Διδακτικές επισημάνσεις για το περιεχόμενο της ενέργειας στα νέα σχολικά εγχειρίδια της Ε και ΣΤ τάξης του Δημοτικού σχολείου

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Διδακτικές επισημάνσεις για το περιεχόμενο της ενέργειας στα νέα σχολικά εγχειρίδια της Ε και ΣΤ τάξης του Δημοτικού σχολείου"

Transcript

1 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Α Οι Φυσικές Επιστήμες στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Διδακτικές επισημάνσεις για το περιεχόμενο της ενέργειας στα νέα σχολικά εγχειρίδια της Ε και ΣΤ τάξης του Δημοτικού σχολείου Άννα Σπύρτου Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, aspirtou@uowm.gr Περίληψη. Στην εργασία αυτή αναλύουμε και σχολιάζουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του περιεχομένου της ενέργειας στα νέα σχολικά εγχειρίδια της Ε και ΣΤ τάξης του Δημοτικού σχολείου καθώς και τις αντίστοιχες διδακτικές προτάσεις που γίνονται στον οδηγό του δασκάλου. Παράλληλα, λαμβάνοντας υπόψη μας τη σχετική βιβλιογραφία αναδεικνύουμε τις κατευθύνσεις που διέπουν τη διδασκαλία της ενέργειας στα βιβλία αυτά. Στα νέα σχολικά εγχειρίδια φαίνεται ότι δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη διδασκαλία της ενέργειας. Ωστόσο, αν και αναγνωρίζεται η σημασία των εναλλακτικών απόψεων των μαθητών/τριών για την κατανόηση αυτής της έννοιας, δεν προτείνονται στον οδηγό του δασκάλου καινοτομικές διδακτικές προσεγγίσεις εποικοδομητικού χαρακτήρα. Εισαγωγή Οι φυσικοί επινόησαν την έννοια της ενέργειας για να περιγράψουν και να ερμηνεύσουν τις ποικίλες αλλαγές που συντελούνται γύρω μας. Θερμικά, ηλεκτρικά, μαγνητικά, φωτεινά και μηχανικά φαινόμενα, στα μέσα του 19 ου αιώνα, ενσωματώθηκαν με την έννοια της ενέργειας σε μια ενιαία εννοιολογική δομή. Η θεμελιώδης θέση της ενέργειας στην επιστήμη της Φυσικής απορρέει κυρίως από τον ενοποιητικό της ρόλο, αφού όλα τα φυσικά φαινόμενα συνδέονται μεταξύ τους μ ένα δίκτυο ενεργειακών μετατροπών, (Harman 1994, σελ. 2). Από τη μια η ενέργεια είναι μια αφηρημένη και πολύπλοκη επιστημονική έννοια. Από την άλλη χρησιμοποιείται καθημερινά στη ζωή μας σε πολλές περιπτώσεις, όπως στο λογαριασμό της Δ.Ε.Η., στις συσκευασίες των τροφίμων, στις διαφημίσεις προϊόντων. Συνέπεια της καθημερινής χρήσης της είναι το γεγονός ότι οι μαθητές/τριες διαμορφώνουν απόψεις διαφορετικές από την επιστημονικά αποδεκτή. Επιπλέον η έννοια αυτή σχετίζεται με τα παγκόσμια προβλήματα της ενεργειακής κρίσης και της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Έτσι το ενδιαφέρον για τη διδασκαλία και τη μάθηση της ενέργειας είναι έντονο. Αυτό διεθνώς φαίνεται με τα ποικίλα προγράμματα διδασκαλίας που έχουν αναπτυχθεί ειδικά για την ενέργεια, (Duit 1985, Trumper 1990a,b, Watts 1983). Έχουν δημοσιευτεί προτάσεις κι έχει αναπτυχθεί μια έντονη συζήτηση, σχετικά με το διδακτικό μετασχηματισμό του περιεχομένου της ενέργειας και για τις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης, όπως στο Δημοτικό από τον Ward (1983), στο Γυμνάσιο (Κολιόπουλος & Ψύλλος, 1992, Κολιόπουλος, 2000) ή ακόμη και για την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών (Kruger et al., 1992, Σπύρτου, 2002). Η διδασκαλία και η μάθηση μιας φυσικής έννοιας προϋποθέτει: (i) το διδακτικό μετασχηματισμό του περιεχομένου της έννοιας, -στοιχείο του οποίου αποτελεί η ανάλυση του περιεχομένου της έννοιας στα σχολικά εγχειρίδια-, (ii) την καταγραφή και μοντελοποίηση των απόψεων των μαθητών/τριών για την έννοια, (iii) την επιλογή του πεδίου εφαρμογών (πειραμάτων φαινομένων) καθώς και (iv) το συνδυασμό κατάλληλων διδακτικών μοντέλων για τη διδασκαλία της (Καριώτογλου 2006, σελ. 3-4). Στην ανακοίνωση αυτή συζητούμε τους

2 176 ΆΝΝΑ ΣΠΥΡΤΟΥ τρεις από τους τέσσερις αυτούς παράγοντες (δεν ασχολούμαστε με τον τρίτο παράγοντα) στα πλαίσια των νέων προτάσεων για τη διδασκαλία της ενέργειας στο Δημοτικό σχολείο. Η ταυτότητα της έρευνας Στην εργασία αυτή γίνεται κριτική ανάλυση: (i) του περιεχομένου της ενέργειας στα σχολικά εγχειρίδια της Ε και ΣΤ τάξης του Δημοτικού σχολείου κάτω από το πρίσμα της σχετικής βιβλιογραφίας καθώς και (ii) των προτάσεων που περιλαμβάνουν τα σχολικά εγχειρίδια ως προς τη μεθόδευση της διδασκαλίας τους. Η έρευνα περιλαμβάνει τις ακόλουθες φάσεις: (1) Αρχικά μελετήσαμε τα εγχειρίδια της Ε και Στ Δημοτικού, «Ερευνώ και ανακαλύπτω». Διαπιστώσαμε ότι γίνεται συστηματική προσέγγιση του περιεχομένου της ενέργειας. (2) Παράλληλα αξιοποιήσαμε πορίσματα της βιβλιογραφίας που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο σχολικά εγχειρίδια της Φυσικής διαπραγματεύονται το περιεχόμενο της ενέργειας. Από τη μελέτη των πορισμάτων αυτών προκύπτουν στοιχεία για τη φύση της ενέργειας και διατυπώνονται βασικές επισημάνσεις για τη διαπραγμάτευση του περιεχομένου της. (3) Μελετήσαμε τα πορίσματα της βιβλιογραφίας για τις εναλλακτικές απόψεις που έχουν οι μαθητές/τριες όσον αφορά την ενέργεια καθώς και προτάσεις για τη διδακτική τους αξιοποίηση. (4) Μελετήσαμε τις οδηγίες για τη διδακτική μέθοδο που προτείνεται στο σχετικό «Βιβλίο Δασκάλου» των σχολικών εγχειριδίων όσον αφορά το περιεχόμενο της ενέργειας και ειδικότερα τις προτάσεις που γίνονται για τη διαπραγμάτευση των εναλλακτικών απόψεων των μαθητών/τριών. Ευρήματα Ο διδακτικός μετασχηματισμός του περιεχομένου της ενέργειας Στην ενότητα αυτή παρουσιάζουμε και αναλύουμε τα ευρήματα της έρευνας που περιλαμβάνονται στις δύο πρώτες φάσεις της. Στα νέα σχολικά εγχειρίδια της Ε και Στ Δημοτικού, «Ερευνώ και ανακαλύπτω» γίνεται συστηματική προσέγγιση του περιεχομένου της ενέργειας. στο εγχειρίδιο της Ε Δημοτικού η ενέργεια προσεγγίζεται με 5 ενότητες (η ενέργεια έχει πολλά πρόσωπα, αποθήκευση, μετατροπή, υποβάθμιση, τροφές και ενέργεια) και στο εγχειρίδιο της Στ τάξης αφιερώνονται 13 ενότητες όπως μορφές και πηγές ενέργειας, το πετρέλαιο, οι ορυκτοί άνθρακες και το φυσικό αέριο ως πηγές ενέργειας, οι ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας, οικονομία στην ενέργεια κ.α. Παράλληλα η ενέργεια αναφέρεται σε άλλα κεφάλαια, όπως η «θερμοκρασία-θερμότητα», ο «ηλεκτρισμός», κ.α. Για παράδειγμα, «Θερμική ενέργεια ενός σώματος ονομάζουμε την κινητική ενέργεια των μορίων του λόγω των συνεχών και τυχαίων κινήσεών τους» (ΣΤ Δημοτικού, βιβλίο μαθητή, σελ. 45). Στη βιβλιογραφία μπορούν να αναγνωριστούν -στις δύο πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης- δύο τάσεις στις προσεγγίσεις της ενέργειας με βάση τον ορισμό που της αποδίδουν (Duit 1986: σελ ). Στην πρώτη, η ενέργεια εισάγεται ως μια αφηρημένη ποσότητα, π.χ. ως «η ικανότητα γι αλλαγή». Αντιπροσωπευτικός είναι ο ορισμός του SCIS (SCIS 1971, στοιχεία από το άρθρο του Duit 1986): «Ενέργεια είναι η ικανότητα των υλικών συστημάτων να επιφέρουν αλλαγές στον εαυτό τους ή στο περιβάλλον τους». Στη δεύτερη τάση, εισάγεται ως μια αντικειμενικά υπαρκτή οντότητα, (π.χ. ως ένα είδος καύσιμου) η οποία μπορεί ν αποθηκεύεται και να μεταφέρεται από το ένα σύστημα στο άλλο. Η ροή της ενέργειας συνοδεύεται πάντοτε με τη ροή μιας τουλάχιστον άλλης υλικής ποσότητας, η οποία ονομάζεται «φορέας» της ενέργειας, π.χ. στον ηλεκτρισμό, φορέας της ενέργειας είναι το ηλεκτρικό φορτίο, (Falk et al. 1983).

