ΕΕ 3. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ PRD ΑΡΔΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ

Transcript

1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΕ 3. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ PRD ΑΡΔΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Στην ενότητα αυτή εργασίας επιχειρήθηκε η ρύθμιση και προσαρμογή της ευαισθησίας αισθητήρων υδατικού μετώπου έτσι ώστε να δίδουν τα καλύτερα αποτελέσματα αφενός με βάση τις απαιτήσεις της καλλιέργειας της ροδιάς και αφετέρου τα μέχρι τούδε πειραματικά δεδομένα του έργου. Η θεωρητική βάση της Ε.Ε στηρίζεται στο ότι η μείωση της αρδευτικής δόσης που συνεπάγεται η χρήση του νέου αυτού αρδευτικού μέσου θα έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση της ποσότητας νερού που μετακινείται κάτω από την ζώνη του ενεργού ριζοστρώματος των φυτών καθιστάμενη αυτομάτως μη αξιοποιήσιμη από αυτά. Ως γνωστόν οι εν λόγω αισθητήρες παρεμβαλλόμενοι στην κίνηση του υδατικού μετώπου έχουν την ικανότητα, δεσμεύοντας ένα μέρος της μετακινούμενης προς τα κάτω ποσότητας νερού, να ενεργοποιούν-ανυψώνουν δείκτη (κατάσταση ON ) ευρισκόμενο στην επιφάνεια του εδάφους παρέχοντας έτσι την πληροφορία ότι η εδαφική υγρασία στο συγκεκριμένο σημείο έχει φτάσει σε κατάσταση υδατοκορεσμού. Εν συνεχεία, η βαθμιαία ξήρανση του εδάφους έχει σαν αποτέλεσμα την έξοδο της συλλεγείσας ποσότητας του νερού από τη μικρή δεξαμενή επάγουσα μετάπτωση του επιφανειακού δείκτη σε κατάσταση OFF (Εικόνα 1). Η έξοδος του νερού από την μικρή δεξαμενή υποβοηθείται από την παρουσία πυριτικής άμμου, καθορισμένης κοκκομετρίας, ώστε να επιτυγχάνεται τριχοειδής ανύψωση και ευχερής κίνηση του νερού προς την κατεύθυνση μειωμένης περιεκτικότητας νερού. Η συνήθως χρησιμοποιούμενη κοκκομετρική σύνθεση της πυριτικής άμμου προκαλεί γρήγορη κίνηση του νερού και συνεπώς μετάπτωση του δείκτη στην θέση OFF όταν η τιμή της περιεκτικότητας σε υγρασία του εδάφους μειωθεί κάτω του επιπέδου υδατοκορεσμού. Έχει όμως αποδειχθεί ότι, μεταβάλλοντας την κοκκομετρική σύσταση της πυριτικής άμμου κατά τέτοιο τρόπο ώστε αφενός να μην παρεμποδίζεται η τριχοειδής κίνησης του νερού αφετέρου δε να μεταβάλλεται η ταχύτητα κίνησής του, επιτυγχάνεται η μετάπτωση του δείκτη στη θέση OFF σε προκαθορισμένη τιμή εδαφικής υγρασίας. Με βάση τα παραπάνω δύο ήταν τα ερευνητικής φύσεως ερωτήματα τα οποία θα έπρεπε να απαντηθούν σ αυτήν την ΕΕ και τα οποία αντιστοιχούν στα παραδοτέα της. Το πρώτο τεχνικής κυρίως φύσεως πρόβλημα αφορούσε την εξεύρεση της αρίστης, από απόψεως κοκκομετρίας, σύστασης πυριτικής άμμου έτσι ώστε να διασφαλίζεται η προσαρμοσμένη στις ανάγκες του έργου λειτουργική 1

