4.0 H ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Transcript

1 4.0 H ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η Στρατηγική του Προγράμματος

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4.0 Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΑΞΟΝΑΣ 1 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΑΞΟΝΑΣ 2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΞΟΝΑΣ 3-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΑΞΟΝΑΣ 4 - ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΆΞΟΝΑΣ 1 METAΦΟΡΕΣ Μέτρο 1.1: Yποδομές θαλάσσιων μεταφορών και επικοινωνιών Μέτρο 1.2: Ανάπτυξη και ενίσχυση των συστημάτων επίβλεψης, ασφάλειας και ελέγχου ΑΞΟΝΑΣ 2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Μέτρο 2.1: Συνεργασία για την Έρευνα, την Ανάπτυξη και την Μεταφορά τεχνογνωσιας Μέτρο 2.2: Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ ΆΞΟΝΑΣ 3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ Μέτρο 3.1.-Αναβάθμιση στη διαχείριση κοινών οικοσυστημάτων Μέτρο 3.2. Προώθηση, αναπαλαίωση και αξιοποίηση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς κοινού ενδιαφέροντος AΞΟΝΑΣ 4 ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 129 Μέτρο 4.1 Δραστηριότητες διαχείρισης, υλοποίησης, παρακολούθησης και ελέγχου Μέτρο 4.2 Συνοδευτικές δραστηριότητες υλοποίησης του προγράμματος: προβολή, πληροφόρηση, αξιολόγηση και δημοσιότητα ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΠΡΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Η Στρατηγική του Προγράμματος 89

3 4.0 Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου κατά την περίοδο , αποκτήθηκαν χρήσιμες εμπειρίες διασυνοριακής συνεργασίας στην γεωγραφική περιοχή Απουλίας- Δυτ. Ελλάδος. Εν γένει, τα προγράμματα αυτά συνεισέφεραν στο να αναδειχθεί μια κοινωνικο - γεωγραφική πραγματικότητα που σήμερα παρουσιάζεται ακόμα περισσότερο σαν ένας χώρος εντός του οποίου οι κοινότητες των ανθρώπων αναπτύσσουν όλο και περισσότερες ευκαιρίες συνεργασίας και συμβίωσης: στη περιοχή αυτή υπάρχουν οικονομικά, πολιτιστικά και κοινωνικο - πολιτικά συμφέροντα στα οποία αρμόζει να αποδοθεί η προσήκουσα προσοχή, δοθέντος και του κριτηρίου συντονισμού μεταξύ του Interreg και των άλλων μέσων εξωτερικής πολιτικής. Η διάρθρωση του προγράμματος για την περίοδο προκύπτει από: Την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και SWOT Ανάλυση της εξεταζόμενης διασυνοριακής περιοχής (Κεφάλαια 1 και 2 του παρόντος προγραμματικού εγγράφου) Την αξιολόγηση του Προγράμματος INTERREG II A της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου ( ) (Κεφάλαιο 3 του παρόντος προγραμματικού εγγράφου) Τους προσανατολισμούς και τους στόχους της Επιτροπής όσον αφορά τη διαπεριφερειακή συνεργασία στο εσωτερικό της ΕΕ, Τις προτεραιότητες των στόχων που καθορίστηκαν μετά από τις διάφορες συναντήσεις που οργανώθηκαν με τους θεσμικούς εταίρους των δύο χωρών, της Ιταλίας και της Ελλάδας, Τους προσανατολισμούς που καθορίστηκαν στα πλαίσια της περιφερειακής εταιρικής σχέσης, και τέλος Τη συνοχή και την ολοκλήρωση με τους περιφερειακούς προγραμματικούς προσανατολισμούς που έχουν καθορισθεί στα διάφορα έγγραφα του περιφερειακού προγραμματισμού, στο ΚΠΣ και στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα της προγραμματικής περιόδου Η Στρατηγική του Προγράμματος 90

4 4.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Οι παράκτιες περιφέρειες του Ιονίου και η γειτονική της περιφέρεια από την πλευρά της θάλασσας, η περιφέρεια της Απουλίας αποτελούν περιφέρειες με αγροτικό κυρίως χαρακτήρα που βρίσκονται σε μετάβαση και θέτουν έμφαση επίσης στην ανάπτυξη του τουρισμού και ιδιαιτέρως στην παράκτια ζώνη. Στο παρελθόν οι θαλάσσιες οδοί μεταξύ των δύο περιφερειών υπήρξαν άξονες επικοινωνίας μεταξύ των δύο πληθυσμών και των δύο πολιτισμών εκατέρωθεν των συνόρων. Ο εποικισμός της νοτίου Ιταλίας που ακολουθήθηκε από τη δημιουργία αποικιών από τους αρχαίους Έλληνες, οι οποίες οδήγησαν στη γέννηση της Μεγάλης Ελλάδας, καθώς και η πολιτισμική και οικονομική αλληλεπίδραση κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων άφησαν ορατά σημάδια που ευρίσκονται στην ιστορική και γλωσσική κουλτούρα και τον κοινό πολιτισμό μεταξύ των δύο λαών. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, τα εμπορικά και τα επιβατηγά πλοία ενώνουν τους δύο τόπους απ ευθείας, οπότε από άποψη χρόνου και η απόσταση μεταξύ των δύο ελαττώνεται σιγά σιγά. Παράλληλα, οι δυσκολίες μετακινήσεως μέσω Βαλκανικών χωρών, όπως η αστάθεια και η διαίρεση της πρώην Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, οδήγησαν σε σημαντική αύξηση του κινδύνου διέλευσης και στη δημιουργία ενός αισθήματος ανασφάλειας στους ταξιδιώτες. Τα ιστορικά γεγονότα οδήγησαν στη χρήση της θαλάσσιας οδού τόσο σαν μέσου σύνδεσης της Ελλάδας με την υπόλοιπη Ευρώπη όσο και σαν μέσου μεταφοράς εμπορευμάτων και επιβατών. Η προσπάθεια μιας παράλληλης ανάπτυξης των δύο περιφερειών και της δημιουργίας ενός κλίματος απρόσκοπτης συνεργασίας καθιστά τη θαλάσσια οδό ακόμη πιο σίγουρη, έχοντας σαν αποτέλεσμα ότι «εκείνη-εκεί-η-θάλασσα» μεταμορφώνεται σε μια «εσωτερική θάλασσα» της Νοτίου Ευρώπης. Οι ιδανικές υποδομές για να εξυπηρετηθεί αυτή η αυξημένη κίνηση (κυρίως όσον αφορά τα λιμάνια) δεν είχαν ολοκληρωθεί και σε κάποιο βαθμό έγιναν προσπάθειας να ενισχυθούν οι υποδομές αυτές μέσω του INTERREG II και του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Παράλληλα, η Εγνατία Οδός που ενώνει την Ηγουμενίτσα με τα ελληνο-τουρκικά σύνορα, καθώς και η Ιόνια οδός (Ανατολικός άξονας), που έχει ενταχθεί στο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης θα προσδώσουν μέσα στην επόμενη δεκαετία μια πολύ μεγαλύτερη ώθηση στην ολοκληρωτική κυριαρχία της θαλασσίας οδού έναντι των χερσαίων μεταφορών μέσω χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, και θα αποτελέσει η θαλάσσια αυτή οδός την κύρια σύνδεση της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης με την Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που προωθείται ήδη από την πολιτική ανάπτυξης των διευρωπαϊκών δικτύων. Η βελτίωση των υποδομών των θαλασσίων συνδέσεων και των υπηρεσιών που προσφέρονται στο κοινό, με τρόπο ώστε επιβάτες και εμπορεύματα να μεταφέρονται με απόλυτη ασφάλεια και απολαμβάνοντας ποιοτικές υπηρεσίες, θα άρει τις δυσκολίες και τους περιοριστικούς παράγοντες που 91 Η Στρατηγική του Προγράμματος

