MAPTYPIEΣ. ΕΤΟΣ 29o-ΤΕΥΧΟΣ 2o ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2011 TPIMHNIAIA EKΔOΣH THΣ EΛΛHNIKHΣ EΠITPOΠHΣ THΣ ΔIEΘNOYΣ AMNHΣTIAΣ114

Transcript

1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΧΥΣΙΑ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ: ΠΡΟΠΟΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΕΤΟΣ 29o-ΤΕΥΧΟΣ 2o ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2011 TPIMHNIAIA EKΔOΣH THΣ EΛΛHNIKHΣ EΠITPOΠHΣ THΣ ΔIEΘNOYΣ AMNHΣTIAΣ114

2 Επιμέλεια: ΚΛΕΛΙΑ ΑΒΑΤΑΓΓΕΛΟΥ ΣΟΜΑΛΙΑ - ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Σαράντα χιλιάδες Σομαλοί -ανάμεσά τους εκατοντάδες παιδιά- έχουν καταφύγει από τον Απρίλιο σε καταυλισμούς στο Dadaab της Κένυας, εξαιτίας των ένοπλων συγκρούσεων, της πείνας και της ξηρασίας στη χώρα τους. Περισσότεροι από 350 χιλιάδες πρόσφυγες ζουν υπό άθλιες συνθήκες σε καταυλισμούς που είχαν κατασκευαστεί αρχικά για 90 χιλιάδες ανθρώπους. Σε πολλές περιπτώσεις, οι αρχές της Κένυας επιχειρούν την επιστροφή των σομαλών προσφύγων στη χώρα τους, όπου, όμως, δεν είναι ασφαλείς. ΣΕΡΒΙΑ - ΡΟΜΑ Άστεγοι παραμένουν εκατοντάδες Ρομά στο Βελιγράδι, καθώς οι αρχές συνεχίζουν να καταστρέφουν τους άτυπους οικισμούς τους, χωρίς να τους έχουν εγγυηθεί μέχρι τώρα κάποιο χώρο μετεγκατάστασης. Στη θέση των οικισμών το Βελιγράδι σχεδιάζει να φτιάξει μεγάλα έργα υποδομής που χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι ενώ η χώρα επιχειρεί να αναπτυχθεί, εξακολουθεί να στερεί στους Ρομά βασικά δικαιώματα, όπως είναι η κατάλληλη στέγαση, η υγειονομική περίθαλψη, η απασχόληση και η παιδεία. ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ - ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η Μανάλ αλ-σαρίφ, μια γυναίκα από τη Σαουδική Αραβία, συνελήφθη τον Μάιο και φυλακίστηκε για 10 ημέρες, επειδή οδηγούσε, συμμετέχοντας σε εκστρατεία υπέρ του δικαιώματος στην οδήγηση και την ελεύθερη κυκλοφορία των γυναικών, που απαγορεύονται στη χώρα. Η σύλληψη αυτή αποτελεί ακόμη ένα παράδειγμα του ότι οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας και στερούνται ίσα δικαιώματα με τους άνδρες. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: περισσοτερεσ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

3 ΠEPIEXOMENA 04. Διαγωνισμός Φωτογραφίας για τη Διαφορετικότητα Οι νικητές 06. Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική Να σταματήσει η αιματοχυσία στη Συρία χρόνια Διεθνής Αμνηστία Πρόποση στην Ελευθερία χρόνια Διεθνής Αμνηστία Γίνε ένας ακόμα 10. Ετήσια Έκθεση 2011 Ζούμε σε έναν κόσμο τεράστιων δυνατοτήτων 12. Αναζητώντας δικαιοσύνη Ο αγώνας ενός άνδρα για άσυλο στην Ευρώπη δικαιώθηκε 13. Εκδήλωση για την Αντίρρηση Συνείδησης Προβλήματα και προοπτικές 14. Δρώντας ενάντια στις διακρίσεις Ρομά και Αthens Pride Eκκλήσεις Παγκόσμιο κάλεσμα για δράση Tριμηνιαία έκδοση της Eλληνικής Eπιτροπής της Διεθνoύς Aμνηστίας Σίνα 30, Aθήνα T: F: Ε: IΔIOKTHΣIA Eλληνική Eπιτροπή της Διεθνούς Aμνηστίας EKΔOTΡΙΑ - ΔIEYΘYNTΡΙΑ Λυδία Τρύφωνα ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Κλέλια Αβαταγγέλου Ράνια Ελ Αμπάσυ Χριστίνα Λιοφάγου Δώρα Οικονόμου Κώστας Παναγιωτάκης Δήμητρα Πασχαλίδου Μάρω Σαββοπούλου Λυδία Τρύφωνα Κώστας Φόλλας ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μάρω Σαββοπούλου KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA busybuilding / ΜAΚΕΤΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Somethink EKTYΠΩΣH I.Ψαρρός - Λ. Mαναΐλογλου O.E. Διανέμεται δωρεάν στα μέλη του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Aμνηστίας. «Μεταναστεύοντας» το κίνημα στον Παγκόσμιο Νότο Έ να ερώτημα έχει ριζώσει στους λογισμούς μας, τώρα που έχουμε συμπληρώσει 50 χρόνια δράσης, εκστρατειών, θεσμικής πίεσης και δημοσιότητας όλων των σκοτεινών υποθέσεων της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ποια είναι η επίδρασή μας στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της δράσης μας στην κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ζωή των ανθρώπων σε όλον τον κόσμο; Οι πρώτοι μας απολογισμοί μας έδωσαν την τιμή και τη χαρά να γιορτάσουμε για τα θετικά αποτελέσματα της δράσης μας για τους κρατούμενους συνείδησης, για τα παιδιά Ρομά, για τις γυναίκες που πέφτουν συστηματικά θύματα βίας, είτε οικογενειακής, είτε κρατικής. Αλλά και για τον περιορισμό της βίας που ασκείται από τα σώματα τάξης και ασφάλειας σε όλον τον κόσμο, για τη μείωση των βασανιστηρίων και για την κατάργηση της θανατικής ποινής. Αν θυμηθεί κάποιος ότι ξεκινήσαμε με το σύνθημα «ρίξτε φως στο σκοτάδι» των κελιών, των ανακριτικών γραφείων και των κρατητηρίων, θα καταλάβει τη συγκίνησή μας όταν άρχισε να φωτίζεται ο πλανήτης με μικρά κεράκια -μια ηλεκτρονική πλατφόρμα καταμέτρησης των δράσεων της Διεθνούς Αμνηστίας σε όλον τον κόσμο ( Αν θυμηθεί κανείς το φημισμένο σκίτσο του Πικάσο που συμβόλισε τη δράση μας στη δεκαετία του 70, το περιστέρι που πετά ελπιδοφόρα έξω από τα κάγκελα μιας φυλακής, θα νιώσει τη χαρά μας όταν συγκεντρώνουμε τις δικές μας πεταλούδες, που θέλουμε να στείλουμε στα κορίτσια της Νικαράγουας για την ελευθερία των σεξουαλικών - αναπαραγωγικών τους δικαιωμάτων. Όμως, ο απολογισμός μας έδειξε και τον κίνδυνο να παραμείνουμε επαναπαυμένοι μέσα στα επιτεύγματά μας: όχι γιατί μας λείπει η ορμή και η θέληση, αλλά γιατί το κίνημά μας δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς εκεί όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα κινδυνεύουν τώρα: στο νότιο ημισφαίριο. Οι άνθρωποι στον Παγκόσμιο Νότο έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες βλάβες της ανάπτυξης του Βορρά, δεν απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους, πολλές φορές ούτε το πρώτο και θεμελιώδες δικαίωμα στη ζωή, και δεν έχουν την ευκαιρία -μέσω της εκπαίδευσης ή της πρόσβασης στα κέντρα λήψης αποφάσεων που επηρεάζουν τη ζωή τους- να αγωνιστούν για αυτά. Εκεί κοιτάζει με αγωνία το κίνημά μας. Ένα από τα μεγαλύτερα σχέδια της Διεθνούς Αμνηστίας, φέτος, είναι η αναθεώρηση της οργανωτικής της δομής, ώστε να συγκεντρώσει τους πόρους της, ανθρώπινους και οικονομικούς, και να τους διανείμει προς το Νότο. Να υποστηρίξει τους ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις περιοχές αυτές, όπου είναι περισσότερο ευάλωτοι από κάθε άλλη φορά, και να οργανώσει τη δράση της «κοντά στο έδαφος» που διψά για δικαιοσύνη και ανθρωπιά. Στα πενήντα της χρόνια, η Διεθνής Αμνηστία, με το σύνθημα Άλλη μια υπογραφή, άλλη μια εγγραφή, άλλη μια συνεισφορά, άλλη μια δράση, ζητά να διπλασιάσει τις δυνάμεις της και να τις «μεταναστεύσει» στους αγώνες του Παγκόσμιου Νότου. EDITORIAL 3 κείμενο: ΝΤΟΡΕΤΤΑ ΑΣΤΕΡΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