2 αποτελεσματικότητα των αισθητήρων ενώ το δεύτερο αφορούσε την in situ πειραματική τους αξιολόγηση. Συνεπώς η υλοποίηση της 3 ης ΕΕ περιελάμβανε τα εξής βήματα: 1. Εξεύρεση της άριστης κοκκομετρικής σύστασης φίλτρου. Τροποποιημένος ανιχνευτής εδαφικής υγρασίας Ο ρόλος του φίλτρου πυριτικής άμμου είναι ιδιαίτερα σημαντικός στην λειτουργία των αισθητήρων επιτελώντας δύο βασικές λειτουργίες: Α) Διευκολύνει την μετακίνηση του νερού από το έδαφος στο εσωτερικό του αισθητήρα και τελικά στην δεξαμενή της βάσης εμποδίζοντας ταυτόχρονα την δίοδο σωματιδίων μεγάλης διαμέτρου τα οποία θα μπορούσαν να φράξουν το ατσάλινο φίλτρο που βρίσκεται στην βάση του οργάνου. Το τελευταίο είναι ανεπιθύμητο καθώς τυχόν φράξιμό του θα ακύρωνε την λειτουργία του αισθητήρα παρεμποδίζοντας ή καθυστερώντας την ενεργοποίηση του. Β) Επιτρέπει την εκκένωση της δεξαμενής βάσης διευκολύνοντας την ανοδική κίνηση του νερού όταν η περιεκτικότητα σε υγρασία, του περιβάλλοντος τον αισθητήρα εδάφους, μειωθεί αρκετά. Με βάση τις ανάγκες του έργου ο τροποιημένος αισθητήρας θα έπρεπε να συνδυάζει τις ακόλουθες ιδιότητες: α) να ενεργοποιείται γρήγορα όταν το υδατικό μέτωπο φτάνει στο βάθος του ενεργού ριζοστρώματος ώστε να τερματίζεται η άρδευση β) να μεταπίπτει στην κατάσταση OFF όταν η μέση τιμή εδαφικής υγρασίας στο βάθος του ενεργού ριζοστρώματος πλησιάζει την προηγουμένως εξευρεθείσα κατώτερη κρίσιμη τιμή η οποία σηματοδοτεί την έναρξη της υδατικής καταπόνησης Προς τούτο επιλέχτηκε να αξιολογηθούν διαφορετικής κοκκομετρικής σύστασης φίλτρα άμμου. Για τον καθορισμό των διαφορετικής κοκκομετρικής σύστασης φίλτρων άμμου που θα έπρεπε να αξιολογηθούν ελήφθησαν υπόψη τα κάτωθι: 1) οι διαστάσεις του φίλτρου που βρίσκεται στην βάση του αισθητήρα είναι 100 microns (0.1 mm) γεγονός που καθιστά, για προφανής λόγους, απαγορευτική την χρήση άμμου με διάμετρο κόκκων μικρότερη των 0.1 mm. 2) οι διαστάσεις των κόκκων επηρεάζουν σημαντικά τόσο την ικανότητα όσο και την ταχύτητα ανοδικής κίνησης του νερού. Λαμβάνοντας υπόψη την απόσταση μεταξύ της 2

3 δεξαμενής νερού και της άνω άκρης των αισθητήρων, η πυριτική άμμος θα πρέπει να εξασφαλίζει την ανοδική κίνηση του νερού σε ύψος τουλάχιστον 20 εκ. Με βάση τα ανωτέρω επιλέχτηκε να αξιολογηθούν δύο διαφοροποιημένης ευαισθησίας αισθητήρες εξοπλισμένοι αντιστοίχως με δύο (2) διαφορετικής κοκκομετρικής σύστασης φίλτρα πυριτικής άμμου ως ακολούθως (Εικόνα 1): 1) πυριτική άμμος αποτελούμενη κατά 75% από κόκκους διαμέτρου 100 έως 400 microns (0.1 έως 0.4 mm διάμετρο), και κατά 25 % από κόκκους διαμέτρου 100 to 200 micron (Αισθητήρας 1) 2) πυριτική άμμος αποτελούμενη κατά 40% από κόκκους διαμέτρου 100 έως 400 microns (0.1 έως 0.4 mm διάμετρο), και κατά 60 % από κόκκους διαμέτρου 100 έως 200 micron (Αισθητήρας 2) Πειραματικό σχέδιο Το πειραματικό σχέδιο περιελάμβανε την διερεύνηση της ικανότητας των αισθητήρων τόσο να ενεργοποιούνται (μετάβαση στη θέση ΟΝ ) (Εικόνα 1) όσο και να μεταβαίνουν στην θέση OFF με την μείωση της μέσης τιμής εδαφικής υγρασίας σε επίπεδα πλησίον της προκαθοριμένης με βάση τα αποτελέσματα του έργου κρίσιμης τιμής. Εικόνα 1. Ενεργοποίηση αισθητήρα (μετάβαση στη θέση ON ). 3

