ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Γλώσσα Ε Δημοτικού (β τεύχος) Mια ενδεικτική πρόταση προσέγγισης της Ενότητας 9: «Βιβλία-Βιβλιοθήκες» β τεύχος

Transcript

1 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Γλώσσα Ε Δημοτικού (β τεύχος) Mια ενδεικτική πρόταση προσέγγισης της Ενότητας 9: «Βιβλία-Βιβλιοθήκες» β τεύχος Άννα Γεωργίου Ομάδα Εργασίας Γλώσσας-ΔΕ

2 «Το σχολικό εγχειρίδιο αξιοποιείται όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά στο πλαίσιο ενός σχεδίου μαθήματος, μιας διδακτικής ενότητας, ενός σχεδίου εργασίας (project), μιας θεματικής ενότητας κριτικού γραμματισμού.» Αφετηρία Ιδεοθύελλα για το περιεχόμενο της ενότητας, με βάση τον προοργανωτή (ανάγνωση εικόνας, στοχοθεσίας) Άλλες αφετηρίες-επίκαιρα γεγονότα (έναντι της «κάλυψης της ύλης του σχολικού εγχειριδίου)»: Ο προβληματισμός ή η άρνηση κάποιου/ων παιδιού/ών για ανάγνωση βιβλίων Η Γιορτή των Τριών Ιεραρχών- Η Γιορτή των Γραμμάτων και η Έκθεση Βιβλίου στο σχολείο μας Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου/ Φιλαναγνωσίας [...]

3 Tα παιδιά μοιράζονται εμπειρίες τους όσον αφορά την ανάγνωση βιβλίων. Μπορεί, έτσι, να ακολουθήσει οργάνωση απόψεων-ερωτημάτων-προβληματισμών σε θέματα και επιλογή του/των επικρατέστερου/ων, με βάση το ενδιαφέρον των παιδιών π.χ., Γιατί (δε) διαβάζουμε βιβλία; (Ποια είναι η αξία της ανάγνωσης;) Τι διαβάζουμε; Θέλουμε να γνωρίσουμε συγγραφείς παιδικών βιβλίων και έργα τους; Πέρα από την ανάγνωση σχολικών βιβλίων στην τάξη, υπάρχουν και άλλα είδη ανάγνωσης εκτός σχολείου; [ ]

4 Eκπαιδευτικός (και παιδιά) σε «διαδικασία διερεύνησης» Mπορούμε να διερευνήσουμε (σε ένα συλλειτουργικό-μη γραμμικό πλαίσιο): Ποιες είναι οι δυνατότητες και ποια τα όρια της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας ως προς: τους στόχους, τις δραστηριότητες, το περιεχόμενο, τα κείμενα, τη γραμματική, την προοπτική κριτικής προσέγγισης κειμένων; [ ] 1 ο Παράδειγμα Eίναι οι στόχοι της διδακτικής ενότητας του σχολικού εγχειριδίου: Κατάλληλοι (για τα παιδιά, τα κείμενα); Eπαρκείς; Διαβαθμισμένοι; Διαφοροποιημένοι; «Συνδυαστικοί»;

5 Τα παιδιά: Ειδικοί (για την ενότητα) Στόχοι (και συμπληρωματικοί/αναπληρωματικοί, βάσει της «περίστασης μάθησης»): Να ανακαλύπτουν τα νοήματα των κειμένων με βάση το επικοινωνιακό τους πλαίσιο (πομπός - δέκτης), το είδος κειμένου και το ευρύτερο κοινωνικο-οικονομικό και πολιτιστικό τους συγκείμενο. Να συνδέουν τα νοήματα των κειμένων με τις εμπειρίες τους ως αναγνώστες/τριες βιβλίων. Να εντοπίζουν τυχόν διαφορετικές τοποθετήσεις των κειμένων, αναφορικά με συγκεκριμένο ερώτημα-προβληματισμό και τις γλωσσικές / μη γλωσσικές επιλογές που τις δομούν (έμφαση στη λειτουργία του ασύνδετου σχήματος, των ονοματικώνρηματικών φράσεων, του α προσώπου έναντι του γ προσώπου, των παροντικών χρόνων έναντι των παρελθοντικών χρόνων). Να «διαβάζουν εικόνες» και να τις συνδέουν με τα νοήματα του γλωσσικού κειμένου, εξάγοντας αντίστοιχα συμπεράσματα. Να παράγουν ποικίλες μορφές γραπτού λόγου (εστίαση στα αφηγηματικά κείμενα).

