EYPETHPIA ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΑΡΘΡΑ - ΜΕΛΕΤΕΣ. Μ. Σταθόπουλος: Ποινική αποζημίωση, αποκαταστατικός σκοπός και δημόσια τάξη

Transcript

1 EYPETHPIA ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΑΡΘΡΑ - ΜΕΛΕΤΕΣ Μ. Σταθόπουλος: Ποινική αποζημίωση, αποκαταστατικός σκοπός και δημόσια τάξη Ι. Παπαδημόπουλος Χρ. Αρκούδα: Η μεταφορά της έδρας των κοινοτικών εταιριών μετά την έκδοση της από απόφασης CARTESIO του ΔΕΚ 624. Ι. Κατράς: Καταγγελία εμπορικής μίσθωσης από τον μισθωτή μετά το ν.3853/ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Κ. Μακρίδου Γ. Διαμαντόπουλος: Αντισυνταγματικότητα της ρύθμισης περί εισπράξεως εκ μέρους των άμισθων υποθηκοφυλάκων και των προϊσταμένων των υποθηκοφυλακείων που λειτουργούν ως κτηματολογικά γραφεία πάγιων δικαιωμάτων επί εγγραφής προσημείωσης ή υποθήκης προς διασφάλιση ομολογιακού δανείου. Σε περίπτωση άρνησής τους να προβούν στην καταχώρηση δίχως την καταβολή αναλογικών δικαιωμάτων δεν καθιδρύεται ευθύνη τους, δυνάμει των άρθρων 73 ΕισΝΚΠολΔ, 914 επ. ΑΚ ή 904 επ. ΑΚ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ Αρείου Πάγου Έτους 2007 Έτους 2008

2 (Σημ. Ι. Κατρά) , (Σημ. Ι. Κατρά)

3 Έτους (Σημ. Ι. Κατρά) (Σημ. Ι. Κατρά) (Σημ. Ι. Κατρά)

4 , , ,

5 Έτους (Ολ) 664 4(Ολ) 666 6(Ολ) 668 7(Ολ) (Ολ) Εφετείου Αθηνών Έτους Έτους , Έτους

6 Έτους Εφετείου Ιωαννίνων 55/ / Εφετείου Πειραιώς 516/ Πρωτοδικείου Αμαλιάδας 40/10(Μ) 829 Πρωτοδικείου Θεσ/νίκης

7 10496/10(Μ) 830 Πρωτοδικείου Κέρκυρας 94/10(Μ) 832 Ειρηνοδικείου Τρικάλων 41/ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Αρ. προσφ /97(Ολ) / /00(Ολ) / / / / / /02(Ολ) / / / /03(Ολ) / / / / / /04 851

8 35677/ /05(Ολ) / / / / / / / / / / /06(Ολ) / / / / / / / / / / / / /07 839

9 45216/ / / / Δ.Ε.Κ. (Περιληπτικές) C-173/ C-290/ C-330/ C-380/ C-408/ C-446/ C-470/ C-503/ C-514/ C-540/ C-53/ C-158-9/ C-212/ C-226/ C-228/ C-317-8/ C-331/ C-371/ C-391/ C-410/ C-438/04 898

10 C-506/ C-6/ C-65/ C-82/ C-110/ C-134/ C-254/ C-269/ C-303/ C-382/ C-392/ C-430/ C-432/ C-444/ C-43/ C-50/ C-311/ C-345/ C-445/ C / C-480/ C-489/ C-492/ C-42/ C-52/ C-88/07 891

11 C-171-2/ C-169/ C-199/ C-213/ C-227/ C-269/ C-300/ C-308/ C-326/ C-350/ C-352/ C-370/ C-388/ C-402/ C-432/ C-465/ C-519/ C-536/ C-538/ C-540/ C-559/ C-567/ C-573/ C-2/ C-8/ C-35/08 863

12 C-63/ C-67/ C-88/ C-89/08 P 863 C-103/ C-128/ C-138/ C-155/ C-157/ C-169/ C-196/ C-201/ C-206/ C-246/ C-254/ C-286/ C-288/ C-314/ C-438/ C-357/09 PPU 864 *** ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Μετά την ισχύ του α.ν. 431/1968, ο κληρούχος δεν λογίζεται κατά πλάσμα του νόμου νομέας του κλήρου, αν δεν κατέχει πραγματικά αυτόν και είναι δυνατή η χωρίς τη θέλησή του κτήση της νομής από τρίτο ολόκληρου του κληροτεμαχίου, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην κτήση της κυριότητας αυτού με τακτική ή με έκτακτη χρησικτησία. ΑΠ 785/08, σ Δεν είναι θεμιτή η παραχώρηση εκτάσεως για μόνιμη γεωργική ή δενδροκομική εκμετάλλευση, εφόσον αυτή είχε προγενεστέρως διατεθεί, κατά τις διατάξεις των άρθ. 96 επ., 119 επ., 164, 197 επ. Αγρ.Κ., για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων ευρύτερης περιοχής

13 που είχε απαλλοτριωθεί για την αποκατάσταση ακτημόνων καλλιεργητών, και επομένως η παραχώρηση εκτάσεως, ως δασικής, ήδη διατεθειμένης για θεραπεία άλλου σκοπού, είναι παράνομη και ανακλητέα ανεξάρτητα από χρονικά όρια, όπως τούτο απορρέει από το όλο πνεύμα τόσο της δασικής νομοθεσίας, όπως αλληλοδιαδόχως ίσχυσε. Όταν κατά την οριστική διανομή αγροκτήματος ορισμένες εκτάσεις δεν αφέθησαν απλώς για την κοινή χρήση των εγκατασταθέντων προσφύγων ή γηγενών, αλλ αυτές, προσδιοριζόμενες συγκεκριμένως, ως ενάριθμα κληροτεμάχια, παραχωρούνται ρητώς, με το οικείο πρακτικό της αρμόδιας επιτροπής, στην κατανομαζόμενη σ αυτό Κοινότητα, αρκεί για κτήση από την Κοινότητα της κυριότητας, η έκδοση, δημοσίευση στην Ε.τ.Κ. και μεταγραφή της αποφάσεως του Υπουργού Γεωργίας, με την οποία επικυρώνεται η οριστική αυτή διανομή. ΑΠ 1791/09, σ ΑΓΩΓΗ Η παράλειψη επίδοσης της αγωγής δεν καθιστά την αγωγή ανυπόστατη, εφόσον ο εναγόμενος συμμετέχει νόμιμα στην πρώτη συζήτηση της αγωγής και δεν προβάλει κατ αυτήν ένσταση μη επιδόσεως, επικαλούμενος δικονομική βλάβη. Ο καθολικός διάδοχος κάποιου από τους αρχικούς διαδίκους είναι πρόσωπο νομικώς ταυτιζόμενο με αυτόν, υπεισερχόμενο στη δικονομική του θέση και νομιμοποιούμενο να ενεργήσει οποιαδήποτε διαδικαστική πράξη για την ολοκλήρωση της άσκησης της αγωγής και την περάτωση της δίκης. ΑΠ 1974/08, σ Εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθ ΚΠολΔ, μπορούν να σωρευθούν στο ίδιο δικόγραφο η διεκδικητική και η περί κλήρου αγωγή, αρκεί να αναφέρονται στο δικόγραφο αυτό τα απαραίτητα για τη θεμελίωση κάθε αγωγής περιστατικά. ΑΠ 764/08, σ Επί διεκδικητικής αγωγής, ο εναγόμενος μπορεί να προβάλει τον ισχυρισμό ότι κύριος του πράγματος έγινε τρίτος το ίδιο μπορεί να πράξει και ο ενάγων αμυνόμενος σε προβληθείσα από τον εναγόμενο ένσταση ιδίας κυριότητας επί του επιδίκου. ΑΠ 1749/09, σ Η διάταξη του άρθ. 8 α.ν. 1539/1938 η οποία προβλέπει προδικασία για την άσκηση αγωγής κυριότητας ή άλλου εκτός της νομής, εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου που κατέχεται από το Δημόσιο, εφαρμόζεται και στον Ο.Σ.Κ. και μετά τη μετατροπή του σε Α.Ε. Η σχετική ρύθμιση δεν αντίκειται στα άρθ. 4 1 και 20 1 Συντ. ΑΠ 1756/09, σ Διεκδικητική αγωγή. Ο κύριος του πράγματος δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση ίση με την αξία του πράγματος, αν αυτό δεν μπορεί να του αποδοθεί. Η σχετική αξίωση στρεφόμενη κατά του Δημοσίου, ο.τ.α., ή ν.π.δ.δ. υπάγεται στα πολιτικά δικαστήρια. Παραγραφή αξίωσης κατά ο.τ.α. Η παραγραφή της αξίωσης για αποζημίωση λόγω αδυναμίας προς απόδοση του πράγματος αρχίζει από τότε που γεννιέται η αξίωση αυτή, δηλαδή από τότε που βεβαιώνεται από την απόφαση ή κατά την εκτέλεση ότι δεν είναι δυνατή η αυτούσια απόδοση του διεκδικούμενου πράγματος. ΑΠ 1793/09, σ Προϋποθέσεις ευθύνης από αδικοπραξία. Έννοια υπαιτιότητας. Ζημία από περισσοτέρους. Αδικοπραξία αποτελεί, σύμφωνα με το άρθ ΑΚ, και η χωρίς δικαίωμα παρά τη θέληση του νομέα αποβολή αυτού από τη νομή πράγματος. Περιεχόμενο αγωγής για διαφυγόντα κέρδη. ΑΠ 1900/08, σ Σε περίπτωση που θύμα της αδικοπραξίας, που παθαίνει βλάβη του σώματος ή της υγείας του, είναι εταίρος Α.Ε., ο τραυματισμός αυτού δεν έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών του από την εταιρία. Ακόμη δε και αν ο τραυματισμός του επάγεται δυσμενή αποτελέσματα για την εταιρία, ο ίδιος έχει την ιδιότητα του έμμεσα ζημιούμενου τρίτου, μη καλυπτόμενου αδικοπρακτικά από τη διάταξη του άρθ. 929 ΑΚ. Επομένως, δεν