5 υφίστανται σήμερα σε αυτή την τάση αύξησης και στις καινούργιες ανάγκες. Το γεγονός ότι αυτή η περιφέρεια είναι όμορος αυτής της πολύ ευαίσθητης περιοχής της Βαλκανικής, δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα σχετικά με την εξ Ανατολών διακίνηση επικινδύνων και παρανόμων εμπορευμάτων, και την έντονη κίνηση του λαθρεμπορίου. Επίσης, τα έντονα σημάδια αλληλεπίδρασης των πολιτισμών, ορατά εκατέρωθεν των συνόρων, π.χ. ο μεγάλος αριθμός μνημείων και άλλων πολιτιστικών πόρων, μπορούν να αποτελέσουν σημείο εκκίνησης για την ανάπτυξη πιο στενών κοινωνικών σχέσεων μεταξύ των πληθυσμών, καθώς και για την παραγωγή σύγχρονου πολιτισμού, και την ανάπτυξη μιας τουριστικής κίνησης που θα βασίζεται στα πολιτιστικά ενδιαφέροντα και το εξαιρετικό κάλλος των ακτών των δύο περιφερειών. Η κίνηση των τουριστικών σκαφών (ιστιοφόρων) είναι ήδη ηυξημένη τα τελευταία χρόνια σε όλες τις ακτές του Ιονίου και της Αδριατικής. Αυτό απαιτεί βελτίωση των λιμένων, ώστε να εξυπηρετούνται τα σκάφη αυτά σωστά και κατά την περίοδο αιχμής. Επιπλέον, η κοινή θάλασσα ενώνει με λειτουργικό τρόπο τα οικοσυστήματα των δύο χωρών, με αποτέλεσμα κάποιες περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος (Αμβρακικός, Αχέρων, Καλαμάς, και η παράκτια ζώνη του Ιονίου) να επηρεάζονται από τη ρύπανση και τα απόβλητα των διαπλεόντων σκαφών. Η πρόβλεψη, η έγκαιρη αντιμετώπιση, καθώς και ο περιορισμός της ρύπανσης αποτελούν βασικούς άξονες μιας εφικτής συνεργασίας των δύο πλευρών, δεδομένου ότι μια μονομερής αντιμετώπιση δεν μπορεί να επιφέρει σημαντικά και διαχρονικά αποτελέσματα. Παράλληλα, τα ευαίσθητα οικοσυστήματα των ακτών θα αντιμετωπισθούν στο πλαίσιο μιας ομοιογενούς στρατηγικής που θα βασίζεται σε σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές γνώσεις που αναπτύσσονται στην περιοχή, καθώς και στην υιοθέτηση κοινών τρόπων και μέσων αντιμετώπισης. Το επίπεδο ανάπτυξης των περιφερειών της Ηπείρου, της Δυτικής Ελλάδας και της Απουλίας είναι κατώτερο σε σχέση με το μέσο όρο κάθε χώρας και ακόμη πιό πενιχρό σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό το γεγονός μπορεί να αντιμετωπισθεί με την ενίσχυση των επιχειρηματικών προσπαθειών καθώς και με την αγροτική ανάπτυξη αυτών των περιφερειών. Το πιο σημαντικό που πρέπει να επιτευχθεί είναι η επιβράδυνση του ανοίγματος της «αναπτυξιακής υστέρησης» που χαρακτηρίζει αυτές τις Περιφέρειες, η σταθεροποίησή της, και τέλος η αντιστροφή αυτής της τάσης, ώστε να εκκινήσει η διαδικασία κλεισίματος της ψαλίδας, δηλαδή η διαδικασία πραγματικής σύγκλισης. Η χρήση των νέων τεχνολογιών και του Διαδικτύου ως ενός δημοφιλούς, πρόσφορου μέσου μπορεί με τη δημιουργία υποδομών και υπηρεσιών να επιφέρει μια πιο στενή επικοινωνία μεταξύ των δύο περιφερειών που επιδιώκουν να αποκομίσουν κοινό όφελος από την ανάπτυξη μέσα 92 Η Στρατηγική του Προγράμματος

6 από τη δημιουργία μιας σχέσης, μίας κοινής βάσης η οποία θα φέρει πιο κοντά αυτή την προοπτική της ανάπτυξης. Τέλος, η ανάπτυξη των ανθρωπίνων πόρων είναι πολύ σημαντική, με την ανταλλαγή γνώσεων και πληροφοριών μεταξύ των φορέων και ιδρυμάτων των δύο χωρών. Η ανάπτυξη αυτή αποσκοπεί να συνεισφέρει σε μια ισορροπημένη πρόοδο των δύο χωρών, μέσα από μια πιο στενή συνεργασία, ώστε οι δύο λαοί να συναισθανθούν ότι ανήκουν στην ίδια μεγάλη Ευρωπαϊκή Οικογένεια. Τέλος, στον τομέα της ενέργειας, προσδοκάται η υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου του Ευρωπαϊκού Δικτύου, με την υλοποίηση του σχεδίου διασύνδεσης των δύο δικτύων, του Ιταλικού και του Ελληνικού. Η δημιουργία των πλέον ευχερών, ασφαλών και απρόσκοπτων συνδέσεων, οι οποίες θα διασφαλίζουν ποιοτική, άνετη, και ταχεία διακίνηση προσώπων και εμπορευμάτων μεταξύ των δύο περιφερειών, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στόχους του προγράμματος. Στους λιμένες της Ελλάδας και της Ιταλίας θα βελτιωθούν, όπως ήδη προβλεπόταν από το INTERREG II, οι απαραίτητες υποδομές, και με την ολοκλήρωσή τους θα βελτιωθεί η διαχείριση/ διακίνηση όλο και μεγαλυτέρων ποσοτήτων εμπορευμάτων, υποκαθιστώντας έτσι σε μεγάλο βαθμό τις χερσαίες μεταφορές των μέσω των κρατών της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Πιο συγκεκριμένα για την Ήπειρο, το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, αλλά και της Πρέβεζας θα παίξουν αυτό το ρόλο, δεδομένου ότι θα έχουν ολοκληρωθεί ο άξονας της Εγνατίας Οδού και της Ιονίας Οδού (Δυτικός Άξονας), καθώς και η υποθαλάσσια σύνδεση Πρεβέζης - Ακτίου. Η βελτίωση των προσφερομένων υπηρεσιών, της υποδομής των λιμένων, της φορτο - εκφόρτωσης των πλοίων και της διακίνησης των επιβατών είναι ο πιο σημαντικός στόχος του προγράμματος και ευθυγραμμίζεται με τους στόχους και τις παρεμβάσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει με το κοινοτικό πλαίσιο στήριξης. ( ). Η ανάδειξη των πολλών και σημαντικών μνημείων των δύο πολιτισμών, αποτέλεσμα των μετακινήσεων πληθυσμών μπορεί να αποτελέσει κοινό σημείο αναφοράς μεταξύ των δύο λαών για την περαιτέρω ανάπτυξη σχέσεων φιλίας και συνεργασίας καθώς και κοινών πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον, ο πολιτισμός αποτελεί ένα από τα πλέον ισχυρά μέσα για την ανάπτυξη τουριστικών ρευμάτων προς τις ακτές των δύο χωρών. Ακόμα, στην κοινή θάλασσα των δύο χωρών όπου βρίσκουμε πολλά σκάφη (τουριστικά ή μη), αυτή η τάση πρέπει να ενισχυθεί και να αποτελέσει σημαντικό τουριστικό πόρο. Προς το σκοπό αυτό πρέπει να ενισχύσουμε τις υποδομές εισόδου στους 93 Η Στρατηγική του Προγράμματος

7 λιμένες καθώς και εκείνες των τουριστικών υπηρεσιών στις ακτές και στις σημαντικές περιοχές του δικτύου Natura 2000 εκατέρωθεν των συνόρων. Η κοινή θάλασσα που ενώνει τις δύο περιφέρειες και τα οικοσυστήματά τους πρέπει να προστατευθεί αποτελεσματικά από την ρύπανση που προέρχεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες καθώς και από τα απόβλητα των διαπλεόντων σκαφών. Η πρόβλεψη, ο έλεγχος και ο περιορισμός της ρύπανσης καθώς και της υποβάθμισης της κοινής θάλασσας και των παρακτίων οικοσυστημάτων είναι ένας σημαντικός στόχος του προγράμματος. Η ανάπτυξη των περιφερειών εκατέρωθεν των συνόρων και η εξισορρόπηση του επιπέδου ζωής σε σχέση με εκείνο της υπόλοιπης Ευρώπης θα επιτευχθεί με την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέως και των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, ιδίως στους τομείς που ενδιαφέρουν και τις δύο περιφέρειες. Η βελτίωση των εισοδημάτων που θα επιτευχθεί με την ανάπτυξη των δύο περιφερειών μπορεί να βασισθεί στη διαδικασία επεξεργασίας των προϊόντων του πρωτογενούς τομέα καθώς και στην προώθηση των αγροτικών προϊόντων, στην καλή ποιότητα και την ενίσχυση της εμπορικής διάθεσης. Παράλληλα, η βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρονται στον τουριστικό τομέα (τουρισμός, αγροτουρισμός) και η ενίσχυση της ποιότητας των υποβαθμισμένων μονάδων που εξυπηρετούν τους επισκέπτες, θα τονώσει τα εισοδήματα και θα οδηγήσει σε άνοδο του τουρισμού. Αυτό σημαίνει αύξηση των αφίξεων και διανυκτερεύσεων, καθώς και καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, η οποία προσελκύει επισκέπτες μεγαλύτερης οικονομικής επιφανείας. Η ανάπτυξη των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών με την υιοθέτηση καινοτόμων μέτρων, π.χ. τηλεεργασία, θα τονώσει την απασχόληση και θα οδηγήσει σε μείωση της ανεργίας, κάτι που αφορά κυρίως τους νέους και τις μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες. Τέλος, η ανάπτυξη των ανθρωπίνων πόρων αποτελεί μια προϋπόθεση πολύ σημαντική για την εκπλήρωση των στόχων και χαρακτηρίζει ως ανάγκη και ως εργαλείο, όλους τους άξονες παρέμβασης του προγράμματος με στρατηγική σημασία. Κατ αυτόν τον τρόπο είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι διοικητικές υποδομές, αλλά και η μετάδοση γνώσεων και τεχνογνωσίας μέσω εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και πανεπιστημίων, δημοσίων ή ιδιωτικών, ώστε οι ανθρώπινοι πόροι να αποτελέσουν έναν πυλώνα ουσιαστικής υποστήριξης όλης αυτής της προσπάθειας ανάπτυξης. Η Στρατηγική του Προγράμματος 94

