νανοδοµών Αντώνιος Μ. ούβας ρ. Χηµικός Μηχανικός

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "νανοδοµών Αντώνιος Μ. ούβας ρ. Χηµικός Μηχανικός"

Transcript

1 Πολυµερή για κατασκευή µικρο-, νανοδοµών Αντώνιος Μ. ούβας ρ. Χηµικός Μηχανικός

2 οµή Οµιλίας Εισαγωγή Βασικές Αρχές Λιθογραφίας Λιθογραφικά Σχήµατα Απαιτήσεις Λιθογραφικών Υλικών Στρατηγικές Σχεδίασης Λιθογραφικών Υλικών Χαρακτηρισµός Λιθογραφικών Υλικών Λιθογραφικά Υλικά: (1) στα 436, 365 nm (2) στα 248 nm Υλικά Χηµικής Ενίσχυσης (3) στα 193 nm ιακριτική Ικανότητα κάτω των 100 nm (4) στα 157 nm (5) e- έσµης (6) EUV (13 nm), Ακτίνων-Χ, Ιοντικής έσµης (7) Mη-Συµβατικές Λιθογραφίες Συµπεράσµατα

3 Εισαγωγή Λιθογραφία φωτοπολυµερικών υλικών: κύρια µέθοδος κατασκευής µικρο-, νανοδοµών κυρίαρχη θέση στη Μικροηλεκτρονική Απαραίτητη η σµίκρυνση διαστάσεων στη Μικρολεκτρονική για µεγαλύτερη δυνατότητα αποθήκευσης και επεξεργασίας πληροφοριών - π.χ. αύξηση ταχύτητας απόκρισης στο τρανζίστορ Κρίσιµη διάστασηστηβιοµηχανία Μικρ/κής: 130 nm τώρα 90, 65 nm άµεσα 32 nm σε 10 χρόνια Λιθογραφία κυρίως στα 193, 157 nm και EUV (13 nm), αλλά και e-δέσµης, ακτίνων Χ, δέσµης ιόντων Ανάπτυξη νέων λιθογραφικών υλικών κατάλληλα γι αυτά τα µήκη κύµατος µε βελτιωµένα λιθογραφικά χαρακτηριστικά οµή ενός τρανζίστορ ηµιαγώγιµου οξειδίου µετάλλου (MS) σε υπόστρωµα πυριτίου p-αγωγιµότητας Sze S. M, Semiconductor Devices: Physics and Technology, J. Wiley & Sons, New York (1985)

4 Βασικές Αρχές Λιθογραφίας Λιθογραφικά Σχήµατα (Ι) Μονοστρωµατική λιθογραφία: Αφαιρετική λιθογραφία - Φωτοπολυµερικό υλικό (photoresist) και ο ρόλος του σ αυτήν Φωτοπολυµερικό υµένιο Si 2 1. Eπίστρωση φωτοπολυµερικού υλικού hv Si 2 2. Έκθεση Si 2 3. Εµφάνιση Si 2 4. Εγχάραξη οξειδίου 5. Αφαίρεση φωτοπολυµερικού υλικού Λιθογραφία θετικού τόνου Λιθογραφία αρνητικού τόνου

5 Βασικές Αρχές Λιθογραφίας Λιθογραφικά Σχήµατα (ΙΙ) Λιθογραφία αποκόλλησης (lift-off): Προσθετική λιθογραφία άλλος o ρόλος του resist Φωτοπολυµερικό υµένιο 1. Eπίστρωση φωτοπολυµερικού υλικού hv 2. Έκθεση 3. Εµφάνιση 4. Εναπόθεση 5. Αποκόλληση φωτοπολυµερικού υλικού

6 Βασικές Αρχές Λιθογραφίας Λιθογραφικά Σχήµατα (ΙΙΙ) ιστρωµατική λιθογραφία - ρόλος των δύο στρωµάτων Λιθογραφία επιφανειακού στρώµατος (Λιθογραφία πυριτίωσης) Τριστρωµατική λιθογραφία Φωτοπολυµερικό υµένιο Κάτω στρώµα Si 2 1. Eπίστρωση φωτοπολυµερικού υλικού hv Κάτω στρώµα Si 2 2. Έκθεση Κάτω στρώµα Si 2 3. Υγρή Εµφάνιση Si 2 4. Ξηρή Εµφάνιση (πλάσµαοξυγόνου) ιστρωµατική λιθογραφία 5. Μεταφορά σχήµατος (πλάσµα αλογόνου)

7 Απαιτήσεις Λιθογραφικών Υλικών Οµοιόµορφα φίλµς. Χρήση κυρίως γραµµικών πολυµερών λόγω των εµπλοκών τους (entanglements). Επίσης, χρησιµοποιούνται ολιγοµερή, δενδριµερή, κυκλικά πολυµερή, αλλά και ανόργανα υλικά. µοιόµορφη απορρόφηση σ όλοτοπάχοςτουυµενίου. Πρόβληµα στα 157 nm, όχι στα EUV, e-δέσµη, κλπ. Χηµεία αλλαγής διαλυτότητας. Π.χ. στα λιθογραφικά υλικά χηµικής ενίσχυσης όπου συµβαίνουν οξεοκαταλυόµενες αντιδράσεις: επίδραση της διάχυσης οξέος στη διακριτική ικανότητα του υλικού. Ελεγχόµενη εµφάνιση: µετατροπή λανθάνουσας εικόνας σε ανάγλυφη δοµή. Απαραίτητη η εκλεκτικότητα εµφανιστή. Οµοιόµορφος µηχανισµός εµφάνισης, όχι διόγκωση. Αντίσταση στη εγχάραξη: απαραίτητη κατά τη µεταφορά σχήµατος. ύο παράµετροι:ύπαρξη δακτυλίων, αλλά όχι ετεροατόµων.

8 Στρατηγικές Σχεδίασης Λιθογραφικών Υλικών Σχεδίαση νέων λιθογραφικών υλικών: (1) hν Απαραίτητη λόγω µείωσης του µήκους κύµατος έκθεσης (για τη µείωση της κρίσιµης διάστασης δοµών). Υλικά µε λιθογραφικές απαιτήσεις Επιλογή κατάλληλης πορείας αλλαγής διαλυτότητας Υλικά 2 ή 3 συστατικών Πορείες αλλαγής διαλυτότητας: 1. ηµιουργία σταυροδεσµών 2. ιάσπαση βασικής αλυσίδας πολυµερούς (2) (3) ιαλυτό Αδιάλυτο ιαλυτό Αδιάλυτο πολική οµάδα hν µη πολική οµάδα hν hν Αδιάλυτο ιαλυτό Αδιάλυτο ιαλυτό µη πολική οµάδα πολική οµάδα 3. Αλλαγή υδροφιλικότητας πλευρικής οµάδας πολυµερούς Σε πολικό διαλύτη

9 Χαρακτηρισµός Λιθογραφικών Υλικών Φυσικοχηµικός χαρακτηρισµός: Χηµική σύσταση πολυµερούς: 1 H NMR, 13 C NMR MB πολυµερούς: GPC Απορρόφηση, φωτοχηµική διάσπαση φωτ/τή: UV/Vis Αντίδραση αλλαγής διαλυτότητας: FTIR T g, τήξη, αποικοδόµηση πολυµερούς: DSC, PTI (οπτική συµβολοµετρία) Λιθογραφικός χαρακτηρισµός: Προφίλ, διαστάσεις δοµών: SEM, οπτική µικροσκοπία Επιφάνεια υµενίων: AFM Ρυθµός εµφάνισης: DRM (συµβολοµετία laser) Πάχη: ελλειψοµετρία, προφιλοµετρία Καµπύλες αντίθεσης - αντίθεση Κανονικοποιηµένο πάχος Κανονικοποιηµένο πάχος 1,0 1,0 x 0,5 0,0 0 x 0,5 0,0 0 Φωτοπολυµερικό υλικό θετικού τόνου γ x Λογάριθµος δόσης γ ο Φωτοπολυµερικό υλικό αρνητικού τόνου ο x Λογάριθµος δόσης Καµπύλες αντίθεσης

10 Λιθογραφικά Υλικά στα 436, 365 nm DNQ: φωτ/τής, αναστολέας διάλυσης εσµοί Η µεταξύ νεολάκας-dnq [ H CH 2 ] + N 2 Μηχανισµός εµφάνισης σε υδατική βάση CH 3 R Νεολάκα ιαζωναφθοκινόνη (DNQ) H CH [ CH 2 ] + H CH 3 R R N 2 hv R R C H 2 R CH Dissolution rate [ CH 2 CH 3 ] H [ CH 2 ] + N 2 CH 3 R Φωτοχηµεία αλλαγής διαλυτότητας Αλλαγή ρυθµού εµφάνισης

