ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΤΕΕ / ΤΑΚ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Transcript

1 ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΤΕΕ / ΤΑΚ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΤΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ : ΒΟΡΙΟ ΟΜΑΔΑ 20: ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΤΖΑΝΕΤΟΥ ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΧΑΤΖΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΡΑΣΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΔΩΝΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ Ηράκλειο, Νοέμβριος 2010

2

3

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Οικισμός- Τόπος- Τοπίο- Ευρύτερη περιοχή 1.1 Γεωγραφική περιγραφή 1.2 Ιστορική αναφορά και εξέλιξη 1.3 Συγκοινωνιακή οργάνωση και εξυπηρετήσεις 2. Παραγωγική και οικονομική αναγνώριση 2.1 Οικονομία της ευρύτερης ενότητας 3. Απογραφή και αποτίμηση του πολεοδομικού πλούτου 3.1 Εσωτερική λειτουργία-κίνηση πεζών και τροχοφόρων 3.2 Χρήσεις γης οικισμού 3.3 Οργάνωση πολεοδομικού ιστού-αξιολόγηση πολεοδομικών συνόλων ή τομέων 3.4 Κατάσταση κτισμάτων 3.5 Χρονολογική απογραφή κτηριακού πλούτου 3.6 Κοινωνικός εξοπλισμός και δημόσιες δραστηριότητες (κτηριακός πλούτος) 3.7 Δίκτυα υποδομών 3.8 Τυπολογία οικοδομικών τετραγώνων-μέσο ποσοστό κάλυψης ανά οικοδομικό τετράγωνο 3.9 Τυπολογία οικοδομικών τετραγώνων-ογκομετρία κτηρίων 4. Αρχιτεκτονική φυσιογνωμία, ταυτότητα και πολιτισμική ισορροπία 4.1 Προσαρμογή κτηρίων στο ανάγλυφο του εδάφους 4.2 Τυπολογία κτηρίων-όγκοι 4.3 Τυπολογία κτηρίων-ανοίγματα 4.4 Τυπολογία κτηρίων-υλικά κατασκευής 4.5 Καταγραφή αξιόλογων κτηρίων

5 1 ΟΙΚΙΣΜΟΣ-ΤΟΠΟΣ-ΤΟΠΙΟ-ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 1.1Γεωγραφική περιγραφή-φυσικό περιβάλλον Α. Γενικά Οικισμός της κοινότητας Παπαγιαννάδω, της επαρχείας Σητείας, του νομού Λασιθίου, με 12 κατ. Απέχει από την πόλη της Σητείας 14 χλμ.. Δεν αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές, ούτε στην τουρκική του Πρώτη μνεία του Β. στην απογραφή του 1881 στο δ. Χαντρά με 90 κατ. Το 1900 αναφέρεται στο δ. Πραισού με 70 κατ. Ο Αγγελάκης («Σητειακά», Α, 14) το γράφει Βορρή. Βρίσκεται στο κέντρο της επαρχίας και βόρεια του βουνού Ετιανή Κεφάλα (υψ. 715μ.). Με επαρχιακό οδικό δίκτυο συνδέεται με τα χωριά Παπαγιαννάδες, Συκέα, Λιθίνας και Ετιά. Στις αρχές του αιώνα μας, υπαγόταν στο δ.πραισού, γραφόταν Βορύ και είχε 70 κατ. Το 1925 (Δ , ΦΕΚ 27/1925, τ.α ) πρασαρτήθηκε στην κοιν. Λιθινων και το 1930 (Δ , ΦΕΚ 47/1930, τ.α ) έγινε οικισμός της κοιν. Παπαγιαννάδων. Ο πληθυσμός του, που ασχολείται με την ελαιοκαλλιέργεια, από 87 άτομα (1928), συνεχώς μειούμενος, έφτασε στα 30 (1980), ενώ σήμερα έχει 12 μόνιμους κατοίκους, ο μικρότερος εκ των οποίων είναι 45 χρονών. Στο χωριό λειτουργεί μια εκκλησία. Ο οικισμός Βορίου χαρακτηρίζεται ως ημιορεινός με υψόμετρο 340m. Είναι από τους οικισμούς του Νομού Λασιθίου που έμειναν απομονωμένοι εξαιτίας του μέχρι πριν λίγο καιρό κακού οδικού δικτύου που τον συνέδεε με τη Σητεία, κατά πρώτο λόγο, και την Ιεράπετρα. Χωρίς δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης, το Βορί σχεδόν ερειπώθηκε. Το Βορί συνδέεται οδικά με τις πόλεις της Ιεράπετρας και της Σητείας μέσω του δευτερεύοντος οδικού δικτύου του Νοτίου Οδικού Άξονα και τη διακλάδωση από τους Παπαγιαννάδες προς Χαντρά. Από το σημαντικότερο αστικό κέντρο της Κρήτης, το Ηράκλειο, ο οικισμός απέχει 150 περίπου χιλιόμετρα και η ώρα ταξιδιού είναι περίπου δύο ώρες και κάτι, με συντομότερη χρονικά διαδρομή να είναι αυτή μέσω Μακρύ Γιαλού μια και είναι ομαλότερη. 1.2 Ιστορική αναφορά και εξέλιξη-περιοχές αρχαιολογικών ευρημάτων Ιστορικά, η Κρήτη απετέλεσε σημείο συνάντησης και ζύμωσης διαφορετικών και ετερόκλητων πολιτισμών καθώς η στρατηγική θέση της την ανέδειξε σε ένα από τα σπουδαιότερα εμπορικά και πολιτιστικά κέντρα της Μεσογείου και της Ευρώπης γενικότερα. Έτσι, η ιστορική συνέχεια της Κρήτης από το μακρινό παρελθόν μέχρι σήμερα χαρακτηρίζεται από εναλλαγές στην κυριότητα του νησιού ανάμεσα σε διάφορους λαούς της Μεσογείου. Γενικά, ο εκάστοτε ισχυρός της Ανατολικής Μεσογείου φρόντιζε να έχει στην κατοχή του την Κρήτη, συχνά με βαρύ τίμημα για τους κατοίκους της. Το νησί διήλθε πολλές περιόδους, άλλες καλές και δημιουργικές και άλλες άσχημες και σκοτεινές. Μετά την τουρκοκρατία, την αιγυπτιοκρατία και τη δεκαπενταετή μεταβατική περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, η Κρήτη το 1913 ενώθηκε με την Ελλάδα. Το 1941 πέρασε στην κατοχή των ιταλικών φασιστικών δυνάμεων και ακολούθως, το 1943 μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας στους Συμμάχους, υπό ναζιστική κατοχή. Μέχρι το 1945, οπότε αποσύρθηκαν και τα τελευταία γερμανικά στρατεύματα. Οι αναφορές κατοίκων δεν κάνουν λόγο για αντάρτικη δραστηριότητα στην Κατοχή-η ανταρτοομάδα του Ιωαννίδη είχε έδρα τις κοντινές Λιθίνες. Στο Βορί

6 είχε έδρα μονάδα ασυρματιστών του ιταλικού στρατού, οι οποίοι κρύφτηκαν και φυγαδεύτηκαν από τους κατοίκους του χωριού όταν οι Γερμανοί άρχισαν τις εχθροπραξίες με τους πρώην συμμάχους τους 1.3 Συγκοινωνιακή οργάνωση και εξυπηρετήσεις Το Βορί συνδέεται οδικά με τις πόλεις της Ιεράπετρας και της Σητείας μέσω του δευτερεύοντος οδικού δικτύου του Νοτίου Οδικού Άξονα και τη διακλάδωση από τους Παπαγιαννάδες προς Χαντρά.. Οι δρόμοι αυτοί συντηρήθηκαν από την νομαρχία Λασιθίου σχετικά πρόσφατα, (η δε διακλάδωση πέρυσι) με αποτέλεσμα η οδήγηση σ αυτούς να μην παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα, πλην της κούρασης που προκαλούν στον οδηγό οι συνεχείς και πολλές φορές απότομες στροφές και φουρκέτες. Το δίκτυο των αγροτικών οδών για την πρόσβαση στις γεωργικές ιδιοκτησίες ως επί το πλείστον απαρτίζεται από τσιμεντένιους πρόχειρα στρωμένους δρόμους ή χωματόδρομους. 2 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ 2.1Η οικονομία της ευρύτερης ενότητας Η οικονομία της κοινότητας του Βορίου μπορεί να χαρακτηριστεί ως αμιγώς αγροτική. Η καλλιέργεια της ελιάς είναι σχεδόν η αποκλειστική πηγή εσόδων για τους λιγοστούς κατοίκους του χωριού. Η καλλιέργεια αμπελώνων, με κύρια χρήση την παραγωγή κρασιού είναι δευτερεύουσα ή τριτεύουσα δραστηριότητα με μικρό οικονομικό αντικείμενο. Οι μηχανισμοί της παραδοσιακής αγροτικής οικονομίας απαιτούσαν έναν αυστηρό τρόπο διαχείρισης και συντήρησης των χερσαίων ημιορεινών και ορεινών εκτάσεων, που αν και όχι ιδιαιτέρως αποδοτικές από άποψη παραγωγής, η αξιοποίηση και εκμετάλλευσή τους ήταν αναγκαία καθώς όλη η οικονομική δραστηριότητα ήταν βασισμένη στον πρωτογενή τομέα παραγωγής και ο πληθυσμός στην ύπαιθρο συγκριτικά μεγαλύτερος. Η αγροτική παραγωγή ήταν στηριγμένη στην ένταση της ανθρώπινης εργασίας με μοναδική βοήθεια τη συνδρομή των ζώων. Οι μηχανισμοί αυτοί άλλαξαν ριζικά με την εκμηχάνιση της γεωργίας, οπότε η μετεξέλιξη της πρωτογενούς παραγωγικής διαδικασίας, σε συνδυασμό με το έντονο μεταναστευτικό ρεύμα προς τα εκβιομηχανισμένα κέντρα, οδήγησε στην σταδιακή εγκατάλειψη των αγροτικών καλλιεργειών στις ημιορεινές και ορεινές εκτάσεις καθώς δεν ήταν πλέον καθόλου ανταγωνιστική κι επικερδής. Οι εκτάσεις αυτές χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για κτηνοτροφία, δραστηριότητα που αφορούσε μικρό αριθμό απασχολούμενων και με περιορισμένες δυνατότητες ανάπτυξης. Επίσης, σταδιακά το ελαιόλαδο, που αποτελούσε την κύρια αγροτική παραγωγή, απώλεσε την αρχική του αξία με την δημιουργία υποκατάστατων, την υστέρηση σε εμπορικότητα και ανταγωνιστικότητα αλλά και την σταδιακή μείωση των επιδοτήσεων. Έτσι, ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός, έφυγε από το χωριό, στράφηκε και προς άλλες δραστηριότητες, όπως ο τουρισμός, συντηρώντας όμως παράλληλα ένα μέρος του αγροτικού εισοδήματος.