6 [...] Στόχοι: Και στόχοι που αναδεικνύουν τη συλλειτουργία Γλώσσας-Λογοτεχνίας-Θεατρικής Αγωγής (βλ. σχετικές αναφορές στη συνέχεια)

7 2 ο Παράδειγμα Είναι τα κείμενα της ενότητας του σχολικού εγχειριδίου: Κατάλληλα για την «περίσταση μάθησης» (π.χ., τα παιδιά της τάξης, τους στόχους της διδασκαλίας); Eπικαιροποιημένα; Προεπισκόπηση της ενότητας του βιβλίου (τα παιδιά, με την καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού, επιλέγουν τα κείμενα που ανταποκρίνονται θετικά στα ενδιαφέροντα, στα ερωτήματα, στους στόχους που αναμένεται να επιτευχθούν...)

8 Αξιοποίηση κειμένων του σχολικού εγχειριδίου για εμπλουτισμό της μαθησιακής διαδικασίας Παραδείγματα: Γιατί (δε) διαβάζουμε βιβλία;

9 Συμπληρωματικό διδακτικό υλικό για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων της διδασκαλίας Παραδείγματα/1

10 Συμπληρωματικό διδακτικό υλικό, για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων της διδασκαλίας Παραδείγματα/2 Ανθολόγιο Ε - Στ τάξης

11 Συμπληρωματικό διδακτικό υλικό για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων της διδασκαλίας Παραδείγματα/3

12 Πιθανά «νέα ανοίγματα»: - Δυνατότητες πρόσβασης στα βιβλία - Οικονομική κρίση και βιβλίο - Ανάπτυξη τεχνολογίας - Το ψηφιακό βιβλίο - Αλλαγή αναγνωστικών συνηθειών - [...]

13 Ένας τρόπος προσέγγισης Γιατί (δε) διαβάζουμε βιβλία; -Υποθέσεις παιδιών για το περιεχόμενο του κειμένου, σε σχέση με το πιο πάνω ερώτημα- Εστίαση στον τίτλο και στην εικόνα -Μεγαλόφωνη ανάγνωση κειμένου από τον/την εκπαιδευτικό To «κείμενο ως δράμα» - «Επένδυση» κειμένου με παραγλωσσικά στοιχεία (επιτονισμός της φωνής, θεατρικότητα) Απόλαυση λογοτεχνικού κειμένου -Επιβεβαίωση ή διάψευση υποθέσεων Υπογράμμιση ή καταγραφή πληροφοριών «Διαδρομές παιδιών στον κόσμο των βιβλίων» (βλ. σχετικά στη συνέχεια)

14 ... και αξιοποίηση των ΤΠΕ με πρόσθετη μαθησιακή αξία εποπτικοποίηση πληροφοριών

15 Λειτουργική διασύνδεση Γλώσσας-Λογοτεχνίας-Θεατρικής Αγωγής.../1 Παγωμένη εικόνα ή Παράσταση και Συζήτηση (= ένας εναλλακτικός, παιγνιώδης τρόπος «επί σκοπού», για ανάπτυξη, δηλαδή, στρατηγικών κατανόησης κειμένου): Οι ομάδες παρουσιάζουν δραματικά πλαίσια (σκηνές από την ιστορία) που σχετίζονται με το περιεχόμενο του λογοτεχνικού κειμένου, με στόχο την επιβεβαίωση ή διάψευση των αρχικών τους υποθέσεων. Ποια συναισθήματα μας δημιούργησε η ανάγνωση-ακρόαση του κειμένου; Αισθητική απόλαυση λογοτεχνικού κειμένου Πώς τα καταφέρνει η λογοτέχνιδα, πείθοντάς μας ταυτόχρονα για την αξία της ανάγνωσης βιβλίων; Ανάδειξη στοιχείων γλωσσικού και λογοτεχνικού γραμματισμού

