GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Διδάσκει: Βασίλης Τσελφές Σημειώσεις, Βασίλης Τσελφές 2013

2 Η ΤΡΙΤΗ ΜΕΡΑ [346] Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟΥ ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Μου φαίνεται ότι αποδείχτηκε αρκετά καθαρά η διαφορά ανάμεσα στα επιχειρήματα των αστρονόμων και αυτά του αντιπάλου τους. Νομίζω ότι πρέπει τώρα να φύγουμε απ αυτό το σημείο και να επανέλθουμε στο κεντρικό μας θέμα: πρέπει να συνεχίσουμε να εξετάζουμε την ετήσια κίνηση που συνήθως αποδίδεται στον ήλιο, αλλά την οποία ο Αρίσταρχος ο Σάμιος αρχικά και στη συνέχεια ο Κοπέρνικος αφαίρεσαν από τον ήλιο για να τη μεταβιβάσουν στη γη. Εναντίον αυτής της θέσης πιστεύω πως ο Σιμπλίκιο έχει έρθει γερά οπλισμένος, κρατώντας στα χέρια του αντί για σπαθί και ασπίδα το φυλλάδιό του με τις θέσεις ή τις μαθηματικές διατριβές. Καλό θα ήταν, λοιπόν, να αρχίσει παρουσιάζοντάς μας τις αντιρρήσεις του. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Προτιμώ, αν δεν σας πειράζει, να τις κρατήσω για το τέλος, αφού ανακαλύφθηκαν μόλις πρόσφατα. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Όπως κάναμε μέχρι τώρα, πρέπει να προχωρήσουμε με τη σειρά, παρουσιάζοντας τα αντίθετα επιχειρήματα, αυτά του Αριστοτέλη και των άλλων αρχαίων. Κι εγώ αυτό ακριβώς θα κάνω, για να μην αφήσουμε ούτε ένα σημείο χωρίς να το σκεφτούμε και να το εξετάσουμε προσεκτικά. Όσο για τον Σαγκρέτο με τη ζωηράδα του πνεύματός του, θα παρεμβάλλει τις σκέψεις του, κάθε φορά που θα τις νιώθει να ξυπνούν μέσα του. ΣΑΓΚΡΕΝΤΟ. Θα το κάνω με τη συνηθισμένη μου ελευθερία. Και αφού μου το ζητάτε, θα είστε υποχρεωμένοι να με συγχωρήσετε γι αυτές τις σκέψεις. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Αν μου κάνεις αυτή τη χάρη θα πρέπει όχι να σε συγχωρήσω, αλλά να σε ευχαριστήσω. Ας αρχίσει λοιπόν ο Σιμπλίκιο, και ας μας πει γιατί δεν μπορεί να πιστέψει ότι η γη μπορεί να γυρίζει γύρω από ένα σταθερό κέντρο, όπως οι άλλοι πλανήτες. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Η πρώτη και η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η ασυνέπεια και το ασυμβίβαστο που υπάρχει ανάμεσα στο να βρίσκεται κανείς στο κέντρο και να βρίσκεται απομακρυσμένος από το κέντρο. Πράγματι, αν η γήινη σφαίρα πρέπει να κινείται μέσα σε ένα χρόνο στην περιφέρεια ενός κύκλου, δηλαδή γύρω από τον ζωδιακό, δεν μπορεί ταυτόχρονα να είναι και στο κέντρο του ζωδιακού. Όμως ο 1 P a g e

3 Αριστοτέλης, ο Πτολεμαίος και άλλοι απέδειξαν με πολλούς τρόπους ότι η γη είναι όντως το κέντρο του ζωδιακού. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Πολύ καλό επιχείρημα. Δεν αμφιβάλλω ότι αυτός που θέλει τη γη να κινείται στην περιφέρεια ενός κύκλου πρέπει πρώτα να αποδείξει ότι δεν βρίσκεται στο κέντρο αυτού του κύκλου. Πρέπει λοιπόν να δούμε αν η γη βρίσκεται ή δεν βρίσκεται στο κέντρο γύρω από το οποίο εγώ λέω ότι γυρίζει, ενώ εσύ λες ότι είναι τοποθετημένη εκεί. Πρέπει όμως πριν απ αυτό να διαλευκάνουμε ένα σημείο: έχουμε, εσύ κι εγώ, την ίδια ιδέα γι αυτό το κέντρο; Πες μου, λοιπόν, πώς αντιλαμβάνεσαι αυτό το κέντρο και πού βρίσκεται. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Λέγοντας κέντρο, εννοώ το κέντρο του σύμπαντος, του κόσμου, του έναστρου θόλου, του ουρανού. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Θα μπορούσα πολύ εύλογα να θέσω το ερώτημα αν όντως υπάρχει ένα τέτοιο κέντρο στη φύση: ούτε εσύ ούτε κανείς δεν έχει ποτέ αποδείξει ότι ο κόσμος είναι πεπερασμένος και έχει ένα συγκεκριμένο σχήμα ή ότι είναι άπειρος και απέραντος. Ωστόσο θα παραδεχτώ προς το παρόν ότι είναι πεπερασμένος και καταλήγει σε σφαιρικό σχήμα, κι επομένως έχει ένα κέντρο. Μένει να δούμε γιατί πρέπει να πιστεύουμε ότι στο κέντρο αυτό βρίσκεται η γη κι όχι κάποιο άλλο σώμα. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Ο Αριστοτέλης αποδεικνύει με εκατοντάδες αποδείξεις ότι ο κόσμος είναι πεπερασμένος, κλειστός και σφαιρικός. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Αλλά όλες συγκλίνουν σε μία, που τελικά εκμηδενίζεται. Πράγματι, αν αρνηθώ την υπόθεσή του ότι το σύμπαν είναι κινητό, τότε όλες οι αποδείξεις του καταρρέουν, γιατί αποδεικνύει το πεπερασμένο και το κλειστό μόνο ενός κινούμενου σύμπαντος. Αλλά, για να μην αυξάνουμε τις αντιπαραθέσεις, θα δεχτώ προς το παρόν ότι ο κόσμος είναι πεπερασμένος και σφαιρικός και ότι έχει ένα κέντρο. Επειδή συμπεραίνουμε το σχήμα του και το κέντρο του βάσει του ότι κινείται, το πιο λογικό θα ήταν να ξεκινήσουμε ακριβώς από τις κυκλικές κινήσεις του κόσμου για να βρούμε ποιος είναι ακριβώς ο τόπος του κέντρου του. Ο ίδιος ο Αριστοτέλης άλλωστε το συζήτησε και αποφάσισε το εξής: πήρε για κέντρο του σύμπαντος εκείνο γύρω από το οποίο γυρίζουν όλες οι ουράνιες σφαίρες, και θεώρησε ότι στο κέντρο αυτό πρέπει να τοποθετήσει τη γήινη σφαίρα. Πες μου, όμως, Σιμπλίκιο, αν ο Αριστοτέλης αναγκαζόταν, εξαιτίας πολύ προφανών εμπειριών, να αλλάξει εν μέρει τη διάταξη και την τάξη που διατηρούσε για το 2 P a g e