4 4 Ολοκληρώθηκε ο Διαγωνισμός Φωτογραφίας για τις Διακρίσεις και τη Διαφορετικότητα _ Οι νικητές! Ο λοκληρώθηκε ο διαγωνισμός Φωτογραφίας για τις Διακρίσεις και τη Διαφορετικότητα, μια διοργάνωση της Διεθνούς Αμνηστίας και της Athens Voice, με σκοπό να κινητοποιήσει όλες και όλους που επιλέγουν τη φωτογραφία ως μέσο έκφρασης, ώστε να στείλουν δημιουργικά το μήνυμά τους για μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις. Οι νικητές του διαγωνισμού είναι (αλφαβητικά): Πένυ Γιαννάκου - Peaceful co-existence Νάντια Ζγέρα - Love without borders Αλέξανδρος Κατσής - Το χάδι Σάββας Κόης - Generations Χριστίνα-Μαρία Χρυσάφη (Χωρίς τίτλο) Οι φωτογραφίες των νικητών δημοσιεύτηκαν στην Athens Voice στις 19 Μαΐου. Ο Σάββας Κόης κατέκτησε την 3η θέση στο πανευρωπαϊκό σκέλος του διαγωνισμού και βραβεύτηκε από το Γραφείο της Διεθνούς Αμνηστίας για τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς, στις Βρυξέλλες. Η φωτογραφία του Αλέξανδρου Κατσή μπήκε στις 12 καλύτερες φωτογραφίες του πανευρωπαϊκού σκέλους, οι οποίες εκτέθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το Μάιο. Το μήνυμα για τη διαφορετικότητα, όμως, αποτυπώθηκε και σε πλήθος άλλων συμμετοχών! Επισκεφθείτε μας στο Facebook και δείτε μέρος των υπόλοιπων φωτογραφιών που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό: rm08dp Ευχαριστούμε θερμά την Athens Voice για τη συνεργασία, καθώς και όλες και όλους που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό. Love without borders Νάντια Ζγέρα Χωρίς τίτλο Χριστίνα-Μαρία Χρυσάφη

5 Το χάδι Αλέξανδρος Κατσής Peaceful co-existence Πένυ Γιαννάκου Generations Σάββας Κόης

6 6 ΔΡΑΣΗ Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική _ ακτιβιστές ζητούν να σταματήσει η αιματοχυσία στη Συρία Στιγμιότυπο από την παράδοση των υπογραφών στην πρεσβεία της Συρίας στην Αθήνα Nicolas Kominis κείμενο: Κώστας Παναγιωτάκης Διευθυντής ελληνικού τμήματος Ε δώ και μερικούς μήνες συμβαίνει κάτι πρωτόγνωρο στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Κάτι που επί πολλές δεκαετίες οι άνθρωποι σε αυτές τις χώρες δεν είχαν τολμήσει να φωνάξουν δυνατά και να διεκδικήσουν: Σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Το κύμα διαμαρτυρίας έχει φτάσει στη Συρία. Οι δυνάμεις ασφαλείας σχεδόν καθημερινά κάνουν χρήση υπέρμετρης βίας εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών, με αποτέλεσμα οι ανθρώπινες ζωές που έχουν χαθεί από το Μάρτιο μέχρι σήμερα να φτάνουν ακόμα και τις Πολλοί κρατούνται παράνομα γιατί τόλμησαν να εκφράσουν ειρηνικά τις απόψεις τους. Ανάμεσά τους γυναίκες, ανήλικα παιδιά, μαθητές, φοιτητές, δημοσιογράφοι καθώς και ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κάποιοι από αυτούς που απελευθερώθηκαν μίλησαν μάλιστα για σοβαρά βασανιστήρια στη διάρκεια της κράτησής τους. Η Διεθνής Αμνηστία έχει τουλάχιστον 17 ονόματα ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα των βασανιστηρίων που υπέστησαν. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί το Συμβούλιο Ασφαλείας να δράσει αποτελεσματικά και να παραπέμψει την υπόθεση της Συρίας στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο προς διερεύνηση. Στις 25 Μαΐου η Διεθνής Αμνηστία σε όλο το κόσμο ανέλαβε δράση και επισκέφτηκε τις πρεσβείες της χώρας, παραδίδοντας υπογραφές υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τα εξής αιτήματα: Να σταματήσουν οι εκτελέσεις, οι παράνομες συλλήψεις και τα βασανιστήρια ειρηνικών διαδηλωτών. Να αφεθούν ελεύθεροι οι ειρηνικοί διαδηλωτές ή να δι- εξαχθούν δίκαιες δίκες σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Να απελευθερωθούν άνευ όρων όλοι οι κρατούμενοι συνείδησης και εκείνοι που κρατούνται λόγω της συμμετοχής τους στις διαμαρτυρίες. Να οδηγηθούν οι δράστες στη δικαιοσύνη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και να αποζημιωθούν πλήρως τα θύματα. Να διασφαλιστεί σε όσους εργάζονται για οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στα μέσα ενημέρωσης αλλά και στους ανεξάρτητους παρατηρητές, η εκτέλεση των καθηκόντων τους χωρίς εμπόδια και πολιτικές παρεμβάσεις. Να υπάρξει άμεση πρόσβαση των αρμοδίων υπηρεσιών του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια και άλλες μορφές τιμωρίας και ταπεινωτικής μεταχείρισης, ώστε να αναλάβουν αμέσως δράση για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για τις καταγγελίες εκτελέσεων χωρίς δίκη, βασανιστηρίων και άλλων σοβαρών παραβιάσεων. Τις μέρες που γραφόταν αυτό το άρθρο η κατάσταση στη χώρα οξύνονταν συνεχώς. Η γενική αμνηστία που έθεσε σε εφαρμογή η κυβέρνηση της Συρίας δεν συμπεριλαμβάνει τους κρατούμενους που ζητούν πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Η αμνηστία ισχύει για τους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις και για αδικήματα όπως κλοπή και παράνομο εμπόριο. Η ανακοίνωση, λοιπόν, αυτή δεν επηρεάζει καθόλου αυτούς που συμμετείχαν ειρηνικά στις διαδηλώσεις. Αρκετές εκατοντάδες συνεχίζουν να παραμένουν κρατούμενοι, χωρίς καμία επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Ο πρόεδρος της Συρίας Al-Assad για άλλη μια φορά δεν άκουσε τις νόμιμες απαιτήσεις των ανθρώπων για πραγματικές μεταρρυθμίσεις, με αποτέλεσμα να αποτύχει. Τα γεγονότα στη χώρα μιλούν από μόνα τους. Δυστυχώς, η βία που ασκείται τους μήνες αυτούς από τα σώματα ασφαλείας, δημιουργεί ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα: Πρόσφυγες! Τις τελευταίες εβδομάδες περίπου άνθρωποι καταφεύγουν στα σύνορα με την Τουρκία και οδηγούνται σε ένα αβέβαιο μέλλον. Οι μισοί έχουν εγκατασταθεί σε έναν καταυλισμό στην Τουρκία και οι υπόλοιποι σε αυτοσχέδιο καταυλισμό στη Βόρεια Συρία. Η φωνή μας μπορεί να βοηθήσει να σταματήσουν αυτές οι παραβιάσεις και οι υπεύθυνοι να καταλάβουν ότι ο χρόνος δεν μπορεί να γυρίσει πίσω.