3 ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 177 Από την εισαγωγή του περιεχομένου της ενέργειας στο νέο σχολικό εγχειρίδιο της Ε Δημοτικού φαίνεται ότι η συγκεκριμένη πρόταση ανήκει στην πρώτη τάση εφόσον επικεντρώνεται στη σχέση της ενέργειας με τις ποικίλες αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας. Για παράδειγμα στο βιβλίο του μαθητή (σελ ) αναφέρεται δύο φορές η φράση «Χωρίς ενέργεια δε γίνεται καμία αλλαγή στη φύση!» καθώς και μια σειρά αλλαγών, όπως να ανάψουμε φωτιά, να ψήσουμε την τροφή μας, να κινήσουμε ένα ιστιοπλοϊκό, να χρησιμοποιήσουμε ένα τρυπάνι, να κινηθούμε με ένα αυτοκίνητο (σελ ). Η συγκεκριμένη εισαγωγική προσέγγιση της ενέργειας δεν περιορίζεται σε μια μόνο φυσική ενότητα, π.χ. στη μηχανική. γι αυτό θεωρούμε ότι μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στο να δομηθεί ο ενοποιητικός της χαρακτήρας, δηλαδή ότι η ενέργεια είναι μία έννοια η οποία μπορεί να ερμηνεύσει φαινόμενα διαφορετικών πεδίων (Prideaux, 1995). Ακόμη, ο ορισμός αυτός είναι εννοιολογικά και γλωσσολογικά απλούστερος του παραδοσιακού «ως ικανότητα παραγωγής έργου», αφού η ενέργεια είναι πρωταρχική έννοια κι όχι παράγωγη άλλων επιστημονικών εννοιών, π.χ. του έργου και της δύναμης (Σπύρτου, 2002: σελ ). Στη βιβλιογραφία, φαίνεται ότι εκτός από τον ορισμό της ενέργειας, πέντε βασικά χαρακτηριστικά της συνιστούν τον «πυρήνα» του περιεχομένου της. Ως χαρακτηριστικά της ενέργειας αναγνωρίζονται: η μετατροπή, η μεταφορά, η αποθήκευση, η διατήρηση και η υποβάθμισή της (Holman, 1986: σελ. 48, Duit, 1986: σελ. 68, Kruger et al., 1991, Domenech et al., 2001). Παρ όλο που τα 5 χαρακτηριστικά της ενέργειας είναι στενά αλληλοεξαρτώμενα, η μελέτη των περισσότερων παραδοσιακών προσεγγίσεων της ενέργειας επικεντρώνεται στη μετατροπή της ενέργειας και στη διατήρησή της. Η αποθήκευση της ενέργειας θεωρείται ένα επίμαχο στοιχείο του «πυρήνα» της με ιδιαίτερα προβλήματα για την κατανόησή του. Άλλοτε υπονοείται μέσα από τη χρήση του όρου «δυναμική» ενέργεια ή άλλοτε χρησιμοποιείται με σαφήνεια, π.χ. «Δυναμική ενέργεια είναι η αποθηκευμένη ενέργεια που έχει ένα σώμα εξαιτίας της θέσης ή της κατάστασης στην οποία βρίσκεται» (McClelland, 1989). Άλλοτε δηλώνεται ως χαρακτηριστικό της ενέργειας, ενώ κριτικές αναπτύσσονται σχετικά με τις γνωστές εκφράσεις που αφορούν το νόημα της αποθήκευσης της ενέργειας στα τρόφιμα και στα καύσιμα: «Τα καύσιμα, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο περιέχουν ενέργεια». Τονίζεται ότι στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, αγνοείται η ύπαρξη του οξυγόνου και η διαδικασία της καύσης, με την οποία απελευθερώνεται η ενέργεια (McClelland 1989, Ross 1993). Στο νέο σχολικό εγχειρίδιο της Ε Δημοτικού διαπιστώνουμε ότι γίνεται διαπραγμάτευση των πέντε αυτών χαρακτηριστικών. Η μελέτη του βιβλίου επικεντρώνεται ιδιαίτερα στην αποθήκευση, την υποβάθμιση και τη διατήρηση της ενέργειας (Ε Δημοτικού, βιβλίο μαθητή, σελ ). Μάλιστα, φαίνεται ότι λαμβάνονται υπόψη προτάσεις της βιβλιογραφίας οι οποίες ενισχύουν την παράλληλη διδασκαλία των δύο χαρακτηριστικών της ενέργειας, υποβάθμιση και διατήρηση, σε αντίθεση με την κυρίαρχη παραδοσιακή προσέγγιση όπου η διδασκαλία επικεντρώνεται κυρίως στη διατήρηση της ενέργειας (Kruger et al., 1991, Mutimucio et al., 1999, Pinto et al., 2001, Ametler & Pinto, 2002, Pinto et al. 2004). Στις βιβλιογραφία υποστηρίζεται ότι η καθημερινή χρήση φράσεων όπως «οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης», συμβάλλουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση της άποψης ότι η ενέργεια φθείρεται ποσοτικά. Όλες οι ενεργειακές ανταλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας είναι μη αντιστρεπτές. Η καθημερινότητα δηλαδή, φαίνεται να «διαψεύδει» την επιστημονική αντίληψη για τη διατήρηση της ενέργειας (Lijnse, 1990). Στα νέα σχολικά εγχειρίδια (βιβλίο μαθητή) υπάρχουν εκτενείς αναφορές στην υποβάθμιση της ενέργειας, όπως «Με τις δραστηριότητές μας η ενέργεια μετατρέπεται διαρκώς σε μορφές που δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε.» καθώς και σχετικά παραδείγματα, π.χ. η υποβάθμιση της ενέργειας του πετρελαίου με την κίνηση ενός φορτηγού, της ηλεκτρικής με τη λειτουργία ενός ανεμιστήρα κ.α. (Ε Δημοτικού, βιβλίου του μαθητή, σελ. 26).

