Σενάριο διακεματικισ προςπζλαςθσ Γλϊςςασ και Λογοτεχνίασ εντόσ του πεδίου τθσ Παιδαγωγικισ των Γραμματιςμϊν. Μαρία Νζηθ

Transcript

1 «Κι ζηθςε ο καταναλωτισ καλά, κι εμείσ» Σενάριο διακεματικισ προςπζλαςθσ Γλϊςςασ και Λογοτεχνίασ εντόσ του πεδίου τθσ Παιδαγωγικισ των Γραμματιςμϊν. Μαρία Νζηθ PHD ςτθ Διδακτικι των Νζων Ελλθνικϊν Επιμορφϊτρια βϋ Επιπζδου ςτθν Παιδαγωγικι Αξιοποίθςθ των ΤΠΕ ςτθ Διδακτικι Πράξθ

2 Τι κα ςασ παρουςιάςουμε; Ζνα ςενάριο διακεματικισ προςπζλαςθσ των γνωςτικϊν αντικειμζνων τθσ Γλϊςςασ και Λογοτεχνίασ με άξονα τθν παραμυκικι αφιγθςθ. Μια απόπειρα ανανζωςθσ των διδακτικϊν πρακτικϊν με τθν αξιοποίθςθ εφαρμογϊν του web 2.0, όπωσ το wiki, και ςυςτθμάτων διαχείριςθσ μάκθςθσ, όπωσ το moodle.

3

4 Τι ςθμαίνει Παιδαγωγικι των Γραμματιςμϊν; Literacy education (Χατηθςαββίδθσ, 2003): Στθ διδακτικι πράξθ πρζπει να αναηθτοφνται ι / και να διαμορφϊνονται ςυνκικεσ αυκεντικισ επικοινωνίασ και να επιλζγονται κείμενα που ανικουν ςε ποικίλα κειμενικά είδθ, αξιοποιοφν πζραν του γλωςςικοφ και άλλουσ ςθμειωτικοφσ κϊδικεσ και ανταποκρίνονται ςτθν πολιτιςμικι εμπειρία των μακθτϊν/ τριϊν.

5 Ποιο είναι το διδακτικό πρόβλθμα που κατευκφνει το ςχεδιαςμό του ςεναρίου; Η ανάγκθ άρςθσ τθσ απόςταςθσ ανάμεςα ςτθν πολιτιςμικι εμπειρία των μακθτϊν/τριϊν και ςτθν πολιτιςμικι ςυγκυρία που εγγράφεται ςτισ δομζσ τθσ παραμυκικισ αφιγθςθσ. Η ανάπτυξθ εκ μζρουσ των μακθτϊν/ τριϊν δεξιοτιτων κριτικοφ και πολιτιςμικοφ γραμματιςμοφ.

6 Ποιο είναι το ςενάριο; Στο ςενάριο με τίτλο Κι ζηθςε ο καταναλωτισ καλά κι εμείσ..: Με αφετθρία τα λαϊκά παραμφκια Το πιο γλυκό ψωμί και Ο φτωχόσ με τα γρόςια τθσ Αϋ Γυμναςίου, οι μακθτζσ/τριεσ διερευνοφν ςτοιχεία τθσ παραμυκικισ αφιγθςθσ ςτον κόςμο των διαφθμίςεων, που τουσ είναι πολιτιςμικά οικείοσ. Ακολουκϊντασ τα βιματα μιασ γνωςτικισ ςκαλωςιάσ γράφουν ζνα ςφντομο άρκρο ςχετικά με τθ ςχζςθ του τρόπου οργάνωςθσ του αφθγθματικοφ υλικοφ τθσ διαφιμιςθσ και των παραμυκιϊν. Το άρκρο τουσ δθμοςιεφεται ςτο θλεκτρονικό μακθτικό περιοδικό του ςχολείου (wiki): και ανατυπϊνεται ςτο ζντυπο μακθτικό περιοδικό Λογοείδωλο.

7 Πϊσ αναπτφςςεται το ςενάριο; Αναπτφςςεται ςε τρεισ φάςεισ τόςο ςτθν αίκουςα διδαςκαλίασ όςο και ςτο περιβάλλον αςφγχρονθσ επικοινωνίασ που προςφζρουν εργαλεία όπωσ το moodle και το wiki.

8 Τι κάνουμε ςτθν πρϊτθ φάςθ; Στθν αίκουςα διδαςκαλίασ οι μακθτζσ/τριεσ αναγιγνϊςκουν τα λαϊκά παραμφκια Το πιο γλυκό ψωμί και Ο φτωχόσ με τα γρόςια και αςκοφνται ςτθν κατανόθςθ των δομικϊν ςυςτατικϊν τθσ παραμυκικισ αφιγθςθσ. Για τθν διεφρυνςθ τθσ πολιτιςμικισ-γνωςτικισ εμπειρίασ τουσ ζνα δίκτυο αναγνϊςεων (Φρυδάκθ, 2003) κειμζνων κριτικοφ λόγου ςυςτινεται με άξονα τα παραμφκια (3 ϊρεσ διδακτικζσ).

