Τα επιχειρηµατικά σχήµατα της Θ.Ε.Α.

Transcript

1 Εµπορικό & Βιοµηχανικό Επιµελητήριο Αθηνών Ι Τεύχος 9 Ι Οκτώβριος 2016 Ι Έτος 91ο Τα επιχειρηµατικά σχήµατα της Θ.Ε.Α. Κοινή επιστολή Κ.Ε.Ε., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. και Ε.Σ.Ε.Ε. προς τον πρωθυπουργό για την Α.Ε.Π.Ι. Ένας στους δύο Έλληνες τάσσεται υπέρ της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστηµίων

2

3

4 ΘΕΣΕΙΣ Θ Ένας στους δυο Έλληνες τάσσεται υπέρ της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων Από τη νέα έρευνα του Ε.Β.Ε.Α. προκύπτει ότι οι πολίτες επιθυμούν η κυβέρνηση να προχωρήσει τόσο σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις, όσο και στην υλοποίηση μέτρων βελτίωσης της οικονομίας. Ένας στους δυο Έλληνες τάσσεται υπέρ της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, εξέλιξη που συνδέεται και με την αναθεώρηση του συντάγματος, μια διαδικασία στην οποία μετέχουν τα επιμελητήρια και θα δώσουν τη μάχη τους προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι πολίτες στη συντριπτική τους πλειοψηφία υποστηρίζουν ισομερώς ότι θέλουν τόσο την πάταξη της φοροδιαφυγής, όσο και τη μείωση της φορολογίας, ενώ στον αντίποδα οι μισοί Έλληνες εκτιμούν ότι όπως γίνονται σήμερα οι ιδιωτικοποιήσεις δεν επιφέρουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στα δημόσια έσοδα. Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος Ε.Β.Ε.Α. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

5 ΙΟΙΚΟΥΣΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΙΧΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΣΥΓΓΕΛΙ ΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Α ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ - Β ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ - ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ε.Β.Ε.Α. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Πρόεδρος: Βασιλείου Νικόλαος Αναπληρωτής Προέδρου: Τσαγγάρης Αθανάσιος ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΚΗ ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΝ ΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΑΜΑΛΑΚΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΥΚΑ-ΚΑΣΙΜΑΤΗ ΑΝΝΑ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΥ ΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΡΟΛΟΣ ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΜΕΛΑΝΙ ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΡΑΚΟΥΛΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ ΕΛΕΝΗ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ STRUECKER MARCO-ERICH-THEO ΣΥΓΓΕΛΙ ΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΓΚΑΛΙ ΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΦΙΛΙΩΤΗΣ ΙΟΝΥΣΙΟΣ ΦΡΑΓΓΕ ΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜA Πρόεδρος: Χαζάπη-Πίττα Αλεξάνδρα Αναπληρωτής Προέδρου: Μπερτζελέτος Θεόδωρος ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΟ ΤΜΗΜA Πρόεδρος: Σιαµίδης Μιχάλης Αναπληρωτής Προέδρου: Πανέττας Μάρκος ΒΕΝΤΟΥΡΗ-ΓΟΒ ΕΛΑ ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΗΜΗΤΡΙΟΥ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙ ΗΣ ΕΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ-ΚΟΥΝΕΝΑΚΗ ΣΟΦΙΑ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΙΟΛΕΪ ΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΜΙΧΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΛΛΗ ΑΛΕΞΑΝ ΡΑ ΡΙΖΟΣ ΘΩΜΑΣ ΡΩΜΟΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΓΑΡ ΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙ ΗΣ ΣΠΥΡΙ ΩΝ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Πρόεδρος: Κούµπας Γεώργιος Αναπληρωτής Προέδρου: Γεωργάκης Σταύρος ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΠΡΑΤΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΟΥΣΣΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΝΤΖΕΛΑ-ΜΑΡΙΑ ΤΖΟΥΡΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΛΗ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Κωνσταντίνος Μπίτσιος, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Άκης Σκέρτσος, Γενικός ιευθυντής ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Βουράκης Αντώνιος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Σωφρονάς Γεώργιος ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Ραβάνης Παύλος, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Τσάτσος ηµήτριος, Α Αντιπρόεδρος ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Χατζηθεοδοσίου Ιωάννης, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Λεβετσοβίτης Νικόλαος, Α Αντιπρόεδρος ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Τακτικός εκπρόσωπος: Κορκίδης Βασίλειος, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Καρέλλας Παναγής, Αντιπρόσωπος Ε.Σ.Ε.Ε.Ε. ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ & ΙΑΝΟΜΕΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Αναγνώστου Κωνσταντίνος, Β Αντιπρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Σακελλίου Σπυρίδων, Μέλος.Σ. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Χριστίνα Σακελλαρίδη, Πρόεδρος.Σ. Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Ευάγγελος Κολοκοτρώνης, Αντιπρόεδρος.Σ. ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Τακτικός εκπρόσωπος: ιακουµάκου ήµητρα, Τµηµατάρχης Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Φιλιππίδης Αναστάσιος, Οικονοµολόγος Α ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Τακτικός εκπρόσωπος: ηµόπουλος ηµήτριος, Γενικός ιευθυντής Εταιρικής Τραπεζικής Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Τζάκου Νέλλη, Γεν. ιευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής τ. ΠΡΟΕ ΡΟΙ Ε.Β.Ε.Α. Παπαθανασίου Γιάννης (τ. Υπουργός Οικονοµίας και Οικονοµικών-Επίτιµος Πρόεδρος), Κυριαζής Ανδρέας, Καπράλος Ιωάννης, Φουντουκάκος ρακούλης. ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ ΓΡΑΝΙΤΣΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΗΛΑΤΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΣΟΛΙΟΥΤΣΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΤΗΣ ΜΑΚΗΣ ΣΑΛΛΙΑΡΕΛΗΣ ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΝΕΣ ΜΗΝΑΣ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΙΣΤΙΝ ΗΝ ΜΕΛΗ ΗΛΙΑ ΗΣ ΑΛΚΗΣ ΜΑΝΙΑΣ ΣΠΗΛΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΙ ΗΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑΣ

6 Δράσεις του Κέντρου Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α. Το Κέντρο Διαμεσολάβησης του Ε.Β.Ε.Α. ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνου Μίχαλου και εγκαινιάσθηκε από τον τότε γενικό γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Νικόλα Κανελλόπουλο, τον Δεκέμβριο του Το Κέντρο λειτουργεί στο κτίριο του Ε.Β.Ε.Α., με τις απαραίτητες υποδομές, σύγχρονο τεχνικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα. Σκοπός του Κέντρου είναι η επίλυση των διαφορών μέσω διαμεσολάβησης, η προώθηση της διαμεσολάβησης ως αποτελεσματικής εναλλακτικής μεθόδου επίλυσης διαφορών με την οποία εξοικονομούνται χρόνος και χρήμα, η επίλυση διαφορών και η διευθέτηση συγκρούσεων μέσω άλλων εναλλακτικών μεθόδων, η διοργάνωση προγραμμάτων-σεμιναρίων ευαισθητοποίησης, ημερίδων και συνεδρίων σχετικά με τη διαμεσολάβηση και άλλες μεθόδους επίλυσης διαφορών. Από την ίδρυσή του στο Κέντρο πραγματοποιήθηκαν 15 κύκλοι εκπαιδευτικών σεμιναρίων, 8 θεματικά workshop και εργαστήρια και πλήθος εκδηλώσεων και ημερίδων. Στα σεμινάρια εισηγήθηκαν 40 αναγνωρισμένου κύρους προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, εξειδικευμένοι εκπαιδευτές στους τομείς των εναλλακτικών μορφών επίλυσης διαφορών-adr. Τους κύκλους των εκπαιδευτικών σεμιναρίων παρακολούθησαν 325 άτομα, ήτοι εκπρόσωποι του εμπορίου και της βιομηχανίας, νομικοί, οικονομολόγοι, σύμβουλοι επιχειρήσεων κ.λπ. Οι κύκλοι των σεμιναρίων αναφέρονται στα εξής πεδία: l Επαναλαμβανόμενα εκπαιδευτικά σεμινάρια τραπεζικής διαμεσολάβησης, επιπέδου I και προσομοιώσεις. l Επαναλαμβανόμενα εκπαιδευτικά σεμινάρια τραπεζικής διαμεσολάβησης, επιπέδου II και προσομοιώσεις. l Σεμινάρια εργατικών διαφορών. l Σεμινάρια ADR Advocacy «Ο ρόλος του πληρεξούσιου δικηγόρου στη διαιτησία και του παραστάτη δικηγόρου στη διαμεσολάβηση». l Διήμερο σεμινάριο διαιτησίας. l Δεκαήμερο σεμινάριο διαιτησίας. l Σεμινάρια διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. l Πρότυπο εκπαιδευτικό σεμινάριο διαιτησίας. l Σεμινάρια επίπεδο 1 «Ο θεσμός της διαιτησίας». l Σεμινάρια ενδοεταιρικής διαμεσολάβησης Συγκρούσεις στο χώρο εργασίας. l Προσομοιώσεις διαμεσολάβησης. l Εργαστήρια πρακτικής άσκησης διαμεσολάβησης. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν 8 θεματικά workshop-εργαστήρια, στα οποία συμμετείχαν 311 άτομα στις εξής θεματικές ενότητες: l Διαιτησία θεσμική διαιτησία Ε.Β.Ε.Α. l Διαιτητική ρήτρα l Τραπεζικές διαφορές l Ενδοεπιχειρηματικές διαφορές l Πνευματική ιδιοκτησία l Εμπορικά σήματα l Ασφαλιστικές διαφορές l Συμβόλαια l Χρηματοοικονομικά Επίσης πραγματοποιήθηκαν ανοικτές συναντήσεις επιχειρηματιών, διαμεσολαβητών και διαιτητών, σε 10 γκρουπ των 51 ατόμων, με σκοπό την ενημέρωση για τους θεσμούς των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών. Με απόλυτη επιτυχία διοργανώθηκαν 5 ημερίδες και εκδηλώσεις με θεματικά πεδία τη «Διαιτησία και τη διαμεσολάβηση στην υπηρεσία του επιχειρηματία και του πολίτη». Στις εκδηλώσεις αυτές εισηγήθηκαν 14 προσωπικότητες (καθηγητές Πανεπιστημίου, ανώτατα στελέχη της Διοίκησης, δικαστικοί, διαιτητές και διαμεσολαβητές, εκπαιδευτές, θεσμικοί παράγοντες κ.λπ.) με εξειδίκευση στους θεσμούς των εναλλακτικών μορφών επίλυσης διαφορών-adr, και συμμετείχαν 459 άτομα, ως εκπρόσωποι του εμπορίου και της βιομηχανίας, νομικοί, οικονομολόγοι, σύμβουλοι επιχειρήσεων, ανώτατα τραπεζικά στελέχη κ.λπ. Οι δράσεις του Ε.Β.Ε.Α. στους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών διοργανώθηκαν με απόλυτη επιτυχία από το Κέντρο Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α., τη Γραμματεία του και το Τμήμα Διαιτησιών, με την αγαστή συνεργασία του Ινστιτούτου Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.) και του Europe Direct του Ε.Β.Ε.Α., και με τη στήριξη της διοίκησης του επιμελητηρίου και του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνου Μίχαλου. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

7 Περιεχόμενα Tεύχος 9 Οκτώβριος 2016 Έτος 91ο Δραστηριότητες 06. Ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού στο Δ.Σ του Ε.Β.Ε.Α. 08. Κοινή επιστολή Κ.Ε.Ε., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. και Ε.Σ.Ε.Ε. στον πρωθυπουργό για την Α.Ε.Π.Ι. 12. Βαρόμετρο Ε.Β.Ε.Α. Το 49% των Ελλήνων απαντά θετικά στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων 14. Συνάντηση επιμελητηρίων με τον ομοσπονδιακό υπουργό της Γερμανίας Χανς Γιοακίμ Φούχτελ. 15. Συνάντηση της Δ.Ε. της Κ.Ε.Ε. με τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας. 16. Στρατηγική συνεργασία του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ με το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. 18. Συνέντευξη της Γ.Γ. του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ., Αλεξίας Κ. Κουκκουλλή. 20. Δραστηριότητες Θ.Ε.Α. 21. Υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Ε.Β.Ε.Α. και της Ομοσπονδίας Ισραηλινών Επιμελητηρίων. 22. Η συμβολή των γλωσσών στην ανάπτυξη και στην απασχόληση. Τύπος 26. Επιμέλεια: Γραφείο Τύπου Ε.Β.Ε.Α. Οικονομία 28. Κωδικός «χρυσό δισκοπότηρο» για την ελληνική κυβέρνηση. Του Νίκου Φιλιππίδη. 30. Επισφαλείς οι προβλέψεις για την επόμενη μέρα. Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου. 32. Η ρύθμιση για τα «κόκκινα δάνεια». Του Γιώργου Μαντέλα. 34. Υπηρεσίες μιας στάσης στα επιμελητήρια. Του Χρήστου Κολώνα. 36. Ο.Α.Ε.Ε.: Ο αδύναμος κρίκος του ασφαλιστικού. Του Γιάννη Παχουλάκη. 38. Θνησιγενές το νέο υπερταμείο ασφάλισης. Του Κώστα Κατίκου δίς ευρώ έγιναν καπνός από την ελληνική αγορά. Του Δημήτρη Χριστούλια. 44. Αναμενόμενα επιχορηγούμενα προγράμματα εντός του Του Φραγκίσκου Θεοφύλακτου. 46. Αρχίζει μια νέα εποχή για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Της Νικολέτας Μακρή. 4 ανάπτυξη ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016

8 Μηνιαίο επίσημο όργανο των παραγωγικών τάξεων Ιδιοκτήτης Έκδοσης Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών Ακαδημίας 7-9, τηλ.: Κωδικός: 2669 Εκδότης Κωνσταντίνος Μίχαλος, Πρόεδρος ΕΒΕΑ Επιμέλεια Έκδοσης Γραφείο Τύπου ΕΒΕΑ Υπεύθυνος: Γιάννης Φωτεινιάς 48. Αυξημένα τα ποσοστά συγχρηματοδότησης για Ελλάδα και Κύπρο. 50. Πρωτοβουλία τοτ ΥΠ. ΕΞ για μεικτές διυπουργικές επιτροπές και επιχειρηματικές αποστολές. Της Εύης Παπαδοσηφάκη. 54. Ζήτημα επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας μετά το Του Κώστα Βουτσαδάκη. 56. Ηλεκτρονικό μητρώο για τα απόβλητα. Του Παναγιώτη Ευθυμιάδη. Οδηγός 60. Του Σταύρου Βαρδαλά. Συντονισμός Έκδοσης - Aρχισυνταξία Θοδωρής Βαμβακάρης Σύμβουλος Έκδοσης Γιάννης Τριήρης Διορθώσεις κειμένων Νίκος Ρούσσος Διαφημίσεις τηλ.: fax: Σχεδιασμός & Παραγωγή: ΔΟΛ Τα επώνυμα άρθρα εκφράζουν απόψεις των συγγραφέων τους ανάπτυξη ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

9 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ O υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού στο Δ.Σ. του Ε.Β.Ε.Α. ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΎ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ, ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ ΓΙΏΡΓΟΥ ΣΤΑΘΆΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΊΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α. Στην ομιλία του ο πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος τόνισε τα εξής: Σας καλωσορίζω στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών και σας ευχαριστώ για την παρουσία σας στην αποψινή συνεδρίαση. Ως ο αρμόδιος για την ανάπτυξη υπουργός της κυβέρνησης έχετε αναλάβει να υπηρετήσετε μια κρίσιμη, εθνικής σημασίας προσπάθεια. Μια προσπάθεια η οποία δυσχεραίνεται και από την εμμονή και τις αξιώσεις των δανειστών σε ζητήματα που θα έπρεπε ήδη να έχουν επιλυθεί προς όφελος της επιχειρηματικότητας και γενικότερα της εθνικής μας οικονομίας. Δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος να εμποδίζουν οι εκπρόσωποι των θεσμών τη δημιουργία ακατάσχετου επαγγελματικού λογαριασμού, ούτε να δυσχεραίνουν τις νομοθετικές διατάξεις για την επιστροφή στην Ελλάδα αδήλωτων καταθέσεων, και βεβαίως να αρνούνται πεισματικά τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων που προβλέπει το ελληνικό πρόγραμμα μετά το Η στάση αυτή των εταίρων και δανειστών σίγουρα εμποδίζει την έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την κρίση όσο το δυνατόν συντομότερα. Ταυτόχρονα, οι επιπτώσεις των περιοριστικών μέτρων που ήδη επιβλήθηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος Προσαρμογής, αν και μικρότερες σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, δεν παύουν να είναι σημαντικές και εμφανείς σε κάθε τομέα της οικονομίας. Η Ελλάδα είναι σήμερα η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης της οποίας η οικονομία παρουσιάζει ύφεση. Σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα η ΕΛ.ΣΤΑΤ., η ύφεση κατά τα δύο πρώτα τρίμηνα του έτους κυμάνθηκε στα επίπεδα του 1%. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η εκτίμηση για πτώση του Α.Ε.Π. κατά 0,3% στο σύνολο του 2016 θα είναι εξαιρετικά δύ- 6 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

10 σκολο να επαληθευθεί. Γνωρίζετε, δε, καλύτερα από όλους ότι κάθε υστέρηση σε σχέση με τις προβλέψεις του Προγράμματος Προσαρμογής οδηγεί στη λήψη νέων μέτρων. Σαφώς στη διάρκεια του έτους έχει καταγραφεί μια σειρά από θετικές εξελίξεις, όπως η αύξηση του δείκτη μεταποιητικής παραγωγής το πρώτο εξάμηνο του 2016, καθώς και οι εκτιμήσεις για νέα αύξηση της τουριστικής κίνησης, παρά τη μείωση αφίξεων σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Στα θετικά καταγράφεται επίσης η έστω και με χαμηλούς ρυθμούς σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στις τράπεζες. Ωστόσο, οι εξελίξεις αυτές δεν είναι ικανές να δώσουν την ώθηση που χρειάζεται σήμερα η ελληνική οικονομία. Όπως έχουμε επισημάνει επανειλημμένα, θα χρειαστεί ένα ισχυρό επενδυτικό σοκ για να επιστρέψει η οικονομία μας στα προ κρίσης επίπεδα. Θα πρέπει να κινητοποιήσουμε επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 100 δις ευρώ τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να καλυφθούν οι απώλειες των προηγούμενων ετών και να αποκατασταθεί το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Ο στόχος αυτός προϋποθέτει κίνητρα για τη δραστηριοποίηση όχι μόνο ξένων επενδυτών, αλλά και των εγχώριων επιχειρηματικών δυνάμεων. Προϋποθέτει, επίσης, δραστική βελτίωση του επιχειρηματικού και φορολογικού περιβάλλοντος στη χώρα. Με τις νέες αυξήσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, ένας επιχειρηματίας που θέλει να δημιουργήσει ατομική, ομόρρυθμη ή Ι.Κ.Ε.-Ε.Π.Ε.-Α.Ε., υποχρεούται ουσιαστικά να καταβάλλει στο κράτος το 50% έως και 74% των κερδών του. Δεν συζητούμε το αν αυτό είναι δίκαιο ή όχι. Αλλά το αν είναι ρεαλιστικό, το αν είναι λειτουργικό. Ποιος θα δεχθεί, με αυτές τις συνθήκες, να αναλάβει επιχειρηματικό ρίσκο στην Ελλάδα; Ποιος θα επιλέξει να επενδύσει εδώ και όχι σε μια γειτονική χώρα, όπου η συνολική επιβάρυνση δεν ξεπερνά το 27%; Κύριε Υπουργέ, γνωρίζουμε ότι δεν είστε άμεσα αρμόδιος για τη φορολογία. Ως αρμόδιος όμως για την ανάπτυξη γνωρίζετε ότι αν δεν αλλάξει το σημερινό φορολογικό καθεστώς, ανάπτυξη δεν πρόκειται να δούμε. Επαναλαμβάνουμε, λοιπόν, το βασικό μας αίτημα προς την κυβέρνηση για μείωση φορολογικών συντελεστών σε βιώσιμα και ανταγωνιστικά επίπεδα. Πέραν της φορολογίας, η επιμελητηριακή κοινότητα έχει καταθέσει μια σειρά από προτάσεις με σκοπό τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την επιτάχυνση της ανάπτυξης, τις οποίες γνωρίζετε και εκτιμώ ότι θα τις αξιοποιήσετε. Κύριε Υπουργέ: Η ανάπτυξη αποτελεί σήμερα εθνικής σημασίας στόχο. Έναν στόχο που θα επιτευχθεί μέσα από γενναίες αποφάσεις και δραστικά μέτρα, στα σημεία όπου πραγματικά πάσχει η ελληνική οικονομία. Η επιμελητηριακή κοινότητα, εκπροσωπώντας το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων, είναι και θα είναι πάντα πρόθυμη να στηρίξει κάθε προσπάθειά σας προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να παρέχουμε τη συσσωρευμένη γνώση, την πείρα και την τεχνογνωσία που διαθέτουμε στα θέματα της αγοράς, προκειμένου να προχωρήσουν αποτελεσματικές και χρήσιμες παρεμβάσεις. Σας ευχαριστούμε για μια ακόμα φορά που βρίσκεστε σήμερα εδώ. O πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α. Κ. Μίχαλος στην Επιτροπή για την Αναθεώρηση του Συντάγματος ΣΥΓΚΡΟΤΉΘΗΚΕ Η ΕΠΙΤΡΟΠΉ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΏΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΆΓΜΑΤΟΣ, Η ΟΠΟΊΑ ΘΑ ΑΝΑΛΆΒΕΙ ΤΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΉ ΕΘΝΙΚΟΎ ΔΙΑΛΌΓΟΥ ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΉ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ. Συντονιστής της επιτροπής θα είναι ο κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Ε.Κ.Π.Α. Μιχάλης Σπουρδαλάκης και θα συμμετέχουν: Από τον ακαδημαϊκό χώρο οι Ιωάννης Γκόλιας (πρύτανης Ε.Μ.Π.), Αθανάσιος Δημόπουλος (πρύτανης Ε.Κ.Π.Α.), Ναπολέων Μαραβέγιας (καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.), Νίκος Μουζέλας (ομότιμος καθηγητής LSE), Πέτρος Παραράς (ομότιμος καθηγητής Δ.Π.Θ., πρώην αντιπρόεδρος Σ.τ.Ε.) και Ανδρέας Δημητρόπουλος (ομότιμος καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.). Από τον επιχειρηματικό χώρο οι Κωνσταντίνος Μίχαλος (πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας) και Αναστάσιος Τζήκας (πρόεδρος Δ.Ε.Θ. και πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας). Από τον χώρο της τέχνης ο ηθοποιός Γιώργος Κιμούλης, ενώ ως εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης επελέγησαν η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου και ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

11 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Κοινή επιστολή Κ.Ε.Ε., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. και Ε.Σ.Ε.Ε. προς τον πρωθυπουργό για την Α.Ε.Π.Ι. ΚΟΙΝΉ ΕΠΙΣΤΟΛΉ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΌ ΑΛΈΞΗ ΤΣΊΠΡΑ ΑΠΈΣΤΕΙΛΑΝ Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΉΣ ΈΝΩΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΊΩΝ ΕΛΛΆΔΑΣ (Κ.Ε.Ε.) ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΊΧΑΛΟΣ, Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. ΓΕΏΡΓΙΟΣ ΚΑΒΒΑΘΆΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Ε.Σ.Ε.Ε. ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΟΡΚΊΔΗΣ, ΖΗΤΏΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΉ ΤΟΥ ΠΑΡΈΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΑΙΝΌΜΕΝΕΣ ΔΥΣΜΕΝΕΊΣ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΕΠΊ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΊΟΥ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΏΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ. Όπως επισημαίνουν οι εκπρόσωποι του επιμελητηριακού και του επιχειρηματικού κόσμου, τους διακατέχει αγανάκτηση και οργή, όπως άλλωστε και το σύνολο των ανθρώπων οι οποίοι παράγουν πολιτισμό στη χώρα μας, καθώς πληροφορήθηκαν για τη σκανδαλώδη τροποποίηση του νομοσχεδίου για τη συλλογική διαχείριση υπέρ της Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε. Όπως αναφέρεται στην επιστολή: Ο νόμος 2121/1993 δυστυχώς έδινε το δικαίωμα σε μία εταιρεία Α.Ε. μιας οικογένειας να αυθαιρετεί, να πλουτίζουν οι μέτοχοι, να καταδυναστεύονται οι χρήστες, να λαμβάνουν ψιχία ή και τίποτε οι χιλιάδες δημιουργοί και να γεμίζουν τα πινάκια των δικαστηρίων με χιλιάδες υποθέσεις, να αισθάνονται οι χρήστες αποτροπιασμό για τη σκληρότητα εφαρμογής του συγκεκριμένου νόμου για το σύνολο των ανθρώπων του πολιτισμού της χώρας μας, χωρίς να γνωρίζουν οι χρήστες ότι η εφαρμογή του νόμου αξιοποιούνταν με σκληρότητα μόνον από τη συγκεκριμένη εταιρεία (Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε.) και όχι από τους χιλιάδες δημιουργούς. Η συγκεκριμένη εταιρεία έκανε κατασχέσεις, έστελνε χιλιάδες χρήστες στη δικαιοσύνη, αφαιρούσε άδειες λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στερώντας εργασία και στέλ- 8 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

12 νοντας στην ανεργία χιλιάδες εργαζομένους, έστελνε χιλιάδες επιχειρηματίες σε αυτόφωρα χρησιμοποιώντας μεγάλη αστυνομική δύναμη για να ελέγχουν, έχοντας το δικαίωμα δυστυχώς εκ του νόμου 2121/1993, ως μοναδικός Ο.Σ.Δ., προκειμένου να εισπράξει τα χρήματα της συγκεκριμένης Α.Ε., ΩΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩ- ΤΟΤΥΠΙΑ. Επιβάλλονταν εξοντωτικές ποινές και πρόστιμα που ούτε σε παιδεραστές και εγκληματίες του ποινικού κώδικα δεν επιβάλλονταν στη χώρα μας. Θα θέλαμε να συγχαρούμε την κυβέρνησή σας, και ιδιαίτερα τον Γ.Γ. Εσωτερικών, κ. Πουλάκη, που έδωσε τέλος στις αυθαιρεσίες μιας ιδιωτικής Α.Ε. και μιας οικογένειας, να αφαιρεί άδειες λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και να στερεί εισοδήματα από χιλιάδες εργαζομένους, επιχειρηματίες, ασφαλιστικά ταμεία και φυσικά έσοδα από το κράτος. Γι αυτό άλλωστε το 2013, μετά από κραυγή αγωνίας και αγανάκτησης πολλών ετών, από χρήστες και δημιουργούς, ξεκίνησε από το ΥΠ.ΠΟ. ο εθνικός διάλογος, προκειμένου να τροποποιηθεί ο νόμος-έκτρωμα 2121/1993. Στις συνεδριάσεις του εθνικού διαλόγου που πραγματοποιήθηκαν στο Υπ. Πολιτισμού και διήρκεσαν 2 μήνες περίπου, από την πρώτη ημέρα υπήρξε ένα κλίμα αισιοδοξίας, συνεργασίας και συνεννόησης στο σύνολο των εκλεγμένων εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου και ανθρώπων του πολιτισμού (χρηστών και δικαιούχων), πλην της Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε. και των εκπροσώπων της, που είχε κληθεί και παρίστατο και διαφωνούσε σε όλα. Έτσι, με την ολοκλήρωση του εθνικού διαλόγου συγκροτήθηκε το πρόπλασμα του νομοσχεδίου για την τροποποίηση του νόμου περί συλλογικής διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων. Δυστυχώς, χρήστες και δικαιούχοι περίμεναν να περάσουν 3 υπουργοί από το Υπουργείο Πολιτισμού και μετά από 2 χρόνια στο τέλος του 2015 να έρθει προς εθνική διαβούλευση από τον υπουργό κ. Μπαλτά, το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας και σύμφωνα με δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών: «Έγγραφο του Δ.Σ. της Ανώνυμης Εταιρείας Α.Ε.Π.Ι (Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας) που φέρνει σήμερα η Εφ. Συν. στη δημοσιότητα, αποδεικνύει ότι την ίδια στιγμή που εκπρόσωποι της εταιρείας είχαν διάλογο με αρμοδίους και βουλευτές για αλλαγές και παρατηρήσεις στη νομοθετική πρωτοβουλία για τα πνευματικά δικαιώματα, σε έκτακτη συνεδρίαση Δ.Σ. αποφάσιζαν να κλείσουν την εταιρεία στην Ελλάδα και να τη μετακομίσουν στην Κύπρο. Όπως αναφέρει το έγγραφο (21/3/2016), με εισήγηση του διευθύνοντος συμβούλου και αφού προηγήθηκε αναλυτική συζήτηση στο Δ.Σ. για την προτεινόμενη παύση της εταιρείας, αποφασίστηκε ομόφωνα να συσταθεί η εταιρεία στην Κύπρο ως εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και να λειτουργεί με βάση τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας». Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η συγκεκριμένη εταιρεία Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε., ενώ συζητεί «με αρμοδίους και βουλευτές» και παράλληλα διενεργούνται έλεγχοι από ορκωτούς λογιστές κ.λπ., παίρνει απόφαση λήξης λειτουργίας της εταιρείας στη χώρα μας και τρέπεται σε φυγή στην Κύπρο, καθώς και απόφαση αποδοχής παραίτησης των ορκωτών λογιστών που διενεργούσαν έλεγχο. Μετά από ακριβώς 2 μήνες, στις , το πρακτικό Δ.Σ. της εταιρείας ανακαλεί όλες τις αποφάσεις (της 21/3/2016) και συγκαλεί εκ νέου συνεδρίαση Γ.Σ. μετόχων στις 10/6/2016. Προφανώς στο διάστημα που μεσολάβησε (21/3/2016 μέχρι 30/5/2016) ο διάλογος που είχε η Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε. «με αρμοδίους και βουλευτές» ήταν ωφέλιμος και καθησυχαστικός Και έτσι αποφάσισαν να ανακαλέσουν τη λήξη της λειτουργίας στη χώρα μας και τη μετακόμιση στην Κύπρο. Ξαφνικά πληροφορούμαστε από το δημοσίευμα του Γιάννη Γλέζου (Αυτοδιαχείριση) ότι οι πιέσεις των 3 βουλευτών του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με δεσμούς με την Α.Ε.Π.Ι., έπιασαν τελικά τόπο και στο ΥΠ.ΠΟ. Αλλά και διαβάζοντας οι ίδιοι πλέον το νομοσχέδιο για τη συλλογική διαχείριση, διαπιστώνουμε ότι τροποποιείται, ώστε η Α.Ε.Π.Ι. να βγαίνει τρομερά και σκανδαλωδώς ευνοημένη από το νέο καθεστώς. Συγκεκριμένα θα πάψει να λειτουργεί ως οργανισμός συλλογικής διαχείρισης (Ο.Σ.Δ.) όπως λειτουργούσε μέχρι σήμερα, αλλά θα τελεί σε ένα ειδικό προνομιακό καθεστώς, το οποίο θα της εξασφαλίζει όλα τα πλεονεκτήματα των Ο.Σ.Δ., ενώ θα έχει μερικές μόνο από τις υποχρεώσεις των Ο.Σ.Δ. Δηλαδή, το άρθρο 56 για τη δεσπόζουσα θέση και για το ότι υποχρεωτικά όποιος την έχει να είναι Ο.Σ.Δ. και μάλιστα μη κερδοσκοπικός ή να ελέγχεται από τα μέλη του, σύμφωνα με το άρθρο 3 της ευρωπαϊκής οδηγίας, αλλοιώνεται φωτογραφικά και προκλητικά ειδικά υπέρ της Α.Ε.Π.Ι., δημιουργώντας την κατηγορία (άκουσονάκουσον!) ανεξάρτητη οικονομική οντότητα με δεσπόζουσα θέση! Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν δύο (2) κατηγορίες και Ο.Σ.Δ. δύο (2) ταχυτήτων, η Α.Ε.Π.Ι. με προνομιακό καθεστώς, όπως μέχρι σήμερα, και όλοι οι άλλοι. Χαρακτηριστικό είναι ότι η συγκεκριμένη εταιρεία και πάλι δεν θα ελέγχεται από τα μέλη της, όπως οι υπόλοιποι Ο.Σ.Δ., αντίθετα θα υπάρχει ένα συμβούλιο, ενώ η πλειοψηφία των δημιουργών τους, όπως προβλέπει η οδηγία της Ε.Ε. ότι πρέπει να είναι ελεγκτές, θα είναι ανήμποροί να επιβάλλουν οτιδήποτε, όπως είναι και μέχρι σήμερα. Ταυτόχρονα, καταργείται η διαδικασία συναπόφασης αμοιβολογίων που προβλεπόταν μεταξύ Κ.Ε.Ε., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., Ε.Σ.Ε.Ε. κ.λπ., ώστε η Α.Ε.Π.Ι. να αποφασίζει μονομερώς το αμοιβολόγιο όπως και μέχρι σήμερα. Κατά το δοκούν. Να εκβιάζει τους χρήστες, έχοντας το πάνω χέρι και με ποινικό. Δηλαδή, θα αποφασίζει η ίδια για το πόσο υψηλές θα είναι οι αμοιβές και δεν θα δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Όσους δεν συμμορφώνονται θα τους σέρνει στα ποινικά και πολιτικά δικαστήρια. Το άρθρο 45 του σχεδίου νόμου, με τη σκανδαλώδη απόφαση και την πρόσφατη αλλοίωση, κάνει τη συλλογική διαπραγμάτευση και πάλι εθελοντική και την Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε. δυνάστη. Δεν θα υπάρχει κανένας ουσιαστικός έλεγχος για τα οικονομικά της Α.Ε.Π.Ι., δεδομένου ότι θα συνεχίσει να είναι κερδοσκοπική επιχείρηση και θα ανήκει σε μία και μοναδική οικογένεια, η οποία θα τη διαχειρίζεται κατά το δοκούν. Πόσο μάλλον ότι με τη σκανδαλώδη αλλοίωση του σχεδίου νόμου καταργείται ο κρατικός επίτροπος που θα ήλεγχε, με αποτέλεσμα τα χρήματα τα οποία θα εισπράττονται από τους δυστυχείς και ανυπεράσπιστους χρήστες να διοχετεύονται σε ανάγκες της συγκεκριμένης οικογένειας, τα έσοδα θα εξατμίζονται και οι δημιουργοί θα υποφέρουν και δεν θα έχουν να ζήσουν, όπως και μέχρι σήμερα. Το τραγικότερο, βέβαια, είναι ότι το Υπουργείο ευνοεί κατάφορα την Α.Ε.Π.Ι., τη στιγμή που ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

