9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 1 DG I - DG C

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 26 Μαρτίου 2008 (03.06) (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2008/0013 (COD) 2008/0014 (COD) 2008/0015 (COD) 2008/0016 (COD) 9648/08 ENV 307 ENER 152 IND 44 COMPET 187 MI 156 ECOFIN 189 TRANS 161 AVIATION 110 AGRI 144 CODEC 622 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: την Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων/ το Συμβούλιο αριθ. πρότ. Επιτρ.: 5862/08, 5849/08, 5835/08, 5421/08 Θέμα : ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ) ΤΗΣ 5ης ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ «ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ» (ΕΝΕΡΓΕΙΑ) ΤΗΣ 6ης ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 Νομοθετική δέσμη για το κλίμα και την ενέργεια α) Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με στόχο τη βελτίωση και διεύρυνση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ β) Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των προσπαθειών των κρατών μελών να μειώσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Κοινότητας για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέχρι το έτος 2020 γ) Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 δ) Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προώθηση της χρήσης ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές Έκθεση προόδου Συζήτηση προσανατολισμού 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 1 DG I - DG C EL

2 I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στις 23 Ιανουαρίου 2008, η Επιτροπή -υπέβαλε δέσμη εκτελεστικών μέτρων για τους στόχους της ΕΕ σχετικά με την αλλαγή του κλίματος και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας («Δέσμη μέτρων για την αλλαγή του κλίματος και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας»). Περιλαμβάνει τις ακόλουθες προτάσεις: - Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με στόχο τη βελτίωση και διεύρυνση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ («αναθεώρηση ΣΕΔΕ της ΕΕ»), - Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των προσπαθειών των κρατών μελών να μειώσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Κοινότητας για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέχρι το έτος 2020 («επιμερισμός της προσπάθειας») - Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 («οδηγία [δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα] CCS»), - Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προώθηση της χρήσης ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές («οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας»). Επιπροσθέτως, η δέσμη περιλαμβάνει ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Υποστήριξη της έγκαιρης επίδειξης της αειφόρου ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα» καθώς και αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές της Κοινότητας όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Για να προχωρήσουν οι εργασίες ως προς την οδηγία περί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την παλαιότερη πρόταση της Επιτροπής για την ποιότητα των καυσίμων 1 χωρίς να προκληθούν ασυνέπειες, η ΕΜΑ αποφάσισε να συστήσει ad hoc Ομάδα η οποία θα σχεδιάσει μηχανισμό υπέρ της αειφορίας για τα βιοκαύσιμα για την υλοποίηση των δύο οδηγιών. 1 «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με την οποία τροποποιούνται η οδηγία 98/70/ΕΚ όσον αφορά τις προδιαγραφές για τη βενζίνη, το ντίζελ και το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης και την καθιέρωση μηχανισμού για την παρακολούθηση και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη χρήση καυσίμων στις οδικές μεταφορές, και η οδηγία 1999/32/ΕΚ του Συμβουλίου όσον αφορά την προδιαγραφή των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στα πλοία εσωτερικής ναυσιπλοΐας, και καταργείται η οδηγία 93/12/ΕΟΚ» (εγγρ. 6145/07). 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 2 DG I - DG C EL

3 II. ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ Στο πλαίσιο του Συμβουλίου η δέσμη υποβλήθηκε στην Ομάδα «Ενέργεια» στις 25 Ιανουαρίου και στην Ομάδα «Περιβάλλον» στις 28 Ιανουαρίου Υποβλήθηκε επίσης στην ΕΜΑ στις 30 Ιανουαρίου Οι εργασίες και των δύο Ομάδων εστιάστηκαν, κατά τις συνεδριάσεις τους τον Φεβρουάριο, στην προετοιμασία των συζητήσεων προσανατολισμού που διεξήχθησαν κατά τις συνόδους του Συμβουλίου (Ενέργεια) της 28ης Φεβρουαρίου και του Συμβουλίου (Περιβάλλον) της 3ης Μαρτίου Η ad hoc ομάδα για τα κριτήρια βιωσιμότητας των βιοκαυσίμων συνεδρίασε πλειστάκις, λαμβάνοντας ως βάση των εργασιών της τις σχετικές διατάξεις της πρότασης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ έλαβε υπόψη της και τις προηγούμενες συζητήσεις της οδηγίας για την ποιότητα των καυσίμων. Οι συζητήσεις στο πλαίσιο της Ομάδας επέτρεψαν την ενδελεχή εξέταση των διαφόρων προτάσεων κατά τρόπον ώστε να εντοπιστούν τα ζητήματα επί των οποίων υπάρχει σύγκληση απόψεων καθώς και τα εκκρεμή ζητήματα (για λεπτομέρειες επί εκάστης των προτάσεων, πρβ. τα παραρτήματα του παρόντος σημειώματος. Τα κύρια εκκρεμή ζητήματα εκτίθενται με τη σειρά εμφάνισής τους στα άρθρα.). Το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2008 επιβεβαίωσε ότι η δέσμη αποτελεί μια καλή αρχή και βάση συμφωνίας επί των προτάσεων ως μια συνεκτική δέσμη, η οποία πρέπει να επιτευχθεί εντός του 2008 και να επιτρέψει εν συνεχεία της έκδοσή τους εντός της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, στις αρχές του 2009 το αργότερο. Η ΕΕ παραμένει σταθερά δεσμευμένη να επιτύχει αποτελέσματα ως προς τους δικούς της στόχους πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το τέλος του έτους, διατηρώντας έτσι την παγκόσμια πρωτοπορία όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος και την ενέργεια και τη δυναμική των διαπραγματεύσεων ως προς τη σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος, ιδίως κατά την προσεχή Διάσκεψη των Μερών στο Πόζναν. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί για την μετά το 2012 περίοδο φιλόδοξη και σφαιρική συμφωνία για την αλλαγή του κλίματος στην Κοπεγχάγη το Λόγω των φιλόδοξου χρονοδιαγράμματος και του πολυσύνθετου χαρακτήρα της δέσμης, ξεκίνησαν άτυπες επαφές με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πρώιμο στάδιο. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 3 DG I - DG C EL