11 Λιθογραφικά Υλικά στα 248 nm Υλικά Χηµικής Ενίσχυσης (Ι) Χηµική ενίσχυση : εισαγωγή το 1980 για υλικά στα 248 nm αργότερα και για υλικά στα 193, 157 nm, EUV, e-δέσµης, κλπ. Χηµική ενίσχυση: φωτοπαραγωγή ενός καταλύτη (οξέος) κατά την έκθεση του υλικού, ο οποίος καταλύει αντιδράσεις αλλαγής διαλυτότητας κατά τη θέρµανση µετά την έκθεση. Το οξύ (Bronsted) δρά ως καταλύτης ή απαρχητής πολ/σµού. Φωτοπαραγωγή οξέος από άλατα σουλφωνίου ή ιωδωνίου S X S + H + X Αντιδράσεις χηµικής ενίσχυσης : (1) Οξεοκαταλυόµενη αλλαγή υδροφιλικότητας πλευρικής οµάδας: t-butyl, t-bc, κετάλες

12 Λιθογραφικά Υλικά στα 248 nm Υλικά Χηµικής Ενίσχυσης (ΙΙ) H [ H + [ + ] ] ] [ H ] [ ] + ] ] [ [ (2) Οξεοκαταλυόµενη δηµιουργία σταυροδεσµών σε φαινολικά πολυµερή µε µελαµίνη µέσω αντιδράσεων transαιθεροποίησης (3) Κατιοντικός πολ/σµός µε απαρχητή το φωτοπαραγόµενο οξύ σε εποξειδικά πολυµερή

13 Λιθογραφικά Υλικά στα 248 nm Υλικά Χηµικής Ενίσχυσης (ΙΙI) Λιθογραφία Χηµικής Ενίσχυσης : 1 επιλέον στάδιο: θέρµανση µετά την έκθεση (PEB) ιάχυση φωτοπαραγόµενου οξέος: σηµαντικός παράγοντας στην διακριτκή ικανότητα του υλικού Θερµοκρασία, διάρκεια του PEB: πολύ σηµαντικές παράµετροι. Πολύπλοκηηκινητικήαντίδρασης αλλαγής διαλυτότητας-διάχυσης οξέος. Καθοριστικός ο χρόνος µεταξύ των σταδίων διεργασίας. Επίδραση στη λιθογραφική συµπεριφορά από ατµοσφαιρικούς µολυντές, κυρίως βάσεις. Λύσεις: t-butyl οµάδα αντί t-bc, πρόσθετα βάσεις στο υλικό Φωτοπολυµερικό υµένιο 1. Eπίστρωση φωτοπολυµερικού υλικού hv Η + Η + 2. Έκθεση - Φωτοχηµική παραγωγή οξέος 3. Θέρµανση - Χηµική ενίσχυση Λιθογραφία θετικού τόνου 4. Εµφάνιση Λιθογραφία αρνητικού τόνου

14 Λιθογραφικά Υλικά στα 193 nm ιακριτική Ικανότητα κάτω των 100 nm (Ι) Κρίσιµη διάσταση λιθογραφίας στα 193 nm: τώρα 130 nm, τάση για 90 nm. Υψηλή απορρόφηση αρωµατικών πολυµερών. Όλα υλικά χηµικής ενίσχυσης. 1. (Μεθ)ακρυλικά πολυµερή: υψηλή ευαισθησία, διακριτική ικανότητα, αλλά όχι αντίσταση εγχάραξης. Ο ρόλος κάθε συστατικού. 2. (Μεθ)ακρυλικά πολυµερή µε κυκλοαλειφατικές πλευρικές οµάδες (α) Μία κυκλοαλειφατική πλευρική οµάδα: όχι ικανοποιητική αντίσταση εγχάραξης (β) Όλες κυκλοαλειφατικές οµάδες τροποποιηµένες: πολύ καλό! (1) TBMA-MMA-MAA (2α) ADMA-TBMA-MMA-MAA (2β) AHNCL-BTCDDA-CTCDDM, 130 nm 1:1 Maeda et al, Jpn. J. Appl. Phys. 40, 7162 (2001)

15 Λιθογραφικά Υλικά στα 193 nm ιακριτική Ικανότητα κάτω των 100 nm (ΙΙ) 3. Πολυολεφίνες: υψηλή αντίσταση εγχάραξης, Ι, αλλά προβλήµατα πρόσφυσης, υψηλά Τ g 4. Στεροειδή: αναστολείς διάλυσης 5. Πολυαρωµατικές ενώσεις: αντίσταση εγχάραξης, απορρόφηση 6. Si-πλευρικές οµάδες: διστρωµατική λιθογραφία, αλλά σοβαρό πρόβληµα αποδόµησης του υλικού (outgassing) και µόλυνσης φακών. (3) ΝΒ-alt-MA (4) t-butyl cholate (5) ανθρακένια (6) SiMA-TBMA

16 Λιθογραφικά Υλικά στα 157 nm (Ι) Κρίσιµη διάσταση λιθογραφίας στα 157 nm: 65 nm Προβλήµατα: (α) υψηλή απορρόφηση: ακόµα καιοιδεσµοί C-C, C-H. Όχι αρωµατικά, αλειφατικά πολυµερή. Μόνο οι δεσµοί C-F, Si- δεν απορροφούν. (β) αποδόµηση υλικού λόγω µεγάλης ενέργειας (7.6 ev) 1. Φθοριωµένα πολυµερή: Προβλήµατα: πρόσφυση, αντίσταση εγχάραξης, µη ελεγχόµενη εµφάνιση, δυσκολία εµφάνισης σε υδατική βάση, ανοµοιογένεια υµενίου, διαχωρισµός φάσεων, επιφανειακή συγκέντρωση (1α) Φθοριωµένα (µεθ)ακρυλικά (1β) Φθοριωµένα συµπολυµερή νορβορνενίου

17 Λιθογραφικά Υλικά στα 157 nm (ΙΙ) 2. Σιλοξάνες-σιλεναµισοξάνες: (α) Σιλοξάνες: καλά λιθογραφικά αποτελέσµατα, αλλά αρνητικού τόνου, χαµηλά Τ g (β) Σιλεναµισοξάνες σκάλας (γ) Σιλεναµισοξάνες κλωβού (PSS) Όχι πρόβληµα αποδόµησης σε σιλοξάνες (2 δεσµοί Si-) και σιλεναµισοξάνες (3 δεσµοί Si-) (2β) Σιλεναµισοξάνη σκάλας υποκατεστηµένη µε οµάδα φθοροκαρβινόλης. 120 nm 1:1 γραµµές Sooriyakumaran et al, Proc. SPIE 4345 (2001) (2γ) (Μεθ)ακρυλικό πολυµερές µε πλευρική οµάδα PSS υποκατεστηµένη µε αιθύλια. 100 nm 1:1 γραµµές Tegou et al, Chem. Mater. 16, 2567 (2004) Bellas et al, J. Vac. Sci. Technol. B, 20, 2902 (2002)

18 Λιθογραφικά Υλικά e- έσµης (Ι) Υψηλότερη διακριτική ικανότητα ( Ι), εκτίµηση τελικής Ι υλικού 1. PMMA: Ι: 10 nm, ανεξάρτητη του ΜΒ αρχικού πολυµερούς Πρόβληµα: xαµηλή ευαισθησία (100 mc/cm 2, 20 kev) Ελεγχόµενη εµφάνιση, παρόλο οργανική 2. ΖΕP520: υψηλή ευαισθησία, Ι, όχι ικανοποιητική αντίσταση εγχάραξης 3. Φουλερένια: πρόσθετα για αύξηση αντίστασης εγχάραξης, π.χ. στο ZEP520 CH 2 CH 3 C CH 2 C CH 3 C n C hv CH 2 CH 3 C CH 2 C CH 3 C n C CH 3 CH 3 CH 3 CH 3 CH 2 CH 3 C CH 2 + CH 3 C n C (2) ΖΕP520: MCA-MS + C, C 2, CH 3, CH 3 (3) Φουλερένιo C60 CH 3 (1) ιάσπαση βασικής αλυσίδας PMMA. 5-7 nm γραµµές (3α) ZEP520 µε φουλερένιο. 30 nm 1:1 γραµµές Ishii et al, Mater. Res. Soc. Symp. Proc. 584, Chen et al, Appl. Phys. Lett. 62, 1499 (1993) 103 (2000)

19 Λιθογραφικά Υλικά e- έσµης (ΙI) 4. Καλιξαρένια: αρνητικού τόνου, ΜΒ<1000, ανάλογο µε φαινολικό ολιµερές ικανοποιητικά υµένια, υψηλή διακριτική ικανότητα (10 nm), ευαισθησία (0.7 µc/cm 2 ) 5. Πολυστυρένιο ολιγοµερές (ΜΒ<1000): Παρόµοια Ι, αλλά µικρότερη ευαισθησία 6. Σιλεναµισοξάνες κλωβού (PSS): (α) PSS υποκατεστηµένη µε Η: αρνητικού τόνου, µοριακό resist, µέγεθος nm (β) PSS πλευρική οµάδα σε (µεθ)ακρυλική αλυσίδα: θετικού τόνου, χηµικής ενίσχυσης, όχι πολύ υψηλή Ι (4) Καλιξαρένιο (6α) PSS υποκατεστηµένη µε Η µηχανισµός αντίδρασης - 15 nm γραµµές Namatsu et al, J. Vac. Sci. Technol. B 16, 69 (1998) (6β) Μεθακρυλικό πολυµερές µε πλευρικές οµάδες PSS και φωτ/τή 180 nm γραµµές Gonsalves et al, Adv. Mater. 13, 703 (2001)

