ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Transcript

1 AΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ: «ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2013

2 Πρόλογος Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Ειδίκευσης του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με τίτλο «Διοίκηση και Διαχείριση Τεχνικών Έργων». Επιβλέπουσα καθηγήτρια ήταν η κ. Γλυκερία Καλφακάκου, καθηγήτρια του τομέα Μεταφορών, Συγκοινωνιακής Υποδομής, Διαχείρισης Έργων και Ανάπτυξης και μέλη ΔΕΠ, ο κ. Παναγιώτης Παπαϊωάννου, καθηγητής του τομέα Μεταφορών, Συγκοινωνιακής Υποδομής, Διαχείρισης Έργων και Ανάπτυξης και ο κ. Γεώργιος Αρετούλης, λέκτορας του του τομέα Μεταφορών, Συγκοινωνιακής Υποδομής, Διαχείρισης Έργων και Ανάπτυξης. Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2013 Αλέξανδρος Βασίλογλου

3 Περίληψη Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των εταιρειών του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου μέσω της χρήσης αριθμοδεικτών. Με την ανάλυση που πραγματοποιείται είναι δυνατή η εκτίμηση της εξέλιξης της χρηματοοικονομικής κατάστασης και της αποδοτικότητας μίας τεχνικής κατασκευαστικής εταιρείας. Στα κεφάλαια που ακολουθούν παρουσιάζονται τα αδύνατα και τα δυνατά σημεία του κατασκευαστικού κλάδου στη χώρα μας. Επιπλέον, αναλύονται και ερμηνεύονται οι αριθμοδείκτες ρευστότητας, δραστηριότητας, αποδοτικότητας και κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας για ένα συγκεκριμένο αριθμό τεχνικών εταιρειών έτσι ώστε να προκύψουν συμπεράσματα για τη θέση τους σε σχέση με τον υπόλοιπο κλάδο. Τέλος, παρατίθενται τα συμπεράσματα που εξάγονται από την προηγηθείσα ανάλυση και προτείνονται κάποια μέτρα αντιμετώπισης τόσο από την πλευρά της διοίκησης των τεχνικών εταιρειών όσο και από την πλευρά της πολιτείας μέσω της εφαρμοζόμενης πολιτικής της.

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περιεχόμενα Πρόλογος Περίληψη Κατάλογος σχημάτων Κατάλογος πινάκων ΙV V Κεφάλαιο 1o Εισαγωγή Περιγραφή του Αντικειμένου της Διπλωματικής εργασίας Διάρθρωση της Διπλωματικής εργασίας 2 Κεφάλαιο 2o Ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα Εισαγωγή Ανάλυση του κατασκευαστικού κλάδου Γενικές κατευθύνσεις των κατασκευαστικών εταιριών Ανάλυση S.W.O.T. του κατασκευαστικού κλάδου Εσωτερικό περιβάλλον δυνατά σημεία Εσωτερικό περιβάλλον αδύνατα σημεία Εξωτερικό περιβάλλον ευκαιρίες Εξωτερικό περιβάλλον απειλές Στρατηγική ανάπτυξης των ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών Το Ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον 8 Κεφάλαιο 3ο Οικονομική ανάλυση δεδομένων με τη χρήση αριθμοδεικτών Εισαγωγή Ανάλυση οικονομικής κατάστασης Κατηγορίες οικονομικής ανάλυσης μιας επιχείρησης 13 I

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 3.4. Ανάλυση αριθμοδεικτών Προβλήματα υπολογισμού και ερμηνείας αριθμοδεικτών Γενικές αρχές που διέπουν την ανάλυση μέσω αριθμοδεικτών Βασικοί χρηματοοικονομικοί αριθμοδείκτες Αριθμοδείκτες ρευστότητας Αριθμοδείκτες δραστηριότητας ή κυκλοφοριακής ταχύτητας Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Αριθμοδείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας Αριθμοδείκτες αγοραίας αξίας ή επενδυτικοί δείκτες 31 Κεφάλαιο 4ο Χρηματοοικονομική ανάλυση ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών Εισαγωγή Αποδοτικότητα τεχνικών εταιριών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας INTRAKAT Παρουσίαση της εταιρίας INTRAKAT Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΑΤΤΙΚΑΤ Παρουσίαση της εταιρίας ΑΤΤΙΚΑΤ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΑΕΓΕΚ Παρουσίαση της εταιρίας ΑΕΓΕΚ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας Ι. ΤΑΙΡΗΣ ΑΒΕΤΕ Παρουσίαση της εταιρίας Ι. ΤΑΙΡΗΣ ΑΒΕΤΕ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΔΟΜΕΙΝ Παρουσίαση της εταιρίας ΔΟΜΕΙΝ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών 81 II

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Παρουσίαση της εταιρίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΑΓΚΩΝ Παρουσίαση της εταιρίας ΑΓΚΩΝ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΜΗΧΑΝΙΚΗ Παρουσίαση της εταιρίας ΜΗΧΑΝΙΚΗ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΜΟΧΛΟΣ Παρουσίαση της εταιρίας ΜΟΧΛΟΣ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΒΙΟΤΕΡ Παρουσίαση της εταιρίας ΒΙΟΤΕΡ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Παρουσίαση της εταιρίας ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Σχολιασμός αριθμοδεικτών 142 Κεφάλαιο 5ο Συμπεράσματα - Προτάσεις 144 Κεφάλαιο 6ο Βιβλιογραφικός κατάλογος 149 Παράρτημα 150 III

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κατάλογος σχημάτων Σχήμα 2.1: Διαμόρφωση κίνησης επιχειρήσεων Σχήμα 2.2: Ικανότητα εταιριών Σχήμα 2.3: Δείκτες παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας Σχήμα 2.4: Προβληματικοί παράγοντες για την επιχειρηματική δραστηριότητα της Ελλάδας Σχήμα 5.1: Επιθυμητή στρατηγική αναπτυξιακού στόχου Σχήμα 5.2: Μη επιθυμητική στρατηγική επίτευξης αναπτυξιακού στόχου Σχήμα 5.3: Επιρροή στρατηγικής διαφοροποίησης στην επίδοση των εταιριών IV

8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κατάλογος πινάκων Πίνακας 2.1: Εσωτερικό περιβάλλον κατασκευαστικού κλάδου Πίνακας 2.2: Εξωτερικό περιβάλλον κατασκευαστικού κλάδου Πίνακας 4.1. Ισολογισμός της εταιρίας Intrakat Πίνακας 4.2: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.3: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.4: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.5: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.6: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.7: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.8: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.9: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.10: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.11: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.12: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.13: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.14: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.15: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.16: Ισολογισμός της εταιρίας ΑΤΤΙΚΑΤ Πίνακας 4.17: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.18: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.19: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.20: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.21: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.22: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.23: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.24: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.25: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.26: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.27: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.28: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.29: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.30: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.31: Ισολογισμός της εταιρίας ΑΕΓΕΚ V

9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πίνακας 4.32: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.33: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.34: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.35: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.36: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.37: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.38: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.39: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.40: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.41: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.42: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.43: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.44: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.45: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.46: Ισολογισμός της εταιρίας Ι.ΤΑΪΡΗΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε. Πίνακας 4.47: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.48: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.49: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.50: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.51: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.52: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.53: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.54: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.55: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.56: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.57: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.58: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.59: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.60: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.61: Ισολογισμός της εταιρίας ΔΟΜΕΙΝ ΑΕ Πίνακας 4.62: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.63: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.64: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.65: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων VI

10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πίνακας 4.66: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.67: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.68: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.69: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.70: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.71: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.72: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.73: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.74: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.75: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.76: Ισολογισμός της εταιρίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Πίνακας 4.77: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.78: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.79: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.80: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.81: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.82: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.83: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.84: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.85: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.86: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.87: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.88: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.89: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.90: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.91: Ισολογισμός της εταιρίας ΑΓΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΕ Πίνακας 4.92: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.93: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.94: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.95: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.96: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.97: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.98: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.99: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων VII

11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πίνακας 4.100: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.101: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.102: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.103: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.104: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.105: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.106: Ισολογισμός της εταιρίας ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΕ Πίνακας 4.107: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.108: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.109: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.110: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.111: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.112: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.113: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.114: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.115: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.116: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.117: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.118: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.119: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.120: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.121: Ισολογισμός της εταιρίας ΜΟΧΛΟΣ ΑΕ Πίνακας 4.122: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.123: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.124: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.125: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.126: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.127: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.128: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.129: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.130: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.131: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.132: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.133: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων VIII

12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πίνακας 4.134: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.135: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.136: Ισολογισμός της εταιρίας ΒΙΟΤΕΡ ΑΕ Πίνακας 4.137: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.138: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.139: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.140: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.141: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.142: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.143: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.144: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.145: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.146: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.147: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.148: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.149: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.150: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Πίνακας 4.151: Ισολογισμός της εταιρίας ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕ Πίνακας 4.152: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας Πίνακας 4.153: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας Πίνακας 4.154: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Πίνακας 4.155: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Πίνακας 4.156: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Πίνακας 4.157: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας 4.158: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Πίνακας 4.159: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.160: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου Πίνακας 4.161: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου Πίνακας 4.162: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού Πίνακας 4.163: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Πίνακας 4.164: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Πίνακας 4.165: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά IX

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κεφάλαιο 1 ο Εισαγωγή 1.1. Περιγραφή του Αντικειμένου της Διπλωματικής εργασίας Η υλοποίηση τεχνικών έργων σε μία χώρα βοηθάει σε σημαντικό βαθμό τόσο την οικονομική όσο και κοινωνική της ανάπτυξη καθώς δημιουργούνται οι απαραίτητες υποδομές για την αξιοποίηση των παραγωγικών δυνατοτήτων της. Η κατασκευαστική δραστηριότητα, με την άντληση σοβαρών κονδυλίων από το δεύτερο και τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, τοποθέτησε τον κλάδο στο επίκεντρο της ελληνικής οικονομίας λόγω της ολοκλήρωσης αναπτυξιακών έργων υποδομής και της αύξησης της οικοδομικής δραστηριότητας. Η σημερινή διεθνής κρίση η οποία ξεκίνησε αρχικά ως χρηματοπιστωτική και εξελίχθηκε σε κρίση της πραγματικής οικονομίας έχει επηρεάσει σημαντικά τον κατασκευαστικό κλάδο. Δεδομένης της σπουδαιότητας του κλάδου, λόγω της συνεισφοράς του στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας και της συμβολής στην οικονομική ανάπτυξη λόγω των ισχυρών διασυνδέσεων με βασικούς βιομηχανικούς και άλλους κλάδους, είναι απαραίτητη η λήψη κατάλληλων μέτρων τόσο στο άμεσο χρονικό διάστημα όσο και στο μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό δράσεων της οικονομίας. Στο πλαίσιο της παρούσας διπλωματικής εργασίας επιχειρείται η αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης εταιρειών του κατασκευαστικού κλάδου που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα μέσω της χρήσης αριθμοδεικτών. Με την ανάλυση χρηματοοικονομικών δεικτών εκτιμάται η εξέλιξη της χρηματοοικονομικής κατάστασης και αποδοτικότητας μίας επιχείρησης. Στόχο της ανάλυσης αποτελεί η εξαγωγή συμπερασμάτων και η αξιοποίησή τους από την ενδιαφερόμενη εταιρεία προς όφελός της έτσι ώστε να εκμεταλλευτεί τα δυνατά της σημεία και να αντιμετωπίσει τα αδύνατα. Με τη χρήση των αριθμοδεικτών γίνεται αντιληπτή η πραγματική αξία και η σπουδαιότητα απόλυτων μεγεθών. Ωστόσο, ένας αριθμοδείκτης δε μπορεί να μας παρέχει ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομικής θέσης της εταιρείας 1

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ εφόσον δε προηγηθεί σύγκριση με τους αντίστοιχους δείκτες εταιρειών του κλάδου ή της ίδιας εταιρείας διαχρονικά Διάρθρωση της Διπλωματικής εργασίας Πέρα από το παρόν κεφάλαιο, «Εισαγωγή», στο οποίο παρουσιάζεται το αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας, υπάρχουν ακόμα 4 αυτοτελή κεφάλαια, ένας βιβλιογραφικός κατάλογος και ένα παράρτημα. Στο 2 ο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα και η κατάσταση που επικρατεί σήμερα δεδομένης της οικονομικής κρίσης στην οποία βρίσκεται η χώρα μας. Επιπλέον, γίνεται ανάλυση των δυνατών και αδύνατων σημείων του καθώς και των ευκαιριών και απειλών που παρουσιάζονται. Τέλος, προτείνεται στρατηγική ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης στον κλάδο. Η οικονομική ανάλυση δεδομένων με τη χρήση αριθμοδεικτών περιγράφεται στο 3 ο κεφάλαιο. Αρχικά παρουσιάζονται οι παράμετροι με ερευνώνται μέσω της ανάλυσης και στη συνέχεια ακολουθεί η παρουσίαση των αριθμοδεικτών, ο τρόπος υπολογισμού και ερμηνείας καθώς και οι αρχές που διέπουν την ανάλυση τους. Στο 4 κεφάλαιο παρουσιάζεται η ανάλυση και η ερμηνεία των αριθμοδεικτών ρευστότητας, δραστηριότητας, αποδοτικότητας, κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και αγοραίας αξίας για έντεκα κατασκευαστικές εταιρίες της χώρας μας. Στο 5 ο και τελευταίο κεφάλαιο παρατίθενται τα συμπεράσματα και οι προτάσεις που προκύπτουν από την πορεία του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου. Τέλος, παρατίθενται στο Παράρτημα οι ισολογισμοί των κατασκευαστικών εταιρειών όπως αυτοί δημοσιεύτηκαν στις επίσημες ιστοσελίδες τους και για τις οποίες πραγματοποιήθηκε η χρηματοοικονομική ανάλυση που παρουσιάζεται στο κεφάλαιο 4. 2

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. Κεφάλαιο 2 ο Ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα ανάλυση S.W.O.T Εισαγωγή Ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα αποτέλεσε έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους της ελληνικής οικονομίας τα προηγούμενα χρόνια. Κύριοι παράγοντες της ανάπτυξης αυτής αποτέλεσαν η εισροή ευρωπαϊκών κονδυλίων, η ανάγκη πραγματοποίησης μεγάλων δημόσιων έργων, τα έργα υποδομής, οι νέες μέθοδοι χρηματοδότησης και η επέκταση του κλάδου σε καινούργιες αγορές. Ωστόσο, η σημερινή κατάσταση διαφέρει σημαντικά από αυτή των προηγούμενων ετών καθώς χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες. Τα στοιχεία εκείνα που περιγράφουν τον κατασκευαστικό κλάδο και αναφέρονται στην κατασκευαστική εμπειρία των εταιριών του, στα οικονομικά μεγέθη, στο πλήθος των εργαζομένων που απασχολείται και στη νομική τους μορφή παρουσιάζονται συνοπτικά στις επόμενες γραμμές. Βασικό στοιχείο του κατασκευαστικού κλάδου είναι η διάκριση και η κατανομή των τεχνικών εταιριών στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας η συμμετοχή του κατασκευαστικού κλάδου συμμετέχει σημαντικά στη διαμόρφωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) της χώρας καθιστώντας έτσι τον κλάδο παράγοντα ανάπτυξης. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείου του κλάδου είναι η συμβολή του στη διαμόρφωση της περιφερειακής ανάπτυξης καθώς ενισχύει την οικονομική και δημογραφική ισορροπία περιοχών της χώρας. Βασική είναι επιπλέον και η συμμετοχή στα μεγέθη της συνολικής απασχόλησης των εργαζομένων της χώρας. Προκειμένου λοιπόν να καθοριστεί η βιωσιμότητα των τεχνικών εταιριών είναι απαραίτητη η μελέτη συγκεκριμένων στοιχείων που προκύπτουν μέσω της χρηματοοικονομικής ανάλυσης των ισολογισμών τους. Επίσης, ο αριθμός και το ύψος των δημοπρασιών αποτελούν σημαντικό στοιχείο που αντικατοπτρίζει την εξέλιξη του κλάδου. 3

16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T Ανάλυση του κατασκευαστικού κλάδου Το περιβάλλον κάθε επιχείρησης είναι πολύπλοκο, ευρύ και ιδιαίτερα ανταγωνιστικό και για το λόγο αυτό απαιτείται η διασφάλιση ενός επιτυχούς συνδυασμού μεταξύ της εξωτερικής κατάστασης που αντιμετωπίζει (ευκαιρίες και απειλές) και των εσωτερικών της δυνάμεων (δυνάμεις και αδυναμίες). Οι εσωτερικές δυνάμεις σχετίζονται με το εσωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης και τις βασικές σχέσεις με τις ομάδες που επηρεάζει ή επηρεάζονται από τις λειτουργίες της. Κάθε επιχείρηση προκειμένου να «επιβιώσει» μέσα στον κλάδο στον οποίο ανήκει, οφείλει να γνωρίζει τις ανταγωνιστικές δυνάμεις του. Η απειλή εισόδου νέων επιχειρήσεων, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις υπάρχουσες εταιρίες, η απειλή για υποκατάστατα προϊόντα και υπηρεσίες, η διαπραγματευτική ισχύ των αγοραστών και των προμηθευτών και η σχετική δύναμη λοιπών ομάδων ενδιαφερομένων καθορίζουν το επίπεδο έντασης του ανταγωνισμού στο κλάδο [1]. Όσο πιο ισχυρή είναι κάθε μία από αυτές τις δυνάμεις τόσο περιορισμένες είναι οι δυνατότητες των εταιριών να συγκεντρώνουν μεγαλύτερα κέρδη. Κάθε ισχυρή δύναμη μπορεί να θεωρηθεί ως απειλή καθώς είναι πιθανό να οδηγήσει στη μείωση του κέρδους. Κάθε ανίσχυρη δύναμη, αντιθέτως, μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία καθώς μπορεί να επιτρέψει την αύξηση του κέρδους. Με την επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής, μια εταιρία, μπορεί να αλλάξει την ισχύ μίας ή περισσότερων δυνάμεων προς όφελός της Υφιστάμενη κατάσταση κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα Οι κατασκευαστικές εταιρίες σήμερα βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα τοπίο αρκετά διαφοροποιημένο σε σχέση με αυτό του παρελθόντος. Ο ανταγωνισμός οξύνθηκε και διαμορφώθηκαν συνθήκες που επιβάλλουν νέες οργανωτικές δομές και αλλαγή στρατηγικής και διαχείρισης. Η πίεση για την επιχειρησιακή αναδιάρθρωση του κλάδου συνεχώς αυξάνεται με αποτέλεσμα την εμφάνιση ισχυρών τάσεων ανακατατάξεων μεταξύ των κατασκευαστικών εταιριών όπως εξαγορές, συγχωνεύσεις και στρατηγικές συμμαχίες, οι οποίες αποτελούν ένα πρόσφατο φαινόμενο που διαφοροποιεί σημαντικά το περιβάλλον των τεχνικών εταιριών. Η περαιτέρω ανάπτυξη απαιτεί ανταπόκριση στις προκλήσεις για τεχνογνωσία, καλύτερη οργάνωση και προγραμματισμό. 4

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η εκμετάλλευση της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας και η αύξηση της παραγωγικότητας πρέπει να αποτελέσουν τους στόχους που πρέπει να τεθούν από τις κατασκευαστικές εταιρείες προκειμένου να επικρατήσουν και να ισχυροποιήσουν τη θέση τους [2] Ανάλυση S.W.O.T. 1 του κατασκευαστικού κλάδου Όπως αναφέρθηκε στην εισαγωγή του κεφαλαίου αυτού, ο κατασκευαστικός κλάδος κατέχει σημαντική θέση στην οικονομία της χώρας και συνδέεται άρρηκτα με το επενδυτικό κλίμα που επικρατεί. Κύρια συνιστώσα ενίσχυσης του κλάδου αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια η κοινοτική χρηματοδότηση μέσω των προγραμμάτων Β ΚΠΣ, Γ ΚΠΣ και ΕΣΠΑ. Η κατασκευαστική δραστηριότητα διακρίνεται σε ιδιωτικά, δημόσια και συγχρηματοδοτούμενα έργα. Η ιδιωτική δραστηριότητα αφορά κυρίως στη κατασκευή κτηρίων και κατοικιών ενώ τα δημόσια έργα υπάγονται στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) τα οποία αποτελούν και το σημαντικότερο παράγοντα ζήτησης του κλάδου [3]. Στους πίνακες 2.1 και 2.2 που ακολουθούν παρουσιάζεται το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον του κατασκευαστικού κλάδου. Δυνατά σημεία Αδύνατα σημεία Δυνατότητες δραστηριοποίησης στην εγχώρια και διεθνή αγορά Υψηλή τεχνογνωσία και εμπειρία Μείωση δημόσιων επενδύσεων Παύση ακύρωση μεγάλων έργων Μειωμένη ρευστότητα Επέκτασης στο χώρο της ακίνητης Θεσμικό πλαίσιο περιουσίας Βαθμός συγκέντρωσης κλάδου Εισροή κοινοτικών πόρων Παραγωγή νέας γνώσης Δυναμική ανάπτυξη Άμεση ανταπόκριση Ερευνητική δραστηριότητα Πίνακας 2.1: Εσωτερικό περιβάλλον κατασκευαστικού κλάδου 1 S.W.O.T.: αρκτικόλεξο των λέξεων strengths weaknesses opportunities - threats 5

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. Ευκαιρίες Απειλές Συμπράξεις μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου Ύφεση τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.) Ασταθές οικονομικό περιβάλλον Εισροή σε νέες αγορές Πολιτική αστάθεια Χρηματοδότηση έργων Μείωση ρυθμού ανάπτυξης Νέα προϊόντα και υπηρεσίες Δυσκολίες χρηματοδότησης Νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες Πίνακας 2.2: Εξωτερικό περιβάλλον κατασκευαστικού κλάδου Εσωτερικό περιβάλλον δυνατά σημεία Δυνατό σημείο του κατασκευαστικού κλάδου αποτελεί η μεγάλη εμπειρία που αποκτήθηκε από την εκτέλεση σύνθετων τεχνικών έργων υψηλών απαιτήσεων καθώς και η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε. Η επέκταση του κατασκευαστικού κλάδου στο χώρο της ακίνητης περιουσίας επίσης παρέχει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης και διεύρυνσης ενώ σημαντική είναι και η εισροή κοινοτικών πόρων προκειμένου να υλοποιηθούν έργα υποδομής. Επιπλέον η δυναμική του κλάδου παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης της ευρωπαϊκής αγοράς και την ευελιξία στην παραγωγή διατηρώντας το πλεονέκτημα μείωσης του χρόνου απόκρισης σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Σημαντική στον τομέα της ανάπτυξης αποτελεί και η ερευνητική δραστηριότητα, η εκμετάλλευση της οποίας κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, θα αποτελέσει μεγάλο πλεονέκτημα για την ανταγωνιστικότητα του κλάδου Εσωτερικό περιβάλλον αδύνατα σημεία Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του κλάδου αποτελεί η μείωση των δημόσιων επενδύσεων στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης. Η αδυναμία πληρωμής μετά την εκτέλεση των εργασιών και ο μεγάλος χρόνος είσπραξης απαιτήσεων έχει επηρεάσει αρνητικά τη ρευστότητα του κλάδου δημιουργώντας προβλήματα λειτουργίας. Επιπλέον, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για την ανάθεση και την κατασκευή δημόσιων έργων αποτελεί τροχοπέδη στην περαιτέρω ανάπτυξη λόγω της ακαμψίας που το διέπει και της αδυναμίας του να προσαρμόζεται 6