4 178 ΆΝΝΑ ΣΠΥΡΤΟΥ Σχετικά με την αποθήκευση της ενέργειας, φαίνεται ότι δίνεται ιδιαίτερη σημασία στο χαρακτηριστικό αυτό της ενέργειας εφόσον υπάρχουν αναλυτικές αναφορές όπως αποθήκες ενέργειας, τροφές και ενέργεια, το φυσικό αέριο ως πηγή ενέργειας κ.α. Το χαρακτηριστικό αυτό εισάγεται με σαφήνεια στην Ε τάξη του Δημοτικού, «Η ενέργεια στη φύση αποθηκεύεται με διάφορες μορφές. Τις αποθήκες ενέργειας τις ονομάζουμε πηγές ενέργειας» (Ε Δημοτικού, βιβλίο μαθητή, σελ. 28). Έχοντας υπόψη μας την κριτική της βιβλιογραφίας για την αποθήκευση της ενέργειας (βλ. παραπάνω) επικεντρωθήκαμε σε ειδικές παραγράφους. Διαπιστώσαμε ότι όταν δίνονται παραδείγματα αποθήκευσης της ενέργειας, υπάρχουν φράσεις οι οποίες αναφέρουν τη διαδικασία με την οποία απελευθερώνεται η ενέργεια, όπως «Η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στα μόρια των τροφών ελευθερώνεται κατά την πέψη, όταν αυτά διασπώνται» (Ε Δημοτικού, βιβλίο μαθητή, σελ. 30), «Τα μόρια των χημικών ενώσεων των καυσίμων είναι πλούσια σε χημική ενέργεια την οποία αποδίδουν κατά την καύση τους» (ΣΤ Δημοτικού, βιβλίο μαθητή, σελ. 34). Από τις παραπάνω παρατηρήσεις φαίνεται να λαμβάνονται υπόψη στα νέα σχολικά βιβλία και οι κριτικές της βιβλιογραφίας που αφορούν την αποθήκευση της ενέργειας. Οι εναλλακτικές απόψεις των μαθητών/ τριών για την ενέργεια και η διδακτική τους αξιοποίηση Στην ενότητα αυτή παρουσιάζουμε και αναλύουμε τα ευρήματα της έρευνας που περιλαμβάνονται στην τρίτη και τέταρτη φάση της. Από τα πέντε χαρακτηριστικά της ενέργειας -μεταφορά, μετατροπή, αποθήκευση, υποβάθμιση, διατήρηση- επικεντρωνόμαστε στα τρία τελευταία αφενός γιατί τα πορίσματα της βιβλιογραφίας αναδεικνύουν ότι οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες για να κατανοήσουν τα τρία αυτά χαρακτηριστικά κι αφετέρου για λόγους συντομίας. Οι απόψεις «όταν ένα σώμα κινείται ή όταν προκαλεί αλλαγές έχει ενέργεια», «όταν οι αλλαγές παύουν να συμβαίνουν, τότε η ενέργεια χάνεται» και «όταν ένα σώμα ηρεμεί ή δεν προκαλεί αλλαγές, δεν μπορεί να έχει ενέργεια» είναι ευρέως καταγραμμένες. Για παράδειγμα οι μαθητές/τριες τείνουν να σχετίζουν την ενέργεια με ανθρώπινα όντα, την καλή φυσική κατάσταση, την τροφή και τα καύσιμα, πιστεύουν ότι τα άψυχα σώματα ή ακίνητα σώματα δε χρειάζονται ή δεν έχουν ενέργεια, δε γνωρίζουν ή δεν αναφέρουν τη διατήρηση της ενέργειας όταν ερμηνεύουν σχετικά φυσικά φαινόμενα, κ.α. (Golding & Osborne 1994, Ellse 1988, Trumper 1990a, b, Κουλαϊδής & Τσελφές 1995, Κολιόπουλος & Ραβάνης 1998, Driver et al., 2000, Σπύρτου, 2002). Μία βασική κατηγοροποίηση που συναντάται στο συλλογισμό των μαθητών/τριών είναι ότι διακρίνουν τα σώματα σε δύο κατηγορίες: σε πηγές και σε καταναλωτές ή χρήστες ενέργειας (Nicholls & Ogborn, 1993). Για παράδειγμα, διαπιστώθηκε ότι θεωρούν τους ζωντανούς οργανισμούς ως χρήστες /καταναλωτές ενέργειας κι όχι ως πηγές ενέργειας, ότι χρησιμοποιούν τη δική τους ενέργεια, δρουν από μόνοι τους, την αποθηκεύουν και την χάνουν. Για τον ήλιο, τη θάλασσα, τον άνεμος, κ.λπ. πιστεύουν ότι είναι πηγές ενέργειας κι όχι χρήστες /καταναλωτές ενέργειας, ότι δρουν από μόνα τους, χρησιμοποιούν τη δική τους ενέργεια, την αποθηκεύουν και δεν την χάνουν (Nicholls & Ogborn, 1993). Στα νέα σχολικά εγχειρίδια της Ε και Στ Δημοτικού, στον οδηγό του δασκάλου, δίνεται ιδιαίτερη σημασία αφενός στο ερευνητικό πεδίο που ασχολείται με τις εναλλακτικές απόψεις των μαθητών/τριών κι αφετέρου στα ειδικότερα αποτελέσματα του πεδίου αυτού όσον αφορά το περιεχόμενο της ενέργειας. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές σε διαφορετικές ενότητες 1 για τις εναλλακτικές απόψεις των μαθητών/τριών για την αποθήκευση, την υποβάθμιση και τη διατήρηση, οι οποίες έχουν ήδη καταγραφεί στη 1 Ενότητες: «Συστηματική προσέγγιση της έννοιας ενέργεια», σελ. 26, «Συνήθεις εναλλακτικές αντιλήψεις- Συνήθεις γνωστικές δυσκολίες», σελ. 84.(Ε Δημοτικού), «Πηγές Ενέργειας», (ΣΤ Δημοτικού, σελ. 76,).

5 ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 179 βιβλιογραφία. Ειδικότερα όσον αφορά την υποβάθμιση και τη διατήρηση, επισημαίνεται η άποψη που έχουν οι μαθητές/τριες ότι η ενέργεια παράγεται, καταναλώνεται κι άρα δεν διατηρείται, π.χ. «Οι περισσότεροι μαθητές θεωρούν ότι η ενέργεια παράγεται από τις πηγές και καταναλώνεται από τις διάφορες μηχανές» (Ε Δημοτικού, βιβλίο δασκάλου, σελ. 84). Όμοιες αναφορές συναντάμε ακόμη και στον οδηγό δασκάλου της ΣΤ τάξης του Δημοτικού: «Εξηγούμε με έμφαση ότι η ονομασία πηγές ενέργειας δε σημαίνει ότι σε αυτές παράγεται ενέργεια. Η ενέργεια, όπως πολλές φορές έχουμε αναφέρει, διατηρείται, ούτε παράγεται ούτε χάνεται.», (ΣΤ Δημοτικού, βιβλίο δασκάλου, σελ. 76). Ωστόσο για την αποθήκευση της ενέργειας, η συζήτηση του σχολικού εγχειριδίου φαίνεται να είναι περιορισμένη, εφόσον υπάρχει μια συνοπτική αναφορά, στην ενότητα που περιγράφονται οι συνήθεις εναλλακτικές απόψεις των μαθητών/τριών: «Πολλοί μαθητές θεωρούν ότι η ενέργεια είναι εγγενής ιδιότητα κάποιων σωμάτων. Η βενζίνη και το πετρέλαιο έχουν ενέργεια, ενώ ο σίδηρος δεν έχει. Κατά την αναφορά σε πηγές ενέργειας πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί» (Ε Δημοτικού, βιβλίο δασκάλου, σελ. 84). Επιμέρους διδακτικές επισημάνσεις γίνονται στην ενότητα «Η ενέργεια αποθηκεύεται» όταν ζητάμε από τους/τις μαθητές/τριες να εντοπίσουν την πηγή ενέργειας, σε περιπτώσεις όπως, το αυτοκίνητο, ένα παλιό ξυπνητήρι, ένα φράγμα (Ε Δημοτικού, βιβλίο δασκάλου, σελ. 93). Συστήνεται στους/στις δασκάλους/ες να βοηθήσουν τους/τις μαθητές/τριες να εστιάσουν την προσοχή τους στα καύσιμα (για το αυτοκίνητο) ή να περιεργαστούν ένα παλιό ξυπνητήρι κ.λπ. Παρόλο που στα νέα σχολικά εγχειρίδια επισημαίνονται οι προτάσεις που γίνονται με βάση την εποικοδομητική προσέγγιση για τη διδασκαλία (π.χ. ο/η εκπαιδευτικός χρειάζεται να έχει υπόψη του/της ότι η προσαρμογή και η απόρριψή τους απαιτεί μια σύνθετη διδακτική/μαθησιακή διαδικασία), στις ειδικές ενότητες για τη διδασκαλία της ενέργειας οι προτάσεις αυτές φαίνεται να έχουν χαρακτηριστικά του μοντέλου μεταφοράς της γνώσης. Αντιπροσωπευτικά, παραθέτουμε φράσεις που καθοδηγούν τους/τις δασκάλους/ες να: «εξηγούμε ότι», «Διορθώνουμε αναφέροντας», «Αναφέρουμε ότι το φως είναι ενέργεια.», «αναφερόμαστε στις ενεργειακές μετατροπές», «και αναφερόμαστε για μια ακόμη φορά στη διατήρηση της συνολικής ενέργειας» (Ε τάξη, οδηγός του δασκάλου, σελ ). Οι μαθητές/τριες στις ενότητες αυτές καλούνται να παρατηρήσουν εικόνες, να αναγνωρίσουν σώματα («Ποια σώματα βλέπετε στις εικόνες αυτές;», να ονοματίσουν μορφές ενέργειας («Ποια μορφή έχει η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο υγραέριο, μέσα στη φιάλη του καμινέτου;»), να περιγράφουν μετατροπές της ενέργειας («Τι συμβαίνει με την ηλιακή ενέργεια που φτάνει στους συλλέκτες;»), κ.λπ. Από τα παραπάνω φαίνεται ότι κινητοποιούνται κυρίως δεξιότητες συλλογής δεδομένων όπως η παρατήρηση, η αναγνώριση, η ανάκληση. αυτό σημαίνει ότι η διδακτική μέθοδος που προτείνεται «κινείται» σε πληροφοριακό επίπεδο (επίπεδο μνήμης), επίπεδο που χαρακτηρίζει τα μοντέλα μεταφοράς της γνώσης (Καριώτογλου 2006: σελ ). Ωστόσο, οι προτάσεις που παρουσιάζονται στη βιβλιογραφία για τη διδακτική προσέγγιση των χαρακτηριστικών της αποθήκευσης, της διατήρησης και της υποβάθμισης ενισχύουν την εφαρμογή διδακτικών μεθόδων εποικοδομητικής κατεύθυνσης (Kruger et al., 1992, Pinto et al., 2004). Καταλήγοντας, στο σημείο αυτό θεωρούμε απαραίτητο να αναφέρουμε ότι η συγγραφική ομάδα των νέων σχολικών βιβλίων επισημαίνει σε σχετική ενότητα της ενέργειας τη δυσκολία να παρουσιαστούν οι ποικίλες διδακτικές προτάσεις που υπάρχουν για την ενέργεια: «όπως αμέτρητες είναι και οι προτάσεις για διάφορους τρόπους διδακτικής προσέγγισης της ενέργειας. Είναι προφανές ότι ο σχετικός προβληματισμός δεν είναι δυνατόν να παρουσιαστεί με πληρότητα στα πλαίσια ενός βιβλίου για το δάσκαλο.» (Ε Δημοτικού, βιβλίο δασκάλου, σελ. 84).

