ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2014) 551 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1210/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2010, σχετικά με την εξακρίβωση της γνησιότητας των κερμάτων ευρώ και τη διαχείριση κερμάτων ευρώ ακατάλληλων για κυκλοφορία EL EL

2 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1210/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2010, σχετικά με την εξακρίβωση της γνησιότητας των κερμάτων ευρώ και τη διαχείριση κερμάτων ευρώ ακατάλληλων για κυκλοφορία 1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έως τις 30 Ιουνίου 2014 σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1210/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2010, σχετικά με την εξακρίβωση της γνησιότητας των κερμάτων ευρώ και τη διαχείριση κερμάτων ευρώ ακατάλληλων για κυκλοφορία (εφεξής ο κανονισμός). Η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει γενική επισκόπηση της αξιολόγησης της εφαρμογής των διατάξεων του κανονισμού που βασίζεται στις ετήσιες εκθέσεις που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη προκειμένου να αξιολογηθούν η «λειτουργία και τα αποτελέσματα» του κανονισμού. 2. ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) ΑΡΙΘ. 1210/ Γενικά Για τη βελτίωση της προστασίας του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1338/ του Συμβουλίου απαιτεί από τα πιστωτικά ιδρύματα και, εφόσον αναπτύσσουν δραστηριότητα πληρωμών, από άλλους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, καθώς και από άλλα ιδρύματα που συμμετέχουν στην επεξεργασία και τη διανομή τραπεζογραμματίων και κερμάτων στο κοινό (εφεξής «ιδρύματα»), να εξασφαλίζουν τον έλεγχο γνησιότητας των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ τα οποία εισπράττουν και προτίθενται να θέσουν εκ νέου σε κυκλοφορία, καθώς και την απόσυρση από την κυκλοφορία των παραχαραχθέντων κερμάτων και τραπεζογραμματίων που έχουν ανιχνεύσει. 1 ΕΕ L 376 της , σ ΕΕ L 181 της , σ. 6. 2

3 Για τα κέρματα η υποχρέωση αυτή αναλύεται περαιτέρω στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1210/ Στόχος του κανονισμού είναι η διασφάλιση της αποτελεσματικής και ομοιόμορφης εξακρίβωσης της γνησιότητας των κερμάτων ευρώ στο σύνολο της ζώνης ευρώ, παρέχοντας δεσμευτικούς κανόνες για την εφαρμογή κοινών διαδικασιών εξακρίβωσης της γνησιότητας των κυκλοφορούντων κερμάτων ευρώ, καθώς και για την εφαρμογή των μηχανισμών ελέγχου των διαδικασιών εξακρίβωσης από τις εθνικές αρχές. Έχει σχεδιαστεί διαδικασία ώστε να εξακριβώνεται ότι τα κέρματα ευρώ είναι γνήσια και κατάλληλα για κυκλοφορία. Ο κανονισμός ορίζει ότι η υποχρέωση εξακρίβωσης της γνησιότητας υλοποιείται με τη βοήθεια μηχανών επεξεργασίας κερμάτων ή από εκπαιδευμένο προσωπικό. Μετά το πέρας της διαδικασίας εξακρίβωσης της γνησιότητας, όλα τα ύποπτα ως κίβδηλα κέρματα καθώς και τα ακατάλληλα για κυκλοφορία κέρματα διαβιβάζονται στο εθνικό κέντρο ανάλυσης κερμάτων (ΕΚΑΚ) 4 ή σε άλλη αρχή που ορίζεται από το οικείο κράτος μέλος. Ο κανονισμός καθορίζει τους απαιτούμενους ελέγχους των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων, κανόνες διαχείρισης των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων, καθώς