9 Τι γίνεται ςτθ δεφτερθ φάςθ; Με αφετθρία το αφιζρωμα Τα παραμφκια τθσ εφθμερίδασ Η Κακθμερινι (Επτά θμζρεσ, Κυριακι 9 Ιουνίου 2002), τίκεται το προσ διερεφνθςθ πρόβλθμα: ςτοιχεία τθσ παραμυκικισ αφιγθςθσ ςτον κόςμο των διαφθμίςεων, που είναι πολιτιςμικά οικείοσ για τουσ νεαροφσ αναγνϊςτεσ. Συγκεκριμζνα οι μακθτζσ/τριεσ εμπλζκονται ςτθ μακθςιακι διαδικαςία κακϊσ με ςαφινεια περιγράφεται το πρόβλθμα που καλοφνται να επιλφςουν, θ διαδικαςία που κα ακολουκιςουν και το τελικό προϊόν που κα παραδϊςουν (problem-based learning).

10 Πϊσ οργανϊνουμε το Φφλλο εργαςίασ; Για τθ διαμόρφωςθ του Φφλλου Εργαςίασ θ διδάςκουςα δανείηεται τθ μορφι που ζχει ζνα webquest (Dodge, 1995): Ειςαγωγι Αποςτολι Διαδικαςία Συμπζραςμα

11 Ειςαγωγι Στο αφιζρωμα Τα παραμφκια τθσ εφθμερίδασ Η Κακθμερινι (Επτά θμζρεσ, Κυριακι 9 Ιουνίου 2002) διαβάηουμε ςτθ ςελίδα 25: «Στο παραμφκι, αντίκετα με ό,τι υποςτθρίηουν οι διαφθμίςεισ, ευτυχιςμζνοι γίνονται μόνο αυτοί που δίνουν». Η διαφιμιςθ ςυχνά δανείηεται ςτοιχεία από το παραμφκι, όπωσ τθ φανταςία, τθ δθμιουργικότθτα, τουσ ιρωεσ, τθ δομι και άλλα, όχι για να παρθγοριςει, να ανακουφίςει, να ςυμβουλζψει, αλλά για να καλλιεργιςει τθν καταναλωτικι ςυνείδθςθ των κεατϊν, αναγνωςτϊν, ακροατϊν.

12 Αποςτολι Αποςτολι ςασ είναι να διερευνιςετε τα ςτοιχεία του παραμυκιοφ που αναγνωρίηετε ςτισ τθλεοπτικζσ διαφθμίςεισ.

13 Διαδικαςία Για να φζρετε ςε πζρασ τθν αποςτολι ςασ ακολουκείτε τα βιματα: 1. Χωρίηεςτε ςε ομάδεσ μζχρι τρία(3) άτομα. 2. Επιλζγετε μια διαφιμιςθ που προβάλλεται ςτθν τθλεόραςθ. 3. Εντοπίηετε το κζμα τθσ. 4. Φτιάχνετε το διάγραμμα τθσ ιςτορίασ που αφθγείται θ διαφιμιςθ. 5. Παρατθρείτε και περιγράφετε τα πρόςωπα που πρωταγωνιςτοφν ςφμφωνα με όςα ζχουμε πει για τθν περιγραφι προςϊπου. 6. Δίνετε ζναν τίτλο ςτθν αφθγοφμενθ ιςτορία.

14 Συμπζραςμα Παρατθρϊντασ το αφθγθματικό διάγραμμα και τα χαρακτθριςτικά των προςϊπων που πρωταγωνιςτοφν ςτθ διαφιμιςθ ποιεσ ομοιότθτεσ και διαφορζσ εντοπίηετε ανάμεςα ςτο παραμφκι (οποιοδιποτε παραμφκι) και τθ διαφιμιςθ; Τθν άποψι ςασ κα τθν αναπτφξετε ςε παράγραφο με αιτιολόγθςθ με τθ μορφι δθμοςιογραφικοφ άρκρου γνϊμθσ.

