ΟΡΗ ΒΡΟΝΤΟΥΣ ΛΑΪΛΙΑΣ ΤΟ ΔΑΣΩΜΕΝΟ ΒΟΥΝΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΟΡΗ ΒΡΟΝΤΟΥΣ ΛΑΪΛΙΑΣ ΤΟ ΔΑΣΩΜΕΝΟ ΒΟΥΝΟ"

Transcript

1 ΟΡΗ ΒΡΟΝΤΟΥΣ ΛΑΪΛΙΑΣ ΤΟ ΔΑΣΩΜΕΝΟ ΒΟΥΝΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Μ. ΒΑΒΑΛΕΚΑΣ 2007

2 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 1 από 176 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ TΑ ΠΡΩΤΑ Κ Ε Φ ΑΛ ΑΙ Ο 1 Ο... 6 Λιαϊλιάς ή Λαϊλιάς... 6 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ... 7 Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΑΪΛΙΑ... 9 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ... 9 Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΒΟΣΚΗ ΚΑΤΑΦΥΓΙΩΤΕΣ ΚΑΥΣΟΞΥΛΕΥΣΗ ΥΔΡΟΠΡΙΟΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΔΑΣΗ- ΥΨΩΜΕΝΑ ΔΕΝΔΡΑ Η ΔΑΣΗ ΑΝΘΡΑΚΟΠΟΙΪΑ -ΞΥΛΑΝΘΡΑΚΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΒΙΟΤΕΧΝΙΕΣ Η ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΪΑ Κ Ε Φ ΑΛ ΑΙ Ο 2 Ο ΓΕΩΛΟΓΙΑ Γενικά Τεκτονική Στρωματογραφία ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΛΑΪΛΙΑ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ Κλίμα του νομού Κ Ε Φ ΑΛ ΑΙ Ο 3 Ο Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΚΑΙ Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΟΥ ΛΑΪΛΙΑ Η ΠΑΝΙΔΑ ΤΟΥ ΛΑΪΛΙΑ Θηλαστικά Πτηνά Ιχθείς Eρπετά Αμφίβια Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΦΥΤΩΝ ΤΟΥ ΛΑΪΛΙΑ ΠΤΕΡΙΔΟΦΥΤΑ ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΑ ΔΙΚΟΤΥΛΗΔΟΝΑ ΜΟΝΟΚΟΤΥΛΙΔΟΝΑ ΧΩΡΟΛΟΓΙΑ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΑΣΕΡΓΑΤΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΔΙΚΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΑΪΛΙΑ Κ Ε Φ ΑΛ ΑΙ Ο 4 Ο ΠΙΝΑΚΕΣ -ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ ΤΟΥ ΛΑΪΛΙΑ ΤΑ ΠΤΗΝΑ ΤΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ EΡΠΕΤΑ ΦΥΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΧΑΡΤΕΣ- ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

3 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 2 από 176 Εικόνα 1. Ηλιοβασίλεμα στο δάσος

4 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 3 από 176 ΛΑΪΛΙΑΣ ΤΟ ΔΑΣΩΜΕΝΟ ΒΟΥΝΟ Δάσος 1.Πλήθος δένδρων τα οποία συζούν σε μεγάλη εδαφική επιφάνεια με άλλα φυτά και ζώα και σε τέτοια απόσταση μεταξύ τους, ώστε με αμοιβαία επίδραση, μεταξύ τους και με το περιβάλλον (έδαφος, ατμόσφαιρα, ζωικοί και άλλοι οργανισμοί) αποκτούν ιδιάζουσα μορφή και υφή και να δημιουργούν στην επιφάνεια αυτή ιδιαίτερο περιβάλλον, αποτελούν το δάσος. Το Δάσος, σύμφωνα με τα παραπάνω, αποτελεί μια βιοκοινότητα φυτών και ζώων, στην οποία προέχουν οι φυσικοί οργανισμοί και μεταξύ αυτών τα δένδρα. Αυτά αποτελούν το κυριότερο χαρακτηριστικό γνώρισμα της βιοκοινότητας «Δάσος». Δάσος...Μία επιβλητική, ογκώδης (λόγω μεγάλης εκτάσεως, μεγάλου ύψους) και καλύπτουσα το έδαφος μορφή βλαστήσεως, αποτελούσα φυτοκοινωνίαν, της οποίας τα κυριολεκτικώς ανώτερα (υψηλότερα ) κοινωνικά στρώματα, αποτελούντα και την κυριολεκτικώς άρχουσαν τάξιν, συνίσταται από δένδρα, ενώ τα κυριολεκτικώς κατώτερα (χαμηλότερα) κοινωνικά στρώματα, τα οποία συγχρόνως είναι υποτελή εις τα ανώτερα, αποτελούνται από άλλας φυτικάς μορφάς, ήτοι θάμνους, πόας, βρύα κλπ Το δάσος, όπως κάθε κοινωνία, αναφαίνεται, διαπλάσσεται, ακμάζει και θνήσκει. (Αναστ. Οικονομόπουλος, Καθηγητής Δασολογίας Α.Π.Θ -1947) Tα πρώτα... 1 Για τις ανάγκες των φυτών του δάσους, για τη ζωή και την αύξηση αυτών ο Αριστοτέλης λέγει στο θαυμάσιο έργο του «Περί φυτών»: Καθολικώ δε λόγω πάν φυτόν τεττάρων τινών δείται, σπέρματος διωρισμένου, τόπου αρμοδίου, ύδατος συμμέτρου και αέρος ομοίου. Όταν ούν ταύτα πάντα συντελεσθώσι, γεννάται φυτόν και αυξάνει ότε δε ταύτα υποχωρήσουσιν, ασθενεί τη αποχωρήσει και το φυτόν. (Περί φυτών Β, VII).

5 Τ ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 4 από 176 α όρη Βροντούς, που αναπτύσσονται στα βόρεια της πόλης των Σερρών, στην κεντρική τους γεωλογική έξαρση, αναδεικνύουν με έμφαση το αξιόλογο για την δομή του δασικό σύμπλεγμα Λαϊλιά, που αποτελεί για πολλά χρόνια μια ξεχωριστή οντότητα για όλους τους Σερραίους. Η ομορφιά του δασωμένου βουνού, η απρόσμενη εγγύτητά του με την πόλη των Σερρών, η πληθωρικά ευεργετική του προσφορά στην υγιεινή του νομού, η πολύχρονη συμμετοχή του στην επιβίωση του πληθυσμού, στα δύσκολα χρόνια των καταστροφών και η αμέτρητη συνδρομή του στην ικανοποίηση των σύγχρονων ανθρώπινων αναγκών, έδωσαν την αφορμή για ποικίλες γραφές που παρέμειναν όμως στο μέγεθος μερικών ψηφίδων ενός μεγάλου μωσαϊκού. Η ολοκλήρωσή του ποτέ δεν θα πραγματοποιηθεί αν δεν υπάρξει η επιθυμητή συλλογική εργασία που θα καλύπτει τα κοινωνικά, ιστορικά και φυσικά δεδομένα της περιοχής. Το κείμενο, που έχετε στα χέρια σας και που μόλις αρχίσατε να διαβάζετε, είναι γραμμένο, πρώτον για να αξιολογηθεί καλύτερα η παραπάνω αξίωση, και δεύτερο, για να γίνουν εμφανή, σε πραγματική διάσταση, ορισμένα στοιχεία που υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν ή να αλλοιωθούν. Τέλος, σε κάθε περίπτωση, η δημοσιοποίηση των γνώσεων που προέκυψαν από την εργασιακή σχέση με αυτό καθαυτό το χώρο, προετοιμάζουν καλύτερα την γενική κατανόηση των λειτουργιών που πρέπει να διερευνηθούν βαθύτερα και ασφαλέστερα. Στην διάπλαση της μελέτης γίνονται γνωστά τα ιστορικά στοιχεία, τα φυσιογνωμικά του σταθμού, τα φυσικά στοιχεία (πανίδα χλωρίδα-βλάστησημετεωρολογικά-γεωλογικά), τα ανθρωποκεντρικά, τα λειτουργικά, τα θεσμικά και όλα όσα συναρθρώνονται με τις κυρίαρχες δραστηριότητες. Όπως σημειώνεται παραπάνω, δεν εξαντλείται σε καμιά περίπτωση το υλικό των γνώσεων στο πραγματικό τους βάθος. Είναι όμως χρήσιμο να υποθέσουμε πως θα υπάρξει συνέχεια, συμπλήρωση ακόμη και πιθανή διόρθωση. Το υλικό συμπληρώνεται με φωτογραφίες και παραπομπές που θεωρήθηκαν χρήσιμες και αξιοποιήσιμες από τους επόμενους ερευνητές. Στο αντίστοιχο κεφάλαιο παρατίθενται αντιπροσωπευτικές εικόνες από τα είδη της καταγραμμένης πανίδας και χλωρίδας. Τέλος η λεγόμενη τουριστική ανάπτυξη του Λαϊλιά δεν προσφέρεται για την πολιτική αγορά μια και το «προϊόν» δεν αντέχει στην ανταγωνιστικότητα της περιοχής. Εν τούτοις παρουσιάζονται οι υπάρχουσες υποδομές και γίνεται απλή αναφορά σ αυτά που η φέρουσα ικανότητα του χώρου μπορεί να προσφέρει.

6 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 5 από 176 Εικόνα 2. Δορυφορική εικόνα της περιοχής Σερρών και του ορεινού όγκου, απο ύψος ποδών (5,0 χλμ περίπου) (πηγή Google)

7 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 6 από 176 Εικόνα 3. Άποψη, της νότιας πλευράς του δάσους από την κορυφή Πρ. Ηλίας. Διακρίνεται ο κεντρικός δρόμος ενώ η γκρίζα απόχρωση εκφράζει την επικράτηση της οξιάς στο τμήμα της εικόνας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Λιαϊλιάς ή Λαϊλιάς Η όμορφη πόλη των Σερρών, ο πλούσιος και παραγωγικός της νομός, το πολυσχιδές της φυσικό περιβάλλον, η ιστορία και οι άνθρωποι, συνδέονται, υποστηρίζονται, δημιουργούν. Το κείμενο δεν είναι ιστορικό. Αγγίζει όμως, από κάποια οπτική γωνία, αυτά τα ιστορικά γεγονότα που επηρέασαν ή σχετίζονται με το φυσικό αυτό μνημείο που αναφέρεται ως Λαϊλιάς, δάσος Λαϊλιά, όρη Βροντούς.

8 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 7 από 176 Γεωγραφική θέση Βόρεια της πόλης των Σερρών και σε μικρή απόσταση από αυτή, υψώνονται τα όρη Βροντούς, τα οποία αποτελούν τις νοτιότερες παραφυάδες του ορεινού συγκροτήματος του Ορβήλου. Αυτός αποτελεί το αλπικό σύστημα της Β.Α Μακεδονίας, που διαχωρίζεται από τον ποταμό Στρυμόνα, στον Α. Ορβηλο (Πιρίν) και στον Δ. Ορβηλο (Κερκίνη Μπέλες-Μπελάσιτσα). Ο Δ. Ορβηλος, στην κορυφογραμμή του, οροθετεί την Ελληνική επικράτεια, προς βορά, με την Βουλγαρική. Ο νομός Σερρών δέχεται τις νότιες πλευρές του, που αναπτύσσονται στην επαρχία Σιντικής. Εικόνα 4. Χάρτης της ευρύτερης περιοχής Η διαχρονική διαδικασία ταυτοποίησης των διοικητικών διαμερισμάτων του νομού διαμορφώνεται με τις παρακάτω διοικητικές πράξεις αναδεικνύοντας το ιστορικό χρονικό του από την εποχή της απελευθέρωσης. o Ο νομός Σερρών, με πρωτεύουσα τις Σέρρες, συστήθηκε με το Β.Δ της 31 ης Μαρτίου /1 ης Απριλίου 1915 (ΦΕΚ 120) «περί διοικητικής διαιρέσεως

9 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 8 από 176 των Νέων Χωρών» με έδρα τας Σέρρας. Το διάταγμα αυτό εκδόθηκε με εξουσιοδότηση του με αριθ. 524 Νόμου της 24/31 Δεκεμβρίου 1914 (ΦΕΚ404), περί διοικητικής διαιρέσεως και διοικήσεως των Νέων Χωρών. Με το παραπάνω Β.Δ, ο νομός χωρίστηκε στις επαρχίες (Υποδιοικήσεις) : Σερρών, Ζίχνης, Σιδηροκάστρου και Νιγρίτης. o Με το Ν.Δ της 6 ης /10 ης Μαρτίου 1925 (ΦΕΚ 57) καταργήθηκε η Υποδιοίκηση (Επαρχία ) Νιγρίτας η οποία παρέμεινε σαν διοικητική περιφέρεια. o Με το Δ/γμα 12 ης /21 ης Δεκεμβρίου 1927 (ΦΕΚ304) η Επαρχία Σιδηροκάστρου μετονομάστηκε σε επαρχία Σιντικής. o Με το Δ/γμα 1 ης /5 ης Δεκεμβρίου 1928 (ΦΕΚ 256) «περί μετονομασίας Γενικών Διοικήσεων και Επαρχιών» μετονομάστηκαν οι Επαρχίες Ζίχνης και Νιγρίτας, αντίστοιχα σε Φυλλίδος και Βισαλτίας. o Στην κατοχή του 1941, με το Ν. Δ 1972/1942 (ΦΕΚ 292) «περί διοικήσεως του εντεύθεν του Στρυμώνος τμήματος του νομού Σερρών, μετονομάστηκε νομός «Στρυμώνος» και έδρα του Νομάρχη ορίστηκε η πόλη της Νιγρίτας. o Με τον Νόμο 1930/1944 (ΦΕΚ 232) ο νομός μετονομάστηκε σε «Νομός Σερρών» με έδρα τις Σέρρες Ο νομός Σερρών ουσιαστικά διαμορφώνεται σαν ένα μεγάλο βύθισμα με περιμετρικές εξάρσεις ορεινών όγκων, που στις βόρειες ασυνέχειες των Ορέων Βροντούς και Κερκίνης διοχετεύεται η πορεία του Στρυμόνα ποταμού, η διαγώνια κατεύθυνση του οποίου, καταλήγει στο διέξοδο της ασυνέχειας των Κερδυλλίων Ορέων και του Παγγαίου. Ο Ορβηλος συνδέεται προς Β. με το ορεινό συγκρότημα Πιρίν και Ρίλα με το ορεινό σύστημα της Βουλγαρίας ενώ προς Ν. διασπάται σε τρεις κλάδους ακολουθώντας Β.ΒΔ-Ν.ΝΑ κατεύθυνση, σε ένα Α. κλάδο, το Φαλακρό όρος της Δράμας, σε ένα κεντρικό κλάδο, το Μενοίκιο και σε ένα Δ. κλάδο των ορέων της Βροντούς. Από τα Δ. αντιστηρίγματα των ορέων αυτών αναπτύσσεται ένας ΝΔ κλάδος παράλληλος του Τσιγγελίου όρους με τον οποίο σχηματίζει την κοιλάδα του Αχλαδοχωρίου, μέχρι την κορυφή Λαϊλιά (Προφ. Ηλίας 1850μ) και στην συνέχεια χαμηλώνοντας παίρνει ΝΑ κατεύθυνση, περιβάλλοντας από ΒΑ την πεδιάδα των Σερρών.

