ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΜΕΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΜΕΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ : ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : ΒΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΜΠΟΛΑΝΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ΜΑΡΙΑ ΚΑΒΑΛΑ 2010

2 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ..8 ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 8 ΙΣΤΟΡΙΚΑ...9 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ.10 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ 10 ΠΑΡΑΓΩΓΗ 11 ΧΡΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ.12 ΔΙΚΤΥΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ 13 ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ, ΜΡΣ ΣΤΑΘΜΟΙ..13 ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ 14 ΔΙΚΤΥΟ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ, ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟΣ ΑΓΩΓΟΣ, ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ.15 KEΦΑΛΑΙΟ Σταθμοί Μ/Ρ Βιομηχανικών και Μεγάλων Εμπορικών Καταναλωτών Με Πίεση Εισόδου 1 έως 5 bar ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΥΠΟΙ ΣΤΑΘΜΩΝ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Συμβατότητα υλικών με το Φυσικό Αέριο ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΥΓΡΑΣΙΑ ΠΙΕΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ ΣΤΑΘΜΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΡΟΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΘΜΩΝ M/R ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ M/R ΦΥΣΙΚΑ ΟΡΙΑ ΣΤΑΘΜΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ ΡΟΗΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ M/R ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΣΩΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΣΩΛΗΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΡΑΚΟΡ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΦΛΑΝΤΖΕΣ ΠΑΡΕΜΒΥΣΜΑΤΑ ΚΟΧΛΙΕΣ ΠΕΡΙΚΟΧΛΙΑ.24

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΟΝΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΑΝΝΕΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΒΑΝΝΕΣ ΕΞΟΔΟΥ ΒΑΝΝΕΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΦΙΛΤΡΑ ΒΑΝΝΕΣ ΑΚΑΡΙΑΙΑΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚH ΒΑΝΝA ΜΕΤΡΗΤΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΠΙΕΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΑΝΑΜΟΝΗ ΓΙΑ DATA LOGGER ΓΕΙΩΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΕΙΣ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΜΠΙΝΑ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΜΠΙΝΑ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΘΟΡΥΒΟΥ ΒΑΦΗ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΩΝ ΕΛΕΓΧΟΙ-ΔΟΚΙΜΕΣ-ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ- ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ QUALITY PLAN ΔΟΚΙΜΗ-ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΟΚΙΜΗ ΑΝΤΟΧΗΣ ΔΟΚΙΜΗ ΣΤΕΓΑΝΟΤΗΤΑΣ ΔΟΚΙΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΙ ΔΟΚΙΜΕΣ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΣΤΑΘΜΟΥ ΕΓΓΡΑΦΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ - ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ..50 ΚΕΦΑΛAIΟ 2 51 ΣΤΑΘΜΟΙ Μ/R ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΑΕΡΙΟΥ 19/4 bar ΕΙΣΑΓΩΓΗ 51 1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΕΡΙΟΥ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΠΙΕΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΡΟΗΣ ΑΕΡΙΟΥ 53

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 3 3 ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΘΜΩΝ M/R ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ M/R ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΛΑΣΗ ΠΙΕΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΩΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΦΛΑΝΤΖΕΣ ΠΑΡΕΜΒΥΣΜΑΤΑ ΚΟΧΛΙΕΣ ΠΕΡΙΚΟΧΛΙΑ ΜΟΝΩΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΣΦΑΡΙΚΕΣ ΦΛΑΝΤΖΩΤΕΣ ΒΑΝΝΕΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΒΑΝΝΕΣ ΕΞΟΔΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ ΒΑΝΝΕΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΦΙΛΤΡΑ ΒΑΝΝΕΣ ΑΚΑΡΙΑΙΑΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΜΕΤΡΗΤΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΡΕΥΜΑ BY-PASS ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΠΙΕΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΓΕΙΩΣΗ - ΓΕΦΥΡΑ ΚΑΘΟΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΕΙΣ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΜΠΙΝΑ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΜΠΙΝΑ 79 7 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΘΟΡΥΒΟΥ ΒΑΦΗ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΩΝ 81 9 ΕΛΕΓΧΟΙ-ΔΟΚΙΜΕΣ-ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ- ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΟΚΙΜΗ-ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΟΚΙΜΗ-ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΤΑΘΜΩΝ ΣΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΗ ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ ΕΛΕΓΧΟΙ - ΔΟΚΙΜΕΣ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΓΓΡΑΦΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ - ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ..85 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 87 ΣΤΑΘΜΟΥ M/R ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΜΠΙΝΑΣ ΣΤΑΘΜΟΥ.89 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΑΘΜΟΙ Μ/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 6 19 bar ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ.90

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΥΠΟΙ ΣΤΑΘΜΩ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Σχηματικό Διάγραμμα Σταθμών M/R Δομή του Βιομηχανικού Σταθμού M/R Κατάλογος Υλικών Φυσικά όρια σταθμού Μέγιστη παροχετευτική ικανότητα Σταθμού M/R ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Κλάση Πίεσης Σχεδιασμού Ονομαστικά μεγέθη Σωλήνες και Εξαρτήματα Φλάντζες Υλικά Κατασκευή Συνθήκες λειτουργίας Πρότυπα αναφοράς Έλεγχοι Παρεμβύσματα Υλικά Συνθήκες χρήσης Έλεγχοι Σήμανση Συσκευασία Κοχλίες Υλικά Κατασκευή Συνθήκες λειτουργίας Πρότυπα αναφοράς Έλεγχοι και δοκιμές Σήμανση Περικόχλια Υλικά Κατασκευή Συνθήκες λειτουργίας Πρότυπα αναφοράς Έλεγχοι και δοκιμές Σήμανση Μονωτικοί Σύνδεσμοι Γενικά Προδιαγραφές Κατασκευής Έλεγχος Ποιότητας Σφαιρικές Φλαντζωτές Βάνες Εισόδου Υλικά Κατασκευή Λειτουργία Αναφορά Προτύπων Έλεγχοι και Δοκιμές Σήμανση..103

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Βάνες εξόδου τύπου πεταλούδας Υλικά Κατασκευή Λειτουργία Συνθήκες λειτουργίας Πρότυπα Αναφοράς Έλεγχοι και Δοκιμές Σήμανση Βάνες Οργάνω Φίλτρα Χαρακτηριστικά Έλεγχοι Βάνες ακαριαίας διακοπής Χαρακτηριστικά Έλεγχοι Ρυθμιστές Χαρακτηριστικά Έλεγχοι Ανακουφιστικές βάνες Μετρητής αερίου Αντικείμενο Φύση του αερίου Τύπος μετρητή Συνθήκες λειτουργίας Κεφαλή Ένδειξης Έλεγχοι Πινακίδα Εγκατάσταση Ρεύμα by-pass Όργανα ένδειξης Πίεσης και Θερμοκρασίας Γείωση - Γέφυρα Καθοδικής Προστασίας ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Συγκολλήσεις Συναρμολόγηση ΚΑΜΠΙΝΑ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΜΠΙΝΑ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΘΟΡΥΒΟΥ ΒΑΦΗ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΩΝ ΕΛΕΓΧΟΙ - ΔΟΚΙΜΕΣ - ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Έλεγχος κατασκευαστικών σχεδίων Δοκιμή - Επιθεώρηση Πιστοποίηση Δοκιμή Αντοχής Δοκιμή Στεγανότητας Δοκιμή Λειτουργίας Πιστοποιήσεις Δοκιμή - Επιθεώρηση σταθμών Έλεγχοι - Δοκιμές σταθμών μετά την εγκατάσταση ΕΓΓΡΑΦΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗΣ..117 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ 117

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ - ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ 118 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΧΑΛΥΒΔΙΝΑ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ Εισαγωγή Αντικείμενο 127 Υλικά Χημική Σύσταση..127 Μηχανικά Χαρακτηριστικά 128 Κατασκευή.128 Διαστάσεις.129 Έλεγχοι και Δοκιμές 130 KEΦΑΛΑΙΟ ΘEΡΜΟΣΥΣΤΕΛΛΟΜΕΝΑ ΧΙΤΩΝΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Θερμοσυστελλόμενα Χιτώνια Μόνωσης Χαλύβδινων Αγωγών και Εξαρτημάτων Αντικείμενο 133 Κατασκευή Σύσταση 133 Διαστάσεις Χιτωνίων..133 Σήμανση - Συσκευασία Παράδοση..134 Έλεγχοι Πιστοποιητικά..134 Πίνακες 1, 2, KEΦΑΛΑΙΟ Διαδικασία δοκιμής αντοχής στεγανότητας του παροχετευτικού αγωγού από τον κεντρικό αγωγό έως την μετρητική διάταξη A. Απαιτήσεις Εκτέλεσης Πνευματικών Δοκιμών Παροχετευτικών Αγωγών 136 A.1 Δοκιμή αντοχής..136 A.2 Δοκιμή Στεγανότητας.137 B. Διαδικασία δοκιμής αντοχής στεγανότητας του παροχετευτικού αγωγού από τον κεντρικό αγωγό έως την μετρητική διάταξη..138