4 σύμπαν και να ομολογήσει ότι είχε λαθέψει στη μια από τις δύο προτάσεις του δηλαδή ότι η γη είναι στο κέντρο και οι ουράνιες σφαίρες κινούνται γύρω απ αυτό το κέντρο ποια από τις δύο παραδοχές νομίζεις πως θα επέλεγε; ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Νομίζω πως, αν υπήρχε ποτέ μια τέτοια περίπτωση, οι Περιπατητικοί. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Δε ρωτάω τους Περιπατητικούς, ρωτάω τον Αριστοτέλη. Εκείνοι ξέρω πολύ καλά τι θα απαντούσαν. Έτσι όπως είναι σκλάβοι του Αριστοτέλη, όλο υποτέλεια και ταπεινοφροσύνη, θα αρνούνταν όλα τα πειράματα και όλες τις παρατηρήσεις του κόσμου, θα αρνούνταν ακόμα και να τις δουν για να μην υποχρεωθούν να τις αναγνωρίσουν, θα έλεγαν πως ο κόσμος είναι έτσι όπως το έγραψε ο Αριστοτέλης και όχι έτσι όπως το θέλει η φύση. Γιατί αν τους πάρεις το υποστήριγμα που τους δίνει αυτή η αυθεντία, τι θα έχουν για να πάνε στη μάχη; Πες μου, λοιπόν, τι νομίζεις ότι θα έκανε ο ίδιος ο Αριστοτέλης. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Δεν τα καταφέρνω να αποφασίσω ποια από τις δύο αυτές δυσκολίες θα θεωρούσε λιγότερο ενοχλητική. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Σε παρακαλώ, μην αποκαλείς «δυσκολία» αυτό που θα μπορούσε να είναι μία αναγκαιότητα. Δυσκολία ήταν να θέλει να τοποθετήσει τη γη στο κέντρο των ουράνιων περιφορών. Αλλά μια και δεν ξέρεις προς τα πού θα έκλινε, και επειδή τον θεωρώ ένα μεγάλο πνεύμα, θα εξετάσουμε ποια επιλογή είναι η πιο λογική και θα θεωρήσουμε πως αυτήν θα έκανε ο Αριστοτέλης. Ας ξαναρχίσουμε λοιπόν το συλλογισμό μας. Ας υποθέσουμε, εκ μέρους του Αριστοτέλη, ότι ο κόσμος (οι αισθήσεις δεν μας δίνουν καμιά πληροφορία για το πόσο ακόμα εκτείνεται πέρα από τους απλανείς αστέρες) έχει σχήμα σφαιρικό και κινείται κυκλικά. Έχει αναγκαστικά ένα κέντρο, τόσο ως προς το σχήμα του όσο και ως προς την κίνησή του. Αν από την άλλη είμαστε βέβαιοι πως στο εσωτερικό του έναστρου θόλου υπάρχουν πολλές κρυστάλλινες σφαίρες, τοποθετημένες η μια στο εσωτερικό της άλλης, και η κάθε μια περιλαμβάνει τα αστέρια της που κινούνται επίσης με κυκλικό τρόπο, ας αναζητήσουμε τι είναι πιο λογικό να πιστέψουμε και να πούμε: οι σφαίρες που περιέχονται η μία μέσα στην άλλη κινούνται γύρω από το ίδιο κέντρο, το κέντρο του κόσμου, ή γύρω από ένα άλλο κέντρο, απομακρυσμένο από το πρώτο. Σιμπλίκιο, σε παρακαλώ να μου πεις τη γνώμη σου γι αυτό το επιμέρους σημείο. 3 P a g e

5 ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Αν μπορούσαμε να κρατηθούμε σ αυτή μόνο την προϋπόθεση και είμαστε σίγουροι ότι δεν θα συναντήσουμε τίποτε άλλο που θα μας αναστατώσει, το πιο λογικό είναι, μου φαίνεται, να πούμε πως το περιέχον και τα μέρη που περιέχει κινούνται όλα γύρω από ένα κοινό κέντρο μάλλον παρά γύρω από διαφορετικά κέντρα. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Μα αν ο κόσμος έχει πραγματικά το ίδιο κέντρο με τις σφαίρες των σωμάτων του κόσμου, δηλαδή με τους πλανήτες, σίγουρα τότε δεν είναι η Γη αλλά ο ήλιος αυτός που βρίσκεται στο κέντρο του κόσμου. Μ αυτή την απλή και γενική προοπτική, ο τόπος του κέντρου είναι ο τόπος του ήλιου και η γη απέχει από το κέντρο όσο απέχει από τον ήλιο. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Μα από πού βγάζεις το συμπέρασμα ότι δεν είναι η γη αλλά ο ήλιος στο κέντρο της περιφοράς των πλανητών; ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Από παρατηρήσεις που είναι ολοφάνερες και επιτρέπουν να βγάλουμε σίγουρα συμπεράσματα. Και θα σου πω αυτές που επιτρέπουν με τον πιο απτό τρόπο να απομακρύνουμε τη γη από το κέντρο και να τοποθετήσουμε εκεί τον ήλιο: όλοι οι πλανήτες είναι άλλοτε πιο κοντά, άλλοτε πιο μακριά από τη γη, και οι διαφορές της απόστασής τους είναι τόσο μεγάλες ώστε, για παράδειγμα, η Αφροδίτη, όταν βρίσκεται στη μεγαλύτερη της απόσταση από τη γη απέχει από μας έξι φορές περισσότερο απ όταν βρίσκεται στη μικρότερή της απόσταση. Και ο Άρης στη μία θέση υψώνεται περίπου οχτώ φορές περισσότερο απ όσο στην άλλη. Βλέπεις λοιπόν πόσο λάθος έκανε ο Αριστοτέλης πιστεύοντας ότι οι πλανήτες απέχουν πάντα το ίδιο από μας. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Μα ποιες ενδείξεις μας δείχνουν ότι οι κινήσεις τους γίνονται γύρω από τον ήλιο; ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Αυτό συνάγεται από το εύρημα ότι οι τρεις μακρινότεροι πλανήτες, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος, βρίσκονται πάντα πολύ κοντά στη γη όταν είναι σε αντίθεση με τον ήλιο και πολύ μακριά όταν είναι σε συζυγία. Αυτή η προσέγγιση κι αυτή η απομάκρυνση είναι τόσο μεγάλες ώστε ο Άρης, όταν βρίσκεται στην πιο κοντινή μας θέση του, φαίνεται 60 φορές μεγαλύτερος απ όταν βρίσκεται στην πιο μακρινή. Εξάλλου είμαστε βέβαιοι ότι η Αφροδίτη και ο Ερμής γυρίζουν γύρω από τον ήλιο. Δεν απομακρύνονται ποτέ πολύ απ αυτόν και τους βλέπουμε άλλοτε πάνω άλλοτε 4 P a g e

6 κάτω απ τον ήλιο. Ακόμα, η αλλαγή του σχήματος της Αφροδίτης επιβάλλει με βεβαιότητα αυτό το συμπέρασμα. Όσο για τη σελήνη, είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε κατά κανένα τρόπο να την χωρίσουμε από τη γη, για λόγους που θα παρουσιάσω με λεπτομέρειες παρακάτω. ΣΑΓΚΡΕΝΤΟ. Η ετήσια κίνηση της γης μάς υπόσχεται θαύματα ακόμα μεγαλύτερα από την ημερήσια περιστροφή. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Δεν έχεις άδικο. Γιατί η ημερήσια κίνηση, κι αυτό δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικό, είχε τέτοια επίδραση στα ουράνια σώματα ώστε το σύμπαν να μοιάζει να τρέχει βιαστικά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η ετήσια κίνηση, έτσι όπως αναμειγνύεται με τις επιμέρους κινήσεις όλων των πλανητών, παράγει πολλά παράξενα φαινόμενα που μέχρι τώρα βασάνισαν τους μεγαλύτερους σοφούς του κόσμου. Ας επανέλθουμε όμως στις πρώτες γενικές ιδέες. Επαναλαμβάνω ότι το κέντρο των ουράνιων περιφορών των πέντε πλανητών, του Κρόνου, του Δία, του Άρη, της Αφροδίτης και του Ερμή, είναι ο ήλιος. Αυτός λοιπόν θα ήταν και το κέντρο της κίνησης της γης, αν καταφέρναμε να την τοποθετήσουμε στον ουρανό. Όσο για τη σελήνη, αυτή έχει μια κυκλική κίνηση γύρω από τη γη από την οποία δεν μπορεί κατά κανένα τρόπο να αποχωριστεί, όπως το είπα. Αυτό όμως δεν την εμποδίζει να γυρίζει γύρω από τον ήλιο μαζί με τη γη, κατά την ετήσια κίνηση. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Δεν έχω πειστεί ακόμα γι αυτή τη δομή. Αν ίσως έκανες ένα σχέδιο θα καταλαβαίναμε καλύτερα και θα μπορούσαμε να συζητήσουμε ευκολότερα. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Έστω. Ή μάλλον για να σε ευχαριστήσω και να σε καταπλήξω ακόμα περισσότερο, θα το κάνεις εσύ το σχέδιο. Θα δεις: νομίζεις πως δεν καταλαβαίνεις αυτή τη δομή, ενώ την έχεις συλλάβει τέλεια. Και απλώς απαντώντας στις ερωτήσεις μου θα τη σχεδιάσεις με ακρίβεια. Πάρε λοιπόν ένα φύλλο χαρτί και το διαβήτη: ας υποθέσουμε πως αυτό το λευκό χαρτί είναι η απέραντη έκταση του σύμπαντος και πως πάνω της πρέπει να κατανείμεις και να ταξινομήσεις τα μέρη του σύμφωνα με όσα σου υπαγορεύει η λογική. Πρώτα απ όλα, θεωρείς βέβαιο πως η γη είναι τοποθετημένη σ αυτό το σύμπαν, κι αυτό δεν σου το έμαθα εγώ. Σημείωσε λοιπόν ένα σημείο εκεί που θέλεις να την τοποθετήσεις. Χαρακτήρισέ το με ένα γράμμα. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Έστω αυτό το σημείο Α ο τόπος της γήινης σφαίρας. 5 P a g e

