Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS )

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS )"

Transcript

1 «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.21 Έκθεση αποτελεσμάτων της μελέτης διαχείμασης Υπεύθυνοι φορείς: Εργαστήριο Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας, Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων και Φυτοφαρμακευτικής, Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο Λάρισα, 2013

2 Περιεχόμενα Έκθεση αποτελεσμάτων μελέτης διαχείμασης στην Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας (Δήμος Ευρώτα) και Ανατολικής Αττικής (Δήμος Μαραθώνα).. 3 Εισαγωγή 4 Αποτελέσματα 6 Βιβλιογραφία.. 9 Έκθεση αποτελεσμάτων μελέτης διαχείμασης στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. 10 Εισαγωγή 11 Μεθοδολογία.. 14 Αποτελέσματα 19 Συμπεράσματα Συζήτηση.. 26 Βιβλιογραφία

3 Έκθεση αποτελεσμάτων μελέτης διαχείμασης στην Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας (Δήμος Ευρώτα) και Ανατολικής Αττικής (Δήμος Μαραθώνα) 3

4 Εισαγωγή Για την καταπολέμηση ορισμένων ειδών κουνουπιών μεταξύ των οποίων και των διαβιβαστών της ελονοσίας δηλαδή των κουνουπιών του γένους Anopheles, ιδιαίτερη σημασίας έχει η γνώση των συνηθειών και σημείων διαχείμασης. Από τα ανωφελή που απαντώνται στη χώρα μας τα περισσότερα διαχειμάζουν στο στάδιο του ενηλίκου εντόμου. Ορισμένα όμως διαχειμάζουν και στο στάδιο της προνύμφης. Η διαδικασία της διαχείμασης στα ενήλικα αρχίζει κατά το φθινόπωρο όπου τα θηλυκά αναστέλλουν σταδιακά τη διαδικασία ωρίμανσης των ωών και χρησιμοποιούν το λαμβανόμενο αίμα για την παραγωγή λίπους. Κατά την έλευση του πρώτου φθινοπωρινού ψύχους τα γονιμοποιημένα θηλυκά, εφοδιασμένα με παρακαταθήκη λίπους, καταφεύγουν σε προστατευμένα σημεία (υπόγεια οικιών, απροσπέλαστα σημεία στάβλων, σπήλαια κλπ) όπου και διαχειμάζουν παραμένοντας σε ακινησία. Εντούτοις, η διαχείμαση των ενηλίκων ανωφελών στη χώρα μας δεν είναι πάντοτε πλήρης, αλλά κατά περιόδους βρίσκονται σε κατάσταση ημιδιαχείμασης. Αυτό συμβαίνει σε περιόδους θερμών ημερών κατά τη διάρκεια του χειμώνα όπου ανακτούν τη δραστηριότητά τους και μερικές φορές αναζητούν θύμα για μύζηση αίματος. Το φαινόμενο της διαχείμασης παρατηρείται σε όλα τα είδη ανωφελών του συμπλέγματος (speciescomplex) maculipennis που απαντώνται στη χώρα μας με εξαίρεση το είδος Anophelesatroparvusτο οποίο,σε θερμαινόμενα καταφύγια,συνεχίζει να παραμένει δραστήριο ακόμη και το χειμώνα. Τα είδη Anophelesmaculipennis, Anophelessacharovi και Anophelessuperpictus διαχειμάζουν στο στάδιο του ενηλίκου, ενώ τα Anophelesclaviger, Anophelesalgeriensis και Anophelesmarteri διαχειμάζουν τόσο στο στάδιο του τελείου όσο και στης προνύμφης. Το Anophelesplumbeus διαχειμάζει μόνο στο στάδιο της προνύμφης. 4

5 Η γνώση των καταφυγίων όπου συνήθως διαχειμάζουν τα κουνούπια σε μια περιοχή, είναι σημαντική για τα προγράμματα καταπολέμησης κουνουπιών και κυρίως για τα προγράμματα ελέγχου της ελονοσίας. Στα σημεία αυτά συστήνεται, κατά τη διάρκεια του χειμώνα η εφαρμογή υπολειμματικών ψεκασμών επιφανειών, ώστε να θανατωθούν τα κουνούπια που έχουν βρει καταφύγιο στις επιφάνειες αυτές και να μειωθεί έτσι ο πληθυσμός των θηλυκών κουνουπιών που την επόμενη άνοιξη θα δώσουν τις πρώτες γενεές κουνουπιών. 5

6 Αποτελέσματα Τόσο στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Ευρώτα Λακωνίας όσο και στην περιοχή Μαραθώνα Σχοινιά στην Ανατολική Αττική πραγματοποιήθηκαν επισταμένες επιθεωρήσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα σε πιθανά καταφύγια διαχείμασης κουνουπιών. Συγκεκριμένα οι επιθεωρήσεις έλαβαν χώρα κατά τους χειμερινούς μήνες Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2013 και επιθεωρήθηκαν στάβλοι, υπόγεια, οικίες, αποθήκες, κτίσματα σε αγρούς αλλά και άλλα ακατοίκητα εγκαταλειμμένα κτίσματα εντός και εκτός κατοικημένων περιοχών. Παράλληλα γινόταν δειγματοληψίες με παγίδες σύλληψης ενηλίκων κουνουπιών καθώς και επιθεωρήσεις σε πιθανές εστίες ανάπτυξης προνυμφών κουνουπιών για εύρεση ειδών που διαχειμάζουν στο στάδιο της προνύμφης. Από τα δείγματα κουνουπιών που συλλέχθηκαν με παγίδες καθώς και τα δείγματα συλληφθέντων αναπαυομένων ατόμων κατά το εν λόγω δίμηνο στο Δήμο Ευρώτα Λακωνίας, τα ευρεθέντα πέντε είδη κουνουπιών ήταν τα ακόλουθα: 1. Ochlerotatus detritus 2. Anopheles sacharovi 3. Culexpipiens 4. Culisetaannulata 5. Culisetasubochrea Αναφορικά με τα ευρεθέντα κουνούπια κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 2013 στην περιοχή Μαραθώνα-Σχοινιά της Ανατολικής Αττικής, αυτά αφορούσαν αποκλειστικά σε αναπαυόμενα ενήλικα άτομα εντός εγκαταλελειμμένων οικιών της περιοχής, τα οποία ανήκαν στα ακόλουθα τρία είδη: 1. Culisetalongiareolata 2. Culexpipiens 3. Ochlerotatus detritus 6

7 Παράλληλα έγιναν επιθεωρήσεις και δειγματοληψίες στις εστίες ανάπτυξης προνυμφών κουνουπιών για την παρουσία ειδών που διαχειμάζουν στο στάδιο της προνύμφης. Σε ό,τι αφορά δείγματα κουνουπιών που βρίσκονταν στο στάδιο της προνύμφης ή της νύμφης κατά το εν λόγω δίμηνο στο Δήμο Ευρώτα Λακωνίας, τα ευρεθέντα τρία είδη κουνουπιών ήταν τα ακόλουθα: 1. Culisetalongiareolata 2. Culexpipiens 3. Ochlerotatus detritus Αναφορικά με τα ευρεθέντα κουνούπια που βρίσκονταν στο στάδιο της προνύμφης ή της νύμφης κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2013 στην περιοχή Μαραθώνα-Σχοινιά της Ανατολικής Αττικής, αυτά αφορούσαν αποκλειστικά σε κουνούπια που βρέθηκαν εντός πλημμυρισμένων από όμβρια ύδατα υπογείων εγκαταλελειμμένων οικιών της περιοχής και σε μια μικρή λίμνη, τα οποία ανήκαν στα ακόλουθα τρία είδη: 1. Culisetalongiareolata 2. Culexpipiens 3. Ochlerotatus detritus Σε ό,τι αφορά συνεπώς τα υδρόβια στάδια των κουνουπιών που συλλέχθηκαν από τις ανωτέρω δύο περιοχές κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2013, αυτά δεν περιελάμβαναν ανωφελή κουνούπια. Τα περιορισμένα αποτελέσματα των συγκεκριμένων επισκοπήσεων μάλλον θα πρέπει να αποδοθούν στον πολύ μικρό αριθμό ανωφελών κουνουπιών που διαχειμάζουν στις περιοχές αυτές ως συνέπεια των εκτεταμένων και εντατικών μέτρων καταπολέμησης που εφαρμόστηκαν τους προηγούμενους μήνες τόσο στην περιοχή Ευρώτα Λακωνίας όσο και στον Μαραθώνα Σχοινιά. 7

8 Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αποτελέσματα από μια μόνο χειμερινή περίοδο δεν επαρκούν για το σχηματισμό πλήρους εικόνας σχετικά με τη διαχείμαση στη διαχείμαση των ανωφελών κουνουπιών στις περιοχές Ευρώτα Λακωνίας και Μαραθώνα - Σχοινιά της Ανατολικής Αττικής. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι η προσπάθεια για τον εντοπισμό των σημείων διαχείμασης ιδίως για τα ανωφελή κουνούπια των παραπάνω περιοχών υψηλής επικινδυνότητας για μετάδοση της ελονοσίας θα πρέπει να συνεχιστεί τόσο για την τρέχουσα χειμερινή περίοδο όσο και για τα επόμενα έτη, ώστε να συγκεντρωθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία που θα βοηθήσουν το έργο της καταπολέμησης των διαβιβαστών της ελονοσίας και τον αποτελεσματικό περιορισμό ή εξάλειψη της ασθένειας στις περιοχές αυτές. 8

9 Βιβλιογραφία Becker, N., Petric, D., Zgomba, M., Boase, C., Dahl, C., Madon, M., and Kaiser A Mosquitoes and their control.springer - Verlag Berlin Heidelberg.577 pp. Samanidou-Voyadjoglou, A., and Vakalis N.C Malaria vectors in Greece. InAbstract book of 15th European SOVE Meeting April, 2006 Serres, Greece, pp. 47. Service, M.W Mosquito ecology: Field sampling methods. 2nd edition.chapman & Hall. London, UK. 988 pp. Sulaiman, S., and Service M.W Studies on hibernating populations of the mosquito Cuilexpipiensin southern and northern England.Journal of Natural History17: WHO. 1992a. Entomological field techniques for malaria control. Part I - Learner's guide. World Health Organization. Geneva. 79 pp. WHO. 1992b. Entomological field techniques for malaria control. Part II - Tutor's guide. World Health Organization. Geneva. 56 pp. Λιβαδάς, Γ.Α Η ελονοσία. Αθήνα. 255 σελ. 9

