ÅÈÍÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ ÃÁËÁÊÔÏÓ ÅËËÁÄÁÓ GREEK NATIONAL COMMITTEE OF IDF GREECE

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ÅÈÍÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ ÃÁËÁÊÔÏÓ ÅËËÁÄÁÓ GREEK NATIONAL COMMITTEE OF IDF GREECE"

Transcript

1 ÅÈÍÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ ÃÁËÁÊÔÏÓ ÅËËÁÄÁÓ GREEK NATIONAL COMMITTEE OF IDF GREECE ÔÅÕ ÏÓ 1 ÅÔÏÓ 2008 ISSUE 1 YEAR 2008

2

3 ÅÈÍÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ ÃÁËÁÊÔÏÓ ÅËËÁÄÁÓ GREEK NATIONAL COMMITTEE OF IDF GREECE ÔÅÕ ÏÓ 1 ÅÔÏÓ 2008 ISSUE 1 YEAR 2008

4 ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Επιτροπή Σύνταξης Την Επιτροπή Σύνταξης του περιοδικού αποτελούν τα μέλη του ιοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Επιτροπής Γάλακτος Ελλάδας: Ε. Ανυφαντάκης (Πρόεδρος), Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Ελλάδας, Π. Σωτηρίου (Αντιπρόεδρος), Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χ. Κεχαγιάς (Μέλος), Εργαστήριο Τεχνολογίας Τροφίμων Τ. Ε. Ι. Αθηνών, Μ. Τζιότζιος (Μέλος), Ομοσπονδία Κτηνοτροφικών Συλλόγων Νομού Λάρισας,. Χιώτης (Μέλος), Συνομοσπονδία ημοκρατικών Αγροτικών Συλλόγων Ελλάδος. Υπεύθυνος για την έκδοση σύμφωνα με το νόμο: Ε. Μ. Ανυφαντάκης Άρεως Π. Φάληρο Τεχνική επιμέλεια ύλης: Βαμβακάκη Αφροδίτη Νεκταρία Ανυφαντάκη Αριστέα Φωτοστοιχειοθεσία, εκτύπωση: Εκδότης: ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ Αβέρωφ Αθήνα τηλ , fax Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Ελλάδας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιερά Οδός Αθήνα τηλ , φαξ

5 Ðåñéå üìåíá Α' ΜΕΡΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Επίδραση της ψύξης του πρόβειου γάλακτος σε χαρακτηριστικά της Φέτας Ευγενία Μανωλοπούλου, Γκόλφω Μοάτσου, Ευαγγελία Ζωΐδου, Θεοφύλακτος Μασούρας, Ιωάννης Κανδαράκης, Εμμανουήλ Ανυφαντάκης Μαγιά παραδοσιακού γιαουρτιού: Τυποποίηση και βιοποικιλότητα Βαρδής Ντίλης, Ευθυμία Βασιλοπούλου, Νικόλαος Τζανετάκης και Αντωνία Τριχοπούλου Οι επιδράσεις της θερμικής επεξεργασίας του γάλακτος και του χρόνου διατήρησης του τυριού Φέτα επί των καζεϊνών και των ρεολογικών χαρακτηριστικών του τυριού Στέλιος Καμιναρίδης και Εμμανουήλ Ανυφαντάκης Β' ΜΕΡΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 1. Ο ρόλος των λιπασών και άλλων παραγόντων στη λιπόλυση κυρίως ελληνικών τυριών Αικατερίνη Γεωργάλα και Στέλιος Καμιναρίδης...56 Γ' ΜΕΡΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΝΕΑ 1. Εντυπώσεις από την Εκπαιδευτική Επίσκεψη στην Ιταλία Αφροδίτη-Νεκταρία Βαμβακάκη Μπορεί ο τομέας του γάλακτος να διαχειριστεί τις αλλαγές που παρατηρούνται σε παγκόσμια κλίμακα; Χρήστος Κεχαγιάς Σύσκεψη Μονίμου Επιτροπής ιεθνούς Ομοσπονδίας Γάλακτος για την Επισήμανση των Τροφίμων και την Ορολογία Χρήστος Κεχαγιάς Σύσκεψη Μονίμου Επιτροπής ιεθνούς Ομοσπονδίας Γάλακτος για τα Πρότυπα για την Tαυτοποίηση των Tροφίμων Άννα Πολυχρονιάδου Σύσκεψη Μονίμου Επιτροπής ιεθνούς Ομοσπονδίας Γάλακτος για την Πολιτική και τα Οικονομικά στον τομέα της Γαλακτοκομίας Άννα Πολυχρονιάδου Σύσκεψη Μονίμου Επιτροπής ιεθνούς Ομοσπονδίας Γάλακτος για τη ιατροφή και την Υγεία Αλεξάνδρα-Μαρία Μιχαηλίδου Σύσκεψη Μονίμου Επιτροπής ιεθνούς Ομοσπονδίας Γάλακτος για το Περιβάλλον Κύρος Πουπούλης Σύσκεψη Μονίμου Επιτροπής ιεθνούς Ομοσπονδίας Γάλακτος για τα Kατάλοιπα και τις Xημικές Oυσίες που Eπιμολύνουν Ιωάννης Τσάκνης...95

6 Contents SECTION A' RESEARCH PAPERS 1. Effect of sheep milk storage at 4 ο C on some Feta cheese characteristics Eugenia Manolopoulou, Golfo Moatsou, Evaggelia Zoidou, Theophilos Massouras, Ioannis Kandarakis, Emmanuel Anifantakis Traditional yoghurt culture: Standardization and biodiversity Vardis Dilis, Effie Vasilopoulou, Nikolaos Tzanetakis and Antonia Trichopoulou The effects of heatprocessing method of milk and length of storage of cheese on casein and rheological characteristics of Feta cheese Stelios Kaminarides and Emmanuel Anifantakis...43 SECTION B' ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 1. The role of lipases and other factors on cheese lipolysis with emphasis on Greek cheeses Aikaterini Georgala and Stelios Kaminaridis...56 SECTION C' NEWS OF DAIRY SECTOR 1. Inpressions of the educational visit to Italy Afroditi-Nectaria Vamvakaki Dairying - Can it manage change? Christos Kechagias Meeting of the Standing Committee on Food Labelling and Terminology of IDF Christos Kechagias Meeting of the Standing Committee on Standards of Identity of IDF Anna Polychroniadou Meeting of the Standing Committee on Dairy Policies and Economics of IDF Anna Polychroniadou Meeting of the Standing Committee on Nutrition and Health of IDF Alexandra Michailidou Meeting of the Standing Committee on Environment of IDF Kyros Poupoulis Meeting of the Standing Committee on Residues and Chemical Contaminants of IDF Ioannis Tsaknis...95

7 ΑÁ ÌÅÑÏÓ ÅÑÅÕÍÇÔÉÊÅÓ ÅÑÃÁÓÉÅÓ

8 Åðßäñáóç ôçò øýîçò ôïõ ðñüâåéïõ ãüëáêôïò óå áñáêôçñéóôéêü ôçò ÖÝôáò Åõãåíßá Ìáíùëïðïýëïõ *, Ãêüëöù ÌïÜôóïõ, Åõáããåëßá ÆùÀäïõ, Èåïöýëáêôïò Ìáóïýñáò, ÉùÜííçò ÊáíäáñÜêçò, ÅììáíïõÞë ÁíõöáíôÜêçò * Επικοινωνία: Ευγενία Μανωλοπούλου Εργαστήριο Γαλακτοκομίας Τμήμα Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιερά Οδός 75, 11855, Βοτανικός, Αθήνα Tηλ.: FAX: idte2mae@aua.gr ÐÅÑÉËÇØÇ Πραγματοποιήθηκαν τρεις σειρές πειραματικών τυροκομήσεων Φέτας με πρόβειο γάλα. Κάθε σειρά τυροκομήσεων περιελάμβανε μία τυροκόμηση αμέσως μετά την παραλαβή του γάλακτος και δύο τυροκομήσεις μετά από την παραμονή του υπό συνθήκες ψύξης (3-4 ο C) για 48 και 72 ώρες αντίστοιχα. Μελετήθηκε η εξέλιξη ορισμένων μικροβιακών ομάδων και χαρακτηριστικών της πρωτεόλυσης, έγινε δε οργανοληπτικός έλεγχος στα τυριά ηλικίας 60 ημερών. ιαπιστώθηκε ότι, η διατήρηση του γάλακτος με ψύξη για 48 ή 72 ώρες, πριν την παστερίωση, επέφερε στατιστικά σημαντικές (P>0,05) μεταβολές μόνο στους ψυχρότροφους και τους λιπολυτικούς μικροοργανισμούς. Τα χαρακτηριστικά της πρωτεόλυσης και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των εξετασθέντων δειγμάτων τυριών δεν επηρεάστηκαν. Οι πληθυσμοί όλων των μικροβιακών ομάδων βρέθηκαν πολύ υψηλοί τόσο στο γάλα, όσο και στα τυριά. Στα δείγματα τυριών των 60 ημερών που παρασκευάσθηκαν από γάλα που ψύχθηκε είτε για 48 είτε για 72 ώρες, οι τιμές των μικροβιακών πληθυσμών στην ολική μικροχλωρίδα, τα ψυχρότροφα, τα Gram(-) και τα πρωτεολυτικά βακτήρια, βρέθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα, συγκρινόμενες με εκείνες των δειγμάτων που παρασκευάσθηκαν από γάλα που δεν ψύχθηκε. Τα λιπολυτικά βακτήρια και τα κολοβακτηρίδια όμως, στις 60 ημέρες, μηδενίσθηκαν σε όλα τα δείγματα. Σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά της πρωτεόλυσης, το υδατοδιαλυτό άζωτο, ως % του ολικού αζώτου, στα δείγματα που παρασκευάσθηκαν από γάλα που δεν ψύχθηκε και σ εκείνα που έγιναν από ψυγμένο στους 3-4 ο C για 72 ώρες γάλα, βρέθηκαν στα ίδια περίπου επίπεδα τόσο στα ανώριμα τυριά 7 ημερών (11,11% και 11,72% αντίστοιχα)

9 όσο και στα ώριμα τυριά 60 ημερών (11,30% και 11,39% αντίστοιχα). Οι αντίστοιχες τιμές για το άζωτο διαλυτό σε 12% τριχλωροξεικό οξύ, ήταν για τα ανώριμα δείγματα τυριών (6,91% και 7,50% αντίστοιχα) και για τα δείγματα τυριών 60 ημερών (7,79 και 7,83% αντίστοιχα). Effect of sheep milk storage at 4 ï C on some Feta cheese characteristics Eugenia Manolopoulou *, Golfo Moatsou, Evaggelia Zoidou, Theophilos Massouras, Ioannis Kandarakis, Emmanuel Anifantakis * Contact person: Eugenia Manolopoulou Dairy Laboratory Department of Food Science and Technology Agricultural University of Athens Iera Odos 75, 11855, Votanikos, Athens Tel.: FAX: idte2mae@aua.gr SUMMARY Feta cheese was manufactured in three experiments, using sheep milk without cooling before pasteurization (A), sheep milk cooled at 3-4 ο C for 48h (B) and finally sheep milk stored at 3-4 ο C for 72 h (C). The evolution of some microbial groups and some characteristics of proteolysis during cheese ripening were studied. In addition, organoleptic evaluation of ripened cheeses was carried out. According to the results of this study, the cold-storage preservation of sheep milk before pasteurization, did not have any significant influence (P>0.05) on the microbial counts of milk, except of psychrotrophic and lipolytic microorganisms as well as on the studied characteristics of produced cheeses and their organoleptic properties. The results obtained are summarized as follows: All microbial counts found in A, B, C milk and their products, were high. In particular Feta cheese manufactured from cold-stored milk displayed a higher number of counts of total mesophilic flora, psychrotrophic, gram(-) and proteolytic bacteria than those found in products from untreated milk. The lipolytic bacteria as well the microorganisms indicators of hygiene, such as coliforms, were not detected, after 60 days of ripening. The water soluble nitrogen, and 9

