ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ"

Κόσμος Διαμαντόπουλος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος Χειμερινό Εξάμηνο Διάλεξη 4 η Η προσφορά στον τομέα της ενέργειας Διδάσκων: Κουνετάς Η. Κωνσταντίνος Επίκουρος Καθηγητής ΤΟΕ 1

2 Οικονομικά της Ενέργειας (Energy Economics) 4 η Διάλεξη: Η προσφορά στον τομέα της ενέργειας Τα οικονομικά του ενεργειακού εφοδιασμού ασχολούνται με τον τρόπο με τον οποίο οι ενεργειακοί πόροι που διατίθενται μέσω του χώρου και του χρόνου. Σε γενικές γραμμές, ενεργειακοί πόροι μπορούν να ταξινομηθούν είτε ως εξαντλήσιμα ή μη ανεξάντλητες. Ένας πόρος θεωρείται εξαντλήσιμος (depleable) όταν το άθροισμα στον χρόνο της κάθε δυνατής παραγωγής είναι πεπερασμένο, ή το απόθεμα των πόρων δεν μπορεί να αντικατασταθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα (αργό πετρέλαιο,το φυσικό αέριο και τον άνθρακα - ορυκτά καύσιμα - είναι παραδείγματα εξαντλήσιμων πόρων). Οι οικονομολόγοι ασχολούνται με αυτά κυρίως λόγω των ορυκτών καυσίμων. Ένας πόρος θεωρείται μη εξαντλήσιμες (non- depleable) εάν το απόθεμα του μπορεί να αναπληρώνονται εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος (Μη ανεξάντλητες πηγές ενέργειας περιλαμβάνονται η γεωθερμική, η αιολική και η ηλιακή). Hoeling (1931) r-rule με αρκετές θεωρητικές μελέτες των βέλτιστων ποσοστού εξάντλησης και τους σχετικούς κανόνες τιμολόγησης. Όχι πάντα ακριβής καθώς η τεχνολογική αλλαγή στις εξορυκτικές βιομηχανίες, η ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων χαμηλότερου κόστους, η διεύρυνση της βάσης των πόρων μέσω των δραστηριοτήτων εξερεύνησης, η αβεβαιότητα στις εκτιμήσεις αποθεματικών επηρέαζαν σε μεγάλο βαθμό το υπόδειγμα. 2

3 Μια γραφική απεικόνιση P* P Adelman (1990) oil flowing uphill Q* S Q Κάθε προμηθευτής συμμετέχει στην αγορά ανάλογα με το κόστος της παραγωγής. Κανονικά, το χαμηλότερο κόστος παραγωγής πρώτα καλείται να εφοδιάσει την αγορά, κ.λ.π. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται έως ότου η ζήτηση ικανοποιείται. Οι προμηθευτές με κόστος κάτω από την τιμή της αγοράς καλούνται να παράγουν. Σε μια τέτοια κατάσταση, οι εταιρείες χαμηλού κόστους θα πρέπει να παράγει περισσότερο, ενώ οι φορείς υψηλού κόστους θα πρέπει να παρέχουν την οριακή παραγωγή. Έτσι, ακόμη και σε μια ανταγωνιστική κατάσταση της αγοράς, το κέρδος που κέρδισε εξαρτάται από το κόστος της παραγωγής και της ζήτησης για το παραγόμενο προϊόν. 3

4 Μια γραφική απεικόνιση P S* S Τι γίνεται στην περίπτωση όπου ένας παραγωγός ενέργειας εισέλθει στην αγορά με χαμηλότερες τιμές; P2 P1 Q 4

5 Μια γραφική απεικόνιση-ren $/energy Ren P Κόστος έρευνας Κόστος ανάπτυξης Κόστος Παραγωγής Source: Kemp (1992) Q Στον κλάδο της ενέργειας σύμφωνα με τον Percebois (1989) συναντώνται 4 διαφορετικοί τύποι ενoικίου: 1)Technological 2)Mining ren 3)Posiional ren 4)Qualiy ren 5

