ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 2. ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 2. ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ"

Transcript

1 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 2. ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ 2.1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ 3. ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ:ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝCAL 4. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

2 2 1. ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Ο γραμματισμός αναφέρεται στην ικανότητα ανάγνωσης, ομιλίας, γραφής και κριτικής σκέψης, εμπεριέχει τον αριθμητικό γραμματισμό και αφορά την καλλιέργεια εκείνων των ικανοτήτων στα πλαίσια ενός ενεργού γραμματισμού που θα επιτρέπει την αποτελεσματική συμμετοχή του ατόμου στα κοινωνικά δρώμενα. 1 Ο όρος αριθμητισμός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην έκθεση Crowther (Crowther Report, 1959), στον οποίο αποδίδονταν η εξής σημασία: η ελάχιστη γνώση από μαθηματικά και αντίστοιχα επιστημονικά αντικείμενα, τα οποία διαθέτει κάποιο άτομο με σκοπό να θεωρηθεί μορφωμένο. Η ανάλυση του Crowther θεωρεί ότι ο αριθμητισμός εμπεριέχει μεταγνωστικές διαδικασίες μάθησης όπως ακριβώς και η έννοια του γραμματισμού, παρόλο που η σύγχρονη βέβαια βιβλιογραφία θεωρεί τον αριθμητισμό μέρος της γενικότερης έννοιας του γραμματισμού. Σήμερα το να έχει αποκτήσει κανείς το επίπεδο του αριθμητισμού σημαίνει να έχει αναπτύξει βασικές μαθηματικές ικανότητες, οι οποίες εφαρμόζονται σε διάφορες καταστάσεις της καθημερινής ζωής. Μπορούμε λοιπόν να θεωρήσουμε ένα άτομο ως μαθηματικά εγγράμματο, όταν αφενός κατέχει κάποιες μαθηματικές ικανότητες, οι οποίες του επιτρέπουν να ανταποκρίνεται στις πρακτικές μαθηματικές απαιτήσεις της καθημερινής του ζωής και αφετέρου έχει την ικανότητα να καταλαβαίνει και να εκτιμά τις πληροφορίες που παρουσιάζονται με μαθηματικούς όρους όπως πίνακες, γραφικές αναπαραστάσεις, ποσοστά κ.τ.λ. Τα μαθηματικά που διδάσκονται στα πλαίσια του αριθμητισμού θα πρέπει να εισάγονται με αφορμή καταστάσεις, στις οποίες οι μαθηματικές έννοιες θα βρίσκονται μέσα σε ένα πλαίσιο παρόμοιο με αυτό της καθημερινής ζωής και όχι φορμαλιστικά και αποπλαισιωμένα από την πραγματικότητα. Η διδασκαλία παράλληλα θα πρέπει να πραγματοποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερες καταστάσεις, οι οποίες θα είναι σύμφωνες με τα ενδιαφέροντα των μαθητών. 2 Αυτό που διακρίνει το πλαίσιο του αριθμητικού γραμματισμού από εκείνο των ακαδημαϊκών μαθηματικών είναι οι διαφορετικές δραστηριότητες και πρακτικές που διαμορφώνουν τα διαφορετικά πλαίσια. Έτσι οι στρατηγικές του αριθμητικού γραμματισμού που χρησιμοποιούνται στην εργασία των χτιστών, των φαρμακοποιών και των διευθυντών καταστημάτων είναι όλες διαφορετικές, επειδή βασίζονται σε διαφορετικές πρακτικές και κατά συνέπεια είναι εξειδικευμένες στο αντικείμενο τους. Έτσι τα σχολικά μαθηματικά και το πλαίσιο του 1 Policies and Pedagogies for Lifelong Literacy: International Persectives for the 20 Century, Χαράλαμπος Λεμονίδης, Αριθμητισμός ή Μαθηματικός Γραμματισμός, Πρακτικά του 1 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας, Πάντειο Παν/ιο, Αθήνα 2003

3 3 αριθμητικού γραμματισμού διαφέρουν ως προς τον τρόπο που υλοποιούνται στα αντίστοιχα πλαίσια τους. 3 Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι κανονιστικές φιλοσοφικές αρχές των μαθηματικών δεν μπορούν να περιγράψουν τη μαθηματική γνώση. Σχετίζονται με την επιστημολογική διαδικασία δημιουργίας ενός αυστηρού συστήματος πιστοποίησης της μαθηματικής γνώσης. Σύμφωνα λοιπόν με το κανονιστικό μαθηματικό μοντέλο η μαθηματική γνώση είναι ανεξάντλητη ωστόσο όμως νέες θεωρίες την ανατρέπουν υποστηρίζοντας ότι 4 : Είναι απομονωμένη γνώση, που συμβαίνει να είναι χρήσιμη μόνο για την επιστημονική της ισχύ. Δεν έχει πολιτισμική αξία για τον παραπάνω λόγο Δεν σχετίζεται με τη φύση και την εξήγηση της μαθηματικής γνώσης 5 Παράλληλα η Cockcroft Report (1982) επισημαίνει ότι υπάρχουν τρία βασικά επίπεδα στη διδασκαλία των μαθηματικών: δεδομένα και δεξιότητες, εννοιολογικές δομές και γενικές στρατηγικές και αξιολόγηση. Οι γενικές στρατηγικές είναι οι διαδικασίες εκείνες που συμβάλλουν στην επιλογή των κατάλληλων δεξιοτήτων και στην επιστράτευση της κατάλληλης γνώσης. Συγκεκριμένα καθιστούν το άτομο ικανό να προσεγγίσει ένα πρόβλημα με αυτοπεποίθηση και με την προσδοκία ότι η λύση είναι εφικτή. Με αυτές τις στρατηγικές σχετίζεται η επίγνωση της φύσης των μαθηματικών και των στάσεων που αναπτύσσουν τα άτομα απέναντι τους. Επομένως μια εναλλακτική προσέγγιση των μαθηματικών μπορεί να αναπτυχθεί υιοθετώντας μια εναλλακτική θεώρηση της φύσης των μαθηματικών. 6 Τέλος ο γραμματισμός και ο αριθμητισμός πρέπει να συνδεθούν και να κειμενοποιηθούν. Η ανάπτυξη της γλώσσας και των μαθηματικών δεξιοτήτων μαζί βοηθά τους εκπαιδευόμενους να εκφράζουν τον τρόπο σκέψης τους και τους καθιστά ικανούς να εκφράζουν τις συναισθηματικές τους αντιδράσεις για τα μαθηματικά. Τα μαθηματικά που τοποθετούνται σε κειμενικά πλαίσια αντιπροσωπεύουν μια κονστρουκτιβιστική προσέγγιση μάθησης στην οποία τα άτομα συσχετίζουν νέα γνώση στην ήδη υπάρχουσα και οικοδομούν τη δική τους κατανόηση. Αυτή η διδακτική προσέγγιση συντελεί στην ανίχνευση εξατομικευμένων χαρακτηριστικών μάθησης τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη διδασκαλία στα πλαίσια του αριθμητικού γραμματισμού. 3 Evans, J & Thorstad, Mathematics and Numeracy in the Practice of Critical Citizenship, ALM 1, Enest Paul,Images of Mathematics, Values and Gender: Philosophical Perspective, ALM2, Benn R., Mathematics:Certainty in an Uncertain World, ALM2, Kerka- Sandra, Not just a Number: Critical Numeracy for Adults, ERIC Digest, 1996

4 4 2. ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ 7 Το Μάρτιο του 1994 πάνω από 100 εκπαιδευτές ενηλίκων ανάμεσα τους και μαθηματικοί ασχολήθηκαν με το θέμα του αριθμητικού γραμματισμού στους ενήλικες. Αυτό που προσπάθησαν να οριοθετήσουν είναι το πεδίο των γνώσεων και δεξιοτήτων που χρειάζονται οι ενήλικες προκειμένου να είναι αριθμητικά γραμματισμένοι. Επομένως προέκυψε μια αναθεώρηση του αναλυτικού προγράμματος που αφορά τον αριθμητικό γραμματισμό στους ενήλικες και δόθηκε έμφαση σε συγκεκριμένες δεξιότητες που πρέπει να αποτελούν θεμέλια λίθος στην προσπάθεια να παραχθεί ο αριθμητικός γραμματισμός στους ενήλικες: Βασικές δεξιότητες: ανάγνωση, γραφή, μαθηματικά (αρίθμηση και μαθηματική εξήγηση), παραγωγή και κατανόηση λόγου Γνωστικές δεξιότητες: δημιουργική σκέψη, λήψη αποφάσεων, επίλυση προβλημάτων, πνευματική διεργασία, επίγνωση των διαδικασιών μάθησης και εξήγησης Προσωπικά χαρακτηριστικά: ατομική ευθύνη, αυτοκυριαρχία, κοινωνικότητα και προσωπική ακεραιότητα Οι δεξιότητες αυτές λειτουργούν συμπληρωματικά στα εφτά σημεία που διακήρυξε το Διεθνές Ινστιτούτο Γραμματισμού για την εκπαίδευση ενηλίκων στα πλαίσια του αριθμητικού γραμματισμού και είναι τα εξής: Συσχετισμοί Επίλυση προβλημάτων, εξήγηση, λήψη αποφάσεων Επικοινωνία Κατανόηση της έννοιας του αριθμού Ανάλυση δεδομένων Γεωμετρία: κατανόηση χώρου και μέτρηση Άλγεβρα: Μοντέλα και λειτουργίες To πρόγραμμα Equipped for the future (EFF) έθεσε παράλληλα ως στόχο κάθε ενήλικας Αμερικανός να είναι γραμματισμένος το 2000 και να έχει αναπτύξει εκείνες τις δεξιότητες και εκείνη τη γνώση που θα είναι ανταγωνίσιμη σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία και που θα τον βοηθά να ασκεί τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ως πολίτης. Όταν οι ενήλικες μαθητευόμενοι ρωτήθηκαν με ποια κριτήρια θα μπορούσαν να καταφέρουν τα παραπάνω έθεσαν τέσσερις θεμελιακές προτάσεις: 7 Donna Curry, Mary Jane Schmitt, Sally Waldron, The Adult Numeracy Practitioners Network System Reform Planning Project, July 1996, Funded by the National Institute for Literacy

