Υγεία, Καλό Καλοκαίρι & Διακοπές στο χωριό μας!

Transcript

1 Ελ. - Γκρέκο Πεντηκοστή Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ της Αδελφότητας εύχονται στους όπου γης Φιλιώτες Υγεία, Καλό Καλοκαίρι & Διακοπές στο χωριό μας!

2 ΤΑ ΦΙΛΙΑ ΤΡΙMHNIAIA EKΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡ/ΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΓΡΑΦΕΙΑ: ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 25 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: Site: papagonis@otenet.gr Αρ. βιβλίου αναγνωρισμ. σωματείων Πρωτοδικ Αριθμ. φακέλου Νομαρχίας Αθηνών 218 Α.Φ.Μ ΔΟΥ: Α ΑΘΗΝΩΝ Κωδικός Γεν. Γραμματείας Ενημέρωσης: 5283 ΥπεΥθυνοΣ συμφωνα με τον ΝΟμο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡ. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΓΛΑΔΣΤΩΝΟΣ 3 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: FAX: mitropoulosgeorgios@yahoo.gr ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ι. Π. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Γεν. Γραμματ. Δ.Σ. ΣΤΥΛ. Ν. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Ταμίας ΑΛΕΞ. ΣΤ. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ Ειδ. Γραμματ. Δ.Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤ. Ρ. ΚΑΡΑΜΑΝΟΣ Μέλος Εξελ. Επιτροπής DTP - ΕΚΤΥΠΩΣΗ Δ. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Τηλ./Fax: dsotir@otenet.gr ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Εσωτερικού, ετήσια Ευρώ 20 Εξωτερικού, ετήσια Δολ. ΗΠΑ 50 Κατάθεση συνδρομών: ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Aριθμός Λογαριασμού: ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» Τιμή τεύχους Ευρώ 5 ΦΙΛΙΩΤΕΣ Περιεχόμενα Ανακοίνωση - Πρόσκληση...σελ. 3 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ Πήραμε και δημοσιεύσαμε...σελ. 4 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ: 1. Στο κενό η πρόσκλησή μου να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας. 2. Πάσχα στο χωριό μας 3. Το 2ήμερο της Πρωτομαγιάς και του Πανηγυριού μας. 4. Λειτουργίες στα εξωκκλήσια μας. 5. Η επέτειος του Ολοκαυτώματος του χωριού μας. 6. Ισημερίες και ηλιοστάσια. 7. Ποντιακός Ελληνισμός - Γενοκτονία Ποντίων. 7. Η λειτουργία στην ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ. 8. Κωνσταντινούπολη... σελ. 7 ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΣ: Πίνακας προφορών... σελ. 25 ΦΙΛΕΙΚΑ ΚΑΛΥΒΙΑ:... σελ. 27 ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΜΑΣ: 1. Προσφορές Απριλίου - Μαίου - Ιουνίου Ευχαριστίες. 2. Ο Συντονιστής... σελ. 28 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ: 1. Η Κυριακή Προσευχή «ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ» 2. Η εκδίκηση. 3. Η σύναξη των 12 αγίων ενδόξων Αποστόλων - Που και πως απέθαναν... σελ. 30 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 1. Μαθητών χαρούμενες καλοκαιρινές διακοπές. 2. Ηλίαση Θερμοπληξία. 3. Τι κάνουμε εάν σπάσει θερμόμετρο υδραργύρου; 4. Υποτροπιάζουσες Άφθες. 5. Ιστορικές ρήσεις και η σημασία τους... σελ. 37 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΓΩΝΙΑ: Μουσικοφιλία:...σελ. 50 ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΑΣ: Συγχαρητήρια: 1. Γάμοι. 2. Γεννήσεις. 3. Βαφτίσεις. 4. Μνημόσυνα. 5. Έφυγαν από τη ζωή...σελ. 55 ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΩΝ ΜΑΣ:... σελ. 57 ΑΝΕΚΔΟΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ: ΦΙΛΕΪΚΕΣ ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ: 1. Οι γίδες του Αλέκου. 2. Το ηλάρι ήταν ακατάλληλο για τον... ποπό της Γιώργαινας... σελ. 58 Σκόρπιες σκέψεις - στοχασμοί που αποστάζει η ζωή: 1. Κατεδαφίζεται η ταυτότητά μας; 2. Εμείς και τα παιδιά μας!... σελ. 62 2

3 ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 25 - Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX «Όμιλος Φίλων Ιεράς Μονής Αγ. Αθανασίου Φιλίων» ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Αθήνα 5 Ιουλίου 2010 Αγαπητοί μας συμπατριώτες, φίλοι αναγνώστες, Με ιδιαίτερη χαρά σας καλούμε και φέτος να βρεθούμε στο χωριό μας καθ όλην την περίοδο των θερινών μας διακοπών και ιδιαίτερα μπρος πίσω από τη μεγάλη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το 15Αύγουστο, οπότε θα λάβουν χώρα και οι Εορταστικές Εκδηλώσεις της Αδελφότητας και θα έχουμε την ευκαιρία να ανταμώσουμε και να τα ειπούμε από κοντά. Το πρόγραμμά μας προβλέπει τις ακόλουθες εκδηλώσεις: Λατρευτικές Εκδηλώσεις 1. Από τις αρχές Ιουνίου έως το τέλος Σεπτεμβρίου, κατά Σάββατον, τελείται Θεία Λειτουργία στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου και δίνεται η ευκαιρία, σε όποιον επιθυμεί, να την παρακολουθεί! 2. Καθ όλην την διάρκεια του 15Αύγουστου, στην Εκκλησία του χωριού μας και κάποιες ημέρες στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, τελείται η ακολουθία των Ιερών Παρακλητικών Κανόνων (Μικρός και Μεγάλος) και δίνεται επίσης η ευκαιρία σε όποιον επιθυμεί να την παρακολουθεί. 3. Το Σάββατον 14 Αυγούστου θα τελεστεί στο Μοναστήρι μας η καθιερωμένη πλέον Πανηγυρική Θεία Λειτουργία, μετ αρτοκλασίας, που χρόνια τώρα τελεί η Αδελφότητα. 4. Το βράδυ της ίδιας ημέρας 14 Αυγούστου, παραμονή της Μεγάλης Εορτής, θα τελεστεί στην Εκκλησία του χωριού μας που γιορτάζει, Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός με αρτοκλασία και θα ακολουθήσει περιφορά της Εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. 5. Την Κυριακή το πρωί 15 Αυγούστου, θα τελεστεί στην Εκκλησία του χωριού μας επίσης Πανηγυρική Θεία Λειτουργία και θα έχουμε την ευκαιρία να παραβρεθούμε στη μεγάλη γιορτή προς τιμήν της Παναγίας μας, στη μνήμη της οποίας είναι αφιερωμένη η Εκκλησία μας. Πανηγυρικές Ψυχαγωγικές Εκδηλώσεις 1. Την Κυριακή το βράδυ 15 Αυγούστου θα γίνει το καθιερωμένο Πανηγύρι στην Πλατεία του χωριού μας, που τα δύο τελευταία χρόνια ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή, λόγω αποτρόπαιων θλιβερών συμβάντων συμπατριωτών μας. 2. Την Τρίτη 17 Αυγούστου ψυχαγωγικές εκδηλώσεις στην αίθουσα του Πνευματικού μας Κέντρου (Σχολείου) για τη νεολαία μας. 3. Την Τετάρτη 18 Αυγούστου το βράδυ, στην πλατεία του χωριού μας, διασκέδαση με παραδοσιακά λαϊκά όργανα. Συζήτηση για τα κοινά μας θέματα Την Δευτέρα 16 Αυγούστου, το απόγευμα, θα γίνει στην Πλατεία του χωριού μας συζήτηση για τα κοινά θέματα που μας απασχολούν στο χωριό μας,, ενόψει μάλιστα και των εκλογών του Νοεμβρίου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Θα συζητήσουμε ακόμη και για την όσο το δυνατόν μαζικότερη συμμετοχή όλων μας στα δρώμενα της Αδελφότητας, με δεδομένο ότι φέτος θα έχουμε Εκλογοαπολογιστική Γενική Συνέλευση και δίνεται η ευκαιρία στον καθένα μας να θέσει υποψηφιότητα και να διεκδικήσει θέση στο Δ.Σ. αλλά και οποιοδήποτε αξίωμα. Ε υ χ ό μ ε θ α σ ε ό λ ο υ ς υ γ ε ί α κ α ι Κ α λ ό Κ α λ ο κ α ί ρ ι! Για το Δ.Σ. Ο Πρόεδρος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡ. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Ο Γεν. Γραμματέας ΙΩΑΝ. ΠΑΝ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 3

4 το Περιοδικό μας και οι παραλήπτες του Π ή ρ α μ ε κ α ι δ η μ ο σ ι ε ύ ο υ μ ε : ΤΑ ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑΤΑ, ΤΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΩΝ!!! Με μεγάλη μου χαρά κι ευχαρίστηση, ξεφυλλίζοντας τις σελίδες των τριών τελευταίων τευχών (43, 44 και 45) του Περιοδικού μας, είδα τις φωτογραφίες, των παρακάτω πανέμορφων κοριτσιών, που είναι οι νέες συνεργάτισσές του και συγκεκριμένα: της Όλγας Καζάκη, της Αγγελικής Γλογοβίτη, της Αντωνίας Γκούβη, της Δώρας Χριστοδούλου και της Αναστασίας Βουρλή, οι οποίες, εκτός της συμβολής τους στη συγκρότηση της ύλης του, με τις επιστημονικές δημοσιεύσεις τους και με τις μουσικές τους γνώσεις, ομορφαίνουν αφάνταστα και τις σελίδες του!!! Όλα τα παραπάνω κορίτσια, καθώς και την Άννα Μαρία Νόνα και τη Δήμητρα Γλογοβίτη, που δεν έχουν στείλει τις φωτογραφίες τους, προς δε και τον κάπως παλιότερο συνεργάτη του Περιοδικού μας, τον λαμπρό και φέρελπι Ταγματάρχη Χρήστο Καραθανάση, τους καλωσορίζω στην παρεούλα των παλαιών συνεργατών του, τους συγχαίρω για το θάρρος τους, τους ευχαριστώ για τη συμβολή και την συνεισφορά τους στην συγκρότηση της ύλης του Περιοδικού και πέρα απ αυτά, τους καμαρώνω και τους θεωρώ ως το Νέο Αίμα του!!! Το Περιοδικό μας, που κρατάτε στα χέρια σας και διαβάζετε τις σελίδες του, με τα διάφορα νέα απ το χωριό μας, όπως όλοι σχεδόν γνωρίζετε είναι γέννημα, δηλαδή δημιούργημα του ευφάνταστου μυαλού, του άξιου τέκνου του χωριού μας: Κώστα Θ. Γιαννακόπουλου, ο οποίος με τη βοήθεια και μερικών άλλων συγχωριανών μας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και το άλλο άξιο τέκνο του χωριού μας: Κώστας Ρ. Καραμάνος και οπωσδήποτε ο Νίκος ο Χατζής, ο λεβέντης γιός του φίλου μου του Γιώργη Χατζή, το πρόσεξαν, το «γαλούχησαν» για να μην κλαρώσει κι έτσι το μεγάλωσαν και το έκαναν να συμπληρώσει και να ξεπεράσει τα δέκα (10) χρόνια της ύπαρξής του!!! Η συμπλήρωση και μόνον, των παραπάνω δέκα χρόνων, από της έκδοσής του, είναι, μια τεράστια επιτυχία, για το Περιοδικό, ενός μικρού χωριού και πολύ αμφιβάλλω εάν υπάρχει παρόμοια περίπτωση, σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα!!! Το έχω ξαναγράψει και άλλωστε το γνωρίζετε απαξάπαντες, ότι δηλαδή το χωριό μας, καθώς και οι έξη (6) οικισμοί του, κοντεύουν να ερημώσουν, από κατοίκους ΓΙΑΝΝΗ Α. ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ και η μοναδική γιατρειά, σχετική έστω, της παραπάνω επερχόμενης ερήμωσης, είναι η ύπαρξη αυτού του πολύτιμου και ανεκτίμητου, κατά την ταπεινή μου γνώμη, Περιοδικού, το οποίο είναι πλέον ο μοναδικός κρίκος, ο οποίος μας συνδέει και μας κρατάει ενωμένους όλους τους Φιλαίους, όπου κι αν ζει και βρίσκεται ο καθένας μας, πάνω στον πλανήτη Γη!!! Εξ αιτίας του παραπάνω λόγου, παίρνω σήμερα στα χέρια μου τη σάλπιγγα και βαράω Γενικό Προσκλητήριο, για όλους τους νέους μας, τους οποίους τους προσκαλώ, να πλαισιώσουν τους παλιούς συνεργάτες του Περιοδικού μας και όχι μόνον να τους βοηθήσουν στην έκδοση και στην κυκλοφορία των τευχών του, αλλά και σαν Νέο Αίμα του, να αναλάβουν τις τύχες του στα στιβαρά και νεανικά τους μπράτσα κι αυτό όσο είναι ακόμη καιρός και πριν εμείς οι παλιοί αποκάμουμε και μείνουμε από καύσιμα ή τα φτύσουμε, όπως λέει ο χύδην όχλος!!! Με το παρόν σημείωμά μου λοιπόν, προσκαλώ όλους τους νέους, που κατάγονται απ το χωριό μας, αλλά και οποιονδήποτε άλλον φίλον ή φίλη, που μας συμπαθεί, να βάλουν πλάτη, κατά το κοινώς λεγόμενο και να συμβάλουν στην συγκρότηση της ύλης του Περιοδικού μας, είτε με τις επιστημονικές, είτε με τις λογοτεχνικές, είτε με τις λαογραφικές, είτε με οποιεσδήποτε άλλες δημοσιεύσεις και πέρα απ αυτά, να λαμβάνουν ενεργό μέρος στις Γενικές Συνελεύσεις και στις λοιπές εκδηλώσεις της Αδελφότητας του χωριού μας!!! Ειδικά συγχαρητήρια πρέπει να εκφράσω, σε όλους τους γονείς των παραπάνω παιδιών, γιατί απ ό,τι φαίνεται γαλουχούν τα παιδιά τους, με τέτοιον τρόπο, ώστε να αγαπούν τις ρίζες τους!!! Σημείωμα σύνταξης: 1. Οι πρώτες φωτογραφίες με τις οποίες ξεκίνησε το περιοδικό μας ήσαν του αείμνηστου συμπατριώτη μας Κώστα Μάμαλη. 2. Η αναβάθμιση του περιοδικού μας από τον συμπορευτή Νίκο... αρχίζει από το τεύχος Με τη φετινή χρονιά το περιοδικό μας γίνεται 12 χρόνων. 4 το Περιοδικό μας και οι παραλήπτες του

