Οξύ Έμφραγμα Μυοκαρδίου - Προδιαθεσικοί παράγοντες, ενδονοσοκομειακή εξέλιξη εποχιακή και γεωγραφική κατανομή

Transcript

1 Ι Οξύ Έμφραγμα Μυοκαρδίου - ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Προδιαθεσικοί παράγοντες, ενδονοσοκομειακή εξέλιξη εποχιακή και γεωγραφική κατανομή ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν σήμερα την κυριότερη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου. Στην Κύπρο, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία νοσηλεύονται κάθε χρόνο περίπου άτομα με προβλήματα από το καρδιαγγειακό σύστημα. Η στεφανιαία νόσος είναι η συχνότερη νόσος του κυκλοφορικού συστήματος και το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου αποτελεί την πιο σοβαρή και επικίνδυνη εκδήλωσή της. Από στεφανιαία νόσο νοσηλεύονται στην Κύπρο κάθε χρόνο γύρω στα άτομα, από τα οποία 9% πεθαίνουν. Υ ΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ Στην εργασία αυτή μελετήθηκαν ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου που νοσηλεύθηκαν στο Καρδιολογικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Η μελέτη αφορά χρονικό διάστημα ενός έτους. Συγκεκριμένα, μελετήθηκαν ασθενείς που νοσηλεύθηκαν από τον Ιούλιο του 1988 μέχρι τον Ιούνιο του Όλοι οι ασθενείς ήταν κάτοικοι της επαρχίας Λευκωσίας. Η εργασία χωρίζεται σε δυο μέρη: Στο Μέρος Α' περιγράφεται ο αριθμός, η εντόπιση, οι προδιαθεσικοί παράγοντες, οι επιπλοκές και η ενδονοσοκομειακή εξέλιξη των ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μέχρι και την έξοδό τους από το Λο"ίζος Κ. Αντωνιάδης, M.D., Ph. D. Ειδικός Καρδιολόγος Καρδιολογικό Τμήμα Νοσοκ. Λευκωσίας Νοσοκομείο. Γίνεται, επίσης, συσχέτιση μεταξύ ηλικίας, φύλου, προδιαθεσικών παραγόντων και έκβασης του εμφράγματος. Στο Μέρος Β' γίνεται κατανομή των νοσηλευθέντων ασθενών κατά επάγγελμα και κατά μήνα νοσηλείας. Δεδομένου ότι όλοι οι ασθενείς προέρχονταν από την Επαρχία Λευκωσίας η ταξινόμησή τους έγινε σύμφωνα με τον τόπο διαμονής τους. Με τον τρόπο αυτό υπολογίστηκε και η ετήσια επίπτωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου για κάθε περιοχή της Επαρχίας Λευκωσίας ξεχωριστά. ΜΕΡΟΣΑ': ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Μελετήθηκαν 184 ασθενείς με οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου (ΟΕΜ). Από αυτούς οι 155 ήταν άνδρες και οι 29 γυναίκες, Στον Πίνακα 1 περιγράφεται η κατανομή των μελετηθέντων ασθενών με ΟΕΜ, κατά φύλο και κατά ηλικία. Αποδείχθηκε ότι οι διανύοντες την ηλικία των ετών είχαν τη μεγαλύτερη επίπτωση από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Στους άνδρες το μεγαλύτε- ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΑΤΑ ΦΥ ΛΟ ΚΑΙ ΗΛΙΚΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΡΙΘΜΟΣ % ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ.. ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ % ΑΡΙΘΜΟΣ % Ο Ο Ο Ο

