Editorial. Συναρπαστικό το μέλλον. Γιάννης Πανάγος

Transcript

1

2

3 Editorial γεγονός ότι η υπόθεση «θερμοκήπιο» έχει ξεφύγει από τα στενά όρια της Ιεράπετρας και μεγάλες μονάδες ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια σε ολόκληρη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. Θα χρειαστεί να περάσει καιρός ακόμα για να επαναπροσδιοριστούν τα όρια του χάρτη με τις καλλιέργειες κηπευτικών στη χώρα μας, όπως και για να α- ποσαφηνιστεί η σχέση ανάμεσα στις υπαίθριες και καλυμμένες καλλιέργειες. Γιάννης Πανάγος Εκδότης Διευθυντής Συναρπαστικό το μέλλον Το γεγονός ότι επώνυμοι επιχειρηματίες με μακρά διαδρομή στον κλάδο των τροφίμων, όπως οι Σπύρος Θεοδωρόπουλος (Chipita) και Αχιλλέας Φώλιας (Goody s), μαζί και μ άλλους λιγότερο γνωστούς όπως οι Σταύρος Νένδος (Select Αρτοσκευάσματα), Μιχάλης Αραμπατζής (Ελληνική Ζύμη) και Θέμης Μακρής, ένωσαν τις δυνάμεις τους στην εταιρεία Wonderplant και το μεγαλύτερο για την Ελλάδα θερμοκήπιο στην ακριτική Δράμα, κάτι σημαίνει. Το Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο συγκεκριμένος κλάδος συγκεντρώνει όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την πλευρά των συντελεστών της αγροτικής παραγωγής και δεσμεύει νέες εκτάσεις, εξέλιξη που δημιουργεί νέα δεδομένα για τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της παραγωγής τροφίμων. Το μέλλον προμηνύεται ακόμα πιο συναρπαστικό αν λάβει κανείς υπόψη ότι οι αποστάσεις μικραίνουν, η επικοινωνία σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης απλοποιείται, οι διατροφικές ανάγκες του πλανήτη αυξάνονται και τα κηπευτικά είναι ένας κλάδος που εξασφαλίζει στους καλλιεργητές ρευστότητα κάθε μέρα. Fresher 6 / _05_Editorial_Periexomena.indd 3 5/28/13 10:14 PM

4 Περιεχόμενα 20 Ο Anton Van Doornmalen παραδίδει μαθήματα τεχνογνωσίας και προώθησης προϊόντων 42 Υδροπονία: Για υψηλές αποδόσεις νεα απ ολο τον κοσμο 8 Καθυστερούν οι ευρωπαϊκές σοδειές 8 Υδροπονικό μέλλον για τη Φουκουσίμα 9 Πρωτιά θέλουν οι Ισπανοί στην ντομάτα 9 Δορυφορική αξιολόγηση από το USDA 10 Κακής ποιότητας κεράσια στην αγορά 10 Αρχές Ιουνίου οι πατάτες στη Γερμανία 11 Υποδεχόμαστε τη νέα ποικιλία μύρτιλλου 11 Τον καλό καιρό περιμένει το πεπόνι επενδυσεισ 12 Εκατομμύρια ευρώ στο γήπεδο της υδροπονίας 14 Redestos: Η Lucia ήταν τελικά μόνο η αρχή 14 Έλαστρον: Από το χάλυβα στις ντομάτες 15 Ο όμιλος εταιρειών ΙΤΑ στοχεύει στην κορυφή 16 Wonderplant: Το θερμοκήπιο θαύμα στη Δράμα 16 Πλαστικά και ντομάτες έρχονται από τη Θράκη 16 Στο κόλπο μπαίνει και η μεσσηνιακή ΑΓΑΝ αγορα 18 Με νέους παίχτες το εμπόριο κηπευτικών Συνεντευξη 20 Ο Ολλανδός γκουρού των σπόρων κηπευτικών Anton Van Doornmalen μιλά για τις νέες τάσεις της αγοράς ΚΟΑ Οπωροκηπευτικων 24 H ομοιογένεια στο καφάσι Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική ή μερική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Fresher Ειδική έκδοση με τις πιο φρέσκες ειδήσεις για ό,τι νεότερο συμβαίνει στον κλάδο των κηπευτικών. Για συνεχή ενημέρωση μπορείτε να επισκέπτεστε και τη διαδικτυακή πύλη ενημέρωσης: _05_Editorial_Periexomena.indd 4 5/28/13 10:14 PM

5 32 Από τα 250 είδη λαχανικών, για την Ελλάδα έχουν οικονομική σημασία περί τα βιομηχανικη ψυξη 28 Η καλή συντήρηση δίνει το μεγάλο κέρδος καλλιεργεια 32 Ένας κλάδος έντεκα οικογένειες 34 Συγκαλλιέργεια: Χορός σε ζευγάρι εδαφοκαλυψη 35 Πρώιμη παραγωγή με λιγότερα ζιζάνια θερμοκηπια 38 Όλα είναι θέμα προσανατολισμού 42 Υδροπονία: Για υψηλές αποδόσεις δικτυοκηπια 48 Με τα δίχτυα πιάνεις ψάρια εταιρικα νεα 52 Φρέσκες προτάσεις από τις μεγαλύτερες εταιρείες φροντιδεσ τεχnικεσ 56 Η ντομάτα ζητάει πολλά αλλά ξέρει να επιστρέφει 57 Η άρδευση αποφασίζει για την επιτυχία της πιπεριάς 58 Το παντός καιρού μαρούλι 59 Αγγούρι: Ούτε κρύο ούτε ζέστη 60 Η σύγχρονη τεχνολογία απογειώνει το καρότο 61 Πατάτα: Πιο φρέσκια δεν γίνεται διατροφη 62 Τα πλεονεκτήματα των λαχανικών ως τρόφιμα 5 03_05_Editorial_Periexomena.indd 5 5/28/13 10:22 PM

6 Εισαγωγή Φέρνουν νέους τα κηπευτικά και φτιάχνουν επιχειρηματίες Τεράστια τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Ελλάδα στην παραγωγή Τα κηπευτικά είναι ο κλάδος της αγροτικής παραγωγής που εξασφαλίζει αξιόλογο οικονομικό αποτέλεσμα με μικρή σχετικά έκταση καλλιεργήσιμης γης κι αυτός είναι ί- σως ένας από τους λόγους που κάνει πολλούς από τους νεοεισερχόμενους στο αγροτικό επάγγελμα να επιλέγουν τον συγκεκριμένο κλάδο. Σημαντικά μικρότερος, τόσο σε αριθμό όσο και σε αξία, είναι και ο στόλος των μηχανημάτων και γενικά ο εξοπλισμός που απαιτείται για την καλλιέργεια, τουλάχιστον των υπαίθριων λαχανικών, μια παράμετρος η οποία επίσης διευκολύνει στο ξεκίνημα. Εκεί που οι απαιτήσεις σε υποδομές και εξοπλισμό είναι μεγάλες είναι στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, όπου, σε κάποιες περιπτώσεις δεν μιλάμε απλώς για αγροτική εκμετάλλευση αλλά για βιομηχανική εγκατάσταση παραγωγής αγροτικών προϊόντων. Αυτό που ίσως δεν φαίνεται και ίσως δεν α- ποτιμάται με την πρώτη ματιά είναι οι αναρίθμητες εργατοώρες που προϋποθέτει μια εκμετάλλευση στον κλάδο των κηπευτικών, οι μεγάλες απαιτήσεις που έχει ως προς την ποσότητα και την ποιότητα του νερού (εξαιρούνται οι λύσεις υδροπονίας) και το βάθος της τεχνογνωσίας που είναι απαραίτητο για να ε- πιτευχθούν οι βασικοί στόχοι της παραγωγής. Οι υποχρεώσεις ωστόσο για έναν παραγωγό που αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί στον κλάδο των κηπευτικών δεν σταματούν εδώ. Το πρώτο και κύριο μέλημά του θα πρέπει να είναι 6 η προσαρμογή του στις ανάγκες της αγοράς (ακόμα και από μέρα σε μέρα), η διασύνδεσή του με τα δίκτυα νωπών προϊόντων (μανάβικα, σούπερ-μάρκετ, λαϊκές αγορές κ.ά.), καθώς και η δυνατότητά του να παρουσιάζει το αποτέλεσμα της παραγωγικής του προσπάθειας στην καλύτερη δυνατή μορφή και συσκευασία. Ως συνέχεια αυτού έρχεται η διαμόρφωση προϋποθέσεων για την παραγωγή επώνυμου και πιστοποιημένου, με όλα τα αναγκαία συνοδευτικά έ- γραφα προϊόντος, το οποίο θα αποκτήσει με τον Ό,τι είναι φρέσκο, είναι πιο ακριβό και ό,τι έχει τη δυνατότητα να διατηρεί τη φρεσκάδα του, κερδίζει σε όνομα και υπεραξία καιρό το κοινό του και θα ανοίγει με ευκολία τις πόρτες για τα ράφια των καταστημάτων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χώρα μας πλεονεκτεί έναντι άλλων ευρωπαϊκών χωρών στην καλλιέργεια και πρωιμότητα των κηπευτικών, λόγω της ηλιοφάνειας και του εύκρατου κλίματος. Το ύψος της ελληνικής παραγωγής σε λαχανικά ανέρχεται στα 4 εκατ. τόνους, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 8,6% της κοινοτικής παραγωγής. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο τομέας των λαχανικών και των φρούτων αποτελεί τον δυναμικότερο κλάδο για την ελληνική γεωργία, α- πό άποψη όγκου παραγωγής, εμπορίας, α- πασχολούμενου ανθρώπινου δυναμικού, εισαγόμενου συναλλάγματος και κάλυψης του συνόλου σχεδόν των εγχώριων αναγκών σε αντίστοιχα προϊόντα. Η αύξηση των αποδόσεων στα λαχανικά αποδίδεται στη χρησιμοποίηση βελτιωμένου γενετικού υλικού, στην εκμηχάνιση της καλλιέργειας και στην αύξηση της επιφάνειας των υπό κάλυψη καλλιεργειών. Το γεγονός άλλωστε ό- τι εκτός από την συνηθισμένη λύση της νωπής διάθεσης των λαχανικών, υπάρχουν και οι ε- ναλλακτικές των κατεψυγμένων, των κονσερβοποιημένων ή ακόμα και των αφυδατωμένων (αποξηραμένα), είναι αιτίες που οδηγούν σε αύξηση της ζήτησης, ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν την πίστη του παραγωγού σε σχέση με τη δυνατότητα διάθεσης της παραγωγής του. Εξετάζοντας προσεκτικά πάντως τι είναι αυτό που επιδρά ενισχυτικά στην επιλογή των κηπευτικών μεταξύ των διαφόρων κλάδων της αγροτικής παραγωγής, αναμφισβήτητα το θέμα της ρευστότητας, δηλαδή η δυνατότητα που παρέχεται στον παραγωγό να εισπράττει χρήματα σε εβδομαδιαία βάση και καθ όλη τη διάρκεια του έτους, είναι ένας καλός λόγος για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Ανάλογα δείχνουν να σκέφτονται πολλά α- πό τα μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα που κινούνται δραστήρια αυτό τον καιρό για την ανάπτυξη αντίστοιχων επενδύσεων. Ό,τι είναι φρέσκο είναι πιο ακριβό και ό,τι έχει τη δυνατότητα να διατηρεί τη φρεσκάδα του κερδίζει συνεχώς σε όνομα και υπεραξία, δηλώνει με νόημα στο Fresher γνωστός τεχνοκράτης του χώρου. Κάπως έτσι εξηγείται βέβαια και η απόφαση των συντελεστών της συγκεκριμένης έκδοσης να δώσουν στο περιοδικό το όνομά της (Fresher = φρεσκότερο). Fresher 6 / _07_EISAGWGH_APOPSH.indd 6 5/28/13 9:17 PM

