Εισαγωγή στις ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Transcript

1 1. Εισαγωγή στις ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 1.1 Μια Πρώτη Γεύση Η αλήθεια είναι ότι οι επενδύσεις μοιάζουν με ένα ταξίδι. Πρέπει να ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε και περίπου πόσος χρόνος χρειάζεται για να φτάσουμε στον προορισμό μας. Επίσης σημαντικά είναι τα εξής: - Θα πρέπει να σχεδιάσουμε τη διαδρομή, μια πορεία πλεύσης. - Πριν από το ταξίδι, πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες προετοιμασίες. Ας μην ξεχνάμε ότι στη διαδρομή μπορεί να υπάρξουν εμπόδια και αναποδιές. - Πρέπει να έχουμε το νου μας για να βλέπουμε τις «πινακίδες» ή να ζητήσουμε οδηγίες καθ οδόν για να βεβαιωθούμε ότι είμαστε στο σωστό δρόμο. Βέβαια, τα επενδυτικά προϊόντα εξελίσσονται και γίνονται όλο και πιο σύνθετα, οπότε οι «πινακίδες» στη διαδρομή ίσως δεν παρέχουν επαρκείς πληροφορίες για τους περισσότερους επενδυτές. 4 Οδηγός Διαχείρισης Περιουσίας Ίσως καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να επενδύουμε για το μέλλον, δεν παύει όμως να είναι αρκετά ευρύ το πλήθος των επενδυτικών επιλογών που έχουμε στη διάθεσή μας. Μπορούμε, βεβαίως, να μελετήσουμε διεξοδικά διάφορες επενδυτικές ευκαιρίες. Πόσοι όμως από εμάς μπορούν να «τιθασεύσουν» τις αγορές και να καταφέρουν να κερδίσουν χρήματα μέσα από τις επενδύσεις; Όμως, με τις σωστές γνώσεις, επενδυτική πειθαρχία και την επαγγελματική συνεργασία με έναν ειδικό σύμβουλο, μπορείτε να πετύχετε καλύτερες αποδόσεις και να αξιοποιήσετε το κεφάλαιο που διαθέτετε με πιο επικερδή τρόπο. Το βιβλίο αυτό θα σας παρουσιάσει πολλές διαφορετικές επενδυτικές διαδρομές, θα σας προετοιμάσει για το ταξίδι παρέχοντας τις απαιτούμενες γνώσεις για τα προϊόντα, και θα επισημάνει τις «πινακίδες» ή τις ενδείξεις που θα σας βοηθήσουν να μείνετε στο δρόμο που χαράξατε. Με το σωστό προγραμματισμό, η διαδρομή στο χώρο των επενδύσεων μπορεί να γίνει ένα μεγάλο και ευχάριστο ταξίδι. Προφίλ επενδυτών Ξεκινώντας, ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά χαρακτηριστικά προφίλ επενδυτών:

2 Η Μ., 45 ετών, επενδύει το σύνολο των αποταμιεύσεών της σε ακίνητα στο Λονδίνο όπου ζει και εργάζεται σήμερα. Χάρη στην άνοδο της αγοράς, τα τελευταία έξι χρόνια τα ετήσια κέρδη της ήταν πάνω από 10%. Τα ακίνητά της, όμως, θεωρούνται πλέον παλαιά και «πιάνουν» χαμηλότερο ενοίκιο. Αυτό την προβληματίζει, μια και σκέφτεται να βγει σε σύνταξη σε ηλικία περίπου 65 ετών. Ο Δ., 39 ετών, έχει εξαψήφιες ετήσιες αποδοχές, όμως βρίσκει τις επενδύσεις κουραστικές και βαρετές και προτιμά να τις αναθέτει στη χρηματοοικονομική του σύμβουλο. Επέλεξε τη συγκεκριμένη σύμβουλο επειδή ήταν συμφοιτητές στο πανεπιστήμιο και εκείνη επέμενε αρκετά πιεστικά να τον κάνει πελάτη της. Ο Σ., 26 ετών, είναι ενθουσιασμένος με την καινούργια του δουλειά, καθώς του παρέχει νέες ευκαιρίες, αλλά και