8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 7 Β.1 Δοκιμή Αντοχής. Φάση Α 138 Β.2 Χρόνος Eλέγχου 60 Λεπτά. Φάση Β.138 Β.3 Δοκιμή Στεγανότητας. Φάση Γ 138 Β.4 Χρόνος ελέγχου 15 λεπτά. Φάση Δ 138 Β.5 Φάση Ε 139 KEΦΑΛΑΙΟ ΚΑΛΥΜΜΑΤΑ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΩΝ ΦΡΕΑΤΙΩΝ- ΑΝΘΡΩΠΟΘΥΡΙΔΕΣ 1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΣΗΜΑΝΣΗ..142 KEΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΑΚΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ METΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥΣ 1. ΣΚΟΠΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΕΣ Ο επιβλέπων της εργασίας εκ μέρους του Αναδόχου Ομάδα άμεσης επέμβασης ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Ενέργειες που αφορούν τον περιορισμό του προβλήματος Υποχρεώσεις ενημέρωσης Παροχή στοιχείων Πιθανών πηγών ανάφλεξης που πρέπει να εντοπιστούν Λοιπές Ενέργειες του Αναδόχου 146 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 149

9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 8 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι σύγχρονες επιταγές του ανθρώπου του επιβάλλουν να αναθεωρήσει τον τρόπο με τον όποιο αντιλαμβάνεται και συμπεριφέρεται στο ίδιο του το οικοσύστημα με βάση της οικονομικής εμπορικής και βιομηχανικής του δραστηριότητα με γνώμονα την προστασία του. Στους τελευταίους αιώνες ο άνθρωπος έχει επιβληθεί σε κούρσα τεχνολογικής προόδου και ανάπτυξης. Όμως η άνοδος αυτή και η πρόοδος στηρίχτηκε σε μια συνεχόμενη και ατελείωτη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες,τόσο σε ενέργεια όσο και σε πρώτες ύλες.αποτέλεσμα αυτής της δραστηριότητας είναι η μείωση των πρώτων υλών αλλά και η καταστροφή του ίδιου του οικοσυστήματος του.το ίδιο το οικοσύστημα το όποιο δεν είναι ανεξάντλητο και η δυνατότητα του να μας συντηρεί με το ρυθμό με τον όποιο αναπτυσσόμαστε και συντηρούμαστε υπολογίζετε μερικές εκατοντάδες χρόνια.επομένως είναι ζήτημα επιβίωσης η αναθεώρηση του τρόπου με τον όποιο αντιλαμβανόμαστε και συμπεριφερόμαστε απέναντι του. Οι σύγχρονες τάσεις της κοινωνίας απαιτούν μια ποιο ορθολογική προσεγγίσει, και ποιο συνεπή διαχείριση. Σε έναν παγκόσμιο πληθυσμό που συνεχώς αυξάνετε και τις κοινωνίες που συνεχώς εξελίσσονται και τις παγκόσμιες αγορές που συγκρούονται με σκοπό το όφελος πρέπει να επέλθει μια ισορροπία μεταξύ των παραπάνω και του οικοσυστήματος. Πρέπει να γίνει αυτό που γινόταν αλλά με άλλο τρόπο,με λιγότερες επιπτώσεις στην οικοσύστημα. Οι νέες τάσεις απαιτούν την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών λιγότερα ρυπογόνων με ικανοποιητικό βαθμό απόδοσης.κύριοι εκπρόσωποι αυτής της τάσης είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η εφαρμογή καθαρότερων μορφών ενεργείας. Μια από αυτές είναι η χρήση του φυσικού αερίου. ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το φυσικό αέριο (natural gas) είναι μείγμα αέριων υδρογονανθράκων. Δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων, όπως και το πετρέλαιο, δηλαδή με αναερόβια αποσύνθεση μικροσκοπικών θαλάσσιων οργανισμών και φυτικών υλών, που εγκλωβίσθηκαν σε βαθειά πετρώματα και λάσπες και υπέστησαν υψηλές πιέσεις και θερμοκρασίες. Εκλύεται κατά τις γεωτρήσεις και από τις πετρελαιοπηγές λόγω των υψηλών πιέσεών του στα υπόγεια στρώματα. αποτελείται κυρίως από μεθάνιο (τυπικά: 75-90% κ.ό.) και σε πολύ μικρότερη αναλογία από άλλα αέρια, όπως αιθάνιο (C2H6), προπάνιο (C3H8), βουτάνιο (C4H10), πεντάνιο (C5H12). Μπορεί να περιέχει και άλλες προσμίξεις καυσίμων αερίων όπως υδρογόνο H2, μονοξείδιο του άνθρακα, υδρόθειο ή και αμμωνία σε ίχνη, ενώ συνήθως περιέχει και αδρανείς προσμίξεις, όπως άζωτο (Ν2), διοξείδιο του άνθρακα (CO2) καθώς και ίχνη αδρανών αερίων (Πίνακας 1). Οι αναλογίες των συστατικών διαφέρουν ανάλογα με την προέλευσή του. Καθοριστικός παράγοντας για τη σύστασή του είναι εάν προέρχεται από αμιγή κοιτάσματα φυσικού αερίου ή παράγεται ως ''συνοδό αέριο'' κοιτασμάτων πετρελαίου. Δεν πρέπει να συγχέεται με το υγραέριο (προπάνιο, βουτάνιο ή μείγμα) που είναι παράγωγο καύσιμο από τα διυλιστήρια.

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 9 Πίνακας 1 : Σύσταση Φυσικού Αερίου ΙΣΤΟΡΙΚΑ Από τους αρχαιότατους χρόνους ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε το μεθάνιο (ως φυσικό αέριο) ως μέσο θέρμανσης. Ιστορικά, υπάρχουν αναφορές στον Πλούταρχο ( μ.χ) για αιώνιες φωτιές στην περιοχή του σημερινού Ιράκ, που πιθανώς δηλώνουν φυσικό αέριο που διαφεύγει από το έδαφος και καίγεται. Συστηματική χρήση του γινόταν και από τους Κινέζους (10ος αιώνας π.χ.), οι οποίοι το διαβίβαζαν μέσω καλαμιών μπαμπού και το έκαιγαν με σκοπό την εξάτμιση θαλασσινού νερού για παραγωγή αλατιού. Σε πολλές περιοχές που φυσικό αέριο εκλυόταν από σχισμές του εδάφους, ήταν γνωστό ότι όσοι το ανέπνεαν περιέρχονταν σε κατάσταση ημιαναισθησίας και μιλούσαν ασυνάρτητα. Αυτά τα φαινόμενα αποδίδονταν σε υπερφυσικές δυνάμεις και συχνά στις θέσεις αυτές έκτιζαν ναούς και μαντεία. Φωτιστική χρήση του μεθανίου αναφέρεται να γίνεται από τον 2ο αιώνα μ.χ. Η εκτεταμένη όμως χρήση του ξεκινάει από τις αρχές του 19ου αιώνα, οπότε και χρησιμοποιείτο ως καύσιμο για τις λάμπες φωτισμού. Μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισαν να κατασκευάζονται τα πρώτα εκτεταμένα δίκτυα αγωγών φυσικού αερίου μεταφέροντας το καύσιμο σε μεγάλες αποστάσεις.

