ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ. Η άνοδος και η πτώση του Τάιγκερ Γουντς. sd Σάββατο 6 - Κυριακή 7 Μαρτίου 2010 ΑΣΟΣΙΕΪTΕΝT ΠΡΕΣ

Transcript

1 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ sd Σάββατο 6 - Κυριακή 7 Μαρτίου 2010 Η άνοδος και η πτώση του Τάιγκερ Γουντς ΑΣΟΣΙΕΪTΕΝT ΠΡΕΣ

2 2 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Η άνοδος και η πτώση του Τάιγκερ Γουντς Oταν ο Τάιγκερ Γουντς έπεσε τελικά από το θρόνο του - το ατύχημα με το αυτοκίνητο, η οργισμένη γυναίκα του, οι ιστορίες των πικάντικων εξωσυζυγικών σχέσεών του, η σύνδεσή του με έναν αμφιλεγόμενο αθλίατρο- ήταν μία από τις πιο εντυπωσιακές πτώσεις δημοτικότητας προσώπου μη σχετιζόμενου με την πολιτική. Δεδομένης της τέλειας εικόνας με την οποία κάλυπτε τη ζωή του ο Γουντς και των προβλημάτων που φάνηκε να ξεπροβάλλουν από ένα τυχαίο περιστατικό, οι αποκαλύψεις ήταν αναπόφευκτες και είχαν τεράστιο κόστος για τον μεγάλο γκόλφερ. Ηταν ένα πρωινό της 27ης Νοεμβρίου όταν ο Τάιγκερ Γουντς μπήκε στην «Cadillac Escalade» του μαζί με ένα μπαστούνι γκολφ που κουβαλούσε η γυναίκα του -εμφανώς θυμωμένη-, οδήγησε το αυτοκίνητο έκπληξη. Ο Μπέκαμ είχε απλά το στιλ κάποιου που γεννήθηκε για να «τσιλιμπουρδίζει». Το ίδιο και ο Αλεξ Ροντρίγκεζ, το ίδιο και ο Κόμπε Μπράιαντ, το ίδιο και ο Μπιλ Κλίντον ή ο Τζον Εντουαρντς. Οχι όμως ο Τάιγκερ Γουντς. Στην εποχή που είναι δύσκολο να κρύψει κανείς την προσωπική του ζωή, ήταν πάντα ο βιονικός άντρας ως προς την προσωπικότητά του, με μεγάλο αυτοέλεγχο, με το λαμπερό χαμόγελό του είτε σε περίπτωση νίκης είτε σε περίπτωση ήττας. Ακόμη και οι επαγγελματίες συναθλητές του και όσοι κινούνται στο χώρο του αθλήματος, δεν τον γνώριζαν καλά, γιατί και ο ίδιος δεν ήθελε να τον γνωρίζουν. Στην περίπτωση του Γουντς, τα πάντα είχαν κατασκευαστεί για να φτιάξουν έναν κύριο τίποτα, χωρίς εσωτερικό κόσμο, χωρίς αντιφάσεις και μη απειλητικό. Η χιονοστιβάδα αποκαλύψεων κατεδάφισε εν ριπή οφθαλμού την εικόνα του σούπερσταρ, σημείωνοντας τη μεγαλύτερη πτώση δημοφιλίας μη πολιτικού προσώπου στην ιστορία των δημοσκοπήσεων. Γνήσια Γεύση από Ελλάδα Παράδοση, σύγχρονες τεχνικές επεξεργασίας, ανώτερη ποιότητα Krinos Foods, LLC., Northern Blvd. LIC, NY Από το 1915 για τον Ελληνισμό ΤΟΤΕ και ΤΩΡΑ Εγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση (718) , ext Fax: (718) στο subscriptions@ekirikas.com μέχρι ένα σημείο και μετά από έναν έντονο διαπληκτισμό χτύπησε σε έναν πυροσβεστικό κρουνό. Τότε δεκάδες εκατομμύρια από εμάς που τον θαυμάζαμε συνειδητοποιήσαμε κάτι: Hταν η πρώτη φορά που τον είδαμε να κάνει κάτι ανθρώπινο. Η ιστορία του Τάιγκερ είχε πολύ σεξ και μάλιστα όλων των ειδών: Τρίο με δύο γυναίκες και ελαφρύ σαδομαζοχισμό, 60,000 δολάρια για συνοδούς, ένα στα γρήγορα έξω από ένα πάρκινγκ εκκλησίας, ιδιαίτερη προτίμηση σε πορνοστάρ και σερβιτόρες νυχτερινών κέντρων, σχεδόν όλες τους με πολύ λεπτά χείλη και μεγάλα στήθη, παιδιάστικα μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου στο κινητό κ.ά. Ακόμη, στο μενού υπήρχαν εξομολογήσεις ότι παντρεύτηκε μόνο για την εικόνα του και είχε βαρεθεί τη γυναίκα του, αλλά και τακτικές πληρωμές ύψους 5,000-10,000 δολαρίων κάθε μήνα προκειμένου να «κρατήσει σιωπηρό» το χαρέμι του. Ολα αυτά και ακόμη περισσότερα βρίσκονται στη μεγαλύτερη πτώση δημοτικότητας μη πολιτικού προσώπου στην ιστορία των δημοσκοπήσεων. Από το 87% αποδοχής το 2005 έφτασε στο 33%. Γιατί όλα αυτά όμως; Oταν ξέσπασαν φήμες ότι ο ποδοσφαιριστής Ντέιβιντ Μπέκαμ εμπλέκεται σε σεξουαλικά σκάνδαλα, ο Βρετανός μπορεί να απογοήτευσε τους θαυμαστές του, όμως δεν προκάλεσε κάποια Αυτός ήταν ο Τάιγκερ Γουντς, με όλα εκείνα τα στοιχεία που τον καθιστούσαν τέλειο άντρα και γκόλφερ για την ατελή εποχή μας. Επρόκειτο για έναν «γοητευτικό μη-άνθρωπο». Oμως, υπήρξε κάποτε και ένα μικρό σημάδι που κατέδειξε μία πτυχή του αληθινού Τάιγκερ Γουντς. Το 1997, ο Τσαρλς Πιρς από το περιοδικό «GQ» ήταν αυτός που το ανακάλυψε. Ο Τάιγκερ ήταν τότε 21 ετών και έτοιμος να κερδίσει το πρώτο από τα τέσσερα Masters του. Για κάποιον που από την ηλικία των δύο ετών είχε εμφανιστεί στο «Mike Douglas Show», έμοιαζε εξαιρετικά αφελής και χαζός απέναντι στα Μέσα Ενημέρωσης. Η συνέντευξη ήταν κατά κύριο λόγο μία σειρά από προφανείς ειρωνείες του Γουντς, όπως «αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω, είναι γιατί τόσες πολλές όμορφες γυναίκες περιστρέφονται γύρω από το μπέιζμπολ και το μπάσκετμπολ. Είναι επειδή, ξέρεις, οι άνθρωποι λένε ότι οι μαύροι τον έχουν μεγάλο;». Σε μια άλλη στιγμή, κατά τη διάρκεια μιας φωτογράφησης όπου τέσσερις γυναίκες ικανοποιούσαν κάθε επιθυμία του και τον φλέρταραν καθώς τις φλέρταρε και αυτός, είπε ένα αστείο: Eτριψε μεταξύ τους τις άκρες των παπουτσιών του και ρώτησε τις γυναίκες: «Tι είναι αυτό;». Eκείνες έμειναν με την απορία και τότε τους απάντησε: «Eίναι ένας μαύ-

3 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΘΕΜΑ 3 ρος όταν βγάζει το προφυλακτικό του». Ο Τάιγκερ έμαθε πολύ καλά να μιλάει συνεχώς και να μη λέει τίποτα», είπε ο Τζο Λόγκαν, συνιδιοκτήτης της ιστοσελίδας «ΜyPhillyGolf.com», που καλύπτει το παιχνίδι τόσο σε εθνικό, όσο και σε τοπικό επίπεδο. Για τον Γουντς, όπως θυμάται ο Λόγκαν, μία συνηθισμένη απάντηση ήταν «πέρασα καλά σήμερα». Ποτέ δεν γινόταν αγενής ή έχανε την ψυχραιμία του. Δεν τον ενόχλησε ποτέ μία χαζή ερώτηση, κυρίως επειδή γνώριζε ότι η κάμερα ήταν πάντα στραμμένη επάνω του. Η συνέντευξη Τύπου θα συνεχιζόταν ώσπου ο Στάινμπεργκ να κάνει το συνηθισμένο νόημα που δείχνει ότι τελείωσε. Μετά, ο Λόγκαν, όπως και άλλοι δημοσιογράφοι του γκολφ, έφευγαν αντιλαμβανόμενοι ότι σχεδόν τίποτα από όσα είπε ο Γουντς δεν περιείχε κάτι χρήσιμο. Κατά τη διάρκεια ενός τουρνουά, δεν ήταν αφύσικο για τον Λόγκαν και τους άλλους συναδέλφους του να βγουν για δείπνο και να συνομιλούν με άλλους γκόλφερ. Δεν συνέβαινε το ίδιο όμως για τον Τάιγκερ. Μόλις τέλειωνε ο αγώνας, εκείνος δεν λύγιζε. Εμενε συχνά σε ιδιωτικές κατοικίες κατά τη διάρκεια των τουρνουά και μάλιστα κατά τη διεξαγωγή του British Open κυκλοφόρησε η φήμη ότι μετέφερε από μέσα τα υπάρχοντα έπιπλα και έβαλε τα δικά του. Και όσο άγνωστος ήταν για τους δημοσιογράφους που κάλυπταν το γκολφ, τόσο άγνωστος ήταν και για σχεδόν όλους τους γκόλφερς. Τον θαύμαζαν όμως και του ήταν ευγνώμονες. Ηξεραν για τις 71 αξιοθαύμαστες νίκες του κατά τη διάρκεια της 13χρονης καριέρας του. Ηξεραν ότι είχε κερδίσει δεκατέσσερα μεγάλα τουρνουά, υπολειπόμενος μόνο κατά τέσσερα τουρνουά του ρεκόρ που έχει θέσει ο Τζακ Νίκλαους. Και το πιο σημαντικό, ήξεραν ότι οι χρηματοδοτήσεις για τα τουρνουά της P.G.A. είχαν ανέλθει από τα 71 εκατομμύρια το 1996, στα 279 εκατομμύρια το 2008, σχεδόν όλα λόγω της αύξησης των χορηγήσεων για τον Γουντς. Ομως, πάντα υπήρχε αυτή η αίσθηση ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΣΟΣΙΕΪTΕΝT ΠΡΕΣ του υπερφυσικού για τον Γουντς σε σχέση με τους άλλους. Εκείνος έδειχνε υπεράνθρωπος, ενός αυτοί όχι. Από πολύ νωρίς είχε μάθει ότι ένας από τους κανόνες του επαγγελματικού γκολφ είναι να συμβιβάζεται κανείς, μία εντολή η οποία αποκτούσε Συνέχεια στη σελίδα 4 GEORGE POULOS, Esq Δ I K H Γ O P O Σ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ Eργατικά: Construction Ladders/ Scaffold Σοβαρά αυτοκινητικά: Car Accidents Πεσίματα: Slip & Fall Workers Compensation Social Security Disability Bankruptcy - Chapter 7 & 13 Change Your Life with Experienced Bankrupcy Lawyer Discharge Credit Cards, Judgments Stop Harassment, Stop Foreclosures Dept relief agency Banruptcy filer $25 Consultation Fee rd Ave., Astoria, 1/2 block from «Ν» Train 1 Block from Triborough Bridge 111 Livingston St., Suite 1110, Brooklyn, NY (718)

4 4 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Η άνοδος και η πτώση του Τάιγκερ Γουντς Συνέχεια από τη σελίδα 3 ακόμη μεγαλύτερη αξία, επειδή εκείνος ήταν μαύρος σε ένα παιχνίδι λευκών. «Προσπάθησε να παρουσιάσει τον εαυτό του ως φυσιολογικό άτομο», είπε ο Μάικλ Μπάμπεργκερ, δημοσιογράφος του «Sports Illustrated», που κάλυψε την καριέρα του Γουντς. «Αυτό που φαίνεται ξεκάθαρο τώρα είναι ότι έζησε μία μη φυσιολογική ζωή σε ένα άθλημα στο οποίο οι άνθρωποι δεν συμβιβάζονται και εξοστρακίζονται αμέσως». Εκρυβε καλά μέσα του τους δαίμονες που τον είχαν κυριέψει. Πολύ καλά. Ενα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα είναι εάν και πότε θα επιστρέψει στο γκολφ. Οι περισσότεροι παρατηρητές πιστεύουν ότι θα επιστρέψει, όμως με εταιρείες όπως η «Accenture», η «Gillette» και η «Tag Heuer» να τον εγκαταλείπουν, θα είναι απλά ένας γκόλφερ που προσπαθεί να κερδίσει ένα τουρνουά. Η συγκέντρωσή του είναι τέτοια, που του επιτρέπει ακόμη να κερδίζει, όποια και εάν είναι η παράνοια γύρω του, όμως η ζωή θα είναι διαφορετική. Ο Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει ότι θα επιστρέψει «μεγαλύτερος από ποτέ», σίγουρο σημάδι ότι θα συμβεί το αντίθετο! Αυτό που έμεινε ως επίγευση είναι η αέναη μάχη της εικόνας εναντίον της πραγματικότητας, η αποδόμηση δύο διαφορετικών ζωών, οι οποίες αναμειγνύονται αναπόφευκτα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο, όποιος και να είσαι. Εδειξε την ίδια υπεράνθρωπη αυτοπεποίθηση μέσα και έξω από το γήπεδο γκολφ, πείθοντας τους πάντες ότι δεν θα τον πιάσουν ποτέ, παρά τα χαζά και πρόχειρα μηνύματα που έστελνε με το κινητό του τηλέφωνο. Παρέσυρε τον εαυτό του να σκεφτεί ότι κατάφερε να γίνει κάτι που δεν ήταν: Aθικτος. Ο μεγαλύτερος άθλος της καριέρας του είναι ότι κατόρθωσε να το κρύψει καλά αυτό από την κοινή γνώμη, δηλαδή να εμφανίζεται ως ο βιονικός άντρας, και όχι αυτός που χτύπησε τον πυροσβεστικό κρουνό. Πηγή: «Vanity Fair» ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΣΟΣΙΕΪTΕΝT ΠΡΕΣ

5 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΘΕΜΑ 5 Πολύ συγκινημένος και ενώπιoν αρκετών καλεσμένων, μεταξύ των οποίων η μητέρα του και στενοί συνεργάτες του, ο άσσος του γκολφ έκανε μια επίσημη τηλεοπτική εμφάνιση κατά τη διάρκεια της οποίας μίλησε για το σκάνδαλο που ξέσπασε πριν λίγους μήνες όταν έγιναν γνωστές οι εξωσυζυγικές του σχέσεις, ζητώντας συγνώμη για την ανεύθυνη και εγωιστική συμπεριφορά του. Με μια πραγματικά σκληρή αυτοκριτική διάθεση, ο Τάιγκερ Γουντς εμφανίστηκε ζωντανά στο τηλεοπτικό δίκτυο «CBS», όπου παραδέχτηκε τις απιστίες του και επιβεβαίωσε ότι επί 45 μέρες δεχόταν θεραπεία για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Ωστόσο, αφού ζήτησε επανειλημμένα συγνώμη από την οικογένειά του, τους φίλους και τους θαυμαστές του, κατά τη διάρκεια της 13 λεπτών ομιλίας του, δεν ανέφερε κάτι συγκεκριμένο για την επιστροφή στο γκολφ, λέγοντας απλά ότι θα συμβεί «μια μέρα», πιθανότατα φέτος. «Θέλω να πω στον καθένα σας, απλά και άμεσα: Λυπάμαι βαθύτατα για την ανεύθυνη και εγωιστική συμπεριφορά μου», είπε ο Γουντς, ξεκινώντας την ομιλία που έκανε μπροστά σε ειδικά επιλεγμένο κοινό. Στις πρώτες θέσεις των καθισμάτων, η μητέρα του, Κουλτίντα Γουντς, παρακολουθούσε το ξέσπασμα του γιου της με ιδιαίτερη συγκίνηση, μεταξύ φίλων, δημοσιογράφων και συνεργατών.\ «Ημουν άπιστος. Είχα εξωσυζυγικές σχέσεις. Απάτησα τη γυναίκα μου. Αυτό που έκανα δεν είναι αποδεκτό και είμαι ο μόνος που φταίει», παραδέχτηκε ταπεινά ο Τάιγκερ, μιλώντας κοιτάζοντας συχνά κατάματα την κάμερα. «Για όλα όσα έχω κάνει, ζητώ συγνώμη. Εχω να εξιλεωθώ για πολλά». Η μέχρι πρότινος «ατσαλάκωτη» εικόνα του πιο ακριβοπληρωμένου αθλητή στον κόσμο, καταστράφηκε τελείως από το σκάνδαλο που ξέσπασε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου, όταν ένα ατύχημα που είχε με το αυτοκίνητό έξω από το σπίτι του, υπήρξε η αφορμή για μια σειρά από αποκαλύψεις για την προσωπική του ζωή. Του χρεώθηκαν σχέσεις με περισσότερες από 12 γυναίκες και ενώ ο ίδιος είχε παραδεχτεί τις «πομπές» του, δεν είχε μιλήσει δημόσια μέχρι τώρα. Το δημόσιο ξέσπασμά του την Η δημόσια απολογία Παρασκευή, ήταν η μεγαλύτερη τηλεοπτική απολογία από τότε που ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον είχε παραδεχτεί την «ανάρμοστη» σχέση του με την Μόνικα Λιουίνσκι το Η αναμετάδοσή του μάλιστα επηρέασε και τις οικονομικές αγορές αφού οι χρηματιστές στη Γουολ Στριτ σταμάτησαν τις συναλλαγές για να την παρακολουθήσουν. «Είναι δύσκολο να παραδεχτείς ότι χρειάζεσαι βοήθεια, αλλά εγώ χρειάζομαι», είπε ο Γουντς. «Επί 45 μέρες, από το τέλος Δεκεμβρίου μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου, δεχόμουν θεραπεία και καθοδήγηση για τα θέματα που αντιμετωπίζω. Εχω πολύ δρόμο μπροστά μου. Αλλά έχω κάνει τα πρώτα βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση», συνέχισε. Ο Τάιγκερ είπε ότι κατά τη διάρκεια της αθλητικής του καριέρας, η οποία τον ανέβασε στα πιο ψηλά σημεία της δόξας, άρχισε κάπου να χάνει το νόημα. «Σταμάτησα να ζω με τις αξίες που είχα μάθει να πιστεύω. Ηξερα ότι οι πράξεις μου ήταν λάθος, αλλά έπεισα τον εαυτό μου ότι οι συνηθισμένοι κανόνες δεν ίσχυαν για μένα. Εκανα λάθος, ήμουν ανόητος. Δεν παίζω με διαφορετικούς κανόνες, εγώ», τόνισε κάποια στιγμή. Στη διάρκεια της τηλεοπτικής ομιλίας του, βρήκε ευκαιρία να ξεκαθαρίσει τα πράγματα σχετικά με της /ΑΣΟΣΙΕΪTΕΝT ΠΡΕΣ αναφορές που ήθελαν τη γυναίκα του Ελιν να του έχει επιτεθεί τη μέρα του ατυχήματος που πυροδότησε το σκάνδαλο στις 27 Νοεμβρίου. «Θυμώνω που οι άνθρωποι κατασκεύασαν μια ιστορία σαν αυτή», είπε ο Γουντς. «Η Ελιν δεν με χτύπησε ούτε εκείνη τη νύχτα, ή καμία άλλη νύχτα. Δεν υπήρξε ποτέ κανένα επεισόδιο οικιακής βίας στον γάμο μας. Ποτέ. Η Ελιν στάθηκε με τεράστια αξιοπρέπεια σε όλη αυτή την περιπέτεια», συνέχισε. «Ο κόσμος ζητά να μάθει αν θα είμαστε πάλι μαζί με την Ελιν. Οτι γίνει όμως, θα είναι καθαρά μεταξύ των δυο μας», τόνισε στη συνέχεια. Οπως μπορείτε να δείτε και στο απόσπασμα που συνοδεύει την είδηση, ο Τάιγκερ είπε ότι η πραγματική μεταμέλεια απέναντι στη σύζυγό του δεν έρθει σε μορφή λέξεων αλλά μέσα από τη συμπεριφορά του με τον χρόνο. Επίσης, ο Γουντς απάντησε μάλλον με ασάφεια στους θαυμαστές του σχετικά με το πότε θα λήξει η «εξορία» την οποία επέβαλε ο ίδιος στον εαυτό του, λέγοντας: «Οντως θα επιστρέψω στο γκολφ μια μέρα. Απλά δεν ξέρω ποια ακριβώς θα είναι αυτή η μέρα. Δεν αποκλείω να είναι αυτό τον χρόνο. Οταν επιστρέψω, όμως, θα χρειαστεί να σταθώ με μεγαλύτερο σεβασμό απέναντι στο άθλημά μου». Οι αντιδράσεις στα σχόλια του Γουντς ήταν ανάμεικτες, με μερικούς να χειροκροτούν και άλλους να τα προσπερνούν χαρακτηρίζοντάς τα ως μια «κυνική προσπάθεια χειραγώγησης της κοινής γνώμης». Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε λίγο μετά την εκπομπή, το 64% των τηλεθεατών, θεώρησε την απολογία του Τάιγκερ επαρκή. Ο Τζορτζ Στεφανόπουλος του τηλεοπτικού δικτύου «ABC» χαρακτήρισε τα λόγια του Γουντς ως «μια από τις πιο αξιοσημείωτες δημόσιες απολογίες που έγιναν ποτέ από δημόσιο πρόσωπο». «Δεν άφησε τίποτα στο τραπέζι. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει σκεφτεί πολύ αυτό που έκανε», είπε συγκεκριμένα. Αντίθετα, όμως, ο Ρικ Σερόνε, πρώην υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων για τους Nιου Γιορκ Γιάνκις, είπε στο «CNN»: «Αυτό που είδα εγώ, ήταν αλαζονεία. Βασικά επρόκειτο για μια διαφήμιση με μερικές πληροφορίες μέσα». Πηγή: «Φιλελεύθερος» a b Για τα παιδιά σας, τα εγγόνια σας αλλά και σας τους ίδιους, προμηθευτείτε βιβλίa από τον ιστορικό Ελληνοαμερικανικό εκδοτικό οίκο $ $ D.C. Divry Για να έρθετε πιο κοντά στις ρίζες μας, στο δικό μας πολιτισμό ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ Το περίφημο λεξικό του Divry, μια μέθοδος Αγγλικής ή Ελληνικής Γλώσσας (Greek Made Easy), τον Τσελεμεντέ για να μάθετε να μαγειρεύετε όπως η γιαγιά σας, τον ονειροκρίτη για να δείτε τι σας επιφυλάσσει το μέλλον ή ένα ημερολόγιο που σας θυμίζει γιορτές και επετείους $ The new Tselemente $ $ Tαχυδρομικά και έξοδα διεκπεραίωσης επιπλέον- Ζητήστε τα από τα ελληνικά καταστήματα δώρων, παντοπωλεία και άλλα καταστήματα σε όλη την Αμερική HOMERIC GREETING CARDS & IMPORTS 289 New Main Street, Yonkers, NY Tel.: (914) (914) Fax: (914) $ $ 6.50