6 180 ΆΝΝΑ ΣΠΥΡΤΟΥ Συζήτηση Από την ανάλυση που έγινε στις παραπάνω ενότητες για τη διαπραγμάτευση του περιεχομένου της ενέργειας στα νέα σχολικά εγχειρίδια καθώς και για τον τρόπο διδασκαλίας της, διαπιστώνουμε ότι η πρόταση της συγγραφικής ομάδας είναι σύμφωνη με τις νεότερες τάσεις για τη διδασκαλία της ενέργειας, οι οποίες συνοπτικά είναι: (α) η συστηματική προσέγγιση που χρειάζεται να δίνεται σ αυτή τη σημαντική επιστημονική έννοια, (β) η διαφαινομενολογική προσέγγιση της ενέργειας, με την οποία μπορούμε να συμβάλουμε στο να δομηθεί ο ενοποιητικός χαρακτήρας της, (γ) η ιδιαίτερη σημασία που χρειάζεται να δίνεται στη διδασκαλία των τριών χαρακτηριστικών της ενέργειας, δηλαδή την αποθήκευση, τη διατήρηση και την υποβάθμιση, (δ) η παράλληλη προσέγγιση των χαρακτηριστικών της υποβάθμισης και της διατήρησης της ενέργειας, (ε) η πληροφόρηση στον οδηγό του δασκάλου για τις συνήθεις εναλλακτικές απόψεις που έχουν οι μαθητές/τριες για την ενέργεια καθώς και η γενικότερη επισήμανση για τη διδακτική τους αξιοποίηση. Ωστόσο στα νέα σχολικά εγχειρίδια δεν γίνεται καμία συγκεκριμένη πρόταση για να προσεγγιστεί η έννοια αυτή στα πλαίσια μιας εποικοδομητικής διδακτικής παρέμβασης. Αντιθέτως οι σχετικές διδακτικές οδηγίες φαίνονται να κινούνται σε ένα παραδοσιακό τρόπο προσέγγισης της έννοιας, με βάση τον οποίο ο/η δάσκαλος/α ενθαρρύνεται να δώσει αρκετές εξηγήσεις σε θέματα του περιεχομένου της ενέργειας όπου συχνά οι μαθητές/τριες έχουν εναλλακτικές απόψεις. Η έλλειψη μιας τέτοιας πρότασης έχει βαρύνουσα σημασία επειδή σχετίζεται τόσο με την εκμάθηση της ενέργειας από τους/τις μαθητές/τριες όσο και με την αφομοίωση καινοτομικών διδακτικών παρεμβάσεων από τους/τις δασκάλους/ες. Ειδικότερα, τα ερευνητικά αποτελέσματα της βιβλιογραφίας δείχνουν ότι δεν επαρκούν οι παραδοσιακές αναλυτικές εξηγήσεις από την πλευρά των εκπαιδευτικών για να ξεπεράσουν οι μαθητές/τριες τις ιδιαίτερες δυσκολίες τους στην ενέργεια. Επιπλέον, η εκμάθηση διδακτικών παρεμβάσεων εποικοδομητικού χαρακτήρα από τους/τις εκπαιδευτικούς αναδείχτηκε κυρίαρχο πρόβλημα στα προγράμματα της αρχικής τους εκπαίδευσης καθώς και της επιμόρφωσής τους (Stofflet 1994, Psillos et al. 2003). Συνεπώς, η απουσία μιας συγκεκριμένης εποικοδομητικής διδακτικής παρέμβασης από την πλευρά των σχολικών εγχειριδίων αφενός μπορεί να συμβάλει στο να διατηρήσουν οι μαθητές/τριες τις εναλλακτικές απόψεις τους για την ενέργεια κι αφετέρου μπορεί να υποστηρίζει τις παραδοσιακές διδακτικές αντιλήψεις των εκπαιδευτικών. Παραπομπές Αποστολάκης, Ε., Παναγοπούλου, Ε., Σάββας, Σ., Τσαγλιώτης, Ν., Πανταζής, Γ., Σωτηρίου, Σ., Τόλιας, Β., Τσαγκογέωργα, Α. & Καλκάνης, Γ. (2006). «Φυσικά» Ε Δημοτικού, Ερευνώ και Ανακαλύπτω, Βιβλίο Μαθητή. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα. Αποστολάκης, Ε., Παναγοπούλου, Ε., Σάββας, Σ., Τσαγλιώτης, Ν., Πανταζής, Γ., Σωτηρίου, Σ., Τόλιας, Β., Τσαγκογέωργα, Α. & Καλκάνης, Γ. (2006). «Φυσικά» Ε Δημοτικού, Ερευνώ και Ανακαλύπτω, Βιβλίο Δασκάλου. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα. Αποστολάκης, Ε., Παναγοπούλου, Ε., Σάββας, Σ., Τσαγλιώτης, Ν., Πανταζής, Γ., Σωτηρίου, Σ., Τόλιας, Β., Τσαγκογέωργα, Α. & Καλκάνης, Γ. (2006). «Φυσικά» ΣΤ Δημοτικού, Ερευνώ και Ανακαλύπτω, Βιβλίο Μαθητή. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα. Αποστολάκης, Ε., Παναγοπούλου, Ε., Σάββας, Σ., Τσαγλιώτης, Ν., Πανταζής, Γ., Σωτηρίου, Σ., Τόλιας, Β., Τσαγκογέωργα, Α. & Καλκάνης, Γ. (2006). «Φυσικά» ΣΤ Δημοτικού, Ερευνώ και Ανακαλύπτω, Βιβλίο Δασκάλου. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα. Δημοπούλου, Μ., Ζόμπολας, Τ., Μπαμπίλα, Ε., Σκαναδή, Κ., Φραντζή, Α. & Χατζημιχαήλ, Μ. (2006). Μελέτη Περιβάλλοντος, Β Δημοτικού, Βιβλίο Δασκάλου. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα.

