Η εγκατάσταση δύο αιολικών

Transcript

1 C M Y K Kωδικός 7908 Περιοδική έκδοση του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας Φύλλο 10ο Έτος 4ο Μάρτιος 2008 AÓ ÓÂÒÛÈÌÂ appleëá ÂÓ ÚÁÂÈ applefi appleúôüappleôı ÛÂÈ Η εγκατάσταση δύο αιολικών πάρκων µε συνολικά 16 ανεµογεννήτριες έχει δηµιουργήσει αναστάτωση στον τοπικό πληθυσµό του ήµου Αµυνταίου, ο οποίος ήδη βλέπει το φυσικό περιβάλλον της περιοχής να υποβαθµίζεται κάθε µέρα µε τις δραστηριότητες των εργοστασίων λιγνίτη της ΕΗ και τις πληγές που δηµιουργούν στη γη τα ορυχεία και οι αποθέσεις των υλικών. Ο σχεδιασµός της εταιρίας που σκοπεύει να εγκαταστήσει τις ανεµογεννήτριες είναι να τις τοποθετήσει στον ορεινό όγκο του Βιτσίου που είναι το µοναδικό δάσος της περιοχής του λεκανοπεδίου Αµυνταίου στις υπώρειες του Βιτσίου και µάλιστα κοντά σε κατοικη- µένες περιοχές. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι τεράστιες ανεµογεννήτριες µε διάµετρο φτερωτής 90 µέτρων θα τοποθετηθούν στις κορυφογραµµές πάνω από τις οποίες πετούνε διάφορα πουλιά, µεταξύ των οποίων και παγκόσµια απειλούµενα είδη ορνιθοπανίδας, στην καθηµερινή τους διαδροµή µεταξύ των Πρεσπών και της Βεγορίτιδας, αλλά και των άλλων λιµνών της περιοχής του λεκανοπεδίου Αµυνταίου. Η διεθνής εµπειρία δείχνει ότι η λειτουργία των ανεµογεννητριών δηµιουργεί νεκροταφεία πουλιών και η λειτουργία τους είναι τουλάχιστον ανησυχητική για το µέλλον της ζωής των πουλιών στις λίµνες της περιοχής. Το Νοµαρχιακό Συµβούλιο Φλώρινας µε οµόφωνη απόφασή του ενέκρινε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εγκατάστασης, χωρίς να υπάρχει µελέτη για τις επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα ενός Νο- µού που κατά τα άλλα θέλει να προβάλει τις έξι λίµνες του και το ηµοτικό Συµβούλιο Αµυνταίου αποφάσισε την εκµίσθωση έκτασης στην εταιρία προκειµένου να εγκαταστήσει τις ανεµογεννήτριες, παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι στην περιοχή του ήµου Αµυνταίου υπάρχουν οι υδροβιότοποι της Βεγορίτιδας και της λίµνης Πετρών. Μας τροµάζει η ευκολία λήψης των αποφάσεων αυτών για εγκατάσταση των αιολικών πάρκων δίπλα σε περιοχές του δικτύου Natura που έχουν χαρακτηριστεί περιοχές σηµαντικές για τα πουλιά και µάλιστα σε ση- µεία που είναι πέρασµα των πουλιών. Καλούµε τους φορείς (Νο- µαρχιακή Αυτοδιοίκηση Φλώρινας και ήµο Αµυνταίου) να επανεξετάσουν το ζήτηµα λαµβάνοντας υπόψη το ευαίσθητο οικοσύστηµα της ευρύτερης περιοχής. Σε κάθε περίπτωση πριν τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης από τους φορείς της τοπικής κοινωνίας για εγκατάσταση των ανεµογεννητριών, πρέπει να εκπονηθούν µελέτες από ανεξάρτητους επιστηµονικούς φορείς για τις επιπτώσεις που θα έχει η λειτουργία των αιολικών πάρκων στο οικοσύστηµα και ιδιαίτερα στην ορνιθοπανίδα, που από ότι φαίνεται κινδυνεύει να υποστεί ανυπολόγιστες συνέπειες. Τα πορίσµατα των µελετών πρέπει να τύχουν ευρείας δηµοσιότητας και να προκληθεί συζήτηση µε την τοπική κοινωνία προκειµένου να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Ουδείς αµφισβητεί ότι οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας αποτελούν τη λύση για τη σωτηρία του πλανήτη. Η παραγωγή τους όµως θα πρέπει να λαµβάνει υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και τις επιπτώσεις που θα έ- χει η κάθε εγκατάσταση στο οικοσύστηµα της κάθε περιοχής. Η υπό προϋποθέσεις συµφωνία µας µε τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας έ- γκειται στο γεγονός ότι δεν µπορούµε στο όνοµα της α- πειροελάχιστης συµβολής στην ενεργειακή επάρκεια της χώρας και πόσο µάλλον του πλανήτη, να καταστρέψουµε την ορνιθοπανίδα µίας ολόκληρης περιοχής. Το.Σ. του Συλλόγου Το Ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων Περαίας Του Πολίτη Ντουµπάρατζη Σ τ ακροχείλι των απόκρηµνων βράχων πάνω από τη λίµνη Βεγορίτιδα είναι γαντζωµένο το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων. Πρωτοχτίστηκε από τους κατοίκους του χωριού Περαία τα δύσκολα χρόνια της προσαρµογής µετά την µικρασιατική καταστροφή. Εκείνα τα δίσεχτα χρόνια που έψαχναν κάπου να ακουµπήσουν τον πόνο, τα βάσανα του ξεριζω- µού, οι πρόσφυγες βρήκαν αυτόν τον ιερό τόπο πάνω στην απότοµη πλαγιά µέσα στη σπηλιά του βράχου. Την «Πέτρα» όπως συνηθίζεται να λέγεται από τους πιστούς που µέσα στα σπλάχνα της σφιχταγκαλιάζει την εικόνα των Αγίων Θεοδώρων. Οι µαρτυρίες είναι γνωστές στους κατοίκους της περιοχής και όχι µόνο. Όσον αφορά τις ευεργεσίες τις λαµβάνουν όσοι τους επισκέπτονται. Και η αλήθεια είναι αυταπόδεικτη από τον αριθµό των επισκεπτών από όλη την Ελλάδα που έρχονται στην Περαία να προσκυνήσουν τη χάρη τους. Ο επισκέπτης µαγεύεται α- πό την τραχιά και άγρια οµορφιά του τοπίου, καθώς κατηφορίζει τα φιδωτά µονοπάτια, περνώντας πρώτα από το γραφικό ξωκλήσι κι ύστερα τη «Πέτρα» όπου µπορεί να α- κούσει και να µάθει την ιστορία και τους θρύλους των Α- γίων από κάποιον κάτοικο του χωριού. Σ αυτό το πανέµορφο φυσικό µπαλκόνι σα βρεθεί κανείς θα δει τη λίµνη ν απλώνεται µπρος στα µάτια του σαν θάλασσα άλλοτε ήρεµη, γαλήνια σαν καθρέφτης, να ξεδιπλώνει το διάφανο είδωλο του Βορρά µε τις χιονισµένες κορυφογραµµές πάνω της. Εκεί στον όµορφο τόπο λίγα λεπτά της ώρας αρκούν για να γαληνέψει ο νους και ν Συνέχεια στην 7η σελ. ιαβάστε επίσης... Ο Παρατηρητής...σελ. 2 -Πυροσβεστικά υδροστόµια (κρουνοί) Του Ευαγ. ούπκαρη...σελ. 2 - Οι εικόνες του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Πετρών Της Αγ. Τσιλιπάκου...σελ. 3 - Η παρακολούθηση της λεκάνης Βεγορίτιδας από δορυφορικές εικόνες Της ρ. Μαριάνθης Στεφούλη...σελ. 4 - Λίµνες, καθρέφτες του ουρανού Του δρ. Γιάννη Ρούσκα...σελ. 5 - ώστε ζωή µε το αίµα σας.σ. του Μ.Ε.Σ.Ν.Α....σελ. 5 - Hµερίδα στην Άρνισσα...σελ. 6 - Ψήφισµα εναντίωσης στην κατασκευή λιγντιτικής ιδιωτ. µονάδας στο ήµο Φιλώτα ΟΙΚΟ - ίκτυο υτ. Μακεδονίας...σελ. 6 - Αφθονία. Το κόστος µιας ουτοπίας Του Γ. Κυράκη...σελ. 7

2 2 Μάρτιος 2008 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΑ Υ ΡΟΣΤΟΜΙΑ (ΚΡΟΥΝΟΙ) Το καλοκαίρι που µας πέρασε έζησαν ό- λοι από τα Μ.Μ.Ε τις µεγαλύτερες πυρκαγιές που είχε ποτέ η Ελλάδα στην περιοχή της Πελοποννήσου. Βγήκανε πολλοί εκ των υστέρων και έριχναν ευθύνες ο ένας στον άλλον. Από την πείρα µου ως πυροσβέστης έ- χω µάθει ότι η φωτιά πρέπει να προλαβαίνεται πριν και κατά την έναρξη της και όχι στην επέκτασή της. Σε καιρό ύφεσης πρέπει να γίνεται ο σχεδιασµός και να λαµβάνονται τα απαραίτητα µέτρα για την αντι- µετώπισή της. Αν εκ των προτέρων είχαν ληφθεί τα προβλεπόµενα µέτρα θα είχαµε λιγότερες οικολογικές και υλικές καταστροφές, και το κυριότερο από όλα δεν θα είχαµε απώλειες ανθρώπων. Για να γίνω πιο συγκεκριµένος αν κατά τη διάρκεια του χειµώνα γίνει ο απαραίτητος σχεδιασµός και ληφθούν τα µέτρα ό- πως, η συντήρηση αντιπυρικών ζωνών στα δάση µε την διάνοιξη δρόµων φάρδους 15µ. και άνω, η µελέτη για καλύτερη και πιο ασφαλή εκκένωση οικισµών, η καλύτερη και πιο γρήγορη πρόσβαση των πυροσβεστικών οχηµάτων και τέλος η µέριµνα για πλήρωση µε νερό των οχηµάτων όσο πιο κοντά γίνεται µε υδροστόµια. Υπεύθυνοι για την τοποθέτηση και συντήρηση των υδροστοµίων σύµφωνα µε ε- γκύκλιο που παραθέτω παρακάτω είναι οι δήµοι και υπεύθυνη για τον έλεγχο είναι η κατά τόπους Πυροσβεστική Υπηρεσία. Σας επισυνάπτω επίσης παρακάτω αναφορά µου για τα υδροστόµια που βρίσκονται σε όλα τα ηµοτικά ιαµερίσµατα του ή- µου Βεγορίτιδας όπου ήµουν υπεύθυνος δεκαετία και άνω χωρίς να έχει γίνει τίποτα. Περιοδική έκδοση του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας Ταχ. ιεύθυνση: Άρνισσα Τηλ. & Fax: Ιδιοκτήτης Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας Εκδότης Κάρτας Ηλίας Κωδικός ΕΛΤΑ 7908 Συντακτική Επιτροπή Κάγκας Μιχαήλ Κάρτας Ηλίας Κυράκης Γεώργιος Λιµπάρης Ευάγγελος Μούλας Νικόλαος Μπλάγας Γεώργιος Χαραλάµπου Τριανταφυλλιά Ετήσια συνδροµή 10 Οσοι δεν είναι µέλη του συλλόγου Εκτύπωση Στέφανος Βαγουρδής Έδεσσα Τηλ Η έκδοση αυτή του Συλλόγου α- ποτελεί βήµα περιβαλλοντικών, ι- στορικών, εκπαιδευτικών και αναπτυξιακών ανησυχιών. Καλούνται τα µέλη, οι φίλοι, οι επιστήµονες, οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και οι φορείς να καταθέτουν τακτικά τα επιχειρήµατα και τους προβληµατισµούς τους από το βήµα αυτό. Ακόµα και ο ήµος Έδεσσας ο µεγαλύτερος της επαρχίας µε πολλά νερά και υ- δροστόµια σε πολύ καλή κατάσταση σε µια περιοχή πάνω από το σιδηροδροµικό σταθµό πυκνοκατοικηµένη και µέσα στο πράσινο δεν έχει εύκολη πρόσβαση πυροσβεστικών οχηµάτων και κανένα υδροστόµιο. Να αναφέρουµε ότι υπάρχει υδραγωγείο ακριβώς επάνω από τον οικισµό τον οποίο µε µια µικρή δαπάνη λύνει το πρόβληµα πλήρωσης µε νερό πυροσβεστικού οχήµατος αν χρειαστεί. Για µεγαλύτερη πυρασφάλεια µέσα στην πόλη, πρόταση µου αφού δεν υπάρχει νόµος του κράτους- είναι µε απόφαση πολεοδοµίας, δήµων και µηχανικών κάθε καινούργια οικοδοµή που γίνεται να έχει παροχή νερού στην είσοδο µε σύνδεσµο 0,62 που θα χρησιµοποιείτε µόνο από την πυροσβεστική. Όλα αυτά τα παραπάνω τα αναφέρω α- πό την εµπειρία µου ως πυροσβέστης να απαιτήσουµε τρόπους για να προλάβουµε τυχόν πυρκαγιά και να την αντιµετωπίσου- µε έγκαιρα κατά την έναρξή της. Καλύτερα τω προλαβένειν παρά τω θεραπεύειν α.