20 Λιθογραφικά Υλικά e- έσµης (ΙII) 7. Τροποποιηµένα φουλερένια: αρνητικού τόνου, µοριακά resists, εναπόθεση µε εξάχνωση 8. Ανόργανα υλικά: αλογονίδια µετάλλου, εναπόθεση µε εξάχνωση 9. Άλλα µοριακά συστήµατα (δενδριµερή, υπερδιακλαδισµένα πολυµερή): πλεονεκτήµατα σε τραχύτητα, Ι, αλλά ρύθµιση απαιτήσεων διεργασίας (εµφάνιση σε υδατική βάση, µηχανική περιστροφή, χρόνος ζωής) 10. Υλικά χηµικής ενίσχυσης οπτικής λιθογραφίας: Ι~100 nm (7) Τροποιηµένο φουλερένιο C60 (TrAF) (8) 5 nm γραµµές LiF(AlF 3 ). 30 kev e-δέσµη Fugita et al, Appl. Phys. Lett. 66, 3065 (1995)

21 Λιθογραφικά Υλικά EUV (13 nm), Ακτίνων-Χ, Ιοντικής έσµης 1. Υλικά στα EUV: Απορρόφηση εξαρτώµενη από ατοµική σύσταση και πυκνότητα υλικού Ι~50 nm Κύρια σηµεία: (α) µείωση πάχους υµενίου: οµοιογένεια, πρόσφυση (β) µοριακό µέγεθος υλικού: επίδραση σε Ι (γ) µηχανισµός αλλαγής διαλυτότητας: µήπως όχι χηµικής ενίσχυσης ; 2. Υλικά ακτίνων-χ: Χρήση λιθ. υλικών οπτικής λιθογραφίας, e-δέσµης, π.χ. PMMA Παρόµοια συµπεριφορά λιθ. υλικών EUV και ακτίνων-χ 3. Υλικά ιοντικής δέσµης: ευαισθησία

22 Λιθογραφικά Υλικά για Μη-Συµβατικές Λιθογραφίες 1. ηµιουργία δοµών µεγάλου ύψους/πλάτος Πολυµερές: µίγµα µερικώς υδρογονωµένου PHS µε εποξειδικόπολυµερές Φωτ/τής: άλας σουλφωνίου ή τετραϋδροθειοφαινίου Γραµµές πάχους 60 µm, πλάτους 36 µm (σχέδιο 24 µm L/S) Chatzichristidi et al, J. Vac. Sci. Technol. B 20, 2968 (2002) Chatzichristidi et al, Microelectron. Eng , 729 (2002) Raptis et al, J. Photopol. Sci. Technol. 14, 445 (2001) Γραµµές πάχους 35 µm, πλάτους 10 µm (σχέδιο 5µm L/S)

23 2. Λιθογραφία εύπλαστων υλικών Μικροδοµές µονοµοριακού στρώµατος δεκαεξανοθειόλης (HDT) παρασκευασµένες µε λιθογραφία εύπλαστων υλικών Xia et al, Angew. Chem. Int. Ed. 37, 550 (1998) Λιθογραφία εύπλαστων υλικών. Ελαστοµερική σφραγίδα (PDMS) εµβαπτίζεται σε µελάνι και δηµιουργεί ένα µονοµοριακό στρώµα (SAM) πάνω στην επιφάνεια. Michel et al, J. Res. Dev. 45, 697 (2001) Χρήση λιθογραφίας εύπλαστων υλικών στη σχηµατοποίηση επιστρώσεων βιοµορίων: Εύχρηστη, φτηνή µέθοδος Περιορισµός σε κρίσιµη διάστασηδοµών και αριθµό σχηµατοποιηµένων βιοµορίων

24 3. Σχηµατοποίηση επιστρώσεων βιοµορίων (Ι) 1. Επίστρωση λιθογραφικού υλικού 2. Έκθεση (µε µάσκα) 3. Εµφάνιση 4. Εναπόθεση πρώτης δραστικής πρωτεΐνης 5. Εναπόθεση αδρανούς πρωτεΐνης 6. Έκθεση (µε µάσκα) 7. Εµφάνιση Βιοσυµβατές απαιτήσεις λιθογραφίας: Θέρµανση <50 ο C Εµφάνιση σε υδατική βάση TMAH <2.6x10-3 M Έκθεση σε λ >300 nm S S + SbF Εναπόθεση δεύτερης δραστικής πρωτεΐνης SbF 6 S S S SbF 6 9. Έκθεση (χωρίς µάσκα) 10. Εµφάνιση 11. Εναπόθεση αδρανούς πρωτεΐνης Λιθογραφία φωτοπολυµερικού υλικού σε βιοσυµβατές συνθήκες. Παραλλαγή της λιθογραφίας αποκόλλησης. Douvas et al, Biosens. Bioelectron. 17, 269 (2002) Φωτ/τής: µίγµα αλάτωνσουλφωνίου CH3 [ CH2 C ] [ CH2 C ] [ CH2 C ] [ CH2 C ] x y z H w H CH3 CH3 CH3 C CH3 CH3 (Μεθ)ακρυλικό τετραπολυµερές: HEMA-IBMA-TBMA-AA H

25 3. Σχηµατοποίηση επιστρώσεων βιοµορίων (ΙΙ) M γ G Gα M γg- FITC B-BSA Ανίχνευση σχηµατοποιηµένων επιστρώσεων 2 ενεργών πρωτεϊνών (MγG, B-BSA) µε αντίστοιχες φθοροεπισηµασµένες πρωτεϊνες (GαΜγG-FITC, S-RP). H αδρανής πρωτεϊνη BSA δεσµεύει τις ελεύθερες θέσεις δέσµευσης της επιφάνειας. S-RP BSA 10 µm γραµµές γ-σφαιρίνης ποντικού (MγG, πράσινες) και οροαλβουµίνης βοός (µαύρες) 17.5 µm γραµµές γ-σφαιρίνης ποντικού (MγG, πράσινες) και βιοτινυλιωµένης οροαλβουµίνης βοός (B-BSA, κόκκινες) Diakoumakos et al, Microelectron. Eng , 819 (2002) Douvas et al, J. Vac.. Sci. Technol. B 19, 2820 (2001)

26 4. Αυτοοργάνωση (I) Μορφολογίες ενός γραµµικού ΑΒ κατάσυστάδες συµπολυµερούς (BCP): σφαίρες, κύλινδροι, διπλό γυροειδές, διπλό διαµάντι, λαµέλες. Μορφολογίες ενός γραµµικού ΑΒC κατάσυστάδες τριπολυµερούς. Μεγάλος αριθµός µορφολογιών εξαρτώµενος από ακολουθία, σύσταση και ΜΒ συστάδων. Bates et al, Phys. Today 52, 32 (1999)

27 4. Αυτοοργάνωση (IΙ) Μεσοπορώδες πυριτικό υµένιο παρασκευασµένο µε χρήση αµφίφιλου BCP ως παράγοντα ελέγχου δοµής. (α) Οργανωµένη εξαγωνική συστοιχία κυλινδρικών συσσωµατωµάτων που βλέπεται από το τέλος, (β) εξαγωνικές συστοιχίες συσσωµατωµάτων που βλέπονται από πλάγια. Χρησιµοποιείται το κατάσυστάδες τριπολυµερές ΕΟ-P-E (E: αιθυλενοξείδιο, P: προπυλενοξείδιο). Τα υδατικά πυριτικά κατιόντα κατανέµονται στις υδρόφιλες περιοχές του αυτοοργανωµένου σχεδίου και ακόλουθος πολυµερισµός σε πήγµα παράγει ένα πυκνά διασταυρωµένο πυριτικό δίκτυο σχηµατοποιηµένο όπως ακριβώς το αυτοοργανωµένο σχέδιο BCP. Melosh et al, Macromolecules 32, 4332 (1999)

28 4. Αυτοοργάνωση (IΙI) Κατασκευή υψηλής πυκνότητας νανοσυρµάτων (nanowires). (α) Ένα ασύµµετρο κατά-συστάδες συµπολυµερές PS-PMMA θερµαίνεται στη θερµοκρασία Τ g του συµπολυµερούς µεταξύ δύο ηλεκτροδίων υπό εφαρµοζόµενο ηλεκτρικό πεδίο, σχηµατίζοντας µία εξαγωνική συστοιχία κυλίνδρων κατευθυνόµενων κάθετα στην επιφάνεια του υµενίου. (β) Μετά την αποµάκρυνση του µικρότερου συστατικού, ένα νανοπορώδες υµένιο σχηµατίζεται. (γ) Με ηλεκτροεναπόθεση, νανοσύρµατα αναπτύσσονται µέσα στο πορώδες περίγραµµα, σχηµατίζοντας µία συστοιχία νανοσυρµάτων µέσα σε πολυµερική µήτρα. Thurn-Albrecht et al, Science 290, 2126 (1999)