14 νομιμοποιείται ενεργητικά να εγείρει αγωγή κατά του υπόχρεου προς αποζημίωση και να ζητήσει τα αναλογούντα στα εταιρικά του μερίδια κέρδη, που απώλεσε η εταιρεία εξαιτίας του τραυματισμού του. Πότε νομιμοποιείται να ασκήσει τέτοια αγωγή. ΑΠ 1958/08, σ Περιεχόμενο αγωγής για αποκτήματα. ΑΠ 1790/09, σ Περιεχόμενο αγωγής διανομής ως προς την κυριότητα των διαδίκων στο κοινό πράγμα. ΑΠ 151/09, σ Πότε ασκείται η αρνητική αγωγή κυριότητας (1108 ΑΚ). ΑΠ 1792/09, σ Συνέπειες μη νόμιμης σώρευσης αγωγών. ΑΠ 1987/08, σ Δυνατή η αναπροσαρμογή μισθώματος εμπορικής μίσθωσης με βάση το άρθ. 288 ΑΚ. Περιεχόμενο σχετικής αγωγής. Περιστατικά αναίρεσης απόφασης, που αναπροσάρμοσε το μίσθωμα, κατ άρθ. 559 αρ. 19 ΚΠολΔ. ΑΠ 2154/07, σ Περιεχόμενο αγωγής περί αποβολής από τη νομή ως προς την περιγραφή του ακινήτου. Έννοια και πράξεις νομής. ΑΠ 1798/09, σ Περιεχόμενο αγωγής αδικ. πλουτισμού για απαίτηση αχρεώστητης παροχής. Εκτοκισμός τόκων από τράπεζα κατά τη διάταξη του άρθ ν. 2789/2000. ΑΠ 749/08, σ Πότε ο κατά της διεκδικητικής αγωγής ακινήτου προβαλλόμενος από τον εναγόμενο ισχυρισμός ότι απέκτησε αυτός την κυριότητα του επιδίκου με έκτακτη χρησικτησία αποτελεί ένσταση και πότε άρνηση της αγωγής. ΑΠ 1701/09, σ Κρίσιμος χρόνος κτήσης αγωγικού δικαιώματος. ΕφΑθ 161/10, σ Περιεχόμενο διεκδικητικής αγωγής. Έγκυρη η πώληση ξένου ακινήτου. ΕφΑθ 2077/09, σ Περιεχόμενο αγωγής αποβολής από τη νομή. Δουλεία οδού τρόπος σύστασης προσβολή της. Προσβολή χρήσης κοινόχρηστων πραγμάτων. ΕφΑθ 848/09, σ Αγωγή για διαγραφή υποθήκης είναι ενοχική, δεν εγγράφεται στα βιβλία διεκδικήσεων και δεν υπόκειται σε δικαστικό ένσημο. Αρμοδιότητα, διαδικασία. ΕιρΤρικ 41/08, σ Άρθρα 6 1, 13 ΕΣΔΑ: μη συμμόρφωση Διοίκησης προς απόφαση περί άρσης ρυμοτομικού βάρους, αναποτελεσματικό το σύστημα του ν. 3068/ ΠΠΠ: υποχρεωτική η προηγούμενη άσκηση αγωγής αποζημίωσης. ΕΔΔΑ 26914/07, σ ΑΔΙΚΟΠΡΑΞΙΑ Αντισυνταγματικότητα της ρύθμισης περί εισπράξεως εκ μέρους των άμισθων υποθηκοφυλάκων και των προϊσταμένων των υποθηκοφυλακείων που λειτουργούν ως κτηματολογικά γραφεία πάγιων δικαιωμάτων επί εγγραφής προσημείωσης ή υποθήκης προς διασφάλιση ομολογιακού δανείου. Σε περίπτωση άρνησής τους να προβούν στην καταχώρηση δίχως την καταβολή αναλογικών δικαιωμάτων δεν καθιδρύεται ευθύνη τους, δυνάμει των άρθρων 73 ΕισΝΚΠολΔ, 914 επ. ΑΚ ή 904 επ. ΑΚ, Γνμδ Κ. Μακρίδου- Γ.Διαμαντόπουλου, σ. 646.

15 Προϋποθέσεις ευθύνης από αδικοπραξία. Έννοια υπαιτιότητας. Ζημία από περισσοτέρους. Αδικοπραξία αποτελεί, σύμφωνα με το άρθ ΑΚ, και η χωρίς δικαίωμα παρά τη θέληση του νομέα αποβολή αυτού από τη νομή πράγματος. Περιεχόμενο αγωγής για διαφυγόντα κέρδη. ΑΠ 1900/08, σ Σε περίπτωση που θύμα της αδικοπραξίας, που παθαίνει βλάβη του σώματος ή της υγείας του, είναι εταίρος Α.Ε., ο τραυματισμός αυτού δεν έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών του από την εταιρία. Ακόμη δε και αν ο τραυματισμός του επάγεται δυσμενή αποτελέσματα για την εταιρία, ο ίδιος έχει την ιδιότητα του έμμεσα ζημιούμενου τρίτου, μη καλυπτόμενου αδικοπρακτικά από τη διάταξη του άρθ. 929 ΑΚ. Επομένως, δεν νομιμοποιείται ενεργητικά να εγείρει αγωγή κατά του υπόχρεου προς αποζημίωση και να ζητήσει τα αναλογούντα στα εταιρικά του μερίδια κέρδη, που απώλεσε η εταιρεία εξαιτίας του τραυματισμού του. Πότε νομιμοποιείται να ασκήσει τέτοια αγωγή. ΑΠ 1958/08, σ Όταν προκληθεί από αδικοπραξία προσβολή της υγείας προσώπου και στη συνέχεια, μετά την άσκηση και ικανοποίηση της σχετικής αξίωσης για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης του παθόντος, επέλθει ο θάνατος του τελευταίου από την ίδια αυτή αδικοπραξία, τότε τα μέλη της οικογένειάς του δικαιούνται χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης. ΑΠ 126/09, σ Έννοια πρόστησης. Ευθύνη προστήσαντος από πράξεις του προστηθέντος. Ο προστήσας ευθύνεται για τις ζημίες που προξένησε ο προστηθείς σε τρίτον όχι μόνον κατά την εκτέλεση της ανατεθείσας σ αυτόν υπηρεσίας, αλλά και κατά κατάχρηση της υπηρεσίας του. Πρόστηση μπορεί να υπάρχει και επί συμβάσεως παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, όπως είναι και η σύμβαση έμμισθης εντολής με πάγια περιοδική αμοιβή, μεταξύ δικηγόρου και εντολέα του. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, για τον χαρακτηρισμό του δικηγόρου ως προστηθέντος του εντολέα του, αρκεί η εκ μέρους του εντολέα παροχή γενικών μόνο οδηγιών στον δικηγόρο, ως προς τον τόπο, τον χρόνο και τους όρους εργασίας του τελευταίου. Η ευθύνη του προστήσαντος είναι γνησία αντικειμενική. Στον προστήσαντα δεν παρέχεται η δυνατότητα απαλλαγής του από την ευθύνη, αν αποδείξει ότι δεν βαρύνεται με πταίσμα ως προς την εκ μέρους του επιλογή του προστηθέντος ή ως προς τις οδηγίες που του παρείχε. ΑΠ 1768/09, σ Ο καθού η απαλλοτρίωση ακινήτου δικαιούχος της αποζημίωσης, έχει έναντι του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, που εισέπραξε από το Ταμείο Παρακαταθηκών, με βάση αντισυνταγματικές διατάξεις, το ποσό της αμοιβής του δικηγόρου, το οποίο αποτελεί μέρος της οφειλόμενης στον δικαιούχο πλήρους αποζημίωσης ενοχική απαίτηση προς επιστροφή του ποσού αυτού, η απαίτηση δε αυτή μπορεί να στηριχθεί στη διάταξη του άρθ. 8 5 ν.δ. 797/1971, σε συνδυασμό και με τις περί αδικοπραξιών διατάξεις των άρθ. 914, 297, 298 ΑΚ ή στις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις των άρθ. 904 επ. ΑΚ. Η σχετική διαφορά υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. ΑΠ 1780/09, σ Πότε η υπαίτια ζημιογόνος πράξη ή παράλειψη, με την οποία παραβιάζεται κάποια σύμβαση, μπορεί να θεμελιώσει και αξίωση από αδικοπραξία. Η μη κανονική, κατά τον επιβαλλόμενο από τις φορολογικές και λοιπές διατάξεις, τήρηση των φορολογικών και λοιπών στοιχείων της επιχείρησης του εντολέα του λογιστή, από υπαιτιότητα (δόλο ή αμέλεια) του τελευταίου, συνιστά υπαίτια παραβίαση της μεταξύ των μερών σύμβασης από το λογιστή, και δημιουργεί ευθύνη αυτού προς αποζημίωση του εντολέα -εργοδότη του για την ανόρθωση της ζημίας που αυτός υπέστη και τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο με την αντισυμβατική αυτή συμπεριφορά του λογιστή, όχι δε αδικοπραξία με την έννοια του άρθ. 914 ΑΚ. Πότε υπάρχει ευθύνη του λογιστή για αδικοπραξία κατά τις διατάξεις περί προστασίας καταναλωτών. ΑΠ 1901/08, σ Δικαιούχος εξόδων κηδείας. ΕφΑθ 866/08, σ. 785.

