H ΝΥΧΤΑ THΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - Ο ΛΟΓΟΣ

Transcript

1 H ΝΥΧΤΑ THΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - Ο ΛΟΓΟΣ NUIT DE LA PHILOSOPHIE - LE LOGOS ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PROGRAMME

2 Η ΝΎΧΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΊΑΣ Ο ΛΌΓΟΣ ΓΙΑ ΠΡΏΤΗ ΦΟΡΆ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ NUIT DE LA PHILOSOPHIE LE LOGOS UNE PREMIÈRE À ATHÈNES Theodosis Pelegrinis George Veltsos Michel Guérin Zafos Xagoraris Giorgos Faraklas Gerasimos Vokos Giorgos Xyropaidis Elisabeth Rigal Sandra Laugier Vyron Kaldis Frederic Pouillaude Dimitri El Murr Vasso Kindi Elisabeth Rigal Dimitris Vergetis Barbara Cassin Η Ελλάδα, όπως και η Ευρώπη, βρίσκεται σε κρίση. Επειδή ίδιον της λογοτεχνίας και των τεχνών είναι να αποτυπώνουν τη ζωή και τα απρόοπτα της μοίρας, αλλά και το μέλλον, επειδή η φιλοσοφία και οι στοχαστές επιχειρούν μέσω της λογικής, να αποκρυπτογραφήσουν το σκότος του πραγματικού, η Νύχτα της Φιλοσοφίας - ο Λόγος προτείνει πολλαπλές προσεγγίσεις του εν λόγω ζητήματος, συνδυάζοντας τις φωνές Ελλήνων και Γάλλων φιλοσόφων και συγγραφέων, ως προς το θεμελιώδες ερώτημα του Λόγου. Η βραδιά θα αρθρωθεί πάνω σε μια σειρά σύντομων εισηγήσεων που θα παρουσιάσουν διαφορετικές και συμπληρωματικές πτυχές του θέματος και θα εναλλάσσονται με προβολές, αναγνώσεις λογοτεχνικών και φιλοσοφικών κειμένων, μελοποιημένη ποίηση, θεατρικές παραστάσεις. Οι συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης προτείνουν συμπλεκόμενες οπτικές γωνίες αναφορικά με τη θέση του φιλοσόφου στο δημόσιο χώρο του σήμερα, με τη λογοτεχνική διάσταση του φιλοσοφικού κειμένου ή ακόμη και με το συσχετισμό μεταξύ τέχνης και στοχασμού. Το κοινό, ως άλλη ηχώ της φωνής των ομιλητών, καλείται να εκφραστεί επίσης κατά τη διάρκεια διαλόγων που θα εκτυλιχθούν σε διαφορετικούς χώρους συζητήσεων και συναντήσεων La Grèce est en crise, comme l Europe. Parce qu il est prêté à la littérature et aux artistes de rendre sensible la vie et ses aléas, mais aussi l avenir, parce que la philosophie et les penseurs donnent à déchiffrer par la raison l obscurité du réel, la Nuit de la philosophie - le Logos se propose d offrir une pluralité d approches à cette question, en mêlant les voix de philosophes et auteurs, grecs et français, autour de la question première de la parole. La soirée s organise autour d une pluralité de brèves conférences qui présentent des angles d attaque différents et complémentaires, entrecoupées de projections, lectures de textes littéraires et philosophiques, poésie chantée, représentation théâtrale. Des tables rondes proposent des points de vue croisés sur la place du philosophe dans l espace public aujourd hui, sur la littérarité du texte philosophique ou encore sur le rapport entre art et pensée. En écho aux voix des intervenants, le public est invité à s exprimer aussi au cours des dialogues qui s engagent dans les divers espaces de débats et de rencontres. Stavros Zoumpoulakis Danielle Coehn-Levinas

3 19.15 Auditorium Theo Angelopoulos Η ΝΕΝΑ ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑ DEGUY NENA VENETSANOU CHANTE DEGUY Υποδοχή Hall d'accueil «ÉNERGIE SOMBRE» FLORIAN PUGNAIRE & DAVID RAFFINI ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ ΕΝΌΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΎ ΠΕΡΊ ΤΈΧΝΗΣ ILLUSTRATION DE LA PENSÉE DE L ART Τέσσερα ποιήματα του Michel Deguy, μελοποιούνται και ερμηνεύονται από την Νένα Βενετσάνου «Tant de nuits Où la Loire abrite Le chef des Sens J'appelle Muse ma douleur...» Είδα τον Michel Deguy πριν από δεκαπέντε χρόνια στην Αθήνα, να μεταμορφώνεται σε Δία μέσα στην αίθουσα του