρώτα ορίζω τους στόχους, στη συνέχεια συγκεντρώνω όλες τις εναλλακτικές χρήσης των μέσων που διαθέτω για να τους πετύχω, τις συγκρίνω συστηματικά ως προς το κόστος και το όφελος (βαθμός επίτευξης του στόχου) που παράγουν και επιλέγω αυτή που αποδίδει το μεγαλύτερο όφελος στο χαμηλότερο κόστος
39 Το Ορθολογικό Υπόδειγμα (Το Υπόδειγμα των Σταδίων) Η παραγωγή ΔΠ μπορεί να γίνει αντιληπτή ως μια διαδικασία τεσσάρων σταδίων: της ανάδειξης των ζητημάτων προτεραιότητας στη ατζέντα των κυβερνώντων της αναζήτησης και επιλογής από τις διάφορες εναλλακτικές της βέλτιστης λύσης της υλοποίησης της απόφασης Της αξιολόγησης και ανατροφοδότησης του συστήματος
40 Οι Φάσεις Παραγωγής Δ.Π. στο Ορθολογικό Υπόδειγμα Καθορισμός Ατζέντας Προβλημάτων Καθορισμός Ατζέντας Εναλλακτικών Λύσεων Επιλογή της Λύσης Υλοποίηση Λύσης Αξιολόγηση Αποτελεσμάτων Ανατροφοδότηση Διαδικασίας
41 Η Κριτική του Simon στο Ορθολογικό υπόδειγμα Η ανθρώπινη νοημοσύνη έχει πεπερασμένη δυνατότητα να συνεκτιμά ανά πάσα στιγμή πλήθος εναλλακτικών ώστε να επιλέγει την βέλτιστη Η πολλαπλότητα επιπτώσεων και το αναπάντεχο μελλοντικών εξελίξεων κάνει την πρόβλεψη του κόστους και το οφέλους ενεργειών σημαντικά πιθανολογική, που δυσκολεύει τη σύγκριση Οι δρώντες επιλέγουν το βέλτιστο από αυτό που έχουν την δυνατότητα να αξιολογούν. Η ορθολογικότητα τους είναι οριοθετημένη από το ερμηνευτικό τους πλαίσιο(bounded Rationality)
42 Η Κριτική του Lindblom στο Ορθολογικό υπόδειγμα Στην πολιτική ο προκαθορισμός του στόχου είναι συχνά αντιπαραγωγικός για την συγκρότηση και διατήρηση συμμαχιών αφού η λεπτομερής εξειδίκευση του στόχου μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα στην διαφωνία και αποχώρηση
43 Η Κριτική του Lindblom (συνέχεια) Η πολλαπλότητα των μορφών κ τρόπων που εμφανίζονται οι καταστάσεις κάνουν δύσκολο τον προκαθορισμό του προβλήματος στην ατζέντα Η διάδραση ανάμεσα σε αξίες και πραγματικά δεδομένα: αξίες κ στόχοι, μέσα κ στόχοι αλληλοκαθορίζονται
44 Η Κριτική του Lindblom (συνέχεια) Οι στόχοι είναι συνάρτηση των μέσων. «Μαθαίνω να θέλω αυτό που μπορώ» Στη Δ.Π. πολιτική απουσιάζει συχνά ένα ισχυρό κέντρο λήψης απόφασης έτσι μέσα από τον κανόνα της ομοφωνίας η της πλειοψηφίας ο συλλογικός στόχος συχνά δεν υπάρχει ή διαρκώς μεταβάλλεται πριν από τον χρόνο που απαιτείται για να επιτευχθεί Στις δημόσιες πολιτικές διορθώνω ατέλειες παρά θέτω νέους στόχους
45 Το υπόδειγμα του προσαυξητισμού - «Βλέποντας και κάνοντας» Δεν εισάγω καινούργιους στόχους και τακτικές αλλά βελτιώνω-προσαρμόζω τις υπάρχουσες. Η πολιτική την χρονική στιγμή 1 στηρίζεται στην πολιτική της χρονικής στιγμής 0 Οι εμπλεκόμενοι παίκτες λειτουργούν περισσότερο για να δικαιολογήσουν εξασφαλίσουν - βελτιώσουν την θέση τους στο σύστημα διακυβέρνησης και όχι για την επίλυση συλλογικών προβλημάτων
46 Η προσέγγιση του «κάδου απορριμμάτων» (Marsh and Olsen) Επειδή υπάρχουν: Προβληματικές προτιμήσεις (ανακαλύπτουμε τι θέλουμε μέσα από την δράση μας παρά δρούμε για να πραγματοποιήσουμε αυτό που θέλουμε) Ανεπαρκείς θεωρίες αιτιότητας Μεταβαλλόμενη συμμετοχή-εκπροσώπηση
47 Η προσέγγιση του «κάδου απορριμμάτων» Συναντάμε ταυτόχρονα τέσσερα ρεύματα (αναλυτικές κατηγορίες): προβλήματα, εναλλακτικές, συμμετέχοντες, και συγκυρίες αποφάσεων, που κάποια στιγμή συναντώνται. Τα προβλήματα και οι λύσεις συναντώνται μέσα από μια χαοτική αβέβαιη διαδικασία και επιλέγονται από τους λήπτες αποφάσεων κατά την συγκρότηση της κυβερνητικής ατζέντας
48 H προσέγγιση του Κingdon Ο Kingdon περιορίζει τα ρεύματα σε τρία και δίνει βάρος στο ότι ακολουθούν μια δυναμική συμπεριφορά με αρκετά συστηματικά στοιχεία. Η κατανόηση των συστηματικών-κανονικών στοιχείων της δυναμικής λειτουργίας των τριών ρευμάτων μπορεί να αυξήσει την αναλυτική-προβλεπτική δυνατότητα των πολιτικών αναλυτών
49 H προσέγγιση του Κingdon (συνέχεια) Σύμφωνα με τον Kingdon, τρία ρεύματα διαρρέουν ένα δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης: Το ρεύμα των προβλημάτων Το ρεύμα των εναλλακτικών ιδεών Το ρεύμα της πολιτικής αντιπαράθεσης
50 H προσέγγιση του Κingdon (συνέχεια) Ενώ το κάθε ρεύμα έχει την δική του δυναμική όταν συναντηθούν επίκαιρα προβλήματα με λύσεις που στηρίζονται από κυρίαρχους πολιτικούς σχηματισμούς προκύπτει μια αλλαγή πολιτικής Το γεγονός της συνάντησης δεν προεξοφλεί την πραγματοποίηση της σύνδεσης. Είναι απλά ένα παράθυρο ευκαιρίας. Εναπόκειται στις ικανότατες μιας πρωτοπορίας στην καινοτομία εάν το παράθυρο θα γίνει αφετηρία μιας αλλαγής
51 H προσέγγιση του Κingdon (συνέχεια) Γεγονότα στο επίπεδο των συμβάντων και πολιτικές εξελίξεις θέτουν την ατζέντα των προτεραιοτήτων και η κοινωνία της ειδικών βάζει την εναλλακτική
52 H προσέγγιση του Κingdon Ρευμα Εναλλακτικών Ρευμα Προβλημάτων Επιχειρηματίας Πολιτικής Ρευμα της Πολιτικής
53 Η Ατζέντα των Προβλημάτων Παράγοντες ανάδειξης προβλημάτων: Εξωγενής Παράγοντες Φυσικές καταστροφές Γεγονότα-Κρίσεις Βιωματικές Εμπειρίες Απρόβλεπτες αλλαγές στο Κοινωνικό, Οικονομικό κ Γεωπολιτικό Περιβάλλον
54 Η Ατζέντα Προβλημάτων (συνέχεια) Ενδογενείς παράγοντες: Διαχείριση ενδοσυστημικής πληροφορίας και γνώσης Τεχνολογική Πρόοδος Μετατοπίσεις στο Αξιακό/Ερμηνευτικό Σύστημα
55 Εναλλακτικές Καινοτόμος εναλλακτική μπορεί να είναι: Μια καινούργια ιδέα Μια προσαρμογή μιας άλλης ιδέας που εφαρμόστηκε αλλού στις παρούσες ανάγκες του προς επίλυση προβλήματος Μια απλή μεταφορά χωρίς αλλαγές μιας λύσης που δόθηκε αλλού στην δική μας κατάσταση
56 Κριτήρια Επιλογής Μια εναλλακτική για να έχει πιθανότητες υλοποίησης πρέπει να είναι οικονομικά-τεχνικά βιώσιμη και πολιτικά εφικτή. Τεχνικό-οικονομική βιωσιμότητα: συνδέεται με την ομαλή εξέλιξη του προγράμματος κατά την φάση της υλοποίησης. Πολιτική εφικτότητα: συνδέεται με την πιθανότητα αποδοχής της.