υποχρεώσεις φορέων δικτύων ύ- δρευσης Οι φορείς δικτύων ύδρευσης πόλεων, οικισµών και λοιπών περιοχών υποχρεούνται σύµφωνα µε το άρθρο 2 8α της (α) σχετικής, να τοποθετούν πυροσβεστικά υ- δροστόµια µε δαπάνες τους, σύµφωνα µε τις υποδείξεις της οικεία Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και να διαθέτουν δωρεάν νερό, για τις ανάγκες πυρόσβεσης και την πραγ- µατοποίηση πυροσβεστικών ασκήσεων. Για το σκοπό αυτό εγγράφουν υποχρεωτικά στον ετήσιο προϋπολογισµό εξόδων τους τις απαραίτητες πιστώσεις. β. Υποχρεώσεις Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Οι Π.Υ να εκπονούν κατά έτος µελέτες των αναγκαίων για τοποθέτηση υδροστο- µίων στις πόλεις, οικισµούς και λοιπές περιοχές ευθύνης τους και να υποβάλουν αυτές στους αρµόδιους Φορείς προκειµένου να εγγραφούν στους καταρτιζόµενους προϋπολογισµούς τους, τις απαραίτητες πιστώσεις. Στις παραπάνω µελέτες, να γνωστοποιούνται επιπλέον στους Φορείς ύδρευσης, τα προβλήµατα που καταγράφονται καθώς και οι ανάγκες που πιθανώς έχουν διαπιστωθεί σε συντήρηση, α- ντικατάσταση ή και µεταφορά σε κοµβικά σηµεία, των υφιστάµενων υδροστοµίων. Στις πόλεις όπου ο αριθµός των αναγκαίων υδροστοµίων είναι µεγάλος και οι απαιτούµενες για την τοποθέτηση τους δαπάνες είναι δύσκολο να εξασφαλισθούν, η πύκνωση υδροστοµίων να γίνεται σταδιακά. Έδεσσα Ο Αρχ/στης (5376) ούπκαρης Ευάγγελος Προς την διοίκηση του ενταύθα ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Ε ΕΣΣΑΣ Αριθ.Πρωτ Ελήφθη την Φάκελος Θέµα: Έλεγχος Υδροστοµίων ήµου Βεγορίτιδος Κατά τον έλεγχο που έγινε την διαπιστώσαµε τα εξής: Α) στο χωριό Άρνισσα έχει 1 υδροστό- µιο στην είσοδο του Αγροτικού Συνεταιρισµού. Β) στο τέλος του δικτύου δίπλα από την οικία του ούπκαρη (πριν το φράγµα της ΕΗ ) έχει παροχή νερού µε ηµισύνδεσµο 0,62 µε πρωτοβουλία δική µου. Χωριό Κ. Γραµµατικό. Έχει 2 σε καλή κατάσταση το πρώτο στην στη κοινότητα, το δεύτερο στο Ηρώον και ένα χωρίς νερό στο ηµοτικό Σχολείο. Χωριό Περαία. 1 υδροστόµιο στην αυλή της εκκλησίας σπασµένο και 1 στην αυλή του σπιτιού του ρακακούδη Ευστάθιου το οποίο δεν ανοίγει (επισκευή) Χωριό Αγ. Αθανάσιος (ΝΕΟΣ) υπάρχουν 3, τα δύο σε καλή κατάσταση. Ένα στην είσοδο του χωριού αριστερά, το άλλο στην οικία του Αριστείδη ( παλιού προέδρου) και ένα δίπλα στο σπίτι του Καραµήτσου το οποίο δεν ανοίγει ( θέλει διόρθωση) Χωριό Ζέρβη. εν έχει κανένα και τα δύο που υπήρχαν έχουν σπάσει και δεν έ- χουν αντικατασταθεί. Χωριό Παναγίτσα. Από τα 4 που υπάρχουν, δουλεύουν τα 2, το ένα στην είσοδο του χωριού στην γέφυρα, δεξιά, το άλλο στην γωνία στο Πέτρινο στην βρύση, τα άλλα 2 στην πάνω γειτονιά, δεν δουλεύουν το ένα είναι πιο πάνω από την πιτσαρία και το άλλο δίπλα στο φούρνο του Α- θανασιάδη Χωριό ροσιά. 1 υδροστόµιο σε καλή κατάσταση στο κέντρο του χωριού κοντά στην εκκλησία. Χωριό Ξανθόγεια. Πάνω από 20 χρόνια η βάνα ήταν κλειστή. Το υδροστόµιο δίπλα στο καφενείο έχει νερό. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Άρνισσα: Τουλάχιστον 6 υδροστόµια θα πρέπει να τοποθετηθούν σε σηµεία ώ- στε να καλύπτουν το χωριό, δηλαδή α) στην κάτω µεριά του χωριού κάτω από τις γραµµές β) στο σούπερ µαρκετ του Συνεταιρισµού γ) στο ηµαρχείο και 2 κοντά στα συνεργεία. Στην πάνω µεριά του χωριού 1 στην πλατεία (παλαιά ΤΕΑ), ένα στη µέση του χωριού κοντά στο καζάνι του Τσότση, ένα προς την Αγ. Τριάδα και ένα προς τα νεκροταφεία. Παναγίτσα: Οπωσδήποτε να επισκευασθούν τα δύο στην στην επάνω περιοχή, γιατί είναι δύσκολη η µετακίνηση των πυροσβεστικών οχηµάτων να πηγαίνουν για πλήρωση στο κάτω υδροστόµιο και ενας λόγος παραπάνω ότι στην επάνω περιοχή έχει ξενοδοχειακές µονάδες και ενοικιαζόµενα δωµάτια. Ζέρβη: Να τοποθετηθούν 2 καινούργια υδροστόµια. Κάτω Γραµµατικό: να επισκευασθεί το υδροστόµιο. Περαία: Να τοποθετηθεί καινούργιο στην αυλή της εκκλησίας και το άλλο να ε- πισκευασθεί. Ξανθόγεια: Τα υδροστόµια ανοίγουν αλλά δεν βγάζουν νερό. Βιοµηχανική Ζώνη: Ανοίγουν δεν έ- χουν νερό. Άνω Γραµµατικό: εν έχει κανένα και θα πρέπει να τοποθετηθεί ή αυτοσχέδιο α- πό την δεξαµενή, διότι το πιο κοντινό υ- δροστόµιο είναι στο Κ.Γραµµατικό µε δύσκολη πρόσβαση. Να τοποθετηθεί ένα στο κέντρο του χωριού. Κεδρώνας: εν έχει κανένα. Να τοποθετηθεί ένα στο κέντρο του χωριού. Άγιος Αθανάσιος (παλιό χωριό): Εδώ επιβάλλεται να τοποθετηθούν και µάλιστα όσο γίνεται περισσότερα διότι το χωριό έ- χει µεγάλη ανάπτυξη, είναι αποµακρυσµένο από τα άλλα χωριά και το πιο κοντινό µέρος για πλήρωση του πυροσβεστικού ο- χήµατος είναι ο Ν. Αγ. Αθανάσιος, οι δρό- µοι είναι στενοί και η µετακίνηση γίνεται µε δυσκολία. Άγιος Αθανάσιος (ΝΕΟ): Να τοποθετηθεί ένα κοντά στην εκκλησία και τα άλλα να επισκευασθούν. Επίσης όλα τα χωριά έχουν σηµεία που γεµίζουν τα βυτία, για το ράντισµα. Να µπουν ηµισύνδεσµοι 0,62 µόνιµοι στην µια πλευρά. ούπκαρης Ευάγγελος Ο Παρατηρητής Το τελευταίο διάστηµα κάποιοι επιτήδειοι επιδίδονται στο ιδιαίτερα αποδοτικό «άθληµα» ή µάλλον στην αθλιότητα της καύσης των καλα- µιώνων κατά µήκος της όχθης της λί- µνης, κάτω από τον οικισµό της Άρνισσας, µετά από τη συνεχιζόµενη πτώση της στάθµης της. Το φιλέτο που ξανοίγεται για τους καταπατητές της Άρνισσας(και όχι µόνο), που έχουν πλέον «ανδρωθεί» σ` αυτές τις καταστάσεις, και η καταπάτησή του µοιάζει µάλλον µε παιχνιδάκι απουσία οποιασδήποτε αρχής η οποία θα µπορούσε να επιληφθεί της υπόθεσης. Αγαπητοί καταπατητές, καλή σας όρεξη λοιπόν!!! Μέσα σε όλα τα ωραία που συµβαίνουν γύρω µας έρχεται και η απάντηση του Υφυπουργού ΥΠΕΧΩ Ε του κ. Καλογιάννη(στην ερώτηση που είχε κατατεθεί προ 4µήνου από τον ΣΥΡΙΖΑ για την υποβάθµιση της Βεγορίτιδας) ο οποίος µας λέει, µεταξύ σοβαρού και αστείου, πως για την αποτελεσµατικότερη παρακολούθηση της Βεγορίτιδας έχει συσταθεί «Επιτροπή παρακολούθησης Ειδικού Προγράµµατος για την προστασία των λι- µνών Βεγορίτιδας και Πετρών και ποταµού Σουλού». εν µας είπε όµως η επιτροπή, η οποία δήθεν συνεδριάζει τακτικά για τα µάτια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ποια είναι τα αποτελέσµατα των µετρήσεων που κάνει, ποια είναι η κατάσταση των βασικών δεικτών ρύπανσης και γιατί δεν ενηµερώνει φορείς όπως ο Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας ή γενικότερα την κοινή γνώµη για την κατάσταση της λίµνης; Μήπως η σύσταση επιτροπών είναι το καλύτερο άλλοθι για την πολιτεία να υπεκφεύγει των υποχρεώσεών της; Μήπως; Αναξιοπιστία µετρήσεων των βιολογικών καθαρισµών των ήµων καταγράφεται από τις υπηρεσίες. Και αυτό συµβαίνει γιατί οι ήµοι, µέσω των ηµοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης, πραγµατοποιούν ελέγχους για τη σωστή λειτουργία των βιολογικών καθαρισµών τους που «συνήθως» τους βγάζουν µέλι γάλα. Χωρίς να υπάρχει ο έλεγχος από ανεξάρτητα εργαστήρια η ιστορία θα καταγράφει πως «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει». Αναρωτιόµαστε για κάποια «ειδικά» απόβλητα ποιος έχει την ευθύνη της επεξεργασίας τους; Για τα απόβλητα των σφαγείων της Πτολεµαΐδας και τα λύµατα της ΕΗ γίνεται λόγος, µεταξύ άλλων;;;;; Σεισµός σηµειώθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2008 στην περιοχή της Βεγορίτιδας. Στις 2:43:14. 3,7 βαθµοί της κλίµακας Ρίχτερ στα 9 χιλιόµετρα βάθος Β.. της λίµνης Βεγορίτιδας. Αν ήταν πιο δυνατός και µας ταρακουνούσε ίσως µας έβγαζε από το λήθαργο και την αδιαφορία. Στις 30 Μαρτίου 2008 διοργανώνει ο Σύλλογός µας στο ηµαρχείο του Φιλώτα ηµερίδα µε θέµα «Ορθολογική διαχείριση υδάτινων πόρων και ανάπτυξη». Μ` αυτό τον τρόπο διευρύνουµε το διάλογο και τον προβληµατισµό σε όλο το λεκανοπέδιο.

