Τμήματα: ΣΤ1 και ΣΤ2. Διδακτικό έτος: Περιβαλλοντικό διαθεματικό πρόγραμμα με θέμα: «Το Αμπέλι και το Κρασί»

Transcript

1 13 ο Δημοτικό Σχολείο Δράμας Τμήματα: ΣΤ1 και ΣΤ2 Διδακτικό έτος: Περιβαλλοντικό διαθεματικό πρόγραμμα με θέμα: «Το Αμπέλι και το Κρασί» Υπεύθυνοι του προγράμματος οι εκπαιδευτικοί: Βενέτης Στάικογλου, Κατερίνα Αργύρογλου & Δήμητρα Θεοδοσιάδου

2 Εισαγωγή Είμαστε οι μαθητές των τμημάτων ΣΤ1 και ΣΤ2 του 13ου Δημοτικού Σχολείου της πόλης της Δράμας. Λίγο μετά την έναρξη του τρέχοντος σχολικού έτους ( ), αποφασίσαμε μαζί με τους δασκάλους μας (την κυρία Κατερίνα και τον κύριο Βενέτη), να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Τα θέματα που προτάθηκαν ήταν πολλά και με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Τελικά επιλέξαμε να ασχοληθούμε με το αμπέλι και το κρασί. Οι λόγοι που μας οδήγησαν στην επιλογή αυτή ήταν πολλοί: Η Δράμα είναι ένας τόπος που από την αρχαιότητα καλλιεργείται το αμπέλι. Στη Δράμα παράγεται το καλύτερο ίσως κρασί της Ελλάδας από τα πανέμορφα οινοποιεία της. Το αμπέλι μας ταξιδεύει στην ελληνική μυθολογία. Στη Δράμα υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα αρχαία ιερά του θεού Διόνυσου. Το αμπέλι σταφύλι είναι από τα πιο θρεπτικά φρούτα. Το αμπέλι και το κρασί συνδέονται με την ορθόδοξη χριστιανική λατρεία.

3 Διδακτικοί στόχοι του προγράμματος o Να γνωρίσουν τα παιδιά περισσότερα στοιχεία για το αμπέλι. o Να συλλέξουν μυθολογικά στοιχεία για το θεό του αμπελιού, το Διόνυσο. o Να βρουν τη θέση του κρασιού μέσα στην εκκλησία, τη Θρησκεία και τις θρησκευτικές εκδηλώσεις. o Να βρουν πίνακες ζωγραφικής, σχετικούς με το θέμα. o Να δουν από κοντά τον τρόπο παρασκευής του κρασιού και αμπελώνες. o Παραγωγή προφορικού λόγου (συνέντευξη) και γραπτού λόγου (ιστορίες, παραμύθια). o Καλλιέργεια κριτικής σκέψης μέσα από τη συλλογή πληροφοριών και δημιουργία κειμένων που θα περιέχουν τις απαραίτητες. Διάρκεια του προγράμματος: Από 10 Μαρτίου 2015 έως 31 Μαΐου 2015

4 Ιστορίαμυθολογία Θεός Διόνυσος Μικρά και μεγάλα Διονύσια Μύθοι γύρω από το Διόνυσο Τραγωδίες Φυσική Μούστος Αμπέλι Άνθη Φυτά Τρόποι φροντίδας του κλήματος Εξακτίνωση του θέματος στα διδασκόμενα μαθήματα της ΣΤ τάξης Γλώσσα Παραμύθια παιδιών Μύθοι Αισώπου Ακροστιχίδες Κρυπτόλεξα Δημοτικά τραγούδια Κείμενα από τα βιβλία της γλώσσας Μαθηματικά Στατιστικά στοιχεία για τα αμπέλια στην Ελλάδα και στη Δράμα Θρησκευτικά Μυστικός Δείπνος Ο γάμος της Κανά Εικαστικά Ζωγραφιές των παιδιών Δημιουργία πίνακα Συλλογή από πίνακες ζωγραφικής Επίσκεψη σε οινοποιείο και σε μουσείο

5 Το κρασί Κάποιες πληροφορίες για το κρασί: Το κρασί είναι αλκοολούχο ποτό προϊόν της ζύμωσης των σταφυλιών ή του χυμού τους (μούστος). Ποτά παρεμφερή του κρασιού παράγονται επίσης από άλλα φρούτα ή άνθη ή σπόρους, αλλά η λέξη κρασί από μόνη της σημαίνει πάντα κρασί από σταφύλια. Το κρασί είναι ένα ιδιαίτερο ποτό για διάφορους λόγους. Είναι δημοφιλές και συνοδεύει ευρωπαϊκές και μεσογειακές γεύσεις, από τις πιο απλές και παραδοσιακές ως τις πιο σύνθετες. Το κρασί χρησιμοποιείται επίσης σε θρησκευτικές τελετές σε πολλούς πολιτισμούς, ενώ το εμπόριο κρασιού είναι ιστορικής σπουδαιότητας για πολλές περιοχές. Τα κρασιά έχουν διάφορα είδη όπως γλυκό, ημίγλυκο, το κόκκινο, το ροζέ και το άσπρο.

