ΕΠΙΠΕΔΑ PM 10 ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΚΟΝΗΣ ΤΗΣ 17ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2005

Transcript

1 ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΥ 26 ΕΠΙΠΕΔΑ PM 1 ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΚΟΝΗΣ ΤΗΣ 17ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ 25 Α. Μαυράκης 1,4, A. Χρηστίδης 2, Σ. Λυκούδης 3, Γ. Θεοχαράτος 1, Α. Τασόπουλος 4, Ε. Βερούτη 5 1 Εργαστήριο Φυσικής Εφαρμογών, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών 2 Γραφείο Ελέγχου Ρύπανσης και Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΓΕΡΠΠΕ), Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Θριασίου Πεδίου 3 Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης 4 Ινστιτούτο Αστικού Περιβάλλοντος & Ανθρώπινου Δυναμικού, Πάντειο Πανεπιστήμιο 5 Γραφείο Περιβάλλοντος Δήμου Ασπροπύργου Περίληψη Στην παρούσα εργασία εξετάζονται τα επίπεδα σωματιδιακής αέριας ρύπανσης και τα μετεωρολογικά δεδομένα των σταθμών του Γραφείου Ελέγχου Ρύπανσης και Ποιότητας Περιβάλλοντος του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Θριασίου Πεδίου, κατά την διάρκεια του επεισοδίου μεταφοράς σκόνης της 17ης Απριλίου 25. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν αφορούν ωριαίες τιμές αιωρουμένων σωματιδίων (PM 1 ) και καλύπτουν διάστημα 5 ημερών. Η ασυνήθιστη ένταση του φαινομένου μας δίνει την ευκαιρία να εξετάσουμε την πορεία που ακολούθησαν οι συγκεντρώσεις των σωματιδιακών αερίων ρύπων και των μετεωρολογικών παραμέτρων στην εν λόγω περιοχή, καθώς και να αναδειχθεί μέσω της σύγκρισης ανθρωπογενούς και φυσικής ρύπανσης το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Θριάσιο Πεδίο από αιωρούμενα σωματίδια. Επεισόδιο μεταφοράς σκόνης, αιωρούμενα σωματίδια, ανθρωπογενής ρύπανση PM 1 LEVELS IN THE THRIASSION PLAIN DURING 17th APRIL 25 DUST EPISODE Α. Mvrkis 1,4, A. Christides 2, S. Lykoudis 3, G. Theohrtos 1, A. Tsopoulos 4, E. Verouti 5 1 Lortory of Applied Physics, Physics Deprtment, University of Athens 2 Bureu of Pollution Control nd Environmentl Qulity (BPCEQ), Development Assocition of Thrission Plin Municiplities 3 Ntionl Oservtory of Athens, Institute for Environmentl Reserch & Sustinle Development 4 Institute of Urn Environment nd Humn Resources, Pnteion Univercity 5 Bureu of Environment, Municiplity of Aspropyrgos Astrct This work presents the erosol pollution levels, nd the meteorologicl conditions recorded y the Bureu of Pollution Control nd Environmentl Qulity of the Development Assocition of the Thrission Plin, during the dust trnsport episode of April 17 th 25. The dt used include hourly vlues of prticulte mtter concentrtions (PM 1 ) for 5 dys. The unusul strength of the phenomenon provides the opportunity to exmine the vrition of the prticulte mtter concentrtions long with the meteorologicl conditions t the time, s well s illustrte through the comprison etween humn nd nturlly induced pollution levels the serious prolem of prticulte mtter pollution over the Thrission Plin. 377