10 Έκθεση αποτελεσμάτων μελέτης διαχείμασης στην Περιφέρεια Θεσσαλίας 10

11 Εισαγωγή Διαχείμαση του Culex pipiens στη Θεσσαλία Σε περιοχές με εύκρατο ή ψυχρό κλίμα τα κουνούπια έχουν αναπτύξει ποικίλους μηχανισμούς διαχείμασης που ανάλογα με το είδος μπορεί να περιλαμβάνουν το στάδιο του αυγού, της προνύμφης, του ενηλίκου ή και περισσότερα του ενός στάδια. Αρκετοί παράγοντες, με σπουδαιότερους τις χαμηλές θερμοκρασίες και τις υδρολογικές συνθήκες (βροχοπτώσεις) είναι εκείνοι που καθορίζουν τη διάρκεια της διαχείμασης και μπορεί να διαφέρουν για ένα δεδομένο είδος ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος [1]. Συνήθως, οι χειμερινές θερμοκρασίες στις ανωτέρω περιοχές δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη και αναπαραγωγή των κουνουπιών. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας που παρατηρούνται κατά τους ψυχρούς μήνες, έχει ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση των πληθυσμών τους. Από επιδημιολογικής άποψης, το ποσοστό του πληθυσμού ενός κουνουπιού-φορέα που θα διαχειμάσει επιτυχώς, έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς από αυτό θα εξαρτηθεί η έναρξη και η εξέλιξη της εαρινής γενεάς. Επιπλέον, η διαχείμαση των κουνουπιών είναι σημαντική όχι μόνο για την πληθυσμιακή τους βιολογία αλλά και για την εξέλιξη ασθενειών που συνδέονται με αυτά. Για παράδειγμα η διατήρηση ορισμένων παθογόνων στα κουνούπια που διαχειμάζουν μπορεί να συμβάλλει στη διατήρηση του κύκλου μετάδοσης κάθε χρόνο καθιστώντας μια νόσο ενδημική. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας παρατηρείται σημαντική αύξηση των κρουσμάτων της ασθένειας του δυτικού Νείλου με αποκορύφωμα τα έτη Ως βασικός φορέας της συγκεκριμένης ασθένειας στην Ευρώπη θεωρείται το κουνούπι Culex pipiens L. [2]. Το είδος αυτό, περιλαμβάνει δύο διακριτές μορφές, γνωστές ως pipiens και molestus οι οποίες είναι μορφολογικά ταυτόσημες αλλά εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ως προς τη συμπεριφορά και τη 11

12 φυσιολογία τους [3]. Στις ψυχρές, εύκρατες περιοχές, η μορφή pipiens διαχειμάζει ως γονιμοποιημένα, άτοκα (nulliparous) (που δεν έχουν ωοτοκήσει ποτέ) θηλυκά που εισέρχονται σε προαιρετική αναπαραγωγική διάπαυση [4]. Οι παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την επαγωγή της διάπαυσης των θηλυκών είναι οι χαμηλές θερμοκρασίες του φθινοπώρου σε συνδυασμό με τη μειωμένη φωτόφαση που επιδρούν στα τελευταία προνυμφικά στάδια (3 ο και 4 ο ) και τη νύμφη [5]. Αντιθέτως, τα αρσενικά δεν εισέρχονται σε διάπαυση και δεν επιβιώνουν το χειμώνα. Τα διαπαύοντα θηλυκά χαρακτηρίζονται από την απουσία αναζήτησης ξενιστών για τη λήψη αίματος και τρέφονται με σακχαρώδη φυτικά εκκρίματα σχηματίζοντας πλούσια αποθέματα λίπους λίγο πριν εισέλθουν στις θέσεις διαχείμασης. Σύμφωνα με τους Mitchell & Briegel [4], διατροφή των θηλυκών με διάλυμα ζάχαρης 10% για 7 με 10 ημέρες είναι επαρκέστατη για τη δημιουργία των αποθεμάτων αυτών. Ως καταλύματα διαχείμασης, επιλέγονται θέσεις που παραμένουν ελεύθερες παγετού κατά τη διάρκεια του χειμώνα όπως σπηλιές, στάβλοι, υπόγειες αποθήκες, κανάλια και ρωγμές στο έδαφος. Τα θηλυκά που εισέρχονται σε αυτά τα καταφύγια παραμένουν εκεί μέχρι την άνοδο των θερμοκρασιών στις αρχές της άνοιξης οπότε και δραστηριοποιούνται [1]. Παρά το γεγονός ότι τα διαπαύοντα άτομα του Cx. pipiens f. pipiens δεν επιδεικνύουν συμπεριφορά αναζήτησης ξενιστή, ορισμένα θηλυκά μπορεί να παρακινηθούν και να λάβουν ένα γεύμα αίματος όταν βρεθούν σε κοντινή απόσταση με ένα ξενιστή για ορισμένο χρονικό διάστημα [6]. Ορισμένοι ερευνητές διατύπωσαν την άποψη ότι τα θηλυκά αυτά χρησιμοποιούν το αίμα για τη δημιουργία σωματικού λίπους και όχι για την ανάπτυξη των ωοθηκών [7,8]. Ωστόσο, μεταγενέστερες έρευνες έδειξαν ότι αυτά τα γεύματα αίματος δεν χρησιμεύουν στα διαπαύοντα θηλυκά ούτε για την παραγωγή σωματικού λίπους αλλά ούτε και για την ανάπτυξη των ωοθηκών τους καθώς βρέθηκε να υπολείπονται σημαντικά σε ποσότητα σε σχέση με τα αντίστοιχα των μη διαπαύοντων άτομων [4]. Σε αντίθεση με τα παραπάνω, τα άτομα της μορφής molestus παραμένουν δραστήρια στη διάρκεια του χειμώνα 12

13 και μπορούν να αναπαράγονται εφόσον η θερμοκρασίες το επιτρέπουν ( 10 ºC) τόσο σε επιφανειακά όσο και σε υπόγεια κυρίως ύδατα. Η δυνατότητα αναπαραγωγής του Cx. pipiens f. molestus κατά τους χειμερινούς μήνες ενισχύεται από το γεγονός ότι οι πληθυσμοί του χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα (80-100%) αυτογένειας επιτρέποντας την απόθεση αυγών χωρίς την ανάγκη λήψης αίματος [9]. Παρά τις εκτεταμένες έρευνες που αφορούν τη διαχείμαση του Culex pipiens ανά τον κόσμο δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τη χώρα μας. Με βάση το γεγονός αυτό στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΣΠΑ θεωρήθηκε απαραίτητη η διεξαγωγή αντίστοιχων μελετών με επίκεντρο την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Σκοπός του εγχειρήματος ήταν τόσο η εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με την επιβίωση των μορφών pipiens και molestus κατά τους χειμερινούς μήνες όσο και η αναζήτηση των πιθανών θέσεων διαχείμασής τους στο ύπαιθρο. 13

14 Μεθοδολογία Μελέτη της διαχείμασης του είδους Culex pipiens f. pipiens στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας Για την πραγματοποίηση των πειραμάτων, περίπου 70 σχεδίες αυγών που είχαν αποτεθεί από έντομα εργαστηριακής εκτροφής του είδους, μεταφέρθηκαν σε πλαστική λεκάνη με 12 λίτρα νερό και τεχνητή τροφή (γατοτροφή Purina Adult, Friskies) σε ημιυπαίθριο χώρο της Γεωπονικής Σχολής του Π.Θ στις 10/11/2013. Κατά την ανάπτυξη των ανήλικών σταδίων, τόσο το νερό όσο και η τροφή ανανεώνονταν ανά τακτικά χρονικά διαστήματα εξασφαλίζοντας ιδανικές συνθήκες μέχρι τη νύμφωση των εντόμων. Στη συνέχεια, εκατό (100) νύμφες και από τα δύο φύλα μεταφέρθηκαν σε πλαστικά δοχεία με 250 ml νερό και τοποθετήθηκαν σε κλουβιά από Plexiglas διαστάσεων 20x20x20 cm μέχρι την εμφάνιση των ενηλίκων. Τα ενήλικα που προέκυψαν μεταφέρθηκαν σε θερμαινόμενο αποθηκευτικό χώρο (15 ± 2 ºC) με φυσικές συνθήκες φωτισμού και τους προσφέρθηκε διάλυμα ζάχαρης 10% κατά τις πρώτες ημέρες της ζωής τους προκειμένου να σχηματίσουν τα απαραίτητα αποθέματα λιπώδους ιστού για τη διαχείμασή και να συζευχθούν. Μετά την πάροδο της περιόδου αυτής, τα διαλύματα ζάχαρης στα κλουβιά αντικαταστάθηκαν με νερό και ακολούθησε η μεταφορά τους στις θέσεις διαχείμασης. Επιλέχθηκαν δύο τοποθεσίες στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, μια ηπειρωτική, το χωριό Καλαμάκι που γειτνιάζει με τη λίμνη Κάρλα και μία παραθαλάσσια η πόλη της Νέας Αγχίαλου. Σε κάθε περιοχή μεταφέρθηκαν από πέντε κλουβιά (500 ενήλικα συνολικά) και τοποθετήθηκαν σε υγρούς και σκοτεινούς αποθηκευτικούς χώρους προστατευμένους από τη βροχή και τον άνεμο. Η μεταφορά των ενηλίκων στο Καλαμάκι και τη Νέα Αγχίαλο έλαβε χώρα στις 30/12/2012 και τις 4/1/2013 αντίστοιχα. Η επιβίωση των ενηλίκων στις δύο περιοχές καταγράφονταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα 7 έως 12 ημερών και τα 14

15 νεκρά έντομα απομακρύνονταν από τα κλουβιά. ν άνοδο των θερμοκρασιών τις αρχές της άνοιξης, στα κλουβιά τοποθετήθηκε και πάλι διάλυμα ζάχαρης 10% και ακολούθησε η μεταφορά τους πίσω στον ημιυπαίθριο χώρο της Γεωπονικής Σχολής. Η διαδικασία αυτή έλαβε χώρα τις 7/3/2013 και 14/3/2013 για τα έντομα που διαχείμασαν στο Καλαμάκι και τη Νέα Αγχίαλο αντίστοιχα. Στις 11/4/2013 τα εναπομείναντα θηλυκά από την κάθε περιοχή συγχωνευτήκαν σε ένα κλουβί και τους προσφέρθηκε η δυνατότητα για ένα γεύμα αίματος διάρκειας δύο ωρών μέσω ειδικής συσκευής για το σκοπό αυτό. Από τις 20/4 έως τις 22/4/2013 στα δύο κλουβιά (ένα από την κάθε περιοχή διαχείμασης) τοποθετήθηκαν πλαστικά δοχεία με 250 ml νερό προκειμένου τα θηλυκά να αποθέσουν τα αυγά τους. Επτά ημέρες μετά, οι σχεδίες που αποτέθηκαν ελεγχθήκαν κάτω από το στερεοσκόπιο προκειμένου να διαπιστωθεί το ποσοστό εκκόλαψής τους. Καθ όλη τη διάρκεια του πειράματος, από την τοποθέτηση των αυγών στη λεκάνη ανάπτυξης των ανήλικων σταδίων μέχρι και την ωοτοκία των θηλυκών που επιβίωσαν στις δύο περιοχές οι επικρατούσες ημερήσιες θερμοκρασίες καταγράφονταν ανά οκτώ ώρες με τη βοήθεια ειδικών ηλεκτρονικών συσκευών (HOBO, Onset, USA). Επίδραση της τροφής και της λήψης αίματος στην επιβίωση των ενηλίκων του Culex pipiens f. molestus κατά τους χειμερινούς μήνες στην περιοχή της Θεσσαλίας Όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή, τα άτομα της μορφής molestus παραμένουν δραστήρια κατά τη διάρκεια του χειμώνα γεγονός που συνεπάγεται αυξημένες μεταβολικές ανάγκες. Τις ανάγκες αυτές θα πρέπει να τις καλύψουν τόσο από αποθέματα που ενδεχομένως συσσωρεύουν τα ενήλικα πριν εισέλθουν στις προφυλαμένες θέσεις όσο και με την ενεργή αναζήτηση τροφής κατά τους χειμερινούς μήνες όταν οι επικρατούσες θερμοκρασίες το επιτρέπουν. Σε ότι αφορά το τελευταίο, οι Merdić & Vujičić-Karlo [10] αναφέρουν ότι σε περιοχές της Κροατίας, σε ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του χειμώνα, άτομα 15

