VIII. Η άσκηση στον αρχαίο ιαπωνικό πολιτισµό

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "VIII. Η άσκηση στον αρχαίο ιαπωνικό πολιτισµό"

Transcript

1 50 Otto Friedrich Bollnow, ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ * VIII. Η άσκηση στον αρχαίο ιαπωνικό πολιτισµό 1. Η υψηλή αξιολόγηση της άσκησης [π ] Στο σηµείο αυτό µού φαίνεται αναγκαία µια µατιά στην αρχαία ιαπωνική πολιτιστική παράδοση, στην οποία, όσο µπορεί να κρίνει ένας ξένος, η άσκηση ορισµένων χειρωνακτικών και καλλιτεχνικών δεξιοτήτων παίζει πολύ µεγαλύτερο ρόλο από ό,τι σ' εµάς. Επιπλέον η άσκηση δεν έχει πια τον τόσο συχνά από εµάς επιρριπτόµενο ξεπερασµένο και µηχανικό χαρακτήρα, διότι τοποθετείται πολύ «υψηλότερα» µέσα στο πλέγµα των ψυχικών επιδόσεων. Η αδιάκοπη άσκηση δεν εµφανίζεται πια ως ενοχλητικό προστάδιο, αλλά ως χαρακτηριστικό ενσωµατωµένο στη δεξιοτεχνία. Ας αναφερθούν εδώ µόνο οι εικόνες σινικής µελάνης, στις οποίες (για παράδειγµα) σχεδιάζεται ένα φύλλο ινδοκάλαµου µε µια και µόνο πινελιά, έτσι ώστε µε όλες τις πυκνώσεις και αραιώσεις, µε τη ρευστότερη ή ξηρότερη χρήση των χρωµάτων, χωρίς τη δυνατότητα κάποιας µεταγενέστερης διόρθωσης, απλά «τοποθετείται» ή µία κυκλική γραµµή σχεδιάζεται µε το χέρι µονοµιάς, χωρίς ενδιάµεσο σταµάτηµα της κίνησης. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνει µόνο η γρήγορη κίνηση, αλλά για να το καταφέρει αυτό ο δεξιοτέχνης, πρέπει να το έχει εξασκήσει ξανά και ξανά. Ή ας θυµηθούµε την τέχνη της καλλιγραφίας, που στην Ιαπωνία ανήκε στην ίδια ιεραρχική τάξη µε την τέχνη της ζωγραφικής. Μόνο µε βαθιά αυτοσυγκέντρωση και µετά από σχολαστική προετοιµασία µέσω διαλογισµού επιτυγχάνει η γραφή τη γρήγορη και ρέουσα γραµµή. Η ίδια αυτή η ρευστότητα είναι αποτέλεσµα µιας µακρόχρονης εξάσκησης. Όλα αυτά µπορούν βέβαια να χαρακτηρισθούν ως στοιχεία που ανήκουν σε εξαιρετικά εξασκηµένους βιρτουόζους. Αλλά αυτή η διαπίστωση οδηγεί στο αποφασιστικό για εµάς ερώτηµα, µε ποιον τρόπο αποφεύγεται εδώ ο κίνδυνος, να καταντήσει κάποιος ένας απλός αρτίστας. Το γεγονός ότι αυτές οι τέχνες αναπτύχθηκαν κατά το πλείστο σε συνάρτηση µε θρησκευτικές ασκήσεις διαλογισµού, µπορεί να είναι µόνο µια πρώτη ένδειξη, [79/80] όσο δεν έχει κανείς εισδύσει βαθύτερα στο πνεύµα και στη διεξαγωγή αυτών των ασκήσεων. Αυτό