57 Το Υπόδειγμα του Sabatier Τα μέλη της επιστημικής κοινότητας συγκροτούν συμμαχίες υπεράσπισης και προώθησης πολιτικών προτάσεωνπρογραμμάτων (advocacy coalitions) στην ευρύτερη κοινότητα πολιτικής στη βάση κοινών στόχων και αξιών.
58 Επιστημική Κοινότητα Υποσύστημα της κοινότητας πολιτικής. Αποτελείται από το σύνολο των φορέων εξειδικευμένης γνώσης, είτε αυτοί δραστηριοποιούνται στα όρια της ακαδημαϊκής κοινότητας, είτε στο χώρο των ειδικών γραφειοκρατών-στελεχών της δημόσιας διοίκησης, είτε στο χώρο των ιδιωτικών συμβούλων, είτε στο πεδίο της μάχιμης πολιτικής (political activists)
59 Επιστημική κοινότητα Συμπαγής με κοινό ερμηνευτικό κ αξιακό πλαισιο Κατακερματισμένη με έλλειψη κοινών προσανατολισμών αξιακων και ερμηνευτικών κριτηρίων
60 ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΠΙΣΤΗΜΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Κάτοχοι εξειδικευμένης γνώσης & πληροφόρησης ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΣ
61 Η Δυναμική της Επιστημικής Κοινότητας Mέσα από την ανταλλαγή επιχειρημάτων στη βάση εμπειρικών δεδομένων, μέσα από την μετατόπιση των βασικών αξιακών πεποιθήσεων των μελών της, ή τέλος μέσα από την αλλαγή της σύνθεσης των μελών της κοινότητας, μπορούμε να έχουμε ήπια ή δραστική τροποποίηση των προτάσεων τους. Έτσι μπορούν να προκύψουν αλλαγές στη κυβερνητική ατζέντα.
62 Οι αλλαγές στο χώρο της νοηματοδότησης Ο Sabatier προτείνει να αντιληφθούμε το ερμηνευτικό σύστημα των δρώντων ως ένα σύστημα τριών επάλληλων φλοιών: Τον εσωτερικό σκληρό πυρήνα αρχών πολιτικής Τον φλοιό πολιτικής (στόχοι ΔΠ) Τον δευτερογενή-εξωτερικό φλοιό (εξειδίκευση στόχων &εργαλείων)
63 Οι αλλαγές στο χώρο της νοηματοδότησης (συνέχεια) Οι αλλαγές στον σκληρό πυρήνα και το δεοντολογικό κομμάτι του φλοιού πολιτικής είναι πολύ αργές. Η συχνότητα εκδήλωσης τους ξεπερνά ακόμα και τον χρόνο ζωής μιας ολόκληρης γενιάς δρώντων. Οι αλλαγές στους εξωτερικούς φλοιούς πολιτικής είναι περισσότερο συχνές μέσα από την αλλαγή και κατάλληλη διαχείριση εμπειρικών δεδομένων.
64 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ-ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ-ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ Εξωγενείς μεταβολές Φυσικές καταστροφές Απρόβλεπτα γεγονότα Ενδογενής διαχείριση πληροφορίας και γνώσης Κατάσταση Νοηματοδότηση Αξιολογήσεις Συγκρίσεις Κατηγοριοποιήσεις Πρόβλημα Λύσεις Μετατοπίσεις στο σύστημα πεποιθήσεων Τεχνικά βιώσιμες Πολιτικά αποδεκτές Αξιακό σύστημα Σχέσεις θεωρίες αιτιότητας
65 ΑΞΙΑΚΟ-ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (BELIEF SYSTEM) ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΦΛΟΙΟΣ Εξειδίκευση Υλοποίηση πολιτικής Αιτιώδες εμπειρικό υλικό ΦΛΟΙΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Στόχοι -Εργαλεία Δεοντολογικές πεποιθήσεις + αιτιώδεις απόψεις ΣΚΛΗΡΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ Δεοντολογικές Πεποιθήσεις (Ατομικές ελευθερίες Vs. κοινωνική ισότητα)
66 Οι Επιχειρηματίες Πολιτικής (Policy Entrepreneurs) Τα άτομα (αλλά και τα συλλογικά υποκείμενα) που με συστηματικό τρόπο, επιμονή έμπνευση αφιερώνουν χρόνο και ενέργεια για να εισάγουν στις νέες συνθήκες, να κάνουν δημοφιλή, να εξειδικεύσουν και να εμπλακούν στην υλοποίηση μιας καινοτόμου εναλλακτικής στο πεδίο της δημόσιας πολιτικής.
67 Ο Επιχειρηματίας Πολιτικής- Τα κίνητρα Ευαισθητοποιημένοι στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων. Όμως πολλές φορές λειτουργούν αντίστροφα (έχω μια καλή λύση έχεις κανένα δύσκολο πρόβλημα) Προώθηση του προσωπικού συμφέροντος: Γραφειοκράτες-εξασφάλιση προώθηση της καριέρας τους Ομάδες συμφερόντων- εξασφάλιση προώθηση των συμφερόντων των μελών τους Εκλεγόμενοι για να εξασφαλίσουν την εκλογήεπανεκλογή τους
68 Τα κίνητρα Οι άνθρωποι προωθούν προτάσεις μέσα από ιδεολογικά ελατήρια για το ρόλο του κράτους και το περιεχόμενο των δημοσίων πολιτικών Μερικοί απλά είναι λάτρεις του «παιγνιδιού». Επιδιώκουν να συμμετέχουν σε συναντήσεις, σε δημόσιες συζητήσεις και να προτείνουν νέα πράγματα
69 Τα Παράθυρα Ευκαιρίας Είναι ευνοϊκές ευκαιρίες για τους επιχειρηματίες πολιτικής να προωθήσουν στην κυβερνητική ατζέντα «την λύση τους ή το πρόβλημα τους» Παράθυρα λόγω ανάδειξης προβλημάτων Παράθυρα λόγω πολιτικών-διοικητικών αλλαγών Παράθυρα έκτακτα η αναμενόμενα
70 Ο Επιχειρηματίας Πολιτικής Εκλεγμένος μέλος της κυβέρνησης ή της Βουλής Μη εκλεγμένο διευθυντικό στέλεχος του δημοσίου τομέα Μη διευθυντικό στέλεχος του δημόσιου τομέα Σύμβουλος εκλεγμένου μέλους της κυβέρνησης ή της Βουλής Καινοτόμος μη κυβερνητικός παράγοντας
71 Είδη αλλαγών στο πεδίο των δημοσίων πολιτικών Αλλαγή πρώτης τάξης Προσαρμόζεται ο τρόπος χρήσης του εργαλείου πολιτικής για να την αντιμετώπιση της νέας κατάστασης. (π.χ. το ύψος των επιτοκίων) (προσαυξητική αλλαγή, incrementalism)