16 Λειτουργική διασύνδεση Γλώσσας-Λογοτεχνίας-Θεατρικής Αγωγής.../2 Πολλά φανταστικά ταξίδια - διαδρομές στον κόσμο των βιβλίων: Με το «φως» των βιβλίων βρέθηκαν να περπατούν στο σινικό τείχος στην Κίνα, ν ακούν το τραγούδι του ωκεανού παρέα με τους Βίκινγκς, να ζουν κλωνάρι αγριελιάς. παράθεση προτάσεων με κόμμα Όταν τα έπαιρνε ο ύπνος, τα παραμύθια, οι ιστορίες, οι θρύλοι, οι τόποι, οι συγγραφείς, οι ήρωες μπερδεύονταν παράθεση λέξεων με κόμμα [ ], καθώς έρχονταν να τους νανουρίσουν απαλά: «Ο Αίσωπος διηγόταν, ο Χριστόφορος Κολόμβος άκουγε, η Αλίκη ταξίδευε [...] παράθεση προτάσεων με κόμμα Γιατί; Μετασχηματισμός προτάσεων με τη χρήση του παρατακτικού συνδέσμου «και» (αξιοποίηση άσκησης 2 του βιβλίου) ανάδειξη λειτουργίας ασύνδετου σχήματος (βλ. σχετικά και στη συνέχεια): Παρουσίαση του μαγικού κόσμου των βιβλίων με απλό, «κοφτό», άμεσο και ζωντανό τρόπο.

17 Λειτουργική διασύνδεση Γλώσσας-Λογοτεχνίας-Θεατρικής Αγωγής.../3 Λειτουργία επιθέτου στον τίτλο - Αλλαγές τίτλου π.χ., Μαγικά ταξίδια στον κόσμο των βιβλίων Ταξίδι στον φανταστικό κόσμο των βιβλίων Επαναλήψεις λέξεων π.χ., πετούσαν παντού, ταξίδευαν παντού Λειτουργία μεταφορών π.χ., το «φως» των βιβλίων Λειτουργία κυριολεξίας vs μεταφοράς π.χ., Και βέβαια ξεχνούσαν να κλείσουν το φως! - Παιδιά, πότε επιτέλους θα κοιμηθείτε; τους φώναζαν οι γονείς τους. Είναι αργά. Σβήστε το φως. - Δεν μπορούμε, τους απαντούσαν. Το «φως» των βιβλίων δε σβήνει ποτέ. Πολλά και «αλλιώτικα ταξίδια» Λογοτεχνική γλώσσα με το αντίστοιχο αισθητικό αποτέλεσμα Συσχέτιση με την εικόνα του προοργανωτή (βιβλίο- λάμπα, παιδιά που πετούνταξιδεύουν)

18 Λειτουργική διασύνδεση Γλώσσας-Λογοτεχνίας-Θεατρικής Αγωγής.../4 Λειτουργία διαλόγου - Μετατροπή ευθέος λόγου σε πλάγιο Τι αλλάζει; Γιατί η συγγραφέας επιλέγει δύο παιδιά ως πρωταγωνιστές της ιστορίας της; vs Αντιπαραβολή με τις προαναφερθείσες εμπειρίες των παιδιών, όσον αφορά την ανάγνωση βιβλίων (διερεύνηση αναγνωστικών συμπεριφορών των παιδιών του σχολείου μας: ετοιμασία ενός ερωτηματολογίου, ανάλυση δεδομένων, παρουσίαση αποτελεσμάτων, με τη χρήση σχεδιαγραμμάτων και γραφικών παραστάσεων) Υπόδυση ρόλων σε ζευγάρια: Το παιδί Α παίρνει το ρόλο ενός παιδιού της ιστορίας και το παιδί Β τον ρόλο του γονέα ή ενός παιδιού που δεν του αρέσει η ανάγνωση βιβλίων. Αυτοσχεδιάζουν και παρουσιάζουν έναν διάλογο, προσπαθώντας ο ένας να πείσει τον άλλο, κατά πόσον θα πρέπει να σβήσουν το φως του δωματίου. Παρουσίαση των διαλόγων σε κύκλο και συζήτηση. Δημιουργία εικόνων (τις σχεδιάζουμε ή τις αναπαριστούμε και τις συγκρίνουμε, όσον αφορά τα νοήματα που παρουσιάζουν)

