Εισαγωγή. Ιστορικό σηµείωµα του Νοσοκοµείου «Ανδρέας Συγγρός» Αρχειακές πηγές. Οι δύο πρώτοι ασθενεις του Νοσοκοµείου «Ανδρέας Συγγρός»

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εισαγωγή. Ιστορικό σηµείωµα του Νοσοκοµείου «Ανδρέας Συγγρός» Αρχειακές πηγές. Οι δύο πρώτοι ασθενεις του Νοσοκοµείου «Ανδρέας Συγγρός»"

Transcript

1 Ι σ τ ο ρ ί α Μ ι κ ρ ο β ι ο λ ο γ ί α ς Από την ιστορία της σύφιλης στην Ελλάδα: οι δύο πρώτοι ασθενείς του Νοσοκοµείου «Ανδρέας Συγγρός» (1910) Κ. Τσιάµης 1, Γ. Βρυώνη 2, Ε. Πουλάκου-Ρεµπελάκου 1, Α. Τσακρής 2 1 Εργαστήριο Ιστορίας της Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστηµίου Αθηνών 2 Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστηµίου Αθηνών Περίληψη 31 Αντικείµενο της έρευνας είναι η παρουσίαση της σύφιλης στην Ελλάδα µέσα από τις περιπτώσεις των δύο πρώτων ασθενών του Νοσοκοµείου Αφροδισίων Νοσηµάτων «Ανδρέας Συγγρός», το Από την εποχή της δηµιουργίας του Νέου Ελληνικού Κράτους, η σύφιλη ήταν συνδεδεµένη κυρίως µε την πορνεία. Το Κράτος δεν µπόρεσε να περιορίσει την µεταδοτικότητα της σύφιλης και να ελέγξει την πορνεία, ακόµα και µε την θέσπιση νόµου από το Η άγνοια για τη φύση της σύφιλης, οι οικονοµικές και κοινωνικές δυσκολίες της Ελλάδας και η µη εφαρµογή των νόµων, αποτέλεσαν τις κύριες αιτίες της διάδοσης της σύφιλης κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Λέξεις κλειδιά ηµόσια Υγεία, Ελλάδα, Ιστορία Μικροβιολογίας, Νοσοκοµείο Α. Συγγρός, Σύφιλη Υπεύθυνος αλληλογραφίας Καθ. Αθανάσιος Τσακρής Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών Μ. Ασίας , Αθήνα Τηλ atsakris@med.uoa.gr

2 Κ. ΤΣΙΑΜΗΣ, Γ. ΒΡΥΩΝΗ, Ε. ΠΟΥΛΑΚΟΥ-ΡΕΜΠΕΛΑΚΟΥ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ 32 Εισαγωγή Η σύφιλη αποτέλεσε το σοβαρότερο σεξουαλικά µεταδιδόµενο νόσηµα στην ιστορία της ηµόσιας Υγείας µέχρι την εµφάνιση του AIDS. Είχε χαρακτηρισθεί ως η «νέα πανώλη» και είχε στιγµατίσει εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς σε όλον τον κόσµο. Η σύφιλη συνδέθηκε άρρηκτα µε την πορνεία και αποτέλεσε αντικείµενο προσοχής της παγκόσµιας ιατρικής κοινότητας, αλλά και όλων των υγειονοµικών υπηρεσιών στον αγώνα για την περιστολή των «αφροδίσιων νοσηµάτων». Η ιστορία της σύφιλης είναι συνδεδεµένη µε την κοινωνικο-οικονοµική ιστορία κάθε χώρας, την έλλειψη των ιατρικών γνώσεων και την άγνοια των πολιτών, παράγοντες οι οποίοι ενίσχυσαν την διάδοσή της παγκοσµίως. Επίσης, η µελέτη της σύφιλης αναδεικνύει ταυτόχρονα µια γενικότερη τραγική ιστορία στην οποία παρελαύνουν οι άστοχες και άσκοπες θεραπείες, η κοινωνική κατακραυγή, η άγνοια, η εκούσια ή ακούσια σεξουαλική εκµετάλλευση, η παραβατικότητα και η αδυναµία ενός κρατικού ελέγχου επί της νόσου σε όλα τα µήκη και πλάτη της υφηλίου. Αρχειακές πηγές Η παρούσα µελέτη βασίστηκε σε δύο σπάνιες ιατροιστορικές πηγές, τα ιστορικά/φύλα νοσηλείας των δύο πρώτων ασθενών που εισήλθαν στο νεοϊδρυθέν Νοσοκοµείο «Ανδρέας Συγγρός» το Τα ιστορικά των ασθενών φυλάσσονται στο Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών (Παλαιό Πανεπιστήµιο, Πλάκα). Τα ιστορικά αφορούν τον πρώτο άνδρα και την πρώτη γυναίκα που προσήλθαν στο «Ανδρέας Συγγρός» ως ασθενείς και ετέθη η διάγνωση της σύφιλης. Η πηγή που ουσιαστικά µας απασχόλησε, λόγω της πληρότητας των στοιχείων, είναι το ιστορικό της γυναίκας ασθενούς και το οποίο φέρει την ηµεροµηνία 4 Ιανουαρίου 1910, δηλαδή την ηµέρα που ξεκίνησε την λειτουργία του νοσοκοµείου και φέρει τον αύξοντα αριθµό 1. Τον ίδιο αύξοντα αριθµό φέρει και αντίστοιχο ιστορικό του άνδρα. Εκτός από πηγή ιατρο-ιστορικής µελέτης, αποτελεί και πηγή κοινωνικής µελέτης αφού µέσα από την ανάµνηση της ασθενούς αναδύεται η τραγική κατάσταση της Αθήνας των αρχών του 20ου αιώνα. Επιπλέον, η ιστορία µιας γυναίκας που από ανήλικη δούλευε ως ιερόδουλη σε οίκο ανοχής, καταρρίπτει το µύθο της θεσµοθετηµένης νοµικής προστασίας (σε πρακτικό επίπεδο) της παιδικής ηλικίας και του ελέγχου της πορνείας ως επάγγελµα, εγείροντας έτσι το πρόβληµα της παιδικής σεξουαλικής εκµετάλλευσης, αλλά και την αδυναµία του τότε Κράτους και Αστυνοµίας να ελέγξει τέτοιου είδους φαινόµενα. Ιστορικό σηµείωµα του Νοσοκοµείου «Ανδρέας Συγγρός» Το Νοσοκοµείο ονοµάστηκε αρχικά «Θεραπευτήριο των Κολλητικών Νοσηµάτων» και στη συνέχεια σε «Νοσοκοµείο των Αφροδισίων Παθών» ( ). Το πρώτο θεραπευτήριο αποτελούνταν από 5 δωµάτια σε οίκηµα κοντά στη Γαλλική Σχολή, ενώ αργότερα εγκαταστάθηκε στο Γκάζι στην οδό Πειραιώς. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην οδό Κολοκυνθούς και στη συνέχεια στην κακόφηµη συνοικία Βούρλα του Πειραιά. 1 Σε µια επίσκεψη του, ο Ανδρέας Συγγρός αντίκρισε µια άθλια κατάσταση και αµέσως αποφάσισε την ίδρυση ενός νοσηλευτικού ιδρύµατος εφά- µιλλου των ευρωπαϊκών. Με την διαθήκη του, η οποία αποσφραγίστηκε το 1899, διέθεσε ένα χρηµατικό ποσό για την ανέγερση το νοσοκοµείου. Η ανέγερση άρχισε το 1908 και η έναρξη του νοσοκοµείου ξεκίνησε στις 4 Ιανουαρίου (Εικόνα 1) Με την έναρξη της λειτουργίας του, µεταφέρθηκαν «εκ του παλαιού νοσοκοµείου ευρισκοµένου εν Πειραιεί και εν αξιοθρηνήτω καταστάσει» οι πρώτες 20 εκδιδόµενες γυναίκες που έπασχαν από αφροδίσια νοσήµατα. Τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας εξετάστηκαν συνολικά ασθενείς εκ των οποίων έπασχαν από σύφιλη οι 569 (49,2%). Οι δύο πρώτοι ασθενεις του Νοσοκοµείου «Ανδρέας Συγγρός» Το ιστορικό του πρώτου άνδρα ασθενή µε σύφιλη που εισήλθε στο Νοσοκοµείο «Α.Συγγρός» φέρει την ηµεροµηνία 4 Απριλίου (Εικόνα 2) Αφορά έναν άνδρα 40 ετών, όπου εκτός από το ονοµατεπώνυµο και τον τόπο καταγωγής, δεν έχουν συµπληρωθεί τα λοιπά στοιχεία που προέβλεπε το έντυπο όπως, τόπος κατοικίας, επάγγελµα και οικογενειακή κατάσταση. Η µοναδική εξήγηση που µπορεί να δοθεί είναι ότι τα στοιχεία των ανδρών, στο πλαίσιο µιας διαστρεβλωµένης κοινωνικής αντίληψης, ίσως αποκρύπτονταν για λόγους προστασίας των αρρένων ασθενών. Εξάλλου, ήταν γνωστό ότι το Νοσοκοµείο διέθετε ιδιαίτερη θύρα για την διακριτική είσοδο και έξοδο των ανδρών που προσέρχονταν για εξέταση. Από τη µελέτη του ιστορικού, πρόκειται για έναν παλαιό ασθενή, ο οποίος ήταν ήδη σε θεραπεία τους τελευταίους πέντε µήνες. Όπως ο ίδιος είχε δηλώσει και καταγράφηκε στο ιστορικό, πριν πέντε µήνες µετά από συνουσία µε µια κοινή γυναίκα, «έπαθεν έλκος κατά τον χαληνόν». Η θεραπεία που είχε ακολουθήσει ήταν 3 ενέσεις υδραργύρου και 60 υδραργυρικά καταπότια. Όταν προσήλθε στο νοσοκοµείο, προφανώς στο πλαίσιο περιοδικού ελέγχου, εµφάνισε ένα σκληρυντικό οίδηµα της πόσθης και έναν ανώδυνο διογκωµένο λεµφαδένα. VOL. 58 ΙSSUE 4, October - December 2013

3 ΣΥΦΙΛΗ: ΟΙ ΥΟ ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Ει κό να 1. Το Νοσοκοµείο «Ανδρέας Συγγρός» την εποχή της ενάρξεως της λειτουργίας του (1910) Όπως αναφέρθηκε, το ιστορικό που για µια σειρά λόγων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, είναι εκείνο της γυναίκας ασθενούς. Στην περίπτωση αυτή έχει διασωθεί πλήρως το φύλλο νοσηλείας όπου παρουσιάζει ανάγλυφα χρόνο µε το χρόνο το δράµα ενός συφιλιδικού ασθενή και τα στάδια της νόσου. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η συγκεκριµένη γυναίκα δεν ανήκε στην οµάδα των πρώτων 20 ιεροδούλων που µεταφέρθηκαν από τις παλαιές εγκαταστάσεις του νοσοκοµείου στον Πειραιά, αλλά ήταν η πρώτη εξωτερική ασθενής που προσήλθε όταν άνοιξε τις πύλες του το νεοϊδρυθέν νοσοκοµείο. Στις 4 Ιανουαρίου 1910, πρώτη ηµέρα λειτουργίας του νοσοκοµείου, η Αστυνοµία έφερε µια νεαρή κοπέλα ηλικίας 26 ετών «διαµένουσα εις οίκον ανοχής εν Πειραίει», από την κακόφηµη συνοικία των Βούρλων µε τους αµέτρητους οίκους ανοχής. Αυτή ήταν η πρώτη της επίσκεψη στο νοσοκοµείο, γεγονός που δείχνει την άγνοια για τη φύση των αφροδίσιων νοσηµάτων, τις συνθήκες διαβίωσης στους οίκους ανοχής και την εκµετάλλευση των γυναικών σε αυτούς τους χώρους. Από την εξέταση που ακολούθησε, οι ιατροί διαπίστωσαν ότι η νεαρή γυναίκα είχε: 1) σύφιλη, 2) µαλακό έλκος, 3) 33 Ει κό να 2. Το ιστορικό του πρώτου άνδρα ασθενή µε σύφιλη που εισήλθε στο Νοσοκοµείο Α. Συγγρός. (Εκ του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών) Ει κό να 3. Το ιστορικό (µε φύλο νοσηλείας) της πρώτης γυναίκας ασθενούς µε σύφιλη στο Νοσοκοµείο Α. Συγγρός. (Εκ του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστη- µίου Αθηνών)