4 Οι αισθητήρες τοποθετήθηκαν σε βάθος 40εκ. και η αύξηση της περιεκτικότητας σε υγρασία του εδάφους στα διαφορετικά βάθη, συνέπεια της κίνησης του υδατικού μετώπου, μετρήθηκε με την χρήση των Profilers εδαφικής υγρασίας οι οποίοι τοποθετήθηκαν σε σημεία του πειραματικού τεμαχίου σε αντίστοιχη θέση κοντά στους σταλλάκτες. Οι εν λόγω Profilers προγραμματίστηκε να καταγράφουν την μεταβολή της υγρασίας σε 4 διαφορετικά βάθη (10, 20, 30 και 40 εκ. αντίστοιχα) ανά δέκα λεπτά. Σε κάθε πειραματικό τεμάχιο εφαρμόστηκαν 3 επαναλήψεις (τρεις κύκλοι άρδευσης-ξήρανσης). Με δεδομένο ότι η τοποθέτηση των αισθητήρων έχει σαν αποτέλεσμα την διατάραξη του υπερκειμένου εδάφους τα αποτελέσματα του πρώτου κύκλου άρδευσης εξαιρέθηκαν και δεν ελήφθησαν υπόψη. Αποτελέσματα Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων των τριών διαδοχικών κύκλων άρδευσης-ξήρανσης προέκυψε μη στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση όσον αφορά τον μέσο χρόνο που μεσολαβούσε από την τελευταία - πριν την άφιξη του υδατικού μετώπου - μέτρηση της εδαφικής υγρασίας και της ενεργοποίησης των αισθητήρων (Πίνακας 1). Πίνακας 1. Μέσος χρόνος ενεργοποίησης των δύο τύπων αισθητήρων μετρημένος από την άφιξη του υδατικού μετώπου μέχρι την ενεργοποίηση των αισθητήρων. Αισθητήρας 1 Αισθητήρας 2 Χρόνος ενεργοποίησης (min) 15,1 + 4,3 a 17,9 + 5,3 a Από την άλλη μεριά όμως προέκυψαν σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των δύο τύπων αισθητήρων όσον αφορά τα επίπεδα της μέσης εδαφικής υγρασίας στο βάθος του ενεργού ριζοστρώματος στα οποία πραγματοποιείται η μετάβαση στην θέση OFF. Ειδικότερα, οι μέσες τιμές εδαφικής υγρασίας στην οποίες πραγματοποιούνταν η μετάβαση στην θέση OFF και στους δύο τύπους αισθητήρων ήταν υψηλότερες των κατωτάτων κρίσιμων τιμών (Πίνακας 2). Επιπρόσθετα, η μετάπτωση στην θέση ΟFF στον αισθητήρα 2 πραγματοποιήθηκε σε σημαντικά υψηλότερες μέσες τιμές εδαφικής υγρασίας συγκριτικά με τον αισθητήρα 1 (Πίνακας 2). Τα αποτελέσματα 4

5 αυτά εισηγούνται ότι στον αισθητήρα 2, η έξοδος της συλλεγείσας ποσότητας του νερού από τη μικρή δεξαμενή που βρίσκεται στην βάση του αισθητήρα πραγματοποιείται με γρηγορότερους ρυθμούς από τους αντίστοιχους της μείωσης της εδαφικής υγρασίας στα προεπιλεγέντα βάθη επάγουσα έτσι την μετάπτωση του επιφανειακού δείκτη σε κατάσταση OFF χρονικά νωρίτερα από την επίτευξη της επιθυμητής μέσης τιμής εδαφικής υγρασίας. Πίνακας 2. Μέσες τιμές εδαφικής υγρασίας στο βάθος του ενεργού ριζοστρώματος στις οποίες πραγματοποιείται η μετάπτωση των αισθητήρων στην θέση OFF. Αισθητήρας 1 Αισθητήρας 2 Μέση τιμή εδαφικής υγρασίας (%) 31,4 35,7* Συνεπώς, είναι φανερό ότι για τις δεδομένες συνθήκες του πειράματος ο τύπος αισθητήρα 1 πλεονεκτεί ως προς την ικανότητα του να σηματοδοτεί με μεγαλύτερη ακρίβεια την αναγκαιότητα εφαρμογής άρδευσης και συνεπώς, η χρήση του προκρίνεται έναντι αυτής του αισθητήρα 2. 5