7 Η διακίνηση των αγροτικών προϊόντων και ειδικά του ελαιολάδου, γίνεται διαμέσου αγροτικών συνεταιρισμών οι οποίοι είναι πιστωτικοί. Ο οικισμός του Βορί εξυπηρετείται από το τοπικό ελαιουργείο. Όσον αφορά στην κτηνοτροφία, οι εκτάσεις που χρησιμοποιούνται δεν είναι ξεκάθαρα οριοθετημένες αλλά περιορίζονται στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές, εκεί όπου δεν υπάρχουν αγροτικές καλλιέργειες. Το ζωικό κεφάλαιο αποτελείται ως επί το πλείστον από αιγοπρόβατα. Επειδή οι εκτάσεις των βοσκοτόπων (χορτολίβαδα κλπ.) δεν επαρκούν, όλες οι δασικές εκτάσεις χρησιμοποιούνται για την κτηνοτροφία. Στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τον οικισμό του Βορίου δεν αναπτύσσονται εντατικά κτηνοτροφικές δραστηριότητες Η μελισσοτροφία, η κονικλοτροφία και η πτηνοτροφία είναι σχετικά περιορισμένες δραστηριότητες. Η παραγωγή δασικών προϊόντων δεν αποτελεί οργανωμένη παραγωγική δραστηριότητα ή αντικείμενο οικονομικής εκμετάλλευσης. Τα ελαιουργεία και η ελαιοπαραγωγή αποτελούν το σημαντικότερο κλάδο δραστηριοτήτων του δευτερογενή τομέα στο Δήμο. Είναι εποχικού χαρακτήρα και διαρκεί όσο και η ελαιοκομική περίοδος, κατά τους χειμερινούς μήνες. Στον τομέα της μεταποίησης και της εμπορίας η κοινότητα Βορίου δεν έχει να επιδείξει σημαντική δραστηριότητα. Στο Βορί πλέον δεν υπάρχει κανένα μαγαζί που να εμπορεύεται ή να μεταποιεί προϊόντα. 3 ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ 3.1Εσωτερική λειτουργία-κίνηση πεζών και τροχοφόρων (κυκλοφορία-στάθμευση) Ο οικισμός του Βορίου ουσιαστικά αρχίζει εκεί που τελειώνει ο επαρχιακός δρόμος από τις Λιθίνες. Οι κατοικίες εξυπηρετούνται από πέτρινα ή τσιμεντένια σοκάκια. Εθνικό οδικό δίκτυο δε διασχίζει το Δήμο Παπαγιαννάδων. Το οδικό δίκτυο που εξυπηρετεί το Δήμο χαρακτηρίζεται ως επαρχιακό. Από τον δρόμο που καταλήγει στο Βορί δεν διέρχεται κανένα υπεραστικό λεωφορείο. Ο επισκέπτης του Βορίου θα πρέπει να κατέβει στη διακλάδωση που καταλήγει στο Βορί, ένα χιλιόμετρο από αυτό σύμφωνα με την ταμπέλα του επαρχιακού δικτύου. Στον κεντρικό δρόμο δεν υπάρχουν βέβαια ούτε οργανωμένες θέσεις στάθμευσης ούτε πεζοδρόμια ούτε διαβάσεις πεζών, αφού εντός του οικισμού δεν διέρχονται αυτοκίνητα 3.2Χρήσεις γης του οικισμού Εντός του οικισμού δεν συναντάμε σήμερα άλλη χρήση γης πλην της κατοικίας. Σε ορισμένα σημεία του οικισμού υπάρχουν εγκαταλελειμμένα κτήρια του δευτερογενούς τομέα, όπως φούρνοι και φάμπρικες (ελαιοτριβεία).

8 3.3 Οργάνωση πολεοδομικού ιστού-αξιολόγηση πολεοδομικών συνόλων ή τομέων Κοινόχρηστοι και αδόμητοι χώροι και πεζόδρομοι Οι κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους στον οικισμό, επηρεάζονται από δυο περιοριστικούς παράγοντες: α. Το μικρό ποσοστό της θεσμοθετημένης γης β. Το χαρακτήρα του οικισμού. Η έκταση και διαμόρφωσή των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων καθορίζεται από τα εξής βασικά σημεία: α) Δεν απαιτούνται εκτάσεις ανάλογες των επιφανειών του οικισμού, λόγω του ότι αυτοί θα παραμείνουν με σχετικά μικρό ποσοστό μόνιμου πληθυσμού, ο ρυθμός της δημογραφικής εξέλιξης είναι αρνητικός ενώ κατά τη θερινή περίοδο δεν υπάρχει έξαρση της τουριστικής κίνησης ούτε προβλέπεται. β) Το σύνολο βασικών αναγκών καλύπτονται ήδη επαρκώς. Εντός του οικισμού δεν υπάρχουν κοινόχρηστοι χώροι, πλην των δρόμων. 3.4 Κατάσταση κτισμάτων Η κατάσταση των κτισμάτων ποικίλει. Ένα σημαντικό μέρος της έκτασης του οικισμού καταλαμβάνεται από ερειπωμένα προπολεμικά κτήρια. Το μεγαλύτερο ποσοστό κτισμάτων που κτίστηκαν μεταγενέστερα, και ειδικά την δεκαετία του 80, συντηρούνται στοιχειωδώς με ασβέστωμα ή βάψιμο, ενώ υπάρχουν και πρόσφατα ανακαινισμένες οικοδομές, λίγες στον αριθμό, οι οποίες βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση. 3.5 Χρονολογική απογραφή κτηριακού πλούτου Η πλειονότητα των οικοδομών του οικισμού του Βορίου αποτελείται από μονώροφα ή διώροφα κτίσματα που ανεγερθήκανε προπολεμικά. Οι οικοδομές αυτές συνυπάρχουν με φάμπρικες, ερειπωμένες τώρα πια. 3.6 Κοινωνικός εξοπλισμός και δημόσιες δραστηριότητες (κτηριακός πλούτος) Στα βορειοανατολικά του οικισμού βρίσκεται η εκκλησία του Μιχαήλ Αρχαγγέλου. Κανένα άλλο δημόσιο κτίσμα δεν υφίσταται στο χωριό. 3.7 Δίκτυα υποδομών Τα δίκτυα υποδομών κοινής ωφελείας μπορούν να χαρακτηριστούν στοιχειωδώς επαρκή. Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και ελλείψεις. Σήμερα η εισαγωγή νέων τεχνολογιών στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και ο εκσυγχρονισμός των δικτύων του Ο.Τ.Ε σε όλη την Κρήτη με την παράλληλη εξάπλωση της κινητής τηλεφωνίας έχουν επιφέρει σημαντικές τομές και υψηλά επίπεδα εξυπηρέτησης στις υπηρεσίες τηλεπικοινωνίας.