4 Κ. ΤΣΙΑΜΗΣ, Γ. ΒΡΥΩΝΗ, Ε. ΠΟΥΛΑΚΟΥ-ΡΕΜΠΕΛΑΚΟΥ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ επηρµένους βουβωνικούς αδένες, 4) ενδοµητρίτιδα, 5) ουρηθρίτιδα, 6) βλεννόρροια, 7) αδενική διόγκωση στην περιοχή του σκαφοειδούς λάκκου, 8) πολλαπλά αποστήµατα στο σώµα, 9) παράτριµµα, 10) φθειρίαση εφηβαίου, σώµατος και κεφαλής. Επίσης διαπιστώθηκε πιτυρίαση της κεφαλής, φαρυγγίτιδα και αµυγδαλίτιδα. (Εικόνα 3) Σύµφωνα µε όσα ειπώθηκαν από την ασθενή κατά την λήψη του ιστορικού «διεκορεύθει εις ηλικίαν 11 ετών υπό του νοµίµου αυτής συζύγου όστις και απέθανεν εξ αγνώστου νοσήµατος. Ο σύζυγός της δεν έπασχεν εξ αφροδισίου νοσήµατος...». Μετά το θάνατο του συζύγου της, εισήλθε σε οίκο ανοχής στην ηλικία των 12 ετών. Φαίνεται ότι από τότε έως το 23ο έτος της ηλικίας δεν είχε κάποιο εµφανές σύµπτωµα αφροδίσιου νοσήµατος ή δεν είχε ζητήσει ποτέ ιατρική φροντίδα. Το 1907, παρουσίασε βλεννόρροια και απευθύνθηκε για θεραπεία στο παλαιό νοσοκο- µείο του Πειραιά. Το 1908, σε ηλικία 24 ετών, προσήλθε ξανά λόγω εξελκώσεων των γεννητικών οργάνων, οπότε ετέθη για πρώτη φορά η διάγνωση του συφιλιδικού έλκους και υποβλήθηκε σε θεραπεία µε µια σειρά 100 ενέσεων υδραργύρου. Τα δερµατολογικά συµπτώµατα υποχώρησαν και σύµφωνα µε την ιατρική αντίληψη της εποχής θεωρήθηκε θεραπευµένη. Η γυναίκα εξήλθε του νοσοκοµείου και συνέχισε να ασκεί το επάγγελµά της. Ενδιαφέρουσα είναι η ση- µείωση των ιατρών το 1910, όταν ετέθη ξανά η διάγνωση της σύφιλης, ότι η κατάστασή της προφανώς επιβαρύνθηκε λόγω του αλκοόλ και του καπνίσµατος, αναδεικνύοντας έτσι µια άλλη άστοχη ιατρική αντίληψη της εποχής περί των επιβαρυντικών παραγόντων στην εξέλιξη της ασθένειας. Στις 5 Ιανουαρίου συναντούµε την διάγνωση «σύφιλη β σταδίου» ενώ επισηµαίνεται βλατιδώδες και φλυκταινώδες εξάνθηµα στον κορµό. Μετά από σειρά ενέσεων µε υδράργυρο και την υποχώρηση του εξανθήµατος εξήλθε στις 26 Ιανουαρίου. Από την στιγµή εκείνη αρχίζουν οι περιοδικά επαναλαµβανόµενες εισαγωγές. (Εικόνα 4) Η Αστυνοµία την φέρνει ξανά στο νοσοκοµείο στις 4 Απριλίου, όχι για τη σύφιλη, αλλά για νέα περίπτωση βλεννόρροιας και νοσηλεύ- 34 Ει κό να 4. Οι καταγραφές των νοσηλειών της πρώτης ασθενούς. (Εκ του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών) VOL. 58 ΙSSUE 4, October - December 2013

5 ΣΥΦΙΛΗ: ΟΙ ΥΟ ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ θηκε έως το τέλος της θεραπείας της στις 20 Μαΐου. Η επόµενη εισαγωγή, και αυτή την φορά συνοδευό- µενη από την Αστυνοµία, καταγράφεται στις 21 εκεµβρίου για βλεννόρροια. Στις 5 Φεβρουαρίου 1911 επισκέπτεται πάλι το νοσοκοµείο, όπου τίθεται ξανά η διάγνωση της σύφιλης β σταδίου, ενώ νοσηλεύθηκε έως τις 3 Απριλίου Στις 27 Ιουλίου 1911, πάλι θα την προσκοµίσει η Αστυνοµία και θα τεθούν οι διαγνώσεις της λεµφαδενίτιδας, της λανθάνουσας σύφιλης και της ενδοµητρίτιδας. Θα λάβει εξιτήριο στις 10 Σεπτεµβρίου για να εισέλθει ξανά, ακριβώς µε τις ίδιες διαγνώσεις στις 1 Οκτωβρίου, όπου νοσηλεύθηκε έως τις 28 Οκτωβρίου Επτά µήνες αργότερα, στις 26 Μαΐου 1912, θα προσέλθει ξανά στο νοσοκοµείο. Σε εκείνη την καταγραφή, για πρώτη φορά εµφανίζεται και ένα εργαστηριακό εύρηµα, αυτό της αντίδρασης Wassermann, η οποία ήταν εντόνως θετική. Με δεδοµένη την ακρίβεια και την σχολαστική καταγραφή στη συνέχεια του φύλλου νοσηλείας, όπου αναφέρονται ο αριθµός, το αποτέλεσµα και οι ηµεροµηνίες εκτέλεσης όλων των αντιδράσεων Wassermann, προκαλεί απορία γιατί από το 1910 δεν είχε καταχωρηθεί το αποτέλεσµα της εξέτασης. Αυτό µπορεί να σηµαίνει είτε ότι δεν πραγ- µατοποιήθηκε η εξέταση, είτε ότι ήταν αρνητική και ίσως κρίθηκε άσκοπη η αναφορά της, αν και η σκέψη κατευθύνεται περισσότερο προς την πρώτη εκδοχή. Έως τις 30 Ιουνίου 1912, η ασθενής υποβλήθηκε σε µια ένεση σκευάσµατος 606 (Salvarsan) των 0,3 γραµ- µαρίων. Επόµενη νοσηλεία καταγράφεται από τις 20 Οκτωβρίου έως 30 Νοεµβρίου 1912, όταν η ασθενής προσήλθε µε απόστηµα «διανοιχθέν αυτοµάτως κατά την µεταξύ των κεφαλών της β και γ µετακαρπιαίου χώρας», το οποίο αντιµετωπίστηκε µε πλύσεις και αντισηπτικά βύσµατα. Η νεαρή ιερόδουλη θα επανέλθει στις 30 Μαρτίου 1913 όπου θα εµφανίσει Wassermann (+++) και θα υποβληθεί πάλι σε θεραπεία µε ένεση Salvarsan των 0,30 γραµµαρίων. Θα παραµείνει στο νοσοκοµείο έως τις 20 Απριλίου, ενώ λίγες ηµέρες νωρίτερα εντοπίζεται η µικροβιολογική καταγραφή «12/4/1913 ολίγα σαπρόφυτα». Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι µια ιερόδουλη µε σύφιλη β σταδίου, εισέρχεται ασθενής και εξέρχεται του νοσοκοµείου «θεραπευµένη» και κάθε φορά επιστρέφει κανονικά στην εργασία της. Η γενικότερη άγνοια του λαού για την ασθένεια αναδύεται µε τον χειρότερο τρόπο στην επόµενη εισαγωγή. Τον Οκτώβριο του 1913, η γυναίκα θα ψηλαφήσει ένα σκληρό ογκίδιο στη βάση της ρινός το οποίο θεωρεί ότι θα υποχωρήσει. Μετά από 4 µήνες, µε το ογκίδιο να διογκώνεται, αποφασίζει να παρουσιαστεί στο νοσοκοµείο στις 24 Φεβρουαρίου Είναι η µοναδική περίπτωση επίσκεψής της στο νοσοκοµείο όπου δεν την φέρνει η Αστυνοµία αλλά «προσήλθε εκουσίως». Με τη νέα εισαγωγή τίθεται η διάγνωση της σύφιλης γ σταδίου και ακολουθεί νέα Wassermann (+++). Η γυναίκα θα παραµείνει νοσηλευόµενη έως τις 10 Ιανουαρίου Στο διάστηµα αυτό υποβλήθηκε σε θεραπεία µε ενέσεις του νέου σύµπλοκου του αρσενικού, Neosalvarsan, στις 1,10,17 και 24 Νοεµβρίου µε δόσεις 0,60 γ. 0,75 γ. 0,75 γ. και 0,90 γ. αντίστοιχα. Σύµφωνα µε το φύλλο νοσηλείας, σηµειώθηκε καταστροφή των µαλακών µορίων και των οστών της ρινός, εµφανίσθηκαν «εξανθήµατα εις τους βραχίονες µεγέθους τάληρου» και για το λόγο αυτό η ασθενής υποβλήθηκε ξανά το εκέµβριο σε άλλες τέσσερις ενέσεις Neosalvarsan των 0,90 γ. Στις 3 Ιανουαρίου 1915 για πρώτη φορά θα εµφανισθεί αρνητική Wassermann, θα υποχωρήσουν τα εξανθήµατα και η γυναίκα λαµβάνει εξιτήριο στις 10 Ιανουαρίου Στις 13 Φεβρουαρίου 1915, η νεαρή κοπέλα θα εισέλθει για τελευταία φόρα στο νοσοκοµείο µε απόστηµα αριστερής άκρας χειρός και διόγκωση λεµφαδένα στον µηρό «µεγέθους µανδαρινίου». Η αντίδραση Wassermann ήταν εντόνως θετική, ενώ καταγράφεται «Μορφολογική εξέτασις αίµατος: µεγάλη αύξησις πολυπυρήνων». Στις 24 Φεβρουαρίου, διανοίχθηκε χειρουργικά ο λεµφαδένας και πιθανόν η περιοχή µολύνθηκε. Το φύλλο νοσηλείας της Ε.Π., που έζησε 19 από τα 31 χρόνια της ζωής της σε οίκο ανοχής, βιώνοντας την ασθένεια της σύφιλης και την σεξουαλική εκµετάλλευση, έκλεισε µε µια ψυχρή πρόταση: Απέθανε τη 1η Μαρτίου Ιατρο-ιστορική προσέγγιση της σύφιλης ιάγνωση Οι τυπικές συφιλιδικές εκδηλώσεις επιτρέπουν συνήθως ευκολία στη διάγνωση. Συχνά όµως, τα συφιλιδικά συµπτώµατα δεν εµφανίζονται µε σαφήνεια, οπότε η διάγνωση αποβαίνει δύσκολη. Τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα το διαγνωστικό οπλοστάσιο συµπεριελάµβανε την εξέταση για σπειροχαίτη και την αντίδραση Wassermann. 2,3 Στα επόµενα χρόνια θα χρησιµοποιηθεί η αντίδραση καθίζησης και η εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. 4,5 Η εξέταση για σπειροχαίτη γινόταν σε πρόσφατο έλκος από το πυθ- µένα του οποίου λαµβανόταν έκκριµα προς µικροσκόπηση. Οι σπειροχαίτες αφθονούν στο έλκος τις πρώτες ώρες της εµφάνισής του και η ανεύρεσή τους επιβάλλει τη διάγνωση της σύφιλης. Για να είναι πετυχηµένη η συγκεκριµένη εξέταση, δεν πρέπει να έχει καυτηριαστεί στο έλκος. 3 Η αντίδραση Wassermann ήταν µια διαγνωστική µέθοδος της οποίας όµως η απάντηση απαιτούσε ιδιαίτερη προσοχή στην ερµηνεία. Μια αντίδραση κατά Wassermann θετική σε συφιλιδικό ασθενή δε σηµαίνει ότι οι εκδηλώσεις που παρουσιάζει είναι απαραίτητα συφιλιδικής φύσεως, γιατί τόσο σε συφιλιδικό, όσο και σε υγιή, δύναται να παρατηρηθούν και άλλες δερµατοπάθειες, όπως ψωρίαση, έρπης κ.α. 6 Η αντίδραση Wassermann που 35