5 Κε Πρόεδρε, Σας συγχαίρω για όλες τις προσπάθειές σας για να συνεχισθεί η έκδοση του αγαπημένου μας περιοδικού «ΤΑ ΦΙΛΙΑ» και εύχομαι ο Θεός να σας δίδει υγεία και δύναμη τόσο εσάς όσο και σε όλους τους συνεργάτες σας. Με το περιοδικό Νο 45 έλαβα την απόδειξη και σας ευχαριστώ. Θα ήθελα όμως να συμπληρώσω σε όσα αναφέρετε, σχετικά με τους δωρητές της εκκλησίας μας εις το περιοδικό Νο 45 και εις την σελίδα 5 και 6. Αναφέρετε ότι εις τον νάρθηκα της εκκλησίας μας είναι εντοιχισμένες μαρμάρινες πινακίδες των δωρητών. Εις το δεξιό μέρος υπάρχει μια πινακίδα, που αναφέρει ότι στα μάρμαρα των παραθύρων της εκκλησίας έγιναν με δαπάνες των Αφών Χριστόπουλου εις μνήμην των γονέων τους. Οι Αδελφοί Χριστόπουλοι είναι παιδιά του Κων/νου και Σουσάνας Χριστοπούλου, γονέων της μάνας μου, Μαρίας Δουφεξή του Ανδρέα και είναι οι κάτωθι: Δημήτρης, Σπήλιος, Αριστείδης, Αθανάσιος (Καρπούζος). Οι ανωτέρω μετανάστευσαν στην Αμερική και εγκαταστάθηκαν στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας και από τις οικονομίες τους έκαναν αυτή την δωρεά εις μνήμην των γονιών τους. Ο Αθανάσιος επέστρεψε στην Ελλάδα και στα Φίλια, μαζί με τον Θεοδοσίου Θεοδόσιο έκανε ένα μεγάλο μπακάλικο, εκεί που ήταν του Βλάση του Οικονόμου και μετά τον θάνατο του Θεοδοσίου το έκλεισαν και ο θείος μου έκανε κρεοπωλείο. Ο παππούς μου εκτός από τους ανωτέρω, είχε ακόμα δύο κόρες, την μάνα μου Μαρία Δουφεξή και την Χρυσάφω Κοκορέμπα, που πέθανε νέα. Αυτά τα γράφω για τους νεότερους για να γνωρίσουν τους ανθρώπους αυτούς που από την ξενητειά και από το υστέρημά τους έκαναν αυτές τις δωρεές στο αγαπημένο μας χωριό σε δύσκολες για την εποχή εκείνη, ημέρες. Ευχαριστώ για τη φιλοξενία Κων/νος Ανδρ. Δουφεξής ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΛΕΙΤΟΡΟΛΕΥΚΑΣΙΩΝ ΠΑΤΡΑΣ Ο Χ Ε Λ Μ Ο Σ ΦΙΛΟΠΟΙΜΕΝΟΣ 28 Τηλ Τ.Κ ΠΑΤΡΑ Στις 14 Ιανουαρίου συγκροτήθηκε σε σώμα το νέο Διοικητικό συμβούλιο που προέκυψε από τις εκλογές της 10 Ιανουαρίου Η νέα σύνθεση του Δ.Σ. είναι η ακόλουθη: Συγκρότηση Νέου Δ.Σ. Πρόεδρος: Βασίλης Χρόνης Α Αντιπρόεδρος: Αγγελόπουλος Αργύρης Β Αντιπρόεδρος: Ρηγόπουλος Λευτέρης Γενική Γραμματέας: Λαζανά Γεωργία Ειδική Γραμματέας: Καραγεωργίου Μαίρη Ταμίας: Αποστολόπουλος Δημήτριος Έφορος Εκδηλώσεων: Παλυβός Παναγιώτης Έφορος Τύπου: Αποστολοπούλου Τζένη Μέλη: Μιχαλοπούλου Φωτεινή Μιχαλοπούλου Κατερίνα Δημόπουλος Θεόδωρος Μηλιτσοπούλου Αγγελική Γουρνιά Ειρήνη Σουλελέ Μαρία Με ιδιαίτερη εκτίμηση Ο Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέα Βασίλης Χρόνης Γεωργία Λαζανά Σημείωμα σύνταξης: Θερμά συγχαρητήρια στον κ. Βασίλειο Χρόνη, έναν ακόμη Φιλαίο που αναλαμβάνει την προεδρία του συλλόγου Κλειτορολευκασίων Πάτρας, ΔΕ ΧΑΘΗΚΕ Η ΕΛΠΙΔΑ Ο κ. Δημήτριος Κοντογιάννης από τη Λυκούρια, ιατρός καρδιολόγος, Δ/ντής της Καρδιολογικής κλινικής του Νοσοκομείου «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ», Δημοτικός Σύμβουλος και ήδη αρχηγός της μείζονος αντιπολίτευσης στο Δήμο Κλειτορίας, την κατέθεσε την αποζημίωση, που εισέπραξε για τις παραστάσεις του στα Δημοτικά Συμβούλια του Δήμου Κλειτορίας, ποσού 890 ευρώ, στην Αδελφότητα Φιλιωτών, υπέρ της Ιεράς Μονής Αγίου Αθανασίου. Το ίδιο είχε κάμει και τον Δεκέμβριο του 2009, οπότε είχε καταθέσει για τον ίδιο σκοπό το ποσό των 645 ευρώ. Στις καταβολές αυτές ο κ. Κοντογιάννης προέβη αθόρυβα και χωρίς να εκφράσει την πρόθεση της δημοσιοποίησής τους. Οι ενέργειες αυτές που φανερώνουν το ήθος και την μεγαλοσύνη του ανδρός μας δίνουν το δικαίωμα να πιστεύουμε ότι η ελπίδα δεν χάθηκε οριστικά μέσα στη γενική σήψη και την έκπτωση των αξιών που βιώνουμε, αφού υπάρχουν άνθρωποι που δραστηριοποιούνται στα κοινά με μόνο κίνητρο την αγάπη τους για τον τόπο και την διάθεση ανιδιοτελούς προσφοράς. Γιατρέ σ ευχαριστούμε. Γεώργιος Μητρόπουλος Ο λόγος μου απευθύνεται προς τους νέους. Αγαπητοί και εκλεκτοί νέοι, είναι μεγάλη τιμή και ευθύνη να μιλώ (απευθύνομαι) σε εσάς. το Περιοδικό μας και οι παραλήπτες του 5

6 Εν πρώτοις σας συγχαίρω που λάβατε το βραβείο του εκλεκτού νέου. Παραλάβατε έναν εξαίρετο πολιτισμό, που δημιουργήθηκε σε χιλιετηρίδες. Παραλάβατε έναν κόσμο γεμάτο φυσικές ομορφιές και μνημεία πολιτισμού. Είστε οι συνεχιστές των μεγάλων έργων, όμως, όπως στο παρελθόν, θα έρθουν και καταστροφές. Οι χρηστοί νέοι πάντα θα είναι δημιουργικοί και θα πολεμούν πάντα ηρωικά το κακό. Οι ψυχές των εργατών του καλού και του ωραίου παρακολουθούν με αγωνία την πορεία του πολιτισμού μας. Ο τεχνικός πολιτισμός μας έχει μεγάλη άνοδο εις βάρος του πνευματικού. Αν συνεχίσουμε να περπατάμε με το ένα πόδι, σίγουρα θα καταστραφούμε. Οι νεολαίοι είναι σε κίνδυνο. Η λαμπρότητα του τεχνικού πολιτισμού τους μαγεύει και τους αποσπά από τον τελικό σκοπό της ζωής, που είναι η πνευματική και ηθική ολοκλήρωση. Η ζωή έχει νόμους (φυσικούς και πνευματικούς) και καθήκοντα. Πρέπει να σεβόμαστε αυτούς τους νόμους και να εφαρμόζουμε τα καθήκοντά μας. Ακόμα και ο Δημιουργός πράττει το ίδιο. Η ζωή είναι μία Οδύσσεια, ένας πόλεμος καλού και κακού. Δεν πρέπει να υποχωρούμε όταν υπακούομε στους νόμους και τα καθήκοντα. Αυτό είναι το θέλημα του Θεού και όχι ο ευσεβισμός και η υποκρισία. Πρέπει πρώτα να αγαπάμε το Θεό Πατέρα υπεράνω κάθε θρησκείας. Ο Θεός δεν είναι θρησκεία αλλά ο φυσικός και Κύριος Πατέρας. Είστε παιδιά του Θεού. Ο σύνδεσμος της αγάπης με τον Πατέρα, ο οποίος είναι μέσα σας και στον ουρανό, αναπτύσσει και ποτίζει την δυνατότητα της Θέωσης, που λάβατε σαν τέκνα του. Η αδράνεια μαραίνει τη Θέωση. Έχετε κάποιο μοναδικό σκοπό υπάρξεως μέσα στη ζωή και έκαστος είστε μοναδικός. Έχετε υπευθυνότητα για την πορεία του κόσμου. Είστε συνεχιστές της δημιουργίας. Ο ρόλος σας είναι συμπαντικός και μοναδικός. Είστε κάτοικοι του σύμπαντος και όχι μόνο ενός μικρού πλανήτη. Ο πλανήτης μας όμως είναι από τις μοναδικές μήτρες του σύμπαντος. Έχετε απίστευτες δυνάμεις. Ο παντοδύναμος Πατέρας σας πάντοτε πολεμά το σκότος και σας προστατεύει. Ομοίως και σεις ως τέκνα της δημιουργίας πρέπει να πολεμήσετε το κακό μέσα σας και γύρω σας. Είστε παιδιά φωτός. Η ζωή του νεαρού Χριστού είναι τέλειο παράδειγμα προς μίμηση για Θέωση, νίκη και πόλεμο εναντίον του κακού. Υποστηρίζετε τη μάνα φύση γύρω μας που καταστρέφεται από τη λαιμαργία και ανευθυνότητα του τεχνικού πολιτισμού. Κάθε ένας και όλοι είμαστε υπεύθυνοι για όλα και μόνο ένας με πίστη στο καθήκον και υπευθυνότητα μπορεί να σώσει τη γη μας. Προχωρείτε μπροστά σαν γνήσια τέκνα του Θεού Πατέρα μας για να φτιάξουμε ένα καλύτερο κόσμο. Σας εύχομαι καλή υγεία και επιμονητικό κουράγιο. Πατήρ Δημήτριος Οικονόμου. Υ.Γ: Ο λόγος αυτός εγράφη προς εκφώνηση εις το House of Lords της Αγγλίας κατά την απονομή των βραβείων προς τους νέους με χρηστά ήθη. Ο π. Δ. Οικονόμου ήταν αντιπρόεδρος του οργανισμού Body Mind & Spirit, που απένειμε τα βραβεία. Μαζί με το παρόν τεύχος (Νο 46) του περιοδικού μας αποστέλλεται στους παραλήπτες του εσωτερικού αντίτυπο του εκδοθέντος από την Αδελφότητα βιβλίου για την «Ιερά Μονή Αγ. Αθανασίου» (λόγω κόστους των ταχυδρομικών δεν θα αποσταλεί στο εξωτερικό). Για την κάλυψη των εξόδων της έκδοσης παρακαλούμε, όσοι έχετε την δυνατότητα, να εμβάσετε το ποσό των 10 ευρώ στον υπ αριθμ λογαριασμό για την Ιερά Μονή Αγ. Αθανασίου στην ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ή στον υπ αριθμ λογαριασμό της Αδελφότητας στην ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ. Το Δ.Σ 6 το Περιοδικό μας και οι παραλήπτες του

7 Επικαιρότητες Επικαιρότητες Επικαιρότητες ΣΤΟ ΚΕΝΟ Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΜΟΥ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΤΥΧΕΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ Κων/νου Θεμ. Γιαννακόπουλου Το πρώιμο καλοκαίρι και η παρατεταμένη καλοκαιρία δεν στάθηκαν ικανά να απομακρύνουν τη βαρυχειμωνιά από το χωριό μας. Πέμπτη 3 Ιουνίου σήμερα του σωτηρίου έτους 2010 και η γενική απεργία όλων, ιδιαίτερα των δημοσιογράφων, με έκανε να βρω το χρόνο να σκεφτώ την έκδοση του επομένου τεύχους του Περιοδικού μας του 46 ου, που θα καλύψει την περίοδο Απριλίου Μαΐου Ιουνίου 2010, δηλαδή την περίοδο της Ανοίξεως του τρέχοντος έτους. Όπου υπάρχει δράση, υπάρχει και αντίδραση και στην όποια δράση εκφράστηκε μέσα από τις στήλες του προηγούμενου τεύχους, του 45 ου, του Περιοδικού μας, ήρθε και η αντίδραση: Έχω καπελώσει το Δ.Σ. της Αδελφότητας και κάνουν τα μέλη του ό,τι τους λέω! Και από το Περιοδικό να φύγω!... Δεν με αντέχουν άλλο!, συμπληρώνω εγώ! Ποιος τα λέει δεν ξέρω, σε μένα τα είπε, πως λέγονται στο καφενείο, ο καφετζής, ο συμπατριώτης μας κ. Κωστόπουλος Βλάσιος! Το γεγονός με προβλημάτισε και πολλές σκέψεις πέρασαν από το μυαλό μου. Το πρώτο που έχω να ειπώ είναι ότι αδικούν τα μέλη του Δ.Σ. της Αδελφότητας, τα οποία θεωρώ λίαν αξιόλογα, όλα ανεξαιρέτως και σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσα και δεν θα ήθελα, πολύ περισσότερο, να κάνει κανένας ό,τι λέω εγώ. Όσοι βρέθηκαν στο Δ.Σ. μαζί μου, θα θυμούνται πολύ καλά, ότι πολλές φορές οι αποφάσεις που παίρναμε ήταν εντελώς διαφορετικές από τις εισηγήσεις μου ως Προέδρου του Δ.Σ. και αν αυτό συνέβαινε τότε που ήμουν Πρόεδρος του Δ.Σ., σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να συμβαίνει σήμερα ακριβώς το αντίθετο, τώρα που δεν είμαι ούτε μέλος του Δ.Σ. και δεν παίρνω μέρος στις συνεδριάσεις του, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων ως ακροατής. Εν τούτοις αν κάποιοι συνεχίζουν να έχουν την ίδια γνώμη, θα τους θυμίσω ότι φέτος είναι εκλογική χρονιά, δεν έχουν λοιπόν κανένα εμπόδιο να προσέλθουν στη Γενική Συνέλευση και όχι μόνο να ειπούν τη γνώμη τους, αλλά να θέσουν και υποψηφιότητα και να αναλάβουν εκείνοι τις τύχες της Αδελφότητας. Λίγη υπομονή 5-6 μηνών και εύκολα μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημά τους. Όσο για το Περιοδικό, μακάρι να βρεθεί κάποιος άλλος να φροντίσει την έκδοσή του και μετά χαράς περιορίζομαι στο να εκθέτω τις απόψεις μου και μόνο, όπως έχει δικαίωμα κάθε παραλήπτης του και δεν νομίζω πως θα βρεθεί κάποιος να ισχυριστεί ότι έστειλε κάποιο δημοσίευμα και δεν συμπεριελήφθη στις σελίδες του Περιοδικού. Θα μου έκανε χάρη αν με απάλλασσε από αυτή τη φροντίδα, όπως χάρη μου είχε κάνει ο συμπατριώτης μας κ. Παναγόπουλος Στυλιανός, πέρυσι και πρόπερσι που με είχε απαλλάξει από αυτή τη φροντίδα. Θα είναι ευχής έργον να βρεθούν και άλλοι νεότεροι να ασχοληθούν με το περιοδικό και να έχει συνέχεια. Εκτός αν κάποιοι θέλουν να σταματήσει να εκδίδεται! Αυτό βέβαια δεν θα το αφήσουμε να γίνει, όσο το Δ.Σ. εγκρίνει την έκδοσή του και έχουμε τη δυνατότητα να το εκδίδουμε. Μου ειπώθηκε ακόμη πως ήταν λάθος να προτείνω να φωνάξουμε τον Δημήτρη τον Στούρα από τη Λυκούρια, προκειμένου να ανακατασκευάσουμε τη σκάλα στη βόρεια πύλη της Εκκλησίας μας, είναι και άλλοι μαστόροι!. Και πράγματι, οπωσδήποτε υπάρχουν και άλλοι μαστόροι και με δεδομένο αυτό, ήταν λάθος μου να κάνω τη συγκεκριμένη πρόταση. Όμως εγώ δεν γνωρίζω κανέναν άλλο πέρα από τον Δημήτρη το Στούρα, ο οποίος έχει φτιάξει τη σκάλα στην δυτική πλευρά της Εκκλησίας μας και τον θεωρώ πολύ προσεκτικό, κρίνοντάς τον από τη συγκεκριμένη δουλειά του, η οποία, κατά τη γνώμη μου, είναι αντάξια της μεγάλης κληρονομιάς των προγόνων μας. Άλλωστε πρόταση έκανα, δεν κάναμε και συμβόλαιο! Κάποιοι άλλοι έχουν τη γνώμη πως καλή είναι η σκάλα και κατά συνέπεια δεν έχουμε λόγο να την γκρεμίσουμε και να την ξαναφτιάξουμε! Καθένας έχει το δικαίωμα να έχει τη δική του γνώμη και εγώ τη δική μου! Οι ειδικοί όμως έχουν τη γνώμη πως προσβάλλει το μεγαλοπρεπές οικοδόμημα των προγόνων μας! Είναι γεγονός ότι δεν υπήρξε ανταπόκριση στην πρόσκληση που απηύθυνα, προκειμένου να πάρουμε οι ίδιοι τις τύχες στα χέρια μας και να διορθώσουμε, όσο μας είναι δυνατόν, όσα προσβάλλουν την αισθητική μας και δυσκολεύουν τη ζωή μας. Οι περισσότεροι ίσως δεν έχουν προσωπική αντίληψη για την κατάσταση του κέντρου του χωριού μας, ύστερα από την εκτέλεση των έργων ανάπλασης που καρκινοβατούν εδώ και πέντε χρόνια. Άλλοι πάλι, εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης την οποία όλοι ζούμε, δεν τολμούν να αναλάβουν πρόσθετες οικονομικές υποχρεώσεις και δεν έχουν άδικο! Έτσι όμως είμαστε αφημένοι στη μοίρα μας και η ζωή στο χωριό μας γίνεται όλο και πιο δύσκολη, ενώ με μικρή προσπάθεια θα μπορούσαν πολλά πράγματα να γίνουν πολύ καλύτερα για όλους μας εν όψει μάλιστα της μεταρρύθμισης στην Επικαιρότητες 7