3 Μάρτιος Τσιλιπάκου. Αγαθονίκη, ρ. Αρχαιολόγος Οι εικόνες του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Πετρών Εικόνα Αγίου Αθανασίου (1801) (Συνέχεια από το 9ο φύλλο) Μια σειρά οκτώ εικόνων µε σκηνές ωδεκαεόρτου και την ηµίσωµη µορφή του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου α- ποτελούν έργα ενός ικανού ανώνυµου ζωγράφου, ο ο- ποίος φιλοτεχνεί ανάλογες εικόνες και στο γειτονικό οικισµό του Αγίου Παντελεήµονα, περί τα τέλη του 18ου αι., στο γύρισµα προς το 19ο αι.. Στην τεχνοτροπική διαπραγ- µάτευση των εικόνων του συνδυάζει στοιχεία της βυζαντινής ορθόδοξης παράδοσης και της δυτικής τέχνης, ενώ στην εικονογραφία παραµένει πιστός στην πρώτη, εκτός από τον τύπο της Ανάστασης, που καθιερώνεται αυτήν την περίοδο, αντί της ορθόδοξης εις Άδου Καθόδου. Τα γυµνά µέρη του σώ- µατος αποδίδονται µε τόνους του ρόδινου αποπνέοντας την αίσθηση της στρογγυλε- µένης, σφριγηλής σάρκας. Το στοιχείο αυτό, η µαλακή, κινηµένη ρέουσα πτυχολογία, κυρίως µε ενιαίες χρωµατικές επιφάνειες, χωρίς έντονα περιγράµµατα, η απόδοση του ορεινού και φυσικού τοπίου µε µαλακές καµπύλες και τονικές διαβαθµίσεις σε µια προσπάθεια απόδοσης του βάθους, τα λεπτά χαρακτηριστικά, η καλλίγραµµη µύτη, τα φουσκωµένα βλέφαρα, οι φυσικοί σκιοφωτισµοί προδίδουν επιδράσεις της δυτικής τέχνης. Κοινά τεχνοτροπικά στοιχεία συναντού- µε την ίδια περίοδο σε τοιχογραφηµένα σύνολα και φορητές εικόνες από τις περιοχές της Κεντροδυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. Στην είσοδο του 19ου αι. χρονολογείται µια σειρά δεκάξι εικόνων, τις οποίες φιλοτέχνησε τα καλοκαίρια των ε- τών 1801 (Αύγουστος) και 1802 (Ιούνιος) ο ζωγράφος Κωνσταντίνος από τους Χιονιάδες της Ηπείρου, σύµφωνα µε την αντίστοιχη επιγραφή στην εικόνα του αγίου Γεωργίου. Οι εικόνες αυτές, ό- πως και της αµέσως προηγούµενης οµάδας συνδέονται µε την ανανέωση του παλαιού τέµπλου του ναού, το οποίο θα είχε τη µορφή του αντίστοιχου που σώζεται σή- µερα στον Άγιο ηµήτριο Παρορίου. Η δυσµορφία µε τα αδρά χαρακτηριστικά και την τάση αλληθωρισµού των οφθαλ- µών (εικ. 4), η γραµµικότητα, τα έντονα περιγράµµατα, το πλαδαρό πλάσιµο, η σχηµατοποίηση στην πτυχολογία, η έντονη διακοσµητικότητα στα ενδύµατα και τα έπιπλα, τα έντονα λαµπερά χρώµατα αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της τέχνης του Ηπειρώτη ζωγράφου. Ο αγιογράφος αυτός εκτελεί και άλλα έργα στην ευρύτερη περιοχή, όπως την πλήρη σειρά εικόνων τέµπλου για το ναό της Αγίας Παρασκευής στο γειτονικό οικισµό του Αγίου Παντελεήµονα και τα βηµόθυρα της βυζαντινής συλλογής στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας. Η εξελιγµένη τεχνική του, όπως εµφανίζεται σε δύο υστερότερα έργα του, που εκτέλεσε το 1806 για το ναό του Αγίου Νικολάου, α- παντά και σε εικόνα του αγίου Ιωάννη Προδρόµου από το ναό του Αγίου Γεωργίου Ψαράδων. Μετά την πρώτη ανακαίνιση του τέµπλου που ακολούθησε την ανοικοδόµηση του ναού, λίγο πριν τα µέσα του 19ου αι. φιλοτεχνήθηκε µια οµάδα είκοσι εικόνων επιστυλίου από το ζωγράφο που ε- κτέλεσε και τις τοιχογραφίες του ναού, το Χιονιαδίτη Ιωάννη. Οι µορφές του που προβάλλουν σε δίχρωµο βάθος είναι πλατιές, εύρωστες, αλλά ταυτόχρονα επίπεδες, χωρίς σωµατικό όγκο. Τα ενδύ- µατα µοιάζουν σαν παραπετάσµατα που καλύπτουν το σώµα χωρίς να το αναδεικνύουν. Η πτυχολογία είναι γραµµική, σχηµατοποιηµένη, ενώ τα έντονα λαµπερά χρώ- µατα πάνω στα ενδύµατα α- πλώνονται σε ενιαίες επιφάνειες. Έντονες σκιές περιγράφουν τα καλογραµµένα χαρακτηριστικά και τα γυµνά µέρη, ενώ ο φωτισµός στα σαρκώµατα είναι διάχυτος. Τα προσωπογραφικά χαρακτηριστικά είναι τυποποιηµένα ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου. Ο ίδιος αγιογράφος φιλοτέχνησε τον τοιχογραφικό διάκοσµο στον Άγιο Νικόλαο Κρατερού (1843), στο ναό της Γέννησης της Θεοτόκου στις Κ. Κλεινές (1844), ε- κείνον στον Άγιο ηµήτριο Παρορίου µαζί µε το συντοπίτη του Μιχαήλ, ενώ εκτέλεσε και µια σειρά εικόνων για το τέµπλο του Αγίου Νικολάου στο Τρίβουνο. Στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αι. ο ίδιος αγιογράφος που φιλοτέχνησε εκ νέου το τέµπλο του Αγίου Νικολάου εκτέλεσε µια σειρά πέντε εικόνων διαφόρων διαστάσεων για τις λειτουργικές ανάγκες του ναού, ενώ ανακαίνισε και την εικόνα µε τον άγιο Χαράλαµπο που ήταν προσαρµοσµένη στη θύρα της Πρόθεσης. Η τεχνοτροπία του ζωγράφου αυτού εµφανίζει έ- ναν έντονα δυτικότροπο ακαδηµαϊκό χαρακτήρα µε σαφείς επιρροές από το ρεύµα του νεοκλασικισµού που µεταγράφεται στο περισσότερο λαϊκότροπο ιδίωµα του ανώνυµου ζωγράφου. Εντάσσεται στους τρόπους ζωγραφικών εργαστηρίων του βορειοελλαδικού χώρου και της βορειότερης Βαλκανικής (Θράκης, Βουλγαρίας, Βλαχίας) που επικρατούν κυρίως στο β µισό του 19ου αι. Η βασική εικονογραφία όµως παραµένει ορθόδοξη. ηµιουργίες του ίδιου ζωγράφου συναντούµε και στο ναό της Κοίµησης στη γειτονική Κέλλη. Η πίσω όψη της εικόνας του αγίου Γεωργίου που φιλοτέχνησε το 1801 ο Χιονιαδίτης ζωγράφος Κωνσταντίνος, χρησιµοποιήθηκε, λόγω φθοράς της εκείνη την περίοδο, από έναν άλλο αγιογράφο, τον Αθανάσιο από τη Νεγόβανη (σηµερινό Φλάµπουρο), σύµφωνα µε σχετική επιγραφή, για να απεικονίσει τον ίδιο άγιο δρακοντοκτόνο µε τη βασιλοπούλα και το νεαρό κεραστή στα καπούλια του αλόγου µετά από σχετική παραγγελία, στα 1885 (εικ. 5). Ο Αθανάσιος αποτελεί τον κορυφαίο αγιογράφο ενός οικογενειακού συνεργείου, η δραστηριότητα του οποίου στην ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας και των Πρεσπών µαρτυρείται από το Στον αγιογράφο αυτόν αποδίδουµε τις δεσποτικές εικόνες στο ναό της Γέννησης Θεοτόκου Λεπτοκαρυάς (1866), τη σειρά εικόνων τέ- µπλου από το ναό της Αγίας Παρασκευής στον Άγιο Παντελεήµονα (1870, 1886, 1890, 1893), τον ξύλινο σταυρό στον Άγιο Αθανάσιο Ο- ξυάς (1885), δεσποτικές εικόνες και την εικόνα της α- γίας Κυριακής (1895) στο ναό του Αγίου Γεωργίου Πετρών. Το έργο του ζωγράφου Αθανάσιου εκπροσωπεί τη λαϊκότερη εκδοχή των λόγιων ακαδηµαϊκών τάσεων της περιόδου, που εντάσσονται στο ρεύµα του νεοκλασικισµού, όπως µεταγράφονται από τα περιφερειακά εργαστήρια του βορειοελλαδικού χώρου. Μετά την παρουσίαση των εικόνων από τον Άγιο Νικόλαο Πετρών θα λέγαµε συ- µπερασµατικά ότι το ανωτέρω σύνολο µας δίνει πολύτι- µα στοιχεία για τους ζωγράφους που κινούνταν τόσο στην περιοχή της Φλώρινας, όσο και γενικότερα στο δυτικοµακεδονικό και βορειοελλαδικό χώρο στο 18ο και κυρίως στο 19ο αι. Παρακολουθούµε τη δράση: 1) αγιογράφων του 18ου αι. που έχουν µαθητεύσει σε εργαστήρια του Αγίου Όρους ή γνωρίζουν τις σύγχρονες τάσεις και έχουν έρθει σε επαφή µε τα µεγάλα έργα της κρητικής σχολής, ανανεώνοντας τα εκφραστικά µέσα και τα εικονογραφικά τους πρότυπα µε προσωπικές παρεµβάσεις, στα πλαίσια του εκλεκτικισµού της εποχής, 2) ζωγράφων εργαστηρίων που παρα- µένουν πιστοί στην ορθόδοξη παράδοση µε λιγότερες ή περισσότερες δυτικές επιρροές στο πλάσιµο, στην ενδυµασία και τα διακοσµητικά µοτίβα, που αποτελούν συρµό της ε- ποχής, 3) επώνυµων ντόπιων αγιογράφων µε καταγωγή α- πό την Ήπειρο (Κωνσταντίνος από Χιονιάδες), οι οποίοι από τις αρχές του 19ου αι. δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Φλώρινας, κυρίως µετά από µετεγκατάσταση των ιδίων ή των οικογενειών τους ιδρύοντας ή ενισχύοντας παλαιότερους οικισµούς, στα πλαίσια της εσωτερικής µετανάστευσης της περιόδου για λόγους βιοποριστικούς. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγµα του ζωγράφου Αθανασίου από τη Νεγόβανη (σηµερινό Φλά- µπουρο), οικισµό που ιδρύθηκε περί τα 1861/2 από Βορειοηπειρώτες, οι οποίοι αρχικά είχαν εγκατασταθεί στην Μπελκαµένη (σηµερινή ροσοπηγή) κατά τη δεκαετία του Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει γενικότερα το ζήτηµα των ιδιαίτερων σχέσεων που ανιχνεύονται µε καλλιτεχνικά συνεργεία που δρουν ή προέρχονται α- πό την Κεντρική Μακεδονία (Βέροια, Σέρρες, Άγιον Ό- ρος). Πριν κλείσουµε την ανακοίνωσή µας θα επιθυµούσα- µε να επισηµάνουµε την αναγκαιότητα συντήρησης και α- νάδειξης της συλλογής των 122 εικόνων του οικισµού Α- γίου Παντελεήµονα, τις οποίες καταγράψαµε το έτος Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται, εκτός από τα έργα των ζωγράφων που φιλοτέχνησαν εικόνες για τον Ά- γιο Νικόλαο Πετρών, και µια σειρά δεκαοκτώ εικόνων, βη- µοθύρων και ενός Εσταυρω- µένου που χρονολογούνται µε επιγραφές στα 1673/4. Α- ποτελούν τις παλαιότερες µέχρι σήµερα εντοπισµένες εικόνες της περιοχής που ε- ντάσσονται στη καλλιτεχνική παραγωγή συνεργείων δυτικοµακεδόνων αγιογράφων µε κοινή εικαστική γλώσσα και πρότυπο τις καλλιτεχνικές επιταγές των καθιερωµένων εκείνη την περίοδο λινοτοπιτών αγιογράφων, η οποία πιστοποιείται κατόπιν πρόσφατων ερευνών και στην περιοχή του Βοΐου, της Εορδαίας και της Κοζάνης. εσποτικές εικόνες στο ναό του Αγίου Αθανασίου εντάσσονται στη δραστηριότητα εργαστηρίων του 18ου αι. της ευρύτερης περιοχής Θεσσαλονίκης και Αγίου Όρους. Το δύο αυτά σύνολα εικόνων στους οικισµούς Πετρών και Αγίου Παντελεήµονα, ά- γνωστα µέχρι πρότινος, εκτι- µούµε ότι αποτελούν µοναδικά δείγµατα στο Νοµό Φλώρινας, που παρουσιάζουν γνωστές και άγνωστες πτυχές της όψιµης µεταβυζαντινής ζωγραφικής στην ευρύτερη περιοχή. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερης σηµασίας, αν λάβουµε υπόψη ότι παραµένει ακόµη δυσχερής µια συστηµατική µελέτη αυτής, εφόσον τόσο τα τοιχογραφηµένα σύνολα, όσο και οι εικόνες αυτής της περιόδου, ακόµη κι αν έχουν καταγραφεί, παραµένουν αδηµοσίευτα ή ατελώς δηµοσιευµένα. Βιβλιογραφία: Αγ. Τσιλιπάκου, Ο ναός του Αγίου Νικολάου Πετρών & οι εικόνες του, Αµύνταιο Εικόνα Αγίου Γεωργίου δρακοντοκτόνου (1885)

