ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ. α. Ορισμός του θανάτου - Εγκεφαλικός θάνατος - Μεταμόσχευση οργάνων

Transcript

1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ α. Ορισμός του θανάτου - Εγκεφαλικός θάνατος - Μεταμόσχευση οργάνων

2 ΘΑΝΑΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ είναι το μοιραίο βιολογικό φαινόμενο κατά το οποίο αναστέλλονται όλες οι λειτουργίες του οργανισμου με τελευταίες την αναπνοή και την κυκλοφορία. Θεωρητικά ο θάνατος αφορά και περιλαμβάνει τη νέκρωση όλων των κυττάρων ενός οργανισμού, που όμως συμβαίνει διαδοχικά και προοδευτικά. Αλλά η αναπνοή και η κυκλοφορία εξυπηρετούν άμεσα τη ζωή των κυττάρων, άρα η αναστολή τους σημαίνει έμμεσα και θάνατο Είναι φανερό ότι ο «κυτταρικός» θάνατος επέρχεται μετά το «σωματικό», και για αυτό ιστοί που δεν έχουν νεκρωθεί μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως μοσχεύματα (μάλιστα η διατήρηση με τεχνητές συνθήκες των λειτουργιών της αναπνοής και της κυκλοφορίας διευκολύνειτη χρήση τους ως μοσχεύματα

3 ΘΑΝΑΤΟΣ Σήμερα για τον ορισμό του ΘΑΝΑΤΟΥ έχει υιοθετηθεί και καθιερωθεί η έννοια του «εγκεφαλικού θανάτου» Νεκρό είναι το άτομο στο οποίο διαπιστώθηκε ότι ο εγκέφαλός του έπαψε να ζει, Εγκεφαλικός Θάνατος = Ανεπανόρθωτη απώλεια της ικανότητας για συνείδηση, σε συνδυασμό με την ανεπανόρθωτη απώλεια της ικανότητας για αυτόματη αναπνοή (απαραίτητη προϋπόθεση για διατήρηση αυτόματης καρδιακής λειτουργίας).

4 Κριτήριο: Εγκεφαλικός θάνατος Βασικό και κατεξοχήν αξιόπιστο κριτήριο του εγκεφαλικού θανάτου είναι η ολική και μη αναστρέψιμη λειτουργία του εγκεφαλικού στελέχους (προϋπόθεση για τη λειτουργία της αναπνοής και της κυκλοφορίας). Βλάβηήνέκρωσηστελέχουςσημαίνει κατάργηση της αυτόματης αναπνοής και «απνοϊκό κώμα».

5 Διάγνωση του Εγκεφαλικού θανάτου Κατάργηση αυτόματων κινήσεων Κατάργηση αντανακλαστικών του εγκεφαλικού στελέχους (π.χ. αντίδραση της κόρης στο φως, αντανακλαστικό κατάποσης κλπ) Κατάργηση αυτόματης αναπνοής

6 Διαπίστωση του θανάτου Γίνεται από το γιατρό που θα βρεθεί τυχαία ή επειδή εκλήθη κοντά στο νεκρό. Ωστόσο τη βεβαίωση (αποβιωτήριο) τη συντάσει ο γιατρός που γνωρίζει τον ασθενή και αφού και αυτός βεβαιώσει το θάνατο Συντάσσεται σε ειδικό έντυπο και απαραίτητη είναι η αναφορά στην αιτία θανάτου = νοσηρή κατάσταση ή παθολογία από την οποία προκαλείται άμεσα ή έμμεσα ο θάνατος Βεβαίωση συντάσσεται για όλες τις γεννήσεις ζωντανών, ανεξάρτητα από τη διάρκεια ενδομήτριας ζωής, και για όλες τις γεννήσεις νεκρών μετά από 28 εβδομάδες τουλάχιστον κύησης

7 Γιατί πρέπει να γνωρίζουμε το θάνατο, την αιτία αλλά και τη στιγμή επέλευσής του; Η γνώση του θανάτου και της αιτίας του είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για μια σειρά από λόγους: 1. Διαδικασία ταφής 2. Εγκληματικό γεγονός 3. Κληρονομικά 4. Μεταμόσχευση 5. Επιδημιολογία