7 Εισαγωγή Fresher 6 / _07_EISAGWGH_APOPSH.indd 7 5/28/13 9:18 PM

8 Νέα απ όλο τον κόσμο Σοβαρές είναι φέτος οι καθυστερήσεις στις ευρωπαϊκές σοδειές λαχανικών. Λιγότερα λαχανικά για τη φετινή παραγωγή της Ευρώπης Η Profel, ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Μεταποιητών Φρούτων και Λαχανικών, αναφέρει πως οι υπερβολικές βροχοπτώσεις στη Μεσόγειο σε συνδυασμό με τις χαμηλές θερμοκρασίες και την καθυστερημένη έλευση της ά- νοιξης στα βόρεια προκάλεσαν καθυστερήσεις στην σπορά κηπευτικών, περιορίζοντας τη σεζόν. Αποτέλεσμα είναι όλες οι σημαντικές παραγωγικές περιοχές να αντιμετωπίζουν σοβαρές καθυστερήσεις: Αρακάς: Στη Νότια Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ουγγαρία η παραγωγή επηρεάστηκε πολύ άσχημα από τις καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα ήδη να προβλέπονται ελλείψεις. Η νοτιοδυτική Ευρώπη είχε 2-3 εβδομάδες καθυστερήσεις στην σπορά. Χειμερινό σπανάκι: Το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ολλανδία και η Γερμανία είναι αντιμέτωπες με καθυστέρηση 25 ημερών στη συγκομιδή. Εξαιτίας της έντονης βροχόπτωσης η Ισπανία έχασε το 60% της παραγωγής της. Ανοιξιάτικο σπανάκι: Καθυστέρηση σποράς 3 εβδομάδων. Καρότα baby: Η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Γαλλία αναφέρουν καθυστερήσεις στις καλοκαιρινές σοδειές. Μπρόκολο: Η Πορτογαλία και η Ισπανία δηλώνουν σημαντικές ελλείψεις λόγω των έντονων βροχοπτώσεων, ενώ η Πολωνία αναφέρει καθυστέρηση 2 εβδομάδων. Φασόλια: Η σπορά θα καθυστερήσει ειδικά στις περιοχές της Ν. Ευρώπης, που έχουν τα φασόλια ως δεύτερη καλλιέργεια μετά την συγκομιδή του αρακά. Η καθυστερημένη άνοιξη προκαλεί αβεβαιότητα για τους διαθέσιμους όγκους, ειδικά και με τα τωρινά μικρά στοκ που ακολούθησαν την περσινή επίσης μικρή παραγωγή. Τα τελικά νούμερα για την παραγωγή του 2012 επιβεβαιώθηκαν πρόσφατα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δείχνοντας μια μείωση στους όγκους παραγωγής λαχανικών στις κύριες χώρες παραγωγής της τάξης του 3-5%, σε σχέση με πέρυσι. Πηγές: Profel /GreenMed Υδροπονικό μέλλον για τη Φουκουσίμα Ισραήλ και Περού: Αγρο-οικονομική συνεργασία Τεράστιες επενδύσεις πραγματοποιούν οι Ιάπωνες για την ανασυγκρότηση της γεωργίας στην περιοχή που χτυπήθηκε από το τσουνάμι. Η άλλοτε εύφορη αγροτική περιοχή έχει υποστεί βαρύ πλήγμα, ενώ μια επιπλέον... πρόκληση θέτουν τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα. Χτίζοντας υδροπονικά «εργοστάσια λαχανικών», οι Ιάπωνες ελπίζουν να αντιμετωπίσουν και τα δύο αυτά προβλήματα. Ο δήμος Μινάμι-Σόμα φέτος θα διαθέσει 120 εκατ. γεν (1,2 εκατ. ευρώ) για τη δημιουργία υδροπονικής εγκατάστασης. Στόχος είναι η μέχρι πρότινος ορυζοπαραγωγική περιοχή να στραφεί στη χειμερινή παραγωγή κηπευτικών, σε ελεγχόμενο περιβάλλον, που θα εξασφαλίζει προστασία από τη ραδιενέργεια. Ως τον Ιούλιο θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του πρώτου θερμοκηπίου, έκτασης 300 τ.μ. Όπως λέει στην εφημερίδα «The Daily Yomiuri» ο Γιουκινόμπου Σάτο, παραγωγός/στέλεχος του τοπικού συνεταιρισμού, οι αγρότες εναποθέτουν όλες τις ελπίδες τους στην υδροπονία και επισημαίνει ότι «η καλλιέργεια σε πλήρως ελεγχόμενες, ασηπτικές συνθήκες έχει προοπτικές». Λίγο πιο βόρεια, στην πεδιάδα Σεντάι, η Butai Farm Co., σχεδιάζει ένα υδροπονικό θερμοκήπιο 200 στρμ. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας, το θερμοκήπιο θα παράγει 100 φορές περισσότερο ρύζι απ ό,τι με τις παραδοσιακές μεθόδους. Η επένδυση μαζί με τον σταθμό παρακολούθησης ραδιενέργειας θα στοιχίσει 5 δισ. γεν. «Η περουβιανή κυβέρνηση βλέπει το Ισραήλ ως έναν στρατηγικό εταίρο στην οικονομική ανάπτυξη του Περού και βασίζεται στις ικανότητές του», δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης του Ισραήλ, Yair Shamir (φωτό), ύστερα από συζητήσεις που έγιναν με τους επικεφαλής της κυβέρνησης του Περού. Στην ατζέντα των συζητήσεων και της αναζήτησης διαύλων συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών περίοπτη θέση καταλάμβανε ο τομέας της αγροτικής ανάπτυξης ενώ ακολουθούσαν η ανάπτυξη ασφαλών βιομηχανικών συστημάτων και η προώθηση της πολιτισμικής και ακαδημαϊκής συνεργασίας. Ο εντυπωσιακός ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης του Περού της τάξης του 6%, σε συνδυασμό με την πολιτική σταθερότητα και την προώθηση ξένων επενδύσεων επιτρέπει την ενσωμάτωση των ισραηλινών εταιρειών στο «περουβιανό οικονομικό θαύμα». Οι επενδύσεις που έγιναν από τις εταιρείες του Ισραήλ στην αγορά του Περού στους τομείς της ενέργειας, της γεωργίας, των φαρμάκων και των μέσων υπολογίζονται σε πάνω από 1 δισ. δολάρια. 8 Fresher 6 / _11_Nea_kosmos.indd 8 5/28/13 8:12 PM