11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 10 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ Η φυσική παραγωγή του μεθανίου είναι μια συνεχής διαδικασία και εξακολουθεί να παράγεται ως προϊόν σήψης οργανικής ύλης σε έλη και υδροβιότοπους υπό την επίδραση μεθανογόνων (methanogenic) βακτηρίων κάτω από συνθήκες απουσίας οξυγόνου και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Η δημιουργία του μεθανίου (CH4) περιλαμβάνει την μετατροπή οργανικής ύλης από μικροοργανισμούς (βιογένεση), την θερμική αποσύνθεση θαμμένης οργανικής ύλης (θερμογένεση), και διεργασίες βαθειά μέσα στο φλοιό της γής (αβιογένεση). Το ελαφρύ μεθάνιο μεταναστεύει προς τα ανώτερα στρώματα μέσα από τους πόρους των πετρωμάτων και τις ρηγματώσεις και είτε συσσωρεύεται κάτω από αδιαπέραστα στρώματα ή φθάνει τελικά στην επιφάνεια και εκλύεται στην ατμόσφαιρα. Το βιογενές μεθάνιο είναι αποτέλεσμα όπως αποσύνθεσης οργανικής ύλης από μικροοργανισμούς που διεισδύουν στα επάνω στρώματα του φλοιού όπως Γης σε περιοχές που υπάρχει έλλειψη οξυγόνου, και όπου οι θερμοκρασίες δεν υπερβαίνουν όπως 95 ο C. Το μεθάνιο αυτό δεν έχει μεγάλη πυκνότητα και διερχόμενο μέσα από όπως πόρους των διαφόρων στρωμάτων εκλύεται στην ατμόσφαιρα. Το θερμογενές μεθάνιο σχηματίζεται με παρόμοιο τρόπο όπως το πετρέλαιο. Καθώς οργανική ύλη εναποτίθεται σε λάσπη και άλλα ιζήματα, βυθίζεται και συμπιέζεται, οι υψηλότερες θερμοκρασίες που επικρατούν μέσα στην γη, διασπούν όπως δεσμούς του άνθρακα όπως οργανικές ενώσεις και σχηματίζεται πετρέλαιο και μικρές ποσότητες αερίων. Σε ακόμα υψηλότερες θερμοκρασίες (λόγω βάθους ενταφιασμού) το μεθάνιο γίνεται το κύριο προϊόν και μπορεί τελικά να εκτοπίσει ολοσχερώς το πετρέλαιο. Σε αυτόν τον ταυτόχρονο σχηματισμό πετρελαίου και φυσικού αερίου στα αρχικά στάδια όπως θερμικής αποσύνθεσης οφείλεται η εμφάνιση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε σχηματισμούς στα τελευταία 2-3 km του φλοιού όπως Γης. Σε βαθύτερα σημεία το μεθάνιο είναι ο μοναδικός υδρογονάνθρακας που σχηματίζεται. Σε ακόμα μεγαλύτερα βάθη, πιθανός μεταμορφισμός μπορεί να απομακρύνει όλα τα άτομα υδρογόνου από όπως οργανικές ενώσεις και να αφήσει ένα υπόλοιπο κάρβουνου, πιθανώς με την μορφή γραφίτη. Κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες ο γραφίτης όπως μπορεί να αντιδράσει με το νερό και να υπάρξει επαναδημιουργία μεθανίου. Αβιοτικό μεθάνιο σχηματίζεται με μια διαφορετική διεργασία όταν μη οργανικά αέρια, πλούσια σε υδρογόνο και άνθρακα, που υπάρχουν σε μεγάλα βάθη μέσα στην γή από την αρχή όπως δημιουργίας όπως, ανέρχονται και αντιδρούν με πετρώματα του φλοιού σχηματίζοντα στοιχεία και ενώσεις όπως άζωτο, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα, αργό και νερό. Τέτοιες δραστηριότητες παρατηρούνται σε ηφαιστειακές περιοχές (κυρίως διοξείδιο του άνθρακα και νερό). Στην περίπτωση που αυτά τα αέρια διέλθουν μέσα από πετρώματα. Ιδιότητες του φυσικού αερίου Το φυσικό αέριο συχνά ονομάζεται λόγω συντομίας μεθάνιο, επειδή ο υδρογονάνθρακας αυτός αποτελεί το κύριο συστατικό του. Η εκατοστιαία περιεκτικότητα του φυσικού αερίου τόσο σε μεθάνιο όσο στα υπόλοιπα συστατικά ποικίλλει από κοίτασμα σε κοίτασμα. Το φυσικό αέριο αποτελεί μίγμα κορεσμένων αλειφατικών υδρογονανθράκων, δηλαδή των κοινώς ονομαζόμενων παραφινών.

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 11 Κορεσμένοι είναι οι υδρογονάνθρακες εκείνοι όπου το κάθε άτομο του άνθρακα (C), ο οποίος είναι τετρασθενές στοιχείο, συνδέεται με 4 άλλα άτομα (C και / ή H2). Οι κορεσμένοι υδρογονάνθρακες έχουν τον γενικό χημικό τύπο C ν Η 2ν+2. Το πρώτο μέλος αυτής της σειράς υδρογονανθράκων είναι το μεθάνιο(ch4). Ακολουθούν με αύξουσα τιμή του ν, το αιθάνιο (C2H6), το προπάνιο (C3H8) κ.λπ. Στους υδρογονάνθρακες (παραφίνες) με αριθμό ατόμων άνθρακα C μεγαλύτερο ή και ίσο του 4 εμφανίζεται το φαινόμενο της ισομέρειας δηλαδή ενώσεις που έχουν τον ίδιο μοριακό τύπο αλλά διαφορετική δομή. Όσο αυξάνει η τιμή του ν τόσο αυξάνει αριθμός των ισομερών. Είναι ένωση άχρωμη, άοσμη και μη-τοξική. Η χαρακτηριστική του οσμή δίνεται τεχνικά ώστε να γίνεται αντιληπτό σε τυχόν διαρροές. Ανήκει στη δεύτερη οικογένεια των αέριων καυσίμων. Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα: έχει ειδικό βάρος ίσο με 0,59. Χάρη στη καθαρότητα του, η καύση του παράγει ουσιαστικά μόνο υδρατμούς και CO 2 και άρα αποτελεί μεταξύ των ορυκτών καυσίμων (υδρογονάνθρακες και άνθρακας), την καθαρότερη και λιγότερο ρυπογόνο πρωτογενή πηγή ενέργειας που είναι σήμερα διαθέσιμη. κάτω από συνθήκεςυψηλής πίεσης, και απουσία οξυγόνου, τότε το κύριο, σταθερό προϊόν είναι το μεθάνιο. Το "πρόσφατο" μεθάνιο διακρίνεται εύκολα από το "αρχέγονο" με βάση την ισοτοπική περιεκτικότητα σε C-14.Η καύση του φυσικού αερίου, σε σχέση με αυτή άλλων καυσίμων όπως ο γαιάνθρακας ή το λάδι, έχει λιγότερο επιβλαβείς συνέπειες για το περιβάλλον. Παράγει, για παράδειγμα, μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα για κάθε μονάδα παραγόμενης ενέργειας. ΠΑΡΑΓΩΓΗ Το φυσικό αέριο ανευρίσκεται σε υπόγειους σχηματισμούς (παγίδες) με τη διαδικασία της Γεωφυσικής Διασκόπησης.Με τις Γεωφυσικές Διασκοπήσεις προσπαθούμε να εντοπίσουμε γεωλογικές συνθήκες οικονομικής σημασίας.τέτοιου είδους συνθήκες είναι εκείνες οι που ευνοούν τους σχηματισμούς υγρών στερεών η αέριων κοιτασμάτων. Επομένως το φυσικό αέριο είναι παγιδευμένο σε υπόγειους σχηματισμούς όπως σχηματισμούς πετρωμάτων, στρώματα άμμου, κάρβουνου, και σε ταμιευτήρες με αλμυρό νερό, είτε μόνο του, είτε σε συνδυασμό με το πετρέλαιο, οπότε ανέρχεται στην επιφάνεια μαζί με αυτό. Το φυσικό αέριο, συγκρινόμενο με το πετρέλαιο και το κάρβουνο είναι ένα ιδανικό καύσιμο, καθώς είναι καθαρό, επεξεργάζεται εύκολα, είναι εύκολο στην μεταφορά και στην χρήση. Στην έναρξη λειτουργίας μιας γεώτρησης ανέρχεται με φυσική κυκλοφορία (λόγω της πίεσης) στην επιφάνεια, αλλά στο τέλος πάντοτε θα απαιτηθεί κάποια μορφής άντληση για να το παραλάβουμε. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος είναι με αντλίες που φέρνει στην επιφάνεια πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η ροή του φυσικού αερίου από τον ταμιευτήρα μπορεί να βελτιωθεί με την δημιουργία μικροσκοπικών ρηγματώσεων μέσα στο πέτρωμα που επιτρέπουν στο αέριο να διαφύγει. Για την πρόκληση αυτών των ρηγματώσεων χρησιμοποιείται ένα

13 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 12 ρευστό σε υψηλή πίεση (συνήθως νερό). Μαζί με το ρευστό προστίθενται και ουσίες, όπως άμμος, σφαιρίδια γυαλιού κλπ., για να διατηρηθούν τα ανοίγματα των ρηγματώσεων όταν αρχίσει να μειώνεται η πίεση με την έναρξη διαφυγής του αερίου. Για την μεταφορά του χρησιμοποιούνται είτε αγωγοί (με σταθμούς προώθησης) είτε δεξαμενόπλοια κατάλληλα διασκευασμένα που μεταφέρουν το φυσικό αέριο σε υγροποιημένη μορφή. Το υγροποιημένο φυσικό αέριο (Liquefied Natural Gas-LNG) αποθηκεύεται σε θερμοκρασία -160 o C. Η υγροποίηση έχει ως αποτέλεσμα και τη μείωση του όγκου του, αφού το LNG καταλαμβάνει 600 φορές μικρότερο όγκο από ισοδύναμη ποσότητα αερίου σε θερμοκρασία και πίεση περιβάλλοντος. Η σχετική περιβαλλοντική φιλικότητα του καυσίμου αυτού, η εύκολη διαχείρισή του, οι υψηλοί βαθμοί απόδοσης, που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες κατά τη χρήση του, το καθιστούν εξαιρετικά ελκυστικό και ανταγωνιστικό. Θερμογόνος Δύναμη του φυσικού αερίου είναι η ποσότητα ενέργειας που περιέχεται σε αυτό, τμήμα της οποίας απελευθερώνεται κατά την καύση του. Διακρίνεται σε Ανώτερη και Κατώτερη και εκφράζεται συνήθως σε Kcal/m 3. Η Ανώτερη Θερμογόνος Δύναμη του φυσικού αερίου κυμαίνεται από 8500 έως Kcal/m 3. Η διαθεσιμότητά του στην παγκόσμια αγορά εξαρτάται από τα υπάρχοντα αποθέματα. Υπολογίζεται με τα σημερινά δεδομένα ότι υπάρχει επάρκεια για περίπου χρόνια, αλλά αυτό δεν είναι σταθερό, καθώς νέες τεχνολογίες και υπολογισμοί μες δίνουν την δυνατότητα να προσεγγίσουμε νέα κοιτάσματα,και νέα κοιτάσματα ανακαλύπτονται συνεχώς. Οι μεγαλύτερες πηγές φυσικού αερίου βρίσκονται στην Ευρώπη (Ρωσική Ομοσπονδία, Ουκρανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Μ.Βρετανία, Ρουμανία, Γερμανία, Γαλλία), Β. Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς), Ν. Αμερική (Αργεντινή, Μεξικό, Βραζιλία, Χιλή, Βενεζουέλα), περιοχή Περσικού Κόλπου (Ιράν, Κατάρ, Υεμένη, Ομάν, Η.Α. Εμιράτα), Κεντρική Ασία (περιοχή Κασπίας, Καυκάσου), Αυστραλία, Ν.Α. Ασία (Μαλαισία, Ινδονησία, Μπρούνεϊ), Β. Αφρική (Αλγερία, Λιβύη, Αίγυπτος). ΧΡΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Το φυσικό αέριο λόγο των σημαντικών πλεονεκτημάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ένα μεγάλου εύρους πεδίου εφαρμογών. Γενικά είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί: Στη βιομηχανία, για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας και στη χημική βιομηχανία για την παράγωγη χημικών προϊόντων, όπως αμμωνίας και μεθανόλης κυριως, αιθυλενίου και προπυλενίου. Η χρήση του στο βιομηχανικό τομέα έχει αρκετά πλεονεκτήματα, αφού εξασφαλίζεται η συνεχής παροχή αερίου από το δίκτυο, καταργούνται οι αποθηκευτικοί χώροι και το καύσιμο είναι αρκετά φιλικό προς το περιβάλλον. Για την υιοθέτηση της χρήσης του στη βιομηχανία απαιτούνται ειδικές εγκαταστάσεις για την παροχή και τη διανομή του και η μετατροπή των υπαρχόντων καυστήρων σε καυστήρες φυσικού αερίου ή διττής καύσης, δηλαδή φυσικού αερίου/πετρελαίου. Στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής η τεχνολογία συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου στις επιχειρήσεις ηλεκτρισμού και η συμπαραγωγή θερμότητας-ηλεκτρισμού (Σ.Η.Θ.) δίνουν υψηλό βαθμό ενεργειακής απόδοσης και μικρότερες εκπομπές ρύπων