8 Τοπική Αυτοδιοίκηση με την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης και τις επικείμενες εκλογές του Νοεμβρίου, αν δεν βρεθούν κάποιοι άνθρωποι να θελήσουν να ασχοληθούν με τα κοινά, τα πράγματα θα γίνουν πολύ πιο δύσκολα. Οι δρόμοι μας ήδη έχουν τα χάλια τους και θα γίνουν ακόμη πιο προβληματικοί! Τα προβλήματα στην ύδρευση όλων μας είναι γνωστά και για αποχέτευση, δεν γίνεται λόγος. Ο φωτισμός είναι προβληματικός και η καθαριότητα των κοινοχρήστων χώρων ανύπαρκτη. Αν πείτε και για το Νεκροταφείο του χωριού μας, εγκαταλελειμμένο, πνιγμένο στα χορτάρια, χωρίς καμιά φροντίδα! Δεν νομίζετε πως μας αξίζει μια καλύτερη τύχη, μια καλύτερη μοίρα; Ενδιαφέρον χρειάζεται και μικρή προσπάθεια και πολλά πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ καλύτερα για όλους μας! Το Εκκλησάκι του Αγίου Βλασίου της Πλατείας μας. Εξαίρεση στο γκρίζο τοπίο που περιγράψαμε, αποτελεί το Εκκλησάκι του Αγίου Βλασίου στην Πλατεία του χωριού μας. Θα θυμάστε πως στο προηγούμενο τεύχος του Περιοδικού μας γράφαμε πως η κατάστασή του αποτελούσε ντροπή για όλους μας και έτσι ήταν. Όμως χάρη σε κάποιες προσφορές που έγιναν στην Αδελφότητα γι αυτό το σκοπό και οι οποίες δόθηκαν στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και κυρίως χάρη στην πρωτοβουλία που πήρε και πάλι το μέλος του Δ.Σ. της Αδελφότητας κ. Βλάσιος Θεοδ. Σταθούλιας να έλθει σε συνεννόηση με το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και να επιβλέψει τις εργασίες αποκατάστασής του, έπαψε να αποτελεί ντροπή, αφού ξηλώθηκαν εσωτερικά οι κατεστραμμένοι σοβάδες, έγινε αμμοβολή και αρμολόγημα, περάστηκαν καλώδια προκειμένου να ηλεκτροδοτηθεί, καθαρίστηκε η ξύλινη πόρτα εισόδου και κυρίως αποκαταστάθηκαν οι κίονες στο πρόπυλον, που η προγενέστερη κατάστασή τους αποτελούσε πράγματι ντροπή για όλους μας, γιατί αποτελούσε την καθημερινή θέα για όποιον περνούσε από την πλατεία, ενώ το εσωτερικό ήταν αθέατο στους πολλούς και μόνο όσοι άνοιγαν την πόρτα έβλεπαν την κατάσταση στην οποία βρισκόταν. Οι εργασίες δεν τελείωσαν, τα χρήματα τελείωσαν! Απομένει να γίνει το δάπεδο, να τοποθετηθούν μαρμαροποδιές στην ιερά κόγχη και στα παράθυρα, να συντηρηθεί η αγιογραφία του Παντοκράτορα που είναι στον τρούλο, να αποκατασταθεί πλήρως η ξύλινη πόρτα που πρέπει να είναι έργο του μακαρίτη του Γέρο- Ρέπη (Γεωργίου Ρούσσου) που ήταν άριστος ξυλουργός και να ολοκληρωθεί η αισθητική αποκατάσταση της πρόσοψης, δηλαδή του πρόπυλου με χρώματα που να αντέχουν τις αντίξοες καιρικές συνθήκες του χωριού μας και τις ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν το χειμώνα στο χωριό μας. Για να γίνουν όλα αυτά απαιτούνται χρήματα τα οποία δεν πρόκειται να μας τα δώσει κανένας άλλος, εμείς πρέπει να βάλουμε το χέρι στην τσέπη προκειμένου να συντηρήσουμε και να διατηρήσουμε τα μνημεία που, μας άφησαν οι πρόγονοί μας. Μέσω της Αδελφότητας λοιπόν και έναντι αποδείξεως, που μας είναι απαραίτητη, ας ενισχύσουμε αυτή την προσπάθεια και ακόμη όποιος τεχνίτης μπορεί να αναλάβει κάποια από τις εργασίες που απομένουν να γίνουν, ας το κάνει, ώστε να το βλέπουμε το Εκκλησάκι και να το χαιρόμαστε όλοι! Στη διάθεση της Αδελφότητας έθεσα ένα dvd και ένα ηλεκτρονικό ρολόι που μου τυχαν την ημέρα της κοπής της πίττας στην Αθήνα, προκειμένου, το μεν dvd να αποτελέσει αντικείμενο λαχειοφόρου αγοράς με σκοπό να συγκεντρωθούν χρήματα για τις εργασίες καθαρισμού και συντήρησης εξωτερικά της Εκκλησίας μας, για το δε ηλεκτρονικό ρολόι να γίνει το ίδιο με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων προκειμένου να ολοκληρωθούν οι εργασίες στο εκκλησάκι του Αγ. Βλασίου της πλατείας του χωριού μας. Ας βοηθήσουμε όλοι, αν πραγματικά πιστεύουμε πως έχουμε χρέος να διατηρήσουμε την πατρογονική μας κληρονομιά. «20 Ιουνίου 2010» Ημέρα μνήμης για το χωριό μας και η πλατεία μας γεμάτη αυτοκίνητα! Έχουμε ένα καλό σταύλο για τα άλογά μας! 8 Επικαιρότητες

9 ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ Κων/νου Θεμ. Γιαννακόπουλου Πρώιμο Πάσχα, πρώιμος χειμώνας και κατ ακολοθίαν και πρώιμο καλοκαίρι, λέει ο λαός! Φέτος είχαμε το πιο πρώιμο Πάσχα που μπορούμε να έχουμε, σύμφωνα με τους κανόνες της Εκκλησίας μας, 4 Απριλίου! Αν θυμάμαι καλά, τόσο πρώιμο Πάσχα, είχαμε κάποια από τις πρώτες χρονιές της 10ετίας του 1950, 5 Απριλίου! Όμως τότε, ανήμερα το Πάσχα στο χωριό μας έκανε κρύο και έφερνε χιονίθρες. Αυτό μας έκανε να είμαστε επιφυλακτικοί για τον καιρό που θα είχαμε το Πάσχα. Φοβόμαστε πως θα έκανε κρύο και οπωσδήποτε πολλοί ήσαν διστακτικοί να τολμήσουν τόσο νωρίς να επιστρέψουν στο χωριό. Φέτος όμως επαληθεύτηκε η λαϊκή σοφία και ο καιρός ήταν καλοκαιρινός. Έτσι όσοι τολμήσαμε να επιστρέψουμε στο χωριό μας, είχαμε την ευκαιρία να γιορτάσουμε ένα από τα πιο ζεστά Πάσχα και ας ήταν στις αρχές Απριλίου, ενώ άλλες χρονιές που το Πάσχα ήταν τις τελευταίες ημέρες του Απριλίου ή και τις πρώτες ημέρες του Μαΐου, είχαμε αρκετό κρύο και δεν το χαιρόμαστε τόσο, όσο είχαμε την ευκαιρία να το χαρούμε φέτος. Από το Σάββατο του Λαζάρου, 27 Μαρτίου, που βρέθηκα στο χωριό μας, ο καιρός ήταν θαυμάσιος και διατηρήθηκε θαυμάσιος καθ όλην την Πασχάλιο περίοδο, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να γιορτάσουμε παραδοσιακά τόσο τη Μεγάλη Εβδομάδα, όσο και την Εβδομάδα της Διακαινησίμου. Μετά την Ανάσταση του Λαζάρου, γιορτάσαμε την θριαμβευτική είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα, την Κυριακή των Βαΐων 28 Μαρτίου, και είχαμε τη χαρά να πάρουμε τα βάια από τον Ιερέα του χωριού μας, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας και τον καφέ μας στα καφενεία, τα μόνα καταστήματα που παραμένουν ακόμη ανοιχτά στο χωριό μας. Το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, η Ακολουθία του Νυμφίου, όπως πάντα. Την Μ. Δευτέρα και την Μ. Τετάρτη ο Ιερέας μας τέλεσε την ακολουθία του Νυμφίου και του Νιπτήρος αντίστοιχα, στην Ενορία της Ζωοδόχου Πηγής στα Καλύβια, ενώ την Μ. Τρίτη ακούσαμε το τροπάριο της Κασσιανής, στην Εκκλησία του χωριού μας. Την Μ. Τετάρτη το μεσημέρι, τελέστηκε και φέτος στην Εκκλησία του χωριού μας το καθιερωμένο πλέον μυστήριο του Ευχελαίου. Μεγάλη Πέμπτη η ακολουθία του Εσταυρωμένου με φτωχό ακόμη εκκλησίασμα. Μάταια περιμέναμε να ιδούμε την Εκκλησία μας να γεμίζει. Το ίδιο συνέβη και στην ακολουθία των Ωρών, την Μεγάλη Παρασκευή, τις πρωινές ώρες. Ευτυχώς την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ, στην ακολουθία του Επιταφίου, είδαμε την Εκκλησία μας να γεμίζει σε ικανοποιητικό βαθμό και μας έκανε να χαρούμε, αφού είδαμε και άλλους συμπατριώτες μας να έχουν έλθει να γιορτάσουν το Πάσχα στο χωριό μας. Τα εγκώμια του Επιταφίου έψαλαν και φέτος μόνον οι δύο χοροί των Ιεροψαλτών, από τα ίδια βιβλία που διαθέτει ο κάθε χορός και που δεν ταιριάζουν μεταξύ τους, χρόνια τώρα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται οπωσδήποτε αταξία. Παλιότερα έψαλαν και γυναίκες και τρόπον τινά συμμετείχε όλο το εκκλησίασμα στην ιεροτελεστία του Επιταφίου θρήνου. Η παράδοση θέλει τη Μεγάλη Παρασκευή ο ουρανός να είναι μαύρος και φέτος μια ψιχάλα τις μεταμεσημβρινές ώρες, τήρησε την παράδοση στο ακέραιον. Ολάνθιστος ήταν και φέτος ο Επιτάφιος του Χωριού μας! Επικαιρότητες 9