7 50 χρόνια Διεθνής Αμνηστία _ Πρόποση στην Ελευθερία ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ 7 Η 50ή επέτειος της Διεθνούς Αμνηστίας σηματοδοτείται από την έναρξη ενός Παγκόσμιου Καλέσματος για Δράση, που σχεδιάστηκε για να συμβάλει στην πάταξη της καταπίεσης και της τυραννίας, με εκδηλώσεις σε πάνω από 60 χώρες, από άκρη σε άκρη της γης. Η επέτειος γιορτάζεται σε ένα σκηνικό που αλλάζει ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς οι λαοί από τη Μέση Ανατολή έως τη Βόρεια Αφρική αντιμετωπίζουν με θάρρος την καταπίεση, την τυραννία και τη διαφθορά -συχνά αντιμέτωποι με τις αιματοχυσίες και την κρατική βία. Το Παγκόσμιο Κάλεσμα για Δράση της Διεθνούς Αμνηστίας περιλαμβάνει ένα ψηφιακό «Κερί της Γης», μια σημαντική διαδικτυακή καινοτομία, που, για πρώτη φορά, επιτρέπει στους ακτιβιστές να δουν το σύνολο των παγκόσμιων εκστρατειών της οργάνωσης, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι ίδιες τους οι ενέργειες δίνουν την ώθηση για αλλαγή. Κατά την έναρξη της παγκόσμιας πρωτοβουλίας, δεκάδες χώρες, από την Αργεντινή έως τη Γκάνα, την Τουρκία και τη Νέα Ζηλανδία, έκαναν μια συμβολική πρόποση στην ελευθερία. Η παγκόσμια εκδήλωση είναι φόρος τιμής στην ιστορία των δύο πορτογάλων φοιτητών που φυλακίστηκαν, επειδή ύψωσαν τα ποτήρια τους στην ελευθερία -μια αδικία που εξόργισε τόσο το βρετανό δικηγόρο Peter Benenson, ώστε δημιούργησε τη Διεθνή Αμνηστία στις 28 Μαΐου Από τότε που το κερί της Διεθνούς Αμνηστίας έριξε πρώτη φορά φως στα κολαστήρια του κόσμου, ξεκίνησε μια επανάσταση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η έκκληση για ελευθερία, δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια έφυγε από το περιθώριο για να αποτελέσει ένα πραγματικά παγκόσμιο αίτημα. Το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας γιόρτασε τα πεντηκοστά γενέθλια του κινήματος με μια Πρόποση στην Ελευθερία, στην Cantina Social, στην Αθήνα, με Χορηγό Επικοινωνίας τον RedFM Στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποίησε εορταστικές εκδηλώσεις και εργαστήρια στην Πλατεία Αριστοτέλους. Πρόποση στην Ελευθερία, Αθήνα Nicolas Kominis Εορταστικές εκδηλώσεις, Θεσσαλονίκη Δείτε το Κερί της Γης εδώ:

8 8 ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ 50 Χρόνια Διεθνής Αμνηστία ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ _ Γίνε ένας ακόμα. Φέρε έναν ακόμα. Δράσε μια φορά ακόμα. «Αδερφέ Lamri. Θα μας εκτελέσουν. Σε παρακαλώ, επικοινώνησε». Αυτό ήταν το SMS που έφτασε στο κινητό τηλέφωνο του ερευνητή της Διεθνούς Αμνηστίας για την Υεμένη στην έδρα της οργάνωσης, στο Λονδίνο, μια Δευτέρα πρωί τον Οκτώβριο του Εστάλη από τον Hafez Ibrahim, λίγες ώρες πριν την εκτέλεσή του σε μια φυλακή της Υεμένης, μετά την καταδίκη του χωρίς έφεση για φόνο που διαπράχθηκε όταν ήταν παιδί 16 ετών. Ακολούθησε ένας καταιγισμός , φαξ και γραπτών μηνυμάτων στους υποστηρικτές της Διεθνούς Αμνηστίας σε ολόκληρο τον κόσμο, στα μέσα ενημέρωσης, σε ντόπιους ακτιβιστές και στον ίδιο τον πρόεδρο της Υεμένης. Ανταποκρίθηκε με αναστολή της εκτέλεσης, αλλά όχι απονομή χάρης, και χρειάστηκαν πολύ περισσότεροι μήνες εκστρατείας για να διασφαλιστεί η απελευθέρωση του Hafez. Στη συνέχεια, σπούδασε νομικά και πέρυσι δήλωσε την απόφασή του να αξιοποιήσει στο έπακρο τη ζωή που του επιστράφηκε. «Χρωστώ τη ζωή μου στη Διεθνή Αμνηστία», δήλωσε. «Τώρα αφιερώνω αυτή τη ζωή στην εκστρατεία κατά της θανατικής ποινής και στην ευαισθητοποίηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.» Επί 50 χρόνια, η Διεθνής Αμνηστία έχει δείξει ότι αποφασισμένοι πολίτες που ενώνονται με άλλους πολίτες και χρησιμοποιούν την πιο αποτελεσματική διαθέσιμη τεχνολογία μπορεί να είναι απίστευτα ισχυροί υπερασπιστές της δικαιοσύνης και κήρυκες της ελευθερίας. Σήμερα, κατά την 50ή επέτειό μας, οι απλοί άνθρωποι που κατεβαίνουν στους δρόμους, στο πλαίσιο της Αραβικής Άνοιξης, είναι ζωντανή απόδειξη για το ίδιο όνειρο. Είτε πρόκειται για την 27χρονη Asmaa Mahfouz, που βοήθησε να δοθεί το έναυσμα για την αιγυπτιακή επανάσταση με το ιστολόγιο βίντεο που δημοσίευσε μια εβδομάδα πριν την εξέγερση, είτε για τον κυβερνοακτιβιστή Jamal al-hajji, έναν από τους πρώτους που κάλεσαν σε διαδηλώσεις για την υποστήριξη μεγαλύτερων ελευθεριών στη Λιβύη, η δύναμη των πολιτών δεν ήταν ποτέ πιο ξεκάθαρη. Κατά κάποιον τρόπο, το εκτυλισσόμενο δράμα της Αραβικής Άνοιξης αντικατοπτρίζει το ταξίδι της ίδιας της Διεθνούς Αμνηστίας. Αυτό το εκπληκτικό κοινωνικό κίνημα δημιουργήθηκε το 1961, όταν ένας βρετανός δικηγόρος, ο Peter Benenson, μετέτρεψε μια προσωπική διαμαρτυρία σε κάτι περισσότερο, καλώντας και άλλους να συμμετάσχουν σε μια «δικαιολογημένη αγανάκτηση» και αηδία για τη βαναυσότητα και την αδικία. Εξοργισμένος από την ιστορία δύο πορτογάλων φοιτητών που φυλακίστηκαν επειδή ήπιαν σε μια πρόποση στην ελευθερία στη διάρκεια των σκοτεινών ημερών του καθεστώτος Σαλαζάρ, εμπνεύστηκε μια ιδέα που ήταν τόσο απλή όσο και αυθεντική: ένα δίκτυο πολιτών που θα έγραφαν επιστολές σε άλλους πολίτες και στις κυβερνήσεις που τους φυλάκιζαν απλώς και μόνο για τις πεποιθήσεις τους, πολίτες που χαρακτήρισε «κρατούμενους συνείδησης». Κατ ουσίαν, η Διεθνής Αμνηστία ήταν ένα από τα πρώτα κοινωνικά δίκτυα του κόσμου, παρότι λίγοι το αναγνώρισαν τότε. Πράγματι, η ιδέα ότι η σύνταξη επιστολών θα μπορούσε να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος ένωσης των πολιτών σε κοινή δράση αμφισβητήθηκε τότε τόσο, όσο και σήμερα η ιδέα ότι οι αναρτήσεις σε τοίχους, τα μηνύματα του Twitter και η λήψη βίντεο YouTube είναι αποτελεσματικά. Ίσως το πιο αξιοσημείωτο ήταν η δέσμευση του Benenson στην αμεροληψία, την ανεξαρτησία και την ανθρώπινη εμπειρία, που τις τοποθέτησε πάνω από την πολιτική. Η Διεθνής Αμνηστία ιδρύθηκε λίγους μήνες πριν η ιδεολογική διχοτόμηση του Ψυχρού Πολέμου φτάσει στο συμβολικό της απόγειο με την κατασκευή του Τείχους του Βερολίνου. Ωστόσο, ο Benenson έγραψε: «Η δύναμη της γνώμης, για να είναι αποτελεσματική, πρέπει να έχει ευρεία βάση, να είναι διεθνής, να μην είναι σεκταριστική και να καλύπτει όλα τα κόμματα.» Περιγραφόμενη λίγο μετά ως μία από τις «μεγαλύτερες τρέλες της εποχής μας», οι αρχές και οι πρακτικές πάνω στις οποίες ιδρύθηκε η Διεθνής Αμνηστία είναι ενδεχομένως μια «τρέλα» την οποία πολλοί από τους σημερινούς νέους άραβες διαδηλωτές μπορεί να αναγνωρίζουν και να ενστερνίζονται. Ο αγώνας τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι επίσης ο αγώνας πολιτών που ενώνονται, συχνά χωρίς ηγέτες και ακυβέρνητοι από παραδοσιακές πολιτικές ή θρησκευτικές ιδεολογίες. 50 έτη μετά την ίδρυση της Διεθνούς Αμνηστίας για την προστασία των δικαιωμάτων εκείνων που κρατούνται