14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13 στην ατμόσφαιρα. Συγκεκριμένα, η χρήση φυσικού αερίου για παραγωγή ηλεκτρισμού σε μονάδες συνδυασμένου κύκλου αυξάνει το βαθμό απόδοσης παραγωγής ηλεκτρισμού σε 50-55% έναντι 35-40% των συμβατικών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών. Στον εμπορικό τομέα μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυρίως για θέρμανση χώρων, κλιματισμό, φωτισμό, παραγωγή θερμού νερού χρήσης, μαγείρεμα, εμπορικά καταστήματα, εκπαιδευτικά ιδρύματα, σε ξενοδοχειακές μονάδες, εστιατόρια, αθλητικά κέντρα, μικρές βιοτεχνικές μονάδες και σε αλλους χώρους όπου επιτελείται ανθρώπινη δραστηριότητα. Και σε αυτόν τον τομέα η χρήση του παρουσιάζει πλεονεκτήματα, αφού εξασφαλίζεται η συνεχής παροχή χωρίς τη διαρκή ανάγκη τροφοδοσίας καυσίμων, δεν χρειάζονται αποθηκευτικοί χώροι και διατήρηση αποθεμάτων, ενώ, τέλος, παρουσιάζει αυξημένη ασφάλεια στη χρήση του. Κύρια απαίτηση και εδώ είναι οι απαραίτητες εγκαταστάσεις και η μετατροπή των καυστήρων. Στον οικιακό τομέα χρησιμοποιείται για την θέρμανση χώρων, την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης αλλά και στο μαγείρεμα. ΔΙΚΤΥΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Το δίκτυο φυσικού αερίου χωρίζετε σε τρεις κατηγορίες: Το πρωτεύον δίκτυο το οποίο αποτελείται από δακτυλίους μήκους 50 km που περιβάλλουν τον τομέα κατανάλωσης του φυσικού αερίου. Είναι ένας χαλύβδινος αγωγός που προμηθεύεται φυσικό αέριο από τον κεντρικό. Ο πρωτεύον δακτύλιος είναι ρυθμισμένος να κατεβάζει την πίεση στα 16 Bar από τα 50 αρχικά Bar, στον κεντρικό αγωγό. Το δευτερεύον δίκτυο αποτελείται από αντένες που περικλείουν την συνοικία μιας πόλης. Είναι κατασκευασμένε από πολυαιθυλένιο και δουλεύουν στα 4 bar. Το τριτεύον δίκτυο φυσικού αερίου. Αναπτύσσεται από τον κάθε βρόγχο της αντένας έως τα ερμάρια του καταναλωτή. Η πίεση του αερίου φθανει στο νοικοκυριό με πίεση γύρω στα mbar. ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: Ένα δίκτυο διανομής Φυσικού Αερίου ξεκινάει από την έξοδο ενός Μετρητικού Ρυθμιστικού Σταθμού τροφοδοσίας πόλης και τελειώνει στην έξοδο του μετρητή του πελάτη. Αποτελείται από τους ΜΡΣ μεγάλου καταναλωτή, τομεακό ΜΡΣ, δίκτυο μέσης πίεσης, δίκτυο χαμηλής πίεσης, παροχετευτικό αγωγό 4 bar ρυθμιστή παροχής, αγωγό σύνδεσης μετρητή, μετρητή αερίου ΜΡΣ ΣΤΑΘΜΟΙ Οι ΜΡΣ (Μετρικοί Ρυθμιστικοί Σταθμοί Μέτρησης ή/και ρύθμισης) υποβιβάζουν και ελέγχουν την πίεση των συστημάτων που τροφοδοτούν, μετρούν την ποσότητα της ενέργειας που διοχετεύεται από το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου στα δίκτυα μέσης πίεσης ή σε καταναλωτές απευθείας συνδεδεμένους με το σύστημα μεταφοράς

15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 14 και προσδίδουν στο αέριο χαρακτηριστική οσμή (όταν κάτι τέτοιο απαιτείται από διεθνείς και εθνικούς κανονισμούς) για την έγκαιρη διαπίστωση τυχόν διαρροών. Για το λόγο αυτόν είναι εξοπλισμένοι με: ρυθμιστικές βαλβίδες, οι οποίες επιτηρούν και ρυθμίζουν σε συνεχή βάση την πίεση λειτουργίας των δικτύων διανομής βαλβίδες άμεσης διακοπής για την προστασία των συστημάτων που τροφοδοτούν από τυχόν παραβίαση των ορίων της πίεσης λειτουργίας αυτών (πχ λόγω βλάβης της ρυθμιστικής βαλβίδας) σύγχρονα μετρητικά συστήματα για τη συνεχή μέτρηση της παροχής και της ποιότητας του φυσικού αερίου που διοχετεύεται μέσω των σταθμών εγκαταστάσεις προσθήκης χαρακτηριστικής οσμή Διακρίνονται σε: Τομεακοί ΜΡΣ :Τροφοδοτούνται από το δίκτυο μέσης πίεσης και τροφοδοτούν το δίκτυο χαμηλής πίεσης ρυθμίζοντας την πίεση στα 4bar. Βρίσκονται τοποθετημένοι σε διάφορους ελεύθερους χώρους (πάρκα, πλατείες κτλ). Στους σταθμούς αυτούς είναι εγκατεστημένες βάννες ακαριαίας διακοπής με λειτουργία διακοπής της ροής σε περίπτωση υπερπίεσης ή υποπίεσης. ΜΡΣ Τροφοδοσίας πόλης: Στον ΜΡΣ τροφοδοσίας πόλης μειώνεται η πίεση από την πίεση μεταφοράς 50 bar στην πίεση των μέχρι και 19 bar. Στον σταθμό αυτό προστίθεται και η χαρακτηριστική οσμή του αερίου. Σε κάθε λειτουργική γραμμή του σταθμού αυτού είναι τοποθετημένες βάνες ακαριαίας διακοπής με διπλή ρύθμιση Ρύθμιση υψηλής πίεσης, με σκοπό η πίεση του αερίου στην έξοδο να μην ξεπεράσει την πίεση σχεδιασμού του δικτύου μέσης πίεσης. Ρύθμιση χαμηλής πίεσης, με σκοπό να διακόψει την παροχή αερίου εάν η πίεση πέσει κάτω από μια τιμή που σημαίνει ότι υπάρχει πολύ μεγάλη κατανάλωση αερίου (πιθανή θραύση). ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Το δίκτυο μέσης πίεσης τροφοδοτείται από τους ΜΡΣ πόλης και τροφοδοτεί τους ΜΡΣ μεγάλων καταναλωτών. Έχει την μορφή ενός γραμμικού δικτύου ή την μορφή δακτυλίου. Είναι κατασκευασμένο από χάλυβα και έχει πίεση σχεδιασμού 19 bar και λειτουργίας στα 16 bar. Σχεδιάζεται με βάση τις προδιαγραφές ΕΝ και ΑΝSI/ASME B31.8.Κατασκευάζεται και δοκιμάζεται σύμφωνα με τον ελληνικό κανονισμό δικτύων μέσης πίεσης (ΦΕΚ 1552Β / ). Οι συνδέσεις του δικτύου είναι ηλεκτροσυγκολλητές και ελέγχονται 100% ραδιογραφικά. Μετά το πέρας της κατασκευής υπόκεινται σε υδραυλικές δοκιμές αντοχής στην πίεση και στεγανότητα σε πίεση 30 bar. Το δίκτυο προστατεύεται από την διάβρωση με σύστημα καθοδικής προστασίας. Κάθε 1,5 2 km υπάρχουν ηλεκτροκίνητες βάννες τμηματοποίησης του δικτύου με δυνατότητα τηλεχειρισμού μέσω SCADA.