10 Χάρη στις φροντίδες της ακούραστης Ταμία του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Χωριού μας κας Δήμητρας Κων. Μητροπούλου, λαμπρός ήταν και φέτος ο στολισμός του Επιταφίου της Εκκλησίας μας! Όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος, είχε παραγγείλει σε ανθοπωλείον στην Τρίπολη συνθέσεις λουλουδιών, χρυσάνθεμα, γαρύφαλλα κ.ά., με τα οποία τόσον η ίδια, όσον και άλλες κυρίες του Χωριού μας, που στόλισαν τον επιτάφιο, πέτυχαν ένα εξαιρετικά αισθητικό αποτέλεσμα. Τους αξίζει κάθε έπαινος! Για την προμήθεια των λουλουδιών πρόσφεραν οι: 1. Ιερέας Αναστασόπουλος Αθανάσιος 50 ευρώ 2. Πρεσβυτέρα Κανέλλου Καλλιόπη 25 ευρώ 3. Αριστοδήμου Χρυσούλα 20 ευρώ 4. Γιαννακοπούλου Αθανασία 50 ευρώ 5. Γλογοβίτη Μαρία 5 ευρώ 6. Γλογοβίτης Χρήστος 20 ευρώ 7. Δημητριάδη Γιώτα 35 ευρώ 8. Θεοδώρου Γιώτα 20 ευρώ 9. Κακαβούλα Ευθυμία 25 ευρώ 10. Καραθανάση Μαρία 20 ευρώ 11. Κόλλια Σούλα 20 ευρώ 12. Κυριακούλης Γεώργιος 20 ευρώ 13. Μητροπούλου Αικατερίνη 10 ευρώ 14. Μητροπούλου Δήμητρα 50 ευρώ 15. Νικολακοπούλου Βάσω 20 ευρώ 16. Ντατσοπούλου Μαρία 20 ευρώ 17. Οικονόμου Λίτσα 50 ευρώ 18. Ρηγοπούλου Νίτσα 20 ευρώ 19. Χαραλαμποπούλου Κανέλλα 5 ευρώ Σύνολο: 485 ευρώ Ο Πρόεδρος και το Εκκλησιαστικόν Συμβούλιον ευχαριστεί θερμά όλους και όλες και εύχεται στους ίδιους και τις οικογένειές τους Υγεία Χρόνια Πολλά και ο Αναστημένος Χριστός να τους χαρίζει κάθε ευτυχία!!! Μέγα Σάββατον - Ανάσταση Το Μ. Σάββατον ο Ιερέας μας τέλεσε την Θεία Λειτουργία της πρώτης Ανάστασης και ορθώς, στον Ιερό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής στα Καλύβια και δόθηκε η ευκαιρία στους κατοίκους του Οικισμού να κοινωνήσουν τα παιδάκια τους και οι ίδιοι, εφόσον το επιθυμούσαν και ήσαν προετοιμασμένοι. Ο καλοκαιρινός καιρός έδωσε την ευκαιρία να γίνουν όλες οι απαραίτητες προετοιμασίες για τον εορτασμό του Πάσχα, την επομένη, από όλους τους κατοίκους του χωριού μας. Και φέτος ο Ιερέας μας δεν ξέχασε τον οικισμού των Καλυβίων. Στις 10 η ώρα το βράδυ, τέλεσε την ακολουθία της Αναστάσεως και στη συνέχεια στις 11 η ώρα επέστρεψε στο χωριό και τέλεσε τόσο την ακολουθία, όσο και την Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως κατά τα καθιερωμένα. Φέτος μείναμε αισθητά λιγότεροι από τα άλλα χρόνια ως το τέλος της Θείας Λειτουργίας, αν και όλα έγιναν με μεγαλύτερη κατάνυξη χάρη στους αδελφούς Παλαιολόγο και Στυλιανό Παναγόπουλο, που έψαλαν χωρίς βιασύνη και μπορεί βέβαια να καθυστερήσαμε να επιστρέψουμε για τη μαγειρίτσα, όμως άξιζε τον κόπο, απολαύσαμε τη λειτουργία της Αναστάσεως σε όλο της το μεγαλείο! Αισθητή ήταν η απουσία φέτος του συμπατριώτη μας Θεοδώρου Παπαρρηγόπουλου και της συζύγου του Δήμητρας, όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα, για πρώτη φορά! Η μέρα της Λαμπρής Νωχελικά κύλησε η ημέρα της Λαμπρής στο χωριό μας και μπορεί κάποιοι να σούβλισαν το αρνί, έθιμο των τελευταίων 10ετιών για το χωριό μας,, οι περισσότεροι το ψήσαμε στο φούρνο, αλλά ποιο φούρνο; Της ηλεκτρικής κουζίνας, αφού οι χωριάτικοι φούρνοι γκρεμίστηκαν και έτσι έλειψε εκείνη η ωραία μοσχοβολιά από την οποία μοσχοβολούσε όλο το χωριό, δεν έλειψε όμως και η μυρωδιά από τα κοκορέτσια και τα κοντοσούβλια που ψήνονταν είτε δίπλα στα αρνιά είτε μόνα τους. Άφθονα και φέτος τα αγαθά για όλους μας και η κατανάλωσή τους μας έκανε δυσκίνητους, όπως συμβαίνει χρόνια τώρα την ημέρα της Λαμπρής σε βαθμό που ανάγκασε τους Ιερείς να καταργήσουν τον Εσπερινό της Αγάπης, αφού έμεναν μόνοι τους. Ας ελπίσουμε πως θα επιστρέψουμε και πάλι και θα υποχρεώσουμε έτσι τους Ιερείς μας να τελούν και πάλι τον Εσπερινό της Αγάπης. Εβδομάδα Διακαινησίμου Την Δευτέρα του Πάσχα είχαμε την ευκαιρία να εκκλησιαστούμε στο Μοναστήρι μας του Αγίου Αθανασίου με ικανοποιητική προσέλευση πιστών και να απολαύσουμε τη Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως που επανελήφθη, όπως συμβαίνει καθ όλην την διάρκεια της Εβδομάδας της Διακαινησίμου. Αφού επιστρέψαμε στο χωριό μας, για τους εργαζομένους άρχισε από νωρίς το μεσημέρι το ταξίδι της επιστροφής. Μείναμε αρκετοί συνταξιούχοι που δεν είχαμε υποχρεώσεις και μας δόθηκε η ευκαιρία την Παρασκευή της Διακαινησίμου να πάρουμε μέρος και φέτος στο Πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής στα Καλύβια. Φέτος μάλιστα συγχοροστάτησε στη Θεία Λειτουργία με τον Ιερέα μας και ο συμπατριώτης μας Ιερομόναχος πατήρ Γεννάδιος Μητρόπουλος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Κορινθίας. 10 Επικαιρότητες

11 Η εορτή του Αγίου Γεωργίου Με την Κυριακή του Αντίπασχα ή του Θωμά, όπως μας είναι περισσότερο γνωστή, ολοκληρώνεται η Πασχάλιος Περίοδος και οι περισσότεροι επιστρέψαμε στις εστίες μας, ελάχιστοι παρέμειναν και είχαν την ευκαιρία να πάρουν μέρος στον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Γεωργίου στο γραφικό του Εκκλησάκι στο χωριό μας. Παρών ο συμπατριώτης μας κ. Κων/νος Αναγνωστόπουλος και η σύζυγός του κα. Ανδριάννα, που πάντα φροντίζουν το Εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Η Θεία Λειτουργία, όπως πάντα, μετ αρτοκλασίας που πρόσφερε ο κ. και η κα Κων/νου Αναγνωστοπούλου και πάλι. Το 2ήμερο της Πρωτομαγιάς και του Πανηγυριού μας. Φέτος το διήμερο Πρωτομαγιά και Αγίου Αθανασίου συνέπεσε Σαββατοκύριακο και έδωσε την ευκαιρία όχι μόνο στους συνταξιούχους, αλλά και στους εργαζόμενους να κατέβουν στο χωριό μας και να πάρουν μέρος στις διήμερες μας κατακλύστηκε κυριολεκτικά από κόσμο! Οι εκτιμήσεις ανεβάζουν τους προσκυνητές κοντά στα πεντακόσια άτομα. Χοροστάτησε ο Ηγούμενος της Αγίας Λαύρας και πήραν μέρος συγχοροστατούντες, τόσο ο στρατιωτικός Ιερέας Αρχιμανδρίτης π. Μελέτιος Κουράκλης όσο και Ιερείς της περιοχής μας, Στο εκκλησίασμα μίλησε και πάλι ο στρατιωτικός Ιερέας Αρχιμανδρίτης π. Μελέτιος Κουράκλης. Η δεξίωση Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, το αντίδωρο και την αρτοκλασία, ακολούθησε πλούσια δεξίωση που παρέθεσαν τόσον ο Όμιλος Φίλων του Μοναστηριού Αγίου Αθανασίου Φιλίων, όσον και η Αδελφότητα Φιλιωτών, στα πλαίσια της οποίας άλλωστε λειτουργεί και ο Όμιλος Φίλων του Μοναστηριού. Με υποδειγματική τάξη όλοι οι προσκυνητές είχαν την ευκαιρία να γεμίσουν τα πιάτα τους με πλούσια εδέσματα και γλυκά και τα ποτήρια τους με κρασί και αναψυκτικά. εκδηλώσεις της Αδελφότητας. Το απόγευμα του Σαββάτου τελέστηκε, όπως πάντα στο Μοναστήρι μας ο Πανηγυρικός Εσπερινός μετ αρτοκλασίας. Χοροστάτησαν Ιερείς των γύρω χωριών και ο στρατιωτικός Ιερέας Αρχιμανδρίτης π. Μελέτιος Κουράκλης, που τίμησε το Πανηγύρι του Αγίου Αθανασίου, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου της Αδελφότητας κ. Γεωργίου Μητρόπουλου και του τέως Προέδρου κ. Γεωργίου Παναγόπουλου και μίλησε στο εκκλησίασμα. Την επομένη, Κυριακή 2 Μαΐου, το Μοναστήρι Οι προσκυνητές από τα γύρω χωριά επέστρεψαν στα σπίτια τους και οι Φιλιώτες γυρίσαμε στο χωριό μας για ένα καφέ ένα ποτό στα καφενεία και τις απαραίτητες κοινωνικές σχέσεις και κατόπιν επιστροφή στα σπίτια μας για το οικογενειακό τραπέζι και την επιστροφή των εργαζομένων στους τόπους εργασίας τους. Οι συνταξιούχοι βέβαια είχαμε και πάλι την ευκαιρία να μείνουμε στο χωριό μας, αφού ο καιρός ήταν θαυμάσιος, καλοκαιρινός με όλη τη σημασία της λέξεως. Στις 9 Μαΐου φέτος ήταν Κυριακή και ο Ιερέας μας λειτούργησε στον Ενοριακό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο χωριό μας, δεν πήγε στο Εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, όπου είναι και η ομώνυμη πηγή από την οποία υδρευόμαστε τόσον εμείς όσον και το Λευκάσιο. Η εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου Την Πέμπτη 13 Μαΐου είχαμε την εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου και είχαμε την ευκαιρία να εκκλησιαστούμε στο ομώνυμο Εκκλησάκι της Αναλήψεως που βρίσκε- Επικαιρότητες 11

12 ται πάνω στο δρόμο που πηγαίνει για τη Σκοτάνη. Φτωχό το Εκκλησίασμα, ήμασταν δεν ήμασταν άτομα και δεν θύμιζε τίποτε από τις πανηγυρικές εκδηλώσεις που για πολλά χρόνια έκανε η οικογένεια του αείμνηστου Γεωργίου Ρεκουνιώτη και των αδελφών του. Είχα την ευκαιρία να παραβρεθώ στην τελευταία πανηγυρική εκδήλωση πρόπερσι το 2008 και να έχω προσωπική αντίληψη της πλούσιας δεξίωσης που ακολουθούσε μετά τη Θεία Λειτουργία. Πέρυσι η εορτή της Αναλήψεως ήταν ένα μήνα περίπου, μετά το θάνατό του και όπως ήταν επόμενο η οικογένεια απουσίαζε στο σύνολό της. Το ίδιο συνέβη και φέτος, όμως η σύζυγός του κα Χαρίκλεια φρόντισε, πριν από την εορτή, να πλακοστρωθεί το προαύλιο και να ευπρεπιστεί ο περιβάλλων χώρος. Ας είναι εις βοήθειαν της οικογένειάς τους. Φέτος απουσίαζε και ο κ. Αναγνωστόπουλος, που από κοινού με τον αείμνηστο Γεώργιο Ρεκουνιώτη φρόντιζαν το Εκκλησάκι της Αναλήψεως. Επιστρέφοντας στο χωριό μας, βρήκαμε ένα συνεργείο να ασχολείται με τον φωτισμό των πλατειών, άνω και κάτω, του χωριού μας. Γύρω στο μεσημέρι, έπεσε μια ψιχάλα, πότε εξαφανίστηκαν, δεν τους είδαμε. Η εορτή των 10 αποστόλων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Είχαμε την ελπίδα πως την Εορτή των Ισαποστόλων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, θα την γιορτάζαμε στο ομώνυμο Εκκλησάκι στου Κοτσίνη, απέναντι από το Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου. Μάλιστα ο Ιερέας μας είχε ζητήσει από το Δήμο Κλειτορίας να στείλει το γκρέιντερ να καθαρίσει το δρόμο, για να ανέβουν εύκολα τα όποια αυτοκίνητα θα ήθελαν να ανέβουν, όμως του είπαν ότι ήταν στην Τρίπολη για επισκευή. Έτσι αυτό που θα έκανε το γκρέιντερ, το έκανε μόνος του ο Ιερέας μας. Περπάτησε το δρόμο με το αυτοκίνητό του απομακρύνοντας κάθε εμπόδιο, έφτασε στο Εκκλησάκι, το καθάρισε, το περιποιήθηκε και περίμενε την Παρασκευή 21 Μαΐου να ανέβει και να λειτουργήσει στου Κοτσίνη. Όμως ο καιρός άλλαξε και ξημερωθήκαμε με καταρρακτώδη βροχή. Τα σχέδια ματαιώθηκαν και αντί του Κοτσίνη ο Ιερέας μας λειτούργησε στον Ενοριακό Ναό του χωριού μας. Έτσι χάσαμε την θέα από την κορυφή του Κοτσίνη στους όμορους Νομούς Αρκαδίας Ηλείας Κορινθίας, κερδίσαμε όμως τον καφέ μας στα καφενεία του χωριού μας. Το 3ήμερο της Αγίας Τριάδας. Την επομένη 22 Μαΐου ήταν Ψυχοσάββατο και ο Ιερέας μας λειτούργησε στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής στα Καλύβια, είχε μάλιστα και το 40ήμερο μνημόσυνο του αείμνηστου συμπατριώτη μας Ιωάννου Βλ. Καραμάνου. Ακολούθησε η Κυριακή της Πεντηκοστής με τις γονυκλισίες στον Ενοριακό Ναό του χωριού μας. Προβληματισμός υπήρχε αν θα επέτρεπε ο καιρός την Δευτέρα 24 Μαΐου να πάμε στην Αγία Τριάδα. Το Εκκλησάκι καθαρίστηκε και ετοιμάστηκε και πάλι από τον συμπατριώτη μας κ. Αθανάσιο Γεωργ. Καραθανάση. Ευτυχώς ο καιρός ήταν καλός και μας δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την Θεία Λειτουργία του Αγίου Πνεύματος στο γραφικό Εκκλησάκι της Αγίας Τριάδος, μετ αρτοκλασίας, που πρόσφερε και φέτος ο συμπατριώτης μας κ. Αθανάσιος Γ. Καραθανάσης και η σύζυγός του. Ας είναι εις βοήθειάν τους. Η Αδελφότητα φρόντισε να προσφέρει και φέτος στο Εκκλησίασμα αναψυκτικά, λουκουμάκι και νερό. Η προσέλευση ήταν περιορισμένη και σε τίποτα δεν θύμιζε τις παλιές καλές εποχές, τότε που το χωριό μας ήταν γεμάτο κόσμο και η Αδελφότητα κατέβαινε με λεωφορείο από την Αθήνα στο χωριό μας, με την ευκαιρία της 2ημέρου τότε αργίας. Την Κυριακή της Πεντηκοστής ακολουθεί πάντα η Κυριακή των Αγίων Πάντων και την επομένη μπαίνουμε στη νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Έτσι φέτος που το Πάσχα ήταν το πιο πρώιμο, είχαμε και τη μακρότερη νηστεία των Αγίων Αποστόλων, από τις 31 Μαΐου ως τις 29 Ιουνίου, ένα ολόκληρο μήνα. Ο καιρός βελτιώθηκε, ο Μάιος συμπλήρωσε τον κύκλο του και παραχώρησε τη θέση του στον 6 ο μήνα του χρόνου, τον Ιούνιο ή Θεριστή, όπως τον έλεγαν οι πρόγονοί μας, αφού στη διάρκειά του γινόταν η σπουδαία εργασία του θερισμού και της συλλογής των σιτηρών, που αποτελούσαν την κύρια σοδειά του χωριού μας. Από το Σάββατο 5 Ιουνίου άρχισαν να τελούνται οι κατά Σάββατον Θείες Λειτουργίες στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, όπως γίνονται χρόνια τώρα! Πρώτος, όπως πάντα λειτούργησε ο Παπα-Δημήτρης Σταθακόπουλος, Ιερέας του Λευκασίου. Ακολούθησε ο Παπα-Ασημάκης Κατσιαμέτης, Ιερέας των Κρινοφύτων, ο Παπα-Γιώργης Μουστάκας, Ιερέας της Λυκούριας και ο Παπα-Κώστας Γαζέτας, Ιερέας Πλανητέρου. Η προσέλευση πιστών ήταν πολύ περιορισμένη. Το πρώτο Σάββατο την κατάσταση έσωσε το Λεωφορείο Προσκυνητών που έφερε η Πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Μοναστηριού από το Κορωπί. Το δεύτερο Σάββατο ήμασταν δεν ήμασταν 10 άτομα, το τρίτο Σάββατο ήμασταν 13 άτομα και το τέταρτο και τελευταίο ήμασταν 16 άτομα. Άθελά μας συγκρίναμε την φετινή προσέλευση με την περσινή που ποτέ δεν ήμασταν λιγότεροι από 20 άτομα και φέτος πέρασε ο Ιούνιος και δεν τα φτάσαμε τα είκοσι άτομα. Ακόμη και το Σάββατο 19 Ιουνίου που την επομένη, Κυριακή 20 Ιουνίου, η Αδελφότητα είχε ορίσει εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο του Ολοκαυτώματος του χωριού μας και ήταν και το 40ήμερο μνημόσυνο του αείμνηστου συμπατριώτη μας Θεοδώρου Παπαρρηγόπουλου, μετά βίας φτάσαμε τα 13 άτομα, 8 άνδρες και 5 γυναίκες. 12 Επικαιρότητες