4 Από την επιτροπή ENVI του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η κα Avril Doyle (EPP) διορίστηκε εισηγήτρια για την πρόταση «αναθεώρηση ΣΕΔΕ της ΕΕ» και η κα Satu HASSI (Greens) για την πρόταση «επιμερισμός της προσπάθειας». Και για τις δύο προτάσεις, προβλέπεται ενισχυμένη διαδικασία συνεργασίας με την Επιτροπή Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE). Ενδεικτικά η ψηφοφορία στο πλαίσιο της επιτροπής ENVI έχει προγραμματιστεί για τις 7 Οκτωβρίου Από την επιτροπή ENVI έχει διοριστεί ο κ. Chris Davies (ALDE) ως εισηγητής της «οδηγίας CCS». Προβλέπεται ενισχυμένη διαδικασία συνεργασίας με την Επιτροπή ITRE και η ψηφοφορία στην επιτροπή ENVI έχει προγραμματιστεί για την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου Από την επιτροπή ITRE έχει διοριστεί ο κ. Claude Turmes (Greens) ως εισηγητής της «οδηγίας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας». Προβλέπεται ενισχυμένη διαδικασία συνεργασίας με την Επιτροπή ENVI. Σε ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα η ψηφοφορία της επιτροπής ITRE προβλέπεται τον Ιούλιο Στο ζήτημα των κριτηρίων βιωσιμότητας των βιοκαυσίμων, ο Claude Thurmes συνεργάζεται στενά με την Dorette Corbey (PSE), εισηγήτρια της οδηγίας περί ποιότητας των καυσίμων και τον Anders Wijkman (EPP), ο οποίος εκπονεί τη γνώμη της επιτροπής ENVI ως προς την οδηγία περί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. III. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Καλείται το Συμβούλιο να σημειώσει την έκθεση προόδου που συντάχθηκε υπό την ευθύνη της Προεδρίας και να διεξαγάγει συζήτηση προσανατολισμού στις 5 και 6 Ιουνίου 2008 με επίκεντρο τα κύρια εκκρεμή ζητήματα, ώστε να διευκρινιστούν περαιτέρω οι θέσεις των κρατών μελών για να διευκολυνθεί μια μεγαλύτερη σύγκληση απόψεων. Η στενή συνεργασία με το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή θα συνεχιστεί για να επιτευχθεί συμφωνία για τη δέσμη το ταχύτερο εντός του Προκειμένου να διευκολυνθεί η συζήτηση, παρακαλούνται οι αντιπροσωπίες να καταθέσουν τις γραπτές συμβολές τους στη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου προ της συνόδου του Συμβουλίου και κατά προτίμηση πριν από τις 30 Μαΐου /08 ΘΛ,ΑΙ/σα 4 DG I - DG C EL

5 Παράρτημα I 1. Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με στόχο τη βελτίωση και διεύρυνση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ «αναθεώρηση ΣΕΔΕ της ΕΕ») Το σχέδιο οδηγίας βασίζεται στο άρθρο 175 παράγραφος 1 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Στόχος της πρότασης είναι ο εξορθολογισμός και η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ, παρέχοντας μεγαλύτερη εναρμόνιση και αυξημένη προβλεψιμότητα, επιτρέποντας τη σύνδεση με τα συστήματα εμπορίας των εκπομπών σε τρίτες χώρες και παρέχοντας κατάλληλα μέσα για τη συμμετοχή αναπτυσσόμενων χωρών Κύρια εκκρεμή ζητήματα Μέθοδος κατανομής αναδιανομή και χρήση των εσόδων του πλειστηριασμού, κανόνες πλειστηριασμού (άρθρο 10 και παράρτημα ΙΙα, άρθρο 10α, παράγραφοι 1 έως 7) Στην πρόταση της Επιτροπής προβλέπεται άμεση εφαρμογή της διαδικασίας πλειστηριασμού το 2013, κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, και σταδιακή εφαρμογή της έως το 2020 σε άλλους τομείς. Αναμένεται με τον τρόπο αυτό να προκύψουν τελικά 30 με 50 δισεκατομμύρια ευρώ έσοδα πλειστηριασμού, από τα οποία - σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής - τουλάχιστον 20% θα πρέπει να διατεθούν για την εφαρμογή των πολιτικών για την αλλαγή του κλίματος στην ΕΕ ή σε τρίτες χώρες. Αρκετές αντιπροσωπίες υποστηρίζουν τη σταδιακή εισαγωγή του πλειστηριασμού και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Άλλες αντιπροσωπίες ζήτησαν η τηλεθέρμανση ή/και η βιομηχανική συνδυασμένη παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού να μην υπόκεινται σε πλήρη πλειστηριασμό και να διευκρινιστεί/τροποποιηθεί αναλόγως το κείμενο. Κάποιες αντιπροσωπίες εκτιμούν ότι η αναδιανομή των εσόδων των πλειστηριασμών αποτελεί αντιστάθμιση για το συγκριτικά υψηλό κόστος της δέσμης ενώ κάποιες άλλες επιθυμούν μεγαλύτερη αναδιανομή για να αντισταθμιστούν τα επιτεύγματα του Πρωτοκόλλου του Κιότο από το Άλλες αντιπροσωπίες αντιμετωπίζουν προβλήματα με την προσθήκη στοιχείου συνοχής στην περιβαλλοντική νομοθεσία (μέσω της αναδιανομής ποσοστού των εσόδων των πλειστηριασμών. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 5 Παράρτημα I DG I - DG C EL

6 Ορισμένες αντιπροσωπίες αντιμετωπίζουν επίσης προβλήματα αρχής με τη διάθεση των εσόδων των πλειστηριασμών. Επιπροσθέτως, κάποιες αντιπροσωπίες διατύπωσαν ανησυχίες μήπως οι κανόνες πλειστηριασμού που θα θεσπιστούν με κανονισμό θέσουν σε μειονεκτική θέση ορισμένες εταιρείες ή οδηγήσουν σε κερδοσκοπία. Διαρροή άνθρακα (άρθρο 10α, παράγραφοι 8-9), Άρθρο 10β) Οι αντιπροσωπίες παραδέχθηκαν ότι μια διεθνής σύμβαση για το κλίμα για την μετά το 2012 περίοδο παραμένει ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του ζητήματος της διαρροής άνθρακα. Επιπλέον, οι αντιπροσωπίες σε γενικές γραμμές δέχθηκαν με ικανοποίηση τις προτεινόμενες διατάξεις για τη στήριξη εγκαταστάσεων σε τομείς που εκτίθενται σε υψηλό κίνδυνο διαρροής άνθρακα, αλλά ζήτησαν μεγαλύτερη ασφάλεια για τη βιομηχανία επισπεύδοντας τις ημερομηνίες κατά τις οποίες η Επιτροπή: - θα καθορίσει τους τομείς αυτούς (πρόταση της Επιτροπής: 30 Ιουνίου 2010), - θα υποβάλει αναλυτική έκθεση αξιολόγησης της κατάστασης βάσει της διεθνούς σύμβασης, συνοδευόμενης από τυχόν κατάλληλες προτάσεις (πρόταση της Επιτροπής: Ιούνιος 2011). Ωστόσο, ορισμένες αντιπροσωπίες ζήτησαν οι διατάξεις αυτές να εφαρμοστούν επίσης και: - σε μη ενεργοβόρους κλάδους που είναι εκτεθειμένοι σε υψηλό κίνδυνο διαρροής άνθρακα, - σε κλάδους όπου η ηλεκτρική ενέργεια συνιστά υψηλό ποσοστό του κόστους παραγωγής, - σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις που σε εξαιρετικές περιπτώσεις συνδέονται με προβλήματα ασφάλειας του εφοδιασμού. Άλλα θέματα Ευρωπαϊκό ανώτατο όριο (άρθρο 9) Εν γένει οι αντιπροσωπίες δέχθηκαν με ικανοποίηση την πρόταση της Επιτροπής για αντικατάσταση του συστήματος των Εθνικών Σχεδίων Κατανομής από ένα ευρωπαϊκό ανώτατο όριο, από κοινού με μια μακροπρόθεσμη φθίνουσα γραμμική πορεία. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 6 Παράρτημα I DG I - DG C EL