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. ευέλικτα στης ταχύτατες εξελίξεις της αγοράς [4], [5]. Η γραφειοκρατία είναι δυνατό να δημιουργήσει αποκλίσεις από την πορεία του έργου οι οποίες είναι ικανές να οδηγήσουν σε οριστική παύση αυτού και συνεπώς αρνητικές συνέπειες στον κλάδο και την οικονομία Εξωτερικό περιβάλλον ευκαιρίες Ώθηση στην αγορά είναι δυνατό να δοθεί από τη δυνατότητα συμπράξεων μεταξύ του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα καθώς παρέχεται επιτυχής διείσδυση σε νέες αγορές. Η έλλειψη βασικών υποδομών σε κάποιες χώρες μέλη της ευρωπαϊκής ένωσης και οι συνθήκες που επικρατούν σε αυτές τις καθιστούν ελκυστικές για τη δραστηριοποίηση ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών. Η αξιοποίηση των εξελίξεων της τεχνολογίας και της πληροφορικής δημιουργούν ευκαιρίες ανάπτυξης του κατασκευαστικού κλάδου ενώ ταυτόχρονα μειώνουν το χρόνο απόκρισης σε υπηρεσίες και παραγωγή αγαθών Εξωτερικό περιβάλλον απειλές Η σημαντικότερη απειλή του κλάδου είναι η οικονομική ύφεση των τελευταίων ετών, η οποία είναι ιδιαίτερα έντονη όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στις οικονομίες αρκετών ευρωπαϊκών χωρών. Το ασταθές οικονομικό περιβάλλον, η μεγάλη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης και οι δυσκολίες χρηματοδότησης αποτελούν τη σοβαρότερη απειλή στην εξέλιξη του κατασκευαστικού κλάδου Στρατηγική ανάπτυξης των ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών Το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών εταιριών και του ελληνικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος έχει χαρακτηριστικά που έχουν διαμορφωθεί εδώ και χρόνια. Η οικονομική κρίση έφερε τις επιχειρήσεις απέναντι στα όρια αντοχής τους αναγνωρίζοντας πλέον της αδυναμίες τους και την έλλειψη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας θα κριθεί στο επίπεδο της ικανότητας των επιχειρήσεων να τοποθετήσουν τις προσφορές τους και να διεκδικήσουν ρόλο στο νέο πιο ανοιχτό και ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. 7

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. Το ελληνικό κράτος κατέχει πρωταρχική θέση στη προσπάθεια προσαρμογής του κλάδου και της ανάδειξης της νέας επιχειρηματικότητας. Η επιρροή του μπορεί να γίνει άμεσα με πρακτικά μέτρα, βελτιώνοντας το θεσμικό περιβάλλον και εστιάζοντας στη στήριξη των ελληνικών εταιρειών. Από την πλευρά των κατασκευαστικών εταιριών θα πρέπει αυτές να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό, να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς έργων τα οποία χρηματοδοτούνται με τη μέθοδο Project Finance, να αναπτύξουν ιδιωτικά έργα με την κλασσική εταιρική τραπεζική χρηματοδότηση, τη χρηματοδότηση Project Finance και τη χρηματοδότηση με συμμετοχή στα ίδια κεφάλαια της εταιρίας, να πραγματοποιήσουν διοικητική και τεχνολογική ανασυγκρότηση, να επεκταθούν σε άλλους τομείς της οικονομίας και να διακρίνονται από την ποιοτική και αισθητική αναγνώριση των έργων που κατασκευάζουν όχι μόνο ως προς το χρόνο υλοποίησης και παράδοσης αλλά και ως προς τη συγκράτηση του κόστους κατασκευής [6] Το Ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον Η επιρροή της οικονομικής αστάθειας στη διαμόρφωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα εμφανής. Ο «πελάτης» στρέφεται πλέον σε περισσότερο οικονομικές υπηρεσίες και προϊόντα διατηρώντας όμως τις υψηλές ποιοτικές απαιτήσεις του. Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός στην προσφορά εντείνεται ενώ αλλάζουν οι παραδοσιακές δομές των κλάδων καθώς νέες αναδυόμενες πολυεθνικές εταιρείες από χώρες χαμηλού κόστους εισέρχονται δυναμικά στις διεθνείς αγορές και ανατρέπουν τις ισορροπίες. Ταυτόχρονα εφευρίσκουν λύσεις για καταναλωτές με χαμηλά εισοδήματα και εισάγουν καινοτομίες κόστους που μειώνουν ριζικά τις τιμές των προσφορών τους. Προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό και τις νέες συνθήκες οι παραδοσιακές επιχειρήσεις κινούνται προς χαμηλότερες τιμές για τις ίδιες υπηρεσίες και μειώνοντας το κόστος αναδιαμορφώνουν την παραγωγική τους διαδικασία. Προχωρούν σε αξιοποίηση ευκαιριών για παραγωγή σε χώρες χαμηλού κόστους και μεταφέρουν λειτουργίες υψηλής αξίας στις αναδυόμενες χώρες, όπως η έρευνα και η ανάπτυξη. 8

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. Με την πορεία αυτή ενισχύονται οι τεχνολογικές δυνατότητες των χωρών αυτών και μειώνεται το πλεονέκτημα των καθιερωμένων εταιρειών σε καινοτομία. Αποτέλεσμα αποτελεί η ανάπτυξη μονοπωλιακών καταστάσεων ιδιαίτερα όταν δεν εποπτεύεται αποτελεσματικά η λειτουργία του ανταγωνισμού. Η ισορροπία επιτυγχάνεται σε χαμηλότερες τιμές και οι ενδιάμεσες προσφορές κόστους διαφοροποίησης κερδίζουν έδαφος. Στο σχήμα 2.1 που ακολουθεί παρουσιάζεται η διαμόρφωση της στρατηγικής των εταιριών μετά την κρίση [7]. Ευρεία αγορά Ηγεσία κόστους Διαφοροποίηση Στενή αγορά Εστίαση χαμηλό κόστος Εστίαση - διαφοροποίηση Σχήμα 2.1: Διαμόρφωση κίνησης επιχειρήσεων Πηγή: [7] και επεξεργασία συγγράφοντος Η αντοχή των ελληνικών επιχειρήσεων απέναντι στην οικονομική κρίση εξαρτάται από την ικανότητά τους να διατηρήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα σε χαμηλότερα επίπεδα κόστους και να προσφέρουν ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε πιο προσιτές τιμές. Με τη σύγκριση να γίνεται με αναφορά πλέον στις ανοιχτές διεθνείς αγορές, είτε κινούνται εγχώρια είτε διεθνώς, οι περισσότερες αγορές είναι σήμερα ανοικτές στον ανταγωνισμό από Ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις. Συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η προηγούμενη ανταγωνιστική ικανότητα των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι χαμηλή όπως παρουσιάζεται στο σχήμα 2.2. που ακολουθεί. 9

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. Σχήμα 2.2: Ικανότητα εταιριών Πηγή: [11] Στο σχήμα 2.3 παρουσιάζεται το στάδιο ανάπτυξης της Ελλάδας σε σχέση με καινοτόμες οικονομίες και στο σχήμα 2.4 παρουσιάζονται οι πιο προβληματικοί παράγοντες για την επιχειρηματική δραστηριότητα της χώρας μας [8]. Σχήμα 2.3: Δείκτες παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας Πηγή: [8] 10

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗ S.W.O.T. Σχήμα 2.4: Προβληματικοί παράγοντες για την επιχειρηματική δραστηριότητα της Ελλάδας Πηγή: [8] 11

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Κεφάλαιο 3 ο Οικονομική ανάλυση δεδομένων με τη χρήση αριθμοδεικτών 3.1. Εισαγωγή Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες εκφράζουν τις σχέσεις μεταξύ δυο μεγεθών ή και ομάδων μεγεθών της επιχείρησης με τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετείται η εξαγωγή συμπερασμάτων για τα δομικά χαρακτηριστικά της και τις διαμορφούμενες τάσεις των μεγεθών της. Οι δείκτες χρησιμοποιούνται για την ανάλυση τόσο των ιστορικών στοιχείων όσο και των προϋπολογιστικών μεγεθών. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και ως κριτήρια πρόκρισης ή απόρριψης εναλλακτικών επενδυτικών και χρηματοδοτικών επιλογών. Η παρατήρηση της κατανομής των τιμών ενός δείκτη, βοηθά στην εκτίμηση της συμβολής του δείκτη αυτού στην αποτελεσματικότητα της ανάλυσης. Αν και υπάρχει η δυνατότητα υπολογισμού μεγάλου αριθμού δεικτών στην πράξη χρησιμοποιούνται μερικές δεκάδες από αυτούς, οι οποίοι προσφέρουν στον αναλυτή την ευχέρεια να αντλήσει το μεγαλύτερο μέρος των πληροφοριών που μπορούν να πηγάσουν από τις οικονομικές καταστάσεις Ανάλυση οικονομικής κατάστασης Η χρηματοοικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης μας παρέχει διάφορα οικονομικά στοιχεία από την ανάλυση των οποίων μπορούν να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα για την περιουσιακή διάρθρωση και την οικονομική της πορεία. Η ανάλυση γίνεται συγκρίνοντας κατά αξία τα διάφορα ομαδοποιημένα στοιχεία του ισολογισμού, είτε προς το σύνολό τους, είτε προς την αξία ορισμένης ομάδας στοιχείων, είτε ακόμη και προς τα στοιχεία άλλου ή άλλων ισολογισμών της ίδιας ή ομοειδούς επιχείρησης. Οι παράμετροι οι οποίοι ερευνώνται μέσω της ανάλυσης είναι [9]: Η αποδοτικότητα, δηλαδή η ικανότητα των επιχειρήσεων να δημιουργούν κέρδη μέσω των κεφαλαίων που έχουν στη διάθεσή τους Η ρευστότητα, δηλαδή η ικανότητα των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους 12

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Η φερεγγυότητα έναντι του ξένου κεφαλαίου, δηλαδή η ικανότητα των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις που πηγάζουν κυρίως από μακροπρόθεσμο δανεισμό Η διαχρονική εξέλιξη του κύκλου εργασιών Η διαχρονική πορεία των κερδών, η αποθεματοποίηση ή η διάθεση αυτών, η παρακράτηση ή η διανομή μερίσματος Η σύνθεση δαπανών και προσόδων Ο έλεγχος και η επιλογή των επενδύσεων 3.3. Κατηγορίες οικονομικής ανάλυσης μιας επιχείρησης Η ανάλυση του ισολογισμού καθώς και των υπόλοιπων χρηματοοικονομικών καταστάσεων ενδιαφέρει κυρίως τους επιχειρηματίες καθώς πρέπει να γνωρίζουν τη πορεία της επιχείρησής τους και τα δυνατά και αδύναμα σημεία της. Πέρα από τους επιχειρηματίες όμως, υπάρχουν και άλλες ομάδες ενδιαφερόμενων αναλυτών [10]: Η διοίκηση μιας επιχείρησης, η οποία επιθυμεί να γνωρίζει την οικονομική κατάσταση προκειμένου να λάβει επενδυτικές, χρηματοοικονομικές και λειτουργικές αποφάσεις. Οι μέτοχοι, είτε διότι επιθυμούν την απόκτηση μετοχών της επιχείρησης, είτε διότι κατέχουν είδη μετοχές και επιθυμούν να γνωρίζουν και να ελέγχουν τις ενέργειες της διοίκησης. Οι πιστωτές, προκειμένου να λάβουν γνώση για την αποδοτικότητα, το βραχυχρόνιο αλλά και το μακροχρόνιο κίνδυνο επιβίωσης της επιχείρησης προκειμένου να χορηγήσουν κάποιο δάνειο ή μια εγγυητική επιστολή. Οι δημόσιες υπηρεσίες. Οι πελάτες, οι οποίοι θέλουν να γνωρίζουν τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης ειδικά εάν επιθυμούν μακροχρόνιες εγγυήσεις των προϊόντων που αγοράζουν ή εάν αναμένουν κάποια μακροχρόνια εξυπηρέτηση. 13

26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι θέλουν να γνωρίζουν τη βιωσιμότητα καθώς και την ικανότητα για αύξηση κερδών της επιχείρησης στην οποία εργάζονται. Μεταξύ των παραπάνω ομάδων είναι κατανοητό ότι δημιουργούνται συγκρούσεις συμφερόντων καθώς η κάθε μία από αυτές έχει ως στόχο τη μετακίνηση των εσόδων της επιχείρησης σε αυτή. Ανάλογα με τη θέση του διενεργούντος αναλυτή, η ανάλυση διακρίνεται σε εσωτερική και εξωτερική. Η εσωτερική ανάλυση είναι περισσότερο αξιόπιστη καθώς έχει στη διάθεσή της περισσότερα στοιχεία ενώ η εξωτερική βασίζεται σε δημοσιευμένα στοιχεία μόνο. Ανάλογα με τα στάδια διενέργειας, η ανάλυση διακρίνεται σε τυπική και ουσιαστική. Κατά την τυπική ανάλυση ελέγχεται εάν εφαρμόζονται οι σωστές αρχές για τη σύνταξη του ισολογισμού, δηλαδή η σαφήνεια, η ειλικρίνεια και η ομοιομορφία ενώ κατά την ουσιαστική γίνεται χρήση αριθμοδεικτών. Είναι φανερό ότι η τυπική ανάλυση αποτελεί προϋπόθεση για την ουσιαστική [9] Ανάλυση αριθμοδεικτών Οι αριθμοδείκτες εκφράζουν μία μαθηματική σχέση μεταξύ ενός ποσού, το οποίο περιέχεται στον αριθμητή και ενός άλλου, το οποίο περιέχεται στον παρανομαστή του αριθμοδείκτη. Η χρησιμότητά τους είναι φανερή όταν η σχέση μεταξύ αριθμητή και παρανομαστή μπορεί να ερμηνευτεί ώστε να επηρεάσει τη λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων. Ένας αριθμοδείκτης από μόνος του δε παρέχει λογικό συμπέρασμα για την οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης και είναι απαραίτητη η σύγκριση του με ένα από τα εξής: Με τον ίδιο αριθμοδείκτη των προηγούμενων ετών της ίδιας επιχείρησης. Με τον ίδιο αριθμοδείκτη του ίδιου έτους αλλά με άλλη επιχείρηση του ίδιου κλάδου. Με ένα πρότυπο αριθμοδείκτη εντός ή εκτός της επιχείρησης. Με κάθε μία από τις παραπάνω συγκρίσεις προκύπτουν διαφορετικά συμπεράσματα που κατά αντιστοιχία είναι [9]: Η ανοδική ή καθοδική τάση του αριθμοδείκτη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Η θέση της επιχείρησης σε σχέση με τον υπόλοιπο κλάδο. 14

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Το εάν και πόσο επιτεύχθηκαν οι στόχοι της. Οι πληροφορίες που προκύπτουν ακόμη και αν είναι σωστές, λανθασμένη ανάλυση μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες αποφάσεις για το μέλον της εταιρίας Προβλήματα υπολογισμού και ερμηνείας αριθμοδεικτών Κατά τον υπολογισμό των δεικτών είναι δυνατό να προκύψουν ορισμένα προβλήματα τα οποία, αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα, οδηγούν στον προσδιορισμό παραπλανητικών τιμών. Τα προβλήματα αυτά συνήθως οφείλονται στις παρακάτω αιτίες: Ύπαρξη αρνητικών παρανομαστών ή αριθμητών. Ύπαρξη ακραίων τιμών, οφειλόμενων σε λανθασμένη καταχώρηση ή συγκυριακή επικράτηση ασυνήθιστων τιμών των αντίστοιχων παραμέτρων. Χρησιμοποίηση, ως παρανομαστών, μεταβλητών με τιμές που τείνουν στο μηδέν. Λανθασμένες λογιστικές ταξινομήσεις. Διαφοροποιήσεις μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ χρήσεων. Στις περιπτώσεις αυτές, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με χρήση εναλλακτικών δεικτών, οι οποίοι έχουν αντίστοιχο πληροφοριακό περιεχόμενο άλλα συσχετίζουν παραμέτρους που δεν παρουσιάζουν ανάλογα προβλήματα, ή με απαλοιφή των ακραίων τιμών των παραμέτρων ή και με απαλοιφή των δεικτών που παρουσιάζουν ακραίες τιμές Γενικές αρχές που διέπουν την ανάλυση μέσω αριθμοδεικτών Η αποτελεσματικότητα της ανάλυσης της οικονομικής κατάστασης, με τη χρησιμοποίηση δεικτών, ενισχύεται όταν τηρούνται ορισμένες αρχές οι οποίες αναφέρονται τόσο στον τρόπο υπολογισμού όσο και στον τρόπο ερμηνείας τους. Οι κυριότερες από τις αρχές αυτές συνοψίζονται παρακάτω [9]: Έλεγχος της αξιοπιστίας των δεδομένων τα οποία χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των δεικτών. Χρησιμοποίηση μέσων υπολοίπων αντί υπολοίπων τέλους περιόδου. Εξέταση της διαχρονικής εξέλιξης των τιμών ενός δείκτη. 15

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Σύγκριση των δεικτών της επιχείρησης με αντίστοιχους δείκτες των ανταγωνιστών και γενικότερα του κλάδου. Σχετικά με τη χρησιμοποίηση μέσων υπολοίπων σημειώνεται ότι αυτά εκφράζουν πιο αποτελεσματικά τα μεγέθη που επικράτησαν κατά τη διάρκεια της περιόδου καθώς είναι απαλλαγμένα σε μεγάλο βαθμό από την επιρροή συγκυριακών παραγόντων. Η εξέταση των τιμών ενός δείκτη σε μια σειρά διαδοχικών χρήσεων, επιτρέπει τη εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τη μεταβλητότητα των αντίστοιχων σχέσεων και διευκολύνει τον αναλυτή στην επιλογή των υποδειγμάτων πρόβλεψης της μελλοντικής πορείας της επιχείρησης. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις πρακτικά σταθερών ή συστηματικά μεταβαλλόμενων τιμών, μπορούν να εφαρμοστούν υποδείγματα ανάλυσης χρονολογικών σειρών, ή σε ιστορικά δεδομένα. Αντίθετα, αν παρατηρούνται έντονες διακυμάνσεις ή άτακτες μεταβολές, τα απολογιστικά δεδομένα, δεν βοηθούν σημαντικά για την πρόβλεψη αντίστοιχων μελλοντικών μεγεθών. Συμπερασματικά, η ποιότητα των προβλέψεων και κατ επέκταση των συμπερασμάτων του αναλυτή, επηρεάζεται από τη μορφή της κατανομής των διαχρονικών τιμών των δεικτών. Τέλος, η σύγκριση των δεικτών της επιχείρησης με εκείνους των ανταγωνιστών, συνολικά ή μεμονωμένα, διευκολύνει τον εντοπισμό ενδείξεων για τα καταρχήν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματά της. Θα πρέπει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι υπάρχουν δείκτες που διαφοροποιούνται σαφώς από κλάδο σε κλάδο και άλλοι που δεν παρουσιάζουν ουσιαστικές διακλάδικες αποκλίσεις. Στην πρώτη κατηγορία ανήκει παραδείγματος χάριν ο δείκτης παγιοποίησης της περιουσίας της επιχείρησης, ενώ στη δεύτερη ο δείκτης αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων Βασικοί χρηματοοικονομικοί αριθμοδείκτες Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες κατατάσσονται συνήθως σε επιμέρους κατηγορίες, με κριτήριο το είδος της βασικής πληροφόρησης που παρέχουν. Η κατάταξη αυτή επιτρέπει τη συστηματικότερη παρουσίαση του θέματος, δεν θα πρέπει όμως να παρερμηνευθεί. Ειδικότερα, κάθε δείκτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διασταύρωση ενδείξεων που συνδέονται με 16

29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ διαφορετικές καταστάσεις της επιχείρησης και όχι μόνο για μια συγκεκριμένη κατάσταση. Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν παραπάνω, είναι φανερό ότι ένας δείκτης δεν είναι δυνατόν να καταταχθεί σε μια αμιγή κατηγορία. Έτσι ένας δείκτης θεωρείται για παράδειγμα δείκτης ρευστότητας καθώς παρέχει πληροφόρηση, κατά κύριο λόγο, για τη ρευστότητα της επιχείρησης. Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες μπορούν να ταξινομηθούν σε πέντε βασικές κατηγορίες, με κριτήριο το είδος της βασικής πληροφόρησης που παρέχουν. Οι κατηγορίες αυτές είναι οι [11]: Αριθμοδείκτες ρευστότητας: Χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της βραχυχρόνιας οικονομικής θέσης της επιχείρησης και με τη βοήθειά τους μπορούμε να αξιολογήσουμε την ικανότητα της να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Αριθμοδείκτες δραστηριότητας ή κυκλοφοριακής ταχύτητας: Χρησιμοποιούνται προκειμένου να υπολογισθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας μιας επιχείρησης με την οποία πραγματοποιούνται ορισμένες βασικές δραστηριότητες, οι οποίες και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό και τις συνθήκες κερδοφορίας και βραχυχρόνιου και μακροχρόνιου κινδύνου επιβίωσης της. Επίσης, αξιολογείται η δυνατότητα χρησιμοποίησης των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης. Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας: Χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης, δηλαδή της ικανότητας της να παράγει κέρδη και της ικανότητα της διοίκησης της. Με άλλα λόγια, μετράται ο βαθμός επιτυχίας ή αποτυχίας σε δεδομένη χρονική περίοδο. Αριθμοδείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας: Χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση του βαθμού της χρηματοδότησης της επιχείρησης με ξένα κεφάλαια και αξιολογείται η περιουσιακή συγκρότηση του ενεργητικού της. Επιπλέον, εκτιμάται η μακροχρόνια ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της. Αριθμοδείκτες αγοραίας αξίας ή επενδυτικοί δείκτες: Οι δείκτες αυτοί συσχετίζουν τον αριθμό των μετοχών μιας επιχείρησης και τη 17

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ χρηματιστηριακή τιμή με τα κέρδη, τα μερίσματα και τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία της Αριθμοδείκτες ρευστότητας Η έννοια της ρευστότητας αναφέρεται στη δυνατότητα μίας εταιρίας να μπορεί να ικανοποιεί τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της χρησιμοποιώντας στοιχεία του ενεργητικού που ρευστοποιούνται εύκολα. Η σημαντικότητα της ρευστότητας μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτή εάν αναλογιστούμε τι θα συνέβαινε από την έλλειψή της. Αρχικά, η εταιρία, δε θα είχε τη δυνατότητα εξόφλησης των υποχρεώσεών της και θα παρουσίαζε δυσχέρεια τόσο στις αγορές όσο και στις πωλήσεις. Οι πιστωτές και οι τράπεζες δε θα της είχαν εμπιστοσύνη με άμεση συνέπεια την επιρροή στην πιστοληπτική της ικανότητα. Η επίτευξη επαρκούς ρευστότητας επιτυγχάνεται από την καθημερινή μετατροπή των αποθεμάτων σε πωλήσεις, των πωλήσεων σε απαιτήσεις και των απαιτήσεων σε μετρητά [10]. Οι πιο συνηθισμένοι αριθμοδείκτες ρευστότητας είναι: Αριθμοδείκτες γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτες ειδικής/άμεσης ρευστότητας Αριθμοδείκτες ταμειακής ρευστότητας Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας (σχέση 3.3): Διαθέσιμα + Απαιτήσεις + Αποθέματα Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας = Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δείχνει όχι μόνο το μέτρο της ρευστότητας μιας επιχείρησης, αλλά και τα περιθώρια ασφαλείας που διατηρεί η διοίκηση της για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κάποια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή των κεφαλαίων κίνησης. Η ελάχιστη ανεκτή τιμή του δείκτη ισούται με τη μονάδα, που σημαίνει ότι αν ρευστοποιηθεί ολόκληρο το κυκλοφορούν ενεργητικό, εξοφλούνται όλες οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και το κεφάλαιο κίνησης είναι ίσο με μηδέν. Αν και δεν υπάρχει μια γενικά αποδεκτή 18

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ή επιστημονικά θεμελιωμένη άριστη τιμή, τιμές μεταξύ 1,5-2,5 είναι ενδεικτικές καλής ρευστότητας. Αριθμοδείκτες ειδικής/άμεσης ρευστότητας (σχέση 3.4): Διαθέσιμα + Απαιτήσεις Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας = Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης αυτός επινοήθηκε για να περιλάβει εκείνα τα στοιχεία που μπορούν εύκολα και γρήγορα να μετατραπούν στην ονομαστική τους αξία και αγνοεί τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού που δεν μετατρέπονται εύκολα σε μετρητά δηλαδή τα αποθέματα. Ένας καλός δείκτης ειδικής ρευστότητας θεωρείται κοντά στη μονάδα και παρουσιάζει μια καλή τρέχουσα οικονομική κατάσταση για την επιχείρηση. Αριθμοδείκτες ταμειακής ρευστότητας (σχέση 3.5): Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας = Διαθέσιμα Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δίνει την εικόνα επάρκειας ή όχι μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Ένας πολύ χαμηλός δείκτης ταμειακής ρευστότητας δεν αποτελεί κατ ανάγκη ένδειξη προβλημάτων ρευστότητας, αλλά μπορεί να σχετίζεται με κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα. Υψηλές τιμές μπορεί να είναι επιζήμιες για την επιχείρηση. 19