6 2. Ιn situ πειραματική αξιολόγηση νέου μοντέλου άρδευσης. Βελτίωση ποιοτικών παραμέτρων παραγωγής Στην φάση αυτή επιχειρήθηκε η συγκριτική αξιολόγηση της προτεινόμενης αρδευτικής τεχνικής (PRD), υλοποιούμενης με την χρήση της προσαρμοσμένης ευαισθησίας ανιχνευτή εδαφικής υγρασίας (Eικόνα 2). Πειραματικό σχέδιο Σε δύο διαφορετικά τεμάχια του πειραματικού οπωρώνα εφαρμόστηκαν διαφορετικοί χειρισμοί υδατικής δίαιτας ως ακολούθως: α) ομοιόμορφη άρδευση και στις δύο πλευρές του ριζικού συστήματος με βάση τις υπολογισθείσες τιμές της εξατμισοδιαπνοής (Μάρτυρας-Control) και σύμφωνα με την εφαρμοζόμενη στην περιοχή αρδευτική μεθοδολογία, β) εφαρμογή ποσότητας νερού κατανεμημένη εναλλάξ σε κάθε πλευρά του ριζικού συστήματος (PRD χειρισμός) έτσι ώστε να ενεργοποιείται ο ευρισκόμενος στην αντίστοιχη πλευρά αισθητήρας. Η επανάληψη της άρδευσης γίνονταν όταν ο εν λόγω αισθητήρας μετέβαινε στη θέση OFF. Η αξιολόγηση των δύο αρδευτικών μεθοδολογιών πραγματοποιήθηκε στην βάση τιμών παραμέτρων οι οποίες μπορούν να διακριθούν σε τρία επίπεδα: 1 ο Επίπεδο: (Βιοκλιματικοί Παράμετροι). Εδώ μετρήθηκαν οι κάτωθι βιοκλιματικοί παράμετροι: - η σχετική υγρασία και η θερμοκρασία του αέρα, οι οποίες είναι απαραίτητες για τον προσδιορισμό της εξατμισοδιαπνοής (ΕΤο) - η ένταση της φωτεινής ακτινοβολίας, - το ύψος των βροχοπτώσεων που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της πειραματικής περιόδου - οι μεταβολές της εδαφικής υγρασίας στο βάθος του ενεργού ριζοστρώματος. 6

7 2 ο Επίπεδο:(οικοφυσιολογικοί παράμετροι). Μετρήθηκαν: - Το υδατικό δυναμικό βάσεως (Ψpredawn) σε MPa ή μέγιστο υδατικό δυναμικό φυλλικού ιστού. Η μέτρηση του υδατικού δυναμικού βάσεως πραγματοποιήθηκε σε πλήρως ώριμα εξωτερικά φύλλα με την χρησιμοποίηση του θαλάμου πίεσης. Ο ολοκληρωμένος δείκτης υδατικής καταπόνησης (Κ) που ολοκληρώνει τις μεταβολές του υδατικού δυναμικού βασης καθόλη την περίοδο των μετρήσεων προσδιορίστηκε σύμφωνα με την εξίσωση (Meyers 1988): I t i 0 ( (i,i 1 c))n Όπου: t= αριθμός των μετρήσεων Ψi,i+1=το υδατικό δυναμικό βάσης κατά την χρονική περίοδο i,i+1 c= η μέγιστη τιμή του υδατικού δυναμικού βάσης στην διάρκεια της περιόδου n= η συνολική χρονική περίοδος - Ο συγκριτικός δείκτης χρήσης νερού (Kw) ο οποίος υπολογίστηκε προκειμένου να ποσοτικοποιηθούν τα πλεονεκτήματα της νέας αρδευτικής μεθοδολογίας. Η τιμή του δείκτη (Kw) υπολογίστηκε ως εξής : Κw= (1-E/Econtol) /(1-Y/Ycontrol) Οπου, Y και Ycontrol, η επιτυγχανόμενη απόδοση υψηλής ποιότητας προϊόντων υπό την προτεινόμενη νέα αρδευτική μεθοδολογία και υπό συνθήκες συμβατικής άρδευσης αντίστοιχα, και E και Econtrol, η αντίστοιχη κατανάλωση νερού. 3ο Επίπεδο : Ποιοτικοί παράμετροι των καρπών Προσδιορίστηκαν τα ακόλουθα: α) Μέσο βάρος καρπού, β) Ξηρό βάρος περικαρπίου 7