16 του Culex pipiens f. molestus έχουν παρατηρηθεί να εγκαταλείπουν τα καταφύγιά τους και να επιστρέφουν όταν επανέρχεται το ψύχος. Επιπλέον, παρά τις εκτεταμένες μελέτες που αφορούν τη σημασία της λήψης αίματος από τα διαπαύοντα άτομα του Culex pipiens f. pipiens δεν υπάρχουν στοιχεία αναφορικά με τη μορφή molestus. Με βάση τα παραπάνω, σκοπός των συγκεκριμένων πειραμάτων ήταν να προσδιοριστεί τόσο η σημασία της τροφής των ενηλίκων όσο και εκείνη της λήψης αίματος στην επιβίωση των ατόμων του Culex pipiens f. molestus κατά τους χειμερινούς μήνες. Για την πραγματοποίηση των πειραμάτων, περίπου 70 σχεδίες αυγών που είχαν αποτεθεί από έντομα εργαστηριακής εκτροφής του είδους, μεταφέρθηκαν σε πλαστική λεκάνη με 12 λίτρα νερό και τροφή σε θερμαινόμενο αποθηκευτικό χώρο (15 ± 2 ºC) με φυσικές συνθήκες φωτισμού στις 20/12/2012. ν ολοκλήρωση της ανάπτυξης, εκατό (100) νύμφες και από τα δύο φύλα μεταφέρθηκαν σε καθένα από 10 κλουβιά Plexiglas διαστάσεων 20x20x20 cm. Επιπλέον, νύμφες τοποθετήθηκαν σε ένα ξύλινο κλουβί διαστάσεων 30x30x30 cm. ν έναρξη της εμφάνισης των ενηλίκων (18/1/2013), στα κλουβιά τοποθετήθηκε διάλυμα ζάχαρης 10 % για 12 περίπου ημέρες. Μετά την πάροδο της περιόδου αυτής, τα διαλύματα ζάχαρης στα πέντε από τα κλουβιά Plexiglas αντικαταστάθηκαν με νερό ενώ στα υπόλοιπα όχι και ακολούθησε η μεταφορά τους (2/2/2013) σε θερμοκρασίες υπαίθρου σε προστατευμένο από τη βροχή και τον άνεμο χώρο του εργαστηρίου της Γεωπονικής Σχολής. Μια ημέρα πριν την έξοδο των εντόμων στο ψύχος, στα θηλυκά που υπήρχαν στο ξύλινο κλουβί, προσφέρθηκε η δυνατότητα ενός γεύματος με αίμα για μια ώρα. Την επόμενη μεταφέρθηκαν από το ξύλινο κλουβί σε δύο Plexiglas ένα εκ των οποίων έφερε διάλυμα ζάχαρης και το άλλο νερό από 100 θηλυκά που έφεραν εμφανή σημάδια λήψης αίματος και τοποθετήθηκαν μαζί με τα υπόλοιπα στο ύπαιθρο. Η επιβίωση των ενηλίκων στις διάφορες μεταχειρίσεις καταγράφονταν ανά εβδομάδα και τα νεκρά άτομα απομακρύνονταν από τα κλουβιά. Στις 7/5/2013 οπότε και έλαβε χώρα η ολοκλήρωση του πειράματος στα 16

17 εναπομείναντα θηλυκά (αυτά αφορούσαν τις μεταχειρίσεις με τη ζάχαρη και τη ζάχαρη με αίμα) προσφέρθηκε η δυνατότητα να ωοτοκήσουν και στη συνέχεια ακολούθησε ο προσδιορισμός της εκκόλαψης των σχεδίων των αυγών που αποτέθηκαν. Από την έξοδο των ενηλίκων στις συνθήκες υπαίθρου έως και την ωοτοκία των θηλυκών, οι επικρατούσες ημερήσιες θερμοκρασίες καταγράφονταν ανά οκτώ ώρες με τη βοήθεια συσκευής HΟΒΟ. Συλλογή διαχειμαζόντων μορφών κουνουπιών από την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας Για την πραγματοποίηση των μελετών, επιλέχθηκαν δύο τοποθεσίες, η ευρύτερη περιοχή της λίμνης Κάρλας και η Νέας Αγχίαλος Μαγνησίας. Λίμνη Κάρλα Ημερομηνία δειγματοληψίας: 30/1/13 Τοποθεσία δειγματοληψίας: Χωριό Καλαμάκι και σημεία πέριξ της λίμνης. Εξοπλισμός: Χρήση αναρροφητικής συσκευής κατάλληλα διαμορφωμένης για τη σύλληψη ακμαίων κουνουπιών [11]. Χώροι που ελέγχθηκαν: Δύο στάβλοι αιγοπροβάτων μαζί με τους αποθηκευτικούς τους χώρους που περιείχαν αποξηραμένο χόρτο και σιτηρά. Μια θερμαινόμενη μικρή οικία που βρισκόταν στο εσωτερικό του ενός εκ των δύο στάβλων, στην οποία διέμεναν οι ιδιοκτήτες των ζώων. Ένα κοτέτσι στο κέντρο του χωριού Πέντε αποθήκες 100 έως 150 m² εντός του χωριού. Μια μικρή αίθουσα του παλαιού υδραγωγείου του χωριού διαστάσεων 2 (μήκος) x 3 (πλάτος) x 3 (ύψος) m πλημμυρισμένη με νερό ύψους cm. Έξι κλειστοί αγωγοί αποστραγγιστικών καναλιών γύρω από τη λίμνη Κάρλα. 17

18 Νέα Αγχίαλος Ημερομηνία δειγματοληψίας: 8/2/13 Τοποθεσία δειγματοληψίας: Κάμπος Νέας Αγχίαλου Εξοπλισμός: Χρήση της αναρροφητικής συσκευής. Σημεία που ελέγχθηκαν: Πέντε αντλιοστάσια στην ευρύτερη περιοχή του κάμπου της Νέας Αγχίαλου. Μια γέφυρα με στάσιμα νερά καλά προφυλαμένη από την παρουσία πυκνής βλάστησης. Αποστραγγιστικά κανάλια όπου διαπιστώθηκε η παρουσία προνυμφών κουνουπιών διαφόρων σταδίων. Στις 20/2/2013 και 1/3/2013 έγινε συλλογή μεγάλου αριθμού προνυμφών με τη βοήθεια δειγματολήπτη και μεταφορά τους στο εργαστήριο προκειμένου να ολοκληρωθεί η ανάπτυξή τους και να ακολουθήσει η αναγνώριση των ενηλίκων. Τα δείγματα που ανακτήθηκαν από τις δύο περιοχές, αφού αναγνωρίστηκαν στο επίπεδο του γένους στο εργαστήριό μας, εστάλησαν για γενετικές αναλύσεις στο Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας προκειμένου να καθοριστεί το ακριβές είδος. 18

19 Αποτελέσματα Μελέτη της διαχείμασης του είδους Culex pipiens f. pipiens στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας Οι θερμοκρασίες που επικράτησαν καθ όλη τη διάρκεια του πειράματος, από την ανάπτυξη των ανήλικων σταδίων έως και την ωοτοκία των θηλυκών που επιβίωσαν στις δύο περιοχές δίνονται στο Διάγραμμα 1. Με το πέρας της πειραματικής διαδικασίας διαπιστώθηκε ότι στα κλουβιά που μεταφερθήκαν στο Καλαμάκι καταμετρήθηκαν κατά μέσο όρο 90 ενήλικα στο καθένα (τυχών απώλειες οφείλονται στη διαδικασία της καταμέτρησης και απομάκρυνσης των νεκρών) με τα θηλυκά να αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 38,95 % (173 από σύνολο 450) αυτών. Οι αντίστοιχες παράμετροι για τη Νέα Αγχίαλο ήταν 91,2 και 64,65 % (294 από σύνολο 456). Τα αρσενικά στο Καλαμάκι επιβίωσαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με τη Νέα Αγχίαλο, ωστόσο και στις δύο περιπτώσεις δεν κατόρθωσαν να επιζήσουν μέχρι το τέλος της ψυχρής περιόδου (αρχές με μέσα Μαρτίου) (Διάγραμμα 2). Η επιβίωση των θηλυκών στο Καλαμάκι ήταν ιδιαίτερα υψηλή έως και τις 26/2 οπότε και παρουσίασε σημαντική κάμψη. Αντιθέτως, στη Νέα Αγχίαλο, η θνησιμότητα που παρατηρήθηκε στα θηλυκά κατά τη διαχείμαση ήταν προοδευτική (Διάγραμμα 2). Οι μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες που επικράτησαν συγκριτικά στις δύο περιοχές κατά τη διάρκεια του πειράματος δίνονται στο Διάγραμμα 3. Η προσθήκη διαλύματος ζάχαρης με την άνοδο των θερμοκρασιών είχε σα συνέπεια τη σταθεροποίηση της θνησιμότητας των θηλυκών και στις δύο περιπτώσεις. Κατά την έναρξη της ωοτοκίας (20/4) το μέσο ποσοστό των θηλυκών που τελικά επιβίωσε στο Καλαμάκι και την Νέα Αγχίαλο ανήλθε στο 23,85% (44 άτομα συνολικά) και 25,26% (76 άτομα συνολικά) αντίστοιχα. Από τα θηλυκά αυτά ωοτόκησε το 52,27 και το 47,37% αντίστοιχα, ενώ εκκολάφθηκε το 95,65 και 91,67% των σχεδίων των αυγών που αποτέθηκε. 19