29 4. Αυτοοργάνωση (IV) Μέθοδοι ελέγχου των αυτοοργανωµένων µικροδοµών των PCBs: µηχανικές τάσεις διαφορά θερµοκρασίας ηλεκτρικό πεδίο επιφανειακή τάση πάχος, υπόστρωµα αρχιτεκτονική, κρυστάλλωση ρυθµός εξάτµισης διαλύτη Εφαρµογές των BCPs στην νανοτεχνολογία σχεδιοποιηµένα υποστρώµατα (λιθογραφία) Park et al, Polymer 44, 6725 (2003)

30 Συµπεράσµατα Η έρευνα σε µικρο-, νανοϋλικά στο Ινστ. Μικροηλεκτρονικής αφορά: Λιθογραφικά υλικά στα 193, 157 nm, EUV, e-δέσµης Λιθογραφικά υλικά για µη-συµβατικές λιθογραφίες: (α) ηµιουργία δοµών µεγάλου ύψους/πλάτος (β) Σχηµατοποίηση επιστρώσεων βιοµορίων (γ) Αυτοοργάνωση Καλό καλοκαίρι!!

Υμένιο Φωτοπολυμερούς Δισκίο Πυριτίου. Έκθεση μέσω μάσκας. Εμφάνιση του φωτοπολυμερικού υλικού

Υμένιο Φωτοπολυμερούς Δισκίο Πυριτίου. Έκθεση μέσω μάσκας. Εμφάνιση του φωτοπολυμερικού υλικού Λιθογραφικά Υλικά Υμένιο Φωτοπολυμερούς Δισκίο Πυριτίου Έκθεση μέσω μάσκας Εμφάνιση του φωτοπολυμερικού υλικού Λιθογραφία Θετικού Τόνου Λιθογραφία Αρνητικού Τόνου Τρανζίστορ Ιδιότητες Λιθογραφικών Υλικών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 4 η. Λιθογραφία θετικού τόνου με συμβατικό φωτοευαίσθητο υλικό. Σκοπός

ΑΣΚΗΣΗ 4 η. Λιθογραφία θετικού τόνου με συμβατικό φωτοευαίσθητο υλικό. Σκοπός ΑΣΚΗΣΗ 4 η. Λιθογραφία θετικού τόνου με συμβατικό φωτοευαίσθητο υλικό. Σκοπός Οπτική λιθογραφία είναι η διαδικασία αποτύπωσης ενός σχεδίου από μία μάσκα σε μία επιφάνεια καλυμμένη με φωτοευαίσθητο υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Προχωρηµένη Ανόργανη Χηµεία - Εργαστηριακές Ασκήσεις

Προχωρηµένη Ανόργανη Χηµεία - Εργαστηριακές Ασκήσεις Γ. Κακάλη, Αν. Καθ. Ε.Μ.Π. Α. Γάκη, Χηµ. Μηχ. ΕΜΠ Προχωρηµένη Ανόργανη Χηµεία - Εργαστηριακές Ασκήσεις ΑΣΚΗΣΗ 6 Παρασκευή ασβεσταργιλικών ενώσεων µε τη µέθοδο πολυµερισµού αρχικών διαλυµάτων και τη χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές των Laser στην Φ/Β τεχνολογία: πιο φτηνό ρεύμα από τον ήλιο

Εφαρμογές των Laser στην Φ/Β τεχνολογία: πιο φτηνό ρεύμα από τον ήλιο Εφαρμογές των Laser στην Φ/Β τεχνολογία: πιο φτηνό ρεύμα από τον ήλιο Μιχάλης Κομπίτσας Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Θεωρ./Φυσικής Χημείας (www.laser-applications.eu) 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ 1.

Διαβάστε περισσότερα

Ανθεκτικότητα Υλικών και Περιβάλλον

Ανθεκτικότητα Υλικών και Περιβάλλον Ανθεκτικότητα Υλικών και Περιβάλλον Ν. Μ. Μπάρκουλα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Δρ. Μηχ/γος Μηχανικός 1 Τι είναι: Περίγραμμα Μαθήματος Επιλογής Μάθημα Επιλογής στο 9ο Εξάμηνο του ΤΜΕΥ Με τι ασχολείται: Με την

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΆ ΥΛΙΚΆ. 1. Παρασκευή Στηριγμένων Καταλυτών. 2. Χαρακτηρισμός Καταλυτών

ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΆ ΥΛΙΚΆ. 1. Παρασκευή Στηριγμένων Καταλυτών. 2. Χαρακτηρισμός Καταλυτών ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΆ ΥΛΙΚΆ 1. Παρασκευή Στηριγμένων Καταλυτών 2. Χαρακτηρισμός Καταλυτών Παρασκευή Στηριγμένων Καταλυτών Τεχνικές Εμποτισμού Ξηρός Εμποτισμός Υγρός Εμποτισμός Απλός Εμποτισμός Εναπόθεση - Καθίζηση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ Β. Κανελλόπουλος, Γ. οµπάζης, Χ. Γιαννουλάκης και Κ. Κυπαρισσίδης Τµήµα Χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ: Τεχνολογία Κατασκευής Ολοκληρωµένων Κυκλωµάτων

ΑΡΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ: Τεχνολογία Κατασκευής Ολοκληρωµένων Κυκλωµάτων ΑΡΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ: Τεχνολογία Κατασκευής Ολοκληρωµένων Κυκλωµάτων Required Text: Microelectronic Devices, Keith Leaver (6 th Chapter) Τεχνολογία Κατασκευής Ολοκληρωµένων Κυκλωµάτων Si SiO 2

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Περιληπτική θεωρητική εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Περιληπτική θεωρητική εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Περιληπτική θεωρητική εισαγωγή α) Τεχνική zchralski Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη τεχνική ανάπτυξης μονοκρυστάλλων πυριτίου (i), αρίστης ποιότητας,

Διαβάστε περισσότερα

Κατασκευή ολοκληρωµένων κυκλωµάτων και Κανόνες Σχεδίασης

Κατασκευή ολοκληρωµένων κυκλωµάτων και Κανόνες Σχεδίασης 3 η Θεµατική Ενότητα : Κατασκευή ολοκληρωµένων κυκλωµάτων και Κανόνες Σχεδίασης Επιµέλεια διαφανειών:. Μπακάλης Κατασκευή δίσκου πυριτίου Κατασκευή ICs και Κανόνες Σχεδίασης 2 Κατασκευή ολοκληρωµένων κυκλωµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Υδροφοβικές-Υδροφιλικές ιδιότητες και εφαρµογές (διαφάνειες από τις παραδόσεις)

Υδροφοβικές-Υδροφιλικές ιδιότητες και εφαρµογές (διαφάνειες από τις παραδόσεις) Υδροφοβικές-Υδροφιλικές ιδιότητες και εφαρµογές (διαφάνειες από τις παραδόσεις) Ανασκόπηση υδροφιλικής-υδροφοβικής ιδιότητας Η λιθογραφία είναι µια διαδικασία εκτύπωσης, που βασίζεται στην φυσική εγγενή

Διαβάστε περισσότερα

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1 Θρεπτικές ύλες Τι καλούµε θρεπτικές ύλες; Ποιες είναι; Τρόφιµα Τι καλούµε τρόφιµο; Χηµεία Τροφίµων Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή Προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν τρόφιµο; 2

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ (1) Αφορά ετερογενείς ισορροπίες µεταξύ δυσδιάλυτων ηλεκτρολυτών και των ιόντων τους σε κορεσµένα

Διαβάστε περισσότερα

Αντιδράσεις Πολυμερών

Αντιδράσεις Πολυμερών Αντιδράσεις Πολυμερών Αντιδράσεις Μετατροπής Πολυμερών Αντιδράσεις που αφορούν την κυρία αλυσίδα Αντιδράσεις που αφορούν πλευρικές ομάδες R Αντιδράσεις τελικής ομάδας X R X Y Αντιδράσεις Κύριας Αλυσίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΛΕΠΤΩΝ ΥΜΕΝΙΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΩΜΕΝΟΥ ΠΥΡΙΤΙΟΥ (Si:H) ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV/VIS)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΛΕΠΤΩΝ ΥΜΕΝΙΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΩΜΕΝΟΥ ΠΥΡΙΤΙΟΥ (Si:H) ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV/VIS) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΛΕΠΤΩΝ ΥΜΕΝΙΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΩΜΕΝΟΥ ΠΥΡΙΤΙΟΥ (Si:H) ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV/VIS) Γ. Αλεξίου, Β. Περδικάρη, Π. Δημητρακέλλης, Ε. Φάρσαρη, Α. Καλαμπούνιας, Ε.Αμανατίδης και Δ.Ματαράς