10 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 9 από 176 Η περιοχή του Δάσους Λαϊλιά Ιστορικά στοιχεία- Δραστηριότητες Στα αρχαία χρόνια, η περιοχή περιλαμβάνονταν στη χώρα των Οδομαντών που είχαν κατακλύσει αυτήν με την βοήθεια πιθανώς των Περσών. 2 Οι Οδόμαντες ήταν αρχαίος λαός εγκατεστημένος στην περιοχή μεταξύ Στρυμόνα και Νέστου, βορείως του Παγγαίου, η οποία έγινε γνωστή ως Οδομαντίς ή Οδομαντική. Παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη ότι ανήκαν στα Θρακικά φύλα, αλλά σύμφωνα με τις νεότερες απόψεις θεωρούνται Φρυγικής καταγωγής λαός, ο οποίος στην συνέχεια αναμίχθηκε πιθανόν με γειτονικά Θρακικά φύλα. Οι Οδόμαντες σχετίζονταν στενά με τα φύλα των Ηδωνών, των Βιστώνων, των Μυγδόνων και των Βισαλτών. Εξάλλου υπήρχε η παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Ηδωνός, ο Μύγδων, ο Οδόμας και ο Βιστωνός ήταν αδέλφια. Οι Οδόμαντες για πρώτη φορά μνημονεύονται από τον Ηρόδοτο οποίος αναφέρει ότι εκμεταλλεύονταν τα μεταλλεία χρυσού και αργύρου του Παγγαίου. Οι Οδόμαντες θα υποταχθούν οριστικά στον Φίλιππο Β της Μακεδονίας και θα αποτελέσουν τμήμα του Μακεδονικού Βασιλείου, οπότε θα αφομοιωθούν και εξαφανιστούν ως ξεχωριστό φύλο 3. Το όνομα Λαϊλιάς, είναι παραφθορά της τούρκ. λέξης Γιαϊλιάς 4 ή Γιαϊλάς 5 και δόθηκε στο βουνό από το ομώνυμο θέρετρο των Τούρκων που υπήρξε εκεί. Πρώτη φορά μνημονεύεται με το όνομα αυτό από τον Παπασυνοδινό το Μισό αιώνα αργότερα λέγονταν Ανά ντάγ. Αργότερα πήρε και διάφορες άλλες ονομασίες όπως : Αλί μπάμπα ( από την ψηλότερη κορυφή), Σαρλίγια, Καπακλή (σκεπαστός,καλυμμένος τόπος), Εγρισού, Βροντού και Καρά ντάγ. Κατά τον Εβλιά Τσελεμπή, (διάσημος τερατολόγος), στην περιοχή του Λαϊλιά 2 Στέφανος Βυζάντιος Οδόμαντοι, έθνος Θράκης. 3 Δημήτριος Ε.Ευαγγελίδης «Λεξικό των αρχαίων ελληνικών και περι-ελλαδικών φύλων» Θεσσαλονίκη «Γιαϊλιά» ή Γιαϊλά λέγεται το οροπέδιο στα τουρκικά, αντίστοιχο με τη λέξη «παρχάρι» που χρησιμοποιούν οι πόντιοι. Επίσης σημαίνει τόπο ξέφαντο, αναψυχής, παραθερισμού, εξοχή, μα και κατοικία εξοχική. Κατά τον Cousinery (Voyage dans la Macedoine, Paris 1831, τομ. Α σ. 184) σημαίνει «λειβάδι, βοσκή πάνω σε ορεινές τοποθεσίες..γενικότερα σημαίνει διαμονή θερινή, ευχάριστη.. ο ίδιος πληροφορεί (σελ. 171) ότι στα τέλη του 18 ου αι. υπήρχαν δύο Λιαϊλάδες, ο Απάνω (θέρετρο τουρκικό) και ο Κάτω (θέρετρο βλαχοποιμένων). Διατηρήθηκαν μέχρι το 1941 οπότε και καταστράφηκαν. Το ίδιο αναφέρει και ο Κωνσταντίνος Οικονόμου στο «εγχειρίδιο περί της επαρχίας Φιλιππουπόλεως, Βιέννη 1819, σελ.41:» την μεταξύ του Παγγαίου όρους και του όρους Ροδόπης, ό καλείται Γιαϊλάς..» (Γ. Καφταντζής 1968) 5 Σερραϊκή χρονογραφία του Παπασυνοδινού- Γ.Καφταντζής. Εκδοση Ι.Μ Σερρών και Νιγρίτης. Σελ Εις την στράταν του Γιαϊλάν ευρέθησαν Τούρκοι σκοτωμένοι. Εδή άλλος δεν τους ασκώτοσεν, μόνον οι χριστιανοί οπού έχουν τα τηστήρια

11 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 10 από 176 (Ανά ντάγ) υπήρχε το θέρετρο του άσχημου βασιλιά Ζάλ, μυθικού ήρωα των Περσών και οι Τούρκοι εκεί δημιούργησαν δύο χιλιάδες επαύλεις με σαράντα τζαμιά, ένα λουτρό, δύο χάνια, ένα τεκέ και πεντακόσια πρατήρια!!! Η ευρύτερη περιοχή του δάσους Λαϊλιά κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας φαίνεται πως ήταν μέσα στις πρώτες προτιμήσεις των Τούρκων που ενώ διαφέντευαν όλη την πεδιάδα, που τους γέμιζε νωχέλεια και δυσφορία με την ζέστη, την υγρασία και το κρύο, βρήκαν τις καλύτερες συνθήκες που πρόσφερε ο ορεινός χαρακτήρας της περιοχής. Αυτό φαίνεται και από τον μεγάλο αριθμό «μαχαλάδων» που λειτουργούσαν σε μέρη που και νερό άφθονο υπήρχε και εύκολη πρόσβαση διέθεταν. Το μεγαλύτερο όμως και πιο αξιόλογο τμήμα αποτελούσε τσιφλίκι Μπέη και ονομάστηκε Λαϊλιάς (Γιαϊλιάς) από την λειτουργικότητά του τους θερινούς μήνες. 6 Λίγα χρόνια πριν η περιοχή της Μακεδονίας αποκτήσει την ελευθερία της, επίδοξοι άρπαγες της, με επικεφαλής την Ρωσία και την αντίζηλό της Αγγλία δημιούργησαν ένα τερατούργημα, τους Βούλγαρους κομιτατζήδες. Σκοπός τους, να οικειοποιηθούν, με την κατευθυνόμενη δράση αυτών, τον χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης, με τρομοκρατικές ενέργειες και εξαναγκασμούς σε βάρος του γηγενούς ελληνικού πληθυσμού. Στα 1903, 9 Ιουλίου, καθορίστηκε η ημερομηνία του κινήματος που θα εκδηλωνόταν στις 20 Ιουλίου ημέρα του Πρ. Ηλία. Το κίνημα αυτό ονομάστηκε έτσι κίνημα ή εξέγερση του Ηλιν-ντέν. Ξεχύθηκαν λοιπόν οι Ρώσοι προπαγανδιστές να πείσουν τους Βούλγαρους πως «τα δικαιώματά τους στην Μακεδονία είναι πανάρχαια και αναφαίρετα και πως η ανάκτηση των εδαφών αυτών είναι έργο αποκατάστασης του Βουλγαρικού δικαίου». Έτσι άρχισε ο ένοπλος αγώνας που στο τέλος δικαίωσε τους Έλληνες για την Μακεδονία, άφησε όμως σημαντικές απώλειες και ανοικτές πληγές που για πολύ καιρό αιμορραγούσαν. Στην περιοχή βόρεια των Σερρών δρούσε η συμμορία του αρχικομιτατζή Ράντεφ 6 Sevan Nisanyan/ Mujde Nisanyan Εύξεινος Πόντος Ταξιδιωτικός οδηγός (Karadeniz/black sea) 2002 Η ανάβαση στην γιαϊλιά. Όσο μακριά και αν είναι ο τόπος μόνιμης κατοικίας τους, οι περισσότεροι ξενιτεμένοι επιστρέφουν κάθε καλοκαίρι για διάστημα μερικών ημερών έως δύο μηνών, προκειμένου να ανέβουν στη "γιαϊλιά", τα ορεινά βοσκοτόπια που στην δυτικότερη περιοχή του όρους λέγονται και παρχάρια. Από τις αρχές Ιουνίου άνθρωποι κάθε ηλικίας, υπέργηροι παππούδες, ενήλικες, έφηβοι, παιδιά και μικρά μωρά, κάνουν το δύσκολο ταξίδι των 2-3 ημερών με τα πόδια. Την πομπή συνοδεύουν, στα νεότερα χρόνια, μικρά φορτηγά με τα απαραίτητα για την καλοκαιρινή διαμονή αλλά και οι Μερσεντές, τώρα, των ξενιτεμένων, που κολλούν στη λάσπη. Οι περισσότεροι περπατούν. Οι γυναίκες κουβαλούν στην πλάτη τα μοίρα τους και προσπαθούν συγχρόνως να κρατήσουν τα ζώα σε σειρά ενώ οι άντρες μένουν πίσω πίνοντας ρακί και κουβεντιάζοντας. Ανά διαστήματα στο δρόμο βρίσκει κανείς μικρές πανσιόν και εστιατόρια που προσφέρουν προσωρινό κατάλυμα και τροφή στους ταξιδιώτες. Ο οικισμός στον οποίον φτάνουν τελικά δεν είναι τίποτε άλλο από μια συστοιχία παλιών πέτρινων σπιτιών πάνω από τα τελευταία δέντρα του βουνού, πολλές φορές στα όρια της περιοχής που είναι μόνιμα χιονοσκέπαστη. Σχεδόν αμέσως μόλις εγκατασταθούν στα σπίτια αυτά, αρχίζουν οι γιορταστικές εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν ταυρομαχίες, για να αναδειχθεί ο δυνατότερος ταύρος, γλέντι και χορό με το "τουλούμ" και φαγοπότι, όπου το ρακί ρέει άφθονο. Η μυρωδιά του πευκόξυλου και της ξερής κοπριάς (τεζέκ) που καίγεται μαζί με τους καπνούς που ανεβαίνουν στο διάφανο αέρα είναι μια από τις πλέον χαρακτηριστικές.

12 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 11 από 176 και στην περιοχή του Σιδηροκάστρου ο Σίτσο Ατσεφ. Η κύρια επιδίωξη των συμμοριών ήταν να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση από τους Έλληνες στα βορειότερα διαμερίσματα της Μακεδονίας, που συνόρευαν με την Βουλγαρία, για να μπορέσουν, σε δεύτερη φάση, να προχωρήσουν πιο αποτελεσματικά στον αφελληνισμό των νοτιότερων περιοχών, όπου η αντίσταση του πληθυσμού παρουσιάζονταν πιο ισχυρή. Ένα από τα πρώτα θύματα ήταν ο πρόκριτος της Βροντούς Πέτρος Παπαβασιλείου, που κατακρεουργήθηκε μπροστά στα μάτια των οικείων του. Λίγο αργότερα δολοφονήθηκε, στην Βροντού πάλι, ο Χατζηδημητρίου Μαντούρης. Ακολούθησε μια σειρά από δολοφονίες, από τους κομιτατζήδες, κάτω από την αδιάφορη στάση των Τούρκων. Μεταξύ των θυμάτων ήταν ο Παπαηλίας από την Ανω Ορεινή, ο Γιώργος Μανδέλας από την Κ. Ορεινή, ο ιερέας Παπαντώνης και ο αγροφύλακας Γεωργάς από την Βροντού, ο έπαρχος της περιοχής Μινδούνης ή Ιακώβου από το χωριό Λάκκος, το παιδί του (13 ων ετών) τσέλιγκα Χρήστου Κεχαγιά, ο Μουχτάρης του Αχλαδοχωρίου Ιωάννης Μπουρουβάνης, ο Μποζίκης Άγγελος από το Βαμβακόφυτο και οι συγχωριανοί του Λιόντας Αθανάσιος, Χασιρτζής Άγγελος και από το Σιδηρόκαστρο ο Ιωάννης Γούναρης που κάηκε ζωντανός στον φούρνο δεμένος μέσα σε σάκο. 7 Από το 1913 και μέχρι το 1934 το δάσος ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο ως διάδοχου του Τουρκικού, δικαιώματι πολέμου, από το οποίο διαχειριζόταν και μόνο τα έτη κατά την Βουλγαρική κατοχή, διαχειριζόταν από τους Βουλγάρους για τις στρατιωτικές τους ανάγκες. Το 1934, το δάσος με εντελώς ασαφή όρια που περιέκλειαν συνολική έκταση εκτ. περίπου, αναγνωρίστηκε ως ανταλλάξιμο και διαχειρίζονταν μέχρι από την οικεία Υπηρεσία Διαχείρισης Ανταλλαξίμων Κτημάτων, με στοιχεία Α.Κ ανταλλαξίμου κτήματος. Με την απόφαση 39040/1434/ του Υπουργού Οικονομικών παραχωρείται στο Υπουργείο Γεωργίας αντί καθορισθέντος τιμήματος μεταλλικές δραχμές που μετατρέπονται σε χάρτινες κατά τον χρόνο της πληρωμής σύμφωνα με την ισχύουσα χρονικά τιμή της μεταλλικής. Στην παραχώρηση αυτή εξαιρείται τμήμα εκτάσεως του δάσους ίσο με 76,50 στρ. στη θέση Κατσαμπά που παραχωρήθηκε το έτος 1934 με απόφαση του Υπουργού Βόρειας Ελλάδας στον Φυσιολατρικό Σύλλογο Σερρών, με την επωνυμία «Αηλιάς» για ανέγερση θέρετρου με προσωρινά κτίσματα. Μέχρι το 1940 έχουν ανεγερθεί αρκετά μόνιμα κτίσματα και κατά το 1952 η παραχώρηση της έκτασης καθίσταται οριστική με την έκδοση οριστικών τίτλων από την Νομαρχία Σερρών ( 19309/ ). Δεδομένου όμως ότι το δάσος Λαϊλιά και η παραχωρημένη έκταση ήταν ακόμη ανταλλάξιμη έκταση (όταν παραχωρήθηκε) στην κυριότητα της Υ.Δ.Α.Μ.Κ του Υπουργείου Οικονομικών, θεωρήθηκε άκυρη η παραχώρηση και ζητήθηκε η ανάκληση των οριστικών τίτλων με την αριθ / Δ/γή του Υπ. Οικονομικών Δ/νση Υ.Δ.Α.Μ.Κ. Οι εγκαταστάσεις καταστράφηκαν κατά την περίοδο του πολέμου και από τότε μέχρι σήμερα τα ερείπια αφομοιώθηκαν στην ανεπτυγμένη δασική βλάστηση. 7 Εταιρεία ΜακεδονικώνΣπουδών-Τόμος 27- Παύλος Δ. Τσάμης «Μακεδονικός Αγών» Θεσ/νίκη 1973