9 Νέα απ όλο τον κόσμο Πρωτιά θέλουν οι Ισπανοί στην παραγωγή ντομάτας Ο José María Andújar, επανεκλεγείς πρόεδρος του αγροτικού συνεταιρισμού Cooperativa Agrícola San Isidro (CASI), φιλοδοξεί να γίνει ο οργανισμός ο μεγαλύτερος παραγωγός ντομάτας στην Ευρώπη. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να διεξάγει εκλογές πριν ένα χρόνο, μετά τις ανάγκες του οργανισμού για υποστήριξη από τα μέλη του ώστε να ξεκινήσει μεγαλύτερα αναπτυξιακά προγράμματα. Πρώτος στόχος μας, δηλώνει ο πρόεδρος, «Είναι να γίνουμε ο μεγαλύτερος ντοματοπαραγωγός στην Ευρώπη. Ως συνέπεια αυτού θα μπορέσουμε να ενδυναμώσουμε την διαπραγματευτική μας θέση και τα κέρδη τελικά να καταλήξουν εκεί που α- νήκουν: στα χέρια των παραγωγών μας». Ταυτόχρονα, θέλει να πετύχει σημαντική αύξηση των μελών του συνεταιρισμού προσφέροντας περεταίρω υπηρεσίες σε όσους ε- νταχθούν. Πηγή: Ideal Δορυφορικό εργαλείο Το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA) ανακοίνωσε την παρουσίαση ενός επικαιροποιημένου εργαλείου δορυφορικής αξιολόγησης και παρακολούθησης των καλλιεργειών, το οποίο ονομάζεται «VegScape». Το VegScape παρέχει διαδραστικούς δείκτες βλάστησης έτσι, ώ- στε οι χρήστες του διαδικτύου να μπορούν να εξερευνούν, να παρακολουθούν και να διαδίδουν τους χάρτες και τα δεδομένα των καλλιεργειών χωρίς να χρειάζονται εξειδικευμένη τεχνογνωσία, λογισμικό ή υψηλής τεχνολογίας υπολογιστές. Με τα νέα δεδομένα από τον δορυφόρο, τα οποία θα φορτώνονται σε εβδομαδιαία βάση κατά τις περιόδους σποράς, κανείς θα μπορούσε να παρατηρεί τις αλλαγές από χρόνο σε χρόνο σε ένα εύρος 12ετίας. Ανάμεσα στις πολλές διαθέσιμες λειτουργίες είναι και η δυνατότητα επικάλυψης ε- νός εύρους καλλιεργειών ώστε να εξυπηρετήσει στον προσδιορισμό των καλλιεργήσιμων και μη περιοχών. Οι δείκτες βλάστησης αποδεικνύονται πολύ χρήσιμοι στην αξιολόγηση των συνθηκών καλλιέργειας και στον προσδιορισμό περιοχών που επηρεάζονται από πλημμύρες, ξηρασία, μεγάλες καιρικές διακυμάνσεις. Διαχειριζόμενα από την Εθνική Γεωργική Στατιστική Υπηρεσία του αμερικανικού υ- πουργείου Γεωργίας, τα δεδομένα μπορούν ανά πάσα στιγμή να εξαχθούν στο Google Earth. Fresher 6 / _11_Nea_kosmos.indd 9 5/28/13 8:12 PM

10 Νέα απ όλο τον κόσμο Νέες σελίδες για τη βρετανική ντομάτα Σημαντικές επενδύσεις έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια σε θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις στη Μεγάλη Βρετανία, ιδιαίτερα για την παραγωγή ντομάτας λόγω της υψηλής ζήτησης. Σύμφωνα με τον Phil Morley α- πό τον Βρετανικό Συνεταιρισμό Ντοματοπαραγωγών, πολλοί παραγωγοί ψάχνουν τρόπους για να αυξήσουν τις περιοχές δράσης τους. Μιλώντας κατά την εορταστική Βρετανική Εβδομάδα Ντομάτας, που ολοκλήρώθηκε στις 26 Μαΐου, ο κ. Μόρλει υπενθυμίσε στους καταναλωτές πως δεν είναι μόνο αυτή η εβδομάδα αλλά όλες οι εβδομάδες μια καλή ευκαιρία να απολαύσουν την εγχώρια ντομάτα. Αρχές Ιουνίου οι πρώτες πατάτες στη Γερμανία Η αγορά υποφέρει από κακής ποιότητας κεράσια Καθυστερημένη ήταν η σπορά πατάτας στη Γερμανία σε σχέση με άλλες χρονιές, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών του φετινού χειμώνα. Τα φυτά, ωστόσο, κατάφεραν να κερδίσουν κάποιο από τον χαμένο χρόνο. «Η εξέλιξη του καιρού για τις επόμενες εβδομάδες θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για τη συγκομιδή» υποστηρίζει ο Martin Umhau του Συνδέσμου Γερμανών Αγροτών (DBV). Οι πρώτες 10 πατάτες, σύμφωνα με τους ειδικούς, αναμένονται αρχές Ιουνίου. Με τις παρούσες εκτιμήσεις, φέτος η προσφορά δεν α- κολουθεί τη ζήτηση. Ο κ. Umhau εκτιμά ότι φέτος οι καλλιεργούμενες εκτάσεις έχουν μειωθεί. Το 2012 καλλιεργήθηκαν στη Γερμανία εκτάρια. Τα σπάρθηκαν με πατάτα για ανθρώπινη κατανάλωση και περίπου εκτάρια με προϊόν για βιομηχανική χρήση. «Αναπτυσσόμαστε Μαζί» με την Enza Zaden Φέτος, η oλλανδική εταιρεία Enza Zaden γιορτάζει την 75η ε- πέτειό της με ένα ειδικό συμπόσιο, όπου οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ρίξουν μια ματιά στην πλούσια ιστορία της εταιρείας, αλλά και να ατενίσουν το μέλλον του παγκόσμιου ε- μπορίου. «Άραγε πώς θα είναι ο καταναλωτής το έτος 2020;» ήταν το βασικό ερώτημα που απασχόλησε τους συμμετέχοντες του συμποσίου και ο διευθύνων σύμβουλος της Enza Zaden, Jaap Mazereeuw, ανέφερε σχετικά: «Η πεμπτουσία του καταναλωτή δεν υπάρχει. Όπως και ο κόσμος γύρω μας οι καταναλωτές πάντα θα αλλάζουν. Προκειμένου να αναπτυχθούμε θα πρέπει να αλλάζουμε και εμείς μαζί τους. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να είμαστε σταθεροί στα ζωτικά σημεία της εταιρείας». Πλήγμα για τα κουβανέζικα φρούτα Οι παραγωγοί πυρηνόκαρπων ανυπομονούν για την επιστροφή του καλού καιρού στην κεντρική και νότια Ευρώπη ώστε να αυξηθεί η κατανάλωση. Η εμπορική περίοδος δεν ήταν εύκολη μέχρι στιγμής σε όρους ποιότητας και παραγόμενων ποσοτήτων, με τις έντονες βροχοπτώσεις που οδηγούν σε τεράστιες ελλείψεις και σοβαρά προβλήματα ποιότητας στα κεράσια. «Αυτή τη στιγμή πουλάμε 30% λιγότερα κεράσια σε σχέση με τον περασμένο χρόνο», εξηγεί ο Francesc Pena, Εμπορικός Διευθυντής της SAT BEPA (φωτό). «Παρ όλα αυτά, σε λίγες ημέρες θα ξεκινήσουμε τη συγκομιδή περισσότερων ποικιλιών με καλύτερη αντίσταση στο νερό, γεγονός που ελπίζουμε να μας φέρει πάλι στις φυσιολογικές ποσότητες παράγωγης», τόνισε ο ίδιος και συνεχίζει : «Η α- γορά έχει πλημμυρίσει με κακής ποιότητας κεράσια, κυρίως από την Ισπανία και την Γαλλία, όπου οι τιμές έχουν πιάσει πάτο». Κατακόρυφη πτώση 34% σημείωσε πέρυσι η παραγωγή ε- σπεριδοειδών στην Κούβα, ε- νώ η συνολική παραγωγή φρούτων μειώθηκε κατά 14%. Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στις μπανάνες με το ποσοστό να φθάνει το 44%. Παρά τις προσπάθειες της Κούβας να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή και να μειώσει τις εισαγωγές τροφίμων, οι πιο πρόσφατες στατιστικές προδιαγράφουν προβλήματα για την οικονομία της χώρας. Οι γεωργικοί δείκτες παραγωγής, εκτός του ζαχαροκάλαμου, έπεσαν κατά 7,8% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύτηκε από το Εθνικό Γραφείο Στατιστικής και Πληροφοριών (ONE). Fresher 6 / _11_Nea_kosmos.indd 10 5/28/13 8:12 PM

11 Νέα απ όλο τον κόσμο Καλωσορίζουμε τη νέα ποικιλία μύρτιλλου Τον καλό καιρό περιμένει το πεπόνι Η Titan, μια νέα ποικιλία μύρτιλλου, παρουσιάστηκε από το Πανεπιστήμιο Γεωργίας και η ο- ποία μπορεί να παράγει καρπό μεγαλύτερο από δύο έως και τέσσερις φορές σε σύγκριση με τον παραδοσιακό. Σύμφωνα με τον Scott NeSmith, ερευνητή του UGA - Κολέγιο Α- γροτικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών (φωτό), δημιουργό της νέας ποικιλίας, όταν έρχεται η στιγμή να διαλέξουν φρούτα, οι περισσότεροι καταναλωτές πάνε προς τα μεγαλύτερα. Ο κύριος NeSmith δηλώνει με πολλή σιγουριά πως θα αρέσει πολύ αυτό το νέο είδος: «Η κοινή λογική είναι πως το να μαζεύεις μύρτιλλα είναι χρονοβόρο. Ό- χι πια, με την Titan. Άλλωστε το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή τα φυτώρια έχουν δημιουργήσει ήδη λίστες αναμονής δίνει το στίγμα του νέου προϊόντος». Πηγή: www. caes.uga.edu Τις πρώτες αποστολές πεπονιών στην Ευρώπη πραγματοποίησε η Αλμερία. Αν και η καμπάνια ξεκίνησε με καλές τιμές, τώρα εμφανίζει πτωτικές τάσεις. «Ξεκινήσαμε με καθυστερήσεις την προηγούμενη ε- βδομάδα ως αποτέλεσμα των βροχών. Οι τιμές ήταν υψηλές λόγω των μικρών ποσοτήτων και των προσδοκιών που δημιουργήθηκαν από τις καθυστερήσεις. Ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά τώρα, διότι όχι μόνο η αγορά τροφοδοτείται καλύτερα αλλά και η ζήτηση έ- χει μειωθεί λόγω καιρού στην Ευρώπη», εξηγεί ο Rubén Trigo, διευθύνων σύμβουλος της Melones Trigo. «Στην περίπτωση της Ισπανίας, παρά τις καλές θερμοκρασίες, οι καταναλωτές ενδιαφέρονται για χαμηλότερες τιμές, ανεξαρτήτως ποιότητας λόγω της οικονομικής κρίσης», καταλήγει. Πηγή: Freshplaza Επιμέλεια: Μαρία Μαντέλη Fresher 6 / _11_Nea_kosmos.indd 11 5/28/13 8:28 PM