8 4.3 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Κατά τη διάρκεια της περιόδου της προηγούμενης συνεργασίας, , απεκομίσθησαν χρήσιμες εμπειρίες διασυνοριακής συνεργασίας στη γεωγραφική λεκάνη Ιονίου - Κάτω Αδριατικής, κυρίως στο πλαίσιο διαφόρων διμερών προγραμμάτων Interreg μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας και Αλβανίας. Εν γένει, τα προγράμματα αυτά συνεισέφεραν στα να αναδειχθεί μια κοινωνικο - γεωγραφική πραγματικότητα που παρουσιάζεται ακόμα περισσότερο σαν ένας χώρος εντός του οποίου οι κοινότητες των ανθρώπων αναπτύσσουν όλο και περισσότερες ευκαιρίες συνεργασίας και συμβίωσης: στη περιοχή αυτή υπάρχουν οικονομικά, πολιτιστικά και κοινωνικο - πολιτικά συμφέροντα στα οποία αρμόζει να αποδοθεί η προσήκουσα προσοχή, δοθέντος και του κριτηρίου συντονισμού μεταξύ του Interreg και των άλλων μέσων εξωτερικής πολιτικής. Στη λεκάνη αυτή, η ίδια η ιστορία της περιοχής και οι προοπτικές της υποβάλλουν ακόμα περισσότερο την ιδέα μιας Ιόνιας Κοινότητας της Κάτω Αδριατικής, στην οποία θα μπορούσαμε, πέραν των μαρτυριών του παρελθόντος, να ξαναβρούμε αμέτρητες ευκαιρίες ανταλλαγών και οικοδόμησης καινούργιων πραγματικών κοινών ενδιαφερόντων: πρέπει να ενθαρρύνουμε και να στηρίξουμε αυτό που κατά ένα μεγάλο μέρος ήδη συμβαίνει (π.χ. τα δίκτυα μεταξύ επιχειρηματιών, τις σχέσεις μεταξύ των νέων, τα κοινά πολιτιστικά ενδιαφέροντα, το σύστημα επιστημονικής έρευνας). Η διάρθρωση αυτού του προγράμματος για την περίοδο ολοκληρώνει μια λογική διαδρομή η οποία, βάσει της ανάλυσης της παρούσας κατάστασης και των εμπειριών από το προηγούμενο Interreg, εξειδικεύει για κάθε Άξονα, τις συμπεφωνημένες παρεμβάσεις, τους κοινούς στόχους και τον αντίκτυπό τους στις δυνατότητες ανάπτυξης του κοινού αυτού γεωγραφικού χώρου. Βάσει της Στρατηγικής, στον τομέα του κάθε Άξονος, ορίζουμε τους γενικούς στόχους και βάσει αυτών διαρθρώνονται περαιτέρω πληθώρα ειδικών στόχων οι οποίοι και προσδιορίζουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Η στρατηγική της παρέμβασης διατυπώθηκε βάσει των ακολούθων στοιχείων: τους προσανατολισμούς και τους στόχους της Επιτροπής όσον αφορά τη διαπεριφερειακή συνεργασία στο εσωτερικό της ΕΕ, τα αποτελέσματα που επετεύχθησαν σε σχέση με τους στόχους που είχαν τεθεί κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο του Interreg II, με σκοπό να αξιοποιηθούν οι ήδη αναληφθείσες πρωτοβουλίες, να ενισχυθεί η στρατηγική της διαπεριφερειακής συνεργασίας, να συνεχισθούν οι νέοι κοινοί 95 Η Στρατηγική του Προγράμματος

9 στρατηγικοί στόχοι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του περιφερειακού, εθνικού και κοινοτικού προγραμματισμού, τις προτεραιότητες των στόχων που καθορίστηκαν μετά από τις διάφορες συναντήσεις που οργανώθηκαν με τους θεσμικούς εταίρους των δύο χωρών, της Ιταλίας και της Ελλάδας, τους προσανατολισμούς που καθορίστηκαν στα πλαίσια της περιφερειακής εταιρικής σχέσης, τη συνοχή και την ολοκλήρωση με τους περιφερειακούς προγραμματικούς προσανατολισμούς που έχουν καθορισθεί στα διάφορα έγγραφα του περιφερειακού προγραμματισμού, στο ΚΠΣ και στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα της προγραμματικής περιόδου Βάσει των στοιχείων αυτών, η στρατηγική παρέμβασης του προγράμματος θέτει τον κάτωθι γενικό στόχο: Την ενίσχυση του συστήματος διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα ολόκληρης της περιοχής και να διατηρηθούν και να αναδειχθούν οι κοινοί περιβαλλοντικοί και πολιτιστικοί πόροι Τα ανωτέρω αποτελούν θεμελιώδεις μακροπρόθεσμους στόχους του προγράμματος διαπεριφερειακής συνεργασίας για τη διεύρυνση και την βελτίωση των σχέσεων και των κοινών δραστηριοτήτων στις δύο περιφέρειες. Αφορούν στη συγκέντρωση των δράσεων παρέμβασης στις υπηρεσίες υποδομής στους τομείς των συγκοινωνιών, των μεταφορών και των επικοινωνιών, οι οποίες είχαν ήδη αναληφθεί στο προηγούμενο πρόγραμμα Interreg II και οι οποίες πρέπει να ολοκληρωθούν και να επεκταθούν περαιτέρω, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία στις πρωτοβουλίες. Η ανάδειξη της πολιτιστικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς μπορεί να αποτελέσει ένα κοινό σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών πολιτιστικής και τουριστικής συνεργασίας. Εάν ενταχθεί καταλλήλως στις ενιαίες τουριστικο - πολιτιστικές διαδρομές, μπορεί να αποτελέσει αφορμή για τη δημιουργία κοινών ενιαίων προγραμμάτων τουριστικής και πολιτιστικής αξιοποίησης τοπικών κοινοτήτων της υπαίθρου των δύο περιφερειών. Η ανάπτυξη και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων στην τεχνολογική έρευνα και ανάπτυξη, στις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις (λογιστικές, υπηρεσίες για την ποιότητα και την εμπορική διάθεση των προϊόντων, υπηρεσίες του τουριστικού τομέα) αποτελούν βασικά στοιχεία της στρατηγικής του προγράμματος. 96 Η Στρατηγική του Προγράμματος

10 Η κοινή θάλασσα και οι ακτές αποτελούν στοιχεία της μεθορίου μεταξύ των δύο περιφερειών. Αποτελούν ευαίσθητα οικοσυστήματα, κυρίως εξ αιτίας της έντονης ανθρωπογενούς πίεσης και της κυκλοφορίας αγαθών και ανθρώπων ανάμεσα στις δύο περιοχές. Η παρεμβατική στρατηγική προσανατολίζεται αφ ενός στην προστασία των περιβαλλοντικών συνθηκών αυτών των οικοσυστημάτων και, αφ ετέρου, στην αξιοποίηση αυτών των οικοσυστημάτων ως βασικό πόρο, λαμβάνοντας υπ όψιν τη σπουδαιότητα των δύο ακτών σε σχέση με τους μεγάλους κοινοτικούς διαδρόμους μεταφορών. Σε μία ζώνη, η οποία ενοποιείται ολοένα και περισσότερο, μάλιστα δε με την είσοδο της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν διαδικασίες συνεργασίας σε θέματα αγοράς εργασίας και ανάπτυξης των πόρων, με σκοπό την καταπολέμηση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Η κατάρτιση με σκοπό την εξειδίκευση των ανθρωπίνων πόρων και η ολοένα στενότερη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και τοπικών φορέων αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Η κατάρτιση αντιστοιχεί σε μία οριζόντια δράση στους διάφορους Άξονες παρέμβασης κατά προτεραιότητα. Ένα από τα σημαντικά σημεία της στρατηγικής είναι η βελτίωση, ποιοτικά και ποσοτικά, των συνθηκών ασφαλείας, τόσο για τα αγαθά όσο και για τους πολίτες. Και στις δύο όχθες της Αδριατικής επικρατεί ανησυχία για το μεγάλο πλήθος διακινουμένων αγαθών και υπηρεσιών, τόσο νόμιμων όσο και παράνομων το πλήθος μάλιστα αυτό προβλέπεται ότι θα αυξηθεί πολύ περισσότερο μέσα στα επόμενα χρόνια. Στις τοπικές κοινωνίες, αλλά και σε εθνικό επίπεδο, υπάρχει μία τάση προς την ενίσχυση και βελτίωση αφ ενός των συνθηκών ασφαλείας, και αφ ετέρου των δομών πρώτης υποδοχής και πρώτης κοινωνικής ένταξης και απασχόλησης των ατόμων που εισέρχονται κατά κύματα στην περιοχή επιζητώντας απασχόληση και βελτίωση των συνθηκών της προσωπικής και οικογενειακής των ευημερίας. Ο πίνακας που ακολουθεί απεικονίζει σχηματικά τη σχέση μεταξύ των καθορισμένων μακροπρόθεσμων στόχων και των ισχυρών και ασθενών τους σημείων. Η Στρατηγική του Προγράμματος 97