Γαλλικού Ινστιτούτου. Γλώσσα, φιλοσοφία, μυθολογία του ελληνικού χώρου συνομιλούν αδιάλειπτα με την ποίηση του, μια ποίηση πλήρη, που διαγράφει στην όψη και στην κόψη της, ό,τι απελευθερώνει τη γλώσσα, καταργεί τα σύνορα στη διάνοια και διευρύνει την διαδικασία της ποιητικής πράξης. Με τους: Νένα Βενετσάνου, Βιβή Γκέκα, Σταύρο Αγιαννιώτη, Χάρη Μέρμηγκα, Σόλη Μπαρκή Quatre poèmes de Michel Deguy, mis en musique et chantés par Nena Venetsanou «Tant de nuits Où la Loire abrite Le chef des Sens J'appelle Muse ma douleur...» J'ai rencontré Michel Deguy il y a quinze ans à Athènes, dans la salle de l'institut français. Langue, philosophie, mythologie de l espace grec dialoguent dans la poésie de Michel Deguy, une poésie pleine, qui retrace d un angle saillant, ce qui libère la langue, qui abolit les frontières dans la pensée et élargit le processus de la poésie. Avec : Nena Venetsanou, Vivie Gheka, Stavros Agianniotis, Charis Mermigkas, Solis Barkis Σαν εικονογράφηση ενός στοχασμού περί τέχνης, προτείνουμε το Énergie sombre των Florian Pugnaire & David Raffini, έργο το οποίo κοιτάει και ακούει κανείς, σε μορφή μια οπτικοακουστικής εγκατάστασης. Μέσω της φαντασίας, ο θεατής παρακολουθεί τη μεταμόρφωση ενός φορτηγού σε γλυπτό, μέσα από όλα τα στάδια της μεταμόρφωσής του. Στα πλαίσια της έκθεσης Κουτί σε βαλίτσα που παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά (Αθήνα) και στη συνέχεια στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη). Comme illustration de la pensée de l art, nous proposons Énergie sombre de Florian Pugnaire & David Raffini, œuvre à voir et à écouter, sous la forme d'une installation vidéo sonore. A travers une fiction, le spectateur suit la transformation d'un camion en sculpture, avec toutes les étapes de sa métamorphose. Dans le cadre de l exposition Boîte en valise actuellement au musée Alex Mylonas (Athènes) puis au musée macédonien d art contemporain (Thessalonique).

4 Από τις à partir de Auditorium Theo Angelopoulos Ο ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΌΣ ΛΌΓΟΣ ΣΤΟ ΔΗΜΌΣΙΟ ΧΏΡΟ ΤΟΥ ΣΉΜΕΡΑ Το ζήτημα του φιλοσοφικού λόγου μέσα στο δημόσιο χώρο είναι καθοριστικό: ποιός είναι ο ρόλος και ποιά η θέση του φιλόσοφου στη δημόσια συζήτηση σχετικά με τα διακυβεύματα της εποχής μας ; Οφείλει να είναι ειδήμων, διαφωτίζοντας και καθοδηγώντας τον Πρίγκιπα, ή θα πρέπει να είναι ο μεσολαβητής, διευκολύνοντας την αντίληψη και την κατανόηση των φαινομένων της εποχής μας; Συγχρόνως, ο λόγος του φιλοσόφου έρχεται να θέσει ερωτήματα αναφορικά με το δημόσιο χώρο, την περίμετρό του και το ρόλο του ως χώρος δημοκρατικού διαλόγου. Ομιλητές: Αριστοτέλης Στυλιανού, Γιώργος Βέλτσος, Michel Deguy, Ali Benmakhlouf O ΣΤΟΧΑΣΜΌΣ ΠΕΡΊ ΤΈΧΝΗΣ ΚΑΙ Η ΤΈΧΝΗ ΤΟΥ ΣΤΟΧΆΖΕΣΘΑΙ Για τον Πλάτωνα, η τέχνη και η φιλοσοφία ήταν ασυμβίβαστες. Για τον Καντ, η τέχνη είναι πρωτίστως ένα παιχνίδι με τις έννοιες, ενώ η φιλοσοφία τις παίρνει στα σοβαρά Ως φορείς και ως σχηματοποίηση της σκέψης και των παραστάσεων, ανέπτυξαν στενές σχέσεις, όπου εναλλάσσονται αντιπαραθέσεις και αμοιβαιότητα. Αυτή η αλληλεπίδραση συγκεντρώνεται στο θέμα ΣΥΖΗΤΉΣΕΙΣ ΣΤΡΟΓΓΥΛΉΣ ΤΡΑΠΈΖΗΣ TABLES RONDES ET DISCUSSIONS LA PAROLE DU PHILOSOPHE DANS L'ESPACE PUBLIC AUJOURD'HUI La question de la parole philosophique dans l espace public est cruciale : quels sont le rôle et la place du philosophe dans le débat public sur les grands enjeux de notre temps? Doit-il être un expert, éclairant le choix du Prince, ou doit-il être plutôt un médiateur, facilitant la perception et la compréhension des phénomènes de notre époque? Dans le même temps, la parole du philosophe vient aussi questionner l espace public, son périmètre et son rôle d enceinte de