19 Λειτουργική διασύνδεση Γλώσσας-Λογοτεχνίας-Θεατρικής Αγωγής.../5 Ασκήσεις δημιουργικής γραφής (για περαιτέρω διαπραγμάτευση των νοημάτων του κειμένου, αλλά και ως μέσο για να εκφράσουν τις απόψεις τους τα ίδια τα παιδιά) - Εστίαση στα αφηγηματικά κείμενα Τα παιδιά: - γράφουν τη δική τους εξέλιξη της ιστορίας - μετατρέπουν την αφήγηση από τριτοπρόσωπη σε πρωτοπρόσωπη, δίνοντας φωνή σε έναν από τους κεντρικούς ήρωες (τι αλλάζει στο ύφος και στην ελκυστικότητα του κειμένου;) - διαφοροποιούν τον χρόνο, σε ορισμένες παραγράφους του κειμένου, μεταφέροντάς τον από τον αόριστο στον ενεστώτα (τι αλλάζει;) - καταγράφουν και παρουσιάζουν στους/στις συμμαθητές/τριές τους αξέχαστο/1 «ταξίδι/α» που έκαναν, μέσω βιβλίου/ων. Eναλλακτικά: Ζωγραφίζουμε και περιγράφουμε ένα ταξίδι που κάναμε με μεταφορικό μέσο ένα βιβλίο και τα φτερά της φαντασίας μας.

20 Αναπλαισίωση και αναδιάταξη του διδακτικού υλικού του σχολικού εγχειριδίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων - Παραδείγματα αναπλαισιωμένης άσκησης /1 Αξιοποίηση ή μετασχηματισμός της άσκησης κατά τη νοηματική επεξεργασία του κειμένου (βλ. διαφάνεια 13)

21 Αναπλαισίωση και αναδιάταξη του διδακτικού υλικού του σχολικού εγχειριδίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων- Παραδείγματα αναπλαισιωμένης άσκησης /2 Στα υφιστάμενα βιβλία, η πιο πάνω πρόταση συμπληρώνεται με μια δεύτερη πρόταση: «Αυτό το λέμε ασύνδετο σχήμα». Θα πρέπει να αναφερθούμε στον συγκεκριμένο όρο ή όχι; Λειτουργία ασύνδετου σχήματος για να διαφανούν τα πολλά πλεονεκτήματα των βιβλίων. Πώς; Επικοινωνιακά πλαισιωμένη διαδικασία που να έχει νόημα για τα παιδιά. (βλ. διαφάνεια 16)

22 Αναπλαισίωση και αναδιάταξη του διδακτικού υλικού του σχολικού εγχειριδίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων - Παραδείγματα αναπλαισιωμένης άσκησης /3 Η άσκηση εναλλακτικά μπορεί να γίνει πλαισιωμένα, κατά την επεξεργασία του κειμένου (βλ. διαφάνεια 16). Επίσης, είναι δυνατόν να αντικατασταθεί, με σκοπό την εμπέδωση του φαινομένου ως εξής: «Φτιάξτε ένα δικό σας κείμενο, χρησιμοποιώντας το ασύνδετο σχήμα σε συνδυασμό με τον σύνδεσμο «και», είτε για να εκφράσετε τη δική σας άποψη, για το τι σας προσφέρει ή δε σας προσφέρει η ανάγνωση βιβλίων είτε για να παρουσιάσετε τα δικά σας «ταξίδια», μέσω βιβλίων».

23 «Το βιβλίο της Γραμματικής, καθώς και τα λεξικά της Κοινής Νεοελληνικής, χρησιμοποιούνται στην τάξη και στο σπίτι ως βιβλία αναφοράς.»/1 Αξιοποίηση «Ψηφιακού Σχολείου» (ηλεκτρονική διασύνδεση με το αντίστοιχο κεφάλαιο της γραμματικής) E104/515/3354,13530/index2_09.html

24 «Το βιβλίο της Γραμματικής, καθώς και τα λεξικά της Κοινής Νεοελληνικής, χρησιμοποιούνται στην τάξη και στο σπίτι ως βιβλία αναφοράς.»/2 Σχολική Γραμματική Ε και Στ τάξης Δημοτικού (Φιλιππάκη, Ειρ. κ.ά.)