και μηχανισμούς ελέγχου που πρέπει να εφαρμοσθούν από τα κράτη μέλη ώστε να διασφαλιστεί ότι τα ιδρύματα εκπληρώνουν την υποχρέωσή τους όσον αφορά την εξακρίβωση της γνησιότητας. Επιπλέον, ο κανονισμός περιέχει κανόνες σχετικά με την υποχρέωση απόσυρσης από την κυκλοφορία των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων. Το Ευρωπαϊκό Τεχνικό και Επιστημονικό Κέντρο (ΕΤΕΚ), που συστάθηκε με την απόφαση 2005/37/ΕΚ της Επιτροπής 5, καθορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του κανονισμού (εφεξής «κατευθυντήριες γραμμές ΕΤΕΚ»), προκειμένου να εξασφαλιστεί ενιαία τεχνική εφαρμογή σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού. 2.2 Εκθέσεις δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1210/2010 Τα κράτη μέλη υποβάλλουν κάθε χρόνο έκθεση δραστηριοτήτων στην Επιτροπή με θέμα την εξακρίβωση της γνησιότητας των κερμάτων ευρώ σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 1. Στις παρεχόμενες στις εν λόγω εκθέσεις πληροφορίες περιλαμβάνονται οι αριθμοί των 3 Όσον αφορά εξάλλου τα τραπεζογραμμάτια ευρώ, η υποχρέωση αναλύεται περαιτέρω στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ECB/2010/14, ΕΕ L 267 της , σ Σύμφωνα με το άρθρο 5, παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1338/2001 του Συμβουλίου, τα ΕΚΑΚ ιδρύονται ή ορίζονται από τα κράτη μέλη. 5 Απόφαση της Επιτροπής, της 29ης Οκτωβρίου 2004, για τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Τεχνικού και Επιστημονικού Κέντρου και την πρόβλεψη του συντονισμού των τεχνικών ενεργειών για την προστασία των κερμάτων ευρώ από παραχάραξη, ΕΕ L 19 της , σ

4 ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν και των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων που ελέγχθηκαν από κράτη μέλη, τα αποτελέσματα των ελέγχων, ο όγκος των κερμάτων που επεξεργάστηκαν οι μηχανές αυτές, ο αριθμός των ύποπτων ως κίβδηλων κερμάτων που αναλύθηκαν και ο αριθμός των ακαταλλήλων για κυκλοφορία κερμάτων ευρώ των οποίων η αξία επεστράφη, καθώς και λεπτομέρειες για τυχόν παρεκκλίσεις που εφαρμόστηκαν από κράτη μέλη δυνάμει του κανονισμού. Η Επιτροπή υποβάλλει ετήσια έκθεση στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ) σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 4, σχετικά με τις εξελίξεις και τα αποτελέσματα που αφορούν την εξακρίβωση της γνησιότητας των κερμάτων ευρώ και την ανίχνευση ακαταλλήλων για κυκλοφορία κερμάτων ευρώ, με βάση την ανάλυση των ετήσιων εκθέσεων που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη. Τον Ιούνιο του 2014, η Επιτροπή (OLAF) υπέβαλε την πρώτη της έκθεση στην ΟΔΕ για το έτος Η παρούσα έκθεση υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 5 εστιάζει στη λειτουργία και τα αποτελέσματα του κανονισμού, και συνοδεύεται, εάν κρίνεται σκόπιμο, από νομοθετικές προτάσεις. 