7 ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Ωραία. Ξέρω, επίσης, ότι γνωρίζεις πολύ καλά ότι η γη δεν βρίσκεται στο εσωτερικό του σώματος του ήλιου ούτε σε επαφή μ αυτόν, αλλά βρίσκεται σε μια ορισμένη απόσταση απ αυτόν. Σημείωσε λοιπόν για τον ήλιο έναν άλλο τόπο της δικής σου επιλογής, που να απέχει από τη γη σε όση απόσταση θέλεις και, πάλι, χαρακτήρισε τον τόπο αυτόν με ένα γράμμα. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Ορίστε. Έστω αυτό το σημείο Ο ο τόπος του σώματος του ηλίου. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Τώρα που έχουμε τοποθετήσει αυτά τα δύο σημεία, ας τοποθετήσουμε την Αφροδίτη με τέτοιο τρόπο ώστε η θέση της και η κίνησή της να αντιστοιχούν σ αυτό που δείχνουν τα φαινόμενα που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας. Θυμήσου τι έχεις μάθει γι αυτό το αστέρι από τις προηγούμενες συζητήσεις ή από τις δικές σου παρατηρήσεις. Υπόδειξε λοιπόν τη θέση που νομίζεις ότι της ταιριάζει. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Ας υποθέσουμε αληθινά τα φαινόμενα που παρουσίασες και που διάβασα στο φυλλάδιο των θέσεων, σύμφωνα με τα οποία αυτό το άστρο δεν απομακρύνεται ποτέ από τον ήλιο περισσότερο από 40 και κάτι μοίρες κι έτσι όχι μόνο δεν βρίσκεται ποτέ ακριβώς απέναντι στον ήλιο, αλλά δεν φτάνει ποτέ σε ορθή γωνία, ούτε καν σε γωνία εξήντα μοιρών. Ας υποθέσουμε επίσης ότι κάποια στιγμή φαίνεται σχεδόν 40 φορές μεγαλύτερη απ όσο μιαν άλλη στιγμή, με άλλα λόγια πολύ μεγάλη όταν, σε οπισθόδρομη κίνηση, προσεγγίζει στη βραδινή της συζυγία με τον ήλιο, και πολύ μικρή όταν, σε ευθεία κίνηση, πλησιάζει στην πρωινή της συζυγία. Ας υποθέσουμε τέλος ότι, όταν φαίνεται πολύ μεγάλη, παίρνει για μας το σχήμα μισοφέγγαρου και όταν εμφανίζεται πολύ μικρή τη βλέπουμε τελείως στρογγυλή. Αφού αυτά είναι τα φαινόμενα δεν βλέπω πώς μπορούμε να αποφύγουμε τη διαβεβαίωση ότι αυτό το άστρο γυρίζει σε ένα κύκλο γύρω από τον ήλιο. Γιατί με κανένα τρόπο δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτός ο κύκλος αγκαλιάζει και περιέχει εντός του τη γη, ακόμα λιγότερο ότι βρίσκεται κάτω από τον ήλιο, δηλαδή μεταξύ ήλιου και γης, ούτε πάνω από τον ήλιο. Δεν μπορεί να περικλείει τη γη, διαφορετικά η Αφροδίτη θα βρισκόταν μερικές φορές ακριβώς απέναντι από τον ήλιο. Δεν μπορεί να είναι κάτω από τον ήλιο, γιατί τότε η Αφροδίτη θα φαινόταν σαν δρεπάνι στις δύο της συζυγίες με τον ήλιο. Δεν μπορεί ούτε να είναι από πάνω, γιατί τότε η Αφροδίτη θα φαινόταν πάντα στρογγυλή και ποτέ σε σχήμα μισοφέγγαρου. Για κατοικία της επομένως θα χαράξω τον κύκλο CH γύρω από τον ήλιο, χωρίς αυτός ο κύκλος να περιβάλλει τη γη. 6 P a g e

8 ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Τώρα που τοποθετήσαμε την Αφροδίτη, πρέπει να σκεφτούμε τον Ερμή που, όπως ξέρεις, παραμένει πάντα γύρω στον ήλιο και απομακρύνεται απ αυτόν λιγότερο απ όσο η Αφροδίτη. Εξέτασε λοιπόν ποιον τόπο πρέπει να του αποδώσεις. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως, όπως και στην Αφροδίτη, η θέση που θα του ταίριαζε καλύτερα είναι ένας κύκλος γύρω από τον ήλιο, αλλά μικρότερος από της Αφροδίτης και εσωτερικός σ αυτόν. Για όλα αυτά, και κυρίως για τη μικρή του απόσταση από τον ήλιο, έχουμε ένα επιχείρημα και μια ένδειξη πολύ καταληκτική: τη ζωηρότητα της λάμψης του, που ξεπερνάει αυτήν της Αφροδίτης και των άλλων πλανητών. Στις βάσεις αυτές μπορούμε να σχεδιάσουμε τον κύκλο του. Τον χαρακτηρίζω με τα γράμματα BG. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Και τον Άρη πού θα τον τοποθετούσες; ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Επειδή συμβαίνει ο Άρης να βρίσκεται σε αντίθετη θέση από τον ήλιο, ο κύκλος του πρέπει να περικλείει τη γη. Αλλά, το βλέπω αυτό, πρέπει επίσης οπωσδήποτε να περικλείει τον ήλιο. Αν δεν περνούσε πέρα από τον ήλιο κι έμενε από κάτω, θα τον βλέπαμε σε σχήμα μισοφέγγαρου, όπως την Αφροδίτη και τη σελήνη. Όμως εμείς τον βλέπουμε πάντα στρογγυλό. Πρέπει λοιπόν να περιλαμβάνει στον κύκλο του και τον ήλιο και τη γη. Είπες, όπως θυμάμαι, ότι όταν βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τον ήλιο φαίνεται 60 φορές μεγαλύτερος απ όσο όταν είναι σε συζυγία. Το πιο ταιριαστό γι αυτά τα φαινόμενα μου φαίνεται πως είναι ένας κύκλος γύρω από τον ήλιο, που θα έχει ως κέντρο τον ήλιο και θα περικλείει και τη γη. Τον σημειώνω εδώ και τον χαρακτηρίζω με τα γράμματα DI. Στο D ο Άρης είναι στην πιο κοντινή του απόσταση από τη γη και απέναντι από τον ήλιο. Στο Ι είναι στην πιο μακρινή του απόσταση από τη γη και σε συζυγία με τον ήλιο. Επειδή παρατηρούμε τα ίδια φαινόμενα για τον Δία και τον Κρόνο, έστω κι αν η διαφοροποίηση είναι μικρότερη για τον Κρόνο απ όση για τον Δία, θα ικανοποιήσουμε νομίζω αυτούς τους δύο πλανήτες σχεδιάζοντας δύο κύκλους γύρω από τον ήλιο, τον πρώτο για το Δία, χαρακτηρίζοντάς τον με τα γράμματα EL και τον δεύτερο, τον πιο ψηλά, για τον Κρόνο, με τα γράμματα FM. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Μέχρι τώρα συμπεριφέρθηκες ασυνήθιστα καλά. Τώρα, βλέπεις ότι η προσέγγιση και η απομάκρυνση των τριών μακρινότερων πλανητών μετριέται με το διπλάσιο της απόστασης ανάμεσα στη γη και στον ήλιο. Η διαφορά που προκύπτει είναι πολύ μεγαλύτερη για τον Άρη παρά για το Δία, δεδομένου ότι ο κύκλος DI του Άρη είναι μικρότερος από τον κύκλο EL του Δία. Ακόμα, καθώς ο EL είναι 7 P a g e