13 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ αυτή ελέγχεται από το Υπουργείο Οικονομικών, καθώς και από το Υπουργείο Πολιτισμού, για ενδεχόμενες ατασθαλίες. Είναι, πράγματι, αξιοπερίεργο να ελέγχει έναν Ο.Σ.Δ. για σοβαρές οικονομικές παραβάσεις και ατασθαλίες και την ίδια στιγμή νομοθετικά να τον ευνοεί σκανδαλωδώς, εφευρίσκοντας διάφορους όρους, παραβιάζοντας κάθε αρχή ισότητας και αναλογικότητας σε σχέση με τους Ο.Σ.Δ., αλλά και με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Δυστυχώς, οι φόβοι μας επιβεβαιώνονται. Αν περάσουν αυτές οι τροποποιήσεις, η Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε. θα βγει νομοθετικά σκανδαλωδώς ευνοημένη και δυστυχώς πιο ισχυρή από ό,τι με τον Ν. 2121/1993. Θεωρούμε ότι θα επιχειρήσουν να πάρουν τη ρεβάνς, εφαρμόζοντας τα σκανδαλώδη άρθρα του νόμου με ιδιαίτερη αναλγησία και σκληρότητα και προς τους χρήστες και προς τους δικαιούχους, που άλλοι είναι ανυποψίαστοι και άλλοι αγωνιούν σε ολόκληρη τη χώρα. Πρόθεση του επιχειρηματικού κόσμου, και το έχουμε δηλώσει από την πρώτη στιγμή στον εθνικό διάλογο το 2013, είναι να συμβάλλουμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, ανταποδοτικά για τις υπηρεσίες τις οποίες θα λαμβάνουμε, προκειμένου να στηρίξουμε τον πολιτισμό της χώρας μας και να ζουν με αξιοπρέπεια οι χιλιάδες άνθρωποι που παράγουν πολιτισμό. Για τον λόγο αυτόν συμφωνούμε με τους χιλιάδες δημιουργούς, να παραμείνουν όχι μόνο τα άρθρα που αφορούν τους χρήστες (22, 45 και 46), αλλά και τα άρθρα που αφορούν τους δημιουργούς (3, 53 και 56), γιατί πιστεύουμε ακράδαντα ότι έτσι μόνο θα διασφαλιστεί η συνεργασία, η δικαιοσύνη, η διαφάνεια, η συνεννόηση όλων των ενδιαφερόμενων μερών και επιτέλους θα λειτουργήσει ο νόμος προς όφελος όλων και θα θωρακιστεί το μέλλον του πολιτισμού της χώρας μας. Προκειμένου να σας πείσουμε για το δίκαιο των θέσεών μας, σας παραθέτουμε τις θέσεις του προέδρου της Αυτοδιαχείρισης, κ. Γιάννη Γλέζου, σχετικά με το άρθρο 45 «Διαμεσολάβηση για αμοιβές στη δημόσια εκτέλεση μουσικής», οι οποίες ταυτίζονται με τη συντριπτική πλειοψηφία χιλιάδων δημιουργών που είναι εξαρτημένοι από την Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε. ως μέλη της, αλλά δεν συνυπέγραψαν τις τροποποιήσεις που επιθυμούσε η Α.Ε.Π.Ι προκειμένου να βρεθεί σε πλεονεκτική θέση. Οι θέσεις του κ. Γλέζου είναι οι εξής: «Η δημόσια εκτέλεση μουσικής σε καταστήματα και επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος παρουσιάζει σήμερα τα εξής προβλήματα: 1. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης (Ο.Σ.Δ.) χρεώνουν κατά βούληση και μονομερώς τις αμοιβές που κρίνουν, ενώ οι περισσότεροι έχουν μονοπωλιακή θέση στην αγορά (δηλ. παρέχουν ένα προϊόν που δεν το παρέχει κανένας άλλος στον τομέα τους). Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος των αμοιβολογίων τους. 2. Τα κριτήρια βάσει των οποίων καταβάλλει δικαιώματα ένα κατάστημα σε έναν Ο.Σ.Δ. καθορίζονται μονομερώς από τους Ο.Σ.Δ. και αν ένας χρήστης δεν συμφωνεί δεν έχει άλλη λύση παρά να προσφύγει στα δικαστήρια. 3. Τα δικαστήρια δεν συνιστούν λύση, διότι κανείς θα πρέπει να περιμένει χρόνια για να εκδοθεί μια απόφαση. Λόγω του τεράστιου αριθμού των προσφυγών τα δικαστήρια καταπονούνται, οι αποφάσεις που εκδίδονται αργούν πάρα πολύ, ενώ στην ουσία αντιγράφουν η μία την άλλη διότι οι δικαστές δεν έχουν τη σχετική τεχνογνωσία για το ποιες θα πρέπει να είναι οι αμοιβές σε μια τόσο εξειδικευμένη αγορά. Επίσης οι αμοιβές στις οποίες καταλήγει ένα δικαστήριο είναι τουλάχιστον διπλάσιες από ό,τι θα πλήρωνε ένας χρήστης αν είχε προμηθευτεί την άδεια εξαρχής (υπάρχει σχετική πρόβλεψη στον Ν. 2121/1993), και ταυτόχρονα προσαυξημένες με τόκους υπερημερίας. Στο τέλος είτε ο χρήστης αδυνατεί να πληρώσει την αμοιβή που έχει επιδικασθεί είτε η επιχείρηση δεν υπάρχει πλέον οπότε ο Ο.Σ.Δ. δεν μπορεί να την εισπράξει. 4. Ταυτόχρονα η Α.Ε.Π.Ι. εκβιάζει τους χρήστες που δεν πληρώνουν, με ποινικό και αυτόφωρη διαδικασία δημιουργώντας ένα άδικο και άνισο καθεστώς στην αγορά. 5. Προκειμένου οι Ο.Σ.Δ. να λάβουν τα χρήματά τους μέσω δικαστικών αποφάσεων αυξάνουν σημαντικά τα διαχειριστικά τους έξοδα, με αποτέλεσμα το ποσό που λαμβάνουν για λογαριασμό των δικαιούχων να μην καταλήγει ποτέ ολόκληρο ή σε μεγάλο μέρος του σε αυτούς. 6. Πληρώνονται κάποιοι μόνον από τους Ο.Σ.Δ., ενώ άλλοι δεν πληρώνονται, διότι χρειάζονται τεράστια επένδυση για να έχουν πρόσβαση σε όλα τα καταστήματα στη χώρα, την οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν διαθέτουν. 7. Τα καταστήματα που δεν πληρώνουν βρίσκονται σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με αυτά που πληρώνουν. 8. Οι χρήστες δεν γνωρίζουν ούτε τι ακριβώς πρέπει να πληρώσουν, διότι άλλη είναι η τιμή που εμφανίζεται στο αμοιβολόγιο ενός Ο.Σ.Δ. και άλλη αυτή που καταβάλλει στην πράξη ο χρήστης, ο οποίος μπορεί να πληρώνει στη βάση συμβάσεων ή άλλων συμφωνιών που έχουν ενδεχομένως γίνει με κάποιον από τους φορείς στους οποίους ανήκει. 9. Τα κριτήρια που έχει ο κάθε Ο.Σ.Δ. για τον καθορισμό των αμοιβών του δεν συμπίπτουν μεταξύ τους, οπότε ο χρήστης δεν μπορεί να υπολογίσει με τον ίδιο τρόπο τι καταβάλλει και σε ποιον. 10. Ταυτόχρονα οι χρήστες δεν είναι ενήμεροι πόσους πληρώνουν, διότι δεν επιλέγουν να εισπράξουν όλοι οι Ο.Σ.Δ. από την αγορά, ενώ εκείνοι που εισπράττουν προκειμένου να εισπράξουν τις αμοιβές τους παραπλανούν τους χρήστες ότι δεν έχουν υποχρέωση να καταβάλλουν σε άλλους ή ότι δεν υπάρχουν άλλοι (συνήθης πρακτική της Α.Ε.Π.Ι.). 11. Οι Ο.Σ.Δ., ακόμα και αν επιθυμούν να διαπραγματευθούν με ενώσεις χρηστών, δεν γνωρίζουν α) με ποιες να διαπραγματευθούν, δεδομένου ότι κάποιες είναι ανταγωνιστικές μεταξύ τους, β) οι ενώσεις χρηστών μπορεί να είναι διστακτικές γιατί δεν υπάρχει μηχανισμός προβλεπόμενος στον νόμο για να διευκολύνει αυτή την κατάσταση και γ) δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουν ότι αυτή θα είναι μία επιτυχημένη πρακτική που θα υποχρεώσει τα μέλη των ενώσεων να καταβάλουν το συμφωνημένο τίμημα, διαφορετικά θα υπόκεινται σε συγκεκριμένες κυρώσεις. Το άρθρο 45 του παλιότερου σχεδίου του νόμου έλυνε όλα αυτά τα προβλήματα προβλέποντας υποχρεωτική διαμεσολάβηση σε τρία στάδια πριν από την προσφυγή στα δικαστήρια. Συγκεκριμένα: l Προέβλεπε συγκεκριμένες ενώσεις χρηστών που θα είχαν δι- 10 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

14 μενικά και δίκαια. Θα είχαν συμμετοχή στην αμοιβή όλοι οι δικαιούχοι Ο.Σ.Δ. και οι χρήστες θα ήξεραν ακριβώς τι έπρεπε να πληρώσουν και πού». Επίσης, οι θέσεις του κ. Γλέζου σχετικά με το άρθρο 53 για τον «Επίτροπο» είναι οι εξής: «Η διάταξη αυτή εισήχθη διότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για οικονομικές ατασθαλίες και μη βιωσιμότητα της Α.Ε.Π.Ι. Υπήρχε επίσης ο κίνδυνος η ίδια η Α.Ε.Π.Ι. να αποφασίσει το κλείσιμό της προκειμένου να εκβιάσει καταστάσεις και ενόψει της ψήφισης του νομοσχεδίου. Σε περίπτωση που η Α.Ε.Π.Ι. διαλυόταν για έναν από αυτούς τους λόγους, οι δημιουργοί-μέλη της δεν θα έμεναν στο δρόμο. Θα υπήρχε μία μεταβατική περίοδος εξυγίανσης ή προσχώρησής τους σε άλλον Ο.Σ.Δ. Ο Επίτροπος είναι θεσμός που χρησιμοποιείται για τη συλλογική διαχείριση στο εξωτερικό (π.χ. Βέλγιο), αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, πλην της συλλογικής διαχείρισης όπως στις τράπεζες, στις ασφαλιστικές εταιρείες κ.λπ. Σκοπός της διάταξης αυτής δεν ήταν μόνον να εξασφαλίσει τα συμφέροντα των δημιουργών, αλλά και τα συμφέροντα της αγοράς, ώστε να μην σταματήσουν να καταβάλλονται οι σχετικές αμοιβές από τους χρήστες». καίωμα να διαπραγματευτούν με τους Ο.Σ.Δ. l Σε πρώτο στάδιο οι διαπραγματεύσεις θα γίνονταν μεταξύ των φορέων και σε δεύτερο θα υπήρχε η συμμετοχή ως διαμεσολαβητή του Ο.Π.Ι. και στον βαθμό μόνον που θα το επιθυμούσαν τα μέρη αν δεν είχε επιτευχθεί συμφωνία στο πρώτο στάδιο. Αν ούτε το δεύτερο στάδιο οδηγούσε σε συμφωνία, τότε γινόταν παραπομπή της υπόθεσης σε επιτροπή, η οποία αφού άκουγε όλες τις πλευρές θα πρότεινε λύση. Αν τα μέρη δεν την αποδέχονταν (είχαν και το δικαίωμα να την τροποποιήσουν αν ήθελαν) τότε προσέφευγαν στο Εφετείο Αθηνών που θα καθόριζε τις αμοιβές για όλη την Ελλάδα. l Η διαδικασία θα ήταν σύντομη, ενιαία για όλη την Ελλάδα, θα βασιζόταν σε ελεύθερες διαπραγματεύσεις των μερών και θα συνέχιζε με επιτροπή και δικαστήριο μόνον αν τα μέρη δεν συμφωνούσαν. Τα κριτήρια για τις αμοιβές θα ήταν διαφανή, αντικει- Ακόμα και οι δημιουργοί της «Μέτρον» επισημαίνουν σε επιστολή τους στον υπ. Πολιτισμού κ. Μπαλτά ότι «θα πρόκειται για μέγα πολιτικό σκάνδαλο». Οι συγκεκριμένοι δημιουργοί, ενώ αρχικά είχαν εκφράσει τις επιφυλάξεις και τις αντιρρήσεις τους για το άρθρο 45, καθώς και για τον θεσμό της διαμεσολάβησης, θεωρούν την τροπολογία «εξαιρετικά ατυχή και επικίνδυνη και για τις δύο πλευρές, αφού δεν υπάρχει καμία δυνατότητα διόρθωσης εσφαλμένων κρίσεων-επανεξέτασης του θέματος και αφού οι υποθέσεις θα κρίνονται από δικαστές, που εξ αντικειμένου δεν έχουν καμία γνώση και εμπειρία από τον χώρο της συλλογικής διαχείρισης». Μας είναι αδιανόητο οι ανατροπές που έγιναν στο αρχικό νομοσχέδιο να εκφράζουν την πολιτική σας βούληση και ελπίζουμε ότι θα γίνουν αποδεκτά τα αιτήματά μας, ώστε να εξυγιανθεί ο χώρος της συλλογικής διαχείρισης και να διασφαλισθούν τα δικαιώματα των δημιουργών και των χρηστών. Κάνουμε έκκληση να παρέμβετε άμεσα προκειμένου τα συγκεκριμένα άρθρα 22, 45, 46 και 3, 55, 56 να παραμείνουν ως έχουν στο πρώτο σχέδιο νόμου μέχρι τη λήξη της δημόσιας διαβούλευσης στις 22/1/2016, συμβάλλοντας έτσι στο να υπάρξει δικαιοσύνη, αμοιβαιότητα, συνεργασία και να απεγκλωβιστούν τα πινάκια των δικαστηρίων από χιλιάδες υποθέσεις, όπως επιθυμεί η συντριπτική πλειοψηφία τους, χρήστες και δημιουργοί, ούτως ώστε ο νέος νόμος να λειτουργήσει προς όφελος του πολιτισμού της χώρας μας και όχι μιας ιδιωτικής Α.Ε. και μιας συγκεκριμένης οικογένειας. Ποιους μπορεί να φοβίζει η υποχρεωτική διαμεσολάβηση του άρθρου 45 του αρχικού νομοσχεδίου, το οποίο προέβλεπε διάλογο, συνεννόηση, διαφάνεια και δικαιοσύνη; ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

15 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Βαρόμετρο Ε.Β.Ε.Α. Το 49% των Ελλήνων απαντά θετικά στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΌ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΌ ΕΠΙΜΕΛΗΤΉΡΙΟ ΑΘΗΝΏΝ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΊΗΣΕ ΣΤΙΣ 11 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ ΤΗΝ ΤΡΊΤΗ ΓΙΑ ΤΟ 2016 ΠΟΣΟΤΙΚΉ ΈΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΊΤΛΟ «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΒΑΡΌΜΕΤΡΟ», Η ΟΠΟΊΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΊΤΑΙ ΚΑΤ ΕΝΤΟΛΉ ΤΟΥ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ALCO, ΕΝΏ ΤΑ ΕΥΡΉΜΑΤΆ ΤΗΣ ΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΆΖΕΤΑΙ ΤΟ ΚΈΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΏΝ ΚΑΙ ΈΡΕΥΝΑΣ (ΚΕ.ΜΕ.) ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α. 12 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

16 Η έρευνα διεξήχθη μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων σε δείγμα ατόμων ηλικίας 18 ετών και άνω, από όλη την Ελλάδα, το χρονικό διάστημα από 3 έως 7 Οκτωβρίου Αναλυτικότερα: Στο ερώτημα που τέθηκε σχετικά με τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, τα οποία θα παρέχουν πτυχία αναγνωρισμένα και ισότιμα με τα αντίστοιχα των δημοσίων πανεπιστημίων, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων και συγκεκριμένα το 49% απάντησε θετικά. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους πρόκειται για άντρες μεταξύ 31 και 64 ετών, τουλάχιστον μέσης εκπαίδευσης, οι οποίοι κατοικούν εντός Αττικής. Επιπλέον, μόλις το 35% των συμμετεχόντων βρίσκεται αντίθετο στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, ενώ το 16% απείχε. Το δεύτερο ερώτημα επικαιρότητας αναφέρεται στην εκτίμηση των συμμετεχόντων για τη συμβολή των ιδιωτικοποιήσεων στα δημόσια έσοδα. Σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες, και συγκεκριμένα το 48%, δήλωσαν πως οι ιδιωτικοποιήσεις δεν θα επιφέρουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στα δημόσια έσοδα, ενώ μόλις το 22% απάντησε θετικά. Στο ερώτημα αυτό παρατηρήθηκε αρκετά μεγάλο ποσοστό αποχής, το οποίο άγγιξε το 30%. Στο τρίτο ερώτημα οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να γνωμοδοτήσουν σχετικά με το ποια θεωρούν πως πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης: η πάταξη της φοροδιαφυγής ή η μείωση των φορολογικών συντελεστών; Παρόλο που οι συμμετέχοντες μπορούσαν να επιλέξουν μόνο μία εκ των δυο περιπτώσεων, οι απαντήσεις ήταν απολύτως μοιρασμένες, καταγράφοντας ποσοστό 41% και στις δυο περιπτώσεις, ενώ το ποσοστό αποχής ανήλθε στο 18%. Το αποτέλεσμα αυτό υποδηλώνει ότι οι πολίτες θεωρούν τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και την πάταξη της φοροδιαφυγής εξίσου σημαντικά ζητήματα, που θα πρέπει να βρίσκονται σε πρώτη προτεραιότητα για κάθε κυβέρνηση. Στο πρώτο από τα δυο πάγια ερωτήματα που παραδοσιακά θέτει το Ε.Β.Ε.Α. σε κάθε βαρόμετρο, το οποίο αναφέρεται στον δείκτη αισιοδοξίας των πολιτών για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, το 81% των πολιτών διατηρεί απαισιόδοξη στάση, ποσοστό που αποτελεί είναι ένα από τα υψηλότερα ποσοστά που έχουν σημειωθεί διαχρονικά. Αντιθέτως, μόλις το 9% των συμμετεχόντων διατηρεί αισιόδοξη στάση, ενώ το 10% επέλεξε να μην απαντήσει. Στο δεύτερο από τα δυο αυτά ερωτήματα, το οποίο αναφέρεται στον προσωπικό δείκτη αισιοδοξίας, οι συμμετέχοντες εκφράζουν σε ποσοστό 83% απαισιοδοξία για την πορεία των προσωπικών τους οικονομικών, σημειώνοντας 7% πτώση από τα ποσοστά της προηγούμενης έρευνας, ενώ μόλις το 10% των συμμετεχόντων διατηρεί θετική στάση και το 7% απείχε. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

17 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Συνάντηση επιμελητηρίων με τον ομοσπονδιακό υπουργό της Γερμανίας Χανς Γιοακίμ Φούχτελ Η αναβάθμιση του θεσμού της μαθητείας ως βασικού εργαλείου ανάσχεσης της ανεργίας και αύξησης της απασχόλησης, και ο ηγετικός ρόλος που μπορεί να παίξει ο επιμελητηριακός θεσμός στην υλοποίησή του, αποτέλεσαν το αντικείμενο αλλεπάλληλων επαφών που πραγματοποίησε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος και στελέχη των επιμελητηρίων με τον ομοσπονδιακό υπουργό της Γερμανίας και επικεφαλής της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης Χανς Γιοακίμ Φούχτελ. Σε δείπνο εργασίας που παρατέθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α. ανέλυσε στον κ. Φούχτελ τις ενέργειες που έχει δρομολογήσει η επιμελητηριακή κοινότητα για την αναβάθμιση του θεσμού της μαθητείας στην Ελλάδα, που άλλωστε αποτελεί και προαπαιτούμενο της δεύτερης αξιολόγησης. Ο κ. Μίχαλος περιέγραψε ένα νέο πλαίσιο, που θα θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύτερο σχέδιο εκσυγχρονισμού της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, με σκοπό τη στενότερη διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας και την οικονομία. Συγκεκριμένα, πρότεινε τη λειτουργία ενός αξιόπιστου μόνιμου συστήματος διάγνωσης αναγκών εργασίας για στοχευμένο σχεδιασμό των δράσεων απασχόλησης, που θα αποτυπώνει τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων σε ειδικότητες και δεξιότητες, ώστε ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων να μη γίνεται πλέον «στα τυφλά» όπως στο παρελθόν, αλλά να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας, των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων της χώρας και, πρωτίστως, των ίδιων των ανέργων. Έτσι, η αποτελεσματική σύζευξη της προσφοράς με τη ζήτηση εργασίας θα υποστηρίξει την αποτελεσματικότητα των δράσεων καταπολέμησης της διαρθρωτικής διάστασης της ανεργίας. Το πρωί της 15ης Σεπτεμβρίου 2016 πολυμελής αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον κ. Φούχτελ, στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο επίτιμος πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Γερμανικών Επιμελητηρίων Ότο Κέντζλερ, ο αντιπροέδρος της επενδυτικής τράπεζας KfW Λουτζ Κρίστιαν Φούνκε και ο γενικός διευθυντής του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθανάσιος Κελέμης, συναντήθηκε στο Ε.Β.Ε.Α. με τον πρόεδρο του Ινστιτούτου Ερευνών και Μελετών της Κ.Ε.Ε. Χάρη Λαμπρόπουλο και στελέχη των επιμελητηρίων, προκειμένου να εξειδικεύσουν και να προωθήσουν άμεσα σχετικές δράσεις. Όπως επεσήμανε ο κ. Φούχτελ, τα ελληνικά επιμελητήρια πρέπει να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο στην υλοποίηση προγραμμάτων που αφορούν τη μαθητεία, και στο πλαίσιο αυτό οι υπηρεσίες τους μπορούν να προσφέρουν σημαντική τεχνογνωσία. Παράλληλα, ο κ. Φούχτελ συζήτησε με τα επιμελητηριακά στελέχη τη σημαντική ενίσχυση που μπορεί να δοθεί στις ελληνικές μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για επενδυτικές δράσεις τους από εξειδικευμένα προγράμματα και χρηματοδότηση μέσω της επενδυτικής τράπεζας KfW. Οι επαφές θα συνεχιστούν μέχρι την πλήρη υλοποίηση των προαναφερόμενων δράσεων. Αναμνηστική φωτογραφία από την επίσκεψη του κ. Φούχτελ στο Ε.Β.Ε.Α. 14 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

18 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Συνάντηση της Δ.Ε. της Κ.Ε.Ε. με τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας ΑΠΕ Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας και του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος και η Διοικητική Επιτροπή της Κ.Ε.Ε. συναντήθηκαν στις 14 Σεπτεμβρίου με τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκο Μητσοτάκη, στον οποίο παρέδωσαν υπόμνημα με τις θέσεις και τις προτάσεις της επιμελητηριακής κοινότητας για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, στο πλαίσιο των επαφών που πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την 81η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Ο κ. Μίχαλος τόνισε κατά τη διάρκεια της συνάντησης ότι έπειτα από οκτώ χρόνια ύφεσης, τρία διαδοχικά μνημόνια και τρεις διαφορετικές εκλεγμένες κυβερνήσεις, αποτελούμενες από διαφορετικά κόμματα και πρόσωπα, θα έπρεπε να έχει καταδειχτεί το προφανές, ότι εύκολες και ευχάριστες λύσεις δεν υπάρχουν. Η χώρα μας έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει προκειμένου να επανέλθει στην κανονικότητα, να ανακτήσει την εθνική της κυριαρχία και να μπει στον δρόμο της ανάπτυξης. Και προκειμένου να συμβεί αυτό, η Ελλάδα χρειάζεται εθνικό σχέδιο, σύνεση, συναίνεση και συνεργασία. Η ελληνική οικονομία μπορεί να επιστρέψει σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μόνο αν εφαρμοστούν συγκεκριμένα μέτρα και μεταρρυθμίσεις. Οι προτάσεις των επιμελητηρίων είναι σαφείς και περιλαμβάνουν: 1. Καθιέρωση ενιαίου flat rate συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τις επιχειρήσεις. Ο συντελεστής αυτός δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 20%. 2. Σταδιακή μείωση των συντελεστών Φ.Π.Α. 3. Θέσπιση δύο μόνο συντελεστών φορολογίας εισοδήματος, 22% και 33%, για όλα τα είδη εισοδημάτων. 4. Διατήρηση του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α. (και κατάργηση του συμπληρωματικού) με μεταφορά του στην τοπική αυτοδιοίκηση. 5. Υψηλότερη διεισδυτικότητα του πλαστικού χρήματος και της άμεσης ηλεκτρονικής είσπραξης του Φ.Π.Α. 6. Αποτελεσματικότερη καταπολέμηση του παραεμπορίου και σύσταση Ειδικού Σώματος Δίωξης. 7. Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και αποτελεσματικότερο έλεγχος των κρατικών δαπανών. 8. Στήριξη εξαγωγών. 9. Ανάπτυξη και ταχεία υλοποίηση συγκεκριμένων project προσέλκυσης επενδύσεων. 10. Λύση στο θέμα της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. 11. Ολοκλήρωση της εξυγίανσης των τραπεζών. 12. Αποκρατικοποιήσεις και αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Τέλος, η Διοικητική Επιτροπή της Κ.Ε.Ε. επεσήμανε στον πρόεδρο της Ν.Δ. τον σημαντικό ρόλο που πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει ο επιμελητηριακός θεσμός στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής της χώρας, ζητώντας τη συμβολή της Ν.Δ. για την αναβάθμιση του ρόλου των επιμελητήριων. Από την πλευρά τους, τα επιμελητήρια θα συνεχίσουν να συμβάλλουν με τις προτάσεις τους και τις διεκδικήσεις τους, εκπροσωπώντας με δυνατή και καθαρή φωνή τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας. Ο κ. Μητσοτάκης από την πλευρά του παρουσίασε τους βασικούς πυλώνες του σχεδιασμού του για τη μείωση της φορολογίας τόσο των επιχειρήσεων, όσο και των φυσικών προσώπων και την προώθηση μεγάλων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επεσήμανε, δε, ότι οι προτάσεις της Κ.Ε.Ε. θα αξιοποιηθούν ώστε να μπορέσει η ελληνική οικονομία να γίνει και πάλι ανταγωνιστική, να ενεργοποιηθούν ιδιωτικά κεφάλαια για τη δημιουργία επενδύσεων και να λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας. Επίσης, επεσήμανε ότι στη Δ.Ε.Θ. θα προβάλει μια σοβαρή, λογική και εφικτή εναλλακτική πρόταση που θα δώσει προοπτική εξόδου από την κρίση και λύσεις διεξόδου για την οικονομία και την κοινωνία. H πρόταση αυτή θα είναι απολύτως κοστολογημένη και θα συνοδεύεται από ισοδύναμες περικοπές δαπανών, ώστε να μη διαταραχθούν τα δημοσιονομικά μεγέθη. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