9 Στο Βορί υπάρχει μικτό αποχετευτικό σύστημα με αποχετεύσεις αστικών λυμάτων και βόθρων. 3.8 Τυπολογία οικοδομικών τετραγώνων- μέσο ποσοστό κάλυψης ανά οικοδομικό τετράγωνο Η μεγάλη πλειονότητα των οικοδομικών τετραγώνων αποτελείται από ιδιοκτησίες που κατατμήθηκαν από τους κληρονόμους μιας αρχικής μεγαλύτερης και οικοδομήθηκαν ελαχιστοποιώντας τους ακάλυπτους χώρους, εξαιτίας αφενός της ανάγκης για τη στέγαση όλων των μελών της οικογένειας και αφετέρου λόγω της κοινής χρήσης των υφιστάμενων αύλιων χώρων. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η κάλυψη σε ένα τυπικό οικοδομικό τετράγωνο να κυμαίνεται από 60%-70% μέχρι και στο 100% σε κάποιες περιπτώσεις. 3.9 Τυπολογία οικοδομικών τετραγώνων-ογκομετρία κτηρίων Οι μορφές των οικοδομικών τετραγώνων (Ο.Τ) του Βορίου είναι ουσιαστικά δύο: Η πρώτη μορφή αποτελείται από Ο.Τ που απαρτίζονται αποκλειστικά από μονώροφα κτήρια των οποίων η ογκομετρία δεν παρουσιάζει διαφορές. Τόσο το μέγεθος των κατόψεων των ιδιοκτησιών όσο και το ύψος τους παρουσιάζουν μια ομοιομορφία, την οποία εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς παρατηρώντας από ψηλά τον οικισμό. Χαρακτηριστικά, μπορεί εύκολα κανείς να μεταβεί σε όλες τις στέγες ενός οικοδομικού τετραγώνου, καθώς η μία αποτελεί συνέχεια της άλλης. Η δεύτερη μορφή αποτελείται από Ο.Τ με συνδυασμό μονώροφων και διώροφων κτηρίων των οποίων η ογκομετρία παρουσιάζει διαφοροποίηση κατά κανόνα τόσο στο ύψος όσο ακόμα και στο εμβαδόν κάτοψης σε κάποιες περιπτώσεις. 4 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ, ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 4.1 Προσαρμογή κτηρίων στο ανάγλυφο του εδάφους Ο Οικισμός του Βορίου ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους. Τα κτήρια έχουν οικοδομηθεί σε πλαγιά με μηδαμινή διαμόρφωση εδάφους, με τρόπο ώστε τα διαμπερή προς δύο παράλληλους δρόμους κτήρια να εξυπηρετούνται από τις αντίστοιχες φυσικές στάθμες του εδάφους. Δηλαδή, το ισόγειο που βλέπει στον πάνω δρόμο να θεωρείται πρώτος όροφος στον από κάτω. 4.2 Τυπολογία κτηρίων-όγκοι Μονόχωρο ισόγειο με δώμα. Η απλούστερη μορφή κατοικίας η οποία κάλυπτε τις βασικές ανάγκες μιας αγροτικής οικόγενειας. Αποτελούνταν από έναν ενιαίο χώρο εμβαδού περίπου 15 τ.μ και ύψους το πολύ 3.00 μέτρων, μέσα στον οποίο συναντάμε συχνά ένα υπερυψωμένο ξύλινο τμήμα (σοφά) σε μορφή παταριού που χρησίμευε για ύπνο. Ο δε χώρος κάτω από το σοφά συνήθως χρησιμοποιούνταν ως αποθηκευτικός.

10 Μονόχωρο ισόγειο με δώμα και καμάρα εσωτερικά, το λεγόμενο καμαρόσπιτο. Η διαφορά με τον προηγούμενο τύπο έγκειται στο μεγαλύτερο εμβαδόν κάτοψης (περίπου 25 τ.μ), με την καμάρα να ξεχωρίζει νοητά τους χώρους εστίασης και ανάπαυσης, δημιουργώντας γωνίες διαφορετικής λειτουργίας.για παράδειγμα, πατητήρια, σοφαδες κλπ. Δίχωρο διώροφο με δώμα. Είναι η εξέλιξη του μονόχωρου είτε εξαρχής κτισμένο ως τέτοιο είτε με προσθήκη καθ' ύψος. Στην περίπτωση αυτή, ο χώρος του ισογείου χρησίμευε ως αποθηκευτικός (αχυρώνας κλπ) είτε ως κατάλυμα των ζώων (στάβλος, αχίρι, κοτέτσι κλπ). Ο χώρος του ορόφου κάλυπτε τις ανάγκες της καθημερινής ζωής της οικογένειας. Δίχωρο διώροφο με δώμα και προσθήκη κατ' έκταση. Το ισόγειο αλλάζει χρήση και παύει να φιλοξενεί βοηθητικές λειτουργίες. Πλέον χρησιμοποιείται για εστίαση, ενώ ο όροφος παραμένει για ανάπαυση και μόνο. Οι αποθηκευτικοί δευτερεύοντες χώροι καταλαμβάνουν την επέκταση σε επαφή με το κτήριο, σε αισθητά μικρότερους όγκους (ύψος το πολύ 1.80 μ, εμβαδόν το πολύ 7-8 τ.μ). Η πρόσβαση στον όροφο γινόταν από εξωτερική πέτρινη σκάλα. Φάμπρικες. Τα παλιά πέτρινα ελαιοτριβεία ήταν ορθογωνικής κάτοψης, εμβαδού από 40 ως 70 τ.μ, με ενιαίο χώρο και δώμα στα 3.00 αλλά και στα 4.00 μέτρα σε μιά περίπτωση. 4.3 Τυπολογία κτηρίων-ανοίγματα Μονόχωρο ισόγειο με δώμα. Η κεντρική είσοδος που βλέπει σε δρόμο είτε σε αυλή συνήθως έχει διαστάσεις 0,90 επί 2,00 μ και είναι απλή ταμπλαδωτή από ξύλο ελιάς. Το πρέκι ήταν κατά κανόνα ξύλινο (κυπαρίσσι) που προεξείχε 30 πόντους δεξιά και αριστερά του ανοίγματος, ή σε κάποιες περιπτώσεις και πέτρινο. Οι λαμπάδες ήταν πέτρινοι και η πόρτα ασφάλιζε με σιδερένιο μάνταλο που σφηνωνόταν στην πέτρα. Ένα παράθυρο μεσαίων διαστάσεων, δίπλα στην πόρτα, επίσης ταμπλαδωτό ήταν το μοναδικό όλης της κατοικίας. Μονόχωρο ισόγειο με δώμα και καμάρα εσωτερικά, το λεγόμενο καμαρόσπιτο. Ισχύει ό,τι και στο μονόχωρο ισόγειο με δώμα. Δίχωρο διώροφο με δώμα. Εκτός την κεντρική είσοδο άλλη μία πόρτα ίδιας μορφής δημιουργείται στον όροφο ακριβώς εκεί που τελειώνει το κλιμακοστάσιο. Ο όροφος έχει περισσότερα του ενός ανοίγματα. Δίχωρο διώροφο με δώμα και προσθήκη κατ' έκταση. Ίσχύει ό,τι και στο δίχωρο διώροφο με δώμα. Πολλές φορές μάλιστα συναντάμε επιμελημένα ανοίγματα με κορνίζες από πωρόλιθο που σε ορισμένες περιπτώσεις περιλάμβαναν υπέρθυρα με γλυπτά και ανάγλυφες παραστάσεις (συνήθως σταυρούς που υποδήλωναν ότι κατοικούσε κάποια χριστιανική και όχι τούρκικη οικογένεια). Οι βοηθητικοί αποθηκευτικοί χώροι είχαν μόνο μία απλή ταμπλαδωτή πόρτα, χωρίς κανένα άλλο άνοιγμα. Στον τύπο αυτό του κτηρίου για πρώτη φορά εισάγεται σε κάποιες περιπτώσεις ο χρωματισμός της πόρτας, ένα στοιχείο εξωστρέφειας και διακόσμησης Φάμπρικες. Μία μεγάλη κεντρική είσοδος και ένα ή δυό μικρά παράθυρα θεωρούνταν αρκετά για τον φωτισμό και αερισμό του εσωτερικού χώρου

11 4.4 Τυπολογία κτηρίων-υλικά κατασκευής Πέτρα Ξύλο Μπετόν Πλέγμα σιδήρου Άργιλος Καλάμια 4.5 Καταγραφή αξιόλογων κτηρίων Eλαιουργείο (Φάμπρικα) Παλιός Φούρνος Αρχοντική κατοικία Eλαιουργείο (Μεγάλη Φάμπρικα)

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49 α/α Όνομα Αρχείου (.jpg) Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο Φωτογραφική Μηχανή Ημερομηνία Λήψης Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait Μάρκα και Μοντέλο 001 ΠΑΝ-0.jpg Άποψη οικισμού Landscape 002 ΠΑΝ-1.jpg Άποψη οικισμού Landscape CANON POWERSHOT G10 29/09/ ΠΑΝ-2.jpg Άποψη οικισμού Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΠΑΝ-3.jpg Άποψη οικισμού Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΠΑΝ-4.jpg Άποψη οικισμού Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΠΑΝ-5.jpg Άποψη οικισμού Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΠΑΝ-6.jpg Άποψη οικισμού Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-1.jpg Άποψη δρόμου Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-2.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-3.jpg Άποψη δρόμου Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-4.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-5.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-6.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-7.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-8.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-9.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-10.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-11.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-12.jpg Άποψη δρόμου Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-13.jpg Άποψη δρόμου Landscape KODAK Easy Share 06/11/2010

50 α/α Όνομα Αρχείου (.jpg) Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο Φωτογραφική Μηχανή Ημερομηνία Λήψης Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait Μάρκα και Μοντέλο 021 ΦΩΤ-14.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-15.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-16.jpg Άποψη δρόμου Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-17.jpg Άποψη δρόμου Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-18.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-19.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-20.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-21.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-22.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-23.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-24.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-25.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-25A.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-26.jpg Άποψη δρόμου Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-27.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-28.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-29.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-30.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-31.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/2010

51 α/α Όνομα Αρχείου (.jpg) Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο Φωτογραφική Μηχανή Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait Μάρκα και Μοντέλο Ημερομηνία Λήψης 040 ΦΩΤ-32.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-33.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-34.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-34A.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-35.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-36.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-37.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-38.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-39.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-40.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-41.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-42.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-42A.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-42B.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-42Γ.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-42Δ.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-42Ε.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-42Ζ.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-43.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-44.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/2010