8 ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ

9 Θάνατος - Μεταμόσχευση οργάνων ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ = Αντικατάσταση ανεπαρκούντων ανθρωπίνων οργάνων από άλλα υγιή Αποτελεί για πολλούς συνανθρώπους μας τη μοναδική ελπίδα για μια υγιή και παραγωγική ζωή. Η επιτυχία και η επιστροφή σε υγιή κατάσταση και φυσιολογική ζωή αγγίζουν το ποσοστό του 80% στις μεταμοσχεύσεις νεφρού, 70% καρδιάς και ήπατος και 90% κερατοειδούς χιτώνα του οφθαλμού Υπολογίζεται ότι άνθρωποι χάνονται ετησίως σε ολόκληρο τον κόσμο απο έλλειψη μοσχευμάτων.

10 Δωρεά οργάνων Απαραίτητη προϋπόθεση για δωρεά οργάνων αποτελεί η διατήρηση της βιωσιμότητας των ιστών του υποψήφιου δότη. Ωστόσο υπάρχουν αντενδείξεις στη μεταμόσευση, απόλυτες (πχ ύπαρξη κακοήθειας, μεταδιδόμενα νοσήματα, κλπ) και σχετικές (βακτηριαιμία, επιβαρυμένο κοινωνικό ιστορικό)

11 Δωρεά οργάνων Κλινική διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου ΕΝΤΑΤΙΚΉ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΔΟΤΗ Ενημέρωση του ΕΟΜ Ενημέρωση συγγενών Α βαθμού Έγγραφη συγκατάθεση για δωρεά οργάνων Λήψη δειγμάτων αίματος για τυποποίηση αντιγόνων δότη Αφαίρεση οργάνων ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ

12 Ποια όργανα, ιστοί ή κύτταρα μπορούν να μεταμοσχευθούν; Τα όργανα: οι νεφροί, η καρδιά, το ήπαρ, οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου. Οι ιστοί και τα κύτταρα: δέρμα, επιδερμίδα, οστά, χόνδροι, μύες, τένοντες, σύνδεσμοι, περιτονίες, αγγεία, βαλβίδες της καρδιάς, κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, σκληρός χιτώνας του οφθαλμού, εμβρυϊκή μεμβράνη, χόριο, ενδοκρινείς ιστοί και ενδοκρινικά κύτταρα, νευρικά κύτταρα, αιμοποιητικά κύτταρα κ.α.

13 Μετεγχειρητικές επιπλοκές της μεταμόσχευσης 1. Τεχνικά προβλήματα 2. Απόρριψη μοσχεύματος ανοσοκαταστολή 3. Λοιμώδεις επιπλοκές

14 Λίστα αναμονής -Eθνικό Μητρώο υποψηφίων ληπτών Η προτεραιότητα ληπτών μοσχεύματος (στοιχεία προτεραιότητας μεταξύ των υποψηφίων ληπτών μοσχεύματος) αφορά: α) τη συμβατότητα/ταυτοποίηση : αίματος (ΑΒΟ, Rh), αντιγόνων (HLA) β) το χαρακτήρα του επείγοντος γ) τη βαρύτητα νόσου δ) το χρόνο αναμονής στον κατάλογο υποψηφίων ληπτών ε) την ηλικία στ) τη σωματική διάπλαση.

15 ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ Αν και ο άνθρωπος, εκ φύσεως, νιώθει την ανάγκη για ζωή, υπάρχουν στιγμές που μπορεί να θεωρήσει ότι ο θάνατος είναι λύτρωση. Άρρωστοι που πάσχουν από ανίατες ή από ανίατες/επώδυνες ασθένειες συχνά οδηγούνται στηνεπιλογήτουθανάτουαντίστοναγώναγια ζωή. Έτσι το δικαίωμα στο θάνατο συζητιέται ευρύτατα σήμερα, αν και προς το παρόν υπάρχει μόνο δικαίωμα στη ζωή και στη διασφάλισή της.