2 ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΥ 26 Dust trnsport episode, prticulte mtter, humn induced pollution 1. Γενικά χαρακτηριστικά του καιρού στην Ελλάδα Ο Απρίλιος του 25 ήταν ένας μήνας με θερμοκρασίες κοντά στις κλιματικές τιμές, αλλά πολύ ξηρός στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Το πρώτο δεκαήμερο ξεκίνησε με χαμηλές θερμοκρασίες και θυελλώδεις βόρειους ανέμους, στη συνέχεια όμως η θερμοκρασία παρουσίασε σταδιακή άνοδο, χωρίς βροχές. Το δεύτερο δεκαήμερο χαρακτηρίστηκε από σχετικά ζεστό καιρό, ενώ μεταφορά σκόνης από την Αφρική παρατηρήθηκε στις 11 και 12 Απριλίου. Την Κυριακή 17 Απριλίου 25 η μεταφορά σκόνης από την Αφρική σημείωσε σημαντική έξαρση λόγω των θυελλωδών νοτίων ανέμων, κυρίως στις νότιες περιοχές της χώρας, ενώ σημαντικές ποσότητες μεταφέρθηκαν και στο λεκανοπέδιο Αττικής. Στην Κρήτη, αναφέρθηκαν αμμοθύελλες από τους μετεωρολογικούς σταθμούς του νησιού, ενώ έκλεισαν για αρκετές ώρες τα αεροδρόμια της Σούδας και του Ηρακλείου. Πολύ περιορισμένη ορατότητα αναφέρθηκε επίσης και στην Αττική ( Το μετεωρολογικό αυτό φαινόμενο µεταφοράς άµµου από τις ερηµικές εκτάσεις της Βόρειας Αφρικής, αν και είναι συνηθισμένο την άνοιξη, ήταν ασυνήθιστης έντασης και προκάλεσε πολύ περιορισµένη ορατότητα σε πολλές περιοχές της χώρας και στην Αττική. Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι μετεωρολογικές συνθήκες και τα επίπεδα σωματιδιακής αέριας ρύπανσης στην περιοχή του Θριασίου Πεδίου γιά ένα διάστημα 5 ημερών (πριν, κατά την διάρκεια και μετά το επεισόδιο), με σκοπό να αναδειχθεί μέσα από την σύγκριση ανθρωπογενούς και φυσικής προέλευσης αέριας σωματιδιακής ρύπανσης, το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Θριάσιο από PM Δεδομένα Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στην εργασία αυτή προέρχονται από διάφορες πηγές. Τα δεδομένα σωματιδιακής (αιωρουμένα σωματιδία (PM 1 )) και αέριας ρύπανσης, καθώς και τα επίγεια μετεωρολογικά δεδομένα προέρχονται από δύο σταθμούς (δεκάλεπτες τιμές) του Γραφείου Ελέγχου Ρύπανσης και Ποιότητας Περιβάλλοντος του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Θριασίου Πεδίου.. Οι δύο σταθμοί μας παρέχουν δεκάλεπτες τιμές και καλύπτουν ένα χρονικό διάστημα 5 ημερών (πρίν, κατά την διάρκεια του επεισοδίου μεταφοράς σκόνης της 17ης Απριλίου 25 και μετά από αυτό). Πιό συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα από τον σταθμό που βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού της Παραλίας Ασπροπύργου (P.As) και από τον σταθμό που βρίσκεται στις Εργατικές Κατοικίες Μάνδρας (EKM), δυτικά της Ελευσίνας. Στους δύο αυτούς σταθμούς πραγματοποιούνται συστηματικές μετρήσεις αερίων ρύπων και μετεωρολογικών παραμέτρων. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν τα αποτελέσματα των ραδιοβολήσεων του σταθμού της ΕΜΥ στο Ελληνικό, προερχόμενα από την βάση δεδομένων του University of Wyoming. Ακολούθως υπολογίστηκαν οι οπισθοτροχιές γιά 24 και 48 ώρες με κατάληξη στον σταθμό της ΕΜΥ στην Ελευσίνας γιά τις 18:UTC, και για 3 ύψη: 1m, 3m, m, από το μοντέλο HYSPLIT NOAA. 3. Αποτελέσματα 3.1. Μετεωρολογικές Παράμετροι Η γνώση των μετεωρολογικών παραμέτρων που επικρατούν σε μία περιοχή, αποτελούν καθοριστικό παράγοντα γιά την μελέτη συγκεντρώσεων των αερίων ρύπων (Kssomenos etl, 1998). Ξεκινώντας από τα αποτελέσματα του μοντέλου HYSPLIT γιά την προέλευση των αερίων μαζών, με κατάληξη στις 18: UTC, ώρα που σύμφωνα με τα επίγεια δεδομένα βρισκόμασταν στο μέσο του φαινόμενου της μεταφοράς σκόνης, παρατηρούμε ότι οι τροχιές των αερίων μαζών στα 1, 3 και m, προέρχονται όντως από το βόρειο μέρος της αφρικανικής ηπείρου. 378