7 ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 181 Κόκκοτας, Π., Αλεξόπουλος, Δ., Μαλαμίτσα, Α., Μαντάς, Γ., Παλαμαρά, Μ., Παναγιωτάκη, Π. & Πήλιουρας, Π., (2006). Μελέτη Περιβάλλοντος, Γ Δημοτικού, Βιβλίο Δασκάλου. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα. Κολιόπουλος, Δ., Ψύλλος, Δ. (1992). Οι ιδέες των μαθητών σχετικά με την έννοια της ενέργειας και η επίδρασή τους στο σχεδιασμό μιας εισαγωγικής διδασκαλίας στο γυμνάσιο. Ψυχολογικές έρευνες στην Ελλάδα, τόμος Ι, ανάπτυξη, μάθηση και εκπαίδευση, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Υπηρεσία Δημοσιευμάτων, Κολιόπουλος, Δ. & Ραβάνης, Κ. (1998). Η έννοια της ενέργειας στη σκέψη των μαθητών. Ερευνητικά ευρήματα και διδακτικές επισημάνσεις. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 100, Κολιόπουλος, Δ. (2000). Σχεδιάζοντας κι αξιολογώντας ένα αναλυτικό πρόγραμμα για την ενέργεια: Μια εποικοδομητική προσέγγιση. Στο βιβλίο «Διδακτικές Προσεγγίσεις στις Φυσικές Επιστήμες-Σύγχρονοι Προβληματισμοί», (Επιμέλεια Κόκκοτας, Π.), Εκδόσεις τυπωθήτω-γιωργοσ ΔΑΡΔΑΝΟΣ, Κουλαϊδής, B. & Τσελές, Β. (1995). Ενέργεια: Μια διερεύνηση των αντιλήψεων των μαθητών με βάση τη χρήση της. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 80, Καριώτογλου, Π. (2006). Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου Φυσικών Επιστημών. Εκδόσεις Γράφημα, Θεσσαλονίκη. Πλακίτση, Α., Κοντογιάννη, Α., Σπυράτου, Ε., Μανώλη, Β. (2006). Μελέτη Περιβάλλοντος, Α Δημοτικού, Βιβλίο Δασκάλου. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα. Σπύρτου, Ά. (2002). Μελέτη εποικοδομητικής στρατηγικής για την εκπαίδευση των δασκάλων στις Φυσικές Επιστήμες. Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Α.Π.Θ. Amtler, J., Pinto, R. (2002). Students reading of innovative images of energy at secondary school level. International Journal of Science Education, 24(3), Domenech, J., Gil-Perez, D., Gras-Marti, A., Martinez-Torregrosa, J., Guisasola, G., Salinas, J. (2001). Energy: how it is taught and how it might be. In: Psillos, D., Kariotoglou, P., Tselfes, V., Bisdikian, G., Fassoulopoulos, G., Hatzikraniotis, E., Kallery, M. (eds), Proceedings of the Third International Conference on Science Education Research in the knowledge Based Society, Vol. I., Art of Text, Thessaloniki, Duit, R. (1986). In search of an energy concept. In : Driver, R., Millar, M. (ed.). Energy Matters. Proceedings of an invited conference: Teaching about energy within the secondary science curriculum, Centre for Studies In Science and Mathematics Education, University of Leeds. Ellse, M. (1988). Transferring not tranforming energy. School Science Review, March, Falk, G., Herrmann, F., Schmid, B. (1983). Energy forms or energy carries? American Journal Physics, 51(12), Harman, P. (1994). Ενέργεια, Δύναμη και Υλη. Η εννοιολογική εξέλιξη της Φυσικής κατά το 19 ο αιώνα. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Holman, J. (1986). Teaching about energy-the chemical perspective. In : Driver, R., Millar, M. (ed.). Energy Matters. Proceedings of an invited conference: Teaching about energy within the secondary science curriculum, Centre for Studies In Science and Mathematics Education, University of Leeds, Goldring, C., Osborne, J. (1994). Students difficulties with energy and related concepts. Physics Education, 29, Kruger, C., Palacio, D. & Summers, M. (1991). Understanding Energy. Primary School Teachers and Science (PSTS) Project. Published by Oxford University Department Studies and Westminster College, Oxford. Lijnse, P. (1990). Energy between the Life-World of Pupils and the World of Physics. Science Education, 74(5), McClelland, G. (1989). Energy in school science. Physics Education, 24,

8 182 ΆΝΝΑ ΣΠΥΡΤΟΥ Mutimucio, I., Mondlane, E. & Thijs, G. (1999). How to deal with the concept of mechanicak energy in dissipative systems? A study on conceptual development of first-year university students in Mozambique. In: Bandiera, M., Caravita, S., Torracca, E. & Vicentini, M. (eds), Research in Science Education in Europe, Kluwer Academic Publishers, Netherlands, Nicholls, G., Ogborn, J. (1993). Dimensions of children's conceptions of energy. International Journal of Science Education, 15(1), Pinto, R., Gutierrez, R. & Couso, D., (2001). Teaching about energy conservation and degradation. Using research into teacher transformations to design materials for teacher training. In: Psillos, D., Kariotoglou, P., Tselfes, V., Bisdikian, G., Fassoulopoulos, G., Hatzikraniotis, E., Kallery, M. (eds), Proceedings of the Third International Conference on Science Education Research in the knowledge Based Society, Vol. I, Art of Text, Thessaloniki, Pinto, R., Couso, D., Gutierrez, R. (2004). Using Rsearch on Teachers Transformations of Innovations to Inform Teacher Education. The Case of Energy Degradation. International Journal of Science Education, 89, Prideaux, N. (1995). Different approaches to the teaching of the energy concept. School Science Review, 77, Ross, K. (1993). There is no energy in food and fuels-but they do have fuel value. School Science Review, Dec., 75(271), Psillos, D., Spyrtou, Α., Kariotoglou, P. (2003). Science Teachers Education: Isuues and Proposals. Στο: Boersma, K., Goedhart, M., DeJong, O., Eijkelhof, H.(eds), Proceedings of ESERA 4 th Conference, The Netherlands, Spirtou, A., Koumaras, P. (1993). Educating primary teachers in science: the case of energy. Ιn: Liinse, P.L. (ed.). Proccedings of the first Ph. D. Summerschool, European Research in Science Education, CDβ Press, Centrum voor β-didactiek, Stofflet, R. (1994). The Accommodation of Science Pedagogical Knowledge: The Application of Conceptual Change Constructs to Teacher Education. Journal of Reasearch in Science Teaching, 31(8),

Μια εποικοδομητική προσέγγιση για τη διδασκαλία της ενέργειας στο Δημοτικό Σχολείο: πιλοτική εφαρμογή

Μια εποικοδομητική προσέγγιση για τη διδασκαλία της ενέργειας στο Δημοτικό Σχολείο: πιλοτική εφαρμογή ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ A Οι Φυσικές Επιστήμες στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Μια εποικοδομητική προσέγγιση για τη διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

"Ερευνώ και Ανακαλύπτω" τον Στατικό Ηλεκτρισμό στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

Ερευνώ και Ανακαλύπτω τον Στατικό Ηλεκτρισμό στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Α ΣΥΜΠΟΣΙΟ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Πρωτοβάθμια Εκπ-Παίδευση στις-με τις Φυσικές επιστήμες - H Βέλτιστη

Διαβάστε περισσότερα

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ: ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ STED Π. Καριώτογλου Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Η παρουσίαση γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑ Διδακτικά μετασχηματισμένο περιεχόμενο*

ΕΝΕΡΓΕΙΑ Διδακτικά μετασχηματισμένο περιεχόμενο* Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες, το Περιβάλλον και την Τεχνολογία» ΕΝΕΡΓΕΙΑ Διδακτικά μετασχηματισμένο περιεχόμενο* ΕΦΠΤ3. Αξιολόγηση και

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Εισηγητές: Απόστολος Κ. Σωτηρίου Γεώργιος Β. Παπαβασιλείου 20ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων 17&18 Μαρτίου 2009 Αλφαβητισμός Γραμματισμός Literacy Εγγραμματισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες 2. Πηγή δυσκολιών για την ατομική θεωρία Η ατομική θεωρία περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες Η καθημερινή αισθητηριακή εμπειρία υπαγορεύει ότι : τα στερεά και τα υγρά είναι συνεχή - π.χ. το έδαφος είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΚΣΕ ΒΟΛΟΥ Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΚΣΕ ΒΟΛΟΥ Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΚΣΕ ΒΟΛΟΥ 1. Τίτλος σεναρίου Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ Παρουσίαση του λογισμικού «Μ.Α.Θ.Η.Μ.Α» και προτάσεις διδακτικής αξιοποίησής του. 2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

"Ερευνώ και Ανακαλύπτω" την ΗλεκτροΜαγνητική Επαγωγή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Από τον Ηλεκτρισμό στο Μαγνητισμό, από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό

Ερευνώ και Ανακαλύπτω την ΗλεκτροΜαγνητική Επαγωγή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Από τον Ηλεκτρισμό στο Μαγνητισμό, από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Α ΣΥΜΠΟΣΙΟ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Πρωτοβάθμια Εκπ-Παίδευση στις-με τις Φυσικές επιστήμες - H Βέλτιστη

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1. Εισαγωγή Το μάθημα εισάγει τους μαθητές και τις μαθήτριες στην σύγχρονη οικονομική επιστήμη, τόσο σε επίπεδο μικροοικονομίας αλλά και σε επίπεδο μακροοικονομίας. Ο προσανατολισμός

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διδακτική Φυσικών Επιστημών ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ - ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Εφαρμοσμένη Διδακτική Φυσικών Επιστημών ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ - ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ - ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ 1. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ 1.1. Τίτλος: Ανάβοντας ένα λαμπάκι 1.2. Θεματική περιοχή: Ηλεκτρισμός 1.3. Σκοπός & Στόχοι του

Διαβάστε περισσότερα

Ύλη Φυσικής Γυμνασίου Σχολ. έτος Αθ. Βελέντζας

Ύλη Φυσικής Γυμνασίου Σχολ. έτος Αθ. Βελέντζας Ύλη Φυσικής Γυμνασίου Σχολ. έτος 2016-17 Αθ. Βελέντζας Το χρονικό πλαίσιο Τα δεδομένα Δεδομένα Αναλυτικά προγράμματα, άρα δεδομένη στοχοθεσία (ΔΕΠΠΣ ΑΠΣ, νέο ΠΣ έκθεση συμβατότητας) Δεδομένο εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό πλαίσιο των ομάδων σχεδιασμού ανάπτυξης

Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό πλαίσιο των ομάδων σχεδιασμού ανάπτυξης ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ Αξιοποίηση Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Περιεχομένου για τη Διδασκαλία Γνωστικών Αντικειμένων Κέρκυρα, 18.06.15 Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας Ομιλία με θέμα: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ & ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ Εκδήλωση αριστούχων μαθητών: Οι μαθητές συναντούν τη Φυσική και η Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Ιδέες των μαθητών. Παρανοήσεις. Παραλληλισμοί με την ιστορία της Επιστήμης.