52 α/α Όνομα Αρχείου (.jpg) Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο Φωτογραφική Μηχανή Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait Μάρκα και Μοντέλο Ημερομηνία Λήψης 060 ΦΩΤ-45.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-46.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-47.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-48.jpg Άποψη κτίσματος Portrait KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-49.jpg Άποψη κτίσματος Portrait KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-50.jpg Άποψη δρόμου Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-51.jpg Άποψη δρόμου Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-52.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-53.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-54.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-55.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-56.jpg Άποψη κτίσματος Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-57.jpg Άποψη κτίσματος Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-58.jpg Άποψη κτίσματος Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-59.jpg Άποψη δρόμου Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-60.jpg Άποψη δρόμου Landscape KODAK Easy Share 06/11/ ΦΩΤ-61.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-62.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-63.jpg Άποψη δρόμου Portrait CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-64.jpg Άποψη δρόμου Landscape CANON EOS 500D 06/11/ ΦΩΤ-65.jpg Άποψη δρόμου Portrait CANON EOS 500D 06/11/2010

53 ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΤΕΕ / ΤΑΚ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΤΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΛΤΙΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΣ : ΒΟΡΙ ΟΜΑΔΑ 20: ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΤΖΑΝΕΤΟΥ ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΧΑΤΖΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΡΑΣΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΔΩΝΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ Ηράκλειο, Νοέμβριος 2010

54 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α' ΜΕΡΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ α. ΚΥΡΙΑΡΧΗ (ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ) ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΚΤΙΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ. β. ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ. γ. ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ & ΔΟΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ. δ. Η ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΩΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. ε. ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ. 2. ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ α. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ / ΜΕΓΕΘΟΣ ΟΓΚΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ / ΣΥΜΠΑΓΕΣ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟ. ΜΟΡΦΗ/ ΠΛΗΡΗ ΚΕΝΑ (ΚΕΛΥΦΟΣ) ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑΚΑΣ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ β. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ. γ. ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ. δ. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΝΤΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ. Β' ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ.

55 α. ΚΥΡΙΑΡΧΗ (ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ) ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΚΤΙΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ. Η επικρατούσα τυπολογία κτιριακής μονάδας στον οικισμό του Βορίου είναι η μονώροφη πετρόκτιστη κατοικία, που οικοδομήθηκε πριν τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι περισσότερες εξ αυτών είναι μη κατοικήσιμες, ενώ σε ένα μικρό ποσοστό έχει καταρρεύσει και το δώμα. Εγκαταλελλειμένες κατοικίες στο Βορί Ο τύπος της κατοικίας αυτός οικοδομήθηκε από μη λαξευμένη πέτρα και λάσπη από τους κατοίκους του χωριού, που εκτός από την αγροτική κύρια ασχολία τους δραστηριοποιούνταν και στα οικοδομικά. Την λαξευμένη πέτρα συναντάμε στις γωνίες της κάτοψης, στα πρέκια των παραθύρων και στα υπέρθυρα των πορτών. Το δώμα ήταν βατό, αλλά η πρόσβαση σ αυτό γινόταν μόνο εξωτερικά, πολλές φορές από μια πέτρινη ευθύγραμμη σκάλα.

56 Μεγάλα ξύλινα δοκάρια κάθετα στους τοίχους στήριζαν το δώμα, το οποίο αποτελούνταν από μια πυκνή διάταξη καλαμιών, στη συνέχεια από στρώση αργιλικού χώματος πάχους περίπου 10cm και τέλος από μία στρώση σκυροδέματος πάχους 5-10cm. Μαζί με το σκυρόδεμα τοποθετούνταν συνήθως και πλέγμα χάλυβα για να αντιμετωπιστεί η ρηγμάτωση και θραύση της πλάκας. Η κάτοψη της κυρίαρχης κτηριακής μονάδας είναι σχεδόν απόλυτα ορθογωνική. Χαρακτηριζόταν από έναν μεγάλο ενιαίο χώρο που ενσωμάτωνε την κουζίνα, το σαλόνι και το χώρο ξεκούρασης, με την τουαλέτα να είναι συνήθως εξωτερική.

57 β. ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ. Ο οικισμός του Βορίου χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία του ιδιωτικού επί του δημόσιου χώρου. Το μικρό μέγεθος του οικισμού σε συνδυασμό με την πυκνή δόμηση του, έχει περιορίσει τον δημόσιο χώρο του οικισμού κυρίως γύρω από το μικρό προαύλιο του Ιερού Ναού, τον μοναδικό οδικό άξονα που συνδέει την είσοδο του οικισμού έως τον Ιερό Ναό και τις ελάχιστες στενές διόδους από τις κατοικίες προς τον κεντρικό αυτό δρόμο. Η παλαιότητα του οικισμού και η έλλειψη οικιστικής ανάπτυξης τις τελευταίες δεκαετίες διατήρησαν το χαρακτηριστικό τρόπο πυκνής δόμησης, όπου μια οπτική παρατήρηση από υψηλότερο επίπεδο παρουσιάζει τις διαφορετικές ιδιοκτησίες ως μια ενιαία επιφάνεια χωρίς διακριτά όρια για το που τελειώνει η μια ιδιοκτησία και που ξεκινά η επόμενη. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται με αρκετά μεγάλα πολύγωνα η πυκνή δόμηση, ενώ τα όρια μεταξύ των κενών υπολοίπων και των αυλών των κτισμάτων δεν είναι εμφανή. Με γκρι ανοιχτό χρώμα επισημαίνονται οι δημόσιοι χώροι. Εικόνα 1

58 γ. ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ & ΔΟΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ. O οικισμός Βορί βρίσκεται στο ημιορεινό τμήμα της κοινότητας Παπαγιαννάδων, με προσανατολισμό τον βορρά, χαρακτηριστικό το οποίο έδωσε και στον οικισμό πιθανώς το όνομά του. Έχει υψόμετρο τα 304 μ. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από μεσογειακή χλωρίδα και πανίδα, καλλιέργειες ελαιώνων και σποραδικές καλλιέργειες αμπελώνων. Ανατολικά συγκεντρώνονται ορισμένες συστάδες δέντρων σε κοντινή απόσταση, που αποτελούν σε συνδυασμό με το φυσικό ρέμα του σημείου αυτού, εστία δροσισμού για την περιοχή. Η έκθεση του οικισμού προς τον βορρά έχει επιβάλλει μία αρχιτεκτονική φυσιογνωμία προστασίας από τους ισχυρούς βορινούς ανέμους. Τα πρωταρχικά κτίσματα της περιοχής διατάσσονται μετωπικά απέναντι στον βορρά, και τα βορινά ανοίγματα περιορίζουν την έκτασή τους. Τα μεταγενέστερα κτίσματα που ανεγείρονται στην πορεία του χρόνου αναδιπλώνονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους σε τακτική διάταξη κάλυψης πίσω από τα παλαιότερα. Με την πυκνή αυτή δόμηση που εξασφαλίζει παράλληλα προστασία από την έντονη ηλιοφάνεια, δίνεται η αίσθηση της απουσίας ισχυρών ρευμάτων αέρα στους εσωτερικούς δρόμους του οικισμού.

59 Οι περισσότερες κατασκευές (στην πλειονότητα παλαιότερα κτίσματα) έχουν παραδοσιακή τεχνική κατασκευής με φυσικά υλικά μόνωσης, όπως η άργιλος στο εσωτερικό της πλάκας της οροφής, η πρόχειρη λιθοδομή σημαντικού πάχους συνήθως με ακανόνιστες πέτρες χαμηλού συντελεστή θερμοδιαπερατότητας και η χρήση άσβεστου στις κάθετες επιφάνειες και εξωτερικά των δωμάτων για προστασία από την ελάχιστη βροχόπτωση που στατιστικά μετράται στην περιοχή.

60 δ. Η ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΩΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Ο οικισμός Βορί βρίσκεται σε λόφο στην ημιορεινή περιοχή δυτικά του επαρχιακού δικτύου που συνδέει τους οικισμούς Παπαγιαννάδες, Συκέα και Ετιά. Το γεωγραφικό ανάγλυφο που επικρατεί στην περιοχή είναι κατ' εξοχήν ημιορεινό (υψόμετρο 304 μ), με μικρά υψώματα περιμετρικά της περιοχής που αναδιπλώνονται σε φυσικές ρεματίες βορειοανατολικά, βόρεια και νοτιοδυτικά του οικισμού. Η δόμηση στον οικισμό αναπτύσσεται πυκνά σε ένα οριζόντιο σχετικά επίπεδο, με ελάχιστες υψομετρικές διαβαθμίσεις εξαιτίας του εύρους της επιφάνειας του λόφου που αναπτύσσεται ο οικισμός. Η παρουσία φυσικών πηγών, διαβαθμισμένων πλατωμάτων με ελαιώνες σε εγγύτητα στον οικισμό επέτρεψαν μία συγκεντρωτική αμφιθεατρική ανάπτυξη δόμησης στο ύψωμα. Παράλληλα οι φυσικές ρεματιές και το υψόμετρο του νοτιοανατολικού ορεινού όγκου στο οποίο αναπτύσσεται απότομα το οδικό δίκτυο σύνδεσης του οικισμού με το επαρχιακό δίκτυο είναι τα κύρια φυσικά εμπόδια που περιορίζουν την οργανική του εξέλιξη.