16 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 15 ΔΙΚΤΥΟ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Το δίκτυο χαμηλής πίεσης δεν είναι ένα ενιαίο δίκτυο, αλλά πολλά μικρά ανεξάρτητα και έχει δακτυλιοειδή μορφή με αντένες και την κάλυψη όλων των δρόμων της περιοχής στην οποία αναπτύσσεται. Κάθε δίκτυο τροφοδοτείται από δύο τομεακούς Μ.Ρ.Σ. Το δίκτυο χαμηλής πίεσης κατασκευάζεται από πολυαιθυλένιο σύμφωνα με τον σχετικό ελληνικό κανονισμό (ΦΕΚ 1530Β / ).Οι συνδέσεις των σωληνώσεων γίνονται με ηλεκτροσύντηξη, ενώ το δίκτυο υποβάλλεται σε πνευματική δοκιμή αντοχής στην πίεση και στεγανότητα σε πίεση 6 bar. Φέρει χειροκίνητες βάννες τμηματοποίησης κάθε 500m και στην αρχή κάθε αντένας. ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟΣ ΑΓΩΓΟΣ Ο παροχετευτικός αγωγός συνδέει το δίκτυο χαμηλής πίεσης με την εγκατάσταση παροχής. Η απόληψη του αερίου γίνεται με μια σέλα παροχής που συνδέεται με το δίκτυο με την μέθοδο της ηλεκτροσύντηξης. Αμέσως μετά την σέλα παροχής είναι τοποθετημένη μια βαλβίδα υπέρβασης ροής (excess flow valve). Η βαλβίδα αυτή κλείνει εάν η ροή διαμέσου αυτής υπερβεί μια τιμή που αντιστοιχεί στη διάμετρο της πίεσή της και ενεργοποιείται μόνο με την εφαρμογή αντίθετης πίεσης. Η βάννα αυτή ενεργοποιείται σε μεγάλη ροή αερίου, δηλαδή όταν υπάρχει θραύση της παροχής. Είναι η κύρια βάννα που προτείνεται από του διεθνείς οργανισμούς για την διακοπή της ροής αερίου σε κτίρια των οποίων η εγκατάσταση αερίου έχει υποστεί μεγάλη βλάβη ή έχει καταστραφεί. ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ Ο ρυθμιστής παροχής μειώνει την πίεση από τα 4bar (πίεση διανομής) στα 25mbar (πίεση εσωτερικής εγκατάστασης) βρίσκετε εκτός κτιρίου. Στον ρυθμιστή αυτό είναι ενσωματωμένη βαλβίδα ακαριαίας διακοπής που ενεργοποιείτε στις παρακάτω περιπτώσεις: - υπέρβαση πίεσης στο δίκτυο πριν τον ρυθμιστή - υποπίεση στο δίκτυο πριν τον ρυθμιστή

17 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 16 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar ΚΕΦΑΛAIΟ 1 Σταθμοί Μ/Ρ Βιομηχανικών και Μεγάλων Εμπορικών Καταναλωτών Με Πίεση Εισόδου 1 έως 5 bar ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι σταθμοί μέτρησης ή/και ρύθμισης υποβιβάζουν και ελέγχουν την πίεση των συστημάτων που τροφοδοτούν, μετρούν την ποσότητα της ενέργειας που διοχετεύεται από το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου στα δίκτυα μέσης πίεσης ή σε καταναλωτές απευθείας συνδεδεμένους με το σύστημα μεταφοράς και προσδίδουν στο αέριο χαρακτηριστική οσμή (όταν κάτι τέτοιο απαιτείται από διεθνείς και εθνικούς κανονισμούς) για την έγκαιρη διαπίστωση τυχόν διαρροών. Για το λόγο αυτόν είναι εξοπλισμένοι με: ρυθμιστικές βαλβίδες, οι οποίες επιτηρούν και ρυθμίζουν σε συνεχή βάση την πίεση λειτουργίας των δικτύων διανομής. βαλβίδες άμεσης διακοπής για την προστασία των συστημάτων που τροφοδοτούν από τυχόν παραβίαση των ορίων της πίεσης λειτουργίας αυτών (πχ λόγω βλάβης της ρυθμιστικής βαλβίδας). σύγχρονα μετρητικά συστήματα για τη συνεχή μέτρηση της παροχής και της ποιότητας του φυσικού αερίου που διοχετεύεται μέσω των σταθμών. εγκαταστάσεις προσθήκης χαρακτηριστικής οσμή.

18 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 17 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Η παρούσα τεχνική προδιαγραφή στηρίζεται στην τεχνική προδιαγραφή MRMS της ΔΕΠΑ Α.Ε. και επιπρόσθετα ενσωματώνει μια σειρά από τροποποιήσεις, οι οποίες αποτελούν προϊόν της συσσωρευμένης εμπειρίας στη λειτουργία παρόμοιων βιομηχανικών σταθμών εκ μέρους της ΕΠΑ Αττικής, της ΔΕΦΑ και της ΕΔΑ Αττικής. 1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Η παρούσα Τεχνική Προδιαγραφή αναφέρεται στους Σταθμούς M/R Φυσικού Αερίου (Φ.Α.), οι οποίοι θα εγκατασταθούν για τη ρύθμιση της πίεσης και τη μέτρηση του τροφοδοτούμενου αερίου στους βιομηχανικούς και μεγάλους εμπορικούς καταναλωτές. Η ονομαστική δυναμικότητα των σταθμών κυμαίνεται από το 100 Nm3/h μέχρι τα Nm3/h H πίεση εισόδου κυμαίνεται από τα 1 έως τα 5 bar. Η Προδιαγραφή αυτή καλύπτει τα βασικά χαρακτηριστικά και απαιτήσεις για τους Σταθμούς αερίου. 2. ΤΥΠΟΙ ΣΤΑΘΜΩΝ Οι Βιομηχανικοί Σταθμοί Φ.Α. (σταθμοί 5 bar) είναι 7 τύπων: ΠΙΕΣΗ ΟΝΟΜ. ΜΕΓΙΣΤΗ Α/Α ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΞΟΔΟΥ ΠΑΡΟΧΗ ΠΑΡΟΧΗ ΣΤΑΘΜΟΥ (bar) (Nm3/h) (Nm3/h) 1 MRS , στα 0.3 bar 2 MRS , στα 0.3 bar 3 MRS , στα 0.3 bar 4 MRS , στα 0.3 bar 5 MRS , στα 0.3 bar 6 MRS , στα 0.3bar

19 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 18 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar 7 MRS , στα 0.3bar 3. ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 3.1 Συμβατότητα υλικών με το Φυσικό Αέριο Τα εξαρτήματα του Σταθμού που είναι σε επαφή με το αέριο θα κατασκευαστούν από υλικά κατάλληλα για φυσικό αέριο. 3.2 Θερμοκρασία - Υγρασία Θερμοκρασία περιβάλλοντος : -10 C έως 55 C Θερμοκρασία αερίου 0 C έως 20 C Σχετική υγρασία (μέγιστη) 100% 3.3 Πίεση Λειτουργίας Όλες οι αναφερόμενες πιέσεις είναι σχετικές πιέσεις. Πίεση εισόδου 1 έως 5 bar Πίεση εξόδου Ονομαστική Ροή Σταθμών Η ονομαστική ροή των Σταθμών M/R θα μετράται με σχετική πυκνότητα φυσικού αερίου 0.61 σε συνθήκες που περιγράφονται στην παράγραφο 3 αυτής της Προδιαγραφής. 3.5 Ταχύτητα Ροής Αερίου Η ταχύτητα του αερίου στις σωληνώσεις του σταθμού δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 25 m/sec (εξαιρείται το τμήμα εκτόνωσης της πίεσης στην έξοδο του ρυθμιστή). 4 ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 4.1 Σχηματικό Διάγραμμα Σταθμών M/R