μια τεράστια αύξηση απολαβών. Θέλει να κάνει κάποιες επενδύσεις, να αποταμιεύσει χρήματα για το γάμο του σε τέσσερα χρόνια και, ελπίζει, να δώσει την προκαταβολή για την αγορά ενός διαμερίσματος. Ο πατέρας του τον συμβουλεύει να επενδύσει στο χρηματιστήριο, όμως ο Σ. θεωρεί ότι θα ήταν πολύ ριψοκίνδυνη κίνηση. Η Ε., 47 ετών, έκανε τις σωστές επενδυτικές επιλογές κατά τη διάρκεια της «φούσκας» των εταιρειών του τεχνολογικού κλάδου (dot com) και έβγαλε αρκετά χρήματα για να περάσει κατά τη συνταξιοδότησή της. Της αρέσει να διαχειρίζεται μόνη τις επενδύσεις της, όμως χρειάζεται κάποιον να τη βοηθά και να τη συμβουλεύει στις χρηματιστηριακές συναλλαγές και στην κατανομή του επενδυτικού χαρτοφυλακίου της. Ο Φ., 51 ετών, είναι παθολόγος και έχει «χτίσει» σταθερά το ιατρείο και το πελατολόγιό του. Σκέφτεται να πουλήσει την κλινική του και να συνεχίσει να εργάζεται σε ένα πλαίσιο μερικής απασχόλησης. Προβληματίζεται, όμως, για τις πιθανές συνέπειες στα οικονομικά της οικογένειάς του, καθώς μόνο ο ίδιος έχει εισόδημα στο νοικοκυριό τους. Ο Κ., 43 ετών, είναι ένας νέος τραπεζίτης, με δυναμική και ηγετική προσωπικότητα. Είναι επιθετικός επενδυτής και θέλει αποδόσεις της τάξης του 40-50%, αλλά δεν ξέρει πώς μπορεί να πετύχει αυτό το στόχο. Η Γ., 35 ετών, τοποθετεί όσα χρήματα αποταμιεύει κάθε μήνα σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο. Ξεκίνησε με μια επένδυση 500 από τον πρώτο της μισθό και η αξία του χαρτοφυλακίου της σήμερα φθάνει στις Έχει επίσης δύο ασφαλιστήρια συμβόλαια που λογικά καλύπτουν την ίδια και τα δύο παιδιά της για κάθε απρόοπτο. Αναρωτιέται, όμως, εάν θα έπρεπε να διερευνήσει και άλλες επενδυτικές επιλογές προκειμένου να αυξήσει τη συνολική της απόδοση.

3 1.2 Ερωτήματα προς Απάντηση Εσείς, πού βρίσκεστε; Αυτό που ίσως θα καταλάβατε για τον επονομαζόμενο «χαρακτηριστικό» επενδυτή διαβάζοντας τις σελίδες 4 και 5 είναι ότι κάθε άλλο παρά χαρακτηριστικός είναι! Ο καθένας μας έχει τους δικούς του διαφορετικούς στόχους. Το κοινό στοιχείο όλων μας είναι ότι θέλουμε να ελέγχουμε κάθε τόσο πού βρίσκονται οι επενδύσεις μας για να βεβαιωνόμαστε ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο για την επίτευξη του επενδυτικού μας στόχου, ανεξαρτήτως του εάν η επένδυσή μας είναι ή Ας πάμε τώρα ένα βήμα πίσω και ας καταγράψουμε τις απαντήσεις μας στα πιο κάτω ερωτήματα: 1. Τι σχέδια έχετε για τη συνταξιοδότησή σας; Πότε σκέφτεστε να βγείτε σε σύνταξη; Η σύνταξη που θα πάρετε από την εταιρεία ή το κρατικό ασφαλιστικό σας ταμείο θα επαρκεί για τις ανάγκες σας; 2. Ποιοι είναι οι επενδυτικοί σας στόχοι; Σκοπεύετε να αγοράσετε σπίτι; Θέλετε να καλύψετε τα έξοδα για τις σπουδές των παιδιών σας; Σας ενδιαφέρει περισσότερο η προστασία της περιουσίας σας ή μήπως θα βλέπατε θετικά ν αναλάβετε και κάποιο επενδυτικό κίνδυνο; Είστε διατεθειμένος να λάβετε το προϊόν της επένδυσης ως πληρωμή εφάπαξ κατά το τέλος της περιόδου που έχετε ορίσει, ή προτιμάτε να λαμβάνετε ένα σταθερό μέρισμα σε τακτά διαστήματα; Από αυτές τις επιλογές, η μία δεν αποκλείει την άλλη, όμως καλό θα ήταν να εξετάσετε προσεκτικά όλα τα πιθανά σενάρια πριν καταλήξετε σε μία επενδυτική στρατηγική. 