19 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Στρατηγική συνεργασία του Πανεπιστηµίου του Χάρβαρντ µε το Ινστιτούτο ιαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης ιαφορών του Ε.Β.Ε.Α. Το Ινστιτούτο Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ) του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.) ανακοίνωσε στις 21 Σεπτεμβρίου τη συνεργασία του με το Program on Negotiation της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ για τη διεξαγωγή, για πρώτη φορά στην Ευρώπη, του προγράμματος «PON Global Negotiation for Executives». Tο καινοτόμο πρόγραμμα τριών ημερών, που θα λάβει χώρα στην Αθήνα στο αμφιθέατρο «Ερμής» του Ε.Β.Ε.Α. (30/11-2/12) και στη Λευκωσία 16 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

20 (7-9/12), θα βασίζεται στη ναυαρχίδα των προγραμμάτων που διδάσκονται επί 30 χρόνια στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ μέσω του Program on Negotiation. Για τη στρατηγική αυτή συνεργασία, ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών Κωνσταντίνος Μίχαλος δήλωσε: «Η διαπραγμάτευση αποτελεί απαραίτητο ηγετικό προσόν και τον ακρογωνιαίο λίθο των περισσότερων επιχειρηματικών συμφωνιών και διπλωματικών επιτευγμάτων. Εξ αυτού του λόγου, η σημασία της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ του Program on Negotiation της Νομικής Σχόλης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ., στη σύγχρονη κρίσιμη κατάσταση για την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ευρώπη, είναι υψίστης σημασίας και για τον λόγο αυτό είμαι υπερήφανος που το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. ηγείται αυτής της πρωτοβουλίας.»αυτή η σύμπραξη ελπίζουμε ότι θα αποτελέσει την απαρχή μιας μακράς και εποικοδομητικής συνεργασίας. Η κοινή προσπάθεια θα βοηθήσει να διασφαλίσουμε το ανώτερο επίπεδο παρεχόμενης γνώσης στον τομέα των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών και στο επιχειρηματικό περιβάλλον μέσω της δια βίου εκπαίδευσης». O πρόεδρος του Program on Negotiation at Harvard Law School και διεθνούς φήμης καθηγητής, Ρόμπερτ Χ. Μανούκιν δήλωσε τα ακόλουθα: «Το Program on Negotiation της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ είναι στην εξαιρετικά ευτυχή θέση να συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ), προσφέροντας για πρώτη φορά επί ευρωπαϊκού εδάφους το πρόγραμμά μας PON Global Negotiation for Executives.»Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο σύμφωνα με τη ναυαρχίδα των προγραμμάτων μας Negotiation and Leadership, και περιλαμβάνει τρεις ημέρες εντατικής και διαδραστικής εκπαίδευσης. Για 30 και πλέον έτη το πρόγραμμα αυτό έχει διδάξει ηγέτες απ όλο τον κόσμο πώς να διαπραγματεύονται και να λύνουν προβλήματα αποτελεσματικά.»το επικαιροποιημένο και καινοτόμο πρόγραμμα PON Global Negotiation for Executives θα λάβει χώρα στην Ελλάδα και στην Κύπρο από έμπειρο εκπαιδευτή του Program on Negotiation και με τη χρήση άρτιου οπτικοακουστικού υλικού και τηλεδιασκέψεων, που θα συνδέσουν τους συμμετέχοντες με τους καθηγητές της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Οι συμμετέχοντες θα έρθουν σε άμεση επαφή με τη σκέψη και τη μεθοδολογική προσέγγιση δώδεκα και πλέον διδασκόντων του τμήματός μας και επίσης θα συμμετέχουν ενεργά σε ασκήσεις διαπραγματεύσεων και σε διαδραστικά εκπαιδευτικά πρότυπα». Η γενική γραμματέας του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Αλεξία Κουκκουλλή, δικηγόρος, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Είμαστε ιδιαιτέρως ευτυχείς και υπερήφανοι για την ευόδωση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ του Program on Negotiation της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.. Πρόκειται για ορόσημο στη μέχρι σήμερα πορεία του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. καθώς αναγνωρίζεται η προσήλωσή μας στις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών, δηλαδή τη διαιτησία, τη διαμεσολάβηση και τη διαπραγμάτευση και επισφραγίζεται η ποιότητα των δράσεών μας.»στο πλαίσιο της συνεργασίας μας αυτής επιλέγονται η Ελλάδα και η Κύπρος για να διενεργηθεί το επί 30 χρόνια κορυφαίο παγκοσμίως πρόγραμμα διαπραγματεύσεων του Χάρβαρντ, σχεδιασμένο με τη συμβολή των Πανεπιστημίων MIT και Tufts, για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Η μετεκπαίδευσή μου στο Χάρβαρντ μού υπαγορεύει να ενθαρρύνω κάθε ενδιαφερόμενο να αδράξει την ξεχωριστή ευκαιρία που του παρέχεται επί ελληνικού και κυπριακού εδάφους, έχουσα τη βεβαιότητα ότι η παρακολούθηση του εν λόγω προγράμματος και η κτήση της σχετικής πιστοποίησης θα αποτελέσει εμπειρία μοναδική και σημαντικό πλεονέκτημα στον επαγγελματικό στίβο». Για πληροφορίες και εγγραφές: Τηλέφωνο επικοινωνίας: & Σημείωση: Περιορισμένος αριθμός συμμετεχόντων στο πρόγραμμα. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

21 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ «Η διεξαγωγή του προγράμματος PON Global Negotiation for Executives καθιστά το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. φορέα εκπαίδευσης υψηλών προδιαγραφών» Κυρία Κουκκουλλή, έχουμε ενημερωθεί ότι το «Program on Negotiation at Harvard Law School» σε συνεργασία με το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. θα εκπονήσει στην Ελλάδα και την Κύπρο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στον τομέα της διαπραγμάτευσης. Θα μπορούσατε να μας δώσετε περισσότερες πληροφορίες για αυτή τη σπάνια συνεργασία; ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΑΛΕΞΊΑΣ Κ. ΚΟΥΚΚΟΥΛΛΉ, ΔΙΚΗΓΌΡΟΥ, ΔΙΑΙΤΗΤΟΎ, ΕΚΠΑΙΔΈΥΤΡΙΑΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΏΝ, ΓΕΝΙΚΉΣ ΓΡΑΜΜΑΤΈΩΣ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟΥ ΔΙΑΙΤΗΣΊΑΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΏΝ ΜΕΘΌΔΩΝ ΕΠΊΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΏΝ (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.) Είμαστε εξαιρετικά ευτυχείς που το «Program on Negotiation at Harvard Law School», σε μια στρατηγική συνεργασία με το Ινστιτούτο Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.), θα πραγματοποιήσει για πρώτη φορά στην Ευρώπη το κορυφαίο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «PON Global Negotiation for Executives». Το «PON Global Negotiation for Executives» βασίζεται στη ναυαρχίδα των προγραμμάτων του κορυφαίου Πανεπιστημίου Χάρβαρντ «Negotiation and Leadership», το οποίο είναι σχεδιασμένο με τη συμβολή των Πανεπιστημίων MIT και Tufts, και το οποίο επί 30 και πλέον έτη έχει διδάξει ηγέτες από όλο τον κόσμο την τέχνη των διαπραγματεύσεων. Πρόκειται για ένα καινοτόμο διαδραστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα τριών ημερών που θα λάβει χώρα στην Αθήνα στις 30/11-2/12/2016 στις εγκαταστάσεις του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών και στη Λευκωσία στις 7-9/12/2016. Το πρόγραμμα «PON Global Negotiation for Executives» απευθύνεται σε στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών, όπως ενδεικτικά διευθύνοντες συμβούλους, μέλη Δ.Σ., διευθυντές τμημάτων, υπευθύνους τμημάτων προμηθειών, πωλήσεων, μάρκετινγκ και ανθρωπίνου δυναμικού, που επιθυμούν να εκπαιδευθούν στην έννοια και την πρακτική εφαρμογή των αρχών της διαπραγμάτευσης. Η εκπαίδευση θα πραγματοποιηθεί μέσω διαδραστικών μοντέλων διδασκαλίας στην αποτελεσματική διευθέτηση διαφορών και την επίλυση προβλημάτων, και οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν θεωρητική και πρακτική γνώση ώστε να ενισχύσουν τις επαγγελματικές τους δεξιότητες, ενώ θα 18 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

22 λάβουν πιστοποιητικό ολοκλήρωσης της παρακολούθησης από το κορυφαίο σε παγκόσμια κατάταξη πανεπιστήμιο. Αν και οι θέσεις είναι εξαιρετικά περιορισμένες, έχουμε επιτύχει το κόστος συμμετοχής να επιδοτηθεί από το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. και το πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα και την Κύπρο με τιμή μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη της Αμερικής, γεγονός το οποίο μας χαροποιεί ιδιαίτερα. Η συμβολή και το όραμα του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. κ. Κωνσταντίνου Μίχαλου υπήρξαν καθοριστικά για την επίτευξη της στρατηγικής αυτής συνεργασίας. Θα θέλατε να μας δώσετε περισσότερες πληροφορίες; Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος στηρίζει πάντα την επιχειρηματικότητα και κάθε προσπάθεια για την ενίσχυσή της. Πράγματι το όραμά του καθόρισε την έκβαση της συνεργασίας. Σύμφωνα με τον ίδιο: «Η διαπραγμάτευση αποτελεί απαραίτητο ηγετικό προσόν και τον ακρογωνιαίο λίθο των περισσότερων επιχειρηματικών συμφωνιών και διπλωματικών επιτευγμάτων. Εξ αυτού του λόγου, η σημασία της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ του Program on Negotiation της Νομικής Σχόλης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. στη σύγχρονη κρίσιμη κατάσταση για την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ευρώπη είναι υψίστης σημασίας και για τον λόγο αυτό είμαι υπερήφανος που το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. ηγείται αυτής της πρωτοβουλίας.»αυτή η σύμπραξη ελπίζουμε ότι θα αποτελέσει την απαρχή μιας μακράς και εποικοδομητικής συνεργασίας. Η κοινή προσπάθεια θα βοηθήσει να διασφαλίσουμε το ανώτερο επίπεδο παρεχόμενης γνώσης στον τομέα των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών και στο επιχειρηματικό περιβάλλον μέσω της δια βίου εκπαίδευσης». Κυρία Κουκκουλλή, είστε δικηγόρος, διαιτητής και εκπαιδεύτρια διαμεσολαβητών. Θα μπορούσατε να μας επεξηγήσετε τα οφέλη της διαπραγμάτευσης και γιατί να επιλέξει κάποιος να επιμορφωθεί σε αυτόν τον τομέα; Νομίζω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου πως ο καθένας μας επαγγελματίας, εργαζόμενος, επιχειρηματίας, στέλεχος διαπραγματεύεται καθημερινά, ακόμα και χωρίς να το συνειδητοποιεί. Διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται καθημερινώς σε προσωπικό, διπλωματικό και επιχειρηματικό πεδίο, μεταξύ συνομιλητών ακόμα και σε επίπεδο διοίκησης ή και κρατών, ακριβώς επειδή η διαπραγμάτευση εκτείνεται σε όλες τις δραστηριότητές μας και την κοινωνική μας συνύπαρξη. Ωστόσο, η διαπραγμάτευση είναι τέχνη, αλλά και τεχνική. Αν επιδιώκουμε πράγματι αποτελεσματική διεξαγωγή τής όποιας διαπραγμάτευσης, είναι σκόπιμο να διενεργείται από έμπειρους και εξειδικευμένους διαπραγματευτές που έχουν τη γνώση και την ικανότητα να οδηγήσουν τα μέρη σε επωφελή κατά το δυνατόν για όλους λύση. Η γνώση, η εμπειρία και η κατάλληλη εκπαίδευση καθιστούν τον διαπραγματευτή ικανό να ανταποκριθεί στον ομολογουμένως δύσκολο ρόλο τον οποίο αναλαμβάνει. Ως νομικός με ειδίκευση στο εμπορικό δίκαιο διαπιστώνω καθημερινά ότι η διαπραγματευτική ικανότητα αποτελεί σπουδαίο όπλο στα χέρια του νομικού παραστάτη, ο οποίος καλείται να συνδράμει στον συγκερασμό αντικρουόμενων πολλές φορές συμφερόντων με τον ταχύτερο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Η διαπραγμάτευση αυτή καθαυτή ανάγεται σε βασική μέθοδο εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, η οποία διεθνώς κερδίζει συνεχώς έδαφος. Καθίσταται νομίζω λοιπόν σαφές ότι όποιος λαμβάνει την κατάλληλη εκπαίδευση πόσο μάλλον από το Χάρβαρντ, ένα εκ των κορυφαίων παγκοσμίως πανεπιστημίων θα έχει εντός του επαγγελματικού στίβου ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα, με τη δυνατότητα να εφαρμόσει την αποκτηθείσα γνώση και εμπειρία σε κάθε δραστηριότητά του. Τι σηματοδοτεί για το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. η διεξαγωγή του προγράμματος «PON Global Negotiation for Executives»; Το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ., πρωτοπόρο στον τομέα των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών, έχει μέχρι σήμερα να επιδείξει ιδιαιτέρως αξιόλογο έργο και έχει επιτύχει πολύ σημαντικές συμπράξεις με λοιπούς κοινωνικούς φορείς όπως για παράδειγμα με την υπογραφή πρωτοκόλλου συνεργασίας με την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος για την προώθηση της σχολικής διαμεσολάβησης με στόχο πάντα την προαγωγή της διαμεσολάβησης, της διαπραγμάτευσης και της διαιτησίας. Ωστόσο, η στρατηγική σύμπραξη την οποία επιτύχαμε με το Program on Negotiation της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ αποτελεί συνεργασία ορόσημο, όχι μόνο για το ίδιο το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ., αλλά και για τον τομέα των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών στη χώρα μας εν γένει, καθώς θέτει τις βάσεις για εξειδικευμένη επιστημονική κατάρτιση από παγκοσμίως καταξιωμένους καθηγητές, που έχουν χειριστεί διαπραγματεύσεις ανωτέρου επιπέδου και είναι σε θέση να μεταδώσουν τη γνώση τους και να καταδείξουν τη σπουδαιότητα της ίδιας της έννοιας των διαπραγματεύσεων. Η διεξαγωγή του προγράμματος «PON Global Negotiation for Executives» καθιστά το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. φορέα εκπαίδευσης υψηλών προδιαγραφών και προσδίδει υπεραξία στον ίδιο τον θεσμό των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών, καταδεικνύοντας τη βαρύνουσα σημασία του. Προτρέπω κάθε ενδιαφερόμενο να αδράξει τη μοναδική ευκαιρία που του παρέχεται για πρώτη φορά στην Ευρώπη, με τη βεβαιότητα ότι η παρακολούθηση του «PON Global Negotiation for Executives» αποτελεί μοναδική εμπειρία. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

23 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Δραστηριότητες Θ.Ε.Α. Η Θ.Ε.Α. θα συμμετάσχει στο Web Summit στη Λισαβόνα, το χρονικό διάστημα 7-10 Νοεμβρίου 2016, με δύο επιχειρηματικά σχήματα, τα Moodgems και Dressgang. Επίσης, θα λάβει μέρος στο Slush το χρονικό διάστημα 30 Νοεμβρίου-1 Δεκεμβρίου 2016 στο Ελσίνκι της Φιλανδίας, όπου θα έχει το δικό της περίπτερο, προκειμένου να εκθέσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους οι εξής start-up: Moodgems, Mermix, Myhabeats, Dressgang & Greeceoriented. Τέλος, η Θ.Ε.Α. θα συμμετάσχει στα παραπάνω start-up event με τη συμμετοχή του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Αττικής. Tα επιχειρηματικά σχήματα της Θ.Ε.Α. Start-up «Ιππολύτη» Το όραμα της «Ιππολύτη» είναι Να ταξιδέψουν οι ελληνικές χειροποίητες παραδοσιακές γεύσεις σε όλον τον κόσμο και να ανασύρουν από τις μνήμες των ανθρώπων που θα τις γευθούν, εικόνες σπιτικής φροντίδας και αγά-πης, όπως τότε Η επιχειρηματική ιδέα έχει ιδιαίτερα κοινωνικό χαρακτήρα και προέκυψε κατόπιν ενός απλού συλλογισμού: «Θα ήταν πολύ ωραίο οι ελληνικοί γυναικείοι συνεταιρισμοί να προωθούν τα προϊόντα τους με τέτοιον τρόπο ώστε αυτά να χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ελλάδα, και να γίνονται γνωστά διεθνώς μέσω νέων τεχνολογιών και μορφών επιχειρηματικότητας, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο». Με το σκεπτικό αυτό, θα δημιουργηθεί μια πρωτότυπη δικτυακή πύλη (web portal), η mamasflavours.gr/com, η οποία θα περιλαμβάνει πληροφορίες και δράσεις για όλους τους ελληνικούς γυναικείους συνεταιρισμούς. Παράλληλα, η ιστοσελίδα κάθε γυναικείου συνεταιρισμού θα λειτουργεί και ως ηλεκτρονικό κατάστημα, με σκοπό οι συνεταιρισμοί να πωλούν απευθείας τα παραδοσιακά προϊόντα/τις υπηρεσίες που διαθέτουν. Η ευθύνη της δημιουργίας των e-shop, η στοχευμένη στρατηγική μάρκετινγκ που θα υιοθετηθεί με στόχο την ανάπτυξη των συνεταιρισμών και των πωλήσεων, η υποστήριξη στην εξωστρέφειά τους και η εύρεση πελατολογίου σε επίπεδο τόσο B2B όσο και B2C, η υποστήριξη σε θέματα διαφήμισης-προώθησης και η εκπαίδευση των γυναικών σε νέους τρόπους επιχειρηματικότητας, είναι τα αντικείμενα που θα αναλάβει η νεοφυής επιχείρηση. 20 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

24 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Ε.Β.Ε.Α και της Ομοσπονδίας Ισραηλινών Επιμελητηρίων (FICC) Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η εμπορική αποστολή του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.) στο Τελ Αβίβ, με την υποστήριξη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Ισραήλ. Στην αποστολή μετείχε πολυπληθής αποστολή, απαρτιζόμενη από δεκαεννέα ελληνικές επιχειρήσεις του αγρο-διατροφικού τομέα, για τα προϊόντα των οποίων υπήρξε έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον από Ισραηλινούς επιχειρηματίες. Οι δεκαεννέα συμμετέχουσες επιχειρήσεις είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν από πρώτο χέρι τις τεράστιες δυνατότητες και ευκαιρίες εξωστρέφειας υλοποιήσιμων συνεργασιών στη δυναμική αγορά του Ισραήλ, καθώς και το εξαιρετικά θετικό κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών. Συνολικά, έλαβαν χώρα άνω των 130 Β2Β συναντήσεων μεταξύ Ελλήνων επιχειρηματιών με Ισραηλινούς ομολόγους τους. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης υποδοχής, στις 22 Σεπτεμβρίου, απηύθυναν χαιρετισμό οι Χαρίλαος Λαμπρόπουλος, μέλος του Δ.Σ. του Ε.Β.Ε.Α. και Rubin Schlussel, πρόεδρος του Διατροφικού Τομέα της Ομοσπονδίας Ισραηλινών Επιμελητηρίων (Federation of Israeli Chambers of Commerce - FICC). Στο τέλος της εκδήλωσης υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.) και της Ομοσπονδίας Ισραηλινών Επιμελητηρίων (Federation of Israeli Chambers of Commerce - FICC). Επόμενος στόχος του Ε.Β.Ε.Α είναι η διοργάνωση επιχειρηματικών αποστολών στο Ισραήλ και από άλλους δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας (λ.χ. δομικά υλικά & κατασκευές), η επίτευξη εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών, αλλά και η προβολή συνεργιών σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως λ.χ. η εφαρμοσμένη έρευνα, η καινοτομία, η τεχνολογία και οι startup. Μ. ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Παπαζαχαρίου 1 & Λαγουμιτζή 28 Καλλιθέα (Πάντειος) Τηλ , , , grammenou01@gmail.com Το Γραφείο μας εξειδικεύεται και αναλαμβάνει τις ακόλουθες Εργασίες: l Ίδρυση, Μετατροπή, Λύση, Εκκαθάριση & Οριστική Παύση Εργασιών, Εταιρειών l Διεκπεραίωση Διαδικασίας Μεταβίβασης Επιχειρήσεων l Εκπροσώπηση των Μειοψηφιών σε Εταιρείες ή σε Συνιδιοκτησίες l Αξιολόγηση, για την Αποδοχή ή την Αποποίηση Κληρονομιών l Σχεδιασμός της Φορολογικής Οργάνωσης και Διαχείρισης Επιχειρήσεων και Περιουσιών l Υποστήριξη σε Φορολογικούς Ελέγχους και Αντίκρουση των Πράξεων και των Πορισμάτων τους l Μελέτη και Διαδικασία Υπαγωγής στο Άρθρο 99 l Τήρηση Βιβλίων ή Επίβλεψη Λογιστηρίων l Εργατικά, Μισθοδοσίες και Ασφαλιστικά Θέματα ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

25 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η συμβολή των γλωσσών στην ανάπτυξη και στην απασχόληση: Πρωτοβουλίες της Ε.Ε. για την πολυγλωσσία. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΗΜΈΡΑ ΓΛΩΣΣΏΝ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΊΑ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΎΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΎ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΏΠΗΣ, ΠΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΎΕΙ 800 ΕΚΑΤΟΜΜΎΡΙΑ ΕΥΡΩΠΑΊΟΥΣ ΑΠΌ 47 ΧΏΡΕΣ. 22 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

26 Η Ημέρα των Γλωσσών άρχισε να εορτάζεται κάθε χρόνο από το 2001, την 26η Σεπτεμβρίου, με την ευκαιρία της οργάνωσης του Ευρωπαϊκού Έτους των Γλωσσών. Στις ετήσιες εκδηλώσεις που διοργανώνονται κάθε χρόνο συμμετέχουν πολλά γλωσσικά και πολιτιστικά ιδρύματα, ενώσεις, πανεπιστήμια και, κυρίως, σχολεία από όλη την Ε.Ε. Η Ευρώπη διαθέτει μια τεράστια ποικιλία γλωσσών: oι επίσημες γλώσσες της Ε.Ε. είναι 24, και υπολογίζεται ότι πάνω από 60 αυτόχθονες κοινότητες μιλούν περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες, στις οποίες θα μπορούσαν να προστεθούν και οι γλώσσες που μιλούν πολίτες προερχόμενοι από άλλες χώρες και ηπείρους. Η καθιέρωση της ημέρας αυτής ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών έχει τρεις στόχους: l Να ευαισθητοποιήσει το κοινό στη σημασία που έχει η πολυγλωσσία στην Ευρώπη. l Να αξιοποιήσει την πολιτισμική και γλωσσική πολυμορφία. l Να ενθαρρύνει την εκμάθηση ξένων γλωσσών από όλους, τόσο εντός όσο και εκτός σχολικού πλαισίου. Οι 24 επίσημες γλώσσες της Ένωσης είναι και οι γλώσσες εργασίας της, και συγκεκριμένα: αγγλικά, βουλγαρικά, γαλλικά, γερμανικά, δανέζικα, ελληνικά, εσθονικά, ιρλανδικά, ισπανικά, ιταλικά, κροατικά, λετονικά, λιθουανικά, μαλτέζικα, ολλανδικά, ουγγρικά, πολωνικά, πορτογαλικά, ρουμανικά, σλοβακικά, σλοβενικά, σουηδικά, τσεχικά και φινλανδικά. Ο χαρακτηρισμός μιας γλώσσας ως «επίσημης και γλώσσας εργασίας» έχει δύο βασικές συνέπειες: l Τα έγγραφα που αποστέλλονται στα ευρωπαϊκά όργανα, καθώς και οι απαντήσεις τους, μπορούν να συντάσσονται σε μία από τις γλώσσες αυτές. l Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί και άλλα νομοθετικά έγγραφα, καθώς και η Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε., δημοσιεύονται σε όλες αυτές τις γλώσσες. Λόγω χρονικών και δημοσιονομικών περιορισμών ένας μικρός σχετικά αριθμός εγγράφων εργασίας μεταφράζεται προς όλες τις γλώσσες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί κυρίως τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά ως διαδικαστικές γλώσσες, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρέχει υπηρεσίες μετάφρασης προς διάφορες γλώσσες, ανάλογα με τις ανάγκες των μελών του. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ενώσει τις δυνάμεις της με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τις Ευρωπαϊκές Περιφέρειες και τους κοινωνικούς εταίρους προκειμένου: l να δοθεί σ όλους τους πολίτες η δυνατότητα να μαθαίνουν δύο γλώσσες, επιπλέον της μητρικής τους, από μικρή ηλικία, l να δημιουργηθούν φιλικότερες κοινωνίες, στις οποίες θα κυριαρχεί ο διάλογος μεταξύ των διαφορετικών κοινοτήτων, αλλά και μεταξύ μεμονωμένων πολιτών, l να τονιστεί ο ρόλος που παίζουν οι γλώσσες στην εξεύρεση εργασίας και στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας. Οι στόχοι αυτοί αποτελούν τη σπονδυλική στήλη της «Πολιτικής πολυγλωσσίας» της Ε.Ε. Για τη χάραξη πολιτικών και την ανάληψη αποτελεσματικών πρωτοβουλιών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρειάζεται αξιόπιστα στοιχεία και ένα από αυτά είναι η παρακολούθηση της προόδου της διδασκαλίας και της εκμάθησης ξένων γλωσσών. Η Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνεργάζεται με τη Eurostat, την UNESCO και τον Ο.Ο.Σ.Α. για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων γύρω από τη διδασκαλία γλωσσών σε όλη την Ευρώπη. Σε αυτή τη βάση, αναπτύσσονται αξιόπιστοι δείκτες γλωσσικών γνώσεων και πρότυπα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει την «Έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης», η οποία αποτελεί εργαλείο για την προώθηση και ενθάρρυνση της χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής, βασισμένη σε αξιόπιστα στοιχεία. Η έκθεση παρουσιάζει πώς εξελίσσονται τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Λαμβάνει, δε, υπόψη μια σειρά δεικτών συγκριτικής αξιολόγησης, καθώς και πρόσφατες μελέτες και εξελίξεις σε θέματα πολιτικής, και παρέχει το πλαίσιο διαλόγου με μεμονωμένα κράτη μέλη, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Πλαισίου Συνεργασίας για την Εκπαίδευση και την Κατάρτιση. Το πρώτο βήμα για τη δημιουργία μιας αξιόπιστης βάσης στοιχείων για τη χάραξη πολιτικής στον τομέα των γλωσσών αποτέλεσε ο Ευρωπαϊκός Δείκτης Γλωσσικών Ικανοτήτων, που επιτρέπει στα κράτη μέλη να αναπτύσσουν τις πολιτικές τους σε ό,τι αφορά την εκμάθηση γλωσσών, και να βελτιώνουν τα εθνικά τους πρότυπα. Οι άριστες γλωσσικές και επικοινωνιακές δεξιότητες είναι σημαντικές τόσο για τους ιδιώτες, όσο και για τις επιχειρήσεις. Υπερβολικά πολλές επιχειρήσεις της Ε.Ε. χάνουν επιχειρηματικά συμβόλαια λόγω ελλιπών γλωσσικών δεξιοτήτων και έλλειψης γνώσεων σχετικά με άλλους πολιτισμούς. Είναι σαφές ότι είναι αναγκαία μια πιο στρατηγική προσέγγιση όσον αφορά την πολυγλωσσική επικοινωνία. Οι νέοι, επίσης, που μαθαίνουν ξένες γλώσσες μπορούν να σπουδάσουν ή να αποκτήσουν επαγγελματική κατάρτιση στο εξωτερικό. Όχι μόνον εκπαιδεύονται σε ειδικούς επιστημονικούς κλάδους, αλλά εξασκούν και τις γλωσσικές και διαπολιτισμικές επικοινωνιακές τους δεξιότητες, κάτι που οι εργοδότες θεωρούν πλεονέκτημα. Μια νέα μελέτη σχετικά με τον αντίκτυπο του προγράμματος Erasmus+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανταλλαγές φοιτητών αποδεικνύει ότι οι πτυχιούχοι με διεθνή πείρα έχουν πολύ καλύτερες προοπτικές στην αγορά εργασίας. Ένα άλλο σημαντικό πρόγραμμα της Ε.Ε. είναι το ESCO, το οποίο κατηγοριοποιεί τις ευρωπαϊκές δεξιότητες, ικανότη- ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

27 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ τες, προσόντα και επαγγέλματα. Το ESCO αποτελεί μέρος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Παρέχει σαφή στοιχεία (σε 24 γλώσσες) σχετικά με τις δεξιότητες, τις ικανότητες και τα προσόντα που απαιτούνται για διάφορα επαγγέλματα στην Ε.Ε. Το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε το 2010 και στηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκεντρώνει στοιχεία από μελέτες που εκπονούνται στην Ε.Ε. σχετικά με τη σύνδεση των γλωσσικών δεξιοτήτων με την ανταγωνιστικότητα και την απασχολησιμότητα. Η ζήτηση για ειδικευμένους γλωσσομαθείς αυξάνεται μεταξύ των γλωσσικών επαγγελμάτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει την ανάπτυξη στενότερων σχέσεων ανάμεσα στα πανεπιστήμια και τους χρήστες γλωσσικών υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα μέσω του φόρουμ «Translating Europe». Καθώς μεταβάλλονται οι αγορές εργασίας και η ζήτηση για δεξιότητες, τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να προσαρμοστούν ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν την αυξημένη ζήτηση που αναμένεται την επόμενη δεκαετία. Παρά τις εκτεταμένες επενδύσεις, τα εκπαιδευτικά συστήματα σε αρκετά κράτη μέλη της Ε.Ε. εξακολουθούν να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις αυτές. Παράλληλα, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να υπολείπονται κατά πολύ του στόχου για άριστη γνώση δύο ξένων γλωσσών από όλους τους μαθητές που τελειώνουν το σχολείο. Έχει συνεπώς ζωτική σημασία, ιδίως σε μια εποχή λιτότητας για όλη την Ε.Ε., να κατανέμονται οι εκπαιδευτικοί πόροι με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την Πολυγλωσσία και την Ανάπτυξη Γλωσσικών Δεξιοτήτων του 2014, το Συμβούλιο των Υπουργών Παιδείας της Ένωσης καλεί τις εθνικές κυβερνήσεις να κάνουν μεγαλύτερη χρήση των εργαλείων και των πρωτοβουλιών της Ε.Ε. για τη διαφάνεια, που στοχεύουν στη στήριξη και την προώθηση της εκμάθησης γλωσσών Το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες (Κ.Ε.Π.Α.), μετατρέπεται σταδιακά στο Ευρωπαϊκό Πρότυπο Μέτρησης της Προόδου στην Εκμάθηση Γλωσσών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Σύγχρονων Γλωσσών συνεργάζονται για τη χρησιμοποίηση και την ανάπτυξη του Κ.Ε.Π.Α. Η ικανότητα επικοινωνίας σε ξένες γλώσσες είναι μία από τις οκτώ βασικές δεξιότητες που ορίζονται στη σύσταση για τις βασικές ικανότητες της «δια βίου μάθησης» του Η σύσταση αυτή παρέχει ένα πλαίσιο για τις προτεραιότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ε.Ε. Η πύλη Europass της Ε.Ε. δίνει τη δυνατότητα στα άτομα που αναζητούν εργασία να τεκμηριώσουν τις γλωσσικές τους γνώσεις χρησιμοποιώντας το ευρωπαϊκό διαβατήριο γλωσσών Κάθε χρόνο χιλιάδες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις χάνουν επιχειρηματικές ευκαιρίες και συμβόλαια εξαιτίας της ανεπαρκούς γνώσης ξένων γλωσσών και της αδυναμίας τους για διαπολιτισμική επικοινωνία. Η διαπίστωση αυτή είναι εύρημα της Έκθεσης ELAN, την οποία εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο του Πρόκειται για την πρώτη πανευρωπαϊκή έρευνα σχετικά 24 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

