ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Transcript

1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤO ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ 1.1. Τα βασικά πορίσµατα της θεωρίας του διεθνούς εµπορίου Η δικαιολογητική βάση του διεθνούς εµπορίου Η εξάρτηση από το διεθνές εµπόριο Παγκοσµιοποίηση και περιφερειακή ολοκλήρωση Οι εµπορικές πολιτικές των κρατών Ο κλασσικός προστατευτισµός Ο δασµολογικός αφοπλισµός Οι απαρχές του δασµολογικού αφοπλισµού Οι έξη πρώτοι γύροι πολυµερών διαπραγµατεύσεων Ο 7ος γύρος πολυµερών εµπορικών διαπραγµατεύσεων Ο 8ος γύρος πολυµερών εµπορικών διαπραγµατεύσεων Συνολική αποτίµηση των πολυµερών δασµολογικών διαπραγµατεύσεων Ο νεοπροστατευτισµός Τελωνειακές ρυθµίσεις Εσωτερικοί φραγµοί στο εµπόριο (behind-the-border barriers) Τεχνικά εµπόδια Μέτρα εµπορικής άµυνας Κριτική αξιολόγηση: Η προβληµατική των διεθνών καθεστώτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡO ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΜΠOΡΙΟΥ 2.1. Γενικά χαρακτηριστικά του ΠΟΕ Φύση, συγκρότηση του ΠΟΕ Σκοποί, καθήκοντα του ΠΟΕ... 40

2 X ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Δοµή του ΠΟΕ Υπουργική Συνδιάσκεψη Γενικό Συµβούλιο Γραµµατεία Διαδικασία λήψης αποφάσεων Μηχανισµός επισκόπησης της εµπορικής πολιτικής Γενικά χαρακτηριστικά Περιοδικότητα των επισκοπήσεων Μηχανισµός επίλυσης διαφορών Οι αδυναµίες του προηγούµενου συστήµατος Η αρχή της προηγούµενης διαβούλευσης Οµάδες εµπειρογνωµόνων / ειδικών (πάνελ) Δευτεροβάθµιο Δικαιοδοτικό Όργανο Αξιολόγηση των εκθέσεων από το Όργανο Επίλυσης Διαφορών Υλοποίηση των συστάσεων Συµµόρφωση Παροχή αντισταθµιστικών ανταλλαγµάτων Έγκριση αντιποίνων Ο ΠΟΕ ως φορέας διεξαγωγής πολυµερών εµπορικών διαπραγµατεύσεων Η δυναµική των πολυµερών εµπορικών διαπραγµατεύσεων Το πρόγραµµα εργασίας του ΠΟΕ µετά τις Διασκέψεις της Doha (2001) και του Cancun (2003) και οι αποφάσεις του Γενικού Συµβουλίου της 31/ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΔΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ Προλεγόµενα Θεµελιώδεις αρχές της ΓΣΔΕ / GATT Αρχές γενικής εφαρµογής Η αρχή της προστασίας της εγχώριας βιοµηχανίας αποκλειστικά µέσω δασµών Η αρχή του µάλλον ευνοούµενου κράτους (ΜΕΚ) Η αρχή της εθνικής µεταχείρισης Η αρχή της διαφάνειας Αρχές που διέπουν τις πολυµερείς εµπορικές διαπραγµατεύσεις... 66