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος (σχέση 3.6): Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος = Διαθέσιμα + Απαιτήσεις Προβλεπόμενες ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες Ο αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος αποτελεί μέρος της ικανότητας της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις λειτουργικές δαπάνες αξιοποιώντας τα αμυντικά της στοιχεία και όχι τα λειτουργικά της έσοδα Αριθμοδείκτες δραστηριότητας ή κυκλοφοριακής ταχύτητας Η αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης ενδιαφέρει τόσο τη διοίκηση, όσο και εκείνους που ενδιαφέρονται γι αυτήν. Όσο πιο εντατική είναι η χρησιμοποίηση του ενεργητικού και των επιμέρους στοιχείων του, τόσο αυτό αποβαίνει προς όφελος της επιχείρησης. Οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας μας δείχνουν την ταχύτητα με την οποία μπορεί μια επιχείρηση να αντλήσει κεφάλαια μετατρέποντας τα αποθέματα και τους εισπρακτέους λογαριασμούς σε μετρητά. Επιπλέον, παρέχεται εικόνα για το πόσο γρήγορα εξοφλεί η επιχείρηση τιμολόγια και πληρωτέους λογαριασμούς. Ισχύει ότι όσο πιο γρήγορα εισπράττει και όσο πιο αργά πληρώνει, τόσο καλύτερη είναι η κατάσταση της [16]. Οι αριθμοδείκτες δραστηριότητας ή κυκλοφοριακής ταχύτητας διακρίνονται στους παρακάτω: Αριθμοδείκτες ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων Αριθμοδείκτες ταχύτητας βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων 20

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Αριθμοδείκτες ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων (σχέση 3.7): Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων = Καθαρές πωλήσεις Μέσος όρος απαιτήσεων Λόγω δυσκολίας εύρεσης των στοιχείων που απαιτούνται για τον υπολογισμό του δείκτη αυτού λαμβάνονται υπόψη οι καθαρές πωλήσεις της χρήσεως και το σύνολο των απαιτήσεων από τον ισολογισμό στο τέλος χρήσεως. Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει πόσες φορές κατά μέσο όρο εισπράττονται κατά τη διάρκεια μίας λογιστικής χρήσεως οι απαιτήσεις της εταιρίας. Με αυτόν, γίνεται αντιληπτό κατά πόσο οι απαιτήσεις είναι μεγαλύτερες από τα υπόλοιπα κυκλοφοριακά της στοιχεία και αποτελεί ένδειξη του βαθμού ρευστότητας των απαιτήσεων. Όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα είσπραξης των απαιτήσεων, τόσο μικρότερος είναι ο χρόνος δεσμεύσεως των κεφαλαίων και τόσο πιο εξασφαλισμένη η θέση της επιχείρησης σχετικά με τις χορηγούμενες πιστώσεις. Αριθμοδείκτες ταχύτητας βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (σχέση 3.8): Αριθμοδείκτης ταχύτητας βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων = Αγορές Μέσος ύψος βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δείχνει πόσες φορές μέσα στη χρήση ανανεώθηκαν οι ληφθείσες από την επιχείρηση πιστώσεις ή πόσες φορές το κόστος πωληθέντων καλύπτει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης. Η παρακολούθηση του δείκτη αυτού με την πάροδο των χρόνων δείχνει την πολιτική που ακολουθεί η επιχείρηση ως προς τη χρηματοδότηση των αγορών της. 21

34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Όταν η ταχύτητα είσπραξης ξεπερνά την ταχύτητα των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων τότε αυτό σημαίνει ότι η εξόφληση των υποχρεώσεων της επιχείρησης διεξάγεται με βραδύτερο ρυθμό από ότι η είσπραξη των απαιτήσεων. Αριθμοδείκτες ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων (σχέση 3.9): Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων = Κόστος πωληθέντων Μέσο απόθεμα προϊόντων Ο αριθμοδείκτης αυτός εκφράζει το βαθμό ανανέωσης των αποθεμάτων της εταιρίας σχετικά με τις πωλήσεις κατά τη διάρκεια μιας χρήσης. Οι επιχειρήσεις που είναι σχετικά καλά οργανωμένες επιδιώκουν να διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα το ποσό των αποθεμάτων που χρειάζονται ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος ζημιάς από μη πώληση των αποθεμάτων λόγω υποβάθμισης της ποιότητάς τους αλλά και τα έξοδα συντήρησης και αποθήκευσης. 3.10): Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης (σχέση Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης = Καθαρές πωλήσεις Καθαρό κεφάλαιο κίνησης Οι αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κινήσεως μας δείχνουν πόσο είναι το ύψος των πωλήσεων που επιτεύχθηκε από κάθε μονάδα καθαρού κεφαλαίου κίνησης και εάν η επιχείρηση διατηρεί μεγάλα κεφάλαια κινήσεως σε σχέση με τις πωλήσεις της. Οι πωλήσεις και το κεφάλαιο κίνησης σχετίζονται άμεσα καθώς με την αύξηση των πωλήσεων αυξάνονται και τα κεφάλαια κίνησης που χρειάζονται για αποθέματα και για αυξημένες πιστώσεις στους πελάτες. 22

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού (σχέση 3.11): Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού = Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Οι αριθμοδείκτες αυτοί απεικονίζουν το βαθμό που χρησιμοποιούνται αυτοί συγκριτικά με τις πωλήσεις. Ανάλογα με το ύψος του δείκτη προκύπτουν συμπεράσματα για το κατά πόσο έχουμε υπερεπένδυση ή όχι κεφαλαίων σε περιουσιακά στοιχεία. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων (σχέση 3.12): Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων = Καθαρές πωλήσεις Καθαρό πάγιο ενεργητικό Ο δείκτης αυτός αποτυπώνει το βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της, επιπλέον μπορούμε να αντιληφθούμε αν υπάρχει υπερεπένδυση σε πάγια σε σχέση με τις πωλήσεις της. Αριθμοδείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων (σχέση 3.13): Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων = Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ίδιων κεφαλαίων Οι δείκτες ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων δείχνουν το βαθμό χρησιμοποίησης ίδιων κεφαλαίων σε συσχέτιση με τις πωλήσεις. Υψηλή τιμή των δεικτών αυτών σημαίνει ότι η επιχείρηση βρίσκεται σε καλή οικονομική θέση πραγματοποιώντας πολλές πωλήσεις με μικρό σχετικά ύψος ίδιων κεφαλαίων. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή τόσο περισσότερο αυξάνει και η 23

36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ εξάρτηση της επιχείρησης από ξένα κεφάλαια ελαττώνοντας την ασφάλειά της Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Οι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας χρησιμοποιούνται λόγω της ανάγκης συσχέτισης κερδών και απασχολούμενων κεφαλαίων της επιχείρησης καθώς επίσης και μεταξύ κερδών και πωλήσεων. Αποτελούν μέτρο της αποτελεσματικής λειτουργίας της επιχείρησης κατά τη διάρκεια μίας ή και περισσότερων λογιστικών περιόδων. Η αποτελεσματικότητα σχετίζεται με το μέγεθος της ανταμοιβής των επενδυτών μετόχων και των πιστωτών από τη λειτουργία της εταιρίας. Οι κυριότεροι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας των επιχειρήσεων είναι: Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Συνδυασμένος αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης οικονομικής μοχλεύσεως Αριθμοδείκτης αποσβέσεως παγίων Αριθμοδείκτης αποσβέσεως προς πωλήσεις Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους (σχέση 3.14): Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμετάλλευσης = x 100 Καθαρές πωλήσεις χρήσης Ο αριθμοδείκτης αυτός χαρακτηρίζει την πολιτική τιμών που ακολουθεί η επιχείρηση καθώς και την αποτελεσματική λειτουργία της. Το μέγεθος του δείχνει κατά πόσο η διοίκηση έχει την ικανότητα να πραγματοποιεί οικονομικές αγορές και πωλήσεις υψηλών τιμών ώστε να πραγματοποιεί τα κέρδη της. Η παρακολούθηση του συγκεκριμένου δείκτη για μια σειρά ετών 24

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ απεικονίζει τη διαχρονική πορεία της εταιρίας στο τομέα αγορών και πωλήσεων. Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους (σχέση 3.15): Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσης = x 100 Καθαρές πωλήσεις Ο αριθμοδείκτης αυτός καθορίζει το ποσοστό κέρδους που πετυχαίνει η οικονομική μονάδα από τις λειτουργικές δραστηριότητες. Η χρησιμότητά του έγκειται στο γεγονός ότι η διοίκηση τον χρησιμοποιεί προκειμένου να προβλέψει πιθανά μελλοντικά κέρδη. Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων (σχέση 3.16): Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης + Χρηματοοικονομικά έξοδα = x 100 Συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια Με τον αριθμοδείκτη αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων μπορεί να προσδιοριστεί η ικανότητα της επιχείρησης να πραγματοποιεί κέρδη χρησιμοποιώντας αποτελεσματικά τόσο τα ίδια όσο και ξένα κεφάλαια. Η χρησιμότητά του σχετίζεται με το γεγονός της παρακολούθησης της αποδοτικότητας της επιχείρησης για μια σειρά ετών αλλά και συγκριτικά για άλλες επιχειρήσεις του κλάδου. Το μέγεθος του δείκτη αυτού μπορεί να αποτελέσει ένδειξη είτε καλής πορείας όταν κινείται σε υψηλά επίπεδα, είτε διακοπής της δραστηριότητας της όταν βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. 25

38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού (σχέση 3.17): Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης + Χρηματοοικονομικά έξοδα = x 100 Σύνολο ενεργητικού Ο δείκτης αυτός υπολογίζει την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης καθώς και των επιμέρους τμημάτων της και αποτελεί ένα είδος αξιολογήσεως και ελέγχου της διοικήσεώς της. Ο υπολογισμός του μας δίνει τη δυνατότητα για διαχρονική παρακολούθηση της αποδοτικότητας της επιχειρησιακής μονάδας και τη σύγκρισή της με άλλες του ίδιου κλάδου καθώς επίσης και τη διερεύνηση των αιτιών ενδεχόμενης μεταβολής του σε βάθος χρόνου. Συνδυασμένος αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού (σχέση 3.18): Συνδ. Αριθμ. αποδοτικότητας ενεργητικού = Καθαρό Περιθώριο x Αριθμ. Ταχ. Ενεργητικού Ο δείκτης αυτός χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της αποδοτικότητας του ενεργητικού λόγω της συσχέτισης της αποδοτικότητας του περιθωρίου κέρδους και της ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού. Με το δείκτη αυτό αναδεικνύεται η σπουδαιότητα της ταχύτητας κυκλοφορίας του ενεργητικού και του καθαρού περιθωρίου καθώς και τρόπους αύξησης των λειτουργικών κερδών σε σχέση με το μέγεθος των περιουσιακών της στοιχείων. Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων (σχέση 3.19): Αριθμοδείκτης αποδ. ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης = x 100 Ίδια κεφάλαια 26

39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Ο αριθμοδείκτης αυτός εκφράζει τη δυνατότητα της επιχείρησης να επιτυγχάνει κέρδη και το βαθμό υλοποίησης ικανοποιητικών αποτελεσμάτων. Πρόκειται δηλαδή για δείκτη ο οποίος μετράει την αποτελεσματικότητα με την οποία τα κεφάλαια της επιχείρησης απασχολούνται σε αυτή. Χαμηλή τιμή του δείκτη αποτελεί ένδειξη αδυναμίας σε κάποιο τομέα της δραστηριότητας, ενώ υψηλές τιμές του δείκτη αποτελούν ένδειξη αδιαμφισβήτητης ευημερίας. Αριθμοδείκτης οικονομικής μοχλεύσεως (σχέση 3.20): Αριθμοδείκτης οικονομικής μόχλευσης = Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Αποδοτικότητα συνολικά απασχολούμενων κεφαλαίων Ο δείκτης αυτός δείχνει το ποσοστό μεταβολής των καθαρών λειτουργικών κερδών προς διάθεση στους μετόχους από την κατά 1% μεταβολή των καθαρών κερδών προ φόρων και χρηματοοικονομικών εξόδων. Όταν ο δείκτης είναι μεγαλύτερος της μονάδας τότε τα ξένα κεφάλαια που χρησιμοποιούνται επιδρούν θετικά στην επιχείρηση. Όταν είναι μεγαλύτερος της μονάδας τότε τα ξένα κεφάλαια επηρεάζουν αρνητικά την επιχείρηση και αναγκάζεται να δανείζεται με ιδιαίτερα επιβαρυντικούς όρους. Τέλος, αν ισούται με τη μονάδα τότε τα δανεισμένα κεφάλαια δεν επηρεάζουν καθόλου την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Αριθμοδείκτης αποσβέσεως παγίων (σχέση 3.21): Αριθμοδείκτης αποσβέσεως παγίων Αποσβέσεις χρήσεως = x 100 Πάγια προ αποσβέσεων Ο αριθμοδείκτης αυτός εκτιμά το ποσοστό των παγίων στοιχείων το οποίο αποσβένει η επιχείρηση από κάθε μονάδα παγίων εντός μιας λογιστικής 27

40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ περιόδου. Αποτελεί ένδειξη του κατά πόσο η απόσβεση είναι επαρκής ή όχι και επιπρόσθετα κατά πόσο ακολουθείται από την πλευρά της διοικήσεως ομοιόμορφη πολιτική αποσβέσεων σε βάθος χρόνου. Αριθμοδείκτης αποσβέσεως προς πωλήσεις (σχέση 3.22): Αριθμ. αποσβέσεων προς πωλήσεις Αποσβέσεις χρήσεως = x 100 Καθαρές πωλήσεις Ο αριθμοδείκτης αυτός παρουσιάζει το ποσοστό των αποσβέσεων που απορροφάται από τις αποσβέσεις Αριθμοδείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας Για την εκτίμηση της μακροπρόθεσμης ικανότητας της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και τη διασφάλιση της μελλοντικής οικονομικής ασφάλειάς της είναι απαραίτητη η γνώση της διάρθρωσης των κεφαλαίων της. Με τον όρο διάρθρωση αναφερόμαστε στο είδος των κεφαλαίων που έχει στη διάθεσή της και τα οποία διακρίνονται στα ίδια κεφάλαια, τις βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. Η καθαρή θέση είναι αυτή που αναλαμβάνει το σύνολο του επιχειρηματικού κινδύνου ενώ από την άλλη τα δανειακά κεφάλαια πρέπει να εξοφλούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Η πολιτική που εφαρμόζεται από την πλευρά της επιχείρησης σχετικά με τη διάρθρωση των κεφαλαίων της στόχο έχει την επίτευξη της ισορροπίας ανάμεσα στο ύψος του αναλαμβανόμενου επιχειρηματικού κινδύνου και της αναμενόμενης απόδοσης από την άσκηση των επιχειρηματικών της δραστηριοτήτων. Οι παράγοντες που απαιτούνται για τον καθορισμό της πολιτικής διάρθρωσης των κεφαλαίων της εταιρίας καθορίζονται από τον επιχειρηματικό κίνδυνο, τη θέση της επιχείρησης όσον αφορά τη φορολογία και την ικανότητά της να απορροφά κεφάλαια με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους [12]. 28

41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Οι χρησιμοποιούμενοι αριθμοδείκτες διάρθρωσης είναι οι παρακάτω: Αριθμοδείκτες ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά κεφάλαια Αριθμοδείκτες ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ίδιων κεφαλαίων προς πάγια Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων. Αριθμοδείκτες ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά κεφάλαια (σχέση 3.23): Αριθμ. ίδιων προς συνολικά κεφάλαια Ίδια κεφάλαια = x 100 Συνολικά κεφάλαια Με το δείκτη αυτό είναι δυνατός ο υπολογισμός του ποσοστού του συνόλου των ενεργητικών στοιχείων μιας επιχείρησης που έχει χρηματοδοτηθεί από τους φορείς της. Έχει παρόμοια σημασία με το δείκτη ρευστότητας καθώς απεικονίζει τη δυνατότητα εξόφλησης των υποχρεώσεών της. Υψηλή τιμή του δείκτη αποτελεί ένδειξη μικρής πιθανότητας οικονομικής αδυναμίας της επιχείρησης στο μέλλον. Αριθμοδείκτες ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά κεφάλαια (σχέση 3.24): Αριθμ. ίδιων προς δανειακά Ίδια κεφάλαια = x 100 Ξένα κεφάλαια Ο αριθμοδείκτης αυτός μας παρέχει την ένδειξη για την περίπτωση ή όχι υπερδανεισμού μιας επιχείρησης και απεικονίζει την ασφάλεια που απολαμβάνουν οι δανειστές της. Αν είναι ο δείκτης μεγαλύτερος της μονάδας τότε οι μέτοχοι της εταιρίας συμμετέχουν με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι δανειστές της. 29

42 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Αριθμοδείκτης ίδιων κεφαλαίων προς πάγια (σχέση 3.25): Αριθμ. Ίδιων κεφαλαίων προς πάγια Ίδια κεφάλαια = x 100 Καθαρά πάγια Ο υπολογισμός του αριθμοδείκτη αυτού εμφανίζει τον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτεί η επιχείρηση τις πάγιες επενδύσεις της. Στην περίπτωση στην οποία τα ίδια κεφάλαια ξεπερνούν τις επενδύσεις σε πάγια τότε τμήμα του κεφαλαίου κινήσεως προέρχεται από τους μετόχους της. Αντιθέτως, όταν τα ίδια κεφάλαια υστερούν έναντι των επενδύσεων των παγίων στοιχείων τότε η χρηματοδότηση των παγίων στοιχείων γίνεται και με ξένα κεφάλαια πέρα των ιδίων. Πρόκειται δηλαδή για τον δείκτη ο οποίος μας δείχνει την πολιτική που εφαρμόζει η εταιρία σχετικά με τη χρηματοδότηση των πάγιων στοιχείων της. Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις (σχέση 3.26): Αριθμ. κυκλ. ενεργ. προς συνολικές υποχρεώσεις Κυκλοφορούν ενεργητικό = x 100 Σύνολο υποχρεώσεων Με τους αριθμοδείκτες αυτούς εκφράζεται η ρευστότητα των μακροχρόνιων υποχρεώσεων της εταιρίας. Υψηλή τιμή του δείκτη μαρτυρά ότι οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης θα μπορέσουν να εξοφληθούν από τα κεφάλαια κίνησης. Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις (σχέση 3.27): Αριθμ. παγίων προς μακροπρ. υποχρεώσεις Καθαρά πάγια = x 100 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 30

43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Με τον αριθμοδείκτη της παραγράφου αυτής γίνεται αντιληπτή η ασφάλεια που απολαμβάνουν οι μακροχρόνιοι πιστωτές της επιχείρησης. Η παρακολούθηση του δείκτη αυτού σε βάθος χρόνου αποκαλύπτει τον τρόπο που επιλέγεται για τη χρηματοδότηση των πάγιων περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας. Ενδεχόμενη αύξηση του δείκτη για σειρά ετών εκφράζει τη μεταβολή του περιθωρίου ασφάλειας των μακροχρόνιων πιστωτών καθώς επίσης ότι τα πάγια χρηματοδοτήθηκαν από τα κεφάλαια των μετόχων της επιχείρησης. Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων (σχέση 3.28): Αριθμοδείκτης κάλυψης τόκων = Καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης προ φόρων και τόκων Σύνολο τόκων Με τον αριθμοδείκτη αυτό παρέχεται η σχέση των τόκων των μακροπρόθεσμων κεφαλαίων που χρησιμοποιεί συγκριτικά με τα κέρδη της επιχείρησης και εξαρτάται από τη διάρθρωση των κεφαλαίων. Αποτελεί το μέτρο της δανειακής κατάστασης σε σχέση με την κερδοφόρο δυναμική της. Όσο η τιμή του δείκτη μεγαλώνει τόσο πιο ικανή είναι η επιχείρηση να εξοφλεί τους τόκους και τόσο πιο μικρός είναι ο κίνδυνος αδυναμίας ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις της Αριθμοδείκτες αγοραίας αξίας ή επενδυτικοί δείκτες Οι αριθμοδείκτες της παραγράφου αυτής χρησιμοποιούνται από τους επενδυτές όταν πρόκειται να αποφασίσουν αν θα πρέπει να αγοράσουν, να πουλήσουν ή να διατηρήσουν την επένδυση τους σε μετοχικούς τίτλους μιας επιχείρησης. Οι περισσότεροι από αυτούς συσχετίζουν την τρέχουσα τιμή των μετοχών της εταιρίας με τα κέρδη της επιχείρησης και με τη λογιστική αξία των μετοχών. Εφόσον η ρευστότητα της επιχείρησης, η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων και οι δείκτες απόδοσης είναι ικανοποιητικοί, 31

44 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ τότε οι δείκτες αυτοί θα είναι υψηλοί και πιθανόν η τιμή της μετοχής θα είναι η υψηλότερη δυνατή. Οι κυριότεροι από τους επενδυτικούς αριθμοδείκτες είναι: Αριθμοδείκτης κερδών κατά μετοχή Αριθμοδείκτης τιμής προς κέρδη ανά μετοχή. Αριθμοδείκτης κερδών κατά μετοχή (σχέση 3.29): Αριθμοδείκτης κερδών ανά μετοχή = Καθαρά κέρδη χρήσεως Μέσος αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Πρόκειται για έναν από τους σπουδαιότερους δείκτες που χρησιμοποιούνται στη χρηματοοικονομική ανάλυση αλλά είναι αρκετά παραπλανητικός. Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει το ύψος των καθαρών κερδών που αντιστοιχεί σε κάθε μετοχή της επιχείρησης και επηρεάζεται τόσο από το συνολικό ύψος των κερδών της επιχείρησης όσο και από τον αριθμό των μετοχών της. Συγκρίσεις των κατά μετοχή κερδών της ίδιας επιχείρησης διαχρονικά, πρέπει να γίνονται με μεγάλη προσοχή διότι είναι δυνατόν η υπάρχουσα διαφορά να οφείλεται στη μεταβολή της μερισματικής πολιτικής της επιχείρησης και όχι στην μείωση της κερδοφόρας δυναμικότητάς της. Αριθμοδείκτης τιμής προς κέρδη ανά μετοχή (σχέση 3.30): Αριθμοδείκτης τιμής προς κέρδη ανά μετοχή = Χρηματιστηριακή τιμή μετοχής Κέρδη ανά μετοχή Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει πόσες φορές διαπραγματεύεται μία μετοχή τα κέρδη του προηγούμενου έτους στο χρηματιστήριο ή πόσα ευρώ είναι διατεθειμένος να καταβάλει κάθε επενδυτής για κάθε ευρώ κέρδους της 32

45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ επιχείρησης. Επίσης, μας πληροφορεί για τον αριθμό των ετών που απαιτούνται σε καθαρά κέρδη ανά μετοχή για να αγοραστεί η μετοχή. Ο αριθμοδείκτης αυτός είναι πάντα θετικό μέγεθος και δεν υπολογίζεται όταν η επιχείρηση έχει ζημίες. Επίσης όταν τα κέρδη είναι μηδέν ο αριθμοδείκτης ισούται με το άπειρο και δεν υπολογίζεται. 33

46 Κεφάλαιο 4 ο Χρηματοοικονομική ανάλυση ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών 4.1. Εισαγωγή Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται η ανάλυση και η ερμηνεία των αριθμοδεικτών ρευστότητας, δραστηριότητας, αποδοτικότητας, κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και αγοραίας αξίας για έντεκα κατασκευαστικές εταιρίες της χώρας μας. Στις ενότητες που ακολουθούν παρουσιάζεται συνοπτικά το ιστορικό κάθε εταιρίας, η χρηματοοικονομική ανάλυση με τους αριθμοδείκτες και τα συμπεράσματα που προκύπτουν. Πρόκειται για εξωτερική ανάλυση που έγινε στο πλαίσιο εκπόνησης της παρούσας διπλωματικής εργασίας Αποδοτικότητα τεχνικών εταιριών Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας INTRAKAT Παρουσίαση της εταιρίας INTRAKAT Η εταιρία INTRAKAT είναι μέλος του ομίλου Intracom Holdings (ΙΝΤΡΑΚΟΜ κατασκευές, ανώνυμη εταιρία τεχνικών έργων και μεταλλικών κατασκευών) η οποία αποφασίζοντας να δημιουργήσει μία ισχυρή κατασκευαστική εταιρία με διευρυμένο πεδίο δραστηριοτήτων προχώρησε στην εξαγορά του 100% των μετοχών της. Με τη συγχώνευση των δύο εταιριών το 1994 δημιουργήθηκε μία κατασκευαστική εταιρία με υψηλή εμπειρία στην εκτέλεση δύο σημαντικών κατηγοριών έργων, τα ενεργειακά και τηλεπικοινωνιακά. Μετά την επέκταση των δραστηριοτήτων της η Ιntrakat και σε άλλους τομείς ανέλαβε και έφερε εις πέρας ένα μεγάλο πλήθος σύνθετων και απαιτητικών έργων [13]. Εκτός από την INTRAKAT, οι βασικές εταιρείες του Ομίλου είναι οι Intracom Telecom, Intracom IT Services, Intracom Defense Electronics και hellas online. 34