28 με χαμένες επιχειρηματικές ευκαιρίες ως αποτέλεσμα έλλειψης γλωσσικών ικανοτήτων στις εταιρείες. Η έκθεση βασίζεται σ ένα δείγμα περίπου μικρομεσαίων επιχειρήσεων από την Ε.Ε. και τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Έως και σε ποσοστό 11% οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του δείγματος δήλωσαν ότι έχασαν επιχειρηματικά συμβόλαια, ως άμεσο αποτέλεσμα των γλωσσικών και διαπολιτισμικών αδυναμιών που αντιμετώπισαν στις χώρες όπου αναπτύσσουν επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τα μακροοικονομικά συμπεράσματα που παρουσιάζονται στη μελέτη υποδεικνύουν ότι υπάρχει σημαντικό δυναμικό βελτίωσης των εξαγωγικών επιδόσεων των ευρωπαϊκών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αν μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν στρατηγικά οι δεξιότητες πολυγλωσσίας. Τα συμπεράσματα αυτά έχουν επιβεβαιωθεί, επίσης, από πολλές εθνικές μελέτες των κρατών μελών της Ένωσης. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι εργοδότες δίνουν μεγάλη σημασία στη γνώση ξένων γλωσσών και στις ικανότητες επικοινωνίας. Ακόμα, οι πολίτες που μιλούν πολλές γλώσσες μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τα πλεονεκτήματα της ελεύθερης κυκλοφορίας στην Ε.Ε. και να ενταχθούν ευκολότερα σε μια άλλη χώρα, όπου πηγαίνουν για σπουδές ή εργασία. Σε γενικές γραμμές, η έρευνα και η εμπειρία έχουν καταδείξει ότι υπάρχει ως έναν βαθμό επανάπαυση, καθώς τα αγγλικά θεωρούνται η μόνη αναγκαία γλώσσα για τις διεθνείς επιχειρησιακές συναλλαγές. Παρ όλα αυτά, σε πολλές περιοχές της Ευρώπης τα αγγλικά ήδη θεωρούνται περισσότερο βασική ικανότητα παρά ξένη γλώσσα. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάγκη να διατηρηθεί το σχετικό πλεονέκτημα με προσθήκη και άλλης γλώσσας, πέρα από τα αγγλικά, εμφανίζεται επιτακτική. Τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά και τα ρωσικά έχουν υψηλή ζήτηση, αλλά και τα κινεζικά ή τα ιαπωνικά, ιδιαίτερα σε πολυεθνικές εταιρείες. Σύμφωνα με την έρευνα ELAN, μόνο το 48% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του δείγματος δήλωσε ότι διαθέτει επίσημες γλωσσικές στρατηγικές για την υποστήριξη των διεθνών εγχειρημάτων του. Σχεδόν το 40% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ευρώπη δεν εργάζεται καν με πολύγλωσσους ιστότοπους. Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σημαντικός συσχετισμός μεταξύ των επενδύσεων σε γλωσσικές στρατηγικές και του ποσοστού εξαγωγών και αποδοτικότητας μιας εταιρείας. Επίσης, η πολυγλωσσία αποτελεί παράγοντα κλειδί για την πολιτισμική ενσωμάτωση των εργαζομένων, και συμβάλλει στην ανάπτυξη του διαπολιτισμικού διαλόγου. Μπορεί να βοηθήσει εκατομμύρια μετανάστες στην Ευρώπη και να συμβάλει αποτελεσματικότερα στη συμμετοχή τους στις αγορές εργασίας. Η παροχή αποτελεσματικής υποστήριξης για να βοηθηθούν οι μετανάστες να μάθουν τη γλώσσα της νέας χώρας υποδοχής τους, αποτελεί προϋπόθεση και για την ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων. Έχει αποδειχθεί ότι η καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων αυξάνει αφενός την αποδοτικότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών τους, αλλά και το βαθμό ασφάλειας στη διαδικασία παραγωγής. Παράλληλα, η Ευρώπη οφείλει να προβληθεί ως ελκυστικός επιχειρηματικός προορισμός, προκειμένου να προσελκύσει και μετανάστες εργαζομένους με πολύ υψηλό επίπεδο εξειδίκευσης, καθώς οι εν λόγω εργαζόμενοι θα φέρουν μαζί τους γλώσσες αναγκαίες για τις εμπορικές συναλλαγές με αγορές όπου η ανάπτυξη θα εξακολουθήσει να εκφράζεται με διψήφιους αριθμούς τα επόμενα χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει από το 2010 ενημερωτική εκστρατεία με τίτλο «Γλώσσες σημαίνουν επιχειρηματικές ευκαιρίες», με στόχο την προώθηση της χρήσης ξένων γλωσσών από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την προβολή της συμβολής τους στην αύξηση των επιχειρηματικών ευκαιριών και των εμπορικών προοπτικών. Δυνατότητες χρηματοδότησης για πρωτοβουλίες της Ε.Ε. που συνδέονται με την εκμάθηση γλωσσών και την ανάπτυξη της πολυγλωσσίας, μπορούν να αναζητηθούν στον παρακάτω ιστότοπο: index_el.htm Της Σταρρά Ελένης-Στυλιανής, M.Sc Επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct - Ε.Β.Ε.Α Ακαδημίας 7, Αθήνα, 5ος όροφος Τηλ.: , Fax.: europedirect@acci.gr Site: Το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct E.B.E.A. συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

29 Τ ΤΥΠΟΣ Επιμέλεια: Γραφείο Τύπου Ε.Β.Ε.Α. newmoney.gr 6/10/16 Ο ΛΟΓΟΣ 7/10/16 tribune.gr 16/9/16 in.gr 10/10/16 news.gr 20/9/16 Η ΑΥΓΗ 7/10/16 26 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

30 ΚΕΡΔΟΣ 7/10/16 iefimerida.gr 15/9/16 news.gr 21/9/16 newbeast 20/9/16 iefimerida.gr 7/10/16 CrashOnline.gr 23/9/16 ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ 28/9/16 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

31 Α OIKONOMIA Του Νίκου Φιλιππίδη Κωδικός «χρυσό δισκοπότηρο» για την ελληνική κυβέρνηση ΓΡΉΓΟΡΟ ΚΛΕΊΣΙΜΟ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗΣ, ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΊ Η ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΠΟΣΟΤΙΚΉΣ ΧΑΛΆΡΩΣΗΣ as usual» ή αλλιώς ως δουλειά ρουτίνας φέρεται να «Business περιέγραψε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τη δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος, στις συναντήσεις του με εκπροσώπους επενδυτικών κεφαλαίων στη Νέα Υόρκη. Μέχρι ωστόσο να φτάσουμε στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ε.Κ.Τ. (QE), το επονομαζόμενο από τον ίδιο τον κ. Τσίπρα και ως «ιερό δισκοπότηρο» για την ελληνική οικονομία, καθώς εκτιμάται ότι θα ανοίξει τον δρόμο στα ξένα επενδυτικά κεφάλαια, πρέπει να γίνει πράξη μια αλληλουχία γεγονότων. l Καταρχάς, ο κυβερνητικός σχεδιασμός περιλαμβάνει το γρήγορο κλείσιμο όλων των καυτών θεμάτων της δεύτερης αξιολόγησης, όπως τα εργασιακά, τα ειδικά μισθολόγια, το άνοιγμα επαγγελμάτων και ο περιορισμός επιδομάτων, μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. l Ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης αποτελεί η προηγούμενη έκδοση μιας θετικής ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους (DSA) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αμέσως μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης. l Αντίστοιχα, για να έχει θετικό πρόσημο η έκθεση ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους, χρειάζεται να έχουν συμφωνηθεί όχι μόνο τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, αλλά και τα μεσοπρόθεσμα. l Εφόσον έχουν εκπληρωθεί όλες οι παραπάνω προϋποθέσεις, τότε και μόνο τότε θεωρείται πιθανή η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης στη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της Ε.Κ.Τ της 8ης Δεκεμβρίου. Όσο για την είσοδο του Δ.Ν.Τ. στο ελληνικό πρόγραμμα, αυτή περνάει υποχρεωτικά από το δίπολο Βερολίνου-Ουάσιγκτον, δεδομένης της επιμονής Λαγκάρντ στην πιστή τήρηση, αυτή τη φορά, των κανο- 28 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

32 που δουλεύουν σήμερα και είδαν τους φόρους τους να αυξάνονται και τις μελλοντικές τους συντάξεις να μειώνονται», σε αντίθεση με τους τωρινούς συνταξιούχους για τους οποίους το βάρος της μεταρρύθμισης ήταν πολύ μικρότερο. νισμών του Ταμείου και του πείσματος Σόιμπλε ότι δεν θα αλλάξει τον γερμανικό νόμο για το τρίτο ελληνικό μνημόνιο, που προβλέπει παρουσία του Δ.Ν.Τ. στο πρόγραμμα χωρίς ελάφρυνση χρέους και επιβάρυνση των Γερμανών φορολογουμένων. Σε αυτή την κατεύθυνση, οι πρόσφατες προβλέψεις του Ταμείου όσον αφορά την εξέλιξη των πρωτογενών πλεονασμάτων εντελώς μακριά από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού και του προγράμματος θα παραμείνουν ως βάση υπολογισμού του Δ.Ν.Τ. στη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Χρέος Μείγμα μετατροπής κυμαινόμενων επιτοκίων σε σταθερά, με εκμετάλλευση κάποιων από τα αδιάθετα κονδύλια του τρίτου μνημονίου, περιλαμβάνουν τα πρώτα μέτρα για το χρέος, που βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Συγκεκριμένα, σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο προβλέπεται η μετατροπή των επιτοκίων ενός σημαντικού μέρους των δανείων του ESM από κυμαινόμενα σε σταθερά για μια μακρά περίοδο, μέσω της αξιοποίησης έως και 20 δις ευρώ που δεν χρησιμοποίησε η Ελλάδα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, προκειμένου να αποπληρωθούν κάποια από τα διακρατικά δάνεια του πρώτου μνημονίου. Εκτός των βραχυπρόθεσμων, απαραίτητος είναι ο εντός του έτους προσδιορισμός των μεσοπρόθεσμων μέτρων, καθώς επιθυμία όλων των πλευρών είναι να μην περιλαμβάνει το 2017 συζητήσεις για το ελληνικό χρέος, δεδομένων των εκλογών σε Γερμανία και Ολλανδία. Σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ είναι ένας απροσδόκητος σύμμαχος της Αθήνας, αφού θέλει να τελειώνει γρήγορα με την εκκρεμότητα του χρέους, πριν από τις εκλογές του Απριλίου, και με το Δ.Ν.Τ. εντός προγράμματος. Το μπούμερανγκ του Δ.Ν.Τ. Η συμμετοχή του ΔΝΤ μπορεί να εξαρτιέται σε μεγάλο βαθμό από τις διαθέσεις των Ευρωπαίων στο θέμα του χρέους, αλλά ενδέχεται να συναντήσει την έντονη αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης σε περίπτωση που το Ταμείο επιμείνει στα μέτρα που συνέστησε η ομάδα Βελκουλέσκου κατά την τελευταία της επίσκεψη στην Ελλάδα. Μεταξύ άλλων προτείνει μειώσεις στις υφιστάμενες συντάξεις, μειώσεις στο αφορολόγητο όριο και γενικότερα στις φοροαπαλλαγές, μειώσεις στους φορολογικούς συντελεστές και αύξηση της φορολόγησης των πλουσίων, θέματα δύσκολα ως προς τη διαχείρισή τους από την κυβέρνηση. Σύμφωνα με το Ταμείο, θα πρέπει οι υφιστάμενες συντάξεις να μειωθούν και να υπολογίζονται όπως οι νέες συντάξεις. Επί της ουσίας, το Δ.Ν.Τ. προτείνει την περικοπή της προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν οι σημερινοί συνταξιούχοι. Για το Δ.Ν.Τ. και την κα Βελκουλέσκου, το βάρος της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος «έπεσε σε αυτούς Η δεύτερη αξιολόγηση Οι αποφάσεις για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, περνούν όμως, υποχρεωτικά από την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση θα πρέπει να συμφωνήσει το νέο μεσοπρόθεσμο για την περίοδο , θέμα που κολλάει για την ώρα στον υψηλό στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% μετά το 2018, τον οποίο επιθυμεί να μειώσει η κυβέρνηση στο μισό. Περιλαμβάνονται, ωστόσο, και άλλα θέματα όπως οι προτάσεις των τριών εργαλειοθηκών του Ο.Ο.Σ.Α. Οι παρεμβάσεις θα αφορούν φαρμακευτικά προϊόντα, τρόφιμα, υλικά οικοδομών, την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων, τα αναψυκτικά, τα πετρελαϊκά προϊόντα κ.λπ. Στα εργασιακά θα κυριαρχήσει το θέμα του συνδικαλιστικού νόμου, ενώ αγκάθι αναμένεται να αποτελέσει η επανεξέταση του πλαισίου των κοινωνικών παροχών, με στόχο εξοικονομήσεις της τάξης του 0,5% του Α.Ε.Π., προκειμένου να εξασφαλιστούν πόροι για τη χρηματοδότηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Θα περιλαμβάνει ακόμα παρεμβάσεις στο φορολογικό, οι οποίες περιγράφονται στο μνημόνιο. Εκτός από την υλοποίηση μέτρων για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών (δημοσίευση ονομάτων οφειλετών κ.λπ.), το πακέτο θα περιλαμβάνει και τη νέα αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών μέχρι το φθινόπωρο, αναθεώρηση η οποία αναμένεται να συνοδευτεί και από νέα προσαρμογή των συντελεστών του ΕΝ.Φ.Ι.Α. Στο φορολογικό πακέτο της αξιολόγησης αναμένεται να περιληφθούν η επανεξέταση των κινήτρων που αφορούν τη φορολόγηση εισοδήματος των επιχειρήσεων και την κατάργηση διατάξεων που κρίνονται ως αναποτελεσματικές ή άδικες. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

33 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Επισφαλείς οι προβλέψεις για την επόμενη μέρα ΚΑΘΟΛΙΚΉ ΦΟΡΟΛΌΓΗΣΗ, ΑΡΝΗΣΙΔΙΚΊΑ ΣΤΟ ΑΝΏΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΌ ΕΠΊΠΕΔΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΈΣ ΕΝΤΆΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΆΝΤΕΧΕΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΉΣΕΙΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΚΏΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ. Το εκρηκτικό κοκτέιλ επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα, την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθεί να ολοκληρώσει την πρώτη αξιολόγηση και να λάβει την υπόλοιπη δόση των 2,8 δις ευρώ, και η αξιωματική αντιπολίτευση ζητεί διαρκώς εκλογές, βλέποντας την ψαλίδα των δημοσκοπήσεων να κινείται πλέον σε διψήφιο ποσοστό και την παράσταση νίκης να υπερβαίνει τις 50 μονάδες. Ωστόσο κανένα γκάλοπ δεν καταγράφει τάση διαμόρφωσης αυτοδύναμης κυβέρνησης, αλλά και κανείς εκ των επικεφαλής της κεντρικής πολιτικής σκηνής δεν συζητά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αναμφίβολα οι κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις φέρνουν τον χρόνο των εκλογών όλο και πιο κοντά, ωστόσο η εθνική συνεννόηση έχει διαγραφεί εντελώς από την ατζέντα των διεκδικητών της εξουσίας. Διότι απλά οι διαφορές των κομμάτων είναι χαώδεις. Οι δύο σημαίες τις οποίες κυμάτιζε το προηγούμενο διάστημα η συγκυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-ΑΝ.ΕΛ. υπεστάλησαν πρόωρα. Ο μεν διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες, που θα σηματοδοτούσε τον εξοβελισμό της διαπλοκής και τη δημιουργία ενός νέου υγιούς τοπίου ανταγωνιστικότητας, αποδεικνύεται προβληματικός. Το δε κούρεμα του χρέους θα αρχίσει επισήμως να συζητείται μετά το 2018, μετά την ολοκλήρωση δηλαδή του 3ου μνημονίου, αν βεβαίως μέχρι τότε δεν έχει επιβληθεί και ένα 4ο, κάτι που όπως φαίνεται θα γίνει, στην καλύτερη των περιπτώσεων. Η Νέα Δημοκρατία από την πλευρά της αντιπαραβάλλει πρόγραμμα εξόδου από 30 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

34 την κρίση, θεωρώντας ότι θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση με πολιτικά πρόσωπα και προσωπικότητες εκτός πολιτικής. Το αφήγημά της έχει απήχηση, ωστόσο δεν υιοθετείται από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και από εκείνα που δυνητικά θα εισέλθουν στην επόμενη Βουλή. Η δε Δημοκρατική Συμπαράταξη, η Ένωση Κεντρώων και το «Ποτάμι» εκκινούν επίσης από διαφορετικές αφετηρίες, με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. να επιμένει και να εννοεί την ανάγκη των συνεργασιών, και τους άλλους δύο σχηματισμούς να ζητούν εθνική κυβέρνηση την οποία θα στηρίζουν, χωρίς όμως να συμμετέχουν, ώστε να έχουν ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα αποχώρησης. Η επόμενη μέρα Τούτων δοθέντων, σε συνάρτηση με τον νέο εκλογικό νόμο που επιβάλλει την απλή αναλογική στις μεθεπόμενες εκλογές, το βέβαιο είναι ότι οι όποιες προβλέψεις για την επόμενη μέρα χαρακτηρίζονται επισφαλείς, ενώ δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική παραγωγή κυβερνητικού έργου, καθώς ο Αλέξης Τσίπρας καθημερινώς πλέον έρχεται αντιμέτωπος με ένα νέο σοβαρότατο πρόβλημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κατάθεση του προϋπολογισμού του 2017, ο οποίος δεν έχει την έγκριση της τρόικας ιδίως ως προς την εγγραφή ποσού 300 εκατ. ευρώ για κοινωνικές παροχές. Ακόμα δε και οι νέες φορολογικές-ασφαλιστικές αυξήσεις ύψους 3,3 δις ευρώ αμφισβητούνται από τους «θεσμούς» ως προς την αποτελεσματικότητά τους, καθώς η αύξηση της έμμεσης φορολογίας κατά 1,46 δις ευρώ θα σημάνει αυτόματα την πλήρη αδυναμία των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στους ήδη διογκωμένους άμεσους φόρους. Οι αυξήσεις αφορούν καύσιμα, τσιγάρα, καφέ, σταθερή τηλεφωνία και συνδρομητική τηλεόραση. Ταυτόχρονα, υψηλότερους φόρους θα κληθούν να πληρώσουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις και για τα εισοδήματά τους, καθώς αναπροσαρμόστηκε η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, ενώ αυξήθηκαν παράλληλα και τα ποσά της εισφοράς αλληλεγγύης. Κατανάλωση Περαιτέρω οι άμεσοι νέοι φόροι ανέρχονται σε 2,5 δις ευρώ και επιβάλλονται κυρίως σε μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Ειδικότερα προβλέπεται αύξηση των συντελεστών της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος (και της κλίμακας φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια) και μεγαλύτερη εισφορά αλληλεγγύης. Επίσης, αναπροσαρμογή των τελών κυκλοφορίας, πλήρης εφαρμογή του συντελεστή Φ.Π.Α. 24%, αύξηση του φόρου εισοδήματος στα εταιρικά οχήματα, καθώς και αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Από την 1η Ιανουαρίου 2017 ο Ε.Φ.Κ. στη βενζίνη θα αυξηθεί κατά 3 λεπτά το λίτρο, από τα 0,67 σε 0,7 ευρώ το λίτρο, ενώ στο πετρέλαιο κίνησης θα αυξηθεί κατά 8 λεπτά το λίτρο, από τα 0,33 σε 0,41 ευρώ το λίτρο. Ο Ε.Φ.Κ. στο υγραέριο κίνησης θα αυξηθεί κατά 10 λεπτά το λίτρο, από τα 0,33 σε 0,43 ευρώ το λίτρο. Αρνησιδικία Το πλέον ανησυχητικό πάντως δεν είναι η αλόγιστη φορολόγηση και οι περικοπές εισοδημάτων, όσο η διάλυση των στυλοβατών της συνταγματικής τάξης. Για παράδειγμα, «ξεπεράστηκε» γρήγορα η πρόσφατη άρνηση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει τη νομιμότητα του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες. Οι περισσότεροι, άλλωστε, στάθηκαν στο σκέλος των πολιτικών συνεπειών σε βάρος της κυβέρνησης, παρακάμπτοντας ή αγνοώντας την ουσία, δηλαδή ότι για πρώτη φορά στα χρονικά της Δικαιοσύνης το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ματαίωσε συνδιάσκεψη υπό το βάρος της πολιτικής πίεσης, δεχόμενο στην ουσία ότι δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει αμερόληπτα και ότι επηρεάζεται από τις γενικότερες εξελίξεις. Αντιθέτως, προ πενταετίας το Σ.τ.Ε. είχε κρίνει συνταγματικό το 1ο μνημόνιο, λαμβάνοντας τη σχετική απόφαση υπό συνθήκες πολύ μεγαλύτερης έντασης, ενώ και το καλοκαίρι του 2013 το εν λόγω δικαστήριο είχε επικυρώσει το κλείσιμο της Ε.Ρ.Τ. Τι συνέβη λοιπόν τώρα και οδηγήθηκε στην αρνησιδικία, την ώρα που ακόμα και τα πρωτοβάθμια διοικητικά δικαστήρια εκδίδουν σωρεία ακυρωτικών αποφάσεων για τα «κόκκινα δάνεια» και τις πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις χιλιάδων πολιτών; Προφανώς, όχι τυχαία, το σύνολο του πολιτικού προσωπικού αρχίζει να μιλά για «κατάσταση πλησίον του εσχάτου ορίου της πολιτικής εκτροπής». Άλλοι για λόγους καλλιέργειας κλίματος λαϊκισμού και άλλοι σκεπτόμενοι την ανάγκη να προστατευτεί η δημοκρατία. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

35 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Γιώργου Μαντέλα H ρύθμιση για τα «κόκκινα» δάνεια Η ΡΎΘΜΙΣΗ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΆΡΓΗΣΕ, ΑΛΛΆ ΈΡΧΕΤΑΙ. ΚΑΙ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΌΤΙ ΘΑ ΔΏΣΕΙ ΑΝΆΣΑ ΣΕ ΌΣΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΊΕΣ ΚΑΙ ΕΛΕΎΘΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΕΣ ΣΠΕΎΣΟΥΝ ΝΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΉΣΟΥΝ. ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΑΥΤΌ ΠΡΟΚΎΠΤΕΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΝΆΛΥΣΗ ΣΕ ΘΕΩΡΗΤΙΚΌ ΕΠΊΠΕΔΟ. ΓΙΑΤΊ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ... Ο λόγος αφορά τον εξωδικαστικό μηχανισμό εξυγίανσης ο οποίος στήθηκε και ετοιμάζεται να μπει σε εφαρμογή. Τα στάδιά του απλά, το ρίσκο μάλλον μειωμένο, αλλά σε κάθε περίπτωση, ένας καλός λογιστής θα πρέπει να είναι πάντα «παρά πόδα», γιατί θα χρειαστεί. Με δύο λόγια, η φιλοσοφία της νέας πρωτοβουλίας έχει ως εξής: Έχουμε μια εταιρεία με ανοίγματα παντού ή σχεδόν παντού. Δηλαδή από δάνεια σε τράπεζες και υποχρεώσεις σε προμηθευτές, έως φόρους στη Δ.Ο.Υ. και εισφορές στα ταμεία. Η ίδια εταιρεία, όμως, έχει κι ένα βασικό πλεονέκτημα: κρίνεται βιώσιμη. Και κρίνεται βιώσιμη όχι επειδή το λέει ο επιχειρηματίας, αλλά επειδή αντικειμενικά και βάσει κριτηρίων που προβλέπονται έχει «επόμενη μέρα». Προσοχή: Ανεξαρτήτως του μεγέθους της, και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Δηλαδή, είτε είναι μεγάλη είτε μικρή είτε μεσαία. Κανείς δεν αποκλείεται, τουλάχιστον με βάση τα όσα ήταν γνωστά μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, δηλαδή στις αρχές Οκτωβρίου (σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο νόμος θα έπαιρνε την τελική του μορφή τέλη του μήνα με αρχές του επόμενου). Επιστρέφουμε, λοιπόν, στη βασική του φιλοσοφία, που έχει να κάνει με το γεγονός πως: α) ό,τι γίνεται, θα γίνεται εξωδικαστικά (άρα μακριά από τις αίθουσες της Ευελπίδων 32 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

36 και ό,τι χρονοβόρο αυτές συνεπάγονται), β) θα περιλαμβάνει το σύνολο των υποχρεώσεων (όπως περιγράφηκαν παραπάνω) και γ) θα βγάζει μια μηνιαία επιβάρυνση, βάσει ενός συγκεκριμένου αλγόριθμου. Σε ό,τι αφορά αυτόν τον τελευταίο, μην φανταστείτε ότι θα είναι κάτι εξαιρετικά περίπλοκο. Σε γενικές γραμμές θα στηρίζεται στο σύστημα 65%-25%-10%. Και για να το κάνουμε ακόμα πιο απλό, ας αναφέρουμε ένα παράδειγμα. Έστω ότι μια επιχείρηση χρωστά 100 ευρώ. Από αυτά: α) τα 65 θα πηγαίνουν στις τράπεζες για τα χρωστούμενα από δάνεια, β) τα 25 σε εφορία και ταμεία για τα οφειλόμενα, και τέλος γ) ό,τι περισσεύει, δηλαδή 10 ευρώ, στους προμηθευτές. Στην πράξη, πρόκειται για την ίδια κατανομή που θα γίνονταν αν η επιχείρηση έμπαινε σε εκκαθάριση. Με τη διαφορά ότι με τη νέα ρύθμιση, όλοι οι ενδιαφερόμενοι πιστωτές θα έχουν την προσδοκία ότι κάποια στιγμή μπορεί και να πάρουν το σύνολο ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος της οφειλής πίσω. Ενώ στην εκκαθάριση, ως γνωστόν, κανείς δεν ξέρει τι τον περιμένει την επαύριον. Γι αυτό και η εξωδικαστική λύση δείχνει να προκρίνεται, εφόσον επαναλαμβάνουμε τηρούνται τα κριτήρια της βιωσιμότητας. Γιατί αλλιώς... Βεβαίως, η όλη επιχείρηση έχει και το γραφειοκρατικό της κομμάτι. Το οποίο πάντως δεν είναι ιδιαιτέρως σύνθετο. Για να καταλάβετε: Δημιουργείται μια Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, η οποία θα αναλάβει να οργανώσει το εγχείρημα. Σε αυτή, λοιπόν, και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα της, θα απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι για να συμπληρώσουν τη φόρμα αίτησης υπαγωγής στον συμβιβασμό. Με ό,τι θα απαιτείται σε επίπεδο φορολογικών στοιχείων και όχι μόνο. Γιατί θα πρέπει να γίνεται πάντα μέσω της ίδιας ιστοσελίδας και μια αναλυτική περιγραφή των οικονομικών στοιχείων της εταιρείας ή του ελεύθερου επαγγελματία που θέλει να κάνει χρήση του νόμου. Τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα για πολλούς λόγους, οι σημαντικότεροι από τους οποίους είναι δύο, και συγκεκριμένα: 1. για να υπάρχει μια αναλυτική εικόνα της πραγματικής θέσης του ενδιαφερομένου, ώστε να διασφαλιστεί η προοπτική της βιωσιμότητας (για την οποία γράφουμε παραπάνω), και 2. για να προκύψει η κατανομή του 65%- 25%-10%, που είναι και το κλειδί. Βεβαίως, τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν από όλα τα παραπάνω, είναι πολλά. Για παράδειγμα, ποια θα είναι τα κριτήρια βιωσιμότητας από τα οποία εν πολλοίς θα εξαρτάται η ένταξη της αίτησης στον νέο νόμο; Σύμφωνα με μια καταρχήν απάντηση που δίνεται, θα προκύπτουν από μια σειρά από δείκτες που θα υιοθετηθούν ως προς την ανάλυση. Θα ξεκινούν από τον τζίρο της εταιρείας και θα φτάνουν στο ύψος και στο είδος του δανεισμού, τη διαθέσιμη ρευστότητα και το βάθος χρόνου των πάσης φύσεως υποχρεώσεων. Στο εξωτερικό, εδώ και πολλά χρόνια, έχουν δημιουργηθεί και έχουν υιοθετηθεί με επιτυχία ανάλογα μοντέλα, και το πιθανότερο είναι πως και η ελληνική πλευρά θα πάρει κάποιο ή κάποια από αυτά και θα δημιουργήσει ένα νέο μοντέλο. Γιατί είναι κρίσιμο αυτό; Διότι, πέραν του ότι θα αποδεικνύει τη βιωσιμότητα ή όχι του αιτούντος (είτε είναι εταιρεία είτε ελεύθερος επαγγελματίας), θα προσδιορίζει και το ύψος της μηνιαίας δόσης. Αν θα είναι, δηλαδή, 100, ή ευρώ ή και παραπάνω. Εξ ου και κρίνεται ως πολύ σημαντική συνισταμένη του όλου εγχειρήματος. Βεβαίως, αναλόγως του μεγέθους της εταιρείας προβλέπεται και κάποιας μορφής διαβάθμιση. Για παράδειγμα, τις αξιολογήσεις βιωσιμότητας των μεγάλων εταιρειών θα τις αναλάβουν εξειδικευμένοι ελεγκτές. Εν αντιθέσει με τους μικρομεσαίους ενδιαφερόμενους, οι οποίοι για να κριθούν θα περνούν από μια μάλλον τυποποιημένη διαδικασία, που θα παραπέμπει περισσότερο σε «τυφλοσούρτη». Κρίσιμη παράμετρος: Ακόμα και αν όλα τα παραπάνω γίνουν με επιτυχία, πάντα θα υπάρχει ένα κρίσιμο «αλλά». Σε τι θα συνίσταται; Στην υποχρέωση να συμφωνήσει το 60% των πιστωτών μιας επιχείρησης με την ένταξή της στη λύση του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Ειδάλλως κάθε προσπάθεια θα είναι εξαρχής καταδικασμένη. Γι αυτό και στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης θα προβλέπεται, εκ των πραγμάτων, ένας κύκλος συναντήσεων, ο αριθμός των οποίων θα εξαρτάται από τον βαθμό δυσκολίας του όλου project. Αν όλα πάνε καλά, τότε η συμφωνία θα επικυρώνεται από το Πρωτοδικείο. Και καλή τύχη... ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