8 γ) Βάρος 50 σπερμάτων δ) Περιεκτικότητα σε διαλυτά στερεά (σακχαροδιαθλασίμετρο) ε) Ογκομετρούμενη οξύτητα (Ο.Ο) (g κιτρικού οξέος L-1) με εξουδετέρωση χυμού με την χρήση διαλύματος NaOH 0,1 N μέχρι ph 8,1. στ) Περιεκτικότητα σε χυμό του καρπού (%). ζ) Ποσοστό ποιοτικά υποβαθμιζμένων καρπών κατά την συγκομιδή (σκισμένοι καρποί). Εικόνα 2. Τοποθέτηση αισθητήρων στον πειραματικό οπωρώνα Αποτελέσματα H εποχιακή μεταβολή τιμών μικροκλιματικών παραμέτρων (Θερμοκρασία, Σχετική Υγρασία, Ηλιοφάνεια, Βροχόπτωση) (Σχήματα1-5) και ειδικότερα της εξατμισοδιαπνοής (ΕΤo) (Σχήμα 6) δείχνουν μια αναμενόμενη μεν, αλλά σημαντική δε, αύξηση τιμών καθώς περνάμε στην ξηρά περίοδο του καλοκαιριού. Πιο συγκεκριμένα, η εποχιακή τιμή της εξατμισοδιαπνοής εμφανίζει τις υψηλότερες τιμές 8

9 κατά την διάρκεια των μηνών Ιουνίου, Ιουλίου και Αύγουστου μειούμενη σημαντικά κατά τον μήνα Σεπτέμβριο (Σχήμα 6). Σχήμα 1. Εποχιακή μεταβολή μικροκλιματικών παραμέτρων (DOY: Ημέρες έτους) 9

10 Σχήμα 2. Εποχιακή μεταβολή μικροκλιματικών παραμέτρων (DOY: Ημέρες έτους) Σχήμα 3. Εποχιακή μεταβολή μικροκλιματικών παραμέτρων (DOY: Ημέρες έτους) 10

11 Σχήμα 4. Εποχιακή μεταβολή μικροκλιματικών παραμέτρων (DOY: Ημέρες έτους) Σχήμα 5. Εποχιακή μεταβολή μικροκλιματικών παραμέτρων (DOY: Ημέρες έτους) 11

12 Σχήμα 6. Εποχιακή μεταβολή εξατμισοδιαπνοής (ΕΤο) (DOY: Ημέρες έτους) Από την άλλη μεριά η εφαρμογή διαφορετικών αρδευτικών χειρισμών είχε σαν συνέπεια οι τιμές της εδαφικής υγρασίας στα δύο πειραματικά τεμάχια να εμφανίζεται εντόνως διαφοροποιημένη (Σχήμα 7). Ειδικότερα, ο ρυθμός μείωσης της εδαφικής υγρασίας εμφανίζεται μεγαλύτερος στον χειρισμό PRD συγκριτικά με τον Μάρτυρα καθόλη σχεδόν την διάρκεια της περιόδου των μετρήσεων (Σχήμα 7). Από την άλλη μεριά όμως αυτές οι διαφοροποιήσεις στα επίπεδα εδαφικής υγρασίας μεταξύ του Μάρτυρα και του χειρισμού PRD δεν φαίνεται να επηρέασαν σημαντικά την υδατική κατάσταση των φυτών όπως προκύπτει από τις πολύ μικρές διαφοροποιήσεις στις τιμές των υδροδυναμικών παραμέτρων (Πίνακας 3). 12

13 Σχήμα 7. Εποχιακή μεταβολή μεσης περιεκτικότητας εδαφικής υγρασίας στους δύο χειρισμούς υδατικής δίαιτας (DOY: Ημέρες έτους) Η παρατηρηθείσα αυτή έλλειψη διαφορών στις τιμές υδροδυναμικών παραμέτρων θα μπορούσε να αποδοθεί στο γεγονός ότι παρόλη την διαφοροποίηση στα επίπεδα εδαφικής υγρασίας μεταξύ των χειρισμών αυτή σε κάθε περίπτωση διατηρήθηκε σημαντικά υψηλότερα της μετρηθείσας κρισίμου τιμής εδαφικής υγρασίας (20%) η οποία έχει βρεθεί ότι σηματοδοτεί την ταχεία μείωση του υδατικού δυναμικού και την εμφάνιση συμπτωμάτων υδατικής καταπόνησης στα φυτά. Πίνακας 3. Τιμές ολοκληρωμένου δείκτη υδατικής καταπόνησης στους τρεις χειρισμούς. Χειρισμοί Ολοκληρωμένος δείκτης υδατικής καταπόνησης (MPa.d -1 ) Μάρτυρας 2,13 a PRD 2,03 a 13