13 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 12 από 176 Με τη λήξη του Ελληνο-Ιταλικού-Γερμανικού πολέμου και την υπό των Γερμανών παραχώρηση της Ανατολικής Μακεδονίας στους Βουλγάρους, η διοίκηση της δασικής υπηρεσίας ανατέθηκε αποκλειστικά στους Βούλγαρους υπαλλήλους. Στο Δασαρχείο Σερρών τοποθετούνται δύο Δασάρχες και αρκετοί μεσοδασικοί και δασοφύλακες Βούλγαροι. Κατά τα δύο πρώτα χρόνια της κατοχής διενεργήθηκαν αρκετές υλοτομικές εργασίες στα πρεμνοφυή και στο σπερμοφυές δάσος του Λαϊλιά. Στα μεν πρώτα οι υλοτομίες διεξάγονται αποψιλωτικά και χωρίς παρακρατήματα, με τομές πρέμνων κεκλιμένες. Στο σπερμοφυές δάσος του Λαϊλιά, οι υλοτομίες περιορίζονται σε μερικές συστάδες. Αφαιρείται ολόκληρο το ποσοστό αύξησης της οξιάς, η οποία λόγω των ευνοϊκών συνθηκών απειλούσε να εκτοπίσει την δασική Πεύκη. Αργότερα διενεργήθηκαν και αναδασωτικές εργασίες. Η συντηρητική αυτή κατάσταση δεν διαρκεί πολύ και γρήγορα επικρατεί αναρχία και ασυδοσία στην διαχείριση του δάσους. Ο Βουλγαρικός στρατός κατοχής κατανοώντας την προσωρινή του παρουσία στη χώρα, υλοτομεί ληστρικά στρ. δάσους από τις υπό της ΥΣΣΥΕΜ αναδασωμένες εκτάσεις των περιοχών Σερρών, Χρυσοπηγής και Ελαιώνα. Μετά την απελευθέρωση η διοίκηση της Δασικής υπηρεσίας περιέρχεται στα χέρια του Ε.Α.Μ και στο Δασαρχείο Σερρών τοποθετείται σαν Δασάρχης ο γεωργός Ζαχαρίας Λαζίδης. Γίνεται σοβαρή προσπάθεια να περιοριστούν οι λαθραίες υλοτομίες, αλλά η άγνοια του αντικειμένου και η έλλειψη ειδικευμένων υπαλλήλων δεν μπόρεσε να πετύχει παρά μόνο πενιχρά αποτελέσματα, ούτε και να ικανοποιήσει τις τεράστιες ανάγκες των κατοίκων σε προϊόντα του δάσους. Έτσι την 26 η Απριλίου του 1945 Δασάρχης αναλαμβάνει ο δασολόγος Κων. Αργυρίου από τον δασονόμο Κων. Μπαλωμένο και στη συνέχεια η διοίκηση του δασαρχείου ακολουθεί την κανονική πορεία που υπαγορεύει ο κανονισμός του Υπ. Γεωργίας. Η διαχείριση του δάσους Με την εξαγορά του δάσους, από το Ελληνικό δημόσιο, συστήθηκε Κρατική Εκμετάλλευση αυτού, με την αριθ /6987/ απόφαση του Υπουργού Γεωργίας και σαν πρώτη ενέργεια κρίθηκε η οριοθέτηση του γιατί τα όρια του, ως ανταλλάξιμου κτήματος, ήταν ασαφή και ακαθόριστα με τα γύρω από αυτό δημόσια δάση. Στη συνέχεια κρίθηκε, ως βασική προϋπόθεση, η σύνταξη μελέτης διαχείρισης του δάσους η οποία συντάχθηκε από το τότε Δασάρχη Σωκράτη Κωνσταντίνου και εγκρίθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας Γενική Δ/νση Δασών με την αρ / απόφαση, ύστερα από την 459/1960 γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών. Η ισχύς της μελέτης καθορίζεται για δέκα χρόνια, μέχρι 1968/69. Στην έγκριση γίνεται αναφορά στην αμφισβητούμενη έκταση του Φυσιολατρικού Συλλόγου και δίνεται εντολή στον Δασάρχη να υποβάλει ειδική πρόταση για την επίλυση ή την διευθέτηση του θέματος. Και η μελέτη αυτή, που χαρακτηρίστηκε «έκθεσις προσωρινής διαχειρίσεως του δημοσίου δάσους Λαϊλιά για την περίοδο 1959/60 έως 1968/69», δεν επιλαμβάνεται της οροθέτησης και του αποτερματισμού του δάσους, υπό την πίεση της υπαγωγής του σε άμεση και επιβεβλημένη ανάγκη συστηματικής

14 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 13 από 176 δι αυτεπιστασίας διαχείρισής του. Επί πλέον, επειδή τα όρια του ανταλλαξίμου δάσους ήταν ασαφή και γενικά ακαθόριστα, συμπεριλήφθηκαν και δημόσιες δασικές εκτάσεις και δάση που βρίσκονταν γύρω από αυτό ώστε τα όρια να καταστούν σαφέστερα και να ασκηθεί ενιαία διαχείριση. Όμως σε πολλές θέσεις τα όρια καθορίζονται με νοητή γραμμή δημιουργώντας έτσι ασάφειες και προβλήματα. Η γραμμή που καθορίζει τα όρια του δάσους αποτυπώνεται στην παρακάτω περιγραφή : Ανατολικά όρια : Θέση Τσερίβιδο 8 ( πολύκορφο 1641μ), νοητή γραμμή μέχρι τις γυμνές επιφάνειες κάτω από την κορυφή του Προφήτη Ηλία (Αλή Μπαμπά) με νότια κατεύθυνση. Νότια όρια: Στρέφονται με ορθή γωνία προς τα δυτικά ακολουθώντας νοητή πάλι γραμμή, τέμνοντας την κύρια ράχη του Αλή Μπαμπά (Πρ. Ηλία 1849μ), δημιουργούν μια κύρτωση μέχρι τη κορυφή Λυκόλοφος (Κούρ λόφος) 1667μ και συνεχίζοντας κανονικά τη διαδρομή πάνω στη ράχη, διέρχονται από την κορυφή Αούλ Ταρλά ( 1489μ) καταλήγουν στην άλλη κορυφή Ντεμίρ Καπού (Σιδερόπετρα 1.381μ ). Δυτικά : Από Ντεμίρ Καπού (Σιδερόπετρα) ακολουθούν την ράχη προς ρέμα Μαϊμούνα (Καρά ρέμα) και από τα υψώματα (νοητή γραμμή) Άγουρο γιαντάρι (Κακόβατο1004μ), Καρά Καγιά, Φλάμπουρο 1378μ. καταλήγουν στην κορυφή Ντάμπο βέτο ( Μεσέδες 963μ),. Βόρεια : Ακολουθεί την κορυφογραμμή Μπιλμέτ (955μ), θέσεις Λαγουρα Αρτζούπα ( Μόκρα 1268μ), Κράστα μάνδρα, και Μέστα Πούλια (νοητή γραμμή) και καταλήγει στη θέση Τσερβίλιβο από όπου άρχισε. Η συνολική έκταση υπολογίστηκε σε 3.227,50 Ηα 9, έναντι των 2.700,00 Ηα που είχε αναγνωριστεί ως ανταλλάξιμο, με τελείως ασαφή όρια. Από την έκταση των 3.227,50 Ηα, τα 459,50 Ηα υπάγονται διοικητικά, στον δήμο Σιδηροκάστρου, 520,50 Ηα στην κοινότητα Αχλαδοχωρίου, 930,00 Ηα στον οικισμό Καπνοφύτου και 1.317,50 Ηα στην Κοινότητα Ορεινής (Ανω και Κάτω) με τον οικισμό Ξηροτόπου. Στην ευθύνη των Δασαρχείων τα 1.910, 00 Ηα υπάγονται στο Δασαρχείο Σιδηροκάστρου και τα 1.317,50 Ηα στο Δασαρχείο Σερρών. Με απόφαση όμως του Υπουργείου Γεωργίας-Γ. Δ/νση Δασών, η διαχείριση και εκμετάλλευση, ολόκληρου του συμπλέγματος, έχει ανατεθεί στο Δασαρχείο Σερρών. 8 Αναγράφονται οι ξενόφερτες ονομασίες όπως ίσχυαν ακόμη το έτος και υπάρχουν στην μελέτη διαχείρισης του δάσους Λαϊλιά, που συνέταξε ο Δασολόγος Σωκράτης Κωνσταντίνου το Είναι γνωστό ότι Σέρβοι και Βούλγαροι καταπάτησαν την περιοχή των Σερρών συνολικά 70 χρόνια από το 1201 μέχρι το 1371 και είναι πολύ φυσικό να άφησαν τραυματικά υπολείμματα στη γλώσσα, στα ονόματα και αλλού, σημάδια της τυραννικής κατάκτησης.(γεώργιος Κόκκινος- Σερραϊκά Ανάλεκτα ). 9 Ηα=εκτάριο 10,0 στρ.

15 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 14 από 176 Εικόνα 6. Το Δασικό φυλάκιο στη θέση του παλιού οικισμού. Η σημερινή διαχειριζόμενη έκταση (δάσος, δασικές εκτάσεις, μερικώς δασοσκεπείς, γυμνές, άγονες) το συνολικό ξυλαπόθεμα, η μέση ετησία αύξηση του δάσους και το ετήσιο λήμμα παρουσιάζονται στους παρακάτω πίνακες: Δ ΑΣ Ι ΚΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΛΑΪΛΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ ΣΕ ΣΤΡ. Δ ΑΣ Ο Σ ΜΕΡΙΚΩΣ ΔΑΣΟΣΚΕΠΗΣ ΕΚΤΑΣΗ ΓΥΜΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΓ Ο ΝΕ Σ Ε ΚΤ ΑΣ Ε Ι Σ % 85,38% 4,37% 5,48% 4,77% ΔΑΣΙΚΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΛΑΪΛΙΑ ΔΑΣΟΣΚΕΠΗΣ ΕΚΤΑΣΗ ΥΠΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΣΕ ΣΤΡ. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΞΥΛΑΠΟΘΕΜΑ ΚΑΙ ΜΕΣΟ / ΣΤ Ρ. ΣΕ Μ ,644 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗ ΣΕ Μ 3 ΕΤΗΣΙΑ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗ ΑΝ Α Σ Τ Ρ Ε ΜΜ. ΣΕ Μ 3 ΜΕΣΟ ΕΤΗΣΙΟ ΛΗΜΜΑ ΣΕ Μ 3 / ΣΤ Ρ ,

16 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 15 από 176 Εικόνα 7. Δασικός δρόμος ασφάλτου προς το Chalet.

17 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 16 από 176 Οι σχέσεις με το δάσος Πολλά στοιχεία για την ανθρώπινη δραστηριότητα στο δάσος κατά την βυζαντινή περίοδο δεν είναι γνωστά. Από την κατάκτηση της πόλης των Σερρών από τους Τούρκους το 1383 και για τους πρώτους αιώνες αυτής της τυραννίας, επειδή εγκαινιάστηκε με δραματικές αλλαγές στο παραδοσιακό γεωκτητικό σύστημα, προκάλεσε τη δημογραφική συμπίεση του χριστιανικού στοιχείου εξαιτίας των αθρόων εγκαταστάσεων μουσουλμάνων εποίκων στην πεδιάδα. Η κατάσταση αυτή προκάλεσε την απόγνωση των κατοίκων εξωθώντας πολλούς στη φυγή προς τα ορεινά. 10 8Ο οικισμός στον Λαϊλιά Εικόνα 9 Ο οικισμός Εικ. των 5. Σερραίων Ο Οικισμός στο στον Λαϊλιά Λαϊλιά πριν από το 1940 Ανεξάρτητα όμως με αυτούς που επέλεξαν την μετεγκατάστασή τους στα ημιορεινά και ορεινά μέρη, ζητώντας ασφάλεια και σχετική ελευθερία, πολλοί ακολούθησαν στα ύστερα χρόνια την προσωρινή διαμονή στα ορεινά για λόγους θεραπείας ή ξεκούρασης και ηρεμίας. Οι παραθεριστές αυτοί, ανέβαιναν στο Λαϊλιά τα πρώτα χρόνια με βοϊδάμαξες και αλογόκαρα και αργότερα με αυτοκίνητα ειδικά διασκευασμένα. Η μεγαλύτερη στάση κατά την διάρκεια της πορείας, για την ξεκούραση ζώων και αυτοκινήτων αργότερα, γινόταν στην Χρυσοπηγή. Η πρώτη μεγάλη συγκέντρωση γινόταν στην εορτή των Αγίων Αποστόλων, επέτειος απελευθέρωσης των Σερρών. Η μεγαλύτερη όμως γιορτή ήταν τον δεκαπενταύγουστο, όπως και σήμερα γίνεται. Οι παραθεριστές αποχωρούσαν από τις αρχές μέχρι τις 20 του μηνός Σεπτεμβρίου. Στο κεντρικότερο σημείο του οικισμού υπήρχε το εργαστήριο του μπάρμπα Κάλλιου που παρασκεύαζε τον περίφημο ακανέ Λαϊλιά από το κατσικίσιο βούτυρο της περιοχής. Στο υψηλότερο σημείο βρίσκονταν τα «Γιατσέϊκα» όπου διέμεναν οι Σερραίοι ηπειρώτικης καταγωγής και αποτελούσε κατά κάποιο τρόπο 10 Ι.Κ.Χασιώτης «Η Μακεδονία της τουρκοκρατίας», Θες/νίκη 1992.