11 Μακροπρόθεσμοι στόχοι Ισχυρά σημεία Ασθενή σημεία - ένα σύστημα μικρότερων επιχειρήσεων, διεσπαρμένο στο χώρο και ιδιαίτερα δυναμικό. - ένας γεωγραφικός χώρος όπου η μακρο-ζώνη αναδεικνύεται σε προνομιακό σταυροδρόμι των μεγάλων αξόνων επικοινωνίας, με την Βαλκανική από τη μία πλευρά, και την Κεντρική Ευρώπη από την άλλη (διάδρομοι υπ αρ 8 & 10) - ένας ολοένα μεγαλύτερος βαθμός προσέλκυσης παραγωγικών επενδύσεων για την Απουλία, αλλά και για τη μακρο-ζώνη. Ενίσχυση του συστήματος διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών στους τομείς της παραγωγής (και ειδικότερα στην ανάπτυξη των ΜΜΕ, της γεωργίας και της αγροτοτροφιμικής βιομηχανίας), του αειφόρου οικοτουρισμού, στις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις, στις υποδομές δικτύων και κόμβων υπηρεσιών (συγκοινωνίες, μεταφορές, επικοινωνίες, κλπ.), στην αειφόρο ανάπτυξη αγροτικών ζωνών, στην επιστημονική και τεχνολογική έρευνας, στην λειτουργική σχέση μεταξύ πόλεων και κοινοτήτων της υπαίθρου Βελτίωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας για την αξιοποίηση, προστασία και βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών στις παράκτιες ζώνες των δύο περιοχών. Η βελτίωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας για την αξιοποίηση, προστασία και βελτίωση των περιβαλλοντικών παραμέτρων των παρακτίων περιοχών των δύο περιφερειών, βελτιώνοντας όλως ιδιαιτέρως τις ενεργειακές τους υποδομές. μία χαρακτηριστική και σύγχρονη περιβαλλοντική, φυσική, ιστορική και καλλιτεχνική κληρονομιά σε ένα μεγάλο τμήμα της εν λόγω περιοχής. - η εξέλιξη τόσο των δημοσίων όσο και των ιδιωτικών επενδύσεων - η ανεπαρκής ολοκλήρωση του συστήματος παραγωγής - μία ελαφρά εσωτερική διαφοροποίηση του επιπέδου χωροταξικής ανάπτυξης που χαρακτηρίζει τη μακροζώνη - Σημαντικές καθυστερήσεις στις λιμενικές υποδομές που είναι προτεραιότητας στη μακρο-ζώνη - τα άνισα επίπεδα ποιότητας ζωής σε ολόκληρη την περιοχή - η ανεπαρκής ανάπτυξη των οικονομιών που συνδέονται με την αξιοποίηση των σημαντικών φυσικών, περιβαλλοντικών και πολιτισμικών πόρων με την τόσο έντονη παρουσία στη μακρο-ζώνη - το περιβαλλοντικό σύστημα, το οποίο χρήζει ολοκληρωμένων παρεμβάσεων, ιδιαίτερα ως προς την εξυγίανση και την εκ νέου ανάδειξη αστικών ζωνών. Ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα αγοράς εργασίας, εξειδίκευσης των ανθρωπίνων πόρων και ιδιαίτερα των νέων, χωροταξικού, θεσμικού και διοικητικού σχεδιασμού, σχεδιασμού ασφαλείας τόσο των παρακτίων ζωνών, όσο και των ΟΤΑ και των οικονομικών παραγόντων των δύο εν λόγω περιοχών. - ένας μεγάλος αριθμός νέων ατόμων που αναζητούν εργασία κατέχοντας διπλώματα μέσης / ανώτερης εκπαίδευσης. - ένα σημαντικό σύστημα παροχής κατάρτισης και καινοτομίας, οργανωμένο σε ολόκληρη την περιφέρεια. - η δομή της αγοράς εργασίας. - η δυνατότητα του κοινωνικού και οικονομικού συστήματος στο σύνολό του, να καινοτομήσει - η ανεπαρκής παρουσία νέων τομέων μεγαλύτερης έντασης γνώσης. Η Στρατηγική του Προγράμματος 98

12 4.3.1 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1 Αναβάθμιση επικοινωνίας μεταξύ περιοχών με βελτίωση προσπελασιμότητας και παράλληλη αναβάθμιση της ασφάλειας στη διακίνηση Αυτός ο ειδικός στόχος προτείνει, λοιπόν, τη διεύρυνση και βελτίωση των σχέσεων και των κοινών δραστηριοτήτων μεταξύ των παρακτίων ζωνών των δύο χωρών. Φαίνεται σαφώς η συνάφεια με τις θεματικές προτεραιότητες που έχει καθορίσει η Επιτροπή και ειδικότερα με τις ακόλουθες θεματικές προτεραιότητες: Ενθάρρυνση της ανάπτυξης των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών με την ενίσχυση των υποδομών για την βελτίωση της προσπελασιμότητας και παράλληλη αναβάθμιση της ασφάλειας στη διακίνηση Βελτίωση των δικτύων και των υπηρεσιών στον τομέα των συγκοινωνιών (και ειδικότερα στις οικο-φιλικές συγκοινωνίες), της πληροφόρησης και της επικοινωνίας Βελτίωση της ασφάλειας των μεταφορών Η Στρατηγική του Προγράμματος 99

13 4.3.2 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 2 Αναβάθμιση-διατήρηση κοινών ή όμοιων περιβαλλοντικών και πολιτιστικών πόρων Αυτός ο ειδικός στόχος τείνει, από τη μία πλευρά, να αξιοποιήσει ένα βασικό πόρο, λαμβάνοντας επίσης υπ όψιν τη σημασία των δύο περιοχών για τους μεγάλους κοινοτικούς διαδρόμους μεταφορών και, από την άλλη πλευρά, να αξιοποιήσει μία περιβαλλοντική κληρονομιά σύμφωνα με μία οικολογικά αειφόρο προσέγγιση. Τα στοιχεία συνοχής εντοπίζονται ιδιαίτερα με τις κατωτέρω θεματικές προτεραιότητες: Την ενθάρρυνση της προστασίας του περιβάλλοντος (τοπική, παγκόσμια), της εξοικονόμησης ενέργειας και της προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενεργείας Την ενθάρρυνση της αστικής, αγροτικής και παράκτιας ανάπτυξης με ενίσχυση του πλαισίου συνεργασία για την προστασία των κοινών και σημαντικών περιβαλλοντικών πόρων Tην αναβάθμιση διατήρηση των πολιτιστικών πόρων με σκοπό την ενδυνάμωση της διασυνοριακής συνεργασίας και την ανάπτυξη στενών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών Η Στρατηγική του Προγράμματος 100

14 4.3.3 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 3 Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας των οικονομιών Τα σημαντικά σημεία αυτών των μακροπρόθεσμων στόχων είναι: η βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας, τόσο για τα αγαθά όσο και για τους πολίτες, καθώς επίσης και η κατάρτιση για την εξειδίκευση των ανθρωπίνων πόρων. Τα στοιχεία συνοχής εντοπίζονται ιδιαίτερα στις παρακάτω θεματικές προτεραιότητες: Προώθηση της ολοκλήρωσης της αγοράς εργασίας, καθώς επίσης και της κοινωνικής ενσωμάτωσης Συνεργασία στο νομικό και διοικητικό τομέα υπέρ της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής Αύξηση των δυνατοτήτων διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ ατόμων και φορέων για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Ενθάρρυνση της επιχείρησης και της ανάπτυξης μικρών επιχειρήσεων (ακόμη και στον τομέα του τουρισμού) και των πρωτοβουλιών για τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο Καταμερισμός των ανθρωπίνων πόρων και των δομών στον τομέα της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, των επικοινωνιών και της υγείας, με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας και τη συμβολή στη δημιουργία θέσεων εργασίας που να διαρκούν στο χρόνο Η Στρατηγική του Προγράμματος 101