16 ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ Η ευθανασία αποτελεί μεγάλο σύγχρονο πρόβλημα της βιοηθικής. Περικλείει την επιλογή της στιγμής του θανάτου με σκοπό τη λύτρωση του ασθενούς από το αίσθημα του πόνου και ενδεχομένως τη διατήρηση της ακεραιότητας της προσωπικότητάς του. Η επιλογή αυτή υλοποιείται από το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό. Ερώτημα: Υπάρχει το ηθικό δικαίωμα κάποιου να επιλέξει τον πρόωρο θάνατο;

17 Τι ορίζει ονόμος 3418/ Ο ιατρός, σε περίπτωση ανίατης ασθένειας που βρίσκεται στο τελικό της στάδιο, ακόμη και αν εξαντληθούν όλα τα ιατρικά θεραπευτικά περιθώρια, οφείλει να φροντίζει για την ανακούφιση των ψυχοσωματικών πόνων του ασθενή. Του προσφέρει παρηγορητική αγωγή και συνεργάζεται με τους οικείους του ασθενή προς αυτήν την κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση, συμπαρίσταται στον ασθενή μέχρι το τέλος της ζωής του και φροντίζει ώστε να διατηρεί την αξιοπρέπειά του μέχρι το σημείο αυτό. 2. Ο ιατρός λαμβάνει υπόψη τις επιθυμίες που είχε εκφράσει ο ασθενής, ακόμη και αν, κατά το χρόνο της επέμβασης, ο ασθενής δεν είναι σε θέση να τις επαναλάβει. 3. Ο ιατρός οφείλει να γνωρίζει ότι η επιθυμία ενός ασθενή να πεθάνει, όταν αυτός βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο, δεν συνιστά νομική δικαιολόγηση για τη διενέργεια πράξεων οι οποίες στοχεύουν στην επίσπευση του θανάτου.

18 ΜΟΡΦΕΣ ΕΥΘΑΝΑΣΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ α) Εκούσια ευθανασία, κατά την οποία ο ασθενής διατυπώνει ρητά τη θέλησή του για έξοδο από τη ζωή β) τη μη εκούσια ευθανασία είναι αμφίβολη η γνώμη του ασθενούς καθώς ο ίδιος δεν είναι σε θέση να την εκφράσει ρητώς. και γ) την ακούσια ευθανασία (ευθανασία με εικαζόμενη συναίνεση), ο ασθενής εκφράζει ή έχει εκφράσει κάποια στιγμή στο παρελθόν την επιθυμία να διατηρηθεί στη ζωή με όλα τα δυνατά μέσα και ανεξαρτήτως από την κατάσταση της υγείας του. ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΣΟ i) την ενεργητική, κατά την οποία το ιατρικό/παραϊατρικό προσωπικό δρα ενεργώς και εμπράκτως χορηγώντας στον ασθενή την κατάλληλη ουσία ώστε να επέλθει ο θάνατος ii) την παθητική ευθανασία, κατά την οποία ο ιατρός αποσύρει την ιατρική αρωγή από τον ασθενή ώστε ο θάνατος να επέλθει σταδιακά εξαιτίας της απουσίας της ιατρικής υποστήριξης.

19 ΘΕΤΙΚΕΣ: οικονομική ανακούφιση των συγγενών, εξοικονόμηση πόρων από πλευράς ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, λύτρωση του ασθενούς από πόνους και ταλαιπωρία. ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ: η κοινωνική κατακραυγή που θα προκαλέσει μια τέτοια πράξη, οι νομικές συνέπειες, οι τύψεις των συγγενών και του ιατρικού προσωπικού, το επιστημονικά παράδοξο ενδεχόμενο ανάκαμψης της υγείας και ο αποκλεισμός της από περαιτέρω ωφέλιμη κοινωνική δραστηριότητα. ΑΠΟΨΕΙΣ/ΡΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ Συνεπειοκρατίας (ή αλλιώς Ωφελιμισμού) «Ο άνθρωπος πρέπει να πράττει εκείνο που θα προκαλέσει το μεγαλύτερο δυνατό καλό στο μέγιστο δυνατό αριθμό ατόμων.» Άρα η ευθανασία απογυμνώνεται από την όποια ηθική αξία, και πλέον υπολογίζουμε τις πιθανές αρνητικές και θετικές συνέπειες που θα έχει η πράξη μας αυτή. ΔΗΛΑΔΗ Ασθενής βρίσκεται σε άγρυπνο κόμμα επί μακρού χρονικού διαστήματος. Δικαιούμαστε ηθικώς να διαπράξουμε την ευθανασία; Για να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα αυτό πρέπει να υπολογίσουμε αφενός τις θετικές επιπτώσεις και αφετέρου τις αρνητικές συνέπειες μιας τέτοιας πράξης,

20 Η τελική απόφαση κρίνεται από το ισοζύγιο των θετικών και αρνητικών συνεπειών. Ωστόσο η θεωρία αυτή είναι επισφαλής, καθώς δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε εκ των προτέρων τις συνέπειες μιας τέτοιας πράξης.