18 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 17 από 176 μια ξέχωρη συνοικία. Προς την βόρεια κατεύθυνση από τον οικισμό στο «καμένο δάσος 11», υπήρχαν τα καμίνια του ξυλοκάρβουνου που λειτουργούσαν μέχρι και την περίοδο του 1944 από καρβουνιάρηδες της Χαλκιδικής. Με την εξαγορά του δάσους από το Ελληνικό δημόσιο συστήθηκε η Κρατική Εκμετάλλευση αυτού, με την αριθ /6987/ απόφαση του Υπουργού Γεωργίας και σαν πρώτη ενέργεια κρίθηκε η οριοθέτηση του γιατί τα όρια του, ως ανταλλάξιμου κτήματος, ήταν ασαφή και ακαθόριστα με τα γύρω από αυτό δημόσια δάση. Εικόνα 6. Έλληνες Δασολόγοι και δασοφύλακες στο ορόσημο του Ορβήλου μαζί με Έλληνες και Βούλγαρους φρουρούς, στα Το καμένο δάσος, περιοχή στρ. που κάηκε στις 2/11/1926 από άγνωστους δράστες (πολλοί ισχυρίζονται πως η αιτία της πυρκαγιάς ήταν τα καμίνια).

19 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 18 από 176 Η Κοινότητα Ορεινής Κοινότητα Κάτω Φρασταίνης, αναγνωρίστηκε με το Β.Δ , ΦΕΚ Α 2)1920. Οι συνοικισμοί που απάρτιζαν αρχικά την κοινότητα ήταν: η Κάτω Φράσταινα, η Άνω Φράσταινα και ο Λιαϊλιάς. Από αυτές προήλθαν αντίστοιχα η Ορεινή και η Άνω Ορεινή ενώ προσαρτήθηκε η καταργηθείσα κοινότητα Ξηροτόπου, (Β.Δ , ΦΕΚ Α 182). Αργότερα, το 1961 ο συνοικισμός Ξηρότοπος προσαρτήθηκε στον Δήμο Σερρών με το Β.Δ 825/ , ΦΕΚ Α 211/1961. Ο πληθυσμός των κοινοτήτων και των συνοικισμών αυτών διακυμάνθηκε κατά τα έτη ως εξής: Ετος Κοινότητα Πληθυσμός 1920 Κ. Φράσταινα 653 Α. Φράσταινα Ορεινή (Κ.Φράσταινα) 632 Α.Ορεινή (Α.Φράσταινα) 133 Λαϊλιάς Ορεινή 827 Α.Ορεινή Ορεινή 809 Α. Ορεινή 198 Ξηρότοπος Κ.Ορεινή 982 Α.Ορεινή 316 Ξηρότοπος 498 Ο Συνοικισμός Λιαϊλιάς διαγράφηκε ως ακατοίκητος με την Α.Υ Εσωτ / Πέραν αυτού όμως υπήρχαν και άλλα οξύτερα προβλήματα που έπρεπε να διευθετηθούν για την σωστή απόδοση της αρχόμενης ορθολογικής διαχείρισης. Τα προβλήματα αυτά την εποχή εκείνη θεωρούνταν τα κατ εξοχή κοινωνικά και αφορούσαν τη βοσκή και την καυσοξύλευση που ασκούσανε οι παραδασόβιοι πληθυσμοί στο δάσος. Βοσκή Στην περίμετρο του δάσους αναπτύσσονται κύρια σημαντικές κοινότητες με έντονη κτηνοτροφική δραστηριότητα κατά την περίοδο αυτή της έναρξης της κρατικής εκμετάλλευσης του δάσους (1959) που αριθμούν αίγες, πρόβατα, βοοειδή και ζώα φόρτου. Σημασιολογικές της κτηνοτροφίας οι ονομασίες των τσελιγκάτων στην περιοχή: καλύβια Μπεξή, καλύβια Καραλή, καλύβια Πολίτη, Βλάχικα καλύβια, καλύβια Τυχάλα, Μάνδρες, καλύβια Γαρουφαίϊκα κλπ.

20 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 19 από 176 Ο παρακάτω πίνακας παρέχει την δυναμικότητα της κάθε κοινότητας (1959). α/α Δήμος- Κοινότητα Κτηνοτροφικό κεφάλαιο Αίγες Πρόβατα Βοοειδή Ζώα φόρτου 1. Σιδηροκάστρου Αχλαδοχωρίου Καπνοφύτου Ορεινής Σύνολο Από το 1836, με το Δ/γμα της 4/16 Σεπτεμβρίου «Περί του κανονισμού της βοσκής των δασών», στην ελεύθερη Ελλάδα και μέχρι το 1929 (Ν. 4173/1929) και στην υπόλοιπη, καθιερώνονται μέτρα αστυνομικά για τις παραβάσεις που διαπράττονται στα δάση με την βοσκή και παράλληλα επιδιώκεται με πνεύμα καλής πίστης η ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ δάσους και κτηνοτροφίας. Το σκεπτικό του διατάγματος αυτού στηρίχθηκε στην άποψη πως εφόσον τότε υπήρχαν επαρκείς εκτάσεις βοσκοτόπων δεν υπήρχε λόγος να δημιουργούνται προστριβές της δασικής υπηρεσίας και των «βοσκολόγων». Ο νομοθέτης (Βαυαρός) αγνοούσε την δύναμη της παράδοσης και τον τρόπο που σκέπτεται ο νομάδας κτηνοτρόφος. Αυτός κατάκαιγε τα δάση όχι εξαιτίας της στενότητας των βοσκοτόπων, αλλά για δημιουργία μεγάλης προσφοράς λιβαδιών με συνέπεια την μείωση των μισθωμάτων. Tα κατάκαιγε επίσης για να δημιουργήσει την αποκλειστικότητα του στον χώρο για την επόμενη θερινή περίοδο, αφού οι πυρκαγιές γίνονταν πάντοτε το φθινόπωρο, εποχή που αναχωρούσαν οι κτηνοτρόφοι από τα ορεινά λιβάδια για τα χειμαδιά. Τέτοιες πυρκαγιές έγιναν πολλές στην περιοχή του Λαϊλιά. Από το 1937 (άρθρο 3 του Α.Ν 875/37 «περί βοσκής..» ρυθμίζεται το δικαίωμα βοσκής εντός των δημοσίων δασών αποτελεσματικότερα και από το 1946 (απαγορευτική διάταξη του Δασαρχείου Σερρών ) απαγορεύτηκε εντός του δάσους Λαϊλιά η βοσκή για αόριστο χρόνο. Καταφυγιώτες Όταν, για το δάσος Λαϊλιά, αποφασίστηκε, με την αρ /6987/ απόφαση του Υπ. Γεωργίας, η με αυτεπιστασία εκμετάλλευσή του από το δημόσιο με σκοπό την πρότυπη εκμετάλλευση και αναγωγή του από την ακανόνιστη μορφή σε κανονική, δημιουργήθηκε η ειδική υπηρεσία κρατικής εκμετάλλευσης του Λαϊλιά.

21 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 20 από 176 Εικόνα 10. Λαϊλιάς -Καταφυγιώτες υλοτόμοι

22 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 21 από 176 Για την οργάνωση αυτής της υπηρεσίας και για την αποτελεσματική ανταπόκριση στις απαιτήσεις της έντονης δασοπονίας, θεωρήθηκε απαραίτητο η συμμετοχή στις δασοπονικές εργασίες ειδικευμένου προσωπικού δασεργατών που η περιοχή δεν διέθετε. Αδήριτη λοιπόν προέκυψε η ανάγκη να αναλάβουν οι Καταφυγιώτες δασεργάτες που αποτελούσαν την μοναδική, για τις ικανότητές τους, κοινωνία των ειδικευμένων δασεργατών της χώρας και οι οποίοι από το 1947 είχαν επιδείξει τις ικανότητές τους στο δασικό σύμπλεγμα, μετακληθέντες από τον Δασάρχη Σερρών Βασίλειο Καραμπάτσιο. Έτσι λοιπόν αυτοί ανέλαβαν τις υλοτομικές εργασίες και από αυτούς προέκυψαν ως μαθητευόμενοι στην αρχή και ως ολοκληρωμένοι τοπικοί εργάτες σε μερικά χρόνια, γιατί μέχρι τότε οι κάτοικοι της Ορεινής αποτελούσαν τους εργάτες ξυλανθράκων της περιοχής. Αυτός ήταν και ένας από τους επιδιωκόμενους σκοπούς της κρατικής εκμετάλλευσης του δάσους Λαϊλιά δηλ. να προετοιμάσει τέλεια σε επιστημονική και πρακτική εκμάθηση όλων των υλοτομικών εργασιών τους περιοίκους πληθυσμούς ώστε να γίνουν άριστοι ειδικευμένοι δασεργάτες και να μπορούν πλέον να εξασφαλίζουν εργασία με καλά σχετικά ημερομίσθια. Αξίζει όμως να πούμε λίγα λόγια γι αυτούς τους περίφημους Καταφυγιώτες υλοτόμους που συνέδεσαν την μοναδική παρουσία τους με την ανόρθωση του δάσους του Λαϊλιά. Καταφυγιώτες, από το Καταφύγιο Κοζάνης πάνω στα δυτικά Πιέρια, όλοι υλοτόμοι, φεύγουν από το χωριό τους και δουλεύουν σ όλα τα δάση της Ελλάδας κι άλλοτε στο εξωτερικό. Περίφημοι τεχνίτες και τίμιοι και καλοί άνθρωποι, δουλεύουν στην ξενιτιά όλο το χρόνο και γυρίζουν στο χωριό τους των Αγίων Αποστόλων, όπου γίνεται μεγάλο πανηγύρι. Από το πανηγύρι αυτό δεν λείπει κανείς... Στο Σγούρο πάει ο Στεφανής, στο Λιαϊλιά ο Στεργιούλας Στο Λινοτόπι ο Διαμαντής, ο Αργύρης στην Αρίνα, Άλλος για τ άγραφα τραβά κι άλλος για το Περτούλι Κι άλλοι στη Ζύρια, στο Χελμό, στη Μόρνα, στου Κανέλλη. Ο Κουραστής ο λυγερός κ οι στραφτερές πελέκες Λαλούν βαθειά στη ρεματιά παράξενο τραγούδι, Στην ξάϊδρα φαρδοφλέβικες στοιβάζονται κολώνες πλανιέται ολόχαρη ζωή στο σκοτεινό το δάσος.. (Απόσπασμα από το ποίημα του Δ.Καρρά «οι Καταφυγιώτες»).

23 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 22 από 176 Καυσοξύλευση Εικόνα 11. Ο αγώνας της επιβίωσης Τα τζάκια και οι φούρνοι φαίνεται ότι κατανάλωναν πολύ ξυλεία χωρίς να ικανοποιούν τις ανάγκες για ζέστη και παρασκευή φαγητού. Έτσι η καυσοξύλευση έμοιαζε να «τυραννάει» το δάσος αλλά και τους κατοίκους των παραδασόβιων κοινοτήτων και οικισμών μέχρι που άρχισαν να χρησιμοποιούνται οι θερμάστρες 12. Αυτές μείωσαν σημαντικά την ένταση και την αγωνία των ανθρώπων αλλά αύξησαν την πώληση καυσόξυλων σε τρίτους κατακόρυφα. Χαρακτηριστικό είναι ότι η ποσότητα των καυσόξυλων που δικαιούνται οι κάτοικοι της Ορεινής την δεκαετία έφθανε τους 800 τόνους τον χρόνο, τους οποίους προμηθεύονταν ατελώς από το δημόσιο δασικό σύμπλεγμα του Λαϊλιά. Μεγάλο μέρος από αυτή την ποσότητα είχαν δικαίωμα να μεταφέρουν για πώληση στην πόλη των Σερρών. Η ρύθμιση της καυσοξύλευσης για τις ανάγκες των περιοίκων γίνονταν με βάσει την ρυθμιστική διάταξη του Δασαρχείου που εκδίδονταν σύμφωνα με το άρθ. 12, παρ. 2 του Α.Ν 2204/40 και επέτρεπε στους κατοίκους των όμορων κοινοτήτων του δάσους να υλοτομούν, να συλλέγουν καυσόξυλα και να τα μεταφέρουν με ζώα για πώληση στις πόλεις Σερρών και Σιδηροκάστρου, δύο φορές την εβδομάδα. 12 Μετά την ανώμαλη περίοδο των πολέμων το Υπουργείο Γεωργίας, επωφελούμενο της ευκαιρίας της ανοικοδόμησης των καταστραφέντων χωριών, απευθύνθηκε στο Υπουργείο Ανοικοδόμησης και ζήτησε όπως τα νέα σπίτια να κτίζονται χωρίς τζάκια αλλά με θερμάστρες τύπου «θερμαστρομαγειρείου».

24 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 23 από 176 Εικόνα 12. Μεταφορά καυσοξύλων με τα ζώα Το 1964, για πρώτη φορά στη δασική ιστορία του τόπου, η Δασική υπηρεσία αναλαμβάνει την προμήθεια καυσόξυλων για τις ατομικές ανάγκες των ορεινών πληθυσμών, με υλοτομίες που ενήργησε με αυτεπιστασία στα δημόσια δάση. Το νέο μέτρο εφαρμόστηκε σε ορεινές κοινότητες 11 δασαρχείων της χώρας, μεταξύ των οποίων και στο δασαρχείο Σερρών. Τα αναγκαία για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων καυσόξυλα, υλοτομήθηκαν με κανονικές υλοτομίες από τα πλησιέστερα δημόσια δάση. Η υλοτομία διενεργήθηκε από τους ίδιους τους κατοίκους, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν με ημερομίσθιο στις με αυτεπιστασία υλοτομικές εργασίες. Τα καυσόξυλα μετατοπίστηκαν από τα υλοτόμια στους διαδρόμους, όπου, συγκεντρώθηκαν σε στοιβάδες και διανεμήθηκαν στους κατοίκους των ορεινών χωριών, είτε με καταβολή μικρού συμβολικού τιμήματος, είτε δωρεάν. Σε κάθε οικογένεια διατέθηκαν 5-10 χωρικά κυβικά μέτρα καυσόξυλων. Τα ποσά που εισπράχθηκαν από τη διάθεση των καυσόξυλων, διατέθηκαν όλα για την προμήθεια θερμαστρών- μαγειρείων, ειδικού τύπου για τις οικογένειες των ορεινών οικισμών. Το μέτρο αυτό αποβλέπει στην μείωση κατά 50% της ποσότητας των καυσόξυλων που χρησιμοποιούνται στα τζάκια. Με τις θερμάστρες επιτυγχάνεται καλλίτερη θέρμανση και εξυπηρέτηση στο μαγείρεμα.