6 Κ. ΤΣΙΑΜΗΣ, Γ. ΒΡΥΩΝΗ, Ε. ΠΟΥΛΑΚΟΥ-ΡΕΜΠΕΛΑΚΟΥ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ 36 ανευρίσκεται επανειληµµένα θετική, καταδεικνύει την ύπαρξη σπειροχαιτών στον οργανισµό. Το αντίθετο, η αρνητική αντίδραση κατά Wassermann δεν µπορεί να αποκλείσει την συφιλιδική λοίµωξη. Στη σύφιλη κατά την περίοδο του έλκους η κατά Wassermann αντίδραση είναι αρχικά αρνητική από την 15η έως την 20η ηµέρα. Ύστερα αποβαίνει ασθενώς θετική και η έντασή της βαθµιαία αυξάνει, καθιστάµενη σαφώς θετική µεταξύ 20ης και 30ης ηµέρας. Κατά την πρώτη περίοδο της νόσου η θετικότητα της αντίδρασης κυ- µαίνεται µεταξύ 25%-80%, ανάλογα µε τον χρόνο που παρήλθε από την ηµέρα εµφάνισης του συφιλιδικού έλκους έως την ηµέρα της εξέτασης. Κατά την δεύτερη περίοδο το θετικό αποτέλεσµα ποικίλει από 90%-100%, στην τρίτη περίοδο από 65%-90% και στην κληρονοµική σύφιλη από 50%-80%. Κατά τη λανθάνουσα περίοδο της νόσου, η αντίδραση είναι θετική σε αναλογία 60%-80%. 2 Θεραπεία Η σύφιλη εκείνη την εποχή θεωρείτο ιάσιµη, αλλά η θεραπεία ήταν µακροχρόνια. Η θεραπευτική αγωγή ενάντια στη σύφιλη βασίστηκε στον υδράργυρο, το ιωδιούχο κάλιο, το βισµούθιο και το αρσενικό. 7 Ο υδράργυρος αποτέλεσε το αρχαιότερο από τα ειδικά σκευάσµατα και χρησιµοποιήθηκε ποικιλοτρόπως: εντριβές µε υδραργυρική αλοιφή ή υδραργυρικό σαπούνι, υδραργυρικό σιρόπι και ενέσεις διαλυτών και αδιάλυτων αλάτων υδραργύρου. Οι ενέσεις αδιάλυτων αλάτων γίνονται ενδοµυϊκά στη γλουτιαία χώρα. Οι ενέσεις διαλυτών αλάτων γίνονται υποδόρια και ενδοφλέβια Αποτελούσε την θεραπεία µε τις περισσότερες παρενέργειες. Εκτός από τα τοπικά φαινόµενα στο σηµείο των ενέσεων (πόνος, ερυθρότητα, νεκρωτικά αποστήµατα), δύναται να προκαλέσει και βαρύτερα φαινόµενα δηλητηριάσεως. Παρατηρείται συχνότατα η υδραργυρική στοµατίτιδα, οξεία ή χρόνια, η οποία εκδηλώνεται µε πόνο και αιµορραγία από τα ούλα, αλλοιώσεις στη γλώσσα, αδυναµία µάσησης, δυσκολία στην οµιλία, σιελόρροια και δύσοσµη αναπνοή. Επίσης, παρουσιάζονται γαστρεντερικές διαταραχές, αναιµία και πυρετός Το 1908, ο Paul Ehrlich διεξήγαγε πειράµατα µε οργανικά σύµπλοκα αρσενικού, στην προσπάθειά του να θεραπεύσει την ασθένεια του ύπνου ή Αφρικάνικη νόσο του τρεπανοσώµατος. Η ερευνητική οµάδα του Ehrlich τροποποιώντας τη βιολογική δραστηριότητα ενός οδηγού συµπλόκου προκύπτοντος από το εξαιρετικά τοξικό φάρµακο Atoxyl, κατόρθωσε διαµέσου διαδοχικών συστηµατικών χηµικών µετατροπών να δηµιουργήσει την Arsphenmine (αρσφεναµίνη). Η Arsphenmine έµεινε γνωστή µε την εµπορική ονοµασία Salvarsan (καλούταν επίσης 606, καθώς ήταν το 606ο σύµπλοκο αρσενικού, το οποίο δοκιµάστηκε). ύο χρόνια αργότερα, διοχετεύεται στην αγορά φαρµάκων ένα περισσότερο διαλυτό και λιγότερο τοξικό σκεύασµα, το Neosalvarsan. Με την πάροδο του χρόνου όµως, αποδεικνύεται ότι, το αρσενικό είναι περισσότερο επιβλαβές, παρά θεραπευτικό. Στις συχνότερες παρενέργειες συγκαταλέγονται οι διαταραχές της γεύσης και της όσφρησης, η σιελόρροια, η υπερέκκριση βλέννης από τη µύτη και η βραδυκαρδία. Άλλες σοβαρές παρενέργειες είναι η νιτροειδής κρίση, που µπορεί να οδηγήσει στο θάνατο, το πνευ- µονικό οίδηµα, οι γαστρεντερικές διαταραχές, οι στο- µατίτιδες, η απολεπιστική ερυθροδερµία, η απώλεια βάρους, η αναιµία, ο ίκτερος, η αιµορραγική πορφύρα, η ηπατική και η νεφρική ανεπάρκεια Το ιωδιούχο κάλιο χορηγούνταν κυρίως στις τριτογενείς εκδηλώσεις της σύφιλης, καθώς και σε έντονες πρωτογενείς και δευτερογενείς εκδηλώσεις. Οι συχνότερες παρενέργειες του ιωδιούχου καλίου είναι δακρύρροια, ερυθρότητα δέρµατος, χρόνια πέµφιγα και οξύ οίδηµα λάρυγγα, ενώ στις σπάνιες καταγράφονται οι σπλαχνικές αιµορραγίες και η γάγγραινα δέρµατος Το 1887, ο Balzer πειραµατίστηκε µε το βισµούθιο ως θεραπευτικό µέσο αλλά το εγκατέλειψε λόγω της τοξικότητάς του. 17 Το 1921, οι κλινικές µελέτες των Larejac και Levaditi επικύρωσαν τα θεραπευτικά αποτελέσµατα του βισµουθίου. 18,19 Η συνηθισµένη θεραπευτική σειρά ήταν 20 ενέσεις στη γλουτιαία χώρα ανά 2 ηµέρες. Οι ενέσεις ήταν ιδιαίτερα επώδυνες και προκαλούσαν τοπικές φλεγµονές. Συχνές παρενέργειες του βισµουθίου ήταν ο πυρετός, τα δερµατικά εξανθήµατα, η αναιµία και βισµουθιακή στοµατίτιδα, που είναι ανάλογη µε τη στοµατίτιδα που προκαλεί ο υδράργυρος Χαρακτηριστικό της βισµουθιακής θεραπείας ήταν η µπλε απόχρωση στα χείλια των ασθενών. Τα πρώτα χρόνια αυτό περνούσε απαρατήρητο, ειδικά στις γυναίκες λόγω των κραγιόν, αλλά όπως πολύ εύστοχα είχε παρατηρήσει το 1925 ο διάσηµος συφιλιδολόγος Lomholt: «αργά η γρήγορα ο κόσµος θα καταλάβει τι σηµαίνουν αυτές οι γραµµές στα χείλια, και τότε θα είναι σαν να έχει ο κάθε ασθενής ένα µεγάλο Σ(ύφιλη) στο µέτωπό του». 22 Για τους ασθενείς προτείνονταν επίσης αποφυγή του αλκοόλ, επαρκής ύπνος, φυσική άσκηση, υδροθεραπεία, θαλασσοθεραπεία, εντριβές, µαλάξεις, και αεροθεραπεία. Οι ιατροί της εποχής θεωρούσαν ότι τα προαναφερόµενα συνέβαλλαν στην καταπολέµηση της σύφιλης. Ενδεικτικό όµως της άγνοιας της ιατρικής κοινότητας της εποχής ήταν το γεγονός ότι έδιναν την άδεια στους ήδη νυµφευµένους άνδρες ασθενείς, να ασκούν µεν «τα συζυγικά καθήκοντά τους», αλλά χωρίς υπερβολή και κατάχρηση! Κατά την επικρατούσα ιατρική άποψη της εποχής, µπορεί η τετραετής φαρµακευτική αγωγή να πετύχαινε την πλήρη ίαση ή τη βελτίωση της εικόνας της υγείας του ασθενούς όσον αφορά την δερµατολογία της σύφιλης, επιβάρυνε όµως ιδιαίτερα τα όργανα και τα συστήµατα του ανθρώπινου οργανισµού λόγω της VOL. 58 ΙSSUE 4, October - December 2013