3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) ΑΡΙΘ. 1210/ Μέθοδος αξιολόγησης Η Επιτροπή (OLAF) στήριξε την παρούσα έκθεση στις ακόλουθες πηγές πληροφοριών: τις ετήσιες εκθέσεις που έχει λάβει από τα κράτη μέλη για τα έτη 2012 και 2013 την ετήσια έκθεση της Επιτροπής που υποβλήθηκε στην ΟΔΕ για το έτος 2012 ερωτηματολόγιο που απεστάλη σε όλα τα κράτη μέλη προκειμένου να διευκρινιστεί το επίπεδο εφαρμογής του κανονισμού 7. Οι κύριες διατάξεις του κανονισμού σχετικά με την εξακρίβωση της γνησιότητας εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου Δεδομένης της περιορισμένης εμπειρίας από την εφαρμογή του κανονισμού, η Επιτροπή θεωρεί ότι η παρούσα έκθεση συνιστά προκαταρκτική αξιολόγηση στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων και του ερωτηματολογίου. Οι βασικές πτυχές της αξιολόγησης συνοψίζονται στο ακόλουθο τμήμα. 6 COM(2014) Παράρτημα Ι. 4

5 3.2 Ανάλυση των συνεισφορών των κρατών μελών Η πλειονότητα των κρατών μελών έχει θέσει σε εφαρμογή τον κανονισμό από την έναρξη ισχύος του τον Ιανουάριο του 2012, μολονότι η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία της πλήρους εφαρμογής του κανονισμού. Η Ιταλία έχει αναφέρει ότι μόνο το κεφάλαιο ΙΙΙ του κανονισμού έχει εφαρμοστεί αποτελεσματικά, ενώ βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας εθνικό διάταγμα που καθιστά δυνατή την πλήρη εφαρμογή του κανονισμού. Βάσει της έκθεσης της Επιτροπής στην ΟΔΕ για το έτος 2012 και των συνεισφορών των κρατών μελών για το έτος 2013, παρατηρούνται οι ακόλουθες τάσεις. Ο αριθμός κερμάτων των οποίων εξακριβώνεται η γνησιότητα παρουσιάζει συνεχή αύξηση (το 2013 εξακριβώθηκε η γνησιότητα 10 δισεκατομμυρίων και πλέον κερμάτων 8 ). Ο αριθμός κερμάτων των τριών μεγαλύτερων ονομαστικών αξιών που αποτέλεσαν αντικείμενο επεξεργασίας αυξήθηκε το 2013 κατά 6% 9. Αυξήθηκε ο αριθμός των ελέγχων που διενεργούνται από τα κράτη μέλη, καθώς και ο αριθμός των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων που ελέγχθηκαν 10. Επιπλέον, έχει επίσης αυξηθεί ο αριθμός των μηχανών που θεωρείται ότι συμμορφώνονται με τα προβλεπόμενα (πέρασαν με επιτυχία τη δοκιμασία ανίχνευσης όπως ορίζεται στο άρθρο 4, παράγραφος 1) ως εκ τούτου, μειώθηκε ο αριθμός των μη συμμορφούμενων μηχανών Άρθρο 3 σχετικά με την εξακρίβωση της γνησιότητας των κερμάτων ευρώ Το άρθρο 3 περιέχει τη βασική υποχρέωση των «ιδρυμάτων», να εξακριβώνουν τη γνησιότητα των κερμάτων με τη βοήθεια μηχανών επεξεργασίας κερμάτων ή εκπαιδευμένου προσωπικού. Τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν ότι τα «ιδρύματα» εφαρμόζουν τη διαδικασία εξακρίβωσης της γνησιότητας χρησιμοποιώντας, ως επί το πλείστον, μηχανές επεξεργασίας κερμάτων και, σε μικρότερο βαθμό, εκπαιδευμένο προσωπικό. Στη Σλοβακία, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία, τη Μάλτα, την Ιρλανδία και την Αυστρία, η διαδικασία αυτή 8 Παράρτημα II διάγραμμα 1 9 Ωστόσο, μειώθηκε ο όγκος των κερμάτων που έτυχαν επεξεργασίας από τις ελεγχόμενες από τα κράτη μέλη μηχανές επεξεργασίας κερμάτων, γεγονός που μπορεί να εξηγηθεί από την εφαρμογή της αρχής του εκ περιτροπής ελέγχου κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με το ποιες μηχανές επεξεργασίας κερμάτων θα πρέπει να ελεγχθούν όπως ορίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος Παράρτημα II διάγραμμα 2 5