20 Επίδραση της τροφής και της λήψης αίματος στην επιβίωση των ενηλίκων του Culex pipiens f. molestus κατά τους χειμερινούς μήνες στην περιοχή της Θεσσαλίας Οι μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες που επικράτησαν από την έξοδο των ενηλίκων στις συνθήκες υπαίθρου έως και την ωοτοκία των θηλυκών δίνονται στο Διάγραμμα 4. Με το πέρας των πειραμάτων, διαπιστώθηκε ότι στα κλουβιά που έφεραν διάλυμα ζάχαρης καταμετρήθηκαν κατά μέσο όρο 88,8 ενήλικα στο καθένα με τα θηλυκά να αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 31,56 % (140 από σύνολο 444) αυτών. Οι αντίστοιχες παράμετροι για τα κλουβιά που έφεραν νερό ήταν 92,8 και 35,02 % (162 από σύνολο 464). Σε ότι αφορά τα δύο κλουβιά στα οποία μεταφέρθηκαν από 100 θηλυκά που είχαν λάβει γεύμα αίματος στη ζάχαρη καταμετρήθηκαν τελικά 99 άτομα και στο νερό 92. Η συνεχής παρουσία ζάχαρης είχε σα συνέπεια στο τέλος του πειράματος (7/5) να επιβιώσει κατά μέσο όρο το 49,62% των θηλυκών (συνολικά 72 άτομα) και το 2,17% των αρσενικών (συνολικά 6 άτομα) (Διάγραμμα 5). Αντιθέτως, στη μεταχείριση που τα ενήλικα κλήθηκαν να επιβιώσουν με τα ενεργειακά αποθέματα που σχημάτισαν κατά τις πρώτες 12 περίπου ημέρες της ζωής τους, όλα τα αρσενικά απεβίωσαν μετά από δύο εβδομάδες ενώ για και τα θηλυκά το διάστημα αυτό ήταν 2 περίπου μήνες (Διάγραμμα 5). Η λήψη αίματος άσχετα από τη μεταχείριση (διάλυμα ζάχαρης ή νερό) αύξησε το ρυθμό θνησιμότητας των θηλυκών. Από τα θηλυκά που επιβιώσαν στη μεταχείριση της ζάχαρης κανένα δεν απέθεσε αυγά κατά τη λήξη του πειράματος (7/5) γεγονός που φανερώνει ότι η ικανότητα της συγκεκριμένης μορφής να ωοτοκεί χωρίς τη λήψη αίματος (αυτογένεια) χάνεται με την πάροδο της ηλικίας, πιθανότατα λόγω μεταβολισμού των πρωτεϊνούχων αποθεμάτων από τα θηλυκά. Αντιθέτως, από τα 11 θηλυκά που είχαν λάβει γεύμα αίματος και επιβίωσαν ως τις 7/5, τα 7 απέθεσαν σχεδίες αυγών που ήταν όλες γόνιμες. 20

21 Α Ανάπτυξη ανήλικων σταδίων Παροχή διαλύματος ζάχαρης στα ενήλικα Διαχείμαση ενηλίκων Μέση ημερήσια θερμοκρασία º C /11/ /11/ /11/2012 6/12/ /12/ /12/ /12/2012 3/1/ /1/ /1/ /1/ /1/2013 7/2/ /2/ /2/ /2/2013 7/3/ /3/ /3/ /3/2013 4/4/ /4/ /4/ /4/2013 Παροχή γεύματος αίματος Ωοτοκία θηλυκών /11/ /11/ /11/2012 6/12/ /12/ /12/ /12/2012 3/1/ /1/ /1/ /1/ /1/2013 7/2/ /2/ /2/ /2/2013 7/3/ /3/ /3/ /3/2013 4/4/ /4/ /4/ /4/2013 Β Ημερομηνία Διάγραμμα 1. Μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες που επικράτησαν καθ όλη τη διάρκεια της πειραματικής διαδικασίας μελέτης της διαχείμασης του Culex pipiens f. pipiens σε μια παραθαλάσσια (Νέα Αγχίαλος) (Α) και μια ηπειρωτική (χωριό Καλαμάκι) (Β) περιοχή της Θεσσαλίας. 21

22 Α Αρσενικά Θηλυκά Παροχή διαλύματος ζάχαρης στα ενήλικα % Επιβίωση Β /12/2012 7/1/ /1/ /1/2013 6/2/ /2/ /2/2013 7/3/ /3/ /3/2013 2/4/3013 8/4/ /4/ /4/2013 Ωοτοκία θηλυκών /4/ /4/2013 8/4/2013 2/4/ /3/ /3/2013 8/3/2013 1/3/ /2/ /2/2013 8/2/2013 1/2/ /1/ /1/2013 4/1/2013 Ημερομηνία Διάγραμμα 2. Επιβίωση του Culex pipiens f. pipiens σε μια ηπειρωτική (χωριό Καλαμάκι) (Α) και μια παραθαλάσσια (Νέα Αγχίαλος) (Β) περιοχή της Θεσσαλίας το χειμώνα του

23 20 Μέση ημερήσια θερμοκρασία º C Καλαμάκι Νέα Αγχίαλος 0 13/3/2013 9/3/2013 5/3/2013 1/3/ /2/ /2/ /2/ /2/2013 9/2/2013 5/2/2013 1/2/ /1/ /1/ /1/ /1/ /1/2013 8/1/2013 4/1/ /12/2012 Ημερομηνία Διάγραμμα 3. Μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες που επικράτησαν κατά τη διαχείμαση του Culex pipiens f. pipiens στις δύο περιοχές. 30 Μέση ημερήσια θερμοκρασία º C /5/ /4/ /4/ /4/2013 6/4/ /3/ /3/ /3/2013 9/3/2013 2/3/ /2/ /2/2013 9/2/2013 2/2/2013 Ημερομηνία Διάγραμμα 4. Μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες που επικράτησαν κατά τη μελέτη επιβίωσης του Culex pipiens f. molestus στη διάρκεια του χειμώνα στην περιοχή του Βόλου. 23

24 Α Αρσενικά Θηλυκά Θηλυκά με αίμα 20 % Επιβίωση Β /2/2013 9/2/ /2/ /2/2013 2/3/2013 9/3/ /3/ /3/ /3/2013 6/4/ /4/ /4/ /4/2013 4/5/ Αρσενικά Θηλυκά Θηλυκά με αίμα /5/ /4/ /4/ /4/2013 6/4/ /3/ /3/ /3/2013 9/3/2013 2/3/ /2/ /2/2013 9/2/2013 2/2/2013 Ημερομηνία Διάγραμμα 5. Επιβίωση των ατόμων του Culex pipiens f. molestus, κατά τη διάρκεια του χειμώνα στην περιοχή του Βόλου που είχαν συνεχώς πρόσβαση σε τροφή (διάλυμα ζάχαρης) (Α) και πρόσβαση μόνο κατά τις πρώτες 12 ημέρες της ζωής τους (Β) Συλλογή διαχειμαζόντων μορφών κουνουπιών από την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας Στην περιοχή της λίμνης Κάρλας ανακτήθηκαν συνολικά 8 ενήλικα θηλυκά, ένα από τις αποθήκες εντός του χωριού και τα υπόλοιπα από την πλημμυρισμένη αίθουσα του υδραγωγείου όπου διαπιστώθηκε και η παρουσία σχετικά μικρού αριθμού προνυμφών 3 ου σταδίου εντός των υδάτων. Η αναγνώριση στο εργαστήριο 24

25 αποκάλυψε ότι τα 7 ανήκαν στο γένους Culex και το ένα στο γένους Culiseta ενώ σε εκκρεμότητα βρίσκεται η εκτέλεση των γενετικών αναλύσεων προκειμένου να καθοριστεί με ακρίβεια το είδος. Σε ότι αφορά στην περιοχή της Νέας Αγχίαλου, δεν κατέστη εφικτή η ανάκτηση ενηλίκων κουνουπιών από τις θέσεις που ελέγχθηκαν, ενώ τα ενήλικα που προέκυψαν από τη συλλογή των προνυμφών βρέθηκε να ανήκουν στα γένη Aedes και Culiseta. 25

26 Συμπεράσματα Συζήτηση Παρά το γεγονός ότι τα πειράματα διαχείμασης του Culex pipiens f. pipiens πραγματοποιήθηκαν κάπως καθυστερημένα σε σχέση με την εξέλιξη του χειμώνα, εντούτοις είναι ενδεικτικά για την επιβίωση του συγκεκριμένου είδους κατά τους χειμερινούς μήνες. Η επιτυχής διαχείμαση του 25 % περίπου των θηλυκών και στις δύο περιοχές όπου πραγματοποιήθηκε η μελέτη μας, αποδεικνύει ότι ένα σημαντικό ποσοστό (περίπου το ¼) του πληθυσμού τους είναι δυνατό να επιζήσει μέχρι την ερχόμενη άνοιξη αποτελώντας μια αξιόλογη βάση για γρήγορη αύξηση του είδους μόλις οι θερμοκρασίες το επιτρέψουν. Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι μόλις το 50% περίπου των θηλυκών που επιβίωσαν και στις δύο περιπτώσεις κατάφερε να ωοτοκήσει. Παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια της διατροφής με αίμα μετά το πέρας της περιόδου διαχείμασης, αποκάλυψαν ότι αρκετά από τα θηλυκά αυτά αδυνατούσαν να διατρυπήσουν το δέρμα από κοτόπουλο που ήταν προσαρμοσμένο στη συσκευή, ενώ ταυτόχρονα εμφάνιζαν αστάθεια στο βάδισμά τους. Η παράμετρος αυτή φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σημασία και σίγουρα χρήζει περαιτέρω μελέτης η ικανότητα των θηλυκών που κατορθώνουν να διαχειμάσουν να διατρέφονται από τους ξενιστές τους. Τα αρσενικά, δεν κατάφεραν να επιβιώσουν μέχρι το τέλος της ψυχρής περιόδου, ωστόσο στο Καλαμάκι έζησαν μακρύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με τη Νέα Αγχίαλο. Με δεδομένο ότι τα αρσενικά δε συσσωρεύουν λιπώδη αποθέματα, οι διαφορές αυτές πιθανότατα οφείλονται σε μειωμένο μεταβολισμό λόγο των χαμηλότερων θερμοκρασιών που επικρατούσαν στο Καλαμάκι σε σχέση με την παραθαλάσσια περιοχή. Σε ό, τι αφορά το Culex pipiens f. molestus, από τα πειράματά μας προέκυψε ότι τα θηλυκά που έχουν τραφεί για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα (10-12 ημέρες) με σακχαρώδεις ουσίες μπορούν να επιβιώσουν το μέγιστο έως και δύο μήνες, γεγονός 26