25 «Κείμενο ή κείμενα του σχολικού εγχειριδίου συνδιδάσκονται με άλλα χρηστικά και λογοτεχνικά κείμενα, κείμενα σε έντυπη ή και ψηφιακή μορφή, προφορικά κείμενα, καθώς και μη γλωσσικά κείμενα» για την επίτευξη συγκεκριμένων και πάλι στόχων /1 Γιατί (δε) διαβάζουμε βιβλία;

26 «Κείμενο ή κείμενα του σχολικού εγχειριδίου συνδιδάσκονται με άλλα χρηστικά και λογοτεχνικά κείμενα, κείμενα σε έντυπη ή και ψηφιακή μορφή, προφορικά κείμενα, καθώς και μη γλωσσικά κείμενα» για την επίτευξη συγκεκριμένων και πάλι στόχων /2 Γιατί (δε) διαβάζουμε βιβλία;

27 Στοχευμένες δραστηριότητες με νόημα για τα παιδιά - Παραδείγματα Ανάγνωση κειμένων για αναζήτηση απαντήσεων/οπτικών, σχετικά με το ερώτημα-προβληματισμό Ποικίλοι τρόποι ανάγνωσης και για επίτευξη στόχων, σχετικά με την καλλιέργεια της αναγνωστικής ικανότητας των παιδιών : π.χ., μεγαλόφωνη ανάγνωση από εκπαιδευτικό (στόχος η απόλαυση), σιωπηρή ανάγνωση (στόχος η διάγνωση της ατομικής κατανόησης), ανάγνωση στα ζευγάρια ή στην ομάδα, παρουσίαση-ανάγνωση ενός κειμένου στην ολομέλεια της τάξης από μια ομάδα(στόχος η καλλιέργεια ρέουσας ανάγνωσης)] άσκηση αναγνωστικής ικανότητας μέσω δραστηριοτήτων που έχουν νόημα για τα παιδιά Ανάγκη σύγκρισης νοημάτων των κειμένων (περιεχόμενο) για να απαντήσουμε το ερώτημα-προβληματισμό (ομοιότητες-διαφορές) Με ποιους τρόπους οι δημιουργοί των κειμένων δομούν τα ποικίλα νοήματα των κειμένων τους, θέλοντας να πείσουν τους/τις αναγνώστες/τριές τους για την ορθότητά τους; (ομοιότητες-διαφορές Ποιο σας πείθει περισσότερο και γιατί;) - Χρήση διαφορετικών κειμενικών ειδών

28 Στοχευμένες δραστηριότητες με νόημα για τα παιδιά - Παραδείγματα/1 Χρήση διαφορετικών κειμενικών ειδών, όπως: Με το φως των βιβλίων βρέθηκαν να περπατούν στο σινικό τείχος στην Κίνα, ν ακούν το τραγούδι του ωκεανού παρέα με τους Βίκινγκς, να ζουν κλωνάρι αγριελιάς. (λογοτεχνικό κείμενο από το σχολικό εγχειρίδιο) Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Πύργου αποτελεί χώρο μάθησης, πληροφόρησης, γνωριμίας και εξοικείωσης με το βιβλίο, τη μελέτη και την αναζήτηση της γνώσης. (ενημερωτικό έντυπο από το σχολικό εγχειρίδιο) Τα βιβλία είναι σαν ταξίδια και σαν παιχνίδια: διαβάζοντας πετάμε με μεγάλες φτερούγες σε τόπους μακρινούς, εξερευνάμε τις ζωές άλλων ανθρώπων, νιώθουμε αγαπούλες, συγκινήσεις μέσα στις σελίδες βρίσκουμε εμπειρίες που μοιάζουν με τις δικές μας, ή, ακόμα καλύτερα, δε μοιάζουν με τις δικές μας - είναι πιο καταπληκτικές!... Τα βιβλία καθησύχασαν τους φόβους μου: κατάλαβα ότι η ζωή είναι μια περιπέτεια κι ότι ποτέ δε θα βαδίσω μόνη τα βιβλία θα με συνοδεύουν σαν ζωντανά πλάσματα, θα με παρηγορούν και θα χαϊδεύουν την ψυχή μου. (προσωπική επιστολή, κείμενο εκτός σχολικού εγχειριδίου)

