Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα

Transcript

1 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα Φυσικές καταστροφές Νίκος Μαμάσης, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ Σχολή Πολιτικών Μηχανικών

2 Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 Πλημμύρες Φυσικές καταστροφές Νίκος Μαμάσης Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων Αθήνα 2014

4 Φυσικές καταστροφές (1/7) Τα φυσικά συστήματα (ατμόσφαιρα, ξηρά, θάλασσα) χαρακτηρίζονται από την χωρική και χρονική εξέλιξη μεταβλητών (π.χ. βροχόπτωση, σεισμικότητα, κυματισμός) οι οποίες παίρνουν ακραίες τιμές που αντιστοιχούν σε κάποια πιθανότητα εμφάνισης. Οι ακραίες τιμές των φυσικών μεταβλητών είναι διαφορετικές για κάθε περιοχή της γης. Έτσι θερμοκρασίες αέρα κάτω από το μηδέν είναι ακραίες για το κέντρο της Αθήνας αλλά όχι για την κορυφή της Πάρνηθας ή για τις πόλεις της Βόρειας Ευρώπης. Αντίστοιχα η ανομβρία για ένα συνεχή χρόνο είναι ακραίο γεγονός για την Ελλάδα αλλά όχι για την Σαχάρα. 4

5 Φυσικές καταστροφές (2/7) Όταν οι ακραίες τιμές των φυσικών μεταβλητών πραγματοποιούνται σε περιοχές που υπάρχουν ανθρώπινα συστήματα τότε ονομάζονται φυσικοί κίνδυνοι και εφόσον έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις ανθρώπινες δραστηριότητες και επιφέρουν απώλειες (ανθρώπινες, οικονομικές, υποδομών) ονομάζονται φυσικές καταστροφές. Το μέγεθος των φυσικών καταστροφών εξαρτάται από (α) την ένταση των φυσικών μεταβλητών, (β) την έκταση των δραστηριοτήτων και (γ) την ετοιμότητα των μηχανισμών να διαχειριστούν τα έκτακτα φαινόμενα. Οι φυσικές καταστροφές συμβαίνουν γιατί οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν είναι προσαρμοσμένες σε γεγονότα που συμβαίνουν σπάνια (π.χ χρησιμοποιούνται περιοχές ευάλωτες σε πλημμύρες, κατασκευάζονται κτήρια χωρίς αντισεισμικό κανονισμό) 5

6 Καταιγίδα Σεισμός Πλημμύρα Ξηρασία Πυρκαγιά Καύσωνας Τσουνάμι Κατολίσθηση Ηφαίστειο Επίθεση εντόμων Λιμός Επιδημία Σεισμός Τσουνάμι Καταιγίδα Πλημμύρα Πυρκαγιά Ξηρασία Καύσωνας Ηφαίστειο Κατολίσθηση Επίθεση εντόμων Λιμός Επιδημία Σεισμός Ξηρασία Καταιγίδα Τσουνάμι Πλημμύρα Επιδημία Καύσωνας Ηφαίστειο Κατολίσθηση Λιμός Πυρκαγιά Επίθεση εντόμων Πλημμύρα Καταιγίδα Επιδημία Σεισμός Ξηρασία Κατολίσθηση Τσουνάμι Ξηρασία Καύσωνας Σεισμός Επιδημία Καύσωνας Ηφαίστειο Πυρκαγιά Ηφαίστειο Λιμός Καταιγίδα Πλημμύρα Κατολίσθηση Πυρκαγιά Επίθεση εντόμων Επίθεση εντόμων Λιμός Τσουνάμι Αριθμός 1500 Φυσικές καταστροφές (3/7) Νεκροί ανά επεισόδιο , , Νεκροί Σύνολο: 2.2 * Ζημιές ανά επεισόδιο , Ζημιές Σύνολο: > 1*10 9 $ (2.5% του παγκόσμιου ΑΕΠ) , ,7 50 0, Σχήμα 1: Φυσικές καταστροφές ( ) Πηγή: USGS Munich Re Group 6

7 Φυσικές καταστροφές (4/7) Φυσικές καταστροφές με τους περισσότερους θανάτους ( ) Ημερομηνία Καταστροφή Περιοχή Συνολικές ζημίες (US$m) Ασφαλισμένες ζημίες (US$m) Θάνατοι Σεισμός, τσουνάμι Νότια Ασία 10,000 1, , Σεισμός Κυκλώνας, κύμα καταιγίδας Μπαγκλαντές 3, ,000 Πακιστάν, Ινδία 5, , Κυκλώνας Nargin Μιανμάρ 4,000 3,400 84, /2003 Καύσωνας Ευρώπη 13, , Σεισμός Κίνα 85, , Σεισμός Ιράν 7, , Πλημμύρα, κατολισθήσεις Βενεζουέλα 3, , Σεισμός Ιράν , Σεισμός Αρμενία 14, ,000 Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE 7