47 Η Intrakat, αναπτύσσει συνεχώς τη δραστηριότητα της στην Ελλάδα μέσω των θυγατρικών της καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα έργων σε νέους εξειδικευμένους τομείς μερικοί από τους οποίους είναι της ενέργειας και του περιβάλλοντος, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της συντήρησης έργων, των συστημάτων οδικής ασφάλειας και των τηλεπικοινωνιακών υποδομών. Η δραστηριότητα της εταιρίας στο διεθνή χώρο είναι ενεργή καθώς μέσα από ένα ήδη εγκατεστημένο δίκτυο θυγατρικών και υποκαταστημάτων, δραστηριοποιείται σε ένα σημαντικό αριθμό χωρών του εξωτερικού. Η περαιτέρω διείσδυση της εστιάζεται σε τομείς και αγορές με έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον, όπως είναι τα έργα μεταφοράς δεδομένων (τηλεπικοινωνίες, οπτικές ίνες) και τα έργα real estate. Οι χώρες στις οποίες η εταιρία έχει κάνει σημαντική την παρουσία της είναι η Ρουμανία, η Πολωνία, η Κύπρος, η Αλβανία, η Βουλγαρία και η Συρία. Οι θυγατρικές της εταιρίας είναι οι ΠΡΙΣΜΑ ΔΟΜΗ Α.Τ.Ε., EUROKAT A.T.E., ΙΝΜΑΙΝΤ, INTRACOM CONSTRUCT, INTRAPOWER, FRACASSO HELLAS A.E., INTRAKAT INTERNATIONAL και διατηρεί υποκαταστήματα στη Ρουμανία, την Πολωνία, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και τη Συρία Στον τομέα των οικοδομικών έργων η εταιρία έχει αναλάβει σημαντικά έργα όπως ανέγερση κτηριακών συγκροτημάτων, νοσοκομείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, αεροδρομίων, δικτύων καταστημάτων και βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Στον τομέα των τηλεπικοινωνιακών υποδομών διαθέτει εμπειρία είκοσι ετών και υιοθετεί πλέον προηγμένες μεθόδους εκτέλεσης και παρακολούθησης των έργων. Η εξειδίκευση της εταιρίας σε δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, δίκτυα οπτικών ινών, συστήματα πρόσβασης και μεταγωγής, δίκτυα δομημένης καλωδίωσης, δίκτυα τηλεπικοινωνιών και σηματοδότησης σιδηροδρομικού δικτύου, ασυρματικά δίκτυα μικρής και μεγάλης χωρητικότητας, ευρυζωνικά ασυρματικά δίκτυα και δορυφορικά συστήματα της παρέχουν μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Σημαντικός τομέας δραστηριοποίησής της είναι ο περιβαλλοντικός καθώς έχει υλοποιήσει περιβαλλοντικά έργα, έργα διαχείρισης φυσικών πόρων και έργα πράσινης ανάπτυξης. Συγκεκριμένα στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων δραστηριοποιήθηκε στην κατασκευή, λειτουργία και 35

48 συντήρηση μονάδων θερμικής επεξεργασίας οικιακών απορριμμάτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας. Τέλος, η αξιοποίηση και ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί στρατηγικό στόχο της εταιρίας. Η Intrakat έχει πραγματοποιήσει είσοδο στον τομέα αυτό, μέσω της θυγατρικής Intrapower στην οποία συμμετέχει Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα 4.1 που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Υπεραξία Άυλα περιουσιακά στοιχεία Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Απαιτήσεις από πελάτες Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων Σύνολο ίδιων κεφαλαίων μετόχων εταιρείας Μη ελέγχουσες συμμετοχές

49 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Μείον: φόροι Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Μη ελέγχουσες συμμετοχές Λοιπά συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Μη ελέγχουσες συμμετοχές Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά -0,0800 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών και συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.1. Ισολογισμός της εταιρίας Intrakat Πηγή: [13] και επεξεργασία συγγράφοντος Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. 37

50 Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,00 1,30 Πίνακας 4.2: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,00 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,00 1,18 Πίνακας 4.3: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 38

51 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,00 0,16 Πίνακας 4.4: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων , ,00 1,09 Πίνακας 4.5: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων , ,00 8,31 Πίνακας 4.6: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού , ,00 0,61 Πίνακας 4.7: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων , ,00 2,11 Πίνακας 4.8: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 39

52 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων , ,00 1,38 Πίνακας 4.9: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,00 16,05 Πίνακας 4.10: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,00-1,23 Πίνακας 4.11: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Σύνολο ενεργητικού Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,00-0,75 Πίνακας 4.12: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,00-1,70 Πίνακας 4.13: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων 40

53 Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,00 44,23 Πίνακας 4.14: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,00 79,26 Πίνακας 4.15: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας είναι πολύ σημαντικός και προσδιορίζει τη φερεγγυότητα της επιχείρησης απέναντι στους προμηθευτές και τις τράπεζες και για την εταιρεία ΙΝTRAKAT είναι ίσος με 1,3. Οι τιμές του δείκτη αυτού, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, προτείνεται να είναι για κάθε επιχείρηση 2, θα μπορούσε λοιπόν να ειπωθεί ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι σχεδόν οριακό για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και μπορεί να εμφανιστεί πρόβλημα ρευστότητας. Το γεγονός όμως ότι ο δείκτης είναι 1 σημαίνει ότι η εταιρεία διαθέτει κεφάλαιο κίνησης και καλή κεφαλαιακή συγκρότηση, όχι όμως την ιδανική. Ιδανική τιμή του δείκτη για μία κατασκευαστική εταιρεία είναι αυτή που ξεπερνάει το δύο ενώ για μία εταιρεία η οποία έχει προβλέψιμες εισροές και λίγες βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αρκεί μία τιμή του δείκτη 1,5. Τρόποι αύξησης του δείκτη είναι η αύξηση των χρεωστών, η μείωση των πιστωτών, η αύξηση των μετρητών, η αύξηση της αξίας υπόλοιπων ρευστοποιήσιμων στοιχείων. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας έχει τιμή 1,18, λίγο μεγαλύτερη από ένα και αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στην εξόφληση των πιστωτών και των προμηθευτών. Όταν η τιμή είναι ίση με τη μονάδα αυτό σημαίνει πως εάν ρευστοποιηθεί όλο το άμεσα ρευστοποιήσιμο κυκλοφορούν 41

54 ενεργητικό το κεφάλαιο κίνησης θα γίνει μηδενικό. Τα αποθέματα εξαιρούνται από τη ρευστοποίηση καθώς δε μπορούν να ρευστοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς να παρουσιαστεί ζημιά. Προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης θα πρέπει να γίνει μείωση των αποθεμάτων μέσω, παραδείγματος χάριν, της βελτίωσης των τεχνικών παραγωγής και της ανανέωσης του εξοπλισμού. Συγκριτικά για δύο εταιρείες του ίδιου κλάδου που παρουσιάζουν ίδια τιμή του δείκτη γενικής ρευστότητας, σε καλύτερη κατάσταση είναι εκείνη που έχει μεγαλύτερη τιμή του δείκτη άμεσης ρευστότητας. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η τιμή του, 0,16, κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα καθώς αγγίζει το μηδέν κάτι το οποίο σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων της εταιρείας ισούται με 1,09. Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την ταχύτητα με την οποία ανακυκλώνονται οι εισπρακτέοι λογαριασμοί μίας επιχείρησης στη διάρκεια ενός έτους. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο μικρότερο είναι το χρονικό διάστημα το οποίο μεσολαβεί για την ολοκλήρωση του κυκλώματος και συνεπώς ταχύτερη η είσπραξη των απαιτήσεων από μέρους της επιχείρησης. Το γεγονός ότι η τιμή του δείκτη είναι μεγαλύτερη της μονάδας είναι θετικό καθώς μικρότερες τιμές σημαίνουν ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας. Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί η σχέση του δείκτη αυτού με τους αριθμοδείκτες ρευστότητας. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του πρώτου τόσο μεγαλύτερη είναι και η εμπιστοσύνη στα συμπεράσματα που αντλούνται από τη χρησιμοποίηση των αριθμοδεικτών ρευστότητας και αυτό γιατί ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας εισπρακτέων αποτελεί ένδειξη για την ποιότητα και τη ρευστότητα των απαιτήσεων. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, όσο μεγαλύτερη είναι τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί η επιχείρηση καθώς έχουμε μείωση εξόδων αποθήκευσης και μείωση κινδύνου μη πώλησης αποθεμάτων λόγω αλλοιώσεων, καταστροφής και αλλαγής προτιμήσεων των καταναλωτών. Ο δείκτης αυτός συνεπώς εκφράζει τη 42

55 συχνότητα με την οποία ανανεώνονται τα αποθέματα σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Το γεγονός ότι η τιμή του δείκτη ισούται με 8,31 σημαίνει λοιπόν ότι για το έτος μελέτης είναι αποτελεσματική η λειτουργία της εταιρείας. Ωστόσο θα ήταν χρήσιμη η σύγκριση του δείκτη με προηγούμενα έτη ώστε να προκύψει πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα του ενεργητικού ή εκμετάλλευση του ενεργητικού εκφράζει το βαθμό χρησιμοποίησης του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Παρέχει δηλαδή ένδειξη για το πόσο η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιεί τις πωλήσεις της. Όταν η τιμή του δείκτη ισούται με τη μονάδα αυτό σημαίνει ότι πραγματοποιήθηκαν πωλήσεις ενός ευρώ για κάθε ευρώ που επενδύθηκε στο ενεργητικό της εταιρείας. Υψηλή τιμή του δείκτη παρέχει σημαντική ένδειξη ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιήσει τις πωλήσεις της. Στην περίπτωση του χαμηλού δείκτη της εταιρείας, 0,61, η εταιρεία θα πρέπει να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων μας δείχνει το βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων μιας επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της ή διαφορετικά, ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων που αντιστοιχεί σε μια μονάδα του πάγιου ενεργητικού. Μας παρέχει συνεπώς την ένδειξη αν υπάρχει ή όχι υπερεπένδυση σε πάγια στοιχεία σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων που πραγματοποιείται. Η υψηλή τιμή του δείκτη αυτού, 2,11, δείχνει ότι είναι εντατική είναι η χρήση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων το γεγονός ότι η τιμή του είναι μεγαλύτερη της μονάδας σημαίνει ότι η εταιρεία βρίσκεται σε καλή οικονομική θέση πραγματοποιώντας πωλήσεις με μικρό σχετικά ύψος ιδίων κεφαλαίων. Αντιθέτως, όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο περισσότερο αυξάνει και η εξάρτηση της εταιρείας από ξένα κεφάλαια ελαττώνοντας την ασφάλειά της. 43

56 Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου εκφράζει το κέρδος που απολαμβάνει μία εταιρεία από την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ καθώς επίσης την αποτελεσματικότητα εκμετάλλευσης και τον τρόπο με τον οποίο καθορίζει την τιμή του προϊόντος της. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο καλύτερη από άποψη κερδών είναι η θέση της επιχείρησης καθώς μπορεί να αντιμετωπίσει με ευκολία τυχόν αύξηση του κόστους των πωλούμενων προϊόντων της. Μπορούμε δηλαδή να πούμε ότι η επίδραση μίας ενδεχόμενης αύξησης του κόστους πωληθέντων θα είναι λιγότερο δυσμενής σε μία επιχείρηση που έχει υψηλό αριθμοδείκτη μικτού κέρδους από ότι σε μία άλλη με χαμηλό. Επιπλέον, υψηλή τιμή του δείκτη αυτού δείχνει την ικανότητα της διοίκησης της εταιρείας να επιτυγχάνει φθηνές αγορές και να πωλεί σε υψηλές τιμές. Η χαμηλή σχετικά τιμή του αριθμοδείκτη της εταιρείας, 16%, δείχνει μία όχι καλή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Ο δείκτης καθαρού περιθωρίου δείχνει το ποσοστό καθαρού κέρδους που επιτυγχάνει μία εταιρεία από τις πωλήσεις της, δηλαδή το κέρδος από τις λειτουργικές της δραστηριότητες κατά την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ. Ο δείκτης αυτός αντανακλά την τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας και την ικανότητά της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα και τους φόρους της. Το ύψος του εξαρτάται από το είδος του πωλούμενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο πιο επικερδής είναι η επιχείρηση. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας, -1,23% παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Η πορεία τόσο του δείκτη αυτού όσο και του προηγούμενου είναι μη αποδεκτές καθώς παρουσιάζουν αναποτελεσματική χρήση της περιουσίας και των επενδύσεων της εταιρείας. Ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού μετρά την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας καθώς και των επιμέρους τμημάτων της και αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης και ελέγχου της διοικήσεως της. Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την ικανότητα της εταιρείας να χρησιμοποιεί τους 44

57 οικονομικούς της πόρους για να δημιουργεί καθαρά κέρδη. Επιπλέον, μας επιτρέπει να συγκρίνουμε την αποδοτικότητα της εταιρείας με αυτή άλλων ομοειδών εταιριών και με την αποδοτικότητα άλλων μορφών επενδύσεων. Η αρνητική τιμή του δείκτη, -0,75%, υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων μας δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να αξιοποιεί τα ίδια κεφάλαια και να παράγει από αυτά καθαρά κέρδη. Μας δείχνει δηλαδή την αποτελεσματικότητα με την οποία χρησιμοποιούνται τα κεφάλαια των ιδιοκτητών της καθώς παρουσιάζει το μέγεθος των κερδών που δημιουργήθηκε από τα κεφάλαια που έχουν επενδύσει οι μέτοχοι στην εταιρεία. Υψηλή τιμή του δείκτη αποτελεί ένδειξη ότι η επιχείρηση ευημερεί και αυτό μπορεί να οφείλεται στην επιτυχημένη διοίκησή της, στις ευνοϊκές γι αυτή οικονομικής συνθήκες και στην εύστοχη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων της. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας, - 1,7%, σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Πρόκειται για ένα δείκτη ο οποίος παρουσιάζει την ίδια σπουδαιότητα με τα δείκτη ρευστότητας καθώς εμφανίζει την οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης και αντανακλά τη μακροχρόνια ρευστότητά της με το να παρέχει ένδειξη για την ύπαρξη ή όχι πίεσης για την εξόφληση των υποχρεώσεών της. Γενικά όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος των ιδίων κεφαλαίων μιας εταιρείας σε σχέση με τις υποχρεώσεις της τόσο μεγαλύτερη προστασία παρέχεται στους δανειστές της και τόσο μικρότερη πίεση ασκείται σε αυτή για την εξόφληση των υποχρεώσεών της και την πληρωμή τόκων. Ένας υψηλός αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια δείχνει ότι υπάρχει μικρή πιθανότητα οικονομικής δυσκολίας για την εξόφληση των υποχρεώσεων της επιχείρησης ενώ ένας χαμηλός δείκτης αποτελεί ένδειξη μιας πιο επικίνδυνης κατάστασης λόγω της πιθανότητας να προκύψουν μεγάλες ζημιές στην 45

58 επιχείρηση των οποίων το βάρος θα καλύψουν τα ίδια κεφάλαια. Επομένως όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο μεγαλύτερη εξασφάλιση θα έχουν οι πιστωτές και τόσο μικρότερη η πίεση που θα ασκείται στην επιχείρηση για την εξόφληση των υποχρεώσεών της. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 44,23% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 55,77% των συνολικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. Επομένως, η τιμή δεν είναι η επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Ο αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια δείχνει την ασφάλεια που παρέχει στους δανειστές της μια επιχείρηση και χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισμός σε μια επιχείρηση. Εμφανίζει τη σχέση μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων (καθαρής θέσης) προς το σύνολο των ξένων κεφαλαίων και φανερώνει ακριβώς αυτή τη σχέση καθώς και το βαθμό εξάρτησης και ίσως και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της. Αν ο δείκτης είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν σ αυτή με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. Εξάλλου όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η σχέση τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους πιστωτές της επιχείρησης. Η χαμηλή τιμή του δείκτη, 0,79, εκφράζει την περιορισμένη εξασφάλιση των πιστωτών της επιχείρησης. 46

59 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΑΤΤΙΚΑΤ Παρουσίαση της εταιρίας ΑΤΤΙΚΑΤ Η εταιρία ATTIKAT A.T.E. (Αττικές κατασκευές και λατομικές εκμεταλλεύσεις, ανώνυμη τεχνική εμπορική εταιρία) είναι από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρίες στην Ελλάδα. Το 2002 προχώρησε στη συγχώνευση με τις εταιρίες. ΣΙΓΑΛΑΣ Α.Τ.Ε., ΑΤΕΜΚΕ Α.Τ.Ε., ΗΛΜΕΚ Α.Ε., ΗΧΟΠΛΑΣΤ Α.Ε. γεγονός που της επέτρεψε να αποκτήσει το μεγαλύτερο εργοληπτικό πτυχίο και κατά συνέπεια της έδωσε τη δυνατότητα να συμμετέχει σε διαγωνισμούς οποιουδήποτε προϋπολογισμού. Η δραστηριότητα της εταιρίας καλύπτει όλους τους τομείς δραστηριότητας των μεγάλων έργων υποδομής καθώς και των ιδιωτικών έργων. Όσον αφορά τον πάγιο μηχανολογικό εξοπλισμό της και τα μέσα μεταφοράς της, είναι η μεγαλύτερη εταιρία στον κλάδο, γεγονός το οποίο την τοποθετεί εταιρία σε πλεονεκτική θέση ανάμεσα στις εταιρίες του ίδιου κλάδου καθώς δεν υπάρχει εξάρτηση από υπεργολάβους για την εκτέλεση έργων και έτσι μπορεί να επιτύχει υψηλότερα περιθώρια κέρδους μέσω ενός καλύτερου ελέγχου του κόστους [14]. Οι μακροχρόνιοι στόχοι και οι προοπτικές της εταιρίας συνοψίζονται στα παρακάτω: Διατήρηση της σημαντικής θέσης που κατέχει μεταξύ των εταιριών του κατασκευαστικού κλάδου. Επέκταση των δραστηριοτήτων της πέραν του αμιγούς κατασκευαστικού κλάδου, σε νέες δραστηριότητες, από τις οποίες προσδοκά μακροπρόθεσμα οφέλη. Για την υλοποίηση των μακροχρόνιων στόχων και προοπτικών της η εταιρεία αποσκοπεί σε επενδύσεις εξειδικευμένου μηχανολογικού εξοπλισμού προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της, σε επενδύσεις ακινήτων εφόσον οι ανάγκες της αγοράς το απαιτούν, σε συμμετοχή τόσο σε υφιστάμενα συγχρηματοδοτούμενα έργα όσο και σε συγχρηματοδοτούμενα νέα έργα και σε εξαγορές εταιριών ή και σε συμμετοχές εταιριών σε νέους τομείς δραστηριοτήτων. 47

60 Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα 4.16 που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Άυλα περιουσιακά στοιχεία Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Απαιτήσεις από πελάτες Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων Σύνολο ίδιων κεφαλαίων ιδιοκτητών μητρικής Δικαιώματα μειοψηφίας ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ , , , , , , , , , , , , ,27 146, , , , , , , ,10 48

61 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ,98 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών ,32 Κόστος πωλήσεων ,43 Μικτά κέρδη ,11 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων ,66 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων ,35 Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ,83 Ιδιοκτήτες μητρικής ,47 Δικαιώματα μειοψηφίας ,36 Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά -0,2449 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών και ,81 συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.16: Ισολογισμός της εταιρίας ΑΤΤΙΚΑΤ Πηγή: [14] και επεξεργασία συγγράφοντος Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση

62 Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,10 0,64 Πίνακας 4.17: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,34 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,10 0,64 Πίνακας 4.18: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,10 0,42 Πίνακας 4.19: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων , ,40 0,02 Πίνακας 4.20: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 50

63 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων , ,34 103,96 Πίνακας 4.21: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού , ,98 0,00 Πίνακας 4.22: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων , ,94 0,01 Πίνακας 4.23: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων , ,54-0,33 Πίνακας 4.24: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,32-112,35 Πίνακας 4.25: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 51

64 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , , ,55 Πίνακας 4.26: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,98-12,11 Πίνακας 4.27: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , , ,66 Πίνακας 4.28: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,98-0,97 Πίνακας 4.29: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,50-0,96 Πίνακας 4.30: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 52

65 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας για την εταιρεία ΑΤΤΙΚΑΤ είναι πολύ χαμηλός κάτι το οποίο σημαίνει ότι το κεφάλαιο κίνησης δεν επαρκεί για να καλύψει τις τρέχουσες υποχρεώσεις και υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας. Τρόποι αύξησης του δείκτη είναι η αύξηση των χρεωστών, η μείωση των πιστωτών, η αύξηση των μετρητών, η αύξηση της αξίας υπόλοιπων ρευστοποιήσιμων στοιχείων. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας είναι και αυτός πολύ χαμηλός κάτι το οποίο σημαίνει πως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στην εξόφληση των πιστωτών και των προμηθευτών. Προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης θα πρέπει να γίνει μείωση των αποθεμάτων μέσω, παραδείγματος χάριν, της βελτίωσης των τεχνικών παραγωγής και της ανανέωσης του εξοπλισμού. Συγκριτικά για δύο εταιρείες του ίδιου κλάδου που παρουσιάζουν ίδια τιμή του δείκτη γενικής ρευστότητας, σε καλύτερη κατάσταση είναι εκείνη που έχει μεγαλύτερη τιμή του δείκτη άμεσης ρευστότητας. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η τιμή του κυμαίνεται και αυτή σε χαμηλά επίπεδα κάτι το οποίο σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων προσεγγίζει το μηδέν κάτι το οποίο σημαίνει ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας. Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί η σχέση του δείκτη αυτού με τους αριθμοδείκτες ρευστότητας. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του πρώτου τόσο μεγαλύτερη είναι και η εμπιστοσύνη στα συμπεράσματα που αντλούνται από τη χρησιμοποίηση των αριθμοδεικτών ρευστότητας και αυτό γιατί ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας εισπρακτέων αποτελεί ένδειξη για την ποιότητα και τη ρευστότητα των απαιτήσεων. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, όσο μεγαλύτερη είναι τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί η επιχείρηση καθώς έχουμε μείωση εξόδων αποθήκευσης και μείωση κινδύνου μη πώλησης αποθεμάτων λόγω αλλοιώσεων, καταστροφής και αλλαγής προτιμήσεων των καταναλωτών. Ο δείκτης αυτός συνεπώς εκφράζει τη 53

66 συχνότητα με την οποία ανανεώνονται τα αποθέματα σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Η υψηλή τιμή του δείκτη σημαίνει λοιπόν ότι για το έτος μελέτης είναι αποτελεσματική η λειτουργία της εταιρείας. Ωστόσο θα ήταν χρήσιμη η σύγκριση του δείκτη με προηγούμενα έτη ώστε να προκύψει πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα του ενεργητικού ή εκμετάλλευση του ενεργητικού εκφράζει το βαθμό χρησιμοποίησης του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Παρέχει δηλαδή ένδειξη για το πόσο η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιεί τις πωλήσεις της. Όταν η τιμή του δείκτη ισούται με τη μονάδα αυτό σημαίνει ότι πραγματοποιήθηκαν πωλήσεις ενός ευρώ για κάθε ευρώ που επενδύθηκε στο ενεργητικό της εταιρείας. Υψηλή τιμή του δείκτη παρέχει σημαντική ένδειξη ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιήσει τις πωλήσεις της. Στην περίπτωση του μηδενικού δείκτη της εταιρείας θα πρέπει να υλοποιηθούν μέτρα για την αξιοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιηθούν κάποια από αυτά καθώς δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων μας δείχνει το βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων μιας επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της ή διαφορετικά, ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων που αντιστοιχεί σε μια μονάδα του πάγιου ενεργητικού. Μας παρέχει συνεπώς την ένδειξη αν υπάρχει ή όχι υπερεπένδυση σε πάγια στοιχεία σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων που πραγματοποιείται. Η σχεδόν μηδενική τιμή του δείκτη δείχνει ότι δεν χρησιμοποιούνται τα πάγια στοιχεία από τη διοίκηση της επιχείρησης. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων το γεγονός ότι η τιμή του είναι αρνητική σημαίνει ότι η εταιρεία δε βρίσκεται σε καλή οικονομική θέση καθώς πραγματοποιεί πωλήσεις με μεγάλο ύψος ιδίων κεφαλαίων. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου εκφράζει το κέρδος που απολαμβάνει μία εταιρεία από την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ καθώς επίσης την αποτελεσματικότητα εκμετάλλευσης και τον τρόπο με τον οποίο καθορίζει την τιμή του προϊόντος της. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του 54