7 Ωστόσο, αρκετές αντιπροσωπίες ζήτησαν να εφαρμοστεί η αναθεώρηση του γραμμικού συντελεστή (πρόταση της Επιτροπής: το αργότερο το 2025). Βασικό έτος (άρθρο 10, παράγραφος 2) Μολονότι κάποιες αντιπροσωπίες είναι ικανοποιημένες με τη χρήση των εξακριβωμένων δεδομένων εκπομπών του 2005 για την (ανα)διανομή των δικαιωμάτων που θα τεθούν σε πλειστηριασμό από τα κράτη μέλη όπως προτείνει η Επιτροπή, μια ευρεία ομάδα κρατών μελών επιθυμεί τη χρήση διετούς ή τριετούς περιόδου αναφοράς για την εξισορρόπηση των ακραίων στοιχείων εκπομπών από ένα μόνο έτος. Σημειώνεται ότι σε δύο κράτη μέλη, τα πρώτα διαθέσιμα εξακριβωμένα δεδομένα εκπομπών θα αφορούν το Απόθεμα για τους νεοεισερχόμενους (άρθρο 10α, παράγραφος 6) Αρκετές αντιπροσωπίες εκτιμούν ότι το ποσοστό των δικαιωμάτων που επιφυλάσσεται για τους νεοεισερχόμενους (5%) όπως προτείνει η Επιτροπή, είναι πολύ υψηλό. Μια άλλη ομάδα αντιπροσωπιών εκτιμά ότι το απόθεμα για τους νεοεισερχόμενους θα πρέπει να είναι επαρκές για να διασφαλίζεται ότι δεν τίθενται εμπόδια για τις νέες εγκαταστάσεις και τονίζουν ότι ούτως ή άλλως, το αχρησιμοποίητο μέρος θα διατίθεται σε πλειστηριασμό. Μικρές εγκαταστάσεις (άρθρο 27) Μολονότι όλες οι αντιπροσωπίες συμφωνούν ότι το διοικητικό βάρος πρέπει να ελαχιστοποιηθεί χωρίς να θιγεί η περιβαλλοντική ακεραιότητα του συστήματος, δεν υπάρχει κοινή στάση ως προς τις εγκαταστάσεις που θα πιθανώς θα εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής του ΣΕΔΕ ή ως προς το εφαρμοστέο κατώτατο όριο εξαίρεσης έχουν επίσης διατυπωθεί ερωτήματα ως προς την έννοια των «ισοδύναμων μέτρων» που πρέπει να εφαρμόζονται στις εξαιρούμενες εγκαταστάσεις. Μια μεγάλη ομάδα κρατών μελών επιθυμεί η εξαίρεση να εφαρμοστεί σε όλες τις μικρές εγκαταστάσεις και όχι μόνο στις εγκαταστάσεις καύσης. Επιπλέον, μια ευρεία ομάδα κρατών μελών επιθυμεί το κατώτατο όριο πιθανής εξαίρεσης να καθοριστεί στις αντί των τόνων ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 7 Παράρτημα I DG I - DG C EL

8 2. Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των προσπαθειών των κρατών μελών να μειώσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Κοινότητας για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέχρι το έτος 2020 (Επιμερισμός της προσπάθειας) Το σχέδιο οδηγίας βασίζεται στο άρθρο 175 παράγραφος 1 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Στόχος της πρότασης είναι ο επιμερισμός της προσπάθειας μείωσης των εκπομπών μεταξύ των κρατών μελών σε τομείς που δεν καλύπτονται από τα ΣΕΔΕ της ΕΕ. Η Επιτροπή προτείνει οι προσπάθειες των κρατών μελών να βασιστούν στις αρχές της μεγέθυνσης και της αλληλεγγύης λαμβάνοντας υπόψη το σχετικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ των κρατών μελών. Κύρια εκκρεμή ζητήματα Πεδίο εφαρμογής (άρθρο 1) Η πρόταση της Επιτροπής περί επιμερισμού της προσπάθειας αποσκοπεί στη μείωση εκπομπών σε τομείς που δεν καλύπτονται από την οδηγία περί εμπορίας των εκπομπών. Οι αντιπροσωπίες επιθυμούν να αποσαφηνιστεί στο κείμενο ποιοι είναι αυτοί οι τομείς. Κάποιες αντιπροσωπίες επιθυμούν να αναφέρονται ρητώς οι εκπομπές των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών, ενώ άλλες επιθυμούν να περιληφθούν εκπομπές και αφαιρέσεις από τη χρήση γης, τη γεωργία και τη δασοκομία. Έτος αναφοράς (άρθρο 3, παράγραφος 1 και παράρτημα) Μια πλειοψηφία των αντιπροσωπιών μπορεί να υποστηρίξει την πρόταση της Επιτροπής ο υπολογισμός των συνολικών συσσωρευμένων στόχων μείωσης ανά κράτος μέλος να βασίζεται στα δεδομένα του Ωστόσο μια ομάδα αντιπροσωπιών επιθυμεί να υπολογιστούν εκ νέου οι στόχοι αυτοί βάσει των στοιχείων του Υποστηρίζουν ότι με την επιλογή του 2005 ως έτους αναφοράς αποκρύπτονται οι διαφορές των προσπαθειών που έχουν καταβάλει τα κράτη μέλη για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2005, οι οποίες δεν λαμβάνονται υπόψη κατά την άποψή τους. Μια ομάδα αντιπροσωπιών εισηγείται στόχο ίσου συντελεστή -18% για το σύνολο της οικονομίας αναφορικά με τους αντίστοιχους στόχους του Πρωτοκόλλου του Κιότο για όλα τα κράτη μέλη. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 8 Παράρτημα I DG I - DG C EL

9 Ενδιάμεσοι στόχοι (άρθρο 3) Αρκετές αντιπροσωπίες, μολονότι δέχθηκαν ευνοϊκά κατ αρχήν την πρόταση της Επιτροπής για ετήσια γραμμική μείωση των μη ΣΕΔΕ εκπομπών, προέβαλαν ορισμένες δυσκολίες που συνδέονται με τη γραμμική μείωση: α) είναι πολύ δύσκολο να ελέγχονται πολύ διαφορετικοί/ανόμοιοι τομείς προκειμένου να επιτευχθεί ετήσια γραμμική μείωση, β) μπορεί να λειτουργήσει ως αντικίνητρο ώστε τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις εκπομπές τους εάν ως αφετηρία οριστεί το , γ) ο βαθμός ευελιξίας δεν είναι επαρκής για να ληφθούν υπόψη και οι δύσκολες χρονιές (κλιματολογικές συνθήκες, οικονομική κατάσταση). Επιπλέον, κάποιες αντιπροσωπίες θεωρούν ότι ο χαρακτήρας των ενδιάμεσων στόχων θα πρέπει να είναι ενδεικτικός και ότι η υποχρέωση συμμόρφωσης προς τους εν λόγω ενδιάμεσους στόχους μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγική στην προσπάθεια των κρατών μελών να εκπληρώσουν, κατά τρόπο αποδοτικό από πλευράς κόστους, το στόχο του Διατομεακά ζητήματα (μεταξύ αναθεώρησης των ΣΕΔΕ της ΕΕ και επιμερισμού της προσπάθειας) Ενεργοποίηση 20-30% Στην πρόταση της Επιτροπής περιλαμβάνεται ρήτρα προσαρμογής που παρέχει τη δυνατότητα στην ΕΕ να υπερβεί την ανεξάρτητη δέσμευση του 20% και να επιδιώξει ένα περισσότερο φιλόδοξο στόχο για τον οποίο θα δεσμευτεί η Κοινότητα με μελλοντική διεθνή συμφωνία. Εν γένει, τα κράτη μέλη θα επιθυμούσαν η αξιολόγηση του αντικτύπου για την περισσότερο φιλόδοξη δέσμευση περί μείωσης των εκπομπών που θα αναληφθεί στο πλαίσιο διεθνούς συμφωνίας, να είναι τόσο εμπεριστατωμένη όσο και η αξιολόγηση για τη δέσμευση του 20%. Διατυπώνονται ανησυχίες ότι η σχεδόν αυτόματη προσαρμογή που θα γίνει μέσω διαδικασίας επιτροπολογίας μόλις τεθεί σε εφαρμογή η διεθνής συμφωνία δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τα ζητήματα της αποδοτικότητας από πλευράς κόστους, ειδικότερα όσον αφορά το διαχωρισμό ΣΕΔΕ μη ΣΕΔΕ αλλά ούτε και τα επιτεύγματα από το 1990 στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 9 Παράρτημα I DG I - DG C EL