6

7 Tο αμπέλι Το αμπέλι, ή κλήμα είναι αγγειόσπερμο φυτό, ανήκει δε στην τάξη των Ραμνωδών και στην οικογένεια των Αμπελοειδών, με πολλές ποικιλίες που καλλιεργούνται στις εύκρατες περιοχές της γης. Το αμπέλι καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό του, το σταφύλι, ενώ και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται στη μαγειρική (ντολμάδες). Τα σταφύλια μπορούν να καταναλωθούν ως έχουν ή να χρησιμοποιηθούν είτε για γλυκίσματα (γλυκό του κουταλιού) είτε για την παρασκευή σταφίδων, κρασιού, άλλων οινοπνευματωδών ποτών όπως το τσίπουρο και τελικά οινοπνεύματος (αιθενολής)

8 Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Στάφυλος ήταν γιος του Διονύσου και της Αριάδνης. Σε άλλο μύθο ο Στάφυλος ήταν βοσκός του βασιλέα της Αιτωλίας Οινέα. Καθώς έβοσκε τις κατσίκες του, παρατήρησε ότι μια από αυτές τρώγοντας συνέχεια ένα συγκεκριμένο καρπό πάχαινε περισσότερο από τις άλλες. Μάζεψε τότε αρκετούς και τους πρόσφερε στον βασιλιά του. Εκείνος παρασκεύασε ένα χυμό τον οποίο ονόμασε "οίνο", στον δε καρπό έδωσε το όνομα του βοσκού του (σταφύλι) Τα αμπέλια ξεκίνησαν να καλλιεργούνται από την εποχή του χαλκού, καθώς κουκούτσια από σταφύλια βρέθηκαν σε κατοικίες της εποχής αυτής. Επίσης, σε επιγραφές γίνονται αναφορές στην άμπελο, ενώ παραστάσεις σε τοίχους απεικονίζουν ανθρώπους να καλλιεργούν αμπέλια και να μαζεύουν σταφύλια. Οι εικόνες και οι γραφές αυτές χρονολογούνται στα χρόνια π. Χ. Στη συνέχεια οι Έλληνες και οι Φοίνικες μετέφεραν αμπέλια στην Ιταλική χερσόνησο και Σικελία έγινε κέντρο παραγωγής σταφυλιών. Γύρω στο 600 π.χ. Φοίνικες διέδωσαν την καλλιέργεια του αμπελιού στη Γαλλία και την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας το αμπέλι φτάνει στη Βρετανία. Το 13ο αιώνα μ.χ. οι Άραβες προωθούν την καλλιέργεια του αμπελιού στην Ισπανία και την Πορτογαλία και μέχρι το 17ο αιώνα το αμπέλι ήταν γνωστό σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Στην συνέχεια μεταφέρθηκαν Ευρωπαϊκά αμπέλια στην Αμερική αλλά καταστράφηκαν μετά από μεγάλη επιδημία φυλλοξήρας, ενός εντόμου του εδάφους που προσβάλλει τις ρίζες του φυτού με αποτέλεσμα αυτό να ξεραίνεται. Συνέπεια αυτού ήταν να καλλιεργηθούν άγριες ποικιλίες ντόπιων αμπελιών ανθεκτικών στο έντομο, οι οποίες στις αρχές του 18ου αιώνα έφτασαν να καλλιεργούνται στην Αγγλία