14 Όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του παραγομένου προϊόντος (Πίνακας 4) παρατηρήθηκε σημαντική υπεροχή του PRD χειρισμού έναντι του Μάρτυρα ειδικότερα όσον αφορά την περιεκτικότητα σε σάκχαρα των καρπών και το ποσοστό των ποιοτικά υποβαθμιζμένων (σκισμένων) καρπών. 14

15 Πίνακας 4. Τιμές ποιοτικών και ποσοτικών παραμέτρων καρπών ροδιάς υπό τους δύο αρδευτικούς χειρισμούς Χειρισμοί Μέσο βάρος καρπού (g) Μέση Διάμετρος Καρπών (mm) Βάρος 50 σπόρων (g) Χυμόπεριεκτικότητα (%) Ξηρό βάρος περικαρπίου (g) Ποσοστό σκισμένων καρπών (%) Ογκομετρούμενη οξύτητα (%) Διαλυτά στερεά (%) ph Μάρτυρας a a 16.8 a a 0.20 a a 23.1 a a 3.21 a PRD a a 17.2 a a 0.21 a 9.51 b 22.7 a b 3.25 a 15

16 Το επόμενο βήμα της ΕΕ αφορούσε την ποσοτικοποίηση του οφέλους της νέας προτεινόμενης αρδευτικής στρατηγικής υπό την μορφή της επιτυγχανόμενης εξοικονόμησης αρδευτικού νερού. Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι η εφαρμογή της νέας μεθοδολογίας είχε σαν αποτέλεσμα την σημαντική αύξηση της αποτελεσματικότητας χρήσης νερού καθώς κατά την εφαρμογή της νέας αρδευτικής μεθοδολογίας απαιτήθηκαν 0,054 mm αρδευτικού νερού λιγότερα ανά μονάδα (Kgr) παραγομένου προϊόντος (Πίνακας 8). Πίνακας 8. Τιμές των δεικτών αποτελεσματικότητας χρήσης αρδευτικού νερού στους δύο χειρισμούς αρδευτικής μεθοδολογίας. Αποτελεσματικότητα χρήσης αρδευτικού νερού (mm/kgr) Συγκριτικός δείκτης χρήσης αρδευτικού νερού (μμ/γρ) Μάρτυρας Χειρισμός PRD Διαφορά (%) 0,306 0,251 0,054 (-17,6) -2,51 Στην ίδια κατεύθυνση, οι αρνητικές τιμές του συγκριτικού δείκτη χρήσης νερού (Κw) υποδηλώνουν υψηλότερη χρήση αρδευτικού νερού στον Μάρτυρα συγκριτικά με την PRD μεθοδολογία. Η τελευταία θα μπορούσε να αποδοθεί τόσο στην σημαντικά υψηλότερη, σε απόλυτες τιμές, ποσότητα αρδευτικού νερού η οποία χρησιμοποιήθηκε όσο και στην θετική επίπτωση που είχε η εφαρμογή της νέας αρδευτικής μεθοδολογίας PRD στα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά του παραγόμενου προϊόντος συγκριτικά με την παραδοσιακή εφαρμοζόμενη αρδευτική στρατηγική. Στο φυσιολογικό επίπεδο, η αυξημένη αποτελεσματικότητα χρήσης νερού είναι αποτέλεσμα της διατήρησης υψηλού φωτοσυνθετικού ρυθμού παρά την μείωση της στοματικής αγωγιμότητας η οποία επηρεάζει κυρίως τις διαπνευστικές απώλειες των φυτών. 16

17 ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ 3ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η επιτευχθείσα σημαντική εξοικονόμηση νερού με την χρησιμοποίηση της νέας αρδευτικής μεθοδολογίας, η οποία συνοδεύτηκε από βελτίωση των ποιοτικών παραμέτρων του παραγόμενου προϊόντος, εισηγείται αλλαγή στην αρδευτική στρατηγική στην καλλιέργεια της ροδιάς. Είναι σαφές ότι, η υιοθέτηση του νέου προτεινόμενου τρόπου άρδευσης μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας καλλιέργειας ροδιάς έστω και αν η επαπειλούμενη, εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών, ξηρασία δεν έχει ακόμη εντόνως ενσκήψει στο γεωργικό οικοσύστημα. 17

18 18