61 ε. ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Ο οικισμός του Βορίου ακολούθησε τον τυπικό τρόπο εξέλιξης των οικιστικών συνόλων ημιορεινών και αγροτικών περιοχών του Νομού Λασιθίου. Οι οικισμοί αυτοί λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και χωρίς να βρίσκονται πάνω σε κάποιο εμπορικό πέρασμα, δεν ανήκουν στην άμεση σφαίρα επιρροής κάποιου μεγάλου αστικού κέντρου και τα ευρύτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά τους καθιστούν σχετικά απομονωμένους, ανέκαθεν χαρακτηρίζονταν από αυτονομία και αυτάρκεια όσον αφορά στις παραγωγικές δραστηριότητες και τη διαχείριση των φυσικών πόρων, γεγονός που οδήγησε σε περισσότερο εσωστρεφή και «κλειστά» κοινωνικά σύνολα. Ο οικισμός του Βορίου έχει διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό την αρχική του διάρθρωση. Επειδή είναι κτισμένος στο πεδινό τμήμα μιας πλαγιάς και παράλληλα λόγω του βόρειου προσανατολισμού και της ανάγκης προστασίας από τον άνεμο ο οικισμός είναι ιδιαίτερα συμπαγής και συνεκτικός και αποτελείται από κυρίως μονόροφα κτίσματα πυκνά δομημένα και πάντα σε επαφή το ένα με το άλλο πάνω σε ένα ιδιαίτερα κλειστό πολεοδομικό ιστό. Ο κύριος άξονας του οικισμού ξεκινά από την σημερινή του είσοδο και περνώντας από την μικρή κεντρική πλατεία της εκκλησίας του Μιχαήλ Αρχάγγελου καταλήγει στην βρύση του χωριού. Πάνω σε αυτόν τον κύριο άξονα και σε μικρές οδούς πάνω σε αυτόν είναι δομημένα όλα τα κτίσματα του οικισμού. Τόσο το μέγεθος των κατόψεων των ιδιοκτησιών όσο και το ύψος τους παρουσιάζουν μια ομοιομορφία, την οποία εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς παρατηρώντας από ψηλά τον οικισμό. Χαρακτηριστικά, μπορεί εύκολα κανείς να μεταβεί σε όλες τις στέγες ενός οικοδομικού τετραγώνου, καθώς η μία αποτελεί συνέχεια της άλλης.

62 2. ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ α. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το Βορί είναι ένας συμπαγής οικισμός που ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους. Ελάχιστα σπίτια είναι διασκορπισμένα και αυτά βρίσκονται στα όρια του οικισμού. Η τεράστια πλειονότητα των οικοδομών αποτελεί ένα συμπαγές σύνολο, με τα σπίτια να χωρίζονται από μεσοτοιχίες των οποίων η συνέχεια διακόπτεται από τα σοκάκια που τέμνουν τις παράλληλες της κεντρικής οδού. Οι αυλές σπανίζουν και όταν υπάρχουν αποτελούν την πρασιά της ιδιοκτησίας. Η κλίμακα μεγέθους και η γεωμετρία των κτιρίων του Βορίου είναι η συνήθης κλίμακα που απαντάται στους ορεινούς και ημιορεινούς οικισμούς της Κρήτης, όπου οι ιδιοκτησίες επαναλαμβάνουν το ίδιο κατασκευαστικό μοτίβο. Τα μονώροφα και δυώροφα κτήρια του οικισμού έχουν κατά κανόνα κανονική ορθογώνια κάτοψη με εμβαδόν κάτοψης μέχρι 100 τετραγωνικά ανά όροφο, και το ύψος τους είναι συνήθως 3.00m μικτά ανά όροφο. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται για την οικοδόμηση των κτιρίων δεν παρουσιάζει την ποικιλία που συναντάει κανείς στην πόλη. Για παράδειγμα απουσιάζει εντελώς η μεταλλική κατασκευή. Έτσι, η πέτρα, το ξύλο, το χώμα και αργότερα το σκυρόδεμα με τον οπλισμό του είναι τα υλικά που κατεξοχήν χρησιμοποιήθηκαν στο Βορί, εδώ και δύο αιώνες τουλάχιστον. Οι οικοδόμοι ήταν οι ίδιοι οι κάτοικοι του χωριού, με τη γεωργία ως κύρια δραστηριότητα. Οι πέτρες που συλλέγονταν από την ευρύτερη περιοχή, κόβονταν σε ακαθόριστα σχήματα και αρμολογούνταν με συνδετικό υλικό την λάσπη, που παλιότερα ενισχυόταν και με άχυρο. Ξύλινα οριζόντια δοκάρια πακτωμένα στους τοίχους, πολλές φορές στο σχήμα κορμού δέντρου από το οποίο προήλθαν, αποτελούσαν την στήριξη του δώματος. Η σύσταση του δώματος αποτελούνταν από μία πυκνή στρώση καλαμιών, υλικό που δεν σπανίζει στην περιοχή και στη συνέχεια γινόταν απόθεση αργιλώδους χώματος που έχει την ιδιότητα να συγκρατεί την υγρασία. Η στεγάνωση αυτή, μέχρι την διάδοση του τσιμέντου ήταν αρκετή. Αργότερα προστέθηκε και μία ελαφρά οπλισμένη πλάκα σκυροδέτματος για καλύτερη μόνωση και στεγάνωση. Η επιβάρυνση αυτή μετέβαλλε τόσο τις διατομές των δοκαριών όσο και την πυκνότητα τοποθέτησής τους. Οι εξωτερικοί τοίχοι πολλές φορές βάφονταν με άσβεστο. Οι εσωτερικοί επίσης, τόσο για την περαιτέρω μόνωση τους όσο και για λόγους καθαριότητας και καλαισθησίας.σαν δάπεδο παρέμενε το φυσικό χώμα. Τα ανοίγματα των κτιρίων ήταν τα απαραίτητα για το φωτισμό και αερισμό του χώρου. Μία ξύλινη πόρτα, η κεντρική είσοδος, διαστάσεων 0.80m επί m και ένα ή δύο ξύλινα

63 παράθυρα 0.50m επί 1.00m ήταν αρκετά για να καλυφτούν οι προαναφερόμενες ανάγκες. Οι πόρτες των οικοδομών ήταν ταμπλαδωτές, βαμμένες με σιδερένια κλειδαριά και ενδεχομένως και ένα μεταλλικό σύρτη που σφήνωνε στην πέτρα του λαμπά. Το πρέκι αποτελούνταν από λαξευμένη πέτρα είτε από ένα ξύλινο δοκάρι (κυπαρίσσι), ως ευκολότερη λύση, και εκτεινόταν μισό μέτρο δεξιά και αριστερά της πόρτας. Πέτρινη κορνίζα Ξύλινο πρέκι Τα παράθυρα επίσης ήταν ξύλινα βαμμένα με μονό τζάμι και ξύλινες περσίδες. Τόσο το πρέκι όσο και η ποδιά τους ήταν άλλες φορές από λαξευμένη πέτρα και άλλες από ξύλινα δοκάρια. Το κλασικό πετρόχτιστο έδινε την εντύπωση του συμπαγούς κύβου. Σπανιότατα συναντάει κανείς εξώστες και στέγες, ενώ η προσθήκη κατ έκταση (συνήθως ο σταύλος) δεν αποτελεί τον κανόνα. Εκτός των κατοικιών άλλη τυπική μορφή που απαντάμε στο Βορί είναι οι παλιές φάμπρικες. Τα παλιά πέτρινα ελαιοτριβεία ήταν ορθογωνικής κάτοψης, εμβαδού από 40 ως 70 τ.μ, με ενιαίο χώρο και δώμα στα 3.00 αλλά συναντάται και περίπτωση όπου το ύψος έφτανε τα 4.00 μέτρα. Οι φάμπρικες αποτελούσαν τα μεγαλύτερα κτίρια του οικισμού και το κέντρο της οικονομικής ζωής του. Με τη διάδοση του σκυροδέματος η κατασκευή του κτιρίου έγινε πιο γρήγορη και πιο οικονομική. Όμως, στο Βορί η κατασκευή από σκυρόδεμα δεν παραμέρισε την πέτρινη. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από την ερήμωση του χωριού η οποία ξεκίνησε τις δεκαετίες όπου το σκυρόδεμα ήρθε στην ύπαιθρο ως δομικό υλικό. Λίγες κατοικίες στα περίχωρα του χωριού χτίστηκαν με φέροντα οργανισμό από ωπλισμένο σκυρόδεμα.

64 Τα οπλισμένα υποστυλώματα και δοκάρια από σκυρόδεμα, έχουν τις ελάχιστες διαστάσεις που απαιτούνταν για να εναρμονιστούν με τον τότε αντισεισμικό κανονισμό, οι δε συμπαγείς πλάκες οροφής ισογείου σκυροδετούνταν σε πάχη από cm και συνήθως ήταν μη βατές. Η τοιχοπλήρωση γινόταν συνήθως από τσιμεντόπλινθοδομές ή από κοινά τούβλα 19x19x9. Η απλότητα του αντισεισμικού κανονισμού του 1959, με τον οποίο κτίστηκαν κάποιες λίγες οικοδομές του Βορίου, σε σχέση με τον ισχύοντα σήμερα, άφηνε το περιθώριο ώστε μια απλή οικοδομή να κατασκευαστεί ακολουθώντας την εμπειρία του εργολάβου και των οικοδόμων, όπως και έγινε σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Η αρχιτεκτονική κάτοψη αυτών των οικοδομών ακολουθούσε κάνναβο και χωριζόταν σε έναν ενιαίο χώρο κουζίνας και σαλονιού και σε μία ή δύο κρεβατοκάμαρες. Η τουαλέτα άλλοτε ήταν ενσωματωμένη στην κάτοψη και άλλοτε αποτελούσε ξεχωριστό εξωτερικό χώρο. Στο δώμα τοποθετούνταν η δεξαμενή του νερού και αργότερα ο ηλιακός θερμοσίφωνας. Η πρόσβαση σ αυτό γινόταν είτε με κάποια φορητή σκάλα είτε με εξωτερική ευθύγραμμη σκάλα.