10 Ευελιξία Η άποψη της πλειοψηφίας είναι ότι τα κράτη μέλη χρήζουν μεγαλύτερης ευελιξίας από αυτήν που επιτρέπεται τώρα στα ΣΕΔΕ και προτάσεων επιμερισμού των προσπαθειών για να ανταποκριθούν τις δεσμεύσεις τους κατά τρόπο αποδοτικό από πλευράς κόστους. Αυτή η πρόσθετη ευελιξία μπορεί να λάβει πολλές μορφές, επιτρέποντας μεταξύ άλλων, μεγαλύτερη χρήση πιστώσεων από βασιζόμενους σε σχέδια μηχανισμούς σε τομείς ΣΕΔΕ και μη ΣΕΔΕ, επιτρέποντας την εμπορία μεταξύ κρατών μελών εντός τομέων όπου δεν γίνεται εμπορία καθώς και μεταξύ ΣΕΔΕ και μη ΣΕΔΕ, και επιτρέποντας μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών στις τραπεζικές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες δανεισμού στους τομείς που δεν γίνεται εμπορία εκπομπών. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 10 Παράρτημα I DG I - DG C EL

11 Παράρτημα ΙΙ Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 (οδηγία CCS), Το σχέδιο οδηγίας βασίζεται στο άρθρο 175 παράγραφος 1 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Στόχος της πρότασης είναι η σύσταση εναρμονισμένων κανόνων για την ασφαλή αποθήκευση CO 2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς. Εξετάζονται όλα τα στάδια, από την αναζήτηση δυνητικών τόπων αποθήκευσης, την επιλογή τους, την αδειοδότηση εκμετάλλευσης και αποθήκευσης, τις υποχρεώσεις ως προς τη διαδικασία αποθήκευσης, το κλείσιμο ενός τόπου αποθήκευσης και τις απαιτήσεις για επιτήρηση και έλεγχο μετά το κλείσιμο ώστε να διασφαλίζεται ότι το αποθηκευμένο CO 2 θα παραμείνει πλήρως απομονωμένο στο αέναο μέλλον. Προβλέπονται επίσης διατάξεις για την ανάκληση των αδειών αποθήκευσης και τη μεταβίβαση της ευθύνης στις αρμόδιες αρχές (μετά την ανάκληση της άδειας ή μετά το κανονικό κλείσιμο του τόπου), συμπεριλαμβανομένων όλων των παρεπόμενων νομικών υποχρεώσεων. Προβλέπονται επίσης διατάξεις χρηματικής εγγύησης καθώς και διατάξεις για τη διασφάλιση δίκαιης και ανοικτής πρόσβασης σε δίκτυα μεταφορών και τόπους αποθήκευσης για τρίτους και για την επίλυση τυχόν διαφορών. Κύρια εκκρεμή ζητήματα Αρκετά σημεία χρήζουν διευκρίνισης από τεχνική άποψη ή παρουσιάζουν δυσκολίες σε μεμονωμένες αντιπροσωπίες. Σημειώνεται σχετικά ότι δύο αντιπροσωπίες εκφράζουν ανησυχίες, μέσα από την εξέταση του κειμένου, όσον αφορά τις παγκόσμιες και τοπικές επιπτώσεις της CCS στο περιβάλλον. Προτείνουν το πεδίο εφαρμογής του παρόντος ρυθμιστικού πλαισίου να περιοριστεί στη φάση επίδειξης της τεχνολογίας αυτής έως ότου συγκεντρωθούν περισσότερα στοιχεία ως προς την ασφάλεια και τη βιωσιμότητά της. Τα κύρια εκκρεμή ζητήματα στην παρούσα φάση είναι τα εξής: 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 11 Παράρτημα II DG I - DG C EL

12 Επανεξέταση των αδειών αποθήκευσης Στην πρόταση προβλέπεται (κεφάλαιο 3 «άδειες αποθήκευσης», άρθρο 10) ότι οι άδειες σε μορφή σχεδίου για αποθήκευση CO 2 θα πρέπει να διαβιβάζονται στην Επιτροπή από τις αρμόδιες αρχές. Οι άδειες σε μορφή σχεδίου θα επανεξετάζονται από την Επιτροπή η οποία δύναται να διατυπώνει μη δεσμευτική γνώμη εντός περιόδου έξη μηνών, μετά την παρέλευση της οποίας η αρμόδια αρχή λαμβάνει την τελική απόφαση. Η επανεξέταση αυτή δικαιολογείται από την προσπάθεια διασφάλισης εναρμονισμένης εφαρμογής της οδηγίας από την αρχική φάση και την παροχή πρόσθετης εμπιστοσύνης ως προς την ασφάλεια των τόπων αποθήκευσης πρώτης γενεάς. Ορισμένες αντιπροσωπίες εκφράζουν αντιρρήσεις ως προς τη διαδικασία αυτή, την οποία θεωρούν ότι είναι χρονοβόρα, επαχθής ή προβάλλουν λόγους επικουρικότητας. Οι λοιπές αντιπροσωπίες μπορούν εν γένει να στηρίξουν τη διαδικασία αυτή, ενώ ορισμένες ζητούν να προστεθούν περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά τον τρόπο διεξαγωγής της επανεξέτασης. Σύνθεση του ρεύματος CO 2 Με την πρόταση θεσπίζονται στο άρθρο 12 (κεφάλαιο 4 «περίοδος εκμετάλλευσης, κλείσιμο και υποχρεώσεις μετά το κλείσιμο») ορισμένα κριτήρια αποδοχής για το ρεύμα του CO 2. Ορίζεται ότι το ρεύμα αυτό πρέπει να συνίσταται κατά κύριο λόγο από διοξείδιο του άνθρακα, ότι δεν μπορούν να προστίθενται απόβλητα, αλλά μπορεί να περιέχει ίχνη συναφών ουσιών από την πηγή, τη δέσμευση ή τη διεργασία έγχυσης, σε συγκεντρώσεις που δεν θα υπερβαίνουν ορισμένα επικίνδυνα επίπεδα. Πολλές αντιπροσωπίες θεωρούν ότι το άρθρο 12 δεν είναι επαρκώς σαφές και προτείνουν τα όρια συγκέντρωσης να οριστούν π.χ. μέσω διαδικασίας επιτροπολογίας. Ορισμένες άλλες αντιπροσωπίες και η Επιτροπή θεωρούν δύσκολο τον ορισμό συγκεκριμένων ορίων - εκτιμώντας ότι οι απαιτήσεις περί συγκέντρωσης θα εξαρτώνται μεταξύ άλλων από τον τόπο αποθήκευσης και της τεχνικές δέσμευσης που χρησιμοποιούνται και, μεταξύ άλλων, αναφέρονται στο γεγονός ότι η διατύπωση εμπνέεται από το πρωτόκολλο του Λονδίνου της Σύμβασης για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης από την απόρριψη αποβλήτων και άλλων υλικών. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 12 Παράρτημα II DG I - DG C EL