3. Τι γνωρίζετε ήδη για τις επενδύσεις; Παρακολουθείτε τις χρηματοοικονομικές αγορές στα πλαίσια της εργασίας σας; Κατά το παρελθόν, έχετε επενδύσει σε αμοιβαία κεφάλαια ή σε ασφαλιστικά προγράμματα αποταμίευσης; 4. Ποια είναι η χρηματοοικονομική σας θέση; Ποιους συντηρείτε με το μισθό σας; Τι δάνεια εξυπηρετείτε κάθε μήνα; Έχετε άλλες δευτερεύουσες πηγές εισοδήματος; Περιμένετε κάποιο μεγάλο χρηματικό ποσό, π.χ. εφάπαξ ή κληρονομιά, αργότερα στη ζωή σας; Σε ποιο βαθμό θα χρειαστείτε χρηματοοικονομική στήριξη; Οι απαντήσεις σας θα διαμορφώσουν το δικό σας μοναδικό επενδυτικό χάρτη. Επενδυτικοί στόχοι και προγράμματα συνταξιοδότησης 6 Οδηγός Διαχείρισης Περιουσίας Οι επενδυτικοί σας στόχοι ουσιαστικά προκύπτουν από έναν συνδυασμό των σημερινών και των μελλοντικών σας αναγκών. Βάσει αυτών μπορείτε να καθορίσετε το είδος των επενδύσεων που τελικά θα επιλέξετε.

4 Η επένδυση στη γνώση δίνει τον καλύτερο τόκο. -Βενιαμίν Φραγκλίνος, συγγραφέας και πολιτικός ( ). Εάν είστε νέος και έχετε πιο μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα, βρίσκεστε σε πιο πλεονεκτική θέση ως προς τις διακυμάνσεις της αγοράς. Ο στόχος σας μπορεί να είναι η μέγιστη αύξηση του κεφαλαίου σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ενδέχεται να είστε πιο δεκτικοί στις επενδύσεις με υψηλότερο ρίσκο προκειμένου να πετύχετε ίσως καλύτερη απόδοση. Εάν, αντιθέτως, πλησιάζετε σε ηλικία συνταξιοδότησης, ίσως σας ενδιαφέρει περισσότερο η διατήρηση του κεφαλαίου σας και η άντληση ενός σταθερού εισοδήματος από τις σημερινές επενδύσεις σας. Μπορεί επίσης να έχετε κάποιο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, είτε κρατικό είτε της εταιρείας σας, αν και αυτό μπορεί να μην είναι η κύρια πηγή εισοδήματος. Καλό θα είναι πρώτα να ιεραρχήσετε τις προτεραιότητές σας και να απαντήσετε σε κάποια βασικά ερωτήματα, όπως ποια είναι η ηλικία που σκέφτεστε να συνταξιοδοτηθείτε. Μετά, μπορείτε να αρχίσετε να εξετάζετε τους άλλους στόχους. Επενδυτικές γνώσεις Πολλοί από εμάς ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο των επενδύσεων, χωρίς κατ ανάγκη να το αντιλαμβανόμαστε. Ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο και τα χρήματα που έχετε στο λογαριασμό ταμιευτηρίου αποτελούν επένδυση για το μέλλον σας. Εάν πάλι, έχετε δική σας επιχείρηση, ίσως ήδη παρακολουθείτε τις κινήσεις στις χρηματοοικονομικές αγορές σε τακτική βάση. Αν και οι γνώσεις που έχετε θα σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα χρήματά σας, να θυμάστε έναν σημαντικό κανόνα στον κόσμο των επενδύσεων: αποφεύγετε τα επενδυτικά προϊόντα και τις στρατηγικές που δεν κατανοείτε. Εάν δεν