15 ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ: ΣΤΟΧΟΙ - ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ - ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ - ΜΕΤΡΑ Κατάσταση Στρατηγικοί στόχοι Στρατηγική του προγράμματος Άξονες προτεραιότητας / στόχοι Μέτρα ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ - Βελτίωση της επικοινωνίας ανάμεσα -Ενθάρρυνση της ανάπτυξης των 1. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, 1.1 Υποδομές μεταφορών κα - Κομβική Γεωγραφική θέση (η μακρο-περιοχή θεωρείται ως προνομιούχος διασταύρωση των μεγάλων αξόνων επικοινωνίας με την περιοχή των Βαλκανίων, καθώς και με την Κεντρική Ευρώπη) (διάδρομοι 8 & 10) - Ενισχυμένος ρόλος «Πυλών», λόγω της πολιτικο-οικονομικής αστάθειας γειτονικών χωρών στις περιοχές μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης και της ασφάλειας των μεταφορών αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών, μέσω της ενίσχυσης των υποδομών με στόχο την ταυτόχρονη βελτίωση της ευχέρειας και της ασφάλειας των μεταφορών. - Βελτίωση των δικτύων και των υπηρεσιών στον τομέα των μεταφορών (ιδιαίτερα των οικο-συμβατών μεταφορών), της πληροφόρησης και των επικοινωνιών καθώς και των συστημάτων υδροδότησης ΑΣΦΑΛΕΙΑ - Βελτίωση των υποδομών και των λιμενικών ζωνών καθώς και των δρόμων που εξυπηρετούν τα λιμάνια, βελτίωση και ανάπτυξη των συμπληρωματικών υποδομών για τις υπηρεσίες υποστήριξης της κυκλοφορίας των προϊόντων και των ατόμων. -Ανάπτυξη των συστημάτων ασφάλειας για την καλύτερη κυκλοφορία των αγαθών και των ατόμων, θαλάσσιας επικοινωνίας - Δίκτυα Οδικών Μεταφορών - Βελτίωση της ασφάλειας των μεταφορών - Κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού για τη βελτίωση της τεχνογνωσίας και την 1.2 Ανάπτυξη και ενίσχυση των συστημάτων - Δίκτυα Θαλασσίων Μεταφορών ανάπτυξη ειδικών υπηρεσιών, με στόχο την υποστήριξη της κυκλοφορίας των παρακολούθησης και ελέγχου ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Έλλειψη υπηρεσιών με προστιθέμενη αξία (τηλεϊατρική, τηλε-εργασία, τηλεεκπαίδευση, κτλ) στις απομακρυσμένες ορεινές περιοχές και τα νησιά. αγαθών και των προσώπων και την υποστήριξη των εφαρμογών που άπτονται της ανάπτυξης των υπηρεσιών πληροφόρησης και Επικοινωνίας. Έλλειψη συγκροτημένης διαμεσογειακής επικοινωνίας Έλλειψη συνδεδεμένων λιμενικών υποδομών, απαραίτητων για την παροχή υπηρεσιών ποιότητας στην κυκλοφορία των επιβατών και των Η Στρατηγική του Προγράμματος 102

16 εμπορευμάτων Σημαντικές ελλείψεις στο δίκτυο μεταφορών στα νησιωτικά συμπλέγματα ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ - Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας - Προώθηση της ολοκλήρωσης της αγοράς 2.ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ: - Μέλη της ΕΕ των οικονομιών εργασίας και της κοινωνικής - Συνεργασία με σκοπό την διαφοροποίηση 2.1 Συνεργασία για την - Σημαντικός τριτογενής τομέας ενσωμάτωσης των τοπικών προϊόντων. Προώθηση και έρευνα, την ανάπτυξη και την - Ύπαρξη μεγάλου αριθμού ευέλικτων - Συνεργασία στον δικαστικό και ανάπτυξη των προϊόντων ποιότητας με μεταφορά τεχνογνωσίας ΜΜΕ (οικογενειακές επιχειρήσεις, διοικητικό τομέα για την οικονομική ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. περιορισμένος αριθμός υπαλλήλων, ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή - Συνεργασία μεταξύ των Πανεπιστημίων, κτλ.) - Αύξηση των δυνατοτήτων των Ιδρυμάτων Έρευνας, των - Ύπαρξη "μικρών" δικτύων διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων με στόχο την ανάπτυξη επιχειρήσεων σε δια-περιφερειακό ατόμων και φορέων για την οικονομική κοινών δράσεων για την έρευνα, την επίπεδο (clusters) (Ιταλία) ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή εισαγωγή νεωτερισμών και την επίτευξη - Αυξημένο ενδιαφέρον για - Ενθάρρυνση των επιχειρηματικών μεταφορών τεχνογνωσίας στο ευκταίο παραγωγικές επενδύσεις στην δραστηριοτήτων και της ανάπτυξης των ποσοτικό επίπεδο-στόχο. Περιφέρεια της Απουλίας - Καλό επίπεδο του προσωπικού (κυρίως στον τομέα παροχής υπηρεσιών) ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ - Έλλειψη αναπτυξιακής μικρών επιχειρήσεων (συμπεριλαμβανομένου του τουριστικού τομέα), και των πρωτοβουλιών με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο. - Ανακατανομή του ανθρώπινου δυναμικού και των δομών στον τομέα της - Υποστήριξη των ΜΜΕ στους τομείς κοινού ενδιαφέροντος: ανάπτυξη των συστημάτων παραγωγής, κυρίως των συστημάτων συνολικής ποιότητας και υποστήριξη των νέων μορφών απασχόλησης και εργασίας 2.2 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ διασύνδεσης με τον δευτερογενή τομέα - Έλλειψη επιχειρησιακών δραστηριοτήτων για την υποστήριξη της παρασκευής προϊόντων με ονομασία προέλευσης, τυποποίησης κτλ. έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, των επικοινωνιών και της υγείας, με στόχο της αύξηση της παραγωγικότητας και τη συνεισφορά στη δημιουργία πιο μόνιμων θέσεων εργασίας. - Κατάρτιση με στόχο τη βελτίωση των τεχνικών γνώσεων στους διάφορους παραγωγικούς τομείς, στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας, και τους τεχνολογικούς νεωτερισμούς, στην εφαρμογή γνώσεων σχετικών με την ανάπτυξη συστημάτων Πληροφορίας και Η Στρατηγική του Προγράμματος 103

17 - Έλλειψη περιφερειακών Επικοινωνίας. συνεργασιών ώστε να αξιοποιηθούν οι τοπικές αγορές - Απουσία εναλλακτικών μορφών τουρισμού - Υψηλό ποσοστό ανεργίας (κυρίως για τους νέους και τις γυναίκες) - Αρνητική εξέλιξη των δημοσίων και των ιδιωτικών επενδύσεων - Έλλειψη δικτύων συνεργασίας σε επίπεδο έρευνας, εκπαίδευσης και - Συνεργασία μεταξύ των οργανώσεων αντιπροσώπευσης των επιχειρήσεων (π.χ. Εμπορικό Επιμελητήριο κτλ), ώστε να δημιουργηθεί κατάλληλο περιβάλλον Α) για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων ενθαρρύνοντας τα clusters επιχειρήσεων και Β) για την προώθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών στις αγορές τρίτων χωρών. επιχειρήσεων - Έλλειψη δικτύων κατάρτισης του προσωπικού σε θέματα δημόσιας διοίκησης, Ε.Ε. κτλ. - Έλλειψη εργατικού δυναμικού, κυρίως στο πρωτογενή τομέα, χρησιμοποίηση μεταναστών - Ανεπάρκειες στην προώθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών - Πολύ περιορισμένη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων των δύο χωρών ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ - Βελτίωση - διατήρηση των κοινών ή - Ενθάρρυνση της Προστασίας του 3.ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ 3.1 Βελτίωση της διαχείρισης -Πλούτος σε φυσικούς πόρους στους παρόμοιων περιβαλλοντικών και Περιβάλλοντος (Τοπικά, Γενικά) ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ των κοινών οικοσυστημάτων οποίους μπορεί να βασισθεί μία πολιτισμικών πόρων - Προστασία και διαχείριση των νερών, 3.2 Προώθηση, ολοκληρωμένη αειφόρος ανάπτυξη - Ενθάρρυνση της ανάπτυξης αστικών, του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των αποκατάσταση και - Ευαισθητοποίηση της κοινωνίας ως αγροτικών και παρακτίων περιοχών ευαίσθητων οικοσυστημάτων, αξιοποίηση της ιστορικής προς την αναγκαιότητα προστασίας ενισχύοντας το πλαίσιο συνεργασίας για - Προστασία, αξιοποίηση και αειφόρος και πολιτισμικής του περιβάλλοντος (εμφάνιση την προστασία των κοινών και ανάπτυξη των δασών, κληρονομιάς κοινού οικολογικής συνείδησης) σημαντικών περιβαλλοντικών πόρων - Προστασία και προώθηση της κοινής ενδιαφέροντος Η Στρατηγική του Προγράμματος 104