12 Επενδύσεις Ισχυροί επιχειρηματίες με εκατομμύρια ευρώ στο γήπεδο της υδροπονίας Τι φέρνει κεφάλαια στην ντομάτα Ποντάροντας στην ισχυρή ζήτηση από την Ελλάδα και το εξωτερικό, τις μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης της συγκεκριμένης μεθόδου καλλιέργειας στη χώρα μας και, εσχάτως, την εκπεφρασμένη πρόθεση της πολιτείας για αξιοποίηση των πλούσιων αποθεμάτων γεωθερμικής ενέργειας και των τεράστιων εκτάσεων σχολάζουσας αγροτικής γης, επώνυμοι κεφαλαιούχοι διακρίνουν στην υδροπονία το νέο «Ελ Ντοράντο» και δρομολογούν επενδυτικά σχέδια. Δεν είναι τυχαίο ότι πίσω α- πό τις φιλόδοξες επενδύσεις σε θερμοκηπιακές ε- γκαταστάσεις αυτά συχνά βρίσκονται όμιλοι που μέχρι σήμερα ελάχιστη ή καθόλου σχέση είχαν με το πεδίο της αγροτικής παραγωγής και των τροφίμων ή ακόμα και ε- πενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους Άραβες που «βλέπουν» στην υδροπονική μέθοδο καλλιέργειας μια ιδιαίτερα αποτελεσματική λύση στο διαχρονικό πρόβλημα της διατροφικής τους επάρκειας. Από τις μικρές μονάδες στα μεγάλα συγκροτήματα Φυσικά, σε καμία περίπτωση τα θερμοκήπια δεν είναι κάτι που τώρα ανακαλύπτει η ελληνική αγροτική οικονομία. Είναι, όμως, η πρώτη φορά που διαφαίνεται μια σαφής τάση μετάβασης από το «μοντέλο» των μικρών, διάσπαρτων και περιορισμένης δυναμικότητας θερμοκηπίων σε εκείνο των μεγάλων, υπερσύγχρονων και πλήρως καθετοποιημένων μονάδων (αφού σε όλες τις περιπτώσεις οι εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν και εξίσου μεγάλα και πλήρως εκμοντερνισμένα συσκευαστήρια-τυποποιητήρια). Η υποστήριξη δε που απολαμβάνουν οι μονάδες αυτές από τα ισχυρά επιχειρηματικά ονόματα που βρίσκονται από πίσω τους (είτε σε επίπεδο branding, είτε σε επίπεδο δικτύων διανομής και, επομένως, «πλασαρίσματος» στην αγορά) τους ε- ξασφαλίζουν εξ αρχής συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους μι- 12 Fresher 6 / _ependuseis.indd 12 5/28/13 8:26 PM

13 Επενδύσεις Μέχρι πριν από ένα χρόνο, στην ελληνική επικράτεια υπήρχαν μόλις τρεις μεγάλες θερμοκηπιακές μονάδες. Σήμερα στο παιχνίδι της υδροπονίας επί ελληνικού εδάφους μπαίνουν περισσότερα ισχυρά ονόματα του ελληνικού επιχειρείν αλλά και αραβικά funds. κρομεσαίους παραγωγούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι πριν από ένα χρόνο, στην ελληνική επικράτεια υπήρχαν μόλις τρεις μεγάλες θερμοκηπιακές μονάδες: Τα Θερμοκήπια Δράμας (το πρώτο πρότζεκτ του είδους που υλοποιήθηκε το 2006 από τον όμιλο ΙΤΑ), η Agritex του ομίλου Redestos- Ευθυμιάδη στην Ημαθία και η Wonderplant και πάλι στη Δράμα, «παιδί» της σύμπραξης μιας ομάδας επιχειρηματιών από το χώρο των τροφίμων με επικεφαλής τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο (Chipita). Οι νέοι παίχτες Πλέον στο παιχνίδι μπαίνουν ισχυρά ονόματα του ελληνικού επιχειρείν όπως η Πλαστικά Θράκης και η Έλαστρον Χαλυβουργικά Προϊόντα, αραβικά funds που, εκτός από τα προϊόντα, ενδιαφέρονται και για την «αγορά» τεχνογνωσίας προκειμένου να προχωρήσουν σε α- ντίστοιχες επενδύσεις στις χώρες τους. Ζωηρό ενδιαφέρον εκδηλώνεται και από ευρωπαϊκούς ο- μίλους με πρώτους και καλύτερους τους πρωτοπόρους του είδους, Ολλανδούς. Είναι αξιοσημείωτο ότι σε πρόσφατο report της η ολλανδική πρεσβεία στην Αθήνα έγραφε απευθυνόμενη σε συμπατριώτες της ε- πιχειρηματίες- για τις νέες ευκαιρίες που γεννώνται στη χώρα μας στον τομέα της αγροδιατροφής και γενικά και στο πεδίο των υδροπονικών καλλιεργειών ειδικότερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλούνταν η μελέτη των Ολλανδών, στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα στρέμματα θερμοκηπίων εκ των οποίων μόλις 850 στρέμματα είναι γυάλινα. Το 50% αυτών βρίσκονται στην Κρήτη, το 25% στη Πελοπόννησο και τα υ- πόλοιπα διάσπαρτα στην υπόλοιπη Ελλάδα, κυρίως σε Πρέβεζα και Μακεδονία. Οι περισσότερες μονάδες είναι μικρού μεγέθους, με την εξαίρεση τριών μεγάλων μονάδων (τα Θερμοκήπια Δράμας, την Agritex και τη Wonderplant που αναφέραμε). Μαγνήτης η υδροπονία Τι είναι, όμως, αυτό που καθιστά την υδροπονία «μαγνήτη» για εγχώριους και ξένους επενδυτές με γερό πορτοφόλι; Ποια είναι, σύμφωνα με παράγοντες του χώρου, τα βασικά πλεονεκτήματά της σε σχέση με μια «συμβατική» α- γροτική εκμετάλλευση; Δυνατότητα παραγωγής γεωργικών προϊόντων με σταθερά υ- ψηλή ποιότητα ανεξάρτητα από τις κλιματικές συνθήκες. Μεγάλη ευελιξία όσον αφορά την άρδευση, αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέχρι και ανακυκλούμενο νερό. Αυτό ακριβώς μπορεί να χαρακτηρίσει ένα θερμοκήπιο βιώσιμο ακόμα και σε νησί. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ελληνικά Θερμοκήπια Α.Ε. που παράγει στη Σάμο το επιτυχημένο και ιδιαίτερα δημοφιλές στους καταναλωτές Τοmaccini. Υψηλή παραγωγικότητα σε σχέση με τις «συμβατικές» καλλιέργειες η οποία, μάλιστα, έχει πολλά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης. Σε πρόσφατο άρθρο του, άλλωστε, το περιοδικό ΤΙΜΕ παρότρυνε την Ελλάδα και τους λοιπούς Μεσόγειους να διδαχθούν από τους αναμφισβήτητα πρωτοπόρους του είδους- Ολλανδούς, οι οποίοι παράγουν σήμερα 70 κιλά ντομάτας ανά τετραγωνικό μέτρο σε τελευταίας τεχνολογίας θερμοκήπια. Την ίδια στιγμή ένας παραγωγός α- πό τον ευρωπαϊκό Νότο (όπου συγκαταλέγεται, φυσικά, και η Ελλάδα) παράγει, σύμφωνα με το περιοδικό, μόλις 7 κιλά ντομάτας ανά τετραγωνικό μέτρο. Γιάννης Τσατσάκης Fresher 6 / _ependuseis.indd 13 5/28/13 8:26 PM