9 και στη Γαλλία. Όμως τα αμπέλια αυτά προσβλήθηκαν από διάφορες άλλες ασθένειες που κατέστρεψαν το 70% των καλλιεργειών. Κλάδεμα Το κλάδεμα των αμπελιών είναι απαραίτητο και γίνεται συνήθως το χειμώνα. Υπάρχει και το χλωρό κλάδεμα που γίνεται αργότερα και όταν το κλήμα έχει βλαστήσει, αλλά αυτό έρχεται απλά να συμπληρώσει το χειμωνιάτικο. Το χειμωνιάτικο κλάδεμα γίνεται από το Δεκέμβριο μέχρι το Φεβρουάριο, αλλά ο πιο κατάλληλος μήνας είναι ο Ιανουάριος. Τρύγος Ο τρύγος είναι η τελευταία φάση της δραστηριότητας της αμπελοκομίας και αφορά το μάζεμα των σταφυλιών. Ο καθορισμός του χρόνου του τρυγητού έχει μεγάλη σημασία για την ποιότητα των σταφυλιών. Σε γενικές γραμμές ο τρύγος γίνεται τους μήνες Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Τα σταφύλια που είναι έτοιμα για μάζεμα πρέπει να είναι ώριμα. Στην ελληνική ύπαιθρο ο τρύγος, μαζί με το πάτημα των σταφυλιών που τον ακολουθούσε, ήταν μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες και γινόταν αφορμή για γιορτή, συνοδευόμενος από τα ανάλογα έθιμα. Ποικιλίες Στην Ελλάδα οι κυριότερες ποικιλίες είναι: Για λευκό κρασί: Ασύρτικο, μοσχάτο Σάμου, Ρομπόλα, Σαββατιανό, Ντομπίνα, κακοτρύγης, Μαλαγουζιά, Μονεμβασιά

10 Για κόκκινο κρασί: Ροδίτης, Φιλέρι, μαύρο Νεμέας, Καμπερνέ, μαύρο Νάουσας, Λιάτικο, Μαυρορωμαίκο, Μαυροδάφνη, Μανδηλαριά, Βερτζαμί, κόκκινο Λήμνου, Κοτσιφάλι. Για επιτραπέζια σταφύλια: Αβγουλάτο, Ροζακί, Μοσχάτο Αμβούργου, Αετονύχι, επιτραπέζια σταφίδα, Καρντινάλ, Φράουλα. Για σταφίδες: Σουλτανίνα, Κορινθιακή σταφίδα.

11 Ο γάμος της Κανά Σ' ένα γάμο που γινόταν στην Κανά της Γαλιλαίας ήταν καλεσμένος και ο Χριστός με τους μαθητές Του. Η Παναγία, που βρισκόταν και εκείνη στο γάμο ως συγγενής των νεόνυμφων, βλέπει κάποια στιγμή ότι το κρασί είχε τελειώσει. Πλησιάζει λοιπόν τον Ιησού και του λέει: «Δεν έχουν κρασί». Εκείνος της απαντάει με σεβασμό: «Δεν έχει έρθει ακόμα η ώρα μου». Η Παναγία τον εμπιστεύεται και απευθύνεται στους υπηρέτες. «Κάνετε, ότι σας πει», τους είπε. Εκεί βρίσκονταν έξι πέτρινες υδρίες, όπου έβαζαν το νερό για το πλύσιμο των καλεσμένων, όπως το συνήθιζαν οι Ιουδαίοι πριν καθίσουν στο τραπέζι. Είπε λοιπόν ο Χριστός στους υπηρέτες: «Γεμίστε τις υδρίες με νερό». Οι υπηρέτες τις γέμισαν ως επάνω. Τότε ό Ιησούς τους είπε: «Πάρτε μέσα από τις υδρίες και πηγαίνετε το στον αρχιτρίκλινο». Αρχιτρίκλινος ήταν αυτός που μοίραζε στο τραπέζι το κρασί και έπρεπε να το δοκιμάζει πρώτα ο ίδιος για να βεβαιώνει, ως ειδικός, πως είναι καλό. Οι υπηρέτες πήραν μέσα από τις υδρίες και έφεραν στον αρχιτρίκλινο πού δεν είχε ιδέα για το που βρέθηκε αυτό το κρασί, αλλά οι υπηρέτες, πού είχαν γεμίσει τις