2 ΠΙΝΑΚΑΣ2 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΑΤΑ ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΑΡΙΘΜΟΣ % ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΟΣΘΙΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΠΛΑΓΙΟ ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΟ ΥΠΕΝΔΟΚΑΡΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ % ΑΡΙΘΜΟΣ % Ο ρο ποσοστό εμφράγματος παρατηρήθηκε στην ηλικία των ετών, ενώ στις γυναίκες μια δεκαετία αργότερα, δηλαδή στην ηλικία των ετών. Στον Πίνακα 2 περιγράφεται η κατανομή των ασθενών κατά εντόπιση του εμφράγματος. Το 54,3% των ασθενών είχαν πρόσθιο έμφραγμα, το 37,5% εμφάνισαν κατώτερο έμφραγμα, το 1,7% παρουσίασαν πλάγιο, το 1,1 % είχαν εκτεταμένο και το 5,4% υπενδοκάρδιο. Στον Πίνακα 3 περιγράφεται η κατανομή των προδιαθεσικών παραγόντων στους μελετηθέντες ασθενείς με ΟΕΜ. Όπως διαπιστώνεται από τον Πίνακα 3, το 22,8% των ασθενών δεν είχαν κανένα προδιαθεσικό παράγοντα, ενώ το 77,2% είχαν 1-4 προδιαθεσικούς παράγοντες. Ειδικότερα, το 46,7% είχαν ένα προδιαθεσικό παράγοντα, το 12% είχαν δυο προδιαθεσικούς παράγοντες, το 2,2% είχαν τρεις και το 1 % είχαν τέσσερεις προδιαθεσικούς παράγοντες. Το κάπνισμα βρέθηκε ότι είναι ο συχνότερο προδιαθεσικός παράγοντας για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Το 35,8% των ασθενών με ΟΕΜ ήταν καπνιστές. Το 23,9% ήταν υπερτασικοί, το 21,2% ήταν διαβητικοί και το 7,0% των ασθενών ήταν με υπερλιπιδαιμία. Από τη συσχέτιση των προδιαθεσικών αυτών παραγόντων με το φύλο των ασθενών διαπιστώθηκε ότι το κάπνισμα ήταν ο πιο συχνός προδιαθεσικός παράγοντας στους άνδρες, ενώ στις γυναίκες ήταν η υπέρταση. Καπνιστές ήταν το 41,9% των ανδρών που νοσηλεύθηκαν με ΟΕΜ, ενώ μόνο το 3,5% των γυναικών. Ιστορικό αρτηριακής υπέρτασης υπήρχε στο 51,7% των γυναικών, ενώ μόνο στο 18,7% των ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΜΕΜΕΤΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ % ΑΝΔΡΕΣ, ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ % ΑΡΙΘΜΟΣ % Ο Ο Ο 0.0 Ιστορικό στηθάγχης Παλαιό έμφραγμα ΣΥΝΟΛΟ

3 ΠΙΝΑΚΑΣ4 ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΕΙΔΟΣ ΕΠΙΠΛΟΚΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ % ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ 47 Κοιλιακή μαρμαρυγη Κοιλιακή ταχυκαρδία Εκτ. κοιλ. αρρυθμία Κολπική μαρμαρυγη ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΑΓΩΓΗΣ 24 Α' βαθμού κ-κ αποκλεισμός Β' Γ' RBBB βαθμού κ-κ αποκλεισμός βαθμού κ-κ αποκλεισμός ΙΒΒΒ ΙΑΗ -RBBB ΚΑΡ ΔιΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ 59 KILLIP Π KILLIP ΠΙ Καρδιογενές Σιοκ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΣ 5 ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ 1 ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ σ.7 σ.7 Ι00.σ ανδρών. Ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη υπήρχε στο 37,9% των γυναικών και μόνο στο 18% των ανδρών. Ιστορικό υπερλιπιδαιμίας υπήρχε στο 7,8% των ανδρών και στο 3,7% των γυναικών. Επιπλοκές παρουσίασε το 55% των ασθενών. Από τους ασθενείς που παρουσίασαν επιπλοκές, το 57,5% είχε μια επιπλοκή, το 32,7% είχε δύο επιπλοκές, το 8,9% είχε τρείς επιπλοκές και το σ,9% είχε τέσσερεις επιπλοκές. Επί του συνολικού αριθμού των ασθενών που νοσηλεύθηκαν με ΟΕΜ, αρρυθμία παρουσίασε το 25,6% των ασθενών, διαταραχές