72 Είδη αλλαγών στο πεδίο των δημοσίων πολιτικών Αλλαγή δεύτερης τάξης Αλλάζουν τα εργαλεία πολιτικής. (π.χ.από την ενίσχυση των τιμών περνάμε στην επιδότηση των συντελεστών παραγωγής των αγροτικών προϊόντων) (Δραστική αλλαγή)
73 Είδη αλλαγών στο πεδίο των δημοσίων πολιτικών Αλλαγή τρίτης τάξης Αλλάζουν και οι στόχοι και τα εργαλεία (νέες ιδέες, νέες εναλλακτικές) (Δραστική αλλαγή - Τομή πολιτικής)
74 Προβλήματα κατά την Υλοποίηση ΔΠ Το έλλειμμα υλοποίησης αυξάνει όσο αυξάνουν τα εμπλεκόμενα κέντρα λήψης αποφάσεων (Wildavsky, Pressman) Το άγχος από την αβεβαιότητα της καθημερινής υλοποίησης οδηγεί τους υλοποιητές να οικοδομήσουν ρουτίνες στο ελάχιστο αυτών που καλούνται να εξυπηρετήσουν (Lipsky) Η έλλειψη διάθεσης συνεργασίας και συναντίληψης στα εμπλεκόμενα κέντρα λήψης αποφάσεων οδηγεί σε έλλειμμα υλοποίησης (Scharpf)
75 Οδηγίες στην «κορυφή» για την επιτυχή υλοποίηση Δ.Π. Ξεκάθαροι στόχοι και λεπτομερής εξειδίκευση της Δ.Π. Καλλιέργεια συν-αντίληψης γύρω από τους στόχους H διοικητική δομή υλοποίησης πρέπει να αποτελείται από τους κατά το δυνατό λιγότερους κρίκους διεκπεραίωσης
76 Οδηγίες στην «κορυφή» για την επιτυχή υλοποίηση Δ.Π. (συνέχεια) Οικοδόμησε σύνθετους μηχανισμούς έλεγχου στηριγμένους στην επιβράβευση και την τιμωρία Ανάπτυξη μηχανισμών διευθέτησης ενδοδιοικητικών συγκρούσεων, διαφωνιών κατά την υλοποίηση Αποτροπή εξωτερικών παρεμβάσεων στη διοικητική διαδικασία
77 Κίνητρα γραφειοκρατικής διολίσθησης στη φάση της υλοποίησης Αντίδραση σε μεταρρυθμίσεις, που επιχειρούν να μεταβάλλουν τον τρόπο λειτουργίας της (αρμοδιότητες, μετακινήσεις, τρόπος αξιολόγησης) με νέα αβέβαια, τουλάχιστον στην αρχή, αποτελέσματα Διαφορετική αντίληψη από τον εντολέα της για το περιεχόμενο του δημοσίου συμφέροντος Διαφθορά
78 Η διάδραση κυβέρνησης-διοίκησης ως παίγνιο διαδοχικών κινήσεων Μεταρρύθμιση Διόρθωση Παρέκκλιση ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Ανοχή Διατήρηση του SQ, Οριακή αλλαγή ΔΙΟΙΚΗΣΗ Μη παρέκκλιση Απρόσκοπτη μεταρρύθμιση
79 Η θεωρία των αρνησίκυρων δρώντων «Η ανάλυση μου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σταθερότητα πολιτικής ενός πολιτικού συστήματος ενισχύεται όταν αυξάνεται ο αριθμός των αρνησίκυρων δρώντων, όταν μειώνεται η σύγκλιση τους και όταν αυξάνεται η συνοχή τους» (Τσεμπελής 2003, σελ.66)
80 Πόροι Αντιμεταρρυθμιστική Συμμαχία: Διοίκηση, Δικαστηριο Πρόεδρος Κυβέρνησης Μεταρρυθμιστές Ζ Χ: Μεταρρύθμιση Ex ante Ψ SQ Χ : Μεταρρύθμιση Ex post Συντηρητικοί Αρμοδιότητες
81 Η θεωρία των αρνησίκυρων δρώντων Ο συνδυασμός: ενός αρνησίκυρου δρώντα αδιάφορου ή με χαμηλή εσωτερική συνοχή, μεταρρυθμίσεων με μακρύ ορίζοντα, μιας συστηματικά αρνητικής αξιωματικής αντιπολίτευσης οδηγεί στη διατήρηση ή την οριακή μεταβολή της ακολουθούμενης πολιτικής.
82 Η δυνατότητα γραφειοκρατικής διολίσθησης στη φάση της υλοποίησης Είναι συνάρτηση: Της αδιαφορίας του εντολέα-κυβέρνησης για την υλοποίηση της μεταρρύθμισης Του (υψηλού) κόστους πληροφόρησης Του χρόνου που απαιτείται για την υλοποίηση Της δυνατότητας συγκρότησης συμμαχιών ανάμεσα στη διοίκηση και σε νέους ή παλαιούς δρώντες με διαφοροποιημένες προτιμήσεις πολιτικής από αυτές της κυβέρνησης
83 Η δυνατότητα γραφειοκρατικής διολίσθησης στη φάση της υλοποίησης Είναι συνάρτηση: Της ύπαρξης μιας συστηματικά αρνητικής αξιωματικής αντιπολίτευσης Της αδυναμίας της κυβέρνησης να επανέλθει με διορθωτικές κινήσεις για να εξασφαλίσει την υλοποίηση σύμφωνα με τις εξαγγελίες της
84 Figure 2: The implementation game with government and major opposition having divergent preferences but on the same direction over the SQ Reform ex ante Reform ex post Reform drift SQ Drastic Changes Bureaucracy, Judiciary Government with low capacity to re-legislate Major Opposition just before to take the office
85 Figure 3: The implementation game with government and major opposition having divergent preferences over the SQ Reform ex ante Reform ex post Reform drift SQ Drastic Changes Bureaucracy, Judiciary Government with low capacity to re-legislate Major Opposition just before to take the office
86 Τρόποι ελέγχου της γραφειοκρατικής διολίσθησης Απαιτείται συνεπής μεταρρυθμιστική πολιτική ηγεσία, ταγμένη να παρακολουθεί και ελέγχει όλα τα στάδια της μεταρρύθμισης. Λιγότερο γενική και καλύτερα εξειδικευμένη πρωτογενής νομοθετική παραγωγή από την κυβέρνηση μειώνει ex ante την δυνατότητα της διοίκησης να παρεκκλίνει. Πολυσθενής δομή έλεγχου στηριγμένη σε μέτρα προληπτικά, σε μέτρα κατά την διάρκεια μιας εξειδικευμένης διοικητικής δραστηριότητας (διαδικαστικές μορφές), και σε εκ των υστέρων μορφές έλέγχου
87 Ορισμός της Αξιολόγησης Δ.Π. Είναι η διαδικασία συλλογής, έλεγχου και ερμηνείας πληροφορίας για την υλοποίηση και την αποτελεσματικότητα εφαρμοζομένων Δ.Π.