20 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 19 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Το Σχηματικό διάγραμμα των Σταθμών δίδεται στο άρθρο 16 της παρούσας προδιαγραφής Δομή του Βιομηχανικού Σταθμού M/R. Ο σταθμός θα αποτελείται από δύο όμοια ρυθμιστικά ρεύματα, το ένα σε λειτουργία, το άλλο σε αναμονή. Σε ειδικές περιπτώσεις και κατόπιν σχετικής παραγγελίας από την ΕΠΑ Αττικής είναι δυνατόν ο σταθμός να είναι μονού ρεύματος. Επίσης είναι δυνατόν κατόπιν παραγγελίας να ζητηθεί η προσθήκη τρίτου ρυθμιστικού ρεύματος με πίεση εξόδου 25 mbar και περιορισμένης δυναμικότητας. Στο ρεύμα αυτό τοποθετείται μετρητής θετικής μετατόπισης(rotary meter) η δυναμικότητα του οποίου καθορίζεται κατά περίπτωση στη συγκεκριμένη παραγγελία. Προκειμένου για σταθμούς δύο ρευμάτων, κάθε ρεύμα θα έχει δυνατότητα 100% της ονομαστικής ροής. Στο τέλος των ρευμάτων ρύθμισης ακολουθεί το μετρητικό τμήμα του Σταθμού. Προκειμένου για τους σταθμούς MRS 4100, MRS 4160 και 4250, θα τοποθετηθεί μετρητής θετικής μετατόπισης(rotary meter) ή μετρητής τουρμπίνας (turbine meter) κατόπιν ειδικής παραγγελίας της ΕΠΑ Αττικής. Προκειμένου για τους τύπους σταθμών MRS 4.400, MRS 4.650, MRS και MRS θα τοποθετηθεί μετρητής τουρμπίνας (turbine meter) Φυσικά όρια σταθμού Τα όρια του σταθμού βρίσκονται αμέσως πριν τον σύνδεσμο εισόδου (μεταβατικό εξάρτημα PE-metal) και αμέσως μετά τον μονωτικό σύνδεσμο εξόδου (είτε το μεταβατικό εξάρτημα Pemetal το οποίο τοποθετείται κατόπιν ειδικής παραγγελίας της ΕΠΑ Αττικής, αντί του μονωτικού συνδέσμου στην έξοδο του σταθμού, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις) Δυναμικότητα ροής του Σταθμού M/R Τα ρυθμιστικά και μετρητικά στοιχεία του σταθμού θα πρέπει να ανταποκρίνονται χωρίς λειτουργικά προβλήματα στο 120% της μέγιστης παροχής, όπως ορίζεται στο άρθρο 2. Σε όλο το εύρος πιέσεων που ορίζονται στη παράγραφο 3.3 και σε όλο το εύρος της θερμοκρασίας εισόδου του αερίου (παράγραφος 3.2).

21 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 20 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar 5. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Τα χαρακτηριστικά των εξαρτημάτων, τα οποία αποτελούν τον Σταθμό M/R περιγράφονται παρακάτω : 5.1 Ονομαστικά μεγέθη Τα ονομαστικά μεγέθη των σταθμών δίνονται στο άρθρο 2 της παρούσας προδιαγραφής Σωλήνες και εξαρτήματα Το υλικό των βασικών σωληνώσεων που χρησιμοποιείται για την κατασκευή του Σταθμού M/R, είναι χαλύβδινος αγωγός χωρίς ραφή, κατά API 5L, Grade B. Το ελάχιστο πάχος σωληνώσεων είναι : για DΝ μέχρι 6 για DΝ από 8 έως 12 : 4.8 mm : 6.35 mm Σε κάθε άλλη περίπτωση ο συντελεστής σχεδιασμού για την εύρεση του πάχους των τοιχωμάτων θα είναι 0.4. Tα εξαρτήματα πρέπει να είναι συγκολλητά, από χάλυβα ASTM A 234 WPB ή MSS SP 75. Οι διαστάσεις τους πρέπει να είναι σύμφωνες με ANSI B Η πίεση σχεδιασμού του Σταθμού θα είναι 16 bar προκειμένου για τον εξοπλισμό πριν τον ρυθμιστή και 10 bar προκειμένου για τον εξοπλισμό μετά τον ρυθμιστή. 5.3 Σωληνώσεις και ρακόρ των οργάνων Οι σωληνώσεις των οργάνων και οι συνδέσεις τους πρέπει να είναι ανθεκτικές στις διαβρώσεις. Τα ρακόρ θα είναι τύπου ΕRMETO, όπως φαίνετε στο διπλανό σχήμα:

22 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 21 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar 5.4 Φλάντζες Υλικά Οι φλάντζες θα είναι δύο τύπων:φλάντζες slip on είτε φλάντζες με συγκολλητό λαιμό. Το υλικό κατασκευής τους θα είναι συγκολλούμενος ανθρακούχος χάλυβας. φλάντζες με συγκολλητό λαιμό: Μηχανικά χαρακτηριστικά Τα βασικά μηχανικά χαρακτηριστικά προσδιορίζονται στο πρότυπο ASTM A 104. Εντούτοις, στην μέγιστη πίεση λειτουργίας, η καταπόνηση πρέπει να είναι μικρότερη από το 67.5% της τάσης διαρροής. Η κλάση πίεσης των φλαντζών θα είναι κατά ANSI 150. Πρότυπα αναφοράς υλικά : ASTM A 105 διαστάσεις : ANSI B 16-5 πίεση : ANSI B 16-5 Έλεγχοι οπτική επιθεώρηση φινιρίσματος έλεγχος διαστάσεων : σύμφωνα με το ANSI πρότυπο B 16-5 έλεγχος των πιστοποιητικών συμφωνίας των υλικών και των μηχανικών χαρακτηριστικών. Σήμανση

23 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 22 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Οι ακόλουθες ενδείξεις πρέπει να δίνονται στην πλευρά κάθε φλάντζας: ονομαστική διάμετρος. Κλάση. τύπος χάλυβα. αρχικά ή όνομα κατασκευαστή. 5.5 Παρεμβύσματα Πρέπει να γίνονται από υλικά που είναι κατάλληλα για Φυσικό Αέριο. Πρέπει να αντέχουν στην πίεση και θερμοκρασία λειτουργίας. Δεν πρέπει να περιέχουν αμίαντο στην σύστασή τους. Η μέγιστη πίεση λειτουργίας θα είναι η προβλεπόμενη από το ANSI B 150. Πρότυπα αναφοράς υλικά : ANSI B 16-5 διαστάσεις : ANSI B Κοχλίες Πρέπει να κατασκευάζονται από σφυρήλατες ράβδους χρωμιομολυβδενικού χάλυβα. Οι κοχλίες θα είναι γαλβανισμένοι. Η χημική σύσταση του χάλυβα προσδιορίζεται στο πρότυπο ASTM Α 193 Gr B7. Τα σπειρώματα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις Προδιαγραφές ISO. Συνθήκες λειτουργίας Θα χρησιμοποιούνται για συναρμολόγηση των φλαντζών. Η μέγιστη πίεση λειτουργίας θα είναι θα είναι η προβλεπόμενη από το ANSI B 150. Πρότυπα αναφοράς υλικά : ASTM A 193 Gr. B7 διαστάσεις : ANSI B 16-5 σπειρώματα : Κατά ISO

24 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 23 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Σήμανση Στην άκρη κάθε ράβδου ο προμηθευτής πρέπει να μαρκάρει την φίρμα και την ένδειξη Β Περικόχλια Υλικά Τα εξαγωνικά παξιμάδια πρέπει να γίνονται από ράβδους ανθρακούχου χάλυβα. Τα περικόχλια θα είναι γαλβανισμένα. Χημική Σύσταση Η χημική σύσταση προσδιορίζεται στο ASTM πρότυπο Α 194. Συνθήκες λειτουργίας. Θα χρησιμοποιούνται για συναρμολόγηση των φλαντζών. Η μέγιστη πίεση λειτουργίας θα είναι η προβλεπόμενη από το ANSI B 150. Πρότυπα αναφοράς υλικά : ASTM A 194 Gr. 2Η διαστάσεις : ANSI B 16-5 σπειρώματα : Κατά ISO 5.8 Μονωτικός Σύνδεσμος Γενικά Στην περίπτωση που η εσωτερική εγκατάσταση του πελάτη είναι χαλύβδινη, εγκαθίσταται στην έξοδο του σταθμού μονωτικός σύνδεσμος. Συγκεκριμένα ο μονωτικός σύνδεσμος θα εγκατασταθεί εκτός της καμπίνας του σταθμού για λόγους περιορισμού των διαστάσεων του σταθμού.

25 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 24 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Στην περίπτωση που το εσωτερικό δίκτυο του πελάτη είναι από ΡΕ, αντί του μονωτικού συνδέσμου εγκαθίσταται στην έξοδο του σταθμού μεταβατικό εξάρτημα ΡE-Steel. Σε κάθε παραγγελία η ΕΠΑ Αττικής θα προσδιορίζει το ποσοστό των σταθμών που θα έχουν το ένα ή το άλλο εξάρτημα στην έξοδο τους. Ο μονωτικός σύνδεσμος θα είναι τύπου μπλοκ και θα συνδέεται φλαντζωτά με το σταθμό και συγκολλητά με το εσωτερικό δίκτυο. Υλικά Τα μεταλλικά τμήματα των μονωτικών συνδέσμων θα γίνονται από συγκολλήσιμο ανθρακούχο χάλυβα. Η χημική σύσταση και τα μηχανικά χαρακτηριστικά του χάλυβα θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις οδηγίες των ακόλουθων προδιαγραφών : ASTM A 234, grade WPB και API 5L, grade B. Τα υπόλοιπα υλικά πρέπει να επιλεγούν σύμφωνα με τις συνθήκες χρησιμοποίησης έτσι ώστε η ηλικία τους, η δράση των συστατικών του αερίου και των εξωτερικών παραγόντων να μην τροποποιούν πρόωρα τα χαρακτηριστικά και την απόδοση του συνδέσμου. Όλα τα μέρη του συνδέσμου πρέπει να είναι ανθεκτικά σε μηχανικές, χημικές και θερμικές επιδράσεις, που ενδεχομένως υποστούν. Σχεδίαση και Διαστάσεις Οι μονωτικοί σύνδεσμοι πρέπει να είναι τύπου μπλόκ και να μην μπορούν να αποσυναρμολογηθούν σε κομμάτια. Η κλάση πίεσης είναι σύμφωνη με το ΑNSI 150. Οι σωλήνες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των συνδέσμων πρέπει να είναι σύμφωνοι με το πρότυπο API 5L, grade B. Η εσωτερική διάμετρος των μονωτικών συνδέσμων δεν πρέπει να είναι μικρότερη από το 96% της εσωτερικής διαμέτρου των χαλυβδοσωλήνων στους οποίους πρόκειται να τοποθετηθούν. Διαδικασία Κατασκευής Οι συγκολλήσεις πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τις οδηγίες της προδιαγραφής API 1104.