25 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 24 από 176 Εικόνα 13. Καυσόξυλα οξιάς έτοιμα για διάθεση Υδροπρίονες. Στον χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης η τεχνολογία των υδροκίνητων εργαστηρίων σημείωσε μεγάλη ανάπτυξη κατά τον 19 ο και τις αρχές του 20 ου αι. Και αυτό γιατί η συγκεκριμένη τεχνολογία ανταποκρίθηκε στις αυξημένες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, που ήδη από τον 18 ο αι. παρουσίαζε σημάδια ανάκαμψης με την αφύπνιση του γένους, την άνθηση του εμπορίου και τη δημιουργία νέας αστικής τάξης. Η εκμετάλλευση της ενέργειας του τρεχούμενου νερού με σκοπό την κίνηση μιας μηχανής για παραγωγή έργου ήταν ο πιο διαδεδομένος τρόπος αξιοποίησης των πηγών ενέργειας στην παραδοσιακή κοινωνία. Με την υδροκίνηση ο άνθρωπος πέρασε από το στάδιο των εργαλείων στο στάδιο της μηχανής, αφού η πρώτη μηχανή που λειτούργησε για να παράγει έργο ήταν ένας νερόμυλος, που τον 1 ο αι. π.χ άλεσε σιτάρι, την πιο βασική τροφή του ανθρώπου. Από τότε, ως τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση επινοήθηκαν υδροκίνητες μηχανές για διάφορες χρήσεις, όπως για την κατεργασία μετάλλων, πρίση κορμόξυλων κ.α. Στο δάσος Λαϊλιά εγκαταστάθηκαν και λειτούργησαν έως το 1924, 3-4 υδροπρίονες σε σειρά, στη θέση «πριόνια»- «Καρά τεπέ, ( συστάδα 4β) και με την αξιοποίηση των νερών του ρέματος Μαϊμούνα επεξεργάστηκαν πριστέα ξυλεία δασικής Πεύκης και παρήγαγαν πριστή ξυλεία όγκου 550 m 3 από το σύνολο της ετήσιας παραγομένης ξυλείας των 1.290m 3.

26 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 25 από Σχηματική τομή υδροπρίονα Η πιο πολύπλοκη και άξια του ονόματός της δασική μηχανή είναι το υδροπρίονο. Έργο λαϊκής επινόησης και κατασκευής, το υδροπρίονο ή ο πριονόμυλος ή ταβλόμυλος ή απλά πριόνι δικαιούται την τεχνικοοικονομική έννοια του όρου και τον τίτλο της μηχανής, διότι σχεδιάστηκε να παράγει το μεγαλύτερο, σε ωφέλιμο έργο, αποτέλεσμα, με την μικρότερη δαπάνη σε χρόνο, κόπο και χρήμα. Με την χρήση του υδροπρίονα έγινε εφικτό το αποτέλεσμα της παραγωγής ποιοτικής ξυλείας για μήκη πριστής ξυλείας μεγαλύτερα των δύο μέτρων, που ήταν οι δυνατότητες με την χρήση του χειροπρίονα ή του πέλεκα, διότι κατά την έναρξη του ελεύθερου βίου στην Ελλάδα υπήρχε μεγάλη έλλειψη τεχνικού ξύλου, αλλά και μεγάλη ζήτηση. Το υδροπρίονο δεν είναι απλά μια ξυλοπριστική μηχανή, αλλά ένα ολόκληρο εργοστάσιο οργανωμένο σε δύο ορόφους. Στον κάτω όροφο βρίσκονται τα μηχανήματα της κίνησης και στον άνω όροφο οι ξυλοπριστικές εγκαταστάσεις. Στην καθ όλη οργάνωση του υδροπρίονα διακρίνονται τρία τμήματα: Το πρώτο τμήμα της υδατικής διάταξης περιλαμβάνει την υδροληψία, την μεταφορά του νερού και την δημιουργία της υδατόπτωσης. Το δεύτερο τμήμα της κίνησης περιλαμβάνει το σύστημα της αρχικής κίνησης (φτερωτήάτρακτος), η οποία είναι περιστροφική κίνηση. Το τρίτο τμήμα είναι το σύστημα της μεταμορφωμένης κίνησης με το οποίο η περιστροφική κίνηση μεταβάλλεται σε ευθύγραμμη (ντουλάς ή βόλτα) παλινδρομική, κατακόρυφη μεν στην κίνηση του πλαισίου των πριονιών, οριζόντια δε (πλιάκος, ρέθ, ροδάνι) στην κίνηση του φορείου μεταφοράς του κορμοτεμαχείου για πρίση. Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν οι ονομασίες των διαφόρων εξαρτημάτων του υδροπρίονα, που υπερβαίνουν τα σαράντα. Χαρακτηριστικά που φανερώνουν τις βελτιώσεις και διασκευές που προήλθαν από τις τοπικές χρήσεις κατά την

27 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 26 από 176 διάρκεια των ετών χρήσης. Ακούγονται περίεργα αλλά φανερώνουν λειτουργίες και ρυθμίσεις όπως : αυλάκι, δέση, κάναλη, κρέμαση, γέρος, γριά, λεπίδα, μασχαλίδα, πλιέσιμο, πριόνι, πριονόμυλος, ταβλόμυλος, ροδάνι, σταματήρα, φαλάγγι, φτερωτή, βόλτα, μάτσικα, μπάμια, ντερέκε, ντουλάς, πλιάκος, ρέθ, σόπι, σοπάκι, τσοπράκι κ.ά Η δασική υπηρεσία για να ανταπεξέλθει στα κοινωνικά της καθήκοντα αποφάσισε να οργανώσει την παραγωγή τεχνικής ξυλείας με υλοτομίες στα δημόσια δάση. Σε περιπτώσεις μαζικής παραγωγής στα δάση της νότιας Ελλάδας, μαστόροι και δασεργάτες βορειοελλαδίτες μετακαλούνταν και προσέρχονταν οργανωμένοι σε συνεργεία, κατασκεύαζαν το υδροπρίονο στην κατάλληλη θέση, διαχειρίζονταν ολόκληρη την πριστική επιχείρηση και μετά την εξάντληση του λήμματος αναχωρούσαν αφού φρόντιζαν να διαλύσουν την εγκατάσταση του υδροπρίονα για να διαφυλάξουν το μυστικό της τέχνης τους. Εδώ αξίζει να αναφερθεί η καθοριστική για τον τρόπο διαχείρισης των καστανοδασών του Αγίου Όρους στην μετατροπή των σε πρεμνοφυή μορφή και την οικονομική ανακούφιση της Ιερής Κοινότητας. Γιατί με τον τρόπο αυτό έγινε δυνατό να παραχθούν σημαντικές ποσότητες χρήσιμης ξυλείας που μπορούσαν πλέον να κινηθούν σε όλες τις αγορές του Αιγαίου και να αποφέρουν τις αναγκαίες οικονομικές προσόδους που στερήθηκαν οριστικά οι μονές μετά την ανακήρυξη, το 1861, της Ρουμανίας σε βασίλειο όταν και χάθηκαν όλα τα προσοδοφόρα κτήματα που διατηρούσε το Άγιο Όρος εκεί. Η καθοριστική αυτή διαχείριση των καστανοδασών πραγματοποιήθηκε από δύο σημαντικούς δασεργάτες που ο ένας από αυτούς ονόματι Βελτίσκος, κατάγονταν από την Βροντού και ο άλλος από την Κιουτέζη της Κορυτσάς. Τα συνεργεία τους αποτελούνται από 500 ικανούς δασοτεχνίτες και μαστόρους και η εργασία τους κάλυψε 50 περίπου χρόνια. Σήμερα συνεχίζεται η ίδια μορφή καλλιέργειας που αποτελεί μοναδική δασοπονική διαχειριστική εργασία.

28 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 27 από 176 Προστατευόμενα δάση- Υψωμένα δένδρα ή δάση. Η δημιουργία και ύπαρξη τέτοιων δασών είναι αρχαιότατη, η δε διαχείρισή τους περιορίζεται στη φύλαξη από υλοτομία, ξύλευση, βοσκή, κλαδονομή κλπ. Για ενίσχυση της προστασίας, το δάσος, αφιερώνεται σε κάποιον Άγιο στη μνήμη του οποίου δημιουργείται μια μικρή εκκλησία. Η ανακήρυξη και η αφιέρωση του δάσους γίνεται με ιεροτελεστία που τελείται κάποια Κυριακή μετά την απόλυση της εκκλησίας. Ο ιερέας ακολουθούμενος από όλο το εκκλησίασμα, πηγαίνει επί τόπου και διαβάζει ευχές κηρύσσοντας το υπό την προστασία της εκκλησίας. Άλλοτε η ιεροτελεστία γίνεται και με τους ιερείς των γειτονικών χωριών για να δώσει επισημότερη σημασία στο γεγονός. Τα δάση ή δασύλλια αυτά ονομάζονται Κουρί και είναι χαρακτηριστικό πως δεν λείπουν από όλα σχεδόν τα ορεινά χωριά της Ελλάδος 13. Έτσι ξέρουμε για το μικρό και μεγάλο Κουρί του Ξηροτόπου, το Κουρί της Ορεινής, του Ελαιώνα κλπ. Πολλές φορές η κήρυξη του δάσους Κουρί γίνεται με την «ύψωση» δηλ με την ιεροπραξία κατά την οποία επιλέγεται ένα μεγάλο και καλό δένδρο, στον κορμό του οποίου ανοίγεται μια μικρή τρύπα και τοποθετείται μέσα της προηγιασμένος άρτος που σφραγίζεται με κερί. Ο άρτος αυτός που είναι το γνωστό «ύψωμα» χαρακτηρίζει το δένδρο ως «υψωμένο» και με τον τρόπο αυτό προστατεύεται και το χωριό από τον κίνδυνο κάποιας επιδημίας κλπ. Όλη αυτή η διαδικασία είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγάλα αιωνόβια δένδρα και σημαντικά δασύλλια γύρω από κάθε εκκλησία ή ακόμη εκεί που υπήρχαν τα υψωμένα δένδρα. Τέτοιες μοναδικές εικόνες μπορεί κανείς να αντικρύσει στην Ορεινή, τον Ξηρότοπο, στο Αχλαδοχώρι, στον Ελαιώνα δίπλα στο νεκροταφείο με τα πανύψηλα και πολύχρονα πουρνάρια. 13 Ν.Δ /γμα (Ν.4173) «περί Δασικού Κώδικος» Αρθ. 49. Δάση ή τμήματα δασών, εκτάσεως ουχί μείζονος των 2.000στρ., υπερκείμενα πόλεων, χωρίων, ή συνοικισμών και έχοντα χαρακτήρα προστατευτικόν των υποκειμένων ως άνω, παραχωρούνται δι αποφάσεως του Υπουργού Γεωργίας, μετά σύμφωνο γνώμη του Συμβουλίου Δασών, κατά νομήν, εις τα νομικά πρόσωπα των οικείων δήμων ή κοινοτήτων, εφ όσον αναλαμβάνουν ταύτα την μέριμναν της προστασίας και κανονικής εκμεταλλεύσεως αυτών.

29 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 28 από 176 Εικόνα 15. Τελετή ύψωσης δένδρου στην Τούμπα Σερρών Ο δια της θρησκείας μυστηριώδης δεσμός των ανθρώπων προς τα δένδρα αποτελεί ασφαλή εγγύηση για την συντήρηση και προστασία αυτών. Αυτό ήταν σημαντικό χρέος και στους αρχαίους Έλληνες. Όπως μαρτυρεί ο Ηρόδοτος, απαγορεύονταν η εκρίζωση της ελιάς χωρίς άδεια. Η ποινή ήταν 200 δραχμές, εκ των οποίων τις 100 έπαιρνε το κράτος και τις άλλες 100 ο καταγγέλλων. Αν κάποιος ξερίζωνε ελιά τότε η ποινή ήταν ο θάνατος γιατί τα δένδρα αυτά θεωρούνταν ιερά. Σε πολλές επιγραφές των αρχαίων βρίσκει κανείς σοφές διατάξεις για την χρήση εκμισθωμένων δασικών γαιών. Τέτοιες είναι οι διαλαμβανόμενες, ως όροι, για την εκμίσθωση των ιερών γαιών του Διονύσου: Ελαάν δε φυτά εμβαλεί εις την σχοίνον εκάσταν μη μείον ή τετόρας. Επιμελήσονται δε και των υπαρχόντων δενδρέων, αι δε τίνα και γήρα ή ανέμω εκπέτωνται, αυτοί εξόντι. Ταύτα δε πάντα πεφυτευμένα παρέξοντι και ενδεδιωκότα. Αι δε τις κα επιβή ή νέμει. Ή των δένδρων τι κόπτη ή θραύση ή πριώ ή άλλο τι συνήται ο μεμισθωμένος εγδικάξηται ως πωλίστων και ότι λάβει αυτός εξεί. Ού κοψεί δε των δένδρων ουδέ θραυσεί ουδέ πριωσεί. Των δε ξύλων των εν τοίς δρόμοις ουδέ των εν τοίς σκίροις ού πωλησόντι, ουδέ εμπρισόντι, ουδέ άλλο εασόντι, των δε ξηρών κοψόντι όσσα αυτοίς πότ οικίαν ες χρείαν. Τοίς δε σκίραις και τοίς δρόμοις χαρασσόντι τοί μισθωσάμενοι αν την αυτώ μερίδα έκαστος. Και για την κοπή των δένδρων γύρω από τους ιερούς χώρους: Μηδείς κοπτέτω εκ του ιερού τόπου, αν δε τις αλώ ο μέν δούλος μαστιγούσθω υπό των ιερών, ο δε ελεύθερος αποτεισάτω όσον και οι ιεροί επικρίνωντι, ο δε επιτυχών αγέτω αυτούς επί τους ιερούς και λαμβανέτω το ήμισυ. Από τα ιερά άλση δεν ήταν επιτρεπτή στον κάθε τυχόντα η υλοτομία, αλλά μόνο από πρόσωπο ταγμένο για τον σκοπό αυτό και μόνο για χάρη της θυσίας των προσκυνητών. (Παυσανίου Ηλιακά ΙΓ). «Εστι δε και ξυλεύς είς των οικετών του Διός, έργον δ αυτώ πρόκειται τα εις τας θυσίας ξύλα τεταγμένου λήμματος και πόλεσι παρέχει και ανδράσιν ιδιώταις»,