7 ΣΥΦΙΛΗ: ΟΙ ΥΟ ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ τοξικότητας των σκευασµάτων. Τα 50 γραµµάρια αρσενικού, οι ενέσεις βισµούθιου και οι ενέσεις υδραργύρου µπορεί να αντιµετώπιζαν τη σύφιλη, προκαλούσαν όµως ταυτόχρονα ιδιαίτερα ση- µαντικές παρενέργειες, όπως ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια, εγκεφαλικό οίδηµα, τύφλωση, στοµατίτιδες κ.α. Γίνεται αντιληπτό ότι εγείρεται η απορία σχετικά µε την πραγµατική έννοια της ίασης ή βελτίωσης. Ως κριτήρια ιάσεως είχαν θεσπιστεί οι αρνητικές αντιδράσεις του ορού του αίµατος, η έλλειψη και του ελαχίστου κλινικού συµπτώµατος υπόπτου για σύφιλη και τις επόµενες δεκαετίες προστέθηκε η αρνητική εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. 2 Νόµοι περί «Ασέµνων Γυναικών» Το ζήτηµα της πορνείας θα αποτελέσει προτεραιότητα του Υπουργείου Εσωτερικών και το 1834 θα αναγνωριστεί ως επάγγελµα για την άσκηση του οποίου απαιτείται άδεια από την Αστυνοµία, η οποία απαγορευόταν να χορηγείται σε γυναίκες κάτω των 18 ετών. 23,24 (Εικόνα 5) Όσες γυναίκες δεν διέµεναν σε οίκο ανοχής, κάθε 1η και 15η του µήνα, εξετάζονταν από σε ιατρό-αφροδισιολόγο. Στους οίκους ανοχής, η εξέταση ήταν καθηµερινή µε µέριµνα του ιδιοκτήτη του οίκου, τον οποίο επισκέπτονταν µια φόρα την εβδοµάδα ένας ιατρός συνοδεία αξιωµατικού της Αστυνοµίας, όπου έλεγχαν την τάξη και την καθαριότητα των χώρων, καθώς και τις άδειες των ιεροδούλων. 23 Οι γυναίκες µε ύποπτα σηµεία της νόσου αποµονώνονταν και στέλνονταν για νοσηλεία. Τα έξοδα νοσηλείας καλύπτονταν εν µέρει από το ταµείο του ήµου και από µέρος των εσόδων των οίκων ανοχής. Σε περίπτωση συνέχισης του επαγγέλµατος από ασθενή ιερόδουλη προβλεπόταν ο εγκλεισµός σε αναµορφωτήριο ή άσυλο ανίατων. Οι ιατροί του νοσοκοµείου όφειλαν να συντάσσουν καθηµερινή έκθεση προς την Αστυνοµία, όπου ανέφεραν την εξέλιξη της υγείας των γυναικών. Ο νόµος προέβλεπε και διαφύλαττε την ανωνυµία των µολυσµένων ανδρών, οι οποίοι θα υποδείκνυαν το όνοµα της γυναίκας και την οδό της οικίας ή του οίκου ανοχής όπου θεωρούσε ότι µολύνθηκε. Για τις δηµόσια εκπορνευόµενες, ο νόµος προέβλεπε αυστηρά πρόστιµα και σωµατική τιµωρία. Στον ίδιο νόµο διάταξη ενέπιπταν και οι υπηρέτριες των ιεροδούλων, µε υποχρεωτική εξέταση κάθε 15 ηµέρες. 23 Λοιπές Κανονιστικές Οδηγίες έρχονται σταδιακά να συµπληρώσουν το νοµικό πλαίσιο, όπως το 1856 µε 37 Ει κό να 5. Φάκελος της Βαυαρικής Αστυνοµίας που περιέχει το νόµο «Οδηγία για τα δηµόσια κορίτσια και τους οίκους ανοχής», (1834) συντεταγµένο στη γαλλική γλώσσα µε τίτλο «Instruction concernant les filles publiques et les maisons de débauche». (Οθωνικό Αρχείο, Υπουργείο Εσωτερικών, Σειρά III, Αστυνοµία-Χωροφυλακή, φ.143. Εκ των Γενικών Αρχείων του Κράτους)

8 Κ. ΤΣΙΑΜΗΣ, Γ. ΒΡΥΩΝΗ, Ε. ΠΟΥΛΑΚΟΥ-ΡΕΜΠΕΛΑΚΟΥ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ 38 τα διατάγµατα «Περί κοινών γυναικών» και «Περί των οίκων ασωτείας» καθώς και η Αστυνοµική Εγκύκλιος του 1894 «Περί κοινών γυναικών και οίκων ασωτείας». Μάλιστα, η εγκύκλιος του 1894, επέβαλε για πρώτη φορά να φέρουν οι ιερόδουλες βιβλιάριο υγείας το οποίο στην πρώτη σελίδα είχε φωτογραφία της γυναίκας σφραγισµένη από την Αστυνοµία. 23 Ενενήντα χρόνια µετά το νόµο του 1834, θα ψηφισθεί το 1923 ο νόµος 3032 «Περί των µέτρων προς καταπολέµησιν των αφροδίσιων νοσηµάτων και περί ασέ- µνων γυναικών». 25 Με βάση το Νόµο 3032, ορίστηκαν τριµελείς επιτροπές για τον κάθε Νοµό, µε τον τίτλο «Επιτροπή για την καταπολέµηση των αφροδίσιων νόσων», οι οποίες αποτελούνται από το Νοµάρχη, τον Αστυνοµικό ιευθυντή και έναν ανώτερο υγειονοµικό υπάλληλο. Το άρθρο 5 του Νόµου 3032 όριζε ότι, οι κοινές γυναίκες πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρική εξέταση τουλάχιστον δύο φορές την εβδοµάδα. Οι γυναίκες που έπασχαν από αφροδίσιο νόσηµα ήταν υποχρεωµένες, µετά από εντολή του Ειδικού Υγειονοµικού Επιθεωρητή, να νοσηλευτούν στο Νοσοκο- µείο Αφροδίσιων Νόσων «Ανδρέας Συγγρός» ή στο αντίστοιχο Νοσοκοµείο της Θεσσαλονίκης. Οι γυναίκες µετέβαιναν µε τη µέριµνα της υγειονοµικής υπηρεσίας και µε δαπάνες του οικείου ήµου. Ιδιαίτερα για τις γυναίκες που έπασχαν από σύφιλη, προβλέφθηκε η χορήγηση ειδικού θεραπευτικού βιβλιαρίου και η υγειονοµική υπηρεσία, εκτός από την υποχρεωτική νοσηλεία, ήταν υπεύθυνη και για την ολοκλήρωση της αντισυφιλιδικής θεραπείας. 25 Οι Άθλιοι των Αθηνών: πορνεία και σύφιλη κατά τον 19 ο και 20 ο αιώνα Όπως αναφέρθηκε, η σύφιλη πρέπει να µελετάται πάντα σε συνάρτηση µε τους ιστορικούς παράγοντες που πυροδοτούν την εξάπλωσή της και της προσδίδουν τελικά έναν επιδηµικό χαρακτήρα. Η κοινωνία και κυρίως η οικονοµία ήταν οι σηµαντικότεροι παράγοντες στη συντήρηση και διάδοση της ασθένειας. Το πρόβληµα της σύφιλης της Ελλάδας του 20ου αιώνα χάνεται έναν αιώνα πριν, στις απαρχές του νεοελληνικού κράτους όπου µια σειρά επιλογών δηµιούργησαν τις «ιδανικότερες» κοινωνικές συνθήκες άνθισης της πορνείας και της ασθένειας. Το Μάρτιο του 1833, µε την διάλυση των ατάκτων στρατιωτικών σωµάτων, ένα µεγάλος αριθµός αγωνιστών, ο αριθµός των οποίων υπολογίζεται από έως , βρίσκεται ξαφνικά χωρίς αντικείµενο ύπαρξης. Η επιστροφή στις πατρογονικές τους εστίες ήταν αδύνατη, εξαιτίας του γεγονότος ότι τα εδάφη εκείνα δεν είχαν περιέλθει στην επικράτεια του νέου Κράτους, µε αποτέλεσµα χιλιάδες εξ αυτών να συρρεύσουν στην Αθήνα. 26 Η λέξη αθλιότητα, ίσως δεν αρκεί για να περιγράψει την κατάσταση που επικρατούσε, αλλά ούτε και να δώσει το στίγµα του πρώτου κοινωνικού διαχωρισµού σε νεόπλουτους και νεόπτωχους νεοέλληνες. Η επαιτεία αποτελεί την πρώτη ενασχόληση και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Στρατηγός Μακρυγιάννης ήταν ένα θλιβερό θέαµα για τους άλλοτε υπερήφανους συµπολεµιστές του και τις οικογένειές τους να περιφέρονται «ξυπόλυτοι εις τα σοκάκια και από νοικοκυραίοι να γίνουν διακοναραίοι». 27 Το κρατικό βοήθηµα, κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα, ήταν ένα συµβολικό ποσό στο πλαίσιο της φιλανθρωπίας. Επιπλέον, από την έναρξη του Νέου Ελληνικού Κράτους, δεν έλειπαν δυστυχώς και οι περιπτώσεις σκανδάλων µε κρατικούς λειτουργούς που οικειοποιούνταν τα βοηθήµατα για τις άπορες οικογένειες. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν πρέπει να ξενίζει το γεγονός ότι η Αθήνα των κατοίκων θα γεµίσει σταδιακά ζητιάνους και ιερόδουλες, ενώ αρχίζουν τα πρώτα φαινόµενα περιθωριοποίησης, παραβατικότητας, ταξικού και κοινωνικού µίσους. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ενώ δεν έχουν διευθετηθεί άλλα θέµατα στο νέο κράτος, το 1834 θα εκδοθεί το διάταγµα «Οδηγία για τα δηµόσια κορίτσια και τους οίκους ανοχής». Τα επόµενα χρόνια, ένα νέο κύµα απόρων γυναικόπαιδων θα κατακλύσει σταδιακά την Αθήνα απόρροια της εκµετάλλευσης και µη σωστής εφαρµογής ενός φιλολαϊκού νόµου. Το 1835, θα εκδοθεί ο νόµος «Περί προικοδοτήσεως των ελληνικών οικογενειών» που όριζε την διανοµή των γαιών σε αγωνιστές της Επανάστασης, αλλά και των οικογενειών και των ορφανών των αγωνιστών. 26 Όµως, µόλις το 1847 οι Αρχές «συνειδητοποίησαν» το έγκληµα των κερδοσκόπων που διαπράχθηκε επί µια δεκαετία εναντίον των γυναικών και των ορφανών των ηρώων της Επανάστασης. Μη µπορώντας να καλλιεργήσουν τις γαίες που τους παραχωρούσε το Κράτος, οι χήρες αναγκάζονταν να τις πουλούν σε εξευτελιστικές τιµές σε ανθρώπους που εξελίχθηκαν µε αυτόν τον τρόπο σε µεγαλοκτηµατίες. Έτσι, και άλλες χήρες µε ορφανά, µην έχοντας άλλη εναλλακτική λύση, έρχονται στην Αθήνα για ένα καλύτερο µέλλον αλλά σύντοµα ανακαλύπτουν το σκληρό πρόσωπο της πρωτεύουσας. Όµως, µε τον τρόπο αυτό, η φτώχεια στην πρωτεύουσα επιτείνεται για δεκαετίες και η κοινωνική ανισότητα διευρύνεται. 26 Το 1854, ο Γάλλος περιηγητής Αµπού θα διαπιστώσει ότι οι φτωχοί Έλληνες έπρεπε να µάθουν να ζουν δίπλα στους εξευρωπαϊσµένους πλούσιους Έλληνες «που καβαλάνε άλογα µε εγγλέζικη σέλλα, µιλάνε καθαρεύουσα, ξέρουν γαλλικά και οι γυναίκες τους φέρνουν τα φουστάνια από το Παρίσι». 28 Η πιο ενδιαφέρουσα προσέγγιση της εποχής µπορεί να γίνει µέσα από τα αρχεία της Οθωνικής Αστυνοµίας όπου συναντάται η εγκληµατικότητα του 19ου αιώνα στην Αθήνα και τον Πειραιά, αλλά και οι εκκλήσεις προς τον βασιλιά για διορισµό περισσότερων αστυνοµικών! Η σκοτεινή και η φωτεινή πλευρά της πρωτεύουσας VOL. 58 ΙSSUE 4, October - December 2013