8 Φυσικές καταστροφές (5/7) Φυσικές καταστροφές με τις μεγαλύτερες συνολικές ζημιές ( ) Ημερομηνία Καταστροφή Περιοχή Συνολικές ζημίες (US$m) Ασφαλισμένες ζημίες (US$m) Θάνατοι Τυφώνας Κατρίνα ΗΠΑ 125,000 61,600 1, Σεισμός Ιαπωνία, Kobe 100,000 3,000 6, Σεισμός Κίνα, Sichuan 85, , Σεισμός ΗΠΑ, Northridge 44,000 15, Τυφώνας Ike ΗΠΑ, Καραιβική 38,000 15, /1998 Πλυμμύρες Κίνα 30,700 1,000 4, Σεισμός Ιαπωνία, Niigata 28, Τυφώνας Andrew ΗΠΑ 26,500 17, /1996 Πλημμύρες Κίνα 24, , Τυφώνας Ιβάν ΗΠΑ, Καραιβική 23,000 13, Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE 8

9 Φυσικές καταστροφές (6/7) Πλημμύρες με τις μεγαλύτερες συνολικές ζημιές ( ) Ημερομηνία Καταστροφή Περιοχή Συνολικές ζημίες (US$m) Ασφαλισμένες ζημίες (US$m) Θάνατοι 5-9/1998 Πλημμύρες Κίνα 30,700 1,000 4, Πλημμύρες Κίνα 24, , Πλημμύρες ΗΠΑ 21,000 1, Πλημμύρες, έντονες καταιγίδες Ευρώπη 16,500 3, Πλημμύρες Β. Κορέα 15, /1991 Πλημμύρες Κίνα 13, , Πλημμύρες Κίνα 11,000 3,300 6/2008 Πλημμύρες ΗΠΑ 10, Πλημμύρες, flash floods Ιταλία 9, Πλημμύρες, κατολισθήσεις Ευρώπη 8, Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE 9

10 Φυσικές καταστροφές (7/7) Γεωφυσικά επεισόδια (Σεισμός, τσουνάμι, ηφαίστειο) Τυφώνας Μετεωρολογικά επεισόδια (Καταιγίδα Σεισμός Υδρολογικά επεισόδια (πλημμύρα, κατολίσθηση) Ψύχος Κλιματολογικά επεισόδια (ακραίες θερμοκρασίες, ξηρασία) Σχήμα 2: Φυσικές καταστροφές το 2008 Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE 10

11 Σχήμα 3: Κυρίες τροχιές κυκλώνων Πηγή: Christopherson,

12 Σχήμα 4: Νεφοστρόβιλοι (tornados)-καταστροφές Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE 12

13 Σχήμα 5: Χαλάζι- Συχνότητα και ένταση Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE 13

14 Σχήμα 6: Κεραυνοί-Συχνότητα ανά km 2 και έτος Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE 14

15 Χρονική διακύμανση καιρικών καταστροφών (1/2) Σχήμα 7: Αριθμός επεισοδίων ( ) Μετεωρολογικά Υδρολογικά (πλημμύρες, κατολισθήσεις) Κλιματολογικά (ακραίες θερμοκρασίες, ξηρασία) 15

16 Χρονική διακύμανση καιρικών καταστροφών (2/2) Σχήμα 8: Ζημιές ( ) Συνολικές ζημιές Ασφαλισμένες ζημιές 16

17 Χρονική διακύμανση καταστροφών (1/2) Σχήμα 9: Αριθμός επεισοδίων ( ) Γεωφυσικά (σεισμός, τσουνάμι, ηφαίστεια) Μετεωρολογικά Υδρολογικά (πλημμύρες, κατολισθήσεις) Κλιματολογικά (ακραίες θερμοκρασίες, ξηρασία) 17

18 Χρονική διακύμανση καταστροφών (2/2) Κίνα Ατλαντικός Αυστραλία Σχήμα 10: Κυκλώνες 18

19 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (1/2) Σχήμα 1: Φυσικές καταστροφές ( ), USGS Munich Re Group, CC: BY-NC-SA Σχήμα 2: Φυσικές καταστροφές το 2008, Münchener Rückversicherungs- Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE CC: BY-NC-SA Σχήμα 3: Κυρίες τροχιές κυκλώνων, Christopherson, 2000, CC: BY-NC-SA Σχήμα 4: Νεφοστρόβιλοι (tornados)-καταστροφές, Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE CC: BY-NC-SA 19

20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (2/2) Σχήμα 5: Χαλάζι- Συχνότητα και ένταση, Münchener Rückversicherungs- Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE CC: BY-NC-SA Σχήμα 6: Κεραυνοί-Συχνότητα ανά km 2 και έτος, Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE CC: BY-NC-SA Εικόνα τίτλου: "Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας." 20

21 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.