4 C M Y K 4 Μάρτιος 2008 Η παρακολούθηση της λεκάνης Βεγορίτιδας από δορυφορικές εικόνες Σύνταξη άρθρου: ρ. Μαριάνθη Στεφούλη ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Α ορυφορική εικόνα MERIS µε λήψη 21/08/2007 σε συνδυασµό Κ:10 Π:5 Μ:8. Μαύρο χρώµα: Λίµνες, Σκούρο µπλε χρώ- µα: Καµένες εκτάσεις, Κόκκινο χρώµα: Βλάστηση, Πορτοκαλί χρώµα: Καλλιέργειες, Τόνοι του γαλάζιου: Γυµνό έδαφος. Η αναπτυξιακή πορεία µιας περιοχής ακολουθεί κατά γενική οµολογία την ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών της πόρων. Στην αναπτυξιακή της αυτή πορεία σηµαντικά συµβάλλει και η παρουσία πλούσιων υδατικών πόρων, που θεωρούνται και λαµβάνονται σαν βασική προϋπόθεση ανάπτυξης. εν αρκεί όµως ο εντοπισµός σε µια περιοχή πλούσιων επιφανειακών ή υπόγειων κοιτασµάτων νερού, για να αποτελέσει προϋπόθεση ανάπτυξης αυτής της περιοχής. Η µονοσήµαντη θεώρηση αυτού του παράγοντα µπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσµατα. Μια ολοκληρωµένη µελέτη του συστήµατος των υδατικών πόρων της ευρύτερης περιοχής που να περιλαµβάνει τον εντοπισµό, την αξιολόγηση, την προστασία και την ορθολογική εκµετάλλευση του φυσικού αυτού πλούτου θα δώσει τους βασικούς άξονες και το µέγεθος ανάπτυξης της συγκεκρι- µένης περιοχής. Με τον όρο σύστηµα υδατικών πόρων εννοούµε ένα σύνολο καθορισµένων διαδικασιών και λειτουργιών που λαµβάνουν χώρα τόσο στην επιφάνεια του εδάφους µε την προσφορά νερού από την ατµόσφαιρα όσο και κάτω απ' αυτό µε την κίνηση του νερού, την παραµονή και α- ποθήκευση του µέσα σ αυτό και τελικά τη φυσική ή τεχνική επάνοδο του στην επιφάνεια. Η προσφορά νερού στο σύστηµα γίνεται µε τη βοήθεια των ατµοσφαιρικών κατακρηµνισµάτων. Μετά από την αφαίρεση ε- νός σηµαντικού µέρους απ' αυτά το υπόλοιπο παραµένει στο σύστηµα. Στην περιοχή αυτή ακολουθεί δύο πορείες, η κατεύθυνση της κάθε µιας από τις οποίες, καθώς και το ποσοστό νερού που ακολουθεί την καθεµιά ε- ξαρτάται από την ποιότητα των αποδεκτών του, δηλαδή των πετρωµάτων. ιακρίνουµε έτσι δύο βασικές κατηγορίες πετρω- µάτων: Η µία που αφήνει το νερό να περάσει, να κινηθεί µέσα σ αυτήν και να σχηµατίσει υπόγειους ταµιευτήρες και η άλλη που αντίθετα δεν επιτρέπει την είσοδο του νερού στο πέτρωµα και κατ' ανάγκη αυτό τρέχει στην επιφάνεια και συλλέγεται σταδιακά από µικρά σε µεγάλα ρεύµατα (ποτάµια) που καταλήγουν στις λίµνες ή στη θάλασσα. Από τους φυσικούς αυτούς αποδέκτες το νερό µπορεί να επανέλθει στην επιφάνεια είτε από µόνο του (φυσικές εκροές-πηγές) είτε µε τη βοήθεια του ανθρώπου (γεωτρήσεις-αντλήσεις) και να δοθεί για κατανάλωση στους διαφόρους τοµείς κατανάλωσης (ύδρευση άρδευση - βιοµηχανία κλπ.) για σκοπούς καθαρά αναπτυξιακούς. Οι αλλαγές κάλυψης Γης έ- χουν επίπτωση στο σύστηµα υ- δατικών πόρων µιας περιοχής α- φού επηρεάζουν τους συντελεστές τόσο της επιφανειακής α- πορροής όσο και την κατείσδυση των ατµοσφαιρικών κατακρη- µνισµάτων στο υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Επίσης οι αλλαγές κάλυψης Γης (Αποψίλωση δασών, αστικοποίηση (αδιαβροχοποίηση επιφανειών και αύξηση του συντελεστού απορροής), καταστροφή φυσικών ρευµάτων και διατάραξη του υδρογραφικού δικτύου µίας περιοχής. εµπίπτουν στα έµµεσα ανθρωπογενή αίτια τα οποία είναι δυνατό να προκαλέσουν πληµµύρα. Με τον όρο πληµµύρα εννοούµε γενικά την ανεξέλεγκτη κατάκλυση µίας περιοχής από το νερό. Σαν φυσικό φαινόµενο η πληµ- µύρα είναι ένα δυναµικό, βίαιο µπορούµε να πούµε, φαινόµενο, εξαιρετικά επικίνδυνο και καταστρεπτικό, που εµφανίζεται γενικά απρόβλεπτα και που αφήνει ελάχιστα χρονικά περιθώρια για να µπορέσει να εκδηλώσει κανείς κάποια αντίδραση για την αντιµετώπιση του. Στον ελληνικό χώρο γενικά εµφανίζεται τοπικά και έχει µικρή διάρκεια. Στόχος του άρθρου είναι η α- ναφορά στις αλλαγές κάλυψης που πιστοποιούνται µε τη χρήση δορυφορικών εικόνων σε περιοχές όπως η λεκάνη της Βεγορίτιδος µε επίπτωση σε παραµέτρους του υδρολογικού κύκλου. Τα συστήµατα παρατήρησης Γης προσφέρουν τη δυνατότητα παρακολούθησης της Γης. Οι δυνατότητες αυτές έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται κυρίως τα τριάντα τελευταία χρόνια, µε ραγδαία ανάπτυξη των Συστη- µάτων Παρακολούθησης της Γης τη τελευταία δεκαετία. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός ιαστήµατος ESA έχει αναπτύξει διάφορα συστήµατα µε ιδιαίτερα σηµαντικό για τις περιβαλλοντικές εφαρµογές αυτό του δορυφορικού συστήµατος ENVISAT. Στην εργασία αναλύονται εικόνες του τύπου MERIS. Το δορυφορικό αυτό σύστηµα κάνει καταγραφές σε 15 διαφορετικές περιοχές του φάσµατος ηλεκτροµαγνητικής α- κτινοβολίας, µε διακριτική ικανότητα 300 µέτρων, ενώ η λήψη των εικόνων γίνεται κάθε 3 µέρες. Η δυνητική αυτή ικανότητα της επαναληπτικής κάλυψης µιας περιοχής, δεν αξιοποιείται εξ αιτίας της νεφοκάλυψης που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα σε εφαρµογές χαρτογράφησης της κάλυψης γης. Οι εικόνες που αναλύονται έχουν ληφθεί στις 21 Αυγούστου και 28 Σεπτεµβρίου του Χρησιµοποιούνται και εικόνες από άλλα δορυφορικά συστήµατα όπως το Landsat, SPOT & ASTER µε διαφορετικές προδιαγραφές όσον αφορά την φασµατική, χωρική διακριτική ικανότητα και την ε- παναληπτικότητα λήψης των εικόνων αυτών σε µια συγκεκρι- µένη περιοχή. Πως όµως είναι δυνατόν οι τεχνικές τηλεπισκόπησης να βοηθήσουν στη παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραµέτρων που επηρεάζουν το σύστη- µα υδατικών πόρων µιας περιοχής όπως είναι αυτό της λίµνης Βεγορίτιδας; Ένας τρόπος για να πιστοποιηθεί η αλλαγή είναι να χρησιµοποιηθεί ο χάρτης κάλυψης των Συστηµάτων Χρήσης Γης του CORINE (CORINE- Cordination of Information on the Evironment). Το CORINE είναι µια Κοινοτική πρωτοβουλία και αφορά τη δηµιουργία ενός συστήµατος πληροφοριών για την κατάσταση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων στην Κοινότητα µε σκοπό να εντοπιστούν και να περιγραφούν κατά τρόπο ενιαίο όλες οι περιοχές Β. Πολύγωνα χάρτη CORINE: Εξορυκτικές δραστηριότητες: Πολύγωνα µωβ χρώµα. Αρδευόµενες εκτάσεις: Κίτρινο χρώµα. Λίµνες: Γαλάζιο χρώµα. Σχήµα 1. Η Λεκάνη Βεγορίτιδας σε απεικόνιση δορυφορικής εικόνας MERIS / CORINE της ΕΕ. Συγκεκριµένα διατίθεται Πολυγωνική γραµµική βάση δεδοµένων βιοφυσικής κάλυψης γης (Πρόγραµµα CORINE LAND COVER GREECE) σε κλί- µακα 1: από επεξεργασία δορυφορικών εικόνων LandSat και αεροφωτογραφιών. Η ακρίβεια προσδιορισµού των άκρων είναι περίπου 20 µέτρα και έχει δηµιουργηθεί µε δορυφορικές και άλλα δεδοµένα µε ηµεροµηνία το H βάση δεδοµένων στο επίπεδο ερµηνείας 3 δίδει µεταξύ των άλλων και τις εξορυκτικές δραστηριότητες / αρδευόµενες εκτάσεις, Σχ.1. Αν επιθέσουµε τα πολύγωνα του CORINE στη εικόνα MERIS µε τρέχουσα ηµεροµηνία λήψης 2007 θα δούµε τις διαφοροποιήσεις που συντελούνται στη περιοχή της Βεγορίτιδας. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Η Βιοµηχανική δραστηριότητα για την εκµετάλλευση του λιγνίτη είναι µεγάλη στην ευρύτερη περιοχή της Λεκάνης απορροής της Βεγορίτιδας. Ο υδροφόρος ορίζοντας επηρεάζεται από την εξορυκτική δραστηριότητα µε αποτέλεσµα τη πτώση της στάθµης του υπόγειου υ- δροφόρου ορίζοντα και κατ ε- πέκταση τη πτώση της Στάθµης της λίµνης. Όπως φαίνεται και από τις εικόνες του επόµενου Σχήµατος 2, η επιφανειακή έ- κταση των εξορύξεων έχει µεταβληθεί σηµαντικά τη περίοδο (κόκκινοι κύκλοι). Ποια όµως είναι η τρέχουσα κατάσταση; Έγινε η χαρτογράφηση των περιοχών εξόρυξης στην εικόνα MERIS και έχουν α- ποδοθεί σε σχέση µε το χάρτη του CORINE, (γραµµο-σκιασµένα πολύγωνα του Σχήµατος 3). Φαίνεται η επέκταση της εξορυκτικής δραστηριότητας στη Λεκάνη της Βεγορίτιδας η οποία έ- χει συντελεστεί σε σχέση µε το 2000 και η οποία πλέον καταλαµβάνει µεγάλο τµήµα της λεκάνης. Η επέκταση της εξορυκτικής δραστηριότητας καταλαµβάνει ακόµη και εκτάσεις που είναι αρδευόµενες περιοχές. Η διακριτική ικανότητα που δίδει το συγκεκριµένο δορυφορικό σύστηµα είναι αυτή των 300 µέτρων µε αποτέλεσµα να γίνεται δυνατή µόνο η ποσοστιαία ε- κτίµηση της επιφανειακής έκτασης που αλλάζει στη προκειµένη περίπτωση Χρήση Γης. Με τη χρήση των δορυφορικών εικόνων άλλου τύπου είναι δυνατόν να εντοπιστούν οι αλλαγές που γίνονται σε µεγαλύτερη κλίµακα, Σχήµα 4. Στο σχήµα αυτό φαίνεται η διαφοροποίηση της κάλυψης Γης τη δεκαπενταετία µεταξύ στο πεδίο ε- ξόρυξης λιγνίτη από τη ΕΗ του «Αµυνταίου» (2). Με άσπρο φωτεινό χρώµα φαίνονται οι εξορύξεις, ενώ το πορτοκαλί / κόκκινο χρώµα δείχνει περιοχές µε βλάστηση. Είναι δυνατόν να γίνουν αποτυπώσεις σε κλίµακα 1:50000 (Συνέχεια στο επόµενο φύλλο) Σχήµα 4. Απεικόνιση πεδίου Αµυνταίου σε δορυφορικές εικόνες µε διαφορετική ηµεροµηνία λήψης. Σχήµα 2. Εικόνες Landsat µε ηµεροµηνία λήψης το 1986 και Σχήµα 3. Χάρτης Corine και ενηµέρωση από τα στοιχεία της εικόνας MERIS, αναφορικά µε εξορυκτικές / βιοµηχανικές δραστηριότητες.