16 Ευθύνη προς αποζημίωση κράτους μέλους για παράβαση κοινοτικού δικαίου Παραγραφή. ΔΕΚ C-445/06, σ Το κοινοτικό δίκαιο δεν επιτρέπει εθνική νομοθεσία, αποκλείουσα εν γένει την ευθύνη του κράτους μέλους για τις ζημίες που προκλήθηκαν σε ιδιώτες λόγω παραβάσεως του κοινοτικού δικαίου από δικαστήριο. ΔΕΚ C-173/03, σ Βλ. και Επιταγή, Εργατικά θέματα, Μεταφορά, Τύπος. ΑΚΡΟΑΣΗ Άρθρο 14 ΕΣΔΑ και 1 του 1ου πρωτ.: μη προσμέτρηση συντάξιμου χρόνου λόγω ιθαγένειας. Άρθρο 6: δικαίωμα ακρόασης κατ αναίρεση. ΟλΕΔΔΑ 55707/00, σ Άρθρα 14 και 6 1: μη χορήγηση δικαστικής συνδρομής λόγω έλλειψης άδειας παραμονής. ΕΔΔΑ 45413/07, σ Υποχρέωση αιτιολόγησης κοινοτικών πράξεων Λόγος ακύρωσης που λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως από τον κοινοτικό δικαστή Αρχή της εκατέρωθεν ακροάσεως Υποχρέωση κλήσης των διαδίκων να τοποθετηθούν επί αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενου λόγου. ΔΕΚ C- 89/08 P, σ ΑΚΥΡΩΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ Άρθρα 6 1 ΕΣΔΑ, 1 ΠΠΠ: συμμόρφωση ΑΣΕΠ, ΕΑΒ σε ακυρωτική απόφαση ΣτΕ. ΕΔΔΑ 16630/07, σ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Πότε υπάρχει αλληλόχρεος λογαριασμός. Έκταση ευθύνης εγγυητή για κατάλοιπο αλληλόχρεου λογαριασμού. ΑΠ 1763/09, σ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ Άρθρο 5 1 και 4 ΕΣΔΑ: κράτηση χωρίς νόμιμη βάση στο εθνικό δίκαιο και χωρίς αποτελεσματική δικαστική προστασία. Κρίση ότι παραβιάστηκε το άρθ. 5 1 ΕΣΔΑ, επειδή η κράτηση του προσφεύγοντος αλλοδαπού δεν είχε βάση στο εθνικό δίκαιο, διότι από τη στιγμή που είχε υποβάλει αίτημα χορήγησης ασύλου δεν επιτρεπόταν κατά το εθνικό δίκαιο η απέλασή του, και, ως εκ τούτου, και η συναπτόμενη με αυτήν κράτησή του. ΕΔΔΑ 53541/07, σ Άρθρα 14 συνδ. 8 ΕΣΔΑ: εγγραφή αλλοδαπής στα βιβλία ασκούμενων δικηγόρων και μεταγενέστερος αποκλεισμός της από τις εξετάσεις υποψηφίων δικηγόρων. ΕΔΔΑ 26713/05, σ Άρθρα 3, 6, 8 ΕΣΔΑ και 1 του 7ου ΠΠ: απέλαση οικογένειας αλλοδαπών, απειλή από ιδιώτες. ΕΔΔΑ 38813/08, σ Άρθρο 8: απέλαση για λόγους εθνικής ασφάλειας με βάση απόρρητα στοιχεία πατέρα και συζύγου Λιθουανών υπηκόων. Άρθρο 6 1: μη εφαρμογή σε υποθέσεις που αφορούν στην είσοδο στη χώρα, παραμονή και απέλαση αλλοδαπών. ΕΔΔΑ 10425/03, σ. 852.

17 Άρθρα 14 και 6 1: μη χορήγηση δικαστικής συνδρομής λόγω έλλειψης άδειας παραμονής. ΕΔΔΑ 45413/07, σ Οδηγία 2008/115/ΕΚ, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών Κράτηση προς απομάκρυνση Άρθρο 15 4 έως 6. ΔΕΚ C-357/09 PPU, σ Οδηγία 2004/83/EΚ περί αναγνώρισης προσφύγων κ.λπ. Άρθρο 2 στοιχ. ε («πρόσωπο που δικαιούται επικουρική προστασία») Άρθρο 15, στοιχείο γ (σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτης ασκήσεως βίας σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης) Απόδειξη. ΔΕΚ C-465/07, σ Οδηγία 64/221 περί του συντονισμού των ειδικών μέτρων για τη διακίνηση και τη διαμονή αλλοδαπών Παράβαση μέλους. ΔΕΚ C-50/06, σ Οδηγία 2003/86/ΕΚ του Συμβουλίου για τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες ασκείται το δικαίωμα οικογενειακής επανενώσεως του οποίου απολαύουν οι υπήκοοι τρίτων χωρών που κατοικούν νομίμως εντός των κρατών μελών. ΔΕΚ C-540/03, σ ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΙΑ Άρθρο 2 ΕΔΣΑ: θανάτωση καταδιωκομένου από αστυνομικό, αποτελεσματική έρευνα. Ο θεμιτός σκοπός να πραγματοποιηθεί μία νόμιμη σύλληψη μπορεί να δικαιολογήσει τη διακινδύνευση της ανθρώπινης ζωής μόνο σε συνθήκες απόλυτης αναγκαιότητας. Καταρχήν δεν συμβαίνει αυτό όταν ο διωκόμενος δεν απειλεί τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα άλλων και δεν είναι ύποπτος τέλεσης βίαιου εγκλήματος. Αυτό ισχύει ακόμη και όταν η αποφυγή διακινδύνευσης της ζωής του διωκόμενου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη διαφυγή του. ΕΔΔΑ 43326/05, σ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΟΤΗΤΑ Άρθρο 6 ΕΣΔΑ και άρθρα 13, 14 σε συνδυασμό με αυτό: δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής τους οι αμιγώς φορολογικές διαφορές. Άρθρο 1 ΠΠΠ: αναδρομική νομοθετική κύρωση φορολογικών ελέγχων από αναρμόδια όργανα. ΕΔΔΑ 30345/05, σ Άρθρο 7 ΕΣΔΑ: αναδρομική ισχύς του ηπιότερου νόμου (στροφή νομολογίας). ΟλΕΔΔΑ 10249/03, σ ΑΝΑΙΡΕΣΗ Πότε ιδρύεται ο λόγος αναίρεσης του άρθ. 559 αρ. 19 ΚΠολΔ. ΑΠ 1748/09, σ Απαράδεκτοι οι πρόσθετοι λόγοι αναίρεσης, αν η προθεσμία για άσκησή τους λήγει ημέρα Σάββατο. ΑΠ 1764/09, σ Η αυτοπρόσωπη εμφάνιση των διαδίκων δεν αποτελεί αποδεικτικό μέσο από τα αναφερόμενα στο άρθ. 339 ΚΠολΔ, όπως, αντίθετα, η εξέταση των διαδίκων, η οποία και αναφέρεται ρητώς στην εν λόγω διάταξη. Έτσι, αν το δικαστήριο της ουσίας, θεωρήσει τα όσα οι διάδικοι διευκρινιστικώς εξέθεσαν κατά την αυτοπρόσωπη εμφάνισή τους στο ακροατήριο, ως περιεχόμενο χωρίς όρκο καταθέσεως και τα συνεκτιμήσει με τα άλλα αποδεικτικά μέσα, προκειμένου να μορφώσει την κρίση του για τη βασιμότητα ή μη αυτοτελών ισχυρισμών των

18 διαδίκων, που έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης, υποπίπτει στην πλημμέλεια του άρθ. 559 αρ. 11β ΚΠολΔ. ΑΠ 44/10, σ Άρθρο 6 1 ΕΣΔΑ: τυπολατρία, αοριστία αίτησης αναίρεσης. Άρθρο 1 του 1ου πρωτ.: ιδιαίτερη αποζημίωση για μη απαλλοτριωθέντα τμήματα ακινήτου. ΕΔΔΑ 49000/06, σ Άρθρο 6 1 ΕΣΔΑ: τυπολατρία, μη σύνταξη έκθεσης κατάθεσης αιτήσεως αναιρέσεως. ΕΔΔΑ 37349/07, σ Άρθρο 14 ΕΣΔΑ και 1 του 1ου πρωτ.: μη προσμέτρηση συντάξιμου χρόνου λόγω ιθαγένειας. Άρθρο 6: δικαίωμα ακρόασης κατ αναίρεση. ΟλΕΔΔΑ 55707/00, σ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ Βλ. Γενικές αρχές. ΑΝΑΨΗΛΑΦΗΣΗ Αν η απόφαση δεν επιδόθηκε, η προθεσμία της αναψηλάφησης είναι τρία χρόνια από τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης, εφόσον είναι τελεσίδικη ή ανέκκλητη, αλλιώς από την ημέρα που έγινε τελεσίδικη. ΑΠ 761/08, σ ΑΝΗΛΙΚΟΣ Βασικό κριτήριο για την ανάθεση της γονικής μέριμνας και ειδικότερα της επιμέλειας των ανήλικων τέκνων στον ένα από τους γονείς τους είναι το συμφέρον του τέκνου. Στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη. ΑΠ 1976/08, σ Η δικαστική εκπροσώπηση του ανηλίκου γίνεται υποχρεωτικά και από τους δύο αυτούς γονείς, προς τους οποίους και πρέπει να επιδίδεται η κλήση για τη δικαστική παράσταση του ανηλίκου. ΑΠ 133/09 (Σημ. Ι. Κατρά), σ Άρθρο 8: θετικές υποχρεώσεις κράτους, προστασία ανηλίκων, αγγελία σεξουαλικού περιεχομένου στο διαδίκτυο. ΕΔΔΑ 2872/02, σ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Έννοια σήματος, παραποίησης και απομίμησης αυτού. Δικαιώματα δικαιούχου σήματος. Το σχήμα του προϊόντος, που διακρίνει το προϊόν αυτό, ακόμη και όταν παρουσιάζει πρωτοτυπία και ιδιομορφία, δεν υπάγεται στη προστασία του σήματος όταν το μεταγενέστερο προϊόν, που φέρει το ίδιο ή παρόμοιο σχήμα, καλύπτεται με διαφορετική συσκευασία και εμφανίζεται στο κοινό με διαφορετική ονοματική ένδειξη. Προστασία διακριτικού γνωρίσματος. Ως ιδιαίτερο διακριτικό γνώρισμα θεωρείται και ο ιδιαίτερος διασχηματισμός ή η ιδιαίτερη διακόσμηση των εμπορευμάτων, της συσκευασίας ή του περικαλύμματός τους, εφόσον είναι γνωστά στους σχετικούς κύκλους των συναλλαγών ως διακριτικά σημεία των όμοιων εμπορευμάτων άλλου προσώπου. ΑΠ 1660/08, σ Οδηγία 93/37 Διαδικασίες σύναψης Διαδικασία με διαπραγμάτευση Ελάχιστος αριθμός υποψηφίων Υποχρέωση εξασφαλίσεως πραγματικού ανταγωνισμού. ΔΕΚ C-138/08, σ. 861.

