ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΕΠ 'ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ' ΓΙΑ ΤΗΝ 4 η ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ( ) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Transcript

1 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΕΠ 'ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ' ΓΙΑ ΤΗΝ 4 η ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ( ) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: 70 Μ. Στο παρόν κείμενο διατυπώνονται προτάσεις εκ μέρους του ΑΠΘ σε βασικά σημεία της στρατηγικής του ΠΕΠ "Μακεδονία-Θράκη" που υποστηρίζουν το στρατηγικό σχεδιασμό του Ιδρύματος και υλοποιούν, ταυτόχρονα, τους στρατηγικούς στόχους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ). Έχουν ληφθεί υπόψη: Οι αναπτυξιακοί στόχοι της ΠΚΜ (κείμενα της ΟΣΠ Κεντρικής Μακεδονίας) και οι προκαταρκτικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COM(2005) 0299/ ), Οι προκλήσεις του διεθνούς, ευρωπαϊκού και εθνικού περιβάλλοντος, Οι μέχρι τώρα αναπτυξιακές προσπάθειες του ΑΠΘ, στα πλαίσια της 3ης Προγραμματικής Περιόδου. Στόχος των προτεινόμενων παρεμβάσεων είναι να ενισχυθεί ο αναγνωρισμένος ρόλος του ΑΠΘ ως βασικού συντελεστή του περιφερειακού συστήματος καινοτομίας και να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διάχυση της συσσωρευμένης τεχνογνωσίας του προς όφελος της ανταγωνιστικότητας της περιφερειακής οικονομίας. Ειδικότερα, προτείνονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις: 1) Για τον άξονα προτεραιότητας "Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα": i) Στόχος 1: Ενίσχυση του Ερευνητικού Ιστού του ΑΠΘ με τη δημιουργία Εργαστηρίων Βασικής Έρευνας Διεπιστημονικού Χαρακτήρα. a) Δράση 1.1: Δημιουργία Εργαστηρίων Βασικής Έρευνας και Διεπιστημονικού Χαρακτήρα στους τομείς: Υγείας, Tροφίμων, γεωργίας και βιοτεχνολογίας, Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών, Υλικών, Ενέργειας, Περιβάλλοντος, Μεταφορών, Κοινωνικών/ανθρωπιστικών επιστημών και Πολιτισμικής κληρονομιάς. Η δράση 1.1 έχει στόχο την αξιοποίηση του ερευνητικού δυναμικού του ΑΠΘ. Η Βασική Έρευνα αποτελεί απαραίτητο μοχλό για τη μετάβαση στην κοινωνία της γνώσης και είναι κύριο χαρακτηριστικό της Ανώτατης Παιδείας. Με κριτήριο την Αριστεία στην Έρευνα και την Τεχνολογία, το ΑΠΘ μπορεί να αξιοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό του σε μεγαλόπνοα προγράμματα. Τα προγράμματα θα μπορούν να διαπνέονται από στόχους Επιστημονικής Αριστείας και θα έχουν τις προϋποθέσεις υλοποίησης. Οι ad hoc τομείς που προτείνονται βασίζονται στα ευρήματα του έργου "Τεχνολογική Προοπτική Διερεύνηση στην Κεντρική Μακεδονία" που υλοποιήθηκε στα πλαίσια των Καινοτόμων Δράσεων του ΕΤΠΑ Επιπλέον στηρίζονται στην Εθνική Στρατηγική για τη βασική έρευνα η οποία έχει ως κύρια χαρακτηριστικά την διεπιστημονικότητα και την αριστεία. Στα Εργαστήρια θα υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων μικρών και μεγάλων ομάδων όπου θα συμμετέχουν Μεταπτυχιακοί Φοιτητές, Post-Docs και μέλη ΔΕΠ. Τα εργαστήρια θα αποτελούν τις εστίες ερευνητικής ενασχόλησης και εκπαίδευσης των φοιτητών του ΑΠΘ. Οι θεματικές περιοχές που έχουν επιλεγεί εξυπηρετούν τις άμεσες και μακροχρόνιες ανάγκες της Περιφέρειας και της 4 ο ΚΠΣ Πρόταση Α.Π.Θ. Σελίδα 1 από σελ. 5