29 Στοχευμένες δραστηριότητες με νόημα για τα παιδιά - Παραδείγματα/2 Γλωσσικά μέσα σε σχέση με τα κειμενικά είδη για δόμηση των ποικίλων νοημάτων Χρήση ασύνδετου σχήματος και στα τρία κείμενα (πολυεπίπεδη προσφορά των βιβλίων) Λειτουργία α προσώπου έναντι γ προσώπου, π.χ.,: Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Πύργου αποτελεί χώρο μάθησης (επισημότητα ενημερωτικού εντύπου) vs διαβάζοντας πετάμε με μεγάλες φτερούγες σε τόπους μακρινούς, εξερευνάμε τις ζωές άλλων ανθρώπων» (οικειότητα προσωπικής επιστολής) Λειτουργία παροντικών έναντι παρελθοντικών χρόνων γενική ισχύς ενημερωτικού εντύπου πεπερασμένο αφηγηματικής ιστορίας

30 Στοχευμένες δραστηριότητες με νόημα για τα παιδιά - Παραδείγματα/3 Λειτουργία ονοματικών έναντι ρηματικών φράσεων, π.χ.,: χώρο μάθησης, πληροφόρησης, γνωριμίας και εξοικείωσης με το βιβλίο (πυκνός λόγος επισημότητα) vs διαβάζοντας πετάμε με μεγάλες φτερούγες σε τόπους μακρινούς, εξερευνάμε τις ζωές άλλων ανθρώπων, νιώθουμε αγαπούλες, συγκινήσεις. (οικειότητα με αναγνώστη/τρια) Ανάγνωση- σύγκριση της πολυτροπικότητας των κειμένων Σχέση πολυτροπικών στοιχείων γλωσσικού κειμένου (περιεχόμενο, θέση, μέγεθος)

31 Όσον αφορά στη διδασκαλία λεξιλογίου... Κατά την επεξεργασία και την παραγωγή κειμένων: Εντοπίζεται και χρησιμοποιείται «θεματικό λεξιλόγιο». Οργανώνονται γλωσσικά παιχνίδια θεματικού λεξιλογίου (π.χ., ακροστιχίδες, κρυπτόλεξα, σταυρόλεξα, «κρεμάλα», οικογένειες λέξεων κ.ο.κ. Αξιοποιούνται σχετικές γλωσσικές ασκήσεις από Β.Μ. και Τ.Ε., όπως:

32 ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ, μεταξύ άλλων, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ H χαρά του «ταξιδιού» Πολύπλευρη προσφορά του βιβλίου Γιατί (δε) διαβάζουμε βιβλία; Ανάγνωση = Ευτυχία Η ανάγνωση ως διέξοδος από τη φτώχια Η τεχνολογία απομακρύνει από την ανάγνωση

33 Στοχευμένες δραστηριότητες με νόημα για τα παιδιά - Παραδείγματα Μέσα από την επεξεργασία του ενημερωτικού εντύπου για τη λειτουργία της βιβλιοθήκης του Πύργου, προκύπτει η ανάγκη για επίσκεψη των παιδιών στη δημοτική/κοινοτική βιβλιοθήκη και συνέντευξη από τον/την βιβλιοθηκονόμο για τον τρόπο λειτουργίας της «βιβλιοθήκης τάξης». Οι πληροφορίες που συλλέγουν τα παιδιά, κατά την επίσκεψη, σε συνδυασμό με άλλες εμπειρίες τους σε δανειστικές βιβλιοθήκες ή και με αντίστοιχα ενημερωτικά έντυπα δανειστικών βιβλιοθηκών, οδηγούν στη δημιουργία ενημερωτικού εντύπου, για τον τρόπο λειτουργίας της «βιβλιοθήκης τάξης, έτσι ώστε να είναι ξεκάθαρες σε όλους/5ς μας τόσο οι υποχρεώσεις όσο και τα δικαιώματά μας ως αναγνωστών/τριών».