13 Η επέτειος του Ολοκαυτώματος του χωριού μας. Φέτος 20 Ιουνίου ήταν Κυριακή και 21 Δευτέρα, όπως ακριβώς ήταν και το 1943, τότε που την Κυριακή 20 Ιουνίου έγινε η μάχη στο χωριό μας ανάμεσα στους αντάρτες του Καπετάν-Μίχου και τμήματος Ιταλικών στρατευμάτων κατοχής, που ήρθαν από τα Μαζέικα. Η μάχη ήταν φονική. Φονεύτηκαν δύο από τους αντάρτες του Καπετάν-Μίχου και πολλοί περισσότεροι Ιταλοί, ακριβώς δεν γνωρίζουμε πόσοι. Την επομένη οι Ιταλοί πυρπόλησαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού μας και σκότωσαν πέντε συμπατριώτες μας στο Νεκροταφείο του χωριού μας και την Παρασκευή της ίδιας εβδομάδος 25 Ιουνίου, σκότωσαν τον Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίου Αθανασίου αείμνηστο συμπατριώτη μας Ιερομόναχο Αμβρόσιο Παπαρρηγόπουλο. Η Αδελφότητα τίμησε τους πεσόντες ανεγείροντας το 1981 Ηρώον στη μνήμη τους, στον τόπο της θυσίας τους. Το 1993 τέλεσε πάνδημο μνημόσυνο στην Εκκλησία του χωριού μας με τη συμπλήρωση 50 χρόνων και το 2003 διήμερες εκδηλώσεις με τη συμπλήρωση 60 χρόνων, οπότε και ανήγειρε στήλη με τα ονόματα των δύο πεσόντων ανταρτών στον τόπο της θυσίας τους. Έχω δε την γνώμη ότι θα πρέπει κάθε χρόνο, την πλησιέστερη Κυριακή του Ιουνίου, να τελείται μνημόσυνο στη μνήμη των πεσόντων συμπατριωτών μας και να είναι αφιερωμένη στα γεγονότα εκείνου του διημέρου Ιουνίου 1943, που σημάδεψαν για πάντα τη ζωή των κατοίκων του χωριού μας. Φέτος το γεγονός ότι συνέπεσε και το 40ήμερο μνημόσυνο του αείμνηστου συμπατριώτη μας Θεοδώρου Παπαρρηγόπουλου συνέτεινε ώστε να έχουμε κοσμοσυρροή στο χωριό μας. Μετά τον Εσπερινό τελέστηκε το Σάββατο 19 Ιουνίου επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο των πεσόντων εκείνης της περιόδου, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή και ο Πρόεδρος της Αδελφότητας κατέθεσε δάφνινο στεφάνι στο Ηρώον. Τρισάγιο στο τόπο της Θυσίας. Κατάθεση στεφάνου από τον Πρόεδρο της Αδελφότητας. Την επομένη, Κυριακή 20 Ιουνίου, μετά τη Θεία Λειτουργία τελέστηκαν τα μνημόσυνα και μίλησε ο Πρόεδρος της Αδελφότητας, δικηγόρος κ. Γεώργιος Μητρόπουλος, ο οποίος έδωσε συνοπτικά τα γεγονότα και τόνισε τις επιπτώσεις που είχαν στη ζωή των κατοίκων του χωριού μας, είχε δε την ευκαιρία να αναφερθεί τόσον στους πεσόντες εκείνης της περιόδου, όσον και στον εκλιπόντα συμπατριώτη μας αείμνηστο Θεόδωρο Παπαρρηγόπουλο, σαν εκπρόσωπο της γενιάς, που ιδιαίτερα δοκιμάστηκε από τα γεγονότα και ήδη απέρχεται από τη ζωή, μνημονεύοντας ταυτόχρονα τους προαπελθόντες Ιερείς, δασκάλους, Προέδρους του χωριού μας και όλους τους προγόνους μας πατέρες, αδελφούς, πάππους, προπάππους και ευχήθηκε να είναι αιωνία η μνήμη τους. Η ομιλία του Προέδρου της Αδελφότητας Η σημερινή ημέρα είναι ημέρα μνήμης, ημέρα μνήμης για τον αείμνηστο συμπατριώτη μας Θεόδωρο Παπαρρηγόπουλο που τελείται σήμερα το 40ήμερο μνημόσυνό του, ημέρα μνήμης για τους συμπατριώτες μας που πριν από 67 χρόνια έχασαν τη ζωή τους την ημέρα που το χωριό μας έγινε ολοκαύτωμα και ακόμα ημέρα μνήμης για όλους εκείνους που έζησαν τα γεγονότα και σήμερα δεν βρίσκονται στη ζωή. Ήταν σαν σήμερα, Κυριακή πρωί στις 20 Ιουνίου 1943, πριν από 67 χρόνια ακριβώς, όταν όλα «τά σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» της διπλής Γερμανο-Ιταλικής κατοχής, που ο καπετάν Μίχος, αξιωματικός της Αεροπορίας και αρχηγός των αντάρτικων ομάδων αντίστασης κατά των κατακτητών στην περιοχή των Καλαβρύτων, από τους Επικαιρότητες 13

14 Λαπαναγούς, με τριανταπέντε περίπου ένοπλους άνδρες, μπήκε στο χωριό μας και στρατοπέδευσε στην πλατεία. Τα συγκλονιστικά γεγονότα που επακολούθησαν, τα οποία σημάδεψαν τη ζωή όσων τα έζησαν και χαράχτηκαν ανεξίτηλα στη μνήμη τους είναι για τους περισσότερους από εμάς λίγο - πολύ γνωστά. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας άρχισε μάχη μεταξύ ενός λόχου Ιταλών, που ήλθαν από τα Μαζέικα προς καταδίωξη των ανταρτών και εισήλθε στο χωριό και του αντάρτικου σώματος του καπετάν-μίχου, που εν τω μεταξύ είχε καταλάβει την κορυφογραμμή των γύρω υψωμάτων από τον Προφήτη Ηλία, μέχρι του «Λύκου το Ίσιωμα», με τη βοήθεια πολλών νέων του χωριού. Στη μάχη αυτή, που διήρκεσε μέχρι το βράδυ, έπεσαν και πότισαν με το αίμα τους τη Φιλιώτικη γη, δύο από τα παλικάρια του καπετάν Μίχου, ο Κων/νος Λιαπόπουλος με το ψευδώνυμο «Ξάνθος», 24 ετών, από τη Βόβοδα Αιγίου και ο Βασίλειος Χριστόπουλος με το ψευδώνυμο «Αράχωβας», 20 ετών, από την Αράχωβα Αιγίου. Την επομένη το πρωί οι Ιταλοί, που είχαν εν τω μεταξύ ενισχυθεί και με άλλες δυνάμεις, συνέλαβαν μέσα στο χωριό και σε διάφορα σημεία της γύρω περιοχής 50 περίπου συγχωριανούς μας, τους οποίους συγκέντρωσαν στο λόφο της Τασίας Γλογοβίτη κοντά στο νεκροταφείο. Γύρω στις 11 το πρωί οι Ιταλοί, αφού λεηλάτησαν τα σπίτια του χωριού, και μετέφεραν τη λεία τους στα Μαζέικα, προσπάθησαν να πυρπολήσουν το χωριό με βόμβες, που έριξε βομβαρδιστικό αεροπλάνο. Τη συνέχεια την περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο με άρθρο του στο Περιοδικό μας, ένας από τους συνεργάτες του, που έζησε τα γεγονότα, ο Ιωάννης Α. Παπαρρηγόπουλος: «Οι Ιταλοί, αφού απέτυχε η πυρπόληση του χωριού μας από τον βομβαρδισμό με τις εμπρηστικές βόμβες, λίγο πριν από το μεσημέρι της Δευτέρας, διασκορπίστηκαν γρήγορα μέσα σε όλο το χωριό, αρχίζοντας από τα δυτικά (από τα «Καραμανέικα»), προς τα ανατολικά, και αφού δια της βίας με φωνές και κλωτσιές έβγαζαν έξω όλους τους ενοίκους από τα σπίτια τους, μετά έβαζαν φωτιά σ αυτά με μία ειδική σκόνη που την πυροβολούσαν και λαμπάδιαζαν ακαριαία!!! Οι τραγικές αλλά ηρωικές Φιλιώτισσες γυναίκες, αλαφιασμένες και κατάμονες, γιατί όλοι οι άντρες τους είτε είχαν συλληφθεί από τους Ιταλούς είτε είχαν φύγει από το χωριό για να μην συλληφθούν, βλέποντας τα σπίτια και το βιός τους να γίνονται «παρανάλωμα του πυρός», προσπάθησαν να περισώσουν ό,τι μπορούσαν και με λίγο νερό και με τα απόκλαρα να σβήνουν τις τεράστιες φωτιές, αλλά για τις περισσότερες είναι μάταιη η προσπάθεια, γιατί τα σπίτια είναι πολύ παλιά και όλα με σκεπές, πατώματα και ταβάνια ξύλινα και καίγονται σαν δαδιά! Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, το χωριό μας καίγεται ολόκληρο και γεμίζει από καπνούς και φλόγες απ άκρη σ άκρη!!! Εκτός από τις φωνές απόγνωσης των γυναικών και τις εικόνες της φρίκης από τους καπνούς και τις φλόγες, μέσα σε όλο το χωριό απλώθηκε και μία πρωτόγνωρη και παράξενη δυσοσμία τσίκνας, η οποία προέρχονταν από καμένα ξύλα, ρούχα, δέρματα, μαλλιά, τυριά και ιδίως από καμένα οικόσιτα ζώα, που σου έφερνε αναγούλα και δεν μπορούσες εύκολα να την ξεχάσεις!!! Το χωριό μας, τα αγαπημένα μας Φίλια, αυτό το όμορφο, το πλούσιο, το ξακουστό, το περήφανο και καταπράσινο κεφαλοχώρι δεν είναι πια όπως ήταν την προηγούμενη μέρα! Χρειάστηκαν πολλοί αιώνες για να ιδρυθεί, να εποικιστεί, να χτιστεί, να μεγαλώσει και να δημιουργηθεί και άρκεσε μόνο μία ώρα, για να γίνει στάχτη και αποκαΐδια. Παρά την παραπάνω ολοκληρωτική πυρπόληση των σπιτιών, δυστυχώς το ολοκαύτωμα των Φιλίων δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί, γιατί αμέσως μετά την πυρπόληση του χωριού και όταν οι φλόγες και οι καπνοί ανέβαιναν κατακόρυφα πάνω στον Φιλαίικο ουρανό, κάτω στο Νεκροταφείο μας τον «Αι-Γιάννη», έπεφταν νεκροί και άψυχοι στο χώμα από τις δολοφονικές ριπές των πολυβόλων των Ιταλών φασιστών πέντε (5) άξιοι και λεβέντες συγχωριανοί μας, τους οποίους οι φασίστες δήμιοί τους επέλεξαν με διάφορες δικαιολογίες από τους πενήντα και πλέον συνολικά συλληφθέντες Φιλαίους! Αυτοί οι 5 άμοιροι συγχωριανοί μας δολοφονήθηκαν (εκτελέστηκαν) με άγριο, ψυχρό και ανελέητο τρόπο, για αντίποινα χωρίς να φταίνε σε τίποτα.! Απλώς ήσαν αθώα θύματα του επιθετικού και επεκτατικού φασισμού και ναζισμού!!! Οι 5 άτυχοι και χωρίς κανένα οίκτο δολοφονηθέντες συγχωριανοί μας, οι οποίοι έφυγαν από τούτη τη ζωή, βλέποντας το αγαπημένο τους χωριό να καίγεται από άκρη εις άκρη και με την πίκρα στην καρδιά και στην ψυχή τους, είναι οι αείμνηστοι: 1) Παναγιώτης Α. Κόλλιας, 2) Θεόδωρος Π. Χριστοδούλου, 3) Δημήτριος Α. Οικονόμου, 4) Αλέξιος Π. Χαραλαμπόπουλος και 5) Ιωάννης Δ. Κίτσιος. Ας είναι αιώνια η μνήμη τους και πάντοτε ελαφρύ και πουπουλένιο το χώμα που τους σκεπάζει!!!». Την Παρασκευή στις 25 Ιουνίου του 1943 οι Ιταλοί πήγαν στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου και συνέλαβαν τον Φιλαίο Ηγούμενο Αμβρόσιο Παπαρρηγόπουλο, τον οποίο δολοφόνησαν κοντά στον Αη-Γιώργη, καθώς τον μετέφεραν προς το χωριό. Τα γεγονότα αυτά είχαν καταλυτικές συνέπειες για το χωριό μας και τους κατοίκους του, οι οποίοι για τον επόμενο χειμώνα και για αρκετά στη συνέχεια χρόνια έμειναν ανέστιοι, ρακένδυτοι και πεινασμένοι και αρκετοί αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν. Ποτέ όμως δεν ξέχασαν. Ποτέ δεν ξεχάστηκαν οι αδίκως δολοφονηθέντες συμπατριώτες μας. Δεν ξεχάστηκαν από τους οικείους τους, τις μάνες, τις γυναίκες, τα παιδιά, τα αδέλφια, τους συγγενείς τους. Δεν ξεχάστηκαν απ όλο το χωριό. - «Δεν ξεχνώ τη φυσιογνωμία σας, και πιο πολύ θυμάμαι την αγωνιώδη ζωή μας πάνω στο λόφο της Γλο- 14 Επικαιρότητες