30 ΛΑΪΛΙΑΣ Το δασωμένο βουνό.προσέγγιση γνωριμία. Σελίδα 29 από 176 Τα δένδρα του άλσους θεωρούνταν ιερά και έμεναν άθικτα. Φύλλα και κλάδοι δεν αφαιρούνταν από τα δένδρα ούτε φύλλα πεσμένα στο έδαφος και φρύγανα επιτρέπονταν να μεταφερθούν. Ιερή επιγραφή προειδοποιούσε «μη κόπτειν το ιερόν του Απόλλωνος, μηδέ αιρείν ξύλα, μηδέ κούρον, μηδέ φρύγανα, μηδέ φυλλόβολα εκ του ιερού». Η μόλυνση του άλσους με την μεταφορά εκεί κοπριάς κλπ. απαγορεύονταν ρητά. «Επί της ιεράς γής κόπρον μη άγειν μηδεμίαν». Το δάσος, με την μεσολάβηση της θρησκείας, μετατρέπεται σε άλσος ( άλτις κατά τον Πίνδαρον), αφιερωμένο συνήθως στην λατρεία θεών 14. Δεν ήταν όμως μόνο τα δάση ιερά, αλλά και τα δένδρα. Όπως η Δρυς ήταν ιερή του Διός, ειδικά στην Δωδώνη και η άγρια ελιά του Διός στην Ολυμπία, από την οποία λαμβάνονταν ο κότινος των Ολυμπιονικών. Η Δάφνη του Φοίβου Απόλλωνα, η Λεύκη του Ηρακλή, η Μυρτιά της Αφροδίτης, η Ελάτη του Πάνα, το Κυπαρίσσι του Πλούτωνα 15 (Αδη), η Ελιά της Παλλάδος Αθηνάς, η Συκιά της Δήμητρας, ο Κισσός και η Άμπελος του Βάκχου, τα Κέδρα ιερά δένδρα των Ευμενίδων ( όπως και σήμερα για ξόρκισμα των Ερινύων, των παγανών) 16 κ.ο.κ. Κάθε δένδρο πλάθονταν στην φαντασία των αρχαίων σαν Νύμφη, σαν Δρυάδα, που κατοικούσε μέσα στο δένδρο και ταύτιζε τις τύχες της με αυτό 17. Οι αρχαίοι Ελληνες ονόμαζαν τα πυκνά δάση Δαύλια ή Δαύλα και θεός μέγας και προστάτης των Όρέων και των Δασών ήταν ο Πάν. Οι Νύμφες ήταν προστάτιδες των Όρέων, δασών σπηλαίων, δένδρων ποταμών, πηγών και κατοικούσαν μέσα στα δένδρα. Μεταξύ των νυμφών υπήρχαν οι Δρυάδες, προστάτιδες όλων των δένδρων, οι Αμαδρυάδες 18, η κάθε μία από αυτές προστάτευε ένα μόνο δένδρο, στο οποίο κατοικούσε και γεννιόνταν και πέθαινε μαζί με αυτό.(σχολ. Απολ.Ροδ.Β 479) Από όλα αυτά, όμως, δεν σημαίνει ότι τα δάση της αρχαίας Ελλάδας δεν υλοτομούνταν. Η Ναύπακτος ονομάστηκε έτσι, κατά τον Απολλώδορο, διότι ο Τήμενος ναυπήγησε εκεί τον στόλο των Δωριέων. Όλα τα παράλια του Σαρωνικού κόλπου ήταν γεμάτα από δάση δρυών σαρωνίδων και γι αυτό ονομάστηκε έτσι ο Σαρωνικός. Τέλος, η γέφυρα της Αμφίπολης που κατασκευάστηκε το 425 π.χ στο Στρυμόνα, στηριζόταν σε περισσότερους από κορμούς 19 που υλοτομήθηκαν από κοντινά δάση. Τα δάση της Μακεδονίας είχαν μεγάλη αξία για ξυλεία, έγιναν αιτία πολέμων και αποίκησης και η ξυλεία τους ήταν αντικείμενο συμβάσεων μεταξύ πόλεων κρατών. Το ξύλο ήταν υλικό με στρατηγική σημασία. Κατά τον Θεόφραστο, στα εκτεταμένα δάση της Μακεδονίας ζούσαν λιοντάρια και βίσωνες. «Τα λιοντάρια 14 Στην Ολυμπία η πασίγνωστη Αλτις, στην Δωδώνη το άλσος των δρυών, στα Τρίκαλα ιερά άλση σε πηγές και ιαματικά νερά αφιερωμένα στον Ασκληπιό κλπ. 15 Σήμερα έχουμε τα κυπαρίσσια στα νεκροταφεία 16 Ό Κέδρος, το διαρκέστερο ελληνικό ξύλο. «Αναιώνιος» ονομάζεται από τους χωρικούς. Πάσσαλοι, κούπες, βαρέλες, βιδούρες κλπ είναι από κέδρο. Σε τέτοιο, από Κέδρο, τάσι θέλει το γάλα του ο ποιητής: «..και το βράδυ ακολουθώντας του μαντριού το ερμητήρι γάλα αφρόστεφο θα πίνουμε σε κέδρινο ποτήρι. (Δροσίνης) 17 Σχολ. Απολ. Ρόδ. Β Εκ των Αμαδρυάδων επισημότερες και γνωστότερες ήταν οι Χρυσόπεια ( από την οποία ο Αρκάς γέννησε τον Ελατο και τον Αμφιδάμαντα), η Ατλαντεία και Φοί β η, από τις οποίες ο Δαναός γέννησε τέσσερες θυγατέρες. Κατά άλλους αυτές ήταν συνολικά οκτώ τις οποίες γέννησε ο Οξυλος, γιος του Ορείου από την αδελφή αυτού Νύμφη Αμαδρυάδα, της οποίας πήραν το όνομα, αλλά η κάθε μία είχε και δικό της όνομα: Καρύα, Βάλανος, Κρανεία, Ορεία, Αίγειρος, Πτελέα, Αμπελος και Συκή. Κάθε μία από αυτές προστάτευε το δένδρο το οποίο ονομάστηκε με το ίδιο αυτής όνομα. (Απόλλων Β 477 και Σχολ.Θεόκρ, Ειδύλλια Γ 13, 480 Μνης. Παρ Ιωνιά 307) 19 Baumann, H Diegriechische Pflanzenwelt-in Mythos, Kunst und Literatum. Hirmer Verlag Munchen

ΔΑΣΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΚΑΥΣΟΞΥΛΕΥΣΗΣ κ.λ.π. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

ΔΑΣΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΚΑΥΣΟΞΥΛΕΥΣΗΣ κ.λ.π. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Σέρρες 12-9 - 2012 ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Αριθ. Πρωτ.: 16499 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΣΕΡΡΩΝ Δ.Α.Δ. : 11/2012 Ταχ. Δ/νση : Τέρμα Ομόνοιας

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Αποστολή Δασικής Αστυνομικής Διάταξης Καυσοξύλευσης 60/2013

ΘΕΜΑ: Αποστολή Δασικής Αστυνομικής Διάταξης Καυσοξύλευσης 60/2013 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ & ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΔΡΑΜΑΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Δ./νση : Κ. Νευροκόπι Ταχ. Κωδ : 66033 Tμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα λιβάδια είναι φυσικά οικοσυστήματα με πολλαπλούς σκοπούς ή χρήσεις Βοσκήσιμη Ύλη (Κύρια Χρήση) Κτηνοτροφικά ζώα, Άγρια πανίδα, Μέλισσες Βιοποικιλότητα, Αναψυχή Παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργία εποπτικού χάρτη διαχείρισης δασών

Δημιουργία εποπτικού χάρτη διαχείρισης δασών Δημιουργία εποπτικού χάρτη διαχείρισης δασών με την χρήση ΓΠΣ Νικόλαος Mέντης 1 - Γιάννης Μελιάδης 2 1 Δασάρχης Δασαρχείου Αριδαίας Ν. Πέλλας 2 Ερευνητής Δασολόγος Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Εισαγωγή Το

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κοινόχρηστο καθεστώς χρήσης των λιβαδιών αποτελούσε πρόβλημα για την ορθολογική αξιοποίηση τους και στο απώτερο παρελθόν. Ορισμένες κατηγορίες κτηνοτρόφων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ: ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ: ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ: ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΑΥΣΟΞΥΛΕΥΣΗΣ

ΔΑΣΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΑΥΣΟΞΥΛΕΥΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ & Α.Υ Δ/ΝΣΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ & ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΔΑΣΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ Ν. ΔΡΑΜΑΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΔΡΑΜΑΣ ------------------ ΤΜΗΜΑ: Δ/σης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΣΟΥΝΙΟΥ:ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ- ΠΑΝΙΔΑ.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΣΟΥΝΙΟΥ:ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ- ΠΑΝΙΔΑ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΣΟΥΝΙΟΥ:ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΧΛΩΡΙΔΑ- ΠΑΝΙΔΑ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ; Είναι μία γεωγραφική περιοχή με εξαιρετική φυσική ομορφιά, που συγκεντρώνει σπάνια και υπό εξαφάνιση είδη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΖΩΗ ΣΤΙΣ ΠΟΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Η ΖΩΗ ΣΤΙΣ ΠΟΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Η ΖΩΗ ΣΤΙΣ ΠΟΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Οι πολικές περιοχές, όπως βλέπεις και στον παραπάνω παγκόσμιο χάρτη, βρίσκονται βορειότερα από το Βόρειο Πολικό Κύκλο και νοτιότερα από το Νότιο Πολικό Κύκλο. Συγκεκριμένα ανήκουν

Διαβάστε περισσότερα

13SYMV

13SYMV ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ & ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ Ν. ΔΡΑΜΑΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ ΤΜΗΜΑ: Δ/σης & Διαχ/σης Δασών ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: Κ.Νευροκόπι

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΡΓΟΥ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ: «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΎ ΔΆΣΟΥΣ ΕΚΚΛΗΣΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΉΜΟΥ ΖΊΤΣΑΣ» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΔΗΜΟΣ ΖΙΤΣΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΡΓΟΥ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ: «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΎ ΔΆΣΟΥΣ ΕΚΚΛΗΣΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΉΜΟΥ ΖΊΤΣΑΣ» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΔΗΜΟΣ ΖΙΤΣΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΔΗΜΟΣ ΖΙΤΣΑΣ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ: «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΎ ΔΆΣΟΥΣ ΕΚΚΛΗΣΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΉΜΟΥ ΖΊΤΣΑΣ» Δ/ΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ Η σημαία της Βουλγαρίας αποτελείται από τρεις ισομεγέθεις οριζόντιες λωρίδες χρώματος λευκού(στην κορυφή), πράσινου και κόκκινου. Το λευκό αντιπροσωπεύει την ειρήνη,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ. Α. ΑΠ ΑΓΟΡΕΥΟΥΜΕ σε ολόκληρη την περιφέρεια του Δασαρχείου Πολυγύρου την χωρίς άδεια

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ. Α. ΑΠ ΑΓΟΡΕΥΟΥΜΕ σε ολόκληρη την περιφέρεια του Δασαρχείου Πολυγύρου την χωρίς άδεια Πολύγυρος 11-10-2012 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αρ. πρωτ: 24231 ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α.Δ.Α.Δ. 29 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ ΓΕΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

13SYMV

13SYMV ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Πολύγυρος 8-11-2013 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ -ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ Αρ. Πρωτ. : 27225 ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ Προς : κ. Κυριαζή

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Βασιλική Καζάνα. Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής

Δρ. Βασιλική Καζάνα. Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Μέθοδοι επιφάνειας Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail: vkazana@teikav.edu.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΙΝΔΟΥ

ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΙΝΔΟΥ ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΙΝΔΟΥ Γεωγραφικά στοιχεία Ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου, γνωστός και ως Βάλια Κάλντα βρίσκεται σε ιδιαίτερα δυσπρόσιτη περιοχή της οροσειράς της Πίνδου στα όρια μεταξύ των νομών Γρεβενών και

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ: Η χλωρίδα και η πανίδα στην χώρα μας είναι ένα πολύ σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Μαρία Κιτριλάκη Διαχείριση φυσικών περιοχών Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών δεν κυριαρχείται από την παλαιότερη τακτική της εξάντλησης αλλά από

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων

Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210

Διαβάστε περισσότερα

Karystos Beach Front - Εύβοια. οικολογικό συγκρότημα

Karystos Beach Front - Εύβοια. οικολογικό συγκρότημα Karystos Beach Front - Εύβοια οικολογικό συγκρότημα Περιγραφή συγκροτήματος Συγκρότημα τεσσάρων οικολογικών και βιοκλιματικών εξοχικών κατοικιών σε οργανωμένο παραθεριστικό οικισμό, με άμεση πρόσβαση στην

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΠΤΗΣ ΠΤΕΛΕΑ ΛΕΙΒΑΔΑΚΙ

ΡΑΠΤΗΣ ΠΤΕΛΕΑ ΛΕΙΒΑΔΑΚΙ ΡΑΠΤΗΣ ΠΤΕΛΕΑ ΛΕΙΒΑΔΑΚΙ προς Λιβαδάκι ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ Η Σύσταση του Οικισμού: Ο οικισμός είναι ορεινός, αγροτικός και αποτελείται από: -13 κατοικίες, (μόνιμα διαμένουν σε 6 από αυτές,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΝ ΡΑ (ΣΕΛ. 3) 2. ΠΟΣΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥΝ ΡΑΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ 3. ΖΩΑ ΚΑΙ ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ 4. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ (ΣΕΛ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΝ ΡΑ (ΣΕΛ. 3) 2. ΠΟΣΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥΝ ΡΑΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ 3. ΖΩΑ ΚΑΙ ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ 4. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ (ΣΕΛ. ΟΝΟΜΑ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΥΠΡΗ ΤΑΞΗ: Β 1 ΜΑΘΗΜΑ: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Θέµα: Τούνδρα 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΝ ΡΑ (ΣΕΛ. 3) 2. ΠΟΣΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥΝ ΡΑΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ; (ΣΕΛ. 4-7) 3. ΖΩΑ ΚΑΙ ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΒΕΝΕΤΟΥ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΒΕΝΕΤΟΥ Πρεσβυτέρου ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΣΚΟΠΙΑΝΟΥ Αρχιερατικού Επιτρόπου Καναλίων ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΒΕΝΕΤΟΥ Γνωριμία με την ιστορική, θρησκευτική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή του τόπου αυτού ΒΕΝΕΤΟ 2013

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες από τη Σαλαμίνα. Photo Album. by Πρίμπας Γεώργιος. Γιώργος Πρίμπας

Εικόνες από τη Σαλαμίνα. Photo Album. by Πρίμπας Γεώργιος. Γιώργος Πρίμπας Εικόνες από τη Σαλαμίνα Photo Album by Πρίμπας Γεώργιος Γιώργος Πρίμπας Σαλαμίνα. Προηγούμενα σχετικά αφιερώματα: Κυνόσουρα εδώ. Η Σπιναλόγκα του Σαρωνικού εδώ, Το σκεπτικό στη δημιουργία του παρόντος

Διαβάστε περισσότερα

Το αγροδασικό μέτρο στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ και οι προοπτικές εφαρμογής του στην Ελλάδα

Το αγροδασικό μέτρο στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ και οι προοπτικές εφαρμογής του στην Ελλάδα ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΓΕΩΤΕΕ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΓΡΟΔΑΣΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ Η Αγροδασοπονία στα Πλαίσια της Νέας ΚΑΠ 2014 2020 Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2014 Το αγροδασικό μέτρο στα πλαίσια