9 ΣΥΦΙΛΗ: ΟΙ ΥΟ ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ είχε πια παγιωθεί. Οι αθέµιτες κυήσεις και οι εγκαταλείψεις των βρεφών λόγω ένδειας θα είναι πλέον σύνηθες φαινόµενο. Σύµφωνα µε τα αρχεία του Βρεφοκοµείου Αθηνών την περίοδο το ίδρυµα περιέθαλψε εγκαταλελειµµένα παιδιά εκ των οποίων το 58% απεβίωσε. 29 Οι φιλανθρωπικές οργανώσεις, όπως η Σχολή Απόρων Παίδων του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» και το Εργαστήριο των Απόρων Γυναικών προσπαθούν να µεριµνήσουν για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών και των ενήλικων γυναικών, προετοιµάζοντάς τους για την είσοδο στην αγορά εργασίας της νεοελληνικής κοινωνίας. 26 Μια αστικής κοινωνίας όπου δείγµα πλουτισµού αποτελεί η ύπαρξη υπηρέτριας στην οικεία, µε το επάγγελµα της οικιακής βοηθού να αποτελεί µια προσφιλή απασχόληση για χιλιάδες άπορα κορίτσια. Συχνά όµως η σεξουαλική εκµετάλλευση είναι εµφανής, γεγονός που αµαύρωνε για δεκαετίες το κλάδο των υπηρετριών ενώ το επάγγελµα αυτό χρησιµοποιήθηκε ως προκάλυµµα για άλλες δραστηριότητες. Συχνά, τα κορίτσια ωθούνται από τους προαγωγούς- µεσίτες οικιακών βοηθών, να ασκούν επικουρικά την πορνεία µε την προκάλυψη της υπηρεσίας σε µια ευυπόληπτη οικογένεια. Η σκοτεινή πλευρά της Αθήνας θα µετατραπεί σε «γη της επαγγελίας» για εκατοντάδες κορίτσια που συρρέουν στην πρωτεύουσα. Όπως αναφέρει ο Ιωάννης Κονδυλάκης στο έργο του «Οι Άθλιοι των Αθηνών» (1894), για το κορίτσι που αφήνει το νησί του προκειµένου να έρθει στην πόλη ως υπηρέτρια, στο λιµάνι του Πειραιά «την παρατηρούν ως εµπόρευµα, διελθούσα όλα τα στάδια της ακολασίας, τώρα διευκόλυνε τας ακολασίας των άλλων». Σε ένα έτερο µυθιστόρηµα άγνωστο στο ευρύ κοινό, του Λέοντος Γεραρδή µε τίτλο «Το ακέφαλον πτώµα» (1895), που ανήκει σε µια σειρά ελληνικών αστυνοµικών αναγνωσµάτων εµπνευσµένων από «τα καθ ηµάς εγκλη- µατικά χρονικά», περιγράφεται η άλλη Αθήνα, το άβατο για την Αστυνοµία στα Χαυτεία, στην Οµόνοια, στον Κεραµεικό και στο Μεταξουργείο, µε ένα αµέτρητο πλήθος κοριτσιών να διαβιούν σε χασισοποτεία και οίκους ανοχής. Πολλές περιοχές τέτοιου είδους θα µείνουν για δεκαετίες εκτός του σχεδιασµού της ανάπλασης της πρωτεύουσας, για µια σειρά πολιτικών και οικονοµικών λόγων, γεγονός που θα τις καταστήσει κοιτίδες παρανοµίας και παραβατικότητας µέχρι τον Μεσοπόλεµο. 30 Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο διευθυντής της ιοικητικής Αστυνοµίας Αθηνών και Πειραιώς αναφέρει µια δραµατική έξαρση της πορνείας που προκαλεί «πολλά παράπονα εκ µέρους των κατοίκων κατά των ασελγών γυναικών αφού οι κοιναί γυναίκαι (πόρναι) περιφέρονται ακωλύτως εις τους δηµοσίους περιπάτους. Πολλοί νέοι, δυνάµενοι να επιδοθώσιν εις βιοµηχανικά επιτεδεύµατα δια να πορίζωνται εντίµως τα προς ζωάρκειαν, εξώκειλαν δυστυχώς εις την διαφθοράν επί τοσούτον, ώστε µετέρχωνται και ως επιτήδευµα την προαγωγήν (µαστρωπίαν)». 26 Η σύφιλη θα λάβει εκρηκτικές διαστάσεις τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η έξαρση των αφροδισίων νοσηµάτων στην Ελλάδα κρίθηκε τόσο κρίσιµη ώστε το 1923 συντάσσεται από τα Υπουργεία Εσωτερικών και Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως, ο Νόµος 3032 «Περί των µέτρων προς καταπολέµησιν των αφροδίσιων νοσηµάτων και περί ασέµνων γυναικών». Όµως, όπως φαίνεται από τα στοιχεία των υγειονοµικών αρχών κατά τη διάρκεια της περιόδου , παρά τη ψήφιση του νόµου τα αφροδίσια νοσήµατα έκαναν θραύση στις τάξεις των εκδιδόµενων γυναικών. Χαρακτηριστικό είναι το εύρηµα ότι από τις γυναίκες που επισκέπτονταν το Εξεταστικό Αντιαφροδισιακό Ιατρείο των κοινών γυναικών, και οι οποίες χωρίζονταν σε τακτικές (γυναίκες υποβαλλόµενες δύο φορές την εβδοµάδα σε εξέταση) και σε έκτακτες (καταχωρηµένες ως «κρυφά πορνευόµενες»), οι δεύτερες παρουσίαζαν περισσότερα κρούσµατα σύφιλης. 31 Από την µελέτη των αρχείων του Νοσοκοµείου Α. Συγγρός της περιόδου , εντοπίστηκαν περιπτώσεις ακούσιας και εκούσιας προσέλευσης ασθενών µε σύφιλη διαφόρων σταδίων. 32 Το επάγγελµα φυσικά όπου η σύφιλη κυριαρχεί, είναι αυτό των κοινών γυναικών, το οποίο αποτυπώνεται στις δηλώσεις των επαγγελµάτων κατά τις εισαγωγές στο Νοσοκοµείο. Το ηλικιακό φάσµα των γυναικών µε σύφιλη που νοσηλεύονταν υποχρεωτικά στο Νοσοκο- µείο κυµάνθηκε από 16 έως 40 ετών. 32 Εντύπωση προκαλεί η ηλικιακή οµάδα ετών, που αντιστοιχεί στο 24% των νοσηλευοµένων γυναικών και που αποδεικνύει ότι οι συνθήκες ζωής της εποχής ανάγκαζαν ακόµα και ανήλικες κοπέλες να ασκούν το επάγγελµα της κοινής για να επιβιώσουν. 32 Στη δήλωση των επαγγελµάτων όπως ήταν φυσικό κυριαρχούσαν οι ιερόδουλες. Σχετικά µε τα υπόλοιπα επαγγέλµατα που είναι καταγεγραµµένα, και ιδιαίτερα για τις γυναίκες που είχαν δηλώσει εργάτριες, υπηρέτριες και οικιακά, θεωρείται ότι ασκούνταν από τις ελεύθερες γυναίκες, από αυτές δηλαδή που εργάζονταν επικουρικά ως ιερόδουλες. Ένα άκρως θλιβερό εύρηµα στα αρχεία του «Α. Συγγρός» κατά τον Μεσοπόλεµο, αποτελεί το γεγονός ότι το 39% των νοσηλευοµένων συφιλιδικών κοινών γυναικών προέρχονταν από τους προσφυγοπούλες της Μικράς Ασίας, µε κυρίαρχο το ηλικιακό φάσµα των ετών. 32 Αυτό αποτελεί πραγµατικά µια δεύτερη τραγωδία που βίωναν οι πρόσφυγες στο Μεσοπόλεµο. Με εξαιρετικά δύσκολη την εύρεση εργασίας και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, πιο ορθά επιβίωσης, η πορνεία φάνταζε ως µια εύκολη και παροδική λύση, όπως αφελώς πολλές κοπέλες υπέθεσαν. Αναφορικά µε τις ανήλικες ιερόδουλες φαίνεται ότι το πρόβληµα ήταν υπαρκτό αλλά άλυτο. Μία άλλη θλιβερή πληροφορία περί παιδικής σεξουαλικής εκ- 39

10 Κ. ΤΣΙΑΜΗΣ, Γ. ΒΡΥΩΝΗ, Ε. ΠΟΥΛΑΚΟΥ-ΡΕΜΠΕΛΑΚΟΥ, Α. ΤΣΑΚΡΗΣ µετάλλευσης εντοπίζεται και στο περιοδικό Ιατρικός Μηνύτωρ, σε άρθρο του Καθηγητή Ευάγγελου Καλλιόντζη, διευθυντή του Νοσοκοµείου Αφροδισίων και ερµατικών Νοσηµάτων, µε αφορµή την ανεύρεση διαµαρτίας της διάπλασης εσωτερικών γεννητικών οργάνων µιας ανήλικης που εξέτασε το Σύµφωνα µε τον Καθηγητή Καλλιόντζη: «Η Ε.. εκ Λαµίας, ετών 14, διηγήται ηµίν ότι προ διετίας διακορευθείσα διέµενε εν τινι καφωδείο του Πειραιώς, ένθα συλληφθείσα εκ της Αστυνοµίας και µετ αστυϊταρικήν εξέτασιν ως πάσχουσα ευρεθείσα, απεστάλη εις το Νοσοκοµείον Μεταδοτικών Νοσηµάτων προς νοσηλείαν την 28η Οκτωβρίου 1901». 33 Αν η περίπτωση της πρώτης ασθενούς του «Α. Συγγρός» που µελετήθηκε, έθεσε την υπόνοια για την κατάσταση που επικρατούσε στις αρχές του 20ου αιώνα, το µαζικό εύρηµα στα αρχεία του νοσοκοµείου κατά τον Μεσοπόλεµο, για ανήλικες συφιλιδικές ιερόδουλες, έρχεται δυστυχώς να επιβεβαιώσει αυτό το τραγικό φαινόµενο. Το Νοσοκοµείο Αφροδισίων Νόσων «Ανδρέας Συγγρός» αποτέλεσε τη βάση της επιστηµονικής θεραπείας της σύφιλης κατά τον 20ο αιώνα. Σε µια δύσκολη εποχή για την ερµατολογία-αφροδισιολογία, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του νοσοκοµείου κατέβαλε σοβαρές προσπάθειες για την πρόληψη και την θεραπεία των αφροδισίων νόσων, ενώ ταυτόχρονα επιδόθηκε στην διαφώτιση της κοινωνίας αντικαθιστώντας το ρόλο που θα έπρεπε να είχε το Κράτος. 34 Η βαθύτερη µελέτη της θεραπευτικής αγωγής που χορηγούνταν, καταδεικνύει ότι οι ασθενείς αντιµετώπιζαν σοβαρότατες παρενέργειες από την τοξικότητα των φαρµάκων. Οι ασθενείς αν και παρουσίαζαν µία αναστολή των δερµατικών κυρίως εκδηλώσεων, η γενική κλινική τους εικόνα ήταν σίγουρα επιβαρυµένη. Η εφαρµοζόµενη θεραπευτική αγωγή της εποχής κρίνεται ως επικίνδυνη και αναποτελεσµατική. Τέλος, η έλλειψη ενηµέρωσης, η άγνοια για τα αφροδίσια νοσήµατα και οι κοινωνικο-οικονοµικές δυσκολίες που βίωσε η Ελλάδα, φαίνεται ότι βοήθησαν στην εξάπλωση της σύφιλης κατά τον 19ο και έως τα µέσα του 20ου αιώνα. Ευχαριστίες Ευχαριστούµε θερµά τον κ. Ιωάννη Καρανικολή, Προϊστάµενο του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών, για την άδεια χρήσης των ιστορικών εγγράφων καθώς και την κ. Μυρσίνη Πήχου, Φαίη Τσίτου και Κωνσταντίνο Καψιµάλη για την βοήθειά τους στην έρευνά µας και την φωτογραφική ανατύπωση. 40 Summa ry From the history of syphilis in Greece: the first two patients of the Hospital A. Sygros (1910) K. Tsiamis 1, G. Vrioni 2, E. Poulakou-Rebelakou 1, A. Tsakris 2 1 History of Medicine, Athens Medical School, University of Athens, Greece 2 Department of Microbiology, Athens Medical School, University of Athens, Greece The aim of this research is to present syphilis according the history of the first two patients of the Hospital of Venereal Diseases Andreas Sygros, in From the era of the New Greek State, syphilis was connected mainly with the prostitution. Despite the introduction of Act to control STDs since 1834, the State was unable to limit the transmissibility of syphilis and to control prostitution. The ignorance of syphilis nature, the economic and social disturbances of Greece and the failure to comply with the laws, were the major factors for the spread of the disease during 19th and 20th century. VOL. 58 ΙSSUE 4, October - December 2013 Key words Greece, History of Microbiology, Hospital Andreas Sygros, Public Health, Syphilis