67 δείκτη τόσο καλύτερη από άποψη κερδών είναι η θέση της επιχείρησης καθώς μπορεί να αντιμετωπίσει με ευκολία τυχόν αύξηση του κόστους των πωλούμενων προϊόντων της. Μπορούμε δηλαδή να πούμε ότι η επίδραση μίας ενδεχόμενης αύξησης του κόστους πωληθέντων θα είναι λιγότερο δυσμενής σε μία επιχείρηση που έχει υψηλό αριθμοδείκτη μικτού κέρδους από ότι σε μία άλλη με χαμηλό. Επιπλέον, υψηλή τιμή του δείκτη αυτού δείχνει την ικανότητα της διοίκησης της εταιρείας να επιτυγχάνει φθηνές αγορές και να πωλεί σε υψηλές τιμές. Η αρνητική τιμή του δείκτη δείχνει μία όχι καλή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Ο δείκτης καθαρού περιθωρίου δείχνει το ποσοστό καθαρού κέρδους που επιτυγχάνει μία εταιρεία από τις πωλήσεις της, δηλαδή το κέρδος από τις λειτουργικές της δραστηριότητες κατά την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ. Ο δείκτης αυτός αντανακλά την τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας και την ικανότητά της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα και τους φόρους της. Το ύψος του εξαρτάται από το είδος του πωλούμενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο πιο επικερδής είναι η επιχείρηση. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Η πορεία τόσο του δείκτη αυτού όσο και του προηγούμενου είναι μη αποδεκτές καθώς παρουσιάζουν αναποτελεσματική χρήση της περιουσίας και των επενδύσεων της εταιρείας. Ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού μετρά την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας καθώς και των επιμέρους τμημάτων της και αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης και ελέγχου της διοικήσεως της. Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την ικανότητα της εταιρείας να χρησιμοποιεί τους οικονομικούς της πόρους για να δημιουργεί καθαρά κέρδη. Επιπλέον, μας επιτρέπει να συγκρίνουμε την αποδοτικότητα της εταιρείας με αυτή άλλων ομοειδών εταιριών και με την αποδοτικότητα άλλων μορφών επενδύσεων. Η αρνητική τιμή του δείκτη υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση 55

68 Τέλος, ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων μας δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να αξιοποιεί τα ίδια κεφάλαια και να παράγει από αυτά καθαρά κέρδη. Μας δείχνει δηλαδή την αποτελεσματικότητα με την οποία χρησιμοποιούνται τα κεφάλαια των ιδιοκτητών της καθώς παρουσιάζει το μέγεθος των κερδών που δημιουργήθηκε από τα κεφάλαια που έχουν επενδύσει οι μέτοχοι στην εταιρεία. Υψηλή τιμή του δείκτη αποτελεί ένδειξη ότι η επιχείρηση ευημερεί και αυτό μπορεί να οφείλεται στην επιτυχημένη διοίκησή της, στις ευνοϊκές γι αυτή οικονομικής συνθήκες και στην εύστοχη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων της. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Πρόκειται για ένα δείκτη ο οποίος παρουσιάζει την ίδια σπουδαιότητα με τα δείκτη ρευστότητας καθώς εμφανίζει την οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης και αντανακλά τη μακροχρόνια ρευστότητά της με το να παρέχει ένδειξη για την ύπαρξη ή όχι πίεσης για την εξόφληση των υποχρεώσεών της. Γενικά όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος των ιδίων κεφαλαίων μιας εταιρείας σε σχέση με τις υποχρεώσεις της τόσο μεγαλύτερη προστασία παρέχεται στους δανειστές της και τόσο μικρότερη πίεση ασκείται σε αυτή για την εξόφληση των υποχρεώσεών της και την πληρωμή τόκων. Η τιμή του δείκτη δεν είναι η επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Ο αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια δείχνει την ασφάλεια που παρέχει στους δανειστές της μια επιχείρηση και χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισμός σε μια επιχείρηση. Εμφανίζει τη σχέση μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων (καθαρής θέσης) προς το σύνολο των 56

69 ξένων κεφαλαίων και φανερώνει ακριβώς αυτή τη σχέση καθώς και το βαθμό εξάρτησης και ίσως και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της. Αν ο δείκτης είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν σ αυτή με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. Εξάλλου όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η σχέση τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους πιστωτές της επιχείρησης. Η αρνητική τιμή του δείκτη εκφράζει την περιορισμένη εξασφάλιση των πιστωτών της επιχείρησης. 57

70 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΑΕΓΕΚ Παρουσίαση της εταιρίας ΑΕΓΕΚ Η εταιρία ΑΕΓΕΚ (Ανώνυμη εταιρία γενικών κατασκευών και ναυτιλιακών, τουριστικών, γεωργικών και δασικών επιχειρήσεων) ιδρύθηκε το 1949 με σκοπό την ανάληψη και εκτέλεση τεχνικών έργων. To 2002 συγχώνευσε με απορρόφηση τις ανώνυμες εταιρίες ΔΟΜΗΤΩΡ Α.Τ.Ε., ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ Α.Τ.Ε., ΟΔΟΣΗΜΑΝΣΗ Α.ΤΕ.ΒΕ. και ΑΞΩΝ Α.ΤΕ.ΒΕ. προκειμένου να αυξήσει τα όρια προϋπολογισμού διαγωνισμών στους οποίους θα μπορεί να συμμετέχει. Το 2006 αποφάσισε τη συγχώνευση με απορρόφηση των ανωνύμων εταιριών ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ και ΜΕΤΩΝ Α.Ε. Το 2008 στο πλαίσιο της γενικότερης οικονομικής και οργανωτικής αναδιάρθρωσης του Ομίλου, η διοίκηση αποφάσισε την απόσχιση του κατασκευαστικού κλάδου της εταιρίας και την εισφορά αυτού στη θυγατρική εταιρία ΑΕΓΕΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε. (πρώην ΕΔΑΦΟΣΤΑΤΙΚΗ). Με την απόσχιση του κατασκευαστικού κλάδου της εταιρίας και την εισφορά του στην ΑΕΓΕΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε. το βασικό αντικείμενο εργασιών της εταιρίας τροποποιήθηκε και περιλάμβανε κυρίως τους τομείς των παραχωρήσεων, της ανάπτυξης ακινήτων και της παροχής συμβουλευτικών, υποστηρικτικών και τεχνικών υπηρεσιών σε θέματα διοίκησης και διαχείρισης έργων, ενώ η δραστηριοποίηση της εταιρίας στον κατασκευαστικό χώρο περιορίστηκε στη συμμετοχή της μέσω της ΑΕΓΕΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε., σε ποσοστό 20%. Το γεγονός ότι η εταιρία έχει συγκεντρώσει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο έργων παραχώρησης και διαθέτει ήδη σημαντική εμπειρία και τεχνογνωσία σε όλες τις φάσεις υλοποίησης παρόμοιων έργων, όπως είναι η ανάπτυξη, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση, δημιούργησε τις κατάλληλες προϋποθέσεις και προοπτικές για τη δημιουργία ικανής κερδοφορίας στο μέλλον. Περαιτέρω συνεχίζει να δραστηριοποιείται στον ευρύτερο χώρο των κατασκευών, αφενός μεν άμεσα μέσω της παροχής υπηρεσιών υποστήριξης και συμβουλών στις υπόλοιπες εταιρίες του ομίλου και αφετέρου έμμεσα μέσω της συνδεδεμένης εταιρίας ΑΕΓΕΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε., η οποία συνεχίζει πλέον το έργο της ΑΕΓΕΚ στο χώρο των κατασκευών [15]. 58

71 Επιπλέον, σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού, ειδικώς υπό το πρίσμα της παρούσας οικονομικής κατάστασης, αποτελεί το γεγονός ότι ο όμιλος είναι ελεύθερος τραπεζικού δανεισμού, ενώ περαιτέρω έχουν μειωθεί σημαντικά και οι εν γένει υποχρεώσεις του ομίλου Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα 4.31 που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία 3.000,37 Επενδύσεις σε ακίνητα ,93 Άυλα περιουσιακά στοιχεία 0,01 Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ,21 Απαιτήσεις από πελάτες ,14 Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ,43 Μη κυκλοφορούντα περ. στοιχεία προορ. για πώληση ,96 Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα ,96 ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ,52 ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ,49 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ,01 ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο ,80 Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων ,38 Σύνολο ίδιων κεφαλαίων ιδιοκτητών μητρικής ,18 Δικαιώματα μειοψηφίας 0,00 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ,18 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις 0,00 59

72 Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ,04 ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,04 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις 0,00 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ,79 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,79 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ,01 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών ,81 Κόστος πωλήσεων ,14 Μικτά κέρδη ,67 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων ,25 Έξοδα (έσοδα) χρηματοοικονομικής λειτουργίας ,00 Κέρδη (ζημιές) αποτίμησης ή πώλησης συμμετοχών ,60 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων ,35 Μείον φόροι ,42 Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ,77 Κατανέμονται σε: Ιδιοκτήτες μητρικής ,77 Δικαιώματα μειοψηφίας 0,00 Λοιπά συνολικά έσοδα μετά από φόρους 0,00 Συνολικά έσοδα μετά από φόρους ,77 Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά -0,2109 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών ,43 και συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.31: Ισολογισμός της εταιρίας ΑΕΓΕΚ Πηγή: [15] και επεξεργασία συγγράφοντος Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. 60

73 Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,79 1,14 Πίνακας 4.32: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,39 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,79 0,62 Πίνακας 4.33: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 61

74 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,79 0,00 Πίνακας 4.34: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων , ,14 0,19 Πίνακας 4.35: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων , ,39 0,08 Πίνακας 4.36: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού , ,01 0,03 Πίνακας 4.37: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων , ,52 0,04 Πίνακας 4.38: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 62

75 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων , ,18 0,04 Πίνακας 4.39: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,81 64,90 Πίνακας 4.40: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,81-622,80 Πίνακας 4.41: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,01-17,17 Πίνακας 4.42: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,18-25,29 Πίνακας 4.43: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων 63

76 Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,01 67,87 Πίνακας 4.44: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,83 211,27 Πίνακας 4.45: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας για την εταιρεία ΑΕΓΕΚ είναι πολύ χαμηλός και ίσος με 1,14 κάτι το οποίο ισχυροποιεί την θέση ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι σχεδόν οριακό για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και μπορεί να εμφανιστεί πρόβλημα ρευστότητας. Η χαμηλή τιμή του δείκτη υποδεικνύει την αποφυγή της διοίκησης προς το μακροχρόνιο δανεισμό και στη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Τρόποι αύξησης του δείκτη είναι η αύξηση των χρεωστών, η μείωση των πιστωτών, η αύξηση των μετρητών, η αύξηση της αξίας υπόλοιπων ρευστοποιήσιμων στοιχείων. Όμοια και ο δείκτης άμεσης ρευστότητας είναι πολύ χαμηλός, μικρότερος του μηδενός γεγονός που υποδεικνύει πιθανό πρόβλημα στην εξόφληση των πιστωτών και των προμηθευτών. Όταν η τιμή είναι ίση με τη μονάδα αυτό σημαίνει πως εάν ρευστοποιηθεί όλο το άμεσα ρευστοποιήσιμο κυκλοφορούν ενεργητικό το κεφάλαιο κίνησης θα γίνει μηδενικό. Προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης θα πρέπει να γίνει μείωση των αποθεμάτων μέσω, παραδείγματος χάριν, της βελτίωσης των τεχνικών παραγωγής και της ανανέωσης του εξοπλισμού. 64

77 Συγκριτικά για δύο εταιρείες του ίδιου κλάδου που παρουσιάζουν ίδια τιμή του δείκτη γενικής ρευστότητας, σε καλύτερη κατάσταση είναι εκείνη που έχει μεγαλύτερη τιμή του δείκτη άμεσης ρευστότητας. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η μηδενική τιμή του σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων της προσεγγίζει το μηδέν παρουσιάζοντας την ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί η σχέση του δείκτη αυτού με τους αριθμοδείκτες ρευστότητας. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του πρώτου τόσο μεγαλύτερη είναι και η εμπιστοσύνη στα συμπεράσματα που αντλούνται από τη χρησιμοποίηση των αριθμοδεικτών ρευστότητας και αυτό γιατί ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας εισπρακτέων αποτελεί ένδειξη για την ποιότητα και τη ρευστότητα των απαιτήσεων. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων το γεγονός ότι προσεγγίζει το μηδέν σημαίνει μη αποτελεσματική λειτουργία της εταιρείας, αύξηση εξόδων αποθήκευσης και αύξηση κινδύνου μη πώλησης των αποθεμάτων. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα του ενεργητικού ή εκμετάλλευση του ενεργητικού εκφράζει το βαθμό χρησιμοποίησης του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Παρέχει δηλαδή ένδειξη για το πόσο η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιεί τις πωλήσεις της. Όταν η τιμή του δείκτη ισούται με τη μονάδα αυτό σημαίνει ότι πραγματοποιήθηκαν πωλήσεις ενός ευρώ για κάθε ευρώ που επενδύθηκε στο ενεργητικό της εταιρείας. Υψηλή τιμή του δείκτη παρέχει σημαντική ένδειξη ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιήσει τις πωλήσεις της. Στην περίπτωση του σχεδόν μηδενικού δείκτη της εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να 65

78 ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων προσεγγίζει και αυτός το μηδέν κάτι το οποίο σημαίνει τη μη χρησιμοποίηση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων η τιμή του είναι και αυτή σχεδόν μηδενική κάτι το οποίο υποδεικνύει την μη επιθυμητή οικονομική θέση της εταιρείας καθώς πραγματοποιούνται πωλήσεις με μεγάλο ύψος ίδιων κεφαλαίων. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου εκφράζει το κέρδος που απολαμβάνει μία εταιρεία από την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ καθώς επίσης την αποτελεσματικότητα εκμετάλλευσης και τον τρόπο με τον οποίο καθορίζει την τιμή του προϊόντος της. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο καλύτερη από άποψη κερδών είναι η θέση της επιχείρησης καθώς μπορεί να αντιμετωπίσει με ευκολία τυχόν αύξηση του κόστους των πωλούμενων προϊόντων της. Μπορούμε δηλαδή να πούμε ότι η επίδραση μίας ενδεχόμενης αύξησης του κόστους πωληθέντων θα είναι λιγότερο δυσμενής σε μία επιχείρηση που έχει υψηλό αριθμοδείκτη μικτού κέρδους από ότι σε μία άλλη με χαμηλό. Επιπλέον, υψηλή τιμή του δείκτη αυτού δείχνει την ικανότητα της διοίκησης της εταιρείας να επιτυγχάνει φθηνές αγορές και να πωλεί σε υψηλές τιμές. Ο δείκτης καθαρού περιθωρίου δείχνει το ποσοστό καθαρού κέρδους που επιτυγχάνει μία εταιρεία από τις πωλήσεις της, δηλαδή το κέρδος από τις λειτουργικές της δραστηριότητες κατά την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ. Ο δείκτης αυτός αντανακλά την τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας και την ικανότητά της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα και τους φόρους της. Το ύψος του εξαρτάται από το είδος του πωλούμενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο πιο επικερδής είναι η επιχείρηση. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας, παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. 66

79 Ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού μετρά την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας καθώς και των επιμέρους τμημάτων της και αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης και ελέγχου της διοικήσεως της. Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την ικανότητα της εταιρείας να χρησιμοποιεί τους οικονομικούς της πόρους για να δημιουργεί καθαρά κέρδη. Επιπλέον, μας επιτρέπει να συγκρίνουμε την αποδοτικότητα της εταιρείας με αυτή άλλων ομοειδών εταιριών και με την αποδοτικότητα άλλων μορφών επενδύσεων. Η αρνητική τιμή του δείκτη, υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων μας δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να αξιοποιεί τα ίδια κεφάλαια και να παράγει από αυτά καθαρά κέρδη. Μας δείχνει δηλαδή την αποτελεσματικότητα με την οποία χρησιμοποιούνται τα κεφάλαια των ιδιοκτητών της καθώς παρουσιάζει το μέγεθος των κερδών που δημιουργήθηκε από τα κεφάλαια που έχουν επενδύσει οι μέτοχοι στην εταιρεία. Υψηλή τιμή του δείκτη αποτελεί ένδειξη ότι η επιχείρηση ευημερεί και αυτό μπορεί να οφείλεται στην επιτυχημένη διοίκησή της, στις ευνοϊκές γι αυτή οικονομικής συνθήκες και στην εύστοχη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων της. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Πρόκειται για ένα δείκτη ο οποίος παρουσιάζει την ίδια σπουδαιότητα με τα δείκτη ρευστότητας καθώς εμφανίζει την οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης και αντανακλά τη μακροχρόνια ρευστότητά της με το να παρέχει ένδειξη για την ύπαρξη ή όχι πίεσης για την εξόφληση των υποχρεώσεών της. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 67,87% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 32,13% των συνολικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. Επομένως, η τιμή είναι επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια 67

80 κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Ο αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια δείχνει την ασφάλεια που παρέχει στους δανειστές της μια επιχείρηση και χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισμός σε μια επιχείρηση. Εμφανίζει τη σχέση μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων (καθαρής θέσης) προς το σύνολο των ξένων κεφαλαίων και φανερώνει ακριβώς αυτή τη σχέση καθώς και το βαθμό εξάρτησης και ίσως και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της. Αν ο δείκτης είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν σ αυτή με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. Εξάλλου όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η σχέση τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους πιστωτές της επιχείρησης. 68

81 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας Ι. ΤΑΙΡΗΣ ΑΒΕΤΕ Παρουσίαση της εταιρίας Ι. ΤΑΙΡΗΣ ΑΒΕΤΕ Η επιχείρηση με την επωνυμία Ι.ΤΑΪΡΗΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε. (Ανώνυμη Βιομηχανική Εμπορική & Τεχνική εταιρία με έδρα την πόλη των Σερρών) διαθέτει λατομείο στο Νικηφόρο Δράμας, μια μονάδα παραγωγής σκυροδέματος στη Σέρρες και δύο μονάδες παραγωγής ασφαλτομίγματος στη Σέρρες και στη Δράμα. Το εμπορικό της τμήμα δραστηριοποιείται στη Σέρρες αλλά και σε όμορους νομούς, ενώ το τεχνικό της τμήμα αναλαμβάνει έργα στους Νομούς Σερρών, Δράμας, Καβάλας, Θεσσαλονίκης, Ξάνθης και Κομοτηνής. Η οικογένεια Ταϊρης ασχολείται με το αντικείμενο πάνω από 30 χρόνια ενώ η εταιρία με τη σημερινή επωνυμία Ι.ΤΑΪΡΗΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε. ιδρύθηκε το 1995 και διαθέτει εργοληπτικό πτυχίο 4ης τάξης. Ο τεχνικός τομέας της εταιρίας έχει κατασκευάσει περισσότερα από 50 δημόσια έργα την τελευταία 5ετία συνολικού προϋπολογισμού άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ με τελευταία μεγάλα έργα την κατασκευή του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) Σερρών, την περιφερειακή οδό Ν. Δράμας και την παράκαμψη Νευροκοπίου. Στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας, η εταιρεία, αντιμετωπίζει την Πολιτική Ποιότητάς της ως ένα αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής της και την τοποθετεί στην υπευθυνότητα της Διεύθυνσης. Ο ρόλος της Διεύθυνσης είναι κατεξοχήν καθοδηγητικός και επικεντρώνεται στο να εξασφαλίζεται και να ενισχύεται η επιτυχής παρουσία και η εδραίωση της εταιρίας στην αγορά. Η Πολιτική Ποιότητας καθορίζεται από τη Διεύθυνση και οι σπουδαιότεροι στόχοι της περιλαμβάνουν [16]: Την πλήρη ικανοποίηση των απαιτήσεων της αγοράς των Οικοδομικών Επιχειρήσεων, των Δημοσίων Έργων, του Σκυροδέματος και του Ασφαλτομίγματος, λαμβάνοντας παράλληλα υπ όψη τα απαιτούμενα οικονομικά δεδομένα. Την ικανοποίηση των προσδοκιών και των απαιτήσεων των πελατών Σκυροδέματος και του Ασφαλτομίγματος, έτσι ώστε να κερδίζει κάθε φορά την εμπιστοσύνη τους. Την εξασφάλιση και την βελτίωση του προφίλ της εταιρίας. 69

82 Την διαμόρφωση περιβάλλοντος εργασίας που να πληροί τις απαιτούμενες προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας. Την εφαρμογή των νομοθετικών και κανονιστικών απαιτήσεων που ισχύουν στον τομέα των κατασκευών. Την εξάλειψη των παρουσιαζόμενων κάθε φορά αδυναμιών καθώς και την ποιοτική αναβάθμιση στα πλαίσια διαρκούς βελτίωσης σε όλα τα επίπεδα με καθορισμό και παρακολούθηση δεικτών επίδοσης διεργασιών. Την εγκατάσταση δυναμικών συστημάτων Ποιοτικού Ελέγχου και παρακολούθησης των εργασιών για την συνεχή βελτίωση της Ποιότητας των προϊόντων της. Τη συνεχή παρακολούθηση του ανταγωνισμού. Η Διεύθυνση φροντίζει ιδιαίτερα για την εφαρμογή, την κατανόηση, την πραγματοποίηση και την αξιοπιστία της Πολιτικής Ποιότητας σε όλα τα επίπεδα της εταιρίας. Για την εφαρμογή της Πολιτικής Ποιότητας και ιδιαίτερα για την τήρηση και ενίσχυση της Ποιότητας, η εταιρία μας λαμβάνοντας υπ όψιν τις προσδοκίες και τους στόχους της Ι.ΤΑIΡΗΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε. οικοδομεί και συντηρεί ένα Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου DIN EN ISO 9001: Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα 4.46 που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. 70

83 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ: Ενσώματες ακινητοποιήσεις: Γήπεδα οικόπεδα Κτίρια και τεχνικά έργα Μηχανήματα τεχν. εγκαταστάσεις Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Σύνολο ακινητοποιήσεων Συμμετοχές και άλλες μακροπρόθεσμες χρηματοοικονομικές απαιτήσεις: Συμμετοχές σε λοιπές επιχειρήσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Αποθέματα: Εμπορεύματα Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή Πρώτες και βοηθητικές ύλες αναλ. - υλικά ανταλ/κά & είδη συσκευασίας Προκαταβολές και αγορές αποθεμάτων Απαιτήσεις: Πελάτες Επιταγές εισπρακτέες (μεταχρ.) Κεφάλαιο εισπρακτέο στην επόμενη χρήση Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συνδ/νων επιχ/σεων Λογ/σμοί διαχειρίσεως προκ/λών και πιστώσεων Χρεόγραφα: Μετοχές Διαθέσιμα: Ταμείο Καταθέσεις όψεως και προθεσμίας ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Λογαριασμοί τάξεως χρεωστικοί: Αλλότρια περιουσιακά στοιχεία , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,13 1,02 71