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ XI Η αρχή της µείωσης και παγιοποίησης των δασµών Η αρχή των αµοιβαίων παραχωρήσεων Αρχές που εφαρµόζονται στην προσφυγή σε ρήτρες διασφάλισης και στην έγκριση περιφερειακών εµπορικών διευθετήσεων - Η αρχή της προσφοράς αντισταθµιστικών ανταλλαγµάτων Ειδικές ρυθµίσεις της ΓΣΔΕ / GATT και ερµηνευτικές συµφωνίες Ειδικές ρυθµίσεις και συµφωνίες για τελωνειακά θέµατα Τελωνειακή εκτίµηση της αξίας των εισαγόµενων εµπορευµάτων Έλεγχος πριν από τη φόρτωση (Preshipment inspection) Κανόνες καταγωγής Διαδικασίες χορήγησης αδειών εισαγωγής Ειδικές ρυθµίσεις και συµφωνίες για τους εσωτερικούς φραγµούς στο εµπόριο (behind-the-border barriers) Ειδικές ρυθµίσεις και συµφωνίες για την άµυνα κατά των αθέµιτων εµπορικών πρακτικών Η Συµφωνία για τα µέτρα αντιντάµπιγκ Η Συµφωνία για τις επιδοτήσεις και τα αντισταθµιστικά µέτρα Ειδικές εξαιρέσεις και ρήτρες διασφάλισης Ειδικές εξαιρέσεις για λόγους ισοζυγίου πληρωµών Μέτρα διασφάλισης για την προστασία της εγχώριας παραγωγής Μέτρα διασφάλισης για λόγους οικονοµικής ανάπτυξης: Ειδική ευελιξία παρεχόµενη σε αναπτυσσόµενες χώρες Αναστολή υποχρεώσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΩΡΓΙΑ 4.1. Σκοποί και πεδίο εφαρµογής της Συµφωνίας Πρόσβαση στις ξένες αγορές Δασµοποίηση Υποχρεώσεις αναφορικά µε την τρέχουσα και την ελάχιστη πρόσβαση στην αγορά Παροχή τρέχουσας πρόσβασης στην αγορά Παροχή ελάχιστης πρόσβασης στην αγορά Ειδικές ρήτρες διασφάλισης Δασµολογικές µειώσεις Παγιοποίηση δασµών Παροχή ευελιξίας στις αναπτυσσόµενες χώρες: Ανάληψη υποχρεώσεων µόνο ως προς τα ανώτατα όρια δασµών... 90

4 XII ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 4.3. Μέτρα εξωτερικής στήριξης Μέτρα εσωτερικής στήριξης Ενισχύσεις του πράσινου καταλόγου Ενισχύσεις του µπλε καταλόγου Ενισχύσεις του πορτοκαλί / κεχριµπαρένιου (amber) καταλόγου Ρήτρα ειρήνης Ειδικές ρυθµίσεις για τις χώρες που είναι καθαροί εισαγωγείς ειδών διατροφής Πρόσφατες εξελίξεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 5.1. Tο περιεχόµενο της Γενικής Συµφωνίας για τις Συναλλαγές στον Τοµέα των Υπηρεσιών: Συνολική θεώρηση Η Γενική Συµφωνία ως πυλώνας του Π.Ο.Ε Η δοµή της Συµφωνίας Το πεδίο εφαρµογής της Συµφωνίας Συνολική θεώρηση Ειδικά: η έννοια των συναλλαγών στον τοµέα των υπηρεσιών Οι γενικές υποχρεώσεις των µελών Η ρήτρα του µάλλον ευνοουµένου κράτους Ο κανόνας Ορισµένες βασικές έννοιες Το περιεχόµενο της ρήτρας Οι αποκλίσεις Μόνιµες απαλλαγές Προσωρινή απαλλαγή: Ο κατάλογος απαλλαγών από τις υποχρεώσεις του άρθρου II Διαφάνεια µέτρων Οι ειδικές δεσµεύσεις των µελών Κατηγορίες ειδικών δεσµεύσεων Πρόσβαση στην αγορά Εθνική µεταχείριση Πρόσθετες ειδικές δεσµεύσεις Οι πίνακες ειδικών δεσµεύσεων

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ XIII 5.5. Ειδικά: οι ρυθµίσεις για τις συναλλαγές στον τοµέα των χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών Η εξέλιξη των διαπραγµατεύσεων Το περιεχόµενο των διατάξεων του Πρώτου Παραρτήµατος Πεδίο εφαρµογής και βασικές έννοιες Ειδικές διατάξεις αναφορικά µε τις γενικές υποχρεώσεις και τις ειδικές δεσµεύσεις των µελών Εισαγωγικές παρατηρήσεις Αποκλίσεις από τη ρήτρα του µάλλον ευνοούµενου κράτους Κανόνες ελέγχου και εποπτείας του τραπεζικού συστήµατος Αναγνώριση µέτρων άλλων µελών ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ 6.1. Σκοπός, πεδίο εφαρµογής Ουσιαστικές ρυθµίσεις Λειτουργικές ρυθµίσεις Ενδυνάµωση της διαφάνειας των αποφάσεων Ελεγκτικές διαδικασίες Ειδικές ρυθµίσεις για τα αναπτυσσόµενα κράτη Διαπραγµατεύσεις για βελτιώσεις της Συµφωνίας Οι δηµόσιες συµβάσεις υπό το πρίσµα των διατάξεων της GATS ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ TRIMS 7.1. Γενικά Ορολογικές αποσαφηνίσεις των εννοιών «ξένη επένδυση» και «αλλοδαπός επενδυτής» Η έννοια της ξένης επένδυσης Η έννοια του αλλοδαπού επενδυτή Μέτρα µεταχείρισης αλλοδαπών Γενικά