88 Τύποι Αξιολόγησης ΔΠ Αξιολόγηση από ποιόν; Ανάλογα με τους δρώντες και τους στόχους τους έχουμε: Διοικητική Αξιολόγηση (managerial performance & Budgeting) Δικαστική Αξιολόγηση, Έλεγχος (Judicial Review) Πολιτική Αξιολόγηση από πολίτες σε εκλογές, δημοψηφίσματα, έρευνες γνώμης, διαβουλεύσεις στις κοινότητες πολιτικής (deliberation) Αγοραία Αξιολόγηση (Market Evaluation) από καταναλωτές
89 Μορφές Αξιολόγησης (Majone 1989) Αξιολόγηση τίνος; Η αξιολόγηση μπορεί να επικεντρώνεται: στις εκροές της παραγωγής ΔΠ: αποτελέσματα επιπτώσεις κλπ (output evaluation). στις εισροές της παραγωγής ΔΠ: υλικοί και ανθρώπινοι πόροι, (input evaluation). Στη διαδικασία-τρόπους μετατροπής οικονομικών κοινωνικών, πολιτικών κ.α. εισροών σε εκροές κατά την παραγωγή ΔΠ: θεσμική και διοικητική οργάνωση κλπ (process evaluation)
90 Αξιολόγηση: Τύποι Διοικητικής Αξιολόγησης (Suchmann, 1967) Προσπάθειας (ποσότητα εισροών) (effort) Επιδόσεων (εκροές) (performance) Αποδοτικότητας (αξιολόγηση επιπτώσεων σε σχέση με τον ποιοτικό στόχο της ΔΠ) (effectiveness) Αποτελεσματικότητας (σχέση εισροών - εκροών) (efficiency) Διαδικασιών οργάνωσης των εισροών και παραγωγής των εκροών ΔΠ (process)
91 Τεχνικές Αξιολόγησης Program Planning and Budgeting System (Σύστημα προγραμματισμού και διαχείρισης προϋπολογισμού εσόδων - εξόδων) (1970ς Ford Motor Co, US Dept. of Defense) Zero Based Budgeting (Προϋπολογισμός Μηδενικής Βάσης, 1980s) Management by Objectives (Διοίκηση μέσω Στόχων) (1980s, Xerox Corp., Carter Admin.) Operational Performance Measurement System (Σύστημα Μέτρησης Επιδόσεων, 1970s-.) Άρης Αλεξόπουλος 02014
92 ΚΟΙΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Το Κ.Π.Α. είναι ένα εύχρηστο εργαλείο αυτοαξιολόγησης, που υιοθετήθηκε από την ΕΕ στη Λισσαβόνα το 2000, προκειμένου οι δημόσιες διοικήσεις να χρησιμοποιήσουν τεχνικές διοίκησης ποιότητας
93 Κριτήρια του ΚΠΑ Αξιολόγηση: Ηγεσίας Διοίκησης Ανθρωπίνου Δυναμικού Στρατηγικής κ Προγραμματισμού Εξωτερικών συνεργασιών και πόρων Διοίκησης διαδικασιών κ αλλαγών
94 Κριτήρια ΚΠΑ (συνέχεια) Αποτελεσμάτων για το ανθρώπινο δυναμικό Αποτελεσμάτων για το πολίτη-πελάτη Αποτελεσμάτων για την κοινωνία Κυρίων άμεσων αποτελεσμάτων
95 Δυσκολίες στην Αξιολόγηση Οι Δημόσιες πολιτικές δεν έχουν εξειδικευμένους ποσοτικούς στόχους όταν εξαγγέλλονται Δεν υπάρχουν προφανείς αντικειμενικοί δείκτες ποσοτικοποίησης άυλων στόχων Οι επιπτώσεις των ΔΠ διαχέονται σε αλλά πεδία και στο χρόνο ώστε δύσκολα ανιχνεύονται Ο καθορισμών δεικτών αναγνωρίζεται από τους δρώντες που προσαρμόζουν την συμπεριφορά τους ανάλογα συνεχίζοντας να παρεκκλίνουν και να μην λογοδοτούν Άρης Αλεξόπουλος 02014
96 Αξιολόγηση-Έλεγχος-Λογοδοσία Λογοδοσία με βάση τις εισροές Λογοδοσία με βάση το αποτέλεσμα Λογοδοσία με βάση την διαδικασία
97 Κριτήρια Επιλογής Μορφών Αξιολόγησης (Majone 1989) Μετρησιμότητα επιπτώσεων Γνώση Διαδικασίας Παραγωγής Δ.Π. Υψηλή Πλήρης Αξιολόγηση διαδικασίας ή εκροών Χαμηλή Αξιολόγηση διαδικασίας Ατελής Αξιολόγηση εκροών Αξιολόγηση εισροών
98 Ανάλυση Κόστους-Οφέλους Το κριτήριο επιλογής ενός δημόσιου προγράμματος σύμφωνα με την μέθοδο αυτή είναι ότι το καθαρό όφελος για το σύνολο των πολιτών που επηρεάζονται άμεσα η έμμεσα από το πρόγραμμα θα είναι θετικό και μεγαλύτερο από το όφελος που αποδίδει κάθε άλλο εναλλακτικό πρόγραμμα.
99 Βασικές υποθέσεις Είναι δυνατή η ποσοτικοποίηση των «καλών» και των «κακών» που προκαλεί ένα πρόγραμμα και την έκφραση τους σε χρηματικά μεγέθη. Όλες οι αποφάσεις πρέπει να στηρίζονται στη καθολική συναίνεση
100 Κριτήρια επιλογής Η βελτίωση της θέσης κάποιου δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος κάποιου άλλου (Pareto optimal) Στην περίπτωση που υπάρχουν χαμένοι πρέπει τα συνολικά οφέλη να είναι αρκετά ώστε να αποζημιώνονται οι χαμένοι (κριτήριο Kaldor, Hicks )
101 Το Κριτήριο της Καθαρής Παρούσας Αξίας ΚΠΑ Τα προγράμματα δεν υλοποιούνται σε μια στιγμή. Τα κόστη και τα οφέλη δεν πραγματοποιούνται όλα ακαριαία και ταυτόχρονα. Για να μπορέσει να εκτιμηθεί η συνολική απόδοση ενός τέτοιου προγράμματος πρέπει να υπολογισθεί η παρούσα αξία όλων των μελλοντικών καθαρών οφελών (όφελος μείον κόστος) Επιλέγουμε το πρόγραμμα όταν αποδίδει ΚΠΑ>0
102 Το Κριτήριο της Καθαρής Παρούσας Αξίας ΚΠΑ (συνέχεια) Για να γίνει αυτό πρέπει να αποφασισθεί ο συντελεστής προεξόφλησης Είναι εμφανές ότι οι μελλοντικές αποδόσεις περικλείουν ένα βαθμό αβεβαιότητας. Όσο μεγαλύτερο βάρος θέλουμε να δώσουμε στο μέλλον και τις επόμενες γενεές τόσο μικρότερο συντελεστή προεξόφλησης πρέπει να χρησιμοποιήσουμε.
103 Ο Υπολογισμός της Κ.Π.Α. Η Π.Α. 100$ μετά από ένα χρόνο με συντελεστή προεξόφλησης 10%: 100=ΠΑ+ΠΑ10%=ΠΑ(1+10%)=ΠΑ1.10 ΠΑ=100/1.1=90.91 και η Π.Α. 100$ που θα εισπραχθούν οι ξοδευτούν σε 2 χρόνια αντίστοιχα είναι: ΠΑ2=100/(1.1)²=82.64
104 Τα προβλήματα της ανάλυσης Κ-Ο στην πράξη Το κόστος και το όφελος περιλαμβάνει και άυλα στοιχεία που είναι δύσκολο να αποδοθούν ως εγχρήματα μεγέθη όταν δεν υπάρχουν αγορές διακίνησης των στοιχείων Ο συντελεστής προεξόφλησης μελλοντικών αποδόσεων συνδέεται με την υποκειμενική διάθεση των αποφασιζόντων να επενδύσουν στο μέλλον Απρόβλεπτες εξελίξεις τροποποιούν δραστικά την αρχική εκτίμηση μελλοντικών αποδόσεων-επιπτώσεων Η μέθοδος αγνοεί τις αναδιανεμητικές επιπτώσεις του προς κρίση προγράμματος
105 Συνολική αποτίμηση της ανάλυσης Κ-Ο Καταρρίπτεται ο μύθος ότι οι ειδικοί μπορούν με αντικειμενικό τρόπο να ποσοτικοποιήσουν τα πάντα και να πάρουν αποφάσεις. Η δουλεία των πολιτικών σε καμία περίπτωση δεν υποκαθίσταται.
106 Παράδειγμα Εφαρμογής του Κριτηρίου Kaldor-Ηicks Άτομα Εναλλακτική Α Υπάρχουσα κατάσταση S Ψήφοι S S S A A Όφελος μετά την Εξαγορά των ψήφων
107 Παράδειγμα επιλογής εναλλακτικής σύμφωνα με κριτήρια Ο-Κ, Ο/Κ Κόστος (Κ) Συσσωρευμέν ο κόστος Όφελος (Ο) Κ. Όφελος (Ο)-(Κ) Απόδοση Ο/Κ Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η Θ Ι Προϋπολογισμός:
108 Ανάλυση Κ-Ο στην Κατασκευή ενός Φράγματος Κόστος Κατασκευή Απώλεια εκμεταλλεύσιμου εδάφους Μετεγκατάσταση πληθυσμού Απώλεια δραστηριοτήτων αναψυχής Όφελος Ηλεκτρική Ενέργεια Αποτροπή υπερχείλισης του ποταμού Άρδευση Νέες δραστηριότητες αναψυχής
109 Η Διαχείριση του Φράγματος για 20 Έτη Έτη Κ Ο
110 Οι Υπερπλήρεις Φυλακές Κριτήρια Κατασκευή Νέων Φυλακών Εναλλακτικές Ενοικίαση έτοιμων χώρων Ελαφρότερες Ποινές- Επανένταξη Κόστος 105εκ ευρω 29εκ/χρόνο 25εκ/χρονο Διαβίωση άριστη φτωχή μέτρια Άμεση Αποσυμφόρηση καμία 2000 κρεβάτια 5000 κρεβάτια Υποτροπή 4% 4% 11% Βαθμολογία Εναλλακτικής=-αΚ+βΔ+γΑΑ+δΥ
111 Η Ηθική Ανάλυση στην Αξιολόγηση Οι βασικές συγκρουόμενες αξίες που πρέπει να συμφιλιωθούν στην παραγωγή Δ.Π.: Η προστασία-προώθηση της ζωής Η προστασία-προώθηση της αυτονομίας του πολίτη όταν αποφασίζει Η προστασία προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης
112 Η Ηθική Ανάλυση στην Αξιολόγηση (συνέχεια) Παρόλο που όλες οι παραπάνω αρχές είναι κοινά αποδεκτές για κάθε δημόσια πολιτική δεν είναι εύκολη η πρακτική τους εξυπηρέτηση γιατί οι λαμβάνοντες τις αποφάσεις βρίσκονται συχνά σε διλημματικές καταστάσεις. Εδω η ηθική ανάλυση μπορεί να τροφοδοτήσει και όχι να υποκαταστήσει πολιτικές αποφάσεις.