6 διενεργείται αποκλειστικά από μηχανές επεξεργασίας κερμάτων 11. Τα περισσότερα κράτη μέλη επιβεβαίωσαν ότι τα ύποπτα ως κίβδηλα κέρματα αποστέλλονται στα ΕΚΑΚ Άρθρα 4 και 5 για τον απαιτούμενο έλεγχο και την προσαρμογή των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων Το άρθρο 4 περιλαμβάνει τις απαιτήσεις για τον έλεγχο των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων που χρησιμοποιούνται για εξακρίβωση της γνησιότητας. Το ΕΤΕΚ 12 διαδραματίζει σημαντικό ρόλο παρέχοντας τη διασφάλιση ότι μόνο μηχανές ικανές να ανιχνεύουν πλαστά ευρώ είναι επιλέξιμες για χρησιμοποίηση στη ζώνη του ευρώ για εξακρίβωση της γνησιότητας. Το ΕΤΕΚ δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της Επιτροπής (OLAF) που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού, κατάλογο των μηχανών που υποβλήθηκαν σε δοκιμασία ανίχνευσης. Σε κάθε κράτος μέλος - με εξαίρεση την Ελλάδα 13 - τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται από τα «ιδρύματα» αναγράφονται στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής (OLAF). Σύμφωνα με το άρθρο 5, η δοκιμασία των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων πρέπει να διενεργείται από τις εντεταλμένες εθνικές αρχές. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν ορίσει ΕΚΑΚ για την εκτέλεση δοκιμασιών ανίχνευσης. Για τον εντοπισμό νέων κατηγοριών κίβδηλων κερμάτων οι μηχανές πρέπει να προσαρμόζονται. Το δείγμα δοκιμής που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση των ικανοτήτων ανίχνευσης των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων επανεξετάζεται ως εκ τούτου σε τακτική βάση από το ΕΤΕΚ, σε συνεργασία με τους ενδιαφερομένους Το άρθρο 6 για τους ελέγχους από τα κράτη μέλη Το άρθρο 6 προβλέπει την πραγματοποίηση ετήσιων επιτόπιων ελέγχων από τα κράτη μέλη στα «ιδρύματα» και προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να διενεργούνται. Τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν ότι οι επιτόπιοι έλεγχοι διενεργούνται σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού, ενώ η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ελλάδα, η Μάλτα και η 11 Με βάση τις απαντήσεις των κρατών μελών στο ερωτηματολόγιο. Η Ιταλία, η Γαλλία και η Φινλανδία δεν διατύπωσαν κανένα σχόλιο για το συγκεκριμένο σημείο. 12 Το ΕΤΕΚ έχει συσταθεί στο πλαίσιο της Επιτροπής στις Βρυξέλλες, σε εξάρτηση από την OLAF (άρθρο 1 της απόφασης 2005/37/ΕΚ της Επιτροπής, ΕΕ L 19 της , σ. 73). 13 Η Ελλάδα ανέφερε ότι καμία από τις χρησιμοποιούμενες μηχανές δεν αναγράφεται στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής (OLAF) δεδομένου ότι έχει εξασφαλίσει ειδική παρέκκλιση σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2. 6

7 Φινλανδία 14 ανέφεραν ότι δεν έχουν ακόμη πραγματοποιήσει ελέγχους. Με βάση τις ληφθείσες πληροφορίες, φαίνεται να είναι εφικτός για τα κράτη μέλη ο έλεγχος ποσοστού μηχανών επεξεργασίας κερμάτων που προβλέπεται στο άρθρο 6 παράγραφος 3. Βάσει των επιτόπιων ελέγχων, τα περισσότερα κράτη μέλη απάντησαν ότι ένας από τους βασικούς λόγους μη συμμόρφωσης προς τον κανονισμό είναι η αδυναμία του ελέγχου ανίχνευσης 15. Για παράδειγμα, παρουσιάστηκε το φαινόμενο γνωστά είδη κίβδηλων και ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων ευρώ να μην απορρίπτονται από μηχανές επεξεργασίας κερμάτων. Στους άλλους λόγους για μη συμμόρφωση που αναφέρθηκαν από κράτη μέλη περιλαμβάνεται η απουσία διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου 16 και εκπαιδευμένου προσωπικού Άρθρο 8 σχετικά με απόσυρση και επιστροφή της αξίας κερμάτων ευρώ ακαταλλήλων για κυκλοφορία Το άρθρο 8 του κανονισμού ορίζει ότι τα κέρματα ευρώ που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία αποσύρονται και καταστρέφονται μέσω φυσικής και μόνιμης παραμόρφωσης. Όλα τα κράτη μέλη ανέφεραν ότι τα ανιχνευόμενα ακατάλληλα κέρματα αποσύρονται από την κυκλοφορία σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 και επιστρέφεται η αξία τους σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2. Η πλειονότητα των κρατών μελών, με εξαίρεση τη Σλοβενία και την Εσθονία 18, ανέφερε ότι τα ακατάλληλα για την κυκλοφορία κέρματα ευρώ καταστρέφονται. Η Επιτροπή ζήτησε από την ομάδα εργασίας των διευθυντών νομισματοκοπείων (MDWG) 19 να εκπονήσει μελέτη σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές σε ό, τι αφορά την απόσυρση από την κυκλοφορία των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων 20 ώστε να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στην αποτελεσματική επιβολή των διατάξεων του κανονισμού σχετικά με την καταστροφή των αποσυρόμενων ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων Άρθρο 9 σχετικά με τα τέλη διεκπεραίωσης και άρθρο 10 σχετικά με τη συσκευασία των κερμάτων ευρώ που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία 14 Η Φινλανδία δεν υπέβαλε έκθεση για το έτος 2012, όπως ορίζει το άρθρο 12 παράγραφος DE, CY, EE, NL, PT, BE, FR και IE. 16 NL, FR, SP και IE. 17 CY. 18 Η Σλοβενία και η Εσθονία στην απάντησή τους στο ερωτηματολόγιο ανέφεραν ότι διατηρούν τον αριθμό των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων. Αυτό γίνεται διότι ο αριθμός των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων σε αμφότερα τα κράτη μέλη είναι σχετικά μικρός. 19 Η ομάδα εργασίας των διευθυντών νομισματοκοπείων (MDWG) είναι μια ανεπίσημη συνάντηση των διευθυντών νομισματοκοπείων από τα κράτη μέλη της ΕΕ που λειτουργεί βάσει εντολής της υποεπιτροπής κερμάτων ευρώ (η οποία υπάγεται στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή). 20 Η MDWG προσυπέγραψε τα αποτελέσματα της μελέτης, συμπεριλαμβανομένης σύστασης για τις εντοπισθείσες βέλτιστες πρακτικές. 7

8 Το άρθρο 9 του κανονισμού προβλέπει ένα ευέλικτο σύστημα τελών διεκπεραίωσης που συνδέονται με την επιστροφή της αξίας και την αντικατάσταση των κερμάτων ευρώ που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία. Τα περισσότερα κράτη δεν εφαρμόζουν τέλη διεκπεραίωσης για την επιστροφή της αξίας ή την αντικατάσταση των κερμάτων που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία, ενώ άλλα επιλέγουν να παρακρατούν τέλη διεκπεραίωσης από την επιστροφή της αξίας των κερμάτων που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος Το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού ορίζει τις απαιτήσεις συσκευασίας των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων που παραδίδονται με σκοπό να επιστραφεί η αξία τους ή να αντικατασταθούν. Τα περισσότερα κράτη μέλη αναφέρουν ότι κατά την παράδοση ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων για επιστροφή της αξίας τους εφαρμόζονται τυποποιημένες