6 XIV ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Τα σχετικά µέτρα µεταχείρισης αλλοδαπών Το µέτρο της µεταχείρισης του µάλλον ευνοουµένου κράτους Το µέτρο της εθνικής µεταχείρισης Το απόλυτο µέτρο µεταχείρισης Οι ρυθµίσεις της Συµφωνίας GATS Γενικά Εξέταση της σχέσης που διέπει τις ξένες επενδύσεις και τη Γενική Συµφωνία για τις Συναλλαγές στον τοµέα των υπηρεσιών (GATS) Οι ειδικές ρυθµίσεις της Συµφωνίας TRIMS Γενικά Εννοιολογική αποσαφήνιση του όρου TRIMs Οι διαπραγµατεύσεις των Συµβαλλοµένων Μερών Οι ρυθµίσεις της Συµφωνίας TRIMs Η βασική ρύθµιση της Συµφωνίας TRIMs Οι λοιπές διατάξεις ρυθµίσεις Επιλογικές παρατηρήσεις Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ TRIPS Εισαγωγικές παρατηρήσεις Μέτρα µεταχείρισης αλλοδαπών Ελάχιστο κανονιστικό πλαίσιο προστασίας Η αρχή της εθνικής µεταχείρισης Η αρχή της µεταχείρισης του µάλλον ευνοουµένου κράτους Η αντιµετώπιση των µονοπωλίων εισαγωγής Παράλληλες εισαγωγές Αναγκαστικές άδειες εκµετάλλευσης Πλεονεκτήµατα που απορρέουν από τη Συµφωνία TRIPs ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ 9.1. Εισαγωγή Η θεσµική διαιτησία Γενικά στοιχεία για την ICSID ορισµός

7 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ XV Ιστορικά στοιχεία Μέλη της ICSID Υπαγωγή στη διαιτησία της ICSID Καινοτοµίες της διαιτησίας υπό την αιγίδα της ICSID Η απαγόρευση στα κράτη-µέλη της Συνθήκης της άσκησης διπλωµατικής προστασίας Ο Ακυρωτικός Μηχανισµός Ο Πρόσθετος (ή Συµπληρωµατικός) Μηχανισµός Το εφαρµοστέο δίκαιο κατά την εκδίκαση διαφορών στο πλαίσιο της ICSID Αξιολόγηση της λειτουργίας της ICSID Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της υπαγωγής στη συνθήκη Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα Προοπτικές για το µέλλον ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤO Η ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΓΓΥΗΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Εισαγωγή Γενικά στοιχεία για τη MIGA Ορισµός της MIGA (Multilateral Investment Guarantee Agency) Ιστορικά στοιχεία Μέλη Στόχος Μέσα για την υλοποίηση του στόχου Οφέλη για τις χώρες υποδοχής Δοµή της Σύµβασης Όργανα της MIGA Κεφάλαιο της MIGA Στοιχεία που αφορούν την ασφαλιστική κάλυψη Καλυπτόµενοι κίνδυνοι Προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι επενδυτές Προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί η επένδυση Χρονική διάρκεια της εγγύησης Κλάδοι που καλύπτονται από εγγύηση της MIGA Παράγοντες που λαµβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση του κινδύνου...174