5 Μάρτιος 2008 C M Y K 5 Λίµνες, καθρέφτες του ουρανού Του δρα Γιάννη Ρούσκα Αρχιπλοιάρχου Πολεµικού Ναυτικού ε.α. Ιστορικού - Ερευνητή Μια άλλη Ελλάδα, η Ελλάδα των λιµνών, µαγική και ανεξερεύνητη, γεµάτη χρώµατα και µοναδικές φυσικές οµορφιές, µας φέρνει κοντά στην πραγµατική ζωή και µας προσκαλεί να την γνωρίσουµε. Το αντίκρισµα της Ελλάδας αυτής ταξιδεύει το βλέµµα και ελευθερώνει τις αισθήσεις σε κόσµους απαράµιλλης ο- µορφιάς. Απέραντες εκτάσεις µε νερό που περιβάλλει ξεχωριστή χλωρίδα και καλυµµένες µερικές φορές µε νούφαρα, πληµµυρίζουν την ύπαρξη µας µε πρωτόγνωρα συναισθήµατα. Οι λίµνες είναι ένας σηµαντικός ε- σωτερικός όγκος ακίνητου νερού, αλ- µυρού ή γλυκού, µεγάλοι υγρότοποι α- νεκτίµητης αξίας. Οι λίµνες τρέφονται από τα ποτάµια, είναι λεκάνες τοπικών βροχών και χιονιών ή τρέφονται από πηγές. Φλέβες ζωής, λοιπόν, τα ποτά- µια και πηγές ζωής οι λίµνες. Ο παγκόσµιος καταµερισµός είναι άνισος. Οι µισές, σχεδόν, λίµνες του κόσµου βρίσκονται στον Καναδά. Οι λίµνες του γλυκού νερού αφθονούν στη Φινλανδία και Σκανδιναβία. Οι αλµυρές στο Τουρκµενκιστάν. Η µεγαλύτερη στον κόσµο είναι η Κασπία Θάλασσα. Οι λίµνες είναι παροδικά χαρακτηριστικά τοπίων. Εκφυλίζονται σε έλη πρώτα και µετά σε λιβάδια. Κάθε µεγάλη λίµνη είναι ένας µικρογραφηµένος κόσµος ειδικευµένης χλωρίδας και πανίδας. Στις λίµνες αναπτύχθηκε, επίσης, πολιτισµός από την προϊστορική εποχή. Οι λίµνες µε γλυκό νερό είναι πηγή νερού και ψαριών. Οι όχθες τους πνιγµένες στις καλαµιές, στα παπύρια και τα ψαθιά. Μακριές συστάδες από λυγερόκορµες λεύκες αναδύονται θρεµµένες από την υγρασία, ενώ, οι ι- τιές σκύβουν να φιλήσουν και να χαϊδέψουν µε τα κλαδιά τους τα νερά. Μέσα τους χάνεται η θέα των αντικρινών βουνών, όταν το νερό τους ανατριχιάζει στο πρώτο φύσηµα της µέρας, ενώ, το γαλάζιο λεπίδι της επιφάνειας τους, µάταια πασχίζει να χωρίσει τα δυο αυτά στοιχεία της φύσης και της ζωής: το νερό και τον αέρα. Υδατόβρυτοι αιώνες, τις γέµισαν µε νερό. Ανάβρες και νεροµάνες τις γεµίζουν και διεκδικούν µερίδιο στην οµορφιά. Άλλες είναι σταθερές από τη βροχή και τις νεροµάνες στα σωθικά τους. Άλλες, έρχονται και φεύγουν µε την ξηρασία. Άλλες µεταβάλλονται δραµατικά, αφού οι όχθες τους, τα υ- δάτινα σύνορά τους, περισσεύουν από την εξάτµιση και την υπεράντληση του νερού. Απλωµένες πεδιάδες του νερού, περπατάνε στα υδάτινα µονοπάτια τους καράβια, καΐκια, πλάβες και τσερνίκια ή όπως αλλιώς ονοµάζονται τα πλεούµενά τους. Αρχαίες αναµνήσεις αναπαύονται στις όχθες τους ή στέκουν βουτηγµένες στο βυθό τους. Υ- πόγειες φωνές βγαίνουν απ τα σωθικά τους. Τα γεγονότα και η ιστορία καταγράφτηκαν µε τον κυµατισµό των νερών τους. Κάθε εποχή του χρόνου είναι κατάλληλη για να βρεθούµε εκεί. Ευτυχισµένοι όσοι είδαν το πρόσωπό τους να κινείται στο γαλάζιο τους καθρέφτη, όταν ταράζεται η ηρεµία των νερών τους. Φιλιά οι αχτίνες του ήλιου. Ανείπωτη η οµορφιά τους, όταν το χλωµό φως του φεγγαριού χύνει τη γλύκα του στη γαλήνη των νερών τους. Όλοι οι καθρέφτες του κόσµου, ασηµένιοι και χρυσοί, έχουν κουβαληθεί στα νερά τους. Σύννεφα του ουρανού περνοδιαβαίνουν και σµίγουν µέσα τους, µαζί µε τις κορυφές των δέντρων και των γύρω βουνών ή χάνονται που και που από σταγόνες περαστικής βροχής. Ό- λα γαλάζια, οι καθρέφτες του νερού, η πρωινή οµίχλη, οι δροσοσταλίδες στις αµέτρητες λόγχες του καλαµιώνα. Ό- λα συνθέτουν ένα τοπίο εξαιρετικής ο- µορφιάς: λίµνες µε νούφαρα και καλα- µιώνες, θαµνώδης βλάστηση µε ενδιά- µεσα ξερολίβαδα στους κάµπους και στις γύρω πλαγιές, συµπληρώνονται οπτικά και ακουστικά από την ποικιλία των πουλιών. Οι λίµνες µαζί µε τους βάλτους, ΩΣΤΕ ΖΩΗ ΜΕ ΤΟ ΑΙΜΑ ΣΑΣ Γίνε εθελοντής αιµοδότης µην αδιαφορείς. ηµιουργήστε οικογενειακή τράπεζα αίµατος. Η πρόληψη σώζει. Ο εθελοντισµός δυναµώνει. Ο θεσµός της εθελοντικής αιµοδοσίας έχει καθιερωθεί στη χώρα µας χάρη στην προσφορά αίµατος από εθελοντές αιµοδότες. Καθηµερινά σώζονται χιλιάδες ασθενείς που χρειάζονται αίµα. Η αιµοδοσία για τον συνάνθρωπό µας είναι πράξη αγάπης, ευαισθησίας και αλληλεγγύης. Το αίµα είναι δώρο ζωής απαραίτητο για ορισµένες ασθένειες. Πολύ δύσκολο και ακατόρθωτο να αντικατασταθεί από τεχνικά µέσα. Χορηγείται µόνο από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η αιµοδοσία διαρκεί 5 λεπτά της ώρας είναι τελείως ακίνδυνη και ανώδυνη. Το αίµα που δίνουµε, ο οργανισµός το αντικαθιστά µέσα σε 24 ώρες. Γι αυτό το.σ του Μ.Ε.Σ.Ν.Α προτείνει το εξής: Όταν είστε σε υγιή, καλή φυσική κατάσταση να πηγαίνετε στα κέντρα αιµοδοσίας να δίνετε αίµα, να δηµιουργείται οικογενειακή τράπεζα αί- µατος. Έτσι όταν θα υπάρξει πραγµατική ανάγκη για µετάγγιση αίµατος δεν χρειάζεται να δώσουν την ίδια χρονική στιγµή, αλλά δίνουν εντολή να χορηγηθεί το διατεθειµένο αίµα που ήδη υπάρχει στην δική τους τράπεζα. ΠΑΡΕ ΚΑΙ ΕΣΥ ΜΕΡΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΑΠΑΛΥΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΠΟΝΟ Ο Σύλλογος Μ.Ε.Σ.Ν.Α. καλεί όλους τους κατοίκους του ήµου Βεγορίτιδας να συµµετέχουν στην προσπάθεια δηµιουργίας τράπεζας αίµατος. ικαιούνται άτοµα ηλικίας ετών. Σε περίπτωση συµµετοχής τουλάχιστον 30 ατόµων θα έρθει κινητή µονάδα αιµοδοσίας στην Άρνισσα. Ανάλογα µε το ενδιαφέρον των πολιτών η κίνηση αυτή θα γίνει πραγµατικότητα. Οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να τηλεφωνούν στο τηλ. του Συλλόγου ΩΣΤΕ ΚΑΙ ΣΩΣΤΕ Ευχαριστούµε Το.Σ του Μ.Ε.Σ.Ν.Α τις εκβολές των ποταµών και τις λι- µνοθάλασσες αποτελούν τους Ελληνικούς υγρότοπους. Οι υγρότοποι έ- παιζαν σηµαντικό ρόλο σύµφωνα µε τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Για τους κατοίκους του ελλαδικού χώρου η φύση ήταν βαθιά σεβαστή και υ- γρότοποι θεωρούνταν ιερά µέρη, στα οποία ζούσαν και δρούσαν θεοί και η- µίθεοι. Οι υγρότοποι, ως τίµηµα του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας, έπαιξαν αξιοπρόσεκτο ρόλο στην καθηµερινή ζωή και στη φαντασία των κατοίκων. Οι Έλληνες υπήρξαν λαός µε συνείδηση του φυσικού τους περιβάλλοντος και βρίσκονταν σε διαρκή σχέση µαζί του, όπως αποδεικνύεται από τα κείµενα των κλασσικών συγγραφέων, από τους θεούς και τους µύθους του. Εκεί που καθρεφτίζονται τα έλατα της Ζήρειας στη λίµνη Στυµφαλία, εκεί ίσως έγινε η πρώτη οικολογική καταστροφή. Οι Στυµφαλίδες όρνιθες είναι πολύ πιθανό να συµβολίζουν την εξαφάνιση των ελών µε αποξήρανση. Α- πρόσµενη τύχη ακολούθησε τη γη στις περιοχές των λιµνών στον προηγού- µενο αιώνα. Οι µεγάλες αποξηράνσεις, δείγµατα της άγνοιας που επικρατούσε ( λίµνη Γιαννιτσών , Κωπαΐδα , Κάρλα 1962 κ.α. ), οφείλονται στην επικράτηση της αντίληψης ότι οι υγρότοποι είναι άχρηστοι τόποι και το καλύτερο που έχει να κάνει ο άνθρωπος είναι να τους µετατρέψει σε καλλιεργήσιµη γη. Σήµερα, έχει αποδειχτεί ότι η ριζική µεταβολή της ελληνικής γεωγραφίας προκάλεσε περισσότερα προβλήµατα από όσα έλυσε. Είναι γεγονός πως αν υπήρχε η σηµερινή επιστηµονική γνώση πολλές αποξηράνσεις θα είχαν α- ποφευχθεί χωρίς ζηµιά για την υγεία και το εισόδηµα των κατοίκων. Η οµορφιά τους περισσεύει και για τις πολιτείες που είναι χτισµένες κοντά τους, όπου οι άνθρωποι έχτιζαν τα σπίτια τους κατάλληλα για να τις βλέπουν. Ανάλαφρη και επιβλητική καθρεφτίζεται στα νερά της Παµβώτιδας η όµορφη, ιστορική πόλη των Ιωαννίνων µε τα ίχνη που άφησε στο πέρασµά της η Τουρκοκρατία, το κάστρο µε τους µιναρέδες, ενώ, µέσα της ξεφυτρώνει το Νησί, µικρό και ήρεµο από το βοριά και άγριο από το νότο. Στην α- κύµαντη επιφάνεια της στρογγυλής λίµνης της οϊράνης, ίδιας µε τεράστιο κάτοπτρο, καθρεφτίζεται το περήφανο Μπέλες, ένα δάσος από λυγερόκορµες λεύκες και η υπέρκαλλη πολιτεία µε τα χρωµατιστά σπίτια και τη µεγάλη ρυθµική εκκλησία που στέκει σαν Ακρόπολη πάνω σε ύψωµα βράχων. Μαζί οι ωχρές αχτίδες δίνουν στα διάφανα νερά της τις πιο απλές και γλυκές συνθέσεις χρωµάτων. Ο επισκέπτης της Ορεστιάδας µένει έκθαµβος από το υπέροχο θέαµα της καστοριανής λίµνης, µέσα από τη οποία αναδύεται ως περικαλλής νύφη η πόλη της Καστοριάς! Σαν ερωτικούς αστερισµούς είναι σκορπισµένες στο κορµί της Ελλάδας, κοσµήµατα της ελληνικής γης. Θα αρχίσουµε να τις απαριθµούµε από τα νότια: Στυµφαλία, Φενεός. Στα ανατολικά της κεντρικής Ελλάδας, η Υλίκη και η αποξηραµένη Κωπαίδα. Στα δυτικά της οι λιµνοθάλασσες Μεσολογγίου-Αιτωλικού, η Τριχωνίδα, η Λυσιµαχία, η Αµβρακία, η Οζερός. Περπατάµε βόρεια στη θεσσαλική λεκάνη για να βρούµε την αποξηραµένη Κάρλα ( αρχαία Βοιβηίδα ) και τη Νεζερό. Πίσω α- πό τα Άγραφα και την Πίνδο, στην Ή- πειρο, η µυθική Αχερουσία και η Παµβώτιδα ( Ιωαννίνων). Στη γη της Μακεδονίας από τα δυτικά η Ορεστιάδα (Καστοριάς), οι Πρέσπες, Μεγάλη ( Βρυγηίδα) και Μικρή ( ρενόβου, Βεντρόκ), η Βεγορίτιδα ή Οστρόβου, η Ζάζαρη, η των Πετρών και η Χειµαδίτιδα. Στην κεντρική Μακεδονία ο αποξηραµένος βάλτος των Γιαννιτσών. Ανατολικά η λίµνη της οϊράνης (Πρασιάδα), η Κερκίνη, η Κορώνεια ( Λαγκαδά ή Αγίου Βασιλείου) και η Βόλβη. Και ο κατάλογος θα τελειώσει µε τη Βιστωνίδα και τη λιµνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος στη Θράκη. Και αν ξεχάσεις καµιά τους στον κατάλογο θα σου θυµίσει η ίδια η παρουσία της: θα δεις την απαράµιλλη οµορφιά της να σε γοητεύει στ όνειρό σου! Οι λίµνες µας, όπως και όλοι οι υ- γρότοποι, µικροί και µεγάλοι, κατοχυρωµένοι ή όχι από τη ιεθνή Συνθήκη του Ραµσάρ ( Ραµσάρ Κασπίας 1971), έχουν ο καθένας τις δικές του ιδιαιτερότητες και αποτελούν ανεκτίµητο οικονοµικό, κοινωνικό και πολιτιστικό κεφάλαιο για τη χώρα µας, αποτελούν σπουδαίο τµήµα της φυσικής και πολιτιστικής µας κληρονοµιάς και για τους λόγους αυτούς είναι απαραίτητη η διατήρησή τους σε έκταση και ποιότητα. Μήπως λαχταρήσατε, νόστιµα µεζεδάκια και φαγητά, µε συνοδεία καλού κρασιού και τσίπουρου; Μήπως ψάχνετε µαγαζί µε γρήγορο σέρβις και χαµογελαστά πρόσωπα; Μήπως ζητάτε πραγµατικά φθηνές τιµές; (12 ευρώ περίπου ανά ά- τοµο) ΤΟΤΕ ΕΛΑΤΕ ΣΤΟ ΨΗΣΤΗΡΙ!!! Ένα καινούργιο µαγαζί που άνοιξε τον περασµένο εκέµβριο και έ- χει ήδη αποκτήσει οπαδούς και µόνιµους πελάτες. Στην Άρνισσα, λίγο πριν την διασταύρωση για το χιονοδροµικό του Καϊµακτσαλάν, κάντε µια στάση στο ΨΗΣΤΗΡΙ και είναι σίγουρο ότι θα µείνετε απόλυτα ικανοποιηµένοι. ΕΧΕΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ!!! Κάθε Παρασκευή βράδυ και Κυριακή µεσηµέρι το ΨΗΣΤΗΡΙ προσφέρει ζωντανή µουσική, µε παλιό καλό λαϊκό ρεπερτόριο. (προσεχώς και κάθε Σάββατο βράδυ). Ελάτε να διασκεδάσουµε όλοι µαζί! ΤΙ ΛΕΤΕ ΛΟΙΠΟΝ; ΨΗΝΕΣΤΕ;;;