6 6 ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Δημιουργική στατιστική για... καλούς σκοπούς «Λάθη», παραλείψεις και «μαγειρέματα» στη συλλογή και την επεξεργασία Του Τ. Κατσιμάρδου Δεν είναι η πρώτη φορά που η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία δέχεται δριμύτατη κριτική. Βεβαίως, γι αυτό ούτε η επιστήμη της στατιστικής έχει την ευθύνη. Φταίει η χρήση και κατάχρηση του ερευνητικού έργου. Μερικές φορές και με ευθύνη των ίδιων των επιστημόνων. Οταν και όσων δέχονται να υπηρετούν δύο κυρίους, δηλαδή την επιστήμη και την εξουσία. Οι προθέσεις δεν είναι κατ ανάγκη κακές. Από την άποψη αυτή η ιστορία της ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας έχει και γνωστές «μαύρες» σελίδες (στοιχεία και αναλύσεις σκοπιμότητας) και λευκές (στατιστικά λάθη, με ή χωρίς εισαγωγικά). Το ξεκίνημα, πάντως, της στατιστικής έγινε με καλούς οιωνούς. Η ιστορία της άρχισε πριν ακόμη συγκροτηθεί το νεοελληνικό κράτος. Σχεδόν ταυτόχρονα και συγχρονισμένα με τη «νέα επιστήμη» στην Ευρώπη. Συγκαταλεγόταν, μάλιστα, ανάμεσα στα πρώτα μαθήματα που άρχισαν να παραδίδονται στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τα οθωνικά χρόνια σκόνταψε σε σκοπιμότητες, προκαταλήψεις και φοβίες. Στα μέσα, όμως, του 19ου αιώνα άρχισε να αποκτά αίγλη. Μετά τη δεκαετία του 1860 αρχίζει να διαπιστώνεται και κάποια «στατιστική μανία». Τα απογραφικά στοιχεία, με αιχμή τα πληθυσμιακά και οι αριθμητικές συγκρίσεις κατακλύζουν εφημερίδες, περιοδικά, ομιλίες. Επιστημονική υπηρεσία Αλλά για να γίνει επιστήμη θα πρέπει να φθάσει πρώτα ο 20ός αιώνας. Μόνο στα μέσα του, όμως, θα γίνει και επιστημονική υπηρεσία. Δυστυχώς, όχι πάντα πάνω σε αρχές, αλλά συντασσόμενη με συγκυριακούς «εθνικούς», πολιτικούς και κομματικούς υπολογισμούς. Ο ιστορικός Γ. Μπαφούνης, που έχει ασχοληθεί ειδικά με την πορεία της ελληνικής στατιστικής τον 19ο αιώνα, καταλήγει σε μια καίρια διαπίστωση: «Η εισαγωγή της στατιστικής ως αυτόνομης κρατικής πρακτικής, αλλά και ως επιστημονικού τομέα γνώσης πολλές φορές αντιμετώπισε τα γενικότερα προβλήματα δυσλειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Εκείνο όμως που την ξεχώρισε από τις άλλες δημόσιες υπηρεσίες ήταν ότι, από κάποια στιγμή, άρχισε να ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια μιας ακόμη δημόσιας υπηρεσίας και πάνω της επενδύθηκαν σημαντικότατες ιδεολογικές προσδοκίες. Σε μια τέτοια εξέλιξη, η στατιστική κλήθηκε να υποστηρίξει με τις εργασίες της τους γενικότερους προσανατολισμούς του ελληνικού βασιλείου». Η διαπίστωση έχει ισχύ και τον επόμενο αιώνα. Η ελληνική κρατική στατιστική ταλαντευόταν και αργότερα μεταξύ επιστήμης και εργαλειακής χρήσης των στατιστικών στοιχείων. Στον βωμό σκοπιμοτήτων κάποτε θυσιάζονταν βασικές αρχές. Διορθώνονταν στοιχεία και ερμηνεύονταν κατά το δοκούν. Μετά το 1870 οι ανταγωνισμοί των εθνικισμών στα Βαλκάνια προσέφεραν ένα ευρύ πεδίο για ιδεολογικές ερμηνείες και χρήσεις των στατιστικών στοιχείων. «Η απογραφή πληθυσμού, οι πίνακες του εμπορίου, η στατιστική της δικαιοσύνης και της παιδείας, προσθέτει ο Γ. Μπαφούνης, κάθε δυνατός αριθμός επιστρατεύτηκε στην προσπάθεια του ελληνισμού να αποδείξει την υπεροχή του έναντι των υπολοίπων Βαλκάνιων γειτόνων του...». Οταν οι ανάγκες αυτές θα υποχωρήσουν, η εργαλειοποίηση θα γίνεται λόγω άλλων σκοπιμοτήτων. Κυρίως πολιτικών, όπως έως τις μέρες μας σε τομείς που επιδέχονται «διορθώσεις» και «δημιουργικές λογιστικές» κατόπιν πολιτικών επιλογών... Πάντως, για λόγους ιστορικής ακρίβειας, η χειραγώγηση της στατιστικής δεν ήταν (και προφανώς δεν είναι) αποκλειστικά κάποιο ελληνικό φαινόμενο... Η εξέλιξη της ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Συμβολική σύνθεση της Μεγάλης Ιδέας. Στην ιδέα και ό,τι αυτή συνεπαγόταν, στο επίπεδο της πολιτικής και ιδεολογίας δεν αντιστάθηκε ούτε η «νεαρά επιστήμη της στατιστικής». Η πρώτη τομή Τομή για τα ελληνικά στατιστικά δεδομένα θεωρείται από τους ειδικούς η απογραφή του Ολοι συμφωνούν ότι τότε ενηλικιώνεται η ελληνική στατιστική και αρχίζει να γίνεται επιστήμη. Δεν απογράφεται απλώς ο πληθυσμός της χώρας, αλλά καταγράφονται και ιδιότητες (φύλο, πολιτική κατάσταση, επάγγελμα κ.ά.). Με επιφύλαξη Η λαϊκή καχυποψία απέναντι στις στατιστικές οφειλόταν σε δύο βασικούς λόγους: 1) φορολογικούς και 2) στρατολογικούς. Δεν ήταν αδικαιολόγητες οι φοβίες, αφού πράγματι οι απογραφικοί κατάλογοι, κατά καιρούς, είχαν χρησιμοποιηθεί τόσο για τον αριθμό των στρατευσίμων ανά περιοχή, όσο και για φορολόγηση. Η ενηλικίωση του 1956 Οι αρχές στις οποίες στηρίχτηκε η οργάνωση της ΕΣΥΕ το 1956 ήταν το συγκεντρωτικό στατιστικό σύστημα, η λειτουργική ανεξαρτησία, ο συντονισμός των σχετικών κρατικών υπηρεσιών, η εμπιστευτικότητα των στοιχείων και το υποχρεωτικό της παροχής των ζητούμενων στοιχείων από άτομα, επιχειρήσεις, αρχές, κ.λπ. Δεν δηλώνονταν για να αποφύγουν τον στρατό! Μέχρι τη δεκαετία του 1850 τα απογραφικά στοιχεία θεωρούνταν περίπου «κρατικά μυστικά». Δεν ήταν προσπελάσιμα ούτε σε ξένους δημοσιογράφους. Αργότερα η κατάσταση ομαλοποιήθηκε και έφτασε ως την υπερπροσφορά. Το 1830 η Στερεά έχει κατοίκους. Εκπληκτική ακρίβεια, αν και κατά την απογραφή καταμετρούνταν οικογένειες κι όχι άτομα! Επειδή δεν υπήρχε κανένα στοιχείο από στερεοελλαδίτικη επαρχία για τον αριθμό των ατόμων ανά οικογένεια, χρησιμοποιήθηκε ο σχετικός αριθμός από την Πελοπόννησο. Δεδομένου, λοιπόν, ότι εκεί υπολογιζόταν ότι αντιστοιχούσαν 4,13 άτομα ανά οικογένεια, τότε οι οικογένειες της Στερεάς ισοδυναμούσαν με κατοίκους ( Χ 4,13)! Στην απογραφή του 1853 ο πληθυσμός της Ελλάδας, που προκύπτει από το άθροισμα του πληθυσμού των νομών, είναι κατά ανώτερος από το άθροισμα των κατοίκων που φέρονται να κατοικούν σε κάθε δήμο. Ο πληθυσμός που ανακοινώθηκε το 1856 από έλεγχο που έγινε μεταγενέστερα ήταν μεγαλύτερος του πραγματικού κατά Γενικώς, τα λάθη γινόταν προς τα... επάνω! Βεβαίως, ο συνολικός πληθυσμός (κάτι παραπάνω από 1 εκ.) δεν άλλαζε ουσιαστικά, αλλά εμφανίζονταν έτσι ενισχυμένοι ρυθμοί αύξησης. Σε διεθνές συνέδριο στατιστικής που έγινε στο Παρίσι το 1855 η ελληνική αντιπροσωπεία παρουσίασε τα ελληνικά δεδομένα. Από τους πίνακες προέκυπτε ότι οι κατοικίες ήταν περισσότερες από τις οικογένειες. Οι ξένοι απέδιδαν το γεγονός στην πειρατεία, που ανάγκαζε τους κατοίκους, τάχα, να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Η διαφορά, όμως, οφειλόταν στη σύγχυση μεταξύ οικογένειας και νοικοκυριού. Το αποτέλεσμα ήταν ο μέσος όρος ατόμων ανά οικογένεια στην Ελλάδα να είναι αρκετά μεγαλύτερος (4-5 άτομα) από τον μέσο ευρωπαϊκό (3-3,5). Κατά περίεργο τρόπο, ενώ οι αναλογίες ανδρών -γυναικών ήταν λογικές (περισσότεροι άνδρες), στις ηλικίες ετών η γυναικεία υπεροχή ήταν συντριπτική. Αυτό συνέβαινε επειδή δεν δηλώνονταν πολλοί

7 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΙΣΤΟΡΙΑ 7 άνδρες, που είχαν στρατεύσιμη ηλικία. Οσους λιγότερους εμφάνιζε κάθε επαρχία τόσο μικρότερο ποσοστό «κληρωτών» (με κλήρωση) καλούσαν στον στρατό. Το φαινόμενο θα παρατηρείται έως και τις πρώτες ακόμη δεκαετίες του 20ού αιώνα. Για τοπικιστικούς λόγους αρκετές φορές έχει «βελτιωθεί» ο αριθμός των κατοίκων κάποιας περιοχής (Καρπενήσι, Αρκαδία κ.α.). Η αιτία ήταν η εκλογή μεγαλύτερου αριθμού βουλευτών ή δημοτικών συμβούλων (ο αριθμός τους οριζόταν ανάλογα με τον πληθυσμό). Κατά παράδοξο τρόπο σε πολλές απογραφές εμφανίζονταν οι ηλικίες των πολιτών να λήγουν συνήθως σε 0 ή 5. Η εξήγηση που δίνεται είναι ότι οι απογραφείς στρογγυλοποιούσαν τα δεδομένα μόνοι τους. Το ανεξήγητο είναι ότι τα στοιχεία για τα παιδιά -5 χρόνων ήταν ελλιπή! Με τις ηλικίες παρατηρούνταν αρκετά ευτράπελα. Παροιμιώδης έμεινε η περίπτωση μάνας που είχε ηλικία μικρότερη από την κόρη της. Μεγάλες προσπάθειες χρειάζεται για να εξαχθεί από τις απογραφές έως τον 20ό αιώνα η σύνθεση του ενεργού πληθυσμού. Αφενός μεν γιατί χρειάζονται αποκρυπτογραφήσεις για να... ανακαλυφθεί το επάγγελμα και αφετέρου λόγω αποκρύψεων. Το 1879 επάγγελμα δηλώνουν λιγότεροι από τους μισούς κατοίκους της χώρας! Ερμηνείες και παρερμηνείες Η αρχαιοελληνική διαπίστωση αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις μας δίνει ένα μέτρο των περιπετειών και της σύγχυσης γύρω από τη στατιστική. Ο διεθνής όρος statistique (από το λατινικό sratus=κράτος) αποδόθηκε στη Νεοελληνική αρχικώς ως πολιτογραφία (πολίτης), αργότερα ως πολιτειογραφία (πολιτεία), χωρογραφία, χωρολογία, δημοσιολογισμός, εθνογραφία και τελικά, φαινόταν να επικρατεί ο όρος καταστατική (από παρερμηνεία σύμφωνα με την οποία o όρος προερχόταν από το statista =κατάσταση). Στα μέσα του 19ου αιώνα, όμως, θα κυριαρχήσει η ονομασία στατιστική. Η απόδοση αυτή, όμως, συναντάται ήδη από τη δεκαετία του 1810, όπως αναφέρουν ειδικοί. Η «νέα επιστήμη» Η πρώτη απόπειρα για την εισαγωγή της «νέας επιστήμης» (πολιτειογραφία ονομαζόταν τότε) γίνεται από πολύ νωρίς. Αναλαμβάνει να τη διδάξει ένας καθηγητής της ιστορίας. Πρόκειται για τον Θ. Μανούσο, ο οποίος παραδίδει σχετικά μαθήματα από το 1837 έως το Τότε διακόπτεται η διδασκαλία της και ο ίδιος απολύεται. Οπως προκύπτει από διάφορες πληροφορίες, οι παραδόσεις του αντιμετωπίστηκαν ειρωνικά και επικριτικά από τους κρατούντες. Σε κάποια μάλιστα σχόλια της εποχής η κατάργηση του μαθήματος κρίνεται ως επίθεση των Βαυαρών «κατά της ελληνικής παιδείας». Η διδασκαλία θα επανέλθει στις αρχές του 20ού αιώνα. Χρονικό: από τον Καποδίστρια έως τον Καραμανλή 1828: O Καποδίστριας συγκροτεί ειδική επιτροπή και διενεργείται η πρώτη νεοελληνική απογραφή πληθυσμού. 1830: Δημιουργείται «Πολιτειογραφική Επιτροπή» με σκοπό τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων για κάθε επαρχία του κράτους. 1834: Σύσταση Γραφείου της Δημοσίας Οικονομίας στο υπουργείο Εσωτερικών, με ευρύτερες αρμοδιότητες. Τα χρόνια που ακολούθησαν περιορίζεται στη συγκέντρωση στοιχείων για τους τομείς του υπουργείου (πληθυσμός, βιομηχανία-βιοτεχνία, γεωργία). Μέχρι το 1845 οργανώνει ετήσιες απογραφές με βάση διοικητικές πηγές. Στη συνέχεια κάνει το ίδιο, αλλά σε μεγαλύτερα διαστήματα (1848, 1853, 1856) : Αναδιοργανώνεται και ενισχύεται το Γραφείο. Χωρίζεται σε τμήματα κι ένα απ αυτά ονομάζεται Τμήμα Στατιστικής. 1861: Η πρώτη πλήρης απογραφή πληθυσμού (και γεωργίας) και σημείο αναφοράς για όλες τις επόμενες : Τμήμα Στατιστικής στο νεοσύστατο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Εχει την ευθύνη της συλλογής, επεξεργασίας και δημοσίευσης όλων των εθνικών στατιστικών που αναφέρονται στον πληθυσμό, τη φυσική κίνηση πληθυσμού και τη μετανάστευση, τη γεωργική παραγωγή, τη βιομηχανία, τη βιοτεχνία, τις μεταφορές, το εσωτερικό - εξωτερικό εμπόριο, τις επικοινωνίες, τη δικαιοσύνη, τις τιμές κλπ. Συγκροτείται Συμβούλιο Στατιστικής από καθηγητές Πανεπιστημίου και εκπροσώπους των Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων. 1925: Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, όπου συγκεντρώνονται όλες οι κρατικές στατιστικές. 1929: Εκδίδεται για πρώτη φορά το Μηνιαίο Στατιστικό Δελτίο : Κυκλοφορεί η Στατιστική Επετηρίδα της Ελλάδος. Σημαντικές εργασίες της περιόδου αυτής είναι: οι απογραφές πληθυσμού, έρευνες στις βιβλιοθήκες και τον Τύπο για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς κ.ά. 1956: Οργανώνεται η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, με αρχές που ισχύουν έως σήμερα. 2004: Στο επίκεντρο κριτικής, όπως και παλιότερα, εξαιτίας των επανειλημμένων αναθεωρήσεων του ύψους του δημόσιου ελλείμματος και του δημόσιου χρέους ιδιαίτερα, ως ποσοστών του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. 2010: Κρίση αξιοπιστίας και νομοθετική προετοιμασία για συγκρότηση της ΕΣΥΕ σε Ανεξάρτητη Αρχή. Πηγή: «Eθνος»

8 8 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η Γαλλική Eπανάσταση το 1789 αποτελεί το ορόσημο της νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας. Διέλυσε τους θεσμούς του «παλαιού καθεστώτος» στη Γαλλία και αναστάτωσε το πολιτικό και κοινωνικό status quo ανά την Eυρώπη. Διέδωσε τις ιδέες του φιλελευθερισμού (liberalism) και την αρχή των εθνοτήτων (nationalism). Στενά συνδεμένη με το Διαφωτισμό, η Γαλλική Eπανάσταση επηρέασε τις εξελίξεις στον ελληνικό χώρο κατά τρόπο καθοριστικό και βρέθηκε στον αντίποδα της ρωσικής επιρροής, καθώς η τελευταία στηριζόταν σε παραδοσιακούς συνδετικούς κρίκους όπως η Ορθοδοξία, ενώ η γαλλική στηρίχθηκε στις νέες, πανευρωπαϊκής εμβέλειας αρχές του Διαφωτισμού. Aπό πλευράς διανόησης, οι διδασκαλίες των γάλλων φιλοσόφων του Διαφωτισμού και η Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου βρίσκουν ουσιαστική απήχηση σε κορυφαίους διανοούμενους της προεπαναστατικής Eλλάδας. Oμως οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης διείσδυσαν και στα λαϊκά στρώματα. Oι έλληνες ναυτικοί, διασπώντας τον αποκλεισμό των γαλλικών λιμανιών από τον αγγλικό στόλο για να μεταφέρουν τρόφιμα στις γαλλικές φρουρές, μυούνται στις νέες ιδέες, τις οποίες διαχέουν στην πατρίδα τους. Tο νέο αυτό καθεστώς οριστικοποιήθηκε μέσα από την κρατική οργάνωση του Nαπολέοντα. Mεγάλες ήταν οι ελπίδες που γέννησαν μεταξύ των Eλλήνων και των άλλων σκλαβωμένων λαών οι επιτυχίες του γαλλικού στρατού στην Aδριατική, η θριαμβευτική προέλαση του Nαπολέοντα στην Iταλία, η ανατροπή των απολυταρχικών καθεστώτων και η εγκαθίδρυση λαϊκής κυριαρχίας, η κατάλυση της αριστοκρατικής «Γαληνοτάτης Δημοκρατίας» και βέβαια η απόβαση του δημοκρατικού γαλλικού στρατού στα Eπτάνησα. Oταν μάλιστα ο Nαπολέων βρισκόταν στην Tεριέστη για τις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στη συνθήκη του Campo Formio, μέλη της εκεί ελληνικής παροικίας ήρθαν σε επαφή μαζί του. Oι βλέψεις του Nαπολέοντα στην Ανατολή θα εξυπηρετούνταν από μια ελληνική εξέγερση γι αυτό οι επαφές και οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν και μέσω άλλων ενδιάμεσων. Tο δύο γάλλοι πολίτες ελληνικής καταγωγής, οι Δήμος και Nικόλαος Stephanopoli, αποβιβάστηκαν στην Πελοπόννησο για να εξετάσουν τις προοπτικές μιας ελληνικής εξέγερσης. Σύμφωνα με τη μαρτυρία τους, βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση μεταξύ των Eλλήνων για μια γαλλική ανάμειξη στην υπόθεσή τους και τις κοινωνικές αλλαγές που αυτή θα επέφερε. Eπιπλέον, η ελληνική παροικία ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Η επίδραση της Γαλλικής Επανάστασης και η άνοδος της ναυτιλίας Ελληνας Καπετάνιος. Εγχρωμη χαλκογραφία. Σχέδιο Adam Necule, χάραξη L. Clark. Necule A., Travels through some parts of Germany, Poland, Moldavia and Turkey, London 1818, προμετωπίδα. Αθήνα, Συλλογή Ευστ. Φινόπουλου. Υδατογραφία, 28x46 εκ. Εργο του Joseph Schranz. Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ Fotopoulos D., Delivorrias A., Greece at the Benaki Museum, Benaki Museum, Athens 1997, σ. 584, εικ (c) Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα.