65 β. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ Η έννοια της κλίμακας του χώρου είναι μια σύνθετη έννοια. Πέρα από την κλασική προσέγγιση της κλίμακας και των αναλογιών της, μπορεί να οριστεί ως ένα σύστημα αξιολόγησης του χώρου ως προς το τοπίο και τον δημόσιο χώρο. Το Βορίο αποτελεί έναν οικισμό μικρής κλίμακας. Τα κτίσματα είναι μικρά σε μέγεθος και στην πλειοψηφία τους ισόγεια. Κτίσματα, όπως ο Ιερός Ναός, ο φούρνος, και παλαιότερα η φάμπρικα δεν αποτελούν εξαίρεση ως προς το μέγεθος τους, διατηρώντας έτσι την κτιριακή αρμονία του οικισμού. Ο οικισμός σε σχέση με το τοπίο, λόγω του μικρού μεγέθους του έχει καταφέρει να εναρμονιστεί με το περιβάλλον, καθώς έχει ενσωματωθεί στο ανάγλυφο της περιοχής, παρέχοντας ένα φυσικό καταφύγιο. Οι δημόσιοι χώροι περιορίζονται στα όρια του προαύλιου χώρου του Ιερού Ναού και σε πλάτεμα στην είσοδο του οικισμού που εξυπηρετεί τις ανάγκες στάθμευσης των οχημάτων των κατοίκων του.

66 γ. ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Ο οικισμός του Βορίου παρουσιάζει την τυπική για την περιοχή μορφή κρητικού οικισμού τόσο στα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του, όσο στη μορφή και τη δομή του. Ως σχετικά απομονωμένος οικισμός παρουσιάζει έντονα τα σημάδια ερήμωσης και εγκατάλειψης αφού δεν βρίσκεται πάνω στο περασμα κάποιας κεντρικής εμπορικής οδού. Αυτό ωστόσο στην πάροδο του χρόνου έχει λειτουργήσει θετικά καθώς η βασική δομή και ο χαρακτήρας του οικισμού έχουν υποστεί μικρές αλλοιώσεις. Παράλληλα υπάρχει μια προσπάθεια διατήρησής του παραδοσιακού χρώματος από ιδιώτες στις ανακαινίσεις παλαιών οικημάτων. Υφίστανται βεβαίως και διαπιστώνονται πολλά προβλήματα παρεμβάσεων που δε συνάδουν με το χαρακτήρα και το τοπικό ύφος με τρόπο που παραμορφώνει το συνολικό και προσδοκώμενο αισθητικό αποτέλεσμα. Οι παρεμβάσεις αυτές έχουν κυρίως να κάνουν με σύγχρονα στοιχεία και δομικά υλικά που σε συνδυασμό με το μικρό τους κόστος, προσφέρουν εύκολες λύσεις χωρίς δυστυχώς ανάλογο αισθητικό αποτέλεσμα. Στο σύνολό του ο οικισμός παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον από την άποψη ότι σώζεται σε μεγάλο βαθμό η παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική και οικιστική διάρθρωση και δομή και συνάμα υπάρχει ευαισθητοποίηση για τη διατήρησή τους από πολλούς ιδιώτες. Η ποιότητα όμως του δομημένου περιβάλλοντος υποβαθμίζεται, καθώς τόσο η σταδιακή εγκατάλειψη του οικισμού με τη δραματική συρρίκνωση του ενεργού πληθυσμού, όσο και η απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού ανάπτυξης, οδηγούν μοιραία στην υποβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος και της αισθητικής του χώρου. Αυτό επιτείνεται εν μέρει από τις μεμονωμένες επεμβάσεις και παρεμβάσεις στα δομικά στοιχεία, τη σύνθεση και το χαρακτήρα των σπιτιών δίχως ένα σχέδιο και πλαίσιο ενιαίας και ολοκληρωμένης αντιμετώπισης. Η κοινωνική συνοχή με το πέρασμα του χρόνου διασπάστηκε με την φυγή των μικρών σε ηλικία κατοίκων κάτω από την επιρροή των μεγάλων αστικών κέντρων. Με την έλλειψη παραγωγικού δυναμικού μοιραία ο οικισμός «γερνάει», χάνει τα ζωντανά του κύτταρα και οδηγείται σε μαρασμό.

67 Β' ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΑ Ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο προστασίας και ειδικών όρων δόμησης, σκοπό έχει να δώσει συγκεκριμένες και εναλλακτικές προτάσεις, που θα λειτουργούν με γνώμονα τη μετάβαση από τη σημερινή υποβαθμισμένη κατάσταση των οικισμών, σε ζωή. Το να ζωντανέψουν τα κτίσματα και τα οικιστικά σύνολα του παρελθόντος δε είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, χωρίς να πέσουμε σε στείρες αναπαραγωγές του παρελθόντος με προσκόλληση σε κατεστημένα πρότυπα. Σκοπός είναι να δοθεί μια συνέχεια νοσταλγική, αλλά παράλληλα ενεργή και δημιουργική. ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ 2. Διαχωρισμός συνεκτικού ιστορικού πυρήνα από τις σύγχρονες επεκτάσεις Έχει προταθεί στο χάρτη διαγραμματικά, η περιοχή που αποτελεί τον συνεκτικό ιστορικό πυρήνα του οικισμού, άρα η υπόλοιπη σύγχρονη επέκταση να περιλαμβάνεται μέσα στα υλοποιήσιμα όρια του οικισμού. 3. Τυπολογία κτιριακής μονάδας: Ακολουθία κάποιου τυπικού μεγέθους στις διαστάσεις των κυρίων χώρων (ελάχιστο και μέγιστο) Η τελική κάτοψη της κατοικίας με την ογκοπλαστική επεξεργασία της να συντίθεται έτσι ώστε να μη χάνεται η κλίμακα των όγκων σε σχέση με το υφιστάμενο δομημένο περιβάλλον. Αναλύοντας την εξέλιξη της τυπολογίας μέσα στο χρόνο, σύμφωνα με τα εκάστοτε δεδομένα του τόπου, διαπιστώνουμε ότι ο τύπος δεν αποτελεί μία τυφλή επανάληψη και ένα συγκεκριμένο μοντέλο. Πρώτα το μονόχωρο, έπειτα το μονόχωρο με καμάρα, ακολουθεί το δίχωρο και έπειτα το δίχωρο με προσθήκη κατ έκταση. Πάντα όμως σε ένα collage μεγεθών που έχει τις αφετηρίες του στην τοπική κληρονομημένη παράδοση. Μία γενική ακολουθία των μεγεθών-διαστάσεων της επικρατούσας κτιριακής μονάδας θα συνέβαλε στην αναγνώριση της ενότητας του οικισμού, και θα προσέδιδε την ποικιλία στην επανάληψη. 4. Μορφολογικά στοιχεία Η πλειοψηφία των ανοιγμάτων είναι από ξύλο. Θα μπορούσε το υλικό του ξύλου να είναι το απαιτούμενο για τη διαμόρφωση των ανοιγμάτων, ωστόσο θα μπορούσαν τα ανοίγματα να είναι εναλλακτικά από μέταλλο, μιας και το υλικό ήταν διαδεδομένο την περίοδο κατασκευής των κτισμάτων του οικισμού. Το μέγεθος των ανοιγμάτων θα πρέπει να είναι της κλίμακας των υφιστάμενων, ώστε να μη χάνεται η κλίμακα των όψεων. 5. Σχέση ιδιωτικού και δημόσιου χώρου - Κάλυψη οικοπέδου Σύμφωνα με την καταγραφή, ο μοναδικός ελεύθερος χώρος, στο συνεκτικό τμήμα του οικισμού, όπου θα μπορούσαν οι κάτοικοι να συναθροίζονται, είναι ο αύλιος χώρος της εκκλησίας του οικισμού. Έτσι οι ακάλυπτοι χώροι των ιδιοκτησιών λειτουργούσαν και λειτουργούν ως σημεία συνάθροισης. Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητη την πρόβλεψη ακάλυπτων χώρων με σεβαστό μέγεθος, αναλογικά πάντα με το μέγεθος της κατοικίας, ώστε να μη χαθεί η διάθεση των κατοίκων να «γειτονεύουν». Η χωροθέτηση του ακάλυπτου χώρου θα μπορούσε να είναι είτε στο μπροστινό είτε στο πίσω μέρος του οικοπέδου, αφού συναντάμε και τους δύο τύπους. 6. Εξώστες και ημιυπαίθριοι χώροι Κατά την καταγραφή δε συναντήσαμε εξώστες έξω από την οικοδομική γραμμή των οικοπέδων. Θα μπορούσε λοιπόν να μην επιτρέπονται, ώστε να υπάρχει συνοχή και ομοιομορφία. Οι διαστάσεις των ημιυπαίθριων χώρων που ισχύουν σήμερα είναι μικρές, και δε μπορούν ουσιαστικά να φιλοξενήσουν συναθροίσεις ατόμων.