είναι για ένα ευρωπαίο εξαιρετικά δύσκολο. Γι' αυτό είναι ανυπολόγιστης αξίας το γεγονός ότι στο βιβλίο του Eugen Herrigel για την τέχνη της τοξοβολίας 1 υπάρχει µια ακριβόλογη έκθεση ενός ευρωπαίου, ο οποίος σε µία από αυτές τις τέχνες παρακολούθησε εξ ολοκλήρου τα µαθήµατα της ιαπωνικής άσκησης. Οι ασκήσεις που απαιτούνται εδώ από ένα µαθητή, είναι πολύ περισσότερες από όσες θα µπορούσαν ποτέ να απαιτηθούν από ένα ευρωπαίο µαθητή, και σίγουρα είναι πραγµατοποιήσιµες µόνο πάνω στο έδαφος µιας σχέσης εµπιστοσύνης προς τον δάσκαλο, διαµορφωµένης µέσα σε µακρύ χρονικό διάστηµα. 2. Ο Eugen Herrigel για την τέχνη της τοξοβολίας Η σχεδόν έξι χρόνια εκτεινόµενη εκπαιδευτική πορεία, την οποία αφηγείται ο Herrigel, δεν * Die Seitenzahlen des Erstdrucks sind in [ / ] in den fortlaufenden Text eingetragen. 1 Eugen Herrigel, Zen und die Kunst des Bogenschiessens, München 1954, 4η έκδ. Σύγκρ. επίσης του ίδιου, Der Zen-Weg, Weilheim Obb

2 51 µπορεί εδώ να παρουσιαστεί µε λεπτοµέρειες. Εξάλλου από έλλειψη αρµοδιότητας δεν θα µπορούσαµε να εισέλθουµε βαθύτερα στο πρόβληµα του Ζεν-βουδισµού, στα πλαίσια του οποίου αναπτύχθηκε η τέχνη της τοξοβολίας και για χάρη της οποίας ο Herrigel υποβλήθηκε σ' αυτή τη δύσκολη εκπαίδευση. Πρόκειται απλώς να επιχειρήσουµε όσο µια τέτοια αποµόνωση είναι δυνατή να εξετάσουµε την πορεία της άσκησης, µε αναφορά στα όσα µπορούµε να µάθουµε από αυτό το τέλεια διαµορφωµένο παράδειγµα, µέσα στα πλαίσια µιας γενικότερης φιλοσοφικής-ανθρωπολογικής εξέτασης του προβλήµατος της άσκησης, όπως αυτό συγκροτείται µέσα στον ευρωπαϊκό µας κόσµο. Το αποφασιστικό στοιχείο στον τρόπο, µε τον οποίο εδώ διδάσκεται και ασκείται η τοξοβολία, έγκειται στο ότι δεν επιδιώκει κατά κανέναν τρόπο να πετύχει όσο το δυνατό γρηγορότερα ένα σκοπό, δηλ. στη συγκεκριµένη περίπτωση να πετύχει το κέντρο του δίσκου. Ο µαθητής όφειλε για δύο χρόνια να ρίχνει βολές σ' ένα κύλινδρο από συµπιεσµένο άχυρο, ο οποίος απείχε µόνο δύο βέλη, και άρα δεν ήταν καθόλου δυνατό να αστοχήσει. Εδώ χρειαζόταν µάλλον να µαθευτεί µια ορισµένη εσωτερική στάση, την οποία πρέπει κανείς να πάρει κατά την τοξοβολία. Η [80/81] δραµατική σύγκρουση µε τον δάσκαλο, που θα είχε παρά λίγο καταλήξει στη διακοπή της εκπαίδευσης 2, οφείλεται στο ότι ο Herrigel αναζήτησε αρχικά