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Οι επιμέρους μελέτες ανέδειξαν τον πλούτο των φυσικών πόρων που διαθέτει η χώρα μας αλλά και τους κινδύνους που απειλούν το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΛΥΒΟΣ (Αλώνια) ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗ ΜΙΞΕΣ ΒΑΦΕΙΟΣ - ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ - ΑΓΙΑ ΡΟΔΟΤΟΥ ΜΟΛΥΒΟΣ (Αλώνια)

ΜΟΛΥΒΟΣ (Αλώνια) ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗ ΜΙΞΕΣ ΒΑΦΕΙΟΣ - ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ - ΑΓΙΑ ΡΟΔΟΤΟΥ ΜΟΛΥΒΟΣ (Αλώνια) ΜΟΛΥΒΟΣ (Αλώνια) ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗ ΜΙΞΕΣ ΒΑΦΕΙΟΣ - ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ - ΑΓΙΑ ΡΟΔΟΤΟΥ ΜΟΛΥΒΟΣ (Αλώνια) 1. ΜΟΛΥΒΟΣ ("Αλώνια") Αφετηρία διαδρομής Το σημείο έναρξης ή λήξης της διαδρομής. Η διαδρομή είναι κυκλική με

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΑ - ΚΟΙΛΑΔΑ ΛΙΓΩΝΑ (ΥΔΡΟΜΥΛΟΙ) - ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ΜΟΝΑΣΤΗΡΕΛΙΑ) - ΒΑΦΕΙΟΣ - ΠΕΤΡΙ ΑΧΙΛΛΕΙΟΠΗΓΑΔΑ - ΠΕΤΡΑ)

ΠΕΤΡΑ - ΚΟΙΛΑΔΑ ΛΙΓΩΝΑ (ΥΔΡΟΜΥΛΟΙ) - ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ΜΟΝΑΣΤΗΡΕΛΙΑ) - ΒΑΦΕΙΟΣ - ΠΕΤΡΙ ΑΧΙΛΛΕΙΟΠΗΓΑΔΑ - ΠΕΤΡΑ) ΠΕΤΡΑ - ΚΟΙΛΑΔΑ ΛΙΓΩΝΑ (ΥΔΡΟΜΥΛΟΙ) - ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ΜΟΝΑΣΤΗΡΕΛΙΑ) - ΒΑΦΕΙΟΣ - ΠΕΤΡΙ ΑΧΙΛΛΕΙΟΠΗΓΑΔΑ - ΠΕΤΡΑ) 1. ΠΕΤΡΑ (ΟΤΕ). Αρχή διαδρομής Το σημείο έναρξης ή λήξης της διαδρομής. Η διαδρομή είναι διάσχισης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 571 7 Μαρτίου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Αρ. Φύλλου 59 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Επικύρωση καθορισμού των οριογραμμών τμήματος ρέματος στην θέση «Κάτω Σφακορυάκι»

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ Κωνσταντίνος Δημόπουλος, Δασολόγος M.Sc. Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΒΟΣΚΗΣΙΜΕΣ ΓΑΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΒΟΣΚΗΣΙΜΕΣ ΓΑΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΒΟΣΚΗΣΙΜΕΣ ΓΑΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» Άρθρο 1 Ορισμός Για τις ανάγκες του παρόντος νόμου, βοσκήσιμες γαίες καλούνται οι εκτάσεις που δύνανται να χρησιμοποιηθούν για βόσκηση ζώων, στις οποίες αναπτύσσεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3331 2 Νοεμβρίου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Αρ. Φύλλου 337 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Επικύρωση καθορισμού οριογραμμών τμήματος του ρέματος ΡΕΜΑ Ι πλησίον του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Θ. Δ. Ζάγκα Καθηγητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Τομέας Δασικής Παραγωγής-Προστασίας Δασών-

Διαβάστε περισσότερα

Το τσακάλι, τόσο κοντινό μα τόσο ντροπαλό! (Ανακαλύπτοντας το τσακάλι)

Το τσακάλι, τόσο κοντινό μα τόσο ντροπαλό! (Ανακαλύπτοντας το τσακάλι) Το τσακάλι, τόσο κοντινό μα τόσο ντροπαλό! (Ανακαλύπτοντας το τσακάλι) ΗΛΙΚΙΑ: 7-12 ΕΠΟΧΗ: Φ, Χ, Α, Κ. ΙΑΡΚΕΙΑ: 1 ώρα προετοιμασία στην τάξη, 1 ώρα έρευνα στο σπίτι, 3-4 εβδομάδες έρευνας. ΥΛΙΚΑ: Ερωτηματολόγιο,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1

ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1 «Απόψεις Παραρτήματος Πελοποννήσου & Δυτ. Στερεάς Ελλάδας σχετικά με το πρόβλημα της λαθροϋλοτομίας» Το δάσος είναι ένα φυσικό αγαθό, ένας ανανεώσιμος φυσικός πόρος με πολύπλευρη σημασία και ανυπολόγιστη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ Το φετινό καλοκαίρι (2013), το διάστημα 29 Αυγούστου έως και 7 Σεπτεμβρίου μια 6μελής ελληνική ορειβατική αποστολή ταξίδεψε στο Αζερμπαϊτζάν με στόχο τα βουνά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΑ ΡΟΜΗΣ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ 2014 (PARANESTI PATH 2014)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΑ ΡΟΜΗΣ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ 2014 (PARANESTI PATH 2014) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΑ ΡΟΜΗΣ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ 2014 (PARANESTI PATH 2014) 1. ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ ΘΟΛΟΣ - PORCEL (5.539 µ, 240+ 135-) Εκκίνηση από την πλατεία του σιδηροδροµικού σταθµού Παρανεστίου στις 07:00 πµ του Σαββάτου

Διαβάστε περισσότερα

Πακέτο Εργασιών 6: Προετοιμασία Ωρίμανση μελλοντικών παρεμβάσεων επενδύσεων

Πακέτο Εργασιών 6: Προετοιμασία Ωρίμανση μελλοντικών παρεμβάσεων επενδύσεων Environmental Actions for the promotion of alternative forms of tourism Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα Βουλγαρία 2007-2013 Πακέτο Εργασιών 6: Προετοιμασία Ωρίμανση μελλοντικών παρεμβάσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΟΥΣ. Δρ. Βασιλική Καζάνα

ΔΑΣΟΥΣ. Δρ. Βασιλική Καζάνα ΚΑΤΑ ΧΩΡΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail:

Διαβάστε περισσότερα

Η Κρήνη είναι οικισμός και πρώην κοινότητα της Επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας και σήμερα είναι κοινοτικό διαμέρισμα του Δήμου Πατρέων, που

Η Κρήνη είναι οικισμός και πρώην κοινότητα της Επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας και σήμερα είναι κοινοτικό διαμέρισμα του Δήμου Πατρέων, που ΚΡΗΝΗ Η Κρήνη είναι οικισμός και πρώην κοινότητα της Επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας και σήμερα είναι κοινοτικό διαμέρισμα του Δήμου Πατρέων, που συνορεύει με τις πρώην κοινότητες και επίσης δημοτικά

Διαβάστε περισσότερα

Ταδάσηκαλύπτουντοένατρίτοτουεδάφους της γης. Σχηµατίστηκαν πριν από 350 εκατοµµύρια χρόνια ως διαρκής µορφή βλάστησης µε πλούσια παραγωγή βιοµάζας

Ταδάσηκαλύπτουντοένατρίτοτουεδάφους της γης. Σχηµατίστηκαν πριν από 350 εκατοµµύρια χρόνια ως διαρκής µορφή βλάστησης µε πλούσια παραγωγή βιοµάζας Οικονομικές βάσεις της Δασικής Διαχειριστικής Ταδάσηκαλύπτουντοένατρίτοτουεδάφους της γης. Σχηµατίστηκαν πριν από 350 εκατοµµύρια χρόνια ως διαρκής µορφή βλάστησης µε πλούσια παραγωγή βιοµάζας και είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΦΟΡΕΙΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΛΙΒΑΔΙΩΝ Σε όλες σχεδόν τις προηγμένες λιβαδοπονικά χώρες του κόσμου τα λιβάδια ανήκουν σε ιδιώτες, όπως και οι γεωργικές

Διαβάστε περισσότερα

Πως επηρεάζεται το μικρόκλιμα μιας περιοχής από την τοπογραφία (πειραματική έρευνα) Ομάδα Μαθητών: Συντονιστής καθηγητής: Λύκειο Αγίου Αντωνίου

Πως επηρεάζεται το μικρόκλιμα μιας περιοχής από την τοπογραφία (πειραματική έρευνα) Ομάδα Μαθητών: Συντονιστής καθηγητής: Λύκειο Αγίου Αντωνίου 1 Πως επηρεάζεται το μικρόκλιμα μιας περιοχής από την τοπογραφία (πειραματική έρευνα) Ομάδα Μαθητών: Ζαντής Γιώργος, Παρεκκλησίτης Ορέστης, Ιωάννου Γιώργος Συντονιστής καθηγητής: Νικόλας Νικολάου Λύκειο

Διαβάστε περισσότερα

Κανονικότητα. Δρ. Βασιλική Καζάνα

Κανονικότητα. Δρ. Βασιλική Καζάνα Κανονικότητα Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail: vkazana@teikav.edu.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΩΣΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ο αριθμός των βοοειδών και αιγοπροβάτων παρουσίασε σημαντικές διακυμάνσεις μεταπολεμικά. Τα βοοειδή έπειτα από μια σημαντική πτώση κατά

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ενότητα: Γεωγραφία (2 φύλλα εργασίας) Επίπεδο: Β1, Β2 Κοινό: αλλόγλωσσοι ενήλικες ιάρκεια: 4 ώρες (2 δίωρα) Υλικοτεχνική υποδομή: Για τον διδάσκοντα:

Διαβάστε περισσότερα

Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου. «Κουπάτειο» Τάξη : Δ

Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου. «Κουπάτειο» Τάξη : Δ Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Κουπάτειο» Τάξη : Δ Σχολική χρονιά 2013-2014 αγρινό: Είναι το μεγαλύτερο χερσαίο θηλαστικό και ενδημικό είδος στην Κύπρο. Χαρακτηρίζεται ως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της πανίδας

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας Ομάδα έργου: Παναγιώτης Πουλιανίδης, Αναστασία Κάκια, Φωτεινή Πελεκάνη Σεμινάριο Κατάρτισης Δασικών Υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι κανονικού ξυλαποθέματος και προσαύξησης ή Μέθοδοι Μαθηματικών Τύπων

Μέθοδοι κανονικού ξυλαποθέματος και προσαύξησης ή Μέθοδοι Μαθηματικών Τύπων Μέθοδοι κανονικού ξυλαποθέματος και προσαύξησης ή Μέθοδοι Μαθηματικών Τύπων Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής

Διαβάστε περισσότερα

Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του

Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του Το όρος Πίνοβο είναι ένα σχετικά άγνωστο βουνό. Ο ορεινός του όγκος απλώνεται στα βορειοδυτικά του νομού Πέλλας, ανάμεσα στα όρη Βόρας (Καϊμακτσαλάν) και Τζένα.

Διαβάστε περισσότερα

Αυξητική και Ωριμότητα

Αυξητική και Ωριμότητα Αυξητική και Ωριμότητα Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 510 60435 E-mail: vkazaa@teikav.e.gr

Διαβάστε περισσότερα

Δράση 1.1. Σχεδιασμός και οργάνωση λήψης στοιχείων υπαίθρου.

Δράση 1.1. Σχεδιασμός και οργάνωση λήψης στοιχείων υπαίθρου. 1 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ 1 η φάση έργου (Περίοδος 25 Μαϊου έως 30 Σεπτεμβρίου 2014) Στη πρώτη φάση του έργου υλοποιήθηκαν τα παρακάτω: 1 ο Πακέτο εργασίας (Προσδιορισμός είδους και ποσοτήτων υπολειμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 16 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2014-15 Δάσος ονομάζεται ένα πολύπλοκο οικοσύστημα με φυτά και ζώα που χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη πυκνότητα δέντρων. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Καφέ αρκούδα (Ursus arctos), ο εκτοπισμένος συγκάτοικός μας

Καφέ αρκούδα (Ursus arctos), ο εκτοπισμένος συγκάτοικός μας 19 Αυγούστου 2018 Καφέ αρκούδα (Ursus arctos), ο εκτοπισμένος συγκάτοικός μας Επιστήμες / Περιβάλλον - Οικολογία Μέσα από μία πορεία εξέλιξης 35 εκατομμυρίων χρόνων η καφέ αρκούδα, ζώο ιδιαίτερα προσαρμοστικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΕΥΚΗΣ ΣΤΗΝ Π.Ε. ΣΕΡΡΩΝ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΕΥΚΗΣ ΣΤΗΝ Π.Ε. ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΕΥΚΗΣ ΣΤΗΝ Π.Ε. ΣΕΡΡΩΝ από το Δασαρχείο Σερρών Αικατερίνη Μαργιούλα Δασολόγος με Α βαθμό Νικόλαος Ματθαίου Δασοπόνος με Α βαθμό Παραγωγή κλώνων Λεύκης Λευκοκαλλιέργεια στις ζώνες έργων του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 5181 30 Δεκεμβρίου 2016 ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Αρ. Φύλλου 470 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Επικύρωση καθορισμού οριογραμμών τμήματος υδατορέματος, στην αγροτική

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Προτάσεις για την Τουριστική Ανάπτυξη και προβολή της Τοπικής Κοινότητας Στράτου» Κύρια πύλη δευτερεύουσα πύλη πύλη Ακρόπολης Παραποτάμια πύλη

ΘΕΜΑ: «Προτάσεις για την Τουριστική Ανάπτυξη και προβολή της Τοπικής Κοινότητας Στράτου» Κύρια πύλη δευτερεύουσα πύλη πύλη Ακρόπολης Παραποτάμια πύλη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Στράτος 29-12 - 2011 ΝΟΜΟΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ Αριθμ. Πρωτ.: ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΟY ΠΛΗΡ: Πατσέας Αναστάσιος ΤΗΛ: 6978558904 Π Ρ Ο Σ Κο Αντιδήμαρχο

Διαβάστε περισσότερα

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ)

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) Α Κεφ. αβιοτικό κάθε στοιχείο που δεν έχει ζωή 4 αιολική διάβρωση Η διάβρωση που οφείλεται στον άνεμο 5 ακρωτήριο ακτογραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Το ταξίδι του νερού. Το φράγμα και τη τεχνητή λίμνη του Μόρνου

Το ταξίδι του νερού. Το φράγμα και τη τεχνητή λίμνη του Μόρνου Το ταξίδι του νερού Το φράγμα και τη τεχνητή λίμνη του Μόρνου Στην κοίτη του ποταμού Μόρνου 7 χιλιόμετρα δυτικά του Λιδορικίου στο Νομό Φωκίδος δημιουργήθηκε με την κατασκευή χωμάτινου φράγματος ο Ταμιευτήρας

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης Γιώργος Πρίμπας Το παρόν φωτογραφικό άλμπουμ είναι ένα αφιέρωμα για τους τρεις μεγάλης αρχαιολογικής αξίας χώρους στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Ιερά Μονή Γόλας: Το μοναστήρι των δύσκολων καιρών

Ιερά Μονή Γόλας: Το μοναστήρι των δύσκολων καιρών 17/05/2019 Ιερά Μονή Γόλας: Το μοναστήρι των δύσκολων καιρών / Ιερές Μονές Το Μοναστήρι είναι κτισμένο στη Βορινή πλευρά ενός αντερείσματος που ενώνει τον Ταΰγετο με τα τελευταία προς Ανατολή προ βουνά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3025 22 Σεπτεμβρίου 2016 ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Αρ. Φύλλου 240 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Καθορισμός χρήσης γης σε παραχωρούμενη έκταση στο αγρόκτημα Αγίου Γερμανού

Διαβάστε περισσότερα

Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα

Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα Ανθρωπογενείς επιδράσεις Κλιματική αλλαγή Μεταβολές πυρικών καθεστώτων Κώστας Δ. Καλαμποκίδης Καθηγητής Παν. Αιγαίου Περίγραμμα 1.0 Δασικά Οικοσυστήματα: επαναπροσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΑΥΣΟΞΥΛΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΛΑΓΚΑΔΑ

ΔΑΣΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΑΥΣΟΞΥΛΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΛΑΓΚΑΔΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Λαγκαδάς 25 Σεπτεμβρίου 2014 ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Αριθ. Πρωτ. : 81521 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

2. Περιγράφουμε τα στοιχεία του καιρού, σαν να είμαστε μετεωρολόγοι.