8 XVI ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Όριο εγγύησης ανά χώρα Όριο εγγύησης ανά επενδυτικό σχέδιο Συνεργασία της MIGA µε άλλους ασφαλιστικούς φορείς Επίλυση διαφορών Παροχή τεχνικής υποστήριξης Online πληροφόρηση για επενδυτικές ευκαιρίες Κριτική της MIGA Επίµετρο ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ Η ΝΕΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Εννοιολογική οριοθέτηση Νοµισµατικό σύστηµα και χρηµατοπιστωτικό σύστηµα Η εθνική διάσταση Η διεθνής διάσταση Η αρχιτεκτονική του νοµισµατικού και χρηµατοπιστωτικού συστήµατος Η εθνική διάσταση Η διεθνής διάσταση Η µετάβαση από την παραδοσιακή στη νέα διεθνή αρχιτεκτονική του νοµισµατικού και χρηµατοπιστωτικού συστήµατος Τα συστατικά στοιχεία της παραδοσιακής (µεταπολεµικής) διεθνούς αρχιτεκτονικής Το νέο περιβάλλον λειτουργίας του νοµισµατικού και του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος µετά το Η µεταβολή των όρων λειτουργίας του µεταπολεµικού συστήµατος Η αυξηµένη σηµασία της έκθεσης σε κινδύνους στο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα Ο ανασχεδιασµός από τα κράτη της εθνικής τους αρχιτεκτονικής Τα συστατικά στοιχεία της νέας διεθνούς αρχιτεκτονικής Η θεσµική διακυβέρνηση της νέας διεθνούς αρχιτεκτονικής του νοµισµατικού και χρηµατοπιστωτικού συστήµατος Συνολική θεώρηση Διεθνή διακυβερνητικά fora

9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ To G To G To G Διεθνείς οικονοµικοί οργανισµοί Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισµών Ο Οργανισµός Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης Διεθνή fora µε τη συµµετοχή εθνικών αρχών ή άλλων διεθνών fora Η Διεθνής Οργάνωση Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς Η Διεθνής Ένωση Ασφαλιστικών Εποπτικών Αρχών Το Κοινό Φόρουµ για τους Χρηµατοπιστωτικούς Οµίλους Ετερογενών Δραστηριοτήτων Η Επιτροπή Συστηµάτων Πληρωµών και Διακανονισµού Η Οµάδα Χρηµατοοικονοµικής Δράσης για την καταπολέµηση της νοµιµοποίησης εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες Η Επιτροπή για το Παγκόσµιο Χρηµατοπιστωτικό Σύστηµα Η Διεθνής Ένωση Συστηµάτων Εγγύησης Καταθέσεων Το Φόρουµ Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας Ιδιωτικοί φορείς Το Συµβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων Η Διεθνής Οµοσπονδία Λογιστών Οι πηγές του διεθνούς νοµισµατικού και χρηµατοπιστωτικού δικαίου Συνολική θεώρηση Η Συλλογή του Φόρουµ Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας Συνολική θεώρηση Κώδικες που αφορούν τη µακροοικονοµική πολιτική των κρατών και τη διαφάνεια των παρεχοµένων στοιχείων Κώδικας καλών πρακτικών αναφορικά µε τη διαφάνεια στη νοµισµατική και τη χρηµατοπιστωτική πολιτική (Code of Good Practices on Transparency in Monetary and Financial Policies) Κώδικας καλών πρακτικών αναφορικά µε τη δηµοσιονοµική διαφάνεια (Code of Good Practices in Fiscal Transparency) Πρότυπο διάχυσης ειδικών στοιχείων και πρότυπο διάχυσης γενικών στοιχείων (Special Data Dissemination Standard (S.D.D.S.) and General Data Dissemination Standard (G.D.D.S.)) Κώδικες που αφορούν τις θεσµικές υποδοµές και τις υποδοµές των αγορών Αρχές εταιρικής διακυβέρνησης (Principles of Corporate Governance) Διεθνή λογιστικά πρότυπα (International Accounting Standards (IAS)) Διεθνή ελεγκτικά πρότυπα (International Standards on Auditing (ISA)) XVII