10 the nitrogen soluble at 12% TCA, expressed as relative content of the total nitrogen, were found similar in fresh (11.11% % % against 6.91% %) and ripened for 60d cheeses (11.30% % and % %), regardless of the type of milk (A,B,C) used. 1. ÅÉÓÁÃÙÃÇ Το χαρακτηριστικό της ελληνικής τυροκομίας είναι η παραγωγή παραδοσιακών τυριών από πρόβειο γάλα ή σε μίγμα αυτού με γίδινο. Στην Ελλάδα παράγεται περίπου το 1/3 της ποσότητος πρόβειου και γίδινου γάλακτος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως το πρόβειο γάλα που παράγεται στη χώρα μας δύσκολα καλύπτει της απαιτήσεις του κανονισμού 94/71 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ύπαρξη πολλών κτηνοτροφικών μονάδων με μικρό αριθμό ζώων που βρίσκονται μακριά από τα οδικά δίκτυα, δημιουργεί την ανάγκη αποθήκευσης του γάλακτος υπό ψύξη για χρονικό διάστημα μέχρι και 3 ημέρες, κάτι που πιθανόν να μπορεί να συνδυαστεί με επακόλουθη υποβάθμιση της ποιότητός του. Η διατήρησή του, σε σημαντικό ποσοστό γίνεται σε παγολεκάνες, όπου και παραμένει σε θερμοκρασία 3-4 ο C για 24, 48 ή ακόμα και 72 ώρες. Είναι γνωστό ότι στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων ποιότητος, η μικροβιακή ποιότητα του νωπού γάλακτος είναι η σημαντικότερη παράμετρος που πρέπει να ελεγχθεί από τη γαλακτοβιομηχανία. Η παραγωγή, η άμελξη, η διατήρηση και η μεταφορά υπό ψύξη, πρέπει να γίνονται υπό άριστες συνθήκες υγιεινής για την αποφυγή επιμολύνσεων. Η διατήρηση του γάλακτος υπό ψύξη, αποτρέπει τον πολλαπλασιασμό κάποιων βακτηρίων και ευνοεί τον πολλαπλασιασμό κάποιων άλλων. Παθογόνα μικρόβια όπως Listeria monocytogenes, Yersinia enterocolitica, Aeromonas hydrophila αλλά και μη πρωτεολυτικά στελέχη του Clostridium botulinum, μπορούν έστω και αργά να πολλαπλασιάζονται σε θερμοκρασίες ψύξης. Επίσης ψυχρότροφα βακτήρια, Gram(-) των γενών Pseudomonas, Flavobacterium, Aeromonas, Acinetobacter, Moraxella και της οικογένειας Enterobacteriaceae, Gram(+) στρεπτόκοκκοι, βάκιλλοι, και μικρόκοκκοι, μπορούν να πολλαπλασιάζονται στο υπό ψύξη γάλα και να συντελούν στη σταδιακή υποβάθμισή του (Cousin, M.A., 1982). Η επίδραση της ψύξης στα χαρακτηριστικά του αγελαδινού γάλακτος και των παραγομένων από αυτό τυριών, έχει μελετηθεί αρκετά (Law 1979β; Μc Kellar, 1981; Νυχάς & Σαμαράς 1987). Η επίδραση της ψύξης του αγελαδινού γάλακτος στα χαρακτηριστικά του τυριού άλμης Τελεμές έχει επίσης μελετηθεί από τους Καλογρίδου-Βασιλειάδου (1982) και Kalogridou-Vassiliadou & Alichanidis (1984). Αντίστοιχα βιβλιογραφικά δεδομένα όμως για το πρόβειο γάλα και τα προϊόντα του είναι εξαιρετικά σπάνια. Έτσι, η παρούσα μελέτη αποτελεί μία πρώτη διερεύνηση της επίδρασης της ψύξης του πρόβειου γάλακτος στα μικροβιολογικά χαρακτηριστικά, τα χαρακτηριστικά της πρωτεόλυσης αλλά και στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του τυριού Φέτα. 10

11 2. ÕËÉÊÁ ÊÁÉ ÌÅÈÏÄÏÉ 2.1. ÃÜëá Το γάλα, προερχόταν από την περιοχή της Θήβας. Την πρώτη ημέρα του πειράματος παραλαμβανόταν ποσότητα 450 λίτρων και χωριζόταν σε τρείς επιμέρους ποσότητες των 150 λίτρων που σημαίνονταν ως Α, Β, Γ. Η πρώτη (Α) επεξεργαζόταν αμέσως, ενώ οι άλλες δύο (Β, Γ) διατηρούνταν σε δεξαμενή στους 3-4 ο C για 48 και 72 ώρες αντίστοιχα, πριν τυροκομηθούν. Το πείραμα επαναλήφθηκε τρεις φορές (τρείς επαναλήψεις) ÔõñïêïìÞóåéò Μετά τη μέτρηση του ph και της οξύτητας (δεδομένα που δεν αναφέρονται στην εργασία), το γάλα παστεριωνόταν σε ανοικτό τυρολέβητα στους 66 ο C για 10min υπό συνεχή έλεγχο της θερμοκρασίας και στη συνέχεια ψυχόταν στους 35 ο C. Σε όλες τις τυροκομήσεις, 30 λεπτά πριν τη προσθήκη της πυτιάς γινόταν προσθήκη οξυγαλακτικής καλλιέργειας, τύπου DVS (FLC-60, CHR. CHAN- SEN S, Denmark), η οποία περιείχε σε αναλογία 1:1 μεσόφιλα και θερμόφιλα στελέχη των καλλιεργειών Streptococcus thermophilus και Lactobacillus bulgaricus. Η πήξη του γάλακτος γινόταν με κλασική πυτιά από μοσχάρια HA-LA, (CHR. CHANSEN S, Denmark), σε ποσότητα 3,6 g. ανά 100 Kg γάλακτος. Η διαίρεση του τυροπήγματος και οι συνθήκες στράγγισης ήταν ίδιες σε όλα τα πειράματα. Τα τυροπήγματα διατηρούνταν στους ο C μέχρι την τοποθέτησή τους στα δοχεία. Την επομένη ημέρα, ακολουθούσε κόψιμο του τυροπήγματος, τοποθέτηση σε πλαστικά δοχεία και προσθήκη άλατος κατά στρώσεις. Τα τυριά, 3-4 ημέρες μετά την τυροκόμηση, συσκευάζονταν σε λευκοσιδηρά δοχεία των 8 κιλών. Μετά από προσθήκη μικρής ποσότητας αλατιού παρέμεναν σε θάλαμο 16 ο C για 6-7 ημέρες. Ακολουθούσε πλύσιμο των τυριών, προσθήκη άλμης 7% και μεταφορά τους στο ψυγείο (4 ο C) Äåéãìáôïëçøßá Η δειγματοληψία για τις μικροβιολογικές αναλύσεις έγινε αρχικά στο γάλα κατά την παραλαβή του, και στη συνέχεια μετά από την παραμονή του για 48 και 72 ώρες στη δεξαμενή ψύξης (δείγματα Α, Β και Γ αντίστοιχα). Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια των τυροκομήσεων, λήφθηκαν δείγματα από τα τυροπήγματα της πρώτης ημέρας (δείγματα Α 1, Β 1 και Γ 1 αντίστοιχα). Η δειγματοληψία έγινε πάλι για μικροβιολογικές και χημικές αναλύσεις, στις 7 και στις 60 ημέρες ωρίμασης δείγματα (Α 7, Β 7,Γ 7 και Α 60, Β 60, Γ 60) αντίστοιχα. Mικροβιολογικές και χημικές αναλύσεις έγιναν στα δείγματα των τριών επαναλήψεων, αλλά στους πίνακες αναφέρονται μόνο τα αποτελέσματα των επαναλήψεων 2 και 3 λόγω υψηλής οξύτητος του γάλακτος και πολύ υψηλών μικροβιακών πληθυσμών. Ο οργανοληπτικός έλεγχος έγινε στα τυριά των 60 ημερών. 11

12 2.4. ÌéêñïâéïëïãéêÝò áíáëýóåéò Για την αρίθμηση των μικροβιακών ομάδων, 10ml ή 10g από κάθε δείγμα, λαμβανόταν σύμφωνα με τα IDF Standard 122C (IDF 1996), ομογενοποιούνταν (Stomacher 400, Seward-Laboratory Blender, BA 7021, London SE1 1PP, UK) για 2 λεπτά με 90 ml αποστειρωμένου διαλύματος κιτρικού νατρίου, 2%, w/v (Merck KGaA, 64271, Darmstadt, Germany) και ακολουθούσαν δεκαδικές αραιώσεις με διάλυμα Ringer (Oxoid, BR52, Basingstoke, Hampshire, UK). Για την αρίθμηση της ολικής μεσόφιλης χλωρίδας (ΟΜΧ) χρησιμοποιήθηκε το υπόστρωμα Plate Count Agar (PCA, Oxoid CM325) με τη μέθοδο της ενσωμάτωσης, και επώαση στους 30 ο C για 3μέρες, σύμφωνα με τα IDF Standard N 0 100B (IDF 1991a). Για την αρίθμηση των ψυχρότροφων βακτηρίων χρησιμοποιήθηκε το Milk PCA σύμφωνα με τα IDF standard N 0 132A (IDF 1991β). Για την αρίθμηση των Gram(-) βακτηρίων χρησιμοποιήθηκε το Νutrient agar εμπλουτισμένο με 0.5 ppm crystal violet και 50 μg penicillin και επώαση στους 25 ο C για 4 ημέρες σύμφωνα με τον Thomas (1969). Για τους λιπολυτικούς μικροοργανισμούς χρησιμοποιήθηκε το Τributyrin agar και επώαση στους 30 ο C για 3 ημέρες, σύμφωνα με τους Harrigan & McCance (1976). Για τα πρωτεολυτικά βακτήρια χρησιμοποιήθηκε το Plate count agar επίσης, εμπλουτισμένο όμως με 10% γάλα, και επώαση στους 30 ο C για 3 μέρες. Τα κολοβακτηρίδια προσδιορίστηκαν με τη μέθοδο της ενσωμάτωσης στο υπόστρωμα VRBA (Oxoid CM107) και επώαση στους 30 ο C για 24 ώρες, σύμφωνα με το IDF Standard 73A (IDF 1985) çìéêýò áíáëýóåéò Ο προσδιορισμός της ξηράς ουσίας γινόταν εις τριπλούν, με αποξήρανση μέχρι σταθερού βάρους (IDF, 1982). Ο προσδιορισμός του ολικού αζώτου (ΤΝ) γινόταν με τη μέθοδο Kjeldahl (IDF, 1993). Για τo υδατοδιαλυτό άζωτο (WSN), αναμιγνύονταν 20 g. τυριού με 100 ml απεσταγμένου νερού θερμοκρασίας 40 ο C και γινόταν ομογενοποίηση σε Stomacher για 5 min. Το προϊόν της ομογενοποίησης το διατηρούσαμε για 1 ώρα σε θερμοκρασία 40 ο C και ακολουθούσε φυγοκέντρηση σε rpm για 30 λεπτά στους 4 ο C. Ακολουθούσε διήθηση από ηθμό Whatman N o 40. Το περιεχόμενο άζωτο προσδιοριζόταν σε 10 ml του παραπάνω διαλύματος με τη μέθοδο Kjeldahl (IDF, 1993). Για το άζωτο διαλυτό σε 12% τριχλωροξεικό οξύ (TCA-SN), αναμιγνύονταν 30 ml από το διήθημα υδατοδιαλυτού αζώτου (WSN) με 30 ml διαλύματος TCA 24%. Το μίγμα παρέμενε για 2 ώρες σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και ακολουθούσε διήθηση από ηθμό Whatman N o 40. Το περιεχόμενο άζωτο προσδιοριζόταν σε 15 ml διηθήματος με τη μέθοδο Kjeldahl (IDF, 1993). Για το άζωτο διαλυτό σε 5% φωσφοροβολφραμικό οξύ (PTA-SN), αναμιγνύονταν 40 ml από το υδατοδιαλυτό με 28 ml διαλύματος ΡΤΑ (33.3 g ΡΤΑ στα 100 ml απεσταγμένο Η 2 Ο). Παρέμενε για 20 ώρες στους 4 ο C, κατόπιν γινόταν διήθηση από ηθμό Whatman Ν ο

13 Το περιεχόμενο άζωτο προσδιοριζόταν με τη μέθοδο Kjeldahl (IDF, 1993). Η ανάλυση σε κάθε δείγμα γινόταν εις διπλούν Ïñãáíïëçðôéêüò Ýëåã ïò Οργανοληπτικός έλεγχος έγινε στα ώριμα τυριά 60 ημερών, με ενδοεργαστηριακή μέθοδο οργανοληπτικής ανάλυσης. Οι δοκιμαστές αξιολογούσαν τα τυριά που τους προσφέρονταν με τυχαιοποιημένη σειρά. Τα χαρακτηριστικά που βαθμολογούνταν ήταν: χρώμα (0-15 βαθμοί), τομή (κακή 0-14, μέτρια 15-19, καλή 20-24, εξαιρετική βαθμοί) και γεύση (κακή 0-15, μέτρια 16-37, καλή 38-47, εξαιρετική βαθμοί) ÓôáôéóôéêÞ åðåîåñãáóßá Η ταυτόχρονη επίδραση των δύο παραγόντων των πειραματισμών (διάρκεια ψύξης του γάλακτος τυροκόμησης, ηλικία τυριών) στις μεταβλητές διερευνήθηκε με τη μέθοδο της ανάλυσης παραλλακτικότητας (Multifactor ΑNOVA). Οι διαφορές των μέσων, όπου υπήρχαν ελέγχθηκαν με τη μέθοδο της ελάχιστης σημαντικής διαφοράς. (Ρ<0.05). Χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα Statgraphics Plus for Windows v. 2.1 (Manugistics, Inc., Rockville, MD, 20852, USA). 3. ÁÐÏÔÅËÅÓÌÁÔÁ ÊÁÉ ÓÕÆÇÔÇÓÇ 3.1. ÅîÝëéîç ôùí ìéêñïâéáêþí ïìüäùí Η εξέλιξη των πληθυσμών των μικροβιακών ομάδων στα γάλατα Α, Β και Γ (Πίνακας 1) που διατηρήθηκαν υπό ψύξη για 0, 48 και 72 h αντίστοιχα, δεν φαίνεται να επηρεάστηκε σε επίπεδο σημαντικότητος (P>0,05) από τον παράγοντα ψύξη. Πιο συγκεκριμένα η ολική μεσόφιλη μικροχλωρίδα βρέθηκε σε υψηλούς πληθυσμούς, τόσο στο νωπό όσο και στο ψυγμένο γάλα (7,16, 7,39, 7,87 log 10 αντίστοιχα). Οι πληθυσμοί αυτοί είναι αρκετά υψηλότεροι του 1,5 x 10 6, πληθυσμού που ορίζεται από την νομοθεσία (οδηγία 94/71 της Ε.Ε.), σαν ανώτατο όριο για το νωπό γάλα των αιγοπροβάτων που προορίζεται είτε για κατανάλωση ως γάλα είτε για την παρασκευή τυροκομικών προϊόντων. Αντικατοπτρίζουν δε, τις κακές συνθήκες παραγωγής και χειρισμού του πρόβειου γάλακτος στην Ελλάδα. Η ύπαρξη μη σημαντικών αλλαγών στις μικροβιακές ομάδες στο πρόβειο γάλα μετά από ψύξη 48 ωρών έχει αναφερθεί και από τους Sanjuan et al. (2003). Για το αγελαδινό έχει αναφερθεί αύξηση της ολικής μεσόφιλης χλωρίδας κατά ένα λογαριθμικό κύκλο μετά από ψύξη 48 ωρών και κατά 3 λογαριθμικούς κύκλους μετά από ψύξη 96 ωρών (Muir et al., 1978, Auclair, 1979). 13

14 Πίνακας 1. Mέσοι πληθυσμοί μικροβιακών ομάδων (Log10cfu ml-1) πρόβειου γάλακτος που διατηρήθηκε υπό ψύξη 0, 48 και 72 ώρες. 0 ώρες (Α) 48 ώρες (Β) 72 ώρες (Γ) Ολική μεσόφιλη μικροχλωρίδα Ψυχρότροφα 6.22 α 6.20 α 7.59 β Gram (-) Λιπολυτικά 5.07 α 5.33 α 6.19 β Πρωτεολυτικά Κολοβακτηρίδια Ôá äåäïìýíá áðïôåëïýí ìýóï üñï ôùí äýï ðåéñáìáôéêþí ôõñïêïìþóåùí Ôá äåäïìýíá óôçí ßäéá óåéñü ìå äéáöïñåôéêü åêèýôç, äéáöýñïõí óôáôéóôéêü óçìáíôéêü (P<0.05) Η ομάδα των ψυχροτρόφων που ευνοείται από τις χαμηλές θερμοκρασίες, στο γάλα που δεν ψύχθηκε, δείγμα Α, και στο ψυχθέν για 48 ώρες, δείγμα Β, βρέθηκε στα ίδια επίπεδα (log 10 6,22, 6,20 αντίστοιχα) και διέφερε σημαντικά κατά 1,5 περίπου λογαριθμικό κύκλο από το ψυγμένο για 72 ώρες γάλα, (log 10 7,59 δείγμα Γ). Τα ψυχρότροφα περιλαμβάνουν και τα λιπολυτικά και τα πρωτεολυτικά βακτήρια. Τα μεν λιπολυτικά αυξήθηκαν στατιστικά σημαντικά (P<0,05) κατά ένα λογαριθμικό κύκλο μετά από ψύξη 72 ωρών, ενώ τα πρωτεολυτικά παρέμειναν στα ίδια επίπεδα (log 10 5,34, 5,32, 5,57 αντίστοιχα) άσχετα με την ψύξη ή μη του γάλακτος. Στο αγελαδινό γάλα έχει παρατηρηθεί αύξηση κατά 3 λογαριθμικούς κύκλους στα λιπολυτικά και στα πρωτεολυτικά βακτήρια (Κalogridou-Vassiliadou et al., 1984). Σε ότι αφορά τα κολοβακτηρίδια, ο πληθυσμός βρέθηκε εξαιρετικά υψηλός στο νωπό γάλα (log 10 4,75) και διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα σε όλη τη διάρκεια της συντήρησης υπό ψύξη, (log 10 5,17 και 5,67 αντίστοιχα) γεγονός που έχει αναφερθεί και από άλλους ερευνητές (Sanjuan et al., 2003). Τα σχετικά με τα κολοβακτηρίδια αποτελέσματα καταδεικνύουν κακές συνθήκες υγιεινής κατά τη διάρκεια χειρισμού του γάλακτος πριν την ψύξη. Καλές συνθήκες υγιεινής κατά την παραγωγή και επεξεργασία του γάλακτος και κατάλληλος έλεγχος της θερμοκρασίας ψύξης θα μπορούσαν να εμποδίσουν τη δημιουργία προβλημάτων στα τυριά που σχετίζονται με τον υψηλό πληθυσμό κολοβακτηριδίων (Frank, 2001). Σε ότι αφορά το διαφορετικό χρόνο συντήρησης του προς τυροκόμηση γάλακτος στους 4 ο C οι ομάδες της ολικής μεσόφιλης χλωρίδας, τα ψυχρότροφα, και τα λιπολυτικά βακτήρια στο ψυγμένο για 72 ώρες γάλα, ήταν σε πιο υψηλά επίπεδα. Οι αυξημένοι πληθυσμοί αυτών των μικροβιακών ομάδων στο γάλα της τυροκόμησης μπορεί να επιφέρουν υποβάθμιση των παραγομένων προϊόντων είτε έμμεσα με ένζυμα που συμβάλλουν στη παραγωγή διπεπτιδίων και αμινοξέων, που χρησιμεύουν για την ανάπτυξη δευτερεύουσας χλωρίδας, είτε άμεσα με την εμφάνιση δυσάρεστων οσμών και γεύσεων στα τυριά. Επομένως η αύξηση 14

15 αυτών των ομάδων κατά τη διάρκεια της ψύξης μπορεί να αποτελεί έναν εν δυνάμει κίνδυνο για την ποιότητα του παραγόμενου τυριού. Στον Πίνακα 2, παρουσιάζεται η εξέλιξη των πληθυσμών των μικροβιακών ομάδων των τυριών 1, 7 και 60 ημερών. Πίνακας 2. Mέσοι πληθυσμοί μικροβιακών ομάδων (Log10cfu g-1) τυριών Φέτα που παρασκευάσθηκαν από πρόβειο γάλα που είχε διατηρηθεί υπό ψύξη 0, 48 και 72 ώρες. Ηλικία τυριών (ημέρες) ιάρκεια ψύξης 0 ώρες (Α) 48 ώρες (Β) 72 ώρες (Γ) Ολική μεσόφιλη μικροχλωρίδα Ψυχρότροφα α α β Gram (-) α 5.20 α 3.00 α β 3.02 β 3.04 α γ 3.89 β 2.43 β Λιπολυτικά α 4.43 α 5.30 α α 2.40 β 2.00 β β 0.00 γ 0.00 γ Πρωτεολυτικά α 0.69 α 0.70 α β 2.95 β 3.65 β α 3.06 β 3.78 β Κολοβακτηρίδια α 5.30 α 4.91 α β 1.96 β 3.02 β γ 0.00 γ 0.00 γ Ôá äåäïìýíá áðïôåëïýí ìýóï üñï ôùí äýï ðåéñáìáôéêþí ôõñïêïìþóåùí á, â, ã Ôá äåäïìýíá óôçí ßäéá óôþëç ìå äéáöïñåôéêü åêèýôç, äéáöýñïõí óôáôéóôéêü óçìáíôéêü (P<0.05) 15

16 Σε ότι αφορά την ολική μεσόφιλη χλωρίδα, παρατηρούμε ότι βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα στα δείγματα 1 και 7 ημερών ανεξάρτητα από την κατεργασία του γάλακτος, ενώ στα δείγματα των 60 ημερών έχουμε μείωση στα τυριά Α 60 και Β 60 κατά 1,74 και 1,22 log 10 αντίστοιχα, έναντι μείωσης 2,2 log 10 στα τυριά Γ 60. Τα ψυχρότροφα βακτήρια παρέμειναν στο επίπεδο των 5 λογαριθμικών κύκλων μέχρι τις πρώτες 7 ημέρες, στις 60 ημέρες όμως μειώθηκαν κατά 0,7 log 10 στο δείγμα Α 60, έναντι 0,35 και 0,62 log 10 στα δείγματα Β 60 και Γ 60 αντίστοιχα. Τα περισσότερα ψυχρότροφα βακτήρια του νωπού γάλακτος είναι θερμοευαίσθητα, και με την θερμική επεξεργασία που εφαρμόσθηκε (66 ο C/10 min) καταστρέφονται. Όμως για πολλά από αυτά ισχύει ότι όταν ο πληθυσμός τους υπερβεί τα 10 6 cfu/ml παράγουν εξωκυτταρικές θερμοανθεκτικές λιπάσες και πρωτεϊνάσες, οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων (Law et al., 1979β, Champagne et al., 1994, Shah, 1994). Σχετικά με τα Gram(-) βακτήρια παρατηρούμε ότι στο διάστημα των 60 ημερών στα τυριά Α και Β, ο πληθυσμός μειώθηκε 2,48 και 1,31 log 10 αντίστοιχα, έναντι των Γ, στα οποία μειώθηκε μόνο κατά 0,57 log 10.. εδομένου ότι συμπεριλαμβάνονται σ αυτά και τα κολοβακτηρίδια, τα οποία στις 60 ημέρες έχουν μηδενισθεί σε όλα τα δείγματα, είναι προφανής η κυριαρχία των ψευδομονάδων και των άλλων γενών που ανήκουν σ αυτή τη κατηγορία μικροοργανισμών, οι οποίες ως φαίνεται, ευνοούνται από την ψύξη. Σε ό,τι αφορά τα λιπολυτικά βακτήρια, παρατηρούμε ότι στα τυριά πρώτης ημέρας των δειγμάτων Β 1 και Γ 1 βρίσκονταν σε στατιστικά σημαντικά (P<0,05) μεγαλύτερους πληθυσμούς ενώ ο πληθυσμός μηδενιζόταν σε όλα τα δείγματα στις 60 ημέρες. Τα πρωτεολυτικά βακτήρια στα δείγματα Α παραμένουν στο επίπεδο των δύο λογαριθμικών κύκλων από την πρώτη μέχρι και την 60 η ημέρα, ενώ στα δείγματα Β και Γ οι πληθυσμοί ξεκινούν από χαμηλότερα επίπεδα (log 10 0,69 και log 10 0,70 αντίστοιχα) εμφανίζουν στατιστικά σημαντική αύξηση στις 7 ημέρες (log 10 2,95 και log 10 3,65 αντίστοιχα) και οι πληθυσμοί διατηρούνται στα ίδια επίπεδα μέχρι τις 60 ημέρες. Επισημαίνεται ιδιαίτερα η αύξηση των πρωτεολυτικών βακτηρίων στα τυριά των 60 ημερών που έχουν παρασκευασθεί από ψυγμένο για 48 ή 72 ώρες γάλα. Οι πληθυσμοί των κολοβακτηριδίων μειώθηκαν στατιστικά σημαντικά (P<0,05), κατά τη διάρκεια της ωρίμασης, και επηρεάζονται στατιστικά σημαντικά από τη διάρκεια της ψύξης, αφού σε όλα τα δείγματα τυροπήγματος της μιας μέρας βρέθηκαν σε διαφορετικά επίπεδα (3,93, 5,30 και 4,91 log 10 αντίστοιχα). Ιδιαίτερα αυξημένα τα κολοβακτηρίδια ήταν στα δείγματα Γ 1. Στα τυριά των 60 ημερών θανατώνονταν προφανώς λόγω της διαμόρφωσης «αφιλόξενου περιβάλλοντος», εξ αιτίας της πτώσης του ph, του περιορισμού του διαθέσιμου οξυγόνου και της εξάντλησης των θρεπτικών συστατικών, περιβάλλον που διαμορφώνεται εξ αιτίας της ανάπτυξης της κύριας οξυγαλακτικής και δευτερεύουσας μικροχλωρίδας (Marshal 1992, Manolopoulou et al., 2003). 16