απαιτήσεις συσκευασίας 22. Ορισμένα κράτη μέλη ανέφεραν τη χρήση της παρέκκλισης που αναφέρεται στο άρθρο 10 παράγραφος 2 για τη διατήρηση διαφορετικών απαιτήσεων συσκευασίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην εθνική νομοθεσία τους Άρθρο 11 σχετικά με ελέγχους κερμάτων ευρώ ακαταλλήλων για κυκλοφορία Το άρθρο 11 προβλέπει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους ελέγχους των παραδιδόμενων κερμάτων ευρώ που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία και παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να λάβουν περαιτέρω μέτρα. Τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν ότι εφαρμόζεται εθνική διαδικασία για τους ελέγχους κερμάτων ευρώ που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 του κανονισμού 24. Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει επιπλέον μέτρα για την παράδοση των κερμάτων, όπως αναφέρεται στο άρθρο 11 παράγραφος 3 25, έτσι ώστε να προστατεύεται η υγεία των εργαζομένων των «ιδρυμάτων» που εμπλέκονται στον έλεγχο των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων. 21 Οι CY, SK, HR, BE, LU, MT, IE και AT εφαρμόζουν τέλος διεκπεραίωσης το οποίο παρακρατείται από την επιστροφή της αξίας των ακατάλληλων κερμάτων. 22 Με την εξαίρεση των FI, DK, SK, EE και FR. 23 Οι DE, CY, NL και SP ανέφεραν ότι υπάρχουν παρεκκλίσεις σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 2 του κανονισμού. 24 Οι DK, NL, FR, LU και MT έχουν αναφέρει ότι δεν υπάρχει διαδικασία για τον έλεγχο των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων ευρώ. 25 DE, BE, IT και LU. 8

9 3.2.7 Άρθρο 12 σχετικά με υποβολή εκθέσεων, επικοινωνία και αξιολόγηση Το άρθρο 12 περιέχει κανόνες σχετικά με την υποβολή εκθέσεων από τα «ιδρύματα», τα κράτη μέλη και την Επιτροπή. Τα κράτη μέλη δεν συμμορφώνονται πλήρως με την υποχρέωση υποβολής εκθέσεων, όπως ορίζεται στο άρθρο 12 παράγραφος 1 του κανονισμού και στις «κατευθυντήριες γραμμές ΕΤΕΚ». Η Επιτροπή, στην έκθεσή της στην ΟΔΕ για το έτος 2012, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι απαιτείται περαιτέρω ρύθμιση της υποχρέωσης υποβολής εκθέσεων από τα κράτη μέλη ώστε να είναι σε θέση η Επιτροπή να σχηματίσει ολοκληρωμένη εικόνα των διαδικασιών εξακρίβωσης της γνησιότητας που τέθηκαν σε εφαρμογή στα κράτη μέλη. Οι εκθέσεις των κρατών μελών δεν χαρακτηρίζονται ακόμη από το επιθυμητό επίπεδο όσον αφορά την επικαιρότητα, την πληρότητα ή την ομοιογένεια. Τα περισσότερα κράτη μέλη, με εξαίρεση την Εσθονία και την Ιταλία 26, ανέφεραν ότι τα «ιδρύματα» συμμορφώνονται σε ικανοποιητικό βαθμό προς την απαίτηση του άρθρου 12 παράγραφος 2. Τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν τη συμμόρφωσή τους με την απαίτηση του άρθρου 12 παράγραφος 3 για γνωστοποίηση των πληροφοριών που αφορούν τις αρχές που είναι αρμόδιες για την επιστροφή της αξίας ή την αντικατάσταση των κερμάτων ευρώ από δικτυακούς τόπους ή μέσω κατάλληλων δημοσιεύσεων Άρθρο 13 σχετικά με κυρώσεις Το άρθρο 13 απαιτεί από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κανόνες για τη λήψη αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών μέτρων που απαιτούνται για την εφαρμογή του κανονισμού. Τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν ότι έχουν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις για παραβάσεις του κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων προστίμων ή άλλων διοικητικών μέτρων, όπως η ανάκληση αδειών για επεξεργασία κερμάτων Στην Ιταλία, είναι υπό προετοιμασία εθνικό διάταγμα το οποίο θα θεσπίζει δεσμευτικούς κανόνες για τα «ιδρύματα» όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων και την επικοινωνία. 