Ιδέες των μαθητών. Παρανοήσεις. Παραλληλισμοί με την ιστορία της Επιστήμης. Ιδέες των μαθητών. Παρανοήσεις. Παραλληλισμοί με την ιστορία της Επιστήμης. 1. Οι ιδέες των μαθητών και πώς σχηματίζονται Άννα Κουκά Πώς δημιουργούνται οι αρχικές εξηγήσεις για το φυσικό κόσμο Τα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

H ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ Η.Υ. ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ

H ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ Η.Υ. ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ 2 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 495 H ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ Η.Υ. ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ Τσιπουριάρη Βάσω Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ «ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ» ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΕ04 ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η ΧΡΗΣΗ «ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ» ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΕ04 ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η ΧΡΗΣΗ «ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ» ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΕ04 ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Περίληψη Ο σχεδιασμός της διδασκαλίας, η στοχοθέτηση, οι εναλλακτικές μέθοδοι διδασκαλίας και η αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

«Χείρα Βοηθείας» στο Περιβάλλον με Φυσικό Αέριο

«Χείρα Βοηθείας» στο Περιβάλλον με Φυσικό Αέριο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧ.ΧΡΟΝΙΑ 2018-2019 «Χείρα Βοηθείας» στο Περιβάλλον με Φυσικό Αέριο Η ενέργεια αποτελεί έναν από τους δυναμικούς και σημαντικούς τομείς της οικονομίας των περισσοτέρων χωρών.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Κάθε αναφορά απόψεις που προέρχεται από εξωτερικές πηγές -βιβλία, περιοδικά, ηλεκτρονικά αρχεία, πρέπει να επισημαίνεται, τόσο μέσα στο κείμενο όσο και στη βιβλιογραφία,

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD

Η σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD Η σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD Εργαστήριο Διδακτικής, Επιστημολογίας Φυσικών Επιστημών και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΙΝΑ ΒΑΓΙΑΝΟΥ ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΔΕΝΔΡΙΝΟΥ 20-ΝΟΕ

ΕΛΙΝΑ ΒΑΓΙΑΝΟΥ ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΔΕΝΔΡΙΝΟΥ 20-ΝΟΕ Ορισμός : Κάθε υλικό σώμα περικλείει ενέργεια, που μπορεί να μετατραπεί σε έργο. Η ιδιότητα των σωμάτων να παράγουν έργο ονομάζεται ενέργεια. Η ενέργεια που ορίζεται ως η ικανότητα για παραγωγή έργου,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγήτρια : Σολομωνίδου Χριστίνα

Καθηγήτρια : Σολομωνίδου Χριστίνα Μαρία Β. Χατζή, Δασκάλα, Δρ. Διδακτικής των Φ.Ε. Επιμορφούμενη ΠΑΚΕ Θεσσαλίας 2011-12 Καθηγήτρια : Σολομωνίδου Χριστίνα 1 1. Εισαγωγή Το λογισμικό Μ.Α.Θ.Η.Μ.Α. αποτελεί ένα ολοκληρωμένο μαθησιακό περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή για το Εκπαιδευτικό Υλικό στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες

3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή για το Εκπαιδευτικό Υλικό στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες 1 η ανακοίνωση 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή για το Εκπαιδευτικό Υλικό στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες «Εκπαιδευτικό υλικό Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών: διαφορετικές χρήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας Άννα Κουκά Μοντέλα για τη διδασκαλία της Χημείας Εποικοδομητική πρόταση για τη διδασκαλία «Παραδοσιακή»

Διαβάστε περισσότερα

Το σχολείο που οραματίζονται. vs. το σχολείο που οραματιζόμαστε. Ηλίας Καρασαββίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Το σχολείο που οραματίζονται. vs. το σχολείο που οραματιζόμαστε. Ηλίας Καρασαββίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Το σχολείο που οραματίζονται vs. το σχολείο που οραματιζόμαστε Ηλίας Καρασαββίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αυτοί επίσημη ρητορική για το νέο σχολείο ορθόδοξη νεοφιλελεύθερη

Διαβάστε περισσότερα

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα

Διαβάστε περισσότερα

32ο Μάθημα MΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

32ο Μάθημα MΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 32ο Μάθημα MΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Χημική, εσωτερική, κινητική, δυναμική, φωτεινή, ηλεκτρική Η ενέργεια αποθηκεύεται στα υλικά σώματα σε διάφορες μορφές, ως χημική, εσωτερική,

Διαβάστε περισσότερα

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials Εργαστήρι 3 Ο συμβουλευτικός ρόλος της ομάδας στήριξης σχολείων που εφαρμόζουν τη δυναμική προσέγγιση σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακός εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων: Ένα βήμα για τη νοηματοδοτημένη παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ

Ψηφιακός εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων: Ένα βήμα για τη νοηματοδοτημένη παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ Ψηφιακός εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων: Ένα βήμα για τη νοηματοδοτημένη παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ Τάσος Μικρόπουλος Συντονιστής ψηφιακού εμπλουτισμού βιβλίων Φυσικής H ψηφιακή στρατηγική για την

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-538A Αναλυτικό Πρόγραμμα Εικαστικών 9 Τεχνών: Θεωρία και Σχολική Πρακτική Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών

Διαβάστε περισσότερα

"Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΣΑΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Π.Τ.Δ.Ε ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ".

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΣΑΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Π.Τ.Δ.Ε ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ. "Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΣΑΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Π.Τ.Δ.Ε ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ". Σίμος Αναγνωστάκης, Ε.Ε.Δι.Π., sanagn@edc.uoc.gr Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Το Πρόγραμμα αναφέρεται στην Ενέργεια και τις μορφές της, καθώς και τις εφαρμογές της σε τοπική, εθνική και παγκόσμια κλίμακα. Η επεξεργασία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΤΑΞΗ ΣΤ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΤΑΞΗ ΣΤ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΤΑΞΗ ΣΤ Στα πλαίσια του προγράμματος «Οικολογικά σπίτια» οι μαθητές Ανδρεάδης Γαβριήλ και Ταγκρασούλης Ορέστης ανέλαβαν να συγκεντρώσουν, από διάφορες πηγές,

Διαβάστε περισσότερα

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη 33 Πρόταση διδασκαλίας με τη χρήση των ΤΠΕ στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος της Δ τάξης Δημοτικού: Μαθαίνω για τα σημαντικά έργα που υπάρχουν στην Ελλάδα μέσα από το google earth Καρτσιώτου Θωμαϊς

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ 2017 Υπεύθυνος Πράξης Σπυρίδων Δουκάκης Συντονίστρια Δράσης Μαρία Νίκα 1η Έκδοση Επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών

Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών 1ο Κεφάλαιο Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών Τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιστημονικές ενώσεις, οι συνδικαλιστικοί φορείς και εκπαιδευτικοί της πράξης μέσω συνεδρίων

Διαβάστε περισσότερα

Το πρόγραμμα PETALL. Πανευρωπαϊκές Δραστηριότητες για την Εκμάθηση Γλωσσών Πρόταση διεξαγωγής σεμιναρίου σε εθνικό επίπεδο.