84 Χρεωστικοί λογαριασμοί εγγυήσεων και εμπράγματων ασφαλειών ,24 Λοιποί λογαριασμοί τάξεως ,00 ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο: Καταβλημένο ,00 Διαφορές αναπρ/γης - επιχορ. επενδ: Διαφορές από αναπρ. Αξίας λοιπών περ. στοιχείων ,08 Αποθεματικά κεφάλαια: Τακτικό αποθεματικό ,65 Αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων ,54 Αποτελέσματα εις νέο: Υπόλοιπο κερδών χρήσεως εις νέο ,26 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ,01 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Δάνεια τραπεζών ,66 ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,66 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προμηθευτές ,67 Επιταγές πληρωτέες (μετ/νες) ,17 Τράπεζες λογαριασμοί βραχ/σμων υποχρεώσεων ,52 Προκαταβολές πελατών 1.944,11 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη ,16 Ασφαλιστικοί οργανισμοί ,83 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,12 Λογαριασμοί τάξεως πιστωτικοί: Δικαιούχοι αλλότριων περιουσιακών στοιχείων 1,02 Πιστωτικοί λογαριασμοί εγγυήσεων και εμπράγματων ασφαλειών ,24 Λοιποί λογαριασμοί τάξεως ,00 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ,13 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών ,96 Κόστος πωλήσεων ,24 72

85 Μικτά κέρδη Πλέον: άλλα έσοδα εκμεταλλεύσεως Σύνολο: Μείον: Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Μερικά αποτελέσματα (κέρδη/ζημιές) εκμεταλλεύσεως Μείον: χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα Ολικά αποτελέσματα (κέρδη/ζημιές) εκμεταλλεύσεως Έσοδα προηγούμενων χρήσεων Μείον: προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους Οργανικά και έκτακτα αποτελέσματα Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Καθαρά αποτελέσματα χρήσεως Υπόλοιπο αποτελεσμάτων προηγ. χρήσεων Μείον: φόρος εισοδήματος Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Αποθεματικά και αφορολόγητα κέρδη τεχν. & οικοδ. επιχειρήσεων Υπόλοιπο κερδών εις νέο Πίνακας 4.46: Ισολογισμός της εταιρίας Ι.ΤΑΪΡΗΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε. Πηγή: [16] και επεξεργασία συγγράφοντος , , , , , , ,47 55, , , , , ,93 230, , , ,26 Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού 73

86 περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,12 2,87 Πίνακας 4.47: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,15 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,12 2,73 Πίνακας 4.48: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,12 0,16 Πίνακας 4.49: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων , ,19 0,16 Πίνακας 4.50: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 74

87 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων , ,15 10,99 Πίνακας 4.51: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού , ,13 0,50 Πίνακας 4.52: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων , ,55 0,55 Πίνακας 4.53: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων , ,01 0,72 Πίνακας 4.54: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,96 2,02 Πίνακας 4.55: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 75

88 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,96-1,82 Πίνακας 4.56: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,13-0,90 Πίνακας 4.57: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,01-1,32 Πίνακας 4.58: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,13 68,47 Πίνακας 4.59: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,78 157,29 Πίνακας 4.60: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 76

89 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας της εταιρείας είναι μεγαλύτερος του δύο, ιδανική τιμή για μία κατασκευαστική εταιρεία καθώς αυτή διατηρεί εξαιρετική γενική ρευστότητα. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας και αυτός έχει υψηλή τιμή υποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στην εξόφληση των άμεσων και έκτακτων βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων εξασφαλίζοντας ένα ικανοποιητικό επίπεδο ρευστότητας. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η τιμή του κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα κάτι το οποίο σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων της προσεγγίζει το μηδέν παρουσιάζοντας την ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, όσο μεγαλύτερη είναι τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί η επιχείρηση καθώς έχουμε μείωση εξόδων αποθήκευσης και μείωση κινδύνου μη πώλησης αποθεμάτων λόγω αλλοιώσεων, καταστροφής και αλλαγής προτιμήσεων των καταναλωτών. Ο δείκτης αυτός συνεπώς εκφράζει τη συχνότητα με την οποία ανανεώνονται τα αποθέματα σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Το γεγονός ότι η τιμή του δείκτη είναι υψηλή σημαίνει λοιπόν ότι για το έτος μελέτης είναι αποτελεσματική η λειτουργία της εταιρείας. Ωστόσο θα ήταν χρήσιμη η σύγκριση του δείκτη με προηγούμενα έτη ώστε να προκύψει πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα του ενεργητικού ή εκμετάλλευση του ενεργητικού εκφράζει το βαθμό χρησιμοποίησης του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Στην περίπτωση του χαμηλού δείκτη της εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. 77

90 Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων είναι και αυτός χαμηλός γεγονός το οποίο σημαίνει τη μη επαρκή χρησιμοποίηση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων η χαμηλή του τιμή υποδεικνύει την μη επιθυμητή οικονομική θέση της εταιρείας καθώς πραγματοποιούνται πωλήσεις με μεγάλο ύψος ίδιων κεφαλαίων. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου εκφράζει το κέρδος που απολαμβάνει μία εταιρεία από την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ καθώς επίσης την αποτελεσματικότητα εκμετάλλευσης και τον τρόπο με τον οποίο καθορίζει την τιμή του προϊόντος της. Η χαμηλή τιμή του αριθμοδείκτη της εταιρείας δείχνει μία όχι καλή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Ο δείκτης καθαρού περιθωρίου δείχνει το ποσοστό καθαρού κέρδους που επιτυγχάνει μία εταιρεία από τις πωλήσεις της, δηλαδή το κέρδος από τις λειτουργικές της δραστηριότητες κατά την πώληση προϊόντων αξίας 100 ευρώ. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού μετρά την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας καθώς και των επιμέρους τμημάτων της και αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης και ελέγχου της διοικήσεως της. Η αρνητική τιμή του δείκτη υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων μας δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να αξιοποιεί τα ίδια κεφάλαια και να παράγει από αυτά καθαρά κέρδη. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. 78

91 Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 68,47% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 31,53% των συνολικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. Επομένως, η τιμή είναι η επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Ο αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια δείχνει την ασφάλεια που παρέχει στους δανειστές της μια επιχείρηση και χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισμός σε μια επιχείρηση. Εμφανίζει τη σχέση μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων (καθαρής θέσης) προς το σύνολο των ξένων κεφαλαίων και φανερώνει ακριβώς αυτή τη σχέση καθώς και το βαθμό εξάρτησης και ίσως και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της. Το γεγονός ότι ο δείκτης είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν σ αυτή με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. Εξάλλου όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η σχέση τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους πιστωτές της επιχείρησης. 79

92 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΔΟΜΕΙΝ Παρουσίαση της εταιρίας ΔΟΜΕΙΝ H τεχνική εταιρεία ΔΟΜΕΙΝ ΑΕ. δραστηριοποιείται στον επιχειρηματικό κατασκευαστικό τομέα από το Η εμπειρία που αποκτήθηκε με την συνεχή παρουσία της στον χώρο σχεδιασμού, υλοποίησης και ανάπτυξης ακινήτων, την τοποθετεί ανάμεσα στις πιο δυναμικές κατασκευαστικές εταιρίες στον χώρο της. Η εταιρεία ακολουθεί και εφαρμόζει στα έργα της τα υψηλότερα κριτήρια ποιότητας. Παρακολουθώντας όλες τις σύγχρονες εξελίξεις στον σχεδιασμό και την κατασκευή κτιρίων, με σκοπό την απορρόφηση τεχνογνωσίας και την αύξηση της ικανότητας εφαρμογής νέων τεχνολογιών, μελετά και υλοποιεί κτίρια που πληρούν όλες τις προδιαγραφές και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του σύγχρονου οικοδομήματος. Με γνώμονα την ασφάλεια και δίνοντας έμφαση στην ποιότητα κατασκευής και σεβασμό στον ανθρώπινο παράγοντα και τις εξατομικευμένες ανάγκες του, δημιουργεί συγκροτήματα κατοικιών και επαγγελματικών κτιρίων, με ιδιαίτερη προσοχή στη λειτουργικότητα των χώρων και την υψηλή αισθητική του τελικού αποτελέσματος. Η εταιρεία «ΔΟΜΕΙΝ Α.Ε.» με τη σημερινή της μορφή, ιδρύθηκε το 1991 και αποτελεί την μετεξέλιξη προηγούμενων τεχνικών εταιρειών με το ίδιο αντικείμενο, που δραστηριοποιήθηκαν στο χώρο της κατασκευής οικιστικών και επαγγελματικών ακινήτων από το 1971, διατηρώντας πάντοτε το ίδιο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Σήμερα η εταιρεία στεγάζεται στο ιδιόκτητο κτίριο γραφείων της στο Χαλάνδρι Αττικής. Πρωταρχικός στόχος της εταιρείας είναι η σταθερή ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της διατηρώντας πάντα τον ανθρωποκεντρικό της χαρακτήρα, την υψηλή ποιότητα κατασκευής, την συνέπεια και την αξιοπιστία της στην αγορά. Στο πλαίσιο αυτό η ΔΟΜΕΙΝ ΑΕ [17]: Επεκτείνεται ισόρροπα σε νέες αγορές, με την επένδυση σε αναπτυσσόμενες περιοχές. Παρακολουθεί τις εξελίξεις στο χώρο κατασκευής κτιρίων εισάγοντας καινοτόμες τεχνικές στα κτιριακά συγκροτήματα που κατασκευάζει. 80

93 Στα πλαίσια της νέας ενεργειακής πολιτικής, προχωρά στην κατασκευή βιοκλιματικών κτιρίων. Στοχεύει σε περαιτέρω επέκταση των δραστηριοτήτων της στον κατασκευαστικό χώρο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, σε στρατηγικές συνεργασίες για επέκταση στις γειτονικές Βαλκανικές χώρες και στη συνεχή αναβάθμιση των προσφερομένων υπηρεσιών της Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα 4.61 που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. 81

94 ΕΞΟΔΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ: Λοιπά έξοδα εγκατάστασης Σύνολο εξόδων εγκατάστασης ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ: Ασώματες ακινητοποιήσεις: Λοιπές ασώματες ακινητοποιήσεις Σύνολο ακινητοποιήσεων Ενσώματες ακινητοποιήσεις: Γήπεδα οικόπεδα Κτίρια και τεχνικά έργα Μηχανήματα τεχν. εγκαταστάσεις και λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Σύνολο ακινητοποιήσεων Γενικό σύνολο ακινητοποιήσεων Συμμετοχές και άλλες μακροπρόθεσμες χρηματοοικονομικές απαιτήσεις: Συμμετοχές σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Αποθέματα: Έτοιμες οικοδομές Οικοδομές υπό ανέγερση Απαιτήσεις: Πελάτες Χρεώστες διάφοροι Διαθέσιμα: Ταμείο Καταθέσεις όψεως και προθεσμίας ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Έξοδα επομένων χρήσεων ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 5.104, ,86 0,02 0, , ,84 983, , , , , , , , , , , , , , ,16 853, ,79 82

95 ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο: Καταβλημένο ,05 Διαφορές αναπροσαρμογής: Διαφορές αναπροσαρμογής αξίας πάγιου ενεργητικού ,42 Αποθεματικά κεφάλαια: Τακτικό αποθεματικό ,52 Έκτακτα αποθεματικά ,47 Αποτελέσματα εις νέο: Υπόλοιπο κερδών προηγούμενων χρήσεων ,69 Υπόλοιπο ζημιών χρήσης εις νέον ,29 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ,88 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ομολογιακά δάνεια ,00 ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,00 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προμηθευτές 529,90 Επιταγές πληρωτέες 8.495,27 Τράπεζες λογαριασμοί βραχ/σμων υποχρεώσεων ,00 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη ,57 Ασφαλιστικοί οργανισμοί 2.638,19 Μερίσματα πληρωτέα 0,00 Πιστωτές διάφοροι ,00 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,83 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ,79 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών 5.486,25 Κόστος πωλήσεων 2.831,40 Μικτά κέρδη 2.864,86 Πλέον: άλλα έσοδα εκμεταλλεύσεως ,10 Σύνολο: ,95 Μείον: 83

96 Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Μερικά αποτελέσματα (κέρδη/ζημιές) εκμεταλλεύσεως Πλέον: πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα Μείον: χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα Ολικά αποτελέσματα (κέρδη/ζημιές) εκμεταλλεύσεως Πλέον: έκτακτα αποτελέσματα: Έκτακτα και ανόργανα έσοδα Έκτακτα κέρδη Μείον: Έκτακτα και ανόργανα έξοδα Έκτακτες ζημιές Οργανικά και έκτακτα αποτελέσματα: Μείον: Σύνολο αποσβέσεων παγίων στοιχείων Μείον: οι από αυτές ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Μείον: φόρος εισοδήματος Λοιποί μη ανσωμ. στο λειτουργικό κόστος φόροι Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Πίνακας 4.61: Ισολογισμός της εταιρίας ΔΟΜΕΙΝ ΑΕ Πηγή: [17] και επεξεργασία συγγράφοντος , , , , , ,41 140,00 140,00 385,75-245, , ,48 0, , , , ,29 Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. 84

97 Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,83 13,78 Πίνακας 4.62: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,41 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,83 3,95 Πίνακας 4.63: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,83 0,39 Πίνακας 4.64: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας 85

98 Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 5.486, ,00 0,01 Πίνακας 4.65: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 2.831, ,41 0,00 Πίνακας 4.66: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 5.486, ,79 0,00 Πίνακας 4.67: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5.486, ,16 0,00 Πίνακας 4.68: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων 5.486, ,88 0,00 Πίνακας 4.69: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων 86

99 Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου 2.864, ,25 52,22 Πίνακας 4.70: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,25-61,61 Πίνακας 4.71: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,79-0,03 Πίνακας 4.72: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,88-0,04 Πίνακας 4.73: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,79 85,57 Πίνακας 4.47: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 87

100 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , , ,71 Πίνακας 4.75: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας της εταιρείας είναι μεγαλύτερος του δύο, ιδανική τιμή για μία κατασκευαστική εταιρεία καθώς αυτή διατηρεί εξαιρετική γενική ρευστότητα. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας και αυτός έχει υψηλή τιμή υποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στην εξόφληση των άμεσων και έκτακτων βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων εξασφαλίζοντας ένα ικανοποιητικό επίπεδο ρευστότητας. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η τιμή του κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα κάτι το οποίο σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων της προσεγγίζει το μηδέν παρουσιάζοντας την ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων το γεγονός ότι προσεγγίζει το μηδέν σημαίνει μη αποτελεσματική λειτουργία της εταιρείας, αύξηση εξόδων αποθήκευσης και αύξηση κινδύνου μη πώλησης των αποθεμάτων. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα του ενεργητικού ή εκμετάλλευση του ενεργητικού εκφράζει το βαθμό χρησιμοποίησης του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Στην περίπτωση του σχεδόν μηδενικού δείκτη της εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. 88

101 Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων προσεγγίζει και αυτός το μηδέν κάτι το οποίο σημαίνει τη μη χρησιμοποίηση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων η τιμή του είναι και αυτή σχεδόν μηδενική κάτι το οποίο υποδεικνύει την μη επιθυμητή οικονομική θέση της εταιρείας καθώς πραγματοποιούνται πωλήσεις με μεγάλο ύψος ίδιων κεφαλαίων. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Η μέση τιμή του αριθμοδείκτη της εταιρείας δείχνει μία όχι καλή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Η αρνητική τιμή του δείκτη καθαρού περιθωρίου της εταιρείας παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού μετρά την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας καθώς και των επιμέρους τμημάτων της και αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης και ελέγχου της διοικήσεως της. Η αρνητική τιμή του δείκτη υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων μας δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να αξιοποιεί τα ίδια κεφάλαια και να παράγει από αυτά καθαρά κέρδη. Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 85,57% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 14,43% των συνολικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. 89

102 Επομένως, η τιμή είναι η επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Το γεγονός ότι ο δείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν σ αυτή με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. Εξάλλου όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η σχέση τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους πιστωτές της επιχείρησης. 90

103 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Παρουσίαση της εταιρίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Η εταιρεία ΤΕΡΝΑ ΑΕ ιδρύθηκε το 1972 με έδρα την Αθήνα και από τότε δραστηριοποιείται εντατικά στην ανάληψη και εκτέλεση ενός ευρύτατου φάσματος Δημόσιων και Ιδιωτικών έργων, μεγάλου προϋπολογισμού και σύνθετης τεχνογνωσίας, όπως οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα, λιμάνια, κτίρια, νοσοκομεία, μουσεία, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, υδροηλεκτρικά έργα και φράγματα. Η συνένωση της, το 1999 με την ΓΕΚ Α.Ε. και η δημιουργία ενός ισχυρού Ομίλου, αποτέλεσε σημαντικό αναπτυξιακό παράγοντα για την περαιτέρω εξέλιξη της ΤΕΡΝΑ και σήμερα αποτελεί την κατασκευαστική Εταιρεία του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Η ισχυρή και αποτελεσματική οργανωτική της δομή της εξασφαλίζει κυρίαρχη παρουσία σε σημαντικούς τομείς επιχειρηματικής δράσης. Σήμερα, η ΤΕΡΝΑ προχωρεί στην ολοκλήρωση μεγάλων και σύνθετων έργων υποδομής, καθώς και σημαντικών κτιριακών έργων. Ταυτόχρονα στηριζόμενη στην ισχυρή εγχώρια βάση της, εδραιώνει με προσεκτικά και συστηματικά βήματα τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες και σε άλλες χώρες. Γνώμονας της εταιρείας και πρωταρχική προτεραιότητα αποτελεί η προστασία του περιβάλλοντος σε όλες τις πτυχές της επιχειρηματικής της δράσης [18] Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα 4.76 που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. 91

104 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Άυλα περιουσιακά στοιχεία Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Απαιτήσεις από πελάτες Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων Σύνολο ίδιων κεφαλαίων ιδιοκτητών μητρικής Μη ελέγχουσες συμμετοχές ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής

105 Μη ελέγχουσες συμμετοχές Λοιπά συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Μη ελέγχουσες συμμετοχές Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά Προτεινόμενο μέρισμα ανά μετοχή Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών και συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.76: Ισολογισμός της εταιρίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Πηγή: [18] και επεξεργασία συγγράφοντος , Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. 93

106 Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,00 1,23 Πίνακας 4.77: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,00 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,00 1,10 Πίνακας 4.78: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,00 0,77 Πίνακας 4.79: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων , ,00 2,14 Πίνακας 4.80: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων ,00 122,523,00 4,94 Πίνακας 4.81: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 94

107 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού , ,00 0,25 Πίνακας 4.82: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων , ,00 0,44 Πίνακας 4.83: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων , ,00 1,17 Πίνακας 4.84: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,00 10,15 Πίνακας 4.85: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,00-7,00 Πίνακας 4.86: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 95

108 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,00-1,75 Πίνακας 4.87: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,00-8,17 Πίνακας 4.88: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,00 21,39 Πίνακας 4.89: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,00 35,32 Πίνακας 4.90: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 96

109 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας της εταιρείας είναι πολύ χαμηλός κάτι το οποίο ισχυροποιεί την θέση ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι σχεδόν οριακό για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και μπορεί να εμφανιστεί πρόβλημα ρευστότητας. Η χαμηλή τιμή του δείκτη υποδεικνύει την αποφυγή της διοίκησης προς το μακροχρόνιο δανεισμό και στη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Τρόποι αύξησης του δείκτη είναι η αύξηση των χρεωστών, η μείωση των πιστωτών, η αύξηση των μετρητών, η αύξηση της αξίας υπόλοιπων ρευστοποιήσιμων στοιχείων. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας έχει τιμή μεγαλύτερη της μονάδας υποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στην εξόφληση των άμεσων και έκτακτων βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων εξασφαλίζοντας ένα ικανοποιητικό επίπεδο ρευστότητας. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η τιμή του κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα κάτι το οποίο σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων της εταιρείας είναι μεγαλύτερος της μονάδας κάτι το οποίο είναι θετικό καθώς μικρότερες τιμές σημαίνουν ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο μικρότερο είναι το χρονικό διάστημα το οποίο μεσολαβεί για την ολοκλήρωση του κυκλώματος και συνεπώς ταχύτερη η είσπραξη των απαιτήσεων από μέρους της επιχείρησης. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, είναι και αυτή υψηλή. Αυτό σημαίνει ότι για το έτος μελέτης είναι αποτελεσματική η λειτουργία της εταιρείας. Στην περίπτωση του πολύ χαμηλού δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας του ενεργητικού ή εκμετάλλευσης του ενεργητικού θα πρέπει η εταιρεία να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. 97

110 Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων είναι και αυτός χαμηλός παρουσιάζοντας την ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων το γεγονός ότι η τιμή του είναι μεγαλύτερη της μονάδας σημαίνει ότι η εταιρεία βρίσκεται σε καλή οικονομική θέση πραγματοποιώντας πωλήσεις με μικρό σχετικά ύψος ιδίων κεφαλαίων. Αντιθέτως, όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο περισσότερο αυξάνει και η εξάρτηση της εταιρείας από ξένα κεφάλαια ελαττώνοντας την ασφάλειά της. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Η χαμηλή τιμή του αριθμοδείκτη της εταιρείας δείχνει μία όχι καλή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Η αρνητική τιμή του δείκτη καθαρού περιθωρίου της εταιρείας παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Η πορεία τόσο του δείκτη αυτού όσο και του προηγούμενου είναι μη αποδεκτές καθώς παρουσιάζουν αναποτελεσματική χρήση της περιουσίας και των επενδύσεων της εταιρείας. Η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Η αρνητική τιμή του δείκτη της εταιρείας αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 21,39% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 78,61% των συνολικών κεφαλαίων που 98

111 χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. Επομένως, η τιμή δεν είναι η επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Η χαμηλή τιμή του δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια εκφράζει την περιορισμένη εξασφάλιση των πιστωτών της επιχείρησης. 99

112 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΑΓΚΩΝ Παρουσίαση της εταιρίας ΑΓΚΩΝ Η Αγκών Κατασκευαστική Α.Ε. ιδρύθηκε το 2007, εδρεύει στην Αθήνα, και από τότε μπήκε γρήγορα και δυναμικά στο χώρο θέτοντας κύριο στόχο και αντικείμενο της την μελέτη και κατασκευή κτιριακών έργων. Η εταιρία δραστηριοποιείται σε επισκευές και ανακατασκευές κτιρίων, αναπαλαιώσεις κατοικιών, ξενοδοχείων, καταστημάτων, πολυκατοικιών, και εξοχικών κατοικιών [19] Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα 4.91 που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΞΟ Α ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ 1.764,43 Έξοδα ιδρύσεως εγκαταστάσεων 3.563,87 Λοιπά έξοδα εγκατάστασης 5.328,30 ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ενσώματες ακινητοποιήσεις: Γήπεδα Οικόπεδα ,21 Μεταφορικά μέσα 5.003,67 Έπιπλα & λοιπός εξοπλισμός 8.077,02 Σύνολο ακινητοποιήσεων ,82 Λοιπές μακροπρόθεσμες ακινητοποιήσεις 1.208,00 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ,19 100

113 ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ: Αποθέματα Προϊόντα έτοιμα & ημιτελή ,59 Παραγωγή σε εξέλιξη ,60 Πρώτες & βοηθητικές ύλες ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ,19 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Πελάτες ,61 Επιταγές εισπρακτέες Χρεώστες διάφοροι 150,00 ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ,61 ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Ταμείο 1.266,23 Καταθέσεις όψεως & προθεσμιακοί ,27 ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ,50 ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦ. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ,30 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ,49 ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ: Κεφάλαιο (μετοχικό) Καταβλημένο ,00 Αποθεματικά κεφάλαια: Τακτικό αποθεματικό 1.773,94 Αφορολόγητο αποθεματικό Αποτελέσματα εις νέον: Υπόλοιπο κερδών χρήσης εις νέο 3.180,51 Υπόλοιπα κερδών προηγ. χρ. εις νέο ,73 Διάφορες φορολ. ελέγχου ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ,18 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ: Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Λοιπές μακροπ. υποχρεώσεις 300,00 ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 300,00 101

114 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις: Προμηθευτές ,63 Επιταγές πληρωτέες (μεταχρ.) 6.517,25 Τράπεζες βραχ. υποχρ ,08 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη ,89 Πιστωτές διάφοροι ,24 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,31 ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ,31 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ,49 ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ ,18 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΕΩΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ Λοιποί λογαριασμοί τάξεως 1.056,40 Αποτελέσματα εκμεταλλεύσεως: Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) ,05 Μείον κόστος πωλήσεων ,21 Μικτά αποτ/τα (κέρδη) εκμεταλ ,84 Πλέον άλλα έσοδα εκμετάλλευσης 873,54 Μικτά κέρδη εκμετάλλευσης ,38 Μείον: Έξοδα διοικητικής λειτουργίας ,88 Έξοδα λειτουργίας διαθέσεως Κόστος πωληθέντων ,88 Κέρδη προ φόρων ,50 ΠΛΕΟΝ Πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα ΜΕΙΟΝ: Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έσοδα ,37 Κέρδη μετά φόρων 6.931,13 ΠΛΕΟΝ: Έκτακτα & ανόργανα έσοδα Έσοδα από προβλ. προηγ. Χρήσεων ΜΕΙΟΝ Έκτακτα και ανόργανα έξοδα 12,84 102