27 που τους επιτρέπει με σχετική ευχέρεια να αναζητήσουν κατάλληλες θέσεις (υπόγεια ύδατα), να συζευχθούν και να αποθέσουν τα αυγά τους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Στις περιπτώσεις όμως που μπορούν να έχουν πρόσβαση σε τροφή, η επιβίωσή τους αυξάνεται δραματικά και μπορεί φαινομενικά να καλύψει όλη την ψυχρή περίοδο. Σίγουρα οι ευκαιρίες εξεύρεσης τροφής κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι περιορισμένες, ωστόσο, οι παρατηρήσεις των Merdić & Vujičić-Karlo [10] ότι τα άτομα της συγκεκριμένης μορφής εγκαταλείπουν τα καταφύγιά τους όταν οι θερμοκρασίες το επιτρέπουν είναι ενδεικτικές ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει. Σε ότι αφορά τη λήψη αίματος, από τα αποτελέσματα της μελέτης μας προέκυψε ότι αυτή σε κάθε περίπτωση μειώνει την επιβίωση των θηλυκών. Το γεγονός αυτό, έρχεται σε αντίθεση με άλλα παραδείγματα όπως αυτό των θηλυκών ορισμένων ειδών του συμπλέγματος του Anopheles maculipennis που μπορεί να λαμβάνουν περιστασιακά γεύματα αίματος κατά τη διάρκεια του χειμώνα προκειμένου να αντιπαρέλθουν τις παρατεταμένες περιόδους πείνας που βιώνουν [12]. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη μορφή pipiens, προέκυψε ότι το αίμα που προσλαμβάνεται χρησιμοποιείται χωρίς αμφιβολία για την ανάπτυξη των ωοθηκών με την απόθεση των αυγών να μπορεί να λαμβάνει χώρα έως και τρεις μήνες μετά την κατανάλωσή του. Από την αναζήτηση διαχειμαζόντων μορφών κουνουπιών προέκυψε ότι για τη ανεύρεση ενηλίκων ατόμων το ενδιαίτημα θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από την παρουσία νερού. Αντίστοιχα οι Merdić & Vujičić [10] από τα 30 υπόγεια καταλύματα που επιθεώρησαν στην πόλη του Ζάγκρεμπ, μόνο σε 5 πλημμυρισμένα ανακάλυψαν κουνούπια του γένους Culex. Το γεγονός αυτό περιορίζει σημαντικά τις τοποθεσίες στις οποίες θα πρέπει να επικεντρώνονται οι έρευνες κάθε φορά. Σε ότι αφορά τη δική μας περίπτωση, ο αριθμός των ενηλίκων που βρέθηκε να φιλοξενεί η αίθουσα του υδραγωγείου δεν ξεπερνούσε συνολικά τα 20 κουνούπια και σαφώς δεν αποτελούσε θέση μαζικής διαχείμασης. Το γεγονός ότι υπήρχαν προνύμφες εντός των υδάτων παραπέμπει σε αυτογενή είδη του γένους Culex, κατά πάσα πιθανότητα 27

28 το Culex pipiens f. molestus. Σημεία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εν λόγο περιοχή που δεν κατέστη δυνατό να ελεγχθούν αποτελούν οι γεωτρήσεις που παραμένουν ακάλυπτες μετά το πέρας της καλλιεργητικής περιόδου. Οι θέσεις αυτές φαίνονται να αποτελούν ιδανικό μέρος για τη διαχείμαση των ενηλίκων καθώς προσφέρουν προστασία από τον παγετό και ταυτόχρονα θέσεις ωοτοκίας για τα αυτογενή είδη. Τέλος, η ανεύρεση προνυμφών του γένους Aedes και Culiseta σε επιφανειακά ύδατα στη Νέα Αγχίαλο προς το τέλος του χειμώνα φανερώνει ότι ορισμένα είδη δραστηριοποιούνται από πολύ νωρίς με συνέπεια να εμφανίζονται την άνοιξη σε μεγάλους αριθμούς. Αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι στις αρχές της άνοιξης στις περισσότερες περιοχές της χώρα μας, στις συλλήψεις των παγίδων κυριαρχούν τα είδη του γένους Aedes μέχρι την έλευση του καλοκαιριού οπότε και επικρατούν τα είδη του γένους Culex. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για περαιτέρω εύρυνες σχετικά με τη διαχείμαση των κουνουπιών στη χώρα μας, καλύπτοντας ένα ευρύτερο φάσμα περιοχών με διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Ένα κύριο κομμάτι των ερευνών αυτών θα πρέπει να επικεντρωθεί σε περιοχές που επανειλημμένα εμφανίζονται κρούσματα ελονοσίας και της ασθένειας και του ιού του δυτικού Νείλου. Ειδικότερα, σε ότι αφορά τη δεύτερη περίπτωση, το ενδιαφέρον θα μπορούσε να εστιαστεί στον εντοπισμό του ιού σε διαχειμάζοντα κουνούπια του γένους Culex προκειμένου να διευκρινιστεί η επίδραση αυτής της παραμέτρου στη διατήρηση του μολύσματος κάθε χρόνο. 28

29 Βιβλιογραφία 1. Becker, N.; Petric, D.; Zgomba, M.; Boase, C.; Dahl, C.; Madon, M.; Kaiser, A., Mosquitoes and Their Control (Second Edition). Springer. 2. Hubálek, Z., Mosquito-borne viruses in Europe. Parasitology Research. 103, Vinogradova, A.N.,2000. Culex pipiens pipiens mosquitoes: taxonomy, distribution, ecology, physiology, genetics, applied importance and control. Pensoft Publishers 4. Mitchell C. J., Briegel, H., Inability of diapausing Culex pipiens (Diptera: Culicidae) to use blood for producing lipid reserves for overwinter survival. Journal of Medical Entomology. 26, Sanburg, L.L., Larsen, J.R., The effect of photoperiod and temperature on ovarian development in Culex pipiens pipiens L. Journal of Insect Physiology. 19, Mitchell, C. J., Differentiation of host-seeking behavior from blood-feeding behavior in overwintering Culex pipiens (Diptera: Culicidae) and observations on gonotrophic dissociation. Journal of Medical Entomology. 20, Eldridge, B.F., Bailey, C.L., Experimental hibernation studies in Culex pipiens (Diptera: Culicidae): reactivation of ovarian development and blood feeding in prehibernating females. Journal of Medical Entomology. 15, Eldrige, B.F., Vector maintenance of pathogens in adverse environments (with special reference to mosquito maintenance of arboviruses), In: Vectors of disease agents. Praeger, New York. 9. Vinogradova, A.N., Ecological prerequisites for spread of bloodsucking mosquitoes. Entomological Review. 92,

30 10. Merdić, E., Vujičić-Karlo, S., Two types of hibernation of Culex pipiens complex (Diptera: Culicidae) in Croatia. Entomologia Croatia. 9, Vazquez-Prokopec, G.M., Galvin, W.A., Kelly, R., Kitron, U., A new, cost effective, battery-powered aspirator for adult mosquito collections. Journal of Medical Entomology. 46, Clements, A.N., The biology of mosquitoes, Vol 1. Development, Nutrition and reproduction. Chapman & Hall,London, pp

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS )

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS ) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.23β Έκθεση αποτελεσμάτων συστηματικής σύγκρισης παγίδων Υπεύθυνοι

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο Π1.19 Πρωτόκολλο για τη μελέτη διαχείμασης εκτρεφόμενων πληθυσμών κουνουπιών

Παραδοτέο Π1.19 Πρωτόκολλο για τη μελέτη διαχείμασης εκτρεφόμενων πληθυσμών κουνουπιών «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.19 Πρωτόκολλο για τη μελέτη διαχείμασης εκτρεφόμενων πληθυσμών κουνουπιών

Διαβάστε περισσότερα

e-mail: g.koliopoulos@bpi.gr

e-mail: g.koliopoulos@bpi.gr 3ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥΜ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Εντοµολογική επιτήρηση για την αντιµετώπιση της ελονοσίας ρ Γεώργιος Κολιόπουλος Εργαστήριο Ελέγχου Γεωργικών Φαρµάκων Τµήµα Ελέγχου

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση πεπραγμένων φυσικού αντικειμένου

Έκθεση πεπραγμένων φυσικού αντικειμένου Ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280) Αρ. Πρωτ.: 2 Ημερομηνία: 19/1/2015 Έκθεση πεπραγμένων φυσικού αντικειμένου 6 ου εξαμήνου 1. Εισαγωγή Στην παρούσα έκθεση παρουσιάζονται οι

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280)

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.23 Έκθεση αποτελεσμάτων συστηματικής σύγκρισης παγίδων Υπεύθυνοι

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280)

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.17 Συγγραφή επιστημονικής εργασίας για την παρουσία και διακύμανση

Διαβάστε περισσότερα

Κατα ολέµησηκουνου ιών

Κατα ολέµησηκουνου ιών Κατα ολέµησηκουνου ιών Κουνού ιακαιάνθρω ος: µια δύσκολη συµβίωση Α. Μιχαηλάκης Εργαστήριο Γεωργικής Εντοµολογίας, Τµήµα Εντοµολογίας και Γ. Ζωολογίας, Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο Βιολογικός κύκλος

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS )

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS ) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.11 Χάρτες απεικόνισης με χρήση GIS κρουσμάτων, παγίδων εντόμων,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ, ΕΛΛΑΔΑ, 2014

ΕΚΘΕΣΗ ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ, ΕΛΛΑΔΑ, 2014 1 Εισαγωγή ΕΚΘΕΣΗ ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ, ΕΛΛΑΔΑ, 2014 Η συστηματική εντομολογική επιτήρηση θεωρείται σε παγκόσμιο επίπεδο αναπόσπαστο μέρος των ολοκληρωμένων προγραμμάτων ελέγχου των διαβιβαστών και

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντησης εργασίας

Πρακτικά συνάντησης εργασίας Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια. Ειδικό Πρόγραμμα Ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία Ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280)

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.1 Έκθεση ερευνητικού έργου Υπεύθυνος φορέας: Πανεπιστήμιο Λάρισα,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόδρομα αποτελέσματα του ΕΣΠΑ για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία

Πρόδρομα αποτελέσματα του ΕΣΠΑ για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ Πρόδρομα αποτελέσματα του ΕΣΠΑ για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία Μάρκα Ανδριανή Ιατρός,

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντησης εργασίας

Πρακτικά συνάντησης εργασίας Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια. Πρακτικά συνάντησης εργασίας Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013 Τοποθεσία : Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωγραφική εξάπλωση των εντόμων-εισβολέων

Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωγραφική εξάπλωση των εντόμων-εισβολέων Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωγραφική εξάπλωση των εντόμων-εισβολέων Λιακατάς Αθανάσιος 1 και Παπαδόπουλος Θ. Νικόλαος 2 1 Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Π.Ε. Λάρισας, Περιφέρεια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΟΝΟΣΙΑΣ

ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΟΝΟΣΙΑΣ LIFE CONOPS: Ανάπτυξη και επίδειξη διαχειριστικών σχεδίων έναντι των ενισχυόμενων από την κλιματική αλλαγή χωροκατακτητικών κουνουπιών στη Νότια Ευρώπη ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΟΝΟΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280)