2 Χώρας. Επιπλέον δίνουν την δυνατότητα συνεργασιών εντός και εκτός Ελλάδος. Ιδιαίτερα τα μεγάλα εργαστήρια θα προωθήσουν το άνοιγμα της Ε&Τ στο Διεθνές περιβάλλον και θα αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες του Ευρωπαϊκού Χώρου έρευνας. Είναι προφανές ότι με τα Εργαστήρια Βασικής Έρευνας θα υπάρξει αναστροφή του κλίματος διαφυγής νέων ερευνητών στο εξωτερικό. Η χρηματοδότηση δημιουργίας εργαστηρίων θα περιλαμβάνει τις υποδομές και τον εξοπλισμό. Υπολογίζεται ότι τα εργαστήρια θα εγκατασταθούν εντός και εκτός του κυρίου Campus σε χώρους που κατέχει το ΑΠΘ (π.χ. Αγρόκτημα, Πολύζοβα κ.λ.π). Στόχος 2: Υποστήριξη των δραστηριοτήτων Ε&ΤΑ σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βελτίωση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε Ε&ΤΑ υπηρεσίες του ΑΠΘ. b) Δράση 2.1: Ενίσχυση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στις Ε&ΤΑ υπηρεσίες του ΑΠΘ. Στα πλαίσια της Δράσης 2.1 προβλέπονται ενέργειες διάδοσης και προώθησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στο ΑΠΘ με στόχευση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της ΠΚΜ και αξιοποίησης, με τη μέθοδο της συγγραφής βέλτιστων πρακτικών, της εμπειρίας. Με βάση τα παραπάνω θα υπάρξουν και ενέργειες ενίσχυσης της πρόσβασης των επιχειρήσεων, του Δημόσιου τομέα και των κοινωνικών φορέων στις Ε&ΤΑ υπηρεσίες του ΑΠΘ. Δράση 2.2: Επέκταση και Ολοκλήρωση Ψηφιακών Εργαλείων Προώθησης των Ερευνητικών Αποτελεσμάτων του ΑΠΘ. Η Δράση 2.2 προβλέπει την επέκταση προσπάθειας που είχε αναληφθεί από το ΑΠΘ στα πλαίσια των Καινοτόμων Δράσεων του ΕΤΠΑ ( ) για την εισαγωγή του Ψηφιακού Κέντρου Έρευνας στις ροές εργασίας της ερευνητικής κοινότητας του ΑΠΘ και μέσω αυτού, τη συστηματική τεκμηρίωση των ερευνητικών προσπαθειών αλλά και των δυνατοτήτων αξιοποίησής τους από την αγορά. Στόχος 3: Ενίσχυση της ικανότητας Ε&ΤΑ σε κρίσιμους τομείς για την περιφερειακή οικονομία. c) Δράση 3.1: Εκτέλεση δύο κύκλων προοπτικής διερεύνησης (foresight) με περιοχή εφαρμογής την Κεντρική Μακεδονία. H Δράση 3.1 στοχεύει στη συστηματική ένταξη της εμπειρίας που αποκτήθηκε στα πλαίσια έργου των Καινοτόμων Δράσεων του ΕΤΠΑ ( ) τόσο για τον καθορισμό των ερευνητικών προτεραιοτήτων του ΑΠΘ όσο και για τον προσδιορισμό των βασικών κατευθύνσεων πολιτικής σε περιφερειακό επίπεδο όσον αφορά νέες και ελπιδοφόρες τεχνολογίες. Τα αποτελέσματα της Δράσης θα αξιοποιηθούν για την περιοδική επανεστίαση του περιεχομένου σημαντικών πρωτοβουλιών σε περιφερειακό επίπεδο (π.χ., Πόλος Καινοτομίας, Ζώνη Καινοτομίας). Στόχος 4: Προώθηση της επιχειρηματικότητας στο ΑΠΘ και της αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στο ίδρυμα. a) Δράση 4.1: Ενίσχυση και Επέκταση του Γραφείου Διαμεσολάβησης και Μεταφοράς Τεχνολογίας του ΑΠΘ. Στα πλαίσια του ΕΠ "Ανταγωνιστικότητα" στο Γ ΚΠΣ ιδρύθηκε στο ΑΠΘ Γραφείο Διαμεσολάβησης και έχει γίνει σημαντική προεργασία για την αναθεώρηση του πλαισίου αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στο ΑΠΘ προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Παρόλα αυτά, η προσπάθεια είναι ημιτελής λόγω της έλλειψης εξειδικευμένων στελεχών για τη διαχείριση κρίσιμων θεμάτων του κύκλου μεταφοράς τεχνολογίας (αξιολόγηση τεχνολογιών, αναζήτηση αξιολόγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, διαχείριση συμβάσεων εκχώρησης, κ.ο.κ.). Στα εξειδικευμένα στελέχη 4 ο ΚΠΣ Πρόταση Α.Π.Θ. Σελίδα 2 από σελ. 5