καταλαβαίνετε το προϊόν, ρωτήστε. Εάν δεν καταλαβαίνετε την απάντηση που σας δίδεται, ζητήστε επεξηγήσεις. Χρηματοοικονομική θέση Ποιες είναι οι μηνιαίες δαπάνες σας; Αυτή είναι μια σημαντική παράμετρος για τον καθορισμό των διαθέσιμων κεφαλαίων και του χρονικού ορίζοντα για τις επενδύσεις σας. Μην ταλαιπωρείστε προσπαθώντας να σκεφθείτε τα διάφορα μικροέξοδα που είναι δύσκολο να εντοπίσετε. Επικεντρωθείτε στα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά κονδύλια: τι οφειλές έχετε αυτή τη στιγμή σε δάνεια; Έχετε κάποιο δάνειο στεγαστικό ή για αγορά αυτοκινήτου; Πρέπει να καλύψετε τις σπουδές των παιδιών σας; Μήπως στηρίζετε οικονομικά τους γονείς σας; Πόσα καταβάλλετε για ασφάλιστρα; Σημειώστε επίσης τα έσοδά σας. Μήπως έχετε μια δευτερεύουσα πηγή εισοδήματος; Περιμένετε κάποιες προσόδους; Πόσα χρήματα επιπλέον του εισοδήματός σας θα ήταν ρεαλιστικό να περιμένετε με τη μορφή μπόνους ή προμηθειών; Αυτό το ξέρατε; Ο Ουόρεν Μπάφετ, που θεωρείται από πολλούς ο μεγαλύτερος επενδυτής στην ιστορία, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του μαζεύοντας και πουλώντας χαμένα μπαλάκια του γκολφ. Οδηγός Διαχείρισης Περιουσίας 7

5 Ποια είναι η καθαρή θέση σας; Ακολουθεί ένας πίνακας που θα σας βοηθήσει να απαντήσετε ορισμένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν πιο πάνω. Αφιερώστε λίγα λεπτά για να συμπληρώσετε το φύλλο που ακολουθεί και να εκτιμήσετε την καθαρή θέση σας. Προσπαθήστε να απαντήσετε όσο πιο αντικειμενικά μπορείτε για τον υπολογισμό της αξίας των περιουσιακών στοιχείων σας (το ενεργητικό σας) και των υποχρεώσεών σας (το παθητικό σας). Εάν το αποτέλεσμα έχει θετικό πρόσημο, μπορείτε να συγχαρείτε τον εαυτό σας και να σχεδιάσετε πώς να αυξήσετε την καθαρή θέση σας. Εάν πάλι, έχει αρνητικό πρόσημο, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ελπίδα. Στα κεφάλαια 1 και 3 αυτού του Ενεργητικό Διαθέσιμα/Μετρητά Λογαριασμός Όψεως Λογαριασμός Ταμιευτηρίου Προθεσμιακές Καταθέσεις Μετοχές Συμμετοχές σε Επιχειρήσεις Συνταξιοδοτικά Προγράμματα Εισροή Χρημάτων (Ενοίκια, Οφειλές) Αμοιβαία Κεφάλαια Ασφάλεια Ζωής Κύρια Κατοικία Πρόσοδοι Άλλα Ακίνητα Ομόλογα/ Σύνθετα Ομόλογα Πνευματικά Δικαιώματα Αυτοκίνητα Όχημα/Σκάφος Αναψυχής Συλλογές Κοσμήματα Επίπλωση Λοιπά Προσωπικά Περιουσιακά Στοιχεία Σύνολο Ενεργητικού Σύνολο Παθητικού Καθαρή Θέση (Σύνολο Ενεργητικού Σύνολο Παθητικού) 8 Οδηγός Διαχείρισης Περιουσίας Τρέχουσα Παθητικό Χρηματική Αξία Ιατρικές Δαπάνες Πιστωτικές Κάρτες Προσωπικά Δάνεια Ληξιπρόθεσμες Οφειλές Φόρων Δάνεια για Αγορά Αυτοκινήτου Δάνειο Περιθωρίου Στεγαστικό Κύριας Κατοικίας Στεγαστικό (άλλο) Τέλη Ακίνητης Περιουσίας Πλαφόν Υπερανάληψης Άλλο Παθητικό Οφειλόμενο Ποσό