37 Α OIKONOMIA Του Χρήστου Κολώνα Υπηρεσίες Μίας Στάσης στα επιμελητήρια ΜΈΣΑ ΣΕ ΛΊΓΕΣ ΏΡΕΣ ΘΑ ΣΥΣΤΉΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ, ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΈΔΙΟ ΠΟΥ ΈΔΩΣΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΊΟΤΗΤΑ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ, ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ. Σκοπός είναι ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, και τα επιμελητήρια αναλαμβάνουν τον κύριο ρόλο για τις σχετικές διαδικασίες. Πώς θα γίνεται η σύσταση των επιχειρήσεων; Με την καθιέρωση της Υπηρεσίας Μίας Στάσης στα επιμελητήρια και τους συμβολαιογράφους, αλλά και της Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας Μίας Στάσης μέσω ιστοσελίδας. Οι καινοτομίες που φέρνει το νέο νομοσχέδιο είναι η ηλεκτρονική διασύνδεση των Υ.Μ.Σ. με τις εφορίες και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και η υποχρεωτική προθεσμία έγκρισης των διαδικασιών ώστε να ανοίγουν οι επιχειρήσεις με τη χορήγηση Α.Φ.Μ., Α.Μ.ΚΑ. και αριθμού Γ.Ε.ΜΗ. (Γενικού Εμπορικού Μητρώου). Έτσι όσοι θέλουν να ανοίξουν εταιρεία δεν θα τρέχουν από φορέα σε φορέα: είτε θα επισκέπτονται τα επιμελητήρια και τους συμβολαιογράφους, είτε ηλεκτρονικά θα υποβάλλουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά και το Γραμμάτιο Ενιαίου Κόστους Σύστασης Εταιρείας. Από εκεί και πέρα οι Υ.Μ.Σ., όπως ορίζει το νομοσχέδιο, αυθημερόν ή το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα θα δίνουν το «οκέι» για τη σύσταση της επιχείρησης. Το νομοσχέδιο αφορά τις προσωπικές και κεφαλαιουχικές εμπορικές εταιρείες και ειδικότερα τις ομόρρυθμες, τις ετερόρρυθμες, τις ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, τις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και τις ανώνυμες εταιρείες. Εξαιρούνται οι ασφαλιστικές, οι εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και αμοιβαίων κεφαλαίων, οι αθλητικές, όσες συστήνονται μετά από μετατροπές και συγχωνεύσεις υπαρχουσών εταιρειών, και λοιπές που διέπονται από ειδική νομοθεσία. Ως Υπηρεσίες Μίας Στάσης ορίζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.)-τα επιμελητήρια, εφόσον δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο για τη σύσταση εταιρειών και οι συμβολαιογράφοι όταν χρειάζεται τέτοιο έγγραφο. Οι Υ.Μ.Σ. θα είναι εφοδιασμένες με σχετικό πληροφοριακό 34 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

38 σύστημα και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες με την αντίστοιχη ψηφιακή πλατφόρμα ηλεκτρονικής υποβολής και διαχείρισης αιτήσεων σύστασης εταιρειών. Επίσης θεσπίζεται το Γραμμάτιο Ενιαίου Κόστους Σύστασης Εταιρείας, στο οποίο θα συμπεριληφθεί και το τέλος καταχώρισης Γ.Ε.ΜΗ. Το ποσό θα αποδίδεται από όσους θέλουν να ιδρύσουν εταιρεία. Το ύψος του νέου γραμματίου, καθώς και η διαδικασία είσπραξης και απόδοσής του θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση. Σε αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται οι αμοιβές των συμβολαιογράφων και των δικηγόρων. Όσοι, δε, επιλέξουν την ηλεκτρονική διαδικασία θα πληρώνουν το γραμμάτιο στο 30% της αξίας του. Οι αρμοδιότητες των Υ.Μ.Σ. είναι να: l παραλαμβάνουν τις αιτήσεις και τα έγγραφα που απαιτούνται για τη σύσταση των εταιρειών, l προβαίνουν στον προέλεγχο και την κατοχύρωση επωνυμίας και διακριτικού τίτλου των εταιρειών, l μεριμνούν για τη χορήγηση του αριθμού ΓΕ.Μ.Η. και του κωδικού αριθμού καταχώρισης, l καταχωρούν τα έγγραφα στη μερίδα και το φάκελο Γ.Ε.ΜΗ. των εταιρειών, l μεριμνούν προκειμένου να χορηγηθεί στην εταιρεία Α.Φ.Μ. και κλειδάριθμος πρόσβασης στο TAXIS από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., l μεριμνούν για την εγγραφή των φυσικών προσώπων, εταίρων, διαχειριστών ή μελών διοικητικού συμβουλίου στον οικείο οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης για τη χορήγηση του Α.Μ.Κ.Α., όπου απαιτείται, l εισπράττουν το Γραμμάτιο Ενιαίου Κόστους Σύστασης Εταιρείας και να χορηγούν τη σχετική απόδειξη καταβολής, l κατανέμουν το εισπραττόμενο γραμμάτιο στους φορείς του, l παραδίδουν ψηφιακά υπογεγραμμένα αντίγραφα των συστατικών εγγράφων, και της ανακοίνωσης σύστασης και όλες τις τυχόν αναγκαίες βεβαιώσεις των αρμόδιων αρχών, l και να πράττουν οποιαδήποτε άλλη ενέργεια απαιτείται κατά το νόμο για τη σύσταση εταιρειών. Με άλλη υπουργική απόφαση θα καθοριστούν οι διαδικασίες και τεχνικές λεπτομέρειες για τη διασύνδεση των Υ.Μ.Σ. με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Οι ενδιαφερόμενοι ιδρυτές εταιρειών, για να συστήσουν τις επιχειρήσεις τους θα υποβάλλουν είτε εγγράφως είτε ηλεκτρονικά στις Υ.Μ.Σ. την αίτησηεξουσιοδότηση προς αυτές για τη διενέργεια όλων των απαραίτητων διαδικασιών, θα καταθέτουν το συμφωνητικό σύστασης εταιρείας και θα καταθέτουν το γραμμάτιο ενιαίου κόστους. Στη συνέχεια οι Υ.Μ.Σ. «αυθημερόν ή το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα» υποχρεούνται να προβούν: l σε προέλεγχο της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου καθώς και στη χορήγησή τους, l στη χορήγηση της απόδειξης καταβολής του Γραμματίου Ενιαίου Κόστους Σύστασης Εταιρείας, l στις απαραίτητες ενέργειες για τη χορήγηση Α.Φ.Μ. και για την εγγραφή των αιτηθέντων εταίρων, διαχειριστών και μελών διοικητικών συμβουλίων στον οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης για τη χορήγηση του Α.Μ.Κ.Α., l στη δημιουργία φακέλου και μερίδας της εταιρείας στο Γ.Ε.ΜΗ., στη χορήγηση τέτοιου αριθμού και κλειδαρίθμου TAXIS της εταιρείας, l στην ηλεκτρονική αποστολή ανακοίνωσης για τη σύσταση της εταιρείας καθώς και για τα στοιχεία των εταίρων της στους οικείους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, l στην εγγραφή της εταιρείας στο αρμόδιο επιμελητήριο, l στην κατανομή του γραμματίου, l και στην έκδοση ψηφιακά υπογεγραμμένων αντιγράφων του συμφωνητικού σύστασης και της ανακοίνωσης σύστασης της εταιρείας. Αν από τον έλεγχο προκύψει ότι τα έγγραφα ή η αίτηση δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας, τότε οι ιδρυτές θα πρέπει εντός πέντε εργάσιμων ημερών από τη λήψη της πρόσκλησης να προβούν εγγράφως στις απαραίτητες διευκρινίσεις, διορθώσεις ή συμπληρώσεις. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

39 Α OIKONOMIA Tου Γιάννη Παχουλάκη Ο.Α.Ε.Ε.: Ο αδύναμος κρίκος του ασφαλιστικού ΜΌΝΟ ΜΕ ΠΡΌΣΘΕΤΗ ΚΡΑΤΙΚΉ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ, ΠΟΥ ΕΝΔΈΧΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΆΣΕΙ ΤΑ 300 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ, ΦΑΊΝΕΤΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΣΕ ΘΈΣΗ Ο Ο.Α.Ε.Ε. ΝΑ ΚΑΤΑΒΆΛΕΙ ΤΙΣ ΣΥΝΤΆΞΕΙΣ ΕΏΣ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΌΝΟΥ. Το γεγονός πως ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών έχει εξελιχθεί στην αχίλλειο πτέρνα όλου του ασφαλιστικού οικοδομήματος και σε βόμβα στα θεμέλια του νέου Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, επικυρώθηκε με την προσφυγή του σε στήριξη από το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών, τον λεγόμενο «μικρό κουμπαρά», από το οποίο ζήτησε στα μέσα Σεπτεμβρίου στήριξη 150 εκατ. ευρώ. Μάλιστα τον ίδιο μήνα έλαβε έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 200 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή είχε προδιαγραφεί από τη «στάση πληρωμών» που έχει κηρύξει ο ένας στους δύο ασφαλισμένους του ταμείου. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από τους ασφαλισμένους του Ο.Α.Ε.Ε. οι είτε είναι οφειλέτες 36 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

40 ( άτομα), είτε έχουν κάνει διακοπή και οφείλουν εισφορές στο ταμείο ( άτομα). Συνεπώς μόλις ασφαλισμένοι του Ο.Α.Ε.Ε. πληρώνουν εισφορές της τάξης των 231,5 εκατ. ευρώ το δίμηνο. Η πτώση στα έσοδα φθάνει το 16% από την αρχή του χρόνου. Στα 11 δις τα χρέη προς τον Ο.Α.Ε.Ε. Στην άλλη πλευρά του νομίσματος βρίσκονται και οι συσσωρευμένες οφειλές προς το ταμείο, που ανέρχονται σε 11 δις ευρώ, εκ των οποίων τα 2,7 δις ευρώ προέρχονται από ασφαλισμένους που έχουν διακόψει την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Από τα υπόλοιπα 8,3 δις ευρώ χρεών, σε διακανονισμό εντάχθηκαν 2,6 δις ευρώ, το 1 δις ευρώ βγήκε εκτός, μόλις 48,9 εκατ. ευρώ εξοφλήθηκαν, άλλα 146 εκατ. ευρώ εισπράχθηκαν ως δόσεις και, πλέον, ανεξόφλητες παραμένουν οφειλές ενταγμένες σε ρύθμιση, της τάξης του 1,13 δις ευρώ. Ο.Α.Ε.Ε.: Ρυθμίσεις και εισπράξεις οφειλών: l Εξοφλημένες: 9.775, εισπράξεις 48,9 εκατ. ευρώ. l Ανεξόφλητες ενεργές ρυθμίσεις: , 1,13 δις ευρώ, εισπράξεις 124,4 εκατ. ευρώ. l Απολεσθείσες ρυθμίσεις: , 1,0 δις ευρώ, εκ των οποίων 22,9 εκατ. έχουν εισπραχθεί. Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο είναι πως από τους ασφαλισμένους που είχαν ενταχθεί στο καθεστώς ρύθμισης των 100 δόσεων, γύρω στους έχουν απενταχθεί και περίπου οι μισοί είναι ενεργοί και πληρώνουν τις εισφορές τους. Το σύνολο των ενεργών ασφαλισμένων στον Ο.Α.Ε.Ε. ανέρχεται σε περίπου , εκ των οποίων κατά μέσο το 63% καταβάλλει κανονικά τις τρέχουσες διμηνιαίες εισφορές του (περίπου άτομα). Αναζητούνται λύσεις και 85 εκατ. ευρώ! Μέχρι τον Αύγουστο ο Ο.Α.Ε.Ε. είχε απορροφήσει το 85,7% της αρχικής χρηματοδότησης η οποία ανέρχεται σε 835 εκατ. ευρώ. Τα δύσκολα όμως είναι μπροστά, και συγκεκριμένα στις πληρωμές των συντάξεων του Δεκεμβρίου, για τις οποίες απαιτούνται γύρω στα 280 εκατ. ευρώ. Ως τις 30/11 αναμένεται να εισπραχθούν από εισφορές γύρω στα 195 εκατ. ευρώ. Οπότε ήδη μελετούνται τα σενάρια για την εύρεση των 85 εκατ. ευρώ που λείπουν από τον λογαριασμό. Δεν αποκλείεται νέα έκτακτη κρατική χρηματοδότηση, συνδυαστική με εκ νέου προσφυγή στο Α.Κ.Α.ΓΕ., καθώς η ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας θέλει να αποφύγει την παρακράτηση χρημάτων και την επιπλέον διόγκωση των οφειλών του Ο.Α.Ε.Ε. προς τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., που φθάνουν το 1 δις ευρώ. Μαύρα σύννεφα για τα έσοδα του 2017 Ενδεικτικό είναι ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του για το 2017 ο Ο.Α.Ε.Ε. έχει εγγράψει αύξηση εσόδων από εισφορές με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα (θα εφαρμοστεί από 1/1/2017) μόλις 35 εκατ. ευρώ. Η εξήγηση που δίνουν εμπειρογνώμονες του ασφαλιστικού είναι πως για περίπου το 90% των ελεύθερων επαγγελματιών, που έχουν εισόδημα έως ευρώ, η εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου θα επιφέρει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, σε σχέση με τις εισφορές που πληρώνονται σήμερα με βάση τα έτη ασφάλισης. Ακόμα όμως και αυτή η πενιχρή αύξηση εσόδων είναι στον αέρα, καθώς μένει ακόμη να διευκρινιστεί από πότε και επί ποιας εισοδηματικής βάσης θα ξεκινήσει ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών. Ο υφυπουργός Εργασίας έχει δηλώσει πως για τα το α εξάμηνο του 2017 ο υπολογισμός θα γίνει με βάση τα εισοδήματα του 2015 και στη συνέχεια, με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων του 2016, θα γίνει συμψηφισμός. Στην πράξη όμως, στελέχη των Υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας διαπιστώνουν πως θα υπάρξουν προβλήματα και αδικίες, που μπορεί να επηρεάσουν άμεσα και την εισπραξιμότητα του Ο.Α.Ε.Ε. Υποστηρίζουν, για παράδειγμα, πως για τα εισοδήματα του 2015 ο ασφαλισμένος μπορεί να έχει καταβάλει ήδη ασφαλιστικές εισφορές αν προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες, ή να μην μπορεί καθόλου σήμερα να τις πληρώσει αν το εισόδημά του έχει μειωθεί σημαντικά ή έχει μείνει άνεργος. Η άλλη σκέψη, να υπάρχει ένας τεκμαρτός τρόπος υπολογισμού των εισφορών, απορρίφθηκε άμεσα, καθώς εκτιμάται πως θα καταπέσει με μαζικές προσφυγές στα δικαστήρια. Για τους λόγους αυτούς, ήδη για το επόμενο έτος εξετάζεται η δυνατότητα για περαιτέρω ενίσχυση του Ο.Α.Ε.Ε. από το Α.Κ.Α.ΓΕ. με 320 εκατ. ευρώ, αν και είναι έντονες και εύλογες οι αντιδράσεις από όσους υποστηρίζουν πως ο «κουμπαράς» του ασφαλιστικού πρέπει να μένει γεμάτος, για να διασφαλίζει τις συντάξεις των επόμενων γενεών. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

41 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Κώστα Κατίκου Θνησιγενές το νέο υπερταμείο ασφάλισης ΤΙ ΘΑ ΠΛΗΡΏΝΟΥΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΊΟΙ ΚΑΙ ΠΏΣ ΘΑ ΥΠΟΛΟΓΊΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΙΒΑΡΎΝΣΕΙΣ ΤΟΥΣ Εισφορές στα ύψη, συντάξεις στα τάρταρα, και παρ όλα αυτά τα ταμεία θα έχουν πάλι ελλείμματα. Σε αυτό το τρίπτυχο συνοψίζεται το νέο τοπίο που προβάλλει στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μετά τον νόμο 4387/2016, που τίθεται σε πλήρη εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2017 με τη λειτουργία του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α), ο οποίος στην πράξη καταργεί τα ταμεία όπως τα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Το μεγάλο στοίχημα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, που είναι ένα βιώσιμο συνταξιοδοτικό σύστημα, δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται όμως, παρά τις αυξημένες εισφορές, που θα υπολογίζονται πλέον για όλους (είτε είναι μισθωτοί είτε επιχειρήσεις είτε ελεύθεροι επαγγελματίες) με ποσοστό 26,95%, το οποίο θα επιβάλλεται σε οποιαδήποτε πηγή εισοδήματος. Το 20% θα είναι για σύνταξη και το 6,95% για ασθένεια. Για τους μισθωτούς δεν θα αλλάξει τίποτε, εκτός και αν ταυτόχρονα ασκούν και ατομικό επάγγελμα (μπλοκάκι). Σε αυτές τις περιπτώσεις θα υποχρεωθούν πέραν του τέλους επιτηδεύματος των 650 ευρώ που πληρώνουν και σήμερα, να καταβάλλουν και πρόσθετη ασφα- 38 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

42 λιστική εισφορά ίση με το 26,95% της αμοιβής τους. Το εγχείρημα ωστόσο δεν θα αποφέρει τα προσδοκώμενα έσοδα, αν λάβει κανείς υπόψη ότι ο Ε.Φ.Κ.Α., όπως αποτυπώνεται στο προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2017, θα εμφανίσει έλλειμμα της τάξης του 1,1 δις ευρώ, το οποίο θα προέλθει από έλλειψη εσόδων. Το έλλειμμα σε οργανική βάση (έσοδα μείον έξοδα) είναι μεγαλύτερο και προσεγγίζει τα 2,9 δις ευρώ για το 2017, αλλά περιορίζεται στο -1,1 δις ευρώ λόγω πρόσθετης κρατικής χρηματοδότησης με 1,77 δις ευρώ. Η υστέρηση των εσόδων δεν θα προκύψει επειδή οι εισφορές είναι μειωμένες, αλλά διότι δεν υπάρχουν επαρκή εισοδήματα. Ωστόσο το νέο σύστημα φορτώνει με δυσανάλογα βάρη ένα μεγάλο κομμάτι των επιχειρήσεων και οδηγεί μάλιστα πολλούς επαγγελματίες στο να πληρώσουν ακόμα και τριπλάσια ποσά σε σύγκριση με σήμερα, για να πάρουν σχεδόν τη μισή σύνταξη. Από το 2017 «ό,τι δηλώσεις τόσο θα πληρώσεις». Και στην πράξη όσοι αποφεύγουν να δηλώνουν όλα τους τα εισοδήματα θα έχουν μικρότερη εισφορά από αυτή που πλήρωναν, ενώ οι συνεπείς τιμωρούνται με δυσβάσταχτα ασφαλιστικά βάρη. Ως ελάχιστο ετήσιο εισόδημα επί του οποίου θα υπολογίζεται η εισφορά 26,95% καθορίστηκε το ποσό των ευρώ. Που σημαίνει ότι ακόμα και ζημιά να δηλώνει ένας ελεύθερος επαγγελματίας ή μια ατομική επιχείρηση, η εισφορά θα υπολογίζεται επί τεκμαρτού εισοδήματος ευρώ. Με τις παλιές εισφορές οι συντάξεις γήρατος των ελευθέρων επαγγελματιών κυμαίνονταν από 608 ευρώ το μήνα με 25 χρόνια ασφάλισης μέχρι ευρώ (μετά τις μειώσεις και πριν από τον φόρο) για ασφαλισμένους με 40 χρόνια, ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματός τους. Με το νέο καθεστώς που ισχύει για όσους διακόπτουν τη δραστηριότητά τους από 12/5/2016 και μετά και υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης, τα αντίστοιχα ποσά είναι ανάλογα με το εισόδημα και κυμαίνονται από 475 ευρώ για όσους έχουν μέσο ασφαλιστέο εισόδημα μέχρι 586 ευρώ, έως ευρώ για όσους έχουν 40 χρόνια ασφάλισης και μέσο ετήσιο εισόδημα ευρώ. Για να πάρουν οι επαγγελματίες το ανώτατο ποσό που έδινε το παλιό σύστημα θα πρέπει να δηλώνουν πάνω από ευρώ το χρόνο, και μάλιστα όχι για μία ή δυο χρονιές, αλλά για όλα τα έτη από το 2002 μέχρι την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους. Και αυτό γιατί οι νέες συνάξεις θα υπολογίζονται με το μέσο «ασφαλιστέο» εισόδημα (το εισόδημα δηλαδή επί του οποίου καταβλήθηκαν εισφορές) με αφετηρία το έτος 2002 και λήξη το έτος της συνταξιοδότησης. Η μεγαλύτερη ίσως παγίδα, που δεν είναι ακόμη ορατή για τους επαγγελματίες, είναι ότι το χαμηλότερο εισόδημα θα υπόκειται μεν σε μικρότερη εισφορά, αλλά αυτή η επιλογή θα οδηγήσει και σε 50% και πλέον μικρότερη σύνταξη! Το «ασφαλιστέο εισόδημα» προκύπτει, σύμφωνα με τον νόμο, διαιρώντας τις εισφορές που πληρώθηκαν από το 2002 με το 0,20 (ή δια του 20%) και διαιρώντας στη συνέχεια το πηλίκο εκ νέου δια του 12, που είναι οι μήνες. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που κατέβαλε από το 2002 ως το 2016 τις εισφορές του ανά τρία χρόνια στην 1η μέχρι και την 5η κατηγορία του σημερινού Ο.Α.Ε.Ε., έχει μέσο όρο ασφαλιστέου εισοδήματος ευρώ. Αν συνταξιοδοτείται το 2020 και συνεχίσει να έχει το ίδιο ποσό εισοδήματος, τότε με 40 χρόνια θα πάρει 944 ευρώ σύνταξη. Αν όμως ο μέσος όρος διαμορφωθεί στα ευρώ θα πάρει 780 ευρώ. Άλλη μια παγίδα που ακυρώνει τα αναμενόμενα οφέλη είναι οι επιβαρύνσεις από τη φορολογία, που έχουν οδηγήσει ένα μεγάλο τμήμα της αγοράς σε συναλλαγές έξω από την επίσημη οικονομία, δηλαδή στη φοροαποφυγή. Το μείγμα αυτό (αυξημένων φόρων και αυξημένων εισφορών) είναι από μόνο του θνησιγενές, και αν δεν αντιστραφεί η δοσολογία, με λιγότερες επιβαρύνσεις και περισσότερες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, τότε είναι μαθηματικά βέβαιο πως ούτε οι στόχοι θα βγουν, ούτε η χώρα και οι επιχειρήσεις θα κατορθώσουν να ξεκολλήσουν από το τέλμα των μνημονίων. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

43 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ασφαλιστική Υπολογισμός Ετήσιο εισφορά 26,95% (1) σύνταξης (2) Ποσό σύνταξης ανάλογα με έτη ασφάλισης (3) φορολογητέο εισόδημα Ετήσια Μηνιαία Μέσο μηνιαίο εισόδημα από 2002 με 25 έτη με 30 έτη με 37 έτη με 40 έτη 0 έως Εισφορά σύνταξης 20% και ασθένειας 6,95% επί του φορολογητέου (μετά την αφαίρεση δαπανών) εισοδήματος. 2. Μέσο μηνιαίο ασφαλιστέο εισόδημα από 2002 μέχρι το έτος συνταξιοδότησης. 3. Ποσό σύνταξης μετά την εισφορά ασθένειας 6% και πριν από το φόρο. Οι επιβαρύνσεις σε επιχειρήσεις και εμπόρους από τις νέες εισφορές και τους φόρους (στα παραδείγματα δεν έχει υπολογιστεί η προκαταβολή φόρου επόμενου έτους) Φορολογητέο εισόδημα (1) Εισφορά 26,95% Φόρος (2) Καθαρό εισόδημα Συνολική επιβάρυνση (εισφορές+φόρος+τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ) % ,35% ,69% ,02% ,31% ,24% ,93% ,02% ,35% ,84% ,44% ,12% ,85% ,62% ,43% ,55% ,72% ,86% ,99% ,05% ,21% ,00% ,53% ,00% ,41% ,77% ,33% ,91% ,43% ,90% ,33% ,73% 1. Μετά την αφαίρεση δαπανών που εκπίπτουν από άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. 2. Φορολογική επιβάρυνση με τη νέα κλίμακα, μετά την αφαίρεση των εισφορών, χωρίς να περιλαμβάνεται η προκαταβολή φόρου επόμενου έτους. 40 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

44 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Α 40 δις ευρώ έγιναν καπνός από την ελληνική αγορά Του Δημήτρη Χριστούλια ΣΕ ΕΛΕΎΘΕΡΗ ΠΤΏΣΗ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΌ ΕΜΠΌΡΙΟ ΑΠΌ ΤΟ 2008 ΜΈΧΡΙ ΣΉΜΕΡΑ. ΜΌΝΟ ΤΟ ΈΝΑ ΤΡΊΤΟ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΊ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΆ Σε παρατεταμένη καθίζηση βρίσκεται το λιανικό εμπόριο στην Ελλάδα, λόγω της δραματικής συρρίκνωσης των εισοδημάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, από το 2008 έως το 2015 η κατανάλωση στη χώρα μας περιορίστηκε κατά 39,3 δις ευρώ, φτάνοντας πέρυσι στα 123,8 δις ευρώ από 163 δις ευρώ την πρώτη χρονιά της κρίσης, το Το ίδιο διάστημα εκτιμάται ότι έκλεισαν επιχειρήσεις, και από το 2008 ανέρχονταν σε στα τέλη του Μαζί τους χάθηκαν και θέσεις εργασίας, και από τα 2,77 εκατομμύρια το 2008 έφτασαν το 1,93 εκατομμύρια το Με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία πλέον να έχουν φτάσει στα 91,6 δις ευρώ και τις νέες οφειλές του 2016 να έχουν εκτοξευτεί στα 9 δις ευρώ, η κατάσταση στην αγορά γίνεται ακόμα πιο εφιαλτική. Με τα πιο μελανά χρώματα όμως περιγράφουν την κατάσταση στην αγορά και μελέτες από κορυφαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μελέτη που συνέταξε η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, η οποία εστιάζει στον εντοπισμό των διαρθρωτικών αδυναμιών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου. Σύμφωνα με τη μελέτη, ο όγκος πωλήσεων του λιανικού εμπορίου συρρικνώνεται κατά 5% ετησίως την τελευταία επταετία. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι βασική αδυναμία του ελληνικού λιανεμπορίου είναι ο μεγάλος αριθμός ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

45 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ των μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες καλύπτουν τα δύο τρίτα των συνολικών πωλήσεων, έναντι μόλις ενός τετάρτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Αν και οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της Ελλάδας μπορούν να δικαιολογήσουν μια δομική απόκλιση από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, μεγάλο κομμάτι του πλεονάσματος μικρών επιχειρήσεων οφείλεται σε διαρθρωτικές στρεβλώσεις του περιβάλλοντος επιχειρείν στην Ελλάδα και δημιουργεί εμπόδια στην αποδοτική λειτουργία του κλάδου» αναφέρεται στη μελέτη. Επιπροσθέτως, βάσει στοιχείων από έρευνα πεδίου που διεξήγαγε η Εθνική Τράπεζα σε 300 μικρομεσαίες επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου, εντοπίστηκαν σημάδια ενός κλάδου διαιρεμένου σε τρία διακριτά κομμάτια: α) τις δυναμικές επιχειρήσεις (38% του τομέα) οι οποίες επιτυγχάνουν θετικά λειτουργικά αποτελέσματα έχοντας υιοθετήσει έναν συνδυασμό επενδυτικών και στρατηγικών κινήσεων έναντι της κρίσης, β) τις αδύναμες επιχειρήσεις (ένα τέταρτο του τομέα) οι οποίες βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης χωρίς να έχουν προβεί σε καμία επενδυτική ή στρατηγική κίνηση την τελευταία πενταετία, και γ) τις λοιπές επιχειρήσεις (38% του τομέα), που παλεύουν με λιγότερο στοχευμένο πλάνο σε σχέση με τις δυναμικές, και λειτουργικά βρίσκονται σε μια ενδιάμεση των δύο παραπάνω κατηγοριών κατάσταση. Δεύτερον, το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων λιανεμπορίου δημιουργεί πιέσεις στη ρευστότητα και στον εμπορικό κύκλο τους, καθώς οι προμηθευτές τους έχουν έντονο διαπραγματευτικό πλεονέκτημα, με τον βασικό προμηθευτή να καλύπτει το 40% των συνολικών πρώτων υλών και να είναι κυρίως μεγάλη επιχείρηση (σε ποσοστό 30% επιχείρηση του εξωτερικού). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Ελλάδα αντιστοιχούν 3 λιανέμποροι ανά χονδρέμπορο, έναντι 2 κατά μέσο όρο για την Ε.Ε. υποδηλώνοντας μια σχετικά πιο ολιγοπωλιακή δομή του ελληνικού κλάδου χονδρικού εμπορίου σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Τρίτον, ο κλάδος λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα χρησιμοποιεί σχεδόν πενταπλάσιας αξίας πάγια κεφάλαια σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για να πετύχει 1 ευρώ πωλήσεων γεγονός ενδεικτικό αναποτελεσματικής χρήσης παγίων κεφαλαίων και διαρθρωτικά αδύναμων επιχειρήσεων. Ισχυροποιώντας το προαναφερόμενο συμπέρασμα περί έντονης ανομοιογένειας μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου, ξεχωρίζει το ένα τρίτο του τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του λιανεμπορίου που χαρακτηρίζεται από αποτελεσματικότητα χρήσης παγίων κεφαλαίων αντίστοιχη των ευρωπαϊκών δεδομένων, και το ένα τέταρτο το οποίο λειτουργεί με αποτελεσματικότητα κατώτερη του 20% της αντίστοιχης μέσης ευρωπαϊκής. Στα ύψη οι ληξιπρόθεσμες οφειλές Την ίδια στιγμή μεγάλο βαρίδι για τις επιχειρήσεις, αλλά και για τα νοικοκυριά αποτελούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τους έναντι της εφορίας, των ασφαλιστικών ταμείων, των τραπεζών και των Δ.Ε.Κ.Ο. Εκτιμάται ότι το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών ανέρχεται σε περίπου 237 δις ευρώ, ήτοι 55 δις ευρώ περισσότε- 42 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