68 1. ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΟΠΙΟ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 2. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ 1. ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΟΠΙΟ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Όνομα οικισμού: Βόριο Α) ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Οικισμός : Ορεινός Ημιορεινός Πεδινός Παράλιος X Φυσικό περιβάλλον ιδιαιτερότητες: Υπάρχουν στην περιοχή ιδιαίτερα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος που αξίζει να αναδειχθούν ; (πχ. Οροπέδιο, σπήλαιο, φαράγγι, κλπ) Αναφέρατε :Σοκάκια του οικισμού αποτελούν τμήμα το ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4. Υπάρχει κάποιο πλαίσιο προστασίας για την περιοχή? Αν όχι θεωρείται ότι χρειάζεται να προταθεί κάτι τέτοιο; Αναφέρατε :Δεν υπόκειται σε κάποιο πλαίσιο προστασίας ο οικισμός. Θα μπορούσε βάσει του νόμου 3028/2002 να αντιμετωπιστεί ως προστατευόμενο σύνολο. Η περιοχή συνδέεται με κάποιο ιστορικό γεγονός ; Αναφέρατε :Δεν συνδέεται με κάποιο ιστορικό γεγονός Αναφέρεται κάποιο από τα στοιχεία του τόπου που θεωρείται ιδιαίτερο χαρακτηριστικό για τη φυσιογνωμία του. 1) Μεμονωμένο κτίσμα ή μνημείο : Ι.Ν.Αρχαγγέλου Μιχαήλ, οποίος χρονολογείται από τον 19 ο αιώνα. 2) Παραγόμενο προϊόν : ελαιόλαδο 3) Παραγωγική δραστηριότητα (π.χ. κτηνοτροφία, οινοποιία) 4) Έθιμο 5) Τοπική γιορτή ή πανηγύρι: ΠανηγύριΑρχαγγέλου Μιχαήλ Υπάρχει κάποια ιστορική περίοδος με την οποία ο οικισμός συνδέεται περισσότερο? (π. χ. ρόλος του οικισμού σε επαναστάσεις)

69 Αναφέρατε :Την περίοδο της Γερμανικής κατοχής αρκετοί ασυρματιστές των Ιταλικών δυνάμεωνβρήκαν καταφύγιο στα σπίτια των κατοίκων, μετά την συνθηκολόγηση της χώρας τους με τους Συμμάχους. Αναφέρεται (αν γνωρίζετε ) κάποιο έργο της πεζογραφίας ή της ιστορίας που αναφέρεται στον οικισμό. Αναφέρατε :Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο οικισμός ήταν κέντροεπαναστατικής δραστηριότητας Δημογραφική εξέλιξη (αναφορά στις 5 τελευταίες απογραφές). Αναφέρατε :Ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού είναι 13 κάτοικοι. Μπορεί ο οικισμός να θεωρηθεί ότι ανήκει σε ένα ευρύτερο σύνολο με κοινά χαρακτηριστικά στην εξέλιξη του (π.χ. Χωριά του Οροπεδίου Λασιθίου). Αναφέρατε :Πρόκειται για ημιορεινό, απομονωμένο, αγροτικό οικισμό. Β ) ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΙΣ Ποιά είναι η σχέση του οικισμού με : To τοπικό κέντρο της περιοχής: Ο οικισμός βρίσκεται Νοτιοδυτικά του οικισμού Παπαγιαννάδες, που είναι η έδρα του Δημοτικού διαμερίσματος. Τους γειτονικούς οικισμούς : Βόρεια του παραδοσιακού οικισμού Λιθίνες, και 45 km βορειοανατολικά της πόλης της Ιεράπετρας. 1Ύπαρξη στον οικισμό διαφόρων εξυπηρετήσεων ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ : υπάρχει στον οικισμό Νηπιαγωγείο Δημοτικό Γυμνάσιο Λύκειο ΥΓΕΙΑ : Υπάρχει στον οικισμό Κέντρο Υγείας Φαρμακείο Υπάρχουν στον οικισμό άλλες εξυπηρετήσεις : (π. χ. παιδικός σταθμός, πολεοδομία, Κ. Ε. Π. τράπεζα κλπ.)

70 Αναφέρατε : Δεν υπάρχει καμία από τις παραπάνω εξυπηρετήσεις στον οικισμό. Θεωρείται ότι η περιοχή χρειάζεται καλύτερη οδική σύνδεση με το τοπικό κέντρο; ΝΑΙ ΟΧΙ Χ Υπάρχει συγκοινωνία με άλλες περιοχές ; ΝΑΙΧΟΧΙ Υπάρχει συγκοινωνία με άλλο τοπικό κέντρο ; ΝΑΙ Χ ΟΧΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ α) Προς το τοπικό κέντρο ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΚΗ Χ β) Προς άλλες οικιστικές περιοχές ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΚΗ Χ Γ ) ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΣΤΟΥ (Αναφέρατε) 2Χτίζονται καινούργια κτίρια ; ΝΑΙ ΟΧΙ Χ 3Χτίζονται τουριστικές μονάδες ; ΝΑΙ ΟΧΙ Χ 2. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Α) Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 1. Σε ποιο τομέα στηρίζεται η οικονομία της περιοχής ; ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣΧ ( γεωργία κτηνοτροφία αλιεία ) (Σημ. Μόνο γεωργία) ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ( βιομηχανία - βιοτεχνία) ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

71 ( υπηρεσίες και τουρισμός ) Έχει αλλάξει κάτι, στην πάροδο των χρόνων, σε σχέση με τους παραπάνω τομείς ; ΝΑΙ ΟΧΙ X Αν ναι, ποιό ; ( Αναφέρατε ) 2. Υπάρχουν παραδοσιακές δραστηριότητες ; ΝΑΙ ΟΧΙ Χ Αν ναι, ποιές ; ( Αναφέρατε )(π. χ. υφαντουργία, κεραμική ) 3. Υπάρχει κάποιο επάγγελμα στην περιοχή που έχει σήμερα εκλείψει ; Αν ναι, ποιό ; ( Αναφέρατε ) ΝΑΙ Χ ΟΧΙ Παλαιότερα στον οικισμό υπήρχε σιδεράς 4. Νέες απασχολήσεις στην περιοχή ; ΝΑΙ ΟΧΙ Χ Αν ναι, ποιές ; ( Αναφέρατε ) 5. Πιστεύετε ότι υπάρχουν προοπτικές εξέλιξης σ αυτές τις απασχολήσεις; Αν ναι, ποιές ; ( Αναφέρατε ) ΝΑΙ ΟΧΙ 6. Γνωρίζετε αν έχουν δοθεί επιχορηγήσεις ή κάποια οικονομική ενίσχυση για την παραγωγή τοπικών προϊόντων ή για την ενίσχυση τοπικών «παραδοσιακών» δραστηριοτήτων ; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι, σε ποιές ; ( Αναφέρατε ) Από ποια πηγή χρηματοδότησης; Β) ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ 7. Υπάρχουν προβλήματα σήμερα στην κυκλοφορία των οχημάτων και των πεζών στην περιοχή σας. Αν ναι, ποιά ; ( Αναφέρατε ) ΝΑΙ Χ ΟΧΙ Τα οχήματα των κατοίκων του οικισμού είναι ελάχιστα. Λόγω των στενών δρόμων εντός του οικισμού τα οχήματα σταθμεύουν σε πλάτεμα στη είσοδο του οικισμού. Εντός του οικισμού δεν υπάρχει κυκλοφορία οχημάτων.

72 8. Για ποιους λόγους γίνονται οι μετακινήσεις σας καθημερινά ; Συναλλαγή με δημόσιες υπηρεσίες Υπηρεσίες Πρωτογενή τομέα (αγροτικά, κτηνοτροφικά) Χ Υπηρεσίες Δευτερογενή τομέα (μεταποίηση, κατασκευές) Υπηρεσίες Τριτογενή τομέα (τουρισμός)

73

74 ΔΕΛΤΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΤΟΠΙΟΥ ή ΣΥΝΟΛΟΥ [που μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας] Αριθμός δελτίου: 01 ημερομηνία: 06/11/10 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: ΣΗΤΕΙΑΣ οικισμός: ΒΟΡΙ διεύθυνση: Εντός οικισμού επωνυμία ακινήτου : Ελαιουργείο (φάμπρικα) Συνοικία ή θέση - ιδιοκτησία /όροφο: Άγνωστη σημερινή χρήση /όροφο: Εγκαταλελειμμένο αρχική χρήση /όροφο: ελαιουργείο κατάσταση κτιρίου: μέτρια κωδικός ιστορική περίοδος Μεσοπόλεμος Αρχές 20 ου αιώνα φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη

75 περιγραφή: Πρόκειται για μεγάλο ενιαίο χώρο που χωρίζεται σε τρία νοητά μέρη με τις δύο πέτρινες καμάρες. σύστημα δόμησης αριθμός οροφών 1 ναι όχι υπόγειο άλλο κτίριο/οικόπεδο προσθήκες-αλλοιώσεις Χ ναι όχι Χ κτίσμα στέγη βιτρίνα ισογείου εξώστης άλλο τι: ανοίγματα κηρυγμένο ΥΠΕΚΑ ΥΠΠΟΤ ΦΕΚ: μνημείο υπό κήρυξη νέο προτεινόμενο Χ προτεινόμενη προστασία: χαρακτηρισμός κτιρίου Χ τμήματος κελύφους κύριων όψεων συνοδεία ειδική ρύθμιση Χ φωτογραφία λεπτομέρειας φωτογραφία λεπτομέρειας

76 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ κατάσταση διατήρησης καλή μέτρια κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα Χ 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ξύλινες δοκοί Χ 3. ΣΤΕΓΑΣΗ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ Ξύλινες δοκοί, μικρότερα καλάμια σε πυκνή διάταξη, επικάλυψη από αδιαπέραστο αργιλόχωμα και τελική επικάλυψη μπετόν και πλέγμα χάλυβα (ψευτοταράτσα). 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Πέτρα Χ Χ 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ Συμπιεσμένο χώμα Χ 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ - 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ - 8. ΕΞΩΣΤΗΣ -