5 5 Να έχουν πρόσβαση στην πληροφορία και να αυτοπροσανατολίζονται στον κόσμο Να μπορούν να εκφράζουν τις ιδέες και τη γνώμη τους και να έχουν την σιγουριά ότι η γνώμη τους θα ληφθεί υπόψη Να λύνουν προβλήματα και να παίρνουν αποφάσεις μόνοι τους ενεργώντας ανεξάρτητα ως πολίτες, γονείς και εργαζόμενοι για το όφελος της οικογένειας τους, της κοινωνίας τους και του έθνους τους Να είναι σε θέση να μαθαίνουν ώστε να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο Το πλαίσιο για τη δημιουργία αναλυτικών προγραμμάτων για τον αριθμητικό γραμματισμό (Frame for Adult Numeracy Standards) υποστηρίζει αυτές τις τέσσερις θεμελιακές προτάσεις και τις ενσωματώνει στα εφτά σημεία που διακήρυξε το Διεθνές ινστιτούτο γραμματισμού. Συγκεκριμένα ο γραμματισμός για την πρόσβαση και τον προσανατολισμό περιέχει την δυνατότητα πρόσβασης στον διευρυμένο κόσμο των ιδεών και των ευκαιριών που περικλείει τους ενήλικες και γνωρίζουν καλά πως ο γραμματισμός αναφερόμενος στην ικανότητα τόσο να επεξεργάζονται αριθμούς όσο και να διαβάζουν και να γράφουν για τους εαυτούς τους είναι το κόστος του εισιτηρίου τους στη ζωή. Τα τέσσερα θεμελιακά θέματα του αριθμητικού γραμματισμού, Κατανόηση του αριθμού, ανάλυση δεδομένων, γεωμετρία: κατανόηση του χώρου και μέτρηση, και η άλγεβρα: μοντέλα και λειτουργίες, παρέχουν πρόσβαση στον κόσμο της μαθηματικής σκέψης. Ο γραμματισμός έτσι ως φωνή αναφέρεται στην ικανότητα να επικοινωνούν οι ενήλικες με άλλα άτομα στον τρόπο σκέψης και στα συναισθήματα τους. Η ικανότητα επικοινωνίας ως θέμα είναι μια διαδικασία που ενσωματώνεται σε όλες τις περιοχές της μαθηματικής επιστήμης. Ο γραμματισμός από την άλλη για ανεξάρτητη δράση αντανακλά την επιθυμία των ενηλίκων να είναι ικανοί να σκέφτονται ανεξάρτητα και να λαμβάνουν συγκεκριμένες αποφάσεις. Όλοι οι συμμετέχοντες στο projekt του αριθμητικού γραμματισμού στους ενήλικες μπορούσαν ξεκάθαρα να περιγράψουν πώς οι αποφάσεις τους περικλείουν τα μαθηματικά. Η διαδικασία της επίλυσης προβλημάτων, της εξήγησης και της λήψης αποφάσεων είναι ένα αποτέλεσμα των σχολίων των ενηλίκων. Η τέταρτη θεμελιακή πρόταση που αφορά το γραμματισμό ως γέφυρα στο μέλλον, εξηγεί το λόγο που οι ενήλικες συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα ενηλίκων. Συνειδητοποιούν έτσι ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί της μελλοντικής επιτυχίας όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για τα παιδιά τους, ώστε να τα βοηθήσουν να είναι επιτυχημένα στη δική τους πορεία.

6 6 2.1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ (ΟΙ ΕΦΤΑ ΤΟΜΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ) 1. Η έρευνα που αφορά το πρώτο από τα εφτά σημεία του αριθμητικού γραμματισμού, τους συσχετισμούς, έδειξε ότι: Οι ενήλικες διαπιστώνουν ότι τα μαθηματικά δεν σχετίζονται αρκετά με την καθημερινή τους ζωή και τις συνθήκες εργασίας τους. Οι ενήλικες αισθάνονται πιο αποτελεσματικοί, όταν συνδέουν μια καινούρια γνώση με μια ήδη υπάρχουσα. Τα μαθηματικά που παρουσιάζονται με τη μορφή κειμένου στα πλαίσια ενός προβλήματος δεν έχουν σχέση με αυτά τα μαθηματικά που οι ενήλικες αντιλαμβάνονται στην καθημερινή τους ζωή. Επομένως ανακύπτουν προτάσεις για τον τρόπο διδασκαλίας στους ενήλικες οι οποίες αφορούν: Τη διδασκαλία των μαθηματικών σε πραγματικές καταστάσεις της ζωής. Τη χρήση μαθητοκεντρικών μεθόδων διδασκαλίας ώστε να διαπιστώνεται ότι οι ενήλικες εμπεδώνουν αυτό που μαθαίνουν. Τη χρήση διαθεματικής προσέγγισης της διδασκαλίας. Τη σύνδεση της νέας μαθηματικής γνώσης με την ήδη προϋπάρχουσα. Τη διδασκαλία των εννοιών πριν από την εκμάθηση των μαθηματικών τύπων. 2. Η έρευνα για την επίλυση προβλημάτων την εξήγηση και τη λήψη αποφάσεων έδειξε ότι: Οι μαθηματικές δεξιότητες ενσωματώνονται στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι δεξιότητες που απαιτούνται ποικίλλουν από πρόβλημα σε πρόβλημα και ο ενήλικας χρειάζεται μια πιο νοηματοδοτική πληροφόρηση και γνώση για να ανταπεξέρχεται σε όλους τους τύπους προβλημάτων. Η διαδικασία επίλυσης προβλημάτων είναι μια διαδικασία που απαιτεί την κατανόηση του προβλήματος και την επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής.

7 7 Είναι απαραίτητο για τους ενήλικες να διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα στρατηγικών και εργαλείων ώστε να λύνουν προβλήματα. Η διαδικασία επίλυσης προβλημάτων πολλές φορές απαιτεί την ομαδική εργασία και όχι μόνο την ατομική, την οποία ενθαρρύνει το σχολείο. Οι γονείς, οι εργαζόμενοι και τα άλλα κοινωνικά μέλη χρησιμοποιούν τη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων και εξήγησης στη λήψη αποφάσεων. Το γεγονός αυτό αναφέρεται στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τα άτομα καταστάσεις στην εργασία, στη διαχείριση των οικονομικών στο σπίτι αλλά και στην προσπάθεια τους να μην πέφτουν θύματα οικονομικής εκμετάλλευσης. Επομένως οι προτάσεις διδασκαλίας σε αυτό τον τομέα αφορούν: Την ενσωμάτωση των μαθηματικών δεξιοτήτων στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων, ώστε να μπορεί να λειτουργεί ο ενήλικας σε πραγματικές καθημερινές καταστάσεις. Την ενσωμάτωση της διαδικασίας επίλυσης προβλημάτων σε όλες τις διδακτικές περιοχές. Την παροχή ευκαιριών στους ενήλικές να δουλεύουν ομαδικά, ώστε να λειτουργούν αλληλεπιδραστικά με τους άλλους και να μαθαίνουν από αυτούς. 3. Όσο αφορά την επικοινωνία ως απόρροια του μαθηματικού γραμματισμού η έρευνα έδειξε ότι: Η επικοινωνία είναι απαραίτητη για την κατανόηση. Η επικοινωνία προσφέρει το υπόβαθρο να μαθαίνει κανείς στο σχολική και ενήλικη ζωή. Η επικοινωνία σημαίνει να γνωρίζει κανείς πώς και πότε να αναζητήσει βοήθεια. Η επικοινωνία στον τομέα των μαθηματικών αλλά και στους άλλους τομείς της ζωής αποτελεί τη γέφυρα εύρεσης και ανταλλαγής ιδεών, της αναγνώρισης προβλημάτων και της ανεύρεσης λύσεων σε αυτά τα προβλήματα Η επικοινωνία είναι το κλειδί που κάνει αποτελεσματικές όλες τις άλλες μαθηματικές δεξιότητες Οι προτάσεις διδασκαλίας σε αυτόν τον τομέα τονίζουν: Την ενίσχυση της επικοινωνίας στα μαθηματικά με περισσότερες φραστικές εξηγήσεις και συζήτηση πάνω στα μαθηματικά Την ενθάρρυνση της μαθηματικής επικοινωνίας για τη χρήση της στην εργασία, στο σπίτι και στις άλλες κοινωνικές καταστάσεις μέσα από ομαδικές συζητήσεις

8 8 4.Στον τομέα της κατανόησης του αριθμού η έρευνα οδήγησε στα εξής συμπεράσματα: Οι δεξιότητες αρίθμησης είναι αναγκαίες αλλά όχι επαρκείς, με την έννοια ότι οι ενήλικες πρέπει να παίρνουν αποφάσεις σχετικά με την καλύτερη μέθοδο αρίθμησης (πνευματική διεργασία, υπολογισμούς στο χαρτί, κομπιούτερ και υπολογιστής). Οι τέσσερις αριθμητικές πράξεις της αφαίρεσης, πρόσθεσης, πολλαπλασιασμού και διαίρεσης συντελούν στο να αναγνωρίζουν οι ενήλικες πραγματικές καταστάσεις στη ζωή και να αξιοποιήσουν εκεί την κατάλληλη αριθμητική πράξη. Ο υπολογισμός και τα πνευματικά μαθηματικά είναι αναγκαία στο να αντιλαμβάνεται κανείς τους αριθμούς και είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τους ενήλικες, οι οποίοι χρησιμοποιούν την αρίθμηση σε πολλές καταστάσεις της καθημερινής τους ζωής όπως στη μαγειρική, στα ψώνια και στις διάφορες αγορές. Τα κλάσματα, οι δεκαδικοί, τα ποσοστά και οι αναλογίες είναι αναγκαία και αποτελούν πρόκληση, μια και αφορούν την επίλυση προβλημάτων στην καθημερινή ζωή. Οι προτάσεις διδασκαλίας πρέπει να περιέχουν: Η διδασκαλία και η μάθηση των αριθμών πρέπει να γίνεται σε πραγματικά πλαίσια και όχι αποκομμένη από την πραγματική ζωή. Η διδασκαλία πρέπει να κινείται με βάση την προσωπική κατανόηση του αριθμού του κάθε ενήλικα, μια και τα σχολικά μαθηματικά περιέχουν μεθόδους αρίθμησης που δεν είναι πάντα χρήσιμοι. 5. Η έρευνα στη ανάλυση δεδομένων, τις πιθανότητες και τα γραφήματα έδειξε ότι: Η ανάλυση δεδομένων είναι απαραίτητη διαδικασία που πρέπει να γνωρίζει ο ενήλικας για να ικανοποιήσει αντίστοιχες ανάγκες που προκύπτουν ειδικά στον επαγγελματικό τομέα Η στατιστική γνώση είναι απαραίτητη στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων, μια και οι ενήλικες πολλές φορές χωρίς να το καταλαβαίνουν παίρνουν αποφάσεις βασιζόμενες σε στατιστικές πληροφορίες από πηγές όπως τα Μ.Μ.Ε και όλες τις έντυπες μορφές λόγου. Τα γραφήματα και οι στατιστικοί πίνακες προσφέρουν μια πιο