19 Άρθρο 82 ΕΚ Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως Φαρμακευτικά προϊόντα Άρνηση εφοδιασμού των χονδρεμπόρων που πραγματοποιούν παράλληλες εξαγωγές Συνήθης χαρακτήρας των παραγγελιών. ΔΕΚ C-468/06 C-478/06, σ Αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως Άρθρο 81 1 ΕΚ Έννοια της «εναρμονισμένης πρακτικής» Αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της συνεννοήσεως και της συμπεριφοράς των επιχειρήσεων στην αγορά Εκτίμηση βάσει των κανόνων του εθνικού δικαίου Αρκεί μία και μόνο σύσκεψη ή απαιτείται διαρκής και τακτική συνεννόηση. ΔΕΚ C-8/08, σ Ανταγωνισμός Άρθρα 81 ΕΚ, 82 ΕΚ και 86 ΕΚ Υποχρεωτική υπαγωγή σε ασφαλιστικό φορέα όσον αφορά την ασφάλιση κατά των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών Έννοια του όρου «επιχείρηση» Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών Άρθρα 49 ΕΚ και 50 ΕΚ Περιορισμός Δικαιολόγηση Κίνδυνος σοβαρής διαταράξεως της οικονομικής ισορροπίας του συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως. ΔΕΚ C-350/07, σ Δικαίωμα του δημιουργού Οργανισμός διαχειρίσεως των δικαιωμάτων των δημιουργών κατέχων εκ των πραγμάτων μονοπωλιακή θέση Είσπραξη δικαιωμάτων σχετικών με την τηλεοπτική μετάδοση μουσικών έργων Μέθοδος υπολογισμού των δικαιωμάτων αυτών Δεσπόζουσα θέση Κατάχρηση. ΔΕΚ C-52/07, σ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Παραπέμπεται στην πλήρη Ολομέλεια το θέμα της συνταγματικότητας του άρθ. 7 3 β.δ. της 24/ , που ορίζει αφενός ότι το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα μόνο να επικυρώσει ή να περιορίσει το ποσό αποζημιώσεως για χρήση ή κάρπωση από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ανταλλάξιμου ακινήτου άνευ μισθωτικής σχέσεως, χωρίς να μπορεί να ακυρώσει εξ ολοκλήρου την αποζημίωση, αφετέρου ότι το δικάζον την ανακοπή δικαστήριο, δεν έχει τη δυνατότητα να εξετάσει ζητήματα κυριότητας, νομής ή άλλης σχέσης, η διάταξη δε αυτή περιορίζει υπέρμετρα το δικαστή και αντίκειται προς τις διατάξεις των άρθ. 20 και 25 Συντ. ΟλΑΠ 3/10, σ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ Έννοια συμβάσεων αποκλειστικής αντιπροσωπείας και αποκλειστικής διανομής καταρτίζονται ατύπως και μπορούν να αποδειχθούν και με μάρτυρες. Εφαρμοζόμενες διατάξεις. Και από πλευράς κοινοτικού δικαίου είναι επιτρεπτή η, μέσω της διαπλαστικής εξουσίας του εθνικού δικαστή, ad hoc αναλογική εφαρμογή του π.δ. 219/1991 για τους εμπορικούς αντιπροσώπους σε άλλες διαρκείς συμβάσεις διαμεσολάβησης στο εμπόριο. Προϋποθέσεις αξίωσης εμπορικού αντιπροσώπου για αποζημίωση λόγω λύσης της σύμβασης. ΑΠ 1764/09, σ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ Η θεσπιζόμενη με το άρθ. 33 ν. 2971/2001 διαδικασία της διαπίστωσης της ανυπαρξίας του κατά το άρθ. 1 ν. 653/1977 τεκμηρίου της ωφέλειας του ιδιοκτήτη απαλλοτριωμένου ακινήτου, που αποκτά πρόσωπο επί της διανοιγόμενης οδού, για την οποία κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση, δεν εφαρμόζεται επί συντελεσμένης κατά την έναρξη της ισχύος του ν. 2971/2001 ( ) απαλλοτρίωσης. Αντίθετη μειοψηφία. ΑΠ 1960/08, σ Στις απαλλοτριώσεις που έχουν κηρυχθεί μετά την και η συντέλεσή τους έλαβε χώρα πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 2882/2001, η προθεσμία για την άσκηση της αξιώσεως για τον καθορισμό μεγαλύτερης οριστικής αποζημιώσεως εκείνου που δεν έλαβε

20 μέρος, ούτε κλήθηκε στη δίκη για τον καθορισμό της αποζημιώσεως είναι πενταετής και αρχίζει από και στην περίπτωση που αποδεικνύεται ότι έχει λάβει γνώση είναι εξάμηνη και αρχίζει και πάλι από , εκτός αν η γνώση ανάγεται σε χρόνο μετά τη χρονολογία αυτή, οπότε αρχίζει από της γνώσεως. ΑΠ 174/09, σ Ο καθού η απαλλοτρίωση ακινήτου δικαιούχος της αποζημίωσης, έχει έναντι του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, που εισέπραξε από το Ταμείο Παρακαταθηκών, με βάση αντισυνταγματικές διατάξεις, το ποσό της αμοιβής του δικηγόρου, το οποίο αποτελεί μέρος της οφειλόμενης στον δικαιούχο πλήρους αποζημίωσης ενοχική απαίτηση προς επιστροφή του ποσού αυτού, η απαίτηση δε αυτή μπορεί να στηριχθεί στη διάταξη του άρθ. 8 5 ν.δ. 797/1971, σε συνδυασμό και με τις περί αδικοπραξιών διατάξεις των άρθ. 914, 297, 298 ΑΚ ή στις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις των άρθ. 904 επ. ΑΚ. Η σχετική διαφορά υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. ΑΠ 1780/09, σ Καθορισμός τιμής μονάδας απαλλοτρίωσης. Οι μη επισπεύσαντες την έγκριση του ρυμοτομικού σχεδίου ιδιοκτήτες απαλλοτριωθέντος ακινήτου, έχουν ως υπόχρεο καταβολής αποζημίωσης τον επισπεύδοντα την εφαρμογή του σχεδίου δήμο. ΕφΑθ 304/10, σ Άρθρο 6 1 ΕΣΔΑ: τυπολατρία, αοριστία αίτησης αναίρεσης. Άρθρο 1 του 1ου πρωτ.: ιδιαίτερη αποζημίωση για μη απαλλοτριωθέντα τμήματα ακινήτου. ΕΔΔΑ 49000/06, σ ΑΠΟΔΕΙΞΗ Τρόπος απόδειξης σύμβασης χρηματιστηριακής παραγγελίας. ΟλΑΠ 7/10, σ Στην κατ έφεση δίκη στις ειδικές διαδικασίες, η επίκληση και προσκομιδή όλων των αποδεικτικών μέσων πρέπει να γίνεται κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, οπότε όλοι οι αυτοτελείς ισχυρισμοί προτείνονται προφορικά και όσοι δεν περιέχονται στις προτάσεις καταχωρίζονται στα πρακτικά, ενώ μετά το πέρας της συζήτησης με την προσθήκη στις προτάσεις επιτρέπεται μόνον αξιολόγηση των αποδείξεων που έχουν ήδη προσκομισθεί κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο. ΑΠ 61/10, σ Διαπίστωση μέθης οδηγού. Αν συνταχθεί έκθεση εξέτασης αίματος του ελεγχόμενου οδηγού, χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων της Κ.Υ.Α /Φ705.11/4δ/1977, αυτή δεν είναι ούτε ανυπόστατο, ούτε άκυρο αποδεικτικό μέσο, αλλά είναι έγκυρο και επιτρεπόμενο από το νόμο αποδεικτικό μέσο που εκτιμάται ελεύθερα από το δικαστήριο της ουσίας ως δικαστικό τεκμήριο. ΑΠ 130/09, σ Η αυτοπρόσωπη εμφάνιση των διαδίκων δεν αποτελεί αποδεικτικό μέσο από τα αναφερόμενα στο άρθ. 339 ΚΠολΔ, όπως, αντίθετα, η εξέταση των διαδίκων, η οποία και αναφέρεται ρητώς στην εν λόγω διάταξη. Έτσι, αν το δικαστήριο της ουσίας, θεωρήσει τα όσα οι διάδικοι διευκρινιστικώς εξέθεσαν κατά την αυτοπρόσωπη εμφάνισή τους στο ακροατήριο, ως περιεχόμενο χωρίς όρκο καταθέσεως και τα συνεκτιμήσει με τα άλλα αποδεικτικά μέσα, προκειμένου να μορφώσει την κρίση του για τη βασιμότητα ή μη αυτοτελών ισχυρισμών των διαδίκων, που έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης, υποπίπτει στην πλημμέλεια του άρθ. 559 αρ. 11β ΚΠολΔ. ΑΠ 44/10, σ Άρθρο 8: υποκλοπή διαλόγου με ραδιοπομπό. Άρθρο 6: χρήση παράνομων αποδεικτικών μέσων στην ποινική δίκη. ΟλΕΔΔΑ 4378/02, σ Άρθρα 5 4, 6 1: μη αποκάλυψη κρίσιμων εγγράφων στους κρατούμενους για λόγους δημόσιας ασφάλειας. ΟλΕΔΔΑ 3455/05, σ. 853.