αγωγής το 13%, καρδιακή ανεπάρκεια το 32%, περικαρδίτιδα το 2,8%, πνευμονική εμβολή το σ,6% και εγκεφαλικό επεισόδιο το σ,6% των ασθενών. Από τις επιπλοκές το 34,3% ήταν αρρυθμία, το 17,5% διαταραχές της αγωγής, το 43,1% καρδιακή ανεπάρκεια ποικίλου βαθμού (KILLIP Π-ΙV), το 3,7% περικαρδίτιδα, το σ,7% πνευμονική εμβολή και το σ,7% εγκεφαλικό επεισόδιο (Πίνακας 4). Αρρυθμία παρατηρήθηκε σε 47 περιπτώσεις, από τις οποίες οι 19 ήταν κοιλιακή μαρμαρυγή, οι 1 σ ήταν κοιλιακή ταχυκαρδία, οι 1 σ ήταν σοβαρή εκτακτοσυ- στολική κοιλιακή αρρυθμία και οι 8 κολπική μαρμαρυγή. Κοιλιακή μαρμαρυγή παρουσίασε το 10,3% των ασθενών με ΟΕΜ. Παρατηρήθηκε σε ίση συχνότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Κοιλιακή μαρμαρυγή παρατηρήθηκε στο 12% των προσθίων ΟΕΜ, στο 5,8% των κατωτέρων και στο 10% των υπενδοκαρδίων ΟΕΜ. Από τους 19 ασθενείς που παρουσίασαν κοιλιακή μαρμαρυγή, οι 18 (95%) αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία. Ένας ασθενής δεν ανταποκρίθηκε στη θεραπευτική αντιμετώπιση. Κοιλιακή ταχυκαρδία παρατηρήθηκε στο 5,5% των ασθενών. Η συχνότητα εμφάνισης της ήταν η ίδια στους άνδρες και στις γυναίκες. Κοιλιακή ταχυκαρδία παρατηρήθηκε σε μεγαλύτερη συχνότητα στα πρόσθια ΟΕΜ (7%), παρά στα κατώτερα ΟΕΜ (4,3%). Διαταραχές της αγωγής παρατηρήθηκαν σε 24 περιπτώσεις. Από αυτές οι 2 ήταν Α' βαθμού Κ-Κ αποκλεισμός, οι 7 Β' βαθμού Κ-Κ αποκλεισμός, οι 8 ήταν Γ' βαθμού Κ-Κ αποκλεισμός, οι 3 ήταν αποκλεισμός δεξιού σκέλους, οι 3 αποκλεισμός αριστερού σκέλους και μια περίπτωση διδεσμικού αποκλεισμού. 25

4 ΠΙΝΑΚΑΣ5 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΣΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥ ΛΟ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ 30 3 Ο Ο Ο ΣΥΝΟΛΟ % ΑΝΔΡΕΣ % ΓΥΝΑΙΚΕΣ % ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ Ο 0.0 Ο 0.0 Ο 0.0 Ο 0.0 Ο 0.0 Ο Ο Διαταραχές της αγωγής παρατηρήθηκαν στο 11,6% των ανδρών και στο 20,7% των γυναικών. Η εντόπιση του ΟΕΜ έχει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση των διαταραχών της αγωγής. Στο πρόσθιο ΟΕΜ διαταραχές της αγωγής παρατηρήθηκαν στο 8% των ασθενών, ενώ στα κατώτερα ΟΕΜ παρατηρήθηκαν σε ποσοστό 20,3%. Το 76,5% των περιπτώσεων Α-Γ βαθμού Κ-Κ αποκλεισμού παρατηρήθηκαν στα κατώτερα ΟΕΜ και το 11,8% στα πρόσθια ΟΕΜ. Το 85,7% των περιπτώσεων Αποκλεισμού Δεξιού, Αριστερού σκέλους και Διδεσμικού αποκλεισμού, παρατηρήθηκαν στα πρόσθια ΟΕΜ και μόνο το 14,3% στα κατώτερα ΟΕΜ. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η Κ-Κ αγωγή αποκαταστάθηκε στο φυσιολογικό χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία και μόνο σε μια περίπτωση απαιτήθηκε η τοποθέτηση μόνιμου καρδιακού βηματοδότη. Καρδιακή ανεπάρκεια διαφόρου βαρύτητος παρατηρήθηκε σε 59 περιπτώσεις. Ελαφρή καρδιακή ανεπάρκεια (KILLIP Π) διαπιστώθηκε σε 39 περιπτώσεις, οξύ πνευμονικό οίδημα (KILLIP ΠΙ παρατηρήθηκε σε 7 περιπτώσεις και καρδιογενές shock (KILLIP ΙΥ) σε 13 περιπτώσεις. Καρδιακή ανεπάρκεια παρατηρήθηκε στο 28,4% των ανδρών και στο 51,8% των γυναικών με ΟΕΜ. Καρδιακή ανεπάρκεια διαπιστώθηκε στο 39% των