6 Royaly effec P MC+R Τι γίνεται στην περίπτωση όπου το κράτος επιβάλλει επιχορήγηση Επιδότηση; P2 Economic loss P1 MC Q2 Q1 Q 6

7 Monopoly Pricing P Τι γίνεται στην περίπτωση αυτή; MC+R P2 Economic loss P1 MC Q2 Q1 Q 7

8 p1 u1 u2 p2 Τώρα ή αργότερα Η ποσότητα του πόρου που χρησιμοποιείται στο χρόνο 1 μετράται από την αριστερή πλευρά, ενώ η ποσότητα που χρησιμοποιείται στο χρόνο 2 μετράται από την δεξιά πλευρά. Εάν ο πόρος καταναλώνεται τώρα, δεν είναι διαθέσιμος για την επόμενη περίοδο. Ελλείψει της προτίμησης του χρόνου για τη χρήση των πόρων, το σημείο τομής των δύο καμπυλών χρησιμότητας δίνει τις ποσότητες που πρέπει να καταναλώνονται σε δύο περιόδους. Κατά συνέπεια, πρέπει να προεξοφλήσουμε την οριακή χρησιμότητα στην δεύτερη περίοδο ώστε να είναι συγκρίσιμη με την οριακή χρησιμότητα στην περίοδο 1. Τώρα Αργότερα Hannesson, 1998 u u 2 1 ( 1 r) = + u u p = = + p ( 1 r)

9 Ένα απλό μοντέλο εξόρυξης εξαντλήσιμου Πόρου Πολύ απλά μας δείχνει το πώς θα μπορούσε να μεγιστοποιηθεί παρούσα αξία από τα κέρδη μιας εξόρυξης ενός εξαντλήσιμου πόρου. Εάν ο ενεργειακός Πόρος είναι πεπερασμένος Λύση; (τι δείχνει m ax q T m ax q T = 0 s. R R = q +1 β c, q, R 0 ( p q c( q ) ) * ( ( ) ) λ β=1/(1+r) = 0 = 0 T *. q = 0 s Q β = 0 το λ) ( ) ( 1 ) λ ( ) p = + r + c q T p q c q + Q q c, q, R β p c( q ) =... = β p c q = β + p+ c q+ ( 0 0 ) ( ( )) ( 1 ( 1) ) ( p + 1 c q + 1 ) = ( 1 + r) + ( p c( q) ) πάνω από το οριακό κόστος της εξόρυξης. 9

10 Μια γραφική απεικόνιση Ευρω/ μονάδα ( 1 ) λ ( ) p = + r + c q MUC + MEC = p Backsop p MUC+MEC MUC MEC Βασικός ο ρόλος των τεχνολογιών ανάσχεσης ή των νέων ενεργειακών πόρων μη εξαντλήσιμων ή ενεργειακών πόρων εξαντλήσιμων μεγαλυτέρου κόστους. Η εξάντληση οδηγεί σε μετάβαση (ransiion fuels). Time 10

11 Παράδειγμα με γραμμική ζήτηση Ι Εάν ο χρόνος είναι πεπερασμένος αλλά άγνωστος οι παράγωγοι πρώτης τάξης έχουν την μορφή. 0 ( p ( )) ( ( )) 1 ( ( ) ) 0 c q0 =... = p c q = p 1 c q 1 β β β Στην περίπτωση όπου η ζήτηση είναι γραμμική μπορούμε αντικαθιστώντας και επεκτείνοντας τον όρο β να έχουμε: ( 1 ) ( ( )) ( ) p = + r a c q + c q p = M UC + M EC Maximum willingness o pay Καθιερώνει μια τιμή για την τελευταία μονάδα πόρων που εξάγονται. Εάν υπάρχουν πολλαπλά καύσιμα, το α καθορίζει την τιμή μετάβασης είτε σε εναλλακτικό καύσιμο ή κάποια τεχνολογία ανάσχεσης. 11