3 σημαντικό ρόλο θα παίξουν Νομικοί με αποκλειστική απασχόληση την ανάλυση και συγγραφή πατεντών σε Ελληνικό, Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Στόχος της δράσης 4.1 είναι να ενισχυθεί ο ρόλος του Γραφείου Διαμεσολάβησης & Μεταφοράς Τεχνολογίας και να επιτευχθεί στο μέγιστο ο σχεδιασμένος ρόλος του. i Στόχος 5: Βελτίωση της Διαχειριστικής Ικανότητας του ΑΠΘ με συνδυασμένη παροχή ψηφιακών υπηρεσιών τετάρτου επιπέδου ωριμότητας προς τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. a) Δράση 5.1: Διοικητικός Εκσυγχρονισμός ΑΠΘ. Στα πλαίσια της δράσης 5.1 προβλέπονται ενέργειες για το συνδυασμένο επανασχεδιασμό της διοικητικής λειτουργίας του ΑΠΘ (business process re-engineering) και την υποστήριξή της με την ανάπτυξη Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για τις back-office διαδικασίες (οικονομική διαχείριση, μισθοδοσία, προσωπικό, ψηφιοποίηση ροών εργασιών (workflows), κ.ο.κ.). Στόχος της δράσης, πέρα από τον τεχνολογικά οδηγούμενο διοικητικό εκσυγχρονισμό, είναι η μετεξέλιξη προς ένα σύστημα διοίκησης εξωστρεφούς προγραμματισμού και δράσης. Δράση 5.2: Ανάπτυξη Ψηφιακών Υπηρεσιών για την Ακαδημαϊκή Κοινότητα. Στόχος της δράσης 5.2 είναι η ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών επιπέδου ωριμότητας 4 για την υποστήριξη front-office διαδικασιών, με έμφαση κυρίως στην εκπαιδευτική λειτουργία του Ιδρύματος (Γραμματείες, φοιτητές, κ.ο.κ.). Στη δράση αυτή προβλέπεται και η δημιουργία Κέντρου Εξυπηρέτησης Φοιτητών (ΚΕΦ) στο οποίο θα εκδίδονται πιστοποιητικά (βαθμολογίες, αντίγραφα σπουδών κ.λ.π) για όλους τους φοιτητές ανεξαρτήτως τμήματος με συνεχή λειτουργία από μέχρι καθημερινά. iv) Στόχος 6: Ενίσχυση / Επέκταση των υποδομών δικτύωσης του ΑΠΘ a) Δράση 6.1: Αναβάθμιση του (κατανεμημένου, υπερτοπικού) Δικτύου Δεδομένων του ΑΠΘ. Η αναβάθμιση των υποδομών του Δικτύου Δεδομένων στο ΑΠΘ αναλύεται σε τρεις συμπληρωματικές δράσεις: 1. Επέκταση του δικτυακού κορμού του ΑΠΘ σε μητροπολιτικό επίπεδο, ώστε να καλύπτει τρία απομακρυσμένα Campus και δέκα εξωκείμενες μονάδες του ΑΠΘ, με σύγχρονο δίκτυο μονότροπων οπτικών ινών συνολικού μήκους 25Χλμ (18 εντός πολής και 7 εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσ/νίκης). 2. Aναβάθμιση των ενεργών στοιχείων δικτύου (δρομολογητές, ethernet switches) ώστε να υποστηρίζουν δίκτυο κορμού και διανομής εύρους ζώνης 1Gbps, και σύνδεση με το ΕΔΕΤ στα 2,5Gbps. 3. αναβάθμιση των υπολογιστικών υποδομών για τους servers δικτυακών υπηρεσιών μέσω της εγκατάστασης νέου σύγχρονου server farm στο ΚΛΔ ΑΠΘ, δυναμικότητας 84 CPUs (στα 3,8GHz ή 3GFLOP έκαστη) με 336GB RAM και αποθηκευτικό χώρο 24ΤΒ. b) Δράση 6.2: Αναβάθμιση και Επέκταση των Τηλεφωνικών Κέντρων. Η αναβάθμιση του κεντρικού κόμβου του Τηλεφωνικού Δικτύου θα δώσει νέες δυνατότητες στο τηλεφωνικό δίκτυο του ΑΠΘ. Η σημαντικότερη είναι πλέον η δυνατότητα IP-τηλεφωνίας σε όλο το δίκτυο του Α.Π.Θ. Μια τέτοια επιλογή θα μειώσει το κόστος διασύνδεσης με κόμβους εκτός Α.Π.Θ και θα δώσει μια σειρά από νέες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας (π.χ. Διαδικτύακη πρόσβαση και παραμετροποίηση 4 ο ΚΠΣ Πρόταση Α.Π.Θ. Σελίδα 3 από σελ. 5