délibération citoyenne et démocratique. Intervenants : Aristotelis Stilianou, Giorgos Veltsos Michel Deguy, Ali Benmakhlouf PENSÉE DE L'ART, ART DE LA PENSÉE Pour Platon, l art et la philosophie étaient irréductibles l un à l autre. Pour Kant, l'art est essentiellement un jeu avec les concepts, alors que la philosophie les prend au sérieux En tant que vecteurs et formalisation de la pensée et des représentations, ils ont noué des relations étroites, entremêlées de conflictualité et de réciprocité. Cette interaction se cristallise autour de la question du ou des της ή των γλωσσών, η μεταμοντερνικότητα έχοντας καταλήξει, κατά μία έννοια, στην αντικατάστασή τους με «μεταγλώσσες». Κατά συνέπεια, σε ποιο βαθμό ο στοχασμός περί τέχνης και η τέχνη του στοχάζεσθαι διατηρούν μια σχέση αμοιβαίας επιρροής; Ομιλητές: Michel Guérin, Sandra Laugier, Φαίη Ζήκα, Ελένη Φιλιππάκη Συντονιστής: Ζάφος Ξαγοράρης ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΌΣ ΛΌΓΟΣ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΌΣ ΛΌΓΟΣ: ΜΙΑ ΓΑΛΛΙΚΉ ΙΔΙΑΙΤΕΡΌΤΗΤΑ; Παρά την κοινή καταγωγή τους, μοιάζει να υπάρχει ένας διαχωρισμός μεταξύ της φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας: η μία έχει το καθήκον να πει την αλήθεια, η άλλη να διασκεδάσει και να αρέσει. Με λίγα λόγια, στη μία η αλήθεια, στην άλλη η ψευδαίσθηση. Παρόλα αυτά, τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, η εγγύτητα των δύο αυτών λόγων προκαλεί τη σκέψη. Από τη μία πλευρά, το φιλοσοφικό κείμενο παρουσιάζει μια λογοτεχνική πραγματικότητα της επιχειρηματολογίας η οποία, ενώ ενέχει ιδιαίτερους μηχανισμούς γραφής και ανάγνωσης, την φέρνει κοντά στη λογοτεχνία. Από την άλλη, υπάρχει μέσα στα λογοτεχνικά κείμενα υλικό που μπορεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον των φιλοσόφων, ακόμα και να τους οδηγήσει να αναρωτηθούν σχετικά με τις δικές τους πρακτικές και να υπενθυμίσει το ρίζωμα της φιλοσοφίας μέσα στη γλώσσα και τα παιχνίδια της. Ομιλητές: Παναγιώτης Πούλος, F. Philippe Sabot, Martin Rueff Συντονιστής και ομιλητής: Γιάννης Πρελορέντζος langages, la postmodernité ayant abouti à certains égards à y substituer des «méta-languages». En conséquence, dans quelle mesure la pensée de l art et l art de la pensée entretiennent-ils un rapport d influence réciproque? Intervenants : Michel Guérin, Sandra Laugier, Fei Zika, Eleni Philippaki Modérateur : Zafos Xagoraris LA PAROLE PHILOSOPHIQUE, UNE PAROLE LITTÉRAIRE : UNE SPÉCIFICITÉ FRANÇAISE? Malgré une origine commune, il existerait une séparation entre la philosophie et la littérature : à l'une la tâche de dire le vrai, à l'autre celle de divertir et de plaire. En un sens, à l une la vérité, à l autre l illusion. Pour autant, tant sur la forme que sur le fond, la proximité de ces deux paroles invite à la réflexion. D un côté, le texte philosophique présente une matérialité littéraire de l argumentation qui, bien qu elle implique des processus d écriture et de lecture particuliers, la rapproche de la littérature. De l autre, il y a dans les textes littéraires matière à susciter l'intérêt des philosophes, voire même de quoi les amener à questionner leurs propres pratiques et à rappeler l enracinement de la philosophie dans le langage et ses jeux. Intervenants : Panagiotis Poulos, F. Philippe Sabot, Martin Rueff Modérateur et intervenant : Yannis Prelorentzos

5 22.00 Médiathèque Octave Merlier ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ BARBARA CASSIN & ΣΕΣΊΛ ΙΓΓΛΈΣΗ ΜΑΡΓΈΛΛΟΥ LECTURES PAR BARBARA CASSIN & CÉCILE INGLESSIS MARGELLOS Auditorium Theo Angelopoulos SCHOPENHAUER ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ THEODOSIS PELEGRINIS «[ 8] Ο λόγος είναι ένας μέγας δυνάστης, που με το μικρότερο και αφανέστερο σώμα τα θεϊκότερα έργα επιτελεί» - Ελένης εγκώμιον του Γοργία Ο Γοργίας έφτασε στην Αθήνα τη συνοδεία πρεσβείας, με αποστολή να διευθετήσει τις σικελικές υποθέσεις. Λένε ότι πρότεινε τότε στους Αθηναίους μια ρητορική επίδειξη, χαρακτηριστική της σοφιστικής τέχνης του λόγου: ο ρήτορας δείχνει, μετά τον Όμηρο και τόσους άλλους, πόσο η Ελένη είναι ένοχη. Αλλά την επομένη, ο Γοργίας απαγγέλλει τον μόνο λόγο που έφτασε έως εμάς: το Ελένης εγκώμιον, που αποδεικνύει τώρα γιατί η Ελένη είναι η αθωότερη των γυναικών. Είναι πρότυπο και υπόδειγμα εγκωμίου που επιφέρει κάτι σαν μεταλλαγή των αξιών και ταυτόχρονα εγκώμιο των δυνάμεων του λόγου. Θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε πως, καθώς λέει ο Νίτσε: «η πιο απεριόριστη αξίωση τού δύνασθαι τα πάντα, ως ρήτορες ή ως αυθεντίες ύφους, διασχίζει όλη την Αρχαιότητα κατά τρόπο που είναι για μας αδιανόητος». «[ 8] Le discours est un grand souverain qui, au moyen du plus petit et du plus inapparent des corps, performe les actes les plus divins» - Éloge d Hélène, Gorgias Gorgias est arrivé à Athènes avec une délégation, pour arranger les affaires de la Sicile. Il propose, dit-on, aux Athéniens de faire une epideixis, caractéristique de l'art sophistique du discours : après Homère et tant d'autres, il montre qu Hélène est coupable. Le lendemain, Gorgias prononce le seul discours conservé : L Éloge d Hélène, qui montre comment Hélène est la plus innocente des femmes. Paradigme de l'éloge, qui opère comme une transformation des valeurs, et aussi éloge des pouvoirs du logos. Il s agira de comprendre comment, pour le dire avec Nietzsche, «la prétention la plus illimitée de pouvoir tout, comme rhéteurs ou comme stylistes, traverse toute l'antiquité d'une manière pour nous inconcevable». Ένας ηλικιωμένος ρακοσυλλέκτης, γυρίζοντας από την νυχτερινή γύρα του στο σπίτι, διαπιστώνει ότι έχει χάσει το κλειδί της εξώπορτας. Περιμένοντας να ξημερώσει, για να καλέσει τον κλειδαρά, μονολογεί, με παραληρηματικό τρόπο. Μέσα από τον μονόλογό του αποκαλύπτεται ότι ήταν παιδί πλούσιας οικογένειας, που εγκατέλειψε την θέση του υφηγητού στο πανεπιστήμιο λόγω της αποτυχίας του να προσελκύει τους φοιτητές στις παραδόσεις του. Η έλλειψη αγάπης από τους γονείς και τους γύρω του, τον ώθησε να γίνει ρακοσυλλέκτης και να στρέψει την αγάπη του στα πράγματα που μαζεύει από δω κι από κει. Μέσα από το παραλήρημά του αναδεικνύεται η πίστη του στην θέληση ως κυρίαρχη δύναμη στον κόσμο και στην αξία της μουσικής. Αυτές κι άλλες αναφορές του έργου παραπέμπουν με έκδηλα υπαινικτικό τρόπο στην ζωή και την διδασκαλία του Σοπενχάουερ δίνοντας, έτσι, την δυνατότητα στον θεατή να επικοινωνήσει αβίαστα με τον μεγάλο Γερμανό φιλόσοφο. Un vieux chiffonnier se rend compte, en rentrant chez lui, après sa tournée nocturne, qu il a perdu la clé de sa porte. En attendant le lever du jour, pour faire appel à un serrurier, il se met à parler seul et à divaguer. Au fil de son monologue, on apprend qu il est issu d une famille riche et qu il a abandonné son poste de Maître de conférence à l université en raison de son incapacité à captiver les étudiants dans ses cours. Privé de l amour de ses parents et de son entourage, il en a été réduit à devenir chiffonnier et à tourner son amour vers les choses qu il ramasse par ci par là. Son délire laisse transparaître une véritable foi dans la volonté, qu il considère comme une force dominante en ce monde, ainsi que dans la valeur de la musique. Ces références font clairement allusion à la vie personnelle et à l enseignement de Schopenhauer permettant ainsi au spectateur de communiquer naturellement avec le grand philosophe allemand.