9 ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ 9 απλώς και μόνο για τις απόψεις τους, υπάρχει μια επανάσταση ανθρώπινων δικαιωμάτων, μια μαζική πολιτισμική, κοινωνική και πολιτική μεταβολή που έχει μετατρέψει το αίτημα για δικαιοσύνη, ελευθερία και αξιοπρέπεια, σε μια πραγματικά παγκόσμια απαίτηση. Η Διεθνής Αμνηστία έχει γίνει η μεγαλύτερη οργάνωση ανθρώπινων δικαιωμάτων στον κόσμο, αλλά, όπως μας υπενθυμίζει σήμερα η Αραβική Άνοιξη, και όπως και άλλοι ακτιβιστές ανά τον κόσμο το έχουν αποδείξει στα 50 χρόνια μας, οι κοινότητες που επηρεάζονται περισσότερο από τις παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι η πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από αυτή την επανάσταση. Οι παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων βρίσκονται στην καρδιά των βασικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος που αλλάζει. Ενώ γενναίοι και αποφασισμένοι άνθρωποι αξιώνουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους, κυβερνήσεις, ένοπλες ομάδες, επιχειρήσεις και διεθνή θεσμικά όργανα συνεχίζουν να επιδιώκουν να διαφύγουν τον έλεγχο και τη λογοδοσία. Γι αυτό, στην 50ή επέτειό μας, εστιάζουμε σε έξι σημεία όπου η δύναμη των πολιτών μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή του κλίματος σε βάρος της καταστολής και της αδικίας: ελευθερία έκφρασης, κατάργηση της θανατικής ποινής, αναπαραγωγικά δικαιώματα για γυναίκες και κορίτσια, εξασφάλιση της διεθνούς δικαιοσύνης, εταιρική λογοδοσία και τερματισμός της αδικίας και της καταπίεσης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Ωστόσο, πάνω απ όλα, αυτή η επέτειος είναι μια στιγμή για να οραματιστούμε πόσα μπορούν να επιτύχουν οι άνθρωποι που συνεργάζονται. Γι αυτό ζητούμε από όλους, ιδίως από τα τρία εκατομμύρια μέλη της Διεθνούς Αμνηστίας παγκοσμίως, να «γίνουν ένας ακόμα, να φέρουν έναν ακόμα, να δράσουν μία φορά ακόμα» -να ζητήσουν καθένας από άλλον ένα να αναλάβει δράση. Πενήντα χρόνια αντίστασης στην τυραννία και την αδικία έχουν δείξει ότι ο καθένας μας μπορεί να φέρει τη διαφορά. Ωστόσο, είτε πρόκειται για τη σύνταξη επιστολών ή ιστολογίων, για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή γραπτών μηνυμάτων, για την προβολή ή την αποστολή βίντεο, το 2011 υπενθύμισε σε όλους μας ότι εκατομμύρια άνθρωποι που είναι ενωμένοι κατά της αδικίας μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Συγκλονισμένος από την πληροφορία ότι δύο πορτογάλοι φοιτητές είχαν φυλακιστεί επειδή είχαν κάνει μια πρόποση υπέρ της ελευθερίας, το 1961, ο βρετανός δικηγόρος Peter Benenson ξεκίνησε μια παγκόσμια εκστρατεία με τίτλο Έκκληση για Αμνηστία 1961 δημοσιεύοντας το άρθρο Οι Ξεχασμένοι Κρατούμενοι στη βρετανική εφημερίδα The Observer. Η έκκλησή του ανατυπώθηκε σε εφημερίδες ανά τον κόσμο και θεμελίωσε τη δημιουργία της Διεθνούς Αμνηστίας.