77 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ ΣΤΗΘΑΙΑ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ ΣΚΟΥΡΑ Ξύλινα Χ 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ - τοίχοι: ισογ: - - κουφωμ: εξωτ: -, εσωτ: -, σκούρα: - κιγκλιδ: 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ παρατηρησεις: Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν μέσα από μία σχισμή της εξωτερικής πόρτας και δεν υπήρχε η δυνατότητα εισόδου για την καλύτερη παρατήρηση του χώρου. Το ενδιαφέρον όμως που παρουσιάζει είναι φανερό έστω και από αυτές τις δύο και μόνο φωτογραφίες. ονομ/νυμο: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ διευθ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: τηλ.:

78 ΥΠΟΜΝΗΜΑ

79 ΔΕΛΤΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΤΟΠΙΟΥ ή ΣΥΝΟΛΟΥ [που μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας] Αριθμός δελτίου: 02 ημερομηνία: 06/11/10 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: ΣΗΤΕΙΑΣ οικισμός: ΒΟΡΙ διεύθυνση: Εντός οικισμού επωνυμία ακινήτου : Παλαιός φούρνος Συνοικία ή θέση - ιδιοκτησία /όροφο: Άγνωστη σημερινή χρήση /όροφο: Εγκαταλελειμμένο αρχική χρήση /όροφο: φούρνος κατάσταση κτιρίου: κακή κωδικός φωτογραφία κυρίας όψης ιστορική περίοδος Μεσοπόλεμος Αρχές 20 ου αιώνα απόσπασμα χάρτη

80

81 περιγραφή: Περιλαμβάνει 1 ενιαίο χώρο με τον φούρνο στο βάθος, στο πλάι 2 βοηθητικούς χώρους (πέτρινα δωμάτια) και μία σκάλα που οδηγεί στο δώμα. σύστημα δόμησης αριθμός οροφών 1 ναι όχι υπόγειο άλλο κτίριο/οικόπεδο προσθήκες-αλλοιώσεις Χ ναι όχι Χ κτίσμα Χ στέγη βιτρίνα ισογείου εξώστης άλλο τι: ανοίγματα κηρυγμένο ΥΠΕΚΑ ΥΠΠΟΤ ΦΕΚ: μνημείο υπό κήρυξη νέο προτεινόμενο Χ προτεινόμενη προστασία: χαρακτηρισμός κτιρίου Χ τμήματος κελύφους κύριων όψεων συνοδεία ειδική ρύθμιση

82 φωτογραφία λεπτομέρειας φωτογραφία λεπτομέρειας ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ κατάσταση διατήρησης καλή μέτρια κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα Χ 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ξύλινες δοκοί Χ 3. ΣΤΕΓΑΣΗ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ Ξύλινες δοκοί, μικρότερα κλαδιά σε πυκνή διάταξη, επικάλυψη από αδιαπέραστο αργιλόχωμα και τελική επικάλυψη μπετόν και πλέγμα χάλυβα (ψευτοταράτσα). Χ

83 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Πέτρα Χ 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ Συμπιεσμένο χώμα Χ 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ -Σκαλοπάτια από μπετόν προς τα δώματα Χ 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ - 8. ΕΞΩΣΤΗΣ - 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ ΣΤΗΘΑΙΑ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ ΣΚΟΥΡΑ Ξύλινα Χ 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ - τοίχοι: ισογ: - - κουφωμ: εξωτ: -, εσωτ: -, σκούρα: - κιγκλιδ: 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ο φούρνος είναι πέτρινος και υπάρχουν εσοχές στην πέτρα Χ αριστερά και δεξιά από αυτόν που χρησίμευαν σαν ντουλάπια. Σε ένα σημείο του τοίχου εξέχει ξύλινο δοκάρι διπλανού Χ κτίσματος.

84 παρατηρησεις: Πληροφορίες από την κα Μουζάκη Ευαγγελία κάτοικο του οικισμού. Τηλ.: - Πρόκειται για ένα σημείο του οικισμού όπου συνήθιζαν πολύ συχνά να συγκεντρώνονται οι κάτοικοι. ονομ/νυμο: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ διευθ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: τηλ.: ΥΠΟΜΝΗΜΑ

85 ΔΕΛΤΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΤΟΠΙΟΥ ή ΣΥΝΟΛΟΥ [που μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας] Αριθμός δελτίου: 03 ημερομηνία: 06/11/10 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: ΣΗΤΕΙΑΣ οικισμός: ΒΟΡΙ διεύθυνση: Εντός οικισμού επωνυμία ακινήτου : Αρχοντική κατοικία Συνοικία ή θέση - ιδιοκτησία /όροφο: Άγνωστη σημερινή χρήση /όροφο: Εγκαταλελειμμένο αρχική χρήση /όροφο: κατοικία κατάσταση κτιρίου: κακή κωδικός ιστορική περίοδος Μεσοπόλεμος Αρχές 20 ου αιώνα φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη

86 περιγραφή: Περιλαμβάνει αυλή η οποία οδηγεί στην είσοδο του κτίσματος. Ο πρώτος χώρος που συναντάμε μετά την είσοδο στο κτίσμα είναι ένας μακρόστενος ενδιάμεσος βοηθητικός χώρος, ο οποίος χωρίζεται με καμάρες από τα διπλανά μεγάλα ευρύχωρα δωμάτια, εκ των οποίων το ένα είναι καθιστικός χώρος, ενώ το άλλο πιθανόν το υπνοδωμάτιο. Μία εσωτερική πόρτα οδηγεί σε δευτερεύοντα χώρο, πιθανότατα αποθήκη. Η κατοικία είναι διαμπερής και επικοινωνεί και με άλλον δρόμο του οικισμού. σύστημα δόμησης αριθμός οροφών 1 ναι όχι υπόγειο άλλο κτίριο/οικόπεδο προσθήκες-αλλοιώσεις Χ ναι όχι Χ κτίσμα Χ στέγη βιτρίνα ισογείου εξώστης άλλο τι: ανοίγματα κηρυγμένο ΥΠΕΚΑ ΥΠΠΟΤ ΦΕΚ: μνημείο υπό κήρυξη νέο προτεινόμενο Χ προτεινόμενη προστασία: χαρακτηρισμός κτιρίου Χ τμήματος κελύφους κύριων όψεων συνοδεία ειδική ρύθμιση

87 φωτογραφία λεπτομέρειας φωτογραφία λεπτομέρειας ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ κατάσταση διατήρησης καλή μέτρια κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πέτρα Χ 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ξύλινες δοκοί Χ 3. ΣΤΕΓΑΣΗ - ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ Ξύλινες δοκοί, μικρότερα κλαδιά σε πυκνή διάταξη, επικάλυψη από αδιαπέραστο αργιλόχωμα και τελική επικάλυψη μπετόν και πλέγμα χάλυβα (ψευτοταράτσα) Χ 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Πέτρα Χ

88 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ Συμπιεσμένο χώμα Χ 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ - 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ - 8. ΕΞΩΣΤΗΣ - 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ - ΣΤΗΘΑΙΑ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ - ΣΚΟΥΡΑ Ξύλινα Χ 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ - τοίχοι: ισογ: - - κουφωμ: εξωτ: -, εσωτ: -, σκούρα: - κιγκλιδ: 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Στην αυλή υπάρχει ένα μεγάλο δέντρο. Χ Στην αυλή υπάρχει ένα πέτρινο πλυσταριό. Χ παρατηρησεις: Η αυλή που έχει διαστάσεις περίπου 4,00*5,00μ είναι σύμφωνη με την κλίμακα του περιβάλλοντα χώρου. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

89 ονομ/νυμο: διευθ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: τηλ.: ΥΠΟΜΝΗΜΑ

90 ΔΕΛΤΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΤΟΠΙΟΥ ή ΣΥΝΟΛΟΥ [που μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας] Αριθμός δελτίου: 04 ημερομηνία: 06/11/10 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: ΣΗΤΕΙΑΣ οικισμός: ΒΟΡΙ διεύθυνση: Εντός οικισμού επωνυμία ακινήτου : Ελαιουργείο (μεγάλη φάμπρικα) Συνοικία ή θέση - ιδιοκτησία /όροφο: Άγνωστη σημερινή χρήση /όροφο: Εγκαταλελειμμένο αρχική χρήση /όροφο: φάμπρικα κατάσταση κτιρίου: κακή κωδικός ιστορική περίοδος Μεσοπόλεμος Αρχές 20 ου αιώνα φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη

91 περιγραφή: Από αυτά που καταφέραμε να διαπιστώσουμε, πρόκειται για μεγάλο ενιαίο χώρο που χωρίζεται σε δύο μέρη με μία πέτρινη καμάρα. Στον έναν από τους δύο χώρους υπάρχει ένα τζάκι και ένα μηχάνημα της φάμπρικας. σύστημα δόμησης αριθμός οροφών 1 ναι όχι υπόγειο άλλο κτίριο/οικόπεδο προσθήκες-αλλοιώσεις Χ ναι όχι Χ κτίσμα Χ στέγη βιτρίνα ισογείου εξώστης άλλο τι: ανοίγματα κηρυγμένο ΥΠΕΚΑ ΥΠΠΟΤ ΦΕΚ: μνημείο υπό κήρυξη νέο προτεινόμενο Χ προτεινόμενη προστασία: χαρακτηρισμός κτιρίου Χ τμήματος κελύφους κύριων όψεων συνοδεία ειδική ρύθμιση φωτογραφία λεπτομέρειας φωτογραφία λεπτομέρειας