27 Με εξαίρεση τις EE, LV και FI. 28 Με εξαίρεση τις FI, DK, EE, IE και LU. 9

10 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 4.1 Γενικά Με βάση τις πληροφορίες που κοινοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη, η διαδικασία εξακρίβωσης της γνησιότητας στα «ιδρύματα» εφαρμόζεται στην πλειονότητα των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Οι εντεταλμένες εθνικές αρχές, όπως αναφέρονται στο άρθρο 2 στοιχείο γ) και στο άρθρο 3 παράγραφος 2, προσδιορίζονται σε κάθε κράτος μέλος. Οι μηχανές επεξεργασίας κερμάτων διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη διαδικασία εξακρίβωσης της γνησιότητας και η ρύθμισή τους διενεργείται όπως ορίζει ο κανονισμός. Τα περισσότερα από τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ διενεργούν ελέγχους σχετικά με τη σωστή εφαρμογή της υποχρέωσης εξακρίβωσης της γνησιότητας από τα «ιδρύματα». Όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ συμμορφώνονται με την απαίτηση της απόσυρσης των κερμάτων που είναι ακατάλληλα για κυκλοφορία. Θα μπορούσαν να εξεταστούν μερικές βελτιώσεις όσον αφορά τη μεταχείριση των ακατάλληλων κερμάτων που αποσύρουν τα κράτη μέλη από την κυκλοφορία. 4.2 Αξιολόγηση ενδεχόμενης τροποποίησης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1210/2010 Δεδομένου του περιορισμένου επιπέδου εμπειρίας που έχει αποκτηθεί μέχρι σήμερα όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού, είναι πολύ νωρίς να προβλεφθεί νομοθετική πρόταση κατά το παρόν στάδιο 29. Απαιτείται περαιτέρω ρύθμιση της υποχρέωσης υποβολής εκθέσεων από τα κράτη μέλη ώστε να δοθεί η δυνατότητα στην Επιτροπή να σχηματίσει ολοκληρωμένη εικόνα των διαδικασιών εξακρίβωσης της γνησιότητας που τίθενται σε εφαρμογή στα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή (OLAF) θα πρέπει να αξιολογήσει περαιτέρω τη σκοπιμότητα ενδεχόμενης τροποποίησης του κανονισμού. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν, ωστόσο εντοπίσει ήδη ορισμένους τομείς που χρήζουν βελτίωσης οι οποίοι συνοψίζονται παρακάτω 30 : Άρθρο 3 Προτάθηκε να τροποποιηθεί το άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού και να εισαχθεί νέα κατηγορία μηχανών οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της συμμόρφωσης με την υποχρέωση εξακρίβωσης της γνησιότητας ως προσθήκη στο άρθρο 3 (1α) και (1β) Η έκθεση μπορεί να συνοδεύεται, εφόσον απαιτείται, από νομοθετικές προτάσεις για τη λεπτομερέστερη εφαρμογή ή την τροποποίηση του κανονισμού, ιδίως όσον αφορά τα άρθρα 6 και 8 όπως ορίζεται στο άρθρο 12 παράγραφος 5 του κανονισμού. 30 Οι προτάσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ερωτηματολογίου που υποβλήθηκε από το ΕΚΑΚ. 10