10 XVIII ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Βασικές αρχές για συστηµικά σηµαντικά συστήµατα πληρωµών (Core Principles for Systemically Important Payment Systems) Συστάσεις για συστήµατα διακανονισµού κινητών αξιών (Recommendations for Securities Settlement Systems) Σαράντα συστάσεις της FATF/ 8 ειδικές συστάσεις για την καταπολέµηση της χρηµατοδότησης της τροµοκρατίας (The Forty Recommendations of the Financial Action Task Force/8 Special Recommendations Against Terrorist Financing) Κώδικες που αφορούν τη ρυθµιστική παρέµβαση στο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα και την εποπτεία του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος Βασικές αρχές για αποτελεσµατική τραπεζική εποπτεία (Core Principles for Effective Banking Supervision) Στόχοι και αρχές ρυθµιστικής παρέµβασης στις κεφαλαιαγορές (Objectives and Principles of Securities Regulation) Βασικές αρχές ιδιωτικής ασφάλισης (Insurance Core Principles) ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ: ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ Δοµή και λειτουργία του Διεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου Ίδρυση, καταστατικό και έδρα Ίδρυση Καταστατικό Έδρα Μέλη Όργανα και Επιτροπές Συνολική θεώρηση Το Συµβούλιο Διοικητών Το Εκτελεστικό Συµβούλιο Ο Διευθύνων Σύµβουλος Η Διεθνής Νοµισµατική και Χρηµατοπιστωτική Επιτροπή Η Επιτροπή Ανάπτυξης Λογιστική απεικόνιση συναλλαγών Λογιστική κατάσταση της Γενικής Διεύθυνσης Λογαριασµός γενικών πόρων Γενική περιγραφή Τα µερίδια των κρατών µελών (quotas) Δανεισµός του Δ.Ν.Τ Λογαριασµός ειδικής εκταµίευσης

11 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ XIX Λογιστική κατάσταση της Διεύθυνσης Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωµάτων Λογαριασµοί υπό διαχείριση Σκοποί του Διεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου Συνολική θεώρηση Παρακολούθηση του διεθνούς συστήµατος συναλλαγµατικών ισοτιµιών Η περίοδος των σταθερών συναλλαγµατικών ισοτιµιών Η περίοδος µετά τη µετάβαση στο καθεστώς των κυµαινόµενων συναλλαγµατικών ισοτιµιών Εισαγωγικές παρατηρήσεις Γενικές υποχρεώσεις κρατών µελών Παρακολούθηση της συναλλαγµατικής πολιτικής των κρατών µελών Ειδικά: το Πρόγραµµα Αξιολόγησης του Χρηµατοπιστωτικού Τοµέα Εισαγωγικές παρατηρήσεις Η διαδικασία αξιολόγησης Χρηµατοδοτική ενίσχυση κρατών µελών Γενικές αρχές Δικαιούχοι χρηµατοδοτικής ενίσχυσης Το κριτήριο της «ανάγκης του ισοζυγίου πληρωµών» Όροι οικονοµικής πολιτικής Διαθεσιµότητα πόρων Διάρκεια χρηµατοδοτικής ενίσχυσης Νόµισµα και επιτόκιο Όρια χρηµατοδοτικής ενίσχυσης Μορφές χρηµατοδοτικής ενίσχυσης Συνολική θεώρηση Τακτικές διευκολύνσεις Ειδικές διευκολύνσεις Συµβολή στη δηµιουργία ενός πολυµερούς συστήµατος διεθνών πληρωµών Τεχνική βοήθεια ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ: Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ 13.1 Σύνθεση, νοµική φύση και στόχοι της Επιτροπής της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία

12 XX ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Η σύνθεση και η νοµική φύση της Επιτροπής της Βασιλείας Οι στόχοι της Επιτροπής της Βασιλείας και τα µέσα υλοποίησής τους Συνολική θεώρηση Ο κύριος στόχος: συµβολή στη διασφάλιση της σταθερότητας του διεθνούς τραπεζικού συστήµατος Περιεχόµενο του στόχου Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην προσφυγή στη διεθνή συνεργασία µεταξύ των τραπεζικών εποπτικών αρχών Οι άξονες της διεθνούς συνεργασίας στο πλαίσιο της Επιτροπής της Βασιλείας Πτυχές του κύριου στόχου που δεν εµπίπτουν στο έργο της Επιτροπής της Βασιλείας Μέσα υλοποίησης του στόχου Οι επικουρικοί στόχοι Διασφάλιση ανταγωνιστικής ισότητας µεταξύ διεθνών τραπεζών Περιεχόµενο του στόχου Μέσα υλοποίησης του στόχου Διασφάλιση ανταγωνιστικής ισότητας µεταξύ διεθνών τραπεζών και διεθνών επιχειρήσεων παροχής επενδυτικών υπηρεσιών Περιεχόµενο του στόχου Μέσα υλοποίησης του στόχου Διατύπωση θέσεων σε λοιπά θέµατα Περιεχόµενο του στόχου Μέσα υλοποίησης του στόχου Διαφάνεια συναλλαγών Λογιστική απεικόνιση τραπεζικών συναλλαγών Νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες και χρηµατοδότηση τροµοκρατίας Ειδικά: οι εκθέσεις της Επιτροπής της Βασιλείας που αφορούν τη σταθερότητα του διεθνούς τραπεζικού συστήµατος Διασυνοριακή συνεργασία µεταξύ εποπτικών αρχών Κατανοµή αρµοδιοτήτων και συνεργασία µεταξύ τραπεζικών εποπτικών αρχών Συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ τραπεζικών εποπτικών αρχών και αρχών που εποπτεύουν επιχειρήσεις παροχής επενδυτικών υπηρεσιών Μέθοδοι προληπτικής εποπτείας τραπεζών Εποπτεία της κεφαλαιακής επάρκειας Το Σύµφωνο της Επιτροπής της Βασιλείας για την Κεφαλαιακή Επάρκεια (Basle Capital Accord, 1988)