46 ρα από το συνολικό Α.Ε.Π. Ειδικότερα, πάνω από φορολογούμενοι χρωστούν 91,6 δις ευρώ ή περίπου το 50% του Α.Ε.Π. στην εφορία, ενώ στους έφτασαν οι οφειλέτες των συνταξιοδοτικών ταμείων (Ι.Κ.Α., Ο.Α.Ε.Ε., Ε.Τ.Α.Α., Ο.Γ.Α.) τον Ιούνιο, με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές να φτάνουν στα 26 δις ευρώ. Σε έναν μόνο μήνα μάλιστα, δηλαδή μεταξύ Μαΐου-Ιουνίου 2016, οι οφειλέτες των ταμείων αυξήθηκαν κατά άτομα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πλήθος οφειλετών το οποίο έχει ποτέ καταγραφεί από τα ταμεία. Στο δυσθεώρητο ποσό των 3 δις ευρώ έχουν φτάσει οι οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων έναντι της Δ.Ε.Η., ενώ ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ και τα χρέη τους έναντι της Ε.ΥΔ.Α.Π. Νέες επιβαρύνσεις Οι επιχειρήσεις καλούνται, πέρα από τα φορολογικά βάρη, να επωμισθούν ένα ακόμα βάρος, αυτό που προκύπτει από την αυξημένη χρήση χρεωστικών καρτών μέσω POS. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (Ι.Ε.Λ.Κ.Α.), εκτιμάται ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2015 το ποσοστό χρήσης στο λιανεμπόριο τροφίμων ήταν στα επίπεδα του 7%-8% για τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ και κάτω από 1% για τα μικρά σημεία πώλησης. Τα ποσοστά χρήσης πιστωτικών καρτών άλλαξαν άρδην μετά την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων. Υπάρχουν επιχειρήσεις όπου το ποσοστό αύξησης της χρήσης καρτών (είτε πιστωτικών είτε χρεωστικών) δεκαπλασιάστηκε. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων το ποσοστό χρήσης πιστωτικών καρτών αυξήθηκε μεσοσταθμικά από 4,5% σε 19,5%, ενισχυμένο κατά 7,5% σε 35% για τις αλυσίδες σουπερμάρκετ, με αυξητικές τάσεις, και από 1% σε 5% για τα μικρότερα σημεία πώλησης, με επίσης αυξητικές τάσεις. Αυτή τη στιγμή στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων (μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ) η χρήση καρτών στις συναλλαγές φθάνει ακόμα και στο 50% των συνολικών αγορών. Περίπου οι μισοί καταναλωτές δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν πλέον πιο συχνά πιστωτική ή χρεωστική κάρτα για τις συναλλαγές τους. Αυτές οι αυξήσεις, πέρα από τα πολύ θετικά αποτελέσματα που επιφέρουν μακροοικονομικά, και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη μείωση της φοροδιαφυγής, επιφέρουν αξιοσημείωτη αύξηση του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων. Τα στοιχεία της ανάλυσης κόστους που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο μελέτης του Ι.Ε.Λ.Κ.Α. συνηγορούν σε δύο βασικά συμπεράσματα: Ότι γενικά παγκοσμίως η χρήση πιστωτικών καρτών έχει υψηλότερο κόστος σε σχέση με τη χρήση μετρητών, με το κόστος των πιστωτικών καρτών για το λιανεμπόριο να ανέρχεται σε 1,6%-1,8% επί των πωλήσεων και το κόστος των μετρητών να ανέρχεται σε 0,6%-0,9% επί των πωλήσεων. Ότι η χρήση, συγκεκριμένα, χρεωστικών καρτών στην Ελλάδα έχει σημαντικά υψηλότερο κόστος από ό,τι σε άλλες χώρες, καθώς οι χρεωστικές κάρτες αντιμετωπίζονται συνήθως ως πιστωτικές κάρτες από τον τραπεζικό κλάδο όσον αφορά τη χρέωση της συναλλαγής. Έτσι, ενώ το κόστος χρήσης χρεωστικών καρτών σε τρίτες χώρες είναι σε επίπεδα του 0,4%- 0,8%, στην Ελλάδα είναι υπερδιπλάσιο και διαμορφώνεται στο 1,7%. Η ανάλυση κόστους που πραγματοποίησε το Ι.Ε.Λ.Κ.Α. είναι αποκαλυπτική σε ό,τι αφορά τις συνέπειες που έχει η αύξηση χρήσης των πιστωτικών, και ιδιαίτερα των χρεωστικών καρτών, ως μέσου πληρωμής στο λιανεμπόριο τροφίμων στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι οι παραπάνω εξελίξεις οδηγούν σε ετήσια αύξηση του λειτουργικού κόστους των λιανεμπορικών επιχειρήσεων κατά 50 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,21% των πωλήσεων. Το ποσό αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι οι κερδοφόρες επιχειρήσεις του κλάδου λειτουργούν με καθαρό περιθώριο κερδοφορίας προ φόρων της τάξης του 1%-1,5%, όπως αναφέρει το Ι.Ε.Λ.Κ.Α. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

47 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Tου Φραγκίσκου Θεοφύλακτου Συμβούλου επιχειρήσεων - προέδρου MCK PRISMA Αναμενόμενα επιχορηγούμενα προγράμματα εντός του 2016 Μετά από συνεχόμενες εξαγγελίες των αρμόδιων φορέων, το αμέσως επόμενο διάστημα και μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να δημοσιευθούν πολλά νέα προγράμματα που θα αφορούν την πλειονότητα σχεδόν των επιχειρήσεων σε όλη την επικράτεια, με σκοπό την τόνωση της επιχειρηματικότητας σε όλα τα επίπεδα. Οι δράσεις θα αφορούν υφιστάμενες, αλλά και υπό σύσταση επιχειρήσεις. Παρακάτω παρουσιάζονται τα σημαντικότερα από τα προγράμματα που αναμένονται: Αρχικά αναμένεται η έναρξη των υποβολών του β κύκλου για τα προγράμματα των οποίων η υποβολή του α κύκλου έληξε το αμέσως προηγούμενο διάστημα, τα οποία είναι: i Νεοφυής επιχειρηματικότητα. Η δράση επιχορηγεί άνεργους ή ελεύθερους επαγγελματίες για την κάλυψη των απαραίτητων δαπανών σε ποσοστό 100%, προκειμένου να ιδρύσουν νέα επιχείρηση. ii Αναβάθμιση πολύ μικρών & μικρών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στις νέες αγορές. Η δράση επιχορηγεί υφιστάμενες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις για την κάλυψη των απαραίτητων δαπανών σε ποσοστό 40%-50%, προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφειά τους, και να μεταβούν στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας. iii Ενίσχυση τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η δράση επιχορηγεί υφιστάμενες τουριστικές επιχειρήσεις για 44 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

48 την κάλυψη των απαραίτητων δαπανών σε ποσοστό 40%-50%, προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, να εκσυγχρονιστούν και να αναβαθμίσουν/εμπλουτίσουν το τουριστικό προϊόν που παρέχουν. l Στις αρχές Αυγούστου προδημοσιεύτηκε η δράση με τίτλο «Ερευνώδημιουργώ-καινοτομώ», βασικός στόχος της οποίας είναι η σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές, με σκοπό τη μετάβαση στην ποιοτική καινοτόμα επιχειρηματικότητα και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Ενώ έχουν εξαγγελθεί και αναμένονται: i Αναβάθμιση υφιστάμενων επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους/σύγχρονη μεταποίηση. H δράση, συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, θα αφορά την αναβάθμιση υφιστάμενων επιχειρήσεων, με προσωπικό από 50 μέχρι 250 άτομα. Η ενίσχυση θα αφορά, κυρίως, τον μετασχηματισμό της παραγωγικής βάσης της μεταποίησης της ελληνικής βιομηχανίας προς νέες ή διαφοροποιημένες γραμμές παραγωγής, προϊόντα και μεταποιητικές υπηρεσίες με εξωστρεφή προσανατολισμό. ii Ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιομηχανίας. Η δράση θα αφορά τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων νέων ή υφιστάμενων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων για την επιχειρηματική αξιοποίηση υγρών, στερεών και αερίων αποβλήτων και απορριμμάτων τρίτων, με στόχο την παραγωγή και διάθεση πρώτων υλών και ενδιάμεσων ή τελικών προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. iii Ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων τοπικής εμβέλειας για τη μεταποίηση και εφοδιαστική αλυσίδα. Στόχος της δράσης είναι η δημιουργία σύγχρονων επιχειρηματικών-βιομηχανικών υποδομών και υποδομών logistics στις περιφέρειες της χώρας. iv Ανάπτυξη cluster, meta-cluster και άλλων δομών ενεργού στήριξης της επιχειρηματικότητας. Η δράση θα αφορά τη δικτύωση των επιχειρήσεων, με στόχο τη δημιουργία εγχώριων αλυσίδων αξίας, με συνολικό προϋπολογισμό 45 εκατ. ευρώ. v Ενίσχυση της ίδρυσης νέων τουριστικών μονάδων ή επέκτασης με την ανέγερση νέων μονάδων. Η δράση θα αφορά την ενίσχυση νέων τουριστικών μονάδων, με συνολικό προϋπολογισμό 240 εκατ. ευρώ. vi Voucher ευρεσιτεχνίας. Η δράση θα αφορά την κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών, κρίσιμη για τη στήριξη της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. vii Αναβάθμιση επιχειρήσεων λιανεμπορίου στους τομείς της εξοικονόμησης ενέργειας, των logistics και των τεχνολογιών πληροφορικής & επικοινωνιών. viii Δράση που θα αφορά την αναβάθμιση εταιρειών franchising και επιχειρήσεων της πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας (π.χ. θεατρικών). Αναμφίβολα οι παραπάνω εξαγγελίες αποτελούν ένα πολύ θετικό πρώτο βήμα για την τόνωση και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, οι επιδράσεις τους όμως θα αποτυπωθούν στην οικονομία τουλάχιστον μετά από 2-3 έτη. Προτείνουμε στους αρμόδιους φορείς να προχωρήσουν εγκαίρως στις αναμενόμενες δημοσιεύσεις, έτσι ώστε οι δυνητικοί επενδυτές να γνωρίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για κάθε επιμέρους δράση και να προετοιμαστούν εγκαίρως. Ακόμα επιβεβλημένο είναι τα επενδυτικά προγράμματα να απαλλαγούν από τις παθογένειες που παρουσιάζουν διαχρονικά και οι οποίες δεν έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς έως σήμερα (π.χ. τρόπος και ροή εκταμιεύσεων, κριτήρια αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων κ.ά.). Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, αν επαληθευτούν οι εξαγγελίες θα ακολουθήσει μια περίοδος κατά την οποία θα υπάρχει πληθώρα επιλογών για τις επιχειρήσεις αλλά και για τους ιδιώτες που επιθυμούν να επενδύσουν, έτσι ώστε να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τις επενδύσεις τους με τη συνδρομή κάποιου επιδοτούμενου προγράμματος. Πολλαπλασιαστική επίδραση θα προκύψει αν οι τράπεζες στηρίξουν την υλοποίηση των επενδυτικών προγραμμάτων των ωφελούμενων με δανεισμό ή με άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα τους, ώστε να μεγιστοποιηθεί η υλοποίηση επενδύσεων και η απορροφητικότητα των διαθέσιμων κονδυλίων. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

49 Α OIKONOMIA Της Νικολέτας Μακρή Αρχίζει μια νέα εποχή για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία ΠΡΌΣΚΛΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΚΠΡΟΣΏΠΟΥΣ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ ΤΩΝ ΦΑΡΜΆΚΩΝ ΝΑ ΕΠΕΝΔΎΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΑΠΗΎΘΥΝΕ Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΌΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΆΣ, ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΌΥ ΘΕΟΔΏΡΑ ΤΖΆΚΡΗ, ΚΑΤΆ ΤΗ ΣΥΝΆΝΤΗΣΗ ΠΟΥ ΕΊΧΕ ΣΤΙΣ ΑΡΧΈΣ ΟΚΤΩΒΡΙΌΥ ΜΕ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΆ ΤΟΥ ΣΥΝΔΈΣΜΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΕΛΛΆΔΟΣ (Σ.Φ.Ε.Ε.) Σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συνεργασίας συζητήθηκαν εκτεταμένα τα προβλήματα και οι ευκαιρίες που παρουσιάζει ο κλάδος του φαρμάκου, ενώ διερευνήθηκαν οι δυνατότητες προσέλκυσης επενδύσεων για την περαιτέρω ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και συσκευασίας φαρμάκων. Η κα Τζάκρη τόνισε ότι τώρα είναι η ευκαιρία. Για πρώτη φορά έχει υιοθετηθεί ένα πλήρες στρατηγικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας. Το σχέδιο δράσης που εκπονήθηκε αποτελεί το βασικό ολοκληρωμένο πλαίσιο αναφοράς για την αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών ανάπτυξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Στόχος του σχεδίου, όπως ανέφερε η κα Τζάκρη, είναι η αντιμετώπιση των υφι- 46 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

50 στάμενων προβλημάτων και η ανάδειξη των προοπτικών που διανοίγονται για τον κλάδο, μέσω μιας σειράς δράσεων που πρέπει να αναληφθούν από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων του κλάδου, προκειμένου να προωθηθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Η υφυπουργός Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού, σημείωσε πως προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, όχι με τη στενή έννοια της προστασίας της εγχώριας παραγωγής, αλλά και με τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης της υφιστάμενης δραστηριότητας εντός ενός νέου, φιλόξενου περιβάλλοντος για μελλοντικές επενδύσεις. Κατά τη συνάντηση, η κα Τζάκρη παρέθεσε την εικόνα της φαρμακευτικής δαπάνης από το 1990 μέχρι σήμερα, υπογραμμίζοντας ότι δαπανήθηκαν για την αγορά φαρμάκων 85 δις ευρώ, ενώ σημείωσε πως το 80% των φαρμακευτικών πωλήσεων αντιστοιχεί σε εισαγόμενα σκευάσματα και ότι μικρό κομμάτι παραγωγής υποστηρίζεται από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου. Αυτό είναι που πρέπει να αντιστραφεί. Στη συνέχεια, παρουσίασε τους βασικούς άξονες του νέου αναπτυξιακού νόμου που τίθεται σε ισχύ στις 12 Οκτωβρίου, καθώς επίσης και τα επενδυτικά προγράμματα των υπουργείων Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Παιδείας και Υγείας. Επίσης η κα Τζάκρη επισήμανε ότι αποτελεί χρυσή ευκαιρία για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις να ενταχθούν στα νέα προγράμματα και να επενδύσουν στις υπάρχουσες βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε συνεργασία με τις εγχώριες φαρμακευτικές επιχειρήσεις, ενώ τόνισε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας: το υψηλής αξίας ανθρώπινο δυναμικό, τις μακροχρόνιες σχέσεις συνεργασίας μεταξύ των εγχώριων και των διεθνών επιχειρήσεων και την ύπαρξη και λειτουργία των υφισταμένων υποδομών, μεταξύ των οποίων και τα 26 εργοστάσια ανά την επικράτεια. Η κα Τζάκρη, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα των στρατηγικών συνεργειών, πρότεινε τη συμμετοχή εκπροσώπων εταιρειών μελών του Σ.Φ.Ε.Ε. στις ομάδες εργασίας για την εξειδίκευση των προτεινόμενων δράσεων της μελέτης για την ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας. Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου και των εταιρειών μελών που παραβρέθηκαν, σημείωσαν τη συνέργεια που αναδεικνύεται από τη στενή συνεργασία ελληνικών με διεθνείς εταιρείες στη χώρα μας, διαμορφώνοντας μια ενιαία και ισχυρή βιομηχανία. Η εμπιστοσύνη των διεθνών εταιρειών στην τοπική παραγωγή επιβεβαιώνεται και από το ότι το 29% του όγκου των φαρμάκων που διατίθενται σήμερα στα φαρμακεία αφορά προϊόντα διεθνών εταιρειών που έχουν την παραγωγή ή και τη συσκευασία τους στη χώρα μας, ποσοστό που αναγνωρίστηκε και από τις δύο πλευρές πως μπορεί να αυξηθεί σημαντικά με τα κατάλληλα κίνητρα και τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν τα καίρια θέματα στον χώρο του φαρμάκου σε ό,τι αφορά τη ραγδαία, και εφέτος, αύξηση των αυτόματων επιστροφών (clawback), τις χαμηλές τιμές των φαρμάκων, αλλά και την καθυστέρηση των πληρωμών των συσσωρευμένων οφειλών του κράτους προς τις εταιρείες. Σε αυτό το πλαίσιο οι εκπρόσωποι του Σ.Φ.Ε.Ε. αναφέρθηκαν στις πρακτικές και άμεσες λύσεις που έχουν προτείνει για την επίλυση και εξομάλυνση των συγκεκριμένων ζητημάτων, η αντιμετώπιση των οποίων θα συμβάλει ταυτόχρονα και στη δημιουργία γόνιμου εδάφους για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

51 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Αυξημένα τα ποσοστά συγχρηματοδότησης για Ελλάδα και Κύπρο Η ΕΠΙΤΡΟΠΉ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΎ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΊΟΥ ΕΝΈΚΡΙΝΕ ΤΗΝ ΤΡΊΤΗ 11 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΉ ΠΡΌΤΑΣΗ ΓΙΑ ΣΥΝΈΧΙΣΗ ΤΗΣ ΑΥΞΗΜΈΝΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΆΣ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ ΈΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΜΈΧΡΙ ΤΙΣ 30 ΙΟΥΝΊΟΥ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟΎ ΈΤΟΥΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΊ ΤΟ ΈΤΟΣ ΛΉΞΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΉΣ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ. Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν επίσης μια ειδική διάταξη, σύμφωνα με την οποία η Ε.Ε. θα καλύπτει έως και το 85% του κόστους των έργων στην Κύπρο, μέχρι να ολοκληρωθεί η τρέχουσα προγραμματική περίοδος το «Στόχος της νομοθετικής πρότασης που υπερψηφίσαμε σήμερα είναι να βοηθήσουμε τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση να συνεχίσουν με την ολοκλήρωση των έργων και των προγραμμάτων στην επικράτειά τους» δήλωσε η εισηγήτρια και πρόεδρος της επιτροπής Περιφερειακής 48 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

52 Ανάπτυξης, Ίσκρα Μιχαΐλοβα (Φιλελεύθεροι, Βουλγαρία). Το νομοθετικό ψήφισμα υιοθετήθηκε με 31 ψήφους υπέρ και 3 αποχές. Συμπληρωματικές πληρωμές για τις χώρες που βρίσκονται σε προγράμματα Το 2010 εισήχθησαν για πρώτη φορά οι αποκαλούμενες συμπληρωματικές πληρωμές («top-ups») στη συνεισφορά της Ε.Ε., που έρχονται να προστεθούν στην υπάρχουσα ευρωπαϊκή «συγχρηματοδότηση» (αυξημένα ποσοστά συγχρηματοδότησης). Κατά την περίοδο η επιλεξιμότητα για συμπληρωματικές πληρωμές ολοκληρωνόταν τη στιγμή που ένα κράτος μέλος σταματούσε να λαμβάνει οικονομική βοήθεια στα πλαίσια προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Για την περίοδο η περίοδος επιλεξιμότητας συμπίπτει με το λογιστικό έτος, το οποίο επί του παρόντος τρέχει από την 1η Ιουλίου έως τις 30 Ιουνίου. Με τη συγκεκριμένη ψηφοφορία οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ότι τα κράτη μέλη που βρίσκονται σε πρόγραμμα προσαρμογής θα μπορούν να λαμβάνουν τις συμπληρωματικές πληρωμές μέχρι τις 30 Ιουνίου του έτους που έπεται του ημερολογιακού έτους κατά το οποίο παύουν να λαμβάνουν οικονομική βοήθεια στο πλαίσιο ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα αυτή τη στιγμή που βρίσκεται σε πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Κύπρος: ποσοστό συγχρηματοδότησης 85% Οι ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της παράτασης της περιόδου επιλεξιμότητας για την Κύπρο όσον αφορά τη διατήρηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης της Ε.Ε. στο 85% μέχρι την ολοκλήρωση των προγραμμάτων τής περιόδου Η Κύπρος έχει την ιδιότητα μίας «πιο ανεπτυγμένης περιοχής» όσον αφορά την τρέχουσα Πολιτική Συνοχής της Ε.Ε. και κανονικά θα λάμβανε 50% συγχρηματοδότηση για έργα στο πλαίσιο προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Δεδομένου, όμως, ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει εδώ και πολύ καιρό οικονομικές δυσκολίες και μείωση των επενδύσεων, της χορηγήθηκε ένα υψηλότερο ποσοστό συγχρηματοδότησης, της τάξης του 85%, με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014 έως τις 30 Ιουνίου Το νομοθετικό ψήφισμα θα τεθεί σε ψηφοφορία στη δεύτερη ολομέλεια του Οκτωβρίου. Το Συμβούλιο συμφώνησε στις 21 Σεπτεμβρίου να εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής χωρίς τροπολογίες. Σημειώνεται ότι το άρθρο 24 του κανονισμού κοινών διατάξεων δίνει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να αυξήσει τις πληρωμές στο πλαίσιο προγραμμάτων που εμπίπτουν στα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (Ε.Δ.Ε.Τ.) τα λεγόμενα «top-ups» για τις χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Κατόπιν αιτήματος ενός κράτους μέλους, οι ενδιάμεσες πληρωμές μπορούν να αυξηθούν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το ποσοστό συγχρηματοδότησης που εφαρμόζεται σε κάθε προτεραιότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Π.Α.), του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (Ε.Κ.Τ.) και του Ταμείου Συνοχής ή για κάθε μέτρηση για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (Ε.Γ.Τ.Α.Α.) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (Ε.Τ.Θ.Α.). Το «top-up» δεν επιφέρει αλλαγές στις συνολικές χορηγήσεις μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την περίοδο ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

53 Α OIKONOMIA Tης Εύης Παπαδοσηφάκη Πρωτοβουλία του ΥΠ.ΕΞ. για μεικτές διυπουργικές επιτροπές και επιχειρηματικές αποστολές ΜΕ ΓΝΏΜΟΝΑ ΤΗ ΔΙΕΥΚΌΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉΣ ΕΞΩΣΤΡΈΦΕΙΑΣ, ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΏΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΊΖΕΙ, ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΊΣ, ΠΛΈΓΜΑ ΔΡΆΣΕΩΝ ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ ΜΕΙΚΤΈΣ ΔΙΥΠΟΥΡΓΙΚΈΣ ΕΠΙΤΡΟΠΈΣ ΜΕ 12 ΧΏΡΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΈΣ ΑΠΟΣΤΟΛΈΣ ΣΕ 22 ΑΓΟΡΈΣ, ΥΠΌ ΤΟΝ ΑΡΜΌΔΙΟ ΓΙΑ ΘΈΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΊΑΣ ΥΦΥΠΟΥΡΓΌ ΔΗΜΉΤΡΗ ΜΆΡΔΑ. Επίσης, όπως γίνεται εφέτος και θα γίνει και του χρόνου, οι επιχειρηματικές αυτές αποστολές θα αφορούν κάθε φορά συγκεκριμένους κλάδους προϊόντων και υπηρεσιών, για τους οποίους οι σχετικές αναλύσεις αγορών καταδεικνύουν ότι υπάρχουν ευκαιρίες για τους Έλληνες εξαγωγείς. Τέλος, κατά περίπτωση, ορισμένες από τις παραπάνω αποστολές πρόκειται να πραγματοποιηθούν σε συνεργασία με τους επιχειρηματικούς/ κλαδικούς φορείς της χώρας μας. Για τον σκοπό αυτό το ΥΠ.ΕΞ. συνεργάζεται στενά με τους συλλογικούς φορείς της χώρας (φορείς, επιμελητήρια κ.λπ.). Σε αυτό το πλαίσιο, για το 2017 προγραμματίζονται: Μεικτές διυπουργικές επιτροπές. H σύγκληση μεικτών διυπουργικών επιτροπών αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση των διμερών οικονομικών σχέσεων, καθώς προετοιμάζουν το κατάλληλο διμερές θεσμικό πλαίσιο και συμβάλλουν στην επίλυση ή στην πρόληψη προβλημάτων, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτόν 50 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

54 την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το τέλος του 2016 προγραμματίζεται να έχουν πραγματοποιηθεί 12 μεικτές διυπουργικές επιτροπές, ενώ στον προγραμματισμό του 2017 έχουν ενταχθεί τέτοιες επιτροπές αναφορικά με την Αλγερία, την Αργεντινή, τη Βραζιλία, τη Γεωργία, τα Η.Α.Ε., το Ιράν, τη Λευκορωσία, το Μαρόκο, τη Ν. Αφρική, την Ουκρανία, τη Ρωσική Ομοσπονδία και τη Χιλή. Επιχειρηματικές αποστολές του Υπουργείου Εξωτερικών, αυτόνομα ή σε σύμπραξη με επιχειρηματικούς φορείς. Κατόπιν ανάλυσης των στοιχείων των ελληνικών εξαγωγών σε διάφορες χώρες, και έπειτα από προτάσεις των πρεσβειών, καθώς και προτάσεις φορέων, το Υπουργείο Εξωτερικών κατέληξε στη διοργάνωση νέων επιχειρηματικών αποστολών το 2017 στις αγορές των εξής χωρών: Αζερμπαϊτζάν, Αρμενίας, Βουλγαρίας, Εσθονίας, Ιράν, Ισπανίας, Ιταλίας, Κροατίας, Λίβανου, Λιθουανίας, Λεττονίας, Ολλανδίας και Φινλανδίας. Οι επιχειρηματίες θα πρέπει να ενημερώνονται από τον ιστότοπο agora.mfa.gr, ενώ παράλληλα θα αποστέλλονται προσκλήσεις στα επιμελητήρια και στους επιχειρηματικούς φορείς. Επιχειρηματικές αποστολές Υπουργείου Εξωτερικών έως το τέλος του 2016 Στο πλαίσιο της ανάπτυξης των διμερών οικονομικών σχέσεων της χώρας μας και της ενίσχυσης της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων, έχουν διεξαχθεί από τις αρχές του 2016 οκτώ επιχειρηματικές αποστολές (σε Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ιορδανία, Ρουμανία, Βέλγιο, Κένυα, Καζακστάν, Σουηδία και Ιράν), ενώ παράλληλα πραγματοποιούνται και προγραμματίζεται να πραγματοποιηθούν πέντε επιπλέον επιχειρηματικές αποστολές έως το τέλος του 2016, σε: l Τυνησία (1 και 2 Νοεμβρίου τ.έ., με τομείς ενδιαφέροντος αγροτικό εξοπλισμό-αρδευτικά-δομικά υλικά-μάρμαρα, μονωτικά, είδη κιγκαλερίας, ιατρικά μηχανήματα, βάσεις φωτοβολταϊκών, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τουρισμό). l Πολωνία (8 Νοεμβρίου τ.έ., με τομείς ενδιαφέροντος τρόφιμα και ποτά, φάρμακα, καλλυντικά, τουρισμό, τεχνολογίες περιβάλλοντος, κατασκευές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δομικά υλικά και λογισμικό gaming). l Ινδονησία (14 και 15 Νοεμβρίου τ.έ., με τομείς ενδιαφέροντος τρόφιμα και ποτά, καλλυντικά, φάρμακα, κατασκευές, δομικά, ανανεώσιμες πηγές, αμυντικό υλικό, ναυτιλία και τουρισμό). l Σαουδική Αραβία (28 και 29 Νοεμβρίου τ.έ., με τομείς ενδιαφέροντος τρόφιμα και ποτά, δομικά, κατασκευές, ανανεώσιμες πηγές, φάρμακα, καλλυντικά, τουρισμό και ιατρικό τουρισμό, αμυντικό υλικό και αγορά ακινήτων). l Σερβία (5 και 6 Δεκεμβρίου τ.έ., με τομείς ενδιαφέροντος τρόφιμα και ποτά, κατασκευές και δομικά υλικά, ανανεώσιμες πηγές, φάρμακα, καλλυντικά και τουρισμό και ιατρικό τουρισμό). Περισσότερες πληροφορίες για τη συμμετοχή στις ανωτέρω επιχειρηματικές αποστολές μπορούν να αναζητηθούν, μέσω της αρμόδιας B8 Δ/νσης Επιχειρηματικής Ανάπτυξης του Υπουργείου Εξωτερικών, τηλ , b08@mfa.gr. Εξελισσόμενη δράση: Ανάλυση ανά κλάδο/προϊόν του εισαγωγικού εμπορίου κρατών, που βοηθά στη χάραξη στρατηγικής των Ελλήνων εξαγωγέων Επίσης, το υπουργείο συνεχίζοντας τις δράσεις του προχώρησε πρόσφατα στην επεξεργασία και δημοσίευση στοιχείων από διεθνείς βάσεις δεδομένων και στην ανάλυση της δομής του εισαγωγικού εμπορίου καταρχάς σε 15 χώρες ανά κλάδο, στοιχεία τα οποία μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα του και στο link gr/frontoffice/portal.asp?cpage=re SOURCE&cresrc=1430&cnode=115. Μάλιστα εμπλούτισε τη λίστα των 15 χωρών που ενδιαφέρουν τους εξαγωγείς προσθέτοντας 13 νέες χώρες, και παρουσιάζει ανάλυση της δομής του εισαγωγικού εμπορίου των 10 πρώτων εμπορικών εταίρων της Ελλάδας, ανά κλάδο. Στην πρώτη φάση ανάρτησης τέτοιων πινάκων με τα διαθέσιμα στοιχεία του 2014 (από διεθνείς βάσεις δεδομένων), ως κριτήριο για την επιλογή των χωρών ελήφθησαν υπόψη οι δραστηριότητες που αναπτύσσει το υπουργείο εντός του 2016 (όπως π.χ. οι επιχειρηματικές αποστολές που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί ή έχουν προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν σ αυτές τις χώρες, η οργάνωση των μεικτών διυπουργικών επιτροπών κ.λπ.). Στη δεύτερη φάση ανάρτησης η επιλογή των 10 πρώτων εμπορικών εταίρων έγινε με βάση τις εμπορικές συναλλαγές της Ελλάδας με τις χώρες-εταίρους για το έτος Το αρχείο αυτό θα εμπλουτίζεται διαρκώς με στοιχεία σχετικά με τις εισαγωγές και άλλων κρατών. Η συλλογή των στοιχείων έγινε με βάση την τυποποιημένη ταξινόμηση του διεθνούς εμπορίου (Τ.Τ.Δ.Ε.) Standard International Trade Classification (SITC) και προήλθε από τη βάση δεδομένων της Comtrade. Ο πίνακας αποτελείται από δύο στήλες. Στην πρώτη στήλη παρουσιάζονται οι εισαγωγές της κάθε χώρας από όλο τον κόσμο, κατά φθίνοντα αριθμό αξίας. Οι εκατό (100) πρώτες κατηγορίες εισαγόμενων προϊόντων είναι χωρισμένες ανά 25 με διαφορετικά χρώματα και δείχνουν τη ζήτηση που υπάρχει στην εκάστοτε χώρα. Τα προϊόντα από τις εκατό (100) πρώτες κατηγορίες που δεν είναι χρωματισμένα, φανερώνουν την απουσία τους από τη δεύτερη στήλη των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Στη δεύτερη στήλη παρουσιάζονται οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τη χώρα διαπίστευσης, εξίσου κατά φθίνοντα αριθμό αξίας. Σε αυτή τη στήλη φαίνεται η θέση των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ποιες από τις εκατό (100) πρώτες κατηγορίες προϊόντων που εισάγει η εκάστοτε χώρα από όλο τον κόσμο, εξάγει η Ελλάδα προς αυτήν. Από την ανάλυση του εμπορίου κάθε χώρας ξεχωριστά, φαίνεται ποιες είναι οι κατηγορίες προϊόντων ή ποια είναι τα προϊόντα εκείνα που παρουσιάζουν έντονο εισαγωγικό ενδιαφέρον για τη χώρα εισαγωγής ή έντονο ενδιαφέρον για κάθε εξαγωγέα. Από την επεξεργασία του πρώτου σκέλους της έρευνας, με την αξία των ελληνικών εξαγωγών ανά χώρα, παρατηρούνται μεταξύ άλλων τα εξής: ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