21 ΑΠΟΨΕΙΣ/ΡΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ «Πρέπει να θέσουμε εκ των προτέρων ηθικές αξίες, απέναντι στις οποίες οφείλουμε να είμαστε συνεπείς. Θεωρείται ως ύψιστη η έννοια του καθήκοντος» Ο λειτουργός της υγείας μπορεί να έχει θέσει ως ύψιστο αγαθό τη ΖΩΗ ή την ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ και με γνώμονα τις ηθικές αυτές αξίες λαμβάνει την απόφαση για τον ασθενή. ΔΗΛΑΔΗ Ασθενής βρίσκεται σε άγρυπνο κόμμα επί μακρού χρονικού διαστήματος. Δικαιούμαστε ηθικώς να διαπράξουμε την ευθανασία; Εφόσον έχουμε ως ύψιστο αγαθό τη ΖΩΗ δεν προχωράμε στην ευθνασία, ενώ εφόσον έχουμε την ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ μπορούμε να προχωρήσουμε μεριμνώντας για την εικόνα του ασθενή στην κοινωνία, η οποία αλλοιώνεται με τον πόνο και τις ιατρικές παρεμβάσεις.

22 Μελέτες σε ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό δείχνουν ότι πολύ συχνά κατανοείται η ανάγκη του ασθενούς για πρόωρο τέλος της ζωής του, ωστόσο δύσκολα αυτο-αναγνωρίζουν αυτό το δικαίωμα είτε με δεοντολογικά, είτε με συνεπειοκρατικά κριτήρια. Οι ιατροί πιστεύουν ότι με την "παράλειψη του πράττειν", με την διακοπή δηλαδή της ιατρικής αρωγής σε ένα άτομο που αιτείται ευθανασίας, γλιτώνει από ενδεχόμενες τύψεις αλλά και νομικές συνέπειες. Ηθικώς όμως η «παράλειψη του πράττειν» δε διαφοροποιείται αρκετά από το «πράττειν» καθότι με την παράλειψη επιτυγχάνεται ο ίδιος σκοπός της ευθανασίας και μάλιστα, πολλές φορές, στην πιο οδυνηρή μορφή για τον ασθενή. Το ηθικό ζήτημα οφείλει λοιπόν να αντιμετωπίζεται σοβαρά και λεπτομερειακά από μια ευρύτερη ομάδα ανθρώπων που θα απαρτίζεται τόσο από τους συγγενείς του ασθενούς, όσο και από εκπροσώπους της αρμόδιας επιστημονικής και πολιτικής κοινότητας. ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΗΘΙΚΗΣ

23 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ β. Ορισμός της ζωής - Διακοπή της κύησης

24 Τι αναφέρει ο νόμος περί «Διακοπής της Κυήσεως". (Ν.1609/86 ΦΕΚ Α/86) 1. α. Η μέριμνα για την προστασία της υγείας της γυναίκας και την εξασφάλιση περίθαλψης σε οργανωμένες νοσηλευτικές μονάδες κατά την τεχνική διακοπή της εγκυμοσύνης είναι υποχρέωση της πολιτείας. 2. Με υπουργική απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και των άλλων συναρμοδίων υπουργών ρυθμίζονται τα θέματα, που αφορούν: α) την ενημέρωση για την απόκτηση επιθυμητών παιδιών και την αποφυγή ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης με επιστημονικώς κατάλληλα μέσα καθώς και για τις συνέπειες της διακοπής της εγκυμοσύνης. β) την περίθαλψη της γυναίκας σε οργανωμένες νοσηλευτικές μονάδες, τις προδιαγραφές λειτουργίας των μονάδων αυτών, το χρόνο αποχής της γυναίκας από την εργασία και ότι άλλο απαιτείται για την αποκατάσταση και προστασία τηςυγείαςτηςκαι γ) τον τρόπο της προγεννητικής διάγνωσης στην περίπτωση β' της παραγράφου 4 του άρθρου 304 τουποινικούκώδικα.