14 Επενδύσεις Μετά την Ημαθία, η Redestos Ευθυμιάδης επενδύει στην Ξάνθη και το Κιλκίς Η Lucia ήταν μόνο η αρχή Η Redestos- Ευθυμιάδης ήταν από αυτούς που έβαλαν τις βάσεις για τη διαφαινόμενη «υδροπονική επανάσταση». Όπως είναι γνωστό, ο όμιλος λειτουργεί με ε- πιτυχία στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας ένα από τα τρία μεγάλα θερμοκήπια που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη χώρα για την παραγωγή υδροπονικής ντομάτας με συμπαραγωγή ενέργειας και χρήση φυσικού αερίου. Τα προϊόντα που παράγει φέρουν το brand name «Lucia» κι απευθύνονται κυρίως στην εγχώρια αγορά ενώ ένα μικρό μέρος της ετήσιας παραγωγής εξάγεται. Δεν σκοπεύει, όμως, να περιοριστεί σε αυτό. Ο επόμενος σταθμός στα επιχειρηματικά του σχέδια είναι το γεωθερμικό πεδίο της Ξάνθης στον πυρήνα του οποίου το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης φιλοδοξεί να δημιουργήσει την Από τον χάλυβα στις ντομάτες Η Έλαστρον Χαλυβουργικά Προϊόντα ανήκει στην κατηγορία των εταιρειών εκείνων που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν σχέση με το κομμάτι της αγροτικής παραγωγής. Γι αυτό και στο άκουσμα της είδησης ότι ετοιμάζει μια πρότυπη μονάδα για την παραγωγή ντομάτας σε μια έκταση 225 στρεμμάτων σχολάζουσας γης στην Ξάνθη, αξιοποιώντας το πλούσιο γεωθερμικό πεδίο της περιοχής πολλοί αντέδρασαν με έκπληξη. Σύμφωνα με τον οικονομικό διευθυντή της εισηγμένης, όμως, Β. Μάνεση, η πρωτογενής παραγωγή συγκαταλέγεται στους κλάδους που μπορούν να «ανθίσουν» τις ερχόμενες δεκαετίες δημιουργώντας πολύτιμες υπεραξίες. Το έργο θα «τρέξει» η θυγατρική της, Έλαστρον Αγροτική ΑΕΒΕ, και σε πρώτη φάση η επένδυση θα φτάσει τα 2 εκατ. ευρώ ενώ σε πλήρη ανάπτυξη στα 100 στρμ. θερμοκηπιακής κάλυψης το κόστος της εκτιμάται στα 15 εκατ. ευρώ. 14 πρώτη πιλοτική ζώνη θερμοκηπιακών εγκαταστάσεωn. Στόχος του βορειοελλαδίτικου ομίλου είναι η δημιουργία μέσω της θυγατρικής Agritex Eνεργειακή μιας υπερσύγχρονης μονάδας υδροπονίας σε έκταση 200 στρεμμάτων στην περιοχή της Νέας Κεσάνης. Μάλιστα, βρίσκεται πολύ κοντά στο να εξασφαλίσει το γεωθερµικό πεδίο που βρίσκεται στην περιοχή, κάτι που θα συµβεί µόλις ο ΕΟΤ δώσει λύση σε ένα ζήτηµα που σχετίζεται µε την οριοθέτηση παρακείµενων ιαµατικών λουτρών. Ένα πρότζεκτ 20 εκατ. ευρώ Ο Νίκος Ευθυμιάδης, επικεφαλής του Ομίλου Επιχειρήσεων Redestos. Σε πλήρη ανάπτυξη το συγκεκριμένο πρότζεκτ εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 20 εκατ. ευρώ. Ποσό διόλου ευκαταφρόνητο φυσικά και γι αυτό ακριβώς η Redestos-Eυθυμιάδης προχώρησε στην αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή τον οποίο φαίνεται ότι βρήκε στο πρόσωπο της Hasadd Food Company. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε μέγεθος εταιρεία του Κατάρ στον αγροκτηνοτροφικό τομέα με την οποία ο επικεφαλής του ομίλου, Ν. Ευθυμιάδης, είχε την ευκαιρία να αναπτύξει διεξοδικές επαφές κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην αραβική χώρα ως μέλος της επιχειρηματικής αποστολής που συνόδευσε τον Έλληνα πρωθυπουργό. Εφόσον οι δυο πλευρές δώσουν τα χέρια, η συμφωνία θα έχει σημαντικά αμοιβαία οφέλη: Η ελληνική εταιρείθα εξασφαλίσει στρατηγικό επενδυτή για τη συγχρηματοδότηση των επενδυτικών της σχεδίων. Από την πλευρά της η ε- ταιρεία από το Κατάρ θα αποκτήσει, εκτός των άλλων, και πολύτιμη τεχνογνωσία πάνω στις υ- δροπονικές καλλιέργειες. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η αραβική χώρα έχει θέσει ως στόχο να παράγει μέχρι το 2025 τα δικά της τρόφιμα τα οποία αυτή τη στιγμή, είναι υποχρεωμένη -λόγω κλιματικών και εδαφολογικών συνθηκών- να εισάγει σχεδόν εξ ολοκλήρου. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η συνεργασία να επεκταθεί και σε ένα ακόμα πρότζεκτ καθώς στα σχέδια της Redestos-Ευθυμιάδης είναι η δημιουργία ενός επιπλέον θερμοκηπίου με χρήση φυσικού αερίου στην περιοχή του νομού Κιλκίς. Όπως σημειώνει ο κ. Ευθυμιάδης πρόκειται για ένα έργο ο σχεδιασμός του οποίου βρίσκεται σε πολύ πρώιµο στάδιο, ωστόσο θα υ- λοποιηθεί σε περίπτωση που βρεθεί στρατηγικός επενδυτής. Και σε αυτή την περίπτωση το κόστος υπολογίζεται στα 20 εκατ. και αντικείμενο θα είναι η παραγωγή υδροπονικής ντοµάτας. Fresher 6 / _ependuseis.indd 14 5/28/13 8:26 PM

15 Επενδύσεις Στόχος η κορυφή της Ευρώπης Αν κάποιος δικαιούται να ισχυρίζεται ότι «άνοιξε» το δρόμο για τη δημιουργία θερμοκηπιακών συγκροτημάτων-μαμούθ στη χώρα μας, αυτός σίγουρα είναι ο όμιλος ε- ταιρειών ΙΤΑ. Ήταν το 2006 όταν η Θερμοκήπια Δράμας Α.Ε., θυγατρική της ΙΤΑ έκανε το επίσημο ντεμπούτο της με μια εγκατάσταση που εκτεινόταν σε 100 στρμ. γης στο νομό Δράμας. Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη μονάδα υδροπονικής καλλιέργειας που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα και από την πρώτη στιγμή ο προσανατολισμός της ήταν εξαγωγικός. Σήμερα η μονάδα που κόστισε συνολικά πάνω από 19 εκατ. ευρώ παράγει περισσότερους από τόνους χρωματιστών πιπεριών, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων εξάγεται στη Μεγ. Βρετανία. Η επιτυχία των Θερμοκηπίων Δράμας φαίνεται ότι «γλύκανε» την ΙΤΑ η οποία βάζει τώρα πλώρη για ένα ακόμα πιο φιλόδοξο πρότζεκτ το οποίο θα υλοποιηθεί στο νομό Φθιώτιδας αξιοποιώντας τον γεωθερμικό πλούτο. Ο όμιλος εξασφάλισε την παραχώρηση 500 στρεμμάτων ιδιοκτησίας του δήμου και έχει ήδη υπογράψει συμβόλαιο για τα πρώτα 200 στρμ. Οι διαδικασίες αδειοδότησης και εκπόνησης των μελετών βρίσκονται σε εξέλιξη και, όπως αποκαλύπτει ο ε- πικεφαλής της ΙΤΑ, Αντώνης Γερασίμου, στη συνέντευξη που ακολουθεί, όταν το έργο ο- λοκληρωθεί θα καταλαμβάνει 400 στρμ. και θα είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης. το μεγαλυτερο θερμοκηπιο τησ ευρωπησ ετοιμάζεται στη φθιωτιδα Επενδυτικό σχέδιο, ύψους 50 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του μεγαλύτερου θερμοκηπίου στην Ευρώπη θα υλοποιήσει, σε δύο φάσεις, στη Λαμία ο όμιλος ΙΤΑ, όπως επισημαίνει ο επικεφαλής του ομίλου, Αντώνης Γερασίμου. Στόχος η αύξηση της παραγωγής ντομάτας, καθώς οι εισαγωγές ξεπερνούν τους τόνους ετησίως. Για την παραγωγή θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της υδροπονίας προσφέροντας ε- λεγχόμενη ποιότητα και ποσότητα αλλά και συνεχή ροή όλο το χρόνο. Πρόσφατα σας παραχωρήθηκε μεγάλη έ- κταση στο Δήμο Λαμίας. Ποιο είναι το ε- πενδυτικό σχέδιο, που θα υλοποιηθεί; Στην έκταση αυτή θα κατασκευαστεί θερμοκηπιακή μονάδα παραγωγής κηπευτικών με την αξιοποίηση του φυσικού αερίου και του γεωθερμικού πεδίου της περιοχής. Η επένδυση αυτή θα γίνει σε 2 φάσεις και στην πρώτη θα γίνει ένα θερμοκήπιο 200 στρμ. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο στην Ελλάδα, και δεν ξέρω στα Βαλκάνια. Σε δεύτερη φάση θα προστεθούν άλλα 200, οπότε όταν γίνουν 400 στρμ. θα είναι ίσως το μεγαλύτερο της Ευρώπης. Για την επένδυση αυτή η ΙΤΑ θα συνεργαστεί με μεγάλους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους. Τι προϊόντα θα παράγονται; Το θερμοκήπιο θα είναι συμπαραγωγικό, δηλαδή θα παράγει 2 προϊόντα. Το ένα προϊόν θα είναι ο ηλεκτρισμός με την καύση του φυσικού αερίου. Σ αυτόν τον τομέα έχουμε εμπειρία καθώς ήδη λειτουργούμε ένα θερμοκήπιο 100 στρ. Εκτός από τον ηλεκτρισμό θα παράγει και ντομάτες με τη μέθοδο της υδροπονίας. Εισάγουμε 500 χιλ. τόνους ντομάτα το χρόνο α- πό Ολλανδία, Βέλγιο, ΠΓΔΜ, Τουρκία, Βουλγαρία κλπ. Επομένως έχει μεγάλο περιθώριο η ε- σωτερική αγορά αλλά βέβαια υπάρχει και η α- γορά του εξωτερικού. Το γεωθερμικό πεδίο της περιοχής τι ρόλο θα έχει στην επένδυση; Η γεωθερμία θα έχει τον εξής ρόλο. Επειδή υ- πάρχει η περίπτωση να μην έχεις φυσικό αέριο Ο επικεφαλής της ΙΤΑ, Αντώνης Γερασίμου, ανοίγει τα επενδυτικά χαρτιά του. κάποια στιγμή, θα είναι συμπληρωματική πηγή ενέργειας για να μη μείνει το θερμοκήπιο χωρίς θέρμανση και καταστραφεί η παραγωγή, ιδιαίτερα το χειμώνα. Επομένως θα έχει και μία σύνδεση με κάποια γεωθερμική πηγή την οποία θα την έχουμε αναπτύξει με αντλίες. Θα έχει δηλαδή εναλλακτική λειτουργία σε περίπτωση που κάτι συμβεί με το αέριο, από τη γεωθερμία. Πότε βλέπετε να πραγματοποιείται η επένδυση και ποιο θα είναι το κόστος; Το μόνο σίγουρο είναι ότι υπογράψαμε το πρώτο συμβόλαιο,με το οποίο μας παραχωρήθηκαν τα πρώτα 200 στρ. Εμείς θα ξεκινήσουμε αμέσως τις διαδικασίες αδειοδότησης και θα προχωρήσουμε τις μελέτες. Η διαδικασία αυτή θα διαρκέσει περίπου 1 χρόνο διότι χρειάζεται και η άδεια εγκατάστασης. Το κόστος του θερμοκηπίου υπολογίζεται περίπου στα 50 εκατ. ευρώ και το σημαντικό είναι ότι σύμφωνα με το συμβόλαιό μας θα χρησιμοποιηθούν για τα πάντα άνθρωποι ντόπιοι από την περιοχή. Fresher 6 / _ependuseis.indd 15 5/28/13 9:08 PM