10 10 ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Ετήσια Έκθεση 2011 _ Ζούμε σε έναν κόσμο τεράστιων δυνατοτήτων κείμενο: Salil Shetty Γενικός Γραμματέας Διεθνούς Αμνηστίας Σ τις αρχές Μαΐου ακούσαμε κυβερνητικούς αξιωματούχους και αυθεντίες να διατείνονται ότι τα βασανιστήρια οδήγησαν στην ανακάλυψη του Osama Bin Laden. Ισχυρίζονταν ότι κάπου, σε κάποιο μυστικό κέντρο κράτησης στην Πολωνία ή τη Λιθουανία ή σε κάποιο δωμάτιο ανάκρισης στον Κόλπο του Γουαντάναμο ή στο Μπαγκράμ, κάποιος έδωσε την κρίσιμη ένδειξη που οδήγησε σε αυτή την έκβαση. Καθώς οι δικαιολογίες για τη νομιμότητα των βασανιστηρίων εμφανίζονταν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, η Διεθνής Αμνηστία προετοιμαζόταν να εκδώσει την Ετήσια Έκθεση 2011 για την κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο. Με το πλεονέκτημα των 50 ετών δουλειάς για τον τερματισμό των βασανιστηρίων και την προώθηση της δικαιοσύνης, η Διεθνής Αμνηστία επιβεβαιώνει και πάλι τον κεντρικό ρόλο των ανθρώπινων δικαιωμάτων στις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Μία από αυτές είναι η απόλυτη απαγόρευση των βασανιστηρίων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα βασανιστήρια έχουν αποτέλεσμα. Ισχυρίζονται ότι τα συμβάντα στο Πακιστάν αποδεικνύουν ότι τα βασανιστήρια έπαιξαν ρόλο στο να αποδοθεί η αποκαλούμενη δικαιοσύνη στα χιλιάδες θύματα της Αλ Κάιντα, σε ολόκληρο τον κόσμο. Πώς, λοιπόν, ρωτούν, μπορούν οι ηθικολόγοι ακτιβιστές ανθρώπινων δικαιωμάτων να επικρίνουν τα βασανιστήρια; Αλλά ας ρίξουμε μια ματιά στα κέντρα κράτησης. Τα κέντρα κράτησης στην Τύνιδα, το Κάιρο, την Τεχεράνη, τη Δαμασκό, τη Μανάμα και τη Σαναά. Τα κέντρα κράτησης όπου, επί δεκαετίες, πολίτες που αγωνίζονται να προωθήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία βασανίζονται από κυβερνήσεις, που, τώρα πια δημοσίως, αναγνωρίζονται ως βάναυσες και καταπιεστικές. Και η δικαιολογία είναι σχεδόν πάντα η ίδια. Αυτοί οι άνθρωποι είναι απειλή. Στην πραγματικότητα, είναι τρομοκράτες. Το θέμα εδώ δεν είναι το αν κάποιος που θεωρείται από ορισμένους τρομοκράτης εκλαμβάνεται από άλλους ως μαχητής της ελευθερίας. Το θέμα είναι ότι τα κράτη καταχρώνται την εξουσία τους τόσο εις βάρος εκείνων των οποίων οι ίδιες οι ενέργειες είναι εγκληματικές και καταπιεστικές, όσο και εις βάρος εκείνων που αμφισβητούν την εγκληματική και καταπιεστική συμπεριφορά των κυβερνήσεων. Η πραγματικότητα είναι ότι, για να επιτύχουν τους σκοπούς τους, τα κράτη συχνά βασανίζουν υπερασπιστές ανθρώπινων δικαιωμάτων και καταλήγουν να προστατεύουν τους τρομοκράτες. Πολύ συχνά το σύστημα αποτυγχάνει και οι παραβάτες κυριαρχούν, ενώ οι υπερασπιστές φυλακίζονται. Και αυτός είναι ένας σαφής λόγος για τον οποίο τα βασανιστήρια δεν μπορεί ποτέ να είναι δικαιολογημένα. Αυτοί που προωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και υπερασπίζονται τους περιθωριοποιημένους πρέπει να προστατεύονται από οποιαδήποτε κατάχρηση εξουσίας -όχι μόνο από τα κράτη, αλλά και από τους βαρόνους των ναρκωτικών στο Μεξικό, το Στρατό Αντίστασης του Κυρίου στην Ουγκάντα και τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Ωστόσο, τα κράτη που είναι ρητά και ορατά δεσμευμένα στα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν το κλειδί για την αποτροπή επιθέσεων στους περιθωριοποιημένους, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο αυτουργός. Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν τα βασανιστήρια απαγορευτούν πλήρως. Δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι εκείνοι που απειλούν, σκοτώνουν, απάγουν ή ακρωτηριάζουν πρέπει να παραδοθούν στη δικαιοσύνη. Αλλά αυτός ο κανόνας πρέπει να εφαρμοστεί εξίσου, είτε πρόκειται για άτομα που βλάπτουν άλλους, είτε για κυβερνητικούς αξιωματούχους που επιζητούν να καταπνίξουν τη διαφωνία. Στον πανικό που ακολούθησε τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες έσπευσαν να αναθέσουν τα βασανιστήρια σε κράτη που ειδικεύονταν σε αυτήν την πρακτική. Θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι τα χέρια τους ήταν καθαρά, ακόμα και καθώς αύξαναν την υποστήριξη για κυβερνήσεις που γνώριζαν ότι ήταν καταπιεστικές, βάναυσες και διεφθαρμένες. Οι λαοί αυτών των χωρών είναι εκείνοι που πλήρωσαν ακριβά. Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν χρέος να αποπληρώσουν. Έτσι, επανερχόμαστε στη Μέση Ανατολή. Σε ολόκληρη την περιοχή βλέπουμε θαρραλέους άνδρες και γυναίκες που έχουν κουραστεί από την καταστολή, τη διαφθορά και τις διακρίσεις, να λένε «ως εδώ» και να κατεβαίνουν στους δρόμους για να απαιτήσουν αλλαγή. Αντιμετωπίζουν κλομπς, σφαίρες, βαναυσότητα και το θάνατο. Ωστόσο, οι απαιτήσεις τους είναι σαφείς. Όπως όλοι μας, θέλουν να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Ελεύθεροι από το φόβο της βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας και τους πληρωμένους κακοποιούς. Θέλουν να ζήσουν ελεύθεροι από διεφθαρμένους αξιωματούχους και επιχειρήσεις, να αποκτή-

11 ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ 11 σουν δύναμη, ώστε να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο ενεργούν οι κυβερνήσεις τους. Για τις γυναίκες, που ήταν τόσο σημαντικές σε αυτές τις διαδηλώσεις, η συμμετοχή είναι πράξη πίστης. Συμμετέχουν σε ένα συνεχιζόμενο αγώνα επιβίωσης από τη διπλή μάστιγα των καταπιεστικών κυβερνήσεων και των παγιωμένων διακρίσεων κατά των γυναικών. Το στοίχημα γι αυτές είναι, αφού διακινδυνεύσουν τη ζωή τους, να έχουν κι εκείνες θέση στο τραπέζι -όχι στην κουζίνα- καθώς διαμορφώνεται η νέα τάξη. Πολύ συχνά, οι πιθανότητες φαίνεται να είναι εναντίον τους, κάνοντας το θάρρος τους όλο και πιο αξιοθαύμαστο. Η επανάσταση ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Μέση Ανατολή είναι σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Επί χρόνια, η Διεθνής Αμνηστία τεκμηριώνει την καταπίεση, τη βαναυσότητα και τη διαφθορά αυτών των κυβερνήσεων που τα πρόσφατα συμβάντα εξέθεσαν με τρόπο που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί. Η αδαής συναυτουργία κυβερνήσεων που ισχυρίζονται ότι προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα εκτίθεται. Άνθρωποι που ζουν υπό καταπιεστικές κυβερνήσεις από τη Μιανμάρ ως την Κούβα, από το Ουζμπεκιστάν ως τη Ζιμπάμπουε, παρακολουθούν για να δουν αν κάποιες κυβερνήσεις θα προασπίσουν πραγματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα θέσουν ένα τέλος στην καταστολή, τη βαναυσότητα και τη διαφθορά. Αν η κρίση μπορεί επίσης να φέρει ευκαιρίες -ζούμε σε έναν κόσμο τεράστιων δυνατοτήτων. Είναι καιρός για ηγεσία. Καιρός να προχωρήσουμε πέρα από την ηθική αποτυχία των κυβερνήσεων ανά τον κόσμο και να επιδείξουμε έμπρακτη υποστήριξη στα ανθρώπινα δικαιώματα, και όχι μόνο να τα αξιοποιούμε ως πολιτικά πρόσφορη δήλωση. Στη Διεθνή Αμνηστία έχουμε εμπειρία δουλειάς πενήντα ετών, προβάλλοντας με το κίνημα ανθρώπινων δικαιωμάτων αντίσταση στους δικτάτορες. Αλλά οι απλοί άνθρωποι που ενεργούν με εξαιρετικό θάρρος κατεβαίνοντας στους δρόμους στο πλαίσιο της Αραβικής Άνοιξης είναι μια ζωντανή απόδειξη για το όνειρό μας. Αψηφούν τον κίνδυνο των βασανιστηρίων και της βαναυσότητας, για να απαιτήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Εμείς -οι απλοί πολίτες που συνεργαζόμαστε- ας επαναδεσμευτούμε στο όραμα του Peter Benenson, του άνδρα που ίδρυσε τη Διεθνή Αμνηστία, και ας θυμηθούμε ότι οι άνθρωποι μπορούν να φέρουν τη διαφορά. Οι πολίτες μπορούν να δράσουν αλληλέγγυοι -ξεπερνώντας σύνορα, κοι- νωνικές τάξεις, πεποιθήσεις, όλες τις διαφορές τις οποίες εκμεταλλεύονται εκείνοι που επιζητούν να διατηρήσουν την εξουσία- για να απαιτήσουν από τις κυβερνήσεις να δώσουν τέλος στην καταστολή, να ξεριζώσουν τη διαφθορά και να προωθήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Έκθεση 2011 της Διεθνούς Αμνηστίας τεκμηριώνει συγκεκριμένους περιορισμούς στην ελευθερία λόγου σε τουλάχιστον 89 χώρες, επισημαίνει περιπτώσεις κρατούμενων συνείδησης σε τουλάχιστον 48 χώρες, τεκμηριώνει βασανιστήρια και άλλου είδους κακομεταχείριση σε τουλάχιστον 98 χώρες και αναφέρει άδικες δίκες σε τουλάχιστον 54 χώρες. Η αποφυλάκιση της Daw Aung San Suu Kyi στη Μυανμάρ και η απονομή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης στον κινέζο διαφωνούντα Liu Xiaobo -παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησής του να σαμποτάρει την τελετή- αποτέλεσαν μέρος των χαρακτηριστικών στιγμών του Μακριά από τους διεθνείς τίτλους, χιλιάδες υπέρμαχοι των ανθρώπινων δικαιωμάτων απειλήθηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν, μεταξύ άλλων, στο Αφγανιστάν, στην Ανγκόλα, τη Βραζιλία, την Κίνα, το Μεξικό, τη Ρωσία, τη Μυανμάρ, την Τουρκία, το Ουζμπεκιστάν, το Βιετνάμ και τη Ζιμπάμπουε. Δείτε το δημοσιογραφικό υλικό για την Ετήσια Έκθεση 2011 της Διεθνούς Αμνηστίας στο

