ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Η Τέχνη του Μεσαίωνα. Η ΚΑΡΟΛΙΓΓΕΙΑΝΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Διδάσκουσα: Επίκ. Καθηγήτρια Αρετή Αδαμοπούλου

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η Τέχνη του Μεσαίωνα Η ΚΑΡΟΛΙΓΓΕΙΑΝΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Διδάσκουσα: Επίκ. Καθηγήτρια Αρετή Αδαμοπούλου

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3

4 Καρολιγγειανή Αναγέννηση

5 renovatio Romani imprerii

6 Έφιππος ανδριάντας του Καρλομάγνου, Παρίσι, 9 ος αιώνας Έφιππος ανδριάντας του Μάρκου Αυρήλιου,

7 697: Ο Pepin (Πιπίνος) ανεβαίνει στο αξίωμα του majordomo. Το αξίωμα γίνεται κληρονομικό. 717: αναλαμβάνει ο Κάρολος Μαρτέλος, νόθος γιος του Πιπίνου. Κάνει τους Μεροβίγγειους υποχείριά του και το 732 νικά τους Άραβες στην Tours, κάνοντας τη Δ. Ευρώπη ασφαλή για τους χριστιανούς. 751: Η Μεροβιγγειανή δυναστεία ανατρέπεται από τον Pepin the Short. 754: Ο Πάπας Στέφανος ΙΙ στέφει τον Pepin βασιλιά των Φράγκων στο Αββαείο του Saint Denis. 768: Οι γιοί του Pepin, Charles και Charloman, μοιράζουν την εξουσία μεταξύ τους. 771: O Charloman πεθαίνει. Ο Charles γίνεται μονοκράτορας ( ). 800: O Charles (Καρλομάγνος) στέφεται από τον Πάπα Λέοντα ΙΙΙ στη Ρώμη αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Καρολιγγειανή Ευρώπη

8 Η περίοδος του Καρλομάγνου 1. Ενοποίηση της Γαλλίας, της δυτικής Γερμανίας και της βόρειας Ιταλίας, με πολιτικό κέντρο το Aachen. 2. Ενοποίηση του νομισματικού συστήματος. 3. Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με βοηθούς τα λαμπρότερα μυαλά της αυτοκρατορίας: τον Alcuin of York (Αγγλοσάξονα φιλόλογο) και τον διάδοχό του Einhardt of Fulda (φιλόλογος και καλλιτέχνης), τον Paul the Deacon (Λογγοβάρδο ιστορικό) και τον Theodulf (Βησιγότθο ποιητή και θεολόγο από την Ισπανία). 4. Αναγέννηση του μοναχισμού των Βενεδικτίνων και διορισμός φίλων και συγγενών σε εκκλησιαστικά αξιώματα. 5. Διαμόρφωση του φεουδαρχικού συστήματος. 6. Εκστρατείες εναντίον των παγανιστών (Λογγοβάρδων, Σαξόνων και Αβάρων). Καταπολέμηση των Moors (μουσουλμάνων της Ισπανίας).

9 Aachen, the palace and the Palatine Chapel,

10

11 Palatine Chapel of Charlemagne, Aachen,

12

13

14

15 Κυριότερη συμβολή του αυτοκρατορικού παρεκκλησίου του Aachen: - απόρριψη της «ανοιχτής», ρέουσας ενότητας των πρωτοβυζαντινών κτηρίων - έμφαση στον κάθετο άξονα του κτηρίου - ξεκάθαρη διάκριση των δομικών στοιχείων του κτηρίου (κάθε αρχιτεκτονική μονάδα ορίζεται από το δομικό της χαρακτήρα)

16 Abbey church of Fulda,

17 Η Καρολιγγειανή αρχιτεκτονική δεν είναι μίμηση αλλά επανερμηνεία της πρώιμης χριστιανικής αρχιτεκτονικής. Ενσωματώνει «κλασικά» σχέδια στις προδιαγραφές του βορρά και αποτελεί θεμέλιο για τα μεσαιωνικά δομικά έργα.

18 Abbey church of St Riquier, Monastery of Centula, Γαλλία, θυρανοίξεια 799.

19

20 Ideal monastery, 9 th century. Library of the Monastery of St Gall, Switzerland

21

22 Λιθοβολισμός του Αγ. Στεφάνου Crypt of St Germain, Auxerre, μέσα 9 ου αιώνα

23 Ευαγγελιστής Μάρκος. Godescalc Lectrionary, 781-3

24 Fountain of Life. Godelscalc Lectionary, 781-3

25 Αγ. Λουκάς, Ada Gospels, Palace School, Aachen, περ. 800

26 Αγ. Ιωάννης, Coronation Gospels, 9 ος αιώνας

27 Τοιχογραφία, Οικία των Μαιάνδρων, Πομπηία

28 Ύστερη Καρολιγγειανή Εποχή : Διακυβέρνηση του Louis the Pious (Λουδοβίκου του Ευσεβή). Ανάδειξη των μοναστηριών σε σημαντικά πνευματικά και καλλιτεχνικά κέντρα. Παρακμή της στρατιωτικής οργάνωσης και ικανότητας. 816: Ο Ebbo, αυτοκρατορικός βιβλιοθηκονόμος στο Aachen, διορίστηκε αρχιεπίσκοπος στη Reims, εγκαινιάζοντας εκεί μια σχολή ζωγραφικής χειρογράφων. 840: Η αυτοκρατορία μοιράστηκε μεταξύ 3 διαδόχων: Lothair I (από τη Β. Θάλασσα μέχρι την Ιταλία), Louis the German (περίπου η σημερινή Γερμανία) και Charles the Bald (Κάρολος ο Φαλακρός. Περίπου σημερινή Γαλλία) : Οι Βίκινγκς κατέστρεψαν τα μοναστήρια της Centula και Tours και πολιόρκησαν το Παρίσι. 884: Οι μουσουλμάνοι κατέλαβαν τη Σικελία, κατέστρεψαν το μοναστήρι του Monte Cassino και επιτέθηκαν στη Ρώμη. Τέλη 9 ου αιώνας: οι Μαγυάροι λεηλάτησαν τη Β. Ιταλία.

29

30 Ευαγγελιστής Μάρκος, Ebbo Gospels,

31 Utrecht Psalter, Psalm 88, Hautevillers or Reims,

32 Cover, Pericopes of Henry II, c ,9 x 12,7 cm

33 Τe igitur clementissime Pater, per Iesum Christum Filium tuum Dominum nostrum, supplices rogamus, ac petimus. Σε σένα, Πανάγαθε Πατέρα, απευθύνουμε τις ταπεινές προσευχές και παρακλήσεις μας, μέσω του Ιησού Χριστού του Υιού σας και Κυρίου μας. Te igitur. Drogo Sacrementary, Metz,

34 Σκηνές από τη Γένεση. Grandval Bible, περ ,8 χ 37,5 cm.

35 Η Βίβλος παρουσιάζεται στον Κάρολο τον Φαλακρό. Vivian Bible, Tours, c. 845.

36 Ο Δαυίδ ενώ συνθέτει, Vivian Bible, c 845.

37 Λατρεία του Αμνού του Θεού, Codex Aureus. Σχολή του Κάρολου του Φαλακρού, περ. 870

38 Lindau Gospels, c x 26,4 cm

39 Τέλος Ενότητας

40 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

41 Σημειώματα

42 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ.

43 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκουσα: Επίκ. Καθηγήτρια Αρετή Αδαμοπούλου. «Η Τέχνη του Μεσαίωνα. Η ΚΑΡΟΛΙΓΓΕΙΑΝΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

44 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1]