16 Επενδύσεις Τη Wonderplant έκτισε μια ομάδα καταξιωμένων στα τρόφιμα επιχειρηματιών Το θερμοκήπιο-θαύμα στη Δράμα Το 2011 μια ομάδα καταξιωμένων επιχειρηματιών με διαδρομή χρόνων στον τομέα των τροφίμων ένωσαν τις δυνάμεις τους για τη δημιουργία στην Πετρούσα Δράμας της μεγαλύτερης ως σήμερα υδροπονικής μονάδας στην Ελλάδα. Το «Θερμοκήπιο-θαύμα» (Wonderplant) είναι το επιστέγασμα της σύμπραξης των Θέμη Μακρή, Σπύρου Θεοδωρόπουλου (Chipita), Σταύρου Νένδου (Select Αρτοσκευάσματα), Α- χιλλέα Φώλια (Goody s), Μιχάλη Α- ραμπατζή (Ελληνική Ζύμη). Το συγκρότημα καλύπτει τ.μ. στεγασμένου χώρου με τα τ.μ. να αποτελούν την καθαρή καλλιεργήσιμη έκταση σε οικόπεδο 400 στρμ.. Διαθέτει ιδιόκτητο τυποποιητήριο και συσκευαστήριο καθώς επίσης και συστήματα ψύξης και interplanting (δύο υ- ποστρώματα στο θερμοκήπιο), με τα οποία μπορεί να παράγει προϊόντα 12 μήνες το χρόνο. Στο οικόπεδο περιλαμβάνονται ακόμα δύο τεχνητές λίμνες έκτασης τ.μ. οι οποίες συγκεντρώνουν το βρόχινο νερό αξιοποιώντας το στην υδροπονική καλλιέργεια. Το κόστος της επένδυσης που α- ξιοποιεί προηγμένη ολλανδική τεχνογνωσία άγγιξε τα 25 εκατ. ευρώ και εντάχθηκε στον Αναπτυξιακό με ποσοστό επιδότησης 40%. Η αρχική παραγωγική δυναμικότητα είναι τόνοι ντομάτας σε ετήσια βάση, αριθμός που θα αυξηθεί Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος της Chipita, εκ των συνιδιοκτητών της Wonderplant. στο άμεσο μέλλον. Σε πρώτη φάση, στόχος είναι να καλύψει ένα κομμάτι από την εγχώρια ζήτηση ντομάτας που εκτιμάται στους τόνους ετησίως από τους οποίους τόνοι αφορούν εγχώρια παραγωγή και οι υπόλοιποι προέρχονται από το εξωτερικό, με κύριες χώρες εισαγωγής το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Πολωνία και την Τουρκία. Ωστόσο, οι επιχειρηματίες διαβεβαιώνουν ότι το portfolio θα διευρυνθεί σύντομα ώστε να συμπεριλάβει κι άλλα προϊόντα (π.χ. πιπεριές) για τα οποία υπάρχει ζήτηση στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Να σημειωθεί ότι η εταιρεία πριν από λίγους μήνες διοχέτευσε στην αγορά την πρώτη «φουρνιά» ντομάτας, μέσω αλυσίδων λιανικής, με τις ο- ποίες συνεργάζεται (ΑΒ Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης, Βερόπουλος, Μασούτης, Metro και MyMarket). Στο κόλπο και η Μεσσηνία Μια από τις πιο «φρέσκες» επενδύσεις στο χώρο είναι της εταιρείας ΑΓΑΝ στη Μεσσηνία η ο- ποία, σύμφωνα με πληροφορίες, ανήκει σε επιχειρηματία που προέρχεται από τον εφοπλιστικό κλάδο. Η θερμοκηπιακή μονάδα στη Μεσσηνία που ο- λοκληρώθηκε πριν α- πό ένα μόλις χρόνο στη Μεσσηνία κόστισε περίπου 2 εκατ. ευρώ, εκτείνεται σε 21 στρέματα και θα παράγει ντομάτα. Πλαστικά και ντομάτες από τη Θράκη Η Πλαστικά Θράκης δεν είναι ακριβώς «χθεσινή» στον αγροτικό τομέα καθώς παράγει εδώ και χρόνια βοηθητικά υλικά για τις καλλιέργειες. Όμως, η ε- πένδυση στην υδροπονία για την παραγωγή ντομάτας συνιστά ένα πραγματικό νέο κεφάλαιο στις δραστηριότητές της. Ο όμιλος ήταν από τους πρώτους που συμμετείχαν στους διαγωνισμούς για την παραχώρηση σχολάζουσας γης σε γεωθερμικό πεδίο στο νομό Ξάνθης. Η επένδυση που δρομολογεί μέσω της θυγατρικής της, Θερμοκήπια Θράκης Α.Ε. στο γεωθερμικό πεδίο του Ερασμίου - Μαγγάνων θα εξελιχθεί σε δύο φάσεις: Στο πρώτο στάδιο θα δημιουργηθεί ένα θερμοκήπιο έκτασης 20 στρεμμάτων με αξιοποίηση των δύο, ή- δη, υφιστάμενων γεωτρήσεων, καθώς και την κατασκευή δύο νέων για την επανεισαγωγή του νερού και την ενίσχυση των ταμιευτήρων. Σε μια δεκαετία και εφόσον πληρωθούν μια σειρά από όρους και προϋποθέσεις, η θερμοκηπιακή ε- γκατάσταση θα φθάσει στα 100 στρέμματα. Το συνολικό κόστος της επένδυσης, αναμένεται να ανέλθει στα περίπου 8,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα σχεδόν 2 εκατ. ευρώ, θα είναι η δαπάνη για την πρώτη φάση των 20 στρέμματα. 16 Fresher 6 / _ependuseis.indd 16 5/28/13 8:26 PM

17 Επενδύσεις Fresher 6 / _ependuseis.indd 17 5/28/13 8:26 PM

18 Βινιετα Το διαδίκτυο αλλάζει τα δεδομένα στις εξαγωγές λαχανικών Με νέους παίχτες το εμπόριο κηπευτικών Πόντους στις αγορές του εξωτερικού κερδίζουν τα τελευταία χρόνια τα ελληνικά κηπευτικά και λαχανικά, παρά τα σημαντικά εμπόδια που έχουν να ξεπεράσουν και τα οποία έχουν να κάνουν με το αυξημένο κόστος της ενέργειας, το µικρό µέγεθος των εξαγωγικών επιχειρήσεων και τη διακίνηση μεγάλων ποσοτήτων προϊόντων χωρίς τυποποίηση. Το 2011 οι εξαγωγές λαχανικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης άγγιξαν τα 2,1 δισ. ευρώ, έχοντας υπερδιπλασιαστεί από το Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υ- πηρεσία, το 2011 η χώρα μας εξήγαγε 46,548 εκατ. κιλά κηπευτικών από 40,099 εκατ. κιλά ένα χρόνο πριν. Άνοδος που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις βελτιωμένες Η αξία των εξαγόμενων από την Ελλάδα λαχανικών είναι 237,9 εκατ. ευρώ. 18 επιδόσεις που κατάφεραν να εμφανίσουν οι ντομάτες (αύξηση 98%) κατά πρώτο λόγο και οι πιπεριές (+10%) κατά δεύτερο. Εξάλλου, σύμφωνα με έρευνα του καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου, Ιωάννη Χαλικιά, που έγινε για λογαριασμό του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, στα λαχανικά η Ελλάδα είναι ο πρώτος προμηθευτής της Αυστραλίας και οι εξαγωγές μας αντιστοιχούν στο 19,9% των εισαγωγών τους. Στην Ιταλία, στις ΗΠΑ και στην Αγγλία είμαστε τρίτοι προμηθευτές με τα προϊόντα μας να αντιπροσωπεύουν το 19,8%, το 11,2% και το 8,5% των εισαγωγών τους, αντίστοιχα. Η αξία των εξαγόμενων λαχανικών είναι 237,9 εκατ. ευρώ. Οι ελληνικές ντομάτες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στη Φιλανδία, όπου η χώρα μας είναι ο δεύτερος προμηθευτής με μερίδιο 20,1% στις εισαγωγές, ενώ ζήτηση υπάρχει και από την Μεγάλη Βρεατανία όπου με 13,2% η Ελλάδα καταλαμβάνει την τέταρτη θέση καθώς επίσης και από την Ολλανδία, όπου με 10,1% είμαστε οι τρίτοι προμηθευτές της χώρας. Το εμπορικό ισοζύγιο της Ε.Ε. Την ίδια στιγμή, στην Ε.Ε. στον κλάδο των ο- πωροκηπευτικών παρατηρείται επιδείνωση του ήδη υπάρχοντος ελλείμματος, το οποίο το 2011 άγγιξε τα 9,8 δισ. ευρώ, όμως κυρίως προκαλείται από τα φρούτα. Με μία πιο αναλυτική ματιά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, από το 1999 ως το 2011, οι ευρωπαϊκές εξαγωγές οπωροκηπευτικών και ξηρών καρπών έχουν σημειώσει αύξηση 160%, αγγίζοντας τα 8,5 δισ. Στο ίδιο διάστημα, και οι εισαγωγές σημείωσαν αύξηση. Σε απόλυτους αριθμούς, οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 8,4 δισ. ευρώ ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,2 δισ. ευρώ. Συνεπώς, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν με μέσο ρυθμό 8,2%, δηλαδή διπλάσιο από το ρυθμό αύξησης των εισαγωγών, το χάσμα διευρύνθηκε από τα 8,7 δισ. ευρώ το 1999 στα 11,9 δισ. ευρώ το Στην ανάλυσή της, η Επιτροπή χωρίζει τον κλάδο των οπωροκηπευτικών σε πέντε κατηγορίες: τροπικά φρούτα, νωπά φρούτα Fresher 6 / _Stoixeia_agoras_new.indd 18 5/28/13 8:16 PM