13 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ XXI Η Τροποποίηση του Συµφώνου της Βασιλείας (Amendment to the Basle Capital Accord, 1996) Το Νέο Σύµφωνο Επιτροπής της Βασιλείας για την Κεφαλαιακή Επάρκεια (2004) Εσωτερικός έλεγχος τραπεζών Διαχείριση κινδύνων Υποβολή στοιχείων από τις τράπεζες στις εποπτικές αρχές Βασικές αρχές για την άσκηση προληπτικής εποπτείας Συµπληρωµατική προληπτική εποπτεία χρηµατοπιστωτικών οµίλων ετερογενών δραστηριοτήτων Το ρυθµιστικό πλαίσιο της Επιτροπής της Βασιλείας για την άσκηση προληπτικής εποπτείας σε διεθνείς τράπεζες και διασυνοριακή συνεργασία µεταξύ εποπτικών αρχών Συνολική θεώρηση του κανονιστικού πλαισίου Το Κονκορδάτο της Βασιλείας (1975) και η αναθεώρησή του (1983) Το αρχικό Κονκορδάτο της Βασιλείας Το Αναθεωρηµένο Κονκορδάτο της Βασιλείας Μεταγενέστερες συµπληρώσεις του Αναθεωρηµένου Κονκορδάτου Η έκθεση «Information flows between banking supervisory authorities» (1990) Η έκθεση «Minimum standards for the supervision of international banking groups and their cross-border establishments» (1992) Η έκθεση «The Supervision of Cross-border Banking» (1996) Κατανοµή αρµοδιοτήτων µεταξύ εποπτικών αρχών για την προληπτική εποπτεία διεθνών τραπεζών Προληπτική εποπτεία αλλοδαπών υποκαταστηµάτων διεθνών τραπεζών Προληπτική εποπτεία αλλοδαπών θυγατρικών τραπεζικών επιχειρήσεων διεθνών τραπεζών Κατανοµή αρµοδιοτήτων Ειδικά: η αρχή της άσκησης προληπτικής εποπτείας σε ενοποιηµένη βάση Προληπτική εποπτεία τραπεζικών κοινοπραξιών Διασυνοριακή συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ εποπτικών αρχών Η έκθεση του Συνολική θεώρηση των συστάσεων Προϋποθέσεις χορήγησης άδειας λειτουργίας σε αλλοδαπές εγκαταστάσεις διεθνών τραπεζών Πληροφοριακές ανάγκες των εποπτικών αρχών