9 9 εύκολη κατανόηση των δεδομένων. Υπάρχει μια ανησυχία για την έλλειψη κατανόησης και ικανότητας ανάγνωσης και μετάφρασης στατιστικών πληροφοριών που περιλαμβάνουν πίνακες και γραφήματα αλλά και για το γεγονός της σωστής χρήσης αυτών των δεδομένων. Οι προτάσεις διδασκαλίας αφορούν: Την είσοδο περισσοτέρων ασκήσεων στατιστικής ανάλυσης δεδομένων για να προετοιμαστούν οι ενήλικες κατάλληλα για τον χώρο εργασίας τους. Έμπρακτη συλλογή, οργάνωση και μετάφραση στατιστικών δεδομένων και όχι μόνο θεωρητική ενημέρωση στους ενήλικες. 6. Η έρευνα στον τομέα της γεωμετρίας με την κατανόηση και μέτρηση του χώρου έδειξε ότι: Η μέτρηση είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορα πλαίσια, στο σπίτι, στην εργασία και στην κοινωνία γενικότερα. Η μέτρηση είναι απαραίτητη και για να κατανοήσουμε τον εαυτό μας αλλά και για να προσανατολιστούμε στον κόσμο Πολλοί εκπαιδευόμενοι ενήλικες έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη στις ικανότητες τους στη μέτρηση επειδή αυτή χρησιμοποιείται στη ζωή σε διάφορα πλαίσια Για πολλούς ESOL μαθητευομένους η διδασκαλία της μέτρησης είναι πολύ απαραίτητη ως μια διαπολιτισμική σύνθεση μαθηματικών και ως μια δεύτερη γλώσσα εκμάθησης, μια και πολλοί από αυτούς χρησιμοποιούν το μετρικό σύστημα μέτρησης περισσότερο από το αγγλικό. Η οργάνωση του χρόνου είναι μια άλλη θεμελιακή ικανότητα μέτρησης Πολλοί ενήλικες έχουν εσφαλμένη γνώση της γεωμετρίας Άλλοι μαθητευόμενοι αναγνωρίζουν τις καθημερινές εξαιρετικές δεξιότητες τους στη γεωμετρία, αν και δεν χρησιμοποιούν τον όρο γεωμετρία ως σχετικό αυτών των δεξιοτήτων Μερικοί ενήλικες μαθητευόμενοι δεν θεωρούν χρήσιμη τη γεωμετρία. Ωστόσο η γεωμετρία είναι εργαλείο περιγραφής του φυσικού κόσμου.

10 10 Οι προτάσεις διδασκαλίας αφορούν: Τη χρήση ακριβούς και υπολογιστικής μέτρησης στην περιγραφή και σύγκριση φαινομένων, ώστε να υπάρχει κατανόηση της δομής, της αντίληψης και της διαδικασίας της μέτρησης Την επιρροή της μέτρησης στην αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση των ενηλίκων Την επέκταση των δεξιοτήτων μέτρησης στη διαδικασία κατανόησης των αναλογιών και επίλυσης προβλημάτων Την ενδυνάμωση της επίγνωσης των κοινωνικά αποδεκτών ορίων ανοχής (περιθώρια, ανώτατα και κατώτατα όρια) και των συνεπειών που απορρέουν από την τήρηση ή μη αυτών Τη χρήση πρακτικών και προσιτών οδηγιών για να ξεπεράσουν οι μαθητευόμενοι ενήλικες το φόβο της γεωμετρίας και να αντιληφθούν τη σχέση της γεωμετρίας με την καθημερινή τους ζωή Την εκμάθηση όχι μόνο θεωρητικών γεωμετρικών αρχών αλλά και την πρακτική τους αξιοποίηση 7. Στον τομέα της άλγεβρας η έρευνα έδειξε ότι: Υπάρχει μια διάχυτη αντίληψη στους ενήλικες ότι η άλγεβρα δεν είναι χρήσιμη και πρακτική Η άλγεβρα είναι η γέφυρα ανάμεσα στην αριθμητική και σε πιο γενικευμένες μαθηματικές καταστάσεις Πολλές εμπειρίες της ζωής μπορούν να εκφραστούν με αλγεβρικούς όρους Οι δεξιότητες στην αλγεβρική σκέψη είναι σημαντικές για τον ανταγωνισμό στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και συνεπώς όλοι οι ενήλικες πρέπει να έχουν την ευκαιρία να βελτιωθούν σε αυτή την περιοχή Οι προτάσεις διδασκαλίας αφορούν: Τη βελτίωση της διδασκαλίας της άλγεβρας με τη στελέχωση εκπαιδευτών κατάλληλων, ώστε να γνωρίζουν τη χρησιμότητα της άλγεβρας στην πραγματική ζωή και της διαφορετικές διδακτικές προσεγγίσεις. Την παρουσίαση των αλγεβρικών εννοιών στους μαθητευομένους με αναφορές στις δικές τους εμπειρίες.

11 11 Τέλος ένας πολύ σημαντικός τομέας στην εκπαίδευση ενηλίκων είναι και εκείνος της αυτοπεποίθησης τους στα πλαίσια του αριθμητικού γραμματισμού. Η έρευνα έδειξε την έλλειψη αυτοπεποίθησης στα μαθηματικά, την έλλειψη κατανόησης συγκεκριμένων μαθηματικών εννοιών και το φόβο για την εν γένει δύναμη των μαθηματικών. Παράλληλα τα καλά μαθησιακά περιβάλλοντα, όπως της οικογένειας, του σχολείου και της εργασίας, παράγουν διαφορετικές στάσεις απέναντι στα μαθηματικά και μπορούν να συμβάλλουν στην υπερνίκηση του φόβου και της έλλειψης πίστης στην ικανότητα του καθενός. Η εμπιστοσύνη επιφέρει ικανότητα στα μαθηματικά και η ικανότητα εμπιστοσύνη. Έτσι η μέθοδος διδασκαλίας πρέπει να στοχεύει σε μια ευχάριστη παρουσίαση των μαθηματικών εννοιών με τη χρήση πολλών στρατηγικών και προσεγγίσεων. Ακόμη η αποτελεσματικότητα πρέπει να είναι ορατή στην ίδια την αίθουσα όπου μαθαίνουν οι ενήλικες και να λαμβάνουν θετική ενίσχυση συχνά, όταν αρχίζουν τα μαθήματα. Πρέπει να επωφεληθούν από τη θετική επανατροφοδότηση των εκπαιδευτικών ιδιαίτερα εκείνοι οι ενήλικες που είχαν δοκιμάσει αρνητικές εμπειρίες στο σχολικό περιβάλλον. Τέλος τα μαθηματικά είναι αναγκαίο να διδάσκονται στο πλαίσιο των πραγματικών καταστάσεων και να εφαρμόζονται άμεσα ώστε να αποκρυσταλλώνεται η γνώση και να κερδίζουν οι ενήλικες εμπιστοσύνη στις μαθηματικές τους ικανότητες. Οι ενήλικες επομένως θα πρέπει να αισθάνονται εμπιστοσύνη στην ίδια την αίθουσα διδασκαλίας να εκφράσουν την απογοήτευση τους και τις ελλείψεις τους στον εκπαιδευτή ΓΕΝΙΚΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ 8 Mία άλλη έρευνα που έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη στα πλαίσια ενός προγράμματος εκπαίδευσης ενηλίκων έδειξε ότι υφίσταται η ανάγκη να ασκηθούν οι μαθηματικές δεξιότητες των ενηλίκων σε πρακτικά πλαίσια της πραγματικής ζωής. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σε αυτή την έρευνα υπήρξε μια εκπληκτική σύνθεση συναισθημάτων άμεσα σχετιζόμενη με τις ανάγκες του αριθμητικού γραμματισμού, όπως εκφράστηκαν από τους μαθητευομένους. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων εξέφρασε μια έντονη επιθυμία να κατέχει τον αριθμητικό γραμματισμό και τις αντίστοιχες μαθηματικές δεξιότητες σε ένα επίπεδο κατάλληλο που να τους βοηθά να κατανοούν τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν. Χωρίς αυτές τις βασικές δεξιότητες αισθανόταν αβοήθητοι και ανεπαρκείς. Συμπερασματικά όσο περισσότερο μπορούν οι ενήλικες να αντιληφθούν τη σύνδεση των βασικών μαθηματικών 8 Αydin Yucesan Durgunoglu/Banu Oney, Numeracy Needs of Adult Literacy Participants, Focus on Basis, September 2000