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.14 Έκθεση σχετική με τα διαφορετικά είδη κουνουπιών, της δυναμικής

Διαβάστε περισσότερα

Ελονοσία στην Ελλάδα

Ελονοσία στην Ελλάδα Ελονοσία στην Ελλάδα Δανάη Περβανίδου, MD, MPH Γραφείο Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης & Παρέμβασης ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Τελική ημερίδα LIFECONOPS «Διαχείριση κουνουπιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, έτος 2013, έως 16/11/2013

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, έτος 2013, έως 16/11/2013 1 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, έτος 2013, έως 16/11/2013 Εισαγωγή Η ελονοσία (malaria) είναι λοιμώδης νόσος που προκαλείται από το παράσιτο «πλασμώδιο» της ελονοσίας και μεταδίδεται

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογικά και Εντομολογικά Δεδομένα Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

Επιδημιολογικά και Εντομολογικά Δεδομένα Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Επιδημιολογικά και Εντομολογικά Δεδομένα Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας 2011-2012 Ι. Εισαγωγή Τα νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές και ειδικότερα από κουνούπια αποτελούν παγκοσμίως, μία πολύ σημαντική

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει ο Κος: Αλέξανδρος Μεσημέρης, υπεύθυνος μελισσοκομίας του τμήματος Ζωικής Παραγωγής, Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Λάρισας

Γράφει ο Κος: Αλέξανδρος Μεσημέρης, υπεύθυνος μελισσοκομίας του τμήματος Ζωικής Παραγωγής, Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Λάρισας Γράφει ο Κος: Αλέξανδρος Μεσημέρης, υπεύθυνος μελισσοκομίας του τμήματος Ζωικής Παραγωγής, Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Λάρισας Η προετοιμασία των μελισσιών για το χειμώνα και η σωστή διαχείμαση, είναι

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες μακροσκοπικών ελέγχων για τον επιβλαβή οργανισμό. Grapholita molesta Busck. (Lepidoptera: Tortricidae) (κν.

Οδηγίες μακροσκοπικών ελέγχων για τον επιβλαβή οργανισμό. Grapholita molesta Busck. (Lepidoptera: Tortricidae) (κν. Οδηγίες μακροσκοπικών ελέγχων για τον επιβλαβή οργανισμό Grapholita molesta Busck. (Lepidoptera: Tortricidae) (κν. βλαστορύκτης της ροδακινιάς) σε ροδάκινα και νεκταρίνια για εξαγωγή στη Ρωσία Για φυτοϋγειονομικούς

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντησης εργασίας

Πρακτικά συνάντησης εργασίας Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια. Ειδικό Πρόγραμμα Ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία Ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Διάσκεψη MALWEST

Τελική Διάσκεψη MALWEST Τελική Διάσκεψη MALWEST 24-25 Φεβρουαρίου 2014 Πρόγραμμα Τοποθεσία : Ξενοδοχείο Radisson Blu Park Λεωφόρος Αλεξάνδρας 10, Αθήνα Με τη συγχρηματοδότηση της www.ygeia-pronoia.gr Ευρωπαϊκής Ένωσης www.epanad.gov.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280)

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.16 Αποτύπωση της χωρικής διασποράς των διαφορετικών ειδών κουνουπιών

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση βέλτιστου τρόπου εξαπόλυσης και διάθεσης φυσικών εχθρών

Έκθεση βέλτιστου τρόπου εξαπόλυσης και διάθεσης φυσικών εχθρών Έκθεση βέλτιστου τρόπου εξαπόλυσης και διάθεσης φυσικών εχθρών «ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΒΙΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΜΑΤΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ HYDROFLIES» ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης Σημαντικά Σημεία ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΟΝΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) Η δηλούμενη επίπτωση της ελονοσίας στην Ελλάδα παρουσιάζει αυξητική τάση. Για την πενταετία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Η αντιμετώπιση της μύγας της Μεσογείου με ένα καινοτόμο και φιλικό προς το περιβάλλον ελκυστικό με τη χρήση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής διαχείρισης δια επιβλαβείς οργανισμούς. Μ. Κιούση, Ε. Μπεμπέλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 31/12/2011)

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 31/12/2011) ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 31/12/2011) 1 Το καλοκαίρι

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρα προστασίας από τα κουνούπια. Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης & Παρέμβασης, Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ)

Μέτρα προστασίας από τα κουνούπια. Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης & Παρέμβασης, Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) Μέτρα προστασίας από τα κουνούπια Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης & Παρέμβασης, Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) 1 Ελονοσία - τρόποι μετάδοσης Kυρίως μέσω δήγματος κουνουπιών (γένος Ανωφελές,

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτική μελέτη για τα κουνούπια της Κρήτης

Προκαταρκτική μελέτη για τα κουνούπια της Κρήτης Προκαταρκτική μελέτη για τα κουνούπια της Κρήτης της Γιώτας Ψειροφωνιά Τι είναι τα κουνούπια; Ως κουνούπια περιγράφονται τα δίπτερα που ανήκουν κυρίως σε δύο υποοικογένειες της οικογενείας Culicidae: την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 16/09/2011)

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 16/09/2011) ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Σελ 1 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 16/09/2011) Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες μακροσκοπικών ελέγχων για τον επιβλαβή οργανισμό. Καλιφόρνιας) σε ροδάκινα και νεκταρίνια και επιτραπέζια σταφύλια

Οδηγίες μακροσκοπικών ελέγχων για τον επιβλαβή οργανισμό. Καλιφόρνιας) σε ροδάκινα και νεκταρίνια και επιτραπέζια σταφύλια Οδηγίες μακροσκοπικών ελέγχων για τον επιβλαβή οργανισμό Frankliniella occidentalis (Thysanoptera: Thripidae) (κν. θρίπας της Καλιφόρνιας) σε ροδάκινα και νεκταρίνια και επιτραπέζια σταφύλια για εξαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 Τελική Έκθεση Για την Κατάσταση της Μεσογειακής φώκιας στη νήσο Γυάρο Περίληψη Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη γόνου & πληθυσμού στη διάρκεια του έτους

Ανάπτυξη γόνου & πληθυσμού στη διάρκεια του έτους Ποσότητα γόνου & ακμαίων μελισσών Μεταχείριση του μελισσιού κατά τη διάρκεια του έτους Ανάπτυξη γόνου & πληθυσμού στη διάρκεια του έτους Πληθυσμός Παραγωγική φάση Παράλληλη ανάπτυξη γόνος Μείωση γόνου

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντησης εργασίας

Πρακτικά συνάντησης εργασίας Πρακτικά συνάντησης εργασίας Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2013 Τοποθεσία : Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παπακυριαζή 22, 41222, Λάρισα Συμμετέχοντες : Χ. Χατζηχριστοδούλου Δ.

Διαβάστε περισσότερα

15/1/2010. Φυτοπροστασία Δενδρωδών Εχθροί. Εισαγωγή. Πασχάλης Γιαννούλης 2009

15/1/2010. Φυτοπροστασία Δενδρωδών Εχθροί. Εισαγωγή. Πασχάλης Γιαννούλης 2009 15/1/2010 Φυτοπροστασία Δενδρωδών Εχθροί Εισαγωγή Πασχάλης Γιαννούλης 2009 1 15/1/2010 MΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ EXΘΡΩΝ ΔΕΝΔΡΩΔΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ 2 15/1/2010 3 15/1/2010 4 15/1/2010 5 15/1/2010 6 15/1/2010

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 05/12/2011)

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 05/12/2011) ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 05/12/2011) 1 Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Διάσκεψη MALWEST

Τελική Διάσκεψη MALWEST Τελική Διάσκεψη MALWEST 24-25 Φεβρουαρίου 2014 Πρόγραμμα Τοποθεσία : Ξενοδοχείο Radisson Blu Park Λεωφόρος Αλεξάνδρας 10, Αθήνα Με τη συγχρηματοδότηση της www.ygeia-pronoia.gr Ευρωπαϊκής Ένωσης www.epanad.gov.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 15/11/2011)

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 15/11/2011) ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2011 (01/01/2011 έως 15/11/2011) 1 Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντησης εργασίας

Πρακτικά συνάντησης εργασίας Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια. Πρακτικά συνάντησης εργασίας Τετάρτη 22 Μαΐου 2013 Τοποθεσία : Εργαστήριο Υγιεινής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ ΣΕ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ ΣΕ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ ΣΕ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Α. Λεγάκις* & Π.Β. Πετράκης** * Ζωολογικό Μουσείο Πανεπιστημίου Αθηνών ** ΕΘΙΑΓΕ, Ινστιτούτο Μεσογειακών Οικοσυστημάτων 11 ο Πανελλήνιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΛΟ : ,12 ΦΠΑ 23% : 5.983,71 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ : ,83

ΣΥΝΟΛΟ : ,12 ΦΠΑ 23% : 5.983,71 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ : ,83 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ: Απολυμάνσεις κτιρίων, οχημάτων, Δημ. Ν/Φ και έλεγχος Καταπολέμηση Ασιατικού κουνουπιού.

Διαβάστε περισσότερα

Ενημέρωση για κρούσμα ελονοσίας στην Ελλάδα, Ιούνιος 2012

Ενημέρωση για κρούσμα ελονοσίας στην Ελλάδα, Ιούνιος 2012 ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Ενημέρωση για κρούσμα ελονοσίας στην Ελλάδα, Ιούνιος 2012 1 Κρούσμα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης,

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντηση εργασίας

Πρακτικά συνάντηση εργασίας Πρακτικά συνάντηση εργασίας Τρίτη 7 Μαρτίου 2012 Τοποθεσία : Συμμετέχοντες : Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παπακυριαζή 22, 41222, Λάρισα Χ. Χατζηχριστοδούλου Ν. Παπαδόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική Ημερίδα: Συμβιώνοντας με τα κουνούπια, Αντιμετώπιση και Δημόσια Υγεία

Επιστημονική Ημερίδα: Συμβιώνοντας με τα κουνούπια, Αντιμετώπιση και Δημόσια Υγεία ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΚΟΥΝΟΥΠΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κάθε έτος παγκοσμίως χάνονται εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές από ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια. Από τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, μόνο από

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS )

Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS ) «Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια» Παραδοτέο Π1.2 Τελική έκθεση πεπραγμένων ερευνητικού έργου Υπεύθυνος φορέας:

Διαβάστε περισσότερα

Προληπτικές εφαρμογές καταπολέμησης αφίδων σε πυρηνόκαρπα και γιγαρτόκαρπα

Προληπτικές εφαρμογές καταπολέμησης αφίδων σε πυρηνόκαρπα και γιγαρτόκαρπα Προληπτικές εφαρμογές καταπολέμησης αφίδων σε πυρηνόκαρπα και γιγαρτόκαρπα Ανήκει στην υποκατηγορία cyanomidines των νεονικοτινοειδών και γι αυτό: 1. Δεν εφαρμόζεται στο έδαφος 2. Δεν θεωρείται πολύ τοξικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΘΗ. Αντιμετώπιση Κουνουπιών ΠΡΑΚΤΙΚΗ. BASF Pest Control Solutions. Λύσεις για κάθε πρόβλημα παρασίτων υγειονομικής σημασίας

ΟΡΘΗ. Αντιμετώπιση Κουνουπιών ΠΡΑΚΤΙΚΗ. BASF Pest Control Solutions. Λύσεις για κάθε πρόβλημα παρασίτων υγειονομικής σημασίας Αντιμετώπιση Κουνουπιών ΟΡΘΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ BASF Pest Control Solutions Λύσεις για κάθε πρόβλημα παρασίτων υγειονομικής σημασίας Η πρόκληση των κουνουπιών Οι πληθυσμοί των κουνουπιών αποτελούν σημαντικό παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

Η μεθοδολογία συντάχθηκε από τα Επίσημα Εργαστήρια: Γεωργικής Εντομολογίας και Βιολογικής Καταπολέμησης του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.