3 ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΥ 26 Τόσο από το Σχήμα 1 οπισθοτροχιές (24 ώρες) όσο και από το Σχήμα 1 (48 ώρες), παρατηρούμε ότι η προέλευση των αερίων μαζών είναι κοινή και ομοιόμορφη στα ύψη των 3 και m, προερχόμενες από τα βόρεια τμήματα της Αφρικής, ενώ διαφοροποιήται στο ύψος των 1m και προέρχονται από την καρδιά της Λιβυκής ερήμου. Σχήμα 1. Οπισθοτροχιές με κατάληξη τον σταθμό της ΕΜΥ στην Ελευσίνα γιά 24 () και 48 () ώρες αντίστοιχα. Από τις ραδιοβολήσεις στο σταθμό της ΕΜΥ στο Ελληνικό μπορούμε να κάνουμε ορισμένες διαπιστώσεις γιά την κατακόρυφη δομή της ατμόσφαιρας στην περιοχή της Αττικής γιά τις : και 12: UTC, της 17 ης Απριλίου 25. Η πρώτη σημαντική παρατήρηση, αφορά την κατακόρυφη κατανομή της θερμοκρασίας η οποία δεν φαίνεται να αλλάζει μορφή κατά την διάρκεια του 12ωρου. Η δεύτερη σημαντική παρατήρηση αφορά την κατακόρυφη δομή της Σχετικής Υγρασίας (RH). Η μεταβολή που παρατηρείται κατά την διάρκεια του 12ώρου, είναι εντυπωσιακή με την σχετική υγρασία σχεδόν να μηδενίζεται στο επίπεδο των 6 hp κατά την διάρκεια της ημέρας σε αντίθεση με την νυχτερινή ραδιοβόληση που έδινε τιμές της σχετικής υγρασίας κοντά στο 1%. Η εντυπωσιακή αυτή μείωση της σχετικής υγρασίας έχει ένα πάχος περίπου 2 hp, δηλαδή φτάνει έως και τα 4 hp επανερχόμενη στην συνέχεια σε μεγαλύτερες τιμές. Επίσης στο επίπεδο των 3 hp, παρατηρείται άλλη μία διαφοροποίηση στα επίπεδα της σχετικής υγρασίας, με διαφορετική αυτήν την φορά κατεύθυνση (5% στις : UTC και 8% στις 12: UTC) (Σχήμα 2). Στο Σχήμα 2, δίνονται οι πορείες της διεύθυνσης και ταχύτητας του ανέμου κατά τις δύο ραδιοβολήσεις. Για την ταχύτητα του ανέμου παρατηρούμαι μία άνοδο της ταχύτητας του ανέμου από τα 5 knot στις : UTC, στα 18 knot στις 12: UTC. Συγκρίνοντας τις δύο ραδιοβολήσεις, η άνοδος αυτή της ταχύτητας του ανέμου συνεχίζεται καθ όλο το ύψος της ραδιοβόλησης. Επίσης μπορούμε να παρατηρήσουμε ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο: στο επίπεδο των 6 hp (εκεί που η σχετική υγρασία εμφανίζει σημαντική κάμψη), έχουμε άνοδο της ταχύτητας του ανέμου στα 6 knots, με τις ταχύτητες να διατηρούνται υψηλές έως και τα 4 hp. Η κατακόρυφη κατανομή της διεύθυνσης της ταχύτητας του ανέμου ακολουθεί παράλληλη πορεία στις δύο ραδιοβολήσεις. Στο επίπεδο των 6 hp, έχουμε στροφή των ανέμων κατά την διαρκεια της ημέρας από τις 192 στις 213 μοίρες και εν συνεχεία, στο επίπεδο των 4 hp από τις 23 στις 32 μοίρες, γιά να φτάσει στο τέλος της ραδιοβόλησης τις 36 μοίρες. Από τα παραπάνω συμπεράσματα φαίνεται ότι ανάμεσα στα επίπεδα των 6 και 4 hp, φαίνεται μία έντονη αλλαγή στις καταγραφόμενες παραμέτρους. 379