12 12 δεξιοτήτων με τη ζωή τόσο περισσότερη θα είναι η επίδραση των προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων όχι μόνο γνωστικά αλλά και συναισθηματικά. 9 Παράλληλα έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το NCVER (National Centre of Vocational Education Research) έδειξε ότι η μάθηση στα πλαίσια του αριθμητικού γραμματισμού παρέχει την καλύτερη προοπτική στον επαγγελματικό στίβο και είναι προαπαιτούμενη τόσο για τους άνεργους όσο και τους υποαπασχολούμενους. Αξιοσημείωτο είναι ότι η έρευνα αυτή κατέδειξε ότι δεν δόθηκε η απαιτούμενη έμφαση στην ανάπτυξη των δομών μάθησης που σχετίζονται με το γραμματισμό και ότι θεωρήθηκε αυτονόητο ότι ο αριθμητισμός ακολουθεί το γραμματισμό χωρίς να ερευνηθεί μέσα στα πλαίσια του. Έτσι παραθέτουμε το παρακάτω διδακτικό πλαίσιο του αριθμητικού γραμματισμού για να οριοθετηθεί κάπως το θεωρητικό του πεδίο. 3.ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ:ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Τα μαθηματικά εφοδιάζουν τους μαθητευόμενους ενήλικες με ένα ενεργό συνδυασμό εργαλείων ώστε να κατανοήσουν και να αλλάξουν τον κόσμο. Η αλλαγή του κόσμου μπορεί να μην είναι άμεσος στόχος των ενηλίκων εκπαιδευομένων αλλά το να είναι αριθμητικά γραμματισμένοι με τις βασικές αρχές των μαθηματικών είναι απαραίτητο για να λειτουργούν ανεξάρτητα στη ζωή. Στην καθημερινή μας ζωή ερχόμαστε αντιμέτωποι με αριθμούς και δεχόμαστε έναν καταιγισμό από γραφήματα και στατιστικά δεδομένα που προσπαθούν να μας πληροφορήσουν, να μας πείσουν, να μας εντυπωσιάσουν. Χωρίς να μπορούμε να μεταφράζουμε αυτά τα δεδομένα είναι δύσκολο να εξετάσουμε τους τρόπους που μπορούμε να γίνουμε ανεξάρτητοι πολίτες και καταναλωτές. Ακόμα και στον επαγγελματικό τομέα η έρευνα έχει καταδείξει ότι ο αριθμητικός γραμματισμός έχει περισσότερη επιρροή στην αποκόμιση κερδών. Είναι λοιπόν σημαντικό να καταλάβουμε ότι παράλληλα με την ανάπτυξη δεξιοτήτων στη χρήση των αριθμών οι μαθητευόμενοι ενήλικες πρέπει να κάνουν συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών περιοχών στον τομέα των μαθηματικών ώστε να μπορούν να επιλύουν προβλήματα σε ένα ευρύτερο φάσμα πλαισίων. Έτσι μπορούν κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας να ανακαλύπτουν τη χαρά ενασχόλησης με τα μαθηματικά και τη ζωτικότητα τους. 10 Eπίσης αυτό που αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια τη βάση για τη διδασκαλία των μαθηματικών στους ενήλικες είναι το βιβλίο ασκήσεων, μια και το κόστος του είναι χαμηλό και αποτελεί ένα εύκολο εργαλείο 9 I.Falk-P.Millar, Literacy and numeracy in vocational education and training, NCVER Basic Skills Agency, Adult Basic Skills Core Curriculum, London 2001

13 13 διδασκαλίας για τους διδάσκοντες με ερωτήσεις που απαιτούν μια και μόνο ορθή απάντηση. Στο μεγαλύτερο της μέρος η διδασκαλίας κινείται στους τυποποιημένους αριθμητικούς κανόνες (αλγόριθμους) και οι ενήλικες μαθαίνουν όλη τη διαδικασία του υπολογισμού σε συμβατικά επαναλαμβανόμενα προβλήματα. Στη συνέχεια αυτά τα προβλήματα άρχισαν να συνοδεύονται από τις αξιώσεις να ανταποκρίνονται σε πραγματικές καταστάσεις και να δίνουν μέσα από τη διατύπωση τους περισσότερες ευκαιρίες να εξασκεί κανείς τον αλγόριθμο. Ως επακόλουθο η επιτυχία στην εκπαίδευση ενηλίκων στον τομέα των μαθηματικών είναι συνισταμένη της ικανότητας να ακολουθούν οι ενήλικες επιτυχώς μια σειρά από οδηγίες που βασίζονται στους κανόνες και εναρμονίζονται στα one step ή two step προβλήματα. Έτσι τα βιβλία ασκήσεων δεν λαμβάνουν υπόψη τις ατομικές διαφορές των μαθητευομένων αλλά ούτε και τον τρόπο ανάπτυξης των δεξιοτήτων τους και δίνουν μια περιοριστική εικόνα της μαθησιακής διαδικασίας. Η χρήση των βιβλίων ασκήσεων απορρέει από έναν μύθο ότι τα μαθηματικά που βασίζονται στους κανόνες είναι πιο σημαντικά, ότι οι ενήλικες όλοι μαθαίνουν με τον ίδιο τρόπο και ότι η μάθηση διεξάγεται μόνο μέσα από τη μεταβίβαση. Είναι μια απλοποιημένη και παραποιημένη εικόνα του τρόπου που αναπτύσσεται η μαθηματική σκέψη και γι αυτό πρέπει να αναθεωρηθεί. 11 Συνεπώς ένα ενδεικτικό παράδειγμα που μας δείχνει τη διδακτική βάση των μαθηματικών στους ενήλικες μέσα στα πλαίσια του αριθμητικού γραμματισμού και αποτελεί μια πιο σφαιρική προσέγγιση της διδασκαλίας στην εκπαίδευση ενηλίκων ανήκει στη Dhamma Colwell (από το πρόγραμμα ALM 5 Adults Learnings Mathematics). Προσπάθησε να βοηθήσει τους ενήλικες να αναγνωρίσουν τις μαθηματικές δεξιότητες και τη γνώση που είχαν αποκτήσει έξω από τα πλαίσια του εκπαιδευτικού συστήματος και παράλληλα να καλλιεργήσει την κατανόηση των μαθηματικών και τη χρησιμότητα τους. Αυτές οι δύο παράμετροι των μαθηματικών παρουσιάζονται στο σχήμα που ακολουθεί στην εικόνα 1: 11 Mary Jane Schmitt, Developing Adult s Numerate Thinking: Getting out from under the Workbooks, Focus on Basis, September 2000

14 14 Εικόνα 1 Στο διδακτικό μοντέλο αυτό του τριγώνου δεν περιλαμβάνονται οι γνωστικές διεργασίες των μαθητών πάνω στη δικιά τους μάθηση και έτσι το τρίγωνο συμπληρώνεται με την εξής μορφή στην εικόνα 2: Εικόνα 2

15 ΤΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝCAL 12 Σε σχέση με τα προηγούμενα ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δεκατρείς κατευθυντήριες αρχές που προτάθηκαν για την εκπαίδευση ενηλίκων στα πλαίσια του αριθμητικού γραμματισμού από το Διεθνές Κέντρο Γραμματισμού των Ενηλίκων και αφορούν την επιλογή κατάλληλων διδακτικών μεθόδων στην εκπαίδευση ενηλίκων: 1) Αξιολόγηση στάσεων απέναντι στη εκμάθηση των μαθηματικών και τη χρήση τους. Είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε ανοιχτή συζήτηση με τους μαθητευόμενους για τις αιτίες που προκάλεσαν σε αυτούς αρνητική στάση απέναντι στα μαθηματικά, γιατί διαφορετικά θα κατηγορούν οι ίδιοι τον εαυτό τους και δεν θα είναι δημιουργικοί κατά τη διδασκαλία. 2) Καθορισμός της ήδη υπάρχουσας γνώσης για ένα θέμα πριν την υποβολή κανόνων. Πρέπει να διεξαχθεί μια άτυπη συζήτηση για το τι ήδη ξέρουν οι ενήλικες όταν εισάγουμε ένα καινούριο γνωστικό αντικείμενο. Το γεγονός αυτό δίνει την ευκαιρία στους μαθητευομένους να προβληματιστούν πάνω σε θέματα των μαθηματικών και να αναδομήσουν μια καινούρια γνώση βασιζόμενη στην αρχική χωρίς τις αγχογόνες απαιτήσεις του αριθμητικού υπολογισμού. Τα τεστ διάγνωσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως πηγή ανίχνευσης ήδη υπαρχόντων γνώσεων, γιατί προκαλούν άγχος στους ενήλικες και δίνουν την αίσθηση ότι τα μαθηματικά αφορούν μόνο αριθμητικούς υπολογισμούς. 3) Καλλιέργεια κατανόησης με την παροχή ευκαιριών εξερεύνησης των μαθηματικών εννοιών εισάγοντας οπτικές αναπαραστάσεις και έμπρακτες δραστηριότητες. Kατά τη διάρκεια της διδασκαλίας οι μαθητές πρέπει να έχουν την ευκαιρία να κινούνται ανάμεσα σε πραγματικά αντικείμενα (π.χ μήλα, κέρματα κ.α) που μπορούν να αναχθούν σε πραγματικά γνωστικά αντικείμενα (διαγράμματα, ιστογράμματα κ.α) και αριθμούς. Στην αρχή κάθε καινούριου κεφαλαίου καλό είναι οι μαθητές να συζητούν πάνω στον τρόπο που επιστρατεύουν μια γνωστική διαδικασία πριν εισάγουμε τους μαθηματικούς κανόνες. Έπειτα είναι κατάλληλη μια συζήτηση που γενικεύει και τυποποιεί τις αφηρημένες αρχές, αφού οι μαθητές εξοικειωθούν με τις νέες έννοιες σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. 4) Ενθάρρυνση της ανάπτυξης και της εξάσκησης των δεξιοτήτων αριθμητικού υπολογισμού. Οφείλουμε να βάλουμε τους 12 Lynda Ginsburg, Instructional Strategies for teaching adult numeracy skills, National Center on Adult Literacy, University of Pennsylvania, May 1996