11 ΣΥΦΙΛΗ: ΟΙ ΥΟ ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Βιβλιογραφία 1. Τα ηµόσια Νοσοκοµεία στην Αθήνα και τον Πειραιά. Ε.Ι.Ν.Α.Π., Αθήνα 2005: Φωτεινός Π. Εγχειρίδιον Αφροδισίων Νόσων. Αθήναι 1954: , , Φωτεινός Γ. Σωθήτε από τα αφροδίσια πάθη. Εκδ. Εθνικό Τυπογραφείο, Υπουργείο Εσωτερικών- ιεύθυνσις ηµόσιας Υγείας και ηµόσιας Αντιλήψεως. Αθήναι 1921: Καπετανάκης Ι. ερµατολογία- Αφροδισιολογία. Αθήνα 1971: Steck A. Diagnostic value of cerebrospinal fluid analysis. Schweiz Med Wochenschr 1984;114: Bialynicki-Birula R. The 100th anniversary of Wassermann-Neisser- Bruck reaction. Clin Dermatol 2008;26: Φωτεινός Γ. Το ηµέτερον θεραπευτικόν σύστηµα κατά της συφίλιδος Εκδ. Ι.Λ. Αλευρόπουλος, Αθήναι 1938: George C. Mercury and the kidney. J Nephrol 2011;Suppl 17:S Parascandola J. From mercury to miracle drugs: syphilis therapy over the centuries. Pharm Hist 2009;51: Tilles G., Wallach D. History of the treatment of syphilis with mercury: five centuries of uncertainty and toxicity. Rev Hist Pharm 1996;44(312 Suppl): Thompson R., Smith D. Evaluation of the treatment of early syphilis with arsphenamine and heavy metal. Am J Syph Gonorrhea Vener Dis 1950;34: Arnold W. Studies of arsenic metabolism. Dtsch Z Gesamte Gerichtl Med 1967;60: Kasdon S., Shapiro M. Postarsenical encephalopathy in the treatment of syphilis in women. N Engl J Med 1948;238: Fisher S., Holley H., Fein G. Agranulocytosis: report of twelve cases in which it followed intensive arsenotherapy for syphilis. Arch Derm Syphilol 1947;55: Greenbaum S. Role of Iodide in the therapy of syphilis. Arch Dem Syphilol 1936;33: Keen P. Potassium Iodide in the treatment of syphilis. Br J Vener Dis 1954;29: Balzer F. Experiences sur la toxicite du bismuth. C.R. Soc Biol (Paris) 1889;9: Sazerac R., Levaditi K. Traitment de la syphilis par le bismuth. C.R. Acad Sci (Paris) 1921;173: Sutton I. Experiences with the bismuth treatment for syphilis. Cal West Med 1927;26: Alderson H. Bismuth therapy in Syphilis. Cal West Med 1933;38: Eagle H. The relative toxicity and therapeutic activity in experimental syphilis of bismuth subsalicylate, bimosol and biliposol. Am J Syph Gonorrhea Vener Dis 1946;30: Lomholt S. Notes on the pharmacology of bismuth, with reference to its employment in the therapy of syphilis. Br J Vener Dis 1925;1: Κορασίδου Μ. Όταν η αρρώστια απειλεί: Επιτήρηση και έλεγχος της Υγείας του πληθυσµού στην Ελλάδα του 19ου αιώνα. Εκδ. Τυπωθήτω Γ. αρδάνος, Αθήνα 2002: Οθωνικό Αρχείο, Υπουργείο Εσωτερικών, Σειρά III, Αστυνοµία- Χωροφυλακή, φ.143, Γενικά Αρχεία του Κράτους. 25. Νόµοι και διατάγµατα προς καταπολέµησιν των αφροδισίων νόσων και περί ασέµνων γυναικών. Εν Αθήναις εκ του Εθνικού Τυπογραφείου Κορασίδου Μ. Οι άθλιοι των Αθηνών και οι θεραπευτές τους:φτώχεια και φιλανθρωπία στην ελληνική πρωτεύουσα τον 19ο αιώνα. Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύµατος Ερευνών, Αθήνα 1995:19-25, Στρατηγός Μακρυγιάννης. Αποµνηµονεύµατα Αθήνα 1972:205, Αµπού Ε. Η Ελλάδα του Όθωνος, Η σύγχρονη Ελλάδα Αθήνα Ζίννης Α. Έκθεσις των κατά το Νηπιακόν Ορφανοτροφείο Αθηνών δια το έτος Αθήναι 1881: Σαρηγιάνης Γ. Αθήνα : Εξέλιξη, Πολεοδοµία, Μεταφορές. Εκδόσεις Συµµετρία, Αθήνα 2000: Κοπανάρης Φ. Η ηµόσια Υγεία εν Ελλάδι. Αθήνα 1933: Pagratis N., Tsiamis C., Mandyla M., Bampounis C., Anoyatis- Pelé D. Medical, demographical and social aspects of syphilis: the case of infected sex workers in Greece during Interwar. Ital J Dermatol Venerol 2013 (In Press) 33. Καλλιόντζης Ε. ιαµαρτία περί της διάπλασης εσωτερικών γεννητικών οργάνων. Ιατρικός Μηνύτωρ 1902;2(5): Poulakou-Rebelakou E., Tsiamis C., Alamanis C., Rempelakos A. The origins of scientific treatment for venereal diseases in Athens during the first decade of 20th century. De Historia Urologiae Europaeae 2007,14:

Η σύφιλη των «Ασέμνων γυναικών» μέσα από τα Αρχεία του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός» κατά την περίοδο 1931-1935

Η σύφιλη των «Ασέμνων γυναικών» μέσα από τα Αρχεία του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός» κατά την περίοδο 1931-1935 68 ΙΑΤΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 2011, Τόμος 8, Τεύχος 2 Ιστορικό σημείωμα Η σύφιλη των «Ασέμνων γυναικών» μέσα από τα Αρχεία του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός» κατά την περίοδο 1931-1935 Παγκράτης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ Ιούλιος 2009 Το παρόν έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΥΦΙΛΗ ΒΛΕΝΝΟΡΡΟΙΑ ΜΑΛΑΚΟ ΕΛΚΟΣ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟ ΛΕΜΦΟΚΟΚΚΙΩΜΑ ΤΡΙΧΟΜΟΝΑΔΩΣΗ ΜΟΝΙΛΙΑΣΗ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΦΘΕΙΡΙΑΣΗ ΕΦΗΒΑΙΟΥ

ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΥΦΙΛΗ ΒΛΕΝΝΟΡΡΟΙΑ ΜΑΛΑΚΟ ΕΛΚΟΣ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟ ΛΕΜΦΟΚΟΚΚΙΩΜΑ ΤΡΙΧΟΜΟΝΑΔΩΣΗ ΜΟΝΙΛΙΑΣΗ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΦΘΕΙΡΙΑΣΗ ΕΦΗΒΑΙΟΥ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΥΦΙΛΗ ΒΛΕΝΝΟΡΡΟΙΑ ΜΑΛΑΚΟ ΕΛΚΟΣ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟ ΛΕΜΦΟΚΟΚΚΙΩΜΑ ΤΡΙΧΟΜΟΝΑΔΩΣΗ ΜΟΝΙΛΙΑΣΗ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΦΘΕΙΡΙΑΣΗ ΕΦΗΒΑΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ Η ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Εργασία: Γιάννης Π.

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Εργασία: Γιάννης Π. Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα Εργασία: Γιάννης Π. Εισαγωγή Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις, οι οποίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 500.000 νέα κρούσµατα καρκίνου του τραχήλου διαγιγνώσκονται ετησίως. 250.000

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 Ο καρκίνος του µαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Οι Ελληνίδες φαίνεται να ανησυχούν αρκετά για το ενδεχόµενο να νοσήσουν οι ίδιες, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Η Υγεία στην ΚΡΗΤΗ 1898-1913. Τζένη Κόσοβα Ειδικότητα Βοηθών Νοσηλευτών Τμήμα ΓΝ1

Η Υγεία στην ΚΡΗΤΗ 1898-1913. Τζένη Κόσοβα Ειδικότητα Βοηθών Νοσηλευτών Τμήμα ΓΝ1 Η Υγεία στην ΚΡΗΤΗ 1898-1913 Τζένη Κόσοβα Ειδικότητα Βοηθών Νοσηλευτών Τμήμα ΓΝ1 ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ Η Κρητική Πολιτεία κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για την βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Αναστάσιος - Ιωάννης Κανελλόπουλος, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης

Γράφει: Αναστάσιος - Ιωάννης Κανελλόπουλος, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης Γράφει: Αναστάσιος - Ιωάννης Κανελλόπουλος, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης Η θεραπεία της οπτική νευρίτιδας µπορεί να ξεκινάει από το θέµα της θεραπευτικής αγωγής για

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ Τι είναι η ηπατίτιδα Α; Η ηπατίτιδα Α είναι μια νόσος του ήπατος που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Α.