13 Μεταβίβαση της ευθύνης Στο άρθρο 18 (κεφάλαιο 4 «περίοδος εκμετάλλευσης, κλείσιμο και υποχρεώσεις μετά το κλείσιμο») αναφέρεται ότι μετά το κλείσιμο ενός τόπου αποθήκευσης δυνάμει του άρθρου 17, η ευθύνη για τον τόπο, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως παρεπόμενων νομικών υποχρεώσεων, μεταβιβάζεται στην αρμόδια αρχή, εάν και όταν όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι το αποθηκευμένο CO 2 θα διατηρείται σε πλήρη απομόνωση στο αέναο μέλλον. Προβλέπεται επανεξέταση από την Επιτροπή, εκ παραλλήλου με εκείνη για τις αποφάσεις περί αδειών αποθήκευσης (άρθρο 10). Μετά τη μεταβίβαση της ευθύνης, δεν θα είναι δυνατή η ανάκτηση των δαπανών στις οποίες προέβη ο προηγούμενος φορέας. Επιπλέον, η επιτήρηση μπορεί να παύσει μετά τη μεταβίβαση της ευθύνης εκτός εάν εντοπισθούν διαρροές ή σημαντικές ανωμαλίες. Η μεταβίβαση της ευθύνης αναφέρεται και στο άρθρο 11 (Μεταβολές, επανεξέταση, επικαιροποίηση και ανάκληση αδειών αποθήκευσης). Αρκετές αντιπροσωπίες διατηρούν επιφυλάξεις για τα άρθρα 11, 17 και 18 όσον αφορά τον τύπο και την έκταση της ευθύνης που μεταβιβάζεται στις αρμόδιες αρχές, τη μελετώμενη διαδικασία και τις προϋποθέσεις της μεταβίβασης αυτής, την ανάγκη επανεξέτασης από την Επιτροπή και το ζήτημα της επιτήρησης. Σύμφωνα με ορισμένες αντιπροσωπίες, η επιτήρηση θα πρέπει να συνεχιστεί και μετά το κλείσιμο. Ως προς το τελευταίο σημείο, η Επιτροπή σημειώνει ότι οι κίνδυνοι διαρροής μετά το κλείσιμο είναι ελάχιστοι δεδομένου ότι πριν από τη μεταβίβαση της ευθύνης, όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία θα πρέπει να δείχνουν ότι το CO 2 που έχει αποθηκευθεί θα παραμείνει πλήρως απομονωμένο στο αέναο μέλλον. Χρηματική εγγύηση Στο άρθρο 19 (κεφάλαιο 4 «περίοδος εκμετάλλευσης, κλείσιμο και υποχρεώσεις μετά το κλείσιμο») παρατίθενται γενικές διατάξεις ως προς τη χρηματική εγγύηση που καταβάλλεται από τον αιτούντα άδεια αποθήκευσης. Μολονότι αναφέρονται τα κύρια στοιχεία της κάλυψης και της διάρκειας της χρηματικής εγγύησης, προβλέπεται ότι οι λεπτομέρειες αποφασίζονται από έκαστο κράτος μέλος. Αρκετές αντιπροσωπίες ζήτησαν διευκρινίσεις ή/και προτείνουν να τροποποιηθεί το άρθρο 19 για να προσδιορίζονται καλύτερα, μεταξύ άλλων, οι κίνδυνοι/υποχρεώσεις που καλύπτονται από τη χρηματική εγγύηση, το ποσό της και η ανάγκη προσαρμογών στο χρόνο, οι προβλεπόμενες στιγμές της εκμετάλλευσης και της μεταβίβασης, και η δυνατότητα πρόσβασης της αρμόδιας αρχής στη χρηματική εγγύηση. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 13 Παράρτημα II DG I - DG C EL

14 Πρόσβαση σε δίκτυα μεταφοράς Στο άρθρο 20 (κεφάλαιο 5 «πρόσβαση τρίτων μερών») απαριθμούνται οι προϋποθέσεις που πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα κράτη μέλη κατά τη λήψη των αναγκαίων μέτρων που διασφαλίζουν ότι δυνητικοί χρήστες είναι σε θέση να αποκτήσουν ανοικτή και δίκαιη πρόσβαση σε δίκτυα μεταφοράς CO 2 και σε τόπους αποθήκευσης. Αρκετές αντιπροσωπίες ζητούν την περαιτέρω αποσαφήνιση του άρθρου αυτού, ειδικότερα όσον αφορά τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι αρμόδιες αρχές ή μεμονωμένοι φορείς δύνανται να αρνούνται την πρόσβαση. Η Επιτροπή, υπενθυμίζοντας ότι η τεχνολογία είναι ακόμα στο στάδιο της επίδειξης, δεν κρίνει σκόπιμο να συστήσει λεπτομερείς κανόνες αγοράς για τη CCS σε αυτό το πρώιμο στάδιο. Ετοιμότητα ως προς τη δέσμευση Στο άρθρο 32 (κεφάλαιο 7 «τροποποιήσεις») προτείνεται η τροποποίηση της οδηγίας 2001/80 περί μεγάλων εγκαταστάσεων καύσης. Ειδικότερα, όλες οι εγκαταστάσεις καύσης ισχύος 300 MW και άνω που έχουν αδειοδοτηθεί μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας θα διαθέτουν κατάλληλο χώρο στον τόπο εγκατάστασης για εξοπλισμό που είναι αναγκαίος για τη δέσμευση και συμπίεση CO 2 και ότι έχουν αξιολογηθεί ο βαθμός διάθεσης κατάλληλων τόπων αποθήκευσης και κατάλληλου εξοπλισμού μεταφοράς και το τεχνικώς εφικτό της εκ των υστέρων μετασκευής για τη δέσμευση CO 2. Αν και ορισμένες αντιπροσωπίες μπορούν να υποστηρίξουν το άρθρο 32, αρκετές άλλες κρίνουν ότι η διάταξη αυτή είναι πρόωρη και εισηγούνται την απαλοιφή της. Η Επιτροπή, σημειώνοντας ότι η προβλεπόμενη ετοιμότητα ως προς τη δέσμευση δεν συνεπάγεται την υποχρέωση εφαρμογής της CCS σε μελλοντικές εγκαταστάσεις, θεωρεί ότι το άρθρο 32 είναι σημαντικό όσον αφορά την παροχή κινήτρων, με λογικό κόστος, για τη μελλοντική εφαρμογή της τεχνικής και την αποτροπή του εγκλωβισμού τεχνολογίας που παράγει υψηλούς ρύπους. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 14 Παράρτημα II DG I - DG C EL