15 γοβίτη Τασίας» είπε ο συγχωριανός μας, συνταξιούχος δάσκαλος, ο Γιάννης Οικονόμου, ένας από τους τότε 50 αιχμαλωτισθέντες από τους Ιταλούς, στις εκδηλώσεις μνήμης που οργάνωσε η Αδελφότητα τον Ιούνιο του Η Αδελφότητα Φιλιωτών από το έτος 1981 επί προεδρίας του αείμνηστου Πάνου Παπαρρηγόπουλου ανήγειρε στο χώρο έξω από το Νεκροταφείο μνημείο στη μνήμη των αδίκως εκτελεσθέντων, για να θυμίζει τον άδικο θάνατό τους και την ιερή θυσία τους στο βωμό της ελευθερίας της Πατρίδας. Το έτος 2003, επί προεδρίας του Κων/νου Γιαννακόπουλου, ανήγειρε αναθηματική στήλη στην αρχή του δρόμου προς την Ιερά Μονή του Αγίου Αθανασίου, για να θυμίζει επίσης τη θυσία στο βωμό της ελευθερίας της Πατρίδας των 2 νέων παλικαριών του καπετάν Μίχου, που έπεσαν στις Κάθε έτος πραγματοποιεί μνημόσυνο στη μνήμη των προγόνων μας, στο οποίο ιδιαιτέρως μνημονεύονται οι μάρτυρές μας, οι αδίκως δολοφονηθέντες συμπατριώτες μας από τους ιταλούς φασίστες τον Ιούνιο του Έτσι και εφέτος, με την ευκαιρία της σύμπτωσης των ημερομηνιών, αφού η 20 η Ιουνίου είναι Κυριακή, και η 21 η Ιουνίου Δευτέρα, όπως ήταν τότε, το 1943, που το χωριό μας έγινε ολοκαύτωμα στον παραλογισμό του πολέμου και στις αυταπάτες του φασισμού και ήταν το πρώτο χωριό στην Πελοπόννησο που κάηκε από τους κατακτητές, η Αδελφότητα Φιλιωτών τελεί αυτό το μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών εκείνων, που έχασαν τη ζωή τους από τα Ιταλικά στρατεύματα κατοχής αλλά και όλων των συμπατριωτών μας που έζησαν τα γεγονότα εκείνα και δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Τελεί αυτή την εκδήλωση μνήμης για να διαδηλώσει τη βεβαιότητα ότι η θυσία των αδίκως εκτελεσθέντων συμπατριωτών μας δεν πήγε χαμένη, η μνήμη τους δεν θα ξεχαστεί. Δεν ξεχνάμε την θυσία τους, γιατί έχουμε την επίγνωση ότι, όποιος λησμονεί το παρελθόν του, όποιος δεν γνωρίζει από πού έρχεται και ποιος είναι, δεν μπορεί να έχει μέλλον, διότι, όπως είπε ο Σεφέρης «σβήνοντας κανείς ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνει και ένα κομμάτι από το μέλλον, και είναι θλιβερή πια η ζωή, που μοιάζει με ακατοίκητο σπίτι». Δεν ξεχνάμε, γιατί γνωρίζουμε ότι η ελευθερία και η εθνική ανεξαρτησία είναι υπέρτατα αγαθά, για τα οποία έχουν θυσιαστεί εκατόμβες Ελλήνων και χωρίς αυτά δεν μπορεί να επιβιώσει και να ευδαιμονήσει ο λαός μας. Γι αυτό και σήμερα κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ και διαβεβαιώνοντας ότι η θυσία των αδίκως εκτελεσθέντων συμπατριωτών μας δεν πήγε χαμένη αναφωνούμε: ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ Η σημερινή επέτειος του ολοκαυτώματος του χωριού συμπίπτει με το τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο του εκλιπόντος εκλεκτού συμπατριώτη μας Θεοδώρου Παπαρρηγόπουλου. Θα ήθελα να πω λίγα λόγια στην μνήμη του, όχι μόνο γιατί ένας προσφιλής και σεβαστός συμπατριώτης μας εξέλιπε από την χορεία των συγγενών, των φίλων και συμπατριωτών και από την κοινωνία μας, όχι μόνο γιατί ο Θεόδωρος Παπαρρηγόπουλος υπήρξε ένα από τα πιο ενεργά, δραστήρια και πλέον δημιουργικά μέλη της Αδελφότητας, που για πέντε περίπου δεκαετίες στήριζε με ζήλο τις δραστηριότητές της, παρίστατο ανελλιπώς στις εκδηλώσεις της και μόχθησε δίπλα στα διοικητικά της Συμβούλια για να βοηθήσει το χωριό μας, αλλά και γιατί πιστεύω ότι στους ανθρώπους σαν τον εκλιπόντα οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό όσα σήμερα οι νεότεροι μπορούμε, παρά τις δυσκολίες, να απολαμβάνουμε σε ένα καθεστώς ασφάλειας και ευημερίας. Άνθρωπος περήφανος, σαν γνήσιος Φιλαίος, εργατικός και συνετός, έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης από όλους τους συναδέλφους του, ως αστυνομικός παλαιότερα και ως Δικαστικός Επιμελητής στην Αθήνα στην συνέχεια, από τους πελάτες, τους συμπατριώτες, τους γνωστούς και τους φίλους του. Δημιούργησε μια θαυμάσια οικογένεια με την αγαπημένη του σύζυγο, την κα. Δήμητρα, και τα τρία παιδιά τους, τη θυγατέρα τους την Αθανασία, τον Ανδρέα και το Γιάννη, τα οποία μεγάλωσαν με τις παραδοσιακές αρχές του χωριού μας και ευτύχησαν να ιδούν εγγόνια. Άνθρωπος κατ εξοχήν κοινωνικός, με πηγαίο χιούμορ, γλεντζές σαν γνήσιος γιός του μπάρμπα-ανδρέα του Παπαρρηγόπουλου του λαουτιέρη που ήταν, μετείχε και ο ίδιος στα περίφημα οικογενειακά γλέντια παίζοντας πολλές φορές το αγαπημένο του όργανο, το κλαρίνο. Έτρεφε μεγάλη αγάπη για το χωριό μας, από το οποίο ποτέ δεν αποκόπηκε, η οικογένειά του ήταν από τις πρώτες που ερχόταν το Πάσχα και τα καλοκαίρια στο χωριό και από τις τελευταίες που έφευγε και ο ίδιος πάντοτε ενδιαφερόταν και συμμετείχε ενεργά τόσο στα κοινά του χωριού μας, όσο και στα δρώμενα της Αδελφότητος. Ήδη κυρ Θόδωρε, μας λείπει η πληθωρική σου παρουσία, το τρανταχτό σου γέλιο, ο συνετός σου λόγος, η σοφία σου, οι συμβουλές σου. Θα ήθελα όμως, επ ευκαιρία και της σημερινής 67 ης επετείου του ολοκαυτώματος του χωριού μας, να αναφερθώ και να αποδώσω την πρέπουσα τιμή και αναγνώριση στον εκλιπόντα Θεόδωρο Παπαρρηγόπουλο, τόσο ατομικά όσο και ως εκπρόσωπο της γενιάς του, της γενιάς που σιγά -σιγά απέρχεται από τη ζωή. Η γενιά αυτή των πατεράδων και των παππούδων μας, είχε την ατυχία στη νεότητά της να ζήσει τον όλεθρο και τη βαρβαρότητα του πολέμου και της εχθρικής κατοχής, είδαν τα σπίτια τους να καίγονται, συγγενείς και συγχωριανούς τους να εκτελούνται άδικα από τα στρατεύματα κατοχής, Επικαιρότητες 15

16 βίωσε τη φρίκη του εμφυλίου πολέμου και τη φτώχεια και εξαθλίωση όλης εκείνης της φοβερής δεκαετίας Όμως, μέσα σε εκείνες τις φοβερές συνθήκες, γαλουχήθηκε και σφυρηλατήθηκε με ιδανικά και πανανθρώπινες αρχές και αξίες, με αρετές όπως το ήθος, η αξιοπρέπεια, η εργατικότητα, η ανιδιοτελής κοινωνική προσφορά, η αγάπη για το αγαθό της μόρφωσης και της παιδείας, η αγάπη για την Πατρίδα και την οικογένεια και τόσα άλλα, που την βοήθησαν να προκόψει και στη συνέχεια, όταν δημιούργησε οικογένειες, τα μεταλαμπάδευσε στα παιδιά της, έτσι ώστε κανένα από τα παιδιά της γενιάς αυτής, της γενιάς του Θόδωρου Παπαρηγόπουλου, δεν ξεστράτισε αλλά ανέδειξε χωρίς καμία εξαίρεση ανθρώπους σωστούς, επιτυχημένους, εκλεκτά μέλη της κοινωνίας μας, μεταξύ αυτών και σωρεία επιστημόνων όλων των ειδικοτήτων. Με πολλούς κόπους και μόχθους και με τη σκληρή εργασία της, η γενιά αυτή δημιούργησε τα όσα αγαθά απολαμβάνουμε εμείς σήμερα, τα οποία σε κάθε περίπτωση έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε και να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Σεβαστέ μας Θόδωρε, Σ ευχαριστούμε γι αυτά που προσέφερες εσύ και η γενιά σου επί τόσα χρόνια σ εμάς, στη Φιλαίϊκη κοινωνία, στην πατρίδα. Σεβαστοί μας πρόγονοι, Ιερείς, διδάσκαλοι, γονείς, πάπποι και αδελφοί, Ιεροί μας Μάρτυρες. Δεν σας ξεχνάμε. Αναπαυθείτε εν ειρήνη στους Ουρανούς και δώστε μας τη δύναμη να τηρούμε τις παρακαταθήκες σας και να βαδίζουμε σύμφωνα με όσα με τα λόγια και τα έργα σας μας διδάξατε. Αιωνία σας η μνήμη. Το δεύτερο 10ήμερο του Ιουνίου δοκιμαστήκαμε από τον πρώτο καύσωνα του έτους με θερμοκρασίες που άγγιξαν τους 40 βαθμούς σε αρκετά μέρη της πατρίδας μας. Όμως, το τρίτο 10ήμερο ο καιρός ήταν άστατος με αρκετές βροχές και καταιγίδες και θερμοκρασίες που πολλές φορές ήσαν και κάτω των κανονικών. άξονα της γης προς την ελλειπτική τροχιά που μας δίνει και τις αυξομειώσεις στη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας, αλλά και τις εποχές του έτους. Ενθυμούμαι την εαρινή ισημερία την 21 Μαρτίου και την φθινοπωρινή ισημερία την 22 Σεπτεμβρίου, αλλά και το θερινό ηλιοστάσιο την 21 Ιουνίου και το χειμερινό ηλιοστάσιο την 22 Δεκεμβρίου, όπου ο ήλιος φαίνεται ως να ίσταται στο αυτό σημείο επί τινάς ημέρας, όπως μας έλεγε ο αείμνηστος καθηγητής μας. Και πράγματι έτσι είναι αφού 20, 21, 22 και 23 Ιουνίου, όπως διαπίστωσα από ένα ημεροδείκτη, έχουμε ανατολή ηλίου και δύση 19.51, διάρκεια ημέρας 14.48, δηλαδή 14 ώρες και 48 λεπτά και είναι τότε που ο λαός μας θέλει την ημέρα να είναι 15 ώρες και η νύχτα 9. Στην πραγματικότητα δεν είναι 15 ώρες, υπολείπεται κατά 12 λεπτά και η νύχτα δεν είναι μόνο 9 ώρες, αλλά και 12 λεπτά. Και ενώ αυτά συμβαίνουν στο Βόρειο ημισφαίριο, το αντίστροφο συμβαίνει στο Νότιο ημισφαίριο, η ημέρα έχει διάρκεια 9 ώρες και 12 λεπτά και η νύχτα 14 ώρες και 48 λεπτά. Το αντίστροφο συμβαίνει κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, η ημέρα διαρκεί 14 ώρες και 48 λεπτά στο νότιο ημισφαίριο και η νύχτα 9 ώρες και 12 λεπτά, ενώ στο βόρειο ημισφαίριο έχουμε διάρκεια ημέρας 9 ώρες και 12 λεπτά και νύχτας 14 ώρες και 48 λεπτά. Ας είναι όλα αυτά μνημόσυνο στη μνήμη του αείμνηστου καθηγητή μας Χαράλαμπου Μαστορόπουλου Ισημερίες και ηλιοστάσια Η διένεξη ενός παρουσιαστού τηλεοπτικού δελτίου με ένα τηλεθεατή του εξ αιτίας του θερινού ηλιοστασίου, το οποίο αποκαλούσε εαρινή ισημερία, με έκανε να γυρίσω πολλές 10ετίες πίσω στα γυμνασιακά μου χρόνια και να θυμηθώ τον αείμνηστο καθηγητή μας των Μαθηματικών Χαράλαμπο Μαστορόπουλο από το Θεόκτιστο, ο οποίος μας έκανε και το μάθημα της Κοσμογραφίας στην τελευταία τάξη, την Η όπως την λέγαμε τότε, το σχολικό έτος Ενθυμούμαι λοιπόν πόσο παραστατικά μας είχε δώσει τις κινήσεις της γης τόσο περί του άξονά της που διαρκεί 24 ώρες ή άλλως ένα ημερονύκτιον, όσον και γύρω από τον ήλιο που διαρκεί 365 ημέρες ή άλλως ένα έτος, την ελλειπτική τροχιά που ακολουθεί η γη στο ταξίδι της γύρω από τον ήλιο και τη θέση του 16 Επικαιρότητες