Η μεθοδολογία συντάχθηκε από τα Επίσημα Εργαστήρια: Γεωργικής Εντομολογίας και Βιολογικής Καταπολέμησης του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου. Μεθοδολογία Επισκόπησης για τη διαπίστωση παρουσίας ή μη του επιβλαβούς οργανισμού καραντίνας Thaumatotibia leucotreta Meyrick (Lepidoptera: Tortricidae) για το έτος 2018 Η μεθοδολογία αφορά μόνο στους

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντησης εργασίας

Πρακτικά συνάντησης εργασίας Ειδικό Πρόγραμμα Ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία Ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια Πρακτικά συνάντησης εργασίας Τετάρτη 16 Μαΐου 2012 Τοποθεσία : Εργαστήριο Υγιεινής

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ (WNV) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ 13 Ιουλ. 2012

ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ (WNV) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ 13 Ιουλ. 2012 ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ (WNV) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2012 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ 13

Διαβάστε περισσότερα

Γνώσεις που αποκτήθηκαν από το πρόγραμμα ελέγχου νοσημάτων που μεταδίδονται με διαβιβαστές - MALWEST

Γνώσεις που αποκτήθηκαν από το πρόγραμμα ελέγχου νοσημάτων που μεταδίδονται με διαβιβαστές - MALWEST Γνώσεις που αποκτήθηκαν από το πρόγραμμα ελέγχου νοσημάτων που μεταδίδονται με διαβιβαστές - MALWEST Χρήστος Χατζηχριστοδούλου Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρα πρόληψης και αποφυγής κουνουπιών σε οικίες:

Μέτρα πρόληψης και αποφυγής κουνουπιών σε οικίες: Μέτρα πρόληψης και αποφυγής κουνουπιών σε οικίες: Απομάκρυνση στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά συνάντησης εργασίας

Πρακτικά συνάντησης εργασίας Ειδικό πρόγραμμα ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία, ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια. Ειδικό Πρόγραμμα Ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία Ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

REDBRO HUBBARD ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ ΣΜΗΝΟΥΣ ΠΑΤΡΟΓΟΝΙΚΑ. Άφιξη σμήνους: Αριθμός θηλυκών πτηνών κατά την άφιξη: Αριθμός αρσενικών πτηνών κατά την άφιξη:

REDBRO HUBBARD ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ ΣΜΗΝΟΥΣ ΠΑΤΡΟΓΟΝΙΚΑ. Άφιξη σμήνους: Αριθμός θηλυκών πτηνών κατά την άφιξη: Αριθμός αρσενικών πτηνών κατά την άφιξη: HUBBARD REDBRO M ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ ΣΜΗΝΟΥΣ ΠΑΤΡΟΓΟΝΙΚΑ Άφιξη σμήνους: Αριθμός θηλυκών πτηνών κατά την άφιξη: Αριθμός αρσενικών πτηνών κατά την άφιξη: Πτηνοτροφείο: Θάλαμος: ΠΡΟΤΥΠΕΣ ΤΙΜΕΣ ΣΙΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρα προστασίας από τα κουνούπια

Μέτρα προστασίας από τα κουνούπια Μέτρα προστασίας από τα κουνούπια Γραφείο Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές, Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης & Παρέμβασης, Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) Τα κουνούπια αν είναι μολυσμένα

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2017 (16 22 Ιανουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2017 (16 22 Ιανουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 3/2017 (16 22 Ιανουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΑΝΙΧΝΕΥΘΗΚΕ ΚΑΙ ΣΕ ΜΗ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΤΗΝΑ

ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΑΝΙΧΝΕΥΘΗΚΕ ΚΑΙ ΣΕ ΜΗ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΤΗΝΑ 1 ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΑΝΙΧΝΕΥΘΗΚΕ ΚΑΙ ΣΕ ΜΗ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΤΗΝΑ Θεσσαλονίκη 18 Μαρτίου 2011 Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π ΟΥ Ανησυχητικά είναι τα επιστημονικά ευρήματα για τη διασπορά του ιού του

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 2/2017 (09 15 Ιανουαρίου 2017)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 2/2017 (09 15 Ιανουαρίου 2017) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 2/2017 (09 15 Ιανουαρίου 2017) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2016-2017 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου1 και Γεώργιος Μυρωνίδης2

Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου1 και Γεώργιος Μυρωνίδης2 Πρακτική εφαρμογή μαθηματικού προτύπου ημεροβαθμών για την πρόβλεψη των φαινολογικών σταδίων του πράσινου σκουληκιού στο βαμβάκι στην Π.Ε. Δράμας (2016) Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου1 και Γεώργιος Μυρωνίδης2

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση πεπραγμένων φυσικού αντικειμένου

Έκθεση πεπραγμένων φυσικού αντικειμένου Ειδικό Πρόγραμμα Ελέγχου για τον ιό του Δυτικού Νείλου και την ελονοσία Ενίσχυση της επιτήρησης στην ελληνική επικράτεια (MIS 365280) Αρ. Πρωτ.: 114 Ημερομηνία: 24/7/2014 Έκθεση πεπραγμένων φυσικού αντικειμένου

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο 2. Τελική έκθεση πεπραγμένων (Αύγουστος Νοέμβριος 2015)

Παραδοτέο 2. Τελική έκθεση πεπραγμένων (Αύγουστος Νοέμβριος 2015) Έργο: «Επίδραση των ψεκαστικών παρεμβάσεων στον πληθυσμό των ακμαίων εντόμων του γένους Anopheles spp. και Culicoides spp. σε κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και ιδιαίτερα στο

Διαβάστε περισσότερα

CYCLADES Life: Integrated monk seal conservation of Northern Cyclades

CYCLADES Life: Integrated monk seal conservation of Northern Cyclades Α.Καραμανλίδης/MOm 2 η Ε τ ή σ ι α Α ν α φ ο ρ ά Της κ α τ ά σ τ α σ η ς τ ο υ π λ η θ υ σ μ ο ύ τ η ς μ ε σ ο γ ε ι α κ ή ς φ ώ κ ι α ς σ τ η ν ή σ ο Γ υ ά ρ ο ( Π ε ρ ί λ η ψ η ) Ιούλιος 2015 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά Τελικής Διάσκεψης

Πρακτικά Τελικής Διάσκεψης Πρακτικά Τελικής Διάσκεψης 24-25 Φεβρουαρίου 2014 Τοποθεσία : Ξενοδοχείο Radisson Blu Park Λεωφόρος Αλεξάνδρας 10, Αθήνα Συμμετέχοντες 116 Περιεχόμενα 1. Στόχοι συνάντησης... 3 2. Συμμετέχοντες... 4 3.

Διαβάστε περισσότερα

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά 10 ο Κεφάλαι ο Όλοι ευχόμαστε να υπήρχε ένα μαγικό χάπι που να μας έλυνε όλα τα προβλήματα. Έπειτα από 25 χρόνια έρευνας, οι

Διαβάστε περισσότερα

Τηλέφωνο Κέντρου Δηλητηριάσεων:

Τηλέφωνο Κέντρου Δηλητηριάσεων: ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ: Φυλάσσεται κλειδωμένο, μακριά από παιδιά. Αποφεύγετε να αναπνέεται εκνεφώματα. Πλύνετε τα χέρια σχολαστικά μετά το χειρισμό. Μην τρώτε, πίνετε ή καπνίζετε, όταν χρησιμοποιείτε αυτό το προϊόν.

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα και προτάσεις σχετικά την εμφάνιση και αντιμετώπιση της επιδημίας του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα το 2010

Συμπεράσματα και προτάσεις σχετικά την εμφάνιση και αντιμετώπιση της επιδημίας του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα το 2010 Συμπεράσματα και προτάσεις σχετικά την εμφάνιση και αντιμετώπιση της επιδημίας του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα το 2010 Η Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος με αφορμή την επιδημία του ιού του Δυτικού

Διαβάστε περισσότερα

Αικ. Καρυώτη 1.2. & Ν. Γ. Δαναλάτος 1

Αικ. Καρυώτη 1.2. & Ν. Γ. Δαναλάτος 1 ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΗΝΕΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ πηγή ζωής & ανάπτυξης στη Θεσσαλία Βελτιστοποίηση παραγωγής καλαμποκιού στη Θεσσαλία: αποτελέσματα εφαρμογής χλωρής λίπανσης με μπιζέλι σε πλήρη και μειωμένη στάγδην άρδευση

Διαβάστε περισσότερα

Α Χ Λ Α Δ Ι Α Μ Η Λ Ι Α

Α Χ Λ Α Δ Ι Α Μ Η Λ Ι Α Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Ε Ι Δ Ο Π Ο Ι Η Σ Ε Ι Σ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤ. ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡ/ΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

2. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Συγκριτική μελέτη της αποτελεσματικότητας δικτύου της παγίδας «ΔΑΚΟ-ΦΑΚΑ» κατά του δάκου της ελιάς (Βactrocera oleae, Diptera: Tephritidae) σε ελιές ποικιλίας Κορωνέικη. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο δάκος της ελιάς (Bactrocera

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσία κουνουπιών (Diptera: Culicidae) σε λιβαδικές εκτάσεις της Ελλάδος

Παρουσία κουνουπιών (Diptera: Culicidae) σε λιβαδικές εκτάσεις της Ελλάδος Παρουσία κουνουπιών (Diptera: Culicidae) σε λιβαδικές εκτάσεις της Ελλάδος Ι. Λύτρα και Ν. Εμμανουήλ Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας, Ιερά Οδός 75, 11855

Διαβάστε περισσότερα

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ Το κλίμα της Ευρώπης Το κλίμα της Ευρώπης Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ και ΚΛΙΜΑ Καιρός: Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή, σε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ν. Φιλ/φεια: 8 /2/2016 NOMOΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Αριθμ. Πρωτ: 2070 ΔΗΜΟΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ-ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ. Προς: Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ν. Φιλ/φεια: 8 /2/2016 NOMOΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Αριθμ. Πρωτ: 2070 ΔΗΜΟΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ-ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ. Προς: Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ν. Φιλ/φεια: 8 /2/2016 NOMOΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Αριθμ. Πρωτ: 2070 ΔΗΜΟΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ-ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ Προς: Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η Διενέργειας για την εκτέλεση εργασίας < ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΚΟΥΝΟΥΠΙΩΝ ΚΗΦΙΣΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Α Χ Λ Α Δ Ι Α - Μ Η Λ Ι Α

Α Χ Λ Α Δ Ι Α - Μ Η Λ Ι Α Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Ε Ι Δ Ο Π Ο Ι Η Σ Ε Ι Σ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤ. ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡ/ΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΑΚΡΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΑΚΡΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΑΚΡΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Εμμανουέλα Ιακωβίδου Επιβλέπων

Διαβάστε περισσότερα

Κάποιοι οργανισμοί δεν καταλαμβάνουν όλο το διαθέσιμο χώρο. Ο οργανισμός μεταφέρθηκε αλλά δεν ευδοκίμησε.