6 βιβλίου θα βρείτε κάποιες επενδυτικές συμβουλές για το πώς να επαναφέρετε τα οικονομικά σας σε καλή πορεία. Θα πρέπει κάθε χρόνο να υπολογίζετε εκ νέου την καθαρή θέση σας για να ελέγχετε την πρόοδο και να τη συγκρίνετε με τους χρηματοοικονομικούς στόχους που έχετε θέσει. Υπολογίστε τι απόδοση χρειάζεστε από τις επενδύσεις σας για την επίτευξη των χρηματοοικονομικών στόχων σας. Πρόκειται για ένα σημαντικό στοιχείο της διαδικασίας χρηματοοικονομικού προγραμματισμού και θα χρειαστείτε ίσως τη βοήθεια ενός χρηματοοικονομικού συμβούλου για να διαπιστώσετε την απόκλιση μεταξύ της τρέχουσας θέσης και των μελλοντικών αναγκών σας. 1.3 Επενδυτικές Στρατηγικές Τώρα που κάνατε μια εκτίμηση της χρηματοοικονομικής θέσης σας, μπορείτε να αρχίσετε να εξετάζετε τις διάφορες επενδυτικές στρατηγικές. Με όποιον έμπειρο και ικανό χρηματοοικονομικό σύμβουλο και αν μιλήσετε, θα ακούσετε για τη στρατηγική «τακτικών καταβολών» (dollar-cost averaging), τη διασπορά και την κατανομή ενεργητικού. Πρόκειται για βασικές επενδυτικές μεθόδους που οι περισσότεροι επιτυχημένοι επενδυτές ήδη εφαρμόζουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Στρατηγική τακτικών καταβολών Σύμφωνα με αυτή τη στρατηγική, η παραμονή του επενδυτή στην αγορά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα συνιστά καλύτερη προσέγγιση σε σχέση με την προσπάθεια υπολογισμού ή εκτίμησης της κατάλληλης χρονικής στιγμής για την πραγματοποίηση της επένδυσης (που αναφέρεται και ως χρονισμός ή timing της αγοράς). Η «στρατηγική τακτικών καταβολών» αναφέρεται στη συστηματική

7 Εάν δεν βγουν λίγα χρήματα, δεν θα μπουν και πολλά. -Κομφούκιος, Κινέζος διανοητής και διδάσκαλος ( π.χ.). Αυτό το ξέρατε; Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Luxury Institute το 2007 σε αμερικανικά νοικοκυριά με ελάχιστο εισόδημα $ , οι εύποροι άλλαζαν τις συνήθειές τους ως προς τις δαπάνες μόνο εάν η αξία των μετοχικών τοποθετήσεών τους μειωνόταν κατά περισσότερο από 19% ή εάν η αξία των ακινήτων τους μειωνόταν κατά τουλάχιστον 17%. Οι πρώτες περικοπές αφορούσαν σε πολυτελή θέρετρα και ξενοδοχεία και οι αμέσως επόμενες σε αυτοκίνητα και κοσμήματα. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η μείωση του πλούτου οδήγησε ποσοστό 47% των γυναικών σε περικοπές δαπανών εν συγκρίσει με ποσοστό 37% των ανδρών. επένδυση ενός σταθερού ποσού κάθε μήνα, για παράδειγμα με την αγορά μεριδίων σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που έχετε επιλέξει. Εάν ακολουθείτε αυτή τη στρατηγική, θα πρέπει να αποφεύγετε τον χρονισμό (ή timing) της αγοράς και να πραγματοποιείτε τη μηνιαία επένδυσή σας ανεξάρτητα από την πορεία και την απόδοση των χρηματιστηρίων. Βασική αρχή αυτής της στρατηγικής είναι ότι αναγνωρίζετε ότι δεν είναι εφικτό να επιλέγετε πάντα την καταλληλότερη χρονική στιγμή για να αγοράζετε σε χαμηλή και να πουλάτε σε υψηλή τιμή. Κατά συνέπεια, μπορείτε να τοποθετείτε ένα μικρό ποσό κάθε φορά αντί να προβαίνετε στην επένδυση ολόκληρου του κεφαλαίου με μια τοποθέτηση στην αρχή. Αν και η συγκεκριμένη στρατηγική δεν σας 10 Οδηγός Διαχείρισης Περιουσίας