9 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 9 της Mασσαλίας αποτέλεσε δίαυλο διάδοσης των δημοκρατικών πολιτικών πεποιθήσεων στην Eλλάδα. H επιρροή του γαλλικού φιλελεύθερου πνεύματος αφενός και της Pωσίας για προσήλωση στις παραδόσεις και την Ορθοδοξία αφετέρου επηρέασαν την πορεία προς την επανάσταση αλλά και τα μετέπειτα βήματα του ελληνικού κράτους. Γαλλική κυριαρχία και επιρροή στα Eπτάνησα Mετά την κατάλυση της Δημοκρατίας της Βενετίας από το Nαπολέοντα, τα νησιά του Iονίου πέρασαν στη γαλλική κυριαρχία. Στις 27 Iουνίου 1797 ο γαλλικός στόλος έφτασε στην Kέρκυρα. Ολες οι πολιτικές και θρησκευτικές αρχές καθώς και πλήθος κόσμου υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό τους Γάλλους. Tους προσέφεραν μάλιστα ένα αντίτυπο της Oδύσσειας. Tο έδαφος για την ενθουσιώδη υποδοχή των Γάλλων είχε προετοιμαστεί κατάλληλα στα Iόνια νησιά μέσα από τη δράση νεαρών κερκυραίων Iακωβίνων και την ίδρυση από το γάλλο πρόξενο στη Zάκυνθο των δημοκρατικών συλλόγων των «Καρμανιόλων». Λίγο μετά την εγκατάστασή τους οι Γάλλοι έκαψαν σε δημόσια τελετή τη «Xρυσή Βίβλο» και κατάργησαν όλα τα προνόμια των αριστοκρατών. Tο δέντρο της ελευθερίας φυτεύτηκε σε κεντρικές πλατείες και επαναστατικά τραγούδια όπως η «Mασσαλιώτιδα» και η «Kαρμανιόλα» ακούγονταν είτε στο πρωτότυπο είτε σε ελληνική παραλλαγή. Aκούγονταν μάλιστα τα πατριωτικά θούρια του Pήγα και του δημοκράτη ζακυνθινού ποιητή Aντώνιου Mαρτελάου. Tο έτος 1797 ανακηρύχθηκε ως το πρώτο έτος ελληνικής ελευθερίας. Παρότι οι επίσημες θρησκευτικές αρχές είχαν δηλώσει ότι το μήνυμα της επανάστασης ήταν σύμφωνο με το ευαγγέλιο, δεν έλλειψαν ακραίες προτάσεις για κατάργηση του χριστιανισμού και ανασύσταση της αρχαίας θρησκείας. O οικουμενικός πατριάρχης βέβαια σε εγκύκλιο του συμβούλευε τους πιστούς να στραφούν εναντίον των καταστρεπτικών για την ψυχή συνεπειών της επανάστασης και της επιβλαβούς λατρείας της ελευθερίας που αποτελεί δημιούργημα του εωσφόρου. Aπό την ανταπόκριση όμως που βρήκαν τα κηρύγματα της Γαλλικής Επανάστασης στα Eπτάνησα διαφάνηκε ότι αυτά ανταποκρίνονταν απόλυτα στους πόθους των Eλλήνων για εθνική αποκατάσταση και κοινωνική δικαιοσύνη. Tο πνεύμα όμως της Γαλλικής Επανάστασης και το φιλογαλλικό πνεύμα εν γένει δεν περιορίστηκε μόνο στα Eπτάνησα. Aπό εκεί πέρασε στην ηπειρωτική Eλλάδα και διαδόθηκε παντού, όπου υπήρχαν εγκατεστημένοι Eλληνες, στις ηγεμονίες, την Aυστρία ακόμη και στη Pωσία. Aπό το Παρίσι ο Kοραής προέτρεπε τους Eλληνες των Iονίων νήσων να αγκαλιάσουν τη γαλλική διοίκηση ως την έναρξη της ελληνικής αναγέννησης. Ωστόσο, η πολιτική των Γάλλων προκάλεσε γρήγορα αντιδράσεις, λόγω της αυστηρής φορολογίας αλλά και της επιδεικτικής περιφρόνησης της θρησκείας και των τοπικών παραδόσεων. Ομως ακόμη και μετά την κατάληψη των νησιών από τη Pωσία, οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης επηρέασαν τη διαμόρφωση του νέου καθεστώτος και προώθησαν τη δημιουργία της αυτόνομης Eπτανησίου Πολιτείας (1800-7), του πρώτου ουσιαστικά σύγχρονου κράτους που αναδύθηκε στη νοτιοανατολική Eυρώπη. H πολεμική προπαρασκευή στη θάλασσα Το τέλος του 18ου αιώνα εύρισκε τις χριστιανικές ναυτικές κοινότητες του Αιγαίου στο απόγειο της ανάπτυξής τους. Kαράβια και πληρώματα από τα νησιά του Αργοσαρωνικού και των Kυκλάδων, από τα μικρασιατικά παράλια και το ανατολικό Aιγαίο δίεσχιζαν τη Mεσόγειο διεκδικώντας ένα μεγάλο μερίδιο από τα υψηλά κέρδη που απέφερε το θαλάσσιο εμπόριο στην καμπή του αιώνα. H διεθνής συγκυρία ήταν εξαιρετικά ευνοϊκή για την ελληνική ναυτιλία: O ανταγωνισμός των αγγλικών και των γαλλικών συμφερόντων στη Mεσόγειο, οι διαρκείς συγκρούσεις και οι αποκλεισμοί των γαλλικών λιμανιών μετά τη Γαλλική Eπανάσταση επέτρεψαν σε έλληνες εμπόρους να αναμειχθούν ενεργά στη μεταφορά προϊόντων από και προς τα οθωμανικά εδάφη και τη Pωσία. Aπό την άλλη μεριά, ο περιορισμός των πειρατικών επιδρομών και οι διεθνείς συμφωνίες της Πύλης (π.χ. η συνθήκη του Kιουτσούκ-Kαϊναρτζί, 1774) διευκόλυναν σημαντικά την κίνηση των ελληνικών σκαφών καθώς και τη συγκέντρωση και διάθεση των εμπορευμάτων. Oι οικονομικές επιτυχίες των ναυτικών γρήγορα οδήγησαν στην ανανέωση του εμπορικού στόλου. Aγοράστηκαν ευέλικτα πλοία, ενώ τα παλαιότερα σκαριά μετασκευάστηκαν, για να ανταποκριθούν καλύτερα στις νέες ανάγκες. Oι παράτολμες επιχειρήσεις των ναυτικών, οι οποίοι επιχειρούσαν να σπάσουν το θαλάσσιο αποκλεισμό των μεγάλων γαλλικών λιμανιών στη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων, ανάγκασαν τους ιδιοκτήτες τους να τα εξοπλίσουν με ελαφρά πυροβόλα. O εξοπλισμός συνεχίστηκε με την άδεια των οθωμανικών αρχών, μια και ο κίνδυνος της πειρατείας δεν είχε εκλείψει ολοκληρωτικά από τη Mεσόγειο. Στο ξεκίνημα του 19ου αιώνα ο επιχειρησιακός στόλος των νησιωτών του Aιγαίου ήταν πλέον σε θέση να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά όχι μόνο τους οικονομικούς αλλά και τους πολεμικούς κινδύνους της θάλασσας. Tα πληρώματα ανέπτυξαν νέες τεχνικές διάσπασης και προσβολής των εχθρικών δυνάμεων. H θητεία πολλών από τους ναυτικούς σε δυτικούς πολεμικούς στόλους, οι οποίοι βρίσκονταν συνέχεια στη Mεσόγειο μετά τα μέσα του 17ου αιώνα, ανανέωσε τις γνώσεις και τις πρακτικές τους. Eίκοσι χρόνια αργότερα και παρόλο που οι πολιτικές και οι οικονομικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή είχαν ανακόψει την άνθηση της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, οι γνώσεις, τα μέσα και οι εμπειρίες που συγκέντρωσαν οι νησιώτες στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα αποδείχθηκαν πολύτιμη παρακαταθήκη για την έκβαση των ναυτικών επιχειρήσεων της Ελληνικής Επανάστασης. Eλληνες ναυτικοί και θαλάσσιο εμπόριο Kατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, σημαντικό μέρος του πληθυσμού των νησιών και των παραλίων του νότιου και κεντρικού Aιγαίου, εκμεταλλευόμενο αλλαγές στο διεθνή έλεγχο της εμπορικής δραστηριότητας στη Μεσόγειο, αναμίχθηκε στο θαλάσσιο εμπόριο και κατάφερε πολύ γρήγορα να αποκτήσει σημαντική ναυτική εμπειρία. Oι ναύτες γίνονταν ναυτικοί, δηλαδή εμπορευόμενοι, οι οποίοι μετακινούνταν μαζί με το εμπόρευμά τους και αναλάμβαναν ταυτόχρονα τόσο τους κινδύνους του ταξιδιού όσο και το οικονομικό ρίσκο. Αποκτούσαν συνήθως μερίδιο και στην ιδιοκτησία των μέσων της μεταφοράς τους, δηλαδή των πλοίων, προσφέροντας σε αντάλλαγμα είτε κεφάλαια που συσσώρευαν από την εμπορική τους δραστηριότητα στη θάλασσα είτε την ίδια την εργασία τους. Προς το τέλος του αιώνα, είχε διευρυνθεί αρκετά το δίκτυο των συναλλαγών των ελλήνων ναυτικών. Eφοπλιστικές οικογένειες από τις Σπέτσες, την Υδρα, τις βόρειες Κυκλάδες και τα Ψαρά αποκτούσαν μόνιμους αντιπροσώπους στα μεγαλύτερα λιμάνια της αυτοκρατορίας και της Eυρώπης. O στόλος τους ανανεωνόταν με νέα, μεγαλύτερα ιστιοφόρα, τα οποία εξόπλιζαν με όπλα και πολεμοφόδια προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους της κίνησης στη θάλασσα. H ναυτική εμπειρία έφερνε μαζί της και την πολεμική, γεγονός το οποίο έμελλε να έχει καταλυτική σημασία για την εξέλιξη της Eπανάστασης, μερικές δεκαετίες αργότερα. Νησιώτες Από τα τέλη του 17ου αιώνα, νησιώτες του Αιγαίου ταξίδευαν στη δυτική Μεσόγειο, τον Ατλαντικό ωκεανό και τη Μαύρη Θάλασσα είτε με δικά τους καράβια είτε ως πλήρωμα σε καράβια ξένων Δυνάμεων. Η εμπορική δράση τους απέφερε σημαντικά κέρδη, καθώς διακινούσαν προϊόντα μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της δυτικής Ευρώπης, σε μια εποχή που εξελισσόταν και αυξανόταν η βιομηχανική παραγωγή. Οι παροικίες, που συγκροτήθηκαν από εμπόρους της οθωμανικής επικράτειας στη Μασσαλία, την Τεργέστη, το μστερνταμ, αλλά και την Οδησσό, είχαν πολυάριθμη ελληνική παρουσία, ενώ έντονη ήταν όχι μόνο η εμπορική αλλά και η πνευματική δράση των μελών τους. Οι εμπορικοί οίκοι των Ελλήνων αυτών ήταν από τους μεγαλύτερους στις πόλεις που δρούσαν. Η οικονομική άνθηση των ελληνικών παροικιών του εξωτερικού επέτρεψε στα μέλη τους να αναπτύξουν φιλανθρωπική και πολιτιστική δράση, να διευθύνουν τυπογραφεία και να στραφούν στην ενίσχυση πνευματικών ιδρυμάτων της πατρίδας τους. Εξίσου σημαντική ήταν η συμβολή των Ελλήνων της διασποράς στην προετοιμασία, οργάνωση και ενίσχυση της Ελληνικής Επανάστασης, άλλοτε με προσωπική συμμετοχή κι άλλοτε με αποστολή χρημάτων, πλοίων και πολεμοφοδίων. Πηγή: Iδρυμα Μείζονος Ελληνισμού Eκπληρώστε όλα τα όνειρά σας για έναν όμορφο γάμο σ αυτή την ξεχωριστή σας μέρα TOWERS ON THE GREEN Εκεί που τα όνειρά σας γίνονται πραγματικότητα Γάμοι, bridal showers, baby showers, επέτειοι, christenings, επίσημα δείπνα επιχειρηματικές συναντήσεις, εταιρικές εκδηλώσεις Μπορούμε να φιλοξενήσουμε πάρτι ατόμων TOWERS ON THE GREEN in 2 locations Ναυτικός στην Υδρα. Εγχρωμη λιθογραφία. Σχέδιο Dupre, χάραξη de Delpech. Dupre L., Voyage a Athenes et a Constantinople..., Paris 1819, πιν. 27. Aθήνα, Συλλογή Eυστ. Φινόπουλου. Εκεί που η ξεχωριστή σας μέρα «αγκαλιάζεται» από προσωπικό επαγγελματιών με ενθουσιασμό και ειλικρίνεια. Εαν σχεδιάζετε μια πιο κλειστή εκδήλωση, μια δεξίωση, ή πρόβα δείπνου, η εξειδικευμένη ομάδα μας catering και μαγειρικής περιμένει να σας εξυπηρετήσει σε όλες τις πτυχές αυτής της μοναδικής σας μέρας. Απολαύστε την υπέροχη θέα του Towers Country Club Διακεκριμένοι σεφ δημιουργούν γαστρονομικά αριστουργήματα που θα προσφέρουν απόλαυση στους καλεσμένους σας και η εμπειρία τους μπορεί να ανταποκριθεί σε οποιοδήπτε στιλ εθνικής κουζίνας. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΦΑΓΗΤΑ ΕΠΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ Grand Central Pkwy, Floral Park, NY Northern Boulevard, Flushing, NY (516) Ζητήστε τον κ. Χάρυ Σαβίδη

10 10 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Τα «Απομνημονεύματα» του Μακρυγιάννη Ο Μακρυγιάννης φτάνει τραυματισμένος στην Αθήνα. Λίγο αργότερα γίνεται πολιτάρχης, ενώ ακολουθεί η νέα συμφιλίωσή του με τον Γκούρα, ο οποίος όμως χάνει τη ζωή του. Νέοι τραυματισμοί για το στρατηγό και φυγή του από την Ακρόπολη στην Αίγινα. Συνέχεια από το προηγούμενο τεύχος Βιβλίο Α, Κεφάλαιο 10ο [...] Της είπα την κατάστασιν του φρουρίου. Ο Ζαΐμης ήταν Πρόεδρος της Διοικήσεως. Μου λέγει ο καϊμένος: «Eρχομαι εις το κονάκι σου να μιλήσωμεν πλατύτερα». Με είδαν εις την κατάστασιν οπού ήμουν, πρησμένο το κεφάλι μου, μου διορίσαν γιατρούς. Ηρθε ο Ζαΐμης, ανταμωθήκαμεν, μου είπε την κατάστασιν του ταμείου, ότι δεν έχει ούτε λεπτό. Μου λέγει: «Χαίρομαι ότι ήρθες εσύ έξω, και να συνακουστούμεν σε ό,τι μπορέσουμεν να βοηθήσωμεν την πατρίδα, και ν αφήσουμεν τα παλιά πάθη. - Του είπα, χαίρομαι διά έναν αγωνιστήν σημαντικόν, κεφαλή της πατρίδος, οπούχει τόση λικρίνεια. Οτι τα πάθη τα είδαμεν πού μας κατήντησαν. Κ εγώ, του λέγω, σ ό,τι με διατάξετε είμαι έτοιμος να πεθάνω διά την αγάπη της πατρίδος. Και δι αυτό εβήκα εις την κατάστασιν οπού με βλέπεις». Hρθαν και τ άλλα τα μέλη της Επιτροπής της Διοίκησης είπαν να πάγη ένα από αυτούς εις τα Μέθενα να μιλήση με τον Φαβγέ. «Hταν καλά, μου λένε, να πάγαινες και μόνος σου - είσαι αστενής. Θα τον ενθουσίαζες αλλοιώς. - Τους λέγω, να πεθάνω εις τον δρόμον θα πάγω να νεργήσω ό,τι μπορώ!». Επήγα εις τα Μέθενα. Με δέχτηκε ο αγαθός και γενναίος Φαβγές κι όλοι οι αξιωματικοί. Τους ενθουσίασα. Τους ηύρα πρόθυμους και με μεγάλον πατριωτισμόν. Σηκωθήκαμεν με τον Φαβγέ και πήγαμεν εις την Διοίκηση. Και διοριστήκαμεν εμείς οι δυο επίτροποι με δυο μέλη από την Διοίκηση και σκεδιάσαμεν -και μιλήσαμεν να μείνη μυστικόν το σκέδιόν μας, κ έμεινε. Πήγε ο Φαβγές εις τα Μέθενα, έκαμε χαζίρι το σώμα του και το φόρτωσε πολεμοφόδια. Κ εγώ στάθηκα εις την Αίγινα κ έκαμα έτοιμα αλοιφές και ξαντά κι άλλα αναγκαία -κι όλα μυστικά, ότ ήταν Τουρκοραγιάδες πολλοί από κείνους οπού ήταν φορτωμένοι πέτρες και τους λευτέρωσε ο Κιταγής. Τόδωσα του αθάνατου Φαβγέ τούς οδηγούς οπούχα μαζί μου από το κάστρο, τους γενναίους κι αγαθούς Γιάννηδες, Κουντουριώτης ο ένας και Διστομίτης ο άλλος. Αυτείνοι οι δυο αγαθοί πατριώτες έβγαιναν πάντοτες με γράμματα από το κάστρο, ανάμεσα από τόση Τουρκιά. Μεγάλες χάριτες χρωστάγει η πατρίδα εις αυτούς τους δυο γενναίους πατριώτες. Και μαζί μ αυτούς το ταχτικόν κι ο Φαβγές πήγαν τα πολεμοφόδια κι άλλα αναγκαία, φορτωμένα οι ίδιοι απάνου τους. Κι όλοι αυτείνοι κιντύνεψαν αλλά ως γενναίγοι και καλοί πατριώτες αποφάσισαν και μπήκαν εις το κάστρο. Και η πατρίς να θυμάται και να δοξάζη αυτούς τους άντρες. Τότε μίλησα με την Διοίκηση διά να πιάσουμεν τον Φαληρέα κατά οπού ήμουν διαταμένος από τους κλεισμένους εις το κάστρον. Η Διοίκηση με διορίζει αρχηγόν των Αθηναίων κι όσοι Στερολλαδίτες ήταν εις τα νησιά και νησιώτες όσοι φέρνουν όπλα, να τους συνάξω όλους να πιάσωμεν τον Περαιά, να συστήσουμεν ορδί. Μέσα δεν είχε τελείως η Κυβέρνηση. Τότε μ ανταμώνει ο Γρόπιος πρόξενος της Αούστριας - ήταν φίλος μου - και μου λέγει: «Πού θα πας, Μακρυγιάννη, με χωρίς τα μέσα σε τόση Τουρκιά, σ έναν αρχιστράτηγον του Σουλτάνου, στον Κιτάγια; Η Διοίκηση τα μέσα δεν τάχει, τι στρατόπεδον θα κάμης; Θα κιντυνέψης κι ο ίδιος και οι άνθρωποί σου. Είναι ένας, μου λέγει, Αγγλος, τον λένε Γκόρδον, βάνει τα μέσα του πολέμου, όσα χρήματα χρειαστούν. Τον κάνεις καμπούλι να του παραχωρήσης την θέση σου, να τον κάμης αρχηγόν αυτής της εκστρατείας, να βάλη αυτός τα χρήματα; Του λέγω του Γρόπιου: Σύρε πες του, όποιος είναι αυτός οπού θα βάλη τα χρήματα, όχι αρχηγόν τον κάνω καμπούλι, διά την αγάπη της πατρίδος μου, αλλά όπου κατουράγη να μου δίνη να πίνω εγώ το κάτρο το κάνω αυτό και του το δίνω ενγράφως». Αφού του μίλησε αυτά του Γκόρδον, ήρθε και μ αντάμωσε και γνωριστήκαμεν και πήρε την ευκαρίστηση σε όσα τού είπε ο Γρόπιος από μένα. Μου λέγει ο Γκόρδον ότ είναι γγισμένος με τον Ζαΐμη και δεν θα θελήση. Του λέγω: «Εγώ τα διορθώνω κι αυτά με τον Ζαΐμη». Πήγα εις τον Ζαΐμη, του τα είπα όλα. Τότε μου λέγει ο αγαθός πατριώτης, (και του συχωράγει η ψυχή μου όσα είχε κάμη διά την πατρίδα, οπού τούχα ένα μίσος), μου λέγει: «Οποιος είναι αυτός, Μακρυγιάννη, οπού βάνει τα έξοδα διά την στρατολογίαν των Αθηνών, να πιαστή η θέση του Φαληρέως, το παιδί μου να μόχη σκοτωμένο - όχι διά κάτι λόγια οπού αλλάξαμεν». Τότε τον πήρα και πήγα εκεί κι ανταμώθηκαν και φιλήθηκαν και συνφώνησαν διά τα έξοδα αυτεινού του κινήματος και να είναι αρχηγός ο Γκόρδον. Ξακολούθησε να κάνη όλες της ετοιμασίες, κ έγινε αυτό το κίνημα. Και ξόδιασε ο Γκόρδον ογδοήντα οχτώ χιλιάδες γρόσια και ύστερα τάλαβε από την Κυβέρνηση - διά τόκον έλαβε την αρχηγίαν του Περαιώς. Πήγε με το μπρίκι του εις τα Μέγαρα ο Γκόρδον, έστελνα κ εγώ τους ανθρώπους οπού σύναζα εκεί. Με διορίζει η Κυβέρνηση και πήγα δυο φορές εις την Κόρθο να ησυχάσω τον Γιάννη Νοταρά και Παναγιώτη Νοταρά, οπού είχαν Ρουμελιώτες ο ένας κι ο άλλος συνάξη και γύμνωναν την πατρίδα τους, ο ένας Νοταράς την μισή κι ο άλλος την άλλη μισή, και δίναν και των Ρουμελιώτων τους μιστούς τους. Κι ο καυγάς τους ποιος ήταν; Ηθελαν να πάρουν μια γυναίκα και την θέλαν και οι δυο. Το χωριό καίγεταν και η γριά λαμπροχτενίζεταν. Παντού εις την πατρίδα Τούρκοι, και το κάστρο των Αθηνών, οπού ήταν η ελπίδα της Ελλάδος, κιντύνευε και σαν χάνεταν αυτό, και η πατρίς κακή τύχη είχε - τα οτζάκια καύλωναν. Με συχωράτε, αναγνώστες αν ξέρετε εκείνη την περίσταση τι κίντυνος ήταν της πατρίδας, κ εσείς θα λέγατε το ίδιον σ αυτούς και τον Αντρέα Λόντον, οπού τους βοηθούσε και γκιζερούσε με τα παιδάκια. Αφού τους μίλησα πολλά και της δυο φορές και δεν μ άκουγαν, στο υστερνό τούς είπα «Πάγω και γράφω οσουνών είναι εις το κάστρο της Αθήνας και του Καραϊσκάκη, οπούναι μέσα εις τα χιόνια, οπού φκειάνει εις την Αράχωβα πύργους τα κεφάλια των Τούρκων, τους γράφω και γυρίζουν και μπαίνομεν όλοι εδώ και φκειάνομεν τα δικά σας κεφάλια πύργους». Και σηκώθηκα να φύγω. Και τότε συνκατένεψε ο Αντρέας Λόντος και μου είπε ότι του Γιάννη του Νοταρά τού λέγει ναρθή εις την Αθήνα. Παράγγειλα εγώ και του Παναγιώτη Νοταρά και πήγαν και οι δυο εις Μέγαρα. Πήγα τα χαμπέρια της Διοίκησης και μ ευκαρίστησε πολύ και καταξοχή ο καϊμένος ο αγαθός Ζαΐμης, οπού πολεμούσε τόσον καιρόν να τους χωρίση και δεν τον άκουγαν ούτε αυτόν, ούτε την Κυβέρνησιν. Μου λέγει ο Ζαΐμης: «Είναι και κάτι άλλο οπού γένεται και θα πας και δι αυτό». Κ εγώ ο δυστυχής άνοιξαν οι πληγές μου από το χτύπημα του αλόγου, όταν βήκαμεν από το κάστρο, και περπατούσα με το κεφάλι τούμπανον κι αγερίστηκα και βήκαν από την πληγή τόσα κόκκαλα και πέτζες δι αυτές της δούλεψες με τα χιόνια και κρύον. Αλλαζα της πληγές και μ έπιαναν μεγάλες κάψες από τους πόνους και κιντύνεψα να χαθώ. Πάμε και εις τ άλλο των καλών πατριώτων. Ο Μεταξάς, ο Κολοκοτρώνης, ο Υψηλάντης κι άλλοι είχαν κάμη δική τους κομπανία. Είχ έρθη κ ένας αξιωματικός από την Γαλλία, γενναίος άντρας και καλός άνθρωπος, τον έλεγαν Μπούρμπαχη ήταν Κεφαλλωνίτης και συγγενής του Μεταξά ήταν κολονέλος εις την Γαλλίαν. Αφού άκουσε την λευτεριά της πατρίδας του ήρθε ν αγωνιστή απαθής, πατριωτικώς. Πήγε ναυρή τους συγγενείς και τους πατριώτες του ηύρε και τον κόντε Μεταξά και τους συντρόφους του. Τον οδηγούν και πλερώνει εξ ιδίων του και συνάζει χίλιους ανθρώπους, σκυλιά του χασαπιού, ανθρώπους του Αναπλιού, των μπιλλιάρδων, της φατρίας του κωλόπανα. Αφού τον Ο στρατηγός Μακρυγιάννης γεννήθηκε το 1797 στην περιοχή Αβορίτι Δωρίδας. Σπουδαίος αγωνιστής του 1821 αλλά και αυτοδίδακτος συγγραφέας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωάννης Τριανταφυλλοδημήτρης. Το επίθετο Μακρυγιάννης του το έδωσαν οι συμπολεμιστές του λόγω του αναστήματος του. Το 1820 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Από εκείνη τη στιγμή και μετά συμμετέχει πολλές μάχες και το 1824 γίνεται Στρατηγός. Το 1825 ο στρατός του Ιμπραήμ επιτέθηκε στους Μύλους του Αργους με περισσότερο από τέσσερις χιλιάδες στρατό ο Μακρυγιάννης με 300 στρατιώτες κατάφερε να τον αντιμετωπίσει. Επίσης, υπερασπίστηκε με πάθος την Ακρόπολη καθώς για περισσότερο από ένα χρόνο είχε οριστεί φρούραρχος. Κατά τη διάρκεια των μαχών είχε τραυματιστεί πέντε φορές και τα συβούλεψαν αυτείνοι τον αθώον πατριώτη, τον οδηγούν να πάγη εις τον Καραϊσκάκη. Παίρνει τόσα φορτώματα ζαϊρέ κι όλα του τ αναγκαία να πάγη εις το σώμα του Καραϊσκάκη, οπού ήταν οι περισσότεροι ξυπόλυτοι και γυμνοί και νηστικοί - και να ιδούνε αυτείνοι οι ξυπόλυτοι εις το ορδί τους τα χασάπικα σκυλιά, οπού πολεμούσαν οι περισσότεροι από αυτούς μέσα τ Ιωάννης Μακρυγιάννης τραύματα του αυτά θα τον βασάνιζαν μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Μακρυγιάννης εκτός από την πολεμική του δράση είχε ενεργή συμμετοχή και στα πολιτικά πράγματα. Μετά την αναδιοργάνωση του Ελληνικού Κράτους ο Μακρυγιάννης είχε διατελέσει μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας. Ηρθε σε κόντρα όμως με τον Βασιλιά Οθωνα με αποτέλεσμα να δικαστεί για εσχάτη προδοσία. Καταδικάστηκε αρχικά σε θάνατο για να μετατραπεί σε η ποινή σε κάθειρξη 10 ετών. Οι γραμματικές του γνώσεις ήταν τα 24 γράμματα της αλφαβήτου, χωρίς τόνους, πνεύματα και σημεία στίξης. Τα απομνημονεύματά του: «δυστυχήματα εναντίον της πατρίδας και θρησκείας» - ( ), θεωρούνται ιστορικό ντοκουμέντο. Πέθανε το 1864 στην Αθήνα σε ηλικία 67 ετών.