Το πρόγραμμα PETALL. Πανευρωπαϊκές Δραστηριότητες για την Εκμάθηση Γλωσσών Πρόταση διεξαγωγής σεμιναρίου σε εθνικό επίπεδο. Το πρόγραμμα PETALL Πανευρωπαϊκές Δραστηριότητες για την Εκμάθηση Γλωσσών Πρόταση διεξαγωγής σεμιναρίου σε εθνικό επίπεδο Τίτλος σεμιναρίου Ανακαλύψτε το δικό σας μονοπάτι μέσω της εργασιοκεντρικής διδασκαλίας

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τμήμα Ιατρικών εργαστηρίων & Προσχολικής Αγωγής Συντονίστρια: Επίκουρη Καθηγήτρια, Ελένη Μουσένα [Σύγχρονες Τάσεις στην Παιδαγωγική Επιστήμη] «Παιδαγωγικά μέσω Καινοτόμων

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών και η Εφαρµογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση. Λευκωσία 3-5 Μαΐου 2000 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ ΤΟΜΟΣ ΙI

Η ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών και η Εφαρµογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση. Λευκωσία 3-5 Μαΐου 2000 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ ΤΟΜΟΣ ΙI 2 o Πανελλήνιο Συνέδριο Η ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών και η Εφαρµογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση Λευκωσία 3-5 Μαΐου 2000 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ ΤΟΜΟΣ ΙI Τµήµα Επιστηµών της Αγωγής Πανεπιστήµιο Κύπρου

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Μαριλένα Παντζιαρά Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου/Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών

Δρ Μαριλένα Παντζιαρά Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου/Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών Οργάνωση μαθήματος Μαθηματικών με έμφαση σε πρακτικές διαμορφωτικής αξιολόγησης (Σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς του Δημοτικού Σχολείου Αγ. Ομολογητών ΚΒ) Δρ Μαριλένα Παντζιαρά Λειτουργός Παιδαγωγικού

Διαβάστε περισσότερα

Νέες τάσεις στη διδακτική των Μαθηματικών

Νέες τάσεις στη διδακτική των Μαθηματικών Νέες τάσεις στη διδακτική των Μαθηματικών Μέχρι πριν λίγα χρόνια ηαντίληψη που επικρατούσε ήταν ότι ημαθηματική γνώση είναι ένα αγαθό που έχει παραχθεί και καλούνται οι μαθητές να το καταναλώσουν αποστηθίζοντάς

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές Επιστήμες. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα βιβλία των Φ.Ε. για την Ε Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης. Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης

Φυσικές Επιστήμες. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα βιβλία των Φ.Ε. για την Ε Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης. Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης Φυσικές Επιστήμες Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα βιβλία των Φ.Ε. για την Ε Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ «Το νέο βιβλίο είναι χειρότερο από το παλιό όχι επειδή διαφέρει ως προς το περιεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Συγκριτική ανάλυση των σχολικών εγχειριδίων φυσικής γενικής παιδείας στο ενιαίο λύκειο και στο Τ.Ε.Ε: Η περίπτωση της έννοιας της ενέργειας

Συγκριτική ανάλυση των σχολικών εγχειριδίων φυσικής γενικής παιδείας στο ενιαίο λύκειο και στο Τ.Ε.Ε: Η περίπτωση της έννοιας της ενέργειας Συγκριτική ανάλυση των σχολικών εγχειριδίων φυσικής γενικής παιδείας στο ενιαίο λύκειο και στο Τ.Ε.Ε: Η περίπτωση της έννοιας της ενέργειας Βασίλης Σταυρόπουλος 1 & ηµήτρης Κολιόπουλος 2 1 Μεταπτυχιακός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 4ης ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 4ης ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Αναστοχασμός ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 4ης ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ(A) : ΛΕΛΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ : ΠΕΙΡΑΜΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ E.coli ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΣΜΙΔΙΟΥ pglo ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη και εφαρμογή μιας Διδακτικής-Μαθησιακής Ακολουθίας για τη προσέγγιση των δυναμικών αλληλεπιδράσεων σε διαφορετικά περιβάλλοντα

Ανάπτυξη και εφαρμογή μιας Διδακτικής-Μαθησιακής Ακολουθίας για τη προσέγγιση των δυναμικών αλληλεπιδράσεων σε διαφορετικά περιβάλλοντα ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Α ΣΥΜΠΟΣΙΟ: Διδασκαλία και μάθηση των δυναμικών αλληλεπιδράσεων σε φοιτητές/τριες παιδαγωγικών

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή Το λογισμικό της εννοιολογικής χαρτογράυησης Inspiration Η τεχνική της εννοιολογικής χαρτογράφησης αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Joseph D. Novak, στο πανεπιστήμιο του Cornell. Βασίστηκε στις θεωρίες του

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΜΑΧΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Συνάντηση 3η

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΜΑΧΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Συνάντηση 3η ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΜΑΧΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 2010-2011-Συνάντηση 3η ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ/ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ/ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Τηλ.: 22800737, 22800951

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 1: Εισαγωγικές Επισημάνσεις Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή

Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή 1. Εισαγωγή. Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Άννα Κουκά Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Η γνώση συγκροτείται μέσα σε καταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική πολιτική, κοινωνία, σχολείο ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

Ημερίδα. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική πολιτική, κοινωνία, σχολείο ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Έργο: Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο) Επιστημονική υπεύθυνη: Καθηγήτρια Ζωή Παπαναούμ Ημερίδα Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Τρισδιάστατη προσέγγιση της εξέλιξης του ωριαίου διδακτικού σχεδιασµού

Τρισδιάστατη προσέγγιση της εξέλιξης του ωριαίου διδακτικού σχεδιασµού Τρισδιάστατη προσέγγιση της εξέλιξης του ωριαίου διδακτικού σχεδιασµού Σπύρτου Άννα*, Καριώτογλου Πέτρος, Ψύλλος ηµήτρης Φυσικός, Υποψηφία ιδάκτορ, aspyrtou@eled.auth.gr Επίκουρος Καθηγητής, kariotog@eled.auth.gr

Διαβάστε περισσότερα

Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην υποχρεωτική εκπαίδευση

Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην υποχρεωτική εκπαίδευση «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή, στους Άξονες Προτεραιότητας 1,2,3 -Οριζόντια Πράξη» Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην υποχρεωτική εκπαίδευση Αθανάσιος Τζιμογιάννης Αναπληρωτής

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση 10 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης)

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης Μιχάλης Σκουµιός Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Παρατήρηση ιδασκαλίας και Μοντέλο Συγγραφής Έκθεσης

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Προγραμματισμού. Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 20/2/2012

Διδακτική Προγραμματισμού. Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 20/2/2012 Διδακτική Προγραμματισμού Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 20/2/2012 Διδακτική προγραμματισμού Παλαιότερα, η διδασκαλία του προγραμματισμού ταυτιζόταν με τη διδακτική της πληροφορικής Πλέον Η διδακτική της πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

Eπιμορφωτικό σεμινάριο

Eπιμορφωτικό σεμινάριο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Δράση: Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Εξ αποστάσεως επιμόρφωση Eπιμορφωτικό σεμινάριο 31

Διαβάστε περισσότερα

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ63 / Διδακτική Φυσικών Επιστημών

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ63 / Διδακτική Φυσικών Επιστημών ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ63 / Διδακτική Φυσικών Επιστημών Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΠΑ Επιστήμες της Αγωγής Θεματική Ενότητα ΕΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η διδασκαλία στο εργαστήριο. Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ

Η διδασκαλία στο εργαστήριο. Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ Η διδασκαλία στο εργαστήριο Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ποιος είναι ο σκοπός της Τα είδη των εργαστηριακών ασκήσεων. Αξιολόγηση της διδασκαλίας στο εργαστήριο Παράγοντες που επηρεάζουν τη διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017)

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) 1. Ταυτότητα της έρευνας Η παρούσα αξιολόγηση αποτελεί συνέχεια προηγούμενης αξιολόγησης, που

Διαβάστε περισσότερα

Φάκελος επιμορφωτικού υλικού για την εκπαίδευση επιμορφωτών στην εκπαιδευτική αξιοποίηση διαδραστικών συστημάτων διδασκαλίας

Φάκελος επιμορφωτικού υλικού για την εκπαίδευση επιμορφωτών στην εκπαιδευτική αξιοποίηση διαδραστικών συστημάτων διδασκαλίας Ε.Π. Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση, ΕΣΠΑ (2007 2013) ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Φάκελος επιμορφωτικού υλικού για την εκπαίδευση επιμορφωτών στην

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 2ης ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 2ης ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Αναστοχασμός ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 2ης ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ(A) Ντουσάκης Νικόλαος ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Μελέτη της διατήρησης μηχανικής ενέργειας ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 26/3/2015

Διαβάστε περισσότερα

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ Πώς η Υ.Ε.Μ. συμβάλλει στην αναθεώρηση ή στον εμπλουτισμό των μεθοδολογικών επιλογών των εκπαιδευτικών Λεμεσός, 18 Μαΐου 2018 Ανίχνευση αναγκών σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Πέτρος Χαβιάρης & Σόνια Καφούση chaviaris@rhodes.aegean.gr; kafoussi@rhodes.aegean.gr

Διαβάστε περισσότερα

Μια καινοτομική διδακτική πρόταση για την τριβή, δομημένη σε στοιχεία από την Ιστορία της τριβής

Μια καινοτομική διδακτική πρόταση για την τριβή, δομημένη σε στοιχεία από την Ιστορία της τριβής Μια καινοτομική διδακτική πρόταση για την τριβή, δομημένη σε στοιχεία από την Ιστορία της τριβής Κ. Φραγκάκης, Εκπαιδευτικός ΔΕ Δ. Κολιόπουλος, Καθηγητής ΤΕΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Πατρών Συνοπτική περιγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Πληροφορικής