το µυστικό σε κάποιο τέχνασµα, το οποίο πρέπει κανείς να µάθει, και παραγνώρισε ότι η προϋπόθεση της τέλειας επίδοσης δεν έγκειται σε κάποια τεχνική ικανότητα, αλλά σε µια εσωτερική συγκρότηση, η οποία πρέπει να επιτευχθεί µέσω της άσκησης. Ο ίδιος ο ασκούµενος οφείλει µε την άσκηση του να µεταβληθεί και έτσι να πετύχει την εσωτερική τελειότητα, από την οποία απορρέει τότε εύκολα η τέλεια επίδοση. Μόνο µέσα σ' αυτή τη συνάφεια κατανοεί κανείς την υψηλή αξία, την οποία έχει για τους Ιάπωνες η τέχνη της τοξοβολίας. Ο Herrigel τονίζει στην αρχή της αφήγησής του: Ο Ιάπωνας «δεν εννοεί ως 'τέχνη' της τοξοβολίας µια κυρίως αθλητική ικανότητα, που αποκτάται προπάντων µε σωµατική εξάσκηση, αλλά µια ικανότητα, της οποίας η προέλευση πρέπει να αναζητηθεί σε πνευµατικές ασκήσεις, και της οποίας ο στόχος είναι θέµα πνευµατικής συνάντησης: έτσι ώστε ο τοξότης ουσιαστικά στοχεύει στον εαυτό του και ίσως πετυχαίνει να συναντήσει ο ίδιος τον εαυτό του» 3. Τελικά πρόκειται για µια «αντιπαράθεση του τοξότη µε τον εαυτό του» 4. Είναι το πέρασµα από τον διασκορπισµό της καθηµερινότητας στην «αληθινή ζωή», για την οποία και γίνεται λόγος µε πολλές διαφορετικές εκφράσεις. Ο δρόµος της άσκησης, όπως τον περιγράφει ο Herrigel µε λεπτοµέρειες, δεν µπορεί εδώ να εκτεθεί ακριβέστερα. Πρέπει πρώτα να ξεπερασθεί η σύσπαση των µυών και να επιτευχθεί η χαλαρότητα της ρέουσας κίνησης. Αυτή όµως εξασφαλίζεται µόνο µε πνευµατική χαλάρωση. «Για να επιτευχθεί η σωστή ρίψη της βολής, πρέπει η σωµατική χαλαρότητα να γίνει τελικά ψυχική-πνευµατική χαλαρότητα το πνεύµα όχι µόνο να γίνει ευκίνητο, αλλά να απελευθερωθεί» 5. Σ' αυτή την κατάσταση η πνευµατική χαλάρωση συνδέεται µε µια έσχατη αφύπνιση του πνεύµατος. Αυτό χαρακτηρίζεται ως «ορθό πνευµατικό παρόν» 6. [81/82] Αυτή η µεταβολή του ασκούµενου περιγράφεται µε ολοένα επανερχόµενες εκφράσεις, όπου φανερώνεται ότι ο στόχος του είναι «να αποδεσµευθεί από τον εαυτό του» 7, ανεπηρέαστος να 2 Όπ.π., σελ. 59 κ.εξ. 3 Όπ.π., σελ Όπ.π., σελ Όπ.π., σελ Όπ.π., σελ. 44. Κάτι τέτοιες µεταφράσεις (που έχουν πάντα µόνο προσωρινό χαρακτήρα) ιαπωνικών εννοιών πρέπει να κατανοούνται σύµφωνα µε την εκεί παράδοση και να αποφεύγεται κάθε συσχετισµός µε οµοιότητες που υπάρχουν στη γερµανική γλώσσα. 7 Όπ.π., σελ. 37, 38,40, 52,56 κ.α.