12 12 ΔΡΑΣΗ Αναζητώντας δικαιοσύνη _ Ο αγώνας ενός άνδρα για άσυλο στην Ευρώπη δικαιώθηκε κείμενο: Γιώργος Κοσμόπουλος Υπεύθυνος Δράσης για την Ελλάδα και την Κύπρο, Διεθνής Γραμματεία Ό ταν η ζωή του M.S.S απειλήθηκε από τους Ταλιμπάν, η μητέρα του τον ικέτευσε να εγκαταλείψει το Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν είχαν ήδη σκοτώσει πολλά μέλη της οικογένειάς του και φοβόταν πως είχε έρθει η σειρά του. Ο M.S.S έφτασε στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας, διασχίζοντας τον Έβρο, όπου συνελήφθη από τις αρχές. Αφέθηκε ελεύθερος έπειτα από επτά ημέρες, έχοντας δύο επιλογές: να ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα ή να εγκαταλείψει τη χώρα μέσα σε ένα μήνα. Μαθαίνοντας ότι οι πιθανότητές αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος στην Ελλάδα ήταν πολύ μικρές, ταξίδεψε στο Βέλγιο όπου υπέβαλε αίτημα ασύλου. Οι αρχές του Βελγίου επέστρεψαν τον MSS στην Ελλάδα εφαρμόζοντας το Κανονισμό «Δουβλίνο II» (δυνατότητα επιστροφής αιτούντων άσυλο στην πρώτη χώρα όπου εισήλθαν κατά την άφιξή τους στην ΕΕ, χωρίς προηγούμενη εξέταση των αιτημάτων τους). Ωστόσο, τα κράτη μπορούν να εξετάσουν ένα αίτημα για ανθρωπιστικούς και άλλους λόγους, ακόμα και όταν τα ίδια δεν αποτελούν το πρώτο σημείο εισόδου. Το Σεπτέμβριο του 2010, η Ύπατη Αρμοστεία των Η.Ε. για τους Πρόσφυγες χαρακτήρισε την κατάσταση στην Ελλάδα «ανθρωπιστική κρίση». Στην Ελλάδα οι αιτούντες άσυλο κρατούνται υπό άσχημες συνθήκες και για μεγάλα διαστήματα, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Τα κράτη-μέλη στο «Δουβλίνο II» οξύνουν την κατάσταση, επιστρέφοντας αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, ενώ οι αρχές ισχυρίζονται πως δεν μπορούν να διαχειριστούν τον όγκο των αιτημάτων και ζητούν τη διακοπή επιστροφών. Όταν ο M.S.S επέστρεψε στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2009, συνελήφθη ξανά και κρατήθηκε για επτά ημέρες στο αεροδρόμιο σε δύσκολες συνθήκες. Όταν απελευθερώθηκε, αφέθηκε να ζήσει σε καθεστώς απόλυτης φτώχειας, όπως πολλοί άλλοι αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, γυναίκες και παιδιά. Ο M.S.S αναζητούσε προστασία στην Ευρώπη, ωστόσο εξακολουθούσε να ζει σε κίνδυνο. Υπέστη ξυλοδαρμούς και απόπειρες ληστείας, ενώ ζούσε με το φόβο αναγνώρισης από άλλους Αφγανούς. Παράλληλα, αντιμετώπισε τον κίνδυνο απομάκρυνσης από την Ελλάδα, ενώ ποτέ δεν εξετάστηκε το αίτημά του για άσυλο. Ο M.S.S δεν τα παράτησε και τον Ιούνιο του 2009 υπέβαλε καταγγελία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Η Διεθνής Αμνηστία, από κοινού με τη ΜΚΟ «Advice on Individual Rights in Europe Centre», παρενέβησαν για να στηρίξουν την υπόθεση. Τον Ιανουάριο του 2011, το δικαστήριο εξέδωσε μια απόφαση-ορόσημο υπέρ του M.S.S: τόσο η Ελλάδα όσο και το Βέλγιο είχαν παραβιάσει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Η Ελλάδα, θέτοντας υπό κράτηση τον M.S.S σε εξευτελιστικές συνθήκες και στη συνέχεια αφήνοντάς τον σε καθεστώς απόλυτης ένδειας, είχε παραβιάσει το Άρθρο 3, που απαγορεύει τα βασανιστήρια ή την απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Ίδια παραβίαση διαπιστώθηκε και στο Βέλγιο, το οποίο επέστρεψε τον M.S.S. στην Ελλάδα και συνεπώς τον εξέθεσε σε πιθανή απομάκρυνση στο Αφγανιστάν, όπου αντιμετώπιζε τον κίνδυνο βασανιστηρίων, κακομεταχείρισης και θανάτου. Η απόφαση επιβεβαιώνει την έκκληση της Διεθνούς Αμνηστίας και άλλων οργανώσεων για την αναστολή επιστροφών αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, μέχρι να καθιερωθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα ασύλου σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο ανθρώπινων δικαιωμάτων. Παρά τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε εάν οι σχετικές ελλείψεις έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς. «Η απόφαση του δικαστηρίου δεν ήταν μόνο για μένα», λέει ο M.S.S. Πολλοί αιτούντες άσυλο τον ευχαρίστησαν για τον αγώνα του, που τους απαλλάσσει από τον φόβο επιστροφής στην Ελλάδα. Ο M.S.S περιμένει τώρα για να ξεκινήσει ξανά τη ζωή του. Όπως δηλώνει: «Αν μου δώσουν μια ευκαιρία να μείνω, θα δουλέψω σκληρά και θα προσπαθήσω να δημιουργήσω μια καλή ζωή». ΑΝΑΛΑΒΕ ΔΡΑΣΗ ΤΩΡΑ: Υπόγραψε την έκκληση προς τις ελληνικές αρχές, εκφράζοντας την ανησυχία σου για τη μεταχείριση των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών στην Ελλάδα en/refugees-and-migrants