προσθίων ΟΕΜ και στο 24,6% των κατωτέρων ΟΕΜ. Ελαφρή καρδιακή ανεπάρκεια (KILLIP Π) παρατηρήθηκε στο 21,2% των ασθενών με ΟΕΜ. Ειδικότερα στο 29% των προσθίων και στο 14,5% των κατωτέρων ΟΕΜ. Οξύ πνευμονικό οίδημα (KILLIP ΠΙ) παρατηρήθηκε στο 3,8% των ασθενών με ΟΕΜ. Αναλυτικότερα στο 4% των προσθίων και στο 2,9% των κατωτέρων ΟΕΜ. Καρδιογενές shock (ΚΙΙΙΙΡ IV) παρατηρήθηκε στο 7% των ασθενών με ΟΕΜ. Ειδικότερα στο 6% των προσθίων και στο 7,3% των κατωτέρωνοεμ. Από τους 184 ασθενείς που νοσηλεύθηκαν με ΟΕΜ, οι 16 πέθαναν, δηλαδή ποσοστό 8,7%. Από τους ασθενείς αυτούς το 81,2% απεβίωσεν λόγω μη ανατάξιμου Καρδιογενούς shock, 12,5% λόγω επανειλλημένων επεισοδίων Κοιλιακής Μαρμαρυγής - Κοιλιακής Ταχυκαρδίας που δεν ανταποκρινόταν στην ηλεκτρική η φαρμακευτική ανάταξη και 6,3% λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου. Μεγαλύτερη θνησιμότητα παρατηρήθηκε στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Η θνησιμότητα στις γυναίκες ήταν περισσότερο από διπλάσια σε σύγκριση με αυτή που παρατηρήθηκε στους άνδρες. Η θνησιμότητα στις γυναίκες κυμάνθηκε στο 17,2%, ενώ στους άνδρες περιορίστηκε στο 7% (Πίνακας 5). Στον Πίνακα 5 περιγράφεται η θνησιμότητα των ασθενών με ΟΕΜ σε συνάρτηση με την ηλικία τους. Παρατηρείται ότι η θνησιμότητα αυξάνει όσο αυξάνει η ηλικία των ασθενών με ΟΕΜ. Ειδικότερα στους ασθενείς ηλικίας κάτω των 50 ετών δεν παρατηρήθηκαν θάνατοι. Στους ασθενείς με ηλικία ετών η θνησιμότητα από ΟΕΜ ήταν 7%, με ηλικία ετών ήταν 8,8%, με ηλικία ήταν 15,8% και στους υπερήλικες ετών η θνησιμότητα από ΟΕΜ ήταν 33,3%. Στον Πίνακα 6 περιγράφεται η θνησιμότητα των ασθενών με ΟΕΜ σε συνάρτηση με την εντόπιση του ΟΕΜ. Όπως εμφαίνεται και από τον Πίνακα, δεν παρατηρήθηκε διαφορά στη θνησιμότητα μεταξύ προσθίων και κατωτέρων ΟΕΜ. 26

5 Ι ΠΙΝΑΚΑΣ 6 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣ Εντόπιση ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ εμφράγματος ΑΣΘΕΝΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ % Πρόσθιο Κατώτερο Πλάγιο Εκτεταμένο Υ πενδοκάρδιο 10 Ο 0.0 ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΔΡΕΣ % ΓΥΝΑΙΚΕΣ % ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ Ο 0.0 Ο Ο 0.0 Ο ΜΕΡΟΣ Β': Κατανομή κατά επάγγελμα των ασθενών που νοσηλεύτηκαν με ΟΕΜ. Στον Πίνακα 7 παρουσιάζεται η κατανομή των ασθενών, που νοσηλεύθηκαν με ΟΕΜ, σε σχέση με το επάγγελμά τους. Από τους άνδρες το 36,5% των ασθενών ήταν συνταξιούχοι, το 15,5% ήταν υπάλληλοι, το 11 % ήταν ελεύθεροι επαγγελματίες, το 7,7% ήταν επιχειρηματίες-έμποροι, το 6,5% ήταν γεωργοί και το 3,2% ήταν οδηγοί ταξί και λεωφορείων. Από τις γυναίκες το 93,2% ήταν οικοκυρές. Όλοι οι ασθενείς με ΟΕΜ που νοσηλεύθηκαν για χρονικό διάστημα ενός χρόνου (Ιούλιος 1988-Ιούνιος 1989) ταξινομήθηκαν ανάλογα με το μήνα της νοσηλείας τους. Από την ταξινόμηση αυτή διαπιστώθηκε ο βαθμός εποχιακής κατανομής των ασθενών, όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1. Διαπιστώθηκε ότι κατά τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριος -Μάρτιος) νοσηλεύθηκε το 58,2% των ασθενών με ΟΕΜ, ενώ κατά τους θερινούς