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η υγρή εκχύλιση βρίσκει εφαρμογή όταν. Η σχετική πτητικότητα των συστατικών του αρχικού διαλύματος είναι κοντά στη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΤHΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΙΑΣΠΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ V 2 O 5 ΚΑΙ TΩΝ ΠΡΟ ΡΟΜΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΥΤΟΥ ΣΤΗΡΙΓΜΕΝΩΝ ΣΕ TiΟ 2

ΜΕΛΕΤΗ ΤHΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΙΑΣΠΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ V 2 O 5 ΚΑΙ TΩΝ ΠΡΟ ΡΟΜΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΥΤΟΥ ΣΤΗΡΙΓΜΕΝΩΝ ΣΕ TiΟ 2 ΜΕΛΕΤΗ ΤHΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΙΑΣΠΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ V 2 O 5 ΚΑΙ TΩΝ ΠΡΟ ΡΟΜΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΥΤΟΥ ΣΤΗΡΙΓΜΕΝΩΝ ΣΕ TiΟ 2 Λ. Ναλµπαντιάν Ινστιτούτο Τεχνικής Χηµικών ιεργασιών, ΕΚΕΤΑ, Τ.Θ. 361, 57001, Θέρµη,Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

Εκχύλιση Υποβοηθούμενη από Μικροκύματα. Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής

Εκχύλιση Υποβοηθούμενη από Μικροκύματα. Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής Micro-Wave Assisted Extraction, MWAE Πέτρος Ταραντίλης- Αναπληρωτής καθηγητής Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής Συμβατικές τεχνικές εκχύλισης μειονεκτήματα: 1. Απαιτούν μεγάλο όγκο οργανικού διαλύτη

Διαβάστε περισσότερα

22 ος Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισµός Χηµείας (για την 40 η ICHO) Εξεταστέα ύλη (από το ΥΠΕΠΘ)

22 ος Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισµός Χηµείας (για την 40 η ICHO) Εξεταστέα ύλη (από το ΥΠΕΠΘ) 22 ος Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισµός Χηµείας (για την 40 η ICHO) Εξεταστέα ύλη 2007-2008 (από το ΥΠΕΠΘ) Οι µαθητές της Β τάξης του Ενιαίου Λυκείου και των ΕΠΑ.Λ. εξετάζονται σε θέµατα σχετικά µε την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΕΔΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ. αρχικό υλικό. *στάδια επίπεδης τεχνολογίας. πλακίδιο Si. *ακολουθία βημάτων που προσθέτουν ή αφαιρούν υλικά στο πλακίδιο Si

ΕΠΙΠΕΔΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ. αρχικό υλικό. *στάδια επίπεδης τεχνολογίας. πλακίδιο Si. *ακολουθία βημάτων που προσθέτουν ή αφαιρούν υλικά στο πλακίδιο Si ΕΠΙΠΕΔΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ αρχικό υλικό + *στάδια επίπεδης τεχνολογίας πλακίδιο Si *ακολουθία βημάτων που προσθέτουν ή αφαιρούν υλικά στο πλακίδιο Si οξείδωση εναπόθεση διάχυση φωτολιθογραφία φωτοχάραξη Παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ο αριθμός Avogadro, N A, L = 6,022 10 23 mol -1 η σταθερά Faraday, F = 96 487 C mol -1 σταθερά αερίων R = 8,314 510 (70) J K -1 mol -1 = 0,082 L atm mol -1 K -1 μοριακός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΕΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΕΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΧΑΤΖΗΣΤΑΥΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΕΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ. Σκοπός της παρούσας έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

τραχύτητα των σωματιδίων δεν είχε μέχρι τώρα μελετηθεί σε σημαντικό βαθμό στη βιβλιογραφία. Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει μετρήσεις μορφολογίας,

τραχύτητα των σωματιδίων δεν είχε μέχρι τώρα μελετηθεί σε σημαντικό βαθμό στη βιβλιογραφία. Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει μετρήσεις μορφολογίας, Περίληψη Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής, υπό τον τίτλο Διεπιφανειακές αλληλεπιδράσεις και μοριακή δυναμική σε οργανικά-ανόργανα νανοσύνθετα πολυμερικά υλικά, είναι η συστηματική μελέτη

Διαβάστε περισσότερα

ιδάσκων: Λευτέρης Λοιδωρίκης Π1 0-7146

ιδάσκων: Λευτέρης Λοιδωρίκης Π1 0-7146 Φωτονικά Υλικά ιδάσκων: Λευτέρης Λοιδωρίκης Π1 0-7146 Τεχνολογίες φωτός σήμερα Το φώς έχει εισχωρήσει προ πολλού στη ζωή μας Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία Καλύπτει πολύ μεγάλο φάσμα Συστατικά τεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

7. ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ

7. ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 7-1 7. ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 7.1. ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ιάφοροι διαλύτες µπορούν να επιφέρουν φυσικές αλλαγές όταν επιδρούν σε διάφορα πολυµερή. Αυτές οι αλλαγές είναι το αποτέλεσµα της αντίδρασης

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακός Χαρακτηρισμός Πολυμερών

Μοριακός Χαρακτηρισμός Πολυμερών Μοριακός Χαρακτηρισμός Πολυμερών Μοριακό Βάρος Πολυμερών Υψηλά όχι ακριβή ΜΒ λόγω τυχαιότητας πολυμερισμού Μίγμα αλυσίδων με διαφορετικό μήκος Μέσο ΜΒ ή κατανομή ΜΒ Βαθμός Πολυμερισμού (DP) = MB πολυμερούς

Διαβάστε περισσότερα

1. Ανιοντικός Πολυμερισμός

1. Ανιοντικός Πολυμερισμός . Ανιοντικός Πολυμερισμός.. Γενικά Ο έλεγχος της μακρομοριακής δομής έχει αποκτήσει εξαιρετικό ακαδημαϊκό και βιομηχανικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Το ενδιαφέρον αυτό προέρχεται αφενός μεν από τη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ Εισαγωγή ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ Το γαλβανικό κελί (γαλβανική διάβρωση) είναι μια ηλεκτροχημική αντίδραση οξείδωσης-αναγωγής (redox), η οποία συμβαίνει όταν δύο ανόμοια μέταλλα

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες

Χημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες Χημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες Σε πολλές χημικές αντιδράσεις, οι ταχύτητές τους επηρεάζονται από κάποια συστατικά τα οποία δεν είναι ούτε αντιδρώντα ούτε προϊόντα. Αυτά τα υλικά

Διαβάστε περισσότερα

Οι περισσότεροι μονοτοιχωματικοί νανοσωλήνες έχουν διάμετρο περί του 1 νανομέτρου (υπενθυμίζεται ότι 1nm = 10 Å).

Οι περισσότεροι μονοτοιχωματικοί νανοσωλήνες έχουν διάμετρο περί του 1 νανομέτρου (υπενθυμίζεται ότι 1nm = 10 Å). 1 2 Οι περισσότεροι μονοτοιχωματικοί νανοσωλήνες έχουν διάμετρο περί του 1 νανομέτρου (υπενθυμίζεται ότι 1nm = 10 Å). Οι πολυτοιχωματικοί νανοσωλήνες άνθρακα αποτελούνται από δύο ή περισσότερους ομοαξονικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΙΑΚΡΙΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ

ΝΕΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΙΑΚΡΙΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙ: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΝΕΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΙΑΚΡΙΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ Ι ΑΚΤΟΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή Σε Ολοκληρωµένα Κυκλώµατα (Microchips) Αναλογικά ή Ψηφιακά Κυκλώµατα;

Εισαγωγή Σε Ολοκληρωµένα Κυκλώµατα (Microchips) Αναλογικά ή Ψηφιακά Κυκλώµατα; Εισαγωγή Σε Ολοκληρωµένα Κυκλώµατα (Microchips) ρ. Ιούλιος Γεωργίου Further Reading Texts: Design of Analog CMOS Integrated Circuits Behzad Razavi Microelectronic Circuits, Sedra & Smith Αναλογικά ή Ψηφιακά

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία και Τεχνολογία Υλικών

Χημεία και Τεχνολογία Υλικών Χημεία και Τεχνολογία Υλικών Σύνθεση στερεών καταλυτών Χρήστος Κορδούλης Καταλύτες Σώματα που επιταχύνουν επιθυμητές χημικές αντιδράσεις χωρίς τα ίδια να καταναλώνονται Καταλυτικός Μετατροπέας 2 CO + O

Διαβάστε περισσότερα

ρ ε υ ν α Οι ανάγκες για ενέργεια παγκοσμίως αυξάνονται συνεχώς και εκτιμάται ότι θα διπλασιασθούν

ρ ε υ ν α Οι ανάγκες για ενέργεια παγκοσμίως αυξάνονται συνεχώς και εκτιμάται ότι θα διπλασιασθούν Οργανικά Φωτοβολταϊκά Τμήμα Ηλεκτρολογίας & Κέντρο Τεχνολογίας Υλικών και Λέιζερ, ΤΕΙ Κρήτης των Δρ. Εμμανουήλ Κουδουμά, Δρ. Εμμανουηλ Κυμάκη Οι ανάγκες για ενέργεια παγκοσμίως αυξάνονται συνεχώς και εκτιμάται