8 Τι είδους επενδυτής είστε; Συντηρητικός Χαμηλότερος κίνδυνος / Απόδοση Ασφάλεια + Εξασφάλιση Μετρητά + Διαθέσιμα Μετοχές Υψηλής Κεφαλαιοποίησης + Ομόλογα Επιθετικός Υψηλότερος κίνδυνος / Ευκαιρία + Ανάπτυξη προστατεύει από τις διακυμάνσεις της αγοράς, το μέσο κόστος των επενδύσεων σε βάθος χρόνου θα πρέπει να είναι μικρότερο συγκρινόμενο με το κόστος μεμονωμένων επενδύσεων. Με την τακτική επένδυση, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, μπορείτε να αγοράζετε περισσότερα μερίδια (ή μετοχές) όταν οι τιμές είναι χαμηλές και λιγότερα όταν οι τιμές είναι αυξημένες. Η στρατηγική αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όταν στις αγορές επικρατεί αυξημένη μεταβλητότητα ή όταν δεν είστε βέβαιος προς ποια κατεύθυνση κινείται η αγορά (κάτι που, εδώ που τα λέμε, ισχύει για τους περισσότερους από εμάς). Διασπορά Σε κάθε χαρτοφυλάκιο το κλειδί της επιτυχίας είναι η διασπορά: τοποθετήστε τα κεφάλαιά σας σε διαφορετικές κατηγορίες επένδυσης. Για έναν υπαίθριο πωλητή που έχει τον πάγκο του έξω από το γήπεδο, διασπορά ή διαφοροποίηση σημαίνει να πουλά ομπρέλες όταν βρέχει και γυαλιά ηλίου όταν έχει λιακάδα. Τηρουμένων των αναλογιών, η ίδια απλή αρχή ισχύει και για τις επενδύσεις. Καθώς τα διάφορα επενδυτικά προϊόντα συμπεριφέρονται και διαφορετικά, ο κύριος σκοπός της διασποράς είναι να μειωθεί ο κίνδυνος και, κατ επέκταση, να περιοριστεί το ενδεχόμενο μία επιμέρους επένδυση να έχει δυσμενείς συνέπειες για το σύνολο του χαρτοφυλακίου σας. Ερχόμαστε έτσι στην κατανομή ενεργητικού. Κατανομή ενεργητικού Ας υποθέσουμε ότι θέλετε να αποφασίσετε τι ποσό θα επενδύσετε σε μετοχές σε σχέση με τα ομόλογα ή προβληματίζεστε κατά πόσο να τοποθετήσετε ένα μεγαλύτερο ποσό σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που εστιάζει στην Ινδία ή σε ένα άλλο που εστιάζει στην Ευρώπη. Η κατανομή ενεργητικού είναι μια μεθοδική προσέγγιση σε αυτή τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς οι επενδύσεις διαφοροποιούνται ως προς το επίπεδο κινδύνου που έχουν και των αποδόσεων που ενδέχεται να αποφέρουν, ενώ επίσης αντιδρούν με διαφορετικό μεταξύ τους τρόπο κάτω από τις ίδιες συνθήκες στην αγορά. Ο συνδυασμός στοιχείων ενεργητικού στο χαρτοφυλάκιό σας θα πρέπει να αποβλέπει στη μείωση του συνολικού κινδύνου. Η ακριβής κατανομή είναι προσωπική υπόθεση, καθώς εξαρτάται από τον χρονικό ορίζοντα και την ανοχή σας ως προς τον κίνδυνο. Ένας τρόπος να σκεφτείτε την κατανομή ενεργητικού είναι να αποφασίσετε πόσο επιθετικός θέλετε να είστε στις επενδύσεις σας. Οι μετοχές, για παράδειγμα, κατά κανόνα θεωρούνται μια κατηγορία επένδυσης με μεγαλύτερο κίνδυνο (αλλά πιθανόν και με καλύτερες αποδόσεις). Συνεπώς, εάν θέλετε να έχετε μια πιο επιθετική επενδυτική προσέγγιση, θα πρέπει ίσως να ενισχύσετε τις μετοχικές θέσεις του χαρτοφυλακίου σας, μειώνοντας παράλληλα τις θέσεις σε διαθέσιμα και ομόλογα. Οδηγός Διαχείρισης Περιουσίας 11