4 τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, ασύρματη φορητότητα τερματικού) στον τελικό χρήστη του δικτύου. Ταυτόχρονα δεν θα απαξιωθεί το υπάρχον τηλεφωνικό δίκτυο (τηλεφωνικά κέντρα, συσκευές) και θα διατηρηθεί το Α.Π.Θ στη τεχνολογική πρωτοπορία για την επόμενη δεκαετία. c) Δράση 6.3: Ανάπτυξη Ενοποιημένων Υπηρεσιών και πιλοτικών Εφαρμογών. Στο ΑΠΘ έχει ήδη εισαχθεί πιλοτικά εγκατάσταση υποδομής πιστοποίησης και εξουσιοδότησης (Authentication Authorization Infrastructure AAI), με τη χρήση του συστήματος Pubcookie για εσωτερικές υπηρεσίες Single Sign On (SSO) και τη χρήση του συστήματος Shibboleth για πρόσβαση σε υπηρεσίες που παρέχονται σε δι-ιδρυματικό επίπεδο. Προτείνεται η επέκταση της εν λόγω της υποδομής σε επίπεδο παραγωγής ώστε να επιτρέπει πρόσβαση στις διάφορες υπηρεσίες (services) του πανεπιστημίου, χωρίς να απαιτείται πολλαπλή εισαγωγή του ζεύγους διαπιστευτηρίων (όνομα χρήστη κωδικός πρόσβασης). Ενδεικτικά αναφέρεται η αξιοποίηση της εν λόγω υποδομής για π.χ. δικτυακές υπηρεσίες (ip registration, webmail, συστήματα τηλεκπαίδευσης & ψηφιακού περιεχομένου, κ.α.), διαχείριση φοιτητών (βαθμολογίες, εγγραφές, κ.α.), υπηρεσίες ψηφιακών βιβλιοθηκών, διαδικασίες e-procurement, e-government, κλπ. 2) Για τον άξονα προτεραιότητας "Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής" και ειδικότερα για το πεδίο "Εκπαίδευση": i) Στόχος 7: Αποκέντρωση της Πανεπιστημιούπολης a) Δράση 7.1:Υλοποίηση Στρατηγικής Αποκέντρωσης ΑΠΘ Το ΑΠΘ από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα δημιούργησε τις κύριες υποδομές του στο Campus εντός της Πόλεως της Θεσσαλονίκης. Αυτή τη στιγμή έχει υπερβεί τα όρια ανάπτυξης και ασφυκτιά στις περισσότερες λειτουργίες του. Είναι προφανές ότι θα πρέπει να αρχίσει να υλοποιείται η Στρατηγική αποκέντρωσης με τη μεταφορά Μεγάλων Πανεπιστημιακών Μονάδων (Σχολών, Τμημάτων) σε άλλους χώρους του ΑΠΘ. Στόχος 8: Αναβάθμιση Κτιριακών Υποδομών εντός / εκτός Πανεπιστημιούπολης a) Δράση 8.1: Αναβάθμιση Πανεπιστημιακού Campus Στόχος της Δράσης είναι η αναβάθμιση των χώρων του Campus με την ανακαίνιση αιθουσών διδασκαλίας και αμφιθεάτρων. Επιπλέον κρίνεται ως ιδιαίτερης σημασίας η δημιουργία υπόγειων και υπαίθριων πάρκινγκ μαζί με την αναδιάταξη των πεζοδρόμων και την αναβάθμιση του δημόσιου χώρου. Στα πάρκινγκ θα μπορεί να χρησιμοποιείται σύγχρονο σύστημα ελέγχου στάθμευσης με ηλεκτρονική κάρτα ή τεχνολογία RFID. Στην αναβάθμιση περιλαμβάνονται και οι χώροι άθλησης με βελτίωση όλων των υποδομών του Γυμναστηρίου. Τέλος κρίνεται απαραίτητη η ολοκλήρωση των υποδομών εποπτείας και έλεγχου του Campus με την ενίσχυση του φωτισμού, της δημιουργίας σημείων ελέγχου και της 24ωρης φύλαξης. b) Δράση 8.2: Προμήθεια Σύγχρονου Τεχνολογικού/Επιστημονικού Εξοπλισμού Στόχος της Δράσης είναι η προμήθεια σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού απαραίτητου για τη διδασκαλία και την έρευνα των υπαρχόντων δομών του Πανεπιστημίου. Ένα σύνολο από εργαστήρια και σπουδαστήρια τα οποία υποστηρίζουν τα προγράμματα 4 ο ΚΠΣ Πρόταση Α.Π.Θ. Σελίδα 4 από σελ. 5