15 Παράρτημα ΙΙΙ Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προώθηση της χρήσης ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές Η πρόταση αυτή, η οποία βασίζεται στο άρθρο 175, παράγραφος 1 και το άρθρο 95 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αποσκοπεί στη σύσταση δεσμευτικών στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κύρια εκκρεμή ζητήματα 2 Στόχοι (άρθρο 3) Όσον αφορά τους στόχους εντοπίστηκαν τρία βασικά θέματα που προκαλούν ανησυχίες: = το επίπεδο των εθνικών στόχων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ο στόχος αυτός, διαφορετικός ανά κράτος μέλος, προβλέπει ότι έως το 2020, το 20% της κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας). Κάποιες αντιπροσωπίες δηλώνουν ότι ο στόχος τους είναι πολύ έως υπέρμετρα υψηλός. Ωστόσο, δεδομένου ότι η δυνατότητα αποδοχής του επιπέδου των εν λόγω εθνικών στόχων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για άλλες διατάξεις της οδηγίας -ιδίως εκείνων που αφορούν την ευελιξία- και της δέσμης ως συνόλου, δεν είναι βέβαιο ότι είναι απαραίτητη σχετική συζήτηση. 2 Σημείωση: τα άρθρα που αφορούν τα βιοκαύσιμα εξετάζονται από την Ad Hoc Ομάδα για τα κριτήρια βιωσιμότητας των βιοκαυσίμων (πρβ. παράρτημα IV). 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 15 Παράρτημα III DG I - DG C EL

16 = τις προϋποθέσεις του στόχου για τα ανανεώσιμα καύσιμα κίνησης (ο στόχος αυτός, ο οποίος ισχύει ομοίως σε όλα τα κράτη μέλη, προβλέπει ότι το 2020, το 10% της κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ στον τομέα των μεταφορών πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αρκετές αντιπροσωπίες επιθυμούν ο δεσμευτικός χαρακτήρας του στόχου αυτού να εξαρτάται από τις συνθήκες στις οποίες αναφέρεται το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2007 (το οποίο δηλώνει: «Ο δεσμευτικός χαρακτήρας αυτού του στόχου είναι πρόσφορος, υπό την προϋπόθεση ότι η παραγωγή είναι βιώσιμη, ότι μπορούν να διατεθούν στο εμπόριο βιοκαύσιμα δεύτερης γενεάς και ότι η οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων θα τροποποιηθεί καταλλήλως ώστε να παρασχεθεί η δυνατότητα για τα κατάλληλα επίπεδα αναμίξεων.») Άλλες αντιπροσωπίες τόνισαν ότι η συμφωνία ως προς τους στόχους στον τομέα των μεταφορών εξαρτάται από τα αποτελέσματα των εργασιών της Ad Hoc Ομάδας για τα κριτήρια βιωσιμότητας των βιοκαυσίμων. Η Επιτροπή, υποστηριζόμενη από αρκετά άλλα κράτη μέλη, θεωρεί ότι οι προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα διασφαλίζονται από τα κριτήρια βιωσιμότητας, και ότι με το να εξαρτάται ο δεσμευτικός χαρακτήρας του στόχου από τη διαθεσιμότητα βιοκαυσίμων δευτέρας γενεάς θα έχει ως αποτέλεσμα την αποθάρρυνση των επενδύσεων σε βιοκαύσιμα δεύτερης γενεάς και την ενθάρρυνση της «απραξίας». Με τον τρόπο αυτό δεν πρόκειται να πληρωθούν οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επιπλέον, μπορεί να τονιστεί ότι ο στόχος του 10% επιτρέπει τη χρήση άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πέραν των βιοκαυσίμων. = Η ενδεικτική πορεία και οι συνέπειές της: κάποιες αντιπροσωπίες υποστηρίζουν ότι η μη συμμόρφωση προς την ενδεικτική πορεία θα επιφέρει ελάχιστες ή και καθόλου επιπτώσεις. Με την πρόταση επιβάλλεται στα κράτη μέλη που δεν πληρούν την ενδεικτική πορεία να υποβάλουν νέο εθνικό σχέδιο δράσης, απαγορεύει στα εν λόγω κράτη μέλη να πωλούν εγγυήσεις προέλευσης (ΕΠ), και αφήνει ανοικτή τη δυνατότητα να κινηθεί διαδικασία παράβασης εφόσον κρίνεται ότι ένα κράτος μέλος δεν έχει λάβει τα κατάλληλα μέτρα. Επιπλέον, κάποιες αντιπροσωπίες εκτιμούν ότι η αρχική πορεία είναι πολύ απότομη. Η Επιτροπή, υποστηριζόμενη από κάποιες αντιπροσωπίες, θεωρεί παράλογο για κάποιο κράτος μέλος που δεν πληροί την πορεία του να πωλεί ΕΠ, καθώς και ότι η διαδικασία παράβασης δεν θα κινηθεί απλά και μόνο για την μη τήρηση της πορείας αλλά θα κινηθεί κατά κρατών μελών που δεν λαμβάνουν τα «κατάλληλα μέτρα», και ότι η πορεία απαιτεί μόνο 25% αύξηση της κατανάλωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα τέλη του 2011 σε σύγκριση με το Ως εκ τούτου το πρόβλημα θα το έχουν μόνο τα κράτη μέλη που δεν ανέλαβαν ουσιαστική δράση μετά το 2005 (βασικό έτος στόχος) και μετά το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2007 που συμφώνησε για τους στόχους. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 16 Παράρτημα III DG I - DG C EL