55 Α OIKONOMIA l Ελληνικές εξαγωγές παρουσιάζονται σε όλες τις χώρες του κόσμου. Από Ιαπωνία έως Η.Π.Α., από Γερμανία έως Υεμένη, από Ισλανδία έως Σιέρα Λεόνε, από Περού έως Βιετνάμ, μέχρι Μογγολία, Μαυρίκιο, Βανουάτου και Νήσους Μάρσαλ. l Οι ελληνικές εξαγωγές συγκεντρώνονται κυρίως σε 102 χώρες, το δε συνολικό ποσοστό εξαγωγών προς αυτές σε σχέση με το γενικό σύνολο των ελληνικών εξαγωγών αυξάνεται, μάλιστα, με την πάροδο των ετών (2013: 93,5%, 2015: 97,9%, α πεντάμηνο 2016: 98,6%). Περαιτέρω, σε 66 από τις 102 αυτές χώρες σημειώθηκε κατά το 2015 αύξηση των εξαγωγών και σε 36 παρουσιάσθηκε μείωση των εξαγωγών. l Οι συνολικές ελληνικές εξαγωγές κατά το 2015 ανήλθαν σε αξία στα 25,9 δις ευρώ, σημειώνοντας μείωση τόσο έναντι του 2014, όσο και έναντι του 2013 (27,3 δις ευρώ ή μείωση 4,4% και 27,1 δις ευρώ ή μείωση 5,1% αντίστοιχα). l Η συνολική μείωση των ελληνικών εξαγωγών το 2015, όσον αφορά τις χώρες προορισμού, προήλθε κυρίως από τις μειώσεις εξαγωγών (2015/2013) σε σημαντικές αγορές για τα ελληνικά προϊόντα όπως: η Τουρκία (-1,4 δις ευρώ), η Λιβύη (-596 εκατ. ευρώ), το Γιβραλτάρ (-592 εκατ. ευρώ), η Ρωσία (-191 εκατ. ευρώ), το Ισραήλ (-159 εκατ. ευρώ), η Π.Γ.Δ.Μ. (-157 εκατ. ευρώ), η Αλγερία (-157 εκατ. ευρώ) και η Κίνα (-153 εκατ. ευρώ). l Παράλληλα αύξηση των εξαγωγών σημειώθηκε σε σημαντικές αγορές για τα ελληνικά προϊόντα όπως: η Αίγυπτος (+494 εκατ. ευρώ), η Ιταλία (+480 εκατ. ευρώ), οι Η.Π.Α. (+355 εκατ. ευρώ), η Κύπρος (+334 εκατ. ευρώ) και η Σ. Αραβία (+331 εκατ. ευρώ). l Η πορεία των ελληνικών εξαγωγών κατά το α πεντάμηνο του τρέχοντος έτους σημείωσε περαιτέρω μείωση κατά 8,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015, φθάνοντας στα 9.866,5 δις ευρώ (έναντι των ,2 δις ευρώ του 2015), ενώ η αντίστοιχη μεταβολή χωρίς να περιλαμβάνονται τα πετρελαιοειδή, ισοδυναμεί με μείωση κατά 0,7% (-55,7 εκατ. ευρώ). l Κυριότερη χώρα προορισμού των ελληνικών εξαγωγών παραμένει η Ιταλία, με συνολικές εξαγωγές σχεδόν 3 δις ευρώ (2015), ποσοστό στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών 11,4% και συνεχιζόμενη αύξηση των εξαγωγών καθ όλη την προηγούμενη τριετία. l Ποσοστό περίπου 49% των ελληνικών εξαγωγών (2015), κατευθύνεται σε 8 χώρες (Ιταλία, Γερμανία, Τουρκία, Κύπρο, Βουλγαρία, Η.Π.Α., Ηνωμένο Βασίλειο και Αίγυπτο). l Ποσοστό περίπου 73% των ελληνικών εξαγωγών, κατευθύνεται σε 19 χώρες (προαναφερόμενες 8 και επιπλέον Λίβανο, Σ. Αραβία, Ρουμανία, Π.Γ.Δ.Μ., Ισπανία, Γαλλία, Ολλανδία, Πολωνία, Γιβραλτάρ, Αλβανία και Βέλγιο). Από την επεξεργασία του δεύτερου σκέλους της ανωτέρω έρευνας, ανά χώρα και τετραψήφιο κωδικό στις 103 χώρες, ανά γεωγραφική περιοχή ήτοι: l Ευρώπη l Βαλκάνια l Μ. Ανατολή l Ασία l Β. Αμερική l Ν. Αμερική l Ρωσία και χώρες Κ.Α.Κ. l Αφρική l Χώρες Αραβικού Κόλπου l Ωκεανία προκύπτουν τα εξής: Βαθμός συγκέντρωσης εξαγωγών Σε ορισμένες από τις ανωτέρω χώρες παρουσιάζεται εξαιρετικά υψηλός βαθμός συγκέντρωσης των εξαγωγών σε ένα και μόνο προϊόν, με αποτέλεσμα η αύξηση ή η μείωση των εξαγωγών του να οδηγεί ανοδικά ή καθοδικά τις συνολικές εξαγωγές προς τη χώρα, ανεξαρτήτως της πορείας των άλλων εξαγόμενων προϊόντων. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα των ανωτέρω αποτελούν οι εξής χώρες: l Λίβανος: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 86% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου) l Σ. Αραβία: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 81% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου) l Γεωργία: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 75% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου) l Αίγυπτος: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 72% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου) l Λιβύη: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 71% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου, 2013) l Π.Γ.Δ.Μ.: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 59% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου) l Μάλτα: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 57% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου) l και Τουρκία: ποσοστό εξαγωγών 1ου προϊόντος 50% στο σύνολο (έλαια πετρελαίου) 52 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

56 Πορεία εξαγωγών πρώτου προϊόντος, πορεία εξαγωγών υπόλοιπων προϊόντων Αν και στις περισσότερες από τις προαναφερόμενες χώρες η πορεία των συνολικών εξαγωγών ακολουθεί την τάση αύξησης/ μείωσης του πρώτου εξαγόμενου στη χώρα προϊόντος, υπάρχουν παραδείγματα όπου, αν και μειώνονται οι εξαγωγές του πρώτου σε αξία προϊόντος, άρα και οι συνολικές εξαγωγές προς τη χώρα, υπάρχει σημαντική αύξηση εξαγωγών στα περισσότερα από τα υπόλοιπα εξαγόμενα προϊόντα. Ως χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των ανωτέρω αναφέρεται το Ισραήλ, όπου μειώθηκαν μεν δραματικά οι εξαγωγές του πρώτου προϊόντος (ελαίων πετρελαίου, από 259,4 εκατ. ευρώ το 2013 σε 72,9 εκατ. ευρώ το 2015) και κατά συνέπεια οι συνολικές εξαγωγές προς τη χώρα (κατά 159 εκατ. ευρώ), αλλά αυξήθηκαν σημαντικά 16 από τους συνολικά 18 κωδικούς των κυριότερων εξαγομένων προϊόντων και επιπλέον παρουσιάσθηκαν και σημαντικές εξαγωγές νέων κωδικών προϊόντων (π.χ. θείο κάθε είδους, ηλεκτρικοί συσσωρευτές, ψάρια βρώσιμα, καρποί με κέλυφος). Πορεία εξαγωγών σε μεγάλες αγορές (Τουρκία, Κίνα, Ρωσία) Στις παραπάνω προαναφερόμενες χώρες η πορεία των εξαγωγών ήταν πτωτική. Όσον αφορά την: l Τουρκία (2015/2013, -1,4 δις ευρώ, μείωση -45,7%), αν και κατά το 2015 σημειώθηκε αύξηση στις εξαγωγές 19 κωδικών από τους συνολικά 29 κωδικούς των κυριότερων εξαγόμενων προϊόντων προς τη χώρα, η σημαντική μείωση των εξαγωγών στα τρία πρώτα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα (έλαια πετρελαίου -1,3 δις ευρώ, βαμβάκι -43 εκατ. ευρώ και πολυμερή προπυλενίου -39,1 εκατ. ευρώ) οδήγησε στην ανωτέρω σημαντική μείωση, σε σχέση με το 2013, των συνολικών εξαγωγών προς Τουρκία. l Κίνα (2015/2013, -153 εκατ. ευρώ, μείωση -40,1%), η σημαντική μείωση των εξαγωγών και στα επτά πρώτα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα (έλαια πετρελαίου -79,1 εκατ. ευρώ, βαμβάκι -31,4 εκατ. ευρώ, σιδηροπυρίτες -19,9 εκατ. ευρώ, ελάσματα και ταινίες από αργίλιο -16,5 εκατ. ευρώ, απορρίμματα χαλκού -15,6 εκατ. ευρώ, μάρμαρα -8,9 εκατ. ευρώ και γουνοδέρματα -5,9 εκατ. ευρώ) οδήγησε στη σημαντική μείωση, σε σχέση με το 2013, των συνολικών εξαγωγών προς τη χώρα. l Ρωσία (2015/2013, -191,5 εκατ. ευρώ, μείωση -47,3%), η σημαντική μείωση των εξαγωγών προκύπτει καταρχάς από το συνεχιζόμενο ρωσικό εμπάργκο σε προϊόντα Ε.Ε., εμπάργκο που οδήγησε σε μηδενικές εξαγωγές ελληνικών αγροτικών προϊόντων (μόνο από τους 5 κύριους εξαγόμενους κωδικούς αγροτικών προϊόντων οι απώλειες 2015/2013 έφθασαν στα περίπου -120 εκατ. ευρώ). Περαιτέρω και σε ακόμα 6 κυριότερους κωδικούς υπήρξε σημαντική μείωση (ενδύματα -40,4 εκατ. ευρώ, μηχανές-συσκευές για ανύψωση -9,2 εκατ. ευρώ, χρώματα -4,8 εκατ. ευρώ, ελαιόλαδο -4,8 εκατ. ευρώ, και γλυκά κουταλιού -4,2 εκατ. ευρώ), ενώ υπήρξαν και 8 κωδικοί με σημαντική αύξηση της αξίας των εξαγωγών τους. Θετική πορεία εξαγωγών σε «νέες» αγορές (π.χ. Μάλτα, Μεξικό, Μολδαβία, Ινδία, Ιράκ, Ταϊλάνδη, Ιράν, Καζακστάν) Σε όλες τις προαναφερόμενες χώρες η πορεία των ελληνικών εξαγωγών βαίνει συνεχώς αυξανόμενη στην περίοδο , με αποτέλεσμα οι εξαγωγές: στη Μάλτα να σημειώσουν αύξηση κατά 168,5% (237,7 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 88,5 εκατ. ευρώ το 2013), στο Μεξικό κατά 43,8% (170 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 118 εκατ. ευρώ το 2013), στη Μολδαβία κατά 102,6% (92,9 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 45,9 εκατ. ευρώ το 2013), στην Ινδία κατά 30,8% (60,8 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 46,5 εκατ. ευρώ το 2013), στο Ιράκ κατά 100.8% (48,1 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 23,9 εκατ. ευρώ το 2013), στην Ταϊλάνδη κατά 37% (43,5 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 31,7 εκατ. ευρώ το 2013), στο Ιράν κατά 73% (23,5 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 13,6 εκατ. ευρώ το 2013) και στο Καζακστάν κατά 100% (10,4 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 5,2 εκατ. ευρώ το 2013). Εξαγωγές βασικών ελληνικών προϊόντων κατά το 2015 (αναφέρονται δειγματοληπτικά) l Εξαγωγές ψαριών (κωδ. 0302), ως ένα από τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα εμφανίζονται σε Ιταλία (218,6 εκατ. ευρώ), Γαλλία (48,6 εκατ. ευρώ), Ισπανία (54,5 εκατ. ευρώ), Γερμανία (17,5 εκατ. ευρώ), Η.Π.Α. (17,3 εκατ. ευρώ), Ην. Βασίλειο (14,9 εκατ. ευρώ), Ολλανδία (12,9 εκατ. ευρώ), Βουλγαρία (7,4 εκατ. ευρώ), Καναδά (4,9 εκατ. ευρώ), Ελβετία (4,3 εκατ. ευρώ), Ισραήλ (3,2 εκατ. ευρώ), Αλβανία (2,4 εκατ. ευρώ) και Ιαπωνία (0,8 εκατ. ευρώ), l Εξαγωγές τυριών και πηγμένου γάλακτος για τυρί (κωδ. 0406), ως ένα από τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα εμφανίζονται σε Γερμανία (121,8 εκατ. ευρώ), Ην. Βασίλειο (55,3 εκατ. ευρώ), Ιταλία (36,4 εκατ. ευρώ), Σουηδία (26 εκατ. ευρώ), Η.Π.Α. (22,8 εκατ. ευρώ), Κύπρο (18,9 εκατ. ευρώ), Αυστραλία (14,7 εκατ. ευρώ), Γαλλία (12 εκατ. ευρώ), Ολλανδία (8,9 εκατ. ευρώ), Ελβετία (6,5 εκατ. ευρώ), Βέλγιο (6,5 εκατ. ευρώ), Βουλγαρία (5,1 εκατ. ευρώ), Καναδά (3,9 εκατ. ευρώ), Φινλανδία (2 εκατ. ευρώ), Πολωνία (1,6 εκατ. ευρώ), Μάλτα (1 εκατ. ευρώ) και Νορβηγία (0,4 εκατ. ευρώ). l Εξαγωγές ελαιολάδου (κωδ. 1509), ως ένα από τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα εμφανίζονται σε Ιταλία (445,2 εκατ. ευρώ), Γερμανία (35,2 εκατ. ευρώ), Η.Π.Α. (30,9 εκατ. ευρώ), Ισπανία (17,8 εκατ. ευρώ), Καναδά (13,2 εκατ. ευρώ), Κύπρο (8,4 εκατ. ευρώ), Ην. Βασίλειο (6,2 εκατ. ευρώ), Ελβετία (4,8 εκατ. ευρώ), Αυστραλία (4,7 εκατ. ευρώ), Κίνα (4,5 εκατ. ευρώ), Ιαπωνία (3,9 εκατ. ευρώ), Σουηδία (3,7 εκατ. ευρώ), Ρωσία (3,4 εκατ. ευρώ), Βέλγιο (2,5 εκατ. ευρώ), Βραζιλία (1,5 εκατ. ευρώ), Φινλανδία (1,5 εκατ. ευρώ) και Ν. Αφρική (0,9 εκατ. ευρώ). ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

57 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Κώστα Βουτσαδάκη Ζήτημα επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας μετά το 2020 ΖΉΤΗΜΑ ΕΠΆΡΚΕΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΉΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑΚΎΠΤΕΙ ΜΕΤΆ ΤΟ 2020, ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΑΛΎΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΕΞΆΡΤΗΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΉ ΜΕΤΑΦΟΡΆΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΉΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ (Α.Δ.Μ.Η.Ε.), ΠΟΥ ΕΞΕΤΆΖΕΙ ΤΑ ΣΕΝΆΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΆΣ ΚΑΙ ΖΉΤΗΣΗΣ ΡΕΎΜΑΤΟΣ ΤΑ ΕΠΌΜΕΝΑ ΧΡΌΝΙΑ. Πέρα από το ποσοτικό έλλειμμα, ο σύνδεσμος των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών (Ε.Σ.Α.Η.) επισημαίνει και μια ποιοτική διάσταση του ελλείμματος, και συγκεκριμένα το γεγονός ότι, λόγω των εξελίξεων στο σύστημα παραγωγής και της μεγάλης διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι μονάδες που θα παίζουν τον ρόλο της εφεδρείας θα πρέπει να έχουν την τεχνική ικανότητα και ευελιξία να ανεβάζουν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα την παραγωγή τους, ώστε να καλύπτουν τα όποια κενά δημιουργούνται και να αποφεύγεται το μπλακ άουτ. 54 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

58 Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας μειώνεται συνεχώς από το 2009 λόγω της οικονομικής κρίσης (με εξαίρεση το 2015). Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το 2008, κατά την έναρξη της κρίσης η συνολική καθαρή ζήτηση στο διασυνδεδεμένο σύστημα (εκτός νησιών) ανερχόταν 56,3 τεραβατώρες (TWh), που αποτελεί και το ιστορικό μέγιστο για τη χώρα. Το 2014 η ζήτηση ανήλθε σε GWh, εμφανίζοντας μείωση κατά 10,8% έναντι του 2008 και κατά 0,86% έναντι του 2013, το 2015 αυξήθηκε κατά 2,2% έναντι του 2014, ενώ το 2016 έχει επιστρέψει σε πτωτική τροχιά (-1,6 % στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου). Οι παράγοντες που θα επηρεάσουν τη ζήτηση τα επόμενα χρόνια είναι κατά κύριο λόγο η σταθεροποίηση και σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας, εφόσον υπάρξει, η απόσυρση παλιών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της Δ.Ε.Η. για λόγους εξοικονόμησης κόστους και προστασίας του περιβάλλοντος (οι οποίες ως ένα βαθμό αντικαθίστανται από νέες μονάδες, συγκεκριμένα τις μονάδες φυσικού αερίου στη Μεγαλόπολη και λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα), αλλά και οι διασυνδέσεις των νησιών, και κυρίως της Κρήτης, που αυξάνουν τα φορτία που καλούνται να σηκώσουν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ηπειρωτικής χώρας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης του Α.Δ.Μ.Η.Ε.: l Μέχρι και το 2019 φαίνεται ότι το σύστημα ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται να ικανοποιήσει επαρκώς τη ζήτηση. Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, είναι να διατηρηθούν σε λειτουργία όλες οι υφιστάμενες μονάδες. l Από το 2020 και μετά, το σύστημα ηλεκτροπαραγωγής δεν θα μπορεί να αντεπεξέλθει ικανοποιητικά σε συνθήκες αυτόνομης λειτουργίας και η επάρκειά του, ιδίως σε δυσμενείς συνθήκες, θα εξαρτάται από εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας. Η ταυτόχρονη απόσυρση των μονάδων των Α.Η.Σ. Καρδιάς και Α.Η.Σ. Αμυνταίου την άνοιξη του 2020 δημιουργεί κίνδυνο για την επάρκεια του συστήματος κατά τη διετία και ιδίως για το έτος Ιδίως υπό δυσμενείς συνθήκες (ακραίο σενάριο ζήτησης ή ξηρού υδραυλικού έτους) η λειτουργία του συστήματος ηλεκτροπαραγωγής μπορεί να χαρακτηριστεί ως ανεπαρκής, παρά τη συμβολή των διασυνδέσεων. l Η αναμενόμενη ένταξη της νέας μονάδας Πτολεμαΐδας V στις αρχές του 2022 φαίνεται τα αντισταθμίσει την απώλεια των μονάδων των Α.Η.Σ. Καρδιάς και Α.Η.Σ. Αμυνταίου. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις ιδιαίτερα δυσμενών συνθηκών (ακραίο σενάριο ζήτησης ή ξηρό υδραυλικό έτος), όπου το κριτήριο αξιοπιστίας δεν ικανοποιείται μετά το Είναι φανερό ότι τυχόν καθυστέρηση στην ένταξη της νέας αυτής μονάδας θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην επάρκεια του συστήματος. l Η απόσυρση της Μεγαλόπολης 3 στο τέλος του 2022 προφανώς επιδεινώνει περαιτέρω τους δείκτες αξιοπιστίας για το l Η ολοκλήρωση της Φάσης Ι (AC σύνδεσμος ) της διασύνδεσης της Κρήτης ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

59 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ με το ηπειρωτικό σύστημα, το δεύτερο εξάμηνο του 2019, αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα μεγαλύτερα έργα της επόμενης δεκαετίας. Η ανάληψη μέρους της ζήτησης της Κρήτης (της τάξεως των GWh ετησίως) από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής του ηπειρωτικού συστήματος επιβαρύνει, όπως είναι αναμενόμενο, τους δείκτες αξιοπιστίας. τις ανάγκες του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος για ευέλικτη ισχύ, όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί ήδη από την προηγούμενη μελέτη επάρκειας το φθινόπωρο του 2014 και προσφάτως έχουν αναγνωρισθεί και επιβεβαιωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Ακόμα, ο Ε.Σ.Α.Η. επισημαίνει ότι ο σχεδιαζόμενος μηχανισμός θα πρέπει να πληροί τα κριτήρια της αναγκαιότητας και της καταλληλότητας που θέτουν οι κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κρατική ενίσχυση στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014/C 200/01). Συγκεκριμένα, θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι το μέτρο αυτό είναι κατάλληλο, αναγκαίο και αναλογικό, και εξυπηρετεί συγκεκριμένο στόχο κοινού ενδιαφέροντος. Πέραν της ποσοτικής επάρκειας, τίθεται και το ζήτημα της ευελιξίας των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, που προκύπτει από την αυξανόμενη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολικών, φωτοβολταϊκών κ.λπ.) στο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής. Οι μονάδες αυτές θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα ώστε να καλύπτουν τη ζήτηση τις ώρες που επικρατεί άπνοια ή συννεφιά (οπότε η παραγωγή των Α.Π.Ε. είναι μειωμένη), όπως επίσης κατά τις απογευματινές ώρες οπότε, σε μικρό χρονικό διάστημα, εξαφανίζεται με τη δύση του ηλίου η παραγωγή των φωτοβολταϊκών. Στο μικρό αυτό διάστημα οι εφεδρικές μονάδες θα πρέπει να έχουν την τεχνική δυνατότητα να ανεβάζουν την παραγωγή τους στο επίπεδο που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση και να μη γίνει μπλακ άουτ. Σύμφωνα με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Ανεξαρτήτων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ε.Σ.Α.Η.), ο οποίος εκπροσωπεί τους μεγαλύτερους ιδιώτες παραγωγούς και προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και ο οποίος απέστειλε σχετική επιστολή προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τον σχεδιασμό του Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος (Μ.Α.Ε.Ι.) στο Διασυνδεδεμένο Ηλεκτρικό Σύστημα της χώρας, το σχέδιο που έχει τεθεί σε διαβούλευση «παρόλο που επισημαίνει την ανάγκη εξασφάλισης ευέλικτης ισχύος, εν συνεχεία αγνοεί παντελώς αυτό το κομμάτι κατά την κατάρτιση του προτεινόμενου μηχανισμού, παραγνωρίζοντας τις προκλήσεις που δημιουργεί στην ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος η συνεχώς αυξανόμενη διείσδυση των κυμαινόμενων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» και «επιπλέον δεν λαμβάνει υπόψη Πιν. 4.3: Μονάδες της ΔΕΗ Α.Ε. που αποσύρονται μέχρι το 2023 Μονάδα Μονάδα Καύσιμο Νέες Εντάξεις Καθαρή Ισχύς Καύσιμο (MW) Καθαρή Ισχύς (MW) Αγ. Γεώργιος 8 ΦΑ 151 Αλιβέρι 3 Μαζούτ 144 Αλιβέρι 4 Μαζούτ 144 Λαύριο 1 Μαζούτ 123 Λαύριο 2 Μαζούτ 287 Πτολεμα ιδα 3 Λιγνίτης 116 Αμύνταιο 1 Λιγνίτης 273 Αμύνταιο 2 Λιγνίτης 273 Καρδιά 1 Λιγνίτης 275 Καρδιά 2 Λιγνίτης 275 Καρδιά 3 Λιγνίτης 280 Καρδιά 4 Λιγνίτης 280 Μεγαλόπολη 3 Λιγνίτης 255 ΣΥΝΟΛΟ 2876 Έτος ένταξης Μεγαλόπολη ΦΑ 2016 Μεγαλόπολη ΦΑ 2019 Πτολεμα ιδα 620 Λιγνίτης 2022 Ιλαρίωνας 153 ΥΗΣ 2016 Μεσοχώρα 160 ΥΗΣ 2017 Μετσοβίτικο 29 ΥΗΣ 2022 Αυλάκι (TERNA) 60 ΥΗΣ ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

60 OIKONOMIA Α Του Παναγιώτη Ευθυμιάδη Το πρόστιμο των ευρώ ημερησίως έφερε το ηλεκτρονικό μητρώο για τα απόβλητα ΠΡΌΣΤΙΜΟ ΎΨΌΎΣ 10 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΊΩΝ ΕΥΡΏ ΑΠΟΦΆΣΙΣΕ ΝΑ ΕΠΙΒΆΛΕΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΌ ΔΙΚΑΣΤΉΡΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΓΙΑ ΜΗ ΣΥΜΜΌΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΝΟΜΟΘΕΣΊΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΌΒΛΗΤΑ, ΓΕΓΟΝΌΣ ΠΌΎ ΈΦΕΡΕ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΉΤΩΝ, ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΙΌΎΡΓΊΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΎ ΜΗΤΡΩΌΎ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε, επίσης, να επιβάλει στην Ελλάδα χρηματική ποινή ύψους ευρώ ανά ημέρα καθυστερήσεως στην εφαρμογή της νομοθεσίας για τα απόβλητα. Να σημειωθεί ότι με απόφαση της 10ης Σεπτεμβρίου 2009 το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Ελλάδα δεν είχε προβεί στην εφαρμογή της οδηγίας περί στερεών αποβλήτων, της οδηγίας περί επικίνδυνων αποβλήτων και της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων. Ειδικότερα, το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Ελλάδα δεν είχε εκπονήσει και θέσει ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

61 Α OIKONOMIA σε εφαρμογή, εντός εύλογης προθεσμίας, σχέδιο διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων σύμφωνο με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης, ούτε είχε δημιουργήσει ολοκληρωμένο και κατάλληλο δίκτυο εγκαταστάσεων διάθεσης των επικίνδυνων αποβλήτων, στο πλαίσιο του οποίου εφαρμόζονται οι πλέον ενδεδειγμένες μέθοδοι για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Επιπλέον, η Ελλάδα δεν είχε λάβει το σύνολο των μέτρων που απαιτούνταν για την εξασφάλιση, ως προς τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, της τήρησης των κανόνων περί αξιοποίησης και διάθεσης των αποβλήτων και περί αδειοδότησης και εκμετάλλευσης των χώρων υγειονομικής ταφής. Το 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτιμώντας ότι η Ελλάδα δεν είχε λάβει εντός της προθεσμίας της 25ης Μαρτίου 2013 όλα τα μέτρα που απαιτούνταν για τη συμμόρφωσή της προς την απόφαση του 2009, αποφάσισε να ασκήσει ενώπιον του δικαστηρίου δεύτερη προσφυγή, με την οποία ζήτησε την επιβολή χρηματικών κυρώσεων. Με την απόφασή του το δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Ελλάδα δεν έλαβε όλα τα μέτρα που απαιτούνται για την εκτέλεση της απόφασης του Συγκεκριμένα, κατά την καταληκτική ημερομηνία της 25ης Μαρτίου 2013 η Ελλάδα δεν είχε ακόμη υιοθετήσει ειδικό σχέδιο για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων ούτε είχε δημιουργήσει ολοκληρωμένο και κατάλληλο δίκτυο εγκαταστάσεων διαθέσεως των επικίνδυνων αποβλήτων ή θέσει σε εφαρμογή διαχείριση των «ιστορικών αποβλήτων». Το δικαστήριο εκτιμά, ότι, πέραν της διάρκειάς της η οποία υπερβαίνει τα έξι έτη, η παράβαση της Ελλάδας είναι «ιδιαιτέρως σοβαρή», καθώς θα μπορούσε να θέσει σε άμεσο κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και να επιφέρει βλάβη στο περιβάλλον. Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, η επιβολή του προστίμου ήταν αναπόφευκτη δεδομένης της υπάρχουσας κατάστασης που καθιστούσε αδύνατη την έγκαιρη πλήρη συμμόρφωση με την από- 58 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

62 φαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του 2009 και την άμεση άρση των αιτιάσεων της απόφασης μέσα σε λίγους μήνες. Η διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων σε όλη την Ευρώπη αποτελεί ευθύνη των παραγωγών τους, στο πλαίσιο της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», με οργάνωση του απαραίτητου δικτύου υποδομών. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για την άρση όλων των στοιχείων της καταδικαστικής απόφασης του 2009 και πιο συγκεκριμένα: l Θεσμοθέτηση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Ε.Α.) που ολοκληρώνεται εντός του Σεπτεμβρίου. l Δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων για την καταγραφή, με σύγχρονο τρόπο, και παρακολούθηση της διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων και θεσμοθέτησή του, που έχει ολοκληρωθεί. l Πρωτοβουλίες για τη διαχείριση των «ιστορικών» αποβλήτων, με απαίτηση υποβολής από τις αντίστοιχες επιχειρήσεις προγραμμάτων συμμόρφωσης για τη διαχείρισή τους και υποχρέωση υλοποίησης των προγραμμάτων, αυστηρά μέχρι τον Ιούνιο του Παράλληλα, προώθηση προγράμματος αποκατάστασης ρυπασμένων χώρων σε 10 περιφέρειες της χώρας με χρηματοδότηση του Ε.Σ.Π.Α. Μάλιστα μόλις πριν από λίγες μέρες δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. κοινή υπουργική απόφαση με θέμα: «Οργάνωση και λειτουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων». Στο Μητρώο θα καταχωρούνται ηλεκτρονικά, με ευθύνη των υπόχρεων επιχειρήσεων, στοιχεία σχετικά με το είδος και την ποσότητα των παραγομένων αποβλήτων, καθώς επίσης και με τη μέθοδο διαχείρισης που εφαρμόζεται, με σκοπό να υπάρξει πλήρης αποτύπωση της παραγωγής και διακίνησης των αποβλήτων στη χώρα μας και φυσικά ο έλεγχός της από τις αρμόδιες υπηρεσίες και αρχές. Το Ηλεκτρονικό Μητρώο συμμορφώνεται πλήρως με τους κανόνες και τα πρότυπα σχεδιασμού, ανάπτυξης και λειτουργίας διαδικτυακών τόπων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία περί ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, και η καθιέρωσή του αποσκοπεί κυρίως στην: l τήρηση μητρώου όλων των εμπλεκόμενων στην παραγωγή και διαχείριση αποβλήτων, οι οποίοι υπόκεινται σε αδειοδότηση, l ποιοτική και ποσοτική καταγραφή των αποβλήτων μέχρι τον τελικό τους προορισμό (ιχνηλασιμότητα αποβλήτων), l δυνατότητα διασταύρωσης στοιχείων και διευκόλυνση περιβαλλοντικών ελέγχων, l δυνατότητα αποτελεσματικότερων επιθεωρήσεων για αντιμετώπιση περιβαλλοντικών παραβάσεων, l βελτίωση της δυνατότητας παραγωγής αναφορών και εκθέσεων, ιδίως προκειμένου να συνταχθούν οι σχετικές εκθέσεις προς τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε., l ενημέρωση μέσω διαδικτύου των εμπλεκόμενων, καθώς και του κοινού, παρέχοντας πληροφορίες για τις δυνατότητες διαχείρισης αποβλήτων εκ μέρους των εγγεγραμμένων οργανισμών ή επιχειρήσεων (κωδικούς Ε.Κ.Α. και είδος εργασιών ανάκτησης ή διάθεσης), l δυνατότητα πρόσβασης στα στοιχεία επικοινωνίας των αντίστοιχων οργανισμών ή επιχειρήσεων που παράγουν ή διαχειρίζονται απόβλητα, καθώς και των σχετικών περιβαλλοντικών αδειών, μέσω της μηχανής αναζήτησης, l διασύνδεση και διαλειτουργικότητα με ηλεκτρονικά μητρώα άλλων δημόσιων αρχών. Το Ηλεκτρονικό Μητρώο εφαρμόζει συγκεκριμένη πολιτική ασφάλειας και κατάλληλες τεχνικές διαχείρισης δεδομένων. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει διαβαθμισμένη πρόσβαση για κατηγορίες χρηστών, όπως υπόχρεους, υπηρεσίες της διοίκησης και ενδιαφερόμενους πολίτες. Με την έναρξη της υποχρεωτικής λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8 της Κ.Υ.Α., υποβάλλονται ηλεκτρονικά οι ετήσιες εκθέσεις αποβλήτων κάθε έτους, μέχρι το τέλος Μαρτίου του επόμενου έτους και καταργείται η υποβολή των σχετικών εντύπων. Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016 ολοκληρώνεται υποχρεωτικά η ηλεκτρονική εγγραφή και καταχώριση των υπόχρεων. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