14 XXII ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Εποπτικές αρχές του κράτους καταγωγής Εποπτικές αρχές του κράτους υποδοχής Άρση τραπεζικού απορρήτου Ο ρόλος των εξωτερικών ελεγκτών Η έκθεση του Τα τέσσερα πρότυπα ελάχιστου περιεχοµένου Οι υποχρεώσεις των εποπτικών αρχών του κράτους υποδοχής Οι συστάσεις της έκθεσης του Το ρυθµιστικό πλαίσιο της Επιτροπής της Βασιλείας για τον υπολογισµό και την εκπλήρωση των κεφαλαιακών απαιτήσεων των διεθνών τραπεζών Υπολογισµός κεφαλαιακών απαιτήσεων Κεφαλαιακές απαιτήσεις για κάλυψη έναντι του πιστωτικού κινδύνου Χαρτοφυλάκιο υπολογισµού Προσδιορισµός της αξίας που είναι εκτεθειµένη στον κίνδυνο Οι αρχικές διατάξεις Οι διατάξεις του Νέου Συµφώνου Ύψος κεφαλαιακής απαίτησης Κεφαλαιακές απαιτήσεις για κάλυψη έναντι των κινδύνων αγοράς Χαρτοφυλάκιο υπολογισµού Προσδιορισµός της αξίας που είναι εκτεθειµένη στον κίνδυνο (α) Κίνδυνος θέσης β) Συναλλαγµατικός κίνδυνος (γ) Κίνδυνος από ανοικτές θέσεις σε βασικά εµπορεύµατα Ύψος κεφαλαιακής απαίτησης (α) Κίνδυνος θέσης (β) Συναλλαγµατικός κίνδυνος (γ) Κίνδυνος από ανοικτές θέσεις σε βασικά εµπορεύµατα Κεφαλαιακές απαιτήσεις για κάλυψη έναντι του λειτουργικού κινδύνου Εκπλήρωση κεφαλαιακών απαιτήσεων (α) Ο βασικός ορισµός των ιδίων κεφαλαίων (β) Ο εναλλακτικός ορισµός των ιδίων κεφαλαίων Ο δεύτερος πυλώνας του Νέου Συµφώνου Ο τρίτος πυλώνας του Νέου Συµφώνου

15 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ XXIII ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ Γενικά έργα ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Βιβλιογραφία και αρθρογραφία ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Πρωτογενείς πηγές Βιβλιογραφία και αρθρογραφία ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ Πρωτογενείς πηγές Βιβλιογραφία και αρθρογραφία Διευθύνσεις στο Διαδίκτυο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΔΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΟΥ Μνηµόνιο Συµφωνίας για την ερµηνεία του άρθρου II, παράγραφος 1, στοιχείο (β) της Γενικής Συµφωνίας Δασµών και Εµπορίου του Μνηµόνιο Συµφωνίας για την ερµηνεία του άρθρου XVII της Γενικής Συµφωνίας Δασµών και Εµπορίου του Μνηµόνιο Συµφωνίας για τις διατάξεις της Γενικής Συµφωνίας Δασµών και Εµπορίου του 1994 που αφορούν το ισοζύγιο πληρωµών Μνηµόνιο Συµφωνίας για την ερµηνεία του άρθρου XXIV της Γενικής Συµφωνίας Δασµών και Εµπορίου του Μνηµόνιο Συµφωνίας για την τήρηση των απαλλαγών από υποχρεώσεις στο πλαίσιο της Γενικής Συµφωνίας Δασµών και Εµπορίου του Μνηµόνιο Συµφωνίας για την ερµηνεία του άρθρου XXVIII της Γενικής Συµφωνίας Δασµών και Εµπορίου του Πρωτόκολλο του Μαρακές που προσαρτάται στη Γενική Συµφωνία Δασµών και Εµπορίου του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΔΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Παράρτηµα για τις απαλλαγές από τις υποχρεώσεις που επιβάλλει το άρθρο II Παράρτηµα για την κυκλοφορία φυσικών προσώπων που παρέχουν υπηρεσίες βάσει της Συµφωνίας Παράρτηµα για τις υπηρεσίες αεροπορικών µεταφορών

16 XXIV ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Παράρτηµα για τις χρηµατοπιστωτικές υπηρεσίες Δεύτερο παράρτηµα για τις χρηµατοπιστωτικές υπηρεσίες Παράρτηµα για τις διαπραγµατεύσεις στον τοµέα των υπηρεσιών θαλασσίων µεταφορών Παράρτηµα για τις τηλεπικοινωνίες Παράρτηµα για τις διαπραγµατεύσεις στον τοµέα των βασικών τηλεπικοινωνιών ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VΙΙ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΡΙΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΧ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΟΠΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ Report on the supervision of banks foreign establishments (Concordat) (1975) Principles for the supervision of banks foreign establishments (1983) Information flows between banking supervisory authorities (1990) Minimum standards for the supervision of international banking groups and their cross-border establishments (1992) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Χ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ International convergence of capital measurement and capital standards (July 1988, updated to April 1998) Overview of the Amendment to the Capital Accord to incorporate market risks Overview of the new Basel Capital Accord