25 Τι αναφέρει ο νόμος περί «Διακοπής της Κυήσεως". (Ν.1609/86 ΦΕΚ Α/86) 3. Οι δαπάνες που απαιτούνται για την εφαρμογή των προηγούμενων παραγράφων καλύπτονται σύμφωνα με τη νομοθεσία για τις κοινωνικές ασφαλίσεις και με όσα ειδικότερα ορισθούν από την υπουργική απόφαση της προηγουμένης παραγράφου. 4. Δεν είναι άδικη πράξη η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που ενεργείται με τη συναίνεση της εγκύου από γιατρό μαιευτήρα-γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα, αν συντρέχει μια από τις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες εγκυμοσύνης β) Έχουν διαπιστωθεί με τα σύγχρονα μέσα προγεννητικής διάγνωσης ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού και η εγκυμοσύνη δεν έχει διάρκεια περισσότερο από είκοσι τέσσερις εβδομάδες. γ) Υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση και του κατά περίπτωση αρμοδίου γιατρού. δ) Η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και εφόσον δεν έχουν συμπληρωθεί δεκαεννέα εβδομάδες εγκυμοσύνης. ε) Αν η έγκυος είναι ανήλικη, απαιτείται και η συναίνεση ενός από τους γονείς ή αυτού που έχει την επιμέλεια του προσώπου της ανήλικης.

26 Τι αναφέρει ο νόμος περί «Διακοπής της Κυήσεως". (Ν.1609/86 ΦΕΚ Α/86) Άρθρο 3. Ο τίτλος και οι παράγραφοι 1, 2 και 3 του άρθρου 304 του Π.Κ. τροποποιούνται ως εξής: Τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης. 1. Όποιος χωρίς τη συναίνεση της εγκύου διακόπτει την εγκυμοσύνη της τιμωρείται με κάθειρξη. 2. α) Όποιος με τη συναίνεση της εγκύου διακόπτει ανεπίτρεπτα την εγκυμοσύνη της ή προμηθεύει σε αυτή μέσα για τη διακοπή της τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και αν ενεργεί κατά συνήθεια τις πράξεις αυτές τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών. β) Αν από την πράξη της προηγούμενης διάταξης προκληθεί βαρειά πάθηση του σώματος ή της διανοίας της εγκύου, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και αν προκλήθηκε ο θάνατός της επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα έτη. 3. Έγκυος που διακόπτει ανεπίτρεπτα την εγκυμοσύνη της ή επιτρέπει σε άλλο να τη διακόψει τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ένα έτος.

27 Τι αναφέρει ο νόμος περί «Διακοπής της Κυήσεως". (Ν.1609/86 ΦΕΚ Α/86) Άρθρο 4. Στον Ποινικό Κώδικα προστίθεται το ακόλουθο άρθρο με αριθμό 304 Α. Άρθρο 304Α. Σωματική βλάβη εμβρύου ή νεογνού. Όποιος επενεργεί παράνομα στην έγκυο με αποτέλεσμα να προκληθεί βαριά βλάβη στο έμβρυο ή να εμφανίσει το νεογνό βαριά πάθηση του σώματος ή της διάνοιας τιμωρείται κατά τις διατάξεις του άρθρου 310. Άρθρο 5. Το άρθρο 305 του Ποινικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής: Διαφήμιση μέσων τεχνητής διακοπής της εγκυμοσύνης. 1. Όποιος δημόσια ή με την κυκλοφορία εγγράφων, εικόνων ή παραστάσεων αναγγέλλει ή διαφημίζει, έστω και συγκαλυμμένα, φάρμακα ή άλλα αντικείμενα ή τρόπους ως κατάλληλους να προκαλέσουν τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης ή προσφέρει με τον ίδιο τρόπο υπηρεσίες δικές του ή άλλου για την εκτέλεση ή την υποβοήθηση διακοπής της εγκυμοσύνης τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο έτη. 2. Δεν είναι άδικη πράξη η ενημέρωση ή η υγειονομική διαφώτιση σχετικά με την τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που γίνεται από τα κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού, καθώς και η ενημέρωση γιατρών ή προσώπων που νόμιμα διακινούν μέσα τεχνητής διακοπής της εγκυμοσύνης και οι σχετικές δημοσιεύσεις σε ειδικά ιατρικά ή φαρμακευτικά περιοδικά.