2. Περιγράφουμε τα στοιχεία του καιρού, σαν να είμαστε μετεωρολόγοι. 1. Παρατηρούμε τον καιρό σήμερα και περιγράφουμε τις συνθήκες που αφορούν τη βροχή, τον άνεμο, τον ήλιο και τη θερμοκρασία. βροχή άνεμος ήλιος-σύννεφα θερμοκρασίαάνεση 2. Περιγράφουμε τα στοιχεία του καιρού,

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία Κουτίδης Σιδέρης Η βυζαντινή κοινωνική διαστρωμάτωση Εισαγωγή Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε μία από τις πλέον μακραίωνες κρατικές δομές στην μέχρι τώρα ανθρώπινη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 1191 11 Μαΐου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Αρ. Φύλλου 131 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Επικύρωση καθορισμού οριογραμμών τμήματος ρέματος που διασχίζει τα αγροτεμάχια

Διαβάστε περισσότερα

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύουμε στην ηπειρωτική Ελλάδα, χρησιμοποιώντας διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χλωρίδα και Πανίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

Λιβάδια - Θαµνότοποι

Λιβάδια - Θαµνότοποι ΟΓ ΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Λιβάδια - Θαµνότοποι ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 5 Ο χάρτης των Βαλκανίων

Διαβάστε περισσότερα

Η βόρεια ράχη του Χατζή

Η βόρεια ράχη του Χατζή Η βόρεια ράχη του Χατζή Το Χατζή αποτελεί ένα μεγάλο ορεινό όγκο στο νοτιοδυτικό τμήμα του Νομού Τρικάλων με ψηλότερη κορυφή το Χατζή 2038μ και άλλες ψηλές κορυφές όπως το Κάστρο 1963μ, η Βρωμέρη 1955μ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές Γραμμικού Προγραμματισμού

Εφαρμογές Γραμμικού Προγραμματισμού Εφαρμογές Γραμμικού Προγραμματισμού Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435

Διαβάστε περισσότερα

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1 ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Μάθημα 1: Οι έννοιες και θέση 1. Τι ονομάζεται σχετική θέση ενός τόπου; Να δοθεί ένα παράδειγμα. Πότε ο προσδιορισμός της σχετικής θέσης

Διαβάστε περισσότερα

Η κωμόπολη της Μόρφου

Η κωμόπολη της Μόρφου Η κωμόπολη της Μόρφου Γενικές πληροφορίες Η κατεχόμενη, σήμερα, περιοχή της Μόρφου βρίσκεται στην επαρχία Λευκωσίας, στο βορειοδυτικό μέρος της Κύπρου, και είναι μια από τις πιο πλούσιες και όμορφες περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

Caroline Pluvier & Ruud Schreuder 1

Caroline Pluvier & Ruud Schreuder 1 5. Δράκεια - Χάνια Δράκεια Αυτή η διαδρομή ξεκινά και τελειώνει στη Δράκεια, ένα παραδοσιακό χωριό στην πλαγιά του Πηλίου πάνω από την Αγριά. Η Δράκεια έχει δύο πλατείες. Από την επάνω πλατεία μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΤRΑ14: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΤRΑ14: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΤRΑ14: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης εκτιμά τα χαρακτηριστικά των μετακινήσεων επί του άξονα και ειδικότερα τα ακόλουθα: α) προέλευση-προορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ Η Σύρος είναι νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσά της είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι πρωτεύουσα της Περιφέριας Νότιου Αιγαίου αλλά και του πρώην Νομού Κυκλάδων. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1.α Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγύ.πριν από την υπογραφή της συνθήκης) σελ 140 σχ.βιβλ. Β. Κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΟΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Το Δίον ήταν μια αρχαιότατη πόλη στρατηγικής σημασίας και μια από τις πιο φημισμένες μακεδονικές πολιτείες. Η γεωγραφική θέση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΛ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ Α ΤΑΞΗ Η ομάδα μας

ΕΠΑΛ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ Α ΤΑΞΗ Η ομάδα μας ΕΠΑΛ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ Α ΤΑΞΗ 2014-15 Η ομάδα μας Μαθητές: Αλπέντζος Θωμάς Αλπέντζος Άγγελος Κοτζάι Δημήτριος Καραδήμας Νεκτάριος Κουζέλης Δημήτριος Κουζέλης Κων/νος Αδαμόπουλος Κων/νος Θεοδωρόπουλος Αθανάσιος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ:

ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ: ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ: Α. Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΙΝΔΟΥ Β. Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ ΤΩΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ! ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (7000-3500 π.χ.) Νεολιθική Επανάσταση + αλλαγή τρόπου ζωής ανθρώπων:

Διαβάστε περισσότερα

Ο τόπος µας. Το σχολείο µας. Πολιτισµός. Η τάξη µας

Ο τόπος µας. Το σχολείο µας. Πολιτισµός. Η τάξη µας Ο τόπος µας Το σχολείο µας Πολιτισµός Η τάξη µας Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ Ανάµεσα στις ακτές του νοµού Μαγνησίας και τη Σκόπελο και απέναντι από το Πήλιο, βρίσκεται η Σκιάθος, ένα νησί µε έκταση 48 τετραγωνικά χιλιόµετρα.

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές συνήθειες στον αρχαίο πολιτισμό της Ελλάδας

Διατροφικές συνήθειες στον αρχαίο πολιτισμό της Ελλάδας Διατροφικές συνήθειες στον αρχαίο πολιτισμό της Ελλάδας Επιμέλεια, παρουσίαση : Παντελάκη Μαργαρίτα (ΠΕ08, καλλιτεχνικών μαθημάτων, 3ο Δημοτικό Σχολείο Σερρών ) Δευτέρα, 12 Νοεμβρίου 12 Τι σχέση μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

Σας ενημερώνουμε για το ως άνω θέμα σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και τις οδηγίες ότι:

Σας ενημερώνουμε για το ως άνω θέμα σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και τις οδηγίες ότι: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ Π.Ε. ΚΙΛΚΙΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ Ταχ.Δ/νση : Α. Παπανδρέου 3 Τ.Κ. : 61100 Τηλέφωνο : 2341350116,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018 2019 ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ- ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1 Περιεχόμενα ΕΝΟΤΗΤΑ Α : ΧΑΡΤΕΣ Α1.4 Ποιον χάρτη να διαλέξω;. 3 Α1.3 Η χρήση των χαρτών στην καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 32955 30 Σεπτεμβρίου 2016 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 3158 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Αριθμ. 54930 Απαγορεύσεις θήρας ορισμένου χρόνου σε περιοχές της Π.Ε. Χαλκιδικής.

Διαβάστε περισσότερα

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα Δ. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση (σελ. 160-162) 1. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων Σύμβαση Ανταλλαγής προβλέπει την αποζημίωση των προσφύγων

Διαβάστε περισσότερα

Το νησάκι της Δοκού απέχει 7 ναυτικά μίλια από το

Το νησάκι της Δοκού απέχει 7 ναυτικά μίλια από το ΔΙΑΔΡΟΜΗ 5 ΝΗΣΟΣ ΔΟΚΟΣ Προβλήτα στο ΚΑΣΤΕΛΛΙ ΚΑΣΤΡΟ Κορυφή ΔΟΚΟΥ Μήκος διαδρομής Χρόνος χωρίς στάσεις Ομορφιά διαδρομής 5,8 χλμ. 2 ώρ. 05 3 * Το νησάκι της Δοκού απέχει 7 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της

Διαβάστε περισσότερα

Ο δρόμος του αλατιού

Ο δρόμος του αλατιού Ο δρόμος του αλατιού Το Μέγα γεφύρι, βρισκόταν πάνω από τον Μέγδοβα, στα όρια Ευρυτανίας και Καρδίτσας, στη περιοχή Κοκκινέϊκα.. Πάνω από την Μαυρομμάτα όπου υπήρχε το γεφύρι της Κότσιτας, ήταν το μοναδικό

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της βόσκησης αγροτικών ζώων στις προστατευόμενες περιοχές

Διαχείριση της βόσκησης αγροτικών ζώων στις προστατευόμενες περιοχές ΗΜΕΡΙΔΑ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΕΛΤΑ ΝΕΣΤΟΥ-ΒΙΣΤΩΝΙΔΑΣ-ΙΣΜΑΡΙΔΑΣ «Η κτηνοτροφία στο Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης» 20 Νοεμβρίου 2015, Κομοτηνή Διαχείριση της βόσκησης αγροτικών ζώων στις προστατευόμενες

Διαβάστε περισσότερα

Το περιβάλλον και ο άνθρωπος, πέρα από τη Δασολογία, στο έργο του αείμνηστου Καθηγητή Νίκου Στάμου

Το περιβάλλον και ο άνθρωπος, πέρα από τη Δασολογία, στο έργο του αείμνηστου Καθηγητή Νίκου Στάμου Το περιβάλλον και ο άνθρωπος, πέρα από τη Δασολογία, στο έργο του αείμνηστου Καθηγητή Νίκου Στάμου Ημερίδα στη μνήμη του Νικόλαου Στάμου Περτούλι Τρικάλων, 5 Ιούνη 2012 Ημερίδα στη μνήμη του Ν. Στάμου

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ- ΚΑΣΤΟΡΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ- ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ- ΚΑΣΤΟΡΙΑ Θεσσαλονίκη-Τέμπη-Καλαμπάκα- Τρίκαλα-Πύλη-Ελάτη-Περτούλι- Μετέωρα-Μέτσοβο-Γρεβενά- Καστοριά-Πρέσπες-Νυμφαίο- Πτολεμαίδα-Κοζάνη-Φλώρινα- Εδεσσα-Νάουσα Αναχωρήσεις: 7/7, 14/7,

Διαβάστε περισσότερα

Στρατόπεδο Aσηµακοπούλου. Παραλία

Στρατόπεδο Aσηµακοπούλου. Παραλία Στάδιο Στρατόπεδο Aσηµακοπούλου Παραλία Λιµανάκι Σφαγείων Καρνάγιο Το Περιγιάλι όπως είναι σήμερα. Η γραμμή περιγράφει τη περιοχή που διαμορφώνεται σε μια νέα, πρότυπη πόλη στα ανατολικά της Καβάλας. Η

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώτη εξόρμηση της νέας χρονιάς! Τετραήμερη εκδρομή του συλλόγου μας 5-8 / 1 / 2017 στο Μπάνσκο της Βουλγαρίας!

Η πρώτη εξόρμηση της νέας χρονιάς! Τετραήμερη εκδρομή του συλλόγου μας 5-8 / 1 / 2017 στο Μπάνσκο της Βουλγαρίας! Η πρώτη εξόρμηση της νέας χρονιάς! Τετραήμερη εκδρομή του συλλόγου μας 5-8 / 1 / 2017 στο Μπάνσκο της Βουλγαρίας! Θέλουμε πάντα να βρίσκεστε σε ταξιδιωτική διάθεση και ετοιμότητα και έτσι, λίγες μέρες

Διαβάστε περισσότερα

Υπενθύμιση. Παγκόσμιες ημέρες αφιερωμένες στο περιβάλλον

Υπενθύμιση. Παγκόσμιες ημέρες αφιερωμένες στο περιβάλλον Υπενθύμιση Παγκόσμιες ημέρες αφιερωμένες στο περιβάλλον Φεβρουάριος 2: Ημέρα Υγροτόπων Στις 2 Φεβρουαρίου 1977 υπογράφτηκε η Σύμβαση για τους Υγροτόπους στην πόλη Ramsar του Ιράν. Στη Συνθήκη αυτή περιλαμβάνονται

Διαβάστε περισσότερα

Η εταιρία εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ασφάλειας των τροφίμων ISO 22.000:2005 πιστοποιημένο από την TÜV HELLAS.

Η εταιρία εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ασφάλειας των τροφίμων ISO 22.000:2005 πιστοποιημένο από την TÜV HELLAS. από το 1966 Το Χθες Το πρώτο τυροκομείο της οικογένειας ιδρύθηκε το 1966, από τον παππού της οικογένειας Γρηγόρη στο χωριό Χύδηρα της Λέσβου. Το χωριό Χύδηρα είναι ένα μικρό σχετικά χωριό δυτικά του νησιού,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΡΑΠΤΗ. Γενική άποψη του οικισμού. Το άνοιγμα στη θέα. Η περιοχή μελέτης

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΡΑΠΤΗ. Γενική άποψη του οικισμού. Το άνοιγμα στη θέα. Η περιοχή μελέτης ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΡΑΠΤΗ Το Ράπτη είναι ένα τυπικό παράδειγμα οικισμού στα ορεινά του νομού Ηλείας :δε χαρακτηρίζεται για τον παραδοσιακό του χαρακτήρα αλλά κυρίως για το πλούσιο φυσικό του περιβάλλον, που όμως

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 3881 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Αρ. Φύλλου 416 9 Σεπτεμβρίου 2014 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΑ Επικύρωση καθορισμού οριογραμμών τμήματος του ρέματος Ραφήνας στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα