Περιεχόμενα.

Transcript

1 Περιεχόμενα Πρόλογοχ τη: πρώτη: έκδοση: 13 Πρόλογοδ τη: ένατη: έκδοση: 15 Αντί προλόγου 17 Λογική και μέθοδοϊ τη: εμπειρική: κοινωνική: έρευνα: 17 Εισαγωγικό σημείωμα επιμελητών 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Στόχο: και στάδια διεξαγωγής ιη: εμπειρική: κοινωνική: έρευνα: Στόχοι τη$ εμπειρική: κοινωνική: έρευνα: Η διαδικασία τη: έρευνα: Η επιλογή του προβλήματο: τη: έρευνα: Διαμόρφωση θεωρία: Εννοιολογικό: προσδιορισμό: και λειτουργικό: ορισμό: των εννοιών Σχεδιασμό: έρευνα: Καθορισμό: των αντικειμένων τη: έρευνα: Συλλογή δεδομένων Κωδικοποίηση δεδομένων Ανάλυση δεδομένων Δημοσίευση Διάρκεια ερευνητικών έργων στι: κοινωνικέ: επιστήμε: Επιπρόσθετη βιβλιογραφία 36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Ιστορική εξέλιξη τη: εμπειρική: κοινωνική: έρευνα: Απαρχέ: τη: εμπειρική: κοινωνική: έρευνα: Περιγραφή του κράτου: και πρώιμη στατιστική Πολιτική αριθμητική Εξέταση μεταρρυθμιστικών πολιτικών και κοινωνικέ: έρευνε: Ηθική στατιστική και κοινωνική φυσική Πρώτε: κοινωνιογραφικέ: προσπάθειε: «Φιλανθρωπικέ: έρευνε:» και «αντιπροσωπευτικέ: έρευνε:» Οι έρευνε: τη:ένωση: για την Κοινωνική Πολιτική Πρώιμα Βιογραφικά έργα Εμπειρική κοινωνική έρευνα στη Γερμανία Η δημιουργία των πρώτων ινστιτούτων στη Γερμανία Ο ΡβυΙ Ρ. 1_3Ζ3Γ5ίβΙοΙ και το Κέντρο Ερευνών Αυστριακή: Οικονομική: Ψυχολογία: Η εξέλιξη τη: εμπειρική: κοινωνική: έρευνα: στι: ΗΠΑ οα3ΐ 5υη/θγ: Σχολή του Σικάγο Τα ΡοΙΙχ και η ανακάλυψη τη: τυχαία: δειγματοληψία: Δημοσκοπική έρευνα (5υπ/θγ ΚΘ:Θ3ΙΧΗ) Η εμπειρική κοινωνική έρευνα στη Γερμανία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο Η κοινωνιολογία στον ακαδημαϊκό χώρο και η εμπειρική κοινωνική έρευνα II 62

2 6 Μέθοδοι εμπειρικήδ κοινωνικήί έρευνα Εμπειρική κοινωνική έρευνα και έρευνα γνώμηί Η εμπειρική κοινωνική έρευνα ωί συμβουλευτική υποστήριξη τηί πολιτικήί Η εξέλιξη τηί εμπειρικήί κοινωνικήί έρευνα5 από το Επισκόπηση 67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. θεωρία τηί επισιήμηί και εμπειρική κοινωνική έρευνα Τα θεμέλια τηί θεωρίαί τχι$ επιστήμηί Για ιον καθορισμό ίων όρων Υποθέσεΐί, θεωρίεί και νόμοι Εξήγηση και απλοϊκή διάψευση Απαγωγική-νομολογική εξήγηση Επαγωγική-στατιστική εξήγηση Ατελείί εξηγήσεΐί Η εμπειρική συνάφεια των θεωριών Το πρόβλημα χη5 ανιισιοιχία Το πρόβλημα ίων προτάσεων Βάσηδ Αντιπαραθέσει στη θεωρία τηί επιστήμηί Η διαμάχη για την αξιακή κρίση Για την εξήγηση των κοινωνικών πράξεων Αλληλεπίδραση και απαγωγική-νομολογική εξήγηση Κατανόηση αντί για εξήγηση; Ατομική εξήγηση συλλογικών φαινομένων Κονστρουκτιβισμόί, αναρχισμόί και η μεθοδολογία των ερευνητικών προγραμμάτων Κονστρουκτιβισμόί Κριτική ψυχολογία Ριζοσπαστικοί κονστρουκτιβισμόί Κοινωνικοί κονστρουκτιβισμοί: Το «ισχυρό πρόγραμμα», «μεταμοντέρνεί» και «φεμινιστικέί θέσεΐί» Για τη δομή των επιστημονικών επαναστάσεων Μεθοδολογικοί αναρχισμόί Η μεθοδολογία των ερευνητικών προγραμμάτων Περαιτέρω Βιβλιογραφία 139 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Εννοιολογική διασάφηση, λειτουργικοί σχεδιασμοί και μέτρηση Εννοιολογική διασάφηση Ο λειτουργικοί σχεδιασμοί ΜεταΒλητέϊ Δείκτεί Επιλογή των δεικτών Προβλήματα στην ερμηνεία των λειτουργικών σχεδιασμών Η μέτρηση στην εμπειρική κοινωνική έρευνα Μέτρηση Κλίμακεί Τύποι κλιμάκων Επίπεδο μέτρησηί και «επιτρεπτέί» στατιστικέϊ μέθοδοι 157

3 Περιεχόμενα Κριτήρια ποιότητα: τη: μέτρηση: Αξιοπιστία Εγκυρότητα Εγκυρότητα περιεχομένου Εγκυρότητα κριτηρίου Εγκυρότητα εννοιολογική: κατασκευή: Σχηματισμόί δεικτών και διαδικασία ανάπτυξη: κλιμάκων Δείκτεχ Δημιουργία δεικτών I: Καθορισμό: των διαστάσεων του δείκτη Δημιουργία δεικτών II: Συνδυασμό: των διαστάσεων Αθροιστικοί δείκτε: Πολλαπλασιαστικοί δείκτε: Σταθμισμένοι αθροιστικοί δείκτε Δείκτε: από συνεχεί: μεταβλητέ: Μέθοδοδ σημασιολογική: διαφορά: Κοινωνιομετρία Διαδικασίεδ δημιουργία: κλίμακα: Κλίμακε: ΤϊιυΓ:ΐοηθ Κλίμακε: υΐ<θΐί Κλίμακε: 0υΐΐπΐ3η Κλίμακε: Κ3:<:ή Κλίμακε: μεγέθου: Επιπρόσθετη Βιβλιογραφία 211 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Ερευνητικοί σχεδιασμοί και μέθοδοι ανάλυση: Προβλήματα ελέγχου αιτιωδών διατυπώσεων Παράγοντε: σύγχυση: Τεχνικέδ ελέγχου των παραγόντων σύγχυση$ Εξάλειψη Διατήρηση σταθερών συνθηκών Τεχνικέδ στη δημιουργία τη: πειραματική: ομάδα: και τη: ομάδα: ελέγχου Συνταίριασμα Τυχαιοποίηση Τυπολογία ερευνητικών σχεδιασμών Πραγματικοί πειραματικοί σχεδιασμοί Εργαστηριακά πειράματα και πειράματα πεδίου Οριοθέτηση των πειραμάτων απέναντι σε άλλε: μορφέ: έρευνα: Οιονεί πειραματικοί σχεδιασμοί και μέθοδοι συνταιριάσματο: παρατηρήσεων με Βάση την πιθανότητα Ερευνητικοί σχεδιασμοί θχ-ρο:ΐ-ί30ΐο Μεθοδολογικά προβλήματα των ερευνητικών σχεδιασμών θχ-ρο:ΐίθοΐο Το πρόβλημα τη: διακύμανση: των ανεξάρτητων μεταβλητών Το πρόβλημα τη: αιτιώδου: ακολουθία: των μεταβλητών Το πρόβλημα του ελέγχου των τρίτων μεταβλητών Ερευνητικοί σχεδιασμοί πάνελ 240

4 8 Μέθοδοι εμπειρική$ κοινωνικήί έρευναί Το Βασικό μοντέλο του πάνελ Μεθοδολογικά προβλήματα του πάνελ Ειδικοί ερευνητικοί σχεδιασμοί πάνελ Ερευνητικό! σχεδιασμοί κοόρχπϊ Ερευνητικοί σχεδιασμοί τάσεων Ειδικέ5 μορφέ5 έρευναί Μελέτη περίπτωσηδ Δευτερογενείς αναλύσει! Μελέτε5 στη Βάση των συγκεντρωτικών δεδομένων Ανάλυση συγκεντρωτικών δεδομένων για την εξήγηση ατομικών πράξεων Συγκριτικέ5 μελέτεί μακρο-επιπέδου Ανάλυση δεδομένων από τΐ5 διοικητικέ5 διαδικασίε! Μελέτεί σύνδεση! αρχείων Γθ :οπ3-ιίηι«θ Ανάλυση δικτύων Συνδυασμόί ερευνητικών μορφών Επιπρόσθετη Βιβλιογραφία 264 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Διαδικασιεί επιλογήί (Δειγματοληψία) Ορισμόί του Βασικού πληθυσμιακού συνόλου Πλήρεΐ5 συλλογέί δεδομένων (απογραφέί) και δειγματοληψίεί Επιδιωκόμενο Βασικό πληθυσμιακό σύνολο, επιλεγμένο πληθυσμιακό σύνολο και συμπερασματικοί πληθυσμοί Τυχαία δείγματα Απλά τυχαία δείγματα Δείγματα κατά στρώματα Δείγματα κατά συστάδεί Πολυσταδιακέί διαδικασίε! επιλογήί Πρώτο στάδιο: Επιλογή των κύριων δειγματοληπτικών μονάδων Δεύτερο στάδιο: Επιλογή των δευτερευουσών δειγματοληπτικών μονάδων Τρίτο στάδιο: Επιλογή των τελικών δειγματοληπτικών μονάδων Παράδειγμα σχεδιασμού πλάνου δειγματοληψίας ΑίΙΒί) Παράδειγμα σχεδιασμού πλάνου δειγματοληψίας ΑΟΜ-Οθίί η από το Παράδειγμα σχεδιασμού πλάνου δειγματοληψίας ΑΙΙΒΙΙ Παράδειγμα σχεδιασμού πλάνου δειγματοληψίας Μικρο-απογραφή Παράδειγμα δειγματοληψία! για τηλεφωνική έρευνα Παράδειγμα δειγματοληψία! 0υ3ΐ-ΡΓ3ηΐθ για τηλεφωνικέ! δημοσκοπήσει Επίδραση του δειγματοληπτικού σχεδιασμού: Σύνθετα δείγματα Επίδραση του δειγματοληπτικού σχεδιασμού: Σπάνιοι πληθυσμοί Μη τυχαία δείγματα Αυθαιρετεί επιλογέί Συνειδητέ! επιλογέί 299

5 Περιεχόμενα Επιλογή ακραίων περιπτώσεων Επιλογή χαρακτηριστικών περιπτώσεων Επιλογή σύμφωνα με την αρχή τη5 συγκέντρωσα Διαδικασία χιονόμπαλα Διαδικασίεϊ ποσόστωση Σχετικά με την έννοια τη5 «αντιπροσωπευτικότητα5» Μη απόκριση Ποσοστά απόκρισα και η εξέλιξή του$ Αίτια και συνέπειε$ τη$ μη απόκριση$ σε μονάδε5 υηϊι-νοηγθ5ροη$θ Μη ερωτήσιμοι Δύσκολα προσβάσιμοι Αρνητέ$ Διαδικασίεδ διόρθωσα για τη μη απόκριση μονάδων Επιπρόσθετη Βιβλιογραφία 316 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Τεχνικέί συλλογήϊ δεδομένων Δημοσκόπηση Η τυποποιημένη συνέντευξη Περί κατασκευήϊ ερωτήσεων και απαντητικών επιλογών Περί συσχετισμού ερωτήσεων και αναμενόμενων πληροφοριών Σχετικά με τη δομή των ερωτήσεων και των απαντητικών επιλογών Διατύπωση ερωτήσεων και απαντήσεων Τεχνική τη5 τυχαιοποίηση5 τη$ απάντησα (Κθηάοιηι'ζθά ΚΘ- 5ροη5θ Τθοήηϊςυθ - ΚΚΤ) Δημιουργία ερωτηματολογίου Κριτήρια δημιουργία ερωτηματολογίου Σχέδιο, μορφή και διάταξη ενό$ ερωτηματολογίου Προμέτρηση Κατάρτιση ατόμων που διενεργούν τη συνέντευξη Προβλήματα που σχετίζονται με τη μέθοδο τα συνέντευξηχ Μορφέ5 παραποίησα απαντήσεων σε συνέντευξη (Κθ5ροη$θ ΕΙΎΟΓ5) Τάση συμφωνία Κοινωνική επιθυμητότητα/αρεστότητα Προσεγγίσει μια5 θεωρία τα δημοσκόπησα Στρατηγικέδ Γραπτή δημοσκόπηση Δημιουργία ενό$ ερωτηματολογίου για δημοσκόπηση μέσω ταχυδρομείου Σχέδιο, μορφή και διάταξη Διεξαγωγή μια$ γραπτήϊ δημοσκόπηση$ Τηλεφωνική συνέντευξη Προβλήματα επιλογήδ και δείγματο$ Ματαιώσεΐ5-ακυρώσεΐ5 και ποσοστό εξάντλησα 363

6 10 Μέθοδοι εμπειρικήϊ κοινωνικήδ έρευνα$ Δημιουργία ερωτηματολογίου σε τηλεφωνικά δημοσκοπήσει Ποιότητα δεδομένων Διεξαγωγή των τηλεφωνικών δημοσκοπήσεων Δημοσκοπήσει υποστηριζόμενεϊ από το Διαδίκτυο Μορφέ5 δημοσκόπησα που βασίζονται στο Διαδίκτυο Δημοσκοπήσει Βασιζόμενε5 στο Διαδίκτυο βάσει αυθαίρετων επιλογών Δημοσκοπήσει Βασιζόμενεϊ στο Διαδίκτυο Βάσει πραγματικά τυχαίων δειγμάτων Δημοσκοπήσει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (θ-ιηθίΐ) ννθ6-5υι-νθγ5 - Διαδικτυακέ$ δημοσκοπήσει Δημιουργία ερωτηματολογίου για διαδικτυακέ5 δημοσκοπήσει Διεξαγωγή των διαδικτυακών δημοσκοπήσεων Μεθοδολογικά προβλήματα των δημοσκοπήσεων που βασίζονται στο Διαδίκτυο Ιδιαίτερε5 μορφέί δημοσκοπήσεων Καθοδηγούμενοι θεματικοί διάλογοι Αφηγηματικέϊ συνεντεύξείί Παρατήρηση Διαδικασίεδ παρατήρησα Κατασκευή εν05 φύλλου παρατήρησηί Προβλήματα δειγματοληψία Δραστηριότητα τη$ παρατήρησα και σφάλματα των παρατηρητών Σφάλματα παρατηρητών Επιδράσεΐϊ λόγω τα ύπαρξα των παρατηρητών Εκπαίδευση παρατηρητών Τεχνικά Βοηθήματα Σχετικά με τη σημασία τα παρατήρησα ω5 τεχνικήδ συλλογήί δεδομένων Ανάλυση περιεχομένου Τεχνικέϊ ανάλυσα περιεχομένου Φάσει$ μια$ ανάλυσα περιεχομένου Προβλήματα των διαδικασιών ανάλυση$ περιεχομένου Μη αντιδραστικέ5 διαδικασΐεί μέτρησηδ Φυσικά ίχνη Μη αντιδραστική παρατήρηση Αναλύσευ τρεχουσών ανταποκρίσεων-δελτίων Μη αντιδραστικά πειράματα πεδίου Μετρήσευ στάσεων με μη αντιδραστικέ$ διαδικασίε$ μέτρησα Προβλήματα μη αντιδραστικών διαδικασιών μέτρησα Επιπρόσθετη βιβλιογραφία 409 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Προετοιμασία δεδομένων Κατασκευή ενό$ σχεδίου κωδικοποίησα Κωδικοποίηση και συλλογή Οι ρυθμίσευ του στατιστικού προγράμματοϊ 420

7 Περιεχόμενα Έλεγχοϊ και επεξεργασία των δεδομένων Περαιτέρω Βιβλιογραφία 424 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Ανάλυση δεδομένων Μονο-μεταΒλητή ανάλυση Ανάλυση υπο-ομάδων Πολυ-μεταΒλητή ανάλυση Τεστ σημαντικότητα Τεστ σημαντικότηταϊ για τον έλεγχο τη$ ανεξαρτησία$ ίων πινάκων διπλήδ εισόδου Έναχ έλεγχο5 σημαντικότηταϊ για τι$ διαφορέ5 μέσου όρου Η ερμηνεία των ελέγχων (τεστ) σημαντικότητα$ Μια επισκόπηση των πολυ-μεταβλητών μεθόδων ανάλυση _ο -γραμμικά μοντέλα για την ανάλυση κατηγορικών δεδομένων Γραμμική παλινδρόμηση Ανάλυση διακύμανση$ και πολλαπλή παλινδρόμηση Πολλαπλή παλινδρόμηση με κατηγορικέ$ εξαρτημένε: μεταβλητέ: Ανάλυση τη: διάρκεια: του χρόνου έω: την εμφάνιση ενόϊ συμβάντο: Ανάλυση του πλαισίου δράσηδ: Πολυ-επίπεδη μοντελοποίηση Ανάλυση διαδρομών και γραμμικά μοντέλα δομικών εξισώσεων Ανάλυση των επιμέρου: αλλαγών στην πάροδο του χρόνου: Ανάλυση πάνελ Μέθοδοι ταξινόμηση$ Τεχνικέ: μείωση: διαστάσεων Μετα-ανάλυση Ανάλυση δεδομένων με ατελή δεδομένα Επιπρόσθετη Βιβλιογραφία 453 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α. Παράλληλοι, Ι3υ ισοδύναμοι και συγγενεί: δείκτε: 457 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β. Παράδειγμα για μια επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση 461 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ. Παράδειγμα για μια ανάλυση ερωτημάτων μια: κλίμακα5 ΙΪΚΘΓΙ 463 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ. Παραγωγή τυχαίων αριθμών 467 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ε. Διαδικασία για την επιλογή σε τυχαίε5 δειγματοληψίε$ 469 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤ. Διεξαγωγή μια: δημοσκόπηση: (:υι νθγ) 471 ΣΤ1. Προκήρυξη του έργου 471 ΣΤ2. Ρυθμίσει συμβολαίου με ένα ινστιτούτο συλλογή$ δεδομένων 472 ΣΤ3. Οι μεταβλητέ: τη: δημοσκόπησηδ στη Βάση των δεδομένων 473 ΣΤ4. Γραπτή παρουσίαση τη5 συλλογή: δεδομένων 474 ΓΓ5. Ασφάλεια και περαιτέρω διάθεση δεδομένων 476 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ζ. Κανόνε$ δεοντολογίας επιστημονική: εργασία: 477 Κατάλογο: σχημάτων 479

8 12 Μέθοδοι εμπειρικήχ κοινωνικήϊ έρευναϊ Καιάλογο5 πινάκων 483 Βιβλιογραφία 485 Ευρετήριο 519 Η ελληνική συμμετοχή στο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Αρχείων Δεδομένων των Κοινωνικών Επιστημών (0Ε55ΟΑ) 525