21 ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ Ποινική αποζημίωση, αποκαταστατικός σκοπός και δημόσια τάξη. Του Μ. Σταθόπουλου, σ ΑΠΟΚΤΗΜΑΤΑ Περιεχόμενο αγωγής για αποκτήματα. ΑΠ 1790/09, σ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ Η εκδίκαση υποθέσεων οικογενειακού δικαίου γίνεται από ειδικό τμήμα του δικαστηρίου άλλου είδους υποθέσεις δεν πρέπει να δικάζονται από αυτό. Δεν αποτελεί υπόθεση οικογενειακού δικαίου, η διαφορά μεταξύ συζύγων που αφορά την κυριότητα πραγμάτων. ΕφΑθ 7336/08, σ Αγωγή για διαγραφή υποθήκης είναι ενοχική, δεν εγγράφεται στα βιβλία διεκδικήσεων και δεν υπόκειται σε δικαστικό ένσημο. Αρμοδιότητα, διαδικασία. ΕιρΤρικ 41/08, σ ΑΣΦΑΛΙΣΗ Ιδιωτική ασφάλιση Η ασφαλιστική εκκαθάριση δεν επιφέρει αυτοδικαίως τη λύση της συμβάσεως των εργαζομένων στην ασφαλιστική επιχείρηση ούτε συνιστά γεγονός ανώτερης βίας που την απαλλάσσει από την υποχρέωση καταβολής των αποδοχών, εωσότου ο επόπτης ή ο εκκαθαριστής της ασφαλιστικής εκκαθάρισης καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας. Η καταγγελία αυτή εκ μέρους του επόπτη ή του εκκαθαριστή λόγω της αδυναμίας αποδοχής της εργασίας των εργαζομένων εξ αιτίας της ασφαλιστικής εκκαθάρισης και της διακοπής των εργασιών της επιχείρησης είναι έγκυρη, εφόσον γίνει εγγράφως, έστω και αν δεν καταβληθεί η νόμιμη αποζημίωση, την οποία οι εργαζόμενοι μπορεί να διεκδικήσουν κατά τη διαδικασία επαληθεύσεως όπως γίνεται δεκτό και στην πτώχευση, αφού ο θεσμός της ασφαλιστικής εκκαθάρισης προσομοιάζει με τον θεσμό της πτώχευσης. ΑΠ 1909/08, σ Ασφάλιση ευθύνης από τροχαίο ατύχημα. Δεν καθιδρύεται υποχρέωση του ασφαλιστή και του Επικουρικού Κεφαλαίου για την κάλυψη της αστικής ευθύνης, έναντι του κατόχου του ασφαλισμένου οχήματος, εξ αιτίας σωματικής βλάβης του, που προκλήθηκε κατά την κυκλοφορία του οχήματος στην οδό ή, σε περίπτωση θανατώσεως αυτού, έναντι των μελών της οικογένειάς του, που έχουν απαίτηση χρηματικής ικανοποιήσεως, λόγω ψυχικής οδύνης. ΑΠ 1674/09, σ Κοινωνική ασφάλιση Άρθρο 1 ΠΠΠ: αυτοδίκαιη στέρηση σύνταξης αμετακλήτως καταδικασθέντος υπαλλήλου και μεταβίβαση μέρους της σε μέλη της οικογένειάς του. ΕΔΔΑ 39574/07, σ Άρθρα 8, 14 συνδ. 1 ΠΠΠ: μη χορήγηση «ισόβιας σύνταξης πολύτεκνης μητέρας» σε Ελληνίδα μητέρα 4 παιδιών, διότι το ένα δεν είχε την ελληνική ιθαγένεια. ΕΔΔΑ 46368/06, σ. 837.

22 Άρθρο 3 ΕΣΔΑ: σύνταξη και κοινωνικές παροχές κάτω του ορίου διαβίωσης. ΕΔΔΑ 45603/05, σ Άρθρο 8: έννοια «οικογένειας», διάκριση θρησκευτικού και πολιτικού γάμου, δικαιώματα σύνταξης και κοινωνικής ασφάλισης. ΕΔΔΑ 3976/05, σ Άρθρο 14 ΕΣΔΑ και 1 του 1ου πρωτ.: μη προσμέτρηση συντάξιμου χρόνου λόγω ιθαγένειας. Άρθρο 6: δικαίωμα ακρόασης κατ αναίρεση. ΟλΕΔΔΑ 55707/00, σ Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων Κανονισμός (ΕΟΚ) 1612/68 Επιδόματα αποταμιευτικού-συνταξιοδοτικού προγράμματος Παράβαση κράτους μέλους. ΔΕΚ C- 269/07, σ Άρθρο 141 EΚ Ισότητα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών εργαζομένων Κώδικας πολιτικών και στρατιωτικών συντάξεων (π.δ. 166/2000) Διαφορετική μεταχείριση ως προς την ηλικία συνταξιοδοτήσεως και την ελάχιστη προαπαιτούμενη υπηρεσία Παράβαση Διαχρονικά αποτελέσματα της απόφασης. ΔΕΚ C-559/07, σ Οδηγία 89/105/ΕΟΚ σχετικά με τη διαφάνεια των μέτρων που ρυθμίζουν τον καθορισμό των τιμών των φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση και την κάλυψη του κόστους των στα πλαίσια των εθνικών ασφαλιστικών συστημάτων υγείας. ΔΕΚ C-352/07 σ Οδηγία 2000/78 Ίση μεταχείριση στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας Διάκριση λόγω ηλικίας Εθνική ρύθμιση που επιτρέπει απόλυση λόγω συμπλήρωσης ηλικίας συνταξιοδότησης. ΔΕΚ C-388/07, σ Απόδοση νοσηλίων αλλοδαπής. ΔΕΚ C-444/05, σ Ανταγωνισμός Άρθρα 81 ΕΚ, 82 ΕΚ και 86 ΕΚ Υποχρεωτική υπαγωγή σε ασφαλιστικό φορέα όσον αφορά την ασφάλιση κατά των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών Έννοια του όρου «επιχείρηση» Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών Άρθρα 49 ΕΚ και 50 ΕΚ Περιορισμός Δικαιολόγηση Κίνδυνος σοβαρής διαταράξεως της οικονομικής ισορροπίας του συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως. ΔΕΚ C-350/07, σ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Πότε ασκείται η αρνητική αγωγή κυριότητας (1108 ΑΚ). Προϋποθέσεις παροχής διόδου (1012 ΑΚ). Προσωρινή ισχύς απόφασης ασφαλιστικών μέτρων. Σε περίπτωση προσωρινής παροχής διόδου και προσωρινού καθορισμού αποζημίωσης με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, μπορεί να ζητηθεί από το δικαστήριο της κύριας δίκης, αφού διαγνωστεί η μη ύπαρξη δικαιώματος διέλευσης λόγω του ότι το ακίνητο της πρώτης εναγόμενης δεν είναι περίκλειστο, η παύση της διέλευσης και εξακολούθησης της διατάραξης των εναγόντων στην άσκηση της νομής τους και επικουρικώς να καθοριστεί η οριστική ανάλογη αποζημίωση, οπότε δεν κωλύεται η κατά την κύρια δίκη εκ νέου εξέταση και διαφορετική κρίση ως προς τα ζητήματα του κατά πόσο είναι περίκλειστο το επίδικο ακίνητο και του καθορισμού της οριστικής αποζημίωσης, που προσωρινά κρίθηκαν με την απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων. ΑΠ 1792/09, σ Άρθρο 6 ΕΣΔΑ: εφαρμογή των αρχών της δίκαιης δίκης και στην προσωρινή δικαστική προστασία, παραβίαση της αρχής της αμεροληψίας. ΟλΕΔΔΑ 17056/06.