3 52 χρονοτριβεί εσωτερικά 8, να παραµένει «χωρίς σκοπό» και «χωρίς εγώ» 9. Η διεξαγωγή περιγράφεται έτσι, ώστε δεν σκοπεύει πια ο ασκούµενος, αλλά «αυτό» [«es»] σκοπεύει 10. Αυτή η εµπειρία γεµίζει τον ασκούµενο, όταν την βιώνει για πρώτη φορά, µε ένα απερίγραπτο αίσθηµα ευτυχίας. Η θέληση να πετύχει τον στόχο αφ' εαυτού του, εξανεµίζεται ο τοξότης γίνεται ένα µε τον στόχο του, και η βολή λειτουργεί ελεύθερα, σαν από µόνη της, ώστε µε αλάθητη σιγουριά να πετυχαίνει τον στόχο. Η αβουλία γίνεται εδώ η προϋπόθεση της επιτυχίας. Ο Herrigel περιγράφει τη δική του εµπειρία κατ' εκείνη τη στιγµή ως εξής: «Είµαι εγώ αυτό που συναντά τον στόχο, ή µήπως ο στόχος µε συναντά; Είναι το 'Αυτό' στα µάτια του σώµατος πνευµατικό και στα µάτια του πνεύµατος σωµατικό, είναι και τα δύο ή τίποτα από τα δύο; Όλα αυτά: τόξο, βέλος, στόχος και Εγώ αλληλοπεριπλέκονται, ώστε να µην µπορώ πια να τα διαχωρίσω» 11. Και ο δάσκαλος επιβεβαιώνει αυτή τη δήλωση ως σηµάδι της αποκτηµένης ωριµότητας: «Τώρα η χορδή του τόξου σάς έχει διαπεράσει εντελώς.» Έτσι επιτυγχάνεται µια στάση, την οποία δεν µπορεί να πετύχει κανένα είδος βιρτουόζου διότι πρώτα πρέπει να ξεπερασθούν η δυσκαµψία της ατοµικής θέλησης και η υπερηφάνεια για την ατοµική ικανότητα το «Εγώ» πρέπει να εξαλειφθεί, πριν επιτευχθεί η τέλεια επίδοση. Το ότι αυτή η παραίτηση από την ατοµική θέληση και η ταύτιση µε τον σκοπό δεν είναι µυστικιστική σύγχυση, ότι αντίθετα µόνο µέσα από αυτήν µπορεί να επιτευχθεί η τέλεια µαεστρία, το έχει αποδείξει η δοκιµασµένη διά µέσου των αιώνων επιτυχία αυτού του δρόµου άσκησης. [82/83] Και τελικά πρέπει να αναφερθεί ένα τελευταίο σηµείο, που καθορίζει το πλαίσιο µέσα στο οποίο εξασκείται αυτή η τέχνη: Η τοξοβολία εµφανίζεται ως ένα «λατρευτικό γεγονός» 12. Ο Herrigel περιγράφει τη συµπεριφορά του τοξότη ως µια «τελετή», που διεξάγεται µε ένα καθορισµένο, εορταστικό τρόπο. «Η παιγνιώδης διείσδυση στο τέντωµα του τόξου και στη ρίψη της βολής µεθοδεύεται έτσι, ώστε ο τοξότης, που αρχίζει γονατίζοντας στα πλάγια να αυτοσυγκεντρώνεται, κατευθύνεται µε εορταστικό βάδισµα προς τον στόχο, µετά από µια βαθιά υπόκλιση, προτείνει το τόξο και το βέλος σαν άγια δώρα, ύστερα επιθέτει το βέλος, ανυψώνει το τόξο, το τεντώνει και χρονοτριβεί µένοντας µέσα σε ανώτατη πνευµατική εγρήγορση. Ύστερα από την αστραπιαία ρίψη της βολής και την ταυτόχρονη διάλυση της έντασης ο σκοπευτής σταθεροποιείται στη θέση που κατέλαβε αµέσως µετά τη βολή, ώσπου ύστερα από µακριά εκπνοή πρέπει πάλι να εισπνεύσει. Μόνο τότε αφήνει τους βραχίονες να πέσουν, υποκλίνεται µπροστά στον στόχο... και ήρεµος αποσύρεται» 13. Πρόκειται λοιπόν για µια εορταστική προετοιµασία, από την οποία προέρχεται η βολή, και για ένα επίσης εορταστικό τέλος της τελετής. Ο Herrigel συγκρίνει τη µη-σκόπιµη συµπεριφορά µε ένα χορό. Έτσι ο δάσκαλος απαιτεί: «Για να αποδεσµεύσετε τώρα τη µεγάλη ένταση αυτής της πνευµατικής αφύπνισης, πρέπει να διεξαγάγετε την τελετή διαφορετικά από ό,τι µέχρι τώρα, νά, έτσι όπως χορεύει ένας σωστός χορευτής... Ενώ έτσι παρουσιάζετε την τελετή σαν ένα λατρευτικό χορό, η πνευµατική σας εγρήγορση φθάνει σε ύψιστη δύναµη» 14. Λέει επίσης ότι ο δάσκαλος «χόρευε την τελετή» 8 Όπ.π., σελ Όπ.π., σελ. 44,60, 61,62, 70, 73, 84 κ.α. 10 Όπ.π., σελ Όπ.π. 12 Όπ.π., σελ Όπ.π., σελ Όπ.π., σελ. 63.