Διαβάστε περισσότερα

Nανοσωλήνες άνθρακα. Ηλεκτρονική δομή ηλεκτρικές ιδιότητες. Εφαρμογές στα ηλεκτρονικά

Nανοσωλήνες άνθρακα. Ηλεκτρονική δομή ηλεκτρικές ιδιότητες. Εφαρμογές στα ηλεκτρονικά Nανοσωλήνες άνθρακα Ηλεκτρονική δομή ηλεκτρικές ιδιότητες Εφαρμογές στα ηλεκτρονικά Νανοσωλήνες άνθρακα ιστορική αναδρομή Από το γραφίτη στους Νανοσωλήνες άνθρακα Στο γραφίτη τα άτομα C συνδέονται ισχυρά

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Υλικών ΙΙ (Κεραμικά & Σύνθετα Υλικά)

Εργαστήριο Υλικών ΙΙ (Κεραμικά & Σύνθετα Υλικά) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Υλικών ΙΙ (Κεραμικά & Σύνθετα Υλικά) Πορώδη Κεραμικά Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Σ. Αγαθόπουλος, Καθ. Δ. Γουρνής, Καθ. Μ. Καρακασίδης Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Συμπύκνωση Τι είναι η συμπύκνωση Είναι η διαδικασία με την οποία απομακρύνουμε μέρος της υγρασίας του τροφίμου, αφήνοντας όμως αρκετή ώστε αυτό να παραμένει ρευστό (> 20-30%). Εφαρμόζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ

6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 6-1 6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 6.1. ΙΑ ΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Πολλές βιοµηχανικές εφαρµογές των πολυµερών αφορούν τη διάδοση της θερµότητας µέσα από αυτά ή γύρω από αυτά. Πολλά πολυµερή χρησιµοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΞΗΡΑΝΣΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΜΕ ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ- ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΙΚΗ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

ΞΗΡΑΝΣΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΜΕ ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ- ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΙΚΗ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΞΗΡΑΝΣΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΜΕ ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ- ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΙΚΗ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ & ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΙΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Σ. Παπαγεωργίου Καθ. Εφαρμογών Κοσμητολογίας Τμήμα Αισθητικής & Κοσμητολογίας, ΤΕΙ Αθήνας ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΝΙΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ

ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΝΙΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΝΙΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ Η πρώτη ύλη με τη μορφή σωματιδίων (κόνεως) μορφοποιείται μέσα σε καλούπια, με μηχανισμό που οδηγεί σε δομική διασύνδεση των σωματιδίων με πρόσδοση θερμότητας.

Διαβάστε περισσότερα

5012 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη

5012 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη NP 0 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη CH CH + H H S + CH CH C H 6 C 7 H 6 C 9 H 8 C H (0.) (8.) (98.) (80.) (60.) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση 1: Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα διάλυσης µιας ουσίας

Εργαστηριακή άσκηση 1: Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα διάλυσης µιας ουσίας Στόχοι ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Θεµατικές Ενότητες ( ιατιθέµενος χρόνος) Εργαστηριακές ασκήσεις Ενδεικτικές δραστηριότητες να αναγνωρίζουν τη χρησιµότητα της χηµείας σε διάφορους τοµείς της καθηµερινής ζωής, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Πολυμερισμός Προσθήκης

Πολυμερισμός Προσθήκης Είδη Πολυμερισμού 1 Πολυμερισμός Προσθήκης Ελευθέρων Ριζών: Ενεργό Κέντρο ελεύθερη Ρίζα. Ανιοντικός Ενεργό Κέντρο Ανιόν - X + Κατιοντικός Ενεργό κέντρο κατιόν + Y - 2 Ιοντικοί Πολυμερισμοί Ανιοντικός Πολυμερισμός

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Για κάθε αέριο υπάρχουν μηχανισμοί παραγωγής και καταστροφής Ρυθμός μεταβολής ενός αερίου = ρυθμός παραγωγής ρυθμός καταστροφής Όταν: ρυθμός παραγωγής = ρυθμός καταστροφής

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίµων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή

Συσκευασία Τροφίµων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή Συσκευασία Τροφίµων Πλαστική Συσκευασία Εισαγωγή «Πλαστικά» γιατί πλάθονται σε οποιοδήποτε σχήµα Τα πολυµερή είναι οργανικές ενώσεις το µόριο των οποίων σχηµατίζεται από την επανάληψη µιας ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Πολικοί Ομοιοπολικοί Δεσμοί & Διπολικές Ροπές 2 Όπως έχει

Διαβάστε περισσότερα

πρωτεϊνες νουκλεϊκά οξέα Βιολογικά Μακρομόρια υδατάνθρακες λιπίδια

πρωτεϊνες νουκλεϊκά οξέα Βιολογικά Μακρομόρια υδατάνθρακες λιπίδια πρωτεϊνες νουκλεϊκά οξέα Βιολογικά Μακρομόρια υδατάνθρακες λιπίδια Περιγραφή μαθήματος Επανάληψη σημαντικών εννοιών από την Οργανική Χημεία Χημική σύσταση των κυττάρων Μονοσακχαρίτες Αμινοξέα Νουκλεοτίδια

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΣΚΟΡΠΙΣΤΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΣΠΡΕΙ. Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004

ΙΑΣΚΟΡΠΙΣΤΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΣΠΡΕΙ. Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004 ΙΑΣΚΟΡΠΙΣΤΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΣΠΡΕΙ Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004 Αρχή ιασκορπισµού ιασκορπισµός είναι η σταγονοποίηση των υγρών καυσίµων µε ελεγχόµενο τρόπο και σε καθορισµένο

Διαβάστε περισσότερα

Νανοτεχνολογία και Ηλεκτρονική Μικροσκοπία

Νανοτεχνολογία και Ηλεκτρονική Μικροσκοπία ΕΚΕΦΕ ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Ινστιτούτο Επιστήµης Υλικών Νανοτεχνολογία και Ηλεκτρονική Μικροσκοπία Ν. Μπούκος Αυτός ο κόσµος ο µικρός, ο µέγας. Περίγραµµα Εισαγωγή - Κίνητρα Νανοτεχνολογία Σχέση παρασκευής-µικροδοµήςιδιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD ΑΣΚΗΣΗ 2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΙΠΩΝ & ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD Εργαστήριο Μικροβιολογίας Τροφίµων, Βιοτεχνολογίας και Υγιεινής, Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Λίπη & έλαια (Λιπίδια)

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών.

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών. 1. ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η εκχύλιση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες τεχνικές διαχωρισμού και βασίζεται στην ισορροπία κατανομής μιας ουσίας μεταξύ δύο φάσεων, που αναμιγνύονται ελάχιστα μεταξύ τους. Η ευρύτητα στη

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι έρευνας ορυκτών και πετρωμάτων

Μέθοδοι έρευνας ορυκτών και πετρωμάτων Μέθοδοι έρευνας ορυκτών και πετρωμάτων Μάθημα 11 ο Διαφορική θερμική ανάλυση (DTA) Διδάσκων Δρ. Αδαμαντία Χατζηαποστόλου Τμήμα Γεωλογίας Πανεπιστημίου Πατρών Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 Ύλη 11 ου μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηρισμός και μοντέλα τρανζίστορ λεπτών υμενίων βιομηχανικής παραγωγής: Τεχνολογία μικροκρυσταλλικού πυριτίου χαμηλής θερμοκρασίας

Χαρακτηρισμός και μοντέλα τρανζίστορ λεπτών υμενίων βιομηχανικής παραγωγής: Τεχνολογία μικροκρυσταλλικού πυριτίου χαμηλής θερμοκρασίας Χαρακτηρισμός και μοντέλα τρανζίστορ λεπτών υμενίων βιομηχανικής παραγωγής: Τεχνολογία μικροκρυσταλλικού πυριτίου χαμηλής θερμοκρασίας Υποψήφιος Διδάκτορας: Α. Χατζόπουλος Περίληψη Οι τελευταίες εξελίξεις

Διαβάστε περισσότερα

Νανο-τεχνολογία. Νανο-Επιστήμη. Προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω

Νανο-τεχνολογία. Νανο-Επιστήμη. Προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω Νανο-τεχνολογία Ο σχεδιασμός, ο χαρακτηρισμός, η παραγωγή και η εφαρμογή των δομών, συσκευών και συστημάτων, ελέγχοντας τη μορφή και το μέγεθος σε κλίμακα νανόμετρου Νανο-Επιστήμη Η μελέτη των φαινομένων

Διαβάστε περισσότερα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα Αιωρήματα & Γαλακτώματα Εαρινό εξάμηνο Ακ. Έτους 2014-15 Μάθημα 2ο 25 February 2015 Αιωρήματα Γαλακτώματα 1 Παρασκευή αιωρημάτων Οι μέθοδοι παρασκευής αιωρημάτων κατατάσσονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΩΤΟΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ & ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΗΣ

Η ΦΩΤΟΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ & ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΗΣ Η ΦΩΤΟΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ & ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΗΣ προσέγγιση top down στην κατασκευή νανοδομών Ε. Κ. Παλούρα Φυσική επιφανειών & εφαρμογές 2014 1 ΦΩΤΟΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ Για την κατασκευή διατάξεων, π.χ. τρανζίστορ, απαιτείται

Διαβάστε περισσότερα

Διατάξεις ημιαγωγών. Δίοδος, δίοδος εκπομπής φωτός (LED) Τρανζίστορ. Ολοκληρωμένο κύκλωμα

Διατάξεις ημιαγωγών. Δίοδος, δίοδος εκπομπής φωτός (LED) Τρανζίστορ. Ολοκληρωμένο κύκλωμα Δίοδος, δίοδος εκπομπής φωτός (LED) Διατάξεις ημιαγωγών p n Άνοδος Κάθοδος Δ. Γ. Παπαγεωργίου Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Άνοδος Κάθοδος dpapageo@cc.uoi.gr http://pc64.materials.uoi.gr/dpapageo

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπίδραση ρύπων εδάφους

Αλληλεπίδραση ρύπων εδάφους Αλληλεπίδραση ρύπων εδάφους Παρουσίαση 1 από 4 Περιεχόμενα 1) Kίνητρο μελέτης αλληλεπίδρασης 2) Έννοιες και όροι 3) Προαπαιτούμενα από φυσικοχημεία & εδαφομηχανική Πώς κατανέμεται ο ρύπος στις εδαφικές

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της μεθόδου: MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

Αρχή της μεθόδου: MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΕΚΧΥΛΙΣΗ MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Αρχή της μεθόδου: Η μέθοδος στηρίζεται στις διαφορετικές διαλυτότητες των ουσιών σε δύο μη μιγνυομένους διαλύτες Δρα. Κουκουλίτσα Αικατερίνη Χημικός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21 / 09 /2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21 / 09 /2014 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21 / 09 /2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

Λιθογραφία ιαλύµατα ύγρανσης

Λιθογραφία ιαλύµατα ύγρανσης Λιθογραφία ιαλύµατα ύγρανσης Τα διαλύµατα ύγρανσης χρησιµοποιούνται σε µία εκτυπωτική µηχανή offset για να εµποδίζουν την προσκόλληση της µελάνης στα µη εµφανισµένα σηµεία της µεταφοράς. Ένα διάλυµα ύγρανσης

Διαβάστε περισσότερα

3002 Προσθήκη βρωµίου στο φουµαρικό οξύ προς mesoδιβρωµοηλεκτρικό

3002 Προσθήκη βρωµίου στο φουµαρικό οξύ προς mesoδιβρωµοηλεκτρικό 32 Προσθήκη βρωµίου στο φουµαρικό οξύ προς mesoδιβρωµοηλεκτρικό όξύ H HOOC COOH H Br 2 HOOC H Br Br H COOH C 4 H 4 O 4 (116.1) (159.8) C 4 H 4 Br 2 O 4 (275.9) Βιβλιογραφία A. M. McKenzie, J. Chem. Soc.,

Διαβάστε περισσότερα

C. J. Pedersen: Οργανικός Χημικός στην DuPont - από τους ελάχιστους επιστήμονες που έχουν πάρει Nobel χωρίς να έχουν διδακτορικό δίπλωμα.

C. J. Pedersen: Οργανικός Χημικός στην DuPont - από τους ελάχιστους επιστήμονες που έχουν πάρει Nobel χωρίς να έχουν διδακτορικό δίπλωμα. 1 2 3 C. J. Pedersen: Οργανικός Χημικός στην DuPont - από τους ελάχιστους επιστήμονες που έχουν πάρει Nobel χωρίς να έχουν διδακτορικό δίπλωμα. J.-M. Lehn: Υπερμοριακή Χημεία στο University of Strasbourg.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία: Κυριακή 14 Απριλίου 01 ιάρκεια Εξέτασης: ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ Η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας συναντά ορισμένα τεχνικά προβλήματα, Τα προβλήματα αυτά είναι: (α) ο σχηματισμός επικαθίσεων (ή καθαλατώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΟΥ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΒΙΟΣΤΑΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ΑΠΟ ΥΜΕΝΙΑ PMMA ΜΕ ΧΡΗΣΗ UV-VISIBLE ΚΑΙ SERS

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΟΥ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΒΙΟΣΤΑΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ΑΠΟ ΥΜΕΝΙΑ PMMA ΜΕ ΧΡΗΣΗ UV-VISIBLE ΚΑΙ SERS ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΟΥ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΒΙΟΣΤΑΤΙΚΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ΑΠΟ ΥΜΕΝΙΑ PMMA ΜΕ ΧΡΗΣΗ UV-VISIBLE ΚΑΙ SERS Γ. Μαθιουδάκης Τμήμα Χημείας,Πανεπιστήμιο Πατρών, GR-26500 Ρίο Πάτρας ΙΤΕ / ΙΕΧΜΗ, GR-265 04, Ρίο Πάτρας

Διαβάστε περισσότερα

Προσομοίωση της λιθογραφίας ηλεκτρονικής δέσμης

Προσομοίωση της λιθογραφίας ηλεκτρονικής δέσμης ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΕΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Προσομοίωση της λιθογραφίας ηλεκτρονικής δέσμης ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΣΙΚΡΙΚΑΣ Α. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘΗΝΑ 2009 2

Διαβάστε περισσότερα

f = c p + 2 (1) f = 3 1 + 2 = 4 (2) x A + x B + x C = 1 (3) x A + x B + x Γ = 1 3-1

f = c p + 2 (1) f = 3 1 + 2 = 4 (2) x A + x B + x C = 1 (3) x A + x B + x Γ = 1 3-1 ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΦΑΣΕΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΛΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ Θέµα ασκήσεως Προσδιορισµός καµπύλης διαλυτότητας σε διάγραµµα φάσεων συστήµατος τριών υγρών συστατικών που το ένα ζεύγος παρουσιάζει περιορισµένη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ιπλωµατική εργασία µε θέµα ΜΕΛΕΤΗ ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΗΣ ΠΥΡΙΤΙΩΣΕΩΣ ΕΠΟΞΕΙ ΙΚΟΥ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ ΜΕ ΈΜΦΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη πολυστρωματικών υμενίων και εφαρμογή τους στη φωτονική και τους αισθητήρες.

Ανάπτυξη πολυστρωματικών υμενίων και εφαρμογή τους στη φωτονική και τους αισθητήρες. ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ» ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΆ ΥΛΙΚΆ. 1. Η Δομή των Στερεών Καταλυτών. 2. Παρασκευή μη Στηριγμένων Καταλυτών

ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΆ ΥΛΙΚΆ. 1. Η Δομή των Στερεών Καταλυτών. 2. Παρασκευή μη Στηριγμένων Καταλυτών ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΆ ΥΛΙΚΆ 1. Η Δομή των Στερεών Καταλυτών 2. Παρασκευή μη Στηριγμένων Καταλυτών Οργάνωση της στερεάς ύλης Άτομα-Ιόντα Μόρια (Διαστάσεις στην περιοχή των Å) Συγκροτήματα ατόμων-ιόντων-μορίων / κρυσταλλικά

Διαβάστε περισσότερα

Τι ονομάζουμε χημικό στοιχείο; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας. Τι ονομάζουμε χημική ένωση; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας.

Τι ονομάζουμε χημικό στοιχείο; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας. Τι ονομάζουμε χημική ένωση; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 23-04-2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΜΑΡΙΝΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ο ΘΕΜΑ 1 1.1 Τα πρωτόνια που περιέχονται στον πυρήνα του στοιχείου Χ είναι κατά 1 λιγότερα

Διαβάστε περισσότερα

Οργανική Χημεία. Κεφάλαια 12 &13: Φασματοσκοπία μαζών και υπερύθρου

Οργανική Χημεία. Κεφάλαια 12 &13: Φασματοσκοπία μαζών και υπερύθρου Οργανική Χημεία Κεφάλαια 12 &13: Φασματοσκοπία μαζών και υπερύθρου 1. Γενικά Δυνατότητα προσδιορισμού δομών με σαφήνεια χρησιμοποιώντας τεχνικές φασματοσκοπίας Φασματοσκοπία μαζών Μέγεθος, μοριακός τύπος

Διαβάστε περισσότερα

Και ο άνθρακας και το οξυγόνο έχουν σημαντικές τιμές ηλεκτροσυγγένειας. Να εξηγήσετε γιατί το άζωτο έχει σχεδόν μηδενική ηλεκτροσυγγένεια.