34 Αναπλαισίωση του διδακτικού υλικού του σχολικού εγχειριδίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων - Παραδείγματα αναπλασιωμένης άσκησης Αντικατάσταση της συγκεκριμένης άσκησης του Τετραδίου Εργασιών, με τη δημιουργία «δικού μας ενημερωτικού εντύπου για τη λειτουργία της βιβλιοθήκης της τάξης μας» (αξιοποίηση λεξιλογίου).

35 «Το σχολικό εγχειρίδιο δεν είναι το μόνο διδακτικό μέσο. Κείμενα προστίθενται, αφαιρούνται, αντικαθίστανται... για επίτευξη των στόχων της γλωσσικής διδασκαλίας.» Επιστολές συγγραφέων - Επίσκεψη σε Βιβλιοθήκη - Γνωριμία με συγγραφείς παιδικών βιβλίων Αντικατάσταση ή πλαισίωση του συγκεκριμένου κειμένου, με τα βιογραφικά σημειώματα των συγγραφέων των αγαπημένων βιβλίων των παιδιών Ανακάλυψη του πώς γράφεται ένα βιογραφικό σημείωμα για λογοτέχνες Κείμενα που έχουν νόημα για τα παιδιά Δίνονται ευκαιρίες για επανάληψη-εμπέδωση λειτουργίας ονοματικών και ρηματικών φράσεων, όπως αυτές χρησιμοποιούνται σε ένα βιογραφικό σημείωμα.

36 Και πάλι: «Το βιβλίο της Γραμματικής, καθώς και τα λεξικά της Κοινής Νεοελληνικής, χρησιμοποιούνται στην τάξη και στο σπίτι ως βιβλία αναφοράς.» Σχολική Γραμματική Ε και Στ τάξης Δημοτικού (Φιλιππάκη, Ειρ. κ.ά.)

37 «Η γλωσσική εκπαίδευση καλύπτει σφαιρικά και ισορροπημένα τον προφορικό και τον γραπτό λόγο». Άλλες πιθανές δράσεις: Ανάγκη για ύπαρξη βιβλιοαυτοκινήτων ή δημοτικής βιβλιοθήκης (στην περίπτωση που δεν υπάρχει) - Eπιστολή στον/στη δήμαρχο ή στον/στη διευθυντή/ντρια, με παράθεση επιχειρημάτων Αποφασίζουμε να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά του σχολείου μας για την αξία και τη χαρά της ανάγνωσης βιβλίων ή και για διαφορετικές εμπειρίες ανάγνωσης με: εικονογραφημένα παραμύθια (στα οποία αξιοποιούμε τις γραμματικές και κειμενικές δομές που αναδείχθηκαν πιο πάνω) αφίσες έκθεση βιβλίου πρόσκληση συγγραφέων και λήψη συνεντεύξεων αλληλογραφία με συγγραφείς σκυταλοδρομία ανάγνωσης - βιβλιοπαρουσιάσεις (Βιβλίο Μαθητή, σ ). Πολλές και συνεχείς είναι οι ευκαιρίες για παραγωγή ποικίλων γραπτών κειμένων, περιλαμβανομένων και των σημειώσεων, π.χ., που καταγράφουν τα παιδιά, καθόλη τη διάρκεια ανάπτυξης της ενότητας.

38 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Γλώσσα Ε Δημοτικού (β τεύχος) Mια ενδεικτική πρόταση προσέγγισης της Ενότητας 9: «Βιβλία-Βιβλιοθήκες» *Σημ.: Όπου στους υπέρτιτλους των διαφανειών (οι οποίοι παρατίθενται σε κίτρινο πλαίσιο) χρησιμοποιούνται εισαγωγικά, βλ. ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, με θέμα «Η Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στο Δημόσιο Σχολείο» (= Κείμενο Πολιτικής), ημερ. 1 Οκτωβρίου dimosio_scholeio.pdf)

39 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Γλώσσα Ε Δημοτικού (β τεύχος) Mια ενδεικτική πρόταση προσέγγισης της Ενότητας 9: «Βιβλία-Βιβλιοθήκες β τεύχος Άλλες εναλλακτικές επιλογές-διδακτικές προτάσεις;;;