4 ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΥ :_Temp C 7 :_RH % 8 12:_Temp C 9 12:_RH % :_WD deg :_WS knot 12:_WD deg 12:_WS knot Σχήμα 2. Θερμοκρασία και Σχετική Υγρασία (), Διεύθυνση και Ταχύτητα Ανέμου () από τις ραδιοβολήσεις στις : και 12: UTC στο σταθμό της ΕΜΥ στο Ελληνικό. Σε ότι αφορά τα μετεωρολογικά δεδομένα από τους επίγειους σταθμούς του ΓΕΡΠΠΕ, αυτά παρουσιάζονται στα ακόλουθα σχήματα (Σχήμα 3, 3c και 3d). Γιά να υπάρχει πιό σαφή αντίληψη των συνθηκών που καταγράφηκαν την ημέρα εκείνη, παρατείθενται η πορεία των παραμέτρων γιά ολόκληρο το πενθήμερο 15 έως και 2 Απριλίου 25. Ξεκινώντας από το Σχήμα 3, παρατηρούμαι ότι έχουμε μία στροφή των ανέμων σε ΝΑ-Ν, κατά τις ώρες που καταγράφηκε το επεισόδιο μεταφοράς άμμου. Επίσης τις ίδιες ώρες, η ταχύτητα του ανέμου σημείωσε διακυμάνσεις που κυμαίνονταν από 5 έως και 1.5 m/s. Στα επόμενα δύο Σχήματα 3c και 3d, ενδιαφέρον παρουσιάζει η κάμψη της θερμοκρασίας, νωρίτερα και εντονότερα από ότι συνέβει τις προηγούμενες, αλλά και τις επόμενες ημέρες, λόγω της μείωσης της ηλιακής ακτινοβολίας. Επίσης η πορεία της σχετικής υγρασίας εμφανίζει δύο μέγιστα και διαφορετική ημερήσια πορεία από αυτή των υπόλοιπων ημερών. Ακολούθως στο Σχήμα 3, δίδονται τα αποτελέσματα γιά την κατακόρυφη κατανομή των μετεωρολογικών παραμέτρων στην Ελευσίνα από το HYSPLIT στις 18:UTC, τα οποία συμπίπτουν τόσο με τα αποτελέσματα των ραδιοβολήσεων, όσο και με τα επίγεια δεδομένα Εξέλιξη της Σωματιδιακής Ρύπανσης (PM 1 ) Τα αποτελέσματα γιά την σωματιδιακή ρύπανση προέρχονται από την επεξεργασία των δεδομένων αέριας ρύπανσης του ΓΕΡΠΠΕ. Όπως φαίνεται ξεκάθαρα, στις 17 Απριλίου 25, η μετρήσεις των PM 1, εμφανίζουν σημαντική έξαρση, αλλά και διάρκεια. Η έξαρση είναι τόσο σημαντική, ώστε οι μετρήσεις των οργάνων είναι εκτός κλίμακας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να εμφανίζουν μία χαρακτηριστική οροφή, στα μg/m 3. Όμως γιά την περίπτωση του Θριασίου η τιμή αυτή είναι συγκρίσιμη με τις συνήθεις καταγραφές των συγκεντρώσεων των PM 1. Όπως φαίνεται και από τα Σχήματα 4, 5 και 5, τα επίπεδα σωματιδιακής ρύπανσης (PM 1 ) είναι πολύ υψηλά καθ όλη την διάρκεια των πέντε 24ώρων που παρατίθενται γιά σύγκριση και κυμαίνονται από τα έως και τα 49 μg/m 3 σε επίπεδο δεκαλέπτων μετρήσεων και σε κάθε περίπτωση πολύ υψηλότερα από τις αντίστοιχες οδηγίες της ΕΕ. 38

5 ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΥ WD 18 4 WS [m/s] /4/25 Dte 24 9 P.As P.As 22 EKM 8 EKM 2 7 Temp [ o C] RH [%] /4/25 19/4/25 Dte Dte c d Σχήμα 3. Διεύθυνση και ταχύτητα ανέμου στην θέση EKM (Σχήμα 3). Κατακόρυφη κατανομή μετεωρολογικών παραμέτρων στον σταθμό της ΕΜΥ στην Ελευσίνα από το HYSPLIT (Σχήμα 3). Θερμοκρασία (3c) και Σχετική Υγρασία (3d), στους σταθμούς της Παραλίας Ασπροπύργου (P.As) και στις Εργατικές Κατοικίες Μάνδρας (EKM). 