Και ο άνθρακας και το οξυγόνο έχουν σημαντικές τιμές ηλεκτροσυγγένειας. Να εξηγήσετε γιατί το άζωτο έχει σχεδόν μηδενική ηλεκτροσυγγένεια. ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Και ο άνθρακας και το οξυγόνο έχουν σημαντικές τιμές ηλεκτροσυγγένειας. Να εξηγήσετε γιατί το άζωτο έχει σχεδόν μηδενική ηλεκτροσυγγένεια. Και ο άνθρακας και το οξυγόνο έχουν σημαντικές τιμές

Διαβάστε περισσότερα

Εξεταστέα ύλη (από το ΥΠΕΠΘ)

Εξεταστέα ύλη (από το ΥΠΕΠΘ) 39 th ICHO 21 ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας Τάξη Α Εξεταστέα ύλη 2006-2007 (από το ΥΠΕΠΘ) 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Με τι ασχολείται η χημεία Ποια είναι η σημασία της

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 205-6 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση: ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Διδ. περ. Σύνολο διδ.περ.. Η συμβολή της Χημείας στην εξέλιξη του πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Τ.Ε.Ι. Αθήνας

ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Τ.Ε.Ι. Αθήνας ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Τ.Ε.Ι. Αθήνας Μάθημα 12 ο Κυτταρική Βιολογία (νανομετρικό μέγεθος) - Βιοδείκτες Διδάσκων Δρ. Ιωάννης Δρίκος Απόφοιτος Ιατρικής Σχολής Ιωαννίνων (ΠΙ)

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ

ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Αν. Καθ. Δρ Μαρία Α. Γούλα ΤΜΗΜΑ: Μηχανικών Περιβάλλοντος & Μηχανικών Αντιρρύπανσης 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Οργανολογία Κινητή φάση αέριο (άζωτο ή ήλιο)

Οργανολογία Κινητή φάση αέριο (άζωτο ή ήλιο) ΑΕΡΙΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Οργανολογία Κινητή φάση αέριο (άζωτο ή ήλιο) 150-200 ο C 400 o C Εφαρμογές Πιο εκλεκτική μέθοδος για ανίχνευση προσμίξεων κατά την παραγωγή Ποσοτικός προσδιορισμός ουσιών που στερούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2015-2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ 1)Πώς το φαινόμενο Bohr επηρεάζει την πρόσδεση οξυγόνου στην αιμοσφαιρίνη; Που συνδέονται τα ιόντα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΣΗ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΝΑΝΟΣΥΝΘΕΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΩΝ ΡΗΤΙΝΩΝ ΑΡΓΙΛΩΝ

ΣΥΝΘΕΣΗ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΝΑΝΟΣΥΝΘΕΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΩΝ ΡΗΤΙΝΩΝ ΑΡΓΙΛΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΥΝΘΕΣΗ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΝΑΝΟΣΥΝΘΕΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΩΝ ΡΗΤΙΝΩΝ ΑΡΓΙΛΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ι. ΞΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΕΚΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ TiN/TiNx ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΗΛΙΑΚΕΣ ΚΥΨΕΛΙΔΕΣ

ΑΝΘΕΚΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ TiN/TiNx ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΗΛΙΑΚΕΣ ΚΥΨΕΛΙΔΕΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ TiN/TiNx ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΗΛΙΑΚΕΣ ΚΥΨΕΛΙΔΕΣ Σ. Κασσαβέτης και Σ. Λογοθετίδης Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φυσικής, Εργαστήριο Λεπτών Υμενίων Νάνοσυστημάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΝΟΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΕΛΛΑ ΚΕΝΝΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

ΝΑΝΟΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΕΛΛΑ ΚΕΝΝΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΣΤΕΛΛΑ ΚΕΝΝΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ 1 Ιδιότητες εξαρτώμενες από το μέγεθος Στην νανοκλίμακα, οι ιδιότητες εξαρτώνται δραματικά από το μέγεθος Για παράδειγμα, ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΝΑΝΟΥΛΙΚΩΝ (1) Θερμικές ιδιότητες θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα

4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ

4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ > -Ί., ' 4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ ' V Iipl 87 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: 19 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Καρβοξυλικά οξέα. 4. Ταξινόμηση των οξέων. 4.1 Κορεσμένα μονοκαρβοξυλικά οξέα - Αιθανικό οξύ. ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος αυτής της

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΕΡΙΟΥ-ΥΓΡΟΥ (GLC)

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΕΡΙΟΥ-ΥΓΡΟΥ (GLC) ΣΤΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ : Μη πτητικό υγρό με τη μορφή λεπτής στιβάδας επί στερεής αδρανούς επιφάνειας ΣΤΗΛΕΣ: Πληρωμένες στήλες (packed columns) Στήλες ανοικτού σωλήνα ή τριχοειδείς στήλες (open tubular or capillary

Διαβάστε περισσότερα

Τα αρχικά στάδια της επιταξιακής ανάπτυξης

Τα αρχικά στάδια της επιταξιακής ανάπτυξης Τα αρχικά στάδια της επιταξιακής ανάπτυξης Η κύριες διαφορές μεταξύ της ανάπτυξης από το τήγμα και της επιταξιακής ανάπτυξης προκύπτουν από την παρουσία του υποστρώματος και ειδικότερα τις εξής παραμέτρους:

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 01 Κατηγοριοποιήση υλικών-επίδειξη δοκιμίων Διδάσκοντες: Δρ Γεώργιος Ι. Γιαννόπουλος Δρ Θεώνη Ασημακοπούλου Δρ ΘεόδωροςΛούτας Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία του θείου για τους υδρόβιους οργανισμούς?

Η σημασία του θείου για τους υδρόβιους οργανισμούς? ΘΕΙΟ (S) 26 Η σημασία του θείου για τους υδρόβιους οργανισμούς? σημαντικό στοιχείο στη δομή των πρωτεϊνών (*) συνήθως δεν δρα ως περιοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη και την κατανομή των οργανισμών στα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ Κεφάλαιο 5 ο : Οικοσυστήµατα ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ Η µελέτη των αλληλεπιδράσεων µεταξύ των µορφών ζωής και του περιβάλλοντός τους είναι η επιστήµη της οικολογίας. Το οικολογικό σύστηµα των οργανισµών και

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέµα Α ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις προτάσεις Α1 και Α2 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και, δίπλα, το

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Ηµεροµηνία: Κυριακή 13 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ 1. ύο µονοχρωµατικές ακτινοβολίες Α και Β µε µήκη κύµατος στο κενό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 04 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υλικών Διαγράμματα Φάσεων Callister Κεφάλαιο 11, Ashby Οδηγός μάθησης Ενότητα 2

Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υλικών Διαγράμματα Φάσεων Callister Κεφάλαιο 11, Ashby Οδηγός μάθησης Ενότητα 2 Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υλικών Διαγράμματα Φάσεων Callister Κεφάλαιο 11, Ashby Οδηγός μάθησης Ενότητα 2 Έννοιες που θα συζητηθούν Ορισμός Φάσης Ορολογία που συνοδεύει τα διαγράμματα και τους μετασχηματισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικασίες Υψηλών Θερμοκρασιών

Διαδικασίες Υψηλών Θερμοκρασιών Διαδικασίες Υψηλών Θερμοκρασιών Θεματική Ενότητα 4: Διαδικασίες σε υψηλές θερμοκρασίες Τίτλος: Διαδικασίες μετασχηματισμού των φάσεων Ονόματα Καθηγητών: Κακάλη Γλυκερία, Ρηγοπούλου Βασιλεία Σχολή Χημικών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί

Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί Σύνοψη Παρουσιάζονται οι χημικοί δεσμοί, ιοντικός, μοριακός, ατομικός, μεταλλικός. Οι ιδιότητες των υλικών τόσο οι φυσικές όσο και οι χημικές εξαρτώνται από το είδος ή τα είδη

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Κατάψυξη τροφίμων Κατάψυξη Απομάκρυνση θερμότητας από ένα προϊόν με αποτέλεσμα την μείωση της θερμοκρασίας του κάτω από το σημείο πήξης. Ως μέθοδος συντήρησης βασίζεται: Στην

Διαβάστε περισσότερα

Ινστιτούτο Φυσικοχημείας Institute of Physical Chemistry

Ινστιτούτο Φυσικοχημείας Institute of Physical Chemistry Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» National Centre for cientific Research Demokritos Ινστιτούτο Φυσικοχημείας Institute of Physical Chemistry Το Ινστιτούτου Φυσικοχημείας στοχεύει στην

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΒΙΟΫΛΙΚΩΝ. 5o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε. Αμανατίδης ΤΡΙΤΗ 7/11/2017

ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΒΙΟΫΛΙΚΩΝ. 5o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε. Αμανατίδης ΤΡΙΤΗ 7/11/2017 ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΒΙΟΫΛΙΚΩΝ 5o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε. Αμανατίδης ΤΡΙΤΗ 7/11/2017 Επεξεργασία επιφανειών βιοϋλικών Φυσικοχημική μεταβολή επιφανειακών

Διαβάστε περισσότερα