11 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 11 Ανάπλι με της άτιμες γυναίκες, και ύστερα αυτείνοι να πάνε εις τους γυμνούς και νηστικούς, να παίρνουν ταχτικώς το ταΐνι τους, τα μακαρόνια τους κι άλλο τους φαγί και τον μιστόν τους, κ εκείνοι οπού αγωνίζονταν εις τα χιόνια νηστικοί να λέπουν τα χασάπικα σκυλιά του Αναπλιού να τρώνε και να πλερώνωνται - ή θα σκοτώσουν αυτούς, ή θα γένη μια φατρία να διαλυθούν. Αυτά ο αγαθός Μπούρμπαχης δεν τάξερε ο Μεταξάς κι ο αρχηγός ο Κολοκοτρώνης και η συντροφιά του τα γνώριζαν αυτά. Εγινε ναύαρχος ο Κοκράν, αρχιστράτηγος ο Τζούρτζης - κι ο ναύαρχος Κοκράν θα πάγαινε τα καράβια στα βουνά κι απάνου εις τα κάστρα κ ήλεγε των Ελλήνων ο Τζούρτζης, με την γολέττα θα κυνήγαγε τους Τούρκους. Ο Μιαούλης ο καϊμένος με τα σταροκάραβα αλώνιζε τους τριπόντες και φεργάδες των Τούρκων κι ο Καραϊσκάκης με τους γυμνούς έφκειανε πύργους τα κεφάλια των Τούρκων. Οι δυο Ελληνες δεν ξέραν της μηχανές των Ευρωπαίγων μεγάλων αντρών, ούτε τα καράβια ξέραν να τα κολλήσουν εις τα βουνά, ούτε τους στεργιανούς να πολεμούν με της γολέττες. Ο Μπούρμπαχης με τους στρατιώτες του βήκε εις το Λουτράκι της Κόρθος. Μ έστειλε η Διοίκηση και πήγα και του μίλησα όλα αυτά. Και τότε κατάλαβε ο αθώος πατριώτης και πήγε εις τα Μέγαρα, οπού πήγαν και οι άλλοι. Πήγε εκεί κι ο Βάσιος Μαυροβουνιώτης. Σύναξα κ εγώ όλους τους Αθηναίους και Στερεοελλαδίτες, όσοι φέρναν όπλα και ήταν εις τα νησιά Κούλουρη, Αίγινα, Πόρο, σύναξα αυτούς και τους ίδιους νησιώτες, κατά διαταγή της Κυβερνήσεως οπούχω, και πήγα κ εγώ εις Μέγαρα. Τότε κάνομεν ένα σκέδιον να βγούμεν συνχρόνως εις τα πόστα της Αθήνας αναντίον των Τούρκων ο Βάσιος, ο Παναγιώτης Νοταράς, ο Μπούρμπαχης και οι Ντερβενοχωρίτες να πάνε να πιάσουνε από βραδύς την Χασιά, να ταμπουρωθούν - είναι η θέση γερή - να πάγη οχτρός εκεί να τον πολεμήσουν. (Ηταν ως τρεις χιλιάδες ασκέρι). Το ταχτικό, ο Νοταράς ο Γιάννης κ εγώ ως χιλιοχτακόσοι άνθρωποι να βγούμεν εις τον Πειραιά τα μεσάνυχτα. Πήγαμεν, με διορίζει ο Γκόρδον με το σώμα του να πρωτοβγώ ομπρός εγώ εις την θέση του Φαληρέως. Ράξαμεν εις το Πασιά Λιμάνι. Πρωτοβήκα με δυο φελούκες το είχαν πιασμένο οι Τούρκοι. Πολεμήσαμεν μ εκείνους καλά λαβώθηκαν από μάς καμπόσοι. Ηρθαν κι άλλες δυο φελούκες μ ανθρώπους μου και τότε πολεμήσαμεν γενναίως τους Τούρκους, μας πολέμησαν κι αυτείνοι παληκαρίσια, και τους τζακίσαμεν και τους πήγαμεν κυνηγώντα ως το μοναστήρι εις τον Αγιον Σπυρίδωνα, εις τον Δράκον. Τότε γυρίσαμεν οπίσου βήκαν κι από τ άλλα τα σώματα βγάλαμεν εκείνη την νύχτα ως δεκαπέντε κανόνια, μικρά μεγάλα, και γρανέτες και φκειάσαμεν και τα ταμπούρια διανυχτός και της θέσες των κανονιών κι όσο να φέξη ευρέθηκαν όλα έτοιμα. Μεθάγαμεν δουλεύοντας. Οσοι έρχονταν δεν έλπιζαν ότι εμείς να φκειάσουμεν όλα αυτά εκείνη την νύχτα. Την αυγή μάς βλέπουν οι Τούρκοι έτοιμους και χαζίρικους. Ο Βάσιος και οι άλλοι όλοι δεν πήγαν εις την Χασιά καθώς είχαμεν ομιλίαν, αλλά σηκώθηκαν του κεφαλιού τους και πήγαν σ ένα χωριόν, Καματερόν το λένε, μιαν ώρα από την Αθήνα. Πήγαν και πιάσαν μίαν θέση αδύνατη κι αυτό το λάθος τόκαμεν ο Βάσιος ότι αυτός γνώριζε τον τόπον της Αθήνας, αγωνίζονταν τόσον καιρόν σε αυτά τα μέρη. Πριν πιάσουν θέσες και να ταμπουρωθούν καλά - κάμαν ένα ταμπούρι τυφλό - τους πέσαν οι Τούρκοι απάνου τους και τους χάλασαν και σκότωσαν περίτου από τρακόσους πενήντα Ελληνες και τους ρίξαν εις φυγή. Και σκοτώθη κι ο αγαθός Μπούρμπαχης κι άλλοι δυο συναδελφοί του φελέλληνες. Ολοι διαλύθηκαν κακώς κακού. Ο Βάσιος έμεινε εις την Ελεψίνα, ότι οι περισσότεροί του άνθρωποι ήταν Ντερβενοχωρίτες. Τότε πήρε τα κεφάλια αυτεινών ο Κιτάγιας και τα πήγε εις την Αθήνα και τάδειξε των πολιορκημένων και τους είπε να προσκυνήσουνε διά να σωθούνε αυτείνοι και να μην πάρουν κ εμάς εις τον λαιμό τους, οπού ήμαστε εις τον Φαληρέα. Τους λένε οι πολιορκημένοι: «Σύρτε κυργέψετε εκείνους εις τον Φαληρέα και τότε υποταζόμαστε κ εμείς ότι αυτείνοι είναι χωρίς κάστρο. Κι όταν παραδοθούν, παραδίνομεν κ εμείς το κάστρο». Αναχωρούν όλες οι δύναμες από την Αθήνα (πολλά ολίγοι μείναν, όσ ήταν αναγκαίοι διά τους πολιορκημένους) και μας ζώνουν κι άλλοι από τ άλλα τα πόστα τους. Είχαν το Μοναστήρι κι όλα τα τριγυρινά πόστα εις την εξουσίαν τους οι Τούρκοι. Ηρθαν και οι άλλοι, ετοιμάστηκαν οληνύχτα την αυγή σαράντα πέντε μπαγιράκια ρίχτηκαν απάνου μας. Αρχισαν από τα πόστα τους, οπού τα είχαν γιομάτο το καθένα πόστο από κανόνια και μπόμπες και γρανέτες, και μας βαρούσαν και τα στρατέματα έμπαιναν εις την τάξη να μας ριχτούνε. Τότε έβλεπες τους δικούς μας, να τους έσφαζες, μια κούπα αίμα δεν έβγαινε ότι μάθαν τον χαλασμόν του Βάσιου κι αλλουνών. Τούτα τα μπαγιράκια κινήθηκαν απάνου μας. Ο Γκόρδον, ήταν κι άλλοι Ευρωπαίγοι κι ο Αγιντεκ, ένας αξιωματικός από τη Μπαβαρία, αφού είδαν τα μπαγιράκια οπού ετοιμάζονταν, αυτείνοι όλοι με τον Γκόρδον εμπήκαν σε μίαν φελούκα να πάνε εις το καράβι του Γκόρδον ότι απολπίστηκαν, αφού είδαν τόση δύναμιν των Τούρκων. Και οι εδικοί μας εις τον Φαληρέα ποτές δεν μείναν του ντουφεκιού χίλιοι τρακόσοι άνθρωποι. Οτι μαθαίνοντας το χαλασμό του Βάσιου ενέκρωσαν και φεύγαν διά νυχτός, ότ ήταν η θέση κιντυνώδης. Αν μας χαλούσαν οι Τούρκοι, ποδάρι δεν γλύτωνε από μάς ότ ήταν όλη η στεργιά κλεισμένη από τους Τούρκους, πεζούρα, καβαλλαρία και κανόνια, κι από το πέλαγον μόνον το καράβι του Γκόρδον, ότι φύγαν τ άλλα. Τότε απολπισμένος κι ο αρχηγός Γκόρδον και χαρισμένος και εις την φιλίαν την δική μου, να μείνω μαγιά, μου είπε να μπω κ εγώ μέσα εις το καράβι του να γλυτώσω. Οτι οι αρχηγοί, οπού κάμαμεν αυτούς τους Ευρωπαίγους, όλο με τα καράβια έχουν να κάνουν αυτείνοι από μέσα πολεμούν τους οχτρούς εις την στεριά και τους σκοτώνουν με λόγια, με σκέδια, με την σούπα. Δεν είμαι τοιούτος να κατηγορώ τους ανώτερούς μου, όμως όχι και να μην ειπώ την αλήθειαότι ορκίστηκα δι αυτείνη. Κ εδώ φαίνεται αν λέγω την αλήθεια ή όχι. Αφού είδε ο αρχηγός ο Γκόρδον τον κίντυνον και πήρε τους συντρόφους του και την αρχηγίαν του και μπήκε εις το καράβι, διά να μείνουν σπορά να ματαγίνουν κι αλλού αρχηγοί, όσο να τους σώσουν τους Ελληνες - και τότε να λευτερώσουν την Ελλάδα, οι Τούρκοι όλα τα μπαγιράκια ρίχτηκαν απάνου μας. Ο αρχηγός γύρευε κ εμένα μαζί του. Του λέγω: «Κόπιασε η γενναιότη σου και σ αυτείνη την μπατάγια την σημερινή θα γένη ο Θεός αρχηγός και με την δύναμή του -θα λυπηθή εμάς και την πατρίδα μας κι ό,τι μπορώ κ εγώ θ αγωνιστώ σήμερα μ όλον οπούμαι αστενής. Να χαθούνε τόσοι ΞΕΝΗ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ αγωνισταί και να μείνω εγώ, ξίκι να γένη και σ εμένα η ζωή! -Τι θα κάμης, μου λέγει, σε τόσο πλήθος Τουρκών; -Είναι ο Θεός, του λέγω, και κάνει ο ίδιος!». Πάγει εις το καράβι. Τότε διαλέγω ως εκατό ανθρώπους και παίρνω σπαθιά και γιαταγάνια και τα δίνω αυτεινών των εκατό τα πήρα απ ούλο το σώμα. Και παίρνω και κρασί και τους ποτίζω αυτούς τους εκατό και τους άλλους εις τα πόστα. Οτι οι άνθρωποι απολπίστηκαν. Αφού τους κέρασα όλους, πήρα τους εκατό μαζί μου και ήφερνα γύρα μ αυτούς τα πόστα όλα, τραγουδώντας όλοι εμείς, οι εκατό. Ηταν κ ένα γενναίον πολύ παληκάρι εκεί στολισμένο από γενναιότητα και τερτιπιτζής εις τον πόλεμον, Παναγιώτη Σωτηρόπουλον τον έλεγαν, από το Κράβαρι χωριόν Λομποτινά αυτός έκαμε το σκέδιον εις το Μισολόγγι οπού κλέβαν το χώμα από της τάμπιες των Τούρκων, οπού φκειάναν να πλακώσουν τους δικούς μας αυτός και η τέχνη του Κώστα Λαγουμιτζή σώσαν το Μισολόγγι. Κι αυτός έκαμεν και τον πόλεμον της Κλείσοβας, (οπού λένε οι συντρόφοι του Τζαβέλα ότι τον έκαμεν αυτός ήταν μέσα σε μίαν παλιοκλησιούλα κ έκλαιγε σαν μικρό παιδί. Είχε εκατό ανθρώπους και πλερώνεταν χίλιους εκατό και γιόμωσε το δισάκκι του από τα τοιούτα λίρες Αγγλικές, οπού της έστειλαν να μας λευτερώσουνε οι Ευρωπαίοι, κι ως καλά συνασμένες αυτές της λίρες, όταν παραδόθη το Μισολόγγι, της πήραν οι Τούρκοι. Και γύρευε και παλιές πλερωμές ο Τζαβέλας απάνου απόνα μιλλιούνι γρόσια. Οταν εβήκε από τους Κορφούς, εβήκε με δέκα πέντε ανθρώπους ξαρμάτωτους και τους αρμάτωσε ο Μαυροκορδάτος τώρα μιλλιούνια ζητάει). Αυτός ο Σωτηρόπουλος διά να ζήση, να τρώγη κομμάτι ψωμί με τους συντρόφους του, ήταν με τον Νοταρά εις την Κόρθον. Αφού πήρα τους εκατό και ήφερνα γύρα και τραγουδούσαμεν και ψυχώναμεν τους ανθρώπους, μου πέρασε και μία ιδέα και διοτέλεια. Είπα ότι εγώ θ αποφασίσω είτε να σκοτωθώ, είτε να κερδέσουμεν σήμερα. Το λοιπόν να μην πάρη κι άλλος τον έπαινον αυτόν, να τον πάρω μαζί με τους Αθηναίους ότ είμαι αρχηγός τους και εις την ημέρα μου να τους δοξάσω, αφού άλλοι αρχηγοί τούς αδίκησαν και οι εδικοί - τους κι ο Δυσσέας κι ο Γκούρας. Και διά να κατορθώσω αυτό έπρεπε να σταθώ πονηρότερος, ν απατήσω και τον Σωτηρόπουλον. (Οτι αυτόν γνώριζα ως αντίζηλον. Οι άλλοι τούς έλεγες «εκείνο», κάναν το λέγω του Σωτηρόπουλου). Είχε κάνη εκατό ανθρώπους κι αυτός να ήμαστε και οι δυο απόξω, να ριχνώμαστε ούθεν είναι χρεία, όταν πλησιάσουν οι Τούρκοι. Το πόστο το δικό του ήτανε εκτεταμένο. Τότε του είπα να πάγη να ψυχώση τους ανθρώπους εκεί οπού ήταν εις τα ταμπούρια, να μη μας τους χαλάσουνε οι Τούρκοι. Συνέχεια στο επόμενο τεύχος ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ και διά την ημετέραν σωτηρίαν (μέρος 3ο) (Αφιέρωμα στο σύντομα ερχόμενο Πάσχα) Αναφερόμαστε στο «Πιστεύω» (Σύμβολο της Πίστεως). «Κατελθόντα, σαρκωθέντα, ενανθρωπήσαντα, σταυρωθέντα, παθόντα, ταφέντα, αναστάντα και ανελθόντα». Αυτές οι λέξεις, δείχνουν το έργο του Ιησού Χριστού στη Γη, και όλα αυτά διά την ημετέραν σωτηρίαν. «Κατελθόντα»: Ο Ιησούς Χριστός προϋπήρχε, ουδέποτε δημιουργήθηκε. Ο Ιησούς Χριστός δεν είναι κτίσης, αλλά ο κτίστης της κτίσης. Δεν είναι δημιούργημα, αλλά ο Δημιουργός. Δεν γεννήθηκε, αλλά κατέβηκε και έλαβε σώμα ανθρώπινο. Αυτό σημαίνουν οι λέξεις «σαρκωθέντα» και «ενανθρωπήσαντα». Αυτό σημαίνει γεννηθέντα, ού ποιηθέντα, αυτό σημαίνει, φως εκ φωτός, Θεός αληθινός, εκ Θεού αληθινού. Ο Χριστός έλαβε σάρκα και έγινε άνθρωπος. Άφησε το δόξα Του την ουράνια και έγινε άνθρωπος σαν κι εμάς. Την θεϊκή αγάπη Του όμως την κράτησε για να πάει στη Γεσθημανή, για να ανεβεί στο σταυρό και να αντέξει τα καρφιά για μένα και για σένα. Αυτό λέγεται αγάπη Θεού, αγάπη άνευ όρων. Αυτό σημαίνει η λέξη «σταυρωθέντα». Με την λέξη «παθόντα» δεν μπορούμε να γιορτάσουμε με χαρά, αλλά θυμόμαστε με λύπη και ευγνωμοσύνη. Ραπισμοί, μαστίγια, αγκάθινο στεφάνι, φτύσιμο, άρνηση και προδοσία, από αυτούς που ο Χριστός αγαπούσε πιο πολύ. Όλα αυτά τα πέρασε ο Χριστός γιατί η αγάπη Του ήταν πιο μεγάλη απ την αμαρτία μας. Ο Ιησούς Χριστός βλέπει την αμαρτία μας, αλλά πιο πολύ βλέπει την ανάγκη μας για σωτηρία. Μπορείς να Του πεις ένα απλό ευχαριστώ; Ο Χριστός δεν το χρειάζεται, αλλά το περιμένει. «Ταφέντα» και «αναστάντα»: Mιλήσαμε την προηγούμενη φορά για το Πάσχα, και σήμερα θα μιλήσουμε για την Ανάσταση. Η ανάσταση είναι η βάση της πίστης μας και η βάση του παγκόσμιου Χριστιανισμού. Χωρίς πίστη στην ανάσταση του Χριστού, αναγνωρίζουμε μόνο τη νίκη του θανάτου, αλλά με πίστη στην ανάσταση, ζούμε την εμπειρία του θριάμβου της ζωής ενάντια στο θάνατο. Επειδή ο Ιησούς Χριστός αναστήθηκε, όλοι οι πιστοί Χριστιανοί έχουν ελπίδα αναστάσεως. Ο Ιησούς Χριστός έμεινε με τους μαθητές σαράντα ημέρες, γι αυτό ψάλλουμε το «Χριστός Ανέστη» επί σαράντα ημέρες. Οι μαθητές κήρυξαν την ανάσταση του Ιησού Χριστού, γι αυτό και πέθαναν με μαρτυρικό θάνατο, εκτός του μαθητή Ιωάννη, μή μπορώντας να αρνηθούν τον αναστημένο Χριστό που είδαν με τα μάτια τους, και όλα αυτά διά την ημετέραν σωτηρίαν. Για το θέμα της σωτηρίας θα μιλήσουμε σε επόμενο άρθρο. Αυτά λέγει η Καινή Διαθήκη όσον αφορά την ανάσταση του Ιησού Χριστού. Σας στέλνουμε δωρεάν μια Καινή Διαθήκη εάν μας το ζητήσετε. Πέτρος Φιλακουρίδης Τηλ. επικοινωνίας:

12 12 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Δύο χρόνια σε σπηλιά για να γλιτώσει το Αουσβιτς Στα χρόνια της Κατοχής η Νίνα Ατούν κρυβόταν στο Πήλιο σε υπόγεια, χαντάκια και σπηλιές για να γλιτώσει από τα δρομολόγια του θανάτου στο Αουσβιτς. Αρκούσε όμως ένα κλάμα για να την προδώσει. Στην αγκαλιά της κρατούσε τον νεογέννητο γιο της. Το σπίτι της στην Αστόρια είναι λουσμένο στο φως. Η Νίνα Ατούν μπαίνει στο σαλόνι με συρτά βήματα. Κρατάει έναν δίσκο με κουλουράκια και ελληνικό καφέ για τον γιο της, τον Ασέρ Ματαθιά. Δεν μοιάζει για 89 ετών. Ισως είναι η ενέργεια και οι επαναστατικές της τάσεις που ξεγελούν. Επιλέγει να καθήσει σε μια πλαστική καρέκλα. Με προτροπές του γιου της μετακομίζει σε πιο αναπαυτική πολυθρόνα. Οταν όμως θέλει να σε ταξιδέψει στο παρελθόν, δεν διστάζει να σηκωθεί όρθια. Κουνάει το δάχτυλό της, μιλάει δυνατά και σε κοιτά στα μάτια. Το επίμονο σφύριγμα του ακουστικού της συνοδεύει τα λόγια της. Αλλά οι διηγήσεις της δεν χάνουν τη ζωντάνια τους. Πάνω από εξήντα χρόνια πέρασαν από τότε που η κ. Ατούν κρυβόταν από τα γερμανικά στρατεύματα στην Ελλάδα. Ακόμα και σήμερα που ζει στην Αμερική οι μνήμες της δεν έχουν ξεθωριάσει. Δεν έχει λησμονήσει το «σκοτεινό δωμάτιο», εκεί όπου γέννησε τον γιο της. Η Νίνα Ατούν μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη σε μια εύπορη οικογένεια. Στα 19 της ερωτεύθηκε τον Ιάκωβο Ματαθιά. Αν και οι δύο νέοι συνδέονταν με συγγένεια- ήταν ξαδέρφια- αποφάσισαν να παντρευτούν και να ζήσουν στον Βόλο. Εκεί ο κ. Ματαθιάς έφτιαξε δικό του μαγαζί με είδη ραπτικής. Αντάλλασσε υφάσματα για κότες και αυγά. Με την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα ο ραββίνος Πεσάχ προτείνει στο ζευγάρι να κρυφτεί. Ο Γιώργος και η Ευφροσύνη Στάμου, πελάτες του κ. Ματαθιά, αναλαμβάνουν να τους βοηθήσουν. Τους παρέχουν στέγη στο σπίτι τους, στο χωριό Αγιος Λαυρέντιος. Γέννα στη σπηλιά. Οταν αρχίζουν όμως οι περιπολίες των Γερμανών, τους μετακινούν σε μια γειτονική σπηλιά. «Ο Ασέρ γεννήθηκε εκεί. Δίπλα στο κτήμα μας. Τους είχαν κρύψει εκεί γιατί φοβόντουσαν ότι θα τους πιάσουν. Και κάθε δύο μέρες τους πήγαιναν τρόφιμα» λέει σήμερα ο Θανάσης Στάμος που θυμάται την ιστορία από τις διηγήσεις του πατέρα του. «Ηταν Δεκέμβρης του 43 και έπρεπε να γεννήσω μόνη μου. Χωρίς γιατρό, χωρίς μαμμή, χωρίς τίποτα. Και ήμουν και πρωτάρα», λέει η κ. Ατούν. Σε περίπτωση που την έπιαναν οι Γερμανοί είχε ζητήσει από την Ευφροσύνη Στάμου να πάρει το παιδί της και να το φροντίσει σαν δικό της. «Αν είναι αγόρι θα το βγάλω Απόστολο, θα το βαφτίσω χριστιανό» τής είχε πει αυτή. «Δεν με νοιάζει. Κάνε ό,τι θες. Αρκεί να ζήσει» ήταν η απάντηση της κ. Ατούν. Οταν γεννήθηκε ο Ασέρ, ο πατέρας του τού έκοψε τον ομφάλιο λώρο με το ίδιο ψαλίδι που χρησιμοποιούσε για να κόβει υφάσματα στο μαγαζί του. Εισβολή στο σπίτι. Η κ. Ατούν ζούσε κυνηγημένη για δύο χρόνια, από το 1942 έως το τέλος του Οι γονείς της και δύο από τα αδέρφια της είχαν σταλεί στα στρατόπεδα θανάτου μαζί με χιλιάδες Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Από εκεί δεν γύρισαν ποτέ. «Ποτέ δεν κοιμόμουν ήσυχη. Ηταν πολύ επικίνδυνο. Φοβόμουν ότι μπορεί να μας πιάσουν» λέει η κ. Ατούν. Τον Μάρτιο του 1944 περίπου 130 Εβραίοι, από τους που ζούσαν τότε στον Βόλο, οδηγήθηκαν στο Αουσβιτς. Οι υπόλοιποι γλίτωσαν με τη βοήθεια των συμπολιτών τους. Μια μέρα, Γερμανοί στρατιώτες εισέβαλαν στην οικία των Στάμου. Εκεί βρήκαν μόνο την κ. Ατούν με τον Ασέρ στην αγκαλιά της. «Δεν με πείραξαν. Ευτυχώς δεν είχα κάνει περιτομή στο μωρό γιατί υπό αυτές τις συνθήκες δεν διαθέταμε τα κατάλληλα μέσα» λέει η κ. Ατούν. Ενας στρατιώτης κοίταξε το βρέφος και χαμογέλασε. Πριν φύγει της είπε ότι είχε και αυτός ένα παιδί στο Αμβούργο. Μετά τον σεισμό στην Αμερική Μετά τον πόλεμο η οικογένεια Ματαθιά μάταια προσδοκούσε καλύτερες μέρες στην Ελλάδα. Αν και πολλές οικογένειες Εβραίων είχαν δημιουργήσει εύρωστες επιχειρήσεις στον Βόλο, ο Ιάκωβος Ματαθιάς προσπαθούσε να στήσει ξανά το μαγαζί του. Στον σεισμό του 1955 όμως, καταστράφηκε το σπίτι τους. Εμειναν σε σκηνές μέχρι που η οργάνωση Ηebrew Ιmmigrant Αid Society της εβραϊκής κοινότητας στην Αμερική, προσφέρθηκε να τους βοηθήσει. Εναν χρόνο αργότερα, η οικογένεια έφτασε στην Αμερική. Ο Ιάκωβος Ματαθιάς δούλευε σε ένα εργοστάσιο με αμοιβή ένα δολάριο την ώρα. Αν και Εβραίος, εργαζόταν και τα Σάββατα και συμπλήρωνε μεροκάματα σε ένα χασάπικο. Πλέον είχε να θρέψει τέσσερα στόματα, αφού η οικογένειά του είχε μεγαλώσει. Οταν μάζεψε χρήματα, άνοιξε με δολάρια δικό του μπακάλικο στην Αστόρια. Ο γιος της κ. Ατούν, Ασέρ, σπούδασε στο Λονγκ Αιλαντ και σήμερα διδάσκει Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο St. John s. «Θαυμάζω το θάρρος της οικογένειας που μας βοήθησε. Πόσες είναι άραγε οι πιθανότητες να γλιτώσεις όταν τόσοι πολλοί γύρω σου χάνονται», λέει. Ο Ιάκωβος Ματαθιάς κράτησε το μπακάλικο στην Αστόρια μέχρι τον θάνατό του, το Η κ. Ατούν φορά ακόμα τη βέρα της και δίπλα στο προσκεφάλι της... ξαποσταίνει μια ασπρόμαυρη εικόνα από τον γάμο τους. «Αφού τον παντρεύτηκα, υπέφερα πολύ», λέει. «Δεν είχαμε εύκολη ζωή. Πείνασα πολύ. Αλλά ποτέ δεν το μετάνιωσα. Με αγαπούσε πραγματικά». Με μια ματιά Στις αρχές του 20ού αιώνα οι Ελληνες Εβραίοι έφταναν τους Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τις προσαρτήσεις εδαφών ο αριθμός έφτασε στους Στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο οι απώλειες της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας έφτασαν το 87%. Οι περισσότεροι Εβραίοι οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα θανάτου. Σήμερα οι Ελληνες Εβραίοι φτάνουν τους Κατά τα μεταπολεμικά χρόνια πολλοί ήταν αυτοί που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ. Πηγή:Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος

13 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 13 Η Ελλάδα και η παλιά ευρωπαϊκή αμαρτία Oι Ευρωπαίοι κατηγορούν τις οικονομικές συναλλαγές που κανονίζονταν από τη Γουόλ Στριτ για το γεγονός ότι η Ελλάδα έφτασε ένα βήμα πριν από το αίτημα για οικονομική βοήθεια. Ομως μια προσεκτική ματιά στα οικονομικά δεδομένα της χώρας τα τελευταία δέκα χρόνια, από τότε που υιοθέτησε το ευρώ, δείχνει ότι δεν ήταν μόνο η ίδια η Ελλάδα ο κύριος παράγοντας του υπέρογκου χρέους της, αλλά και ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι της έκαναν επανειλημμένα τα στραβά μάτια στην παραβίαση αυτή των κανόνων. Μολονότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα εξετάζουν μία αμφιλεγόμενη συναλλαγή της Ελλάδας με την Goldman Sachs το 2001, οι ίδιες οι πολιτικές της Ελλάδας όσον αφορά τον προϋπολογισμό της, πολλαπλασίασαν τις συνέπειες αυτών των συμφωνιών. Οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα - μεγάλες δαπάνες επί πολλά έτη, που ανάγκασαν τους κατόχους των ομολόγων της να ανησυχήσουν ότι η χώρα δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της- δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν στην ευρωζώνη. Νωρίτερα, οι χώρες είχαν κάνει μία συμφωνία η οποία θα εμπόδιζε ένα κράτος να υποτιμήσει την κοινή ισοτιμία προβαίνοντας σε αλόγιστες σπατάλες. Η συμφωνία υποχρέωνε τις χώρες που υιοθετούσαν το ευρώ να περιορίσουν το ετήσιο έλλειμμα στον προϋπολογισμό τους στο 3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και το συνολικό κυβερνητικό χρέος στο 60% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Ομως μία εξέταση των αναφορών προϋπολογισμού στην ΕΕ δείχνει ότι η Ελλάδα δεν ανταποκρινόταν στον κανόνα για το έλλειμμα καμία χρονιά εκτός από το Δεν ήταν ποτέ ούτε κοντά στο 30% του ορίου που είχε τεθεί. Η Ελλάδα αναθεωρούσε τα στοιχεία του ελλείμματός της, πάντα προς τα πάνω, κάθε χρονιά από το 1997 και έπειτα, συχνά κατά μεγάλο ποσοστό. Πολλές φορές, ο τελικός αριθμός ήταν τετραπλάσιος αυτού που είχε ανακοινωθεί αρχικά. Στο τέλος του περασμένου έτους, η ελληνική κυβέρνηση έδωσε ώθηση στην τρέχουσα κρίση αυξάνοντας την πρόβλεψη για τον προϋπολογισμό και το έλλειμμα, αρχικά από το 3,7% του ΑΕΠ στο τελικό 13%. «Το ελληνικό πρόβλημα έχει δείξει ότι οι οικονομικοί θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν έχουν αρκετή ισχύ ή εμπειρία για να τιθασεύσουν τα απείθαρχα κράτη -μέλη», είπε ο Ζαν Πιερ Ζουαγιέ, πρόεδρος της υπηρεσίας που ελέγχει το γαλλικό χρηματιστήριο και πρώην επικεφαλής προσωπικού του κάποτε προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζακ Ντελόρ. «Χρειαζόμαστε νέα εργαλεία για να διαχειριστούμε αυτές τις ανισορροπίες, καθώς μία συμφωνία χωρίς κυρώσεις δεν είναι αρκετή», πρόσθεσε ο ίδιος. Ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, τόνισε ότι η Ελλάδα μπήκε στην ευρωζώνη νόμιμα. «Η θεωρία ότι η Ελλάδα έκλεψε για να μπει στην ευρωζώνη αποτελεί μία από τις απόψεις που έχουν κολλήσει στο μυαλό των ανθρώπων στην Ευρώπη και ως ένα καλοφτιαγμένο εργαλείο προπαγάνδας, είναι πολύ δύσκολο να αντιστραφεί», είπε. Ο κ. Παπαδόπουλος, μέλος του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος, είπε ότι οι περισσότερες από τις αναθεωρήσεις έγιναν γιατί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αναθεώρησε τον τρόπο με τον οποίο χειριζόταν τις στρατιωτικές δαπάνες. Αυτό, όπως είπε, είχε επίδραση στο καταγεγραμμένο έλλειμμα στον προϋπολογισμό της σοσιαλιστικής κυβέρνησης της προηγούμενης περιόδου. Ομως η Eurostat θεώρησε αυτές τις αναθεωρήσεις απαραίτητες, αφού η Ελλάδα είχε «αναθεωρήσει ευρέως» τις στρατιωτικές της δαπάνες. Η Ελλάδα δεν ήταν η μόνη που παραβίασε τους κανόνες της ευρωζώνης. Η πλειοψηφία των υπόλοιπων μελών της ευρωζώνης απέτυχε επίσης να φτάσει τα όρια του ελλείμματος τουλάχιστον μία φορά μέσα σε λίγα χρόνια, όπως δείχνουν τα στοιχεία. Το ευρώ ξεκίνησε το 1999 με 11 ιδρυτικά μέλη και η Ελλάδα εισήχθη 18 μήνες αργότερα, ως αποτέλεσμα μίας στοχευμένης πολιτικής κίνησης των Ευρωπαίων ηγετών: Η συμμετοχή στο κοινό νόμισμα θα πρέπει να είναι όσο πιο ευρεία γινόταν. Η Ιταλία και το Βέλγιο είχαν μπει στο πρώτο γκρουπ, παρά το γεγονός ότι το έλλειμμά τους υπερέβαινε κατά πολύ το όριο, μία απόφαση που επέφερε πολλές αντιδράσεις. Η είσοδος της Ελλάδας, του αρχαίου «λίκνου της Δημοκρατίας», είχε συμβολική σημασία. Σε κάθε περίπτωση, από το τέλος της δεκαετίας του 90, η Ελλάδα θεωρείτο ως μία εξαιρετικά επιτυχημένη ιστορία, χωρίς να τραβήξει πολύ τα βλέμματα. Η τρέχουσα κρίση της Ελλάδας - η οποία έχει αδυνατίσει το ευρώ και έχει ενισχύσει τις ανησυχίες για το επίπεδο του χρέους μερικών ευρωπαϊκών χωρών- δείχνει ότι οι πολιτικές φιλοδοξίες της Ευρώπης για διευρυμένο ευρώ έρχονται σε αντιπαράθεση με την οικονομική πραγματικότητα. Επίσης, αποδεικνύει ότι η οικονομική επιτυχία της Ελλάδας ήταν εν μέρει θαύμα που δημιουργήθηκε από τη χάλκευση οικονομικών στοιχείων. Μόλις μία χώρα εισέλθει στο κοινό νόμισμα, λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν για να τιθασευτεί, αφού οι αρχιτέκτονες του ευρώ το έχτισαν χωρίς μέσα επιβολής. Επιθυμώντας έντονα να δημιουργήσουν το ευρώ στα τέλη της δεκαετίας του 1990, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποφάσισαν ότι το 1997 θα είναι χρονιά- κλειδί. Εάν όλοι μπορούσαν να φτάσουν στους στόχους τους αυτή τη χρονιά, τότε το κοινό νόμισμα θα μπορούσε να ξεκινήσει. Το χρέος ύψους 60% ήταν απλά ανέφικτο. Το Βέλγιο, για παράδειγμα, είχε χρέος ίσο με 131% του ΑΕΠ το Οι χώρες συμφώνησαν ότι το υπερβολικό χρέος ήταν αποδεκτό, αν φαινόταν ότι ελαττώνεται (Η ευρωζώνη ως σύνολο δεν έφτασε ποτέ το όριο του 60%). Αντίθετα, η Ευρώπη προσπάθησε να σταθεροποιήσει τα ετήσια ελλείμματα. Αυτό προκάλεσε μία χρονιά κατά την οποία οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να γεμίσουν τα ταμεία τους. Με διάφορους ελιγμούς και επωφελούμενες της τεχνολογικής έκρηξης, 11 από τις 12 χώρες έφτασαν στο στόχο του 3% για το Με πολλές φανφάρες, το ευρώ γεννήθηκε όταν το ρολόι πέρασε από το 1998 στο 1999, παρά το γεγονός ότι χαρτονομίσματα και νομίσματα άρχισαν να κυκλοφορούν μετά από τρία χρόνια. Με λιγότερες φανφάρες, οι χώρες αναθεώρησαν τα στοιχεία τους αργότερα: Aπό τις 11 εισόδους οι οποίες προκρίθηκαν από τα στοιχεία του 1997, τρεις -Ισπανία, Γαλλία και Πορτογαλία- αργότερα αναθεώρησαν τα στοιχεία του ελλείμματός τους σε περισσότερο από 3%. Η αναθεώρηση του προϋπολογισμού της Γαλλίας στο 3,3% δεν έγινε πριν από το Η Ελλάδα δεν κατάφερε να μπει με το πρώτο κύμα. Το έλλειμμα ύψους 4% δεν ήταν ικανό να την βάλει. Ακόμη και τότε όμως οι τεχνοκράτες είχαν αμφιβολίες για τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία. Ομως, στο τέλος του 1999, επιθυμώντας να ολοκληρώσει το εγχείρημα της ευρωζώνης, η ΕΕ παρέβλεψε αυτές τις ανησυχίες. Τα στοιχεία του 1998 φαίνονταν καλύτερα και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν ότι η Ελλάδα είχε φτάσει στους δημοσιονομικούς στόχους της. Τον Μάρτιο του 2000, η Εurostat είπε ότι ένας νέος λογιστικός κανόνας ώθησε το ελληνικό έλλειμμα του 1998 στο 3,2%. Αργότερα, στην έκθεση του 2004, η Eurostat πρόσθεσε ακόμη 2 δισεκατομμύρια ευρώ στο αρχικό έλλειμμα του Στο τέλος τα στοιχεία του 1998 έφτασαν στο 4,3%, πολύ πάνω από το κριτήριο εισόδου στο ευρώ. Oμως η κατάσταση έγινε χειρότερη. Η Eurostat ανακάλυψε ότι η Ελλάδα ανέφερε πολύ μικρό μέρος των αμυντικών της δαπανών για πολλά χρόνια, υπερεκτιμούσε συνέχεια τις εισπράξεις φόρων, δεν κατέγραφε το κόστος των νοσοκομείων και προσμετρούσε τις χορηγήσεις της ΕΕ σε ιδιωτικούς φορείς στην Ελλάδα ως κυβερνητικά έσοδα. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οικονομική καταστροφή υπήρξαν και άλλοι που έπραξαν όπως η Ελλάδα. Η Γαλλία και η Γερμανία παραβίασαν το όριο του ελλείμματος το 2002, το 2003 και το 2004, δίνοντας το παράδειγμα ότι ακόμη και οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις δεν παίζουν σύμφωνα με τους κανόνες. Τον Μάρτιο του 2004 η Ελλάδα ανέφερε ότι το έλλειμμα του 2003 ήταν 2,6 δισεκατομμύρια, ή 1,7% του ΑΕΠ. Η Eurostat έβαλε μία υποσημείωση αποκαλώντας τον αριθμό «υπό αίρεση», όμως ήταν ακόμη κάτω από το μέσο όρο της ευρωζώνης (2,7%). Ομως η χαρά για την Ελλάδα κράτησε λίγο. Δύο μήνες αργότερα, κάτω από πιέσεις της Eurostat, η Ελλάδα εξέδωσε νέα στοιχεία. Το έλλειμμα του 2003 ήταν τώρα 3,2% εξαιτίας υπερεκτιμημένων εισπράξεων από φόρους και χορηγιών της ΕΕ. Τέσσερις μήνες αργότερα ανέβηκε στο 4,6%. Η Ελλάδα είχε αποτύχει να συμπεριλάβει μέρος των αμυντικών εξόδων της, να υπερεκτιμήσει το απόθεμα της κοινωνικής της ασφάλισης και να υποεκτιμήσει τα έξοδα των επιτοκίων της. Αλλη μία αναθεώρηση το 2005 το ανέβασε στο 5,2%. Αργότερα την ίδια χρονιά έγινε 5,7%. Αυτό που είχε αναφερθεί 18 μήνες νωρίτερα ότι ήταν 2,6 δισεκατομμύρια, ήταν πλέον 8,8 δισεκατομμύρια. Εν κατακλείδι, ο Βασίλης Μοναστηριώτης από το London School of Economics τόνισε: «H Ελλάδα απέτυχε να απορροφήσει τη λογική της ευρωζώνης, η οποία βασίζεται στη δημοσιονομική πειθαρχία». Πηγή: «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ» PANTELIS SKULIKIDIS, ESQ. GARY J. DMOCH & ASSOCIATES ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ - ATTORNEYS AT LAW Northern Boulevard, Flushing, NY Tel.: (718) ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΑ - BUYING AND SELLING REAL ESTATE TRANSACTIONS AND CONTRACTS ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ - LANDLORD AND TENANT CASES ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ - ACCIDENTS ΔΙΑΖΥΓΙΑ - DIVORCE ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ - CIVIL/CRIMINAL/MUNICIPAL DEFENSE ΔΙΑΘΗΚΕΣ, ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΑ - WILLS AND ESTATES ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ/ΕΤΑΙΡΙΚΑ - BUSINESS AND CORPORATIONS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΑ - BUSINESS TRANSACTIONS AND CONTRACTS ΜΙΛΑΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΑΝ ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ, ΠΟΥΛΑΤΕ Ή ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΕ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ Ή ΑΛΛΗ ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΤΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ

14 14 ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Αλή Πασάς: Στα όρια της ιδιοφυΐας και της νεύρωσης Tης Μικέλας Χαρτουλάρη Εξόντωσε τους Σουλιώτες, έπνιξε την Κυρα-Φροσύνη, σχεδίασε τη δολοφονία του πεθερού και του γαμπρού του, έμαθε στους Ελληνες αρματολούς να πολεμάνε. Η ζωή του ήταν πολυτάραχη, η εξουσία του ευρύτατη, η σταδιοδρομία του αιματηρή και η πτώση του εκκωφαντική. Ποιος όμως ήταν στην πραγματικότητα ο Τεπελενλής Αλής, πα- τότε, και θα ζήσει άλλα 18 ώς τα 72 του, οπότε θα δολοφονηθεί το 1822 με εντολή του Σουλτάνου Μαχμούτ Β, πάνω στο νησάκι της λίμνης των Ιωαννίνων όπου είχε καταφύγει και ζούσε μια απροσδόκητη και τρυφερή σχέση με την Κυρα-Βασιλική. Σε εκείνα τα νερά, είχε διατάξει το 1804 να θανατωθούν με πνιγμό η Γιαννιώτισσα Κυρα-Φροσύνη- μια επώνυμη αρχόντισσα της πόλης- και 17 ακόμα γυναίκες με το πρόσχημα Αλληλογραφούσε με τον Ναπολέοντα και οι Φιλικοί τον αποκαλούσαν συνθηματικά «Ο πενθερός» σάς των Ιωαννίνων; Σήμερα για πρώτη φορά η αλήθεια ξεπροβάλλει πίσω από τον μύθο του χάρη στη δημοσίευση του προσωπικού του αρχείου. Χίλια τετρακόσια εξήντα εννέα ελληνόγλωσσα έγγραφα από το συρτάρι του Αλή Πασά δημοσιοποιούνται για πρώτη φορά στο σύνολό τους, στην τετράτομη έκδοση του Αρχείου του, που φωτίζει σε βάθος μια από τις σπουδαιότερες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Επιστημονικός υπεύθυνος και σχολιαστής, ένας από τους κορυφαίους ιστορικούς της μεταπολεμικής Ελλάδας, ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος, ο οποίος μας παρουσιάζει με αδρές γραμμές και τον χαρακτήρα του Τεπελενλή. Εφέντι μου, ετούτη είναι όλη φουκαράδς και δεν έχουν προτον ψομί να φαν και θέλα πεθάνουν από την πήναν... Από τους βασικούς αρχηγούς της πολιορκίας του Σουλίου, ο Μπεκήρ Τζογαδούρης, ζητά στις 8/5/1804 από τον Αλή Πασά να βοηθήσει τους φτωχούς Σουλιώτες που έχουν απομείνει εκεί, δίνοντάς τους δουλειά και έναν παπά «ότι η Ρομέγη χορής παπάν δεν ημπορούν να γκάμουν». Ο Αλή Πασάς είναι 54 χρόνων του άσεμνου βίου. Αλβανός μουσουλμάνος, γεννημένος στο Τεπελένι (οικισμό του Μπερατίου), από οικογένεια δραστήριων και διεκδικητικών τοπικών μπέηδων, πατέρας τριών γιων (Βελή, Μουχτάρ και Σαλήχ), ο Αλής διορίστηκε πασάς (περιφερειακός διοικητής) των Ιωαννίνων το Από τις αρχές του 19ου αιώνα είχε υπό τον έλεγχό του όλη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα νότια από το Δυρράχιο (εκτός από την Αττική), καθώς και την Πελοπόννησο, ενώ παράλληλα επεκτεινόταν και προς το Ιόνιο. Στα μάτια των πολλών, ήταν δηλαδή ο κύριος υπερασπιστής του δυτικού τμήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο ίδιος, ωστόσο, γνωρίζοντας- όπως σημειώνει ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος-, ότι λόγω της καταγωγής του δεν θα μπορούσε ποτέ να παίξει στην κεντρική σκηνή της οθωμανικής πολιτικής, οραματιζόταν μια δική του κληρονομική ηγεμονία εντός της αυτοκρατορίας, κάτι που δεν κατάφερε τελικά να κάνει. O Αλή Πασάς ήταν μια προσωπικότητα στα όρια της ιδιοφυΐας αφενός και της νεύρωσης αφετέρου. Οπως προκύπτει από το Αρχείο του και από την Εισαγωγή του Παναγιωτόπουλου, είχε μια πρωτόγονη και ταυτόχρονα επεξεργασμένη πολιτική σκέψη και έντονη λαϊκή συνείδηση που του επέτρεψε να διαχειριστεί αποτελεσματικά τόσο τις πολιτικο-διπλωματικές συνθήκες της εποχής του όσο και τις ατέλειες του οθωμανικού διοικητικού συστήματος. Ηταν από όλους τους πασάδες εκείνος που κατάλαβε καλύτερα τα παιχνίδια των ευρωπαϊκών δυνάμεων και που επικοινωνούσε περισσότερο με τη Δύση- αλληλογραφούσε μάλιστα με τον Ναπολέοντα-, ωστόσο δεν ήταν δυτικόφρων και παρέμεινε παραδοσιακός. Η υποτιθέμενη ανεξιθρησκία του ήταν μια μορφή συγκάλυψης της επιθετικότητάς του. Στην πραγματικότητα ήταν δεισιδαίμων και αβυσσαλέα καχύποπτος, βίαιος τόσο απέναντι στους χριστιανούς (π.χ. Σουλιώτες) όσο και απέναντι στους ομοθρήσκους του. Και σε μια εποχή κατά την οποία τα αξιώματα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν συνήθως ετήσια, εκείνος κατάφερε να γίνει ο μακροβιότερος πασάς σε ένα πόστο, μένοντας κυρίαρχος στα Ιωάννινα για 33 χρόνια! Για ποιον λόγο, κύριε Παναγιωτόπουλε, μας ενδιαφέρει σήμερα ο Αλή Πασάς; Πρώτα πρώτα διότι είναι μια κυρίαρχη φυσιογνωμία της ελληνικής ιστορίας, που έχει σχέση με την Ελληνική Επανάσταση. Ολο το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό που έλαβε μέρος στον Αγώνα είναι άμεσα ή έμμεσα συνδεδεμένο με τον Αλή Πασά: είτε στην υπηρεσία του όπως ο Ανδρούτσος, ο Καραϊσκάκης, ο Πανουργιάς ή ο Κίτσος Τζαβέλλας και στην αυλή του όπως ο Κωλέττης, ο Βηλαράς, ο Ψαλίδας, είτε ως αντίπαλοί του. Οπως οι Σουλιώτες οι οποίοι εξοντώνονται το 1803 από τον Αλή αλλά επιστρέφουν το 1820 στο Σούλι για να τον στηρίξουν εναντίον των σουλτανικών στρατευμάτων που τον πολιορκούν όταν κηρύσσεται αποστάτης. Σκεφθείτε πως στο ξεκίνημα του Αγώνα, επί μήνες ο Αλή και οι Ελληνες συμβαδίζουν, και σε κάποιο βαθμό συνεργάζονται- αν και όχι ρητάεναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Πύλης, ώσπου ο πανίσχυρος Αλή νικιέται. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι οι Φιλικοί, στο συνθηματικό γλωσσάρι τους τον έλεγαν «Ο Πενθερός». Ο Αλή έχει όμως ειδικό βάρος και επειδή σχετίζεται με την αναδυόμενη εθνική ιστορία της Αλβανίας, με την ιστορία της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καθώς και με τα διεθνοποιημένα, όπως λέτε, Επτάνησα... Φυσικά, διότι είναι περιφερειακός πασάς σε ζωτική περιοχή των ελληνικών χωρών, με ισχυρή αναλογία ορθόδοξου πληθυσμού, ισχυρή ορ-