17 ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ - ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΠΟΝΤΙΩΝ I σ τ ο ρ ι κ ή Α ν α δ ρ ο μ ή Από το μύθο στην Ιστορία Η αφετηρία της ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού βυθίζεται μέσα στην ομίχλη του θρύλου της Αργοναυτικής εκστρατείας και ο θρύλος αυτός έχει την αρχή του στο μύθο του Φρίξου και της Έλλης. Ο Φρίξος, γιος της Νεφέλης και του Αθάμαντα, βασιλιά του Ορχομενού στη Βοιωτία, συκοφαντημένος βαριά από τη δεύτερη γυναίκα του πατέρα του, την Ινώ, οδηγείται στον τόπο της θυσίας. Ξαφνικά όμως, και ενώ η αδελφή του η Έλλη κλαίει για τον επικείμενο χαμό του, ένα χρυσόμαλλο κριάρι κατεβαίνει από τον ουρανό και στέκεται μπροστά Τα δύο παιδιά πηδάνε στη ράχη του και το κριάρι ξανανεβαίνει στον ουρανό, τραβώντας προς την ανατολή Όταν περνάνε ωστόσο πάνω από μια στενή θάλασσα, η Έλλη ζαλίζεται και πέφτει μέσα! Και από τότε η θάλασσα αυτή λέγεται Ελλήσποντος, γιατί πόντος στα αρχαία σήμαινε θάλασσα. Μόνος του, λοιπόν, ο Φρίξος συνεχίζει το ταξίδι του, προχωράει στον Εύξεινο Πόντο, και τερματίζει σε μια παραλιακή πόλη, την Κολχίδα. Εκεί θυσιάζει το κριάρι στο Δία για να τον ευχαριστήσει που τον έσωσε και χαρίζει το δέρμα του ζώου στον τοπικό βασιλιά Αιήτη. Το δέρμα αυτό, που είχε χρυσά μαλλιά, ο Αιήτης το κρεμάει σε μια βελανιδιά και βάζει να το φυλάει ένας ακοίμητος δράκοντας. Αυτή είναι η πρώτη επαφή του μητροπολιτικού ελληνισμού με τον Πόντο, με τη μυθική της βέβαια, έκφραση, που κρύβει φιλότιμα τον ιστορικό πυρήνα της. Η δεύτερη επαφή, πιο δυναμική και προγραμματισμένη, έστω και μυθολογική και όχι τυχαία, όπως η πρώτη, έγινε με την Αργοναυτική εκστρατεία. Πρόκειται για την πρώτη ομαδική συλλογική ενέργεια των Ελλήνων, πριν από την άλλη αποικιστική εκστρατεία τον Τρωικό πόλεμο και, όπως βλέπουμε, σ αυτήν εδώ παίρνουν μέρος οι γονείς των Τρωικών ηρώων, δηλαδή μια γενιά παλαιότερη. Ο στόχος ήταν ίδιος, η κατάκτηση της Ανατολής και ο αποικισμός της. Η δεύτερη εκστρατεία, όμως, βρήκε μεγάλη αντίσταση από τις ακμάζουσες πόλεις της Τροίας, ενώ τούτη, η πρώτη, στάθηκε κάπως πιο εύκολη και πιο παραμυθένια. Έτσι ξεκινάει ο μύθος της έλευσης των πρώτων Ελλήνων στον Εύξεινο Πόντο, για να καταλήξει 2600 χρόνια μετά στον τραγικό ξεριζωμό και την επιστροφή στην προαιώνια πατρίδα. Αποικισμός Εύξεινου Πόντου. Όταν οι Έλληνες πέτυχαν την εγκατάστασή τους στις ακτές του Ευξείνου Πόντου κατά τη διάρκεια του 8ου αιώνα, μια σειρά από ελληνικές αποικίες ξεφυτρώνουν στις παραλίες του τόπου. Πρώτη η Ηράκλεια αποικία των Μεγαρέων, έπειτα η Σινώπη, αποικία των Ιώνων της Μιλήτου, κατόπιν τα Κοτύωρα (η σημερινή Ορντού), η Κερασούντα, η Τραπεζούντα, Χρήσου Καραθανάση αποικίες των Σινωπέων δηλαδή, Ιωνικές κι αυτές και στη συνέχεια, πιο πέρα, μια αλυσίδα από ελληνικές πόλεις όπως η Φάσις, η Διοσκουριάς, το Παντικάπαιον, η Όλβια, η Θεοδοσία, η Οδησσός κλπ. Τέλος το 562 π.χ. οι Ίωνες της Φώκαιας ίδρυσαν την Αμισό (Σαμψούντα). Μ αυτόν τον τρόπο, η ελληνική φυλή απόχτησε μια δεσπόζουσα παρουσία ανάμεσα στις άλλες φυλές του τόπου, τις ντόπιες, τις «βαρβαρικές» όπως τις ονομάζουν οι άποικοι, και η ελληνική δραστηριότητα ρίζωσε στη μακρινή χώρα της βόρειας Μ. Ασίας. Στα κατοπινά χρόνια, οι άποικοι συνέχισαν να επικοινωνούν με τη μητροπολιτική Ελλάδα, ιδιαίτερα με το Ιωνικό στοιχείο της Μιλήτου, από όπου καταγόταν. Συνέχισαν να τροφοδοτούνται πνευματικά από τη μητέρα πατρίδα και, σε αντάλλαγμα οι ίδιοι πρόσφεραν σ αυτήν τον πλούτο τον υλικό και την άνεση της ναυσιπλοΐας, τα κέρδη της ναυτιλίας και τις ωφέλιμες εμπορικές συναλλαγές. Έτσι γεννήθηκαν οι πρώτοι Πόντιοι. Έτσι δημιουργήθηκε ο Ποντιακός Ελληνισμός των 26 αιώνων ζωής στη Μαύρη Θάλασσα. Έτσι το ελληνικό δαιμόνιο έβαλε τα θεμέλια μιας καινούριας Ελλάδας στην ανατολή, όπως συνέβηκε να δημιουργήσει με τις αποικίες στη Σικελία και κάτω Ιταλία, τη Μεγάλη Ελλάδα στη Δύση. Έτσι μεταφέρθηκε στην Ανατολή, εκτός από τα ήθη και έθιμα των Ελλήνων, το ελληνικό πνεύμα, η ελληνική σκέψη, η ελληνική δημοκρατική οργάνωση των πόλεων-κρατών, οι ελληνικοί νόμοι, η ελληνική γλώσσα και θρησκεία. Για αιώνες ολόκληρους, οι ελληνικές αποικίες στον Εύξεινο Πόντο θα ακμάζουν και θα ανθούν, χωρίς να επηρεάζονται ακόμη και από την Περσική κυριαρχία που θα έχει επιβληθεί στην περιοχή από τον 6ο αιώνα π.χ. Σ αυτή την κατάσταση θα τις συναντήσουν το 401 π.χ. οι Μύριοι του Ξενοφώντα, έπειτα από πολύμηνη, πολύμοχθη και πολύπαθη πορεία στο εσωτερικό της εχθρικής Μικρασίας. Εκεί στην Τραπεζούντα, καθώς και στις άλλες ελληνικές πόλεις του Εύξεινου Πόντου, θα βρουν φιλοξενία και ανακούφιση. Εκεί θα αναπνεύσουν με ασφάλεια και θα δεχτούν για ένα περίπου μήνα την περιποίηση των πατριωτών τους, θα κάνουν θυσίες στους κοινούς Θεούς, και θα οργανώσουν αθλητικούς αγώνες, θα ξεκουραστούν, θα νιώσουν σα στο σπίτι τους, θα κινηθούν ελεύθερα σαν να πατάνε σε ελληνικό έδαφος, και θα εφοδιαστούν με τρόφιμα και πλωτά μέσα, για να μπορέσουν να γυρίσουν στην πατρίδα Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή Οι κατοπινοί αιώνες θα κυλήσουν στον Πόντο ομαλά. Ανάμεσα στο π.χ. ιδρύεται ανεξάρτητο κράτος με Επικαιρότητες 17

18 ισχυρές ελληνικές επιρροές υπό των Περσών σατραπών Αριοβαρζάνη και Μιθριδάτη Α, σύγχρονου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το κράτος αυτό έφτασε στη μεγαλύτερη ακμή του κατά τους χρόνους του Μιθριδάτη ΣΤ του Ευπάτορα ( π.χ.). Στην εποχή του, Πόντος επικράτησε να σημαίνει ποντιακή επαρχία, με τη διοικητική και κρατική έννοια της λέξης, και το ποντιακό κράτος κατοχυρώθηκε στη διεθνή πολιτική. Ο Μιθριδάτης ΣΤ εκτός από τις πολεμικές του επιτυχίες, συντέλεσε και στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού. Ο ίδιος είχε ελληνική παιδεία, και περιστοιχιζόταν από Έλληνες διανοούμενους, ποιητές, φιλόσοφους, πολιτικούς, ιστορικούς, υπουργούς και αξιωματούχους, όπως οι περίφημοι στρατηγοί Νεοπτόλεμος και Αρχέλαος. Άλλωστε είχε μητέρα ελληνίδα, τη Λαοδίκη, που τον επιτρόπευε ως τα 12 χρόνια του, και ο ίδιος παντρεύτηκε ελληνίδα. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του προσπάθησε να εξελληνίσει το κράτος του, να συνενώσει τον ελληνικό με τον περσικό πολιτισμό, την ελληνική με την περσική θρησκεία, όπως είχε επιχειρήσει να κάνει και ο Μέγας Αλέξανδρος. Ο Μιθριδάτης ΣΤ διεξήγαγε εκστρατείες κατά των Ρωμαίων, και κατάφερε να απελευθερώσει την Αθήνα και τον Πειραιά. Από το π.χ. διεξήχθησαν τρεις Μιθριδατικοί πόλεμοι, οπότε και καταδιωκώμενος σε ηλικία 69 ετών και ενώ ετοίμαζε νέα εκστρατεία κατά της Ρώμης, έχασε τη ζωή του στο Παντικάπαιο της Ταυρικής χερσονήσου, προδομένος από την αποστασία του Φαρυάκη. Την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου ο Πόντος αποκτά ιδιαίτερη σημασία για το ανατολικό κράτος και για ολόκληρο τον ελληνισμό, παίζοντας τον ρόλο του προπυργίου και του φάρου της Ανατολής. Ο Ιουστινιανός χωρίζοντας τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία σε Θέματα (διοικητικές επαρχίες), δημιουργεί και το Θέμα της Χαλδίας, με πρωτεύουσα την Τραπεζούντα. Έτσι ο Πόντος γίνεται η ασπίδα του Βυζαντίου από τις βαρβαρικές επιδρομές των Περσών, των Αράβων και αργότερα των Τούρκων. Εκεί έδρασαν οι Ακρίτες, δημιουργώντας τους θρύλους της λαϊκής παράδοσης του Πόντου, με κορωνίδα όλων το λόγιο έπος του «Βασίλειου Διγενή Ακρίτα», που αποτελεί το νεότερο έπος του ελληνισμού, το πρώτο χειρόγραφο του οποίου ανακαλύφθηκε το 1873 στο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ιδρύθηκε το 1204 από τους Κομνηνούς Αλέξιο και Δαβίδ, όταν οι Φράγκοι της Δ Σταυροφορίας κατέλυσαν το Βυζαντινό κράτος. Οι Μεγάλοι Κομνηνοί της Τραπεζούντας ως έμβλημα είχαν το Μονοκέφαλο Αετό, σε διαστολή με το Δικέφαλο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το Ποντιακό κράτος, αν και έζησε 257 χρόνια χωριστά από τα άλλα ελληνικά κρατίδια, αναδείχθηκε σ ένα προπύργιο του ελληνισμού και διατηρήθηκε ως το 1461, δηλαδή 8 χρόνια μετά την άλωση της Πόλης. Η υπηρεσία που πρόσφερε στους Έλληνες κατοίκους του τόπου και γενικότερα στον ελληνισμό στάθηκε τεράστια. Όχι μόνο διατήρησε τον ελληνικό πολιτισμό του, αλλά τον ανέπτυξε και τον στέριωσε, ώστε ν αντέξει στην επόμενη δοκιμασία του κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Οι Έλληνες του Πόντου κάτω από τον τουρκικό ζυγό Η άλωση της Τραπεζούντας από τους Τούρκους σήμανε βέβαια για τον Ελληνισμό του Πόντου το τέλος της πολιτικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας του, αλλά όχι και της εθνικής του συνείδησης. Η τελευταία δε χάθηκε, δεν έσβησε, γι αυτό και ο Ποντιακός Ελληνισμός δεν εξαφανίστηκε, όπως συνέβη με δεκάδες φυλές και εθνότητες της Μικρασίας που τούρκεψαν, που εξισλαμίσθηκαν και έλειψαν για πάντα από το πρόσωπο της ιστορίας. Οι Έλληνες του Πόντου συντηρώντας τη λαϊκή και λόγια παράδοσή τους, μόλο που είχαν χάσει την εθνική τους ανεξαρτησία, συνέχισαν να διατηρούν, κάτω από την οθωμανική κατάκτηση τη συνείδηση της ελληνικότητάς τους. Διατήρησαν τη γλώσσα και τη θρησκεία τους: Στον ανατολικό και στον κεντρικό Πόντο, ιδίως στον παραλιακό, φύλαξαν στη μεγάλη πλειοψηφία τους, την ορθόδοξη πίστη τους. Τη διαφύλαξαν είτε κατά το πλείστον, θαρραλέα και φανερά, είτε σε μικρή σχετικά κλίμακα, στα κρυφά, με την προσποίηση του διπλού θρησκευτικού προσώπου. Το δεύτερο το έκαναν σε δύσκολες καταστάσεις και περιόδους, οπότε στα φανερά παρίσταναν το μουσουλμάνο, ενώ στα κρυφά παρέμεναν χριστιανοί. Στο δυτικό Πόντο, ένα μεγάλο μέρος του Ελληνισμού δεν άντεξε στη βία και την καταπίεση και εξαφανίσθηκε για πάντα από τον κορμό του Έθνους, εκτός από μερικές νησίδες στις πόλεις και τα μεγάλα χωριά. Έτσι, οι μεγάλοι πληθυσμοί που σώθηκαν ήταν αυτοί του ανατολικού Πόντου. Κι αυτό γιατί συγκεντρώθηκαν γύρω από τα μεγάλα μοναστήρια, όπως της Παναγίας Σουμελά, του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα και του Αγίου Ιωάννη Βαζελών, και κυρίως γύρω από τα μεγάλα μεταλλεία, όπως της Αργυρούπολης και της Νικόπολης, στα οποία ο Σουλτάνος έδωσε ειδικά προνόμια για να μπορούν να χρησιμοποιούνται οι μοναδικοί και αναντικατάστατοι Πόντιοι μεταλλουργοί. Γενικά ο ελληνισμός του Πόντου διατήρησε τις παραδόσεις του, τους θρύλους του, τα παραμύθια του, τα τραγούδια του, τους χορούς του, τα ήθη και τα έθιμά του. Διατήρησε την έφεση για μάθηση και παιδεία, ιδρύοντας σχολεία και γυμνάσια, διατήρησε την κοινοτική του αυτοδιοίκηση. Όλα αυτά, μαζί με τα διάφορα προνόμια που παραχώρησαν οι κατά καιρούς Σουλτάνοι, επέτρεψαν στον ελληνισμό του Πόντου να επιβιώσει και να προοδεύσει. 18 Επικαιρότητες