113 Η μεταρρυθμιστική ικανότητα του κράτους Όταν συνυπάρχουν: Η ανεπαρκής παρουσία ικανών επιχειρηματιών πολιτικής Οι πολλοί και με αποκλίνουσες προτιμήσεις παίκτες αρνησικυρίας Η ύπαρξη χαμηλής συναινετικής παράδοσης Ο βραχύς ορίζοντας ανάλυσης και προγραμματισμού στους παίκτες Η μικρή αξιοπιστία των δεσμεύσεων για αποζημίωση των χαμένων από την μεταρρύθμιση οι πιθανότητες μεταρρύθμισης είναι χαμηλές
114 Η ελληνική περίπτωση Μονοκομματικές κυβερνήσεις με υψηλή κοινοβουλευτική πλειοψηφία Ισχυρά κυβερνητικά κόμματα με όχι πάντα εσωτερική συνοχή (αδυναμία) Ισχυρά κυβερνητικά κόμματα με χαμηλή προσήλωση σε δραστικές αλλαγές (αδιαφορία) Όλο και περισσότεροι νόμοι έχουν την μορφή νόμων πλαισίων και όλο και περισσότερη νομοθετική δραστηριότητα εξειδικεύεται μέσα από την έκδοση υπουργικών αποφάσεων και προεδρικών διαταγμάτων.
115 Η ελληνική περίπτωση Εμφανίζεται ενισχυμένος ο ρόλος της διοίκησης αλλά και της δικαιοσύνης στην υλοποίηση των γενικών νόμων πλαισίων. Οι υπηρεσιακοί παράγοντες των υπουργείων είναι οι προνομιακοί και σταθεροί συνομιλητές των συνδικαλιστών του αντιστοίχου πεδίου πολιτικής (ΟΛΜΕ, ΕΙΝΑΠ, ΓΕΝΟΠ κλπ). Αναπτύσσονται «συνασπισμοί αντιμεταρρύθμισης», με την συμμετοχή διοικητικών, δικαστικών, συνδικαλιστικών και αντιπολιτευόμενων πολιτικών παραγόντων. Η ύπαρξη ισχυρών πλειοψηφιών και κυβερνητικής σταθερότητας, οδήγησε τις κυβερνήσεις σε εφησυχασμό και χαλαρή παρακολούθηση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων.
116 Παραγωγικότητα Νομοθετικής Διαδικασίας Σχέδια Νόμου που κατατέθηκαν Σχέδια Νόμου που ψηφιστήκαν Προτάσεις νόμου που κατατέθηκαν Προτάσεις νόμου που συζητήθηκαν Προτάσεις που έγιναν νόμοι η(11/ /1977) 2η(11/ /1981) 3η(10/1981-6/1985) 4η (6/1985-6/1989) 5η (6/ /1989) 6η (11/1989-4/1990) Κοινοβουλευτική Περίοδος 7η (4/ /1993) 8η (10/1993-9/1996) 9η (9/1996-4/2000) 10η (4/2000-3/2004)
117 Ευρήματα-Ο εκλογικός κύκλος Παρατηρούμε συστηματικά αύξηση των νομών με άσχετες διατάξεις την χρονιά πριν τις εκλογές Η κορύφωση του νομοθετικού έργου γίνεται στα δυο πρώτα χρόνια και μειώνεται στο τέλος της περιόδου
118 Νόμοι με άσχετες διατάξεις Νόμοι Νόμοι με τον όρο «και άλλες διατάξεις» Έτος
119 Η Διεθνοποίηση της Νομοθετικής Παραγωγής Με την υλοποίηση του προγράμματος της Εσωτερικής Αγοράς και την προώθηση της οικοδόμησης της Ε.Ε. αυξήθηκε δραστικά ο όγκος των κυρωτικών νόμων μειώνοντας το ρόλο του κοινοβουλίου στη διαμόρφωση του περιεχομένου των νόμων
120 ΕΙΔΗ ΝΟΜΩΝ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ , ΚΑΙ % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ΓΕΝΙΚΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΟΙ ΚΥΡΩΤΙΚΟΙ
121 Ευρήματα - Ο ρόλος του ΣτΕ Όλο και περισσότερη νομοθετική δραστηριότητα ειδικεύεται με Υ.Α. κ όχι με Π.Δ. (η έκρηξη στη χρήση των Υ.Α. γίνεται μετά το 1997)
122 Η χρήση Νόμων, Π.Δ. και Υ.Α. ως νομοθετικών μέσων Έτος Προεδρικά Διατάγματα Υπουργικές Αποφάσεις
123 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ Π.Δ. ΑΠΟ ΤΟ Σ.τ.E. 100% % 44 60% 40% % 0% ΝΟΜΙΜΑ ΜΗ ΝΟΜΙΜΑ ΛΟΙΠΑ
124 Ο ρόλος του ΣτΕ ΙΙ Ωστόσο παρατηρούμε περιπτώσεις όπου το ΣτΕ μπλοκάρει ακόμα και εκ των ύστερων ΥΑ όπως αυτή του Αρσένη (ΥΑ Γ2/6953, ΦΕΚ 1057, τ.β ) για την μείωση των ωρών διδασκαλίας των θρησκευτικών στο Λύκειο. Το ΣτΕ υποχρέωσε τον υπουργό να επαναφέρει με νέα ΥΑ (YA Γ2/4735/ ) το προηγούμενο καθεστώς Η περίπτωση των ΠΣΕ κλπ
125 Συμπέρασμα Οι δραστικές αλλαγές δημοσίων πολιτικών στην μεταπολιτευτική Ελλάδα δεν ευδοκιμούν όχι λόγω του ρόλου της διοίκησης αλλά της έλλειψης ικανών μεταρρυθμιστικών πολιτικών ηγεσιών
126 Ο εξευρωπαϊσμός των εθνικών Εξαρτάται από: δημοσίων πολιτικών τον βαθμό απόκλισης της ακολουθούμενης εθνικής από την ευρωπαϊκή πολιτική τον βαθμό σύγκλισης του κυρίαρχου εγχώριου παραδείγματος πολιτικής με το κυρίαρχο ευρωπαϊκό (περισσότερο κράτος ή αγορά;) την μεταρρυθμιστική ικανότητα του κράτους
127 Οι δομικές αδυναμίες της ΔΔ η πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια αποτελεσματικών μηχανισμών οριζοντίου, ενδο-υπηρεσιακού και δι-υπηρεσιακού συντονισμού οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων η απουσία περιγραμμάτων των θέσεων εργασίας η έλλειψη αποτελεσματικής στοχοθεσίας, παρακολούθησης και μέτρησης των αποτελεσμάτων και αξιολόγησης της απόδοσης και της ποιότητας των παρεχομένων δημοσίων πολιτικών
128 Συμπέρασμα Οι δραστικές αλλαγές δημοσίων πολιτικών στην μεταπολιτευτική Ελλάδα δεν ευδοκιμούν όχι λόγω του ρόλου της διοίκησης αλλά της έλλειψης ικανών μεταρρυθμιστικών πολιτικών ηγεσιών
129 Ασκήσεις-Μελέτη Περιπτώσεων
130 Μελέτη περιπτώσεων: κυβερνητική ατζέντα (Ι) Ξαφνικά ένα πετρελαιοφόρο βυθίζεται στον Ευβοϊκό με αποτέλεσμα μια μεγάλη οικολογική καταστροφή να κτυπήσει τις ακτές των νησιών του κεντρικού Αιγαίου και της ανατολικής Αττικής. Με βάση το υπόδειγμα του Kingdon δώστε τους παράγοντες που πρέπει να συντρέξουν για να πραγματοποιηθεί μια δραστική αλλαγή στην ακολουθούμενη πολιτική του κράτους για την προστασία των ακτών.