15 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΙΣΤΟΡΙΑ 15 θόδοξη αλβανική κοινότητα, ισχυρή παρουσία Αλβανών μουσουλμάνων που παρουσιάζουν χαμηλό βαθμό εκτουρκισμού (είναι ελληνόφωνοι /αλβανόφωνοι), μια περιοχή που παράλληλα δέχεται μεγάλη εισροή ιδεών του Διαφωτισμού. Επίσης διότι βρίσκεται σε επαφή με τα Ιόνια Νησιά σε μια εποχή όπου εναλλάσσονται εκεί τέσσερις διαδοχικές ηγεμονίες (Βενετία, Γαλλία, Ρωσία, Αγγλία), άρα το πασαλίκι του γίνεται δίαυλος για τη συνάφεια με τη Δύση. Τέλος επειδή την ώρα που η αυτοκρατορία μοιάζει να μην είναι σε θέση να διαχειριστεί την εξουσία, εκείνος γίνεται από τους πλέον χαρακτη ριστικούς εκφραστές σεπαρατιστικών (χωριστικών) λύσεων που προσβλέπουν στον ρεφορμισμό (μεταρρύθμιση) του σουλτανικού καθεστώτος. Στο τέλος βέβαια, η δική του λύση θα αποδειχθεί αναποτελεσματική και το μόνο αντίπαλο μοντέλο που θα αποδώσει θα είναι εκείνο που θα στηριχθεί στις εθνικές κοινότητες. Η λύση δηλαδή που εκπροσωπούν η σερβική και η Ελληνική Επανάσταση. Στην υπηρεσία του Αλή Πασά συναντάμε ορισμένα πρόσωπα που θα παίξουν ηγετικό ρόλο στην Επανάσταση, όπως ο Ανδρούτσος ή ο Καραϊσκάκης. Πώς συμβιβάζονται αυτές οι συμπεριφορέςόργανα εξουσίας και στοιχεία αντίστασης; Η υπηρεσία χριστιανών ως φρουρών της υπαίθρου είναι από παλιά γνωστή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτοί είναι οι αρματολοί που ο λαός τούς δέχεται κυρίως επειδή κυνηγάνε τους ληστές. Ο Αλή Πασάς έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον θεσμό, τον αναβάθμισε και με την πολιτική τού διαίρει και βασίλευε, χρησιμοποίησε δεξιο τεχνικά ορισμένες από τις ομάδες των ορεινών περιοχών (της Στερεάς κυρίως και της Ηπείρου) για τη δημιουργία δικής του τοπικής επιρροής. Οταν όμως ξεσπά η Επανάσταση, ο Αλή Πασάς βρίσκεται υπό διωγμόν από την Υψηλή Πύλη και οι αρματολοί, εν μέρει ή σταδιακά, αποδεσμεύονται από την επιρροή του και προσχωρούν στην εθνική εξέγερση. Ωστόσο, σε σχέση με άλλες ομάδες όπως οι κοτζαμπάσηδες ή ο κλήρος, εκείνοι αμφιταλαντεύτηκαν περισσότερο απ όλους ως προς τη βαθύτερη ιδεολογική τους ένταξη. Ηταν όμως τόσο απαραίτητοι για να υπάρξει ένοπλη αντίσταση στην αυτοκρατορία, ώστε οι άλλες ομάδες ανέχονταν τις αδυναμίες τους. Είναι ο Αλή Πασάς ο πρόδρομος της αλβανικής αφύπνισης; Αυτό υποστηρίζεται από μερίδα της αλβανικής ιστοριογραφίας, και είναι μια επιβίωση των ρομαντικών ιδεών για τη συγκρότηση των βαλκανικών ταυτοτήτων. Ο Αλή είναι ένας Αλβανός, μουσουλμάνος, Οθωμανός πασάς αλλά δεν φαίνεται να είχε ποτέ δράση εθνοτικού τύπου. Δεν έδειξε ποτέ καμία ιδιαίτερη εύνοια προς τους αλβανικούς ή αλβα νόφωνους πληθυσμούς, ούτε προκύπτει από πουθενά καμία φροντίδα του για την ανάδειξη μιας ιδιαίτερης αλβανικής κουλτούρας. Αντίθετα απεχθανόταν ιδιαίτερα τους αλβανικής καταγωγής τοπικούς μουσουλμάνους ηγεμονίσκους και τις ανυπότακτες κοινότητες. Στη σχολική ιστορία το Σούλι εμφανίζεται ως πρόδρομος της ελληνικής εξέγερσης κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τι μαθαίνουμε γι αυτό, από το Αρχείο του Αλή Πασά; Οι Σουλιώτες ήταν μια ανυπότακτη ορεινή κοινότητα, στηριγμένη στη δύναμη των όπλων, που ζούσε από την έμμεση ή άμεση εκμετάλλευση των γειτονικών πληθυσμών. Από τη στιγμή λοιπόν που ο Αλή Πασάς ήθελε να επεκτείνει την κυριαρχία του σε όλη την περιοχή, δεν μπορούσε να ανεχτεί τοπικούς θύλακες μη ελεγχόμενης εξουσίαςζ γι αυτό επιδίωξε με τέτοια επιμονή τη φυσική τους εξόντωση. Από το Αρχείο του μαθαίνουμε όλη τη διαδικασία της πολιορκίας του Σουλίου και τη σταδιακή αποδυνάμωση της άμυνας των Σουλιωτών, περισσότερο από κούραση και διάσπαση της εσωτερικής συνοχής τους παρά από κλασικού τύπου προδοσία, όπως κατά καιρούς έχει γραφτεί. Επιχείρηση αρετής με θύμα την Κυρα-Φροσύνη Η πράξη που προσδιορίζει αμετάκλητα τα όρια και τον χαρακτήρα της ηγεμονίας του Αλή Πασά στα Γιάννινα είναι το αποτρόπαιο έγκλημα, η δολοφονία της Κυρα-Φροσύνης και ακόμα δεκαεπτά γυναικών, στο πλαίσιο μιας «επιχείρησης WNTN 1550 AM - ΒΟΣΤΩΝΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, 7:55-8:00 π.μ. Μια ελληνική εκπομπή βασισμένη στη Βίβλο Παρουσιαστής - Γιώργος Διαλεκτάκης Connecticut (860) greekvoice@mail.com ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ Το βιβλίο αυτό παρέχει γραφικές παραινέσεις για όλες τις φάσεις της νεαρής ηλικίας. Ποια είναι η στάση των νέων μέσα στην οικογένεια, στο σχολείο, στην εκκλησία, με το αντίθετο φύλο, στο γάμο κ.τ.λ. 449 σελίδες. Τιμάται $8.00 η τιμή περιλαμβάνει τα ταχυδρομικά (προπληρωτέα). Αποταθείτε. HELLENIC PUBLICATIONS, 8785 University Blvd, Berrien Springs, MI (269) αρετής». Η θανάτωσή τους με πνιγμό, με μια απλή απόφαση του Πασά, χωρίς κανενός είδους άλλη νομιμοποίηση μάς γυρίζει πίσω στην καρδιά του οθωμανικού συντηρητισμού και είναι μια πράξη- τομή σ αυτήν την πόλη του Διαφωτισμού. Πέρα από τη μυθολογία που την περιβάλλει για την υποτιθέμενη σχέση της με τον Μουχτάρ Πασά, γιο του Αλή, ή για το δαχτυλίδι της γυναίκας του που βρέθηκε στα χέρια της, η Ευφροσύνη, σύζυγος εμπόρου και μητέρα δύο παιδιών αντιπροσωπεύει με τα ντυσίματά της, τα γλέντια της, τις παρέες και την ανεξαρτησία της ένα νέο ήθος που εγκαθίσταται στα Γιάννινα. Ενα ήθος ευρωπαϊκό, που απειλεί να υπονομεύσει την ιερή τάξη των πραγμάτων και να διασπάσει τον παραδοσιακό ιστό. Αυτό είναι που δεν μπορεί να αποδεχθεί ούτε η πόλη στο σύνολό της (εξ ου και η κατοπινή σιωπή) ούτε βέβαια και ο Αλή Πασάς. Πολύτιμα έγγραφα Τα πολύτιμα αυτά ντοκουμέντα του Αλή Πασά αποτυπώνουν τα πάρε- δώσε του στην πιο δραστήρια περίοδο της ηγεμονίας του ( ), μέχρι τον θάνατό του και ανήκαν στη συλλογή του Κωνσταντινουπολίτη Ι. Χώτζη που φυλάσσεται στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Αθηνών. Η έκδοσή τους από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) έχει και ένα πρόσθετο ενδιαφέρον, διότι συνιστά μια σημαντική επιστημονική πρόταση του Β. Παναγιωτόπουλου. Το καθένα από τα έγγραφα συνοδεύεται από μια μίνι μελέτη με τη μορφή εισαγωγικού σημειώματος το οποίο καθιστά προσιτές στους ερευνητές και στο κοινό τις βουβές και αποσπασματικές πληροφορίες που κρύβει το Αρχείο του Αλή Πασά. Ειδικευμένος στην Τουρκοκρατία, ο Παναγιωτόπουλος υπογράφει και το γοητευτικό (και τεκμηριωμένο πλέον) πορτρέτο - ψυχογράφημα του Τεπελενλή (148 σελίδες στον Δ τόμο) το οποίο απαντάει στις ιδεολογικά φορτισμένες και συνήθως καταγγελτικές βιογραφίες που έχουν κυκλοφορήσει γι αυτόν. Η έκδοση- στην οποία συνεργάστηκαν και οι Δημήτρης Δημητρόπουλος και Παναγιώτης Μιχαηλάρης- συμπληρώνεται από ένα εκτεταμένο Γλωσσάρι, βασική Βιβλιογραφία και Ευρετήρια προσώ πων, τόπων, όρων και αξιωμάτων. ΔΙΚΑΙΟΥΣΤΕ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ Πηγή: «Tα Νέα» ΑΝ ΕΙΣΤΕ ΜΟΝΙΜΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΗΠΑ, ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 21ο ΕΤΟΣ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΑΣ ΚΑΙ ΕΧΕΤΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙ 25 ΕΡΓΑΣΙΜΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΗΣ Με τις συμφωνίες που υπέγραψαν η Ελλάδα και η Αμερική (Νόμος 2186) παρέχεται η δυνατότητα στους Ελληνες ομογενείς, άνδρες και γυναίκες να πάρουν αγροτική σύνταξη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από τον ΟΓΑ. Οσοι έχουν εργασθεί στην Ελλάδα και ήταν ασφαλισμένοι στα ταμεία του ΙΚΑ ΤΕΒΕ, ΤΣΑ, Εμπόρων κ.τ.λ. δικαιούνται συντάξεις για τα ένσημα που έχουν. Οι ασφαλισμένοι στο ταμείο του ΝΑΤ μπορουν να μεταφέρουν τα ημερομήσθιά τους στο ΙΚΑ, όπου προσμετρώνται όσα κι αν είναι αυτά. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι συντάξεις αυτές και τα επιδόματα που δικαιούστε από την Ελλάδα είναι τελείως ανεξάρτητα και δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με αυτά που παίρνετε ή θα πάρετε από το κράτος που μένετε. Επικοινωνήστε με τη Χρυσούλα Ζηκοπούλου Διεκπεραιώνονται και πάσης φύσεως διοικητικές υποθέσεις Τηλ.: (718) FAX: (718) Ε-mail: arga-gr rd Ave., Suite 4, Astoria, NY 11105

16 16 ΘΕΜΑ Οι άλλοι πρωταγωνιστές: «Η Ελλάδα έμαθε να ζει με λεφτά που δεν έχει» ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Στο τηλέφωνο οι περισσότεροι ήταν διστακτικοί. Τι να πεις τώρα στους Eλληνες; Πώς να μιλήσεις ψύχραιμα για όλα αυτά που προβάλλονται στα ξένα ΜΜΕ; Το πρωτοσέλιδο του γερμανικού «Focus» με την πειραγμένη Αφροδίτη της Μήλου κοντεύει να επισκιάσει τα πάντα. Στα παράθυρα ρίχνονται προτάσεις: Να μποϊκοτάρουμε μόνο τους Γερμανούς ή και τους Αγγλους; `Και από κοντά κάποιοι πολιτικοί που αντί να μιλούν για τις δικές τους ευθύνες, μιλούν για το Το πολιτικό σύστημα έπαψε να αναζητά φοροφυγάδες και κυνηγά πρεσβευτές για να διαμαρτυρηθεί. Ο Τιτανικός και όλα τα άλλα, τα εφιαλτικά που συζητούσαμε την περασμένη εβδομάδα, ξεχάστηκαν και πλέον κανείς δεν νοιάζεται αν θα βγούμε σώοι στην ακτή, αλλά όλοι έχουν γνώμη για το φωτοσόπ και τα όρια της σάτιρας στον (γερμανικό) Τύπο. Στα γραφεία της Ενωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στην Ακαδημίας οι ανησυχίες ευτυχώς είναι άλλες. Οι ανταποκριτές ξένων μέσων έχουν ταξιδέψει πολύ, έχουν γράψει για τα ελαττώματα και τα προτερήματα πολλών λαών και δεν παγιδεύονται εύκολα στη νεοελληνική πραγματικότητα. Οταν συνειδητοποίησα ότι αρκετοί από τους ανταποκριτές έχουν κάποια, έστω μακρινή ελληνική ρίζα ξαφνιάστηκα, αλλά μετά σκέφτηκα ότι είναι λογικό. Είναι άνθρωποι που επέλεξαν να μείνουν μόνιμα στην Ελλάδα αφού πρώτα γνώρισαν μεγάλο μέρος του κόσμου. Η Ανζελίκ που σήμερα σας παρουσιάζω είναι παιδί Καλύμνιων οικονομικών μεταναστών και ο Αλκμάν έχει Eλληνα πατέρα και Γερμανίδα μητέρα. Και οι δύο γεννήθηκαν και σπούδασαν στο εξωτερικό, μεγάλωσαν όμως ακούγοντας νοσταλγικές ιστορίες για τη χώρα του φιλότιμου και της φιλοξενίας. Τη χώρα που τώρα έγινε η δουλειά τους. Το σπίτι της στα ορεινά της Κυψέλης είναι κάτι ανάμεσα σε αγροτόσπιτο και παλαιοπωλείο. Παντού θα βρεις χαϊμαλιά και κιούπια που έχει μαζέψει από όλες τις γωνιές του κόσμου. Αντί για εσωτερικές πόρτες υπάρχουν κιλίμια, οι γάτες κυκλοφορούν ελεύθερες πάνω στα τραπέζια, οι σκύλοι του σπιτιού δεν ενοχλούνται ούτε βέβαια κανένα από τα τρία αγόρια της. Οι γονείς της Ανζελίκ ήταν από την Κάλυμνο. Οικονομικοί μετανάστες στο Παρίσι. Εκεί σπούδασε κι εκείνη, αλλά όταν άρχισε να δημοσιογραφεί κοιτούσε συνεχώς προς τα Βαλκάνια. Και έτσι το 89, μετά την πτώση του Τείχους, αποφάσισε να ζήσει μόνιμα στην Ελλάδα. Πότε ανακαλύψατε την Ελλάδα; - Νωρίς νωρίς. Γεννήθηκα πρόωρα και είχα προβλήματα υγείας. Οι γιατροί στη Γαλλία συνέστησαν στους γονείς μου να με στείλουν σε κάποιο ειδικό κέντρο για να πάρω τα πάνω μου. Οι γονείς μου ούτε λεφτά είχαν ούτε ήθελαν να με στείλουν σε ένα μέρος που δεν γνώριζαν, οπότε με έστειλαν στην Κάλυμνο. Στους παππούδες; - Στη γιαγιά μου την Καλλιόπη. Η οποία ήρθε στη Γαλλία και με πήρε. Και έκανε σκοπό της ζωής της να με αναθρέψει και να μου μάθει καλύμνικα. Και στην Κάλυμνο ξεπεράστηκαν τα προβλήματα υγείας; - Ναι. Οι γιατροί μού είχαν δώσει κάτι βαζάκια με βιταμίνες, έτοιμο φαγητό για να τρώω και μόλις φτάσαμε στην Κάλυμνο, η γιαγιά τα πέταξε. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ, μου έδινε ψωμί, λάδι και ντομάτα. Τελικά εκεί που έλεγαν ότι θα είχα μεγάλο πρόβλημα στο περπάτημα, σε 3 μήνες περπάτησα. Η Ανζελίκ Κουρούνις χαρακτηρίζει «εύκολη δημοσιογραφία» την καταστροφολογία των ξένων ΜΜΕ Πότε είχαν φύγει οι γονείς σας από την Κάλυμνο; - Ο πατέρας μου έφυγε πολύ μικρός. Στο νησί δεν είχε ακόμη τουρισμό. Ηταν μόνο σφουγγαράδες και τα μανταρίνια στο Βαθύ δεν έδιναν φαγητό για όλους. Τη μητέρα μου την έστειλαν στη Γαλλία για να παντρευτεί τον πατέρα μου. Εσείς πάντως παντρευτήκατε Γάλλο, όχι Καλύμνιο - Ναι, δεν νομίζω ότι ένας Καλύμνιος θα δεχόταν τον τρόπο ζωής μου. Οι Καλύμνιοι είναι παραδοσιακοί, εγώ δεν είμαι. Eρωτας με τον Μαξίμ; - Ναι. Σφοδρός. Δεν σταμάτησε ποτέ, συνεχίζει να υπάρχει. Δεν παντρευτήκατε, αλλά κάνατε τρία παιδιά. - Δεν υπήρχε περίπτωση να παντρευτώ, ούτε με σφαίρες. Οι γιοι μας όμως, ο Θησέας, ο Ιάσονας και ο Εκτορας είναι η μεγάλη μας περηφάνια. Αντιμετωπίσατε προβλήματα όταν πια ήρθατε μόνιμα στην Ελλάδα; - Oταν έχεις ξένη προφορά, πάντα θα έχεις προβλήματα στην Ελλάδα. Εδώ δεν αναγνωρίζουν την άλλη Ελλάδα. Την Ελλάδα των Ελλήνων που ζουν εκτός συνόρων. Πρόσφατα είχαμε ένα πρόβλημα με τον γείτονά μου και μου είπε πήγαινε στη χώρα σου. Από τότε του έκοψα την καλημέρα. Γιατί τι θα πει «γύρνα στη χώρα σου»; Αυτή είναι η χώρα μου. Για ποια πράγματα αξίζει να είσαι Ελληνας. - Πρώτα απ όλα για τον ίδιο τον τόπο. Για την ελληνική μουσική και την ποίηση. Και για την Κάλυμνο βέβαια. Και Γάλλος; - Η Γαλλία έχει κάνει τρεις επαναστάσεις, είναι η χώρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με ισχυρό φεμινιστικό και ομοφυλοφιλικό κίνημα. Για όλους αυτούς τους λόγους είμαι πολύ περήφανη που οι γονείς μου μετανάστευσαν στη Γαλλία. Στους «τρίτους» τι δηλώνετε; - Η Γαλλία είναι η χώρα που με έχει χτίσει. Ενώ η Ελλάδα είναι η χώρα που πονάω. Δηλαδή βρίζω και προσεύχομαι μόνο στα ελληνικά. Στα γαλλικά δεν μπορώ να προσευχηθώ. Υπάρχει κάτι που σας ενοχλεί στους Ελληνες; - Αυτό που με ενοχλεί πολύ είναι το «je m en fous» που λένε και οι Γάλλοι, αυτό το «ωχ αδελφέ», η έλλειψη επιμονής. Θέλετε να μου δώσετε ένα παράδειγμα; - Ναι, κάτι που μου συμβαίνει τώρα... Δεν έχω τηλέφωνο ούτε Ιντερνετ, από τις 18 Δεκεμβρίου. Πρώτο ραντεβού, 9 Ιανουαρίου. Δεύτερο ραντεβού, 21 Φεβρουαρίου και ακόμη τίποτε. Δηλαδή χρειάζεσαι τρεις μήνες για να αποκτήσεις τηλέφωνο και Ιντερνετ, και όλα αυτά σε μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Είναι απαράδεκτο. Δεν έχεις την αίσθηση ότι ανήκεις σε ένα κράτος που λειτουργεί ανεξαρτήτως κομμάτων. Η «Λιμπερασιόν» έγραψε ότι το να δώσεις βοήθεια στην Ελλάδα είναι σαν να δίνεις ένα μπουκάλι ουίσκι σε έναν αλκοολικό που βρίσκεται στη διαδικασία της απεξάρτησης. - Εύκολη δημοσιογραφία. Αναπαράγεις κάτι χωρίς να κάνεις τη δουλειά σου ως ρεπόρτερ. Ακούς τις φήμες, μπαίνεις στο Ιντερνετ, βλέπεις τι γράφουν, αλλάζεις δυοτρία πράγματα και γράφεις το άρθρο σου. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Eχουνε κατέβει δημοσιογράφοι κι ακούνε τι λέει ο ταξιτζής και ο καφετζής. Μα δεν είναι μόνο αυτό η Ελλάδα. Πρέπει να ψάξεις και να βρεις τι είναι η Ελλάδα Τι είναι αυτό που έχει θυμώσει περισσότερο τους ξένους; - Το ότι τόσα χρόνια η Ελλάδα έμαθε να ζει με λεφτά που δεν έχει. Ποιος όμως της έδωσε αυτά τα λεφτά; Τα έδωσαν αυτοί που τώρα ασκούν κριτική. Είναι οι ίδιοι που αντί να δανείσουν στην Ελλάδα με 3%, όπως δανείζουν τη Γερμανία, θα τη δανείσουν με 6%. Εσάς τι θέματα σας ζητάνε αυτή την εποχή; - Με πήραν από ένα περιοδικό