13 Εκδήλωση για την Αντίρρηση Συνείδησης _ Προβλήματα και προοπτικές ΔΡΑΣΗ 13 Στις 2 Ιουνίου η Διεθνής Αμνηστία και ο Σύνδεσμος Αντιρρησιών Συνείδησης συνδιοργάνωσαν συζήτηση για την Αντίρρηση συνείδησης στην Ελλάδα. Ο κ. Μιχάλης Τσαπόγας, Ειδικός Επιστήμονας στον Κύκλο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Συνηγόρου του Πολίτη, τόνισε ότι ο Συνήγορος έχει εντοπίσει δυσλειτουργίες οφειλόμενες σε ατέλειες του νόμου (στρατιωτική εποπτεύουσα αρχή, διάρκεια) ή στην άγνοια ή καχυποψία των φορέων απασχόλησης (άδειες, ωράρια, διαδικασία έκπτωσης). Ενώ κάποιες από αυτές διευθετήθηκαν, εμφανίστηκαν νεότερα προβλήματα: διαδικασία υπαγωγής (έλεγχος συνείδησης), επιλογή φορέα απασχόλησης (ζητήματα ισότητας), συνθήκες άσκησης καθηκόντων, μισθοδοσία. Ο Συνήγορος δεν έχει μέχρι στιγμής κληθεί ν αντιμετωπίσει το μείζον ζήτημα της ολικής άρνησης. Διαπιστώνεται υστέρηση και στη θεσμική και στην κοινωνική αποδοχή του θεσμού. Εκεί οφείλεται και η ένσταση της διοίκησης, ότι δήθεν η εναλλακτική υπηρεσία αποτελεί ευεργέτημα και όχι δικαίωμα. Η κα. Λυδία Μπολάνη, Επιστημονική Συνεργάτης της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ανέλυσε τις προτάσεις της Επιτροπής. Κυριότερες είναι οι εξής: α) η διάρκεια της εναλλακτικής κοινωνικής υπηρεσίας να είναι μεγαλύτερη κατά 50% της διάρκειας της κανονικής στρατιωτικής θητείας, β) να καταργηθεί η δυνατότητα άσκησης αλλεπάλληλων διώξεων για την άρνηση εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας, γ) το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να έχει την αρμοδιότητα, αλλά εφόσον οι ενδιαφερόμενοι υπαχθούν στο καθεστώς των αντιρρησιών συνείδησης, να υπάρχει συναρμοδιότητα των Υπουργείων Εσωτερικών και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δ) οι απορριπτικές αποφάσεις της Επιτροπής Ελέγχου Συνείδησης να είναι πλήρως αιτιολογημένες και να τροποποιηθεί η σύνθεσή της με δύο επιπλέον πολιτικούς εκπροσώπους, ενός του Υπουργείου Εσωτερικών και ενός του Υπουργείου Υγείας, ε) το κριτήριο τόπου εκπλήρωσης της συγκεκριμένης θητείας να υπόκειται στους ίδιους κανόνες με αυτούς για τη στρατιωτική. Ο Ν. 3883/2010 βελτιώνει το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο. Ωστόσο, οι περισσότερες από τις προτάσεις της ΕΕΔΑ δεν υιοθετήθηκαν. Η κα. Καλλιόπη Λυκοβαρδή, Μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, επισήμανε ότι ο νόμος 2510/97 αποτέλεσε σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση επιφύλαξης ειδικής προστασίας στη συγκεκριμένη εκδήλωση της ηθικής ή θρησκευτικής συνείδησης, παρά τις αδυναμίες ορισμένων ρυθμίσεών του. Ωστόσο, η ανυπαρξία συγκεκριμένων εγγυήσεων δεν αποκλείει το ενδεχόμενο αποσπασματικής ή συγκυριακής αντιμετώπισης του ζητήματος από τον εκάστοτε εθνικό νομοθέτη. Η εξάρτηση της νομικής προστασίας αυτής της πτυχής της ελευθερίας συνείδησης από τον δημιουργικό ρόλο της ερμηνείας του δικαίου και τον εγχώριο ή διεθνή νομολογιακό ακτιβισμό, δεν εναρμονίζεται με την απαιτούμενη ασφάλεια δικαίου και τη συνεπή αντιμετώπιση αυτού του επί μακρόν εμφανιζόμενου ζητήματος. Η κα. Αλεξία Τσούνη, Μέλος Δ.Σ. του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα, παρά τις βελτιώσεις του Νόμου 3883/2010, εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται με τις διεθνείς υποχρεώσεις της. Διατηρεί το θεσμό υπό στρατιωτική αρχή, δικάζει τους αντιρρησίες συνείδησης σε στρατοδικεία, έχει εναλλακτική υπηρεσία τιμωρητικού χαρακτήρα και δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα αντίρρησης συνείδησης στους επαγγελματίες στρατιωτικoύς. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά από την ελληνική Κυβέρνηση να εναρμονίσει το ισχύον νομικό πλαίσιο με τα διεθνή πρότυπα. Ο κ. Δημήτρης Σωτηρόπουλος, Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης, κατέθεσε την προσωπική του μαρτυρία (επί 17 χρόνια ανυπότακτος εσωτερικού) περιγράφοντας την ανάπτυξη του κινήματος των αντιρρησιών συνείδησης στην Ελλάδα. Έκανε σαφές ότι οι αντιρρησίες συνείδησης διαφέρουν από τους ανυπότακτους ως προς την τόλμη τους να δημοσιοποιούν τις απόψεις τους. Ανέλυσε το πολιτικά επίκαιρο αίτημα του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης για την κατάργηση της υποχρεωτικής στράτευσης και για τη ριζική μείωση των στρατιωτικών δαπανών. Ο κ. Λάζαρος Πετρομελίδης, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Γραφείου για την Αντίρρηση Συνείδησης, έκανε αναδρομή στην ιστορία της αντίρρησης συνείδησης στην Ευρώπη, εστιάζοντας στις μορφές που αυτή λάμβανε αναλόγως της προέλευσής της (θρησκευτικής ή πολιτικής). Έδωσε πλήρη εικόνα της άρνησης στράτευσης στην Ευρώπη σήμερα, ενώ ενημέρωσε για τις δράσεις και τις προτεραιότητες του Γραφείου, εφόσον μόνον επτά χώρες διατηρούν υποχρεωτική στράτευση: Αυστρία, Δανία, Ελλάδα, Εσθονία, Κύπρος, Τουρκία, Φινλανδία. κείμενο: ΑΛΕΞΙΑ ΤΣΟΥΝΗ ΜΕΛΟΣ Δ.Σ. ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