131 Κυβερνητική ατζέντα (ΙΙ) Οι πυρκαγιές στη Πελοπόννησο τον Αύγουστο του 2007, στη μέση της προεκλογικής περιόδου, έχουν αποτέλεσμα μια τεράστια οικολογική καταστροφή και φέρνουν στην κορυφή της κυβερνητικής ατζέντας το θέμα της προστασίας των δασών. Με βάση την κατάσταση και την συγκυρία αυτή, διατυπώστε δύο τουλάχιστον διαφορετικούς ορισμούς προβλήματος πολιτικής για την κυβέρνηση. Περιγράψτε τον τρόπο μετασχηματισμού της κατάστασης σε πρόβλημα.
132 (συνέχεια) Με βάση το υπόδειγμα του Kingdon δώστε τους παράγοντες που πρέπει να συντρέξουν για να πραγματοποιηθεί μια δραστική αλλαγή στην ακολουθούμενη πολιτική του κράτους για την προστασία των δασών (κατασκευάστε ένα σενάριο αλλαγής πολιτικής κατανέμοντας ρόλους στους εμπλεκόμενους παίκτες, σύμφωνα με το υπόδειγμα του Kingdon).
133 Κυβερνητική ατζέντα (ΙΙΙ) Ποιοί παράγοντες πρέπει να συντρέξουν ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες μεταρρύθμισης του Εθνικού Συστήματος Υγείας;
134 Άσκηση: Αξιολόγηση Ποιες από τις τρεις μορφές αξιολόγησης (εισρροών, διαδικασιών, αποτελέσματος) θα επιλέγατε στις παρακάτω δημόσιες πολιτικές και γιατί; α) εκπαιδευτικό (διδακτικό) έργο στα πανεπιστήμια β) υπηρεσίες νοσοκομειακής περίθαλψης (χειρουργεία, νοσηλεία) γ) αξιολόγηση προσωπικού εύρεσης εργασίας σε δημόσιο οργανισμό απασχόλησης (ΟΑΕΔ) δ) υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών. Ποια προβλήματα θα συναντούσε η αξιολόγηση σας στην πράξη και πως θα μπορούσαν να μειωθούν;
135 Μελέτη περίπτωσης: Υλοποίηση Ι Ως αναλυτής/τρια δημοσίων πολιτικών αναλαμβάνεται να σχεδιάσετε για λογαριασμό της κυβέρνησης την μεταρρύθμιση του ρυθμιστικού πλαισίου για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στην σύγχρονη Ελλάδα. Ποια σημεία θα προσέχατε ώστε να εξασφαλίσετε το μικρότερο έλλειμμα υλοποίησης;
136 Μελέτη περίπτωσης: Υλοποίηση ΙΙ Ως αναλυτής/τρια δημοσίων πολιτικών αναλαμβάνεται να σχεδιάσετε για λογαριασμό της κυβέρνησης τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας που συμπεριλαμβάνει ένα νέο ρυθμιστικόκανονιστικό πλαίσιο και την οργανωτική αναδιάρθρωση των ασφαλιστικών οργανισμών. Ποια σημεία θα προσέχατε ώστε να εξασφαλίσετε το μικρότερο έλλειμμα υλοποίησης;
137 Μελέτη περίπτωσης Υλοποίησης ΙΙΙ: Μεταρρυθμιστικοί Νόμοι για το Ασφαλιστικό Νόμος 1902 της 17ης Οκτωβρίου 1990: «Ρύθμιση συνταξιοδοτικών και άλλων συναφών θεμάτων». («Νόμος Σουφλία»). Νόμος 1976 της 4ης Δεκεμβρίου 1991: «Αντικατάσταση και συμπλήρωση των διατάξεων της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού καθεστώτος των αγωνιστών της εθνικής αντίστασης και άλλες διατάξεις». Νόμος 2084 της 7ης Οκτωβρίου 1992: «Αναμόρφωση της κοινωνικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις». («Νόμος Σιούφα»). Νόμος 2676 της 5ης Ιανουαρίου 1999: «Οργανωτική και λειτουργική αναδιάρθρωση των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις». («Νόμος Παπαϊωάννου»). Νόμος 3029 της 11ης Ιουλίου 2002: «Μεταρρύθμιση συστήματος κοινωνικής ασφάλισης». Νόμος 3232 της 12ης Φεβρουαρίου 2004: «Θέματα κοινωνικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις». («Νόμος Ρέππα»). Νόμος 3655 της 3ης Απριλίου 2008: «Διοικητική και οργανωτική μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και λοιπές ασφαλιστικές διατάξεις».
138 Πίνακας 1 Μέτρηση ελλείμματος εφαρμογής των νόμων για το ασφαλιστικό Έκδοση δευτερογενών διοικητικών μέτρων ανά νόμο σε βάθος χρόνου Νόμος ΠΡΟΒΛ. ΕΚΔΟΘ. από Κυβ. μετά Ποσοστό έκδοσης 1902/1990 (Σουφλιά) ,2% 1976/ % 2084/1992 (Σιουφα) 2676/1999 (Ρέππα) ,9% ,4% 3029/ ,6% 3232/ ,8% 3655/
139 Δομή εργασίας Εισαγωγή: σύντομη περιγραφή του θέματος Το περιεχόμενο του νομοθετήματος: εργαλεία Δομή του νομοθετήματος: γενικά - ειδικά άρθρα, εξουσιοδοτικές διατάξεις (ΥΑ, ΠΔ) Το ιστορικό της μεταρρύθμισης: πότε κατατέθηκε και ψηφίστηκε η συνοχή της κυβέρνησης η δύναμη σε βουλευτικές έδρες των κομμάτων οι θέσεις της αντιπολίτευσης οι θέσεις των ομάδων πίεσης
140 Τέλος Μαθήματος
Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ειδικά Θέματα Κρατικών Πολιτικών. Χειμερινό 2007
Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης Ειδικά Θέματα Κρατικών Πολιτικών Χειμερινό 2007 Ειδικά Θέματα Κρατικών Πολιτικών Διδάσκων: Άρης Αλεξόπουλος Email: alexopou@pol.soc.uoc.gr Πέμπτες:11.30-14.30
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ανάλυση Δημόσιας Πολιτικής Άρης Άλεξόπουλος
Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης Ανάλυση Δημόσιας Πολιτικής Άρης Άλεξόπουλος 2014 Σκοπός Σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη και κατανόηση των διαδικασιών χάραξης και εφαρμογής δημοσίων πολιτικών
Διαβάστε περισσότεραΗ μεταρρύθμιση των πολιτικών του κράτους και ο ρόλος της δημόσιας διοίκησης: η ελληνική περίπτωση
Η μεταρρύθμιση των πολιτικών του κράτους και ο ρόλος της δημόσιας διοίκησης: η ελληνική περίπτωση Άρης Αλεξόπουλος Στόχος αυτής της εισήγησης είναι να αναζήτηση μια απάντηση στο γιατί η μεταπολιτευτική
Διαβάστε περισσότεραΜορφές και Θεωρίες Ρύθµισης
Μορφές και Θεωρίες Ρύθµισης Το ενδιαφέρον του µαθήµατος συγκεντρώνεται στη µελέτη του φαινοµένου της ρύθµισης ως µορφής δηµοσίας πολιτικής στο πεδίο της οικονοµίας. Παρουσιάζονται και εξετάζονται συγκριτικά,
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Σκοπός, στόχοι, φορείς, αντικείμενα, κριτήρια, μέσα, αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: Η αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών στη χώρα μας σήμερα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: Η αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών στη χώρα μας σήμερα Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Επεξεργασία και ερμηνεία αξιολογικών δεδομένων του μαθητή
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Επεξεργασία και ερμηνεία αξιολογικών δεδομένων του μαθητή Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Το Παραπρόγραμμα ή κρυφό Αναλυτικό Πρόγραμμα Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #3: ΕΤΟΙΜΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ Διδάσκων: Γουργιώτου Ευθυμία ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι Ενότητα 3: Εργαλεία Κανονιστικής Ανάλυσης Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #8: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #10: ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Διδάσκων: Γουργιώτου
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι Ενότητα 2: Εργαλεία Θετικής Ανάλυσης Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΔιαχείριση Περιβάλλοντος - Νομοθεσία
Διαχείριση Περιβάλλοντος - Νομοθεσία Ενότητα 4: Μονοκριτηριακή ανάλυση Δ. Καλιαμπάκος - Δ. Δαμίγος Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Δημόσια Οικονομική Κουτεντάκης Φραγκίσκος - Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Διδάσκων: Βασίλης Γραμματικόπουλος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΔιοικητική Επιστήμη. Ενότητα # 3: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ. Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διοικητική Επιστήμη Ενότητα # 3: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα της
Διαβάστε περισσότεραΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ενότητα 6: Η μάθηση στην προσχολική ηλικία Διδάσκων: Μανωλίτσης Γεώργιος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΗ
Διαβάστε περισσότεραΠεριφερειακή Ανάπτυξη
ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Διάλεξη 3: Το Περιφερειακό Πρόβλημα (κεφάλαιο 1, Πολύζος Σεραφείμ) Δρ. Βασιλείου Έφη Τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΠΙΠΕΔΑ - ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ. Αναστασία Στρατηγέα. Υπεύθυνη Μαθήματος
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΠΙΠΕΔΑ - ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Πηγή: Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού
Διαβάστε περισσότεραΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ Ενότητα 3: Συναθροιστική Ζήτηση- Εφαρμόζοντας το Υπόδειγμα IS-LM Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων στην χώρα μας σήμερα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων στην χώρα μας σήμερα Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΠοσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΙΙ Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος
Ποσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΙΙ Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος Χιωτίδης Γεώργιος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #9: Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ταξινομικά κριτήρια της Έρευνας Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Κριτική αποτίμηση των διαδικασιών αξιολόγησης στο ελληνικό δημοτικό σχολείο
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Κριτική αποτίμηση των διαδικασιών αξιολόγησης στο ελληνικό δημοτικό σχολείο Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΣυστήματα Πληροφοριών Διοίκησης Ενότητα 1: Η έννοια των Πληροφοριακών Συστημάτων
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης Ενότητα 1: Η έννοια των Πληροφοριακών Συστημάτων Διονύσιος Γιαννακόπουλος, Καθηγητής Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων
Διαβάστε περισσότεραΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ Ενότητα 5: Σταθεροποιητική Πολιτική Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΠεριβαλλοντική Εκπαίδευση
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Η κοινωνική διάσταση της καινοτομίας ως μοχλός της αειφορίας Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Διδακτικές μέθοδοι Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΠεριβαλλοντική Εκπαίδευση
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Η αειφορική διάσταση της ανάπτυξης Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
Διαβάστε περισσότεραΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2#: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣTΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2#: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣTΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα της παρουσίασης
Διαβάστε περισσότεραΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Ενότητα #9: ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ενότητα #9: ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα της παρουσίασης έχουν
Διαβάστε περισσότεραΔιοίκηση ανθρωπίνων Πόρων
Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων Ενότητα 1: Εισαγωγικές Έννοιες Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΗγεσία. Ενότητα 8: Ηγεσία στις ομάδες. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Ηγεσία Ενότητα 8: Ηγεσία στις ομάδες Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΕργαστήριο Χωροταξικού Σχεδιασμού. 10 η Διάλεξη Όραμα βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης Εισήγηση: Ελένη Ανδρικοπούλου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική ομάδα: Ελένη Ανδρικοπούλου, Γρηγόρης Καυκαλάς 10 η Διάλεξη Όραμα βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης Εισήγηση: Ελένη Ανδρικοπούλου Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ενότητα 7: Η μάθηση στην προσχολική ηλικία: μορφές αποτελεσματική διδασκαλία Διδάσκων: Μανωλίτσης Γεώργιος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #5: ΕΤΟΙΜΑ ΣΧΟΛΕΙΑ Διδάσκων: Γουργιώτου Ευθυμία ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΠεριφερειακή Ανάπτυξη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Ενότητα 4: Περιφερειακή Πολιτική της Ανάπτυξης Ζαχαρούλα Ανδρεοπούλου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΜάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων Ενότητα 28 η : Αποδοτικότητα Μάρκετινγκ Χρίστος Καμενίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Εκπαιδευτικό υλικό και σχολικό εγχειρίδιο Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Παράγοντες χαρακτηριστικά αποτελεσματικού σχολείου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Παράγοντες χαρακτηριστικά αποτελεσματικού σχολείου Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ και ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ και ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Εισήγηση 9Α: Απλή Τυχαία Δειγματοληψία Διδάσκων: Δαφέρμος Βασίλειος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Παρουσίαση εισαγωγικής παράδοσης Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες Χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΙστορίας της παιδείας από τα κάτω Α03 06
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ιστορίας της παιδείας από τα κάτω Α03 06 Ενότητα #9: Βασικές αρχές μικροϊστορίας κατά Μ. Χατζηϊωάννου Διδάσκων: Χουρδάκης Αντώνιος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ
Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ Νικόλαος Μυλωνίδης Απρίλιος 2007 1 Η έννοια του Επιχειρηματία Αναλαμβάνει δράση Συνδυάζει καινοτομικά και δημιουργικά τους συντελεστές της παραγωγής Παράγει προϊόντα και
Διαβάστε περισσότεραΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΜΟΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ. Παναγιώτης Καρκατσούλης
Η ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΜΟΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Παναγιώτης Καρκατσούλης Βασικές αντινομίες στην οργάνωση και λειτουργία του ελληνικού κράτους Ενώ καταγράφεται. 1. Υδροκεφαλισμός του πολιτικού
Διαβάστε περισσότεραΗλεκτρονικό Εμπόριο. Ενότητα 6: Διαχείριση Σχέσεων με Πελάτες Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ενότητα 6: Διαχείριση Σχέσεων με Πελάτες Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΟ Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων Ενότητα 10: Ο Κριτικός Στοχασμός στον Εργασιακό Χώρο Γιώργος Κ. Ζαρίφης
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. «Μεικτά» Συστήματα Καπιταλισμού και η Θέση της Ελλάδας
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ «Μεικτά» Συστήματα Καπιταλισμού και η Θέση της Ελλάδας Η θεωρία VoC, βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στην ανάλυση των δύο βασικών μοντέλων καπιταλισμού των φιλελεύθερων
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων: έννοια, πλαίσιο, διαδικασία
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων: έννοια, πλαίσιο, διαδικασία Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης
Διαβάστε περισσότεραΣυμμετοχικές Διαδικασίες κατά τη διαδικασία ΣΠΕ: Πιθανά προβλήματα και προοπτικές
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Συμμετοχικές Διαδικασίες κατά τη διαδικασία ΣΠΕ: Πιθανά προβλήματα και προοπτικές Παναγιώτης Γετίμης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου Διευθυντής
Διαβάστε περισσότερα«Συντονισμός του Σχεδιασμού και της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών»
Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014 «Συντονισμός του Σχεδιασμού και της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών» Αποτελεσματική Παρακολούθηση και Αξιολόγηση της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών Νίκος Παπαδάτος, Μέλος & τ. Πρόεδρος
Διαβάστε περισσότεραΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1.1 Τι είναι η κοινωνικο-οικονομική αξιολόγηση
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης 1 Η επιχείρηση αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της κοινωνίας μας διότι: α) το 1/3 του χρόνου μας το περνάμε εκεί, β) μας προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες για ικανοποίηση
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΡΙΘΜ. 2/41745/ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ ΣΥΝΟΨΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΡΙΘΜ. 2/41745/29.06.2010 ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ ΣΥΝΟΨΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Ο προϋπολογισµός προγραµµάτων αποτελεί ένα σύστηµα
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ Διδάσκων: Βασίλης Γραμματικόπουλος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΕυρωπαϊκή Διακυβέρνηση / 6
Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση / 6 Δημοκρατία, κυριαρχία και νομιμοποίηση στην ΕΕ 1. Bellamy Rich. and Castiglione D. (2011), Democracy by Delegation? Who Represents Whom and How in European Governance, Government
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ενότητα 09: Σχεδιασμός και Οργάνωση ενός Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΙΙ Πολυξένη
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία της Εκπαίδευσης
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Ενότητα 4: Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία Επίκ. Καθηγητής: Νίκος Φωτόπουλος e-mail: nfotopoulos@uowm.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 23850-55150 Παιδαγωγικό
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Παιδαγωγική και κοινωνική υπόσταση της αξιολόγησης
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Παιδαγωγική και κοινωνική υπόσταση της αξιολόγησης Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΗλεκτρονικό Εμπόριο. Ενότητα 3: Ηλεκτρονικό Επιχειρηματικό Σχέδιο Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ενότητα 3: Ηλεκτρονικό Επιχειρηματικό Σχέδιο Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΗ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα Α: Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: ΤΑΣΕΙΣ,
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/2104(INI) της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού 2015/2104(INI) 3.7.2015 ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού προς την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων σχετικά με
Διαβάστε περισσότεραΔιοικητική των επιχειρήσεων
1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Διοικητική των επιχειρήσεων Ενότητα 11 : Σύγχρονες οργανωτικές δομές Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής
Διαβάστε περισσότεραΤίτλος Μαθήματος: Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ Ενότητα 6 : Κίνητρα, αμοιβές τιμωρία
Τίτλος Μαθήματος: Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ Ενότητα 6 : Κίνητρα, αμοιβές τιμωρία Όνομα Καθηγητή: Ζαχαρούλα Σμυρναίου Τμήμα: Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Κίνητρα (παρώθηση)...