6 6 Μάρτιος 2008 Μ ε σηµαντικές παρουσιάσεις πραγµατοποιήθηκε την Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2008 στο Πνευµατικό Κέντρο Άρνισσας η ηµερίδα του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας, µε τίτλο «Οικοσυστηµική προσέγγιση διαχείρισης λεκάνης απορροής λίµνης Βεγορίτιδας». Η παρουσία του κόσµου από την τοπική κοινωνία δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική, ενώ η συµµετοχή επιστη- µόνων, οργανώσεων και ανθρώπων που έχουν βάλει ως πρώτη προτεραιότητα των δραστηριοτήτων τους την προστασία του περιβάλλοντος (από την ευρύτερη περιοχή της Βεγορίτιδος αλλά και της Κεντροδυτικής Μακεδονίας γενικότερα)ήταν ιδιαίτερα θερµή στο βαθµό που συνέβαλε σε µία εποικοδοµητική συζήτηση µετά την ολοκλήρωση των εισηγήσεων. Την εκδήλωση, που είχε ως σηµείο αναφοράς το περιβάλλον, παρακολούθησαν και χαιρέτησαν ο ήµαρχος Βεγορίτιδας κ. Κάρτας Αθανάσιος, ο Αντιδήµαρχος Αµυνταίου κ. Χάσος Νικόλαος, ο Αντινοµάρχης Πέλλας κ. Κίτσος Χρήστος και η Αντινοµάρχης Φλώρινας οι οποίοι εξήραν το σηµαντικό έργο που επιτελεί ο Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας και δήλωσαν πως στηρίζουν κάθε προσπάθεια του που αποβλέπει στην βελτίωση της υφιστάµενης κατάστασης της λίµνης Βεγορίτιδας. Ιδιαίτερα θερµή ήταν η αναφορά του Αντινοµάρχη Πέλλας κ. Κίτσου στις δράσεις του Συλλόγου, καθώς και του ηµάρχου Βεγορίτιδας κ. Κάρτα ο οποίος αναφέρθηκε σε µια κοινή πορεία ήµου και Συλλόγου σε θέµατα που αφορούν την λίµνη. Ακόµα, η Αντινοµάρχης Φλώρινας κ. Παυλίδου αναφέρθηκε στη συµβολή της εφηµερίδας του Συλλόγου «Λίµνη Βεγορίτιδα» στον τοµέα της ενηµέρωσης. Χαιρετισµούς απέστειλαν οι βουλευτές Πέλλας κ. Τζαµτζής Ιορδάνης και Φλώρινας κ. Λιάνης Γεώργιος οι ο- Οι οικολογικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι κινήσεις πολιτών, που συµµετέχουµε στο ίκτυο οικολογικών οργανώσεων υτικής Μακεδονίας, εκφράζουµε την πλήρη εναντίωση µας στο σχέδιο που είδε πρόσφατα το φως της δηµοσιότητας και αφορά την κατασκευή νέας λιγνιτικής µονάδας από ιδιωτική εταιρεία, στον οικισµό της Βεγόρας του ήµου Φιλώτα. Την ώρα που οι περισσότερες κυβερνήσεις του κόσµου προσπαθούν µε αρκετή καθυστέρηση να µειώσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσι- µα και να επενδύσουν στις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, την ώρα που όλος ο κόσµος έχει ως κεντρικό πρόβληµα τις κλιµατικές αλλαγές, η Ελλάδα αυξάνει τις εκποµπές του κατεξοχήν ενόχου αερίου, του CO2, και ενθαρρύνει νέες µονάδες από λιθάνθρακα και λιγνίτη µε φορείς τη ΕΗ και τους ιδιώτες. Ειδικά το Λεκανοπέδιο Κοζάνης Πτολε- µαΐδας Φλώρινας δεν σηκώνει νέες φορτίσεις. Η υτική Μακεδονία δεν αντέχει τη δηµιουργία κι άλλης λιγνιτικής µονάδας, που θα επιβαρύνει µε πρόσθετες εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα και τέφρας τον ήδη επιβαρυµένο αέρα που αναπνέουµε. Οι σταθµοί και τα ορυχεία της ΕΗ έχουν παραβιάσει ήδη τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής και έχουν καταφέρει σοβαρά πλήγµατα στους φυσικούς πόρους και ιδιαίτερα στο υδάτινο δυνα- µικό. Το θέµα αυτό τέθηκε για άλλη µια φορά και στην πρόσφατη Ηµερίδα για τη Βεγορίτιδα στην Άρνισσα, όπου συµµετείχε και το Οικο-δίκτυο υτικής Μακεδονίας µε τρία µέλη του ( ). Η Βεγορίτιδα αποτελεί µια από τις «παράπλευρες» απώλειες του λιγνιτικού ενεργειακού µοντέλου. Τα τελευταία 50 χρόνια φθίνει γοργά και ανησυχητικά, ενώ ταυτόχρονα οι χρήστες των ΗΜΕΡΙ Α ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΒΕΓΟΡΙΤΙ ΑΣ Οικοσυστηµική προσέγγιση διαχείρισης λεκάνης απορροής λίµνης Βεγορίτιδας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ& ΑΛΛΩΝ ΠΟΡΩΝ ποίοι εκδήλωσαν τη συµπαραστασή τους στις προσπάθειες του Συλλόγου. Παρόλα αυτά προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση η ισχνή έως ανύπαρκτη παρουσία τα τελευταία χρόνια, των τοπικών εκπροσώπων µας στη Βουλή οι παρεµβάσεις των οποίων εξαντλούνται σε φιλολογικές αναφορές στον τύπο, ενώ απουσιάζει µόνιµα από την «ατζέντα» τους η λίµνη Βεγορίτιδα και η όποια προοπτική της. Επίσης παραβρέθηκαν µεταξύ άλλων ο κ. Λάζαρος Τσικριτζής (καθηγητής ΤΕΙ), ο κ. Αντώνης Ρήγας ( Οικολογική Κίνηση Κοζάνης), ο κ. Λάζαρος Γεωργιάδης (Αρκτούρος), ο κ. Γιάννης Καζόγλου ( Ελληνική Ορνιθολογική Ε- ταιρεία), ο ρ.νίκος Γρηγοριάδης (Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας), ο κ. Σήφης Παπαδόπουλος ( /νση Υδάτων Περ. υτικής Μακεδονίας), η κ. Σοφία Θεοδωρίδου ( Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Έδεσσας) και ο κ. ηµήτρης Βάλτσης ( ήµος Έδεσσας ). Οι πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις ξεκίνησαν µε τον κ. Μπούσµπουρα η- µήτριο, Βιολόγο Περιβαλλοντολόγο µε θέµα «Η ορνιθοπανίδα της Βεγορίτιδας και των γειτονικών υγροτόπων. Η ανάγκη ολοκληρωµένης διαχείρισης για την προστασία της», ο οποίος αναφέρθηκε πως η περιοχή είναι ιδιαίτερα σηµαντική για την ορνιθοπανίδα λόγω του φωλιάσµατος της λαγγόνας στην ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣH ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ λίµνη Πετρών, την παρουσία διαχειµάζοντων παπιών, χηνών και βουτυχταριών αλλά και την ύπαρξη αποικίας ε- ρωδιών. Ακόµα η παρουσία του αργυροπελεκάνου ( σηµαντικό υδρόβιο είδος ) και η λειτουργία της Βεγορίτιδας, ως καταφύγιο για τα πουλιά, όταν οι άλλες λί- µνες παγώνουν συνθέτουν ένα ιδιαίτερο οικοσυστηµικό παζλ. Επίσης η ύ- παρξη καλαµιώνων που αποτελούν ση- µαντικό ενδιαίτηµα για τα πουλιά όπως και η νησίδα χερσόνησος θεωρείται σηµαντική για τα γλαρόνια. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην υ- δρολογική επικοινωνία των τεσσάρων (4) λιµνών Ζάζαρης, Χειµαδίτιδας, υδάτων της αυξάνονται διαρκώς. Σχετικά µε το θέµα προστασίας της λίµνης ο Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας και το Οικοδίκτυο.Μ. διαµηνύουµε προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν θα δεχτούµε αυτή την κατάσταση. ηλώνουµε ότι θα αγωνιστούµε µε κάθε νόµιµο τρόπο προκειµένου να ακυρώσουµε τα σχέδια για εγκατάσταση µονάδων και ορυχείων, που θα χρησιµοποιήσουν κι άλλο νερό από την εξουθενωµένη λίµνη ή τον υπόγειο υδροφορέα της. Η Βεγορίτιδα είναι ο ΠΟΛΥΤΙΜΟΤΕ- ΡΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ όλου του λεκανοπεδίου Κοζάνης-Πτολεµαΐδας-Αµυνταίου και γι αυτό απαιτούµε την άµεση προστασία της, ποιοτική και ποσοτική. Στο διάστηµα ενός ακόµη έτους ανοµβρίας η λίµνη Βεγορίτιδα έχασε δυο και πλέον µέτρα στάθµης νερού. Όταν λοιπόν σήµερα µε τις υπάρχουσες χρήσεις το υδατικό ισοζύγιο στην λεκάνη της Βεγορίτιδος είναι ελλειµµατικό, αναρωτιόµαστε από πού θα υδροδοτηθει η νέα λιγνιτικη µονάδα στη Βεγόρα Με την ευκαιρία αυτή υπενθυµίζουµε το αίτη- µα να απαγορευτεί άµεσα η άντληση νερού που πραγµατοποιεί η ΕΗ από τον υπόγειο υδροφορέα στο αντλιοστάσιο του Ροδώνα, για να καλύψει τις ανάγκες των πύργων ψύξης του ΑΗΣ Αµύνταιου- Φιλώτα. Άλλωστε εξαιτίας αυτού του γεγονότος παρατηρούνται σήµερα προβλήµατα καθιζήσεων στο έδαφος της περιοχής Αµύνταιου, µε αποτέλεσµα να προκαλούνται σοβαρές ζηµίες {ρωγµές} στα σπίτια των παρακείµενων οικισµών. Η Περιφέρεια της υτικής Μακεδονίας, αυτό που έχει κυρίως ανάγκη είναι σχέδια και προγράµµατα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Από τη δέσµη των πάγιων αιτηµάτων του οικολογικού κινήµατος υπενθυµίζουµε σήµερα από την Άρνισσα, δίπλα στη λίµνη Βεγορίτιδα, τα πιο ΕΙ ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟ- ΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ Α- ΠΟ ΤΟ Ε.Κ.Τ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ Πετρών και Βεγορίτιδας η οποία επηρεάζει τη ρύθµιση της στάθµης της τελευταίας. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη σύνταξη της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (Ε.Π.Μ) η οποία θα πρέπει να καταλήγει συνοπτικά σε Σχέδιο Προεδρικού ιατάγµατος, πρόταση για συγκρότηση φορέα ιαχείρισης και στην λήψη ειδικών µέτρων προστασίας και διαχείρισης και να περιλαµβάνει και τις τέσσερις λίµνες. Τη σκυτάλη πήρε ο έτερος, ρ. Βιολογίας και Επιστηµονικός /ντης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κ. ηµαλέξης Αναστάσιος, µε θέµα «υνατότητες ανάδειξης των υγροτόπων, ΟΙΚΟ ίκτυο υτικής Μακεδονίας ΨΗΦΙΣΜΑ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΛΙΓΝΙΤΙΚΗΣ Ι ΙΩΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΤΟ ΗΜΟ ΦΙΛΩΤΑ επίκαιρα: Όχι στις νέες λιγνιτικές µονάδες, δηµόσιες ή ιδιωτικές. Αυστηρή εφαρµογή της υδατικής νοµοθεσίας για τα νερά. Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες και ιαχειριστικά Σχέδια για τις προστατευµένες περιοχές. Χρήση του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης κυρίως για έργα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής. Καλούµε την τοπική κοινωνία, τους κοινωνικούς φορείς της εργασίας, της παραγωγής και του πνεύµατος, να αντιληφθούν την κρισιµότητα της κατάστασης και να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Ζητούµε από τους βουλευτές και τα κόµµατα να ενεργούν µε σύνεση και περίσκεψη. Τους καλούµε να υπηρετούν αυτόν τον πολύπαθο τόπο µε ευθύνη και σοβαρότητα, ιδιαίτερα στα θέµατα που αφορούν το περιβάλλον. Ζητούµε από όλους τους πολίτες χωρίς να ε- ξαιρούµε και εµάς τους ίδιους- να αλλάξουµε τον τρόπο σκέψης µας, τη ζωή µας, τη συµπεριφορά µας ΣΗΜΕΡΑ. Αύριο θα ναι αργά Να ενισχύσουµε µε τη δράση µας ένα κίνηµα οικολογίας, ελπίδας και προοπτικής. Το περιβάλλον της υτικής Μακεδονίας δεν α- ντέχει πλέον κινήσεις καιροσκοπικές. Χρειάζεται πολιτικές που θα προάγουν την αειφόρο ανάπτυξη, την καθαρή παραγωγή και τα πράσινα προϊόντα. Για να εξακολουθήσει αυτός ο τόπος να έχει ό- λα εκείνα τα πλουτοπαραγωγικά και φυσικά στοιχεία που θα επιτρέψουν και στις επόµενες γενιές που έρχονται να ζήσουν µε αξιοπρέπεια. ΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ συµβατής µε την προστασία τους». Έφερε ως δείγµα γραφής εναλλακτικών µορφών τουρισµού το Minsmere της Μεγ. Βρετανίας όπου η παρουσία Κέντρου Ενηµέρωσης θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για την παροχή πληροφοριών, ενώ ως εγχώριο παράδειγµα «έδειξε» την περίπτωση των Πρεσπών και του Αρκτούρου. Στάθηκε στο προφίλ των εν δυνάµει επισκεπτών (Minsmere), από τους ο- ποίους το 80% είναι πολίτες οικολογικά ευαισθητοποιηµένοι. Ακόµα, για την καλύτερη οργάνωση, η δηµιουργία Εντευκτηρίων και υποδο- µών παρατήρησης µας φέρνουν ένα βήµα µπροστά. Αν συµπληρώσουµε σ αυτά ξεναγήσεις µε βάρκα και προγράµµατα Περιβ/κης Εκπ/σης φτάνου- µε σ ένα αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο. Όσον αφορά το ρόλο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που µπορούν να καλύψουν την πλευρά της ε- νηµέρωσης ευαισθητοποίησης και α- νάδειξης περιοχών µε την τεχνογνωσία που διαθέτουν θεωρείται ιδιαίτερα σηµαντικός. Ακολούθησε ο ρ. Σπυρίδης Άνθι- µος, Αγρονόµος Τοπογράφος Μηχανικός, µε θέµα «ιαχειριστικό Σχέδιο Υ- δάτων λιµνών Ζάζαρης Χειµαδίτιδας». Μας µίλησε αρχικά για την Οδηγία Υδάτων 2000/60 και τη διενέργεια σύνταξης ιαχειριστικού Σχεδίου Υδάτων, σε επίπεδο Περιφερειών, που είναι σε εξέλιξη από το Υπουργείο Ανάπτυξης. Αναφέρθηκε στις βασικές αρχές του ιαχειριστικού Σχεδίου όπου µελετώνται, γενικά, περιβάλλον-ύδρευση και άρδευση. Στην Ελλάδα συνήθως προηγούνται τα έργα και ακολουθούν τα ιαχειριστικά Σχέδια τα οποία συν τοις άλλοις θα πρέπει να τεθούν σε δηµόσια διαβούλευση για να είναι σε γνώση του καθενός η εξέλιξή τους. Στη Γ φάση, που εκπονείται αυτήν την περίοδο, αντικείµενο αποτελούν η «Γεωστατιστική ανάλυση των βροχοπτώσεων», ο υπολογισµός µέσου ύ- ψους βροχοπτώσεων και η καταγραφή των υδατικών ισοζυγίων. Με την φάση, κατά την οποία θα περαιωθεί η µελέτη, περιλαµβάνεται πλήρη προσοµοίωση του υδατικού συστήµατος και η εφαρµογή διαχειριστικών σεναρίων όπου θα συµπεριληφθούν: Το σύνολο των αρδευόµενων ε- κτάσεων, η κατανοµή των καλλιεργειών καθώς και η µέθοδος άρδευσης. Περιβάλλον: θα αποτελέσει παρά- µετρο καθορισµού των ελάχιστων ποσοτήτων νερού, που θα διακινηθούν α- πό το σύστηµα, ώστε να επιτευχθεί η ε- ξασφάλιση και αναβάθµιση της περιβαλλοντικής ισορροπίας της περιοχής, και τέλος Τα επίπεδα στάθµης των λιµνών Ζάζαρης και Χειµαδίτιδας. Την ηµερίδα έκλεισε ο κ. Στάµος Αλκιβιάδης, Υδρογεωλόγος του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ε- ρευνών (ΙΓΜΕ) Κοζάνης, µε θέµα «Συµβολή στη γνώση των υδρογεωλογικών χαρακτηριστικών της λίµνης Βεγορίτιδας». Στην αρχή, αναφέρθηκε στη γεω- µορφολογία που υπήρχε στην περιοχή πρίν από 15 εκατοµµύρια χρόνια. Μέσα από τη δηµιουργία ρηγµάτων, συνέχισε, ξεκίνησε σταδιακά η βύθιση της περιοχής και η δηµιουργία µιας τεράστιας σε έκταση λίµνης. Υπολείµµατα αυτής, είναι το σύµπλεγµα των τεσ- Συνέχεια στην 8η σελ.