11 Άρθρο 6 Υποστηρίχθηκε ότι, κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με το 25 % που αναφέρεται στο άρθρο 6 παράγραφος 3, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των κερμάτων που έτυχαν επεξεργασίας από τις εθνικές αρχές στις εγκαταστάσεις των κεντρικών τραπεζών, οι οποίες επί του παρόντος δεν θεωρούνται «ιδρύματα».. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι η ετήσια συμμόρφωση θα πρέπει να συνδέεται με τον αριθμό των ιδρυμάτων που ελέγχθηκαν και όχι με τον αριθμό των μηχανών επεξεργασίας κερμάτων που ελέγχθηκαν 32. Από την άλλη πλευρά, προτάθηκε να υπάρχουν λιγότερο λεπτομερείς κανόνες για τον προγραμματισμό και τη διεξαγωγή ετήσιων επιτόπιων ελέγχων. Άρθρο 8 Προτάθηκε να εξεταστεί η περαιτέρω ευθυγράμμιση των προϋποθέσεων επιστροφής της αξίας των ακατάλληλων για κυκλοφορία κερμάτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 8 παράγραφος 2 του κανονισμού λαμβανομένων υπόψη των αποκλινουσών εθνικών πρακτικών. 4.3 Μελλοντική πορεία Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, η Επιτροπή (OLAF) θα προβεί σε περαιτέρω αξιολόγηση. Με βάση την αξιολόγησή της, η Επιτροπή θα εξετάσει τη μελλοντική πορεία με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Στις διαθέσιμες επιλογές θα μπορούσε να περιληφθούν η τροποποίηση του κανονισμού ή η διασαφήνιση των «κατευθυντήριων γραμμών ΕΤΕΚ». Η εν λόγω αξιολόγηση θα βασιστεί σε συζητήσεις, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της ομάδας εμπειρογνωμόνων παραχάραξης κερμάτων της Επιτροπής (ΟΕΠΚ 33 ). Η Επιτροπή θα 31 Το προτεινόμενο κείμενο είναι το ακόλουθο: «γ) μηχανών αλλαγής κερμάτων και πληρωμής με κέρματα οι οποίες κατακρατούν κίβδηλα, ύποπτα και ακατάλληλα για κυκλοφορία κέρματα και δεν τα επιστρέφουν στον χρήστη». 32 Το προτεινόμενο κείμενο είναι το ακόλουθο: «Ο αριθμός των χώρων μηχανών επεξεργασίας κερμάτων που ελέγχονται ετησίως σε κάθε κράτος μέλος πρέπει να είναι τέτοιος ώστε ο όγκος των κερμάτων ευρώ που υπόκεινται σε μηχανική επεξεργασία σε αυτούς τους χώρους κατά τη διάρκεια του έτους να αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 25 % του συνολικού σωρευτικού καθαρού όγκου κερμάτων που εκδόθηκαν από το εν λόγω κράτος μέλος από την εισαγωγή των κερμάτων ευρώ μέχρι τη λήξη του προηγούμενου έτους ο όγκος των κερμάτων ευρώ που αποτέλεσαν αντικείμενο επεξεργασίας και χρησιμοποιούνται στον υπολογισμό της ετήσιας συμμόρφωσης 25 % μπορεί να προκύπτει από τα πραγματικά δεδομένα του προηγούμενου έτους, ή από εκτίμηση βασισμένη στα δεδομένα που δηλώθηκαν από τα ιδρύματα για το πρώτο εξάμηνο του έτους». 33 Η ομάδα εμπειρογνωμόνων παραχάραξης κερμάτων (ΟΕΠΚ) συνέρχεται συνήθως δύο φορές ετησίως για να συζητήσει τεχνικά ζητήματα που σχετίζονται με την παραχάραξη και την κιβδηλεία των κερμάτων ευρώ. Άλλα θέματα της ημερήσιας διάταξης αφορούν την κατάσταση όσον αφορά την παραχάραξη των κερμάτων ευρώ και τις δραστηριότητες των εθνικών κέντρων ανάλυσης κερμάτων (ΕΚΑΚ) στα κράτη μέλη, την ομοιότητα των μεταλλίων ή μαρκών με τα κέρματα ευρώ και την εφαρμογή των διαδικασιών εξακρίβωσης της γνησιότητας των κερμάτων. 11

12 χρησιμοποιεί μελλοντικές ετήσιες εκθέσεις σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 4, για να κοινοποιεί τη σημειούμενη πρόοδο. 12