μήνες (Απρίλιος - Σεπτέμβριος) το 41,8%. Αναλυτικότερα, το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου νοσηλεύθηκαν το 20,7% των ΟΕΜ, το τρίμηνο Απριλίου - Ιουνίου το ΠΙΝΑΚΑΣ 7 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΚΑΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΑΝΔΡΕΣ Επάγγελμα Αριθμός Ποσοστό Ασθενών % Συνταξιούχοι ΓΥΝΑΙΚΕΣ Υπάλληλοι Επάγγελμα Αριθμός Ελ. Επαγγελματίες Ασθενών Έμποροι Οικιακά 27 Γεωργοί Καθαρίστρια 17 Οδηγοί Ράπτριες 1 Στρατιωτικοί ΣΥΝΟΛΟ 29 Βουλευτές Άνεργοι Ελλειπή Στοιχεία ΣΥΝΟΛΟ Ποσοστό %

6 Ι ΣΧΗΜΑΙ ΕΠΟΧΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΘΗΚΑΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ 16,8%, το τρίμηνο Ιουλίου - Σεπτεμβρίου το 25% και το τρίμηνο Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου το 37,5% των ασθενών με ΟΕΜ. Από τον αριθμό των ασθενών με ΟΕΜ φαίνεται ότι τουλάχιστο για την επαρχία Λευκωσίας νοσηλεύεται ένας ασθενής με ΟΕΜ κάθε δεύτερη μέρα. με Δεδομένου ότι όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύθηκαν ΟΕΜ προέρχονταν από την επαρχία Λευκωσίας, ΠΙΝΑΚΑΣ 8 h1c~"4-++-rc-lc r-h-+-c-+-+~ ~1~+c-c-+- - έγινε προσπάθεια ταξινόμησής τους κατά τόπο διαμονής (Πίνακας 8). Διαπιστώθηκε ότι το 71,7% αυτών που νοσηλεύθηκαν ήταν κάτοικοι της περιοχής της μείζονος Λευκωσίας και των προαστείων της. Ειδικότερα το 36,4% των ασθενών που νοσηλεύθηκαν με ΟΕΜ ήταν κάτοικοι του Δήμου Λευκωσίας, το 27,2% ήταν κάτοικοι των άλλων Δήμων της Λευκωσίας, όπως του Στροβόλου, του Αγίου Δομετίου, της Αγλαντζιάς, και το 8,1% προέρχονταν από τα περίχωρα της Λευκωσίας, όπως από την πάνω και Κάτω Λακατάμια, την Ανθούπολη, τα Λατσιά και το Γέρι. Το 19,6% των ασθενών που νοσηλεύθηκαν με ΟΕΜ ήταν κάτοικοι των αγροτικών περιοχών της Λευκωσίας (τόσο των πεδινών όσο και των ορεινών), το 2,2% προέρχονταν από άλλες πόλεις της Κύπρου και το 6,5% των ασθενών ήταν άγνωστης διαμονής. Επειδή είναι γνωστός ο αριθμός των κατοίκων κάθε περιοχής της επαρχίας Λευκωσίας, έγινε συσχέτιση του αριθμού αυτού με τον αριθμό των ασθενών με ΟΕΜ με σκοπό να υπολογιστεί αδρά η ετήσια επί- ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΘΗΚΑΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ % ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ (ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗ) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΟΞΥ ΕΜΦΡ ΑΓΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟ- ΜΕΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΛΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΗΜΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΔΗΜΟΙ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΠΕΡΙΧΩΡ Α ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΝΗΣΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ ΚΟΚΚΙΝΟΤΡΥΜΙΘΙΑ ΠΑΛΑΙΧΩΡΙ ΚΟΥΤΡΑΦΑΣ ΚΑΤΩΚΟΠΙΑ ΣΟΛΕΑ ΜΑΡΑΘΑΣΑ ΑΛΛΗΠΟΛΗ 4 ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΔΙΑΜΟΝΗΣ 12 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ

7 πτωση ΟΕΜ σε κάθε περιοχή της επαρχίας Λευκωσίας. Διαπιστώθηκε ότι στην περιοχή του Δήμου Λευκωσίας παρατηρούνται ετησίως 14 νέα ΟΕΜ σε κάθε κατοίκους. Στους άλλους Δήμους της πόλεως της Λευκωσίας και τα περίχωρα παρατηρούνται 6 νέα ΟΕΜ κάθε κατοίκους. Το ίδιο ποσοστό παρατηρείται και στις υπόλοιπες αγροτικές περιοχές της επαρχίας Λευκωσίας, τόσο τις πεδινές όσο και τις ορεινές. Εξαίρεση αποτέλεσε η περιοχή Μαραθάσας. όπου βρέθηκαν υψηλότερα ποσοστά σε σύγκριση με τις γύρω περιοχές. Γενικά, στην επαρχία Λευκωσίας παρατηρούνται 9 νέα Ο ΕΜ κάθε Ι κατοίκους. Στο α' ΣΥΖΗΤΗΣΗ Μέρος της εργασίας αυτής μελετήθηκε η ενδονοσοκομειακή εξέλιξη 184 ασθενών, οι οποίοι νοσηλεύθηκαν με Ο.ΕΜ. Η ενδονοσοκομειακή θνητότητα ήταν 8,7%, η οποία κρίνεται αρκετά χαμηλή και συμβαδίζει με τα πρόσφατα διεθνή δεδομένα 1-6. Με τη νοσηλεία ασθενών με ΟΕΜ στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας η ενδονοσοκομειακή θνητότητα έγινε μικρότερη του 15%, από την εφαρμογή δε της θρομβολυτικής αγωγής περιορίστηκε κάτω του 9-10%. Στην παρούσα έρευνα δεν έγινε διάκριση μεταξύ ασθενών που έτυχαν ή όχι θρομβολυτικής αγωγής. Η κλινική εμπειρία από την εφαρμογή των πρώτων θρομβολύσεων στο Καρδιολογικό Τμήμα του Γεν. Νοσοκομείου Λευκωσίας έχει περιγραφεί σε προηγούμενη εργασία 7. Η ενδονοσοκομειακή εξέλιξη και θνητότητα των ασθενών με ΟΕΜ επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο, η έκταση του εμφράγματος και η ύπαρξη επιπλοκών. Η κυριότερη αιτία θανάτου από Ο Ε Μ είναι σήμερα η κακή λειτουργία της αριστερής κοιλίας και κυρίως το μη ανατάξιμο καρδιογενές shock. Το 81,2% των ασθενών, που πέθαναν στη σειρά αυτή, πέθαναν λόγω μη ανατάξιμου Καρδιογενούς shock, το οποίο παρατηρήθηκε στο 7% των ασθενών με Ο Ε Μ. Σύμφωνα με τους Killip και Kimball 8 η ενδονοσοκομειακή θνητότητα επί αναπτύξεως καρδιογενούς shock είναι %, επί αναπτύξεως καρδιακής ανεπάρκειας Killip ΠΙ 44%, και Killip Π 30%. Αντίθετα το μεγάλο όφελος από την νοσηλεία σε Μονάδες Εμφραγμάτων είναι ότι περιορίστηκαν στο ελάχιστο οι θάνατοι από καρδιακές αρρυθμίες. Η ηλικία αποδείχθηκε καθοριστικός παράγοντας για την έκβαση των ασθενών με Ο Ε Μ. Ενώ η ενδονοσοκομειακή θνητότητα σε ασθενείς κάτω των 50 ετών ήταν μηδέν, σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών η θνητότητα αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας. ΣυγΚΕκριμένα, από 7% στην ομάδα ηλικιών ετών, σε 33,3% στην ομάδα των ηλικιών ετών. Τα ευρήματα αυτά βρίσκονται σε αρμονία με παρατηρήσεις άλλων συγγραφέων στην Κύπρο 7 και στο εξωτερικό 9 - lo. Ο Hoit και συν. 9 παρατήρησαν ενδονοσοκομειακή θνητότητα 2,5% σε άτομα με Ο.Ε.Μ. ηλικίας κάτω των 45 ετών, 9% σε άτομα ηλικίας ετών και 21,4% σε άτομα άνω των 70 ετών. Στην Ελλάδα ο Τσακνάκης και συν. lo διαπίστωσαν ενδονοσοκομειακή θνητότητα 4,7% σε άτομα ηλικίας μέχρι 50 ετών, 10,9% σε άτομα ηλικίας ετών και 36,3% σε άτομα άνω των 71 ετών. Σε αντίθεση με άλλες εργασίες 5, II δε διαπιστώθηκε διαφορά στη θνησιμότητα μεταξύ προσθίων και κατωτέρων Ο.Ε.