Κάποιοι οργανισμοί δεν καταλαμβάνουν όλο το διαθέσιμο χώρο. Ο οργανισμός μεταφέρθηκε αλλά δεν ευδοκίμησε. DISERSAL Κάποιοι οργανισμοί δεν καταλαμβάνουν όλο το διαθέσιμο χώρο. Ο οργανισμός δεν μεταφέρθηκε ποτέ. Ο οργανισμός μεταφέρθηκε αλλά δεν ευδοκίμησε. Η επιτυχής μεταφορά ενός οργανισμού έχει ως αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ HYDROSENSE ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012

Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ HYDROSENSE ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΑΡΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΑΜΒΑΚΟΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ HYDROSENSE Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ HYDROSENSE ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ «ΔΗΜΗΤΡΑ» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Δειγματοληψία νερών ανθρώπινης κατανάλωσης, εσωτερικών υδάτων και αποβλήτων για χημικό έλεγχο. Γκαγτζής Δημήτριος Βιοχημικός, MSc Π.Ε.Δ.Υ.

Δειγματοληψία νερών ανθρώπινης κατανάλωσης, εσωτερικών υδάτων και αποβλήτων για χημικό έλεγχο. Γκαγτζής Δημήτριος Βιοχημικός, MSc Π.Ε.Δ.Υ. Δειγματοληψία νερών ανθρώπινης κατανάλωσης, εσωτερικών υδάτων και αποβλήτων για χημικό έλεγχο Γκαγτζής Δημήτριος Βιοχημικός, MSc Π.Ε.Δ.Υ. Θεσσαλίας Βασικές Έννοιες Δειγματοληψία Η δειγματοληψία αφορά στη

Διαβάστε περισσότερα

O υπονομευτής της τομάτας. Tuta absoluta. Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου. ΔΑΟ & Κ Δράμας, Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου

O υπονομευτής της τομάτας. Tuta absoluta. Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου. ΔΑΟ & Κ Δράμας, Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου O υπονομευτής της τομάτας Tuta absoluta Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου ΔΑΟ & Κ Δράμας, Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Δράμα, 25-10-2011 O υπονομευτής της τομάτας Tuta absoluta Βιολογικός κύκλος

Διαβάστε περισσότερα

Ασθένειες απότα. Κουνούπια στην Ελλάδα Ηκατάσταση. σήµερα. ρ. Γεώργιος Κολιόπουλος

Ασθένειες απότα. Κουνούπια στην Ελλάδα Ηκατάσταση. σήµερα. ρ. Γεώργιος Κολιόπουλος Ασθένειες απότα Κουνούπια στην Ελλάδα Ηκατάσταση σήµερα ρ. Γεώργιος Κολιόπουλος Εργαστήριο Εντοµοκτόνων Υγειονοµικής Σηµασίας Τµήµα Ελέγχου Γεωργικών Φαρµάκων & Φυτοφαρµακευτικής Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό

Διαβάστε περισσότερα

LIFE08 NAT/CY/ Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών

LIFE08 NAT/CY/ Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών LIFE08 NAT/CY/000453 Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών Παραδοτέο: Έκθεση για τον Εμπλουτισμό των Πληθυσμών των Υπό Μελέτη Ειδών PLANT-NET CY Ιούνιος 2013 Περιεχόμενα I. Εισαγωγή...

Διαβάστε περισσότερα

Νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές στην Ελλάδα: επιδημιολογικά δεδομένα & δράσεις ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.

Νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές στην Ελλάδα: επιδημιολογικά δεδομένα & δράσεις ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές στην Ελλάδα: επιδημιολογικά δεδομένα & δράσεις ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Γραφείο Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή στην καλαθοσφαίριση

Διατροφή στην καλαθοσφαίριση Διατροφή στην καλαθοσφαίριση Υγεία & βελτίωση της αθλητικής απόδοσης Α.Ο. ΠΡΩΤΕΑΣ Αγγελοπούλου Μαντώ Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας & Διατροφής Διατροφή η σημαντικότερη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Επιβλαβή έντομα και ωφέλιμα αρθρόποδα στους ελαιώνες των Πεζών Ηρακλείου & του Μεραμβέλλου Λασιθίου την περίοδο

Επιβλαβή έντομα και ωφέλιμα αρθρόποδα στους ελαιώνες των Πεζών Ηρακλείου & του Μεραμβέλλου Λασιθίου την περίοδο ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΑΕΙΦΟΡΑ ΑΓΡΟ- ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ Χρονική Διάρκεια: Οκτώβριος 2010 Ιούνιος 2014 Προϋπολογισμός:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ. 1 η Μηνιαία Έκθεση Πεπραγμένων. του υποέργου

ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ. 1 η Μηνιαία Έκθεση Πεπραγμένων. του υποέργου 1 η Μηνιαία Έκθεση Πεπραγμένων του υποέργου με τίτλο «Επιδημιολογική Διερεύνηση, Διάγνωση και Αντιμετώπιση της Ελονοσίας με πεδίο εφαρμογής την περιοχή του Δήμου Ευρώτα για την διετία 2016-2017» Ιούλιος

Διαβάστε περισσότερα

Α Χ Λ Α Δ Ι Α - Μ Η Λ Ι Α

Α Χ Λ Α Δ Ι Α - Μ Η Λ Ι Α Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Ε Ι Δ Ο Π Ο Ι Η Σ Ε Ι Σ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤ. ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡ/ΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΑ ΕΙΔΗ: Μελέτη και Βιολογική Αντιμετώπιση της Tuta absoluta (Lepidoptera:Gelechiidae) στην Μεσόγειο

ΞΕΝΑ ΕΙΔΗ: Μελέτη και Βιολογική Αντιμετώπιση της Tuta absoluta (Lepidoptera:Gelechiidae) στην Μεσόγειο ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ:ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΦΥΤΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΞΕΝΑ ΕΙΔΗ: Μελέτη και Βιολογική Αντιμετώπιση της Tuta absoluta

Διαβάστε περισσότερα

ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΙΟΥ

ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΙΟΥ Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Ε Ι Δ Ο Π Ο Ι Η Σ Ε Ι Σ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤ. ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡ/ΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ISONET PF Η αποτελεσματική λύση για τον έλεγχο του ψευδόκοκκου Planococcus ficus σε αμπέλι (PLANFI)

ISONET PF Η αποτελεσματική λύση για τον έλεγχο του ψευδόκοκκου Planococcus ficus σε αμπέλι (PLANFI) ISONET PF Η αποτελεσματική λύση για τον έλεγχο του ψευδόκοκκου Planococcus ficus σε αμπέλι (PLANFI) Το προϊόν ISONET PF αποτελείται από εξατμιστήρες ελεγχόμενης αποδέσμευσης συνθετικών φερομονών και στηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ 03 Αυγ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2012

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ 03 Αυγ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2012 ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ 03 Αυγ. 2012 ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2012 Η εβδομαδιαία αυτή

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Πέμπτη 2 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α: Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014-15 Α. Λιόπα-Τσακαλίδη Γ. Ζερβουδάκης ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Η αντιμετώπιση των ζιζανίων στα καλλιεργούμενα φυτά είναι απαραίτητη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕΕΛΠΝΟ) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕΕΛΠΝΟ) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕΕΛΠΝΟ) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ 1 Εισαγωγή Ελονοσία στην Ελλάδα, περίοδος 2012 (01/01/2012 έως 03/09/2012) Η ελονοσία (malaria) είναι λοιμώδης

Διαβάστε περισσότερα

Α Χ Λ Α Δ Ι Α Μ Η Λ Ι Α

Α Χ Λ Α Δ Ι Α Μ Η Λ Ι Α Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Ε Ι Δ Ο Π Ο Ι Η Σ Ε Ι Σ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤ. ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡ/ΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΛΙΜΝΗ ΚΟΡΩΝΕΙΑ ΩΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΤΗΝΟΠΑΝΙΔΑ. Μπίρτσας Π. Κ., Χ. Κ. Σώκος, & Κ. Ε. Σκορδάς Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης

Η ΛΙΜΝΗ ΚΟΡΩΝΕΙΑ ΩΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΤΗΝΟΠΑΝΙΔΑ. Μπίρτσας Π. Κ., Χ. Κ. Σώκος, & Κ. Ε. Σκορδάς Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης Η ΛΙΜΝΗ ΚΟΡΩΝΕΙΑ ΩΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΤΗΝΟΠΑΝΙΔΑ Μπίρτσας Π. Κ., Χ. Κ. Σώκος, & Κ. Ε. Σκορδάς Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης Η λίμνη Κορώνεια βρίσκεται στην Κεντρική Μακεδονία, 20 km

Διαβάστε περισσότερα

Α Χ Λ Α Δ Ι Α Μ Η Λ Ι Α

Α Χ Λ Α Δ Ι Α Μ Η Λ Ι Α Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Ε Ι Δ Ο Π Ο Ι Η Σ Ε Ι Σ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤ. ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡ/ΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ζωικοί εχθροί ανθοκηπευτικών

ζωικοί εχθροί ανθοκηπευτικών ζωικοί εχθροί ανθοκηπευτικών τετράνυχοι Tetranychus urticae (κοινός τετράνυχος) Panonychys citri (κόκκινος τετράνυχος) οικ.: Tetranychidae κοινός τετράνυχος μορφολογία ακμαίο σχήμα ωοειδές μέγεθος 0,5

Διαβάστε περισσότερα

Α1.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη(23 ΜΟΝΑΔΕΣ)

Α1.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη(23 ΜΟΝΑΔΕΣ) ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΝΘΟΚΗΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21-02-2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΜΠΑΣΤΟΥΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΝΑ ΘΕΜΑ Α Α1.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση

Διαβάστε περισσότερα