19 Αγορά Σχεδόν το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών εξαγωγών νωπών λαχανικών καταλαμβάνει η πατάτα, ενώ ακολουθούν οι ντομάτες και τα κρεμμύδια. Η Ε.Ε αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά οπωροκηπευτικών στον κόσµο, ενώ είναι και ο µεγαλύτερος εισαγωγέας. (πλην των τροπικών), ξηροί καρποί κατεργασμένα φρούτα, νωπά λαχανικά, πατάτες και κατεργασμένα λαχανικά. Όσον αφορά τα νωπά λαχανικά, οι εισαγωγές τους κορυφώθηκαν το 2007, αγγίζοντας τα 2,2 δισ. ευρώ -κυρίως πιπεριές και ντομάτες. Έκτοτε, οι εισαγωγές παρέμειναν σε επίπεδα του 2007, όμως υ- περσκελίστηκαν από τις εξαγωγές, κυρίως πατάτας, ντομάτας, κρεμμυδιού και πιπεριάς. «Βασίλισσα» η πατάτα Σχεδόν το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών εξαγωγών νωπών λαχανικών καταλαμβάνει η πατάτα. Το 2011 οι εξαγωγές λαχανικών άγγιξαν τα 2,1 δισ. ευρώ, έχοντας υπερδιπλασιαστεί από το Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώνονται στις πατάτες, τις ντομάτες, τα κρεμμύδια και τις γλυκές πιπεριές. Οι εξαγωγές πατάτας τριπλασιάστηκαν στα 700 εκατ. ευρώ από το 1999 ως το 2010, οι εξαγωγές ντομάτας διπλασιάστηκαν στα 241 εκατ. ευρώ, το κρεμμύδι κι αυτό τριπλασίασε τις εξαγωγές του στα 197 εκατ. ευρώ και η πιπεριά τις διπλασίασε στα 235 εκατ. ευρώ. Τα μανιτάρια (Agaricus), το κουνουπίδι, το λάχανο, το μαρούλι, το καρότο και η μελιτζάνα αύξησαν επίσης τις εξαγωγές τους. Οι εισαγωγές, έχουν αυξηθεί κατά 40% από το 1999, αγγίζοντας τα 2 δισ. ευρώ το Τρία προϊόντα, ντομάτες, φασόλια και πιπεριές, καταλαμβάνουν τα δύο τρίτα των εισαγωγών. Οι εισαγωγές ντομάτας έχουν διπλασιαστεί σε όγκο και α- ξία, φτάνοντας τα 349 εκατομμύρια το Οι εισαγωγές φασολιών έ- χουν τετραπλασιαστεί αγγίζοντας τα 345 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές πιπεριάς εξαπλασιάστηκαν, αγγίζοντας τα 274 εκατ. ευρώ. Το σπαράγγι τριπλασίασε τις εξαγωγές του στα 126 εκατ. ευρώ, το αγγουράκι τις τριπλασίασε στα 19 εκατ. ευρώ ενώ και το σκόρδο τις τριπλασίασε, αγγίζοντας τα 131 εκατ. ευρώ. Ο μεγαλύτερος εισαγωγέας Η Ε.Ε. αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά οπωροκηπευτικών στον κόσµο (µεγαλύτερος εισαγωγέας), ενώ ε- πικρατεί έντονος ανταγωνισµός των κοινοτικών προϊόντων µε τις εισαγωγές από Tρίτες χώρες. Η οργάνωση της αγοράς των οπωροκηπευτικών και η οµαλοποίηση των λειτουργιών του εµπορίου του τοµέα, στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, πραγµατοποιείται µέσω των Οργανώσεων Παραγωγών. Ο υψηλότερος βαθµός οργάνωσης των Ομάδων Παραγωγών τοµέα παρατηρείται στο Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες (περίπου 80%) και ο χαµηλότερος στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα (αντιστοίχως 5% και 13%). Στις χώρες υψηλής παραγωγής οπωροκηπευτικών, όπως είναι η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία, ο βαθµός οργάνωσης ανέρχεται σε ποσοστά από 40% µέχρι 50%. Όπως αναφέρθηκε, µόλις το 13% της ελληνικής παραγωγής οπωροκηπευτικών, που διατίθεται στην αγορά, είναι µέσω των 113 ΟΠ του τοµέα, αποτελούµενες κατά βάση από παραγωγούς, κατόχους µικρών οικογενειακών εκµεταλλεύσεων. Από μελέτη της Κομισιόν (στοιχεία του έτους 2011) Fresher 6 / _Stoixeia_agoras_new.indd 19 5/28/13 9:52 PM

20 Συνέντευξη Πρώτα οι τοπικές ανάγκες της κάθε αγοράς καθορίζουν τις νέες ποικιλίες Σπόρος ολλανδικής τεχνογνωσίας Τις συμβουλές ενός σύγχρονου Ολλανδού, γκουρού των νέων ποικιλιών, θα πρέπει να ακολουθήσουν οι Έλληνες παραγωγοί, όπως είχαν κάνει το 1956 με τον Paul Kuijpers, που είχε συμβουλέψει τους αγρότες της Ιεράπετρας να καλλιεργήσουν σε θερμοκήπια. Αυτή τη φορά, ο Anton Van Doornmalen, συνιδιοκτήτης της εταιρείας Rijk Zwaan, δίνει τη δική του «γραμμή» για τη βελτίωση της εμπορευσιμότητας των ελληνικών κηπευτικών. Συγκεκριμένα, ο κ. Van Doornmalen συνιστά μεγαλύτερη προσοχή στην καταπολέμηση των εχθρών των καλλιεργειών, ενώ δηλώνει έτοιμος, εκπροσωπώντας την παγκόσμια βιομηχανία σπόρων, να ανταποκριθεί στις τοπικές και ευρύτερες ανάγκες για νέα προϊόντα, όπως τα θέλει ο καταναλωτής και ο αγρότης. Βέβαια, στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο «Fresher» κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Συνεδρίου Σπόρων, 20 παραδέχεται ότι οι Έλληνες αγρότες έχουν προχωρήσει αρκετά. Ποιες είναι οι νέες τάσεις στα κηπευτικά και τη λαχανοκομία στην Ευρώπη; Ειδικά για τα κηπευτικά, θα δούμε ότι ό- λο και περισσότερο ζητούνται «εύκολα στη χρήση» προϊόντα, βολικά στο χειρισμό τους από τη νοικοκυρά. Ο καταναλωτής θέλει να ετοιμάζει το γεύμα του με τον πιο εύκολο και πιο γρήγορο τρόπο. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η τάση αυτή αυξάνεται τόσο από την πλευρά των παραγωγών όσο και από τις εταιρείες που δημιουργούν νέες ποικιλίες και υβρίδια. Ταυτόχρονα, στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το λιανεμπόριο. Δηλαδή η αγορά ζητά μικρότερες συσκευασίες ή μικρότερα μεγέθη λαχανικών, που είναι και πιο εύκολα στη μεταφορά και τη χρήση; Fresher 6 / _synenteuxi.indd 20 5/28/13 9:05 PM