16 16 μαθητευομένους ενήλικες να αναγνωρίσουν καθημερινές καταστάσεις για τις οποίες οι υπολογισμοί μπορεί να είναι πιο κατάλληλοι από ξεκάθαρες και άμεσες απαντήσεις. Πρέπει ακόμη να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχουν σωστοί και λάθος υπολογισμοί αλλά αυτοί που είναι κοντά ή μακριά από μια τυποποιημένη απάντηση και ότι ο βαθμός ακρίβειας που θα καθορίσει και τη στρατηγική υπολογισμού που θα χρησιμοποιηθεί- εξαρτάται από τις απαιτήσεις της συγκεκριμένης κάθε φορά κατάστασης. Οι μαθητές μπορούν εδώ να μοιραστούν μεταξύ τους τις στρατηγικές υπολογισμού που χρησιμοποιούν και να εμπλουτίσουμε έτσι τη διδασκαλία με στρατηγικές ανάλογες που χρησιμοποιεί κάποιος στην καθημερινή ζωή. 5) Έμφαση στη χρήση των πνευματικών μαθηματικών ως μιας εναλλακτικής υπολογιστικής στρατηγικής και ενθάρρυνση της δεξιότητας αυτής κάνοντας συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών μαθηματικών διαδικασιών και εννοιών. Κάποιοι μαθητευόμενοι αισθάνονται φοβισμένοι κάνοντας χρήση των πνευματικών μαθηματικών υποστηρίζοντας ότι αυτά δεν είναι τα μαθηματικά που έμαθαν στο σχολείο. Συνεπώς οι στρατηγικές των πνευματικών μαθηματικών πρέπει να αναγνωρίζονται και να εξασκούνται σε διάφορες καταστάσεις έτσι ώστε οι μαθητές να εμπιστεύονται τις ικανότητες τους για να τις χρησιμοποιούν αναλόγως. Είναι σημαντικό οι μαθητές να είναι σε θέση να κατανοούν τις διαφορές και τις ομοιότητες ανάμεσα σε αυτό που υπολογίζουν με το μυαλό τους και σε εκείνο που το υπολογίζουν με χαρτί και μολύβι, έτσι ώστε να αναπτύξουν μια γκάμα στρατηγικών για τα πνευματικά μαθηματικά με τα οποία θα αισθάνονται εξοικειωμένοι. Η περιγραφή των στρατηγικών των πνευματικών μαθηματικών συμβάλλει στην εξάσκηση πρώτα των αντίστοιχων δεξιοτήτων με μικρούς αριθμούς και έπειτα με πιο περίπλοκους. Η συζήτηση γύρω από τους λόγους για τους οποίους παίρνουμε την ίδια απάντηση χρησιμοποιώντας διαφορετικές διαδικασίες υπολογισμού οδηγεί στην εκμαίευση απαντήσεων για τα πλεονεκτήματα της μιας ή της άλλης μεθόδου. 6) Αντιμετώπιση του αριθμητικού υπολογισμού ως ένα εργαλείο και όχι ως αυτοσκοπός. Όταν οι εκπαιδευτικοί επικεντρώνονται σε διαδικασίες αριθμητικού υπολογισμού αποστασιοποιημένα από νοηματοδοτικά πλαίσια οι μαθητευόμενοι υποθέτουν πως έτσι γνωρίζουν τις μαθηματικές έννοιες και ότι αυτή η γνώση είναι γι αυτούς χρήσιμη. Ωστόσο οι περισσότερες πραγματικές καταστάσεις απαιτούν υπολογισμούς μόνο μέσα στα πλαίσια της διαδικασίας επίλυσης και έτσι απαιτείται να αντιμετωπίζεται ένα

17 17 πρόβλημα πολυδιάστατα και όχι να τελειώνει μόλις έχει δοθεί η σωστή απάντηση. 7) Χρήση πολλών στρατηγικών επίλυσης. Είναι σημαντικό να ρωτούμε τους μαθητές το γιατί ακολούθησαν μια στρατηγική και το τι θα μπορούσαν να κάνουν ως εναλλακτική στρατηγική. Η προσπάθεια να εξοικειωθούν οι μαθητές με νέες μεθόδους πρέπει να δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν πρώτα χαμηλού επιπέδου στρατηγικές (αρίθμηση με τα δάχτυλα) και σταδιακά μόλις αισθανθούν πιο σίγουροι να προχωρούν σε υψηλότερα επίπεδα. 8) Εξοικείωση των μαθητών με την τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στους ενήλικες να χρησιμοποιούν κομπιούτερ γνωρίζοντας ότι μερικές φορές υπάρχουν διαφορετικές λειτουργίες σε διαφορετικά κομπιουτεράκια και ότι αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ποικίλους τύπους δραστηριοτήτων όπως στον έλεγχο των πνευματικών και γραπτών υπολογισμών αλλά και ως ανακαλυπτικό εργαλείο στην περίπτωση που οι υπολογισμού με το χέρι είναι χρονοβόροι και μη αποδοτικοί. Παράλληλα καλό είναι να αξιοποιείται η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ώστε να καλλιεργήσουν οι μαθητευόμενοι συγκεκριμένες μαθηματικές δεξιότητες αλλά πρέπει να αποτελεί η χρήση Η-Υ μέρος άλλων δραστηριοτήτων στην τάξη που θα συνοδεύονται από συζητήσεις. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνονται οι ενήλικες να χρησιμοποιούν απλό λογισμικό στο σχεδιασμό, στην οργάνωση και στην παρουσίαση αποτελεσμάτων από ομαδικά projects αλλά και να χρησιμοποιούν τον κειμενογράφο για να καταγράφουν μαθηματικές εξηγήσεις διευρύνοντας παράλληλα και την ικανότητα τους την εκφραστική. Τέτοιες πρακτικές εμπλουτίζουν τις εμπειρίες των μαθητών και συνδέουν τον γραμματισμό με τον αριθμητισμό με την ανάπτυξη των αντίστοιχων δεξιοτήτων. 9) Παροχή ευκαιριών για ομαδική εργασία. Είναι δύσκολο να καλλιεργήσουν οι ενήλικες ομαδικό πνεύμα στα πλαίσια μια απομονωμένης και σύντομης διδασκαλίας που στηρίζεται μόνο σε βιβλία ασκήσεων. Περιοδικά πρέπει να ενσωματώνονται στη διδασκαλία projects ρεαλιστικά για την εκπόνηση των οποίων είναι απαραίτητη η ετερογένεια και η διευρυμένη ομαδική προσπάθεια όπως για παράδειγμα η οργάνωση ενός ομαδικού ταξιδιού. Οι ομάδες μπορούν να αποτελούνται από ζευγάρια μαθητών ή από τέσσερις και περισσότερους μαθητές στις οποίες πρέπει να τεθούν ενδοομαδικοί κανόνες συμπεριφοράς ώστε να αναπτυχθούν οι κατάλληλες παιδαγωγικές αλληλεπιδράσεις. 10) Σύνδεση της διδασκαλίας του γραμματισμού και του αριθμητισμού με την παροχή ευκαιριών στους μαθητευομένους να

18 18 επικοινωνούν για τα αντικείμενα των μαθηματικών. Κατά τη διάρκεια της επίλυσης ενός προβλήματος καλό είναι να εκφράζονται οι μαθητές με λέξεις στους άλλους για τις διαδικασίες που ακολουθούν και για το λόγο που τις ακολουθούν χρησιμοποιώντας γραπτές και προφορικές τυπολογίες. Αυτό βοηθά τους μαθητές να περιγράφουν τα σημεία σύγχυσης τους και στους ίδιους αλλά και στον εκπαιδευτικό. Μπορούμε να επεκτείνουμε τις δραστηριότητες με εμπειρίες γραμματισμού που να περιλαμβάνουν: 1. γράμματα παραπόνων σε εταιρείες με λεπτομερείς εξηγήσεις σε προβλήματα λογαριασμών. 2. γράμματα σε εκδότες εφημερίδας ή περιοδικού εξηγώντας μια άποψη που να βασίζεται σε αριθμητικές πληροφορίες. 3. διάλογο ανάμεσα στους ενήλικες με αντίλογο ανάλογα με τον τρόπο που αποκωδικοποιεί ο καθένας τις ίδιες αριθμητικές πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο. 4. κειμενικά προβλήματα ή πιο διευρυμένες μαθηματικές ιστορίες για να επιλύσουν οι άλλοι στην τάξη. 5. λεπτομερή εξήγηση του τρόπου και της χρησιμότητας κάποιων μαθηματικών διαδικασιών που μπορούν να αποθηκευτούν ώστε να δημιουργηθεί ένα βιβλίο αναφοράς για την τάξη ή για ατομική χρήση. Οι δεξιότητες στη γραπτή και προφορική επικοινωνία μπορούν να καλλιεργηθούν με την προβολή προβλημάτων στην τάξη που δεν απαιτούν μια και μόνο λύση ή μια απάντηση του τύπου σωστό-λάθος. 11) Ένταξη της διαδικασίας επίλυσης προβλημάτων σε πραγματικά και νοηματοδοτικά πλαίσια για να επιτευχθεί η μεταβίβαση της μάθησης. Είναι απαραίτητο να εκμαιεύσουμε από τους μαθητές εμπειρίες τους από καταστάσεις που προκύπτουν μαθηματικά ζητήματα και να τις χρησιμοποιήσουμε για να αναπτύξουμε πραγματικά πλαίσια επίλυσης προβλημάτων. Για παράδειγμα αν οι μαθητές διαμένουν σε μια περιοχή που έχει πλήρη διαθεσιμότητα μαζικών μέσων μεταφοράς ένα project μπορεί να αναπτυχθεί πάνω στο αν είναι καλό ή όχι να αγοράσει κανείς αυτοκίνητο σε αυτή την περίπτωση. Οι προβληματισμοί πάνω στο κόστος μεταφοράς και τα έξοδα αυτοκινήτου μπορούν να συγκριθούν με το αντίστοιχο κόστος της μαζικής μεταφοράς. Έτσι οι μαθητές θα συνειδητοποιήσουν τη διαφορά ανάμεσα στα σχολικά προβλήματα στα μαθηματικά και σε εκείνα που αφορούν πραγματικές καταστάσεις ζωής. 12) Ανάπτυξη των δεξιοτήτων εξήγησης αριθμητικών και στατιστικών πληροφοριών που εμφανίζονται σε κείμενα. Πρέπει να μπαίνουν οι ενήλικες στη διαδικασίας να στατιστικοποιούν πληροφορίες που προέρχονται από τη ζωή τους, όπως να κατασκευάσουν ένα ιστόγραμμα που να δείχνει πόσα τσιγάρα κάπνισαν ή πόσους καφέδες ήπιαν κάθε μέρα για μια εβδομάδα.