17 Μακρόχρονη φάση ολοκλήρωσης των σχεδίων (αρθ. 5 παράγραφος 2) Η πρόταση της Επιτροπής επιτρέπει στα κράτη μέλη, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να υποβάλουν αίτηση στην Επιτροπή για να λαμβάνει υπόψη - στο έτος στόχο την ανανεώσιμη ενέργεια που προέρχεται από νέες και εκτεταμένες εγκαταστάσεις ανανεώσιμης ενέργειας (παραγωγικής δυναμικότητας 5000 MW) οι οποίες δεν είναι ακόμη επιχειρησιακές. Το εν λόγω υψηλό ελάχιστο όριο προβλέπεται επειδή η ρήτρα αυτή αποτελεί στην πραγματικότητα παρέκκλιση από το συμφωνημένο δεσμευτικό στόχο του 20% και αφορά σχέδια τόσο μεγάλης κλίμακας ώστε ακόμη και αν ο σχεδιασμός τους αρχίσει το 2010, θα ήταν αδύνατο να αποπερατωθούν έως το Όσον αφορά το ελάχιστο όριο των 5000 MW για τις επιλέξιμες εγκαταστάσεις, ορισμένες αντιπροσωπίες επιθυμούν να είναι (σημαντικά) χαμηλότερο ή να προσδιοριστεί σε συνάρτηση με την εθνική κατανάλωση ενέργειας μπορεί εξάλλου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ελαστικότητα μέσω της τροποποίησης των ημερομηνιών έναρξης κατασκευής και έναρξης λειτουργίας είτε μέσω της κατάτμησης ενός σχεδίου μεγάλης κλίμακας σε μικρότερα σχέδια. Εντούτοις, άλλες αντιπροσωπίες διαφωνούν με τη διάταξη αυτή. Το σύστημα εμπορίας με εγγυήσεις προέλευσης (ΕΠ) (άρθρα 6-11) Για να εξασφαλιστεί μια ικανοποιητική σχέση κόστους-αποδοτικότητας προβλέπεται σύστημα εμπορίας με εγγυήσεις προέλευσης για την παροχή ηλεκτρισμού και τη θέρμανση ή ψύξη από ανανεώσιμες πηγές. Το σύστημα αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη με λιγότερους πόρους ανανεώσιμης ενέργειας ή με υψηλότερο κόστος εκμετάλλευσης των πηγών ανανεώσιμης ενέργειας να αγοράζουν ΕΠ από άλλα κράτη μέλη ή ιδιωτικές επιχειρήσεις, αντί να καλύπτουν το στόχο τους για την ανανεώσιμη ενέργεια εξ ολοκλήρου στο έδαφός τους με υψηλότερο κόστος. Το σύστημα που προτείνει η Επιτροπή προβλέπει την εμπορία ΕΠ μεταξύ κρατών μελών, εφόσον ακολουθούν την ενδεικτική πορεία, και μεταξύ ιδιωτικών επιχειρήσεων των εν λόγω κρατών μελών. Ωστόσο, τέτοιες μεταφορές ΕΠ μπορεί να περιορίζονται ή να απαγορεύονται από τα κράτη μέλη αν η εμπορία τους δεν εξασφαλίζει ασφαλή και ισόρροπο ενεργειακό ανεφοδιασμό ή την εκπλήρωση των περιβαλλοντικών στόχων που διέπουν το εθνικό σχέδιο στήριξης, την εκπλήρωση των στόχων του 2020 ή την ενδεικτική πορεία. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 17 Παράρτημα III DG I - DG C EL

18 Αρκετά κράτη μέλη, τα οποία προβλέπουν την αγορά ΕΠ, ανησυχούν ιδίως για τη διαθεσιμότητα επαρκών ποσοτήτων ΕΠ. Τα εν λόγω κράτη μέλη επιθυμούν μεγαλύτερη ελαστικότητα του συστήματος ΕΠ και ζητούν να προβλεφθούν όσο το δυνατό λιγότεροι περιορισμοί στην εμπορία ΕΠ. Στη συνάρτηση αυτή, τα εν λόγω κράτη μέλη δεν επιθυμούν να εξαρτάται η εμπορία από την εκτέλεση ή μη της ενδεικτικής πορείας. Σύμφωνα με άλλες προτάσεις για την αύξηση της ελαστικότητας, τα ΕΠ για την ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται και καταναλώνεται σε τρίτες χώρες θα μπορούσαν να συνυπολογίζονται για την κάλυψη ενός εθνικού στόχου και να παρατείνουν την περίοδο ισχύος των ΕΠ. Πολλά κράτη μέλη έχουν ενδοιασμούς για πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις του συστήματος ΕΠ, λχ. παράπλευρα κέρδη για ανταγωνιστικές ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, ή δυσμενείς επιπτώσεις στα εθνικά σχέδια στήριξης, όπως λχ. ενιαία τιμή των ΕΠ με αποτέλεσμα να ασκείται πίεση για εναρμόνιση των εθνικών σχεδίων στήριξης, με αρνητικές συνέπειες στα σχέδια στήριξης (προσωρινά) ακριβότερων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως λχ. φωτοβολταϊκοί συλλέκτες. Τα ανωτέρω κράτη μέλη επιθυμούν να διαθέτουν σαφέστερη επιλογή εξαίρεσης, ή ακόμη και επιλογή συμμετοχής, για την εμπορία ΕΠ, και πάντως δεν επιθυμούν να επωμίζονται το βάρος της αποδείξεως με την αιτιολογία του περιορισμού ή της απαγόρευσης της εμπορίας ΕΠ: αμφιβάλουν εάν οι λόγοι που επιτρέπουν σε ένα κράτος μέλος να περιορίζει ή να απαγορεύει τη μεταφορά ΕΠ είναι επαρκείς και σε μεγάλο βαθμό σαφείς από νομική άποψη ώστε να επιτρέπεται στα κράτη μέλη που διαθέτουν σύστημα πληρωμών τιμολογίου τροφοδότησης να περιορίζουν ή να απαγορεύουν τη μεταφορά ΕΠ. Μια ανησυχία που συμμερίζονται αρκετά κράτη μέλη αφορά την ασφάλεια επενδύσεων: πρέπει να είναι σαφές στο κείμενο της οδηγίας ότι οι επενδύσεις σε πηγές ανανεώσιμης ενέργειας σε άλλα κράτη μέλη, καθώς και οι διασυνοριακές ροές ΕΠ που τις συνοδεύουν, δεν θα θιγούν από μεταγενέστερη απόφαση κράτους μέλους να απαγορεύσει την εμπορία ΕΠ. Επίσης εξακολουθούν να συζητούνται θέματα περισσότερο τεχνικής φύσεως, λχ. ο τρόπος εφαρμογής της εναρμονισμένης μορφής ΕΠ και η λειτουργία του συστήματος στην πράξη. Αρκετά κράτη μέλη εξακολουθούν να μελετούν βασικές πτυχές του συστήματος ΕΠ και έχουν ανακοινώσει ότι θα παρουσιάσουν τις απόψεις τους στο εγγύς μέλλον. Μια πιθανή λύση που διερευνάται επί του παρόντος επιτρέπει την ελεύθερη εμπορία ΕΠ, τουλάχιστον μέχρι την προβλεπόμενη ημερομηνία για την πρώτη έκθεση του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, και αποσκοπεί στην παροχή μεγαλύτερης ασφάλειας δικαίου σε όσα κράτη μέλη δεν επιθυμούν να επιτρέπουν εισαγωγές και εξαγωγές ΕΠ. Άλλος στόχος της ανωτέρω λύσης είναι η παροχή ασφάλειας δικαίου στους επενδυτές ότι δεν θα θίγεται η ροή ΕΠ που συμφωνήθηκε πριν από τη λήψη απόφασης από κάποιο κράτος μέλος να απαγορεύει τις εισαγωγές ή εξαγωγές ΕΠ. Επιπλέον, σε σχέδιο αιτιολογικής σκέψης τονίζεται ότι όλες οι μορφές συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της «συγχώνευσης» εθνικών σχεδίων στήριξης όπως λχ. οι πληρωμές τιμολογίου τροφοδότησης, επιτρέπονται δυνάμει των διατάξεων της οδηγίας. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 18 Παράρτημα III DG I - DG C EL