21 Συνέντευξη Τη συνέντευξη παραχώρησε στο «Fresher» ο κ. Van Doornmalen στα πλαίσια του Παγκοσμίου Συνεδρίου Σπόρων, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα από τις 25 έως τις 30 Μαΐου. Στις 28 Μαΐου συνεδρίασε η Επιτροπή Λαχανικών της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σπόρων (ISF), με ενδιαφέρουσες ενημερώσεις για τους συμμετέχοντες. Εξαρτάται από το είδος της καλλιέργειας. Στον τομέα των κηπευτικών έχουμε πολλές διαφορετικές καλλιέργειες. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, ένα μαρούλι, που ανέπτυξε η εταιρεία μας και το οποίο αποτελείται από φύλλα ίδιου μεγέθους. Σχηματίζουν μία ομοιόμορφη ροζέτα και μόλις αφαιρέσεις την καρδιά έχεις αμέσως 150 ιδίου μεγέθους φύλλα, νόστιμα, τραγανά και ευκολοσυντήρητα. Μπορούν να προετοιμαστούν πολύ πιο εύκολα, να συσκευαστούν σε μία μικρή σακούλα και να χρησιμοποιηθούν στην κουζίνα. Μιλάμε για λιγότερα σκουπίδια και λιγότερο χρόνο στην κουζίνα, που είναι κέρδος και για το περιβάλλον και τον καταναλωτή. Μία άλλη τάση είναι ότι ο κόσμος συνεχώς δίνει μεγαλύτερη προσοχή στην εμφάνιση και στη γεύση των λαχανικών. Το προϊόν πρέπει να φαίνεται καλό, αλλά και να είναι γευστικό. Μπορεί να είναι κάτι λογικό και αυτονόητο, αλλά είναι κι αυτό μία τάση σταθερά διαμορφωμένη τα τελευταία χρόνια. Εάν ένας Ολλανδός ερχόταν στη σύγχρονη Ελλάδα, όπως έκανε ο Paul Kuijpers στην Ιεράπετρα και κυριολεκτικά έδωσε πνοή με τα θερμοκήπια στην Κρήτη, τι θα συμβούλευε τους παραγωγούς κηπευτικών; Πρώτα απ όλα πιστεύω ότι και στην Ελλάδα έχετε πολύ καλές καλλιέργειες. Τα κηπευτικά και τα φρούτα υπό κάλυψη είναι πολύ καλής ποιότητας. Αυτό που θα μπορούσα να πω για το μέλλον είναι ότι θα μπορούσατε να βελτιώσετε τις συνθήκες της καλλιέργειας υπό κάλυψη, ώστε να μειώσετε τη χρήση των εντομοκτόνων. Να δείτε τι περισσότερο μπορείτε να κάνετε από άποψη βιολογικής καταπολέμησης των εχθρών των καλλιεργειών. Στόχος πρέπει να είναι η καλή εμφάνιση και γεύση του προϊόντος, όπως προείπα, αλλά επίσης να έχει καλλιεργηθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε να παρουσιαστεί στους καταναλωτές ως ένα πολύ ασφαλές προϊόν. Αν βελτιώσετε αυτό το κομμάτι της καλλιέργειας, τότε θα ανοίξουν, κατά τη γνώμη μου, πολύ περισσότερες προοπτικές εξαγωγής κηπευτικών σε άλλες χώρες. Αυτό ισχύει και για άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου; Αυτό είναι που ζητάνε τα σούπερ-μάρκετ και στο οποίο επικεντρώνονται. Δεν αποδέχονται πλέον άλλη προσέγγιση στα πράγματα. Αν θέλει ένας παραγωγός να προχωρήσει, πρέπει να προσαρμοστεί. Αυτό που βλέπω στην Ισπανία, όπου δραστηριοποιούμαστε επίσης, είναι ότι γίνεται ήδη προσπάθεια και, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, μπορείτε να το πετύχετε και στην Ελλάδα. Πόσο βοηθάνε οι νέοι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υπολειμματικότητα σε γεωργικά φάρμακα; Μα ήδη οι κανονισμοί εφαρμόζονται και έ- χουν ξεπεραστεί από τις απαιτήσεις των σούπερ-μάρκετ. Έτσι, το ερώτημα δεν είναι πόσο αυστηροί είναι οι κανονισμοί στην Fresher 6 / _synenteuxi.indd 21 5/28/13 9:05 PM

22 Συνέντευξη Ένα χαλαρό διάλειμμα κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής της ISF. «Σκεφτόμαστε παγκόσμια και δρούμε τοπικά», λέει στον δημοσιογράφο, Πέτρο Αλεξανδρή (δεξιά), ο κ. Van Doornmalen. Ε.Ε., αλλά ποια είναι η ζήτηση των σούπερμάρκετ, τι περιμένουν από σένα ως αγρότη. Ποια είναι η εκτίμησή σας για την πορεία των καλλιεργούμενων εκτάσεων με κηπευτικά τα επόμενα χρόνια; Στην Ευρώπη θα έλεγα ότι είναι μάλλον σταθερές. Κάποιες καλλιέργειες αυξάνονται σε έκταση και κάποιες μειώνονται. Σε γενικές γραμμές, όμως επικρατεί σταθερότητα, σε δυτική και ανατολική Ευρώπη. Παγκοσμίως, υπάρχει μία αύξηση στη ζήτηση υψηλής ποιότητας ποικιλιών κηπευτικών, διότι στη Νότια Αμερική, την Ασία και σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της πρώην Σοβιετικής Έ- νωσης, παρατηρούμε συνεχή αύξηση του πληθυσμού της λεγόμενης μεσαίας τάξης. Αυτοί οι καταναλωτές ζητούν υψηλής ποιότητας φρέσκα κηπευτικά, με αποτέλεσμα να έχουμε αύξηση και των καλλιεργούμενων εκτάσεων σε αυτές τις χώρες. Στην Ευρώπη και στη στασιμότητα που επικρατεί, έχει παίξει ρόλο και το ε- μπορικό άνοιγμα της Ε.Ε. με εισαγωγές από Τρίτες Χώρες όπως το Μαρόκο; Φυσικά, έχει γίνει μία μετακίνηση της παραγωγής από την Ισπανία στο Μαρόκο, αλλά αν το δείτε στην ευρύτερη περιοχή επιρροής της Ευρώπης, που συμπεριλαμβάνει όλες τις μεσογειακές χώρες, τότε οπωσδήποτε υπάρχουν μετακινήσεις, αλλά οι εκτάσεις παραμένουν σταθερές. Για παράδειγμα, χώρες όπως η Τουρκία έχουν στραφεί στην εξαγωγή κηπευτικών προς τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή και όχι την Ευρώπη. 22 Ποιες είναι οι εξελίξεις στην ανάπτυξη της βιομηχανίας σπόρων κηπευτικών; Αναπτύσσεται παράλληλα με την καταναλωτική ζήτηση και προτείνει ταυτόχρονα νέα προϊόντα στους καλλιεργητές; Κατ αρχάς δημιουργούμε νέες ποικιλίες που τις ζητά η αγορά. Είμαστε σε συνεχή ε- παφή με τους καλλιεργητές, τους εμπόρους, τα σούπερ-μάρκετ και τους καταναλωτές. Συλλέγουμε όλες τις πληροφορίες και προσπαθούμε μέσα από την ανάπτυξη των νέων ποικιλιών να ενσωματώσουμε όλα αυτά τα καινούρια στοιχεία. Οπότε τις περισσότερες φορές δεν δημιουργούμε κάτι επειδή εμείς το θεωρούμε καλό, αλλά επειδή το ζητάει η αγορά. Δημιουργούμε, λοιπόν, πιο ανθεκτικές ποικιλίες, οπότε χρειαζόμαστε λιγότερη φυτοπροστασία, υψηλότερες αποδόσεις, καλύτερη ποιότητα, πιο εύκολη χρήση και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο ράφι και την αποθήκη. Στον τομέα των λαχανικών υπάρχει μεγάλη βιοποικιλότητα. Μέσα από νέες επιστημονικές τεχνικές μαθαίνουμε περισσότερα για το DNA και πώς λειτουργεί το γενετικό υλικό των φυτών. Έτσι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όλες αυτές τις νέες πληροφορίες για να βελτιώσουμε τις νέες ποικιλίες. Πιστεύω ότι εξαιτίας της μεγάλης βιοποικιλότητας και των νέων πληροφοριών που προκύπτουν από τις νέες τεχνολογίες είμαστε σε θέση να προσθέσουμε επιπλέον αξία στις νέες ποικιλίες. Είμαι βέβαιος. Ασχολείστε πιο πολύ με τις τοπικές α- νάγκες μίας αγοράς, λόγω και της φύσης των λαχανικών; Σκεφτόμαστε παγκόσμια και δρούμε τοπικά. Επειδή είμαστε παγκόσμια εταιρεία, που δραστηριοποιείται σε όλο τον κόσμο, αλλά αν δούμε ότι χρειάζεται να δημιουργήσουμε μία ποικιλία για μία ολόκληρη περιοχή παρόμοια με τις συνθήκες της Ελλάδας, θα συλλέξουμε υλικό και θα το αναπτύξουμε μέσα σε αυτή την κλιματολογική περιοχή. Μόνο έτσι μπορείς να δημιουργήσεις τις κατάλληλες ποικιλίες για κάθε α- γορά. Έχουμε φυσικά στη διάθεσή μας ό- λες τις πληροφορίες και την τεχνολογία που χρησιμοποιούμε διεθνώς, αλλά για να επιλέξουμε μία συγκεκριμένη ποικιλία, σκεφτόμαστε τοπικά. Αυτή είναι και η «φύση» του τομέα των λαχανικών. αντον van doornmalen Βιογραφικό Ο Ολλανδός Anton Van Doornmalen είναι μέτοχος της εταιρείας παραγωγής σπόρων Rijk Zwaan, που ε- δρεύει στο De Lier της νότιας Ολλανδίας. Αποσύρθηκε από το μάνατζμεντ της εταιρείας το 2009, όταν τον αντικατέστησε ο μέχρι τότε βοηθός του στη θέση του γενικού διευθυντή, και έ- κτοτε εκπροσωπεί τη Rijk Zwaan στις διεθνείς οργανώσεις Plantum, ESA and ISF. Επίσης, είναι πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου της εταιρείας. Στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Σπόρων (ISF) είναι πρόεδρος της Επιτροπής για τα Λαχανικά και Καλλωπιστικά Φυτά. Fresher 6 / _synenteuxi.indd 22 5/28/13 9:05 PM