19 ΓΕΟΝΟΚΤΟΝΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Επικαιρότητες ποντιακός ελληνισμός, από την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας ( 1461 ) γνώρισε συνεχείς Ο διωγμούς, σφαγές, ξεριζωμούς και προσπάθειες για το βίαιο εξισλαμισμό και εκτουρκισμό του, με αποκορύφωμα τη συστηματική και μεθοδευμένη εξόντωση - γενοκτονία του αιώνα μας. Επτά χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Τραπεζούντα. Η οθωμανική κατάκτηση του μικρασιατικού Πόντου μπορεί να διαριθεί σε τρεις περιόδους. Η πρώτη αρχίζει με την άλωση της Τραπεζούντας το 1461 και λήγει στα μέσα του 17ου αιώνα. Την περίοδο αυτή οι Τούρκοι κρατούν μάλλον ουδέτερη στάση κατά των Ελλήνων του Πόντου. Η δεύτερη αρχίζει στα μέσα του 17ου αιώνα και λήγει με το τέλος του πρώτου ρωσοτουρκικού πολέμου. Χαρακτηρίζεται με τη θρησκευτική βία κατά των χριστιανικών πληθυσμών. Κατά την περίοδο αυτή πραγματοποιούνται οι ομαδικοί εξισλαμισμοί των ελληνικών πληθυσμών. Η τελευταία περίοδος, που τελειώνει το 1922 υποδιαιρείται σε δύο υποπεριόδους. *Η πρώτη αρχίζει με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, το Χαρακτηρίζεται από τη συστηματική προσπάθεια των τοπικών αρχών να μην εφαρμόζουν προς όφελος των χριστιανών τους φιλελεύθερους νόμους. * Η δεύτερη υποπερίοδος αρχίζει το 1908 και χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη του τουρκικού εθνικισμού. Από τους βαλκανικούς πολέμους και από τους επίσημους συμβούλους, των Γερμανών, οι Νεότουρκοι διδάχθηκαν ότι μονάχα με την εξαφάνιση των Ελλήνων και Αρμενίων θα έκαναν πατρίδα τους τη Μικρά Ασία. Οι διάφορες μορφές βίας δεν αρκούσαν για να φέρουν τον εκτουρκισμό. Η απόφαση για την εξόντωσή τους πάρθηκε από τους Νεότουρκους το 1911, εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε από το Μούσταφα Κεμάλ ( ). Το Νεοτουρκικό Κομιτάτο << Ένωση και Πρόοδος >> ιδρύθηκε το Στο συνέδριο τους, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1911 πάρθηκε η απόφαση, ότι η Μικρά Ασία πρέπει να γίνει μωαμεθανική χώρα. Η απόφαση αυτή καταδίκασε σε θάνατο διάφορες εθνότητες. Οι Τούρκοι στον Πόντο άρχισαν με την επιστράτευση όλων από 15 έως 45 ετών και την αποστολή τους σε Τάγματα Εργασίας. Παράλληλα αμφισβήτησαν το δικαίωμα των Ελλήνων να ασκούν ελεύθερα τα επαγγέλματά τους και επί πλέον απαγόρευσαν τους μουσουλμάνους να εργάζονται επαγγελματικά με τους Έλληνες με την ποινή της τιμωρίας από τις στρατιωτικές Αρχές. Κατά αρχάς οι άτακτες ορδές των Τούρκων επιτίθονταν στα απομονωμένα ελληνικά χωριά κλέβοντας, φονεύοντας, αρπάζοντας νέα κορίτσια, κακοποιώντας και καίγοντάς τα. Οι Τούρκοι χωρίς προσχήματα πια περνούν στην επίθεση. Από κάθε γωνιά του Πόντου και της Μικράς Ασίας έρχονται καταγγελίες. Οι σποραδικές δολοφονίες αρχίζουν να αυξάνονται. Χωρικοί, που πήγαιναν να δουλέψουν στα χωράφια τους, βρίσκονταν καθημερινά δολοφονημένοι. Οι διωγμοί εκδηλώθηκαν αρχικά με τη μορφή σποραδικών κρουσμάτων βίας, καταστροφών, απελάσεων και εκτοπισμών. Φαίνονταν σαν να προέρχονταν από ανεύθυνα κυρίως στοιχεία. Πολύ γρήγορα όμως έγιναν συστηματικοί, πιο οργανωμένοι και εκτεταμένοι και στρέφονταν τόσο κατά των Ελλήνων όσο και κατά των Αρμενίων. Εμπνευστής και εγκέφαλος αυτής της επιχείρησης της γενοκτονίας ήταν ο Μεχμέτ Ταλαάτ, υπουργός των Εσωτερικών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με δικές του εντολές, που καλούσαν τις αρχές να μη δείχνουν κανένα έλεος και για τoυς χριστιανούς, εξαπολύθηκαν οι διωγμοί κατά των << ανεπιθύμητων >> εθνοτήτων σε μια τεράστια έκταση. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγκάστηκε, σε ένδειξη πένθους, να κλείσει στις 15 Μαϊου 1914 όλες τις εκκλησίες και τα σχολεία και να καταγγείλει στις Μεγάλες Δυνάμεις τους νέους διωγμούς. Δεν κατάφερε όμως τίποτε γιατί κηρύχθηκε στο μεταξύ ο Α πόλεμος, στον οποίο η Τουρκία έλαβε μέρος ως σύμμαχος της Γερμανίας, έχοντας πια την ευχέρεια να εφαρμόσει πλήρως το παλιότερο σχέδιο της εξόντωσης των χριστιανών. Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής ανάγκασε χιλιάδες Έλληνες των παραλίων της Μικρασίας να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες τους και να μετοικήσουν με πολυήμερες εξοντωτικές πορείες. Σύμφωνα με μια έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας, με ημερομηνία τον Ιούνιο του 1915 είναι γραμμένα τα εξής: << Οι εκτοπιζόμενοι από τα χωριά τους δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε τα απολύτως αναγκαία. Γυμνοί και ξυπόλητοι, χωρίς τροφή και νερό, δερόμενοι και υβριζόμενοι, όσοι δεν εφονεύοντο οδηγούντο στα όρη από τους δημίους τους. Οι περισσότεροι από αυτούς πέθαιναν κατά την πορεία από τα βασανιστήρια. Το τέρμα του ταξιδιού δεν σήμαινε και τέρμα των δεινών τους, γιατί οι βάρβαροι κάτοικοι των χωριών, τους παρελάμβαναν για να τους καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα. >> Σκοπός των Τούρκων ήταν, με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολίσεις των χωριών, τις λεηλασίες, να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα των εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν. Η ήττα της Τουρκίας από τις δυνάμεις της Αντάντ και το τέλος του Α Παγκοσμίου πολέμου έφερε μια προσωρινή ανάπαυλα στο απάνθρωπο σχέδιο των Νεότουρκων. Η νέα τουρκική κυβέρνηση υποχρεώνεται από τις νικήτριες δυνάμεις να 19

20 δώσει άδειες επιστροφής στους λίγους εξόριστους που είχαν απομείνει. Το 1919 αρχίζει νέος διωγμός κατά των Ελλήνων από το κεμαλικό καθεστώς, πολύ πιο άγριος κι απάνθρωπος από τους προηγούμενους. Εκείνος ο διωγμός υπήρξε η χαριστική βολή για τον ποντιακό ελληνισμό. Στις 19 Μαϊου 1919, με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας. Με τη βοήθεια μελών του Νεοτουρκικού Κομιτάτου συγκροτεί μυστική οργάνωση, τη Mutafai Milliye, κηρύσσει το μίσος εναντίον των Ελλήνων και σχεδιάζει την ολοκλήρωση της εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού. Αυτό που δεν πέτυχε το σουλτανικό καθεστώς στους πέντε αιώνες της τυραννικής διοίκησής του, το πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια ο Κεμάλ, εξόντωσε τον ελληνισμό του Πόντου και της Ιωνίας. Η τρομοκρατία, τα εργατικά τάγματα, οι εξορίες, οι κρεμάλες, οι πυρπολήσεις των χωριών, οι βιασμοί, οι δολοφονίες ανάγκασαν τους Έλληνες του Πόντου να ανέβουν στα βουνά οργανώνοντας αντάρτικο για την προστασία του αμάχου πληθυσμού. Τα θύματα της γενοκτονίας θα ήταν πολύ περισσότερα, αν δεν υπήρχε το επικό και ακατάβλητο ποντιακό αντάρτικο. Με την επικράτηση του Κεμάλ, οι διωγμοί συνεχίζονται με μεγαλύτερη ένταση. Στήνονται στις πόλεις του Πόντου τα διαβόητα έκτακτα δικαστήρια ανεξαρτησίας, που καταδικάζουν και εκτελούν την ηγεσία του ποντιακού ελληνισμού. Το τέλος του Πόντου πλησιάζει. Οι φωνές λιγοστεύουν. Τον επίλογο της τραγικής ποντιακής γενοκτονίας αποτελεί ο βίαιος ξεριζωμός των επιζώντων μετά τη νίκη της Τουρκίας. Με τη συνθήκη της ανταλλαγής των πληθυσμών έρχονται στην Ελλάδα και τα τελευταία ζωντανά υπολείμματα. Οι ξεριζωθέντες εγκαταλείπουν την πατρώα γη και όλα τα υπάρχοντά τους. Παίρνουν μαζί τους ιερά κειμήλια και λίγο χώμα από τη γη του Πόντου. Αφήνουν πίσω τη Μαύρη Θάλασσα και μπαίνουν στην Άσπρη Θάλασσα. Φτάνουν στην Ελλάδα. Η προσφορά των Ελλήνων του Πόντου στο ελληνικό κράτος. Πάμφτωχοι, έχοντας αφήσει πίσω τους περιουσίες και πλούτη, έφτασαν ταλαιπωρημένοι από τις διώξεις, με το φόβο ακόμη ζωντανό μέσα τους, κι εγκαταστάθηκαν δίχως να χάσουν το θάρρος τους, εδώ κι εκεί στη νέα \ελληνική πατρίδα. Σκόρπισαν σε χωριά και πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης, στους συνοικισμούς της πρωτεύουσας και σε άλλες περιοχές, με μοναδικό εφόδιο την αυτοπεποίθηση, την αισιοδοξία, την αγάπη στη γη και τα γράμματα ή τις τέχνες. Αλλά και με την τραγική θέση της η Ιωνία ήλθε να διαδραματίσει τον εθνικό της ρόλο. Μοναδική αλλά και μεγάλη παρηγοριά ότι οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες, οι αιώνιοι Ακρίτες, θωράκισαν τη Μακεδονία και τη Θράκη. Περισσότεροι από πρόσφυγες από τη Μικρασία και τον Πόντο εγκαταστάθηκαν στη βόρεια Ελλάδα. Οι Ίωνες, με μια πλούσια πολιτισμική και εθνική παράδοση, συνέβαλαν στην επιβεβαίωση της εθνικής ταυτότητας. Μέσα από αντιξοότητες και εμπόδια, που συνάντησαν, ειδικά στα χωριά της εγκατάστασής τους, κατόρθωσαν τόσο αυτοί όσο και αργότερα τα παιδιά τους, με την επιμονή και την υπομονή που τους διακρίνει, όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να διεισδύσουν στους χώρους των επιστημών και των τεχνών, της πολιτικής και του συνδικαλισμού, και να διακριθούν, συντελώντας καίρια την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου των συμπολιτών τους, στην πρόοδο της επιστήμης και στην πολιτική ανάπτυξη του τόπου. Η ιστορία της καταστροφής, το χρονικό της συγκλονιστικής γενοκτονίας, έχει φτάσει στις μέρες μας μόνο με τον λυγμό των ξεριζωμένων. Διάσπαρτες αφηγήσεις, όσα κρατάει ο νους, όσα μπορεί και θέλει να συγκρατήσει. Νωπές είναι οι αναμνήσεις, αδιάψευστα τα στοιχεία και οι καταθέσεις των προσφύγων, εκείνων που μόλις είχαν γλιτώσει από του Χάρου τα δόντια. Κι όλοι στηρίζουν το αίτημα που τόσο έχει βραδύνει: να αναγνωριστεί η γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού και να καταδικαστεί η Τουρκία έτσι όπως καταδικάστηκε στην ιστορική συνείδηση της ανθρωπότητας και η ναζιστική Γερμανία. Δεν είναι συναισθήματα εκδίκησης που υπαγορεύουν την πρόταση αυτή. Μόνον ανάγκη απονομής Δικαιοσύνης στα θύματα, μα και στην ανθρωπότητα ολόκληρη. Και πριν από όλα, η προστασία του γένους των Ανθρώπων. Ανάγκη να πάψει πια το φρικτό έγκλημα της γενοκτονίας να αποτελεί εύκολη λύση των διεθνών προβλημάτων. Γιατί δεν αναγνωρίστηκε μέχρι σήμερα η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Πριν από τον όρο <Γενοκτονία> υπήρχε ο όρος <Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας>. Πρόβλημα στη δίκη των γενοκτόνων μπορεί να υπάρξει με το νομικό όρο <nulla poena sine lege>, δηλαδή δίχως ισχύων νόμο δεν υπάρχει τιμωρία. Ο όρος της Γενοκτονίας δεν υπήρχε την εποχή εκείνη, έτσι η τιμωρία και καταδίκη εκείνων τίθεται υπό ερωτηματικό. Το ποινικό δίκαιο, για να εξασφαλίσει τη δίκαιη μεταχείριση των κατηγορουμένων δεν μπορεί να δράσει αναδρομικά. Από την άλλη άποψη όμως θα πρέπει να ειπωθεί, ότι σε όλα τα νομικά πλαίσια υπήρχε η τιμωρία της δολοφονίας. Εξάλλου πολλά από τα διαπραγμένα εγκλήματα ήταν τόσο φρικιαστικά και απάνθρωπα που δεν μπορούσε εκ των προτέρων να τα αναλογιστεί ανθρώπινος νους, για να προνοήσει με ανάλογους νόμους κατά αυτά. Οι Τούρκοι αρνούνται σήμερα τη σφαγή του τη σφαγή των Ελλήνων. Κι όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αδιάσειστα ντοκουμέντα, τα αποδίδουν στις αναπόφευκτες ακρότητες του πολέμου. Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Η γενοκτονία των Χριστιανών ήταν ένα καλά μελετημένο σχέδιο εξόντωσης όλων των μειονοτήτων της άλλοτε κραταιάς Αυτοκρατορίας. Ένα σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται από 20 Επικαιρότητες