6 20.00 Αίθουσα συσκέψεων Salle de réunion ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ PROJECTIONS DE FILMS Προβάλλονται ταινίες και ντοκιμαντέρ που αναδεικνύουν μια ιδιαίτερη πλευρά του έργου των φιλοσόφων και συγγραφέων. Jean-François Lyotard Η εκπομπή Στα Μονοπάτια της σκέψης, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κασπίρη, πάνω σε μια ιδέα του Γιώργου Βέλτσου, συγκέντρωσε τους διασημότερους Ευρωπαίους στοχαστές, όπως ο Jean-François Lyotard, ο οποίος μίλησε για τα προβλήματα της νεωτερικότητας μας και για την Ελλάδα. Des films et documentaires sont projetés pour jeter un regard particulier sur l œuvre de philosophes ou d écrivains. Jean-François Lyotard L'émission Les Chemins de la pensée, réalisée par Yannis Kaspiris sur une idée de George Veltsos, a présenté des penseurs européens éminents parmi lesquels Jean-François Lyotard. Celui-ci évoque les problèmes liés à notre modernité et à la Grèce. Emmanuel Levinas Το ντοκιμαντέρ Levinas, των David Hansel και Isy Morgensztern, περιλαμβάνει συνεντεύξεις με έναν από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους του 20 ου αιώνα, που γεννήθηκε το 1906 στη Λιθουανία, μετανάστευσε το 1923 στη Γαλλία όπου και πέθανε το 1995, έπειτα από τη δημιουργία ενός ιδιαίτερα απαιτητικού και δυνατού έργου. Η Danielle Cohen-Levinas και ο Σταύρος Ζουμπουλάκης θα σχολιάσουν την ταινία. Emmanuel Levinas Le documentaire Levinas, de David Hansel et Isy Morgensztern, propose des entretiens avec l un des plus grands philosophes du XX e siècle, né en 1906 en Lithuanie, émigré en 1923 en France où il mourut en 1995 après avoir construit une œuvre particulièrement exigeante et forte. Danielle Cohen-Levinas et Stavros Zoumboulakis commenteront le film. Jean-François Lyotard Samuel Beckett Emmanuel Levinas Samuel Beckett Την ταινία Film θα προλογίσει και θα σχολιάσει ο Δημήτρις Βεργέτης. Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό. «Καθ ον χρόνο το είναι αντιλαμβάνεται εαυτόν υφίσταται υφαιρούμενο από κάθε ξένη αντίληψη, ζωϊκή, ανθρώπινη, θεϊκή. Η αναζήτηση του μη-είναι μέσα από την εξάλειψη κάθε ξένης αντίληψης προσκρούει στην αφόρητη αντίληψη του εαυτού.» Με αυτούς ακριβώς τους όρους ο Samuel Beckett κρυπτογραφεί το αινιγματικό διακύβευμα μιας φιλοσοφικής απόδειξης, την οποία παρουσιάζει υπό κινηματογραφική μορφή, τιτλοφορούμενη Film και επικεντρωμένη σε ένα και μοναδικό πρόσωπο, ανελέητα καταδιωκόμενο από ένα μάτι έως την τελική έκβαση. Το Film δεν είναι μόνο μια υπέροχη και ευφυέστατη ταινία αλλά είναι επίσης εκείνη η οποία αποθανατίζει την τελευταία εμφάνιση του Buster Keaton. Samuel Beckett Film sera présenté et commenté par Dimitris Vergetis. Projection suivie d un débat. «Perçu de soi subsiste l être soustrait à toute perception étrangère, animale, humaine, divine. La recherche du non-être par suppression de toute perception étrangère achoppe sur l insupportable perception de soi.» Samuel Beckett chiffre ainsi l enjeu énigmatique d une démonstration philosophique présentée sous forme cinématographique, intitulée justement Film et centrée sur un seul personnage, impitoyablement poursuivi par un œil jusqu'au dénouement final. Dans Film, Buster Keaton fait sa dernière apparition.