19 19 Έτσι θα διαπιστώσουν το συσχετισμό ανάμεσα στα γεγονότα της ζωής τους και στα γραφήματα που κατασκευάζουν. Αναγκαίο είναι να αναπτυχθεί στους ενήλικες μια κριτική στάση για άρθρα ή διαφημίσεις που εξάγουν συμπεράσματα από αθροιστικά δεδομένα (π.χ 9 από τους δέκα γιατρούς ) καθώς και ο προβληματισμός γύρω από τα στατιστικά δεδομένα που κυρίως αφορά: Την αξιοπιστία τους Την ακρίβειά τους Τη σύνδεση τους με τα εξαγόμενα συμπεράσματα Την ύπαρξη προκατάληψης σε αυτά 13) Αξιολόγηση διαφόρων δεξιοτήτων, διαδικασιών εξήγησης και ικανοτήτων με τη χρήση ποικιλίας μεθόδων. Η αξιολόγηση στα μαθηματικά πρέπει να διεξάγεται πέρα από το στενό πλαίσιο της εξέτασης της ικανότητας του μαθητή να βρει τη σωστή απάντηση σε μια άσκηση υπολογισμού. Πρέπει να περιλαμβάνει προβλήματα που απαιτούν περισσότερες από μια λύση και απαιτούν από τους μαθητές να εξηγήσουν τη λογική τους και τη σπουδαιότητα των λύσεων που προτείνουν. Διευρύνοντας την αντίληψη της έννοιας της αξιολόγησης ο εκπαιδευτικός μπορεί να ενσωματώσει την αξιολόγηση στη διδασκαλία και να χρησιμοποιήσει παιδαγωγικές δραστηριότητες που του προσφέρουν υλικό που να ικανοποιεί και τις διαγνωστικές και τις διδακτικές ανάγκες. Η διαδικασία αξιολόγησης πρέπει να διεξάγεται και από τους ενήλικες και από τους εκπαιδευτικούς σε σωστό χρόνο και με τέτοιο τρόπο που να αποθηκεύονται πληροφορίες που να πλαισιώνουν κατάλληλα το μάθημα. 13 Ακόμη αξιοσημείωτο είναι ότι ο σκοπός της αυτονόμησης και της ανάπτυξης των εκπαιδευομένων διαπερνά και την αξιολόγηση τους. Οι κατάλληλες δραστηριότητες και εργασίες που γίνονται στη διάρκεια της μαθησιακής διεργασίας δίνουν ανάγλυφα την εικόνα των αποτελεσμάτων της τόσο στο διδάσκοντα, όσο και στους ίδιους τους εκπαιδευόμενους. Αυτό που μπορεί να διαφοροποιήσει πιο βαθιά την αξιολόγηση στην κατεύθυνση της αυτονόμησης των εκπαιδευομένων από το διδάσκοντα είναι η αυτοαξιολόγηση τους. Σκοπός της αυτοαξιολόγησης στο συγκεκριμένο γραμματισμό είναι: Να συνειδητοποιήσουν οι εκπαιδευόμενοι τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν Να αξιοποιούν τις δυνατότητες τους και να χειρίζονται προς όφελος τους τις αδυναμίες τους Να διακρίνουν τη μαθησιακή διεργασία από το αποτέλεσμα 13 Χαράλαμπος Λεμονίδης, Αριθμητισμός ή Μαθηματικός Γραμματισμός, Πρακτικά του 1 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας, Πάντειο Παν/ιο, Αθήνα 2003

20 20 Να εμπλακούν πιο βαθιά στη μαθησιακή διαδικασία, καθώς θα προσπαθούν να ανταποκριθούν στις παραπάνω διαδικασίες Έτσι παρακινούνται να αφήσουν τη μηχανική προσέγγιση, προκειμένου να διακρίνουν, να αποσαφηνίζουν και να εμβαθύνουν πάνω σε ό,τι έχουν δουλέψει, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο έχουν δουλέψει.

21 21 4. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 14 Η διδακτική διαδικασία στα πλαίσια του αριθμητικού γραμματισμού στους ενήλικες απαιτεί συνεχή αλληλεπίδραση ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και τους μαθητευομένους καθώς οι μαθησιακές δραστηριότητες διεξάγονται, παρουσιάζονται, τροποποιούνται και επεκτείνονται. Η διδασκαλία πρέπει να εστιαστεί τόσο στις τυπικές δεξιότητες και στρατηγικές όσο και στις άτυπους τρόπους σκέψης με τους οποίους τα άτομα έρχονται στην τάξη και να συνδεθεί με τη χρησιμότητα των μαθηματικών σε πραγματικές καταστάσεις, γεγονός που δεν λαμβάνεται υπόψη στα σχολικά μαθηματικά. 15 Ωστόσο o αριθμητικός γραμματισμός κατέχει μια αβέβαιη θέση στη βασική εκπαίδευση ενηλίκων, μια και οι εκπαιδευτικοί δεν είναι πάντα προετοιμασμένοι να διδάξουν μαθηματικά και είναι πιθανόν να διακατέχονται από κάποιες από τις ανασφάλειες των εκπαιδευομένων σχετικά με το αντικείμενο. Ο αριθμητικός γραμματισμός επομένως πρέπει να βασίζεται στο αξίωμα ότι ο καθένας μπορεί να επιτύχει στα μαθηματικά και ότι ο καθένας εφαρμόζει πρακτικές αριθμητικού γραμματισμού που δεν είναι πάντα αναγνωρίσιμες. Συνοψίζοντας παραθέτουμε έναν από τους πιο περιεκτικούς ορισμούς του αριθμητικού γραμματισμού που δείχνει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της έννοιας αυτής: To be numerate is to have and be able to use appropriate mathematical knowledge, understanding, skills, intuition and experience whenever they are needed in everyday life. Numeracy is more than just being able to manipulate numbers. The content of numeracy is derived from five strands of the mathematics curriculum - space, number, measurement, chance and data, and (pattern and) algebra - as described in the National Statement and Profiles. Numerate Students, Numerate Adults, Education Department of Tasmania, Lynda Ginsburg, Instructional Strategies for teaching adult numeracy skills, National Center on Adult Literacy, University of Pennsylvania, May Kerka, Sandra, Not just a number: Critical Numeracy for Adults, ERIC Digest, 1996

22 22 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) Policies and Pedagogies for Lifelong Literacy: International Persectives for the 20 Century, ) Χαράλαμπος Λεμονίδης, Αριθμητισμός ή Μαθηματικός Γραμματισμός, Πρακτικά του 1 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας, Πάντειο Παν/ιο, Αθήνα ) Evans, J & Thorstad, Mathematics and Numeracy in the Practice of Critical Citizenship, ALM 1, ) Enest Paul,Images of Mathematics, Values and Gender: Philosophical Perspective, ALM2, ) Benn R., Mathematics:Certainty in an Uncertain World, ALM2, ) Kerka- Sandra, Not just a Number: Critical Numeracy for Adults, ERIC Digest, ) Donna Curry, Mary Jane Schmitt, Sally Waldron, The Adult Numeracy Practitioners Network System Reform Planning Project, July 1996, Funded by the National Institute for Literacy 8) Αydin Yucesan Durgunoglu/Banu Oney, Numeracy Needs of Adult Literacy Participants, Focus on Basis, September ) Basic Skills Agency, Adult Basic Skills Core Curriculum, London ) Mary Jane Schmitt, Developing Adult s Numerate Thinking: Getting out from under the Workbooks, Focus on Basis, September ) Lynda Ginsburg, Instructional Strategies for teaching adult numeracy skills, National Center on Adult Literacy, University of Pennsylvania, May ) I.Falk-P.Millar, Literacy and numeracy in vocational education and training, NCVER ) Numerate Students, Numerate Adults,Education Department of Tasmania, 1995

23 23

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση 1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.

Διαβάστε περισσότερα

O7: Πρόγραμμα Κατάρτισης Εκπαιδευτικών O7-A1: Αναπτύσσοντας εργαλεία για το Πρόγραμμα Κατάρτισης Εκπαιδευτικών

O7: Πρόγραμμα Κατάρτισης Εκπαιδευτικών O7-A1: Αναπτύσσοντας εργαλεία για το Πρόγραμμα Κατάρτισης Εκπαιδευτικών O7: Πρόγραμμα Κατάρτισης Εκπαιδευτικών O7-A1: Αναπτύσσοντας εργαλεία για το Πρόγραμμα Κατάρτισης Εκπαιδευτικών Prepared by University Paderborn 30/11/2015 Project name: Project acronym: Project number:

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

(π.χ. Thompson, 1999, McIntosh, 1990, Reys, 1984, Wandt & Brown, 1957). Οι βασικές αιτίες για αυτήν την αλλαγή στη θεώρηση των δύο ειδών υπολογισμού

(π.χ. Thompson, 1999, McIntosh, 1990, Reys, 1984, Wandt & Brown, 1957). Οι βασικές αιτίες για αυτήν την αλλαγή στη θεώρηση των δύο ειδών υπολογισμού ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα Μαθηματικά της Φύσης και της Ζωής, που αναφέρονται στοn τίτλο του βιβλίου αυτού, αποτελούν την επωνυμία της ομάδας των επιστημόνων που εργάζονται για τον εκσυγχρονισμό της διδασκαλίας των μαθηματικών

Διαβάστε περισσότερα

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ MATHDebate - Η Φωνή των Φοιτητών - Ψάχνοντας την Αριστεία στην Εκπαίδευση Μαθηματικών μέσω της Αύξησης των Κινήτρων για Μάθηση (project 2016-2018) mathdebate.eu Σύντομη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να συζητήσουν και να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 1 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 12 ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: Ενεργός συμμετοχή (βιωματική μάθηση) ΘΕΜΑ: Παράδοση στο μάθημα των «ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ», για τον τρόπο διαχείρισης των σκληρών δίσκων.