9 μικρότερος από τον κύκλο FM του Κρόνου, η ίδια διαφοροποίηση είναι ακόμα μικρότερη για τον Κρόνο απ όσο για το Δία. Αυτό αντιστοιχεί ακριβώς στα φαινόμενα. Μένει τώρα να σκεφτείς ποια θέση θα δώσεις στη σελήνη. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Αν ακολουθήσουμε την ίδια μέθοδο, που μου φαίνεται πολύ καταληκτική, αφού βλέπουμε μερικές φορές τη σελήνη σε θέση αντίθετη με του ήλιου και άλλοτε σε συζυγία, πρέπει να πούμε ότι ο κύκλος της περικλείει τη γη, αλλά δεν πρέπει να περικλείει τον ήλιο, διαφορετικά, όταν θα ήταν κοντά στη συζυγία δεν θα τη βλέπαμε με μορφή δρεπανιού, αλλά θα τη βλέπαμε πάντα στρογγυλή και ολόφωτη. Επιπλέον, δεν θα μπορούσε να προκαλέσει, όπως το κάνει συχνά, εκλείψεις του ήλιου, παρεμβαίνοντας ανάμεσα σ εκείνον και σε μας. Πρέπει λοιπόν να της δώσουμε ένα κύκλο γύρω από τη γη, που θα τον χαρακτηρίσω ΝΡ. Στο Ρ εμφανίζεται, όταν τη βλέπουμε από τη γη Α, σε συζυγία με τον ήλιο και μπορεί τότε να προκαλέσει έκλειψη. Στο Ν τη βλέπουμε σε αντίθετη θέση από τον ήλιο, οπότε μπορεί να πέσει στη σκιά της γης και να σκοτεινιάσει. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Και τώρα, Σιμπλίκιο, τι θα κάνουμε με τους απλανείς αστέρες; Θα τους σκορπίσουμε στην απέραντη άβυσσο του σύμπαντος σε διάφορες αποστάσεις από οποιοδήποτε καθορισμένο σημείο ή θα τους τοποθετήσουμε σε μια και την ίδια επιφάνεια που θα εκτείνεται σφαιρικά γύρω από το κέντρο της, κι αυτοί θα βρίσκονται τότε σε ίση απόσταση απ αυτό το κέντρο; ΣΙΜΠΛΙΚΙΟ. Θα επιλέξω μάλλον μια μέση οδό και θα τους αποδώσω μια κρυστάλλινη σφαίρα που περιγράφεται γύρω από ένα προκαθορισμένο κέντρο και της οποίας το πάχος περιλαμβάνεται ανάμεσα σε δύο σφαιρικές επιφάνειες μία επιφάνεια πολύ ψηλά, κοίλη και μία πιο χαμηλά, κυρτή: το αναρίθμητο πλήθος των αστεριών θα τοποθετηθεί ανάμεσα στις δύο, σε διαφορετικά ύψη. Θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε τη σφαίρα αυτή σφαίρα του σύμπαντος, που θα περιλαμβάνει τις σφαίρες των πλανητών που ήδη υποδείξαμε. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Σιμπλίκιο, μόλις διατάξαμε τα σώματα του κόσμου ακριβώς όπως τα έχει κατανείμει ο Κοπέρνικος, και αυτό το έκανες εσύ με το ίδιο σου το χέρι. Επιπλέον, απέδωσες κινήσεις σε όλα εκτός από τον ήλιο, τη γη και τον έναστρο θόλο. Στον Ερμή και στην Αφροδίτη απέδωσες την κυκλική κίνηση γύρω από τον ήλιο, χωρίς η κίνηση αυτή να περικλείει τη γη. Γύρω από τον ήλιο έβαλες επίσης να κινούνται οι τρεις απώτεροι πλανήτες, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος, σε κύκλους που περιλαμβάνουν τη γη. Η σελήνη, στη συνέχεια, δεν μπορεί να κινείται παρά μόνο 8 P a g e

10 γύρω από τη γη, χωρίς να περικλείει τον ήλιο. Σ αυτές τις κινήσεις είσαι σύμφωνος με τον Κοπέρνικο. Μένει τώρα να αποφασίσεις για τρία πράγματα σχετικά με τον ήλιο, τη γη και τον έναστρο θόλο: για την ακινησία, που κατά τα φαινόμενα ανήκει στη γη. Για την ετήσια κίνηση υπό τον ζωδιακό που φαίνεται να ανήκει στον ήλιο. Για την ημερήσια κίνηση, τέλος, που φαίνεται να ανήκει στον έναστρο θόλο, και στην οποία συμμετέχει όλο το υπόλοιπο σύμπαν με εξαίρεση τη γη. Αν είναι αλήθεια ότι όλες οι σφαίρες των πλανητών, δηλαδή του Ερμή, της Αφροδίτης, του Άρη, του Δία και του Κρόνου, γυρίζουν γύρω από τον ήλιο ως κέντρο τους, φαίνεται εξίσου λογικό να αποδώσουμε την ακινησία στον ήλιο και όχι στη γη και να τον κάνουμε σταθερό κέντρο των κινούμενων σφαιρών κι όχι ένα άλλο τόπο σε απόσταση από το κέντρο. Επίσης, επειδή η γη είναι τοποθετημένη καταμεσής κινητών μερών, θέλω να πω ανάμεσα στην Αφροδίτη και τον Άρη, απ τα οποία η πρώτη κάνει την περιφορά της σε εννέα μήνες κι ο άλλος σε δύο χρόνια, ταιριάζει να της αποδώσουμε την ετήσια κίνηση και να αφήσουμε στον ήλιο την ακινησία. Κι αν είναι έτσι, επόμενο θα είναι ότι και η ημερήσια κίνηση ανήκει επίσης στη γη. Πράγματι, ας υποθέσουμε ότι ο ήλιος είναι ακίνητος και ότι η γη δεν γυρίζει γύρω από τον εαυτό της αλλά διαθέτει μόνο την ετήσια κίνηση γύρω από τον ήλιο: τότε το έτος μας θα αποτελούνταν από μία μόνο μέρα και μία νύχτα, θα είχαμε δηλαδή έξι μήνες ημέρα κι έξι μήνες νύχτα, όπως ήδη είπαμε. Βλέπεις επίσης πόσο πιο σωστό είναι να αφαιρέσουμε από το σύμπαν την ιλιγγιώδη κίνηση σε 24 ώρες και να επιτρέψουμε στα αστέρια που είναι κι αυτά ήλιοι να απολαύσουν σαν τον δικό μας ήλιο την αιώνια ανάπαυση. Βλέπεις πόσο εύκολο είναι, με ένα απλό, στοιχειώδες σκίτσο, να αποδώσεις λογική σε φαινόμενα με τόση βαρύτητα σαν αυτά των ουράνιων σωμάτων. ΣΑΓΚΡΕΝΤΟ. Εγώ το βλέπω. Αλλά όπως εσύ συνάγεις ότι αυτό το σύστημα είναι πιθανότατα αληθινό επειδή είναι απλό, άλλοι θα μπορούσαν να συνάγουν το αντίθετο και να αναρωτηθούν, κι όχι αβάσιμα, γιατί αυτή η τόσο αρχαία διευθέτηση που χρονολογείται από την εποχή των πυθαγόρειων και ήταν τόσο καλά προσαρμοσμένη στα φαινόμενα, βρήκε στη συνέχεια τόσο λίγους υπέρμαχους για πολλές χιλιάδες χρόνια, απορρίφθηκε από τον ίδιο τον Αριστοτέλη και, ακόμα και μετά τον Κοπέρνικο, έχει και πάλι την ίδια τύχη. ΣΑΛΒΙΑΤΙ. Σαγκρέντο, αν σου είχε συμβεί καμιά φορά, όπως σε μένα έχει συμβεί πολλές φορές, να ζαλιστείς ακούγοντας τις ανοησίες που αρκούν για να μπλοκάρουν το πνεύμα των ανθρώπων και να τους εμποδίσουν, όχι να ασπαστούν τους 9 P a g e

11 νεωτερισμούς, αλλά έστω και να τους ακούσουν, θα παραξενευόσουνα λιγότερο που αυτή η άποψη έχει λίγους υπέρμαχους. Δεν θα δώσω σημασία σ εκείνους που επιμένουν απολύτως στην ακινησία της γης με το καταληκτικό συμπέρασμα ότι δεν τρώνε πρωινό στην Κωνσταντινούπολη και δείπνο στην Ιαπωνία, ή σ εκείνους που είναι βέβαιοι ότι η γη είναι πολύ βαριά κι επομένως δεν μπορεί να υψωθεί πάνω από τον ήλιο για να ξανακατέβει μετά προς τα κάτω αναπτύσσοντας μεγάλη ταχύτητα. Όσο πολλοί κι αν είναι αυτοί, δεν πρέπει να τους υπολογίζουμε, ούτε να ακούμε τις ανοησίες τους, ούτε να επιχειρούμε να τους κάνουμε να συμμεριστούν τις επεξεργασμένες και λεπτές απόψεις μας, ούτε να θέλουμε να πείσουμε ανθρώπους που μπορούν να προσδιορίζουν γενικεύοντας, και δεν μπορούν να αντιληφθούν τις διαφοροποιήσεις. Τι θα έχεις να κερδίσεις με όλες σου τις αποδείξεις απέναντι σε κεφάλια πολύ ανόητα για να αναγνωρίσουν την ανοησία τους; Αυτό που εκπλήσσει εμένα, Σαγκρέντο, είναι κάτι άλλο, πολύ διαφορετικό. Εσύ παραξενεύεσαι που υπάρχουν τόσο λίγοι που ακολούθησαν τη γνώμη των πυθαγόρειων. Εγώ εκπλήσσομαι που υπήρξαν μερικοί μέχρι σήμερα που την ενστερνίστηκαν και την ακολούθησαν. Δεν μπορώ παρά να θαυμάζω απέραντα το ύψος του πνεύματος εκείνων που τη δέχτηκαν και την έκριναν αληθινή, που με τη ζωηρότητα της ευφυΐας τους άσκησαν ένα εξαναγκασμό στις ίδιες τις αισθήσεις τους, δίνοντας μεγαλύτερη αξία σ αυτό που τους υπαγόρευε η λογική απ ό,τι σ αυτό που τους έδειχναν πολύ καθαρά και χωρίς εξαναγκασμούς οι εμπειρίες των αισθήσεών τους. Τα επιχειρήματα που ήδη εξέτασες ενάντια στην καθημερινή περιφορά της γης είναι πολύ ευλογοφανή, το είδαμε. Οι οπαδοί του Πτολεμαίου, του Αριστοτέλη και όλοι οι μαθητές τους τα βρήκαν απολύτως καταληκτικά, πράγμα που αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά τους. Αλλά τα πειράματα που αντιφάσκουν έκδηλα στην ετήσια κίνηση φαίνονται κι αυτά τόσο αντίθετα ώστε, το επαναλαμβάνω, θαυμάζω απεριόριστα έναν Αρίσταρχο, έναν Κοπέρνικο, που μπόρεσαν τόσο καλά να καθυποτάξουν τις αισθήσεις τους στη λογική τους ώστε την κατέστησαν, παρά τις αισθήσεις, κυρίαρχο των πεποιθήσεών τους. 10 P a g e