23 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Διαπίστωση μέθης οδηγού. Αν συνταχθεί έκθεση εξέτασης αίματος του ελεγχόμενου οδηγού, χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων της Κ.Υ.Α /Φ705.11/4δ/1977, αυτή δεν είναι ούτε ανυπόστατο, ούτε άκυρο αποδεικτικό μέσο, αλλά είναι έγκυρο και επιτρεπόμενο από το νόμο αποδεικτικό μέσο που εκτιμάται ελεύθερα από το δικαστήριο της ουσίας ως δικαστικό τεκμήριο. ΑΠ 130/09, σ ΒΙΑ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗ Άρθρα 2, 3 ΕΣΔΑ και 14 σε συνδυασμό με αυτά: ενδοοικογενειακή βία σε βάρος γυναικών, παραβίαση θετικών υποχρεώσεων κράτους, δυσμενής διάκριση λόγω φύλου. ΕΔΔΑ 33401/02, σ ΒΙΒΛΙΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ Αγωγή για διαγραφή υποθήκης είναι ενοχική, δεν εγγράφεται στα βιβλία διεκδικήσεων και δεν υπόκειται σε δικαστικό ένσημο. Αρμοδιότητα, διαδικασία. ΕιρΤρικ 41/08, σ ΓΑΜΟΣ Άρθρο 8: έννοια «οικογένειας», διάκριση θρησκευτικού και πολιτικού γάμου, δικαιώματα σύνταξης και κοινωνικής ασφάλισης. ΕΔΔΑ 3976/05, σ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Άρθρο 6 ΕΣΔΑ: εφαρμογή των αρχών της δίκαιης δίκης και στην προσωρινή δικαστική προστασία, παραβίαση της αρχής της αμεροληψίας. ΟλΕΔΔΑ 17056/06. Άρθρο 6 1: μεταστροφή της νομολογίας, ασφάλεια δικαίου, δικαιολογημένη εμπιστοσύνη. ΕΔΔΑ 20153/04, σ Ένδικη προστασία των δικαιωμάτων από το κοινοτικό δίκαιο Αρχές της αποτελεσματικότητας και της ισοδυναμίας Περιορισμοί ως προς τα μέσα παροχής ένδικης προστασίας που παρέχονται στις γυναίκες που απολύονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους Κοινωνική πολιτική Προστασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων κατά την εργασία Οδηγία 92/85/ΕΟΚ Άρθρα 10 και 12 Ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών Οδηγία 76/207/ΕΟΚ Άρθρα 2 και 3 Λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση γυναίκας λόγω εγκυμοσύνης ή άδειας μητρότητας. ΔΕΚ C-63/08, σ Άρθρα 43, 49 και 86 ΕΚ Αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας Απευθείας ανάθεση σύμβασης (παραχώρησης) για την ύδρευση επαρχίας σε εταιρεία μικτής οικονομίας, όπου συμμετέχει ιδιώτης με ποσοστό 49% του κεφαλαίου, ο οποίος επιλέγεται κατόπιν διαγωνισμού. ΔΕΚ C-196/08, σ. 862.

24 Υποχρέωση αιτιολόγησης κοινοτικών πράξεων Λόγος ακύρωσης που λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως από τον κοινοτικό δικαστή Αρχή της εκατέρωθεν ακροάσεως Υποχρέωση κλήσης των διαδίκων να τοποθετηθούν επί αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενου λόγου. ΔΕΚ C- 89/08 P, σ Άρθρα 43 και 45 ΕΚ Ελευθερία εγκαταστάσεως Εθνικές περιοριστικές προϋποθέσεις προσβάσεως στη δραστηριότητα τεχνικού ελέγχου οχημάτων Άσκηση δημόσιας εξουσίας Οδική ασφάλεια Αναλογικότητα. ΔΕΚ C-438/08, σ Αρχή του δεδικασμένου και αρχή της αποτελεσματικότητας του κοινοτικού δικαίου. ΔΕΚ C- 2/08, σ Αρχές της ασφάλειας δικαίου και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης Πρόωρη κατάργηση φοροαπαλλαγής. ΔΕΚ C-201/08, σ Αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης κρατικές ενισχύσεις. ΔΕΚ C-519/07 P, σ Θεσμικό δίκαιο Υποχρέωση αιτιολόγησης πράξεων Αναφορά νομικής βάσης Πράξη καθορισμού των θέσεων που πρέπει να ληφθούν εξ ονόματος της Κοινότητας σε όργανο που δημιουργήθηκε από διεθνή σύμβαση Αρχή της ασφάλειας δικαίου. ΔΕΚ C-370/07, σ Άρθρο 49 ΕΚ Περιορισμοί στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών Αρχή της αναλογικότητας Δεν αντιβαίνει στο άρθρο 49 ΕΚ εθνική ρύθμιση η οποία απαγορεύει σε επιχειρηματικούς φορείς εγκατεστημένους εντός άλλων κρατών μελών όπου παρέχουν νομίμως ανάλογες υπηρεσίες, να προτείνουν τυχερά παίγνια μέσω του Διαδικτύου εντός του εν λόγω κράτους μέλους. ΔΕΚ C-42/07, σ Οδηγίες 2006/12/ΕΚ και 75/442/ΕΟΚ περί στερεών αποβλήτων Φόρος για τη διάθεση αστικών αποβλήτων - Αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» Αρχή της αναλογικότητας. ΔΕΚ C 254/08, σ Οδηγία 92/50/ΕΟΚ Άρθρο 29, πρώτο εδάφιο (λόγοι αποκλεισμού) Εθνική νομοθεσία που απαγορεύει στις επιχειρήσεις μεταξύ των οποίων υπάρχει σχέση ελέγχου ή σημαντικής επιρροής να συμμετέχουν ως ανταγωνιστές στην ίδια διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας. ΔΕΚ C-538/07, σ Άρθρο 28 ΕΚ Έννοια του όρου Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό των εισαγωγών Απαγόρευση έλξεως ρυμουλκούμενου από μοτοποδήλατα, μοτοσυκλέτες, τρίκυκλα και τετράκυκλα στο έδαφος κράτους μέλους με το άρθρο 56 του ιταλικού ΚΟΚ Οδική ασφάλεια Αναλογικότητα. ΔΕΚ C-110/05, σ Βλ. και Διοικητική πράξη. ΓΙΑΤΡΟΙ Άρθρα 10: επιστημονική κριτική ιατρού από συνάδελφο, 6 παρ. 1: αμεροληψία πειθαρχικών οργάνων. ΕΔΔΑ 53025/99, σ ΔΑΝΕΙΟ Φύση σύμβασης έντοκου δανείου. Τρόπος παράδοσης των δανεισθέντων. ΕφΑθ 6782/09, σ. 787.

25 ΔΑΣΗ Έννοια δασικής έκτασης. ΑΠ 1794/09, σ Η κυριότητα των δασών της Θεσσαλίας και της Άρτας ανήκε στο Τουρκικό Δημόσιο και μετά την προσάρτηση στην Ελλάδα (1882), περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο. Προϋποθέσεις χρησικτησίας κατά του Δημοσίου. ΑΠ 1749/09, σ ΔΕΔΙΚΑΣΜΕΝΟ Αρχή του δεδικασμένου και αρχή της αποτελεσματικότητας του κοινοτικού δικαίου. ΔΕΚ C- 2/08, σ ΔΗΜΕΥΣΗ Άρθρο 1 ΠΠΠ: οριστική δήμευση κατασχεθέντων πραγμάτων καλόπιστου τρίτου. ΕΔΔΑ 1946/06, σ ΔΗΜΟΙ Δεν είναι θεμιτή η παραχώρηση εκτάσεως για μόνιμη γεωργική ή δενδροκομική εκμετάλλευση, εφόσον αυτή είχε προγενεστέρως διατεθεί, κατά τις διατάξεις των άρθ. 96 επ., 119 επ., 164, 197 επ. Αγρ.Κ., για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων ευρύτερης περιοχής που είχε απαλλοτριωθεί για την αποκατάσταση ακτημόνων καλλιεργητών, και επομένως η παραχώρηση εκτάσεως, ως δασικής, ήδη διατεθειμένης για θεραπεία άλλου σκοπού, είναι παράνομη και ανακλητέα ανεξάρτητα από χρονικά όρια, όπως τούτο απορρέει από το όλο πνεύμα τόσο της δασικής νομοθεσίας, όπως αλληλοδιαδόχως ίσχυσε. Όταν κατά την οριστική διανομή αγροκτήματος ορισμένες εκτάσεις δεν αφέθησαν απλώς για την κοινή χρήση των εγκατασταθέντων προσφύγων ή γηγενών, αλλ αυτές, προσδιοριζόμενες συγκεκριμένως, ως ενάριθμα κληροτεμάχια, παραχωρούνται ρητώς, με το οικείο πρακτικό της αρμόδιας επιτροπής, στην κατανομαζόμενη σ αυτό Κοινότητα, αρκεί για κτήση από την Κοινότητα της κυριότητας, η έκδοση, δημοσίευση στην Ε.τ.Κ. και μεταγραφή της αποφάσεως του Υπουργού Γεωργίας, με την οποία επικυρώνεται η οριστική αυτή διανομή. ΑΠ 1791/09, σ Διεκδικητική αγωγή. Ο κύριος του πράγματος δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση ίση με την αξία του πράγματος, αν αυτό δεν μπορεί να του αποδοθεί. Η σχετική αξίωση στρεφόμενη κατά του Δημοσίου, ο.τ.α., ή ν.π.δ.δ. υπάγεται στα πολιτικά δικαστήρια. Παραγραφή αξίωσης κατά ο.τ.α. Η παραγραφή της αξίωσης για αποζημίωση λόγω αδυναμίας προς απόδοση του πράγματος αρχίζει από τότε που γεννιέται η αξίωση αυτή, δηλαδή από τότε που βεβαιώνεται από την απόφαση ή κατά την εκτέλεση ότι δεν είναι δυνατή η αυτούσια απόδοση του διεκδικούμενου πράγματος. ΑΠ 1793/09, σ Αμοιβή δικηγόρου. Δεν επιτρέπεται η αμοιβή να υπολείπεται των ελάχιστων ορίων που καθορίζονται από τα άρθ. 98 επ. του Κώδικα Δικηγόρων. Κάθε συμφωνία για λήψη μικρότερης αμοιβής από τα ανωτέρω καθοριζόμενα όρια είναι άκυρη ανεξάρτητα από τον χρόνο συνάψεώς της. Η αμοιβή δικηγόρων που προσλαμβάνονται από δήμους μπορεί να