17 Συμπερασματικά συγκρίνοντας τις μικροβιακές ομάδες κατά τη διάρκεια της ωρίμασης προκύπτει ότι η ολική μεσόφιλη χλωρίδα,συμπεριλαμβανομένων και οξυγαλακτικών βακτηριδίων, παρέμεινε σταθερή μέχρι τις 7 ημέρες και στη συνέχεια μειώθηκε, τα ψυχρότροφα βακτήρια, παρέμειναν σχεδόν σταθερά σε όλο το διάστημα ωρίμασης χωρίς να επηρεάζονται ιδιαίτερα από την ψύξη του γάλακτος, ενώ τα Gram(-) μειώθηκαν στις 7 ημέρες εντονότερα στα δείγματα Α, και μετά παρέμειναν σταθερά. Τα λιπολυτικά και τα κολοβακτηρίδια ακολούθησαν μειωτική τάση, μέχρι που μηδενίστηκαν στις 60 ημέρες. Η μόνη ομάδα που παρουσίασε σχετικά αυξητική τάση στη διάρκεια της ωρίμασης και μάλιστα ιδιαίτερα στα τυριά από ψυγμένο γάλα, ήταν τα πρωτεολυτικά βακτήρια. Στα δείγματα Β και Γ που αν και ξεκίνησαν από πληθυσμό 0,7 log 10, πενταπλασιάστηκαν στο διάστημα των 60 ημερών. εδομένου ότι τα λιπολυτικά στις 60 ημέρες έχουν μηδενιστεί, τα ψυχρότροφα φαίνεται ότι αντιπροσωπεύονται κατά μεγάλο μέρος από τα πρωτεολυτικά βακτήρια Ðñùôåüëõóç Στον Πίνακα 3 παρουσιάζονται τα αζωτούχα κλάσματα της Φέτας που παρασκευάσθηκε από πρόβειο γάλα που τυροκομήθηκε χωρίς προηγούμενη ψύξη, και μετά από ψύξη 48 και 72 ωρών. Από τους δύο παράγοντες του πειράματος μόνο η ηλικία των τυριών επηρέασε σημαντικά (P<0,05) κάποιες από τις μεταβλητές του και συγκεκριμένα τα ολικά στερεά και την καζεΐνη. Τα ολικά στερεά δεν διέφεραν στατιστικά σημαντικά (Ρ>0,05) μεταξύ των τριών πειραματισμών που σχετίζονται με το χρόνο ψύξης. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν αναφερθεί και για το Cheddar (Chapman et al., 1976). Το υδατοδιαλυτό άζωτο σαν ποσοστό επί του τυριού αλλά και σαν ποσοστό του ολικού αζώτου δεν διέφερε στατιστικά σημαντικά μεταξύ των πειραματισμών αν και η παραμονή του τυροκομούμενου γάλακτος υπό ψύξη προκαλούσε αύξηση του ποσοστού αυτού επί του βάρους του τυριού. Η μείωση του ποσοστού αυτού κατά την ωρίμαση οφείλεται προφανώς στη διάχυση μικρομοριακών συστατικών του στην άλμη όπως φαίνεται και από τα αποτελέσματα που αφορούν στο άζωτο διαλυτό σε 12% τριχλωροξεικό οξύ (TCA-SN). Το κλάσμα αυτό περιλαμβάνει πεπτίδια με 2-20 αμινοξέα (Yvon et al., 1989) και η συσσώρευσή του κατά τη διάρκεια της ωρίμασης των τυριών, οφείλεται κατά κύριο λόγο στη δράση των πρωτεολυτικών ενζύμων των μικροοργανισμών πάνω στα μεγάλα και μεσαία πεπτίδια, τα οποία παράγονται από τη δράση της πυτιάς πάνω στα καζεϊνικά κλάσματα του γάλακτος (Fox, 1989). Οι Law et al., (1979α) αναφέρουν ότι το WSN και το TCA-SN ώριμων τυριών Cheddar που έγιναν από γάλα συντηρημένο στους 7,5 ο C για 72 ώρες δεν διέφερε από το αντίστοιχο του τυριού μάρτυρα. Το άζωτο διαλυτό σε 5% φωσφοροβολφραμικό οξύ (ΡΤΑ) που περιλαμβάνει αμινοξέα και πολύ μικρά πεπτίδια με ΜΒ <600 Da (Jarret et al., 1982) δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντικές διαφορές (Ρ>0.05) τόσο μεταξύ των πειραματισμών όσο και μεταξύ των διαφορετικών σταδίων ωρίμασης. Η περιεκτικότητα σε άζωτο του κλάσματος αυτού ήταν πολύ χαμηλή, και εάν ληφθεί υπόψη η εύκολη διάχυση των συστατικών αυτών στην άλμη, δεν μπορεί να γίνει αξιολόγηση αυτών των αποτελεσμάτων. 17

18 Πίνακας 3. Αζωτούχα κλάσματα τυριών Φέτα που παρασκευάστηκαν από πρόβειο γάλα που είχε διατηρηθεί υπό ψύξη 0, 48 και 72 ώρες. Μεταβλητές (%) Ολικά στερεά Ηλικία τυριών (ημέρες) 7 60 ιάρκεια ψύξης 0 ώρες (Α) 48 ώρες (Β) 72 ώρες (Γ) Ολική πρωτεΐνη επί ξηρού (TN 6,38) Καζεΐνη Καζεΐνη επί ξηρού Υδατοδιαλυτό Άζωτο (WSN) WSN/ΤΝ TCA-SN TCA-SN/TN PTA-SN PTA-SN/TN 5 7 1, , õäáôïäéáëõôü Üæùôï åêöñáóìýíï óáí ðïóïóôü ôïõ ïëéêïý áæþôïõ 2 Üæùôï äéáëõôü óå 12% ôñé ëùñïîåéêü ïîý (TCA) 3 Üæùôï äéáëõôü óå 12% TCA åêöñáóìýíï óáí ðïóïóôü ôïõ ïëéêïý áæþôïõ 4, 5 ïé áíôßóôïé åò åêöñüóåéò ãéá ôï Üæùôï äéáëõôü óå öùóöïñïâïëöñáìéêü ïîý (ÑÔÁ) Γενικά, η παραμονή του γάλακτος της τυροκόμησης υπό ψύξη δεν επηρέασε ουσιαστικά τα επίπεδα της πρωτεόλυσης παρά το ότι οι πληθυσμοί των ψυχροτρόφων που μετρήθηκαν στα αντίστοιχα τυροκομούμενα γάλατα ήταν στα μεν Α και Β της τάξεως των 6 log 10 στα δε Γ της τάξης των 8 log 10 (Πίνακας 1). Αν και από 18

19 αυτούς τους πληθυσμούς αναμενόταν συγκέντρωση ικανής ποσότητας θερμοάντοχων πρωτεϊνασών στο γάλα, το αποτέλεσμα της δράσης τους δεν φάνηκε στα τυριά. Σύμφωνα πάντως με τον Fox (1989), τα ένζυμα αυτά απομακρύνονται με το τυρόγαλα και άρα δεν συμμετέχουν στο φρέσκο τυρόπηγμα. Η αύξηση της δραστικότητας της πλασμίνης και της διαλυτοποίησης της β-καζεΐνης, η οποία είναι το προτεινόμενο υπόστρωμα για τη δράση της, τα οποία συμβαίνουν κατά τη διατήρηση υπό ψύξη του αγελαδινού γάλακτος (Lenoir & Schneid, 1986), δεν αναμένεται να επηρεάζουν την πρωτεόλυση της Φέτας. Οι συνθήκες ph του τυριού αυτού (ph 4,6) δεν είναι ευνοϊκές για τη δράση της (Bastian & Brown, 1996). Τα παραπάνω αποτελέσματα σχετικά με την επίδραση της ψύξης στο επίπεδο πρωτεόλυσης είναι γενικά σε συμφωνία με αυτά που έχουν παρουσιαστεί από τους Kalogridou-Vassiliadou et al., (1984) σχετικά με τον Τελεμέ. Οι ερευνητές αυτοί αναφέρουν ότι σημαντικές διαφορές βρέθηκαν μόνο όταν η διάρκεια ψύξης του αγελαδινού τυροκομούμενου γάλακτος ήταν μεγαλύτερη των τριών ημερών Ïñãáíïëçðôéêüò Ýëåã ïò Στον Πίνακα 4 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα του οργανοληπτικού ελέγχου των τυριών στις 60 ημέρες. Τα αποτελέσματα αυτά συμφωνούν με τα παραπάνω, αφού δεν προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των πειραματισμών και όλα τα τυριά συγκέντρωσαν υψηλές βαθμολογίες ως προς όλα τα χαρακτηριστικά τους. Πίνακας 4. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τυριών Φέτα 60 ημερών που παρασκευάστηκαν από πρόβειο γάλα που είχε διατηρηθεί υπό ψύξη 0, 48 και 72 ώρες. Χαρκτηριστικό ιάρκεια ψύξης 0 ώρες (Α) 48 ώρες (Β) 72 ώρες (Γ) Χρώμα (0-15) Τομή (0-30) Γεύση (0-55) Σύνολο (0-100) ÓÕÌÐÅÑÁÓÌÁÔÁ Από τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής αυτής μελέτης, προέκυψε ότι η διατήρηση του πρόβειου γάλακτος της τυροκόμησης υπό ψύξη στους 4 ο C μέχρι και 72 ώρες, επηρέασε στατιστικά σημαντικά (P>0.05) τις ομάδες των ψυχρότροφων και των λιπολυτικών μικροοργανισμών. Στα τυριά που παρασκευάσθηκαν από γάλα που δεν ψύχθηκε παρατηρήθηκε σημαντική μείωση των ψυχρότροφων στο διάστημα των 60 ημερών, σε αντίθεση με τους αντίστοιχους πληθυσμούς των τυριών που παρασκευάσθηκαν από γάλα που ψύχθηκε στους 4 ο C για 48 ή 72 ώρες. Σε ότι αφορά τους λιπολυτικούς μικροοργανισμούς η παρουσία τους στα προϊόντα που παρασκευάσθηκαν από το ψυγμένο γάλα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη συγκριτικά με τους αντίστοι- 19