26 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 25 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Η εξωτερική επιφάνεια του συνδέσμου θα πρέπει να προστατεύεται με εποξειδική επικάλυψη, πάχους τουλάχιστον 500 μm. Η εσωτερική επιφάνεια των μονωτικών συνδέσμων πρέπει να προστατεύεται με εποξειδική επικάλυψη, πάχους τουλάχιστον 60 μm. Η εποξειδική επικάλυψη πρέπει να αντέχει στο περιβάλλον φυσικού αερίου, σε συμπυκνώματα που τυχόν μεταφέρει, σε περιστασιακό πέρασμα νερού και / ή μεθανόλης και να είναι ανθεκτικό σε σωματίδια (σκόνες κλπ.) που τυχόν μεταφέρει το αέριο. Ειδικές Προδιαγραφές για Μονωτικούς Συνδέσμους Ο αναφερόμενος τύπος μονωτικού συνδέσμου είναι στο ένα του άκρο φλαντζωτός και στο άλλο συγκολλητός. Η φλάντζα πρέπει να συμφωνεί με τις απαιτήσεις των προδιαγραφών ANSI B 16.5, κλάση 150 και ASTM A 105 και να έχει ανυψωμένη πρόσοψη (RF). Πρέπει να προβλεφθεί επίσης, μια ικανοποιητική, διαρκής, αντιδιαβρωτική, μη αγώγιμη προστασία των εξωτερικών μεταλλικών τμημάτων (εκτός από την επιφάνεια της φλάντζας). Έλεγχος Ποιότητας Δοκιμές και Επιθεωρήσεις Ο κατασκευαστής εγγυάται και βεβαιώνει ότι οι μονωτικοί σύνδεσμοι είναι σύμφωνοι με την παρούσα Τεχνική Προδιαγραφή. Ο κατασκευαστής θα κάνει τις δοκιμές σύμφωνα με το πρότυπο ASTM A234 και όπως προσδιορίζεται παρακάτω. Για κάθε παρτίδα, η χημική σύσταση του χάλυβα πρέπει να καθορίζεται και τα μηχανικά χαρακτηριστικά πρέπει να ελέγχονται όπως προβλέπεται στο πρότυπο ASTM A 234.

27 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 26 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Οι σωλήνες που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του μονωτικού συνδέσμου πρέπει να ελεγχθούν σύμφωνα με το πρότυπο API 5L. Όλες οι συγκολλήσεις θα ελέγχονται ραδιογραφικά κατά API Πριν την μόνωση, οι μονωτικοί σύνδεσμοι θα δοκιμάζονται υδραυλικά, σύμφωνα με τα παρακάτω: 5 λεπτά σε 1,5 φορά την μέγιστη πίεση λειτουργίας, Ξανά στην ατμοσφαιρική πίεση, Επανάληψη της δοκιμής δυο φορές. Μετά την υδραυλική δοκιμή και μετά την μόνωση, όλοι οι μονωτικοί σύνδεσμοι πρέπει να υποστούν μια δοκιμή στεγανότητας σε πίεση 6 bar για 10 λεπτά. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία διαρροή. Μετά από αυτές τις δυο δοκιμές, η εξωτερική μόνωση όλων των συνδέσμων πρέπει να υποστεί ηλεκτρική μονωτική δοκιμή σε τάση VAC / 50 Hz, για 1 λεπτό. Επιπλέον, όλοι οι μονωτικοί σύνδεσμοι θα υπόκεινται σε δοκιμή ηλεκτρικής αντοχής, με παλμική τάση 1500 VAC / 50 Hz των 5 sec, για 1 λεπτό. Η ηλεκτρική αντίσταση του συνδέσμου πρέπει να είναι τουλάχιστον 1 ΜΩ. Πιστοποιητικά Τα πιστοποιητικά που αποδεικνύουν ότι οι μονωτικοί σύνδεσμοι είναι σύμφωνοι με αυτή την προδιαγραφή θα δίνονται στην ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ με κάθε παραλαβή. Θα αποτελούνται από τα ακόλουθα στοιχεία : ταυτότητα του μονωτικού συνδέσμου ( τύπος, ονομαστική διάμετρος, ονομαστικό πάχος άκρου, αριθμός σειράς ), διαδικασία κατασκευής (σφυρηλάτηση εν θερμώ, θερμική επεξεργασία), πιστοποιητικά δοκιμών για τους σωλήνες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των μονωτικών συνδέσμων, βαθμός χάλυβα ( αποδεδειγμένος από τα έγγραφα δοκιμών με αναφορά στους αριθμούς διεργασιών ), διαστάσεις των μονωτικών συνδέσμων ( συνημμένα τα αποτελέσματα των δοκιμών που έχουν εκτελεστεί ), ιδιότητες ηλεκτρικής μόνωσης των μονωτικών συνδέσμων (συνημμένα τα αποτελέσματα των δοκιμών που έχουν εκτελεστεί).

28 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 27 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Σήμανση Οι ακόλουθες ενδείξεις πρέπει να αναφέρονται : όνομα ή αρχικά του κατασκευαστή, αριθμός σειράς, ονομαστική διάμετρος, κλάση πίεσης, βαθμός χάλυβα και αριθμός διεργασιών. Επιπλέον της σήμανσης με χρώμα, οι αριθμοί σειράς θα τυπώνονται στους μονωτικούς συνδέσμους χρησιμοποιώντας σφραγίδες με στρογγυλεμένα άκρα. 5.9 Βάνες Εισόδου Οι βάνες στην είσοδο των ρυθμιστών θα είναι φλαντζωτές, σφαιρικές, πλήρους διάτρησης, σύμφωνα με την προδιαγραφή API 6D και την σχετική έγκριση API. Οι βάνες θα είναι πυράντοχες κατά API RP 6F ή EN ISO 10497/2004. Υλικά Σώμα Χυτός ανθρακούχος χάλυβας ASTM A 216 Gr. WCB Σφυρήλατος ανθρακούχος χάλυβας ASTM A 105 Στόμιο και Λαιμός Χυτός σιδηρούχος ημι-χάλυβας ASTM A 126 Gr. B Ανοξείδωτος χάλυβας ASTM A 182 Gr. F 304 Οι σφαιρικές βάνες πρέπει να είναι σύμφωνες με το πρότυπο API 6D, ο δε κατασκευαστής της βάνας να είναι πιστοποιημένος κατά API 6D. Λειτουργία Η λειτουργία της σφαίρας πρέπει να εκτελείται με την βοήθεια μοχλού ή κιβωτίου ταχύτητας (gear box).

29 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 28 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Σε κάθε περίπτωση, η απαιτούμενη δύναμη για άνοιγμα/ κλείσιμο πρέπει να είναι στα πρότυπα της ανθρώπινης δύναμης. Όλες οι βάνες πρέπει να συνοδεύονται με τον μοχλό χειρισμού ή το κιβώτιο ταχύτητας (gear box) και χειροτροχό. Στην θέση ανοικτή ή κλειστή, οι βάνες πρέπει να μένουν με τον μοχλό ή τροχό τους ακόμα και κλείνοντας την πόρτα της καμπίνας. Συνθήκες λειτουργίας 1. Οι βάνες πρέπει να είναι κατάλληλες για χρήση Φυσικού Αερίου. 2. Η μέγιστη πίεση λειτουργίας είναι 16 bar. Αναφορά Προτύπων υλικά API 6 D διαστάσεις ANSI B 16-5 πίεση API 6 D Έλεγχοι και Δοκιμές υδραυλικοί έλεγχοι, έλεγχος αντοχής του κυρίως σώματος σε πίεση 30 bar, υδραυλική δοκιμή εδράνων σε πίεση 21 bar, λειτουργία της βάνας και έλεγχος ότι ο άξονας της βάνας είναι στεγανός σε πίεση 21 bar, πνευματική δοκιμή, δοκιμή στεγανότητας των εδράνων σε πίεση 6 bar, οπτική επιθεώρηση του τελειώματος και έλεγχος των διαστάσεων, έλεγχος των πιστοποιητικών των υλικών και των μηχανικών χαρακτηριστικών, Σήμανση Κάθε βάνα πρέπει να σημαίνεται σύμφωνα με το πρότυπο API 6 D όπως παρακάτω: όνομα του κατασκευαστή, ονομαστικό μέγεθος, κλάση πίεσης, υλικό κυρίου σώματος, κατεύθυνση κλεισίματος.