18 - Σημαντική πολυ-πολιτισμική κληρονομιά (σε ποσότητα και ποιότητα) - τουρισμός, σημαντική πηγή εσόδων ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ - Θαλάσσια ρύπανση οφειλόμενη στην ηυξημένη κυκλοφορία πλοίων στην περιοχή και την απουσία συστηματικής παρακολούθησης του προβλήματος -Ρύπανση της ατμόσφαιρας και των υδάτινων πόρων - Υποβάθμιση οφειλόμενη στην άναρχη οικοδομική ανάπτυξη (εξαιτίας της δημογραφικής και οικονομικής συγκέντρωσης) - Ανεπάρκεια των μέτρων επίβλεψης και προστασίας του περιβάλλοντος ενάντια στους φυσικούς κινδύνους και στα προβλήματα που πηγάζουν από ανθρώπινες δραστηριότητες -Συνέπειες της ανεπαρκούς και μη ορθολογικής διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς - Ανεπάρκεια των μεθόδων διατήρησης και αξιοποίησης της πολιτισμικής κληρονομιάς - Ανεπάρκεια του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης - Έλλειψη νέων μορφών εναλλακτικού τουρισμού - Βελτίωση Διατήρηση των πολιτισμικών πόρων με στόχο την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας και τη ανάπτυξη στενών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών ιστορικής και πολιτισμικής κληρονομιάς, ενίσχυση των πολιτισμικών ανταλλαγών, ανάπτυξη του σύγχρονου πολιτισμού και των τουριστικών υπηρεσιών μεταξύ των δύο περιοχών - Κατάρτιση με στόχο τη βελτίωση των τεχνικών γνώσεων που αφορούν στη διαχείριση των περιβαλλοντικών, πολιτισμικών πόρων και των τουριστικών υπηρεσιών Η Στρατηγική του Προγράμματος 105

19 ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ 2006 Παρεμβάσεις σε λιμάνια Αριθμός 3 Υπηρεσίες ελέγχου και Αριθμός 2 ασφάλειας που εξοπλίζονται και εκσυγχρονίζονται Επιχειρηματικά Δίκτυα Αριθμός 2 Δράσεις διαχείρισης αστικών Αριθμός 4 και αγροτικών λυμάτων Δράσεις Αριθμός 4 πρόληψης/αντιμετώπισης φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών Πολιτιστικά Δίκτυα Αριθμός 3 Νέες θέσεις εργασίας πλήρης απασχόλησης Αριθμός 40 Η Στρατηγική του Προγράμματος 106

20 4.4 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Η επίτευξη των γενικών στόχων του προγράμματος θα υλοποιηθεί μέσω των παρεμβάσεων που θα ενταχθούν στους ακόλουθους άξονες προτεραιότητας:: Άξονας 1 Μεταφορές, Επικοινωνίες, Ασφάλεια Άξονας 2 Επιχειρηματικότητα Άξονας 3 Περιβάλλον και Πολιτιστική Κληρονομιά Άξονας 4 Τεχνική Βοήθεια και Διαχείριση του Προγράμματος Η Στρατηγική του Προγράμματος 107

21 4.4.1 ΑΞΟΝΑΣ 1 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Γενική Περιγραφή Η περιοχή του προγράμματος «ΙΝΤERRΕG ΙΙΙ Ελλάδα Ιταλία» κατέχει ιδιαίτερη γεωγραφική θέση ως εκ της ύπαρξης Διόδων προς την αλλοδαπή σε κάθε χώρα αντιστοίχως, γεγονός που προσδίδει στο διευρωπαϊκό δίκτυο της ανατολικής και δυτικής Μεσογείου μία στρατηγική θέση και ιδιαίτερη, κομβική, σημασία. Το δίκτυο αυτό πρέπει να ενισχυθεί με έργα στις υποδομές των συστημάτων ασφαλείας για την ενίσχυση των διασυνοριακών σχέσεων και την ασφαλή κυκλοφορία αγαθών και ατόμων. Η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται από ένα σύστημα λιμένων και αερολιμένων μεγάλης σημασίας για την περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου Πελάγους, όπου ήδη αναπτύσσεται μεγάλος όγκος κυκλοφορίας αγαθών και ατόμων και αποτελούν κομβικά σημεία των μεγάλων διευρωπαϊκών ή εθνικών μεταφορικών αξόνων. Επίσης έχουν πραγματοποιηθεί παρεμβάσεις υποδομής στις περιοχές λιμένων και αερολιμένων, οι οποίες χρήζουν ολοκλήρωσης, βελτιώνοντας τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Αντίθετα, υπάρχει υποτυπώδης ύπαρξη δομών και ποιοτικών υπηρεσιών για την κυκλοφορία ατόμων και αγαθών, όπως επίσης και σε σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών για την ανάπτυξη και διαχείριση υπηρεσιών για τη μεταφορά αγαθών και ατόμων. Θα δοθεί προτεραιότητα στην πραγματοποίηση των δράσεων εκείνων που θα στηρίζουν τις συνδυασμένες μεταφορές σε όλο το πλέγμα του δικτύου μεταφορών (οδικές, θαλάσσιες, εναέριες), προς αναζήτηση οικονομικών λύσεων σε συνδυασμό με την παροχή ειδικών υπηρεσιών. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις θα συμβάλουν ανάπτυξη έργων που σχετίζονται με την πραγματοποίηση των διαδρόμων διαφόρων μεταφορικών μέσων κατά μήκος του άξονα Βορρά Νότου (Διάδρομος Αδριατικής) και κατά μήκος του άξονα Ανατολής Δύσης (Διάδρομος Εγνατίας) και θα υποστηρίξουν την αναμενόμενη έντονη αύξηση, εντός των προσεχών ετών, στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές που αφορούν στη ζώνη της Αδριατικής και του Ιονίου Πελάγους. Οι συγκεκριμένοι στόχοι είναι οι ακόλουθοι: Βελτίωση των υποδομών και των λιμενικών ζωνών, καθώς επίσης και των οδικών προσβάσεων οι οποίες εξυπηρετούν τους λιμένες βελτίωση και ανάπτυξη των συμπληρωματικών υποδομών για τις υπηρεσίες στήριξης της κυκλοφορίας προϊόντων και ατόμων. Ανάπτυξη των συστημάτων ασφαλείας για την καλύτερη κυκλοφορία αγαθών και ατόμων. Η Στρατηγική του Προγράμματος 108

22 Κατάρτιση των ανθρωπίνων πόρων για τη βελτίωση των τεχνικών γνώσεων και την ανάπτυξη εξειδικευμένων υπηρεσιών με σκοπό την στήριξη της κυκλοφορίας αγαθών και ατόμων καθώς και την στήριξη εφαρμογών που σχετίζονται με την ανάπτυξη υπηρεσιών πληροφορικής και Επικοινωνίας. Σε ότι αφορά στο περιβάλλον, για τις παρεμβάσεις σε υποδομές, όπου είναι απαραίτητο, εφαρμόζονται οι Οδηγίες 97/11/ΕE (διαδικασία για τις ΜΠΕ) και για τις προστατευόμενες περιοχές - 92/43/ΕΕ (άρθρο 6: αξιολόγηση περιβαλλοντικού ατυχήματος). Η Στρατηγική του Προγράμματος 109