20 χους πληθυσμούς στα τυριά που παρασκευάθηκαν από γάλα που δεν ψύχθηκε. Ετσι η αλλοιογόνος δράση στα συγκεκριμένα τυριά στη περαιτέρω διάρκεια ωρίμασης προβλέπεται να είναι μεγαλύτερη και είναι αντικείμενο περαιτέρω μελέτης. 5. BÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ Auclair, J., (1979). Influence des m thods de r frig ration et de collecte du lait sur sa qualit bact riologique. Revue Laitiere Francaise, 378, Bastian, E.,D., & Brown, R., J., (1996). Plasmin in milk and Dairy products: An update. International Dairy Journal, 6, Champagne, C.,P., Laing. R..,R., Roy. D., & Mafu, A.,A., (1994). Psychrotrophs in dairy products : their effects and their control. Critical Reviwes in Food Science and nutrition, 34, Chapman, H.,R., Sharpe, M.,E., & Law, B.,A., (1976). Some effects of low temperature storage of milk on cheese production and Cheddar cheese flavour. Dairy Industries International, 41, Cousin, M.,A.,(1982). Presence and activity of psychrotrophic microorganisms in milk and dairy products: a review. Journal of Food Protection, 45, Fox, P.,F., (1989) Proteolysis during cheese manufacture and ripening. Journal of Dairy Science, 72, Frank, J., F., (2001). Milk and dairy products. Food Microbiology Fundamentals and Frontiers, 2 nd edn, pp Doyle M P,Beuchart L R and Montville T J, eds. Washington: ASM Press. Harrigan, W., F., & McCance, M., E., (1976). In: Harrigan, W.F., McCance, M.,E., (Eds.), Laboratory methods in food and dairy microbiology, Statistical methods for the selection and examination of microbial colonies, Academic Press, London, UK, pp IDF (1982) Cheese and processed cheese determination of the solids content (Reference Method). Standard 4A. International Dairy Federation, Brussels. IDF (1985). In: Enumeration of coliforms. Colony count technique and most probable number technique. Standard 73A. International Dairy Federation, Brussels. IDF (1993). Determination of nitrogen content (Kjeldahl method) and calculation of crude protein content. Standard 20A. International Dairy Federation, Brussels. IDF (1996). Preparation of samples and dilution for microbiological examination. Standard 122A. International Dairy Federation, Brussels. IDF, (1991α). Enumeration of microorganisms; colony count technique at 30 0 C, Standard 100B. International Dairy Federation, Brussels. IDF, (1991β). Estimation of numbers of psychrotrophic microorgamisms. Rapid colony technique, 25h at 21 0 C. Standard 132A. International Dairy Federation, Brussels. 20

21 Jarret, W.,D., Aston, J.,W., & Dulley, J.,R., (1982) A simple method for estimating free amino acids in Cheddar cheese. Australian Journal of Dairy Technology, 37, Kalogridou- Vassiliadou, D., & Alichanidis, E., (1984). Effect of refrigerated storage of milk on the manufacture and quality of Teleme cheese. Journal of Dairy Research, 51, Law, B., A., (1979α). Effect of proteolytic raw milk psychrotrophs on Cheddar cheesemaking with stored milk. Journal of Dairy Research, 46, Law, B., A., (1979β). Reviews of the progress of dairy science: enzymes of psychrotrophic bacteria and their effects on milk and milk products. Journal of Dairy Research, 46, Lenoir, J., & Schneid, N., (1986) Treatment of refrigerated and stored milk. In: Cheesemaking, Science and Technology. A. Eck (edr). Lavoisier Publishing Inc. (eds), pp McKellar, R.,C., (1981). Development of Off-flavors in Ultra-High Temperatures and pasteurized milk as a Function of proteolysis. Journal of Dairy Science, 64, Manolopoulou, E., Sarantinopoulos, P., Zoidou, E., Aktypis, A., Moschopoulou, E., Kandarakis, I., & Anifantakis, E. (2003). Evolution of microbial populations during traditional Feta cheese manufacture and ripening. International Journal of Food Microbiology, 82, Marshal, M., V., (1992). Inoculated ecosystems in a milk environment. Journal of Applied Bacteriology (Symposium Supplement), 73, Muir, D., D., Kelly, M., E., & Phillips, J., D., (1978). The effect of storage temperature on bacterial growth and lipolysis in raw milk. Journal of the Society of Dairy Technology, 31, Νυχάς, Γ.,Γ.,Ε., και Σαμαράς, Φ., (1987). Επίδραση των ψυχροτρόφων βακτηρίων στο υπό ψύξη διατηρούμενο παστεριωμένο γάλα. ελτίο Εθνικής Επιτροπής Γάλακτος, 13, Sanjuan, S., Javier, R., & Garcia-Armesto, M., R., (2003). Microbial flora of technological interesting raw ovine milk during 6 0 C storage. International Journal of Dairy Technology, 56, Shah, N., P., (1994). Psychrotrophs in milk: a review. Milchwissenschaft, 49, Thomas, S., B., (1969). Methods of assessing the psychrotrophic bacterial content of milk. Journal of Applied Bacteriology, 32, Yvon, M., Chabanet, C., & Pelissier, J.,-P., (1989). Solubility of peptides in trichloroacetic acid (TCA) solutions. International Journal of Peptide and Protein Research, 29, Καλογρίδου-Βασιλειάδου, (1982). Μελέτη των ψυχρότροφων Gram αρνητικών βακτηρίων του νωπού ψυγμένου γάλακτος και η επίδρασή του στη ποιότητα του τυριού τύπου τελεμέ. ιδακτορική διατριβή. Θεσσαλονίκη. Οδηγία 94/71/ΕE του συμβουλίου της 13 ης εκεμβρίου Για την τροποποίηση της οδηγίας 92/46/ΕΟΚ.Αριθ. L. 368/ , σ

22 ÌáãéÜ ðáñáäïóéáêïý ãéáïõñôéïý: Ôõðïðïßçóç êáé âéïðïéêéëüôçôá ÂáñäÞò Íôßëçò 1, Åõèõìßá Âáóéëïðïýëïõ 1, Íéêüëáïò ÔæáíåôÜêçò 2 êáé Áíôùíßá Ôñé ïðïýëïõ 1* 1. Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών 2. Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Υγιεινής Τροφίμων, Τμήμα Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης * Επικοινωνία: Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μικράς Ασίας 75, , Αθήνα Τηλ.: FAX: antonia@nut.uoa.gr ÐÅÑÉËÇØÇ Ως γιαούρτι σήμερα με βάση τον Κώδικα Τροφίμων (Codex Alimentarius) του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), θεωρείται το προϊόν που προκύπτει από τη ζύμωση του γάλακτος με τα οξυγαλακτικά βακτήρια S. thermophilus και Lb. delbruecki subsp. bulgaricus υπό ορισμένες συνθήκες., Σ αυτή την αυστηρά ελεγχόμενη διαδικασία η ανάπτυξη της μικροχλωρίδας του γιαουρτιού είναι προκαθορισμένη και περιορισμένη από πλευράς βακτηριακών στελεχών όσο και διαφοροποιημένη από πλευράς αναλογιών αυτών, συγκριτικά με την ποικιλία των μικροοργανισμών που αναπτύσσονταν στη μη ελεγχόμενη, από μικροβιολογικής απόψεως, παραδοσιακή οικιακή παρασκευή γιαουρτιού. H μη ελεγχόμενη ανάπτυξη της μικροχλωρίδας προέκυπτε από την "αυθόρμητη" ή αλλιώς "φυσική" οξίνιση του γάλακτος και μερικοί από τους μικροοργανισμούς που περιείχε το τελικό προϊόν πιθανόν να συνέβαλλαν στα οργανοληπτικά, τεχνολογικά ή διατροφικά χαρακτηριστικά του, τα οποία το διαφοροποιούν από το σημερινό γιαούρτι. Στη μελέτη αυτή εξετάστηκε η σύνθεση της μαγιάς δώδεκα «κατά δήλωση» παραδοσιακών γιαουρτιών, τα οποία παρασκευάστηκαν σε οικιακή, βιοτεχνική ή βιομηχανική κλίμακα. Η εργασία αυτή στόχευε στην καταγραφή της μικροβιακής τους χλωρίδας ώστε η προσέγγιση αυτή να συμβάλλει στον προσδιορισμό της μαγιάς «παραδοσιακού» γιαουρ- 22

23 τιού. Παράλληλα διερευνήθηκε η δυνατότητα παρασκευής γιαουρτιού με "αυθόρμητη" οξίνιση και προσδιορίστηκε η μικροβιακή σύνθεση των ζυμωμένων παρασκευασμάτων. Η εξέταση των δώδεκα γιαουρτιών έδειξε ότι έχουν περιορισμένη δευτερογενή μικροχλωρίδα. Επιπλέον, οι πληθυσμοί των γαλακτικών βακτηρίων στα δείγματα οικιακής παρασκευής ήταν μικρότεροι από τις σχετικές υποδείξεις διεθνών οργανισμών. Τα στελέχη S. thermophilus και Lb. delbruecki subsp. bulgaricus που απομονώθηκαν, θα χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της έρευνας ως ιδιαίτερες καλλιέργειες για την προκαταρκτική παραγωγή γιαουρτιού. Στα ζυμωμένα γάλατα που παρασκευάστηκαν δεν ανιχνεύτηκαν οι S. thermophilus και Lb. delbruecki subsp. bulgaricus ενώ η επικρατούσα γαλακτική μικροχλωρίδα περιείχε τους P. pentosaceous και L. lactis. Η μελέτη της "αυθόρμητης" οξίνισης του γάλακτος χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Λέξεις ευρετηρίου: "αυθόρμητη" ζύμωση, μαγιά γιαουρτιού, μικροβιακή σύνθεση. Traditional yoghurt culture: Standardization and biodiversity Vardis Dilis 1, Effie Vasilopoulou 1, Nikolaos Tzanetakis 2 and Antonia Trichopoulou 1* * Contact person: Antonia Trichopoulou Dairy Laboratory Department of Hygiene and Epidemology National and Kapodistrian University of Athens Mikras Asias 75, , Athens Τel.: FAX: antonia@nut.uoa.gr SUMMARY Introduction. Milk fermentation has been used by humans for more than 10 thousand years as a means to preserve milk. It is a process that has led to the development of many products with specific organoleptic character. Yoghurt is a widely consumed fermented milk. Based on its traditional preparation procedure, the nutritional value of yoghurt depends on the quality of raw milk and bacteria used for fermentation, 23

24 as well as on the parameters of the preparation procedure. The first microbiological analyses of yoghurt showed that it contained primarily streptococci and lactobacilli, followed by other lactic acid bacteria, yeasts, molds and coliforms. According to Codex Alimentarius of the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and the World Health Organization (WHO), yoghurt is considered today as the product of milk fermented with symbiotic cultures of S. thermophilus and Lb. delbruecki subsp. bulgaricus under certain conditions. In the context of the strictly controlled yoghurt production procedure, the bacterial growth is predetermined and often differentiated in its profile as compared to the variety of microorganisms grown in the minimally controlled traditional preparation procedure. The diversity of microorganisms grown in traditional yoghurt is a result of the "spontaneous" or "natural" fermentation of milk. Some of the microorganisms grown through "spontaneous" fermentation may contribute to the organoleptic, technological or nutritional properties of the product distinguishing it from its contemporary analogue. Methods. In the present study, we investigated the microbial content of twelve yoghurts claimed to be "traditional", which were manufactured at a household, semi-industrial or industrial level. The study aimed to contribute towards the determination of the microflora of traditional yoghurt. In addition, we investigated the potentiality of yoghurt production through "spontaneous" fermentation, and the prevailing microflora of the fermented milks produced was determined. The production method of the fermented milks included the treatment of raw milk in various time/temperature conditions. Upon delivery of the fermented samples to the laboratory (twelve yoghurts and three fermented milks), ph and acidity were measured, followed by microscopical examination. S. thermophilus and Lb. delbrueckii subsp bulgaricus were counted on M17 agar and MRS agar respectively. Ten microbial colonies were isolated from each sample (five from each substrate, namely M17 agar and MRS agar). Following a series of tests, phenotypic classification was performed. Results-Discussion. In total, 137 bacterial strains were isolated from the twelve yoghurts examined. S. thermophilus and Lb. delbrueckii subsp bulgaricus were isolated from all yoghurt samples while the remaining lactic acid microflora detected in these samples was limited. In yoghurts produced at the household level, Lb. fermentum, S.bovis, and Micrococcus and Bacillus species were also isolated. Micrococcus species were found in all yoghurts produced semi-industrially while Lb. helveticus was present in one of these samples. No other microorganisms, besides 24