115 ΜΕΙΟΝ: Σύνολο αποσβέσεων παγίων στοιχείων Μείον: οι από αυτές ενσωμ. Σε λειτουργικό κόστος ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (ΚΕΡΔΗ) ΧΡΗΣΕΩΣ Μείον: Φόρος εισοδήματος Διαφορές φορολ. ελέγχου 1.906, , , ,44 Κέρδη προς διάθεση Η διάθεση των κερδών γίνεται ως εξής: 5.300,85 Τακτικό αποθεματικό 265,04 Πρώτο μέρισμα πληρωτέο 1.855,30 Διαφορές φορολογικού ελέγχου Υπόλοιπο κερδών εις νέο 3.180,51 Πίνακας 4.91: Ισολογισμός της εταιρίας ΑΓΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΕ Πηγή: [19] και επεξεργασία συγγράφοντος Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση

116 Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,31 1,12 Πίνακας 4.92: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης άμεσης ρευστότητας , , ,31 0,24 Πίνακας 4.93: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,31 0,11 Πίνακας 4.94: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων , ,61 3,26 Πίνακας 4.95: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 104

117 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων , ,19 0,35 Πίνακας 4.96: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού , ,49 0,35 Πίνακας 4.97: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων , ,19 6,15 Πίνακας 4.98: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων , ,18 2,26 Πίνακας 4.99: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,05 28,33 Πίνακας 4.100: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 105

118 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου 6.931, ,05 3,51 Πίνακας 4.101: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Σύνολο ενεργητικού Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού 6.931, ,49 1,24 Πίνακας 4.102: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων 6.931, ,18 7,94 Πίνακας 4.103: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,49 15,65 Πίνακας 4.104: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,49 15,65 Πίνακας 4.105: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 106

119 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας της εταιρείας είναι πολύ χαμηλός κάτι το οποίο ισχυροποιεί την θέση ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι σχεδόν οριακό για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και μπορεί να εμφανιστεί πρόβλημα ρευστότητας. Η χαμηλή τιμή του δείκτη υποδεικνύει την αποφυγή της διοίκησης προς το μακροχρόνιο δανεισμό και στη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Τρόποι αύξησης του δείκτη είναι η αύξηση των χρεωστών, η μείωση των πιστωτών, η αύξηση των μετρητών, η αύξηση της αξίας υπόλοιπων ρευστοποιήσιμων στοιχείων. Όμοια και ο δείκτης άμεσης ρευστότητας είναι πολύ χαμηλός, μικρότερος του μηδενός γεγονός που υποδεικνύει πιθανό πρόβλημα στην εξόφληση των πιστωτών και των προμηθευτών. Προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης θα πρέπει να γίνει μείωση των αποθεμάτων μέσω, παραδείγματος χάριν, της βελτίωσης των τεχνικών παραγωγής και της ανανέωσης του εξοπλισμού. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η σχεδόν μηδενική τιμή του σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων της εταιρείας είναι μεγαλύτερος της μονάδας κάτι το οποίο είναι θετικό καθώς μικρότερες τιμές σημαίνουν ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο μικρότερο είναι το χρονικό διάστημα το οποίο μεσολαβεί για την ολοκλήρωση του κυκλώματος και συνεπώς ταχύτερη η είσπραξη των απαιτήσεων από μέρους της επιχείρησης. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων το γεγονός ότι η τιμή του είναι χαμηλή σημαίνει μη αποτελεσματική λειτουργία της εταιρείας, αύξηση εξόδων αποθήκευσης και αύξηση κινδύνου μη πώλησης των αποθεμάτων. Η κυκλοφοριακή ταχύτητα του ενεργητικού ή εκμετάλλευση του ενεργητικού εκφράζει το βαθμό χρησιμοποίησης του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Στην περίπτωση του πολύ χαμηλού δείκτη της 107

120 εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Η υψηλή τιμή του δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων δείχνει ότι είναι εντατική είναι η χρήση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων το γεγονός ότι η τιμή του είναι μεγαλύτερη της μονάδας σημαίνει ότι η εταιρεία βρίσκεται σε καλή οικονομική θέση πραγματοποιώντας πωλήσεις με μικρό σχετικά ύψος ιδίων κεφαλαίων. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Η σχετικά χαμηλή τιμή του αριθμοδείκτη μικτού κέρδους της εταιρείας δείχνει μία όχι καλή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Η υψηλή τιμή του δείκτη καθαρού περιθωρίου παρουσιάζει μία επικερδή επιχείρηση καθώς μας δείχνει το κέρδος που επιτυγχάνεται από τις λειτουργικές δραστηριότητες της εταιρείας. Η καλή τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού παρουσιάζει την ικανότητα της εταιρείας να χρησιμοποιεί τους οικονομικούς της πόρους για να δημιουργεί καθαρά κέρδη. Τέλος, η υψηλή τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων μας δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να αξιοποιεί τα ίδια κεφάλαια και να παράγει από αυτά καθαρά κέρδη. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 15,65% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 84,35% των συνολικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. Επομένως, η τιμή δεν είναι η επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να 108

121 υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Τέλος, η χαμηλή τιμή του δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια εκφράζει την περιορισμένη εξασφάλιση των πιστωτών της επιχείρησης. 109

122 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΜΗΧΑΝΙΚΗ Παρουσίαση της εταιρίας ΜΗΧΑΝΙΚΗ Η ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε. αποτελεί τη μητρική του Ομίλου εταιρειών MΗΧΑΝΙΚΗΣ και διαθέτει πτυχίο 7ης τάξης για την ανάληψη δημοσίων έργων στην Ελλάδα. Δραστηριοποιείται στο χώρο της κατασκευής σημαντικών έργων υποδομής, όπως οικοδομικά, έργα οδοποιίας, γεφυροποιίας, διάνοιξη σηράγγων καθώς και στο χώρο της κατασκευής συγκροτημάτων πολλαπλών χρήσεων. Κατά τη διάρκεια των 32 χρόνων δραστηριοποίησής της, η ΜΗΧΑΝΙΚΗ έχει να επιδείξει μια σειρά έργων υποδομής που διακρίνονται για την εισαγωγή σημαντικών τεχνικών καινοτομιών. Εκτός από τη ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε., τη μητρική εταιρεία, η ΘΟΛΟΣ Α.Ε., είναι 100% θυγατρική εταιρεία του Ομίλου, με πτυχίο 6ης τάξης και συμμετέχει σε διαγωνισμούς δημοσίων έργων χαμηλότερου προϋπολογισμού, διευρύνοντας το μερίδιο που κατέχει ο Όμιλος στην αγορά των κατασκευαστικών έργων στην Ελλάδα. Οι τομείς στους οποίους ο Όμιλος ΜΗΧΑΝΙΚΗ εστιάζει το ενδιαφέρον του είναι οι κατασκευές, η ανάπτυξη ακινήτων-εκμεταλλεύσεις και η Ενέργεια. Στο εξωτερικό έχει σημαντική παρουσία και αυξανόμενη δραστηριότητα στις γοργά αναπτυσσόμενες περιφερειακές αγορές που εμφανίζουν σημαντικές ευκαιρίες στην ανάπτυξη ακινήτων. Τέτοιες αγορές είναι η Βουλγαρία, η Ουκρανία και η Ρωσία η Αίγυπτος και η Λευκορωσία. Παράλληλα η Διοίκηση της Εταιρείας εξετάζει τη δραστηριοποίηση της και σε άλλες χώρες που ευρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης, ώστε να εκμεταλλευτεί έγκαιρα τη σχετική δυναμική. Από το 1993 η εταιρεία έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές της στο βιομηχανικό τομέα στοχεύοντας σε συνέργιες και καθετοποίηση της παραγωγικής δραστηριότητας. Επιπλέον, έχει διεισδύσει στο τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενη την τεχνογνωσία της και την εμπειρία της στην κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών [20] Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα 110

123 δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Άυλα περιουσιακά στοιχεία 17 Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Απαιτήσεις από πελάτες Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία προοριζόμενα για πώληση ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων Σύνολο ίδιων κεφαλαίων μετόχων εταιρείας Δικαιώματα μειοψηφίας ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών

124 Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Δικαιώματα μειοψηφίας Λοιπά συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Δικαιώματα μειοψηφίας Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών και συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.106: Ισολογισμός της εταιρίας ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΕ Πηγή: [20] και επεξεργασία συγγράφοντος , Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση

125 Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,00 1,07 Πίνακας 4.107: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,00 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,00 0,78 Πίνακας 4.108: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,00 0,27 Πίνακας 4.109: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων , ,00 0,36 Πίνακας 4.110: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 113

126 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων , ,00 0,21 Πίνακας 4.111: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού , ,00 0,07 Πίνακας 4.112: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων , ,00 0,45 Πίνακας 4.113: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων , ,00 0,45 Πίνακας 4.114: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου 8.816, ,00 30,21 Πίνακας 4.115: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 114

127 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,00-81,19 Πίνακας 4.116: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,00-5,54 Πίνακας 4.117: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,88-0,04 Πίνακας 4.118: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,00 15,00 Πίνακας 4.119: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,00 17,65 Πίνακας 4.120: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 115

128 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας της εταιρείας είναι πολύ χαμηλός κάτι το οποίο ισχυροποιεί την θέση ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι σχεδόν οριακό για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και μπορεί να εμφανιστεί πρόβλημα ρευστότητας. Όμοια και ο δείκτης άμεσης ρευστότητας είναι πολύ χαμηλός, μικρότερος του μηδενός γεγονός που υποδεικνύει πιθανό πρόβλημα στην εξόφληση των πιστωτών και των προμηθευτών. Προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης θα πρέπει να γίνει μείωση των αποθεμάτων μέσω, παραδείγματος χάριν, της βελτίωσης των τεχνικών παραγωγής και της ανανέωσης του εξοπλισμού. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η σχεδόν μηδενική τιμή του σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων είναι πολύ χαμηλός παρουσιάζοντας την ανυπαρξία κυκλοφοριακής ταχύτητας δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων το γεγονός ότι προσεγγίζει το μηδέν σημαίνει μη αποτελεσματική λειτουργία της εταιρείας, αύξηση εξόδων αποθήκευσης και αύξηση κινδύνου μη πώλησης των αποθεμάτων. Στην περίπτωση του σχεδόν μηδενικού δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού της εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων είναι και αυτός χαμηλός κάτι το οποίο σημαίνει τη μη χρησιμοποίηση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων η χαμηλή τιμή του υποδεικνύει την μη επιθυμητή οικονομική θέση της εταιρείας καθώς πραγματοποιούνται πωλήσεις με μεγάλο ύψος ίδιων κεφαλαίων. 116

129 Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Η σχετικά χαμηλή τιμή του αριθμοδείκτη μικτού κέρδους της εταιρείας δείχνει μία όχι καλή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Η αρνητική τιμή του δείκτη καθαρού περιθωρίου της εταιρείας, παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Ο δείκτης αυτός αντανακλά την τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας και την ικανότητά της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα και τους φόρους της. Το ύψος του εξαρτάται από το είδος του πωλούμενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού, υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 15% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 85% των συνολικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. Επομένως, η τιμή δεν είναι η επιθυμητή καθώς επιδιώκεται τα ίδια κεφάλαια να είναι περισσότερα ή τουλάχιστον ίσα με τα ξένα κεφάλαια έτσι ώστε να υπάρχει μία σχετική αυτάρκεια της εταιρείας και οι δανειστές της να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Τέλος, η χαμηλή τιμή του δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια εκφράζει την περιορισμένη εξασφάλιση των πιστωτών της επιχείρησης. 117

130 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΜΟΧΛΟΣ Παρουσίαση της εταιρίας ΜΟΧΛΟΣ Η εταιρεία ΜΟΧΛΟΣ ΑΕ ιδρύθηκε το 1973, εδρεύει στην Αθήνα και σήμερα αποτελεί θυγατρική εταιρεία του ομίλου Τεχνική Ολυμπιακή έχοντας αναλάβει την κατασκευαστική αρμοδιότητα του. Είναι μία από τις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες στην Ελλάδα και είναι κάτοχος πτυχίου κατασκευαστή 7ης τάξεως του Ελληνικού Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων Δημοσίων Έργων (ΜΕΕΠ) έχοντας δικαίωμα ανάληψης μεγάλων κατασκευαστικών έργων, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού. Από την ίδρυσή της, η ΜΟΧΛΟΣ Α.Ε. έχει επιδείξει σχεδόν 40 χρόνια σταθερής απόδοσης, αναλαμβάνοντας γενικές εργολαβίες και κατασκευαστικές δραστηριότητες που καλύπτουν όλα τα είδη και τα πεδία έργων. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στην κατασκευή μεγάλων αναπτυξιακών έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Κατέχοντας σημαντική θέση στον κλάδο στην εγχώρια αγορά, η εταιρία κινείται δυναμικά για την ισχυροποίηση της θέσης της στη Ρουμανία με την ανάληψη περισσότερων και μεγαλύτερων έργων. Σήμερα, με σημαντική θέση στην τοπική αγορά, αναλαμβάνει μεγάλα δημόσια έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και μεγάλα ιδιωτικά έργα. Οι κατασκευαστικές δραστηριότητες της εταιρίας περιλαμβάνουν αναλυτικά: Κατασκευές Οικοδομικά Έργα (κατοικίες, κτίρια γραφείων, νοσοκομεία, ψυχαγωγικά και εμπορικά κέντρα, δημόσια κτήρια κλπ) Αυτοκινητόδρομους, σήραγγες, γέφυρες και λοιπά οδικά έργα. Σιδηροδρομικά έργα Αεροδρόμια Φράγματα Ηλεκτρομηχανολογικά έργα Υδραυλικά έργα Λιμενικά έργα 118

131 Αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδα ποδοσφαίρου, αντισφαίρισης, κολυμβητήρια, κλπ) Έργα Τηλεπικοινωνιών Έργα εξοικονόμηση υδάτων και άλλα περιβαλλοντικά έργα. Από την ίδρυσή της εξελίσσεται δυναμικά, βασιζόμενη στην εξαιρετική κατασκευαστική της δυναμική, στην πλούσια εμπειρία της σε σημαντικά έργα και στην ισχυρή οικονομική της θέση. Έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία έναν κύκλο εξαγορών και συγχωνεύσεων, επιδιώκει τα επόμενα χρόνια: Να αυξήσει το μερίδιό της στην ελληνική κατασκευαστική αγορά. Να διατηρήσει και να αυξήσει τους ρυθμούς ανάπτυξής της και να παρατείνει την κερδοφορία της. Να επεκτείνει τις δραστηριότητές της σε νέες αγορές του εξωτερικού και να ενισχύσει την υφιστάμενη παρουσία της. Να δραστηριοποιηθεί σε άλλους τομείς σχετικούς με το εταιρικό της αντικείμενο, είτε μεμονωμένα είτε σε συνεργασία με τρίτες εταιρίες. Στοχεύοντας σε νέες αγορές, εξετάζει το ενδεχόμενο δραστηριοποίησης σε άλλες αγορές με υψηλή ζήτηση έργων υποδομής στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Ευρώπη και στον Περσικό Κόλπο και αναμένει επίσης σημαντικά οφέλη από τον τουρισμό, καθώς κατέχει το 10% του τουριστικού συγκροτήματος του Πόρτο Καρράς [21] Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. 119

132 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Απαιτήσεις από πελάτες Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων Σύνολο ίδιων κεφαλαίων μετόχων εταιρείας Δικαιώματα μειοψηφίας -399 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οφειλές προς προμηθευτές Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις 195 Υποχρεώσεις από διακοπτόμενες δραστηριότητες 0 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη

133 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Μετόχους της εταιρίας Δικαιώματα μειοψηφίας Λοιπά συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Δικαιώματα μειοψηφίας Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών και συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.121: Ισολογισμός της εταιρίας ΜΟΧΛΟΣ ΑΕ Πηγή: [21] και επεξεργασία συγγράφοντος , ,939 Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση

134 Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,00 4,34 Πίνακας 4.122: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα , ,00 Βραχυπρόθεσμες Δείκτης άμεσης υποχρεώσεις ρευστότητας ,00 3,73 Πίνακας 4.123: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας 1.448, ,00 0,07 Πίνακας 4.124: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 5.427, ,00 2,46 Πίνακας 4.125: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 122

135 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων , ,00-0,99 Πίνακας 4.126: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 5.427, ,00 0,05 Πίνακας 4.127: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5.427, ,00 0,32 Πίνακας 4.128: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων 5.427, ,00 0,10 Πίνακας 4.129: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,00-148,35 Πίνακας 4.130: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 123

136 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,00-319,61 Πίνακας 4.131: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,00-15,28 Πίνακας 4.132: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,00-30,46 Πίνακας 4.133: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,00 50,16 Πίνακας 4.134: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,00 100,66 Πίνακας 4.135: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 124

137 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας έχει υψηλή τιμή γεγονός που υποδεικνύει πολύ καλή γενική ρευστότητα στην εταιρεία. Επιπλέον δείχνει ότι η εταιρεία διατηρεί ασφαλή περιθώριο προκειμένου να αντιμετωπίσει πιθανή ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή των κεφαλαίων κίνησης. Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας και αυτός έχει τιμή μεγαλύτερη της μονάδας υποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στην εξόφληση των άμεσων και έκτακτων βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων εξασφαλίζοντας ένα ικανοποιητικό επίπεδο ρευστότητας. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η σχεδόν μηδενική τιμή του σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων έχει χαμηλή σχετικά τιμή παρουσιάζοντας μειωμένη κυκλοφοριακή ταχύτητα δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Όσον αφορά την τιμή του δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων το γεγονός ότι λαμβάνει αρνητική τιμή σημαίνει τη μη αποτελεσματική λειτουργία της εταιρείας, την αύξηση εξόδων αποθήκευσης και την αύξηση κινδύνου από τη μη πώληση των αποθεμάτων. Στην περίπτωση του σχεδόν μηδενικού δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού της εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων είναι και αυτός χαμηλός κάτι το οποίο σημαίνει τη μη χρησιμοποίηση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων η χαμηλή τιμή του υποδεικνύει την μη επιθυμητή οικονομική θέση της εταιρείας καθώς πραγματοποιούνται πωλήσεις με μεγάλο ύψος ίδιων κεφαλαίων. 125

138 Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Η αρνητική τιμή του αριθμοδείκτη μικτού κέρδους της εταιρείας δείχνειμη επιθυμητή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Η αρνητική τιμή του δείκτη καθαρού περιθωρίου της εταιρείας, παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Ο δείκτης αυτός αντανακλά την τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας και την ικανότητά της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα και τους φόρους της. Το ύψος του εξαρτάται από το είδος του πωλούμενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού, υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η τιμή του δείκτη της εταιρείας 50,16% σημαίνει ότι οι πιστωτές της εταιρείας έχουν προσφέρει το 49,84% των συνολικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των στοιχείων της επιχείρησης. Η τιμή που λαμβάνει ο δείκτης δεν είναι απόλυτα καλή καθώς τα ίδια κεφάλαια είναι οριακά ίσα με τα ξένα. Τέλος, η τιμή του δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια είναι καλή καθώς είναι ίση με τη μονάδα. Αυτό σημαίνει ότι τα ίδια κεφάλαια επαρκούν για τη χρηματοδότηση των πάγιων στοιχείων. 126

139 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΒΙΟΤΕΡ Παρουσίαση της εταιρίας ΒΙΟΤΕΡ Η ΒΙΟΤΕΡ Α.Ε. ιδρύθηκε το 1961 με έδρα την Αθήνα και εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες τεχνικές - κατασκευαστικές εταιρίες στην Ελλάδα. Η εταιρία από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα, ασχολήθηκε με την εκτέλεση διαφόρων κατηγοριών έργων, όπως Οδοποιία, Λιμενικά, Βιομηχανικά - Ενεργειακά, Ηλεκτρομηχανολογικά - Επικοινωνιών, αεροδρόμια, Εργοστάσια Πολεμικών Βιομηχανιών κ.λ.π. καθώς και με ιδιωτικά έργα όπως Μέγαρα γραφείων, Τραπεζών, Σταθμούς Αυτοκινήτων κ.α. Η εταιρεία ασχολείται κυρίως με την εκτέλεση μεγάλων δημοσίων και ιδιωτικών έργων (Βιομηχανικά - Κτιριακά - Έργα υποδομής), τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες του Εξωτερικού και είναι κάτοχος πτυχίου 7 ης τάξεως για Δημόσια έργα. Η δραστηριοποίηση της ΒΙΟΤΕΡ ΑΕ στον παραγωγικό βίο τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες απέδειξε ότι διαθέτει συνέπεια και συνέχεια συγκεντρώνοντας εμπειρία και τεχνογνωσία σε όλους τους κατασκευαστικούς τομείς. Επίσης μια σειρά στρατηγικών κινήσεων, εξαγορών και κοινοπραξιών καθιστούν την ΒΙΟΤΕΡ Α.Ε. ευέλικτη και αξιόμαχη ενισχύοντας την παρουσία της, στον χώρο των μεγάλων ανωνύμων εταιρειών της χώρας. Τα επενδυτικά σχέδια της εταιρείας αναφορικά με το χώρο της αξιοποίησης των ακινήτων περιλαμβάνουν την ανάπτυξη οικισμών υψηλού επιπέδου στη νησιωτική Ελλάδα, σε περιοχές εντός Αθηνών, την τουριστική βιομηχανία, την ανάπτυξη θεματικών πάρκων, την εκμετάλλευση μαρίνων και καζίνο, την ανάπτυξη ιδίων περιουσιακών στοιχείων και άλλων ακινήτων [22] Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. 127

140 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Άυλα περιουσιακά στοιχεία Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα 849 Απαιτήσεις από πελάτες Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Μη κυκλοφορούντα περ. στοιχεία προορ. για πώληση ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων Σύνολο ίδιων κεφαλαίων ιδιοκτητών μητρικής -876 Δικαιώματα μειοψηφίας 307 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ -569 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων

141 Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Κατανέμονται σε: Ιδιοκτήτες μητρικής Δικαιώματα μειοψηφίας Λοιπά συνολικά έσοδα μετά από φόρους Συνολικά έσοδα (ζημιές) μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Δικαιώματα μειοψηφίας Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών και συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.136: Ισολογισμός της εταιρίας ΒΙΟΤΕΡ ΑΕ Πηγή: [22] και επεξεργασία συγγράφοντος , Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση

142 Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας , ,00 0,44 Πίνακας 4.137: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης άμεσης ρευστότητας ,00 849, ,00 0,43 Πίνακας 4.138: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας , ,00 0,36 Πίνακας 4.139: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 6.364, ,00 0,80 Πίνακας 4.140: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων ,00 849,00 39,94 Πίνακας 4.141: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 130

143 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 6.364, ,00 0,04 Πίνακας 4.142: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 6.364, ,00 0,07 Πίνακας 4.143: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων 6.364,00-569,00-11,18 Πίνακας 4.144: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,00-432,89 Πίνακας 4.145: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,00-571,62 Πίνακας 4.146: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 131

144 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,00-25,52 Πίνακας 4.147: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων ,00-569, ,32 Πίνακας 4.148: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά -569, ,00-2,04 Πίνακας 4.149: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά -569, ,00-0,40 Πίνακας 4.150: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 132

145 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας για την εταιρεία είναι χαμηλός κάτι το οποίο ισχυροποιεί την θέση ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι σχεδόν οριακό για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και μπορεί να εμφανιστεί πρόβλημα ρευστότητας. Η χαμηλή τιμή του δείκτη υποδεικνύει την αποφυγή της διοίκησης προς το μακροχρόνιο δανεισμό και στη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Όμοια και ο δείκτης άμεσης ρευστότητας είναι πολύ χαμηλός γεγονός που σημαίνει πιθανό πρόβλημα στην εξόφληση των πιστωτών και των προμηθευτών. Προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης θα πρέπει να γίνει μείωση των αποθεμάτων μέσω, παραδείγματος χάριν, της βελτίωσης των τεχνικών παραγωγής και της ανανέωσης του εξοπλισμού. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η χαμηλή τιμή του σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων έχει χαμηλή σχετικά τιμή παρουσιάζοντας μειωμένη κυκλοφοριακή ταχύτητα δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Η υψηλή τιμή του κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων σημαίνει μειωμένα έξοδα αποθήκευσης και μειωμένο κίνδυνο από τη μη πώληση των αποθεμάτων λόγω αλλοιώσεων και καταστροφών. Στην περίπτωση του σχεδόν μηδενικού δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού της εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων είναι και αυτός χαμηλός κάτι το οποίο σημαίνει τη μη χρησιμοποίηση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. 133