30 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 29 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Εναλλακτικά και για διαμέτρους DN<50, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ορειχάλκινες βάνες με μηχανικούς σφαιροκωνικούς συνδέσμους, σύμφωνα με την Προδιαγραφή PEMS Βάνες εξόδου Γενικά Οι βάνες εξόδου θα είναι σφαιρικές τύπου wafer (wafer ball valve) ή τύπου πεταλούδας (butterfly valve). Οι βάνες θα είναι πυράντοχες κατά API RP 6F ή EN ISO 10497/2004. Τύπου wafer Τύπου πεταλούδας Υλικά Σώμα Χυτός ανθρακούχος χάλυβας ASTM A 216 Gr. WCB Σφυρήλατος ανθρακούχος χάλυβας ASTM A 105 Σφαίρα Ανοξείδωτος χάλυβας κατά ASTM A 182 Gr. F 304/316 Έδρανα Ενισχυμένο PTFE Κατασκευή Οι βάνες θα συνδέονται με φλάντζες τύπου ANSI 150RF. Λειτουργία Το άνοιγμα / κλείσιμο της βάνας θα γίνεται με την βοήθεια μοχλού. Στην ανοικτή θέση, ο μοχλός θα βρίσκεται παράλληλα με τον άξονα του αγωγού. Το άνοιγμα και κλείσιμο θα γίνεται με στροφή ενός τετάρτου, και θα τερματίζουν σε stop. Όλες οι βάνες θα συνοδεύονται από τον μοχλό τους, ο οποίος θα παραμένει στην θέση του, ακόμα και με κλειστές τις πόρτες της καμπίνας του Σταθμού.

31 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 30 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Συνθήκες λειτουργίας Οι βάνες πρέπει να είναι κατάλληλες για χρήση Φυσικού Αερίου. Η πίεση σχεδιασμού είναι 10 bar και η πίεση λειτουργίας είναι 5 bar. Πρότυπα Αναφοράς υλικά API 6D πίεση API 6D Έλεγχοι και Δοκιμές οπτική επιθεώρηση και έλεγχος διαστάσεων, οι βάνες πρέπει να υπόκεινται σε ελέγχους συμφωνίας με τα πρότυπα API 609 ή ΑΡΙ 598 και ANSI B έλεγχος των πιστοποιητικών συμφωνίας των υλικών με τα μηχανικά χαρακτηριστικά. Σήμανση Η σήμανση θα είναι κατά API 6D Βάνες Οργάνων Οι βάνες που χρησιμοποιούνται για τα όργανα πίεσης θα είναι σφαιρικές ή τύπου ακίδας (needle) με βιδωτό άκρο 1/2 NPT, ανάλογα με τις συνθήκες χρήσης Φίλτρα Τα φίλτρα θα τοποθετηθούν έτσι ώστε τα στοιχεία τους να μπορούν εύκολα να καθαριστούν και αντικατασταθούν. Τα φίλτρα είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να μπορεί να γίνει αποστράγγιση ή εξαέρωση. Επίσης τα φίλτρα θα πρέπει να ακολουθούν τις σχετικές επιταγές της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 97/23.

32 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 31 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Υλικό Χάλυβας κατά ASTM A216 WCB ή WPB. Ικανότητα Φιλτραρίσματος Τα φίλτρα πρέπει να εμποδίζουν το 98% της σκόνης μεγαλύτερης ή ίσης των 5 μm, οποιαδήποτε και αν είναι η ροή του αερίου. Ονομαστικό Μέγεθος Η ονομαστική διάμετρος της εισόδου του φίλτρου πρέπει να είναι ίση με την ονομαστική διάμετρο του σωλήνα εισόδου του σταθμού. Πτώση Πίεσης Η μέγιστη επιτρεπτή πτώση πίεσης στα φίλτρα πρέπει να είναι μικρότερη ή ίση με bar, στην μέγιστη δυναμικότητα ροής και υπό ελάχιστη πίεση εισόδου1 bar. Διαφορικό Μανόμετρο Κάθε φίλτρο πρέπει να είναι εφοδιασμένο με ένα διαφορικό μανόμετρο στην είσοδο και έξοδο με διαβάθμιση από 0 μέχρι 600 mbar. Μονωτικές βάνες απαιτούνται. Το μανόμετρο πρέπει να αντέχει μια μέγιστη υπερπίεση 16 bar. Ο δείκτης του μανομέτρου θα παρασύρει σταθερό δείκτη για την ανάγνωση του μεγίστου. Αποστράγγιση-Εξαέρωση Στον πυθμένα του φίλτρου θα τοποθετηθεί σφαιρική βάνα αποστράγγισης η οποία θα φέρει βιδωτή τάπα. Έλεγχοι Όλες οι κολλήσεις των σωμάτων των φίλτρων πρέπει να υπόκεινται σε ραδιογραφικό έλεγχο. Η ποιότητα των κολλήσεων πρέπει να θεωρηθεί σύμφωνα με τον κώδικα ASME, τμήμα VIII. Θα γίνει έλεγχος υδραυλικής δοκιμής για τουλάχιστον 20 min. Τα πιστοποιητικά ελέγχου πρέπει να δίνονται από τον κατασκευαστή.

33 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 32 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar 5.13 Βάνες ακαριαίας διακοπής Σε κάθε ρεύμα του Σταθμού θα τοποθετηθεί βάνα ακαριαίας διακοπής. Η βάνα αυτή θα μπορεί να είναι ενσωματωμένη με τον αντίστοιχο ρυθμιστή. Χαρακτηριστικά Με : p = πίεση εξόδου του σταθμού M/R. po = ονομαστική πίεση εξόδου του ρυθμιστή. Η διακοπή πρέπει να γίνεται και για τις δυο περιπτώσεις : p > p1 όπου : p1 = πίεση της οποίας η τιμή μπορεί να είναι μεταξύ 1.1 po και 1.5 po. p < p2 όπου : p2 = πίεση της οποίας η τιμή μπορεί να είναι μεταξύ 0.7 po και 0.8 po. Κάθε βάνα ακαριαίας διακοπής θα διαθέτει διακόπτη προσέγγισης (proximity switch) για την τηλεένδειξη της θέσης της. Στεγανότητα Εφόσον ενεργοποιηθούν οι βάνες ακαριαίας διακοπής θα πρέπει να διακόπτουν τη ροή χωρίς να εμφανίζεται καμία εσωτερική διαρροή. Υλικό: Χάλυβας ή χυτοσίδηρος με αναφορά σε σχετικό πρότυπο από το οποίο να τεκμαίρεται η καταλληλότητα του Intervention accuracy: AG:± 5% του set point προκειμένου για αύξηση της πίεσης AG:± 15% του set point προκειμένου για μείωση της πίεσης Ρυθμιστές

34 ΣΤΑΘΜΟΙ M/R ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ 33 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΙΕΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 5 bar Οι ρυθμιστές θα εγκατασταθούν έτσι ώστε να είναι επισκέψιμοι. Θα είναι φλαντζωτοί. Θα υπάρχουν ενδεικτικά του σημείου λειτουργίας του ρυθμιστή. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του ελατηρίου, όπου χρησιμοποιούνται, θα είναι τέτοια ώστε σε πλήρες άνοιγμα να μην υπερβαίνει το 75% της προδιαγραφόμενης τάσης διαρροής του υλικούτου ελατηρίου. Η ακρίβεια ρύθμισης θα εκτείνεται από το 5% ως το 100% της παροχής του Σταθμού (SZ 5). H κλάση ακρίβειας του ρυθμιστή θα είναι καλύτερη ή ίση με ΑC 5. H lock up pressure class θα είναι θα είναι καλύτερη ή ίση με SG 10. Οι ρυθμιστές θα είναι άμεσης λειτουργίας (direct active regulator) και θα ανοίγουν σε περίπτωση αποτυχίας (fail to open). Υλικό Όσον αφορά τα μέρη του ρυθμιστή που προσδιορίζονται στο άρθρο του ΕΝ 334 (δηλαδή μέρη που βρίσκονται ή θα μπορούσαν να βρεθούν υπό πίεση συνεπεία αστοχίας π.χ στο διάφραγμα του ρυθμιστή αλλά και τα εσωτερικά διαχωριστικά τοιχώματα του ρυθμιστή) ισχύουν οι παρακάτω απαιτήσεις ως προς το υλικό: Χάλυβας A216 WCB ή χυτοσίδηρος σύμφωνα με το pr EN 334/ (σελίδα 26,πίνακας 5 σελίδα 28 και Annex H). Ο συντελεστής ασφαλείας θα πρέπει να είναι σύμφωνος με τις τιμές που δίνονται στον πίνακα 9, άρθρο του pren 334:2004. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η τιμή του συντελεστή είναι: Για rolled and forged steel 2,13 Για cast steel είναι 2,5 Για spheroidal graphite cast iron and malleable cast iron είναι 3,13 Πίεση εξόδου σταθερότητα Ο ρυθμιστής πρέπει να λειτουργεί χωρίς φαινόμενα pumping σε όλο το εύρος της ροής. Στεγανότητα