7 Από τις à partir de Αίθουσα Salle Petit Prince ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ COMMUNICATIONS INDIVIDUELLES Βίκυ Καραβάκου Vicky Karavakou Αναπληρώτρια καθηγήτρια Φιλοσοφίας, τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Professeure adjointe de philosophie, département de politique éducative et sociale, Université de Macédoine Η φιλοσοφία και η ρεβάνς του Λόγου La philosophie et la revanche du Logos Dimitri El Murr Καθηγητής ιστορίας της αρχαίας φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne, Mέλος του Institut Universitaire de France Maître de conférence en histoire de la philosophie antique, Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne, Membre junior, Institut Universitaire de France Φυλακισμένοι «`oμοίοι ημιν»: δεσμός και αλλοτρίωση στην κοινωνία του Σπηλαίου Des prisonniers «à notre image» : lien et aliénation dans la société de la Caverne (Rép. VII, 514 a-517 a) Άρης Στυλιανού Aristotelis Stylianou Επίκουρος καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Professeur assistant de philosophie politique au département de sciences politiques, Université Aristote de Thessalonique Ο λόγος της φιλοσοφίας για την κρίση και τη δημοκρατία Le logos de la philosophie sur la crise et la démocratie Ali Benmakhlouf Καθηγητής Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Paris-Est et Siences-Po Paris Professeur de philosophie, Université Paris-Est et Siences-Po Paris Μεταφράζοντας τον κόσμο, μεταφράζοντας το νόημα; Traduire le monde, traduire le sens? Γιώργος Αραμπατζής Giorgos Arabatzis Επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας, τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών Professeur assistant de philosophie au département de philosophie, pédagogie et psychologie, Université d Athènes Ο Julien Benda και η βυζαντινή Γαλλία: φιλολογίζοντες και φιλόσοφοι Julien Benda et la France byzantine : littérateurs et philosophes Sandra Laugier Καθηγήτρια, Université Paris 1, Ειδική στην Φιλοσοφία της γλώσσας Professeur, Université Paris 1, spécialiste de la philosophie du langage Η καθομιλουμένη ως τρόπος ζωής Le langage ordinaire comme forme de vie Philippe Sabot Καθηγητής σύγχρονης Φιλοσοφίας και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο της Lille Professeur de philosophie contemporaine et sciences humaines, Université Lille 3 O Foucault με τον Borges: μεταξύ λογοτεχνίας και φιλοσοφίας Foucault avec Borges : entre littérature et philosophie Βαγγέλης Μπιτσώρης Vaggelis Bitsoris Συγγραφέας, μεταφραστής, διδάσκων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Écrivain, traducteur, enseignant à l université Panteion Η δύναμη και η αδυναμία της «γλώσσας» στη σκέψη του Jacques Derrida La faiblesse et la puissance du «langage» dans la pensée de Jacques Derrida Danielle Cohen-Levinas Φιλόσοφος, μουσικολόγος, καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Paris IV-Sorbonne Philosophe, musicologue, professeur, Université Paris IV-Sorbonne Ο ελληνικός λόγος στη δοκιμασία του βιβλικού λόγου Le logos grec à l'épreuve de la parole biblique Ευστάθιος Βέλτσος Efstathios Veltsos Χημικός και διδάκτωρ της Ιστορίας της επιστήμης Chimiste, docteur en histoire des sciences Η διαλογική φιλοσοφία της "σχολής" του Bachelard La philosophie dialoguée de l «école» bachelardienne Κάθε ομιλία, η οποία θα ολοκληρωθεί με μια συζήτηση με το κοινό, θα διαρκέσει μισή ώρα. Chaque communication, suivie d'échange avec le public, durera une demi-heure.