28 ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ Η σύγχρονη προγεννητική διάγνωση και η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή έχουν οδηγήσει σε αυξημένο αριθμό διαπίστωσης εμβρύων που παρουσιάζουν αναπτυξιακές ανωμαλίες ή σοβαρές παθήσεις. Ωστόσο, εφ όσον διαπιστωθούν τέτοιες ανωμαλίες στο έμβρυο, ενδομήτρια θεραπευτική επέμβαση μόνον σε ελάχιστες περιπτώσεις είναι σήμερα εφικτή. Οι μελλοντικοί γονείς βρίσκονται μεταξύ δύο επιλογών: είτε να αποδεχθούν την εξακολούθηση της αναπαραγωγικής διαδικασίας, όντας σχεδόν βέβαιοι ότι θα αποκτήσουν ένα παιδί με σοβαρά προβλήματα υγείας, είτε να διακόψουν την εγκυμοσύνη (ήνα μην προχωρήσουν σε εμφύτευση του εμβρύου, στην περίπτωση της εξωσωματικής γονιμοποίησης).

29 ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΗΕπιτροπήΒιοηθικήςαποδέχεται την «προγεννητική διάγνωση» (prenatal diagnosis PD), δηλαδή τον έλεγχο του εμβρύου in vivo, με τη βοήθεια ορισμένων μεθόδων, προκειμένου να εντοπισθούν εγκαίρως πιθανές ανωμαλίες ή παθήσεις. Οι μέθοδοι αυτές είναι μη επεμβατικές (π.χ. υπερηχογράφημα,εξέταση του μητρικού αίματος) ήεπεμβατικές (αμνιοκέντηση, έλεγχος τροφοβλάστης) και διενεργούνται, σήμερα, συνήθως, στοπρώτοτρίμηνοτηςεγκυμοσύνης. Παράλληλα αποδέχεται τον όρο «προεμφυτευτική διάγνωση» (preimplantation genetic diagnosis PGD), δηλαδή τον έλεγχο εμβρύου in vitro, που έχει δημιουργηθεί εξωσωματικά, με σκοπό την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Ο έλεγχος αυτός μπορεί να εντοπίσει σοβαρές ανωμαλίες και παθήσεις, καθώς και το φύλο του εμβρύου. Διενεργείται σε 1 2 βλαστομερίδια που λαμβάνονται από το έμβρυο, χωρίς αυτό να καταστρέφεται. Η προεμφυτευτική διάγνωση δεν έχει ακόμη γενικευθεί στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, καθώς απαιτεί ειδικό εξοπλισμό των εργαστηρίων και ανάλογου επιπέδου τεχνογνωσία.

30 Γενικά αποδεκτές αρχές Η επιλογή εμβρύου είναι αποδεκτή ως γενική δυνατότητα. Η αποδοχή γέννησης παιδιών με βλάβες στην υγεία ελέγχεται ηθικά, εκτός αν υπάρχει ειδικός λόγος (πχ οικογένεια με δυσκολία σύλληψης). Γενικά δεν μπορεί να παραβλεφθεί η ποότητα ζωής του μελλοντικού παιδιού. Θα πρέπει η όποια απόφαση να βασίζεται στην ελευθερία (και μάλιστα ενημερωμένη) επιλογής και στον ηθικά σημαντικό σκοπό της. Αυτά προυποθέτουν ενημέρωση. Η απόφαση θα πρέπει να βασίζεται σε πραγματικά σοβαρούς λόγους υγείας και για εκείνες τις νόσους που η σύγχρονη θεραπευτική δεν μπορεί να προσφέρει απαντήσεις. Η επιλογή εμβρύου συμβατού με πάσχον πρόσωπο ώστε να χρησιμοποιηθεί για τη σωτηρία του είναι ηθικά δικαιολογημένη. Η επιλογή του φύλου είναι αποδεκτή μόνο για σοβαρούς λόγους υγείας και ποτέ για κοινωνικούς.