Ορεινή Υδρονομική ΙΙ. Χαλαρά φράγματα ή γεωφράγματα Ξύλινοι και ξυλολίθινοι ουδοί

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ορεινή Υδρονομική ΙΙ. Χαλαρά φράγματα ή γεωφράγματα Ξύλινοι και ξυλολίθινοι ουδοί"

Μένθη Σπανού
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Ορεινή Υδρονομική ΙΙ Χαλαρά φράγματα ή γεωφράγματα Ξύλινοι και ξυλολίθινοι ουδοί Τόμος ΙΙβ Φώτης ΜΑΡΗΣ Αναπλ. Καθηγητής Δ.Π.Θ.

2 Γεωφράγματα Ως γεωφράγματα χαρακτηρίζονται τα φράγματα, των οποίων το σώμα αποτελείται από γεωϋλικά. Ως γεωκατασκευή διαμορφώνεται κατά κανόνα το σύνολο του φραγματικού σώματος (πλήρη ή αμιγή γεωφράγματα). Μπορεί όμως η γεωκατασκευή να αποτελεί μέρος μόνο αυτού (μικτά). Ως χωμάτινα χαρακτηρίζονται τα γεωφράγματα, τα οποία κατασκευάζονται με συσσώρευση λεπτόκοκκων εδαφικών συστατικών. Όταν όμως το φραγματικό σώμα διαμορφώνεται με συσσώρευση χονδρών, πετρωδών υλικών (λίθων), τα γεωφράγματα χαρακτηρίζονται ως λιθόρριπτα. Ανάλογα με την συγκρότηση του σώματός τους από άποψη υλικών δόμησης τα χωμάτινα φράγματα διακρίνονται σε ομοιογενή και ανομοιογενή ή διαρθρωμένα. Προτιμώνται τα διαρθρωμένα, επειδή μορφοποιούνται με μικρότερο κατασκευαστικό όγκο. 2

3 Πλεονεκτήματα Τα χωμάτινα φράγματα πλεονεκτούν σε σχέση με τις λοιπές συμπαγείς, φραγματικές κατασκευές ως προς τα εξής: Κατασκευάζονται γρήγορα από επιτόπια υλικά, Επισκευάζονται εύκολα σε περίπτωση βλάβης, Προσαρμόζονται καλύτερα στο περιβάλλον, Είναι πιο οικονομικά εφόσον τα υλικά βρίσκονται σε επάρκεια κοντά στη θέση ίδρυσής τους. 3

4 Κατασκευαστικά γνωρίσματα Λόγω της υδροδιαπερατότητας των εδαφικών υλικών υπάρχει ο κίνδυνος να διαπεραστεί το γεωφραγματικό σώμα από τα νερά, που διεισδύουν στο άναντες μέτωπο του, οπότε κινδυνεύει να καταρρεύσει η χωματοκατασκευή από τις υδροστατικές πιέσεις και τις διαβρώσεις. Οι παραπάνω κίνδυνοι αποτρέπονται είτε με τη διαμόρφωση κατάλληλης φραγματικής βάσης, είτε με την κατασκευή στεγανού πυρήνα στο άναντες μέτωπο ή στο εσωτερικό του φράγματος. Η κατασκευή του πυρήνα γίνεται συνήθως με αργιλικό υλικό, ενώ για την καλή στράγγιση του υπόλοιπου φραγματικού κορμού κατασκευάζονται κατάλληλα φίλτρα στο επίπεδο θεμελίωσης και στον κατάντη πόδα. Επίσης μπορεί το στεγανοποιητικό τους στοιχείο να είναι πλάκα σκυροδέματος, ασφαλτικός τάπητας ή κεντρικό ασφαλτικό διάφραγμα. 4

5 Κύριες ζώνες Αναχώματος Φράγματος με πυρήνα Η τυπική διαζώνηση γεωφράγματος με αδιαπέρατο πυρήνα είναι η παρακάτω: Πυρήνας, Φίλτρα, Στραγγιστήριο ή μεταβατική ζώνη, Κελύφη (σώματα στήριξης), Λιθορριπή προστασίας ανάντη πρανούς, Ζώνη προστασίας κατάντη πρανούς, Οδοποιΐα, αναβαθμοί, τυχαία υλικά, κλπ. 5

6 6

7 7

8 Ξύλινοι ουδοί Ξύλινοι ουδοί αποτελούν μονότοιχες ξυλοκατασκευές σε αντίθεση με του ξυλολίθινους ουδούς που σχηματίζουν κιβώτια με τη βοήθεια διπλών ξυλότοιχων. Ο κορμός των ξυλοουδών συνίσταται κυρίως από επιμήκη ξυλοτεμάχια (κορμούς, κορμίδια), που διατάσσονται κάθετα προς τη ροή του χειμαρρικού ύδατος, συνεπώς λειτουργούν ως οριζόντιοι δοκοί, γιαυτό και πρέπει να θεμελιώνονται καλά στα εκατέρωθεν πρανή. Η στήριξη των δοκών και ιδίως εκείνων στα πτερύγια (διάρρους) γίνεται με την έμπηξη πασσάλων εντός του πυθμένα των ρευμάτων στα κατάντη ή στα ανάντη του τοίχου. Ενίοτε ο φραγματικός τοίχος διατάσσεται κεκλιμένος προς τα ανάντη, οπότε δίνεται ανάλογη κλίση και στους πασσάλους. 8

9 9

10 Ξυλολίθινοι ουδοί Οι ξυλολίθινοι ουδοί (ξυλοκιβώτια) είναι ξύλινες κατασκευές με διπλό ξυλότοιχο που δημιουργεί κιβώτια, τα οποία πληρούνται με λίθους. Με τον τρόπο αυτό ιδρύονται ουδοί ή και χαμηλά φράγματα. Οι ξυλολιθοκατασκευές λειτουργούν τόσο με το βάρος τους όσο και με τη μεταφορά δυνάμεων στα πρανή, πράγμα που προϋποθέτει την καλή θεμελίωση των δοκών και των πασσάλων στα πρανή και στον πυθμένα της κοίτης. Τα ξυλοκιβώτια διαμορφώνονται με τη βοήθεια δύο παράλληλων σειρών ξυλοδοκών. Αυτές διατάσσονται κάθετα προς την ροή του ύδατος και συνδέονται μεταξύ τους με τη βοήθεια ξυλοδοκών που διατάσσονται παράλληλα με την ροή του ύδατος και λειτουργούν ως λαβίδες. Τα υλικά πλήρωσης των ξυλοκιβωτίων αποτελούνται από λίθους, που προέρχονται από την γύρω περιοχή ή από τον πυθμένα του ρεύματος. 10

11 11

12 Ουδοί από συρματόπλεκτα κιβώτια Οι ουδοί αυτού του είδους διαμορφώνονται με την αλλεπίθεση συρματόπλεκτων κιβωτίων σε εναλλασσόμενες, παράλληλες και κάθετες σειρές έως το επιθυμητό ύψος ίδρυσης. 12

Σχετικά έγγραφα

Τεχνολογία Γεωφραγμάτων

Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Τεχνολογία Γεωφραγμάτων Φώτης Π. Μάρης Αναπλ. Καθηγητής