17 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΘΕΜΑ 17 της Γαλλίας και μου είπαν: «Ανζελίκ, θα στείλουμε μια ομάδα και θέλουμε να μας κάνεις λέξεις για τις ουρές στα σούπερ μάρκετ και το κλάμα του κόσμου που χάνει τα σπίτια του». Είχαν στο μυαλό τους την Αργεντινή. Και τους λέω: «Τρελαθήκατε; Δεν υπάρχουν τέτοιες εικόνες. Οι Eλληνες εδώ και χρόνια ζουν με 700 και 800 ευρώ και έχουν δύο και τρεις δουλειές. Δεν θα πεινάσουν. Εκεί που πήγαιναν δύο φορές στην ταβέρνα θα πηγαίνουν μία». Η Γαλλία είναι η χώρα που με έχει «χτίσει». Ενώ η Ελλάδα είναι η χώρα που πονάω. Δηλαδή βρίζω και προσεύχομαι μόνο στα Eλληνικά «Για τους Ελληνες πάντα φταίει κάποιος άλλος» O παππούς του ήταν από τη Γρανίτσα Ευρυτανίας. Από την αρχοντική οικογένεια των Γρανιτσαίων. Ηταν εισαγγελέας και γύρισε όλη την Ελλάδα. Ο μπαμπάς του δούλευε στην εφημερίδα «Ακρόπολις». Κάποια στιγμή πήρε δημοσιογραφική υποτροφία και έφυγε για τον Καναδά και μετά στις ΗΠΑ. Εκεί γεννήθηκε και ο Αλκμάν. Η μητέρα του ήταν Γερμανίδα μετανάστρια. Σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις, Οικονομικά ενώ παράλληλα δούλευε μαραγκός. Το 1997 κάλυψε τη μεγάλη οικονομική κρίση της Ασίας και το 2004 ήρθε στην Αθήνα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και από τότε έμεινε εδώ. Παντρεύτηκε- «κοπέλα από τη Νάξο», θα μου πει όλο χαρά- και όπου νά ναι περιμένουν το πρώτο τους παιδί. Τελικά τα πράγματα είναι τόσο άσχημα όσο λένε; - Είναι πράγματι πάρα πολύ άσχημα. Η οικονομική συγκυρία είναι ίσως η χειρότερη που έχουμε ζήσει εδώ και πολλές δεκαετίες. Φοβάμαι λίγο για το μέλλον της χώρας, γιατί νομίζω ότι τα πράγματα θα χειροτερεύσουν ακόμα περισσότερο. Μαζί με τους αρνητικούς δείκτες έχουμε τώρα και μια αρνητική δημοσιότητα. Πιστεύεις ότι θα συνεχιστεί ανεξαρτήτως της προσπάθειας που θα κάνουμε για να βγούμε από την κρίση; - Ναι, ένα από τα πράγματα που δυστυχώς έχουμε χάσει είναι η αξιοπιστία που είχαμε. Σκεφτείτε ότι μόλις λίγα χρόνια πριν είχαμε τη μεγάλη επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων. Ολο αυτό έχει καταρρεύσει και τώρα πρέπει να ξεκινήσουμε πάλι από το μηδένίσως χαμηλότερα και από το μηδέν- και να επανακτήσουμε σιγά σιγά τη χαμένη μας αξιοπιστία. Εσείς πώς αποφασίσατε να έρθετε να ζήσετε στην Αθήνα; - Oλοι οι Eλληνες που ζουν στο εξωτερικό γυρεύουν την επιστροφή τους στην πατρίδα. Εγώ σπούδασα στην Αμερική, δούλεψα στην Ασία 10 χρόνια, πάντα όμως ήθελα να γυρίσω στην Ελλάδα. Νιώθω ότι μου πήρε 20 χρόνια για να επιστρέψω στη δική μου «Ιθάκη». Ζείτε στην Ελλάδα, η μητέρα σας είναι Γερμανίδα, μεγαλώσατε όμως στην Αμερική. Τι από όλα είστε, Ελληνας, Γερμανός ή Αμερικανός; - Είμαι ένα μείγμα και των τριών. Μισός Ελληνας, μισός Γερμανός, με εμπειρίες όμως από την Αμερική. Αγαπώ πάρα πολύ την Ελλάδα και ιδιαίτερα την ανθρώπινη φύση της. Απ την άλλη βέβαια όποιος έχει επισκεφτεί τη Γερμανία θα έχει καταλάβει ότι είναι άλλου είδους χώρα, λειτουργεί με κανόνες, όπως και η Αμερική. Eνας Γερμανός στην Αθήνα λοιπόν. - Oλοι εμείς ερχόμαστε στην Ελλάδα με αγάπη γι αυτήν τη χώρα, άλλα με αντίληψη που προέρχεται από τη Δύση. Τι είναι αυτό που δεν συγχωρείτε στους Ελληνες; - Νομίζω ότι οι Ελληνες γνωρίζουν τα διάφορα προβλήματα που υπάρχουν στη χώρα τους, αλλά πάντα ψάχνουν να βρουν κάποιον άλλον που φταίει. Είναι πολύ σπάνιο να βρεις Ελληνα που αναλαμβάνει τη ΕΥΡΩΚΙΝΗΣΗ δική του ευθύνη για τα προβλήματα που υπάρχουν γύρω του. Εγώ λοιπόν θα τους έλεγα αυτό που είχε πει ο JFΚ, ο Αμερικανός πρόεδρος. «Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, ρωτά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου». Υπάρχει μια «γραμμή», που δίνουν ειδικά αυτήν την εποχή οι Αμερικανοί αρχισυντάκτες; - Ανοιχτά δεν δίνουν κάποια γραμμή, άλλα είναι επιφυλακτικοί απέναντι στη χώρα. Σας είπα, έχουμε χάσει την αξιοπιστία μας. Υπάρχει μια καχυποψία. Και αρχίζουν πλέον στα ξένα Μέσα να χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά διάφορα αρνητικά στερεότυπα. Oτι είμαστε τεμπέληδες; - Oτι κάνουμε απάτες, ότι λέμε ψέματα. Παρουσιάζουν την εικόνα του μεσογειακού τύπου στην αρνητική της εκδοχή. Ε, δεν νομίζω ότι είναι έτσι. Και ναι μεν έχουμε προβλήματα με τα στατιστικά μας, έχουμε προβλήματα με τη διαφθορά άλλα δεν είμαστε τόσο χαμένοι. Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα με μεγάλη ιστορία. Επομένως αυτά τα στερεότυπα αντανακλούν μόνο ένα μέρος της πραγματικότητας. Μόλις λίγα χρόνια πριν είχαμε τη μεγάλη επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων. Oλο αυτό έχει καταρρεύσει και τώρα πρέπει να ξεκινήσουμε πάλι από το μηδέν. Πηγή: «Tα Νέα» ACHILLEAS ORCHESTRA 30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΞΕΧΑΣΤΑ ΓΛΕΝΤΙΑ Δημοτική, Νησιώτικη, Λαϊκή μουσική και DJ OIK.: (703) CELL: (703) ACHILLESPAP@YAHOO.COM WWW. ACHILLEASGREEKMUSIC.COM ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΑ MARIANTHE L. BUDIKE Esq. ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ Η.Π.Α. ΠΑΡΕΧΟΥΜΕ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΟΠΩΣ Πολιτικά δικαιώματα και ιθαγένεια Μόνιμη διαμονή Φοιτητικές άδειες παραμονής Παράταση αδειών παραμονής Πολιτογράφηση Waivers Labor certification Για περισσότερες πληροφορίες χρησιμοποιήστε τα δωρεάν τηλέφωνά μας ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ NEO MAΣ CD BLUE NOTES marianthe@budikelaw.com

18 18 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Οι σπρίντερ της αρχαίας Μεσσήνης Της Μαρίας Θέρμου Αποκαλύφθηκαν τα λίθινα ενεπίγραφα βάθρα πάνω στα οποία ήταν στημένοι χάλκινοι ανδριάντες αθλητών φωτίζοντας άγνωστες πλευρές της Ιστορίας. Ο αθλητής Κλεώνυμος Περφατίωνος θα ήταν παντελώς άγνωστος σήμερα αν η γενέτειρά του, η Μεσσήνη, δεν είχε μεριμνήσει ώστε να στηθεί ανδριάντας για να τιμηθεί ο άξιος ολυμπιονίκης της. Το ίδιο και ο παις με το παράξενο όνομα Χίονις Χιόνιος, ο οποίος διέπρεψε στο αγώνισμα της πυγμής στα Πύθια των Δελφών και στα Βασίλεια (προς τιμήν του Διός Βασιλέως) στη Λιβαδειά. Σε μια λαμπρή στοά της αρχαίας Μεσσήνης που άρχισε να αποκαλύπτεται από τις ανασκαφές τα βάθρα αυτών των ανδριάντων μιλούν μέσα από τις επιγραφές τους για πρόσωπα που έζησαν πριν από αιώνες, για τις ιστορίες και τα ανδραγαθήματά τους. Είναι η «Στοά με τους Ολυμπιονίκες», αφού εδώ καταγράφονται ήδη τα πρώτα ονόματα των αθλητών που πολλαπλώς υπήρξαν νικητές στα Ολύμπια ή σε άλλους πανελλήνιους αγώνες. Γιατί η ανάθεση ανδριάντα σε έναν τέτοιο αθλητή δεν ήταν Ο καθηγητής κ. Πέτρος Θέμελης στην αρχαία Μεσσήνη. απλώς υποχρέωση της πόλης αλλά τιμή και δόξα της, όπως αποδεικνύει άλλωστε και η περίοπτη θέση στην οποία τοποθετούνταν. Μπορεί λοιπόν τα χάλκινα αυτά αγάλματα να μην έχουν διασωθεί σήμερα, ακριβώς εξαιτίας του πολύτιμου υλικού κατασκευής τους, το οποίο χρησιμοποιήθηκε αργότερα για άλλες ανάγκες, ωστόσο τα λίθινα ενεπίγραφα βάθρα τους είναι οι μάρτυρες της Ιστορίας. «Χώρος αναψυχής και περιπάτου για τους αρχαίους Μεσσήνιους ήταν η Βόρεια Στοά της Αγοράς»,όπως λέει ο καθηγητής κ. Πέτρος Θέμελης, ανασκαφέας και αναστηλωτής της πόλης. Θα πρέπει να τη φανταστεί κανείς σήμερα ως δημόσιο εκθεσιακό χώρο γεμάτο με αγάλματα σημαντικών προσώπων- αθλητών, πολιτικών, ευεργετών-, τα οποία αναδείκνυαν την προσφορά τους ώστε να γίνονται παράδειγμα για τους νεότερους. Ταυτόχρονα λειτουργούσαν ως υπενθύμιση προς τους εχθρούς για τις δυνατότητες αυτής της πόλης που έβγαζε τόσο άξιους άνδρες, ένα είδος προπαγάνδας δηλαδή, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Τέλος, υπήρχε και το καλλιτεχνικό σκέλος της υπόθεσης καθώς οι περιπατητές, ντόπιοι ή επισκέπτες, μπορούσαν να θαυμάσουν τη δεινότητα των γλυπτών, να αξιολογήσουν και να συγκρίνουν τα έργα τους. Πολλώ δε μάλλον που οι αθλητές αναπαριστάνονταν σε κίνηση ανάλογη με το αγώνισμα στο οποίο διέπρεπαν. Η ιστορία της πόλης, οι ημέρες της δόξας, αλλά και εκείνες των δεινών αντικατοπτρίζονται στην εκπροσώπηση και στην απόδοση των αθλητών της στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αμέσως σχεδόν με την έναρξή τους (776 π.χ.) εμφανίζονται οι πρώτοι Mεσσήνιοι αθλητές στα Ολύμπια, το 768 π.χ., σύμφωνα με τα αρχεία που κρατούνταν στο Μητρώον δίπλα στον ναό της Ηρας. Η παρουσία τους διατηρείται σταθερή όλο τον 8ο αιώνα π.χ., αλλά τους δύο επόμενους αιώνες δεν υπάρχει ούτε ένας Μεσσήνιος αθλητής στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι η μακρά περίοδος των μεσσηνιακών πολέμων κατά την οποία η Μεσσήνη υποδουλώνεται, ενώ οι κάτοικοί της αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη. Το 369 π.χ. όμως απεσταλμένοι στην Ιταλία, στη Σικελία, στην Κυρηναϊκή και όπου αλλού είχαν καταφύγει οι μεσσήνιοι πρόσφυγες τους καλούν να επιστρέψουν για την ίδρυση της νέας πόλης. Και έτσι γίνεται, ενώ τον επόμενο χρόνο στα Ολύμπια του 468 π.χ. ο Μεσσήνιος Δαμίσκος θα είναι νικητής στο αγώνισμα του σταδίου παίδων. Η ιστορία γράφεται από την αρχή και οι αθλητές της Μεσσήνης θα λαμβάνουν έκτοτε μέρος σε όλους τους αθλητικούς αγώνες, μεταξύ άλλων στα Λύκαια προς τιμήν του Λύκαιου Δία, στα Αλαίεα της Τεγέας προς τιμήν την Αλαίας Αθηνάς, στα Ημεράσια (Ημερήσια), αγώνες στο ιερό της Αρτέμιδος Ημερησίας στους Λουσούς Αρκαδίας, καθώς και σε ιερά της Μικράς Ασίας. Στην περιοχή της Αγοράς, αλλά και στο Ασκληπιείο και στο Στάδιο της πόλης έχουν εντοπισθεί επιγραφές με ονόματα αθλητών, κάποιες μάλιστα εντοιχισμένες σε μεταγενέστερα μνημεία σε δεύτερη χρήση. Δίπλα στο θέατρο της πόλης, με ανοικτή μάλιστα πλευρά προς αυτό ώστε να υπάρχει οπτική επικοινωνία των θεατών με τη γλυπτοθήκη, ήταν η Στοά, το μήκος της οποίας φθάνει στα 186 μέτρα, ενώ το ύψος του τοίχου της φαίνεται ότι κυμαίνεται από τρία ως τέσσερα μέτρα. Αλλωστε, όπως λέει ο κ. Θέμελης, η Αγορά της Μεσσήνης ήταν μία από τις μεγαλύτερες της αρχαιότητας. Πάντως, παρ ότι στο σύνολό της σχεδόν είναι ακόμη καλυμμένη με χώμα, εκτός από τα πρώτα βάθρα αγαλμάτων έχει έρθει στο φως και τμήμα τής μιας από τις τρεις κιονοστοιχίες της. Μια σειρά από ιωνικούς κίονες στην πρόσοψη της Στοάς και άλλες δύο με κορινθιακούς κίονες στο μέσον συντελούσαν στην αίγλη αυτού του τρίκλητου οικοδομήματος. Στον τοίχο του διέθετε και κόγχες - εξέδρες, όπως αποκαλούνται-, όπου επίσης ήταν τοποθετημένα αγάλματα προσωπικοτήτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία, εξάλλου, ήταν διώροφη και φυσικά στεγασμένη. «Η ανασκαφή είναι πολλά υποσχόμενη για να βρούμε και άλλα βάθρα στη θέση τους με επιγραφές,δεν αποκλείεται μάλιστα να εντοπισθούν και αγάλματα», λέει ο κ. Θέμελης. Να σημειωθεί άλλωστε ότι η Μεσσήνη διέθετε έναν ονομαστό γλύπτη, τον Δαμοφώντα, στον οποίο, όπως προκύπτει από τις αρχαίες πηγές και κυρίως από τον Παυσανία, οφείλονταν τα περισσότερα αγάλματα που κοσμούσαν την πόλη. Μεσσήνη-Ιταλία, συμμαχία Προς την Ιταλία ήταν προσανατολισμένη στην αρχαιότητα η Μεσσήνη και στους Ρωμαίους στήριζε τις ελπίδες της ώστε να αντιμετωπίσει την Αχαϊκή Συμπολιτεία και τη Σπάρτη.Αλλά και το εμπόριό της γινόταν κυρίως με την Ιταλία,όπου εξήγε μεταξύ των άλλων λάδι,σιτηρά,ακόμη και πολεμικά άλογα. Ετσι, όταν οι Μεσσήνιοι κατακτήθηκαν από τους Σπαρτιάτες,οι οποίοι τους έδιωξαν και από τη Ναύπακτο όπου είχαν εγκατασταθεί,οι πιο εύποροι από αυτούς κατέφυγαν στη Δύση: στην Κεφαλλονιά, στην Κάτω Ιταλία όπου ίδρυσαν τη Μεσσήνη (σημερινή Μεσίνα),αλλά και στη Βόρεια Αφρική,στην Κυρηναϊκή συγκεκριμένα,με την αποικία Ευεσπερίδες (τα κατάλοιπά της ανασκάπτονται σήμερα από ξένους αρχαιολόγους).είναι 5ος αιώνας π.χ.και στην Ολυμπία εμφανίζονται τέσσερις δρομείς από τη Μεσσήνη της Κάτω Ιταλίας! Μερικούς αιώνες αργότερα οι σχέσεις είναι εντονότερες: Ρωμαίοι από την Καμπανία εγκαθίστανται τον 1ο αιώνα π.χ.στη Μεσσηνία όπου και εξελληνίζονται.αντίστροφα,την ίδια εποχή μεσσήνιοι ευπατρίδες κατέχουν τεράστιες κτηματικές περιουσίες στην Καμπανία,όπως δείχνουν επιγραφές που έχουν εντοπισθεί στην περιοχή αυτή,κάποιοι μάλιστα φαίνεται ότι ανέρχονται και σε ανώτατα αξιώματα όπως του συγκλητικού. Η Στοά με τους Ολυμπιονίκες Δρομείς ήταν στην συντριπτική πλειονότητά τους οι ολυμπιονίκες της Μεσσήνης,όπως μαρτυρούν οι κατάλογοι της Ολυμπίας. Η εξήγηση δεν έχει δοθεί ακόμη - ο κ.θέμελης,ο οποίος προτίθεται να αφιερώσει μια μονογραφία στους μεσσήνιους αθλητές,ίσως βρει την απάντηση-, γεγονός όμως είναι ότι ως τον 1ο αιώνα π.χ.από τους 16 ολυμπιονίκες οι 12 είχαν στεφθεί με κότινο για τις επιδόσεις τους σε αγωνίσματα δρόμουστάδιον και δόλιχο.η πάλη,η πυγμή και το παγκράτιο, καθώς και το πένταθλο ήταν τα άλλα αγωνίσματα των Μεσσηνίων. Οι κατάλογοι της Ολυμπίας ωστόσο δεν ήταν πλήρεις, κάτι που αποδεικνύεται και στην περίπτωση της Μεσσήνης,όπου κατά τις ανασκαφές αποκαλύφθηκαν ανδριάντες αφιερωμένοι σε ολυμπιονίκες τα ονόματα των οποίων δεν μνημονεύονται αλλού. Μεταξύ αυτών, ο Αντισθένης Πολυστράτου, ολυμπιονίκης στην πάλη περί τα τέλη του 3ου- αρχές του 2ου αιώνα π.χ., σύμφωνα με την επιγραφή βάθρου που βρέθηκε στη Μεσσηνία, αλλά και ο Κλεώνυμος που προαναφέρθηκε. Επίσημος κατάλογος Μεσσήνιων Ολυμπιονικών 768 π.χ. Ανδροκλος,στάδιον 764 π.χ.πολυχάρης,στάδιον 752 π.χ.δαϊκλής (ή Διοκλής),στάδιον 748 π.χ.αντικλής,στάδιον 744 π.χ.ξενοδόκος (ή Ξενοκλής), στάδιον 740 π.χ. Δωτάδας,στάδιον 736 π.χ. Λεωχάρης,στάδιον 724 π.χ. Φάνας,δόλιχος 428 και 424 π.χ. Σύμμαχος,στάδιον (δις ολυμπιονίκης) 368 π.χ. Δαμίσκος,στάδιον παίδων 344 π.χ. Δαμάρετος,πυγμή παίδων 340 π.χ. Τελέστας,πυγμή παίδων 304 π.χ. Σόφιος,στάδιον παίδων 232 π.χ. Γόργος,ταθλον 220 π.χ. Αγησίδαμος,παγκράτιον 48 και 44 π.χ. Θεόδωρος,στάδιον (δις ολυμπιονίκης) Πηγή: «To Bήμα»

19 ΣΑΒΒΑΤΟ 6 - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 ΥΓΕΙΑ 19 Tea tree: Η σταγόνα που τα κάνει όλα! Tης Λείας Παπαευστρατίου Είναι ισχυρό, είναι φυσικό και παρέχει τριπλή απολυμαντική δράση! Περιζήτητο για την καταπολέμηση των φλεγμονών και των μολύνσεων πριν από την ανακάλυψη των αντιβιοτικών, το tea tree σήμερα επανακάμπτει, προσφέροντας λύσεις σε όσους αναζητούν έναν πιο φιλικό τρόπο να προστατέψουν τον οργανισμό και το περιβάλλον τους από τα βακτήρια, τους μύκητες και τους ιούς. Τι πρέπει να ξέρετε Απαγορεύεται να το καταπιείτε, γιατί είναι δηλητηριώδες. Εφόσον τηρούνται οι κανόνες χρήσης του, συνήθως δεν προκαλεί ερεθισμούς, αλλεργίες και άλλες παρενέργειες. Πριν όμως το εφαρμόσετε για πρώτη φορά για θεραπευτική χρήση,\ διαλύστε μία σταγόνα σε λίγο λάδι (σιτέλαιο, αμυγδαλέλαιο κ.ά.), σε κρέμα ή σε χυμό αλόης και βάλτε το δοκιμαστικά στο εσωτερικό του καρπού σας, για να ελέγξετε τυχόν αντιδράσεις. - Δεν πρέπει να το χρησιμοποιείτε πάνω σε ανοιχτές πληγές, ούτε αν είστε έγκυος ή αν θηλάζετε. Μην το περιλάβετε σε εντομοαπωθητικά μείγματα για το τρίχωμα των ζώων, γιατί, αν το γλείψουν, είναι τοξικό και μπορεί να τους προκαλέσει ακόμα και θάνατο. Φυλάξτε το σε σκουρόχρωμο γυάλινο μπουκάλι, σε σκοτεινό μέρος. To tea tree στην αγορά Υπάρχει σε αφθονία, έχει σταθερή ποιότητα και προσιτή τιμή. Θα το βρείτε σε φαρμακεία και σε καταστήματα υγιεινής διατροφής που έχουν αιθέρια έλαια (συνήθως σε συσκευασία των 10 ml και κοστίζει περίπου 8 Ä). Θα το βρείτε και ως συστατικό σε διάφορα προϊόντα, όπως σαπούνια, αντιφθειρικά σαμπουάν, κρέμες κλπ. Για ιατρική χρήση Ακμή: Βάλτε λίγο αδιάλυτο αιθέριο έλαιο με μια μπατονέτα πάνω στα σπυράκια, 3 φορές την ημέρα Σπυράκι: Μόλις αρχίσει να εμφανίζεται ένα απλό σπυράκι ή ένα σπυράκι πυρετού, αλείψτε το τοπικά με μια μπατονέτα με αδιάλυτο έλαιο. Το πιθανότερο είναι ότι, αν το κάνετε αμέσως, θα υποχωρήσει και δεν θα εξελιχθεί. «Πόδι του αθλητή»: Επί 1 μήνα αλείψτε τα σημεία με αδιάλυτο αιθέριο έλαιο 2 φορές την ημέρα ή κάντε ποδόλουτρο προσθέτοντας σε χλιαρό νερό 6 σταγόνες. Μύκητες στα νύχια: Κάντε ποδόλουτρο 2 φορές την ημέρα βάζοντας 8 σταγόνες tea tree στη λεκάνη με το νερό ή επαλείψτε τοπικά τους μύκητες με λίγο αδιάλυτο έλαιο. Η ονυχομυκητίαση είναι ένα δύσκολο πρόβλημα, γι αυτό θα χρειαστεί να επιμείνετε ακόμα και για 5-6 μήνες προκειμένου να εξαφανιστούν οι μύκητες εντελώς. Κολπίτιδα, Καντιντίαση, Τριχομονάδες: Ρίξτε 4-6 σταγόνες αιθέριο έλαιο στο νερό του μπάνιου, ανακατέψτε το με το χέρι σας για να αναμειχθεί και καθίστε μέσα για 5-10 λεπτά. Ακολουθείτε τη θεραπεία 2 φορές την ημέρα, μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Για πιο γρήγορο αποτέλεσμα, μπορείτε να κάνετε κολπικές πλύσεις 2 φορές την ημέρα με το παρακάτω μείγμα: 560 γρ. αποστειρωμένο νερό, 2 φακελάκια χαμομήλι, 6 σταγόνες tea tree, 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας και 1 σταγόνα αιθέριο έλαιο θυμαριού. Φτιάχνετε αφέψημα με το νερό και το χαμομήλι, αναμειγνύετε τα αιθέρια έλαια και κάνετε 2 φορές την ημέρα κολπικές πλύσεις μέχρι να υποχωρήσει το πρόβλημα. Πιτυρίδα: Φτιάξτε το δικό σας σαμπουάν με 5% αιθέριο έλαιο, αναμειγνύοντας 1/4 του φλιτζανιού νερό, 1/2 φλιτζάνι υγρό σαπούνι Μασσαλίας (αν δεν βρείτε, μπορείτε να διαλύσετε πλάκα σαπούνι Μασσαλίας σε λίγο νερό), 1/2 κουταλάκι αμυγδαλέλαιο και 11/2 κουταλάκι αιθέριο έλαιο tea tree. Το σαμπουάν αυτό είναι κατάλληλο για κανονικά μαλλιά, αλλά καταπολεμά και την πιτυρίδα. Εναλλακτικά, προσθέστε 1 κουταλάκι αιθέριο έλαιο σε 100 ml παιδικό σαμπουάν και χρησιμοποιήστε το για 4 εβδομάδες. Ψείρες και κόνιδες: Ρίξτε 2-3 κουταλάκια αιθέριο έλαιο σε ένα βαμβάκι και βρέξτε με αυτό μια λεπτή χτένα. Με αυτή θα χτενίσετε σχολαστικά τα μαλλιά τούφα-τούφα, γυρίζοντάς τα και ανάποδα. Θυμηθείτε, όσο χτενίζετε, να τρίβετε κάθε τόσο τη χτένα με το βαμβάκι. Επαναλάβετε όσες φορές χρειαστεί, μέχρι να εξαφανιστούν οι ψείρες και τα αυγά τους. Το σαμπουάν αυτό λειτουργεί και προληπτικά ως απωθητικό για τις ψείρες. Ρευματικοί πόνοι: Αναμείξτε 3-5 σταγόνες αιθέριο έλαιο σε 30 ml αμυγδαλέλαιο και αλείψτε με αυτό το μείγμα τα σημεία που σας πονούν, 2 φορές την ημέρα για 2 εβδομάδες ή μέχρι ο πόνος να αρχίσει να υποχωρεί. Τσιμπήματα εντόμων: Αλείψτε το τσίμπημα με 1 αδιάλυτη σταγόνα αιθέριο έλαιο, 3-4 φορές την ημέρα. Γρίπη, Συνάχι, Κρύωμα, Βρογχίτιδα, Ιγμορίτιδα: Μόλις νιώσετε τα πρώτα συμπτώματα, ρίξτε 5-6 σταγόνες tea tree σε ένα κομμάτι βαμβάκι και κρατήστε το κάτω από τα ρουθούνια σας εισπνέοντας για 1-2 λεπτά τις αναθυμιάσεις. Ετσι, θα διευκολύνετε την αναπνοή σας και θα απολυμάνετε το αναπνευστικό σας σύστημα. Εναλλακτικά, μπορείτε να κάνετε εισπνοές για λεπτά καλύπτοντας το κεφάλι σας με μια πετσέτα πάνω από μια κατσαρόλα με βραστό νερό, στο οποίο θα έχετε ρίξει 5-6 σταγόνες από το έλαιο. Body piercing: Αν μολυνθεί κάποιο σημείο που έχετε κάνει piercing, το tea tree είναι το καλύτερο μέσο απολύμανσης, γιατί δεν δημιουργεί ουλώδη ιστό, όπως το οξυζενέ, ούτε και ξηραίνει το σημείο, όπως το οινόπνευμα. Διαλύστε 1-2 σταγόνες και αλείψτε με μια μπατονέτα το σημείο 2-3 φορές την ημέρα, μέχρι να υποχωρήσει η φλεγμονή. Kουρασμένα πόδια: Με ένα 15λεπτο ποδόλουτρο που θα κάνετε αφού ρίξετε 3-5 σταγόνες σε μια λεκάνη με χλιαρό νερό, θα νιώσετε τα πόδια σας δροσερά και ξεκούραστα. Στοματικό διάλυμα για άφθες, περιοδοντίτιδα και κακοσμία του στόματος: Σε 60 γρ. χλιαρό νερό, ρίξτε 5 σταγόνες tea tree και 1-2 σταγόνες αιθέριο έλαιο μέντας ή κανέλας (για καλύτερη γεύση). Κάντε μπουκώματα για 30 δευτερόλεπτα και φτύστε το. ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν πρέπει να το καταπιείτε! Ενίσχυση του ανοσοποιητικού και τονωτικό μασάζ: Αν υποφέρετε από κάποια χρόνια ασθένεια ή νιώθετε καταβεβλημένοι, ρίξτε 3-6 σταγόνες αιθέριο έλαιο σε 2 κουταλάκια λάδι και κάντε μασάζ σε όλο το σώμα. Θα νιώσετε αμέσως αναζωογονημένοι και θα τονωθούν οι αισθήσεις και το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Από πού μας ήρθε... Το «βάφτισε» έτσι ο Κάπταιν Τζέιμς Κουκ, που διδάχτηκε τις πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητές του από τους ιθαγενείς της Αυστραλίας. Δεν έχει, όμως, καμιά σχέση με το τσάι. Το κιτρινωπό αιθέριο έλαιο, με την καθαρή μυρωδιά που θυμίζει λίγο την καμφορά και προέρχεται από τα φύλλα του δέντρου Melaleuca alternifolia, έχει γίνει αντικείμενο πολλών διεθνών επιστημονικών ερευνών από το 1930 και μετά, που αποδεικνύουν ότι, χάρη κυρίως στα 14 τερπένια (κατηγορία υδρογονανθράκων) που περιέχει, είναι πράγματι εξαιρετικά αποτελεσματικό κα πολύπλευρο. Για το χώρο Απολυμαντική κρέμα για δύσκολους λεκέδες: Αναμείξτε 1/2 φλιτζάνι μαγειρική σόδα, 1 φλιτζάνι υγρό σαπούνι Μασσαλίας και 5 σταγόνες από το αιθέριο έλαιο. Φυλάξτε την κρέμα σε ένα αεροστεγές βάζο και χρησιμοποιήστε τη για να τρίψετε σημεία που καθαρίζουν δύσκολα (π.χ. σκεύη του μπάνιου, πλακάκια κ.ά.). Δεν είναι κατάλληλη για ξύλινα έπιπλα. Δραστικό απολυμαντικό για την κουζίνα και το μπάνιο: Είτε θέλετε να απολυμάνετε το χώρο είτε να απαλλαγείτε από τη μούχλα και τους μύκητες, θα σας είναι χρήσιμο, φτάνει να μην το ξεπλύνετε. Θα το φτιάξετε αναμειγνύοντας 60 σταγόνες tea tree σε 500 ml νερό και θα ψεκάσετε με αυτό πάγκους, πλακάκια κλπ. Μην το χρησιμοποιήσετε, όμως, πάνω σε λουστραρισμένα ξύλα, γιατί μπορεί να αποχρωματιστούν ή να ξεφλουδίσουν. Απολυμαντικό του αέρα: Για να καθαρίσετε την ατμόσφαιρα του σπιτιού σε περίοδο κάποιας επιδημίας (π.χ. γρίπη), ρίξτε στο λύχνο αρωματοθεραπείας 8 σταγόνες αιθέριο έλαιο σε λίγο νερό ή αναμείξτε 20 σταγόνες σε 200 ml νερό, και ψεκάστε με αυτό το χώρο. Αντισκορικό: Οταν είναι η εποχή να φυλάξετε τα μάλλινα, προσθέστε στο νερό για το τελευταίο ξέβγαλμα μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο. Εναλλακτικά, μπορείτε να τις αναμείξετε με νερό και να ψεκάσετε ελαφρά στις ντουλάπες, τα πατάρια ή τα μπαούλα που φυλάτε τα ρούχα. Αφού τα αφήσετε να στεγνώσουν καλά, η χαρακτηριστική μυρωδιά του tea tree δεν θα αφήσει το σκόρο να πλησιάσει. Εντομοαπωθητικό: Φτιάξτε ένα δυνατό μείγμα ανακατεύοντας 30 σταγόνες σε 200 ml νερό, και ψεκάστε με αυτό στα χαλιά και σε διάφορα σημεία σε δυσπρόσιτες επιφάνειες όπου τα έντομα γεννούν τα αυγά τους. Για να ξεκολλήσετε μια τσίχλα από τα μαλλιά, τα ρούχα κλπ., αλείψτε τη με αδιάλυτο tea tree, αφήστε το να επενεργήσει για 15 λεπτά και θα μπορέσετε να τη βγάλετε εύκολα. Στην μπουγάδα Με 2 σταγόνες που θα προσθέσετε στα απορρυπαντικά του πλυντηρίου, τα ρούχα σας θα μυρίζουν φρεσκάδα και καθαριότητα. Στο φούρνο μικροκυμάτων: Βάλτε ένα μπολ με νερό και 15 σταγόνες tea tree και ανάψτε το φούρνο για 2 λεπτά. Σκουπίστε με ένα βρεγμένο πανί! Φυτοπροστασία: Αναμείξτε μερικές σταγόνες σε νερό και ψεκάστε στον κορμό των οπωροφόρων δέντρων σας, για να προλάβετε την προσβολή από τα έντομα. Πηγή: «Vita»