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η κουλτούρα της κλασικής επιστήμης

Η κουλτούρα της κλασικής επιστήμης Η κουλτούρα της κλασικής επιστήμης Φ ο ι τ ή τ ρ ι ε ς : Γ κ ρ έ β ε - Μ ι χ α λ ο π ο ύ λ ο υ Φ α ί δ ρ α Α. Μ. 9982201000024 Ξ α ν θ ά Γ ε ω ρ γ ί α Α. Μ. 9982201100209 Περιεχόμενο Εργασίας Ανάλυση περιεχομένου

Διαβάστε περισσότερα

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων. Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων. Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015 Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015 Α. Εισαγωγή Ερώτηση 1. Η τιμή της μάζας ενός σώματος πιστεύετε ότι συνοδεύει το σώμα εκ κατασκευής

Διαβάστε περισσότερα

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Τα ερωτήματα Δύο σώματα έχουν το ίδιο σχήμα και τις ίδιες διαστάσεις με το ένα να είναι βαρύτερο του άλλου. Την ίδια στιγμή τα δύο σώματα αφήνονται ελεύθερα να πέσουν μέσα στον

Διαβάστε περισσότερα

Η καμπύλωση του χώρου-θεωρία της σχετικότητας

Η καμπύλωση του χώρου-θεωρία της σχετικότητας Η καμπύλωση του χώρου-θεωρία της σχετικότητας Σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας που διατύπωσε ο Αϊνστάιν, το βαρυτικό πεδίο κάθε μάζας δημιουργεί μια καμπύλωση στον χώρο (μάλιστα στον χωροχρόνο),

Διαβάστε περισσότερα

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μαθαίνω και εξερευνώ: ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Μαθαίνω και εξερευνώ: ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Μαθαίνω και εξερευνώ: ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Μαθαίνω και εξερευνώ: ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Περιεχόμενα Τι είναι το Διάστημα;... 2 Το ηλιακό σύστημα... 4 Οι πλανήτες... 6 Ο Ήλιος... 10 Η Σελήνη... 12 Αστέρια και κομήτες... 14

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Μέγιστον τόπος. Ἅπαντα γάρ χωρεῖ. (Θαλής)

Μέγιστον τόπος. Ἅπαντα γάρ χωρεῖ. (Θαλής) Μέγιστον τόπος. Ἅπαντα γάρ χωρεῖ. (Θαλής) Από την εποχή που οι άνθρωποι σήκωσαν τα μάτια τους προς τον ουρανό και παρατήρησαν τον Ήλιο (τον θεό τους) και τα αστέρια, είχαν την πεποίθηση ότι η Γη είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΔÔ Û Ì Î È ÔÈ ÎÈÓ ÛÂÈ ÙË Ë

ΔÔ Û Ì Î È ÔÈ ÎÈÓ ÛÂÈ ÙË Ë ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΔÔ Û Ì Î È ÔÈ ÎÈÓ ÛÂÈ ÙË Ë Tα βασικά σημεία του μαθήματος Η Γη είναι ένα ουράνιο σώμα, που κινείται συνεχώς στο διάστημα. Το σχήμα της είναι γεωειδές, δηλαδή είναι ελαφρά συμπιεσμένο στις κορυφές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΕΙΣ ΚΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ. Λεονάρδος Γκουβέλης. Διημερίδα Αστροφυσικής 4-5 Απριλίου

ΕΜΕΙΣ ΚΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ. Λεονάρδος Γκουβέλης. Διημερίδα Αστροφυσικής 4-5 Απριλίου ΕΜΕΙΣ ΚΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ Λεονάρδος Γκουβέλης Διημερίδα Αστροφυσικής 4-5 Απριλίου Συνοπτικά: Κοσμολογικές θεωρίες ανά τους αιώνες Σύγχρονη κοσμολογική άποψη Αστρονομικές αποδείξεις της θεωρίας του Big Bang Μεγάλα

Διαβάστε περισσότερα

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις στο βαρυτικό πεδίο

Ασκήσεις στο βαρυτικό πεδίο Ασκήσεις στο βαρυτικό πεδίο Για το ΘΜΚΕ η μόνη δύναμη που δρα στη μάζα είναι η ελκτική βαρυτική δύναμη της Γης. Θα μπορούσαμε να εργαστούμε και με ΑΔΜΕ! Δοκιμάστε την Εδώ εργαζόμαστε μόνο με ΘΜΚΕ. Δεν

Διαβάστε περισσότερα

Λίγα για το Πριν, το Τώρα και το Μετά.

Λίγα για το Πριν, το Τώρα και το Μετά. 1 Λίγα για το Πριν, το Τώρα και το Μετά. Ψάχνοντας από το εσωτερικό κάποιων εφημερίδων μέχρι σε πιο εξειδικευμένα περιοδικά και βιβλία σίγουρα θα έχουμε διαβάσει ή θα έχουμε τέλος πάντων πληροφορηθεί,

Διαβάστε περισσότερα

15 ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισµός Αστρονοµίας και Διαστηµικής 2010 Θέµατα για το Γυµνάσιο

15 ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισµός Αστρονοµίας και Διαστηµικής 2010 Θέµατα για το Γυµνάσιο 15 ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισµός Αστρονοµίας και Διαστηµικής 2010 Θέµατα για το Γυµνάσιο 1.- Από τα πρώτα σχολικά µας χρόνια µαθαίνουµε για το πλανητικό µας σύστηµα. Α) Ποιος είναι ο πρώτος και

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ. Πως δημιουργείτε η σκιά στη φυσική ;

ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ. Πως δημιουργείτε η σκιά στη φυσική ; ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ Πως δημιουργείτε η σκιά στη φυσική ; Λόγω της ευθύγραμμης διάδοσης του φωτός, όταν μεταξύ μιας φωτεινής πηγής και ενός περάσματος παρεμβάλλεται ένα αδιαφανές σώμα, δημιουργείτε στο πέρασμα

Διαβάστε περισσότερα

Στήβεν Χόκινγ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων έδινε κάποτε μία διάλεξη

Στήβεν Χόκινγ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων έδινε κάποτε μία διάλεξη http://hallofpeople.com/gr.php?user=χόκινγ%20στήβεν Στήβεν Χόκινγ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ 1. Η εικόνα του Ανθρώπου για το Σύμπαν Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων έδινε κάποτε μία διάλεξη για την αστρονομία.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΞΩΗΛΙΑΚΩΝ ΠΛΑΝΗΤΩΝ Κ.Ν. ΓΟΥΡΓΟΥΛΙΑΤΟΣ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΞΩΗΛΙΑΚΩΝ ΠΛΑΝΗΤΩΝ Κ.Ν. ΓΟΥΡΓΟΥΛΙΑΤΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΞΩΗΛΙΑΚΩΝ ΠΛΑΝΗΤΩΝ Κ.Ν. ΓΟΥΡΓΟΥΛΙΑΤΟΣ ΩΡΙΩΝ, 9/1/2008 Η ΘΕΣΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ Γη, ο τρίτος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος Περιφερόμαστε γύρω από τον Ήλιο, ένα τυπικό αστέρι της κύριας ακολουθίας

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΕΓΓΟΝΟΣ: Παππού, γιατί προτιμάς να βάζεις κανέλα και όχι κύμινο στα σουτζουκάκια; ΠΑΠΠΟΥΣ: Το κύμινο είναι κομματάκι δυνατό. Κάνει τους ανθρώπους να κλείνονται

Διαβάστε περισσότερα

Η Γη είναι ένας πλανήτης που κατοικούν εκατομμύρια άνθρωποι, αλλά και ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή.