12 Παράδειγμα με γραμμική ζήτηση ΙΙ Το να υπολογίσουμε την ποσότητα είναι αρκετά εύκολο με μια απλή αντικατάσταση. ( 1 ) a + r ( a c( q )) + c( q ) q = b Επειδή τα κόστη είναι σταθερά στον χρόνο μιλάμε για φυσική εξάντληση πόρων. Η οικονομική εξάντληση επιτυγχάνεται όταν το κόστος αυξάνεται σε σημείο που ο πόρος δεν είναι πλέον επικερδές για την εξαγωγή του. Τι γίνεται εάν αυξηθεί το επιτόκιο; Ομοίως εάν η τιμή του α μειωθεί; Ποιος ο ρόλος της καινοτομίας; 12

13 Μονοπώλιο Ι Επεκτείνουμε το βασικό μοντέλο για να εξετάσουμε την περίπτωση μιας μονοπωλιακής επιχείρησης και όχι αυτής που ενεργεί σε μια τέλεια ανταγωνιστική αγορά. Στην πραγματικότητα, αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεδομένης της φύσης της παγκόσμιας αγοράς αργού πετρελαίου, και έχει υιοθετηθεί από πολλούς ερευνητές (Sigliz 1976). Σε μια αγορά που χαρακτηρίζεται από ατελή ανταγωνισμό, αποφάσεις εξόρυξης επηρεάζουν τις τιμές, όσο οι αποφάσεις για την παραγωγή του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΠΕΚ) επηρεάζουν την παγκόσμια τιμή του αργού πετρελαίου. 13

14 Μονοπώλιο ΙΙ Στην απλούστερη περίπτωση ενός μονοπωλίου μπορούμε να δεχθούμε ότι M R + 1 = (1 + r) M R a Εάν η ζήτηση έχει σταθερή ελαστικότητα τότε p = b και aq = (1 + r) aq p = (1 + r) p b b Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι τα έσοδα είναι τα ίδια για κάθε σημείο κατά μήκος μιας σταθερής ελαστικότητας καμπύλη ζήτησης, έτσι ώστε το μονοπώλιο δεν μπορεί να κάνει κάτι καλύτερο από τον περιορισμό της παραγωγής. Εάν η ελαστικότητα δεν είναι σταθερή, τότε τα μονοπώλια πόρων θα αυξήσουν τις τιμές κατά την τρέχουσα περίοδο με τον περιορισμό το επίπεδο της παραγωγής (μεγαλύτερη διάρκεια πόρου). q 14

15 Παραδοχές Το κόστος εξόρυξης είναι συνάρτηση μόνο της τρέχουσας εξόρυξης Η συνολική ποσότητα πόρων είναι γνωστή Δεν υπάρχει καμία αβεβαιότητα Η εξαγωγή, εμπορία, και, εάν επιτρέπεται, επενδυτικών εξερεύνηση, όλα συμβαίνουν με οριακό τρόπο

16 Βιβλιογραφία Ελληνική: Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ελληνικό εγχειρίδιο που καλύπτει το συγκεκριμένο μάθημα. Ξένη: Bhaacharyya, Subhes C. (2011) Energy Economics: Conceps, Issues, Markes and Governance. Springer (Ch.7-8). Evans, Joanne and Leser Hun,(2009), Inernaional Handbook on he Economics of Energy. Edward Elgar (Ch.3). Adelman, M.A. (1990). Mineral Depleion, wih Special Reference o Peroleum, Review of Economics & Saisics. 72 (February):

Σχετικά έγγραφα

Οικονομικά της Ενέργειας

Οικονομικά της Ενέργειας Ενότητα 4: Προσφορά Ενέργειας Κωσταντίνος Κουνετάς Διοίκηση Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών 1 Σκοποί ενότητας Κατανόηση της αγοράς προσφοράς ενέργειας Κατανόηση προσέγγισης