25 S. thermophilus and Lb. delbruecki subsp. bulgaricus, were isolated from the industrial yoghurts. Moreover, the populations of the lactic acid bacteria of the yoghurts prepared at the household scale were below the recommendations of international organizations (FAO/WHO). The S. thermophilus and Lb. delbruecki subsp. bulgaricus strains isolated will be further used as special cultures in pilot yoghurt production. S. thermophilus and Lb. delbruecki subsp. bulgaricus were not detected in the fermented milks produced through "spontaneous" fermentation, while P. pentosaceous and L. lactis predominated among the isolated lactic acid bacteria. This could be attributed to the temperatures at which milk was initially (spontaneously) fermented, which favoured the growth of mesophilic bacteria. S.bovis, and Micrococcus and Bacillus species were also isolated from the three fermented milks. Further studying is needed towards the production of yoghurt via the "spontaneous" fermentation of milk. Keywords: "spontaneous" fermentation, yoghurt culture, microbial content. 1. EÉÓÁÃÙÃÇ Η χρήση των μικροοργανισμών για την παραγωγή ζυμωμένων προϊόντων αποτελεί μια από τις αρχαιότερες μεθόδους επεξεργασίας των τροφίμων. Οι πρώτες ζυμώσεις είχαν αυθόρμητο χαρακτήρα, εξελίχθηκαν όμως εμπειρικά και διαδόθηκαν από γενιά σε γενιά μέσω κλειστών κοινωνιών. Η οξίνιση του γάλακτος χρονολογείται ότι χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο από την εποχή της εξημέρωσης των γαλακτοπαραγωγικών ζώων, δηλαδή για περισσότερο από 10 χιλιάδες χρόνια (Tamime, 2002). Αυτή η μεταποιητική διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα αφενός μεν την παράταση του χρόνου διατήρησης του γάλακτος μια που αυτό είναι ένα πολύ ευπαθές προϊόν, και αφετέρου τη δημιουργία ιδιαίτερου οργανοληπτικού χαρακτήρα. Τον 19 ο αιώνα, με την ανάπτυξη της επιστήμης της μικροβιολογίας και τη συγκέντρωση πληθυσμών σε αστικές κοινωνίες, πραγματοποιήθηκε αρχικά μια αποσαφήνιση της βιολογικής δράσης των μικροοργανισμών και στη συνέχεια ο έλεγχος της ζύμωσης για την παραγωγή προϊόντων που να διατίθενται προς κατανάλωση σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες (Caplice and Fitzgerald, 1999) ÐáñáóêåõÞ ãéáïõñôéïý Αναφέρεται ότι η ανάπτυξη των ζυμωμένων γαλάτων έγινε αρχικά από νομάδες κτηνοτρόφους στη Μέση Ανατολή και Κεντρική Ασία (Ζερφυρίδης, 1996). Το γιαούρτι είναι ζυμωμένο προϊόν γάλακτος το οποίο διατηρείται σε μακρότερο χρονικό διάστημα από το γάλα. Η ιδιότητα αυτή οφείλεται στο γαλακτικό 25

26 οξύ που παράγεται από τα βακτήρια της γαλακτικής ζύμωσης, η ανάπτυξη των οποίων ευνοείται από θερμές περιβαλλοντικές συνθήκες. Στη χώρα μας, από παλιά συνηθιζόταν να χρησιμοποιείται πρόβειο γάλα για την παρασκευή γιαουρτιού γιατί έδινε πιο πλούσιο και εύγευστο προϊόν με παχιά πέτσα, δεδομένου ότι το πρόβειο γάλα έχει μεγαλύτερη λιποπεριεκτικότητα. Για το λόγο αυτό ως παραδοσιακό γιαούρτι έχει επικρατήσει να θεωρείται το γιαούρτι από πρόβειο γάλα με πέτσα. Η παραδοσιακή διαδικασία παρασκευής του γιαουρτιού, δηλαδή η πατροπαράδοτη μέθοδος που προϋπήρχε της ανάπτυξης της βιομηχανικής του παρασκευής, όπως έχει καταγραφεί από την ερευνητική μας ομάδα (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, 2000), περιλαμβάνει συνοπτικά: Παραλαβή και διήθηση του γάλακτος Βρασμός και μερική συμπύκνωση του γάλακτος Φυσική ψύξη στη θερμοκρασία εμβολιασμού (θερμοκρασία ανεκτή από το δάκτυλο) χωρίς ανάδευση του γάλακτος για τον σχηματισμό της πέτσας. Προσθήκη μαγιάς, (γιαούρτι προγενέστερης παρασκευής) χωρίς να χαλάσει η πέτσα ιατήρηση της θερμοκρασίας επωάσεως με πανιά ή κλινοσκεπάσματα μέχρι να πήξει το γάλα (περίπου 3 ώρες) Για την παρασκευή του παραδοσιακού γιαουρτιού επομένως χρησιμοποιούνται 2 πρώτες ύλες: το γάλα και η μαγιά. Κατά συνέπεια η διατροφική του αξία εξαρτάται από την ποιότητα των 2 συστατικών αυτών καθώς και από τις επικρατούσες συνθήκες (π.χ. θερμοκρασία) κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παραγωγής. Η σύσταση και ποιότητα του χρησιμοποιούμενου γάλακτος διαμορφώνεται από ποικίλους παράγοντες μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι περιβαλλοντικές συνθήκες, το είδος, η ηλικία, η διατροφή και η υγεία του γαλακτοπαραγωγικού ζώου. Ο τρόπος διαχείρισης του γάλακτος μετά από την άμελξη (αποθήκευση, καθαρισμό, ψύξη και θερμική επεξεργασία) έχει ουσιαστικό ρόλο τόσο στη μικροβιακή του σύνθεση, όσο και στη πορεία της ζύμωσης κατά την παρασκευή γιαουρτιού με άμεσες συνέπειες στην ποιότητα του παραγόμενου γιαουρτιού. Η μαγιά περιέχει τους απαραίτητους μικροοργανισμούς που με τη βιολογική τους δράση θα ζυμώσουν τη λακτόζη, προκαλώντας την πήξη του γάλακτος και το σχηματισμό γιαουρτιού. Η έντονη μικροβιακή ανάπτυξη κατά τη ζύμωση συνεπάγεται πολυάριθμες φυσικοχημικές και βιοχημικές μεταβολές με σημαντική επίδραση στη διατροφική αξία, τον οργανοληπτικό χαρακτήρα και τις τεχνολογικές ιδιότητες του τελικού προϊόντος. Παραδοσιακά η ανάπτυξη των μικροοργανισμών ήταν μη ελεγχόμενη και προέκυπτε από την "αυθόρμητη" ή αλλιώς "φυσική" οξίνιση του γάλακτος, ενώ σήμερα είναι κατευθυνόμενη με σκοπό να παράγονται προϊόντα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία ωστόσο διαφοροποιούνται από το «παραδοσιακό» γιαούρτι. 26

27 1.2. ÌéêñïâéáêÞ ëùñßäá ãéáïõñôéïý Οι πρώτες μικροβιολογικές αναλύσεις στο γιαούρτι έγιναν στις αρχές του 20ου αιώνα και έδειξαν ότι η μικροχλωρίδα του περιείχε πρωτίστως στρεπτόκοκκους και λακτοβάκιλλους, και δευτερευόντως άλλα γαλακτικά βακτήρια, ζύμες, μύκητες και κολοβακτηριοειδή (Ζερφυρίδης, 1996). Επισημαίνεται ότι οι ζύμες, οι μύκητες και τα κολοβακτηριοειδή προκαλούν διάφορες αλλοιώσεις στα χαρακτηριστικά του γιαουρτιού και επομένως χαρακτηρίζονται ως επιμολύνσεις. Επίσης, από τα πολυάριθμα είδη των στρεπτόκοκκων και λακτοβάκιλλων, θεωρήθηκε ότι ο Streptococcus thermophilus και ο Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus είναι εκείνα που συμβάλλουν στην επιθυμητή οξύτητα και σωστή πήξη του παραγόμενου γιαουρτιού (Ζερφυρίδης, 1996). Μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο, και περισσότερο μετά το 1960 που η παραγωγή γιαουρτιού εντάχθηκε σε βιομηχανική κλίμακα, εξαπλώθηκε η χρήση καθαρών οξυγαλακτικών καλλιεργειών των 2 παραπάνω μικροοργανισμών (Καλαντζόπουλος, 2004). Την ίδια περίπου εποχή ξεκίνησε και η χρήση συμπληρωματικής μικροχλωρίδας με προβιοτικές (π.χ. L. acidophilus, L. bifidus) και άλλες ιδιότητες διατροφικής σημασίας. Η πήξη του γάλακτος για τον σχηματισμό γιαουρτιού θεωρείται ότι ξεκίνησε αρχικά από "αυθόρμητη" ζύμωση του γάλακτος (Leroy and Vuyst, 2004). Σε αυτήν τη ζύμωση το γάλα λειτουργεί ως υπόστρωμα ανάπτυξης των μικροοργανισμών που υπάρχουν στη φύση, με την συνακόλουθη φυσική επιλογή μικροοργανισμών, ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος που επικρατούν. Για το λόγο αυτό η αρχική μικροχλωρίδα του γιαουρτιού δεν μπορεί να είχε συγκεκριμένη και ακριβή σύνθεση (Καλαντζόπουλος, 2004). Στην πορεία, η διαδικασία της "αυθόρμητης" ζύμωσης αντικαταστάθηκε με τον εμβολιασμό του γάλακτος με γιαούρτι που παράχθηκε με "αυθόρμητη" ζύμωση. Η τεχνική του εμβολιασμού του υποστρώματος με ποσότητα από προγενέστερη παρασκευή του προϊόντος χρησιμοποιείται ευρέως ακόμα και σήμερα στην παραδοσιακή παρασκευή του γιαουρτιού και άλλων ζυμωμένων τροφίμων. Με αυτό τον τρόπο η γαλακτική ζύμωση και κατά συνέπεια η όλη παρασκευαστική διαδικασία επιταχύνεται, ενώ ο κίνδυνος μιας αποτυχημένης ζύμωσης μειώνεται. Παράλληλα όμως, μειώνεται και η βιοποικιλότητα της μικροχλωρίδας του γιαουρτιού λόγω των συνεχών ανακαλλιεργειών (Leroy and Vuyst, 2004). Στη βιομηχανική παραγωγή του γιαουρτιού χρησιμοποιούνται πλέον έτοιμες καλλιέργειες (starters), με αποτέλεσμα η γαλακτική ζύμωση να είναι ελεγχόμενη. Συνεπώς, η μελέτη της "αυθόρμητης" ή "φυσικής" οξίνισης του γάλακτος για την παραγωγή γιαουρτιού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την καταγραφή της μικροβιακής χλωρίδας της μαγιάς του παραδοσιακού γιαουρτιού. Έχει αναφερθεί ότι η μαγιά γιαουρτιού που προκύπτει από τη φυσική οξίνιση του γάλακτος μπορεί να παρασκευαστεί με τον έλεγχο της θερμοκρασίας και του χρόνου έκθεσης του γάλακτος σε αυτή (Ζυγούρης, 1952). Επίσης, είναι δυνατόν να επιταχυνθεί η οξίνιση του γάλακτος με χυμό λεμονιού (Αθανασίου, 1932; 27

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΑΠΟ ΣΥΓΚΟΠΤΟ ΚΡΕΑΣ Παπαπαναγιώτου Ζώη Λεμεσός 2016