12 υδρίες νερό ήξεραν. Δοκιμάζει λοιπόν ο αρχιτρίκλινος το νερό πού είχε γίνει κρασί, βλέπει ότι είναι πιο καλό από εκείνο πού έπιναν ως αυτή την ώρα και λέει γεμάτος έκπληξη στο γαμπρό: «Πρώτα βγάζει κανείς στο τραπέζι το καλύτερο κρασί για να το εκτιμήσουν οι καλεσμένοι και όταν πιουν αρκετό και μεθύσουν τους δίνει και από το πιο δεύτερο. Αλλά εσύ το καλό κρασί το φύλαξες ως τώρα». Κείμενο από το Ευαγγέλιο «Και τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ γάμος ἐγένετο ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἦν ἡ μήτηρ τοῦ Ιησοῦ ἐκεῖ ἐκλήθη δὲ καὶ ὁ Ιησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὸν γάμον. καὶ ὑστερήσαντος οἴνου λέγει ἡ μήτηρ τοῦ Ιησοῦ πρὸς αὐτόν οἶνον οὐκ ἔχουσι. λέγει αὐτῇ ὁ Ιησοῦς τί ἐμοὶ καὶ σοί, γύναι; οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου. λέγει ἡ μήτηρ αὐτοῦ τοῖς διακόνοις ὅ,τι ἂν λέγῃ ὑμῖν, ποιήσατε. ἦσαν δὲ ἐκεῖ ὑδρίαι λίθιναι ἓξ κείμεναι κατὰ τὸν καθαρισμὸν τῶν Ιουδαίων, χωροῦσαι ἀνὰ μετρητὰς δύο ἢ τρεῖς. λέγει αὐτοῖς ὁ Ιησοῦς γεμίσατε τὰς ὑδρίας ὕδατος. καὶ ἐγέμισαν αὐτὰς ἕως ἄνω. καὶ λέγει αὐτοῖς ἀντλήσατε νῦν καὶ φέρετε τῷ ἀρχιτρικλίνῳ. καὶ ἤνεγκαν. ὡς δὲ ἐγεύσατο ὁ ἀρχιτρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενημένον καὶ οὐκ ᾔδει πόθεν ἐστίν οἱ δὲ διάκονοι ᾔδεισαν οἱ ἠντληκότες τὸ ὕδωρ φωνεῖ τὸν νυμφίον ὁ ἀρχιτρίκλινος καὶ λέγει αὐτῷ πᾶς ἄνθρωπος πρῶτον τὸν καλὸν οἶνον τίθησι, καὶ ὅταν μεθυσθῶσι, τότε τὸν ἐλάσσω σὺ τετήρηκας τὸν καλὸν οἶνον ἕως ἄρτι. Ταύτην ἐποίησε τὴν ἀρχὴν τῶν σημείων ὁ Ιησοῦς ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐφανέρωσε τὴν δόξαν αὐτοῦ, καὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ. Μετά τούτο κατέβη εἰς Καπερναοὺμ αὐτὸς καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐκεῖ ἔμειναν οὐ πολλὰς ἡμέρας.»

13 Τα οινοποιεία της Δράμας: Κτήμα Γέννημα Ψυχής - Αδριανή Νικηφόρου Παρανεστίου Κτήμα Κ. Λαζαρίδη - Αδριανή Νικηφόρου Παρανεστίου Κτήμα Μιχαηλίδη - Άγιος Αθανάσιος Δοξάτου Κτήμα Παυλίδη - Κοκκινόγεια Προσοτσάνη Κτήμα Τέχνη Οίνου - Μικροχώρι Δράμας Λαζαρίδης Νίκος - Αγορά Δοξάτου Οίνογένεσις - Αδριανή Νικηφόρου Παρανεστίου

14 Χώρες παραγωγής κρασιού Η Γαλλία παράγει εκατόλιτρα κρασιού ακολουθώντας η Ιταλία με Χώρες που παράγουν καλό κρασί Γαλλία Ιταλία Ισπανία Νότια Αφρική: Σε όλη την Αφρική υπάρχουν μόνο 8 χώρες που έχουν τις κατάλληλες συνθήκες για παραγωγή. Από αυτές οι χώρες, η δημοκρατία τις Νότιας Αφρικής αποτελεί την σημαντικότερη εκπρόσωπο, τόσο σε όγκο(7η στον κόσμο),όσο και σε ποιότητα.

15 Συνταγές με κρασί Κουνέλι κρασάτο Υλικά ένα κουνέλι κομμένο σε μερίδες 2-3 κρεμμύδια, κομμένα σε φέτες 3 καρότα σε φέτες 5 σκ. σκόρδο, ψιλοκομμένες 1 φλ. του τσαγιού ζωμό κότας 1/2 μπουκάλι κόκκινο κρασί ξηρό 1/2 φλ. παρ. ελαιόλαδο 2 κ.σ. πελτέ ντομάτας 1/2 κ.γ. μοσχοκάρυδο 1 κ.σ. θυμάρι 2 φύλλα δάφνης 1/2 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο αλάτι, πιπέρι