Διαβάστε περισσότερα

2 ο ΓΕΛ Βόλου

2 ο ΓΕΛ Βόλου 2 ο ΓΕΛ Βόλου 2016-2017 Ορισμός Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις οι οποίες μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

εξουαλικώς t μεταδιδόμενα

εξουαλικώς t μεταδιδόμενα ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ M i / τεχνολογικά χρονικά εξουαλικώς t μεταδιδόμενα της Ε. Βαβουράκη* Τι είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα; Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) είναι ασθένειες που μεταδίδονται

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑΣ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΩΝ ΚΑΙ ΗΜΙΚΡΑΝΙΩΝ

ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑΣ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΩΝ ΚΑΙ ΗΜΙΚΡΑΝΙΩΝ ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑΣ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΩΝ ΚΑΙ ΗΜΙΚΡΑΝΙΩΝ Σηµαντικό ποσοστό Ελλήνων ταλαιπωρείται σήµερα από χρόνιες κεφαλαλγίες (δηλαδή χρόνιους πονοκεφάλους) και ηµικρανίες,

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης Σημαντικά Σημεία ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΟΝΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) Η δηλούμενη επίπτωση της ελονοσίας στην Ελλάδα παρουσιάζει αυξητική τάση. Για την πενταετία

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω λέμφωμα; Πώς θα το καταλάβω;

Μήπως έχω λέμφωμα; Πώς θα το καταλάβω; Πώς θα το καταλάβω; Το λέμφωμα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος Μήπως έχω λέμφωμα; Η έγκαιρη διάγνωση, σώζει ζωές Ο οδηγός αυτός έχει γραφτεί για να σας εφοδιάσει με πληροφορίες και συμβουλές, ώστε να αξιολογήσετε

Διαβάστε περισσότερα

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί ένα σύνδροµο µε ζοφερή πρόγνωση :! ΝΥΗΑ Ι-ΙΙ: 2-5% θνητότητα ανά έτος! ΝΥΗΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Αθήνα 11 /4/2012 ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & Αριθ.Πρωτ.Υ1γ/Γ.Π/οικ35797 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μη μεταδοτική πάθηση η Ψωρίαση

Μη μεταδοτική πάθηση η Ψωρίαση Μη μεταδοτική πάθηση η Ψωρίαση Περιστέρι Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία παρουσιάστηκαν στην ημερίδα με θέμα την Ψωρίαση, που διοργάνωσαν ο Δήμος Περιστερίου και το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγείας, την

Διαβάστε περισσότερα

Μέρα Νταλαντύσε Αχµέτι Φλούτουρα

Μέρα Νταλαντύσε Αχµέτι Φλούτουρα Μέρα Νταλαντύσε Αχµέτι Φλούτουρα πολυσύνθετο εξελισσόµενο θέµα Τέλη 90 ο ιό ήταν θανατηφόρο Σύνδροµο επίκτητη ανοσολογική ανεπάρκεια (AIDS) 1998 πρώτε αποτελεσµατικέ θεραπείε Χρόνιο νόσηµα Ο φορέα συνεχίζει

Διαβάστε περισσότερα

Συμμόρφωση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στη φαρμακευτική αγωγή

Συμμόρφωση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στη φαρμακευτική αγωγή Συμμόρφωση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στη φαρμακευτική αγωγή Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Προϊσταμένη Α Π/Δ Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί ένα σύνδρομο με ζοφερή πρόγνωση : ΝΥΗΑ Ι-ΙΙ: 2-5% θνητότητα

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 16 Φεβρουαρίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 16 Φεβρουαρίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 16 Φεβρουαρίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 19 Απριλίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 19 Απριλίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 19 Απριλίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 8 Μαρτίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 8 Μαρτίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 8 Μαρτίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ Αλλεργία και άσθμα; Αν πάσχετε από αυτές τις παθήσεις, θα υποφέρετε για όλη σας τη ζωή ; ΟΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΛΕΝΕ ΟΧΙ. Η Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ (Σύντομη ενημέρωση από ERS - ELF) Οι οξείες λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνουν την πνευμονία (λοίμωξη της κυψελίδας του πνεύμονα),

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΤΜΗΜΑ Νοσηλευτικής ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ευρύτερο κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον Τομέας Υγείας Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Τριτοβάθμια Περίθαλψη

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν.

«ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. «ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν.ΙΩΝΙΑΣ Εισαγωγή: γή Η συνηθέστερη των παθήσεων που προσβάλλει τους ενήλικες

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; MegalakriaBroshure.indd 1 17/11/2010 1:27:39 μμ Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΝΕΩΝ HIV/ AIDS & ΝΕΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2009 PRAKSIS

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΝΕΩΝ HIV/ AIDS & ΝΕΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2009 PRAKSIS ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΝΕΩΝ HIV/ AIDS & ΝΕΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2009 PRAKSIS ME THN ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ AIDS: «ΕΝ ΞΕΡΩ/ Ε ΜΕ ΑΦΟΡΑ» Εφησυχασµός και απουσία

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 23 Φεβρουαρίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 23 Φεβρουαρίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 23 Φεβρουαρίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Γεώργιος Σ. Σταυρουλάκης, Ειδικός Αλλεργιολόγος παίδων & ενηλίκων

Γράφει: Γεώργιος Σ. Σταυρουλάκης, Ειδικός Αλλεργιολόγος παίδων & ενηλίκων Γράφει: Γεώργιος Σ. Σταυρουλάκης, Ειδικός Αλλεργιολόγος παίδων & ενηλίκων Η αναφυλακτική αντίδραση είναι μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση που εξελίσσεται πολύ γρήγορα και μπορεί να είναι απειλητική για τη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ Τι είναι οι Αιμορροΐδες; Η αιμορροϊδοπάθεια επηρεάζει πάνω από το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως, ωστόσο, το ποσοστό εκτιμάται ότι είναι στην πραγματικότητα ακόμη μεγαλύτερο

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 5/2013 (28 Ιανουαρίου - 2 Φεβρουαρίου 2013)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 5/2013 (28 Ιανουαρίου - 2 Φεβρουαρίου 2013) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 5/2013 (28 Ιανουαρίου - 2 Φεβρουαρίου 2013) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2012-2013 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΚΥΣΤΙΚΗ ΙΝΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Αγγελική Πρεφτίτση

ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΚΥΣΤΙΚΗ ΙΝΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Αγγελική Πρεφτίτση ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΚΥΣΤΙΚΗ ΙΝΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Αγγελική Πρεφτίτση Όταν, σε ηλικία 11 ετών, µου ανακοίνωσαν ότι πάσχω από Κυστική Ίνωση, µια ασθένεια παντελώς άγνωστη σε µένα µέχρι τότε, είναι αλήθεια πως δεν θορυβήθηκα

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 22 Μαρτίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 22 Μαρτίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 22 Μαρτίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Τι είναι η Γονόρροια; Η γονόρροια είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο λοιμώδεςνόσημα (ΣΜΝ). Η γονόρροια προσβάλλει συνήθως τα γεννητικά όργανα, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΑΙΚΟΥ. Κολλάρας Παναγιώτης Διευθυντής ΕΣΥ Νοσ.ΑΧΕΠΑ Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος Δημοτικός Σύμβουλος

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΑΙΚΟΥ. Κολλάρας Παναγιώτης Διευθυντής ΕΣΥ Νοσ.ΑΧΕΠΑ Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος Δημοτικός Σύμβουλος ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΑΙΚΟΥ Κολλάρας Παναγιώτης Διευθυντής ΕΣΥ Νοσ.ΑΧΕΠΑ Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος Δημοτικός Σύμβουλος ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΛΗΨΗΣ, ΕΛΕΓΧΟΥ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 9 Φεβρουαρίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 9 Φεβρουαρίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 9 Φεβρουαρίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Πληροφορίες : Καλύβα Φ Ταχ. Δ/νση : Αριστοτέλους 19 Ταχ. Κώδικας : 104 38 Αθήνα

Διαβάστε περισσότερα

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο!

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Η αλματώδης αύξηση της συχνότητας του Σακχαρώδη Διαβήτη δημιούργησε την ανάγκη ίδρυσης οργανωμένων Κέντρων, τα οποία διαθέτουν όλα τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 7/2013 (11-17 Φεβρουαρίου 2013)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 7/2013 (11-17 Φεβρουαρίου 2013) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 7/2013 (11-17 Φεβρουαρίου 2013) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2012-2013 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΝΗΜΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΝΗΜΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΝΗΜΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Η αύξηση του προσδόκιµου επιβίωσης έχει ως αποτέλεσµα και την αύξηση των νευροεκφυλιστικών νοσηµάτων,

Διαβάστε περισσότερα

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν :

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν : ΟΥΛΙΤΙ Α Τα ούλα αποτελούν τµήµα των µαλακών ιστών του στόµατος. Περιβάλλουν τα δόντια και τα καλύπτουν προστατευτικά. Τα ούλα ενός φυσιολογικού υγιούς δοντιού φτάνουν στην αδαµαντίνη του δοντιού προστατεύοντας

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα για την Υγεία. Κοινό

Έρευνα για την Υγεία. Κοινό Έρευνα για την Υγεία Κοινό Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΕΝΤΟΛΕΑΣ: ΤΥΠΟΣ: ΔΕΙΓΜΑ: ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ: ΣΤΑΘΜΙΣΕΙΣ: alco ΜΕΛΟΣ ΣΕΔΕΑ - ΑΡ. ΜΗΤΡΩΟΥ Ε.Σ.Ρ. 12 ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΗ (ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 9/2014 (24 Φεβρουαρίου 2 Μαρτίου 2014)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 9/2014 (24 Φεβρουαρίου 2 Μαρτίου 2014) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 9/2014 (24 Φεβρουαρίου 2 Μαρτίου 2014) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2013-2014 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΙΑΒΑΣΕΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑ ΙΟ!

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΙΑΒΑΣΕΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑ ΙΟ! Σφραγίδα της εγκατάστασης-υπηρεσίας ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΙΑΒΑΣΕΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑ ΙΟ! Υπόµνηση για γονείς και λοιπούς κηδεµόνες της διάταξης του άρθρου 34 παρ.5 εδάφιο 2 του Νόµου περί προστασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΠΩΣ ΕΧΩ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΩ;

ΜΗΠΩΣ ΕΧΩ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΩ; ΜΗΠΩΣ ΕΧΩ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΩ; Με την επιστημονική συνεργασία της Αιματολογικής Μονάδας, Γ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Με την ευγενική χορηγία της Roche

Διαβάστε περισσότερα

«ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ»

«ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ» «ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ» Ερευνητική εργασία 2012-13 Από τις μαθήτριες του Β 1: Αλεξοπούλου Ειρήνη Αντωνάτου Ελευθερία Γκορέγια Στέλλα Γλάρου Αθανασία Ζαφειρίου Λία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ιδέα της Δωρεάς

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας μια κατάσταση που επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

Σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα και AIDS στους εφήβους. Χαράλαµπος Ανταχόπουλος 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ

Σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα και AIDS στους εφήβους. Χαράλαµπος Ανταχόπουλος 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα και AIDS στους εφήβους Χαράλαµπος Ανταχόπουλος 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Εφηβική ηλικία και σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα (STDs) Έναρξη σεξουαλικής ζωής Έλλειψη προφυλάξεων

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ/ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΧΛΑΜΥΔΙΑ Αιτία : βακτήρια Πρόληψη : Η χρήση προφυλακτικού Μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ/ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΧΛΑΜΥΔΙΑ Αιτία : βακτήρια Πρόληψη : Η χρήση προφυλακτικού Μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ/ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΧΛΑΜΥΔΙΑ Αιτία : βακτήρια Πρόληψη : Η χρήση προφυλακτικού Μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης Αυξημένες εκκρίσεις από τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό.