63 Ο ΟΔΗΓΟΣ Του Σταύρου Βαρδαλά Νέος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις Πρόσφατα ψηφίσθηκε από τη Βουλή ο νέος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις με αριθμό 4412 (Φ.Ε.Κ. Α 147/ ) και με τίτλο «Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/Ε.Ε. και 2014/25/Ε.Ε.)». Ο νόμος αυτός εισάγει κοινοτικό δίκαιο στη χώρα μας και θα πρέπει να έχει ευρεία εφαρμογή λόγω του ομοιόμορφου χαρακτήρα, για όλους τους δημόσιους φορείς, των διαδικασιών του. Βεβαίως, περιέχει πολλές ασάφειες που δημιουργούν προβλήματα και ερωτήματα, όπως το αν εφαρμόζονται και στα επιμελητήρια, τούτο όμως δεν μας εμποδίζει να γνωρίσουμε τις ρυθμίσεις του, οι οποίες σε κάθε περίπτωση, έστω και αναλογικά, θα πρέπει να τύχουν εφαρμογής εκ μέρους των επιμελητηρίων. Δεν είναι δυνατό να αναλυθούν όλα τα άρθρα του παρόντος νόμου. Θα περιορισθούμε μόνο στα βασικά άρθρα, που είναι ενδεχόμενο να αποτελέσουν σημείο αναφοράς για την έναρξη, λειτουργία και περαίωση της διαδικασίας σύναψης μιας δημόσιας σύμβασης μετά από διαδικασίες διαγωνισμού, όπως ρυθμίζονται από τον νόμο αυτόν. Το άρθρο 1 με τίτλο «Αντικείμενο - πεδίο εφαρμογής» 60 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

64 διευκρινίζει ότι οι διατάξεις του παρόντος αποτελούν προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις: α) της οδηγίας 2014/24/Ε.Ε. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/Ε.Κ. (L94), όπως διορθώθηκε (L135/ ), β) της οδηγίας 2014/25/Ε.Ε. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις προμήθειες φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών, και την κατάργηση της οδηγίας 2004/17/Ε.Κ. και γ) της οδηγίας 89/665/Ε.Ο.Κ. του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 1989 και της 92/13/Ε.Κ. του Συμβουλίου της 25ης Φεβρουαρίου 1992, όπως τροποποιήθηκαν με την οδηγία 2007/66/Ε.Κ. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2007 και τα άρθρα 46 και 47 της οδηγίας 2014/23/Ε.Ε. Ο νόμος αυτός θεσπίζει κανόνες: α) για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης δημοσίων συμβάσεων και διαγωνισμών μελετών που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Βιβλίου Ι (άρθρα 2 έως 221), β) για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης συμβάσεων και διαγωνισμών μελετών που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Βιβλίου ΙΙ (άρθρα 2 και 222 έως 338), γ) για τη διακυβέρνηση, οι οποίοι εφαρμόζονται, σύμφωνα με το Βιβλίο ΙΙΙ (άρθρα 339 έως 344), από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς, και δ) για την έννομη προστασία κατά τη σύναψη συμβάσεων που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Βιβλίου ΙV (άρθρα 345 έως 374). Οι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται, με την επιφύλαξη των παραγράφων 3 έως 7, σε όλες τις συμβάσεις των περιπτώσεων α και β, ανεξαρτήτως του είδους και της εκτιμώμενης αξίας τους, εκτός αν άλλως ορίζεται στις επιμέρους διατάξεις του νόμου. Οι διατάξεις των άρθρων 116 έως 128 εφαρμόζονται αποκλειστικά στις συμβάσεις των περιπτώσεων α και β της παραγράφου 2 με εκτιμώμενη αξία κάτω των ορίων των άρθρων 5 και 235 αντίστοιχα (οι κατηγορίες αυτές θα αναφερθούν λεπτομερώς παρακάτω). Οι διατάξεις των άρθρων 134 έως 181 εφαρμόζονται στην εκτέλεση συμβάσεων έργων των περιπτώσεων α και β της παραγράφου 2, συμπληρωματικά προς τις διατάξεις του Κεφαλαίου I του Μέρους Β του Βιβλίου Ι (άρθρα 129 έως 133) και του Μέρους Β του Βιβλίου ΙΙ (άρθρα 335 έως 338). Οι διατάξεις των άρθρων 182 έως 199 εφαρμόζονται στην εκτέλεση συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών των περιπτώσεων α και β της παραγράφου 2, συμπληρωματικά προς τις διατάξεις του Κεφαλαίου I του Μέρους Β του Βιβλίου Ι (άρθρα 129 έως 133) και του Μέρους Β του Βιβλίου ΙΙ (άρθρα 335 έως 338). Οι διατάξεις των άρθρων 200 έως 220 εφαρμόζονται στην εκτέλεση συμβάσεων προμηθειών και γενικών υπηρεσιών των περιπτώσεων α και β της παραγράφου 2, συμπληρωματικά προς τις διατάξεις του Κεφαλαίου I του Μέρους Β του Βιβλίου Ι (άρθρα 129 έως 133) και του Μέρους Β του Βιβλίου ΙΙ (άρθρα 335 έως 338). Κατά τη σύναψη συμβάσεων των περιπτώσεων α και β της παραγράφου 2 που υλοποιούνται ως συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.), σύμφωνα με τον Ν. 3389/2005 (Α 232), δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 2, της παραγράφου 7 του άρθρου 4, των εδαφίων β και γ της παραγράφου 7 του άρθρου 6, των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 14, των εδαφίων δ, ε και στ της παραγράφου 2 του άρθρου 19, της παραγράφου 10 του άρθρου 39, του άρθρου 44, των παραγράφων 6 έως 8 του άρθρου 45, των άρθρων 49 έως 53, των παραγράφων 7 έως 9 του άρθρου 54, της παραγράφου 5 του άρθρου 57, των άρθρων 68, 72, 76 και 77, των στοιχείων ε έως στ της παραγράφου 2 και των παραγράφων 4, 5, 6 και 11 έως 16 του άρθρου 86, των παραγράφων 4 και 5 του άρθρου 87, της παραγράφου 6 του άρθρου 88, των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 90, των στοιχείων α, ζ και η της παραγράφου 1 του άρθρου 91, των άρθρων 92 έως 100, 103 έως 105, των παραγράφων 6 και 7 του άρθρου 106, των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 118, της παραγράφου 3 του άρθρου 123, των άρθρων 124 έως 126, 128 έως 129, της παραγράφου 2 του άρθρου 133, των άρθρων 134 έως 220, των παραγράφων 8 έως 11 του άρθρου 221, του άρθρου 281, της παραγράφου 7 του άρθρου 282, των άρθρων 298 και 302, της παραγράφου 7 του άρθρου 313, των άρθρων 315 και 316, της παραγράφου 7 του άρθρου 317, καθώς και του άρθρου 334. Κατά τη σύναψη των συμβάσεων αυτών εφαρμόζονται συμπληρωματικά οι διατάξεις του Ν. 3389/2005. Το άρθρο 2 με τον τίτλο «Ορισμοί» (άρθρο 2 και άρθρο 33 παρ. 1 εδάφιο 6 της οδηγίας 2014/24/Ε.Ε. και άρθρο 2 της οδηγίας 2014/25/Ε.Ε.) ομιλεί για τους σκοπούς του παρόντος νόμου για τους οποίους εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί: 1) α) ως «αναθέτουσες αρχές» νοούνται το κράτος, οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή οι ενώσεις μίας ή περισσότερων από αυτές τις αρχές ή ενός ή περισσότερων από αυτούς τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου και οι αναθέτουσες αρχές κατά την έννοια του άρθρου 223, και β) ως «αναθέτοντες φορείς» νοούνται οι αναθέτοντες φορείς κατά την έννοια του άρθρου 224, 2) ως «κεντρικές κυβερνητικές αρχές (Κ.Α.Α.)», νοούνται οι αναθέτουσες αρχές που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα I του Προσαρτήματος Α και, εφόσον έχουν επέλθει διορθώσεις ή τροποποιήσεις, οι φορείς που τις έχουν διαδεχθεί, 3) ως «μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές» νοούνται όλες οι αναθέτουσες αρχές που δεν είναι κεντρικές κυβερνητικές αρχές, 4) ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» νοούνται οι οργανισμοί που έχουν όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) έχουν συσταθεί για τον συγκεκριμένο σκοπό της κάλυψης αναγκών γενικού συμφέροντος που δεν έχουν βιομηχανικό ή εμπορικό χαρακτήρα, β) έχουν νομική προσωπικότητα, και γ) χρηματοδοτούνται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή η διαχείρισή τους υπόκειται σε έλεγχο ασκούμενο από τους οργανισμούς αυτούς ή έχουν διοικητικό, διευθυντικό ή εποπτικό συμβούλιο του οποίου περισσότερο από το ήμισυ των μελών διορίζεται από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή από άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου, 5) ως «δημόσιες συμβάσεις» και ως «συμβάσεις έργων, υπηρεσιών και προμηθειών» νοούνται οι συμβάσεις εξ επαχθούς αιτίας οι οποίες συνάπτονται γραπτώς μεταξύ ενός ή περισσότερων ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

65 Ο ΟΔΗΓΟΣ λούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση επιχειρησιακών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και δράσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας, καθώς και σε οριζόντιου χαρακτήρα παρεμβάσεις, την υποστήριξη της υλοποίησής τους με τη μεταφορά της απαραίτητης σχετικής τεχνογνωσίας, καθώς και την παροχή εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing) υλοποίησης των ανωτέρω προγραμμάτων και δράσεων. Στις συμβουλευτικές υπηρεσίες υπάγονται ιδίως οι οικονομικές μελέτες, οι κοινωνικές μελέτες, οι μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας, οι περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς και οι μελέτες συστημάτων πληροφορικής, εκτός αν σχετίζονται με έργο κατά την έννοια της περίπτωσης 7 ή με εκπόνηση μελετών και παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κατά την έννοια της υποπερίπτωσης α της παρούσας περίπτωσης, 10) ως «συμφωνία-πλαίσιο» νοείται μια συμφωνία που συνάπτεται μεταξύ μίας ή ενός ή περισσοτέρων αναθετουσών αρχών/αναθετόντων φορέων και ενός ή περισσοτέρων οικονομικών φορέων, η οποία αποσκοπεί στον καθορισμό των όρων που διέπουν τις συμβάσεις που πρόκειται να συναφθούν κατά τη διάρκεια συγκεκριμένης περιόδου, ιδίως όσον αφορά τις τιμές και, όπου ενδείκνυται, τις προβλεπόμενες ποσότητες, 11) ως «οικονομικός φορέας» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή δημόσιος φορέας ή ένωση αυτών των προσώπων ή/και φορέων, συμπεριλαμβανομένων των προσωρινών συμπράξεων επιχειρήσεων, που προσφέρει στην αγορά εκτέλεση εργασιών ή/και έργου, προμήθεια προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών. Στην έννοια αυτή περιλαμβάνεται και ο όρος «εργοληπτική επιχείρηση» του Τίτλου 1 του Κεφαλαίου II του Μέρους Β του παρόντος Βιβλίου, 12) ως «προσφέρων» νοείται οικονομικός φορέας που έχει υποβάλει προσφορά, 13) ως «υποψήφιος» νοείται οικονομικός φορέας που έχει ζητήσει να του αποσταλεί ή έχει λάβει πρόσκληση συμμετοχής σε κλειστή διαδικασία, σε ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση, σε διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, σε ανταγωνιστικό διάλογο ή σε σύμπραξη καινοτομίας, 14) ως «έγγραφο διαδικασίας σύναψης της σύμβασης» ή «έγγραφο της σύμβασης» νοείται κάθε έγγραφο το οποίο παρέχει ή στο οποίο παραπέμπει η αναθέτουσα αρχή/ο αναθέτων φορέας με σκοπό να περιγράψει ή να προσδιορίσει στοιχεία της σύμβασης ή της διαδικασίας ανάθεσης, συμπεριλαμβανομένης της προκήρυξης σύμβασης των άρθρων 63 και 293, της προκαταρκτικής προκήρυξης του άρθρου 62, της περιοδικής ενδεικτικής προκήρυξης του άρθρου 291, αν χρησιμοποιείται ως μέσο προκήρυξης του διαγωνισμού, των τεχνικών προδιαγραφών, του περιγραφικού εγγράφου, των προτεινόμενων όρων της σύμβασης, των υποδειγμάτων για την προσκόμιση των εγγράφων από τους υποψηφίους και τους προσφέροντες, των πληροφοριών σχετικά με τις γενικές και ειδικές υποχρεώσεις και τυχόν πρόσθετων εγγράφων. Επίσης, στην έννοια αυτή περιλαμβάνονται και η διακήρυξη ή η πρόσκληση σε διαπραγμάτευση στις οποίες αναφέρονται όλοι οι ειδικοί και γενικοί όροι σύναψης και εκτέλεσης της σύμβασης, το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Έγγραφο Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.), οι συμπληρωματικές πληοικονομικών φορέων και μίας ή ενός ή περισσότερων αναθετουσών αρχών/αναθετόντων φορέων αντίστοιχα, και έχουν ως αντικείμενο την εκτέλεση έργων, την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών, 6) ως «δημόσιες συμβάσεις έργων» και ως «συμβάσεις έργων» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο ένα από τα κάτωθι: α) την εκτέλεση ή συγχρόνως τη μελέτη και την εκτέλεση εργασιών που αφορούν μια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα II του Προσαρτήματος Α και στο Παράρτημα I του Προσαρτήματος Β, β) την εκτέλεση ή συγχρόνως τη μελέτη και την εκτέλεση έργου, γ) την υλοποίηση, με οποιαδήποτε μέσα, έργου ανταποκρινόμενου στις απαιτήσεις που ορίζει η αναθέτουσα αρχή/ο αναθέτων φορέας που ασκεί αποφασιστική επιρροή στο είδος ή στη μελέτη του έργου, 7) ως «έργο» νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού, το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την εκπλήρωση μιας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας. Η εκτέλεση των εργασιών του προηγούμενου εδαφίου απαιτεί ιδίως την εφαρμογή μελέτης κατά την έννοια του παρόντος, με τη χρήση τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και αφορά νέες κατασκευές, επεκτάσεις, ανακαινίσεις, επισκευές-συντηρήσεις κατά τη λειτουργία, κατεδαφίσεις υποδομών, ιδίως στις κατηγορίες οδοποιίας, οικοδομικών, υδραυλικών, ηλεκτρομηχανολογικών, λιμενικών, βιομηχανικών-ενεργειακών, δικτύων, πρασίνου, καθαρισμού και επεξεργασίας νερού, υγρών, στερεών και αερίων αποβλήτων, γεωτρήσεων, ειδικών μονώσεων, ανελκυστήρων, ηλεκτρονικού εξοπλισμού, πλωτών έργων και εγκαταστάσεων, ναυπηγείων, αποκαλύψεις μεταλλείων ή όπως οι κατηγορίες αυτές διαμορφώνονται από τις κείμενες διατάξεις και των υποδομών εκ του συνδυασμού των ανωτέρω κατηγοριών, 8) ως «δημόσιες συμβάσεις προμηθειών» και ως «συμβάσεις προμηθειών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την αγορά, τη χρηματοδοτική μίσθωση, τη μίσθωση ή τη μίσθωση-πώληση, με ή χωρίς δικαίωμα αγοράς, προϊόντων. Μια σύμβαση προμηθειών μπορεί να περιλαμβάνει, παρεμπιπτόντως, εργασίες τοποθέτησης και εγκατάστασης, 9) ως «δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών» και ως «συμβάσεις υπηρεσιών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, πλην των αναφερόμενων στην περίπτωση 6. (α) Ως «δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» νοούνται αυτές με αντικείμενο την εκπόνηση μελετών και την παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κατά την έννοια των στοιχείων α και β, αντίστοιχα, της περίπτωσης 6 της παραγράφου 3, σύμφωνα με το Παράρτημα I του Προσαρτήματος Γ, όταν οι μελέτες δεν εκπονούνται και οι υπηρεσίες δεν παρέχονται από το προσωπικό της αναθέτουσας αρχής, (β) ως «δημόσιες συμβάσεις γενικών υπηρεσιών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, πλην των αναφερόμενων στην υποπερίπτωση α της παρούσας περίπτωσης, συμπεριλαμβανομένων των συμβουλευτικών υπηρεσιών, που ως τέτοιες νοούνται εκείνες οι οποίες έχουν ως αντικείμενο τον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, την οργάνωση, τη διαχείριση, την παρακο- 62 ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

66 ροφορίες που παρέχει η αναθέτουσα αρχή δυνάμει της παρ. 2 του άρθρου 67 και της παρ. 2 του άρθρου 297, το σχέδιο της σύμβασης μαζί με τα παραρτήματά της και η τεχνική συγγραφή υποχρεώσεων, που περιλαμβάνει και τις εφαρμοστέες τεχνικές προδιαγραφές, 15) ως «κεντρικές δραστηριότητες αγορών» νοούνται δραστηριότητες που διεξάγονται σε μόνιμη βάση με μία από τις παρακάτω μορφές: α) της απόκτησης αγαθών ή/και υπηρεσιών που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς, β) της ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ή της σύναψης συμφωνιώνπλαισίων για έργα, αγαθά ή υπηρεσίες που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς, 16) ως «επικουρικές δραστηριότητες αγορών» νοούνται δραστηριότητες που συνίστανται στην παροχή υποστήριξης σε δραστηριότητες αγορών, ιδίως με τις κατωτέρω μορφές: α) τεχνικής υποδομής που παρέχει τη δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές/τους αναθέτοντες φορείς να αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις/ συμβάσεις ή να συνάπτουν συμφωνίες-πλαίσια για έργα, αγαθά ή υπηρεσίες, β) συμβουλών σχετικά με τη διεξαγωγή ή τον σχεδιασμό διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων/συμβάσεων, γ) προετοιμασίας και διαχείρισης διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων/συμβάσεων εξ ονόματος και για λογαριασμό της ενδιαφερόμενης αναθέτουσας αρχής/του αναθέτοντος φορέα, 17) ως «κεντρική αρχή αγορών» (Κ.Α.Α.) νοείται: (α) μια αναθέτουσα αρχή που παρέχει κεντρικές δραστηριότητες αγορών και, ενδεχομένως, επικουρικές δραστηριότητες αγορών, (β) ένας αναθέτων φορέας ο οποίος παρέχει κεντρικές δραστηριότητες αγορών και, ενδεχομένως, επικουρικές δραστηριότητες αγορών. Οι συμβάσεις που ανατίθενται από Κ.Α.Α., προκειμένου να πραγματοποιηθούν κεντρικές δραστηριότητες αγορών, θεωρείται ότι αποτελούν συμβάσεις για την εκτέλεση δραστηριότητας που περιγράφεται στα άρθρα 228 ως 234. Το άρθρο 237 δεν εφαρμόζεται στις συμβάσεις που ανατίθενται από Κ.Α.Α. με σκοπό την πραγματοποίηση κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών, 18) ως «εθνικές κεντρικές αρχές αγορών» (Ε.Κ.Α.Α.) νοούνται οι Κ.Α.Α. οι οποίες, πέραν των ανωτέρω, είναι επιπλέον αρμόδιες για τον εθνικό σχεδιασμό, προγραμματισμό, καθώς και συντονισμό κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών όλων των λοιπών Κ.Α.Α., 19) ως «πάροχος υπηρεσιών διαδικασιών σύναψης συμβάσεων» ή «πάροχος υπηρεσιών σύναψης συμβάσεων» νοείται δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας που προσφέρει στην αγορά επικουρικές δραστηριότητες αγορών, 20) με τους όρους «γραπτώς» ή «εγγράφως» νοείται κάθε σύνολο λέξεων ή αριθμών το οποίο μπορεί να διαβάζεται, να αναπαράγεται και στη συνέχεια να γνωστοποιείται, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που διαβιβάζονται και αποθηκεύονται με ηλεκτρονικά μέσα, 21) ως «ηλεκτρονικό μέσο» νοείται ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός για την επεξεργασία (συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής συμπίεσης) και την αποθήκευση δεδομένων, τα οποία διαβιβάζονται, διακινούνται και λαμβάνονται με τη χρήση ενσύρματου, ασύρματου, οπτικού ή άλλου ηλεκτρομαγνητικού μέσου, 22) ως «κύκλος ζωής» νοούνται όλα τα διαδοχικά και/ή διασυνδεδεμένα στάδια, συμπεριλαμβανομένων της έρευνας και της ανάπτυξης που θα πραγματοποιηθούν, της παραγωγής, της εμπορίας και των όρων της, της μεταφοράς, της χρήσης και της συντήρησης, καθ όλη τη διάρκεια ύπαρξης ενός προϊόντος ή ενός έργου ή της παροχής μιας υπηρεσίας, από την απόκτηση των πρώτων υλών ή την παραγωγή των πόρων μέχρι την απόρριψη, την εκκαθάριση και το τέλος της υπηρεσίας ή χρήσης, 23) ως «διαγωνισμοί μελετών» νοούνται διαδικασίες που παρέχουν τη δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή/τον αναθέτοντα φορέα να αποκτά, κυρίως στους τομείς της χωροταξίας, της πολεοδομίας, της αρχιτεκτονικής και των έργων μηχανικού ή της επεξεργασίας δεδομένων, μια μελέτη ή ένα σχέδιο που επιλέγεται από κριτική επιτροπή έπειτα από διαγωνισμό, με ή χωρίς την απονομή βραβείων, 24) ως «καινοτομία» νοείται η υλοποίηση νέου ή σημαντικά βελτιωμένου προϊόντος, υπηρεσίας ή διαδικασίας, που περιλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται στις διαδικασίες παραγωγής, ανοικοδόμησης ή κατασκευής, σε νέα μέθοδο εμπορίας ή νέα μέθοδο οργάνωσης στις επιχειρηματικές πρακτικές, ή οργάνωσης του χώρου εργασίας ή των εξωτερικών σχέσεων μεταξύ άλλων, με σκοπό τη συμβολή στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων ή την υποστήριξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, 25) ως «σήμα» (label) νοείται οποιοδήποτε έγγραφο, πιστοποιητικό ή βεβαίωση που επιβεβαιώνει ότι ένα συγκεκριμένο έργο, προϊόν, υπηρεσία, μέθοδος ή διαδικασία πληροί ορισμένες απαιτήσεις, 26) ως «απαίτηση ή απαιτήσεις σήματος» νοούνται οι απαιτήσεις τις οποίες πρέπει να πληροί ένα συγκεκριμένο έργο, προϊόν, υπηρεσία ή διαδικασία, προκειμένου να λάβει το σχετικό σήμα, 27) ως «κατώτατα όρια» νοούνται τα προβλεπόμενα στα άρθρα 5 και 235 όρια, 28) ως «δημόσιες συμβάσεις άνω των ορίων» και ως «συμβάσεις άνω των ορίων» νοούνται οι δημόσιες συμβάσεις και οι συμβάσεις κατά την έννοια της διάταξης της περίπτωσης 5 της παρούσας παραγράφου που δεν εξαιρούνται, δυνάμει των εξαιρέσεων που προβλέπονται στα άρθρα 7 έως 17 και 237 έως 252, και των οποίων η εκτιμώμενη αξία εκτός φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) είναι ίση προς ή ανώτερη από τα όρια της διάταξης των άρθρων 5 και 235, αντίστοιχα, όπως ισχύουν κάθε φορά, 29) ως «δημόσιες συμβάσεις κάτω των ορίων» και ως «συμβάσεις κάτω των ορίων» νοούνται οι δημόσιες συμβάσεις και οι συμβάσεις κατά την έννοια της διάταξης της περίπτωσης 5 της παρούσας παραγράφου που δεν εξαιρούνται, δυνάμει των εξαιρέσεων που προβλέπονται στα άρθρα 7 έως 17 και 237 έως 252, αντίστοιχα, των οποίων η εκτιμώμενη αξία είναι κατώτερη από τα όρια της διάταξης των άρθρων 5 και 235, όπως ισχύουν κάθε φορά, 30) ως «συνοπτικός διαγωνισμός» νοείται η απλοποιημένη διαδικασία ανάθεσης, στο πλαίσιο της οποίας κάθε ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας μπορεί να υποβάλει προσφορά, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 117 και 327. ανάπτυξη ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

67 ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΕ ΡΟΣ: Α' ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ: Β' ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ: ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ: ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: Κωνσταντίνος Μίχαλος Ιωάννης Συγγελίδης Παύλος Θωµόγλου Νίκος Σοφιανός Ευάγγελος Τσόγης Σπυριδούλα Γεωργοπούλου ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΕΜΠΟΡΙΟΥ: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ: ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: ΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΕΚ ΟΣΕΩΝ: Φωτεινή Μυλωνά Λεµονιά Καναβέτα Παναγιώτης Γεωργαντάκης - Σµαράγδη Αρβανίτη ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΕΘΝΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ: ΙΑΙΤΗΣΙΩΝ: Ελένη Φώτη Μαρία Ζωγράφου Ελένη-Στυλιανή Σταρρά Γεώργιος Γιτσούδης Χρήστος Παναγόπουλος ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ: ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗΣ: ΤΑΜΕΙΟΥ: Σπυριδούλα Γεωργοπούλου ιονυσία Γαριού Ελισσάβετ Πολυδούλη Ιωάννης Χαρίτος Κωνσταντίνα Παπαδιαµαντοπούλου Ελένη Ευαγγελάκου ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΗΤΡΩΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΏΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΜΗΤΡΩΟΥ: ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΗΤΡΩΩΝ: ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ: Παναγιώτα Αθανασίου Σταυρούλα Μωρογιώργα Ηλιάνα Σταυράκογλου Βασίλειος Σαλαπάτας , ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ: Ελένη Ευαγγελάκου ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ: ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΟΡΩΠΙΟΥ: ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΛΥΦΑ ΑΣ: Κεκάκος Βασίλειος Αθηνά Κωνσταντινίδου Φραντζέσκα Καλαµπούρα , , , 870 ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Σταύρος Βαρδαλάς ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: , info@acci.gr, Fax: ( ιοίκησης Προσωπικού), (Μητρώου) (Τµήµα Οργάνων ιοίκησης), ( ιεθνών Σχέσεων) <

68 ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 1. ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ..: Φαξ: ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ: Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΛΒΑΝΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΑΛΓΕΡΙΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ 6. ΑΡΜΕΝΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: , ΑΥΣΤΡΙΑ STRUECKER MARCO Τηλ.: Φαξ: ΑΦΡΙΚΗ (ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ) ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΦΡΙΚΗ (ΔΥΤΙΚΗ) ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΦΡΙΚΗ (ΝΟΤΙΟΣ) ΛΕΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΑΛΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ (ΕΣΘΟΝΙΑ, ΛΕΤΟΝΙΑ, ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ) ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΕΛΓΙΟ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΒΙΕΤΝΑΜ ΚΑΡΑΜΑΛΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΟΛΙΒΙΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΟΣΝΙΑ ΚΑΙ ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΝΕΤΤΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΓΑΛΛΙΑ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΜΕΛΗ.Σ. - ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Τηλ.: Φαξ: ΓΕΡΜΑΝΙΑ STRUECKER MARCO Τηλ.: Φαξ: ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ Τηλ.: , ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΓΚΑΝΑ ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΔΑΝΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΕΛΒΕΤΙΑ ΗΛΙΑΔΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: Η.Π.Α ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΠΥΡΟΣ Τηλ.: , ΙΑΠΩΝΙΑ ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΝΔΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΟΡΔΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΡΑΝ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΙΡΑΚ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΑΝΕΤΤΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΖΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΤΑΛΙΑ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΚΑΝΑΔΑΣ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: Φαξ: ΚΑΤΑΡ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΔΡΑΚΟΥΛΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΙΝΑ ΚΑΝΔΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΛΟΜΒΙΑ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΡΕΑ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ ΕΛΕΝΗ Τηλ.: Φαξ: ΗΛΙΑΔΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΒΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΒΕΪΤ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΡΟΑΤΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΥΠΡΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΟΝΓΚΟ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΙΒΑΝΟΣ ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: Φαξ: ΛΙΒΥΗ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: , Φαξ: ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΑΛΑΙΣΙΑ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: ΜΑΛΤΑ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΑΡΟΚΟ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ: Φαξ: ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΞΙΚΟ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΠΑΧΡΕΪΝ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: , ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΝΙΓΗΡΙΑ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΟΜΑΝ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΟΥΓΚΑΝΤΑ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: , Φαξ ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΚΙΣΤΑΝ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΡΑΓΟΥΑΗ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΕΡΟΥ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΟΛΩΝΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΡΩΣΙΑ ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΑΝ ΜΑΡΙΝΟ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΕΡΒΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΖΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΚΟΠΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ ΣΟΥΔΑΝ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΟΥΗΔΙΑ ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΥΡΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΑΪΛΑΝΔΗ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: , ΤΑΪΒΑΝ ΒΕΝΟΥΡΗ-ΓΟΒΔΕΛΑ ΑΛΚΗΣΤΙΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: φαξ ΤΑΤΖΙΚΙΣΤΑΝ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΥΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ-ΚΟΥΝΕΝΑΚΗ ΣΟΦΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΥΝΗΣΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΣΕΧΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ: Φαξ: ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΧΙΛΗ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ:

69