Η Γη είναι ένας πλανήτης που κατοικούν εκατομμύρια άνθρωποι, αλλά και ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Το Ηλιακό Σύστημα. Ήλιος Ο Ήλιος είναι ο αστέρας του Ηλιακού μας Συστήματος και το λαμπρότερο σώμα του ουρανού. Είναι μια τέλεια σφαίρα με διάμετρο 1,4 εκατομμύρια χμ. Η σημασία του Ήλιου στην εξέλιξη

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 2 2. Μετρήσεις χρόνου Η ακρίβεια

Φύλλο Εργασίας 2 2. Μετρήσεις χρόνου Η ακρίβεια Φύλλο Εργασίας 2 2. Μετρήσεις χρόνου Η ακρίβεια Τι εννοούμε όταν λέμε να μετρήσουμε μια ποσότητα; Να μετρήσουμε μια ποσότητα θα πει: 1. Να την συγκρίνουμε με μια άλλη όμοια και 2. Να βρούμε ότι είναι «τόσες»

Διαβάστε περισσότερα

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1 < > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Επαναλαμβάνουμε την έκπληξή μας για τα τεράστια συμπλέγματα γαλαξιών, τις πιο μακρινές

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα. Μάθημα 3 ο, Τμήμα Α. Τρόποι απόδειξης

Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα. Μάθημα 3 ο, Τμήμα Α. Τρόποι απόδειξης Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα Μάθημα 3 ο, Τμήμα Α Ο πυρήνας των μαθηματικών είναι οι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να συλλογιζόμαστε στα μαθηματικά. Τρόποι απόδειξης Επαγωγικός συλλογισμός (inductive)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER 1 Α Ομάδα «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ - Α,α,α,α,α,α,α! ούρλιαξε η Νεφέλη - Τρομερό! συμπλήρωσε η Καλλιόπη - Ω, Θεέ μου! αναφώνησα εγώ - Απίστευτα τέλειο! είπε η Ειρήνη και όλες την κοιτάξαμε λες και είπε

Διαβάστε περισσότερα

"Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης)

Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου. (Οδυσσέας Ελύτης) "Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης) Το σύμπαν δεν υπήρχε από πάντα. Γεννήθηκε κάποτε στο παρελθόν. Τη στιγμή της γέννησης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης 1. Εισαγωγή στη διαμεσολάβηση (30 ) Στόχοι Να εντοπίσουν παρακολουθήσουν τη διαδικασία διαμεσολάβησης. Διαδικασία Έχουμε από πριν καλέσει δυο μέλη (ένα αγόρι Α και ένα κορίτσι

Διαβάστε περισσότερα

Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Πορταριάς «Ν. Τσοποτός» Ανάπτυξη σχεδίου εργασίας στο ολοήμερο δημοτικό σχολείο. Εισηγητής: Μακρής Νικόλαος

Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Πορταριάς «Ν. Τσοποτός» Ανάπτυξη σχεδίου εργασίας στο ολοήμερο δημοτικό σχολείο. Εισηγητής: Μακρής Νικόλαος Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Πορταριάς «Ν. Τσοποτός» Ανάπτυξη σχεδίου εργασίας στο ολοήμερο δημοτικό σχολείο Εισηγητής: Μακρής Νικόλαος Γενικός τίτλος «Ένας μαγικός αλλά άγνωστος κόσμος» Ένας μαγικός αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Ενότητα 5: Μορφές και περίοδοι της σύγχρονης επιστήμης: μια προσπάθεια κατασκευής τομών στο κοινωνικό πλαίσιο και στον ιστορικό χρόνο. Βασίλης Τσελφές Εθνικὸ και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις;

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις; Πρόλογος Όταν ήμουν μικρός, ούτε που γνώριζα πως ήμουν παιδί με ειδικές ανάγκες. Πώς το ανακάλυψα; Από τους άλλους ανθρώπους που μου έλεγαν ότι ήμουν διαφορετικός, και ότι αυτό ήταν πρόβλημα. Δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Όποτε χρησιμοποιείτε το σταυρό ή το κλειδί της εργαλειοθήκης σας για να ξεσφίξετε τα μπουλόνια ενώ αντικαθιστάτε ένα σκασμένο λάστιχο αυτοκινήτου, ολόκληρος ο τροχός αρχίζει να στρέφεται και θα πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η )

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) 1 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ JACKSON POLLOCK ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ WILLIAM WRIGHT ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1950. Το καλοκαίρι του 1950 o δημοσιογράφος William Wright πήρε μια πολύ ενδιαφέρουσα ηχογραφημένη

Διαβάστε περισσότερα

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Ο Μικρός Πρίγκιπας έφτασε στη γη. Εκεί είδε μπροστά του την αλεπού. - Καλημέρα, - Καλημέρα, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας, ενώ έψαχνε να βρει από πού ακουγόταν η

Διαβάστε περισσότερα

Διάστημα. Βάλε στη σωστή απάντηση (μία κάθε φορά). Για να κάνει η Γη μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Ήλιο, χρειάζεται:

Διάστημα. Βάλε στη σωστή απάντηση (μία κάθε φορά). Για να κάνει η Γη μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Ήλιο, χρειάζεται: 3ST TET ASKISEON_XPress_Hamster_temp.qxp 27/04/2011 7:45 μ.μ. Page 1 Διάστημα Βάλε στη σωστή απάντηση (μία κάθε φορά). Για να κάνει η Γη μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον εαυτό της, χρειάζεται: μια μέρα

Διαβάστε περισσότερα

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Ενότητα 4: Κριτική ανάγνωση κλασικών επιστημονικών κειμένων: η περίπτωση του Γαλιλαίου Βασίλης Τσελφές Εθνικὸ και Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένα κόκκινο μπαλόνι σε έναν παιδότοπο. Ήταν μόνο του και παρόλο που τα παιδάκια έπαιζαν μαζί του, δεν είχε κανέναν φίλο που να είναι σαν κι αυτό. Όλη

Διαβάστε περισσότερα

Το παραμύθι της αγάπης

Το παραμύθι της αγάπης Το παραμύθι της αγάπης Μια φορά και ένα καιρό, μια βασίλισσα έφερε στον κόσμο ένα παιδί τόσο άσχημο που σχεδόν δεν έμοιαζε για άνθρωποs. Μια μάγισσα που βρέθηκε σιμά στη βασίλισσα την παρηγόρησε με τούτα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡ. 6.2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής θα πρέπει:

ΠΑΡ. 6.2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής θα πρέπει: ΠΑΡ. 6.2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής θα πρέπει: 1. Να πειραματιστεί σχετικά με το σχηματισμό σκιάς όταν ένα αντικείμενο διακόπτει τη διαδρομή του φωτός. 2. Να παρατηρήσει ότι το σχήμα της σκιάς που

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου;

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου; Εισαγγελέας Γνωρίζετε τον κατηγορούμενο; Ναι, τον γνωρίζω καλά. Δουλεύουμε μαζί, τα τελευταία 8 χρόνια, στο ταμείο της Τράπεζας «Goliath». Και έχουμε μια, αρκετά στενή, φιλική σχέση. To θύμα το γνωρίζατε;

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τα χαρισματικά παιδιά είναι προβληματικά για τους γονείς τους. Σε αντίθεση με τους συνομηλίκους τους ενδιαφέρονται περισσότερο για γεγονότα, ευφυή

Τα χαρισματικά παιδιά είναι προβληματικά για τους γονείς τους. Σε αντίθεση με τους συνομηλίκους τους ενδιαφέρονται περισσότερο για γεγονότα, ευφυή Τα χαρισματικά παιδιά είναι προβληματικά για τους γονείς τους. Σε αντίθεση με τους συνομηλίκους τους ενδιαφέρονται περισσότερο για γεγονότα, ευφυή και ταχύτατα, ενώ κάποιες φορές είναι δραστήρια ή αδρανή.

Διαβάστε περισσότερα

Η έκθεση Πέλε - 7η Οκτωβρίου του Γεια σας!

Η έκθεση Πέλε - 7η Οκτωβρίου του Γεια σας! Η έκθεση Πέλε - 7η Οκτωβρίου του 2015 Γεια σας! * ο Kaypacha δείχνει στην οθόνη την εφαρμογή Solar System Scope (Πεδίο του Ηλιακού Συστήματος) για το πρώτο μισό της Έκθεσης Πέλε ( καλό είναι να βλέπει

Διαβάστε περισσότερα

«Φύλλο εργασίας 2» «Εντοπίζοντας χαρακτηριστικά της διαισθητικής βιολογικής γνώσης των μικρών παιδιών»

«Φύλλο εργασίας 2» «Εντοπίζοντας χαρακτηριστικά της διαισθητικής βιολογικής γνώσης των μικρών παιδιών» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ «ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ» Ομάδα εργασίας 1. 2. 3. Ημερομηνία: 15-3-2017 Μάθημα 4: «Η διαισθητική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1.

ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δʹ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ & ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ Α Α.1.1. Οι προτάσεις που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Diagnostic exam 2018 ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Διάρκεια εξέτασης: 1 ώρα και 15 λεπτά ΟΔΗΓΙΕΣ Διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες αυτής της σελίδας. Γράψε ΟΛΕΣ τις απαντήσεις στο γραπτό που

Διαβάστε περισσότερα

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ

GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ GALILEO GALILEI LINCEO: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΚΟΣΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΤΟ ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Το ταξίδι στην 11η διάσταση

Το ταξίδι στην 11η διάσταση Το ταξίδι στην 11η διάσταση Το κείμενο αυτό δεν αντιπροσωπεύει το πώς παρουσιάζονται οι 11 διστάσεις βάση της θεωρίας των υπερχορδών! Είναι περισσότερο «τροφή για σκέψη» παρά επιστημονική άποψη. Οι σκέψεις

Διαβάστε περισσότερα

Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το B' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη - Σμπώκου

Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το B' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη - Σμπώκου Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το B' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη - Σμπώκου - από τον Φουάτ σε τρεις εταιρίες χρήματα... μπλου μπρουμέλ, άλλη μια P.A κάπως έτσι και άλλη μία που μου είχες πει

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κοσμάς Γαζέας

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κοσμάς Γαζέας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Κοσμάς Γαζέας Το Ηλιακό Σύστημα Το Ηλιακό Σύστημα αποτελείται κυρίως από τον Ήλιο και τους πλανήτες που περιφέρονται γύρω από αυτόν. Πολλά και διάφορα ουράνια

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 1 ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΟΜΙΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 1 ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΟΜΙΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 1 ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Αστρονομία τι θα κάνουμε δηλαδή??? Ήλιος, 8 πλανήτες και πάνω από 100 δορυφόροι τους. Το πλανητικό μας σύστημα Οι πλανήτες

Διαβάστε περισσότερα

Antoine de Saint-Exupéry. Ο Μικρός Πρίγκιπας. Μετάφραση από τα Γαλλικά Ηρακλής Λαμπαδαρίου

Antoine de Saint-Exupéry. Ο Μικρός Πρίγκιπας. Μετάφραση από τα Γαλλικά Ηρακλής Λαμπαδαρίου Antoine de Saint-Exupéry Ο Μικρός Πρίγκιπας Μετάφραση από τα Γαλλικά Ηρακλής Λαμπαδαρίου 1 13 Ο τέταρτος πλανήτης ήταν αυτός του επιχειρηματία. Αυτός ο άνθρωπος ήταν τόσο πολύ απασχολημένος που δεν σήκωσε

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -  για περισσότερη εκπαίδευση 1 Τρίτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-6 Ώρα για δράση... 7-17 Σημειώσεις... 18 2 Μάθημα Τρίτο - Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις τις 7 συνήθειες των πετυχημένων ανθρώπων.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ Ημερομηνία 10/3/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://www.in.gr Τζωρτζίνα Ντούτση http://www.in.gr/entertainment/book/interviews/article/?aid=1500064083 Νικόλ Μαντζικοπούλου: Το μυστικό για την επιτυχία είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ Καταρχάς, βασική προϋπόθεση για το κλείσιμο μιας συνάντησης είναι να έχουμε εξακριβώσει και πιστοποιήσει ότι μιλάμε με τον υπεύθυνο που λαμβάνει μια απόφαση συνεργασίας ή επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το Α' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη Σμπώκου

Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το Α' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη Σμπώκου Λήστευαν το δημόσιο χρήμα - Το Α' Μέρος με τους αποκαλυπτικούς διαλόγους Άκη Σμπώκου - Έλα - πέρασες μια φορά ε; Σε είδα σε μια στιγμή αλλά δεν ήμουν βέβαιος, δεν με είδες; - πέρασα με το αμάξι και έκανα

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Παντελή, Β1 Γυμνάσιο Αρχαγγέλου, Διδάσκουσα: Γεωργία Τσιάρτα

Μαρία Παντελή, Β1 Γυμνάσιο Αρχαγγέλου, Διδάσκουσα: Γεωργία Τσιάρτα Μαρία Παντελή, Β1 Γυμνάσιο Αρχαγγέλου, 2013-2014 Διδάσκουσα: Γεωργία Τσιάρτα Ο Ρίτσαρντ Ντέιβιντ Μπαχ γεννήθηκε στις 23 Ιουνίου 1936, στο Oak Park, του Illinois. Ξεκίνησε τις σπουδές του στο Long Beach

Διαβάστε περισσότερα

Επιλέγω τα συναισθήματα που βιώνω, και αποφασίζω για τον στόχο που θέλω να πετύχω.

Επιλέγω τα συναισθήματα που βιώνω, και αποφασίζω για τον στόχο που θέλω να πετύχω. Η ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΒΛΕΠΕΙΣ - Από το Κεφάλαιο 21, II. THE RESPONSIBILITY FOR SIGHT - 1. Έχουμε πει επανειλημμένα το πόσα λίγα σου ζητούνται για να μάθεις αυτά τα μαθήματα. Είναι η ίδια μικρή προθυμία που

Διαβάστε περισσότερα

Naoki HigasHida. Γιατί χοροπηδώ. Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού. david MiTCHELL. Εισαγωγή:

Naoki HigasHida. Γιατί χοροπηδώ. Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού. david MiTCHELL. Εισαγωγή: Naoki HigasHida Γιατί χοροπηδώ Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού Εισαγωγή: david MiTCHELL 41 Ε13 Προτιμάς να είσαι μόνος σου; «Α, μην ανησυχείτε γι αυτόν προτιμά να είναι μόνος του». Πόσες φορές το

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουάριος Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή

Ιανουάριος Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΝΙΔΙΟΥ Ε - ΣΤ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2015 Στην ελληνική μυθολογία ο Ήλιος ήταν προσωποποιημένος ως θεότητα που οδηγούσε το πύρινο άρμα του στον ουρανό. Σαν πλανήτης είναι ο αστέρας του ηλιακού συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

ο ΣΤΑΤΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ

ο ΣΤΑΤΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ο ΣΤΑΤΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ και ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ οι ΙΔΕΕΣ και οι ΕΝΝΟΙΕΣ ηλεκτρικό φορτίο και ηλεκτρικό φορτίο στο µεταξύ κάποιος τον αναγκάζει να µε πλησιάζει κι όσο µε πλησιάζει τόσο περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

11ο Μάθημα ΒΑΡΟΣ - ΒΑΡΥΤΗΤΑ - ΠΕΔΙΟ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ

11ο Μάθημα ΒΑΡΟΣ - ΒΑΡΥΤΗΤΑ - ΠΕΔΙΟ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ 11ο Μάθημα ΒΑΡΟΣ - ΒΑΡΥΤΗΤΑ - ΠΕΔΙΟ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ Το βάρος ενός σώματος: Μια εξ αποστάσεως ή εξ επαφής δύναμη που ασκεί η γη στο σώμα Το βάρος ενός σώματος είναι δύναμη και μετρείται κι αυτό σε νιούτον. Είναι

Διαβάστε περισσότερα

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr Συνέντευξη της Ναταλί Σαμπά στη Βάλια Κουρκουμέλη. (Από το babyspace.gr. Ημερομηνία online έκδοσης: 22/07/2010) Η παιγνιοθεραπεία για τη Ναταλί Σαμπά ήταν η ευκαιρία να

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τμήμα Πολιτισμικής Πληροφορικής

Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τμήμα Πολιτισμικής Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τμήμα Πολιτισμικής Πληροφορικής Θέμα: Σχεδιασμός παιχνιδιού με κάρτες για το Ηλιακό Σύστημα Μάθημα: Σχεδιασμός Ψηφιακών Εκπαιδευτικών Εφαρμογών ΙΙ Δήμητρα Μισιτζή 1 (ΑΜ:131/2008092)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ Τα παιδιά του Αδάμ είναι τα άκρα ενός σώματος, Μοιράζονται όλα την ίδια ρίζα. Όταν ένα άκρο περνάει τις μέρες του

Διαβάστε περισσότερα

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 1 2 Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 3 Τα λουλούδια χωρίς όνομα, τα έχει ο καθένας από μας, αλλά δεν το ξέρουμε. Δεν μας μαθαίνουν τίποτα και ψάχνουμε μόνοι μας άσκοπα να βρούμε κάτι, για να

Διαβάστε περισσότερα

Ντέλια Βελκουλέσκου: Μα Πολ εσύ ήσουν εκείνος που το πρότεινε αυτό. Είναι πολύ δύσκολο να υπαναχωρήσω τώρα.