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Πρόγραμμα Eξ Aποστάσεως Eκπαίδευσης (E learning) Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών MA in Education (Education Sciences) ΑΣΠΑΙΤΕ-Roehampton ΠΜΣ MA in Education (Education Sciences) Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Εκπαίδευση (Επιστήμες της Αγωγής),

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΣΗ: «Πρακτικές αξιολόγησης κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών» Γιάννης Χριστάκης Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας

Διαβάστε περισσότερα

Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος

Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος Η Τζούλι και η μαμά της έχουν βγει για να αγοράσουν ένα τζιν για το σχολείο. Παρατηρούν έναν πάγκο με την εξής ταμπέλα πάνω: 40% έκπτωση των τιμών στις ετικέτες

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ - ΒΑΣΙΚΑ ΜΟDULES ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΩΝ TRAIN

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ - ΒΑΣΙΚΑ ΜΟDULES ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΩΝ TRAIN ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ - ΒΑΣΙΚΑ ΜΟDULES ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΩΝ TRAIN Module 5: Μαθησιακή Συµβουλευτική Monika Tröster / Adelgard Steindl German Institute for Adult Education

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Εισαγωγή Η έρευνα στην Ευρώπη δείχνει ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες όλων των ηλικιών έχουν προσωπική εμπειρία με την τεχνολογία.

Διαβάστε περισσότερα

Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση

Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση 390 παιδιά Το πλαίσιο εφαρμογής 18 τμήματα Μονάδα Ειδικής Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία. Στόχος έρευνας

Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία. Στόχος έρευνας Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία Πουλιτσίδου Νιόβη- Χριστίνα Τζιρτζιγάνης Βασίλειος Φωκάς Δημήτριος Στόχος έρευνας Να διερευνηθούν οι παράγοντες, που επηρεάζουν την επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ 2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό για τα Μαθηματικά 2.1 Κύρια χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού λογισμικού για την Διδακτική των Μαθηματικών 2.2 Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού για

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT)

ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT) 1 ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT) 1. Επιλογή θέματος. 2. Καταιγισμός ιδεών - διαθεματικές διασυνδέσεις. 3. Έρευνα πηγών - αναδιαμόρφωση ιδεών. 4. Καθοδηγητικά ερωτήματα. 5. Οργάνωση μαθησιακών

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης Άννα Κουκά 1. Εισαγωγή Εξελίξεις στις προσεγγίσεις για τη μάθηση Τα πορίσματα της εκπαιδευτικής έρευνας δημιουργούν αλλαγές στο σημερινό σχολείο Η

Διαβάστε περισσότερα

από ευχάριστες δραστηριότητες, όπως εκείνες της προανάγνωσης,, ενώ παράλληλα συνειδητοποιούν το φωνημικό χαρακτήρα της γλώσσας και διακρίνουν τα

από ευχάριστες δραστηριότητες, όπως εκείνες της προανάγνωσης,, ενώ παράλληλα συνειδητοποιούν το φωνημικό χαρακτήρα της γλώσσας και διακρίνουν τα ΔΕΥΤΕΡΑ Προσέλευση νηπίων και αυθόρμητες δραστηριότητες στις οργανωμένες γωνιές της τάξης. Το ελεύθερο παιχνίδι είτε ατομικό,είτε ομαδικό σε ελκυστικά οργανωμένες γωνιές επιτρέπει στα παιδιά να χρησιμοποιούν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΕκαιαξιολόγησητουμαθητή μετηχρήσητουportofolio (Φάκελοςτουμαθητή) Ελένη Κατσαρού Πανεπιστήμιο Κρήτης

ΕΕκαιαξιολόγησητουμαθητή μετηχρήσητουportofolio (Φάκελοςτουμαθητή) Ελένη Κατσαρού Πανεπιστήμιο Κρήτης ΕΕκαιαξιολόγησητουμαθητή μετηχρήσητουportofolio (Φάκελοςτουμαθητή) Ελένη Κατσαρού Πανεπιστήμιο Κρήτης Τιείναιοφάκελοςυλικούμαθητή; Συστηματική και οργανωμένη συλλογή στοιχείων αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4.1. Αποτελέσματα από το πρόγραμμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης δασκάλων και πειραματικής εφαρμογής των νοερών

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9 Περιεχόμενα Προλογικό Σημείωμα 9 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.1. Εισαγωγή 14 1.2 Τα βασικά δεδομένα των Μαθηματικών και οι γνωστικές απαιτήσεις της κατανόησης, απομνημόνευσης και λειτουργικής χρήσης τους 17 1.2.1. Η

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,

Διαβάστε περισσότερα

H Συμβολή της Υπολογιστικής Σκέψης στην Προετοιμασία του Αυριανού Πολίτη

H Συμβολή της Υπολογιστικής Σκέψης στην Προετοιμασία του Αυριανού Πολίτη H Συμβολή της Υπολογιστικής Σκέψης στην Προετοιμασία του Αυριανού Πολίτη Κοτίνη Ι., Τζελέπη Σ. Σχ. Σύμβουλοι Κ. Μακεδονίας στην οικονομία, στη τέχνη, στην επιστήμη, στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες.

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών.

Μαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών. Μαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών. Α. Πέρδος 1, I. Σαράφης, Χ. Τίκβα 3 1 Ελληνογαλλική Σχολή Καλαμαρί perdos@kalamari.gr

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Κάππας Σπυρίδων ΟΜΑΔΑ είναι μια συνάθροιση ατόμων στην οποία το καθένα έχει συνείδηση της παρουσίας των άλλων, ενώ ταυτόχρονα βιώνει κάποια μορφή εξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας. Ιωαννίνων. Αριθμητικός Γραμματισμός. Εισηγήτρια : Σεντελέ Καίτη

Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας. Ιωαννίνων. Αριθμητικός Γραμματισμός. Εισηγήτρια : Σεντελέ Καίτη Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Ιωαννίνων Αριθμητικός Γραμματισμός Εισηγήτρια : Σεντελέ Καίτη ΘΕΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ «Προγραμματισμός-Οργάνωση και υλοποίηση μιας διδακτικής ενότητας στον Αριθμητικό Γραμματισμό» ΠΡΟΣΘΕΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να:

Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να: Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ανταποκρίνονται στην ακρόαση του προφορικού

Διαβάστε περισσότερα

Δημοτικό Σχολείο Σωτήρας Β Η δική μας πρόταση- εμπειρία

Δημοτικό Σχολείο Σωτήρας Β Η δική μας πρόταση- εμπειρία Δημοτικό Σχολείο Σωτήρας Β Η δική μας πρόταση- εμπειρία Συμμετοχή στο Πρόγραμμα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΕΡΕΥΝΑΣ-ΔΡΑΣΗΣ Σχολική χρονιά: 2015-2016 ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση Ημερίδα για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, Λεμεσός 23/2/13

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά Ε. Κολέζα Α. Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας µαθηµατικής ενότητας: Βήµατα για τη συγγραφή του σχεδίου Β. Θεωρητικό υπόβαθρο της διδακτικής πρότασης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα Ι. Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών. Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο

Παράρτημα Ι. Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών. Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο Παράρτημα Ι Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο Σημειώστε τον βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας σας με τις παρακάτω προτάσεις, με βάση την επεξήγηση που ακολουθεί:

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: «ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ» Συντάκτης: Βάρδα Αλεξάνδρα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: «ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ» Συντάκτης: Βάρδα Αλεξάνδρα ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: «ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ» Συντάκτης: Βάρδα Αλεξάνδρα ΕΡΩΤΗΜΑ 1 ο : Σύμφωνα με το Δ.Ε.Π.Π.Σ., ο παιδαγωγικός ρόλος ανανεώνεται, αναθεωρείται, αναβαθμίζεται, προκειμένου να ανταποκριθεί

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Μαθηματικά A Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ:

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ: ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS 299516 ΥΠΟΕΡΓΟ: «ΜΟΔΙΠ του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» και α/α «01» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «Εκπαίδευση και Δια

Διαβάστε περισσότερα

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε σε Έκδοση του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.) το 2002. Η πλήρης αναφορά είναι η εξής:

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε σε Έκδοση του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.) το 2002. Η πλήρης αναφορά είναι η εξής: Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε σε Έκδοση του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.) το 2002. Η πλήρης αναφορά είναι η εξής: Χ. Λεμονίδης (2002). Αριθμητισμός ή Μαθηματικός Γραμματισμός.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΙΤΛΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: Οι κλασματικές μονάδες και οι απλοί κλασματικοί αριθμοί ΕΠΙΜΟΡΦOYMENH:

Διαβάστε περισσότερα

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε σε Έκδοση του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.) το Η πλήρης αναφορά είναι η εξής:

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε σε Έκδοση του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.) το Η πλήρης αναφορά είναι η εξής: Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε σε Έκδοση του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.Ε.Κ.Ε.) το 2002. Η πλήρης αναφορά είναι η εξής: Χ. Λεμονίδης (2002). Αριθμητισμός ή Μαθηματικός Γραμματισμός.

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Η Πληροφορική στην Ελληνική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Γυμνάσιο Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι τρεις διαστάσεις της μάθησης Αλέξης Κόκκος Ο Knud Illeris, ο σημαντικότερος ίσως θεωρητικός της μάθησης σήμερα, στο κείμενό του «Μια

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 email: gpalegeo@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της Πληροφορικής" εννοούμε τη μελέτη,

Διαβάστε περισσότερα

Πρωινό γεύμα και υγιεινή σώματος στην τουαλέτα.