5 Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών χρειάζεται ανανέωση εξοπλισμού ώστε να αντεπεξέλθουν στο υπάρχον ανταγωνιστικό περιβάλλον. Ιδιαίτερα στις τεχνολογικές Σχολές με βάση το μέγεθος του φοιτητικού πληθυσμού οι απαιτήσεις για αναβάθμιση και πολλαπλότητα των εργαστηριακών ασκήσεων είναι άμεσες. i Στόχος 9: Αναβάθμιση του Συστήματος Βιβλιοθηκών του ΑΠΘ a) Δράση 9.1: Αναβάθμιση των βιβλιοθηκών του ΑΠΘ. Το σύστημα των βιβλιοθηκών του ΑΠΘ συμβάλλει στην υποστήριξη των προγραμμάτων σπουδών και της έρευνας. Ήδη αυτή τη στιγμή έχουν αναπτυχτεί σύγχρονες υπηρεσίες βιβλιοθήκης με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα. Στόχος της δράσης θα είναι η επέκταση και βελτίωση των υπηρεσιών ψηφιακής βιβλιοθήκης, η προμήθεια και ανάπτυξη εκπαιδευτικών πακέτων, η ανάπτυξη θεματικών βάσεων δεδομένων, η δημιουργία εικονικού περιβάλλοντος μάθησης (Virtual Learning Environment), η λειτουργική ενοποίηση των τοπικών βιβλιοθηκών, η τεχνική υποστήριξη και η ολοκλήρωση της δημιουργίας ενιαίας κάρτας χρήστη. Στη δράση θα απαιτηθούν ένα σύνολο από εξοπλισμό και λογισμικό μαζί με το απαραίτητο προσωπικό υποστήριξης. iv) Στόχος 10: Ενίσχυση των υποδομών οργάνωσης της Δια Βίου Εκπαίδευσης. a) Δράση 10.1: Υποδομές Δια Βίου Εκπαίδευσης Στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, έχει εγκριθεί το ΤΔΕ για την ίδρυση του Ινστιτούτου Δια Βίου Εκπαίδευσης ΑΠΘ (ΙΔΒΕ/ΑΠΘ). Στο ΤΔΕ προβλέπονται όλες οι ενέργειες για τη σύσταση, οργάνωση, αρχική λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης του ΙΔΒΕ καθώς και η πραγματοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος για το πρώτο έτος λειτουργίας του (βασικές υποδομές, ανθρώπινοι πόροι, πρόγραμμα εκπαίδευσης, σχέδιο προώθησης). Στόχος της Δράσης 10.1 είναι η επέκταση της λειτουργίας του ΙΔΒΕ/ΑΠΘ, η αξιολόγηση και διεύρυνση του προγράμματος σπουδών. Στα πλαίσια αυτά απαιτείται χρηματοδότηση άυλων, κυρίως, δραστηριοτήτων (π.χ., παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού) και η πιθανή συμπλήρωση της υλικοτεχνικής υποδομής. Οι υποδομές δια βίου εκπαίδευσης θα έχουν ως στόχο την παροχή αντίστοιχων προγραμμάτων σε ομάδες του πληθυσμού στις οποίες θα περιλαμβάνονται στελέχη του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, ελεύθεροι επαγγελματίες, επιχειρηματίες, εργαζόμενοι καθώς και ειδικές κατηγορίες πολιτών (ΑΜΕΑ, Παλινοστούντες, Πρόσφυγες, κ.λ.π). Στις υποδομές θα περιλαμβάνονται αφενός μεν οι αναγκαίες αίθουσες με τα εργαστήρια, αφετέρου δε το υλικό και λογισμικό τηλεκπαίδευσης, το υποστηρικτικό υλικό, η βιβλιογραφία και το υλικό αξιολόγησης. 3) Για το ΕΠ "Ανθρώπινοι Πόροι" (εκτός του πεδίου παρεμβάσεων του ΠΕΠ Μακεδονίας- Θράκης): i) Στόχος 11: Δημιουργία διεπιστημονικών προγραμμάτων σπουδών σε τομείς επιχειρηματικότητας και διαχείρισης καινοτομίας. Στόχος 12: Ενίσχυση των Δομών της Δια Βίου Εκπαίδευσης (προσωπικό, μαθήματα). 4 ο ΚΠΣ Πρόταση Α.Π.Θ. Σελίδα 5 από σελ. 5