23 4.4.2 ΑΞΟΝΑΣ 2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Γενική Περιγραφή Η περιοχή του προγράμματος INTERREG III Ελλάδα -Ιταλία παρουσιάζουν κοινά στοιχεία στον τομέα της παραγωγής που επηρεάζει άμεσα το πνεύμα με το οποίο κινούνται οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται τοπικά ή σε όλη τη χώρα. Ο πρωτογενής τομέας είναι στρατηγικής σημασίας αφού αποτελεί την ουσιαστική πηγή εξαγωγικών προϊόντων. Συγκεκριμένα, η πρωτοπορία σε ορισμένα τμήματα γεωργικής παραγωγής (καλλιέργειες οπωροκηπευτικών, ελαιοκαλλιέργειες, αμπελοκαλλιέργειες). Η παρουσία σημαντικών τοπικών συστημάτων βιομηχανικής παραγωγής, συγκεκριμένα στις επαρχίες Μπάρι και Λέτσε, τα νησιά του Ιονίου, την Ήπειρο και την Δυτική Ελλάδα κάνει εντονότερη την ανάγκη υποστήριξης αυτών των συστημάτων η οποία θα τους δώσει την δυνατότητα να ενισχυθούν οι εξαγωγικές δραστηριότητες τους. Στην πραγματικότητα, η έλλειψη δομών και δικτύων προσανατολισμένων στη διεθνή προώθηση των προϊόντων που παρατηρείται δυσχεραίνει την ουσιαστική ανάπτυξη της περιοχής και εμποδίζει την δημιουργική συνεργασία των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων μεταξύ των δύο περιφερειών τις οποίες αφορά το πρόγραμμα. Ο τριτογενής τομέας περιλαμβάνει κυρίως τον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως τον τουρισμό και έχει σχέση με το δευτερογενή τομέα (στην περίπτωση των δραστηριοτήτων του τουρισμού Η παρουσία ζωνών τουριστικής, γεωργικής εξειδίκευσης και εξειδίκευσης στον τριτογενή τομέα (κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα του Μπάρι, του Μπρίντιζι και του Λέτσε) και της Δυτικής Ελλάδας Ως καταλυτικός παράγοντας θεωρείται η έλλειψη ανθρωπίνου κεφαλαίου ικανού για την ανάπτυξη συγκεκριμένων υπηρεσιών και δραστηριότητας σε ό,τι αφορά στη συνεργασία για τις επιχειρήσεις. Θα δοθεί προτεραιότητα σε δράσεις που αφορούν στη στήριξη διασυνοριακών συνεργασιών για την προώθηση προϊόντων ποιότητας που έχουν αναπτυχθεί με χρήση νέων μεθόδων και με τη στήριξη ιδρυμάτων έρευνας στον ίδιο τομέα. Όσον αφορά τον τουρισμό, προτεραιότητα θα δοθεί στις δράσεις ενίσχυσης των συνεργασιών για την διαφοροποίηση των τουριστικών προϊόντων /υπηρεσιών που έχουν αναπτυχθεί με νέες μεθόδους. Επίσης, το άνοιγμα νέων χώρων έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης σε σύνδεση με τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, προς όφελος της κινητικότητας των ερευνητών, προς όφελος της συνεργασίας μεταξύ των Πανεπιστημίων και των κέντρων και ινστιτούτων έρευνας θα προσδώσει ουσιαστική αξία στην διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των δύο χώρων. Η Στρατηγική του Προγράμματος 110

24 Οι συγκεκριμένοι στόχοι είναι οι εξής: Συνεργασία για τη διαφοροποίηση της γεωργικής παραγωγής. Προώθηση και ανάπτυξη προϊόντων ποιότητας και προϊόντων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Υποστήριξη των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος: ανάπτυξη συστημάτων παραγωγής, κυρίως συστημάτων ολικής ποιότητας, και στήριξη νέων μορφών απασχόλησης και εργασίας. Συνεργασία μεταξύ των Πανεπιστημίων, των Ιδρυμάτων Έρευνας, των επιχειρήσεων προκειμένου να αναπτυχθούν κοινές δράσεις έρευνας, εισαγωγής καινοτομιών και μεταφοράς τεχνολογίας με διατυπωμένο ποσοτικό στόχο. Επιμόρφωση με σκοπό τη βελτίωση των τεχνικών γνώσεων στους διάφορους τομείς παραγωγής, στον τομέα της τελικής έρευνας και της τεχνολογικής καινοτομίας, καθώς και στην εφαρμογή περιεχομένων που συνδέονται με την ανάπτυξη συστημάτων Πληροφορικής και Επικοινωνίας. Δίδεται ιδιαίτερη σημασία στις παρεμβάσεις στους περιβαλλοντικούς πόρους με συμμετοχή σε συστήματα πιστοποιημένης περιβαλλοντικής διαχείρισης (EMAS) ή/ και την απόκτηση οικολογικής σήμανσης (ECO LABEL). Η Στρατηγική του Προγράμματος 111

25 4.4.3 ΑΞΟΝΑΣ 3-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ Γενική Περιγραφή Το φυσικό περιβάλλον της περιοχής του προγράμματος «ΙΝΤERREG ΙΙΙ Ελλάδα Ιταλία» διαθέτει εξαιρετικό φυσικό πλούτο (ποικίλα οικοσυστήματα και υδροβιότοπους διεθνούς σημασίας, τοπία δάση εξαιρετικού κάλλους, περιοχές που εντάσσονται στα προγράμματα CORINE, NATURA 2000, στη συνθήκη RAMSAR, κλπ.), ο οποίος υπαγορεύει τη δημιουργία συστημάτων προστασίας, μεθόδων νέας αξιοποίησης και μηχανισμών προώθησης, προκειμένου να πραγματοποιηθεί μία πλήρης και αειφόρος ανάπτυξη. Η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται από τεράστιες φυσικές χερσαίες και θαλάσσιες εκτάσεις προς αξιοποίηση, με πολυάριθμες φυσικές προστατευόμενες ζώνες και σπάνια οικοσυστήματα. Επίσης παρουσιάζονται τεράστιες δυνατότητες για μεγαλύτερη αγροτική και τουριστική αξιοποίηση καθώς σημαντικές αγροτικές εκτάσεις θεωρούνται μεγάλης αξίας. Αντίθετα, η ανεπάρκεια υποδομών δημιουργεί προβλήματα που δεν εγγυούνται τον σωστό έλεγχο και την ορθή διαχείριση των χερσαίων, θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων. Ειδικότερα, η ανεπάρκεια δικτύων συλλογής των αστικών γεωργικών και βιομηχανικών απορριμμάτων και αποβλήτων, και ιδιαίτερα στους χώρους τουριστικής ανάπτυξης που ευρίσκονται κυρίως κοντά στις παράκτιες ζώνες επιδεινώνει την κατάσταση και κρίνεται απαραίτητη η άμεση βελτιστοποίηση προς αυτή την κατεύθυνση. Θα δοθεί ειδική προτεραιότητα στην πραγματοποίηση κοινών δράσεων, οι οποίες θα υποστηρίζουν τη μεταφορά τεχνογνωσίας που θα πρέπει να στηρίζεται επίσης από την πραγματοποίηση υποδειγματικών προγραμμάτων ειδική προτεραιότητα θα δοθεί και στη χρήση των τελευταίων εξελίξεων στις νέες τεχνολογίες που θα συμβάλλουν στην πραγμάτωση των στόχων του άξονος. Με τις προτεινόμενες παρεμβάσεις αποδίδεται ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή στην εθνική και διεθνή ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών που συνδέονται με την φύση, το περιβάλλον και τον πολιτισμό. Επίσης ενισχύεται η απασχόληση σε σχέση με την αειφόρο οικολογική χρήση των περιβαλλοντικών πόρων και αυξάνεται η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών για την προστασία και την αξιοποίηση των περιβαλλοντικών πόρων, σύμφωνα με μία ολοκληρωμένη προσέγγιση, σε σχέση και με την ανάδειξη της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς. Χρειάζεται, και από τις δύο πλευρές, να προστατευθεί η σημαντική ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά και να αξιοποιηθεί, μάλιστα δε θα πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο στο πλαίσιο της διασυνοριακής συνεργασίας, τόσο από την άποψη της προώθησής της, όσο και από την άποψη της διατήρησής της. Οι αυξημένες ανάγκες πολιτιστικών δραστηριοτήτων, και συγκεκριμένα από Η Στρατηγική του Προγράμματος 112

26 μέρους των τοπικών Διοικήσεων, οδήγησαν στην ανάγκη προώθησης, σχηματισμού και υποστήριξης πρωτοβουλιών παραγωγής πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Είναι γεγονός ότι η διάδοση της χρήσης τεχνολογιών πληροφορικής είναι μειωμένη. Από την άλλη πλευρά, το ανθρώπινο δυναμικό για την παροχή συγκεκριμένων παροχών είναι ποσοτικά ανεπαρκές, ακόμη και για ό,τι αφορά τη χρήση και την ανάπτυξη έργων συνδεδεμένων με την ανάπτυξη τεχνολογιών πληροφορικής. Όλα αυτά αποτελούν εμπόδιο για την αποτελεσματική αξιοποίηση της μεγάλης ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής. Συγκεκριμένες παρεμβάσεις θα συνεισφέρουν στην αξιοποίηση της ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας των διαφόρων περιοχών, μέσω της παραγωγής χαρακτηριστικών τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών υποστήριξης. Ακόμη, θα προσφέρουν τη δυνατότητα στους πολιτιστικούς φορείς να συμμετέχουν σε δίκτυα συνεργασίας και σε εθνικoύς και δια-περιφερειακούς κύκλους. Οι συγκεκριμένοι στόχοι είναι οι ακόλουθοι: Προστασία και διαχείριση των υδάτων του θαλασσίου περιβάλλοντος και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων Προώθηση, αξιοποίηση και αειφόρος ανάπτυξη των δρυμών Προστασία και προώθηση της κοινής ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, ενίσχυση των πολιτισμικών ανταλλαγών, ανάπτυξη του σύγχρονου πολιτισμού, και των υπηρεσιών τουρισμού μεταξύ των δύο περιοχών Εκπαίδευση για τη βελτίωση των τεχνικών γνώσεων των σχετικών με την διαχείριση των περιβαλλοντικών και πολιτιστικών πόρων και των τουριστικών υπηρεσιών. Η διαχείριση των οικοσυστημάτων θα πρέπει να γίνεται σε συντονισμό μέ άλλους φορείς οι οποίοι χρηματοδοτούν παρόμοια μέτρα (Ε.Π. Περιβάλλον, LIFE, κτλ.) και με την ανάπτυξη του προγράμματος Natura Οι παρεμβάσεις οι αφορώσες τα απορρίμματα θα χρηματοδοτούνται βάσει του εθνικού ή περιφερειακού σχεδίου διάθεσης απορριμμάτων. Οι παρεμβάσεις στους προστατευόμενους τομείς (συμπεριλαμβανομένων των τομέων SIC και ZPS) θα συνοδεύονται από μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (άρθρο 6 της Οδηγίας CEE 92/43). Η Στρατηγική του Προγράμματος 113