8 Από τις à partir de Αίθουσα Salle Gisèle Vivier ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ COMMUNICATIONS INDIVIDUELLES Γιώργος Ξηροπαΐδης Giorgos Xyropaïdis Καθηγητής Ιστορίας των Φιλοσοφικών και Αισθητικών Ιδεών 18 ος -20 ός αιώνας, Κοσμήτορας της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Professeur d'histoire des idées philosophiques et esthétiques 18 e - 20 e siècle, doyen de l'école supérieure des Beaux arts Το πρόσωπο του Άλλου και ο Τρίτος. Το παράδοξο της δικαιοσύνης στον Levinas και στον Derrida Le visage de l'autre et le Troisième. Le paradoxe de la justice chez Levinas et Derrida Jean-Baptiste Gourinat Διευθυντής ερευνών, CNRS, Διευθυντής, Κέντρο ερευνών της αρχαίας σκέψης (Centre Léon Robin) Directeur de recherche, CNRS, directeur, Centre de recherches sur la pensée antique (Centre Léon Robin) Η σκέψη ως εσωτερικός λόγος: κάποιες παραλλαγές ενός θέματος της ελληνικής φιλοσοφίας La pensée comme logos intérieur : sur quelques variations d'un thème de la philosophie grecque Frédéric Pouillaude Λέκτορας Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Paris- Sorbonne Maître de conférences en philosophie, Université Paris-Sorbonne Μια τέχνη ντοκιμαντέρ: κρίση και αναπαράσταση Un art documentaire : crise et représentation Βάσω Κιντή Vasso Kindi Αναπληρώτρια καθηγήτρια Φιλοσοφίας και μέλος του Συμβουλίου Ιδρύματος του Πανεπιστημίου Αθηνών Professeure adjointe de philosophie et membre du Conseil d administration de l'université d'athènes Ασύμμετρος λόγος Logos asymétrique Michel Guérin Ομότιμος καθηγητής, Πανεπιστήμιο Aix-Marseille, Επίτιμο μέλος, Institut universitaire de France Professeur émérite, Université Aix-Marseille, membre honoraire, Institut universitaire de France Λόγος, Φόβος, Έλεος - Λόγος και πόνος Logos, Phobos, Eleos - Parole et souffrance Παναγιώτης Πούλος Panagiotis Poulos Καθηγητής Φιλοσοφίας και Αισθητικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Professeur de philosophie et d'esthétique à l'école des Beaux-arts Φιλοσοφία και Λογοτεχνία: το πρότυπο της μετάφρασης Philosophie et littérature: le modèle de la traduction Βούλα Τσούνα Voula Tsouna Καθηγήτρια ελληνικής και ρωμαϊκής φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Σάντα Μπάρμπαρα Professeur de philosophie grecque et romaine, Université de Californie, Santa Barbara Η απεικόνιση των Σωκρατικών στο έργο του Πλάτωνα La présentation des «Socratiques» dans l'oeuvre de Platon Élisabeth Rigal Ερευνήτρια, CNRS (Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών) με απόσπαση στο CEPERC, Πανεπιστήμιο της Provence, διευθύντρια των εκδόσεων TER Chercheur, CNRS rattachée au CEPERC, Université de Provence, directrice Éditions TER O λόγος σύμφωνα με τον Wittgenstein Le logos selon Wittgenstein Σωκράτης Δελιβογιατζής Socratis Delivogiatzis Καθηγητής Φιλοσοφίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Professeur de philosophie, Université Aristote de Thessalonique Το φιλοσοφικό και το πολιτικό Le philosophique et le politique Κάθε ομιλία, η οποία θα ολοκληρωθεί με μια συζήτηση με το κοινό, θα διαρκέσει μισή ώρα. Chaque communication, suivie d'échange avec le public, durera une demi-heure. Martin Rueff Φιλόσοφος, ποιητής, καθηγητής, Πανεπιστήμιο της Γενεύης Philosophe, poète, professeur, Université de Genève Λόγος, Ήθος, Πάθος Logos, éthos, pathos