Μ. Αντίθετα επιβεβαιώθηκε η μεγαλύτερη θνησιμότητα που παρατηρείται στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Στην παρούσα εργασία η ενδονοσοκομειακή θνητότητα στις γυναίκες ήταν 17,2 % και στους άνδρες 7%. Το θέμα αυτό έγινε αντικείμενο μελέτης από πολλούς συγγραφείς και ερμηνεύεται από το γεγονός ότι το ΟΕΜ παρατηρείται σε μεγαλύτερη ηλικία στις γυναίκες όπου και η θνησιμότητα από Ο ΕΜ είναι μεγαλύτερη. 12, 13 Από τους προδιαθεσικούς παράγοντες βρέθηκε ότι το κάπνισμα αποτελεί το κυριότερο προδιαθεσικό παράγοντα για τους άντρες ενώ στις γυναίκες είναι η υπέρταση. Στο Β' Μέρος της εργασίας αυτής μελετήθηκαν άλλοι παράγοντες, όπως η επαγγελματική, η εποχιακή και η γεωγραφική κατανομή των ασθενών που νοσηλεύθηκαν με Ο Ε Μ. Από τις γυναίκες το 93,2% ήταν οικοκυρές. Το μεγαλύτερο ποσοστό από τους άνδρες ήταν συνταξιούχοι με αναλογία 36,5%. Οι υπάλληλοι ήταν ]5,5% και οι ελεύθεροι επαγγελματίες ήταν το II % του συνολικού αριθμού των ασθενών. Οι ασκούντες άλλα επαγγέλματα ήταν σε μικρότερη ποσοστιαία αναλογία. Από την εποχιακή κατανομή διαπιστώθηκε ότι περισσότερα εμφράγματα συμβαίνουν κατά τους χειμερινούς μήνες παρά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η αναλογία είναι: 58,2% κατά τους χειμερινούς και 41,8% κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Παρά το γεγονός ότι παρόμοια κατανομή δε διαπιστώθηκε σε παρόμοια εργασία 6, πιστεύουμε ότι η παρατήρηση αυτή είναι άξια ιδιαίτερης προσοχής, για το λόγο ότι το ψύχος είναι γνωστός εκλυτικός παράγοντας στηθαγχικής κρίσης. Κατά τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο παρατηρήθηκαν τα μεγαλύτερα ποσοστά ΟΕΜ. Εις τους άλλους μήνες του χρόνου παρατηρήθηκαν μικρότερα ποσοστά ΟΕΜ με εξαίρεση τον μήνα Ιούλιο που παρατηρήθηκαν κάπως υψηλότερα ποσοστά. Αυτό προφανώς οφείλεται στο ότι ο Ιούλιος είναι ο θερμότερος μήνας του καλοκαιριού στην Κύπρο, και όπως είναι γνωστό οι υψηλές θερμοκρασίες επιδεινώνουν την ήδη υπάρχουσα στεφανιαία νόσο. Δεδομένου ότι η πλειονότητα των ασθενών που προσβάλλονται από ΟΕΜ στην επαρχία Λευκωσίας διακομίζονται για νοσηλεία στο Νοσοκομείο Λευκωσίας, το γεγονός αυτό παρέσχε την ευκαιρία για εξα- 29

8 Ι γωγή κατ' αρχήν ορισμένων συμπερασμάτων για την επίπτωση του ΟΕΜ σε κάθε περιοχή, αφού είναι γνωστή η πληθυσμιακή αναλογία κάθε περιοχής. Έτσι, υπολογίστηκε ότι στην περιοχή του Δήμου Λευκωσίας παρατηρούνται ετησίως τα περισσότερα εμφράγματα (14 ανά κατοίκους). Το εύρημα αυτό είναι σημαντικό και πιστεύουμε ότι οφείλεται στο ότι στη Λευκωσία αρχίζουν να δημιουργούνται συνθήκες μεγαλουπόλεως, όπου οι άνθρωποι μένουν σε πολυκατοικίες, έχουν έντονο stress, παραμένουν κλεισμένοι στους μικρούς χώρους των διαμερισμάτων που τους προκαλούν κατάθλιψη, ευνοείται η καθιστική ζωή και η αποχή από κάθε σωματική άσκηση είναι ο κανόνας. Η εργασία αυτή είναι προκαταρκτική. Θα ακολουθήσουν και άλλες με περισσότερους ασθενείς και παρατηρήσεις από τη μακρόχρονη παρακολούθηση των ασθενών αυτών που νοσηλεύθηκαν με Ο Ε Μ. Στην παρούσα εργασία έγινε προσπάθεια να δοθούν αρχικά λίγα στοιχεία για την επιδημιολογία της στεφανιαίας νόσου και ειδικότερα του Ο Ε Μ στην Κύπρο. Θερμές ευχαριστίες επιθυμώ να εκφράσω στον Δρ. Δημήτριο Πετρώντα, Στατιστικολόγο, για την πολύτιμη βοήθεια του. ACUTE MYOCAROIAL INFARCTION, NICOSIA STUOY - Ρ ART ΟΝΕ Αη in-hospital follow υρ of 184 patients with acute myocardial infarction. Predisposing factors and hospital prognosis. Seasonal and Geographical distribution. LOIZOS C. ANTONIAOES Μ.