19/4/25 19/4/25 Γιά την τεκμηρίωση της προέλευσης των καταγραφόμενων συγκεντρώσεων, υπολογίστηκε η διαφορά των συγκεντρώσεων των PM 1 στους δύο σταθμούς (C P.As -C EKM ) (Σχήμα 4), επιλέγοντας πρώτο τον σταθμό της Παραλίας Ασπροπύργου, λόγω των μεγάλων συγκεντρώσεων του ρύπου που καταγράφονται εκεί. Από το σχήμα φαίνεται ότι την συγκεκριμένη χρονική περίοδο η διαφορά μηδενίζεται, πράγμα που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η προέλευση των παρατηρούμενων συγκεντρώσεων είναι κοινή. Αντίθετα γιά τις τιμές του υπόλοιπου πενθημέρου, οι διαφορές είναι σημαντικές και επιβεβαιώνουν τις έως τώρα παρατηρήσεις του ΓΕΡΠΠΕ γιά την προέλευση και την σοβαρότητα της κατάστασης που αφορά την σωματιδιακή ρύπανση στην περιοχή του Θριασίου Πεδίου και ειδικότερα της περιοχής της Παραλίας Ασπροπύργου, οικισμός που περιβάλεται από μεγάλες και οχλούσες βιομηχανικές μονάδες (Mvrkis etl, 24). Από τα δεδομένα του ΓΕΡΠΠΕ (25), προκύπτει ότι τα PM 1, αποτελούν τον σημαντικότερο ρύπο από πλευράς συγκεντρώσεων στην βιομηχανική περιοχή του Θριασίου Πεδίου, σε ημερήσιο, μηνιαίο και ετήσιο επίπεδο. Ειδικότερα στην Παραλία Ασπροπύργου, οι συγκεντρώσεις είναι υψηλές,όλο τον χρόνο και όλες τις ώρες της ημέρας, πράγμα που δηλώνει την ύπαρξη μόνιμων πηγών. Σε τεχνικές αναφορές του ΥΠΕΧΩΔΕ (MinEnv 1989 & 1998), αλλά και άλλων ερευνητών (Dssenkis, 2), επιβεβαιώνεται ως πηγή των αιωρούμενων σωματιδίων στο Θριάσιο η βιομηχανική δραστηριότητα. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι, από παλαιότερες αναλυτικές μετρήσεις που πραγματοποίησε το ΓΕΡΠΠΕ, υπολογίζεται ότι το 6% των αιωρούμενων σωματιδίων έχουν διάμετρο μικρότερη των 2.5 μm και το 8% έχουν διάμετρο μικρότερη των 1 μm. (Atzoglou etl, 199 & Christides, 1995) 381

6 ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΥ 26 4 EKM P.As 4 4 PM1_(P.As-EKM) PM 1 [μg/m 3 ] /4/25 19/4/25 19/4/25 Dte -2 Σχήμα 4. Πορεία των PM 1 στην θέση P.As (διακεκομένη γραμμή) και EKM (συνεχής γραμμή) (4). Πορεία της διαφοράς των συγκεντρώσεων των PM 1 στους δύο σταθμούς (C P.As -C EKM ) (4) O3_EKM PM1_EKM O3_P.As PM1_P.As PM1_EKM PM1_P.As O3_EKM O3_P.As μg/m PM 1 [μg/m 3 ] O3 [μg/m3 ] /4/25 19/4/25 Dte Hours Σχήμα 5. Πορεία των PM 1 και του όζοντος O 3 στην θέση P.As (διακεκομένη γραμμή) και EKM (συνεχής γραμμή) κατά την διάρκεια του πενθήμερου (5). H πορεία των PM 1 και του όζοντος O 3, στους δύο σταθμούς κατά την διάρκεια της 17 ης Απριλίου 25 (5) : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Όμως από την επεξεργασία των δεδομένων αέριας ρύπανσης, προέκυψε και ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα. Οι συγκεντρώσεις του όζοντος (δευτερεύοντος φωτοχημικού ρύπου), παρουσίασαν εντυπωσιακή πτώση κατά την διάρκεια της αμμοθύελας. Η πτώση σταμάτησε και το όζον ανέκαμψε, όταν ολοκληρώθηκε το φαινόμενο της αμμοθύελας (Σχήμα 5, 5). Μία πρώτη εξήγηση, τουλάχιστον κατά την διάρκεια της ημέρας, είναι ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στην θεαματική μείωση των επιπέδων της ηλιακής ακτινοβολίας Seinfeld, (1986), που οδήγησε και σε προβλήματα στις μεταφορές. Πάντως η παρατηρηθείσα μείωση του όζοντος χρήζει περαιτέρω έρευνας και μελέτης, δεδομένου ότι έχει παρατηρηθεί στην περιοχή μία ιδιαίτερη εμμονή στην εμφάνιση ψηλών τιμών όζοντος, ακόμα και όταν επικρατούν συνθήκες που δεν χαρακτηρίζουν και δεν ευννοούν την συγκέντρωση αερίων ρύπων (Mvrkis etl, 25) 4. Συμπεράσματα Σκοπός της παρούσης εργασίας, ήταν να αναδειχθεί, μέσω της σύγκρισης ανθρωπογενούς και