Διαβάστε περισσότεραΧρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ
Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος Ζιώγας Ιώαννης Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ»
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ» 1. Ποια από τις παρακάτω αποτελεί την πλέον σημαντική πρόκληση που χαρακτηρίζει το σημερινό παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον; α) Ομοιομορφία προϊόντων και υπηρεσιών. β)
Διαβάστε περισσότεραΟργανωτική Θεωρία και Οργανωσιακή Συμπεριφορά
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οργανωτική Θεωρία και Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 1: Οργανωτικός Σχεδιασμός Ευγενία Πετρίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΚΑΙ ΕΦΙΚΤΗ! Παναγιώτης Καρκατσούλης
Η ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΚΑΙ ΕΦΙΚΤΗ! Παναγιώτης Καρκατσούλης Βασικές αντινομίες στην οργάνωση και λειτουργία του ελληνικού κράτους Ενώ καταγράφεται. 1. Υδροκεφαλισμός του πολιτικού συστήματος
Διαβάστε περισσότεραΗ Ερευνητική Στρατηγική
Η Ερευνητική Στρατηγική Ο τομέας της Υγείας Η σύγχρονη έρευνα στον τομέα της υγείας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης σκοπεύει να εξασφαλίσει την πρόσβαση όσων ζουν στα κράτημέλη σε υγειονομική περίθαλψη υψηλής
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ και ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ και ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Εισήγηση 9Β: Απλή Τυχαία Δειγματοληψία για την εκτίμηση ποσοστού Διδάσκων: Δαφέρμος Βασίλειος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμογές Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εφαρμογές Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών Ενότητα # 8: Ανάλυση δικτύων στα ΣΓΠ Ιωάννης Γ. Παρασχάκης Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Τα τεστ ως τεχνική αξιολόγησης Διδάσκων: Νίκος Ανδρεαδάκης ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΤο εθνικό πλαίσιο εφαρμογής των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ, ΘΕΣΜΙΚΩΝ, ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ Το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης Συνάντηση διαλόγου για τους
Διαβάστε περισσότεραΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ»
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #3: ΟΙ ΑΓΟΡΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #3: ΟΙ ΑΓΟΡΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Μέθοδος Project Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007 ΤΡΙΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Αρχές Μάρκετινγκ Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ # 1: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ # 1: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα της
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Ελεγκτική. Ενότητα # 7: Αναδοχή & Σχεδιασμός Ελέγχου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ελεγκτική Ενότητα # 7: Αναδοχή & Σχεδιασμός Ελέγχου Νικόλαος Συκιανάκης Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Μέσα έκφρασης του αποτελέσματος της αξιολόγησης (ποσοτική ποιοτική απόδοση, περιγραφική αξιολόγηση, κλπ) Διδάσκων:
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Διαδικασία Ιεραρχικής Ανάλυσης. Ρόκου Έλενα Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΕΜΠ Κηρυττόπουλος Κωνσταντίνος Επ.
Εισαγωγή στη Διαδικασία Ιεραρχικής Ανάλυσης Ρόκου Έλενα Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΕΜΠ Κηρυττόπουλος Κωνσταντίνος Επ. Καθηγητής ΕΜΠ Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΗγεσία. Ενότητα 1: Εισαγωγικές έννοιες. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Ηγεσία Ενότητα 1: Εισαγωγικές έννοιες Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού: Θεωρητικό πλαίσιο για την κατανόηση των κοινών θεσμικών χαρακτηριστικών, αλλά και των θεσμικών
Διαβάστε περισσότεραΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics)
ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics) Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 03.04.2014 Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους
Διαβάστε περισσότεραΔιοίκηση Επιχειρήσεων
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Η λήψη των αποφάσεων Ευγενία Πετρίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ. Διδακτική Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση Ενότητα: Δραστηριότητες της ενότητας 2.2 Καλογιαννάκης Μιχάλης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΘεωρίες Πολεοδομικού Σχεδιασμού
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική ομάδα: Ελένη Ανδρικοπούλου, Γρηγόρης Καυκαλάς 8 ο Μάθημα Αστικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ «Περιβαλλοντικά Προβλήματα & Δίκαιο» ΜΑΘΗΜΑ 3
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ «Περιβαλλοντικά Προβλήματα & Δίκαιο» ΜΑΘΗΜΑ 3 Το Κοινοτικό Δίκαιο Το σύνολο των κανόνων δικαίου που παράγονται από την Ε.Ε. αποτελούν το κοινοτικό δίκαιο. Με τους κανόνες
Διαβάστε περισσότεραΠεριβαλλοντική Πολιτική και Βιώσιμη Ανάπτυξη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιβαλλοντική Πολιτική και Βιώσιμη Ανάπτυξη Ενότητα 11: Οικονομικά Εργαλεία της Περιβαλλοντικής Πολιτικής Ι Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΗ διαδικασία του Σχεδιασμού
Η διαδικασία του Σχεδιασμού Η σημασία του σχεδιασμού Είδη σχεδιασμού Τεχνικές και μέθοδοι σχεδιασμού ΜΒΟ : Διοίκηση Στόχων 1 Έννοια και σηµασία Σχεδιασµού Θέτει τις κατευθύνσεις στις οποίες κινούμαστε.
Διαβάστε περισσότεραΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #4: ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΓΟΡΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #4: ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΓΟΡΩΝ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα της παρουσίασης έχουν ληφθεί
Διαβάστε περισσότεραManagement. Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 24/2/2010
Management Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 Εισαγωγή Έννοια και Περιεχόμενο του Μάνατζμεντ Ποια είναι τα διοικητικά στελέχη και ποιος ο ρόλος τους στα διάφορα επίπεδα της ιεραρχίας Βάσικες δραστηριότητες
Διαβάστε περισσότεραΟι Συμπράξεις Δημοσίου - Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) σε έργα αστικού περιβάλλοντος
Οι Συμπράξεις Δημοσίου - Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) σε έργα αστικού περιβάλλοντος ΗλίαςΗλίας Πλασκοβίτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου ΕλισάβετΕλισάβετ Καραΐσκου, MSc, Υπ. Διδάκτωρ Παντείου
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση Επενδυτικών Σχεδίων
Αξιολόγηση Επενδυτικών Σχεδίων Ενότητα 7: Κοινωνικο-οικονομική ανάλυση Δ. Δαμίγος Μ. Μενεγάκη Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,
Διαβάστε περισσότερα