Ο. Ph.O. Cardiologist Nicosia General Hospital. SUMMARY Ιη this paper, we studied the in-hospital course of 184 patients with acute myocardial infarction (ΑΜΙ) hospitalized in the Cardiology Oepartment Nicosia General Hospital, from June 1988 Ιο July ΟυΙ of these patients 155 were male and 29 women. 54,3% of these patients had acute anterior infarction and 37,5% had acute inferior int arction. It was found that smoking was the most common predisposing factor to ΑΜΙ for men and hypertension for women. The total in-hospital mortality t'rom ΑΜΙ was 8,7%. Oeaths were attributed mainly to severe pump failure-cardiogenic shock. Mortality was related to age and ιο sex (male 7%, female 17,2%). Most of the studied patients were pensioners and με employees. It appears that more patients suffer with ΑΜΙ in Winter than in Summer. It is noteworthy that more cases with ΑΜΙ were found in Nicosia toννη area than in Nicosia suburb and district area. ΒΙΒΛΙΟΓΡ ΑΦΙΑ 1. Health and Hospital Statistics, Republic ου Cyprus, Τουτουζα Π. Θεραπεία της στεφανιαίας νόοου. Β' έκδοση 1991; 96-97, 3. Joseph Alpert and Eugene Braunwald, Acute Myocardial Ιηfarction, Ιη Braunwald Ε (ed), Heart Disease, Saunders, Philadelphia 1984 page , Κονκούρης Λ, Λεύκος Ν, Σακαντάμης Γ και συν, Η ενδονοσοκομειακή εξέλιξη ασθενών με ΟΕΜ, Αρχεία Ελλην, Ιατρικής. 1984; 1: , 5. Ζιάκας Γ, Φυλακτίδης Ν, Χαραλαμπίδης Α, Σαραφίδης Σ. Ανάλυση της ενδονοσοκομειακής εξέλιξης 513 ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ελλην. Καρδ, Επιθ, 1985; 26: , Ζιάκας Γ, Ζωρες Β, Σταυρόπουλος Α και συν. Η ενδονοσοκομειακή εξέλιξη 1283 ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ελλην, Καρδ, Επιθ. 1989; 30: , 7, Αντωνιάδης Λ, Αβρααμίδης Κ, Κλινική εμπειρία από την εφαρμογή των πρώτων θρομβολύσεων εις την Καρδιολογική Κλινική του Γεν, Νοσοκομείου Λευκωσίας, Ιατρική Κύπρος, 1990; 8: , Κίl1ίρ Τ, Kimbal1 JT, Treatment ου myocardial infarction ίη a coronary care υηίι. Α two years eχρeήeηce with 250 patients, Am, J, Cardiol. 1967; 20: 457, 9. Ηοίι BD, Gilpin Ea, Henning Η et al, Myocardial infarction ίη young patients. Circulation, 1986; 74: , 10, Τσακνάκης Θ" Ταρατόρας Η, Ηατζηγεωργίου Α και συν. Προδιαθεσικοί παράγοντες και ενδονοσοκομειακή πρόγνωση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, σε ασθενείς κάτω των 50 ετών. Ελλην, Καρδ, Επιθ, 1988; 29: Buckley ΒΗ, Site and sequelae ου myocardial infarction, Ν. Engl.J, Med. 1981; 303: , Dίttήch Η, Gilpin Ε, Nicod Ρ et al, Acute myocardial infarc Ιίοη ίη women: Influence ου gender οη mortality and prognostic νaήables, Am, J, Cardiol. 1988; 62: Tofler G, Stone Ρ, Muller J et al, Effect ου gender and race οη prognosia after myocardial infarction: adverse prognosis for women, particularly black women. JACC, 1987; 9: Η εργασία αυτή ανακoινιίjθηκε στο 80 Παγκύπριο Ιατρικό Συνέδριο το 1990 στην Λευκωσία, 30