16 Παρασκευή Πλένουμε, σκουπίζουμε και αλατοπιπερώνουμε τα κομμάτια του κουνελιού. Τ' αφήνουμε να σταθούν 1 ώρα. Σε πλατειά κατσαρόλα, ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρέας, γυρίζοντάς το απ' όλες τις πλευρές. Προσθέτουμε τα λαχανικά και τα μυρωδικά, εκτός από τον μαϊντανό και συνεχίζουμε μέχρι να μαλακώσουν ελαφρά. Ρίχνουμε το κρασί, που πρέπει να σκεπάσει μόλις τα υλικά της κατσαρόλας (προσθέτουμε λίγο ζωμό, αν χρειάζεται) και τον πελτέ. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα -αφήνοντας ένα μικρό άνοιγμα- και αφήνουμε το φαγητό να σιγοψηθεί 1.30'- 1.45', μέχρι να μαλακώσει καλά το κουνέλι. Στο τέλος, προσθέτουμε τον μισό μαϊντανό. Αφαιρούμε το κρέας από την κατσαρόλα και σιγοβράζουμε τη σάλτσα μέχρι να μειωθεί στο μισό. Δοκιμάζουμε στο τέλος, αν χρειάζεται άλλο αλάτι. Σερβίρουμε το κουνέλι με τη σάλτσα του και τον υπόλοιπο μαϊντανό. Ταιριάζει με φρέσκες ταλιατέλες.

17 Ο Ναός του θεού Διονύσου στην Καλή Βρύση Δράμας Θεός Διόνυσος Ο θεός Διόνυσος ήταν γιος του Δία και της Σεμέλης. Ο Διόνυσος πρόσφερε στους ανθρώπους το αμπέλι και το κρασί. Του άρεσαν τα γλέντια και οι γιορτές. Σύμβολά του είναι το αμπέλι και το κρασί.

18

19 Οι αρχαίοι Έλληνες ευχαριστούσαν τον Θεό για το δώρο του και για την ξενοιασιά, που απλόχερα τους μοίραζε. Προς τιμήν του Διονύσου γιόρταζαν : τα Μεγάλα Διονύσια τα μικρά Διονύσια οι Χύτροι 3η ημέρα της εορτης των Ανθεστηρίων, οι Χόες 2η ημέρα της εορτής των Ανθεστηρίων, τα Πιθοίγια 1η ημέρα της εορτής των Ανθεστηρίων και τα Λήναια

20 Επίσκεψη των μαθητών/τριων στον αρχαίο ναό του θεού Διονύσου στην Καλή Βρύση Δράμας) (Ευχαριστούμε θερμά τον δάσκαλο κ. Μανόλη για την εξαίρετη ξενάγηση που μας έκανε στον χώρο του ναού

21 Αινίγματα και Παροιμίες Περιστέρι μαδημένο και στη στράτα πατημένο. Τι είναι; Πράσινο κάμπος, όμορφα παιδιά, τρελά εγγόνια. Τι είναι; Μάζευε και ας είναι και ρόγες Όσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια Τραγούδια για το αμπέλι και το κρασί "Το κλήμα πόχεις Μάρω μ' στην αυλή, το κλήμα πόχεις στην αυλή, ν' ανθίσει να καρπίσει. Το κλήμα θέλει Μάρω μ' κλάδεμα, το κλήμα θέλει κλάδεμα, ν' ανθίσει να καρπίσει. Και το κορίτσι Μάρω μ' φίλημα. και το κορίτσι φίλημα, να μη σ' αλησμονίσει. Εσύ να γίνεις Μάρω μ' λεϊμονιά, εσύ να γίνεις λεϊμονιά και εγώ να γένω κλώνος, να μου περνάει ο πόνος. Να περιπλέξουμε Μάρω τα δυό, να περιπλέξουμε τα δυό, ψηλά στη κρεβατίν