Διαβάστε περισσότερα

Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη

Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη Α' ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "Ανδρέας Συγγρός" Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη ΜΑΡΙΑ ΚΩΣΤΑΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Μονάδα Σπίλων και Μελανώματος

Διαβάστε περισσότερα

1o ΕΠΑΛ ΚΙΑΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»

1o ΕΠΑΛ ΚΙΑΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» 1o ΕΠΑΛ ΚΙΑΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Με τον τουρισμό γίνονται νέες γνωριμίες που μπορεί να κρύβουν παγίδες για

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων

Χρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων Χρόνιες Ασθένειες Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων Χρόνιες Ασθένειες Όπως συμβαίνει με κάθε ετησίως ανανεούμενο ασφαλιστήριο συμβόλαιο, έτσι και το ασφαλιστήριο υγείας είναι σχεδιασμένο

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 2 Φεβρουαρίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 2 Φεβρουαρίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 2 Φεβρουαρίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών

Διαβάστε περισσότερα

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58 Από: K-Life (Καθημερινή) Τα γενετικά νοσήματα είναι ιδιαίτερα σπάνιες ασθένειες που οφείλονται σε μεταλλάξεις γονιδίων. Τα παιδιά που πάσχουν από αυτά χρειάζονται φροντίδα, ψυχολογική στήριξη αλλά και

Διαβάστε περισσότερα

1. Η Ομάδα «Δημόσια υγεία» συζήτησε και συμφώνησε το σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου.

1. Η Ομάδα «Δημόσια υγεία» συζήτησε και συμφώνησε το σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 2 Δεκεμβρίου 2015 (OR. en) 14391/1/15 REV 1 SAN 389 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Συμβούλιο Σύνοδος του Συμβουλίου "Απασχόληση,

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 e-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ:

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: ΓΝΩΡΙΖΩ-ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ 2 Ιουνίου 2014 / 14 O Δημοτικό Σχολείο Ιλίου ΒΡΟΧΙΚΟ ΑΣΜΑ & ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Π. ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA)

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ PFAPA 1.1 Τι είναι;

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 27 Ιανουαρίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 27 Ιανουαρίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 27 Ιανουαρίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Είναι ασθένειες που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Τα κυριότερα σεξουαλικά νοσήματα: Κονδυλώματα Γονόρροια Σύφιλη Χλαμύδια HIV/ AIDS, ηπατίτιδα β Ψείρες,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΛΕΒΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΜΟΥΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΓΛΥΦΑ ΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥ ΗΛΕΙΑΣ

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΛΕΒΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΜΟΥΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΓΛΥΦΑ ΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥ ΗΛΕΙΑΣ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΛΕΒΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΜΟΥΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΓΛΥΦΑ ΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥ ΗΛΕΙΑΣ Το Εθνικό ιαδηµοτικό ίκτυο Υγιών Πόλεων Προαγωγής Υγείας (Ε ΥΠΠΥ) και οι ήµοι

Διαβάστε περισσότερα

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών.

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών. Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών. Με ιη συμβολή του τεστ ΠΑΠ, ο καρκίνος του τραχήλου έπαψε να είναι η πρώτη αιτία θανάτου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Με τον όρο φτώχεια αναφερόμαστε στην οικονομική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαρκών πόρων για την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών. Το κατώφλι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΕΛΛΑ Α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΕΛΛΑ Α ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΕΛΛΑ Α Ο όρος «προσφορά υπηρεσιών υγείας» εκφράζει την παροχή υπηρεσιών που προέρχονται από προµηθευτές υγείας (γιατρούς, νοσοκοµεία κ.τ.λ). Οι παράγοντες που προσδιορίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΓΧΘΗΚΕ Αγ. Νικόλαος Η προϊσταμένη τμήματος Περ/ντος - Πρασίνου

ΕΛΕΓΧΘΗΚΕ Αγ. Νικόλαος Η προϊσταμένη τμήματος Περ/ντος - Πρασίνου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ : ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΔΕΣΠΟΤΩΝ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ αρ. πρωτ. : 18862/22-12-2016 αρ. μελέτης : 94/2016

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2015-2016 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Την περίοδο γρίπης 2015-2016 το επιδημικό κύμα της γρίπης ξεκίνησε την εβδομάδα 1/2016 (4-10 Ιανουαρίου 2016), κορυφώθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την ακούσια νοσηλεία ασθενών σε µια ψυχιατρική κλινική

Μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την ακούσια νοσηλεία ασθενών σε µια ψυχιατρική κλινική 110 ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 14 (2), 2003 Ερευνητική εργασία Research paper Μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την ακούσια νοσηλεία ασθενών σε µια ψυχιατρική κλινική Β. Μποζίκας, 1 Β. Τσιπροπούλου, 1 Χ. εσερή, 1 Μ. Κοσµίδου,

Διαβάστε περισσότερα

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ NLRP12 ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΩΝ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο σχετιζόμενος με

Διαβάστε περισσότερα

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Kλινικές Mελέτες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1Τι είναι οι κλινικές μελέτες είναι σημαντικές; > Μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε και άλλη γιατί πληροφορία ή διευκρίνηση χρειάζεστε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει εξ αρχής σαφής διάκριση ανάμεσα στην αναγκαιότητα της μη κατάχρησης

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 04/2011 (24-30 Ιανουαρίου 2011)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 04/2011 (24-30 Ιανουαρίου 2011) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 04/2011 (24-30 Ιανουαρίου 2011) Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων της χώρας μας

Διαβάστε περισσότερα

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Η προεκλαµψία είναι πολύ πιο συνήθης από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Στην πραγµατικότητα είναι η συνηθέστερη σοβαρή επιπλοκή της κύησης. Η προεκλαµψία

Διαβάστε περισσότερα

Μετακινούμενοι πληθυσμοί. Από τη σκοπιά μίας ακριτικής Μονάδας Λοιμώξεων

Μετακινούμενοι πληθυσμοί. Από τη σκοπιά μίας ακριτικής Μονάδας Λοιμώξεων Μετακινούμενοι πληθυσμοί. Από τη σκοπιά μίας ακριτικής Μονάδας Λοιμώξεων ΓανίτηςΑ., Παναγόπουλος Π., ΚυργιαννάκηΒ., ΣαββίδουΓ., Μαλτσάν Τ., Ξανθοπούλου Α.Μ., Λαζαρίδης Γ., Μαλτέζος Ε. Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΤΟΥ Ε.Σ.Υ. ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΤΟΥ Ε.Σ.Υ. ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΤΟΥ Ε.Σ.Υ. ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ (ΣΥ.ΝΟ.ΨΥ.ΝΟ. - Ε.Σ.Υ. Ν. ΑΤΤΙΚΗΣ) ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΤΟΥ ΕΣΥ ΠΑ.ΣΥ.Ν.Ο.-Ε.Σ.Υ. Πληροφορίες:

Διαβάστε περισσότερα

Η ζωη µου. µε την ψωριαση. Eνημερωτικό φυλλάδιο για τη νόσο της ψωρίασης

Η ζωη µου. µε την ψωριαση. Eνημερωτικό φυλλάδιο για τη νόσο της ψωρίασης Πανελλήνιος Σύλλογος Ασθενών με Ψωρίαση και Ψωριασική Αρθρίτιδα Αριστοτέλους 21, Θεσσαλονίκη, τηλ 21315 553 780, email:epidermia.greece@gmail.com www.epidermia.gr Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Δερματολογική

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 03/2011 (17-23 Ιανουαρίου 2011)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 03/2011 (17-23 Ιανουαρίου 2011) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 03/2011 (17-23 Ιανουαρίου 2011) Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων της χώρας μας

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσµια Ηµέρα Οστεοπόρωσης (20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ)

Παγκόσµια Ηµέρα Οστεοπόρωσης (20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ) Παγκόσµια Ηµέρα Οστεοπόρωσης (20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ) Όπως είναι πλέον γνωστό ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας (WHO),εδώ και µερικά χρόνια έχει αφιερώσει µια ηµέρα του χρόνου στο πρόβληµα της Οστεοπόρωσης. Το ιεθνές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ιατρική Σχολή 3 η Παιδιατρική Κλινική

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ιατρική Σχολή 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ιατρική Σχολή 3 η Παιδιατρική Κλινική ιευθυντής : Καθηγητής Ιωάννης Ν. Τσανάκας Ι οκράτειο Νοσοκοµείο Κωνσταντινου όλεως 49 Θεσσαλονίκη 54642 Τηλ.: 2310-992982 FAX:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΧΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΑΡΟΧΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΡΟΧΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αποτελέσματα από την παρέμβαση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στα κέντρα κράτησης μεταναστών ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 www.msf.gr Εισαγωγή Οι

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΣ.Σ. ΟΠΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 Εξέλιξη της συνολικής δαπάνης υγείας του ΟΠΑ 1.800.000.000,00

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η καλύτερη δυνατότητα για επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η καλύτερη δυνατότητα για επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ξεκινά το ταξίδι της Κινητής Μονάδας Μαστογραφίας από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, με την υποστήριξη της ΚΕΔΕ και του ΕΔΔΥΠΠΥ και την ευγενική χορηγία της ELPEN Η καλύτερη δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 12 Απριλίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 12 Απριλίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 12 Απριλίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 14/2013 (1-7 Απριλίου 2013)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 14/2013 (1-7 Απριλίου 2013) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 14/2013 (1-7 Απριλίου 2013) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2012-2013 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Το Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας προχώρησε στη δηµιουργία του Κέντρου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ. Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ. Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδες 40 η /2011-44 η /2011 21 Νοεμβρίου 2011 Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2011-2012 σε Ευρωπαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΔΑ: 4ΑΛΡΘ-Τ1 ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

ΑΔΑ: 4ΑΛΡΘ-Τ1 ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Πληροφορίες: Α. Παπαγιαννοπούλου

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ HIV ΛΟΙΜΩΞΗ: ΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΤΡΟΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ HIV ΛΟΙΜΩΞΗ: ΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΤΡΟΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ HIV ΛΟΙΜΩΞΗ: ΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΤΡΟΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΤΥΜΠΑ ΕΥΔΟΚΙΑ ΜΑΝΔΕΛΗ ΕΛΕΝΗ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: Α. ΠΑΠΟΥΤΣΗ ΟΡΙΣΜΟΙ Ορισμός AIDS: Acquired Immune

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η Καρδιακή Ανεπάρκεια(ΚΑ) είναι ένα πολύπλοκο, προοδευτικά εξελισσόμενο σύνδρομο κλινικών, αιμοδυναμικών και νευροορμονικών διαταραχών

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα για την Υγεία. Κοινό

Έρευνα για την Υγεία. Κοινό Έρευνα για την Υγεία Κοινό Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΕΝΤΟΛΕΑΣ: ΤΥΠΟΣ: ΔΕΙΓΜΑ: ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ: ΣΤΑΘΜΙΣΕΙΣ: alco ΜΕΛΟΣ ΣΕΔΕΑ - ΑΡ. ΜΗΤΡΩΟΥ Ε.Σ.Ρ. 12 ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΗ (ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης Θωμάς Γεωργ. Γκίκας Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος Αθήνα 188 Μαρτίου 2009 Σιβιτανίδειος Σχολή Αναπαραγωγικό Σύστημα Γυναίκας Έξω Γεννητικά Όργανα Αναπαραγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή, 3 Σεπτεµβρίου 2006

Κυριακή, 3 Σεπτεµβρίου 2006 Χρήστος Μαρκόπουλος Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Αθηνών /ντης Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού - Στατιστικά στοιχεία Στη χώρα µας,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑ

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙΣ Ε.Α.Ν Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΠΡΟΥΠΗ ΕΠΙΣΚΕΠΤΡΙΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΕΤΑΞΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ ΠΕ 12/2/2015 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Διαβάστε περισσότερα