19 Μέτρα ενίσχυσης (άρθρα 4, 12-14, 19) Η πρόταση περιέχει λεπτομερείς «διατάξεις ενίσχυσης» όπου προσδιορίζονται τα μέτρα που καλούνται να λάβουν τα κράτη μέλη για την προαγωγή ανανεώσιμων ενεργειών, ήτοι: άρση των διοικητικών φραγμών, διαδικασίες επιτάχυνσης, προσδιορισμός απαιτήσεων σχεδιασμού και ελάχιστες προδιαγραφές για τη χρήση ανανεώσιμης ενέργειας στα κτίρια ανάπτυξη και διάθεση σχετικών πληροφοριών για σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, καταναλωτές και εταιρίες κατασκευών, καθώς και πρόβλεψη προγραμμάτων κατάρτισης για εγκαταστάτες και εξασφάλιση πρόσβασης στο δίκτυο κατά προτεραιότητα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επιπλέον, μετά την έναρξη ισχύος, κάθε κράτος μέλος υποχρεούται να υποβάλει Εθνικό σχέδιο δράσης όπου θα ορίζονται οι προγραμματιζόμενες δράσεις και τα εκτιμώμενα αποτελέσματα. Κατόπιν θα καταρτίζονται εκθέσεις ανά διετία. Τα κράτη μέλη συμφωνούν ευρέως με τις διατάξεις των Εθνικών σχεδίων δράσης και τις διετείς εκθέσεις, υπό τον όρο ότι ο φόρτος διοικητικής εργασίας που προκύπτει θα κατανέμεται αναλογικά. Βάσει των συζητήσεων μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι τα περισσότερα κράτη μέλη συμφωνούν επίσης σε μεγάλο βαθμό με τα προτεινόμενα μέτρα ενίσχυσης. Κατά την άποψη της Επιτροπής, οι διατάξεις αυτές είναι απαραίτητες διότι, όπως προκύπτει εκ πείρας, υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ των μέτρων που λαμβάνουν τα κράτη μέλη και της εκπλήρωσης των στόχων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας. Εντούτοις, όσον αφορά μέρος ή το σύνολο των διατάξεων αυτών, αρκετά κράτη μέλη ζητούν είτε να εφαρμοστεί η αρχή της επικουρικότητας λχ. για τα σχέδια εθνικής πιστοποίησης για μικρής κλίμακας ενεργειακές εγκαταστάσεις, είτε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα στις λοιπές σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας περί ενέργειας, λχ. όσον αφορά τις ελάχιστες προδιαγραφές για τη χρησιμοποίηση ανανεώσιμης ενέργειας σε νέα ή ανακαινισμένα κτίρια. Εναλλακτικά, οι διατάξεις των εν λόγω άρθρων θα μπορούσαν να μετατραπούν σε συστάσεις ή απαιτήσεις κατάρτισης σχετικής έκθεσης. Κατά την άποψη των κρατών μελών με τις ανωτέρω απόψεις, αφού οι στόχοι θα είναι δεσμευτικοί (αντίθετα με πρότερους στόχους στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας, οι οποίοι ήταν απλώς ενδεικτικοί), η απαίτηση για συνοδευτικές δεσμευτικές διατάξεις δεν είναι πλέον τόσο επιτακτική για την εξασφάλιση της εκπλήρωσης των στόχων. Διερευνώνται ορισμένες τροποποιήσεις του κειμένου ώστε να επιτευχθεί πρόοδος. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 19 Παράρτημα III DG I - DG C EL

20 Παράρτημα ΙV Κριτήρια βιωσιμότητας βιοκαυσίμων Η Επιτροπή πρότεινε μια διπλή νομική βάση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ήτοι το άρθρο 95 ως νομική βάση για το σχέδιο βιωσιμότητας και το άρθρο 175 παράγραφος 1 ως νομική βάση για άλλες διατάξεις. Η ad hoc Ομάδα αποφάσισε να μην συζητήσει το θέμα της νομικής βάσης. Τα κριτήρια βιωσιμότητας θεωρούνται αναγκαία για τις οδηγίες που αφορούν την ποιότητα των καυσίμων και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις της παραγωγής βιοκαυσίμων δεν θα υπερσκελίσουν τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση της. Κύρια εκκρεμή ζητήματα Ένα από τα εκκρεμή ζητήματα είναι το επίπεδο και η ημερομηνία έναρξης της δεύτερης φάσης της απαίτησης της ελάχιστης μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Όλες οι αντιπροσωπίες συμφωνούν για μια προσέγγιση με δύο φάσεις και αρκετές αντιπροσωπίες αποδέχονται τις ημερομηνίες και τα στοιχεία που η Προεδρία υπέβαλε στην ΕΜΑ κατά τη συνεδρίαση της 7ης Μαΐου (35% αρχικά, αύξηση σε 50% το 2015). Εντούτοις, αρκετές άλλες αντιπροσωπίες επιθυμούν την αύξηση ή τη μείωση των τιμών για το πρώτο ή το δεύτερο στάδιο, ή αμφότερα τα στάδια, ή ζητούν να αρχίσει αργότερα το δεύτερο στάδιο. Πολλές αντιπροσωπίες επιθυμούν να υποβληθούν οι τιμές για το δεύτερο στάδιο σε επακόλουθη επισκόπηση, ενώ άλλες αντιπροσωπίες και η Επιτροπή διαφωνούν καθότι αυτό αντιβαίνει στο στόχο της παροχής ασφάλειας στους επενδυτές. Άλλο εκκρεμές ζήτημα αφορά την περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα της παραγωγής βιοκαυσίμων που θα ισχύει επίσης για τρίτες χώρες. Όλες οι αντιπροσωπίες συμφωνούν ότι κατά την παραγωγή βιοκαυσίμων πρέπει να τηρούνται ορισμένα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Κατά την άποψη ορισμένων αντιπροσωπιών, τα προτεινόμενα περιβαλλοντικά κριτήρια εκτός Κοινότητας είναι ανεπαρκή σε σχέση με τις υποχρεώσεις των παραγωγών της Κοινότητας. Εντούτοις, ορισμένες άλλες αντιπροσωπίες θεωρούν την υποχρέωση παρακολούθησης και κατάρτισης εκθέσεων από την Επιτροπή καταλληλότερη από τα δεσμευτικά περιβαλλοντικά κριτήρια για τρίτες χώρες. Όσον αφορά τα κοινωνικά ζητήματα, ορισμένες αντιπροσωπίες εξακολουθούν να προτιμούν τις απαιτήσεις κατάρτισης εκθέσεων για τους οικονομικούς φορείς, αλλά πολλές αντιπροσωπίες θεωρούν ως καταλληλότερη την παρακολούθηση και την κατάρτιση εκθέσεων από την Επιτροπή. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 20 Παράρτημα IV DG I - DG C EL

21 Άλλο εκκρεμές ζήτημα είναι η μέθοδος υπολογισμού της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που επιτυγχάνεται με τη χρήση βιοκαυσίμων, ιδίως όσον αφορά τις επιλογές που διέπουν τη εν λόγω μέθοδο. Ενώ η ad hoc ομάδα σημείωσε περαιτέρω πρόοδο σε ζητήματα τεχνικής φύσεως, οι γνώμες διΐστανται σε σημαντικό βαθμό σε ορισμένα ζητήματα. Ιδίως ορισμένες αντιπροσωπίες που είτε πιστεύουν ότι οι προκαθορισμένες τιμές πρέπει να είναι πιο συντηρητικές είτε ζητούν εναλλακτικές προσεγγίσεις για τα ζητήματα της συμπαραγωγής, των παραπροϊόντων και των υπολειμμάτων της γεωργικής συγκομιδής. Ωστόσο, μια ευρεία πλειοψηφία των αντιπροσωπιών υποστηρίζει την προσέγγιση που προτείνει για τα ζητήματα αυτά η Επιτροπή. 9648/08 ΘΛ,ΑΙ/σα 21 Παράρτημα IV DG I - DG C EL