22 Το τραγούδι του τρυγητού του Κώστα Κρυστάλλη Το λέει ο πετροκότσυφας στο δροσερό τ' αυλάκι, το λεν στα πλάια οι πέρδικες, στην ποταμιά τ' αηδόνια, το λεν στ' αμπέλια οι λυγερές, το λεν με χίλια γέλια, το λέει κ' η Γκόλφω η όμορφη, το λέει με το τραγούδι -Αμπέλι μου, πλατύφυλλο και καλοκλαδεμένο, δέσε σταφύλια κόκκινα, να μπω να σε τρυγήσω, να κάμω αθάνατο κρασί, μοσκοβολιά γιομάτο. Μες στα κατώγια τα βαθιά σαν μόσχο να το κρύψω, να το φυλάξω ολάκαιρες χρονιές, ακέριους μήνες, ώσπου να ρθεί μιαν άνοιξη, νάρθει ένα καλοκαίρι, να γύρει από τη μακρινή την ξενιτιά ο καλός μου. Να κατεβώ μες στην αυλή, να πιάκω τ' αλογό του, να τον φιλήσω αγκαλιαστά στα μάτια και στο στόμα, να τον κεράσω, αμπέλι μου, τ' αθάνατο κρασί σου, της ξενιτιάς τα βάσανα να παν, να τα ξεχάσει. Η καταγωγή του αμπελιού

23 Η καταγωγή του αμπελιού από το οποίο προέρχεται το κρασί σύμφωνα με τους παλαιοντολόγους έχει προϊστορία πολλών εκατομμυρίων ετών. Απολιθωμένα φυτά ηλικίας εξήντα εκατομμυρίων ετών αποτελούν την αρχαιότερη επιστημονική απόδειξη της ηλικίας του αμπελιού. Πριν από την εποχή των παγετώνων το αμπέλι ευδοκιμούσε στην πολική ζώνη την εξάπλωσή του, ωθώντας διάφορα είδη άγριων αμπέλων προς θερμότερες ζώνες, όπως η κεντρική και ανατολική Ασία, η κεντρική και νότια Ευρώπη, αλλά και η ευρύτερη περιοχή του νότιου Καυκάσου. Εκεί γεννήθηκε το είδος «Άμπελος η Οινοφόρος»,Vitis vinifera. Ο Καύκασος, η Μεσοποταμία και η Αρχαία Αίγυπτος πρέπει να θεωρηθούν οι κοιτίδες της αμπελουργίας και φυσικά οι πατρίδες του κρασιού. Σε ότι αφορά το κρασί η ιστορία μπλέκεται αναντίρρητα με αυτήν του ανθρώπου. Οι επιστήμονες δέχονται ότι ο πολιτισμός αρχίζει από την εποχή που ο άνθρωπος σταμάτησε να ζει νομαδική ζωή και καλλιέργησε τη γη. Θα ήταν επίσης σωστό, και ελάχιστα υπερβολικό, να ισχυριστούμε ότι το πέρασμα από τη νομαδική ζωή στον πολιτισμό άρχισε όταν οι πρώτοι καλλιεργητές δούλεψαν το αμπέλι.

24 Λαϊκές εκφράσεις και παροιμίες για το αμπέλι. Αγάλι αγάλια, φύτευε ο γεωργός τ'αμπέλι κι αγάλι αγάλια έγινε η αγουρίδα μέλι. Hταν στραβό κλίμα και τ''φαγε ο γάιδαρος. Μάζευε και ας είναι ρώγες. σου. Eλα παππού να σου δείξω τ'αμπελοχώραφα Το τζιτζίκι λάλησε, άσπρη ρώγα γυάλισε. Πήγε σαν το σκυλί στ' αμπέλι. Ο Άί-Λίας κόβει σταφύλια και η Αγία Μαρίνα σύκα. Αμπέλι για την αφεντιά σου και ελιά για τα παιδιά σου. Αυλάκωσε τα αμπέλια σου να φας γλυκιά σταφίδα. Ζήσε, μαύρε μου, να φας το Μάη τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι. Τ' αμπέλι θέλει αμπελουργό, το σπίτι νοικοκύρη και το καράβι στο γιαλό θέλει καραβοκύρη. Ο Αύγουστος και ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα. Περσινά ξινά σταφύλια. Ξέφραγο αμπέλι. Ας πάει και το παλιάμπελο.

25 Καλά κρασιά. Σαν το παλιό καλό κρασί. Μέρα χωρίς κρασί, μέρα δίχως ήλιο. Βάζω νερό στο κρασί μου. Ο άσωτος κ αι ο μπεκρής δεν κάνουν ούτε φούρνο ούτε μύλο.

26 Επίσκεψη των μαθητών/τριων σε οινοποιείο της Δράμας (Τέχνη Οίνου)

27 Πίνακες ζωγραφικής με θέμα το αμπέλι και το κρασί

28 Οι ζωγραφιές μας με θέμα το αμπέλι και το κρασί

29

30

31 Κρυπτόλεξο με θέμα το αμπέλι και το κρασί Ευχαριστούμε θερμά όλους όσους μας βοήθησαν στην εργασία μας!

32