27 4.4.4 ΑΞΟΝΑΣ 4 - ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ Ο κύριος σκοπός του Άξονα είναι η στήριξη ενεργειών για την καλή λειτουργία των αρχών του Προγράμματος, την διευκόλυνση της υλοποίησης του Προγράμματος, την εξασφάλιση της ενημέρωσης και δημοσιοποίησης, την κινητοποίηση και προώθηση της ενεργού συμμετοχής φορέων και πολιτών. Για τις δραστηριότητες διαχείρισης του προγράμματος και τεχνικής βοήθειας διατίθενται οι απαραίτητοι πόροι για την εγκατάσταση και τη λειτουργία του προγράμματος. Προβλέπονται ιδιαιτέρως δαπάνες για: - Την καλή λειτουργία της Διαχειριστικής Αρχής, της Αρχής Πληρωμής, των Τεχνικών Ομάδων, των υπο-επιτροπών και των εμπειρογνωμόνων οι οποίοι υποστηρίζουν την εργασία της Επιτροπής Παρακολούθησης, της Επιτροπής Καθοδήγησης και της Κοινής Τεχνικής Γραμματείας, - Τις αξιολογήσεις, - Τη μετάδοση πληροφοριών και την προώθηση του προγράμματος, - Τις δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας, επίβλεψης και ελέγχου, - Τις υπηρεσίες εξωτερικών εμπειρογνωμόνων, - Την κατάρτιση λειτουργών της Δημόσιας Διοίκησης οι οποίοι εμπλέκονται στο πρόγραμμα. Η Επιτροπή Καθοδήγησης έχει την ευθύνη έγκρισης του προϋπολογισμού της Τεχνικής Βοήθειας. Όσον αφορά στις δράσεις υποστήριξης για την οργάνωση του Εποπτικού Συμβουλίου και για τους Φορείς Διαχείρισης του προγράμματος προβλέπονται οι ακόλουθες δαπάνες για: Την Κοινή Τεχνική Γραμματεία, Τεχνική Βοήθεια για τις εργασίες που συνδέονται με την ενίσχυση των παροχών στα ενδιαφερόμενα γραφεία, στα τεχνολογικά προηγμένα εργαλεία, Εγκατάσταση διασυνοριακού "δικτύου" πληροφόρησης και εταιρικής σχέσης με στόχο την υποστήριξη της διάδοσης στους τοπικούς πληθυσμούς, στο πλαίσιο της διασυνοριακής συνεργασίας, συγκεκριμένων πληροφοριών σχετικά με τις προσφερόμενες από το πρόγραμμα ευκαιρίες, Λειτουργία πυρήνων αξιολόγησης για την επιλογή των έργων, Η Στρατηγική του Προγράμματος 114

28 Εξωτερικοί εμπειρογνώμονες υποστήριξης για την Διαχειριστική Αρχή, την Κοινή Τεχνική Γραμματεία και τους εθνικούς φορείς υλοποίησης του προγράμματος. Όσον αφορά στην βελτίωση και μεγέθυνση του συστήματος παρακολούθησης προβλέπονται οι ακόλουθες δράσεις: Επέκταση του συστήματος στις μονάδες που εμπλέκονται στην διαχείριση του προγράμματος, Δημιουργία ενός ειδικού τομέα για τις κρατικές ενισχύσεις. Για τις δραστηριότητες Επικοινωνίας, Πληροφόρησης και Δημοσιότητας προβλέπονται: Ενέργειες πληροφόρησης, δημοσιότητας και δραστηριότητες προώθησης, Δημιουργία συστήματος διασυνοριακής πληροφόρησης που θα ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις πληροφόρησης και δημοσιότητας των στοιχείων δημοσίου ενδιαφέροντος, σε συνεργασία μάλιστα με άλλα προγράμματα Interreg III Εξ άλλου προβλέπονται οι ακόλουθες δράσεις: Ανάπτυξη και προσαρμογή των επαγγελματικών δεξιοτήτων των φορέων και του προσωπικού που ορίστηκε με διάφορες αρμοδιότητες στις δραστηριότητες προγραμματισμού, συντονισμού, διαχείρισης, επιτήρησης και έλεγχου του προγράμματος. Δράσεις με στόχο την εμβάθυνση οριζόντιων θεμάτων όπως το περιβάλλον, οι ίσες ευκαιρίες, η ανταγωνιστικότητα και άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Προτροπή προς το διορισμένο για τους σκοπούς του προγράμματος προσωπικό, συντονισμός, διαχείριση, επιτήρηση και έλεγχος του προγράμματος για την επίτευξη των στόχων και την καλύτερη αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του προγράμματος με κατάλληλες ενέργειες. Η συνεισφορά ΕΤΠΑ ισούται με 5 % περίπου του συνόλου. Οι επιλέξιμες δαπάνες ορίζονται συμφώνως προς τα όσα προβλέπονται από το άρθρο 11 «Ποσά δεσμευόμενα για τη διαχείριση και την επιτέλεση των σκοπών των Διαρθρωτικών Ταμείων» Κανονισμός. ΕΚ υπ αρ. 1685/2000. Κατανομή της συνεισφοράς της Ε.Ε. ανά άξονα (ΕΤΠΑ) ΑΞΟΝΕΣ ΙΤΑΛΙΑ (euro) ΕΛΛΑΔΑ (euro) % I Μεταφορές, Επικοινωνίες, Ασφάλεια II Επιχειρηματικότητα III Περιβάλλον & Πολιτιστική Κληρονομιά IV Τεχνική Βοήθεια ΣΥΝΟΛΟ Η Στρατηγική του Προγράμματος 115

29 4.5 ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΆΞΟΝΑΣ 1 METAΦΟΡΕΣ Μέτρο 1.1: Yποδομές θαλάσσιων μεταφορών και επικοινωνιών Οι στόχοι του μέτρου είναι: Η βελτίωση των υποδομών και των λιμενικών ζωνών, η βελτίωση και η ανάπτυξη συμπληρωματικών υποδομών για τις βοηθητικές υπηρεσίες κυκλοφορίας προϊόντων και προσώπων. Η βελτίωση των υποδομών επικοινωνίας για την προώθηση εξειδικευμένων υπηρεσιών. Η κατάρτιση των ανθρωπίνων πόρων εν όψει της βελτίωσης των τεχνικών γνώσεων και η ανάπτυξη εξειδικευμένων υπηρεσιών ως μέσων στήριξης της κυκλοφορίας αγαθών και προσώπων και η εφαρμογή των περιεχομένων που συνδέονται με την ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνίας. Το τεχνικό περιεχόμενο του μέτρου αφορά στους εξής άξονες παρέμβασης: Α βελτίωση των υποδομών των λιμένων χρησιμοποιώντας το τεράστιο φάσμα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών Β ενίσχυση και ανάπτυξη των συστημάτων υπηρεσιών τηλεματικής, προς όφελος της καλύτερης κυκλοφορίας των προϊόντων και των προσώπων Γ κατάρτιση των ανθρωπίνων πόρων που προορίζονται για αυτές τις δραστηριότητες Δ δράσεις υποδομών για τη σύνδεση των μεταφορών από τους λιμένες προς τους κύριους οδικούς άξονες (πρόσβαση στους οδικούς άξονες - δημιουργία κόμβων) και συστήματα επιτήρησης οδικών αξόνων Ε δράση για τη στήριξη της λειτουργίας κρίσιμων κόμβων των συνδυασμένων μεταφορών, με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών Στο μέτρο αυτό αναφέρεται ενδεικτικά ότι από Ελληνικής πλευράς θα ενταχθούν κυρίως τα έργα: Η ολοκλήρωση των έργων για το νέο λιμάνι Πατρών που είχε ήδη υλοποιηθεί η πρώτη φάση του στο INTERREG II Ελλάδα-Ιταλία Οι προοπτικές του άξονα Πάτρα - Ιταλία και οι ανεπάρκειες που παρατηρήθηκαν στον σημερινό λιμένα, ώστε να ανταποκρίνεται στον νέο του ρόλο, καθιστούν απαραίτητη τη δημιουργία ενός μεγάλου σύγχρονου λιμένα στην Πάτρα. Η Στρατηγική του Προγράμματος 116