φυσικής προέλευσης σωματιδιακής ρύπανσης, το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Θριάσιο Πεδίο από τα αιωρούμενα σωματίδια (PM 1 ). Η ευκαιρία που παρείχε η αμμοθύελα της 17 ης Απριλίου 25, γιά μία τέτοια σύγκριση ήταν μοναδική. Τα συμπεράσματα της σύγκρισης είναι εντυπωσιακά και δίνουν με τρόπο πειστικό, τις σοβαρές διαστάσεις που έχει πάρει η ρύπανση από αιωρούμενα σωματίδια στο Θριάσιο Πεδίο, ανεξάρτητα εάν εξετάζουμε ωριαίες, ημερήσιες ή ετήσιες συγκεντρώσεις των PM 1. Εν συντομία μπορούμε να συνοψίσουμε στην ακόλουθη φράση: 382

7 ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΥ 26 Τα επίπεδα των PM 1, φυσικής προέλευσης, που μετρήθηκαν κατά το επεισόδιο σε επίπεδο δεκαλέπτου, ήταν απολύτως συγκρίσιμα με τις συγκεντρώσεις PM 1 ανθρωπογενούς προέλευσης, που καταγράφονται σε καθημερινή βάση, κυρίως στην Παραλία Ασπροπύργου, τα οποία είναι υψηλά, ανεξάρτητα επικρατούντων μετεωρολογικών συνθηκών και έχουν σαν πηγή την έντονη βιομηχανική δραστηριότητα στην περιοχή. Βιβλιογραφία Atzoglou G., Christides A., Mourikis D., 199: Dust in the Thrission Plin. Bulletin of the Hellenic Society of Chemicl Engineers, Νο 87, pp.1-23 nd No 88, pp Christides A., 1995: Study of the distriution of trnsported ir pollutnts over the Elefsis Are, Thrission plin, PhD Thesis, Ntionl Technicl University of Athens, 1995 Dssenkis M., 2: Environmentl Prolems of Greece from Chemicl Point of View. Chemistry Interntionl, Vol. 22, No.1, pp.1-32 Development Assocition of Thrission Plin GERPPE, 25: Kssomenos P.A., Flocs H.A., Lykoudis S., Skouloudis A., 1998: Sptil nd temporl chrcteristics of the reltionship etween ir qulity sttus nd mesoscle circultion over n urn Mediterrnen sin. The Science of the Totl Environment, vol. 217, pp Mvrkis A., Theohrtos G., Christides A., Asimkopoulos D., Verouti E., Lykoudis S., 25: Air pollution level during snowfll dys over Thrissio Plin, Greece. Proceedings of the 9 th Interntionl Conference on Environmentl Science nd Technology (9 th ICEST), vol. B, pp Mvrkis A., Theohrtos G., Pitsitkis N., Christides A., Mkriginnis G., 24: Meteorologicl conditions during the occurrence of severe ir pollution episodes in the Thrissio Plin, Proc. 7 th Ntionl Conference on Geogrphy, 24, vol. I, pp MinEnv report 1989: Atmospheric pollution in the Athens re. Technicl report. vol. 2. Pollution sources. Directorte of ir pollution nd noise control, Ministry of Environment (in Greek) MinEnv report 1998: "Attiki-SOS. Atmospheric pollution in Athens, ". Ministry of Environment (in Greek) Officil Journl of the Europen Communities: Commission Directive of 17 Octoer 21 mending Annex V to Council Directive 1999/3/EC relting to limit vlues for sulfur dioxide, nitrogen dioxide nd oxides of nitrogen, prticulte mtter nd led in mient ir. L 278/35 Officil Journl of the Europen Communities: Council Directive 1999/3/EC of 22 April 1999 relting to limit vlues for sulfur dioxide, nitrogen dioxide nd oxides of nitrogen, prticulte mtter nd led in mient ir. L 163/41 Seinfeld H.J., 1986: Atmospheric Chemistry nd Physics of Air Pollution. A Wiley Interscience Puliction 383