9 Από τις à partir de Médiathèque Octave Merlier ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ COMMUNICATIONS INDIVIDUELLES Γιάννης Πρελορέντζος Yannis Prelorentzos Καθηγητής νεότερης και σύγχρονης φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Professeur de philosophie moderne et contemporaine, Université de Ioannina Πηγές και όψεις της συνάντησης της φιλοσοφίας με τη λογοτεχνία και τις τέχνες κατά τη φιλοσοφική στιγμή του Β Παγκοσμίου Πολέμου στη Γαλλία Sources et aspects de la rencontre de la philosophie avec la littérature et les arts au cours du moment philosophique de la Seconde Guerre mondiale en France Barbara Cassin Γαλλίδα Φιλόλογος και φιλόσοφος, Διευθύντρια ερευνών, CNRS Philologue et philosophe française, directrice de recherches, CNRS Με το μικρότερο και το αφανέστερο σώμα Avec le plus petit et le plus inapparent des corps Στέλιος Βιρβιδάκης Stelios Virvidakis Καθηγητής Φιλοσοφίας τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών Professeur de philosophie, Département de méthodologie, d histoire et de théorie de la science, Université d Athènes Τα όρια του Λόγου Les limites du Logos Michel Deguy Ποιητής Poète Η φαινομενολογία και η ποιητική σήμερα Phénoménologie et poétique aujourd hui Βύρων Καλδής Vyron Kaldis Καθηγητής Ευρωπαϊκής Φιλοσοφίας, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Professeur de philosophie européenne, Université Ouverte de Grèce «Ιn tenebras extinctum lumen inferre» η Φιλοσοφία και οι Λέξεις «Ιn tenebras extinctum lumen inferre» la philosophie et les mots Γεράσιμος Βώκος Gerasimos Vokos Καθηγητής Φιλοσοφίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Professeur de philosophie, département de sciences politiques, Faculté de droit de l'université Aristote Φιλοσοφία: πρόλογος και λόγος Philosophie : prologos et logos Κάθε ομιλία, η οποία θα ολοκληρωθεί με μια συζήτηση με το κοινό, θα διαρκέσει μισή ώρα. Chaque communication, suivie d'échange avec le public, durera une demi-heure. Martine de Gaudemar Ομότιμη καθηγήτρια φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Paris-Ouest Nanterre, επίτιμο μέλος του Institut Universitaire de France Professeur émérite de philosophie, Université de Paris Ouest Nanterre, membre honoraire, Institut Universitaire de France Η ξεχασμένη φωνή ή Από την πρώτη κραυγή στον τελευταίο ψίθυρο La voix oubliée ou Du premier cri au dernier souffle Γιώργος Φαράκλας Giorgos Faraklas Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών Professeur de philosophie politique, Université Panteion d'athènes Λόγος και Ιστορία. Πρέπει να μιλάμε για λόγο στην Ιστορία ή της Ιστορίας; Raison et histoire. Doit-on parler de raison dans l'histoire ou de l'histoire?

10 Η ΝΎΧΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - Ο ΛΟΓΟΣ NUIT DE LA PHILOSOPHIE - LE LOGOS Δωρητής Mécénat : Χορηγοί Sponsors : Χορηγοί επικοινωνίας Sponsors communication : Martin Rueff Efstathios Veltsos Philippe Sabot Vaggelis Bitsonis Stelios Virvidakis * Στο Auditorium Theo Angelopoulos θα προβληθούν αποσπάσματα της εκπομπής L'Abécédaire του Gilles Deleuze. À l'auditorium Theo Angelopoulos seront projetés des extraits de L'Abécédaire de Gilles Deleuze. Voula Tsouna Aristotelis Stilianou «ΦΩΤΕΙΝΗ» ΔΙΑΔΡΟΜΗ PARCOURS «LUMINEUX» Σχεδιασμός φωτισμού: Στέλλα Κάλτσου Conception lumières : Stella Kaltsou YΠΟΓΕΙΟ SOUS-SOL -1 : ΑΙΘΟΎΣΑ SALLE PETIT PRINCE Giorgos Arabatzis Panagiotis Poulos Vicky Karavakou Yannis Prelorentzos Ali Benmakhlouf ΙΣΟΓΕΙΟ REZ-DE-CHAUSSÉE : ΎΠΟΔΟΧΗ HALL D'ACCUEIL, AUDITORIUM THEO ANGELOPOULOS ΟΡΟΦΟΣ ÉTAGE 1 : ΑΙΘΟΎΣΑ SALLE DE RÉUNION, ΑΙΘΟΥΣΑ SALLE GISÈLE VIVIER ΟΡΟΦΟΣ ÉTAGE 3 : ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ MÉDIATHÈQUE OCTAVE MERLIER Cécile Inglessis Margellos Jean-Baptisme Gourinat Socratis Delivoyatzis ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΚΑΦΕΣ, ΑΝΑΨΎΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΚΤΕΪΛ CAFÉ, RAFRAÎCHISSEMENTS ET COCKTAILS OFFERTS ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΎΘΕΡΗ, ΤΑΎΤΟΧΡΟΝΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ENTRÉE LIBRE, TRADUCTION SIMULTANÉE Michel Deguy Martine de Gaudemar

11 Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος Σίνα 31, Aθήνα Institut français de Grèce 31, rue Sina, Athènes T E. L Institut français est le service de coopération et d action culturelle de l Ambassade de France en Grèce. GRÈCE