14 14 ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΣ Δρώντας ενάντια στις διακρίσεις _ Δράση για τους Ρομά και Αthens Pride 2011 κείμενο: ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ AΚΤΙΒΙΣΜΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΛΙΟΦΑΓΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΑΚΤΙΒΙΣΤΕΣ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ρομά Στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού μας σας είπαμε για τις δράσεις που θα αναλάβουν αυτό το χρόνο οι ακτιβιστές και οι ομάδες μας για να προστατέψουν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο. Η πρώτη δράση που τους ανατέθηκε ήταν η υπεράσπιση των δικαιωμάτων της κοινότητας Ρομά της πόλης Miercurea Ciuc της Ρουμανίας. Περίπου 75 Ρομά -συμπεριλαμβανομένων οικογενειών με μικρά παιδιά- ζουν σε μεταλλικές καμπίνες και καλύβες δίπλα σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων, από το Η Διεθνής Αμνηστία ζητά να μεταφερθούν σε χώρο με επαρκείς συνθήκες υγιεινής και να σταματήσουν οι εξαναγκαστικές εξώσεις στη Ρουμανία. Από τον Μάρτιο μέχρι τις αρχές Μαΐου, πάνω από 30 ακτιβιστές και ακτιβίστριες, 6 τοπικές ομάδες και 4 φοιτητικές ομάδες ένωσαν τις δυνάμεις τους και ενημέρωσαν τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους, είτε πρόκειται για την οικογένεια, τους φίλους, τους συμφοιτητές, το εργασιακό τους περιβάλλον, είτε για τη γειτονιά, την πόλη και το ευρύτερο περιβάλλον, τους και συγκέντρωσαν 1565 υπογραφές προς το δήμαρχο της πόλης Miercurea Ciuc. Ακόμη, κόλλησαν σε κεντρικά μέρη της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, αλλά και αλλού στην Ελλάδα, αφίσες με το μήνυμα «Κάνε το Αόρατο Ορατό», προτρέποντας τους περαστικούς να έρθουν αντιμέτωποι με εικόνες άθλιων συνθηκών από καταυλισμούς Ρομά και να ευαισθητοποιηθούν για το θέμα. Στην ίδια λογική διοργανώθηκαν εκθέσεις φωτογραφίας από τις ομάδες της Διεθνούς Αμνηστίας σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Ευχαριστούμε πολύ όλους και όλες που τρέξατε αυτό το διάστημα για μια κοινότητα Ρομά μακριά από εμάς, ώστε να μπορούν αύριο να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες! Δυστυχώς, όσο και να τρέξαμε, όσο και να τον πιέσαμε, ο δήμαρχος δεν ακούει τις εκκλήσεις μας. Εμείς, λοιπόν, συνεχίζουμε την προσπάθεια. Μπες σε αυτό το link: και απεύθυνε την έκκλησή σου αυτή τη φορά στην κεντρική κυβέρνηση της Ρουμανίας, για να σταματήσουν οι Ρομά να αντιμετωπίζονται σαν απόβλητα! Athens Pride 2011: Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι η Υπερηφάνειά μας! Μια πολύχρωμη γιορτή υπεράσπισης των δικαιωμάτων των λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων και τρανσεξουαλικών ατόμων (ΛΟΑΤ) στήθηκε και φέτος στο Athens Pride με τους ακτιβιστές της Διεθνούς Αμνηστίας να δίνουν το παρόν, παρελαύνοντας με πολύχρωμα μπαλόνια και συνθήματα, όπως «Μου τη δίνουν οι διακρίσεις!» και «I am Proud and Happy. You?» γεμίζοντας περήφανα τους δρόμους της πόλης και δίνοντας το μήνυμα για μια κοινωνία που σέβεται και προωθεί το δικαίωμα στη σεξουαλική ταυτότητα. Τo Athens Pride αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τη Διεθνή Αμνηστία να εκφράσει την αλληλεγγύη της προς την κοινότητα των ΛΟΑΤ, υπογραμμίζοντας τη δέσμευσή της για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κοινοτήτων αυτών σε ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες δεν καθίσταται ακόμα εφικτή η διεξαγωγή Πορείας Υπερηφάνειας (Ουκρανία, Μολδαβία) ή επισκιάζεται από ενέργειες εκφοβισμού και άσκηση φυσικής βίας κατά των συμμετεχόντων (Σλοβακία, Ουγγαρία, Σερβία). Για το λόγο αυτό η Διεθνής Αμνηστία είχε σαν στόχο και τη συλλογή υπογραφών για τη δράση αλληλεγγύης προς τις Πορείες Υπερηφάνειας στην Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα αυτής της δράσης συλλέχθηκαν συνολικά υπογραφές σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ασκήθηκε θεσμική πίεση προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ώστε να σέβονται τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ στην ελευθερία της έκφρασης και της συνάθροισης. Στο πλαίσιο της δράσης της Διεθνούς Αμνηστίας για την υπεράσπιση των σεξουαλικών δικαιωμάτων, πραγματοποιείται και η έκθεση Proudly African & Transgender στο The HUB Events (Αλκμήνης 5, Κάτω Πετράλωνα, τηλ: ). Διάρκεια έκθεσης: 19/06/ /07/2011 και 01/09/ /09/2011. Ωρες: 10:00-19:00. Η έκθεση αποτελεί μια πολιτιστική παρέμβαση για κοινωνική δικαιοσύνη, παρουσιάζοντας τα πορτρέτα και τις ιστορίες 10 διεμφυλικών ακτιβιστών από την Αφρική, οι οποίοι θέλουν να δείξουν τα πρόσωπά τους και να κάνουν τις φωνές τους να ακουστούν παγκοσμίως.

15 Εκκλήσεις _ Παγκόσμιο κάλεσμα για δράση EKKΛHΣEIΣ 15 Φέτος, η Διεθνής Αμνηστία έγινε 50 ετών και καλεί τους ακτιβιστές και τις ακτιβίστριές της να αναλάβουν παγκοσμίως ηλεκτρονική δράση, ώστε να μεγιστοποιήσουμε ακόμη περισσότερο τον αντίκτυπό μας. Δράσε μια φορά ακόμα! Μπες και εσύ στα παρακάτω link και υπόγραψε τις τρεις παγκόσμιες δράσεις μας! Οι ενέργειές σου θα φωτίσουν το Κερί της Γης: ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΙΣΟΤΙΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Οι γυναίκες της Αιγύπτου έπαιξαν κεντρικό ρόλο στις διαδηλώσεις που καλούσαν την αιγυπτιακή κυβέρνηση να προβεί σε μεταρρυθμίσεις, στη συνέχεια, όμως, παραγκωνίστηκαν. Τώρα απαιτούν το δικαίωμά τους να συμμετάσχουν στη διαδικασία της μεταρρύθμισης. Κάνε έκκληση στον Πρωθυπουργό της Αιγύπτου να διασφαλίσει την πλήρη συμμετοχή των γυναικών στη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας τους πριν από τις βουλευτικές εκλογές το φθινόπωρο του 2011: ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ ΑΝΑΛΑΒΕΤΕ ΔΡΑΣΗ: ΦΤΙΑΞΤΕ ΜΙΑ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ ΣΗΜΕΡΑ! Ο βιασμός και η σεξουαλική κακοποίηση είναι ευρέως διαδεδομένα στη Νικαράγουα. Τα δύο τρίτα των βιασμών που καταγγέλλονται αφορούν κορίτσια και νεαρές γυναίκες κάτω των δεκαεπτά ετών. Στις 28 Σεπτεμβρίου 2011, οι γυναικείες οργανώσεις και οι πολίτες της Νικαράγουας θα κάνουν διαδήλωση με αιτήματα την ανάκληση της καθολικής απαγόρευσης της έκτρωσης και τον τερματισμό της ευρέως διαδεδομένης βίας εναντίον γυναικών και κοριτσιών. Δείξε την αλληλεγγύη σου σε αυτές τις νεαρές γυναίκες και βοήθησε να ακουστούν οι φωνές τους, στέλνοντας ένα μήνυμα ελπίδας και μια πεταλούδα κατά τη διαδήλωσή τους τον Σεπτέμβριο. ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ ΔΩΣΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗ ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΔΙΚΗ Η Λευκορωσία είναι η τελευταία χώρα στην Ευρώπη και στην πρώην Σοβιετική Ένωση που εφαρμόζει τη θανατική ποινή. Η θανατική ποινή αποτελεί κατεξοχήν άρνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στη Λευκορωσία συνδυάζεται με ένα προβληματικό ποινικό σύστημα, που παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες κατά την επιβολή της. Καθώς τα κράτη βαθμιαία απορρίπτουν αυτή την απάνθρωπη τιμωρία, μπορείς να βοηθήσεις, ώστε να γίνει η Ευρώπη μια περιοχή χωρίς την απάνθρωπη αυτή ποινή.

16 Διεθνησ αμνηστια ελληνικο τμημα