7 Μάρτιος 2008 Του Γεωργίου Κυράκη Φυσικός, µετεκπαιδευµένος στην Ιστορία και Φιλοσοφία των Ε- πιστηµών και της Τεχνολογίας. (Συνέχεια από το 9ο φύλλο) Παρ όλα τα προβλήµατα οι κουβέντες περί ευηµερίας δε σταµάτησαν να ακούγονται. Το βιοτικό επίπεδο στη ύση άρχισε όντως να ανεβαίνει και στον εικοστό αιώνα έφτασε σε υψηλό σηµείο, εν συγκρίσει µε το παρελθόν αλλά και µε τον υπόλοιπο κόσµο. Κυρίως δε µετά το δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο, πλήθος καταναλωτικών αγαθών άρχισαν να κατακλύζουν τις αγορές τής Ευρώπης και της Αµερικής. Η κοινωνία τής αφθονίας είχε αρχίσει να γίνεται συνώνυµο της καταναλωτικής κοινωνίας. Μέσα σ αυτό το πλαίσιο η έννοια ανάγκες τού ανθρώπου επαναπροσδιορίστηκε δεδοµένου ότι οι ανάγκες αυτές καθαυτές έπαψαν να αποτελούν το µέσο για την ευτυχία του και έγιναν σκοπός. Όµως, η ευτυχία των µελών µιας καταναλωτικής κοινωνίας συναρτάται σε µεγάλο βαθµό αν όχι α- πόλυτα µε την ευκολία απόκτησης των προσφερώµενων υλικών αγαθών. Λέγοντας ευκολία εννοούµε ότι προκειµένου να επιτευχθεί ο πρωταρχικός στόχος, δηλαδή η διακίνηση αγαθών και η κυκλοφορία κεφαλαίων, η περιορισµένη αγοραστική ικανότητα ενός συνόλου µπορεί να επεκταθεί, υπό προϋποθέσεις, µέσω διάφορων ειδών δανεισµού. Πέραν τούτου, σε µια κατά βάσιν καταναλωτική κοινωνία τα προβλήµατα που αναγνωρίζονται ως κοινωνικά είναι πάντα προβλήµατα παραγωγής. Η πνευµατική ζωή τού ανθρώπου δε έχει συρρικνωθεί σε σηµείο ενώ η πνευµατική δηµιουργία όταν υπάρχει σπάνια γίνεται προσιτή και ακόµη σπανιότερα καταληπτή. Για παράδειγµα, θεατρικοί οργανισµοί µε συνεχή ετήσια παραγωγή περιορίζονται στις πολύ µεγάλες πόλεις χωρίς απαραίτητα να έχουν το ανάλογο κοινό! Αντίθετα, τα αχανή ε- µπορικά κέντρα έχουν γίνει απαραίτητα και δηµιουργούνται σε ολοένα και µικρότερα αστικά συγκροτήµατα. Το πνευµατικό αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου, η οικονοµική του έκθεση α- πέναντι στις πραγµατικές του δυνατότητες και η ψυχολογική πίεση που του προκαλείται απ την αναζήτηση ενός Συνέχεια από την 1η σελ. απαλύνει η καρδιά του ανθρώπου. Ε- κεί που άγγιξε το Άγιο χέρι του Θεού και µαστόρεψε µε κέφι τον τόπο η φύση. υο λόγια για το βίο και τα έργα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων γεννήθηκε στη Αµάσεια της Καπαδοκίας.ο βίος του αρχίζει από τον καιρό που κατατάχτηκε στην στρατιά των Τηρώνων, δηλαδή στη στρατιά των νεοσυλλέκτων. Το 305 µ.χ. την περίοδο της αυτοκρατορίας της Ρώµης ο αυτοκράτορας ιοκλητιανός επέβαλε την ειδωλολατρική Ρωµαϊκή θρησκεία ως την επίσηµη θρησκεία του Κράτους. Ο Χριστιανισµός διώκεται και όσοι πιστεύουν σ αυτόν συλλαµβάνονται και φυλακίζονται. Ενώ αυτοί που δηλώνουν υποταγή και θυσιάζουν στα είδωλα απελευθερώνονται. Άλλοι πάλι προσποιούνται τους ειδωλολάτρες ενώ πιστεύουν στον Χριστό. Ο Θεόδωρος ο Τήρων «νεοσύλλεκτος» επέδειξε ανδρεία στην υπηρεσία του όπου και τοποθετήθηκε σε ε- πίλεκτο απόσπασµα φρουράς. Μέσα του όµως η φλόγα για την αγάπη του Χριστού άναβε και φούντωνε όλο και περισσότερο καθώς έβλεπε τα µαρτύρια των Χριστιανών. Το Θαύµα των Κολύβων Το 361 µ.χ. ο βασιλιάς Ιουλιανός Αφθονία. Το κόστος µιας ουτοπίας ο παραβάτης αναβίωσε την ειδωλολατρία και διέταξε µεγάλο διωγµό των Χριστιανών. Γνωρίζοντας αυτός πως οι Χριστιανοί την πρώτη εβδοµάδα των νηστειών έκαναν νηστεία κρατώντας αγνή την ψυχή και το σώ- µα αποφάσισε να τους µιάνει (µαγαρίσει) µε τον εξής τρόπο. Κάλεσε τον έπαρχο της πόλης και τον διέταξε να αποσύρει όλα τα τρόφιµα από την α- γορά και να τα αντικαταστήσει µε τρόφιµα που ήταν ραντισµένα µε αί- µα από τις θυσίες των ζώων. Ο Θεός όµως φρόντισε για τους Χριστιανούς και έστειλε τον αθλοφόρο Θεόδωρο στον αρχιερέα της Κωνσταντινούπολης Ευδόξιο, λέγοντας του να δώσει την εξής εντολή στο Ποίµνιο, «ούτε ένας πιστός του Χριστού να µην αγοράσει από τα τρόφιµα που πωλούνται στην αγορά». Στην γεµάτη απορία ε- ρώτηση του Ευδόξιου πως θα ζήσουν όσοι δεν είχαν προµήθειες στο σπίτι και κατ ανάγκη θα έπρεπε να τις βρουν στην αγορά, ο Άγιος Θεόδωρος του απάντησε, «βράσε σιτάρι (κόλυβα) και µοίρασε σε όσους έ- χουν έλλειψη τροφίµων». Αµέσως ο ποιµενάρχης το έκανε γνωστό σε ό- λους τους Χριστιανούς και έτσι τους διαφύλαξε από τον µιασµό του Ιουλιανού του παραβάτη. Από τότε και µέχρι σήµερα οι χριστιανοί θυµούνται το θαύµα των κολύβων, το πρώτο Σάββατο των νηστειών και τιµούν τον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα για να µην ξεχαστεί η µεγάλη αυτή προσφορά του. Φέτος στη γιορτή του Αγίου Θεοδώρου το ηµερολόγιο έδειχνε 15 Μαρτίου. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Περαίας µε συµπαραστάτη το ήµο Βεγορίτιδας πραγµατοποίησε για άλλη µια χρονιά επιτυχώς τη διοργάνωση του καθιερωµένου πλέον παραδοσιακού πανηγυριού. Την Παραµονή όλα ήταν έτοιµα για την υποδοχή των επισκεπτών του Σαββάτου. Το χωριό καθαρό και σηµαιοστολισµένο και τους κατοίκους παν έτοι- µους µε τα γιορτινά χαµόγελα, υποδέχτηκαν από βραδύς τους πιστούς που ήρθαν για τη περιφορά της εικόνας των Αγίων Θεοδώρων. Λίγο πριν το ηλιοβασίλεµα ο ήχος από το σή- µαντρο του ξωκλησιού ακούγονταν συρτός επαναλαµβανόµενος από τη ηχώ των βράχων έτσι που έρχονταν στ αυτιά γλυκάκουστος µοναδικός χαράζοντας απαλά την ηρεµία της φύσης. Μέσα στο µικρό ξωκλήσι δη- µιουργήθηκε το αδιαχώρητο και πολλοί πιστοί παρακολούθησαν την εσπερινή ακολουθία έξω και γύρω α- πό το µικρό ναό. Ύστερα από λίγο ξεκίνησε η περιφορά της ιερής εικόνας µε προποµπούς την µπάντα νεαρών του ήµου Πτολεµαΐδας, των ιερέων και των παιδιών του Συλλόγου µε τις παραδοσιακές τους φορεσιές κρατώντας εξαπτέρυγα. Το θέαµα µοναδικό αυτό το Μαρτιάτικο α- πόβραδο καθώς, ο ζεστός ανοιξιάτικος ήλιος έγερνε κατά τη δύση χαϊδεύοντας µε τις ακτίνες του τα γαλήνια νερά της λίµνης, ξεπροβοδίζοντας έτσι το ξόδι της περιφοράς που ανηφόριζε για το χωριό. Την ιερά εικόνα συνόδευαν ο ήµαρχος Βεγορίτιδας, µέλη του ηµοτικού Συµβουλίου, οι αρχές του χωριού και πλήθος πιστών. Ανήµερα της γιορτής από το χάραµα ακόµα άναψαν οι φωτιές για το ψήσιµο της ρεβυθάδας. Μέσα σε δώδεκα χύτρες των ε- κατό λίτρων που ήταν τοποθετηµένες πάνω στις πυροστιές, σιγόβραζε η πεντανόστιµη ρεβυθόσουπα. Στις 8 π.µ οι καµπάνες της µεγάλης εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων χτυπούσαν χαρµόσυνα στον ερχοµό του Μητροπολίτη Πρεσπών και Εορδαίας κ. Θεόκλητου και παράλληλα µυούσαν τους πιστούς για την έναρξη της πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας. Τη µεγάλη αυτή γιορτή τίµησαν µε την παρουσία τους οι βουλευτές του Νοµού µας. Ο κ. Καρασµάνης Γεώργιος, ο κ. Τζαµτζής Ιορδάνης, η 7 φευγαλαίου και κατά βάσιν υλιστικού οράµατος προκαλούν πλήθος ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων µε αύξουσα δυναµική στην εποχή µας. Με όλα αυτά, αναρωτιέται κανείς αν υπάρχει κάποια αισιόδοξη προοπτική για το µέλλον, όπως επίσης και σε ποιο βαθµό κατέστη δυνατό να παραδειγµατιστεί η ανθρωπότητα απ την τόσο πρόσφατη και ζοφερή ιστορία τού καπιταλιστικού σχεδιασµού τής οικονοµίας. Οφείλουµε να οµολογήσουµε ότι µπροστά στο ενδεχόµενο του αφανισµού τού ανθρώπου, η αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων ανάπτυξης άρχισε να κερδίζει έδαφος. ιαρκώς γίνεται λόγος λοιπόν για την αειφόρο ανάπτυξη ως λύση για το µέλλον τής ανθρωπότητας. Πρέπει να γίνει σαφές, όµως, ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις που υπαγορεύονται από αυτήν αφήνουν αλώβητο τον πυρήνα τής οικονοµικής αντίληψης που µέχρι τώρα επικρατούσε. Ας ελπίσουµε ότι βραχυπρόθεσµα ή έστω µεσοπρόθεσµα θα διαφανεί ότι ένα άλλο οικονοµικό µοντέλο θα ήταν περισσότερο συνυφασµένο µε το σεβασµό τού περιβάλλοντος και του ανθρώπου απ ότι υπήρξε ο καπιταλισµός. Σύµφωνα µε τον κλασικό ορισµό αειφόρος ανάπτυξη είναι αυτή που καλύπτει τις ανάγκες τού παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των µελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Για την επίτευξή της απαιτείται ένας συντονισµένος, παγκόσµιος σχεδιασµός που να αποσκοπεί όχι µόνο στην οικονοµική ανάπτυξη, όπως γινόταν ως τώρα, αλλά εξίσου στην κοινωνική ευηµερία και την προστασία τού περιβάλλοντος. Οι παραπάνω τρεις συνιστώσες και η απαίτηση για ισόρροπη πολιτική συνεκτίµησή τους ί- σως αποτελούν την πρώτη ρητή διατύπωση ενός πλαισίου που θα ρύθµιζε και θα καθοδηγούσε την παραγωγή, ενός πλαισίου που έλειπε τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, όπως είπαµε και στην αρχή αυτού τού κειµένου. Υπάρχει εποµένως πιθανότητα να βρούµε στην πορεία µας, συνολικά ως ανθρωπότητα, τον τόπο τής αφθονίας; Αν δεχθούµε ότι η ουτοπία µάς κάνει να προχωρούµε µπροστά διεκδικώντας το καλύτερο, τότε η απάντηση είναι καταφατική. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιδείξει έντονο ενδιαφέρον για την υλοποίηση των στόχων τής αειφόρου ανάπτυξης και την αντιµετώπιση των ως τώρα προβληµάτων. Κατ αρχάς και δεδοµένου ότι τέσσερις στους πέντε ευρωπαίους πολίτες ζουν σε πόλεις, στρατηγικής σηµασίας είναι η µέριµνα για την αναβάθµιση του αστικού και περιαστικού τοπίου. Εξάλλου, οι περισσότερες πόλεις αντιµετωπίζουν τα ίδια προβλήµατα: κακή ποιότητα του αέρα, πυκνή οδική κυκλοφορία και συµφόρηση, µεγάλη ηχορύπανση, µέτρια ποιότητα δοµηµένου περιβάλλοντος, εγκαταλελειµµένες περιοχές, εκποµπές αερίων τού φαινοµένου τού θερµοκηπίου, άναρχη δόµηση (επέκταση των πόλεων), δηµιουργία απορριµµάτων και λυ- µάτων. Επιπλέον, στον εσωτερικό σχεδιασµό τής Ευραπαϊκής Ένωσης ανήκει η αειφόρος γεωργία, οι υδατοκαλλιέργειες καθώς και η κοινή αλιευτική πολιτική. Σηµαντικότερη όλων βέβαια είναι η στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων και ειδικά των υδάτινων, διότι κινδυνέυουν µε εξάντληση, και κατόπιν η πρόληψη και η ανακύκλωση των αποβλήτων. Η σηµαντικότητα που αποδώσαµε στην ύπαρξη ενός ρυθ- µιστικού πλαισίου καθιστά αυτονόητο ότι ο ειδικός σχεδιασµός τής Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ενταχθεί µέσα σε ένα γενικό πλαίσιο. Αυτό αφορά την παγκόσµια συνεργασία για την αειφόρο ανάπτυξη και την επισκόπηση αποτίµηση του έργου που έχει επιτελεσθεί. Για να συντελεστούν τα παραπάνω χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση και πληροφόρηση. Ιδιαίτερος ρόλος εποµένως ε- πιφυλάσσεται για την επιστήµη στην οργάνωση των παραπάνω δράσεων. Στο παρελθόν αυτή είχε τεθεί στην υ- πηρεσία τής αγοράς επιλύοντας προβλήµατα της παραγωγής. Στην κοινωνία που επιθυµούµε για το µέλλον η επιστήµη καλείται να κάνει την παραγωγή προϊόντων φιλικότερη προς το περιβάλλον. Η χηµεία, που είχε προεξάρχον ρόλο στη βιοµηχανία, αποκτά τώρα ακόµη σηµαντικότερο. Η πράσινη χη- µεία έχει σαφείς στόχους εργαζόµενη προς τη βιώσιµη ανάπτυξη: ηµιουργία χηµικών προϊόντων που βλάπτουν λιγότερο την υγεία τού ανθρώπου και το περιβάλλον. Χρήση βιοµηχανικών διεργασιών που µειώνουν ή εξαλείφουν επικίνδυνα χηµικά. Σχεδιασµό διεργασιών που ελαχιστοποιούν την παραγωγή αποβλήτων και τη χρήση ενέργειας. Όλα αυτά σηµαίνουν ότι η πράσινη χηµεία προλαµβάνει τη ρύπανση, εξοικονοµεί χρήµατα στην βιοµηχανία διότι χρησιµοποιεί λιγότερη ενέργεια, λιγότερα και ασφαλέστερα χηµικά µε αποτέλεσµα τη µείωση του κόστους για τον έλεγχο της ρύπανσης και διάθεσης των αποβλήτων. Εν κατακλείδι, επαναλαµβάνουµε ό- τι αν το παραπάνω πλαίσιο δε γίνει συνολικά αποδεκτό, η επιτυχία του παρα- µένει αµφίβολη. Επιµένουµε στην καθολικότητα διότι ενώ τα οικολογικά προβλήµατα απέκτησαν ιδιαίτερη βαρύτητα και η ανάγκη να προσανατολιστούµε σε φιλικές προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον πολιτικές ανάπτυξης, υπάρχουν ανεπτυγµένα κράτη που δεν υιοθετούν ή αναβάλλουν την υιοθέτηση των παραπάνω, εξυπηρετώντας κοντόφθαλµα συµφέροντα των οικονο- µιών και των αναπτυξιακών τους προγραµµάτων. Εξίσου δυσάρεστες είναι όµως οι εξελίξεις και στο πεδίο των α- ναπτυσσόµενων χωρών όπου η βιοµηχανική παραγωγή εισήχθη σε αυτές µε τα προβλήµατα και τη λογική τού παρελθόντος. Το θέµα αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ όψιν απ τα ανεπτυγ- µένα κράτη τής ύσης τα οποία θα ό- φειλαν να διευκολύνουν µε χρηµατοδότηση και τεχνογνωσία την επικίνδυνη αυτή κατάσταση που µπορεί να δυναµιτίσει τη συνολική προσπάθεια. Βιβλιογραφία: Τίτλοι βιβλίων Rosenberg, Nathan & Birdzell, L. E. Jr. Πώς πλούτισε η ύση. Η οικονοµική µεταµόρφωση του βιοµηχανικού κόσµου. Γ έκδοση. Εκδόσεις Ροές. Hobsbawm, Eric J. Η Εποχή των Αυτοκρατοριών. ΜΙΕΤ, Αθήνα Ιστοσελίδες 01.htm stainable_development_el.htm Φράγκος, Παύλος. Επιστήµη και τεχνολογία στην κοινωνία µας. Για ποιον δουλεύει η τεχνο-επιστήµη σήµερα; d/is2/issue_2_comments_pavlos.htm Ζηµάλης, Ευάγγελος. Επαγγελµατικός Καρκίνος. id=353 εκλερής, Μιχαήλ. Ο ρόλος τής Επιστήµης στη Βιώσιµη Ανάπτυξη. Πούλος, Κωνσταντίνος. Πράσινη Χηµεία: Μια νέα φιλοσοφία τής Χηµείας. meia/prog/poulos.pdf Λυράκης, Καλλίστρατος. Η σηµερινή πνευµατική κρίση. h t t p : / / w w w. i - m - attikis.gr/html/gr/prosvasis/58/3.html Το Ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων Περαίας κα. Φουντουκίδου Πόπη, ο αντινο- µάρχης Ν. Πέλλης κ. Κίτσος Χρήστος, ο ήµαρχος Βεγορίτιδας κ. Κάρτας Αθανάσιος και το ηµοτικό Συµβούλιο. Καθώς επίσης ο αστυνο- µικός διευθυντής Ν. Πέλλης κ. Καρτζάς Αθανάσιος και ο ιοικητής του αστυνοµικού τµήµατος Άρνισσας κ. Γιωργίτσας ηµήτριος. Ακόµα ο πρόεδρος της πανελλήνιας οµοσπονδίας Μικρασιατών Σωµατίων κ. Αρζόγλου Ευθύµιος, εκπρόσωποι Συλλόγων και πλήθος κόσµου. Προσκυνητές και επισκέπτες κατέκλυσαν το χωριό µε αρκετά λεωφορεία και Ι.Χ. απ όλη τη Μακεδονία, όπου χωρίς τη πολύτιµη βοήθεια των ανδρών του αστυνοµικού τµήµατος της Άρνισσας θα ήταν αδύνατη η κυκλοφορία πεζών και οχηµάτων στο χωριό. Η πανηγυρική αυτή εκδήλωση κορυφώθηκε στον αυλαίο χώρο του Λαογραφικού Μουσείου κάτω από τους ήχους και τα χρώµατα της πολιτιστικής µας παράδοσης. Καταναλώθηκαν τέσσερις χιλιάδες µερίδες ρεβυθάδας που δυστυχώς δεν έφτασαν για όλους. ιανεµήθηκαν δεκάδες ταψιά µε πίτες, άφθονα εδέσµατα και απεριόριστο κρασί. Είθε του χρόνου να είµαστε υγιείς και να περάσουµε καλύτερα. Πολίτης Ντουµπάρατζης

8 C M Y K 8 Μάρτιος 2008 Οικοσυστηµική προσέγγιση διαχείρισης λεκάνης απορροής λίµνης Βεγορίτιδας Συνέχεια από την 6η σελ. σάρων λιµνών µε τη Βεγορίτιδα να βρίσκεται στο βαθύτερο ση- µείο τους. Έκανε αναφορά στη δηµιουργία του στρώµατος του λιγνίτη και στα πετρώµατα που α- παρτίζουν την περιοχή. Αυτά χωρίζονται σε δύο µεγάλες κατηγορίες: τα υδατοπερατά πορώδη και τα υδατοστεγή. Ό- λα αυτά τα παρουσίασε µε ένα καλά προετοιµασµένο κινούµενο ψηφιακό µοντέλο επί της ο- θόνης. Ακόµα µας είπε πως η λεκάνη απορροής της Βεγορίτιδας αποτελεί µια κλειστή υδρολογικά λεκάνη. Ο υποβιβασµός του καρστικού υδροφορέα, λόγω των γεωτρήσεων, έχει ως αποτέλεσµα τη διήθηση νερών από την λίµνη προς αυτόν και όχι το αντίστροφο, δηλαδή την εισροή υδάτων σ αυτήν. Τις ευθύνες για την κατάσταση αυτή τα τελευταία πενήντα χρόνια µοιράζονται η ΕΗ και οι γεωργικές εκµεταλλεύσεις. Η µελλοντική εξέλιξη της λί- µνης περιλαµβάνει πολλές µεταβλητές. Ανάλογα µε την εξέλιξη αυτών, το χειρότερο σενάριο φέρνει τη Βεγορίτιδα να συρρικνώνεται σε έναν «µαύρο λάκκο», όπως µας είπε χαρακτηριστικά Σκουφοβουτηχτάρι µε µικρά (Hans-Helmut Esser) ο κ. Στάµος. Η απαγόρευση γεωτρήσεων και φραγµάτων όπως και ο ε- µπλουτισµός του καρστικού υ- δροφορέα, µετά από µελέτες, θα είναι αυτές που θα αλλάξουν τα δεδοµένα και θα δώσουν την αίγλη του παρελθόντος στον υ- γρότοπο. Η ηµερίδα αυτή ήταν η δεύτερη από µια σειρά τριών ηµερίδων που έχει προγραµµατίσει ο Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας, στα πλαίσια της προσπάθειας του για την ανάδειξη περιοχών περιβαλλοντικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος στις λίµνες Βεγορίτιδας και Πετρών. Έτσι εδώ και καιρό ο Σύλλογος συνεργάζεται µε υπηρεσίες και φορείς µε σκοπό τη δη- µιουργία ψηφιακού χαρτογραφικού υπόβαθρου και ηλεκτρονικού γεωπληροφοριακού άτλαντα εντός των ορίων των ή- µων Αµυνταίου, Φιλώτα και Βεγορίτιδας µε σκοπό την φιλοξενία του στο διαδικτυακό χώρο µέσω της ιστοσελίδας του, ώ- στε ο κόσµος που ενδιαφέρεται για την περιοχή µας να µπορεί να αντλήσει χρήσιµες πληροφορίες. Όλη αυτή η προσπάθεια και οι δράσεις του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας χρηµατοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Απασχόλησης και Επαγγελµατικής Κατάρτισης του Υπουργείου Απασχόλησης και συγχρηµατοδοτείται κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο και κατά 25% από Εθνικούς Πόρους. Το.Σ του Συλλόγου