15 Πϊσ αξιοποιοφμε το moodle και το wiki; Το Φφλλο Εργαςίασ ζχει αναρτθκεί και ςτο moodle. Οι μακθτζσ/τριεσ αναλαμβάνουν να αξιοποιιςουν τισ δυνατότθτεσ επικοινωνίασ του moodle για να προςδιορίςουν τισ ομάδεσ εργαςίασ, ν ανταλλάξουν πλθροφοριακό υλικό, να ηθτιςουν διευκρινίςεισ από τθ διδάςκουςα, να παραγάγουν λόγο ςυνεργατικά μζςω wiki που διακζτει. Μζςα από ςυγκεκριμζνα μετριςιμα ςτοιχεία του wiki φαίνεται ο βακμόσ ςυμμετοχισ και θ ςυνειςφορά των ςυμμετεχόντων ςτθ ςυνεργατικι διαδικαςία (Collis & Moonen, 2005). Στο περιβάλλον του moodle θ αξιολόγθςθ ζχει χαρακτιρα διαμορφωτικό, κακϊσ οι ομάδεσ ζχουν τθ δυνατότθτα να επανεξετάηουν και να επανυποβάλουν τθν εργαςία τουσ.

16

17

18

19

20

21

22 Τι γίνεται ςτθν τρίτθ φάςθ; Οι μακθτζσ/τριεσ αναρτοφν τισ εργαςίεσ τουσ ςτο θλεκτρονικό περιοδικό του ςχολείου Η πρακτικι τθσ δθμοςιοποίθςθσ των εργαςιϊν τουσ ςτθν κοινότθτα μάκθςθσ δεν αναγνωρίηει μόνο τον ενεργό τουσ ρόλο ςτθν όλθ διαδικαςία αλλά ενιςχφει τθν ανάπτυξθ εςωτερικϊν κινιτρων. Απελευκερϊνεται θ δυναμικι του γλωςςικοφ μακιματοσ και υπθρετοφνται δεξιότθτεσ νζου γραμματιςμοφ.

23

24

25

26

27 Συνοψίηοντασ. Με τουσ τρόπουσ αυτοφσ απελευκερϊνεται θ δυναμικι του γλωςςικοφ μακιματοσ και υπθρετοφνται δεξιότθτεσ νζου γραμματιςμοφ κακϊσ: Οι μακθτζσ/τριεσ εκφζρουν προςωπικό λόγο, κακϊσ αποκρίνονται ςε αυκεντικά προβλιματα (problem based learning) (Daniels 1993 Pallincsar 1998) κατάλλθλα για τισ προςλαμβάνουςζσ τουσ. Για τθν επίλυςι τουσ αξιοποιοφν ποικίλουσ μακθςιακοφσ πόρουσ (τθλεοπτικό, ζντυπο και ψθφιακό υλικό, ςχολικά εγχειρίδια), γνωςτικά εργαλεία, όπωσ τον επεξεργαςτι κειμζνου, κοινωνικοπολιτιςμικά προςδιοριςμζνεσ πρακτικζσ, όπωσ θ τεχνολογικά διαμεςολαβθμζνθ επικοινωνία (wiki, moodle). Τα ομαδοςυνεργατικά ςχιματα, ςτα οποία ενεργοποιοφνται, ςυμβάλλουν ςτθν ενίςχυςθ δεξιοτιτων επικοινωνιακϊν-κοινωνικϊν και μεταγνωςτικϊν (Ματςαγγοφρασ 1987).

28 Συνοψίηοντασ Η αξιοποίθςθ ενόσ Συςτιματοσ Διαχείριςθσ Μάκθςθσ όπωσ το moodle ςτθ ςχολικι πρακτικι διευκολφνει τθν πραγματοποίθςθ διακεματικϊν ομαδοςυνεργατικϊν δραςτθριοτιτων τφπου project. Η φπαρξθ υποδομϊν που διευκολφνουν τθν επικοινωνία και εςωτερικι δικτφωςθ τθσ ςχολικισ κοινότθτασ δεν επαρκεί για τθν επιτυχία τζτοιου τφπου εγχειρθμάτων.

29 Συνοψίηοντασ Βαςικι προχπόκεςθ για τθν καλφτερθ ανάπτυξθ διδακτικϊν πρακτικϊν εντόσ του πεδίου τθσ Παιδαγωγικισ του Γραμματιςμοφ κεωροφμε ότι ςυνιςτά θ αλλαγι ςτάςθσ των εκπαιδευτικϊν ωσ προσ το ρόλο τουσ ςτθ μακθςιακι διαδικαςία. Ο εκπαιδευτικόσ μετατρζπεται ςε ερευνθτι που ερευνά και αναςτοχάηεται διαρκϊσ ςχετικά με τισ ςυνκικεσ μάκθςθσ που δθμιουργεί με ςτόχο όχι αποκλειςτικό τθν κάλυψθ τθσ φλθσ αλλά κυρίωσ τθ διαμόρφωςθ εκ μζρουσ των μακθτϊν/τριϊν δεξιοτιτων κριτικισ και δθμιουργικισ ςκζψθσ (Stenhouse, 1975 ).

30 Ευχαριςτϊ για τθν υπομονι ςασ!