146 Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων η αρνητική τιμή του υποδεικνύει την μη επιθυμητή οικονομική θέση της εταιρείας καθώς πραγματοποιούνται πωλήσεις με μεγάλο ύψος ίδιων κεφαλαίων. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Η αρνητική τιμή του αριθμοδείκτη μικτού κέρδους της εταιρείας δείχνει μη επιθυμητή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Η αρνητική τιμή του δείκτη καθαρού περιθωρίου της εταιρείας, παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Ο δείκτης αυτός αντανακλά την τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας και την ικανότητά της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα και τους φόρους της. Το ύψος του εξαρτάται από το είδος του πωλούμενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού, υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η χαμηλή τιμή του δείκτη της εταιρείας δεν είναι η επιθυμητή. Τέλος, η αρνητική τιμή του δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια εκφράζει τη μη εξασφάλιση των πιστωτών της εταιρείας. 134

147 Εκτίμηση αποδοτικότητας της εταιρίας ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Παρουσίαση της εταιρίας ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Η εταιρεία ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕ, με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης, ιδρύθηκε το έτος 1985 με τη νομική μορφή της ανώνυμης εταιρείας, η οποία ασχολείται με την κατασκευή δημοσίων και ιδιωτικών έργων, την εκμετάλλευση ακινήτων, την παραγωγή και εκμετάλλευση ηλεκτρικής ενέργειας καθώς επίσης και συμμετοχές σε άλλες εταιρείες. Η δραστηριότητα της εταιρείας εντάσσεται σε όλες τις κατηγορίες κατασκευής έργων όπως Οικοδομικά, Λιμενικά, Οδοποιίας, Υδραυλικά Αποχετευτικά, Ηλεκτρομηχανολογικά, Βιομηχανικά, Ενεργειακά. Στην Βιομηχανική περιοχή Ηρακλείου και σε ιδιοκτήτες εγκαταστάσεις στεγάζει σύγχρονο και πλήρες εξοπλισμένο συνεργείο επισκευής και συντήρησης του πάγιου χερσαίου και πλωτού εξοπλισμού της, καθώς και γραφεία στέγασης των τεχνικών υπηρεσιών της εταιρείας. Η εταιρεία έχει σημειώσει αξιόλογη ανάπτυξη, αποκτώντας σημαντική θέση στον Ελληνικό κατασκευαστικό κλάδο, αναλαμβάνοντας και ολοκληρώνοντας σημαντικά δημόσια και ιδιωτικά έργα. Η ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ διαθέτοντας εργοληπτικό πτυχίο 6 ης τάξεως και σε συνεργασία με την θυγατρική της κατά 99% ΔΟΜΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε. η οποία κατέχει εργοληπτικό πτυχίο 3 ης τάξεως έχουν την δυνατότητα να φέρουν σε πέρας μεγάλα και πολυσύνθετα κατασκευαστικά έργα. Η εταιρεία τα τελευταία χρόνια είτε μόνη της είτε παρούσα ως μέρος κοινοπραξιών έχει κατασκευάσει και κατασκευάζει ένα ευρύ φάσμα λιμενικών έργων, έργων οδοποιίας, οικοδομικών καθώς και αποχετευτικών έργων. Ειδικά στον τομέα της Ενέργειας η ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕ έχει δραστηριοποιηθεί στον τομέα παραγωγής και εκμετάλλευσης ηλεκτρικής ενέργειας από το έτος 2000 είτε με την λειτουργία αιολικών πάρκων είτε συμμετέχοντας σε άλλες ενεργειακές εταιρείες. Συμμετέχει επίσης μέσω της θυγατρικής της εταιρείας ΔΟΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΕ κατά 97,5%, σε ανώνυμες εταιρείες παραγωγής και εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κρήτη και οι οποίες είναι οι «ΗΛΙΑΚΟ ΖΑΚΑΘΟΥ ΑΕ», «ΗΛΙΑΚΟ ΒΙΑΝΝΟΥ ΑΕ», και «ΑΙΟΛΙΚΟ ΚΟΥΛΟΥΚΩΝΑΣ ΑΕ» καθώς και με απευθείας συμμετοχές στις 135

148 εταιρείες «ΑΙΟΛΙΚΟ ΡΟΥΜΑΝΙ ΑΕ», «ΑΙΟΛΙΚΟ ΡΟΥΣΚΙΟ ΑΕ», «ΑΙΟΛΙΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ ΑΕ» και «ΑΙΟΛΙΚΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΕ». Ειδικά για τα τις εταιρείες «ΑΙΟΛΙΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ ΑΕ» και «ΑΙΟΛΙΚΟ ΡΟΥΣΚΙΟ ΑΕ» όπως συναφθεί συμφωνία με τη γαλλική εταιρεία EOLFI για την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία των πάρκων αιολικής ενέργειας των παραπάνω εταιριών. Στον τομέα της αξιοποίησης ακινήτων η εταιρεία συμμετέχει στη ΔΙΑ Α.Ε. με ποσοστό 51%, στην «Πανόραμα Μαλλίων Α.Ε.» με 40% και στη «Λυδάκης Συνατσάκης Α.Ε.» με 50% [23] Χρηματοοικονομική ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζεται ο υπολογισμός αριθμοδεικτών με τους οποίους θα μπορέσει να εκτιμηθεί η αποδοτικότητα της εταιρίας. Τα δεδομένα των υπολογισμών προήλθαν από τον ισολογισμό της εταιρίας για περίοδο χρήσης 01/01/2012 έως 31/12/2012. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία του ισολογισμού της εταιρίας ενώ στο παράρτημα που συνοδεύει τη παρούσα διπλωματική εργασία παρατίθεται, για λόγους πληρότητας, ο αρχικός πίνακας του ισολογισμού προ επεξεργασίας. 136

149 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Άυλα περιουσιακά στοιχεία 11 Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα 34 Απαιτήσεις από πελάτες Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ: Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία ίδιων κεφαλαίων Σύνολο ίδιων κεφαλαίων ιδιοκτητών μητρικής Δικαιώματα μειοψηφίας 33 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 88 Προβλέψεις λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 240 ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 328 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κύκλος εργασιών Κόστος πωλήσεων Μικτά κέρδη Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων Κέρδη (ζημιές) προ φόρων Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής

150 Δικαιώματα μειοψηφίας Λοιπά συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Συνολικά αποτελέσματα μετά από φόρους Ιδιοκτήτες μητρικής Μη ελέγχουσες συμμετοχές Κέρδη (ζημιές) μετά από φόρους ανά μετοχή βασικά Κέρδη (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσματικών και συνολικών αποσβέσεων Πίνακας 4.151: Ισολογισμός της εταιρίας ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕ Πηγή: [23] και επεξεργασία συγγράφοντος , Στις επόμενες γραμμές ακολουθεί ο υπολογισμός των δείκτες ρευστότητας και πιο συγκεκριμένα ο δείκτης γενικής ρευστότητας, ο δείκτης άμεσης ρευστότητας, και ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας σύμφωνα με τις σχέσεις 3.3, 3.4 και 3.5 αντίστοιχα οι οποίες αναλύθηκαν στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Επίσης υπολογίζονται οι δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων, ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων και ο δείκτης ταχύτητας ίδιων κεφαλαίων όπως αυτή παρουσιάστηκαν στο τρίτο κεφάλαιο στις σχέσεις 3.7, 3.9, 3.11, 3.12 και 3.13 αντίστοιχα. Επιπλέον υπολογίζονται οι δείκτες αποδοτικότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου, σχέση 3.14, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου, σχέση 3.15, ο δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού, σχέση 3.17 και ο δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων, σχέση Τέλος, υπολογίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας και συγκεκριμένα ο δείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια, σχέση 3.23 και ο δείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια, σχέση Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπολογισμοί καταρτίστηκαν οι παρακάτω πίνακες των δεδομένων ισολογισμού. 138

151 Α. Δείκτες ρευστότητας: 1/ Δείκτης γενικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης γενικής ρευστότητας 8.821, ,00 0,53 Πίνακας 4.152: Υπολογισμός δείκτη γενικής ρευστότητας 2/ Δείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέματα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης άμεσης ρευστότητας 8.821,00 34, ,00 0,53 Πίνακας 4.153: Υπολογισμός δείκτη άμεσης ρευστότητας 3/ Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Δείκτης ταμειακής ρευστότητας 1.532, ,00 0,09 Πίνακας 4.154: Υπολογισμός δείκτη ταμειακής ρευστότητας Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας 1/ Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις Απαιτήσεις Δείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 8.656, ,00 1,19 Πίνακας 4.155: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων 2/ Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων Αποθέματα Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων ,00 34,00 331,06 Πίνακας 4.156: Υπολογισμός δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων 139

152 3/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 8.656, ,00 0,31 Πίνακας 4.157: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού 4/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις Πάγιο ενεργητικό Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 8.656, ,00 0,45 Πίνακας 4.158: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 5/ Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις Καθαρή θέση Δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων 8.656, ,00 0,78 Πίνακας 4.159: Υπολογισμός δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων Γ. Δείκτες αποδοτικότητας 1/ Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου Μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεων Καθαρές πωλήσεις Δείκτης μικτού κέρδους περιθωρίου , ,00-30,04 Πίνακας 4.160: Υπολογισμός δείκτη μικτού κέρδους περιθωρίου 2/ Δείκτης καθαρού περιθωρίου Καθαρά κέρδη χρήσεως Καθαρές πωλήσεις Δείκτης καθαρού περιθωρίου , ,00-77,68 Πίνακας 4.161: Υπολογισμός δείκτη καθαρού περιθωρίου 140

153 3/ Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού εκμεταλλεύσεως Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού , ,00-24,07 Πίνακας 4.162: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού 4/ Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως Καθαρή θέση Δείκτης αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων , ,00-60,55 Πίνακας 4.163: Υπολογισμός δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας 1/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά Καθαρή θέση Σύνολο ενεργητικού Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά , ,00 0,01 Πίνακας 4.164: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς συνολικά 2/ Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά Καθαρή θέση Ξένα κεφάλαια Δείκτης ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά , ,00 65,99 Πίνακας 4.165: Υπολογισμός δείκτη ίδιων κεφαλαίων προς δανειακά 141

154 Σχολιασμός αριθμοδεικτών Α. Δείκτες ρευστότητας. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας για την εταιρεία είναι χαμηλός κάτι το οποίο ισχυροποιεί την θέση ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι σχεδόν οριακό για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και μπορεί να εμφανιστεί πρόβλημα ρευστότητας. Η χαμηλή τιμή του δείκτη υποδεικνύει την αποφυγή της διοίκησης προς το μακροχρόνιο δανεισμό και στη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Όμοια και ο δείκτης άμεσης ρευστότητας είναι πολύ χαμηλός γεγονός που σημαίνει πιθανό πρόβλημα στην εξόφληση των πιστωτών και των προμηθευτών. Προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης θα πρέπει να γίνει μείωση των αποθεμάτων μέσω, παραδείγματος χάριν, της βελτίωσης των τεχνικών παραγωγής και της ανανέωσης του εξοπλισμού. Όσον αφορά τέλος το δείκτη ταμειακής ρευστότητας η χαμηλή τιμή του σημαίνει την έλλειψη μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Β. Δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ο δείκτης ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων έχει χαμηλή σχετικά τιμή παρουσιάζοντας μειωμένη κυκλοφοριακή ταχύτητα δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα από την πλευρά της επιχείρησης για την είσπραξη των απαιτήσεων κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς. Η υψηλή τιμή του κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων σημαίνει μειωμένα έξοδα αποθήκευσης και μειωμένο κίνδυνο από τη μη πώληση των αποθεμάτων λόγω αλλοιώσεων και καταστροφών. Στην περίπτωση του σχεδόν μηδενικού δείκτη ταχύτητας κυκλοφορούντος ενεργητικού της εταιρείας, θα πρέπει αυτή να αυξήσει το βαθμό αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ή θα πρέπει να ρευστοποιήσει κάποια από τα περιουσιακά της στοιχεία καθώς αυτά δε χρησιμοποιούνται παραγωγικά. Ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων είναι και αυτός χαμηλός κάτι το οποίο σημαίνει τη μη χρησιμοποίηση των παγίων από τη διοίκηση της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. 142

155 Τέλος, όσον αφορά το δείκτη κυκλοφορίας ίδιων κεφαλαίων η χαμηλή τιμή του υποδεικνύει την μη επιθυμητή οικονομική θέση της εταιρείας καθώς πραγματοποιούνται πωλήσεις με μεγάλο ύψος ίδιων κεφαλαίων. Γ. Δείκτες αποδοτικότητας. Η αρνητική τιμή του αριθμοδείκτη μικτού κέρδους της εταιρείας δείχνει μη επιθυμητή πολιτική της διοίκησης στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα των πωλήσεων με αποτέλεσμα να μη πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. Η αρνητική τιμή του δείκτη καθαρού περιθωρίου της εταιρείας, παρουσιάζει μία ζημιογόνο επιχείρηση. Ο δείκτης αυτός αντανακλά την τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας και την ικανότητά της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα και τους φόρους της. Το ύψος του εξαρτάται από το είδος του πωλούμενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού, υποδεικνύει την κακή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από τη διοίκηση Τέλος, η αρνητική τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ίδιων κεφαλαίων της εταιρείας σημαίνει πως η επιχείρηση έχει πρόβλημα σε κάποιο τομέα της όπως για παράδειγμα ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά και δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Δ. Δείκτες κεφαλαιακής σύνθεσης και βιωσιμότητας. Ο αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους της εταιρείας. Η μηδενική τιμή του δείκτη της εταιρείας δεν είναι η επιθυμητή. Τέλος, η χαμηλή τιμή του δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια εκφράζει τη μη εξασφάλιση των πιστωτών της εταιρείας. 143

156 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Κεφάλαιο 5 ο Συμπεράσματα προτάσεις Η συνολική κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα είναι σταθερά μειωμένη από το έτος 2002 και μετά ενώ η χρηματοοικονομική κρίση που ξέσπασε το φθινόπωρο του έτους 2008 επιδείνωσε την κατάσταση ακόμα περισσότερο δυσχεραίνοντας την ήδη δυσμενή θέση του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου. Το συμπέρασμα αυτό ισχυροποιείται από τη χρηματοοικονομική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο της παρούσας διπλωματικής εργασίας καθώς για τις περισσότερες εταιρείες για τις οποίες έγινε ανάλυση μέσω των αριθμοδεικτών τα αποτελέσματα ήταν αποθαρρυντικά. Τα κύρια σημεία της ανάλυσης που εντοπίστηκαν και αναλύθηκαν στο προηγούμενο κεφάλαιο είναι: Αναποτελεσματική διαχείριση τόσο στον τομέα των αγορών όσο και των πωλήσεων. Αδυναμία εξόφλησης πιστωτών. Αδυναμία εξόφλησης υποχρεώσεων. Έλλειψη μετρητών με αποτέλεσμα την αδυναμία εκπλήρωσης των λειτουργικών αναγκών. Μειωμένο βαθμό παραγωγικής αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων. Αναποτελεσματική χρήση των επενδύσεων. Προκειμένου να γίνει περισσότερο αντιληπτή η υφιστάμενη κατάσταση στον εγχώριο κατασκευαστικό κλάδο παρατίθενται συνοπτικά κάποια αριθμητικά δεδομένα του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών σε αντιστοιχία με αυτά του Υπουργείου Οικονομικών και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Σύμφωνα με αυτά, η ύφεση για το έτος 2012 ήταν 6,1% έναντι της ύφεσης 6,5% που προέβλεψε το Υπουργείο Οικονομικών και 6% του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) [24]. Οι εκτιμήσεις του ΚΕΠΕ για το έτος 2013 σχετικά με το επίπεδο της ύφεσης κυμαίνονται στο -3,5%, βελτιωμένες έναντι 144

157 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ αυτών του ΔΝΤ (-4%). Όσον αφορά την ανεργία στον κατασκευαστικό κλάδο, αυτή εκτιμάται ότι θα ανέλθει κατά 1,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Συμπεραίνεται λοιπόν ότι η εφαρμοζόμενη πολιτική της λιτότητας είναι αντιπαραγωγική και δυσχεραίνει την επιτυχή λειτουργία των κατασκευαστικών εταιρειών της χώρας μας. Η κρίση στον κλάδο με τη σειρά του σηματοδοτεί και κρίση σε ολόκληρη την ελληνική οικονομία, καθώς συνδέεται στενά με αυτή, λόγω των ισχυρών διασυνδέσεών του με βασικούς βιομηχανικούς και λοιπούς κλάδους της οικονομίας. Για την αντιστροφή της φθίνουσας πορείας του κατασκευαστικού κλάδου της χώρας μας απαιτείται, από την πλευρά της πολιτείας, ο ορισμός ενός ξεκάθαρου στόχου για την επίτευξη του οποίου θα προσδιοριστούν σαφείς άξονες και μέτρα υλοποίησης τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και μεσοπρόθεσμο διάστημα. Οι διαπιστώσεις που προκύπτουν από τη μέχρι σήμερα πολιτική που εφαρμόζεται είναι πως, ενώ έχει τεθεί ως στόχος η προσέλκυση επενδύσεων, δεν έχει θεσμοθετηθεί ένα σαφές φορολογικό πλαίσιο κάτι το οποίο αποτελεί βασική παράμετρο για την υλοποίηση μιας επένδυσης. Όσον αφορά το πρόβλημα της ρευστότητας δεν έχει ληφθεί κάποιο μέτρο για την επίλυσή του είτε με την εξασφάλιση πόρων από ευρωπαϊκούς φορείς, είτε με την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Επιπρόσθετα, δεν έχει επιτευχθεί ικανοποιητική απορροφητικότητα του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), δεν έχουν υλοποιηθεί οι προ δεκαετίας συμφωνίες χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) μειώνεται συνεχώς και δεν έχουν ξεμπλοκάρει τα συγχρηματοδοτούμενα έργα. Από την αρχή της κρίσης δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς η τεχνολογία για την αποτελεσματικότερη δημόσια διοίκηση και την πάταξη της διαφθοράς και δεν έχει στελεχωθεί αξιόπιστος φοροεισπρακτικός μηχανισμός, ο οποίος θα συντελούσε αποφασιστικά τόσο στην δημοσιονομική εξυγίανση και στον εξορθολογισμό των μέτρων λιτότητας όσο και στην καλλιέργεια του αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης, απαραίτητα στοιχεία για την αποδοχή και αποτελεσματικότητα των μέτρων προσαρμογής [25]. 145

158 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Οι προϋποθέσεις για την επιτυχή συμβολή της κατασκευής στην αντιμετώπιση της κρίσης είναι: Ο περιορισμός της χρηματοπιστωτικής αβεβαιότητας και της σταθεροποίησης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Η ενίσχυση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων (ΠΔΕ, νέο ΕΣΠΑ). Η άμεση υλοποίηση έργων που έχουν αναπτυξιακό αντίκρισμα (στο ετήσιο ΑΕΠ) της χώρας. Η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου με στόχο την απλούστευση, την διαφάνεια και την εξάλειψη της γραφειοκρατίας. Η απλοποίηση των διαδικασιών των δημόσιων οργανισμών με στόχο την επιτάχυνση της εξόφλησης εργοληπτών. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος παραγωγής δημοσίων έργων. Η ενεργή στήριξη της εξωστρέφειας των ελληνικών τεχνικών εταιρειών από την ελληνική διπλωματία. Εκτός από τις παραπάνω γενικές κατευθύνσεις οι οποίες πρέπει να δρομολογηθούν, η στρατηγική που οφείλεται να ακολουθηθεί από τη διοίκηση των κατασκευαστικών εταιρειών θα πρέπει να προσανατολιστεί στη μεγαλύτερη διαφοροποίηση των προσφορών με βαρύτητα στην ποιότητα και την καινοτομία σε συνδυασμό πάντα με χαμηλότερο επίπεδο κόστους. Η σύγκριση, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνεται σε διεθνές επίπεδο και όχι σε τοπικό καθώς έτσι επιτυγχάνεται σαφέστερη εικόνα των πραγματικών δεδομένων του κλάδου. Επιπλέον, θα πρέπει να στραφούν σε νέα μοντέλα και μεθόδους επιχειρηματικότητας τα οποία θα είναι ικανά να ανταπεξέλθουν στο ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον καθώς και σε προχωρημένες μορφές συνεργασίας όπως οι κοινοπραξίες στο εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό καθώς και η διεθνής δικτύωση. Στα σχήματα 5.1 και 5.2 που ακολουθούν παρουσιάζονται οι επιθυμητές και μη στρατηγικές προκειμένου να επιτευχθεί ο αναπτυξιακός στόχος των εταιρειών ενώ στο σχήμα 5.3 παρουσιάζεται η επιρροή της στρατηγικής διαφοροποίησης στην επίδοση των εταιριών [26]. Όπως εικονίζεται στο σχήμα 5.3 απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή λειτουργία μίας εταιρείας στο ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον είναι η 146

159 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ εξασφάλιση της κατάλληλης τεχνογνωσίας, η καινοτομία, η αυξημένη ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών, το επίπεδο εξυπηρέτησης, ο προσανατολισμός στις απαιτήσεις του πελάτη και η δομημένη διοικητική και λειτουργική οργάνωση της. Στόχοι: κορυφή στο διεθνή στίβο και επιδίωξη μοναδικών διαφοροποιημένων προσφορών Απευθύνονται: σε απαιτητικό τμήμα της αγοράς, εγχώριο και εξωτερικό Τρόπος: μοναδικά προϊόντα, καινοτομία και ποιότητα Σχήμα 5.1: Επιθυμητή στρατηγική αναπτυξιακού στόχου Πηγή: [26] και επεξεργασία συγγράφοντος Στόχοι: πρώτοι στον εγχώριο ανταγωνισμό. Εθνική και όχι εταιρική ανταγωνιστικότητα Απευθύνονται: κυρίως στην εγχώρια αγορά και σε πελάτες που ικανοποιούνται εύκολα Τρόπος: χαμηλό εργασιακό κόστος και ελάχιστη καινοτομία. Σχήμα 5.2: Μη επιθυμητική στρατηγική επίτευξης αναπτυξιακού στόχου Πηγή: [26] και επεξεργασία συγγράφοντος 147

160 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Σημείωση: η κλίμακα είναι 10βάθμια με αναγωγή ερωτήσεων τύπου Likert σε δείγμα 800 εταιριών Σχήμα 5.3: Επιρροή στρατηγικής διαφοροποίησης στην επίδοση των εταιριών Πηγή: [27] Συμπεραίνουμε λοιπόν, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στο παρόν κεφάλαιο, ότι θα πρέπει να διαμορφωθεί εκ νέου η στρατηγική των ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών και να προσαρμοστεί στο νέο και ανταγωνιστικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε ενόψει της δημοσιονομικής κρίσης που επικρατεί. Οι παραδοσιακές δομές πλέον έχουν αλλάξει και οι εταιρείες θα πρέπει να παρέχουν υπηρεσίες ποιοτικές και καινοτόμες συγκριτικά πάντα με τη διεθνή και όχι την εγχώρια αγορά. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο ανταγωνισμός θα πρέπει να προχωρήσουν σε νέες μορφές συνεργασίας και να αναδιαμορφώσουν την παραγωγική διαδικασία τους ώστε να ανταποκρίνεται επιτυχώς στις αυξανόμενες απαιτήσεις των πελατών. Τέλος, θα πρέπει να προηγείται πριν από κάθε επενδυτική δραστηριότητα διεξοδική έρευνα ώστε το αποτέλεσμα να μη μπορεί παρά μόνο ευνοϊκό να είναι για την εταιρεία, καθώς όπως προέκυψε από την χρηματοοικονομική ανάλυση που προηγήθηκε στο τέταρτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας, σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία των ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών σχετίζονται με την αναποτελεσματική διοίκηση αυτών. 148