26 ελαττωθεί, με απόφαση του δικαστηρίου έως το 50% των κατώτατων ορίων που ορίζονται στον Κώδικα Δικηγόρων, ύστερα από εκτίμηση της οικονομικής κατάστασης του δήμου ή της κοινότητος που έχει διορίσει τον δικηγόρο. ΑΠ 1907/08, σ Καθορισμός τιμής μονάδας απαλλοτρίωσης. Οι μη επισπεύσαντες την έγκριση του ρυμοτομικού σχεδίου ιδιοκτήτες απαλλοτριωθέντος ακινήτου, έχουν ως υπόχρεο καταβολής αποζημίωσης τον επισπεύδοντα την εφαρμογή του σχεδίου δήμο. ΕφΑθ 304/10, σ Οι Δήμοι έχουν τα προνόμια του Δημοσίου. Παραγραφή αξιώσεων κατά Δήμων. ΕφΑθ 4413/08, σ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ Οδηγία 93/37/ΕΟΚ Έννοια σύμβασης δημόσιου έργου Σύμβαση μεταξύ δημοσίου φορέα και ιδιωτικής επιχειρήσεως σχετικά με τη μίσθωση από τον πρώτο εκθεσιακών αιθουσών που πρόκειται να ανεγείρει η δεύτερη Αμοιβή της ιδιωτικής επιχειρήσεως υπό μορφή καταβολής μηνιαίου μισθώματος για περίοδο 30 ετών. ΔΕΚ C-536/07, σ Συμβάσεις δημοσίων έργων Οδηγία 93/37/ΕΟΚ Άρθρο 24 Λόγοι αποκλεισμού από τη συμμετοχή σε διαγωνισμό Εθνικά μέτρα θεσπίζοντα ασυμβίβαστο μεταξύ του τομέα των δημοσίων έργων και του τομέα των μέσων ενημέρωσης. ΔΕΚ C-213/07, σ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΗΜΑΤΑ Η κυριότητα των δασών της Θεσσαλίας και της Άρτας ανήκε στο Τουρκικό Δημόσιο και μετά την προσάρτηση στην Ελλάδα (1882), περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο. Προϋποθέσεις χρησικτησίας κατά του Δημοσίου. ΑΠ 1749/09, σ ΔΗΜΟΣΙΟ Άρθρο 6 1 ΕΣΔΑ: ισότητα των όπλων Δημοσίου και ιδιωτών (παραγραφή σε επιδικία). Ναι μεν το Δημόσιο και τα ν.π.δ.δ. είναι θεμιτό να απολαμβάνουν δικονομικών προνομίων, εφόσον όμως αυτό είναι αναγκαίο για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους δημοσίου δικαίου ή, ακόμη και στο πλαίσιο του ιδιωτικού δικαίου, προς εξυπηρέτηση δημόσιων σκοπών, χωρίς όμως να αρκεί προς τούτο μόνη η ιδιότητα του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. ΕΔΔΑ 48906/06, σ Άρθρο 1 ΠΠΠ: διετής παραγραφή αξιώσεων υπαλλήλων (ι.δ.) κατά Δημοσίου, έναρξη τοκογονίας από επίδοση αγωγής και όχι από δήλη ημέρα. ΕΔΔΑ 36963/06, σ Καταλογισμός των δηλώσεων ενός δημόσιου υπαλλήλου στο Δημόσιο. ΔΕΚ C-470/03, σ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ Βλ. Διοικητική σύμβαση. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

27 Αγωγή για διαγραφή υποθήκης είναι ενοχική, δεν εγγράφεται στα βιβλία διεκδικήσεων και δεν υπόκειται σε δικαστικό ένσημο. Αρμοδιότητα, διαδικασία. ΕιρΤρικ 41/08, σ Βλ. και Απόδειξη. ΔΙΑΔΙΚΟΙ Η παράλειψη επίδοσης της αγωγής δεν καθιστά την αγωγή ανυπόστατη, εφόσον ο εναγόμενος συμμετέχει νόμιμα στην πρώτη συζήτηση της αγωγής και δεν προβάλει κατ αυτήν ένσταση μη επιδόσεως, επικαλούμενος δικονομική βλάβη. Ο καθολικός διάδοχος κάποιου από τους αρχικούς διαδίκους είναι πρόσωπο νομικώς ταυτιζόμενο με αυτόν, υπεισερχόμενο στη δικονομική του θέση και νομιμοποιούμενο να ενεργήσει οποιαδήποτε διαδικαστική πράξη για την ολοκλήρωση της άσκησης της αγωγής και την περάτωση της δίκης. ΑΠ 1974/08, σ Η αυτοπρόσωπη εμφάνιση των διαδίκων δεν αποτελεί αποδεικτικό μέσο από τα αναφερόμενα στο άρθ. 339 ΚΠολΔ, όπως, αντίθετα, η εξέταση των διαδίκων, η οποία και αναφέρεται ρητώς στην εν λόγω διάταξη. Έτσι, αν το δικαστήριο της ουσίας, θεωρήσει τα όσα οι διάδικοι διευκρινιστικώς εξέθεσαν κατά την αυτοπρόσωπη εμφάνισή τους στο ακροατήριο, ως περιεχόμενο χωρίς όρκο καταθέσεως και τα συνεκτιμήσει με τα άλλα αποδεικτικά μέσα, προκειμένου να μορφώσει την κρίση του για τη βασιμότητα ή μη αυτοτελών ισχυρισμών των διαδίκων, που έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης, υποπίπτει στην πλημμέλεια του άρθ. 559 αρ. 11β ΚΠολΔ. ΑΠ 44/10, σ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ Προϋποθέσεις αναγνώρισης και εκτέλεσης αλλοδαπής διαιτητικής απόφασης κατά την από Σύμβαση της Νέας Υόρκης. Περιστατικά. ΑΠ 1665/09, σ ΔΙΑΝΟΜΕΑΣ Έννοια συμβάσεων αποκλειστικής αντιπροσωπείας και αποκλειστικής διανομής καταρτίζονται ατύπως και μπορούν να αποδειχθούν και με μάρτυρες. Εφαρμοζόμενες διατάξεις. Και από πλευράς κοινοτικού δικαίου είναι επιτρεπτή η, μέσω της διαπλαστικής εξουσίας του εθνικού δικαστή, ad hoc αναλογική εφαρμογή του π.δ. 219/1991 για τους εμπορικούς αντιπροσώπους σε άλλες διαρκείς συμβάσεις διαμεσολάβησης στο εμπόριο. Προϋποθέσεις αξίωσης εμπορικού αντιπροσώπου για αποζημίωση λόγω λύσης της σύμβασης. ΑΠ 1764/09, σ Σύμβαση αποκλειστικής διανομής. Εφαρμοζόμενες διατάξεις. Η αόριστης διάρκειας σύμβαση αποκλειστικής διανομής, λύνεται με τακτική αναιτιολόγητη καταγγελία από οποιοδήποτε των συμβαλλομένων μερών, τα αποτελέσματα της οποίας επέρχονται από την παρέλευση του οριζόμενου στο άρθ. 8 4 π.δ. 291/1991 χρόνου, καθώς και με έκτακτη καταγγελία, σε περίπτωση συνδρομής σπουδαίου λόγου, οπότε η λύση της σύμβασης επέρχεται αμέσως, χωρίς την παρέλευση των αναφερομένων στο άνω άρθ. 8 4 π.δ. 219/1991 προθεσμιών. ΑΠ 1776/09, σ. 708.

28 ΔΙΑΝΟΜΗ Περιεχόμενο αγωγής διανομής ως προς την κυριότητα των διαδίκων στο κοινό πράγμα. ΑΠ 151/09, σ Διανομή οικοπέδου στο οποίο υπάρχει οικοδομή. Γα να γίνει διανομή με σύσταση οροφοκτησίας, πρέπει να υποβληθεί σχετικό αίτημα κατ άρθ. 269 ΚΠολΔ. ΕφΑθ 8198/07, σ Διανομή. Εκούσιος πλειστηριασμός. Ανακοπή κατά του πλειστηριασμού παθητική νομιμοποίηση. ΕφΑθ 5319/09, σ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Συνέπεια της μη προκαταβολής των δικαστικών εξόδων στη δίκη διατροφής είναι η ερημοδικία του εναγομένου. Το ίδιο ισχύει και στο εφετείο για τον εκκαλούντα εναγόμενο. ΕφΑθ 5546/08, σ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Άρθρο 10: έμμεση διαφήμιση προϊόντων καπνού σε περιοδικό. Άρθρα 14 και 10: διάκριση από τα τηλεοπτικά μέσα. ΕΔΔΑ 13353/05, σ Άρθρο 10: απόλυτη απαγόρευση μετάδοσης πολιτικών διαφημίσεων στην τηλεόραση. ΕΔΔΑ 21132/05, σ Οδηγία 2003/33/ΕΚ για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών όσον αφορά τη διαφήμιση και τη χορηγία υπέρ των προϊόντων καπνού. ΔΕΚ C-380/03, σ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Διεθνής Σύμβαση Βρυξελλών για τη διεθνή δικαιοδοσία. Προϋποθέσεις εφαρμογής επί συμφωνίας για δικαιοδοσία αλλοδαπών δικαστηρίων. Διεθνής Σύμβαση Βρυξελλών της για την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά με τις φορτωτικές. Με τη Σύμβαση αυτή θεσπίζεται νόθος αντικειμενική ευθύνη του μεταφορέα, υπό την έννοια ότι, σε περίπτωση απώλειας ή βλάβης του φορτίου, ο τελευταίος έχει το βάρος της απόδειξης ότι δεν τον βαρύνει πταίσμα. Σε περίπτωση απώλειας ή βλάβης των εμπορευμάτων σε θαλάσσια μεταφορά, το συνολικό ποσό της αποζημίωσης υπολογίζεται με βάση την αξία των εμπορευμάτων αυτών, στον τόπο και κατά το χρόνο που εκφορτώνονται από το πλοίο ή που θα έπρεπε να είχαν εκφορτωθεί, σύμφωνα με τη σύμβαση μεταφοράς. Πώς υπολογίζεται η αξία των εμπορευμάτων. Συρροή αξίωσης από αδικοπραξία. ΕφΠειρ 516/09, σ Άρθρο 1 ΠΠΠ: αυτοδίκαιη στέρηση σύνταξης αμετακλήτως καταδικασθέντος υπαλλήλου και μεταβίβαση μέρους της σε μέλη της οικογένειάς του. ΕΔΔΑ 39574/07, σ. 834.