Διδακτική Πληροφορικής Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διδακτική Πληροφορικής Ενότητα 9: Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών και νέα Αναλυτικά Προγράμματα Πληροφορικής Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Η Πληροφορική στην Ελληνική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Γυμνάσιο Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ -ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ -ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Σχέδιο Διδασκαλίας Τάξη: Β Γυμνασίου Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα Θέμα: Η συνοχή ενός ευρύτερου Κειμένου Διάρκεια: Μία περίοδος Στην τέταρτη ενότητα ο προγραμματισμός προβλέπει έξι περιόδους. Η συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Βιβλίου. Δημήτρης Γερμανός Τμήμα Επιστήμων Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παρουσίαση Βιβλίου. Δημήτρης Γερμανός Τμήμα Επιστήμων Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Επιστημονική Επετηρίδα, Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Τόμος 8 (2015) Παρουσίαση Βιβλίου Ρέντζου, Κ., Σακελλαρίου, Μ. (2014). Ο χώρος ως παιδαγωγικό πεδίο σε προσχολικά περιβάλλοντα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο Παρουσίαση από τις: Φροσούλα Πατσαλίδου, ερευνήτρια, & Μαίρη Κουτσελίνη, επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» «Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη των παιδαγωγικών και διδακτικών προσεγγίσεων που υιοθετούν οι εκπαιδευτικοί προσχολικής εκπαίδευσης στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Μελέτη των παιδαγωγικών και διδακτικών προσεγγίσεων που υιοθετούν οι εκπαιδευτικοί προσχολικής εκπαίδευσης στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Μελέτη των παιδαγωγικών και διδακτικών προσεγγίσεων που υιοθετούν οι εκπαιδευτικοί προσχολικής εκπαίδευσης στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Παρασκευή Καβαλάρη Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Δόμνα Μίκα Κακανά

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Φυσικών Επιστημών

Διδακτική Φυσικών Επιστημών Διδακτική Φυσικών Επιστημών ΜΕΡΟΣ 1 Γεώργιος Τσαπαρλής Ομότιμος Καθηγητής της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τμημα Χημείας Γεώργιος Τσαπαρλής, 2018 (με έμφαση στη Διδακτική της

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικός Οργανισµός Ν. Ξυδάς 1

Εκπαιδευτικός Οργανισµός Ν. Ξυδάς 1 Εκπαιδευτικός Οργανισµός Ν. Ξυδάς 1 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1: Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΑ Εισαγωγή Στην παραπάνω εικόνα βλέπεις έναν ανεµόµυλο. H φτερωτή του κινείται µε τη βοήθεια του ανέµου. Την κίνηση

Διαβάστε περισσότερα

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν.

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Τίτλος διδακτικού σεναρίου: Το ηλιακό μας σύστημα Συγγραφέας: Παναγιώτα Παπαγρηγορίου Τάξη: ΣΤ Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Γεωγραφία, Ιστορία, Γλώσσα, Αισθητική Αγωγή Συμβατότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Πέρα όµως από την Γνωσιακή/Εννοιολογική ανάλυση της δοµής και του περιεχοµένου των σχολικών εγχειριδίων των Μαθηµατικών του Δηµοτικού ως προς τις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Φυσικής: Ερευνητικές Προσεγγίσεις στη Μάθηση και στη Διδασκαλία

Διδακτική της Φυσικής: Ερευνητικές Προσεγγίσεις στη Μάθηση και στη Διδασκαλία Διδακτική της Φυσικής: Ερευνητικές Προσεγγίσεις στη Μάθηση και στη Διδασκαλία Ενότητα 2: Διδακτικός μετασχηματισμός της επιστημονικής γνώσης και ερευνητικά ρεύματα Δημήτρης Κολιόπουλος Σχολή Ανθρωπιστικών

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα με θέμα «Επιχειρηματολογία ως μέσο ανάπτυξης κριτικής σκέψης: εφαρμογές στο πλαίσιο των Αναλυτικών Προγραμμάτων»

Ημερίδα με θέμα «Επιχειρηματολογία ως μέσο ανάπτυξης κριτικής σκέψης: εφαρμογές στο πλαίσιο των Αναλυτικών Προγραμμάτων» ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ UCLAN CYPRUS ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ Ημερίδα με θέμα «Επιχειρηματολογία ως μέσο ανάπτυξης κριτικής σκέψης: εφαρμογές στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Πρότζεκτ β. Ηλιακή Ενέργεια Γιώργος Αραπόπουλος Κώστας Νταβασίλης (Captain) Γεράσιμος Μουστάκης Χρήστος Γιαννόπουλος Τζόνι Μιρτάι

Εργασία Πρότζεκτ β. Ηλιακή Ενέργεια Γιώργος Αραπόπουλος Κώστας Νταβασίλης (Captain) Γεράσιμος Μουστάκης Χρήστος Γιαννόπουλος Τζόνι Μιρτάι Εργασία Πρότζεκτ β Τετραμήνου Ηλιακή Ενέργεια Γιώργος Αραπόπουλος Κώστας Νταβασίλης (Captain) Γεράσιμος Μουστάκης Χρήστος Γιαννόπουλος Τζόνι Μιρτάι Λίγα λόγια για την ηλιακή ενέργεια Ηλιακή ενέργεια χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας Αντικείμενο και Αναγκαιότητα Μετασχηματισμός της φυσικοεπιστημονικής γνώσης στη σχολική της εκδοχή.

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημολογική και Διδακτική Προσέγγιση της Έννοιας της «Ύλης»

Επιστημολογική και Διδακτική Προσέγγιση της Έννοιας της «Ύλης» Επιστημολογική και Διδακτική Προσέγγιση της Έννοιας της «Ύλης» Κωνσταντίνος Δ. Σκορδούλης Παιδαγωγικό Τμήμα ΔΕ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Δυισμός: η κυρίαρχη οντολογία των φιλοσόφων 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Α) Διάταξη χώρου (γενικά): Β) Διάταξη χώρου (ως προς τις ΦΕ): Γ) Δυναμικό τάξης (αριθμός μαθητών, φύλο μαθητών, προνήπια-νήπια, κλπ): Δ) Διάρκεια διδασκαλίας: Ε) Ήταν προϊδεασμένοι οι μαθητές για το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Διαφοροποίηση στρατηγικών διδασκαλίας ανάλογα με το περιεχόμενο στα μαθήματα των φυσικών επιστημών

Διαφοροποίηση στρατηγικών διδασκαλίας ανάλογα με το περιεχόμενο στα μαθήματα των φυσικών επιστημών Διαφοροποίηση στρατηγικών διδασκαλίας ανάλογα με το περιεχόμενο στα μαθήματα των φυσικών επιστημών Κων/νος Στεφανίδης Σχολικός Σύμβουλος Πειραιά kstef2001@yahoo.gr Νικόλαος Στεφανίδης Φοιτητής ΣΕΜΦΕ, ΕΜΠ

Διαβάστε περισσότερα

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να συζητήσουν και να

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 email: gpalegeo@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της Πληροφορικής" εννοούμε τη μελέτη,

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Μέτρο 2.2 Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών ιεύρυνση Τριτοβάθµιας Κατ. Πράξης 2.2.2.α Αναµόρφωση Προγραµµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ ( )

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ ( ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Μάιος 2014 Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ (2013-2014) Κεντρική Επιμόρφωση για Διευθυντές/ντριες & Εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΕΩΡΙΑ & ΠΡΑΞΗ στην εκπαιδευση Το έγγραφο αυτό παρέχει πληροφορίες και οδηγίες μορφοποίησης που θα σας βοηθήσουν να προετοιμάσετε καλύτερα την εργασία σας.... Αποστολή Εργασιών

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον!

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον! Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον! 1 ΣΥΝΟΨΗ 150.000 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα συμμετάσχουν μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Εισαγωγή Το παρόν υλικό περιέχει διευκρινιστικά σχόλια για τη σειρά διαφανειών με τίτλο: «Διδασκαλία και αξιολόγηση στη Μελέτη του Περιβάλλοντος» που έχει συγγραφεί και διαμορφωθεί από την Αλεξάνδρα Χ.

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα Α και Β τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ Α Β Γ τάξεις Εσπερινού ΓΕΛ

Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα Α και Β τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ Α Β Γ τάξεις Εσπερινού ΓΕΛ Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα Α και Β τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ Α Β Γ τάξεις Εσπερινού ΓΕΛ Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος 27/09/2016 Γενικές επισημάνσεις (1) Οι εκπαιδευτικοί: Στηριζόμενοι/ες

Διαβάστε περισσότερα