Ντέλια Βελκουλέσκου: Μα Πολ εσύ ήσουν εκείνος που το πρότεινε αυτό. Είναι πολύ δύσκολο να υπαναχωρήσω τώρα. Πόλ Τόμσεν: Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι θέτουμε μια ημερομηνία για την επιστροφή της αποστολής, ενώ ενδεχομένως δεν θα έχουμε μια συμφωνία στο εσωτερικό της Τρόικας για το πώς θα προχωρήσουμε. Ντέλια

Διαβάστε περισσότερα

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα σαν κι αυτή μια νύχτα σαν κι αυτή θέλω να σου πω πόσο σ

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Έτσι, αν το αγόρι σου κάνει τα παρακάτω, αυτό σημαίνει ότι είναι αρκετά ανασφαλής. #1 Αμφιβάλλει για τα κίνητρα σου

Έτσι, αν το αγόρι σου κάνει τα παρακάτω, αυτό σημαίνει ότι είναι αρκετά ανασφαλής. #1 Αμφιβάλλει για τα κίνητρα σου Οι τσακωμοί θα μπορούσε να πει κανείς, ότι είναι κάτι πολύ συνηθισμένο σε μια σχέση. Θεωρείται το αλάτι και το πιπέρι σε αυτή. Ωστόσο, αν είναι συνεχόμενοι τότε αυτό σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά...

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΝΑΜΗ, ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ NEWTON

ΔΥΝΑΜΗ, ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ NEWTON 1 ΔΥΝΑΜΗ, ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ NEWTON Τι είναι «δύναμη»; Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο όρος «δύναμη» στη Φυσική έχει αρκετά διαφορετική σημασία από ότι στην καθημερινή γλώσσα. Εκφράσεις όπως «τον χτύπησε με δύναμη»,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ Πληροφορίες για τον εκπαιδευτικό: Η Αυτοβιογραφία ιαπολιτισµικών Συναντήσεων, είναι ένα υλικό το οποίο µπορεί να χρησιµοποιηθεί ευρύτερα από τους εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ Αστρολογικές συμβουλές για την ερμηνεία ενός ωριαίου χάρτη

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ Αστρολογικές συμβουλές για την ερμηνεία ενός ωριαίου χάρτη ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ Αστρολογικές συμβουλές για την ερμηνεία ενός ωριαίου χάρτη Κατά τη διάρκεια των αιώνων, πολλοί αξιόλογοι μελετητές της αστρολογίας παρατήρησαν ότι ορισμένα αποτελέσματα επαναλαμβάνονταν κάτω

Διαβάστε περισσότερα

Ανδρέας Αρματάς Φραντσέσκα Ασσιρέλλι

Ανδρέας Αρματάς Φραντσέσκα Ασσιρέλλι Ανδρέας Αρματάς Φραντσέσκα Ασσιρέλλι Η Λελέκα δεν είναι μόνη Πολλά παιδιά ταλαιπωρούνται από φοβίες και νιώθουν ανήμπορα να τις αντιμετωπίσουν. Υπάρχουν όμως και πολλά παιδιά που ξεπερνούν τελικά τους

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΗΣ. www.meteo.gr - 1 -

ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΗΣ. www.meteo.gr - 1 - ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΗΣ H Γη είναι ένας πλανήτης από τους οκτώ συνολικά του ηλιακού μας συστήματος, το οποίο αποτελεί ένα από τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια αστρικά συστήματα του Γαλαξία μας, ο οποίος με την

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Δύο Σε μια σπουδαία αρχαία πόλη που την έλεγαν Ουρούκ, ζούσε ένας νεαρός βασιλιάς, ο Γκιλγκαμές. Πατέρας του Γκιλγκαμές ήταν ο βασιλιάς Λουγκαλμπάντα και μητέρα του η

Διαβάστε περισσότερα

α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Τι εννοούμε όταν ζητάμε τη μέτρηση χρόνου;

α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Τι εννοούμε όταν ζητάμε τη μέτρηση χρόνου; ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Φύλλο Εργασίας 2 ο Μετρήσεις Χρόνου Η Ακρίβεια α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Τι εννοούμε όταν ζητάμε τη μέτρηση χρόνου;... Μήπως ζητάμε τη χρονική διάρκεια που μεσολαβεί μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Πρωτοτύπου: Son smeshnovo cheloveka by Fyodor Dostoyevsky. Russia, ISBN:

Τίτλος Πρωτοτύπου: Son smeshnovo cheloveka by Fyodor Dostoyevsky. Russia, ISBN: Τίτλος Πρωτοτύπου: Son smeshnovo cheloveka by Fyodor Dostoyevsky. Russia, 1877. ISBN: 978-618-5144-94-4 Εκδόσεις Vakxikon.gr Βιβλιοπωλείο του Βακχικόν Ασκληπιού 17, 106 80 Αθήνα τηλ. 210 3637867 info@vakxikon.gr

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητής: Λοιπόν, εδώ έχουμε δυο αριθμούς α και β. Ποιος είναι πιο μεγάλος. Λέγε Ελπίδα.

Καθηγητής: Λοιπόν, εδώ έχουμε δυο αριθμούς α και β. Ποιος είναι πιο μεγάλος. Λέγε Ελπίδα. ΠΕΜΠΤΗ 7 ΦΕΒΡΟΥΡΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Γ4 Καθηγητής: Λοιπόν, εδώ έχουμε δυο αριθμούς α και β. Ποιος είναι πιο μεγάλος. Λέγε Ελπίδα. Μαθήτρια: Δεν γνωρίζουμε. Ποιος συμφωνεί με την Ελπίδα; Χρύσα, συμφωνείς Χρύσα: Ναι.

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -  για περισσότερη εκπαίδευση 1 Πρώτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-6 Ώρα για δράση... 7-17 Σημειώσεις... 18 2 Μάθημα Πρώτο - Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθουμε το ένα ένα λάθος που στερεί από όλους

Διαβάστε περισσότερα

Η ευθύνη του σχολικού βιβλίου είναι να είναι βέλτιστο

Η ευθύνη του σχολικού βιβλίου είναι να είναι βέλτιστο Η Διάλογοι Με αφορμή τοποθετήσεις και προβληματισμούς συναδέλφων, ανάρτησα στο δίκτυο συνεργαζόμενων καθηγητών http://ylikonetningcom διάφορες απαντήσεις Υπήρξαν και απαντήσεις που δόθηκαν χωρίς να περάσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΕΙΔΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΔΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΔΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ 1 Οι δυνάμεις μπορούν να χωριστούν σε δυο κατηγορίες: Σε δυνάμεις επαφής, που ασκούνται μόνο ανάμεσα σε σώματα που βρίσκονται σε επαφή, και σε δυνάμεις

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1: Κεφάλαιο 2: Κεφάλαιο 3: Κεφάλαιο 4:

Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1: Κεφάλαιο 2: Κεφάλαιο 3: Κεφάλαιο 4: Περιεχόμενα Πρόλογος...9 Κεφάλαιο 1: Η πρώτη έκπληξη...13 Κεφάλαιο 2: Η διοίκηση ξεκινάει από τον σκοπό και τους στόχους...19 Κεφάλαιο 3: Τι είναι διοίκηση;...25 Κεφάλαιο 4: Home Management!...39 Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητική Εξέταση. 24 ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Αστρονομίας και Διαστημικής η φάση: «ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ»

Θεωρητική Εξέταση. 24 ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Αστρονομίας και Διαστημικής η φάση: «ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ» 24 ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Αστρονομίας και Διαστημικής 2019 3 η φάση: «ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ» Θεωρητική Εξέταση 24 ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Αστρονομίας 2019 3 η φάση Θεωρητική Εξέταση 1 Παρακαλούμε, διαβάστε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΠ22 ΤΡΙΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΤΥΠΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΠ22 ΤΡΙΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΤΥΠΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΠ22 ΤΡΙΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΤΥΠΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 2 Εισαγωγή... 3 Οι αρχές του σύμπαντος κατά τον Αριστοτέλη... 3 Ο υποσελήνιος χώρος... 3 Ο χώρος

Διαβάστε περισσότερα

18 ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Αστρονομίας και Διαστημικής 2013 Φάση 3 η : «ΙΠΠΑΡΧΟΣ»

18 ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Αστρονομίας και Διαστημικής 2013 Φάση 3 η : «ΙΠΠΑΡΧΟΣ» Θέμα 1 ο (Σύντομης ανάπτυξης): 18 ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Αστρονομίας και Διαστημικής 2013 Φάση 3 η : «ΙΠΠΑΡΧΟΣ» Θέματα του Γυμνασίου (Α) Ποιοι πλανήτες ονομάζονται Δίιοι; (Β) Αναφέρατε και

Διαβάστε περισσότερα

Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Κωνσταντίνα Τσαφαρά Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Πάνε δέκα χρόνια που λείπει ο σύζυγός μου, ο Οδυσσέας. Τον γιο του τον άφησε μωρό και τώρα έχει γίνει πια ολόκληρος άντρας και

Διαβάστε περισσότερα