29 Άρθρο 5 1 και 4 ΕΣΔΑ: κράτηση χωρίς νόμιμη βάση στο εθνικό δίκαιο και χωρίς αποτελεσματική δικαστική προστασία. Κρίση ότι παραβιάστηκε το άρθ. 5 1 ΕΣΔΑ, επειδή η κράτηση του προσφεύγοντος αλλοδαπού δεν είχε βάση στο εθνικό δίκαιο, διότι από τη στιγμή που είχε υποβάλει αίτημα χορήγησης ασύλου δεν επιτρεπόταν κατά το εθνικό δίκαιο η απέλασή του, και, ως εκ τούτου, και η συναπτόμενη με αυτήν κράτησή του. ΕΔΔΑ 53541/07, σ Άρθρο 6 1 ΕΣΔΑ: τυπολατρία, μη σύνταξη έκθεσης κατάθεσης αιτήσεως αναιρέσεως. ΕΔΔΑ 37349/07, σ Άρθρο 2 του 7ου πρωτ. ΕΔΣΑ: δεύτερος «βαθμός» ποινικής δικαιοδοσίας. ΕΔΔΑ 44062/05, σ Άρθρα 6 1, 13 ΕΣΔΑ: μη συμμόρφωση Διοίκησης προς απόφαση περί άρσης ρυμοτομικού βάρους, αναποτελεσματικό το σύστημα του ν. 3068/ ΠΠΠ: υποχρεωτική η προηγούμενη άσκηση αγωγής αποζημίωσης. ΕΔΔΑ 26914/07, σ Άρθρα 6 1 ΕΣΔΑ, 1 ΠΠΠ: συμμόρφωση ΑΣΕΠ, ΕΑΒ σε ακυρωτική απόφαση ΣτΕ. ΕΔΔΑ 16630/07, σ Άρθρο 6 1 ΕΣΔΑ: ισότητα των όπλων Δημοσίου και ιδιωτών (παραγραφή σε επιδικία). Ναι μεν το Δημόσιο και τα ν.π.δ.δ. είναι θεμιτό να απολαμβάνουν δικονομικών προνομίων, εφόσον όμως αυτό είναι αναγκαίο για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους δημοσίου δικαίου ή, ακόμη και στο πλαίσιο του ιδιωτικού δικαίου, προς εξυπηρέτηση δημόσιων σκοπών, χωρίς όμως να αρκεί προς τούτο μόνη η ιδιότητα του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. ΕΔΔΑ 48906/06, σ Άρθρα 6 1 ΕΣΔΑ: απόρριψη έφεσης λόγω μη καταβολής παραβόλου 9 ευρώ. ΕΔΔΑ 46685/07, σ Άρθρο 1 ΠΠΠ: διετής παραγραφή αξιώσεων υπαλλήλων (ι.δ.) κατά Δημοσίου, έναρξη τοκογονίας από επίδοση αγωγής και όχι από δήλη ημέρα. ΕΔΔΑ 36963/06, σ Άρθρο 6 ΕΣΔΑ: εφαρμογή των αρχών της δίκαιης δίκης και στην προσωρινή δικαστική προστασία, παραβίαση της αρχής της αμεροληψίας. ΟλΕΔΔΑ 17056/06. Άρθρα 3, 6, 8 ΕΣΔΑ και 1 του 7ου ΠΠ: απέλαση οικογένειας αλλοδαπών, απειλή από ιδιώτες. ΕΔΔΑ 38813/08, σ Άρθρα 6 1 ΕΣΔΑ, 1 ΠΠΠ: υποχρέωση παρακατάθεσης ποσού ίσου με το ύψος προστίμου, ως προϋπόθεση του παραδεκτού άσκησης ενδίκου βοηθήματος. ΕΔΔΑ 49852/06, σ Άρθρο 3 ΕΣΔΑ: σύνταξη και κοινωνικές παροχές κάτω του ορίου διαβίωσης. ΕΔΔΑ 45603/05, σ Άρθρο 4 του 7ου ΠΠ (non bis in idem): ταυτότητα αντικειμένου (idem) παρά το γεγονός ότι για την ποινική κύρωση απαιτείται δόλος, ενώ για τη διοικητική (κατά το εθνικό δίκαιο) όχι. ΕΔΔΑ 13079/03, σ Άρθρο 10 ΕΣΔΑ: Ακαδημαϊκή ελευθερία, γνώμη για το ακαδημαϊκό σύστημα. Αναγκαίοι περιορισμοί. ΕΔΔΑ 17089/03, σ. 842.

30 Άρθρο 6 ΕΣΔΑ και άρθρα 13, 14 σε συνδυασμό με αυτό: δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής τους οι αμιγώς φορολογικές διαφορές. Άρθρο 1 ΠΠΠ: αναδρομική νομοθετική κύρωση φορολογικών ελέγχων από αναρμόδια όργανα. ΕΔΔΑ 30345/05, σ Άρθρα 2, 3 ΕΣΔΑ και 14 σε συνδυασμό με αυτά: ενδοοικογενειακή βία σε βάρος γυναικών, παραβίαση θετικών υποχρεώσεων κράτους, δυσμενής διάκριση λόγω φύλου. ΕΔΔΑ 33401/02, σ Άρθρο 2 ΠΠΠ: υποχρεωτική διδασκαλία μαθήματος ηθικής. Το επίμαχο μάθημα αποβλέποντας στη μετάδοση γενικών γνώσεων για τη φιλοσοφία, τη θρησκευτική και φιλοσοφική ηθική, τους διαφόρους πολιτισμούς και τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου, έχει ουδέτερο χαρακτήρα, ο οποίος συμβιβάζεται με τις αρχές του πλουραλισμού και της αντικειμενικότητας και δεν προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια συγκεκριμένη πεποίθηση ή θρησκεία. Εξάλλου, δεν κατοχυρώνεται από την ΕΣΔΑ δικαίωμα μη εκθέσεως των μαθητών σε πεποιθήσεις διαφορετικές από αυτές των ιδίων και των γονέων τους, ενώ, αντιθέτως, η ικανότητα ανοχής και διαλόγου αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις συμμετοχής στη δημοκρατική ζωή. ΕΔΔΑ 45216/07, σ Άρθρο 1 ΠΠΠ: οριστική δήμευση κατασχεθέντων πραγμάτων καλόπιστου τρίτου. ΕΔΔΑ 1946/06, σ Άρθρο 2 ΠΠΠ σε συνδυασμό με άρθρο 9: παραβιάζονται από την ανάρτηση του συμβόλου του εσταυρωμένου στις σχολικές αίθουσες διδασκαλίας. Η υποχρεωτική έκθεση ενός συμβόλου πίστης στις σχολικές αίθουσες περιορίζει το δικαίωμα των γονέων να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους, καθώς και το δικαίωμα των ίδιων των μαθητών να πιστεύουν ή να μην πιστεύουν. Ο περιορισμός αυτός είναι ασύμβατος με την υποχρέωση ουδετερότητας των κρατών μελών κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας και ειδικότερα στον τομέα της εκπαίδευσης. ΕΔΔΑ 30814/06, σ Άρθρο 7 ΕΣΔΑ: αναδρομική ισχύς του ηπιότερου νόμου (στροφή νομολογίας). ΟλΕΔΔΑ 10249/03, σ Άρθρο 10: έμμεση διαφήμιση προϊόντων καπνού σε περιοδικό. Άρθρα 14 και 10: διάκριση από τα τηλεοπτικά μέσα. ΕΔΔΑ 13353/05, σ Άρθρα 10: επιστημονική κριτική ιατρού από συνάδελφο, 6 παρ. 1: αμεροληψία πειθαρχικών οργάνων. ΕΔΔΑ 53025/99, σ Άρθρο 6: υπόθεση ποινικής φύσης, δικαίωμα εξέτασης πραγματογνωμόνων. Άρθρο 10: δικαίωμα έκφρασης - πρόκληση εθνικού μίσους. ΕΔΔΑ 72596/01, σ Άρθρο 10: απόλυτη απαγόρευση μετάδοσης πολιτικών διαφημίσεων στην τηλεόραση. ΕΔΔΑ 21132/05, σ Άρθρο 8: θετικές υποχρεώσεις κράτους, προστασία ανηλίκων, αγγελία σεξουαλικού περιεχομένου στο διαδίκτυο. ΕΔΔΑ 2872/02, σ Άρθρο 8: ιδιωτική ζωή φυλακισμένου και προστασία του περιβάλλοντος. ΕΔΔΑ 6586/03, σ Άρθρο 8: δικαίωμα στο περιβάλλον, θετικές υποχρεώσεις, αρχή της προφύλαξης, δικαίωμα πληροφόρησης για περιβαλλοντικά ζητήματα. ΕΔΔΑ 67021/01, σ. 849.