Πρωινό γεύμα και υγιεινή σώματος στην τουαλέτα. Προσέλευση νηπίων και αυθόρμητες δραστηριότητες στις οργανωμένες γωνιές της τάξης. Το ελεύθερο παιχνίδι είτε ατομικό,είτε ομαδικό σε ελκυστικά οργανωμένες γωνιές επιτρέπει στα παιδιά να χρησιμοποιούν δημιουργικά

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός. A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης

Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός. A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης 1. MΕΘΟΔΟΣ Ο όρος μέθοδος, έτσι όπως χρησιμοποιείται στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία, έχει ποικίλες σημασίες. Διαφοροποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu Τι έχουμε μάθει για την προώθηση της Δημιουργικότητας μέσα από τις Φυσικές Επιστήμες και τα Μαθηματικά στην Ελληνική Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία; Ευρήματα για την εκπαίδευση στην Ελλάδα από το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Εσπερινά σχολεία, μια διαφορετική προσέγγιση στην εκπαιδευτική διαδικασία Δρ. ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Διευθυντής 1 ου Εσπερινού ΓΕΛ Αθηνών zarknick@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία (Project)

Ερευνητική Εργασία (Project) Ερευνητική Εργασία (Project) Ερευνητικές Εργασίες (Project) Τι είναι ερευνητική εργασία Σκοπός της ερευνητικής εργασίας Εκπαιδευτική Αξία Προϋποθέσεις επιτυχίας του project Ρόλος του μαθητή Ρόλος του Εκπαιδευτικού

Διαβάστε περισσότερα

Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού

Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης kliapis@sch.gr 1 Ο Ρόλος του εκπαιδευτικού Αξιολογεί την αρχική μαθηματική κατάσταση κάθε παιδιού, ομαδοποιεί τα παιδιά σύμφωνα με

Διαβάστε περισσότερα

Νικολέττα Ιωάννου Λειτουργός Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Νικολέττα Ιωάννου Λειτουργός Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Νικολέττα Ιωάννου Λειτουργός Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 2 ο Π α γ κ ύ π ρ ι ο Σ υ ν έ δ ρ ι ο, 29 Ν ο ε μ β ρ ί ο υ 2 0 1 4, Λ ε μ ε σ ό ς Βασικά ερωτήματα

Διαβάστε περισσότερα

των σχολικών μαθηματικών

των σχολικών μαθηματικών Μια σύγχρονη διδακτική θεώρηση των σχολικών μαθηματικών «Οι περισσότερες σημαντικές έννοιες και διαδικασίες των μαθηματικών διδάσκονται καλύτερα μέσω της επίλυσης προβλημάτων (ΕΠ)» Παραδοσιακή προσέγγιση:

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιολόγηση των μαθητών

Η αξιολόγηση των μαθητών Η αξιολόγηση των μαθητών Αξιολόγηση είναι η αποτίμηση του αποτελέσματος μιας προσπάθειας. Στην περίπτωση των μαθητών το εκτιμώμενο αποτέλεσμα αναφέρεται στις γνώσεις και δεξιότητες, που φέρεται να έχει

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας Αντικείμενο και Αναγκαιότητα Μετασχηματισμός της φυσικοεπιστημονικής γνώσης στη σχολική της εκδοχή.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ 2, 5 ΚΑΙ 10. Αρ2.7 Ανακαλύπτουν, διατυπώνουν και εφαρμόζουν τα κριτήρια διαιρετότητας του 2, 5 και του 10.

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ 2, 5 ΚΑΙ 10. Αρ2.7 Ανακαλύπτουν, διατυπώνουν και εφαρμόζουν τα κριτήρια διαιρετότητας του 2, 5 και του 10. ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ 2, 5 ΚΑΙ 10 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Διερεύνηση αριθμών Αρ1.7 Αναπαριστούν εναδικά κλάσματα ( 1, 1, 1, 1, 1 ) ενός συνόλου ή μιας επιφάνειας, 2 3 4 6 8 χρησιμοποιώντας αντικείμενα,

Διαβάστε περισσότερα

Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας. Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016

Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας. Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016 Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ «Είναι μια συνεχής διαδικασία παρακολούθησης και ελέγχου του βαθμού επίτευξης των διδακτικών στόχων (δεικτών),

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων Ενότητα 11: Κριτικός Στοχασμός και Ενδυνάμωση Γιώργος Κ. Ζαρίφης Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την 1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την παλαιότερη γνώση τους, σημειώνουν λεπτομέρειες, παρακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Σκοποί της παρουσίασης Εξέταση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των παιχνιδιών σε σχέση με τα προγράμματα Φ.Α. Εισαγωγή στα

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ

Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ Ομάδα Γ Βότσης Ευστάθιος Γιαζιτσής Παντελής Σπαής Αλέξανδρος Τάτσης Γεώργιος Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αρχάριοι προγραμματιστές Εισαγωγή Προβλήματα Δυσκολίες Διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ. «Τα μυστικά ενός αγγείου»

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ. «Τα μυστικά ενός αγγείου» ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ «Τα μυστικά ενός αγγείου» ΜΠΙΛΙΟΥΡΗ ΑΡΓΥΡΗ 2011 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ «ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΕΝΟΣ ΑΓΓΕΙΟΥ» ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η παρούσα εργασία αποτελεί το θεωρητικό

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα αυτοαξιολόγησης σχολείου

Έρευνα αυτοαξιολόγησης σχολείου 1 Έρευνα αυτοαξιολόγησης σχολείου Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Νάουσας, έχει σαν στόχο να βελτιώνει κάθε χρόνο, όλο και περισσότερο, τις υπηρεσίες που προσφέρει στους εκπαιδευόμενους και των δύο κύκλων.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Καθηγητής/τρια: Αρ. Μαθητών/τριών : Ημερομηνία: Χρόνος: Τμήμα: Ενότητα & Θέμα Μαθήματος: Μάθημα: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Απαραίτητες προϋπάρχουσες/προαπαιτούμενες γνώσεις (προηγούμενοι/προαπαιτούμενοι

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού

Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Σεντελέ Αικατερίνη, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αξιολόγησα τους μαθητές μου θεωρώντας την αξιολόγηση σαν μια διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Αντεστραμμένη Διδασκαλία (flipped classroom) και Τεχνητή Νοημοσύνη (Α.Ι.) στην εκπαίδευση

Αντεστραμμένη Διδασκαλία (flipped classroom) και Τεχνητή Νοημοσύνη (Α.Ι.) στην εκπαίδευση 17 ο Ετήσιο Συνέδριο «Βελτίωση Μαθησιακών Αποτελεσμάτων στο δημόσιο σχολείο. Προτάσεις και Προοπτικές» Αντεστραμμένη Διδασκαλία (flipped classroom) και Τεχνητή Νοημοσύνη (Α.Ι.) στην εκπαίδευση ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

6.5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

6.5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 6.5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 6.5.1. Οι γνώσεις υποψηφίων δασκάλων για την υπολογιστική εκτίμηση Σε μια έρευνα των Lemonidis

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Εισηγητές: Απόστολος Κ. Σωτηρίου Γεώργιος Β. Παπαβασιλείου 20ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων 17&18 Μαρτίου 2009 Αλφαβητισμός Γραμματισμός Literacy Εγγραμματισμός

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output:

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output: Τίτλος: Εταίρος: Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία SOSU Oestjylland Ημερομηνία: 15/09/2017 Intellectual Output: IO3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ψυχολογικές Πτυχές...2

Διαβάστε περισσότερα

«Ανάλογα ποσά Γραφική παράσταση αναλογίας» ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

«Ανάλογα ποσά Γραφική παράσταση αναλογίας» ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μαθηματικά ΤΑΞΗ: Α Γυμνασίου ΕΝΟΤΗΤΕΣ: 1. Ανάλογα ποσά Ιδιότητες αναλόγων ποσών 2. Γραφική παράσταση σχέσης αναλογίας ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Άγγελος Γιαννούλας Κωνσταντίνος Ρεκούμης

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Πέρα όµως από την Γνωσιακή/Εννοιολογική ανάλυση της δοµής και του περιεχοµένου των σχολικών εγχειριδίων των Μαθηµατικών του Δηµοτικού ως προς τις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ Σχολικοί Σύμβουλοι: Φελούκα Βασιλική, 7 ης Περιφέρειας Π.Ε. Ν. Αχαΐας Γιαννόπουλος Κων/νος, 8 ης Περιφέρειας Π.Ε. Ν. Αχαΐας Ενότητες Βασικές αιτίες προβλημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες προκλήσεις

Σύγχρονες προκλήσεις Σύγχρονες προκλήσεις Οι σημερινοί μαθητές και φοιτητές προετοιμάζονται για να ζήσουν σε ένα περιβάλλον που δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Να χρησιμοποιήσουν τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί Να

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΣΚΟΠΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Βασικός σκοπός ήταν η απόκτηση νέων και εμβάθυνση ήδη γνωστών τεχνικών για την πρόληψη της μαθητικής διαρροής.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου»

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου» ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου» 6/Θ ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΙΤΡΟΥΣ ΠΙΕΡΙΑΣ Μαρία Υφαντή (ΠΕ 11) Δαμιανός Τσιλφόγλου (ΠΕ 20) Θέμα: Μύθοι Αισώπου και διδαχές του Τάξη

Διαβάστε περισσότερα

Λογικές πύλες και λογικά κυκλώματα

Λογικές πύλες και λογικά κυκλώματα Λογικές πύλες και λογικά κυκλώματα ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Κωνσταντίνος Δραγογιάννης, ΠΕ84 Ηλεκτρονικών ΣΧΟΛΕΙΟ Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑΛ) Άμφισσας Άμφισσα, 31 Οκτωβρίου 2018 1. Συνοπτική περιγραφή της ανοιχτής

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα_SPA. Πρόληψη άγχους στους Εκπαιδευτικούς οργανισμούς

Πρόγραμμα_SPA. Πρόληψη άγχους στους Εκπαιδευτικούς οργανισμούς Πρόγραμμα: Πρόληψη άγχους στους Εκπαιδευτικούς οργανισμούς 1. Εισαγωγή 1.1. Γενική εισαγωγή στο εργασιακό άγχος Η φύση της εργασιακής ζωής έχει αλλάξει σημαντικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ LOGO

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ LOGO 1 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ LOGO ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 1. Τοποθέτησε μια χελώνα στην επιφάνεια εργασίας. 2. Με ποια εντολή γράφει η χελώνα μας;.. 3. Γράψε την εντολή για να πάει

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Οι μαθηματικές έννοιες και γενικότερα οι μαθηματικές διαδικασίες είναι αφηρημένες και, αρκετές φορές, ιδιαίτερα πολύπλοκες. Η κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Ενότητα 5: Χρήστος Παρθένης Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: Το παράδειγμα του Προγράμματος «Εκπαίδευση των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενο Εκπαιδευτικής Υποστήριξης για την Προετοιμασία των Μαθητών

Περιεχόμενο Εκπαιδευτικής Υποστήριξης για την Προετοιμασία των Μαθητών Περιεχόμενο Εκπαιδευτικής Υποστήριξης για την Προετοιμασία των Μαθητών Στο πλαίσιο της συγχρηματοδοτούμενης πράξης «Πιλοτικές Παρεμβάσεις υποστήριξης Πιστοποίησης μαθητών Γ τάξης Γυμνασίου για την απόκτηση

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών

Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών Καθώς οι σύγχρονες κοινωνίες μεταλλάσσονται και εξελίσσονται διαρκώς, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση

Διαβάστε περισσότερα