20 20 ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Aποδράσεις Δωδεκανήσιων πατριωτών Του Μανώλη Γ. Κασσώτη Με ανάμεικτα αισθήματα ελπίδας και φόβου δέχθηκαν οι Δωδεκανήσιοι την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Από τη μια μεριά υπολόγιζαν τις στερήσεις, την πείνα, τις καταστροφές και τους θανάτους που θα έφερνε ο πόλεμος και απ την άλλη σκέπτονταν ότι μόνο ένας πόλεμος μπορεί να τους χαρίσει την πολυπόθητη λευτεριά. Οι Δωδεκανήσιοι δεν είχαν τη δύναμη να αντιδράσουν ή να επηρεάσουν τις διεθνείς εξελίξεις, όμως ήταν φανερό ότι αργά ή γρήγορα η Ελλάδα και η Ιταλία θα βρίσκονταν σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Ο τιτάνιος αγώνας που μόλις άρχιζε βρήκε τους Δωδεκανήσιους ψυχολογικά έτοιμους να συμμετάσχουν στη μεγάλη προσπάθεια, ανεξάρτητα από τις θυσίες που καλούνταν να υποστούν. Εκατοντάδες Δωδεκανήσιοι, κυρίως νέοι σε στρατεύσιμη ηλικία, απέδρασαν από τα κατεχόμενα Δωδεκάνησα, για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον κοινό αγώνα και για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου. Οι αποδράσεις κατευθύνονταν προς τις Κυκλάδες και την Κρήτη και αργότερα, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ελλάδα, προς τα Μικρασιατικά παράλια και απ εκεί στη Μέση Ανατολή. Με ψαρόβαρκες διέσχιζαν ανοικτές θάλασσες, κινδυνεύοντας όχι μόνο από τους Γερμανοϊταλούς, αλλά και από τα στοιχεία της φύσης. Αρκετοί νέοι έγιναν λεία της μανιασμένης θάλασσας που έγινε και ο αιώνιος τάφος τους. Ακολουθεί η περιγραφή τριών αποδράσεων από την Κάρπαθο, προς την Κρήτη, τις Κυκλάδες και την Τουρκία. Α) Προς την Κρήτη Τον Σεπτέμβρη του 1939 μόλις άρχισε ο πόλεμος, ο Ηλίας Ματσάκης και ο Μιχάλης Μουστακάκης σκέπτονται να αποδράσουν προς την Ελεύθερη Ελλάδα. Τη σκέψη τους εμπιστεύονται στους Νίκο Μουστακάκη, Κώστα Νιοτή και Γιώργο Φασουλέτο και όλοι μαζί παίρνουν τη μεγάλη απόφαση και καταστρώνουν το σχέδιο τους. Αποφασίζουν να πάρουν τη βάρκα του Κώστα Νιοτή και από το Αρδάνι, στην Νότιο Κάρπαθο, να περάσουν στις ακτές της ανατολικής Κρήτης.\ Το σχέδιο παρουσίαζε δυο άμεσα εμπόδια που έπρεπε να ξεπεραστούν. Τον Ηλία Ματσάκη, για να τον εξουδετερώσουν οι Ιταλοί τον υποχρέωσαν να παρουσιάζεται στον αστυνομικό σταθμό δυο φορές την ημέρα. Επίσης οι λιμενικές Αρχές δεν επέτρεπαν στις βάρκες να φεύγουν από το λιμάνι, εκτός μετά από σχετική άδεια. Ο μεν Ματσάκης παρουσιάστηκε στην Αστυνομία και ζήτησε άδεια να πάει στα Πηγάδια, γιατί δήθεν κλέφτες άνοιξαν τον στάβλο τους. Ο δε Νιοτής ζήτησε άδεια από το Λιμεναρχείο να του επιτρέψουν να ψαρέψει αγριάδια το βράδυ της 10ης Οκτωβρίου. Τόπος συνάντησης ορίστηκε το περβόλι του Βασίλη Μουστακάκη στα Πηγάδια. Από διαφορετικές κατευθύνσεις έφθασαν και οι πέντε στον προκαθορισμένο τόπο το βράδυ της 10ης Οκτωβρίου. Ο Ματσάκης κατεβαίνοντας από το Απέρι έκοψε τα τηλεφωνικά σύρματα Απερίου-Πηγαδίων. Φοβάται μήπως η Αστυνομία από το Απέρι ζητήσει πληροφορίες από τα Πηγάδια και μάθει την αλήθεια για τον στάβλο. Μετά τη συγκέντρωσή τους και οι πέντε μελετούν τις τελευταίες λεπτομέρειες του σχεδίου τους. Ο Νιοτής με τον Μουστακάκη πήγαν στο λιμάνι για να πάρουν τη βάρκα. Στην αρχή κατευθύνθηκαν βόρεια προς το Βρόντη, αλλά μόλις πέρασαν το Δεσποτικό νησί και ανοίχθηκαν στο πέλαγος και το σκοτάδι τους προστάτευε από τα άγρυπνα μάτια των Ιταλών, έστρεψαν ανατολικά και μετά νότια προς το Αρδάνι. Οταν έφτασαν εκεί, έμειναν ανοιχτά στο πέλαγος και περίμεναν το προκαθορισμένο σύνθημα για να πλησιάσουν στην ακτή. Στο μεταξύ, οι άλλοι τρεις ξεκίνησαν από το περβόλι του Μουστακάκη αποφεύγοντας το δημόσιο δρόμο και με προφύλαξη πέρασαν μέσα από τον ποταμό της Μύλης. Ακολουθώντας το μονοπάτι ανέβηκαν στο Πλατύολο και περνώντας το δημόσιο δρόμο σκόνταψαν πάνω στα τηλεφωνικά σύρματα που συνέδεαν τα Πηγάδια με την πυροβολαρχία του Προφήτη Ηλία των Μενετών και τα έκοψαν. Ο βρεγμένος από τον ποταμό τη βροχή πια δεν την φοβάται. Από το Πλατύολο κατηφόρισαν και έφτασαν στ Αρδάνι. Οταν έφτασαν εκεί κρύφτηκαν μέσα στους θάμνους πίσω από κάτι βράχους για να βεβαιωθούν ότι δεν τους παρακολουθούσαν. Στη συνέχεια άναψαν τρία σπίρτα συνθηματικά και περίμεναν για αρκετά λεπτά που τους φάνηκαν αιώνες. Σε λίγο άκουσαν το θόρυβο κουπιών και μέσα από το σκοτάδι πρόβαλε η βάρκα. Μπήκαν μέσα και όσο πιο γρήγορα μπορούσαν ανοίχθηκαν στο πέλαγος. Η ώρα ήταν η 10η νυχτερινή. Στο Πέλαγος Με όλη τους τη δύναμη τραβούσαν κουπί, ο χρόνος είναι πολύτιμος και θέλουν να φτάσουν στην Κρήτη προτού ξημερώσει, γιατί οι Ιταλοί σε λίγο θα αρχίσουν να τους κυνηγούν. Αντί για να πάνε Ν.Δ., κατευθύνονται πρώτα νότια και μετά δυτικά για να αποφύγουν τις ιταλικές φρουρές της Κάσου. Κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στο Λιβυκό Πέλαγος, γιατί ταξιδεύουν χωρίς πυξίδα και οι ναυτικές τους γνώσεις είναι περιορισμένες. Για κακή τους τύχη η θάλασσα άρχισε να φουρτουνιάζει. Το ξημέρωμα τούς βρήκε να παλεύουν με τα κύματα, ενώ μακριά στον ορίζοντα φαίνονται τα πολυπόθητα βουνά της Κρήτης. Το ίδιο πρωί βρήκε τους Ιταλούς ανάστατους. Η τηλεφωνική επικοινωνία από τα Πηγάδια με το Απέρι και τον Προφήτη Ηλία είχε διακοπεί, η βάρκα δεν γύρισε από το ψάρεμα, Εκατοντάδες Δωδεκανήσιοι, κυρίως νέοι σε στρατεύσιμη ηλικία, απέδρασαν από τα κατεχόμενα Δωδεκάνησα, για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον κοινό αγώνα και για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου. ο Ματσάκης δεν παρουσιάστηκε στην Αστυνομία να δώσει το «παρών», και αργότερα έμαθαν ότι ο στάβλος ήταν ασφαλής. Στα Πηγάδια δεν υπήρχε κατάλληλο πλοίο για να καταδιώξουν τους δραπέτες. Ο Antico, ο Ιταλός διοικητής γεμάτος λύσσα άφριζε από το κακό του, επικοινώνησε με τις λιμενικές Αρχές της Κάσου, όπου βρισκόταν ελλιμενισμένο το καΐκι του καπετάν Πιπίνου και διέταξε να ερευνήσουν την μεταξύ Καρπάθου-Κάσου και Κρήτης θαλάσσια περιοχή προς εξεύρεση και σύλληψη των δραπετών. Παρ όλο που οι Ιταλοί δεν έδωσαν εξηγήσεις στον Πιπίνο για ποιο σκοπό θα χρησιμοποιούσαν το πλοίο του, κατάλαβε από τον εκνευρισμό και τις σπασμωδικές τους κινήσεις τους σκοπούς και τις επιδιώξεις τους. Η ψυχή του επαναστατεί με τη σκέψη ότι το καΐκι του θα χρησιμοποιηθεί για την καταδίωξη Δωδεκανησίων πατριωτών και χωρίς να χάσει καιρό χάλασε τη μηχανή του πλοίου. Το Θαύμα Η πατριωτική ενέργεια του Πιπίνου έσωσε τους δραπέτες από την καταδίωξη των Ιταλών, όμως ο κίνδυνος από τα μανιασμένα κύματα εξακολουθούσε να τους περιβάλλει. Το υγρό στοιχείο κινδύνευε να γίνει ο αιώνιος τάφος τους. Για αρκετές ώρες εξακολουθούσαν να παλεύουν με τα στοιχεία της φύσης, οι δυνάμεις τους άρχισαν να τους εγκαταλείπουν, δεν τους απόμεινε τίποτε παρά η πίστη τους στο Θεό. Γονυπετείς και οι πέντε προσεύχονται για τη σωτηρία τους. Ο Φασουλέτος, που είχε πάρει μαζί του ένα δυομισόλιρο όταν έφευγε από το σπίτι του, το έταξε στον Αγιο Νικόλα. Σαν από θαύμα η θάλασσα γύρω απ τη βάρκα ηρέμησε. Μια θεϊκή δύναμη την άρπαξε και την έσπρωξε προς τη μεριά της Κρήτης, χωρίς κανένας να καταβάλει την παραμικρή προσπάθεια. Γύρω στις τέσσερις το απόγευμα, η θεϊκή αυτή δύναμη πήρε και έκατσε τη βάρκα πάνω σε μια αμμουδιά της ανατολικής Κρήτης. Συγκινημένοι ακόμη από το απίστευτο θαύμα πήδησαν έξω από τη βάρκα και ευχαρίστησαν τον Θεό για τη σωτηρία τους. Γονατίζουν και φιλούν το έδαφος της ελεύθερης ελληνικής πατρίδας. Μόλις σήκωσαν τα μάτια τους από την άμμο είδαν από πάνω τους έναν γέρο Κρητικό, τον Δημήτρη Ψαρουδάκη, ο οποίος αμίλητος και συγκινημένος παρακολουθούσε το δράμα τους. Τον Γολγοθά που ανέβαινε αυτή την εποχή η Δωδεκάνησος, τον είχε ανέβει μερικά χρόνια νωρίτερα και η Κρήτη. Ποιος ξέρει τι αναμνήσεις περνούσαν από το μυαλό του γέρο-κρητικού. Ο Ψαρουδάκης τούς πήρε στο στάβλο του, όπου τους φιλοξένησε και τους πληροφόρησε ότι βρίσκονται στον Ξερόκαμπο, κοντά στον Κάβο Σίδερο, και ότι το άσπρο σπιτάκι που φαινόταν κοντά στην ακτή, ήταν το εκκλησάκι του Αγίου Νικόλα. Χωρίς να χάσουν καιρό πήγαν να προσευχηθούν στο σωτήρα τους και να εκπληρώσουν το τάμα τους. Εκεί βρήκαν τον Επίτροπο του μοναστηριού και του παρέδωσαν το δυομισόλιρο. Εκείνος τους έδωσε μια επιστολή για την Κεντρική Επιτροπή του μοναστηριού στο Χανδρά.Το ίδιο βράδυ με συνοδεία τον αγροφύλακα της περιοχής πήγαν και παραδόθηκαν στον σταθμό Χωροφυλακής του Χανδρά, όπου πέρασαν το πρώτο βράδυ. Εδωσαν και το γράμμα του επιτρόπου στην κεντρική επιτροπή του μοναστηριού. Με έκπληξη τους είδαν να τους παραδίνει η επιτροπή δρχ.. Δεν μπορούσε βέβαια ο επίτροπος να αρνηθεί το τάμα τους αλλά γνώριζε ότι το δυομισόλιρο ήταν η μόνη τους περιουσία και ότι είχαν ανάγκη από χρήματα. Στη Σητεία Το άλλο πρωί τους πήραν με λεωφορείο στη Διοίκηση Χωροφυλακής Σητείας, όπου ο διοικητής τους υπέβαλε σε εξονυχιστική ανάκριση. Οι Ελληνικές Αρχές ήταν επιφυλακτικές, είχαν πληροφορίες ότι οι Ιταλοί σχεδίαζαν να στείλουν στην Κρήτη ελληνομαθείς Φραγκολεβαντίνους κατασκόπους για να συγκεντρώσουν πληροφορίες γύρω από τις οχυρώσεις της Μεγαλονήσου. Για να τους δοκιμάσει ο διοικητής τους είπε ότι θα τους έστελνε πίσω. Με μια φωνή του απάντησαν και οι πέντε: «Καλύτερα να μας σκοτώσεις παρά να μας στείλεις πίσω». Τέλος τους ρώτησε ο διοικητής αν γνώριζαν κανέναν Καρπάθιο στην Κρήτη. Του έδωσαν το όνομα του γιατρού Ιωάννη Εμμ. Καπετανάκη από τον Αγιο Νικόλα. Μόλις ο διοικητής άκουσε το όνομα του Καπετανάκη, ο οποίος ήταν γνωστός σ όλη την ανατολική Κρήτη, πείστηκε ότι επρόκειτο για πατριώτες και τους καταδίκασε, τυπικώς, σε 10 δρχ. ή τρεις μέρες φυλακή. Μετά το τέλος της όλης διαδικασίας τούς κτύπησε φιλικά στον ώμο και τους είπε: «Λυπάμαι παιδιά μου που πρέπει να σας καταδικάσω για παραβίαση του ελληνικού εδάφους. Διεθνείς κανονισμοί μας το επιβάλλουν. Το κάνουμε για τους άτιμους τους Ιταλούς». Στη συνέχεια του έδωσαν όλες τις πληροφορίες που γνώριζαν για τις οχυρώσεις των Ιταλών στην Κάρπαθο και τους άφησε ελεύθερους. Β) Προς τις Κυκλάδες Για να μπορέσουν οι Δωδεκανήσιοι να δουλέψουν στα κυβερνητικά έργα οι Ιταλοί τους υποχρέωσαν να γραφτούν στην εργατική ένωση Dopolavoro, και όταν άρχισε ο πόλεμος διαδόθηκε ότι όσοι είχαν γραφτεί, θα τους έπαιρναν οι Ιταλοί στο στρατό. Αρκετοί Δωδεκανήσιοι, μεταξύ των οποίων οι Κωστής Βασιλαράκης, Βασίλης Ορφανός και οι αδελφοί Γιάννης και Βασίλης Καρανικόλα, αποφάσισαν να δραπετεύσουν στην ελεύθερη Ελλάδα. Σχεδίαζαν, με πρώτη ευκαιρία, να φύγουν από τον Τρίστομο της Βορείου Καρπάθου με προορισμό την Κρήτη. Πέρασε η γιορτή του Πανορμίτη, έφυγε ο κόσμος και αυτοί περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία. Εβαλαν στο μάτι τη βάρκα του Μηνά Φουντή αλλά αυτός κάτι θα υποψιάστηκε και τους παρακολουθούσε. Αποφάσισαν να πάρουν τη βάρκα του Γιούτλου, ήταν λίγο μικρή αλλά δεν είχαν και άλλη επιλογή. Μεσάνυχτα την ημέρα του Αγίου Μηνά ξεκίνησαν από τον Τρίστομο. Πήραν μαζί τους λίγα φαγώσιμα και έναν τενεκέ νερό, πίστευαν να τους φτάσουν μέχρι να πάνε στην Κρήτη. Ο καιρός σορόκος, άνοιξαν το πανί και τραβούσαν κουπί όλη τη νύχτα. Το ξημέρωμα τούς βρήκε μέσα στο Καρπάθικο Πέλαγος, ο καιρός τους έβγαλε βορειότερα απ ότι υπολόγιζαν και συνέχισαν με το πανί. Το απόγευμα άλλαξε ο καιρός. Τώρα ερχόταν από μπροστά, έκανε και θάλασσα, δεν μπορούσαν να προχωρήσουν. Εκεί κοντά βλέπουν κάτι νησάκια, βάζουν τα κουπιά και με το ηλιοβασίλεμα φτάνουν. Είναι ερημονήσια όπου οι Κασιώτες έβαζαν πάνω αρνιά και κατσίκια, κι εκεί βρήκαν και τον Πανάο Παραλή με το καΐκι του. Τους είπε ότι πήγαινε στην Κάσο κι αν ήθελαν να τους πάρει μαζί του. «Καλύτερα να μας βουλιάξεις παρά να