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 4: Θερμική Επεξεργασία Γάλακτος (1/2), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 4: Θερμική Επεξεργασία Γάλακτος (1/2), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 4: Θερμική Επεξεργασία Γάλακτος (1/2), 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚH ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΝΩΠΟΥ ΑΓΕΛΑΔΙΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΒΟΥΣΤΑΣΙΟ Κυριακή

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 5: Ψύξη, 2ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου. Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής

Γαλακτοκομία. Ενότητα 5: Ψύξη, 2ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου. Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Γαλακτοκομία Ενότητα 5: Ψύξη, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί Στόχοι Να γνωρίζουν οι φοιτητές

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Μικροοργανισμοί του Νωπού Γάλακτος (1/3), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Μικροοργανισμοί του Νωπού Γάλακτος (1/3), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 6: Μικροοργανισμοί του Νωπού Γάλακτος (1/3), 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Χρυσόστοµος Παπασπύρου Λεµεσός, 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 3 Ένζυμα που Χρησιμοποιούνται στην Τυροκομία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 3 Ένζυμα που Χρησιμοποιούνται στην Τυροκομία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή Ιστορία της Τυροκομίας...17 Παγκόσμια, Ευρωπαϊκή και Ελληνική Γαλακτοκομία...29 Ταξινόμηση των Τυριών...51 Νομοθεσία για τα Τυριά...57 Βιβλιογραφία...70 Κεφάλαιο 2 Το Γάλα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή ΠΙΘΑΝΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΛΑΤΟΝΙΝΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΓΙΑΟΥΡΤΙΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΠΡΟΒΕΙΟ ΓΑΛΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΠΛΑΚΟΥΝΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ ΔΑΜΑΣΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΠΛΑΚΟΥΝΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ ΔΑΜΑΣΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Σχολή Γεωπονικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΠΛΑΚΟΥΝΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ ΔΑΜΑΣΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΥΠΕΡΗΧΩΝ ΣΤΗΝ LISTERIA GRAYI ΣΤΟ ΓΑΛΑ: ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ. Άρτεμις

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογική ποιότητα έτοιμων προς κατανάλωση σαλατών

Μικροβιολογική ποιότητα έτοιμων προς κατανάλωση σαλατών ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία Μικροβιολογική ποιότητα έτοιμων προς κατανάλωση σαλατών Σοφία Στεργίου Λεμεσός, Μάιος 2017 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων

Μικροβιολογία Τροφίμων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Μικροβιολογία Τροφίμων Παπαδοπούλου Όλγα olga_papadopoulou@aua.gr In

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 2: Μικροβιακές Καλλιέργειες(3/5), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Μαρία Σ. Τσεβδού, Πέτρος Σ. Ταούκης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ «...γιαούρτι (πλήρες ή, κατά περίπτωση, ημιαποβουτυρωμένο)...(όνομα ζώου) χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΥΔΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΣΤΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΙΓΟΠΡΟΒΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Άννα Πολυχρονιάδου Οµότιµη Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

Άννα Πολυχρονιάδου Οµότιµη Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Άννα Πολυχρονιάδου Οµότιµη Καθηγήτρια Α.Π.Θ. 3ο Φεστιβάλ Γάλακτος, 2011 2 Το γιαούρτι είναι προϊόν που προκύπτει απότηζύµωσητηςλακτόζηςτουγάλακτοςπροςγαλακτικόοξύ, το οποίο προκαλεί πήξη των πρωτεϊνών

Διαβάστε περισσότερα

Nguyen Hien Trang* **

Nguyen Hien Trang* ** 152 Nippon Shokuhin Kagaku Kogaku Kaishi Vol.., No.., +,+3 (,**1) 10 Nguyen Hien Trang* ** * Department of Food Science and Technology, Hue University of Agriculture and Forestry ** Properties of "Shishibishio

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 4: Θερμική Επεξεργασία Γάλακτος (1/2), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 4: Θερμική Επεξεργασία Γάλακτος (1/2), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 4: Θερμική Επεξεργασία Γάλακτος (1/2), 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Η μικροβιακή αύξηση μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους ενδογενείς (εσωτερικούς) και εξωγενείς (εξωτερικούς) παράγοντες. Η αξιολόγηση αυτών των παραγόντων είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ ΝΩΠΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Λούκας Νεοφύτου Λεμεσός

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Παράγοντες που Επιδρούν στην Ποσότητα και τη Σύσταση του Παραγόμενου Γάλακτος, 1ΔΩ

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Παράγοντες που Επιδρούν στην Ποσότητα και τη Σύσταση του Παραγόμενου Γάλακτος, 1ΔΩ Γαλακτοκομία Ενότητα 6: Παράγοντες που Επιδρούν στην Ποσότητα και τη Σύσταση του Παραγόμενου Γάλακτος, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (2/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (2/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 7: Ιδιότητες του Γάλακτος (2/2), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ. Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων

ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ. Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων ΕΝΖΥΜΑ ΖΥΜΩΣΗ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗ ΖΥΜΩΣΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΝΖΥΜΑ Το κλειδί της φύσης για τη ζωή - κινούν τα πάντα,

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 5: Ψύξη, 2ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου. Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής

Γαλακτοκομία. Ενότητα 5: Ψύξη, 2ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου. Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Γαλακτοκομία Ενότητα 5: Ψύξη, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί Στόχοι Να γνωρίζουν οι φοιτητές

Διαβάστε περισσότερα

ΦΕΤΑ: ΕΝΑΣ ΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΜΥΡΗΚΑΣΤΙΚΩΝ. Γκόλφω Μοάτσου

ΦΕΤΑ: ΕΝΑΣ ΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΜΥΡΗΚΑΣΤΙΚΩΝ. Γκόλφω Μοάτσου ΦΕΤΑ: ΕΝΑΣ ΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΜΥΡΗΚΑΣΤΙΚΩΝ Γκόλφω Μοάτσου Επίκουρος Kαθηγήτρια Εργαστήριο Γαλακτοκοµίας Τµήµα Επιστήµης & Τεχνολογίας Τροφίµων Γεωπονικό Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 3: Βακτήρια που Παρουσιάζουν Ενδιαφέρον στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΖΥΜΟΥΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΖΥΜΟΥΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Μεταπτυχιακή διατριβή ΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΖΥΜΟΥΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Αγαθοκλέα

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 11: Εξωγενείς Παράγοντες Θερμοκρασία, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΑΛΑ (ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ) ΖΥΜΩΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙ ΑΣ ΝΩΠΟΥ ΠΡΟΒΕΙΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙ ΑΣ ΝΩΠΟΥ ΠΡΟΒΕΙΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙ ΑΣ ΝΩΠΟΥ ΠΡΟΒΕΙΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ Φώτου Κ. (1), Τζώρα Α. (1), Βόιδαρου Χρ. (1), Αναστασίου Ι. (1), Μαυροφίδης Α. (1), Αυγέρης Ι. (1),

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 14: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Βακτηριοσίνες, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (4/4), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (4/4), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (4/4), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα (3/3), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα (3/3), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα (3/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 5: Κρέμα Βούτυρο Παγωτό (1/3), 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 2: Μικροβιακές Καλλιέργειες(1/5), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Μικροοργανισμοί του Νωπού Γάλακτος (1/3), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Μικροοργανισμοί του Νωπού Γάλακτος (1/3), 1.5ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 6: Μικροοργανισμοί του Νωπού Γάλακτος (1/3), 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΔΥΟΣΜΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΡΑΤΩ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ Λεμεσός 2014

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Παράγοντες που Επιδρούν στην Ποσότητα και τη Σύσταση του Παραγόμενου Γάλακτος, 1ΔΩ

Γαλακτοκομία. Ενότητα 6: Παράγοντες που Επιδρούν στην Ποσότητα και τη Σύσταση του Παραγόμενου Γάλακτος, 1ΔΩ Γαλακτοκομία Ενότητα 6: Παράγοντες που Επιδρούν στην Ποσότητα και τη Σύσταση του Παραγόμενου Γάλακτος, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Η συλλογή της πρωτής ύλης, του γίδινου γάλακτος, στον θάλαμο άμελξης. Σταθερό γραμμικό αμελτήριο, άμελξη με αμελκτική μηχανή

Η συλλογή της πρωτής ύλης, του γίδινου γάλακτος, στον θάλαμο άμελξης. Σταθερό γραμμικό αμελτήριο, άμελξη με αμελκτική μηχανή Η πρακτική μου στο Εργαστήριο γαλακτοκομίας αφορούσε 2 τομείς: την Τυροκόμηση Τυριών απο γίδινο και αγελαδινό γάλα και την διεξαγωγή μικροβιολογικών πειραμάτων Η συλλογή της πρωτής ύλης, του γίδινου γάλακτος,

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 1: Παστεριωμένο Γάλα, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 3: Η Απαρίθμηση του Μικροβιακού Πληθυσμού στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος Ζ. Πανάγου Πασχαλίτσα

Διαβάστε περισσότερα

«Συντήρηση αχλαδιών σε νερό. υπό την παρουσία σπόρων σιναπιού (Sinapis arvensis).»

«Συντήρηση αχλαδιών σε νερό. υπό την παρουσία σπόρων σιναπιού (Sinapis arvensis).» ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΛΕΝΗ Π. ΠΑΠΑΤΣΑΡΟΥΧΑ Πτυχιούχος Τεχνολόγος Τροφίμων της Γεωπονικής Σχολής (Α.Π.Θ.) «Συντήρηση αχλαδιών σε

Διαβάστε περισσότερα

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων Ενότητα 10 η - ΜΕΡΟΣ Γ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ HACCP Όνομα καθηγητή: ΠΑΝ. Ν. ΣΚΑΝΔΑΜΗΣ Τμήμα: Επιστήμης τροφίμων και διατροφής του ανθρώπου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα (3/3), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα (3/3), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα (3/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΗΘΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ Χατζηκαμάρη Μαγδαληνή, MSc, PhD, Ε.ΔΙ.Π Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΠΥΤΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΥΡΙΩΝ ΙΔΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Ελένη Βεσιάρη Λεμεσός 2016

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα6: Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ανάπτυξη των Μικροβίων μέσα στο Γάλα (3/3), 1ΔΩ

Γαλακτοκομία. Ενότητα6: Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ανάπτυξη των Μικροβίων μέσα στο Γάλα (3/3), 1ΔΩ Γαλακτοκομία Ενότητα6: Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ανάπτυξη των Μικροβίων μέσα στο Γάλα (3/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου

Διαβάστε περισσότερα

2 η Μελέτη περίπτωσης - HACCP σε Μικρές Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις

2 η Μελέτη περίπτωσης - HACCP σε Μικρές Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις 2 η Μελέτη περίπτωσης - HACCP σε Μικρές Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις Κίνδυνοι στα γαλακτοκομικά προϊόντα Βιολογικοί Κίνδυνοι Παθογόνα Μικρόβια, Salmonella spp. Listeria monocytogenes, Campylobacter jejuni

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 6: Μικροβιολογία Τυριού (1/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Εξελίξεις στα ζυµωµένα γάλατα και ανάγκη για εκσυγχρονισµό του νοµοθετικού πλαισίου

Εξελίξεις στα ζυµωµένα γάλατα και ανάγκη για εκσυγχρονισµό του νοµοθετικού πλαισίου Εξελίξεις στα ζυµωµένα γάλατα και ανάγκη για εκσυγχρονισµό του νοµοθετικού πλαισίου Χρήστος Κεχαγιάς Καθηγητής του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων του ΤΕΙ Αθήνας Μέλος του Σ της Εθνικής Επιτροπής Γάλακτος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΑΛΑ (ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ) ΖΥΜΩΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (3/4), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (3/4), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (3/4), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος. Πτυχιακή εργασία ΑΡΩΜΑΤΙΚA ΕΛΑΙΟΛΑΔA. Θάλεια Πισσίδου

Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος. Πτυχιακή εργασία ΑΡΩΜΑΤΙΚA ΕΛΑΙΟΛΑΔA. Θάλεια Πισσίδου Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία ΑΡΩΜΑΤΙΚA ΕΛΑΙΟΛΑΔA Θάλεια Πισσίδου Λεμεσός, Μάιος 2017 2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή εργασία. Μελέτη της επίδρασης των προκατεργασιών και των συνθηκών ξήρανσης στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του δυόσμου (Mentha viridis)

Πτυχιακή εργασία. Μελέτη της επίδρασης των προκατεργασιών και των συνθηκών ξήρανσης στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του δυόσμου (Mentha viridis) Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία Μελέτη της επίδρασης των προκατεργασιών και των συνθηκών ξήρανσης στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του δυόσμου (Mentha viridis) Αναστασία

Διαβάστε περισσότερα

Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων

Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων Μικροοργανισμοί δείκτες (ΜΔ) είναι ομάδες ή είδη m/o που μπορούν εύκολα να προσδιοριστούν και των οποίων η παρουσία όταν ξεπερνά ορισμένα προκαθορισμένα

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 3: Βακτήρια που Παρουσιάζουν Ενδιαφέρον στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Ιωάννης Σαμέλης, Αναπληρωτής Ερευνητής. Κοινοτική Νομοθεσία Κριτήρια για τη Listeria monocytogenes στα τρόφιμα. Ινστιτούτο Γάλακτος Ιωαννίνων

Δρ Ιωάννης Σαμέλης, Αναπληρωτής Ερευνητής. Κοινοτική Νομοθεσία Κριτήρια για τη Listeria monocytogenes στα τρόφιμα. Ινστιτούτο Γάλακτος Ιωαννίνων Λιστερίωση και ελληνικά παραδοσιακά τυριά: Εκτίμηση του κινδύνου και μέτρα ελέγχου του παθογόνου σε σχέση με τον Κανονισμό (ΕΚ) 1441/2007 (τροπ. του ΕΚ 2073/2005) της Επιτροπής περί μικροβιολογικών κριτηρίων

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 10: Ενδογενείς Παράγοντες Δυναμικό Οξειδοαναγωγής Θρεπτικά Συστατικά, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Αντωνίου Μάντη Οµότιµου καθηγητή

ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Αντωνίου Μάντη Οµότιµου καθηγητή ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Αντωνίου Μάντη Οµότιµου καθηγητή ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ (ΤΟΝΝΟΙ) Είδος γάλακτος Παραγωγή Αξιοποιείται από Βιοµηχανία-Βιοτεχνία

Διαβάστε περισσότερα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα Όλγα Παπαδοπούλου Πασχαλίτσα Τρυφινοπούλου - Αναστάσιος Σταματίου Τρόποι

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 3: Μικροβιολογία Γάλακτος UHT Συμπυκνωμένου - Σακχαρούχου - Σκόνης Γάλακτος(4/4), 1 ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΧΑΛΚΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕ ΒΙΟ- ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 14: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Βακτηριοσίνες, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα6: Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ανάπτυξη των Μικροβίων μέσα στο Γάλα (3/3), 1ΔΩ

Γαλακτοκομία. Ενότητα6: Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ανάπτυξη των Μικροβίων μέσα στο Γάλα (3/3), 1ΔΩ Γαλακτοκομία Ενότητα6: Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ανάπτυξη των Μικροβίων μέσα στο Γάλα (3/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 5: Κρέμα Βούτυρο Παγωτό (2/3), 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τυρί

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τυρί ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Τυρί Γενικά Πήξη του γάλακτος με τη χρήση πρωτεολυτικών ενζύμων. Σκοπός μας είναι η αποσταθεροποίηση της κ-καζεΐνης με σκοπό την πήξη του αποσταθεροποιημένου μίγματος

Διαβάστε περισσότερα

Γάλα ιατηρήστε το στο ψυγείο

Γάλα ιατηρήστε το στο ψυγείο Σηµειώσεις για τον καθηγητή Γάλα ιατηρήστε το στο ψυγείο Βασικές γνώσεις Ο όρος γάλα, ως βασικό τρόφιµο, χωρίς κανένα προστεθειµένο επίθετο, ισχύει συνήθως για το αγελαδινό γάλα που είναι φρέσκο, πλήρες,

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 8: Επιτάχυνση της Ωρίμανσης των Τυριών, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 5: Κρέμα Βούτυρο Παγωτό (3/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Χατζηγεωργίου Άρτεμις Διεύθυνση Έρευνας και Ανάπτυξης, ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε.

Χατζηγεωργίου Άρτεμις Διεύθυνση Έρευνας και Ανάπτυξης, ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. 1 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΧΗΜΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ, ΠΑΤΡΑ, 4-6 ΙΟΥΝΙΟΥ, 215. ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΙΣ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 13: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Ανταγωνιστική Μικροχλωρίδα, 1 ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 2: Μικροβιακές Καλλιέργειες(4/5), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 11: Εξωγενείς Παράγοντες Θερμοκρασία, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Faculty of Geotechnical Sciences and Environmental Management Department of Environmental Science and Technology

CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Faculty of Geotechnical Sciences and Environmental Management Department of Environmental Science and Technology CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Faculty of Geotechnical Sciences and Environmental Management Department of Environmental Science and Technology Msc Thesis METAL BIOLEACHING FROM SLUDGE: CURRENT STATUS

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 4: Γιαούρτι- Οξυγάλατα(1/2), 3ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΑIΔΟΥΡΙΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΜΙΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΑIΔΟΥΡΙΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία ΜΙΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΑIΔΟΥΡΙΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Χριστίνα Ιωάννου Λεμεσός, Απρίλιος 2017 2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Πνευματικά Δικαιώματα

Πνευματικά Δικαιώματα Πνευματικά Δικαιώματα Το παρόν είναι πνευματική ιδιοκτησία της ACTA Α.Ε. και προστατεύεται από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία που αφορά τα πνευματικά δικαιώματα. Απαγορεύεται ρητώς η δημιουργία αντιγράφου,

Διαβάστε περισσότερα

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΑΡΧΕΣ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Συνδυασµός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Προσφέρει τη δυνατότητα χρησιµοποίησης των ζωντανών οργανισµών για την παραγωγή χρήσιµων προϊόντων 1 Οι ζωντανοί οργανισµοί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ, ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΘΑΝΟΤΡΟΦΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΕΘΑΝΙΟΥ ΣΕ ΜΕΘΑΝΟΛΗ

ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ, ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΘΑΝΟΤΡΟΦΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΕΘΑΝΙΟΥ ΣΕ ΜΕΘΑΝΟΛΗ Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ, ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΘΑΝΟΤΡΟΦΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΕΘΑΝΙΟΥ ΣΕ ΜΕΘΑΝΟΛΗ Ιρένα Κυπριανίδου Λεμεσός, Μάιος

Διαβάστε περισσότερα

Αγελαδινό 2,8 0,7 3,4 4,7 110-120. Πρόβειο 4,5 0,9 7,2 4,8 162-250. Κατσικίσιο* 3,0 3,8 102-203

Αγελαδινό 2,8 0,7 3,4 4,7 110-120. Πρόβειο 4,5 0,9 7,2 4,8 162-250. Κατσικίσιο* 3,0 3,8 102-203 Τύποι γάλακτος Πρωτεϊνη λίπος λακτόζηασβέστιο Καζεϊνη Ορρού Αγελαδινό 2,8 0,7 3,4 4,7 110-120 Πρόβειο 4,5 0,9 7,2 4,8 162-250 Κατσικίσιο* 3,0 3,8 102-203 *Το κατσικίσιο γάλα έχει λιγότερη Λακτόζη από το

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα(2/3), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα(2/3), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 3: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Άλατα(2/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων

Μικροβιολογία Τροφίμων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Μικροβιολογία Τροφίμων Παπαδοπούλου Όλγα olga_papadopoulou@aua.gr Πλεονεκτήματα/Μειονεκτήματα

Διαβάστε περισσότερα

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά ΓΕΝΙΚΑ Το γιαούρτι προέρχεται από το αγελαδινό, κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, το οποίο βράζεται και αργότερα, όταν η θερμοκρασία του κατέβει στους 40 50 ο C προστίθεται η μαγιά και αφήνεται να πήξει. Αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 12: Ανακατεργασμένα Τυριά, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Σχολή Mηχανικής και Τεχνολογίας Πτυχιακή εργασία ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Στέλιος Καράσαββας Λεμεσός, Μάιος 2017

Διαβάστε περισσότερα

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος Ονοματεπώνυμο: Αρτέμης Παναγιώτου Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΩΝ ΒΑΡΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥΣ Μιχαήλ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ της Χαρίκλειας Βαϊκούση, Γεωπόνου με τίτλο: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείμενο της μελέτης αποτέλεσε

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 3: Μικροβιολογία Γάλακτος UHT Συμπυκνωμένου - Σακχαρούχου - Σκόνης Γάλακτος(2/4), 1 ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος,

Διαβάστε περισσότερα

Βιογραφικό σημείωμα. Προσωπικά Στοιχεία. Μαγδαληνή Α. Χατζηκαμάρη. Σπουδές: Όνομα:

Βιογραφικό σημείωμα. Προσωπικά Στοιχεία. Μαγδαληνή Α. Χατζηκαμάρη. Σπουδές: Όνομα: Βιογραφικό σημείωμα Προσωπικά Στοιχεία Όνομα: Μαγδαληνή Α. Χατζηκαμάρη Ειδικό και Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.Ε.ΔΙ.Π ΙΙ), M.Sc., Ph.D. Ταχυδρομική διεύθυνση: Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Υγιεινής

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 15: Αντιμικροβιακή Δράση Οργανικών Οξέων, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΑΠΟΘΕΙΩΣΗ ΔΙΒΕΝΖΟΘΕΙΟΦΑΙΝΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΠΟ ΝΕΟ ΑΠΟΜΟΝΩΜΕΝΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ KLEBSIELLA SP. LAB

ΒΙΟΑΠΟΘΕΙΩΣΗ ΔΙΒΕΝΖΟΘΕΙΟΦΑΙΝΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΠΟ ΝΕΟ ΑΠΟΜΟΝΩΜΕΝΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ KLEBSIELLA SP. LAB Σχολή Γεωτεχνικών Επιστήμων και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Μεταπτυχιακή διατριβή ΒΙΟΑΠΟΘΕΙΩΣΗ ΔΙΒΕΝΖΟΘΕΙΟΦΑΙΝΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΠΟ ΝΕΟ ΑΠΟΜΟΝΩΜΕΝΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ KLEBSIELLA SP. LAB Ραφαέλα Κωνσταντίνου Λεμεσός,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΛΙΠΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΩΝ ΠΡΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ Ανδρέας Φράγκου Λεμεσός 2015

Διαβάστε περισσότερα

«Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση»

«Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση» «Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση» Ευστάθιος Ζ. Πανάγου - Σταµατούλα Μπονάτσου Τµήµα Επιστήµης Τροφίµων & Διατροφής του Ανθρώπου Τι είναι τα λειτουργικά τρόφιµα; «Λειτουργικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ΙΔΟΤΗΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΛΩΝ: ΔΡΑΣΗ ΕΝΑΝΤΙ Listeria monocytogenes ΚΑΙ Pseudomonas

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΗΝΑ 2013 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΥ ΥΔΑΤΟΣ (ΛYΜΑΤΩΝ) FRAMME - LIFE08 NAT/GR/000533 ΡΟΔΟΣ

ΑΘΗΝΑ 2013 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΥ ΥΔΑΤΟΣ (ΛYΜΑΤΩΝ) FRAMME - LIFE08 NAT/GR/000533 ΡΟΔΟΣ FRAMME LIFE 08 NAT//GR//000533 ΑΘΗΝΑ 2013 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΥ ΥΔΑΤΟΣ (ΛYΜΑΤΩΝ) FRAMME - LIFE08 NAT/GR/000533 ΡΟΔΟΣ Το FRAMME, "Μεθοδολογία Αποκατάστασης Πυρόπληκτων Μεσογειακών Δασών - Ασφάλεια & Αποδοτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής»

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Αποκατάστασης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Χρυσάνθη Μοδέστου Λεμεσός, Μάιος,

Διαβάστε περισσότερα