4 53 της τοξοβολίας 15. Αυτό εντάσσει τούτο τον τρόπο άσκησης στη λατρευτική σφαίρα, που διατηρήθηκε στο [83/84] πέρασµα των χρόνων και των πολιτισµών µέσα στη βασική σηµασία της γερµανικής λέξης «üben» [= ασκούµαι]. Όσα αναπτύχθηκαν εδώ µε το παράδειγµα της τοξοβολίας, ισχύουν, όπως υπαινίσσεται ο Herrigel σε µερικές σελίδες, και για τις άλλες τέχνες που καλλιεργήθηκαν στην Ιαπωνία. Το ίδιο συµβαίνει επίσης µε την ξιφασκία, «σαν το ίδιο το ξίφος να οδηγούσε τον εαυτό του», έτσι ώστε και εδώ «στη θέση του Εγώ έχει εισδύσει το 'Αυτό'» 16. Αποκτήσαµε πρόσφατα στο µεταφρασµένο και σχολιασµένο από τον Reinhard Kammer «ιάλογο για τους δαίµονες του βουνού» µια ωραία αυθεντική µαρτυρία για την ιαπωνική τέχνη της ξιφασκίας από κοµφουκιανή άποψη. Εδώ λέγεται σχετικά: «Όταν κάποιος ξεχνά απέναντι στον αντίπαλο τη ζωή, ξεχνά τον θάνατο, ξεχνά τον εχθρό, ξεχνά τον εαυτό του, όταν οι σκέψεις του είναι ακίνητες και αυτός είναι ελεύθερος από ερεθισµούς της συνείδησης, όταν αυτός αφήνεται αυθόρµητα στη φυσική ροή των αισθηµάτων του, τότε είναι ελεύθερος σε κάθε εναλλασσόµενη κατάσταση και δρα ανεµπόδιστα» 17. Τα ίδια συµβαίνουν και στη ζωγραφική µε σινική µελάνη. «Η ζωγραφική», γράφει ο Herrigel, «γίνεται µια αυτοδύναµη γραφή», κατά την οποία «το χέρι που κατέχει απόλυτα την τεχνική, την ίδια στιγµή κατά την οποία το πνεύµα αρχίζει να διαµορφώνει, εκτελεί και καθιστά ορατά όσα πριν φανταζόταν, χωρίς να µεσολαβεί διάστηµα έστω και µιας τρίχας» 18. Ή, για να αναφέρουµε εδώ µια πρόσθετη µαρτυρία, αναφέρεται από τον D.T. Suzuki σε µια παραποµπή: «Όποιος στοχάζεται και κινεί το πινέλο µε πρόθεση να φτιάξει µια εικόνα, θα αλλοιώσει την αληθινή τέχνη της ζωγραφικής. Αυτή µοιάζει µε ένα είδος αυτενεργούς γραφής. Ζωγράφισε δέκα χρόνια ινδοκάλαµα γίνε εσύ ο ίδιος ινδοκάλαµο! Λησµόνησε όλα όσα σηµαίνουν Ίνδοκάλαµο', [84/85] όταν ζωγραφίζεις! Αποκτώντας µια αλάθητη ικανότητα ο άνθρωπος υποτάσσεται στη χάρη της έµπνευσης» 19. Παντού πρόκειται για το εξής αποφασιστικό: για το σβήσιµο της διαχωρίζουσας συνείδησης και τη χωρίς ασυνέχειες ανάταση στο επιτυχές πράττειν, «χωρίς να µεσολαβεί διάστηµα έστω και µιας τρίχας». Αν λάβουµε υπόψη µας ότι η τέχνη της τοξοβολίας (και µερικές άλλες ανάλογες τέχνες) καλλιεργείται στην Ιαπωνία έως τις ηµέρες µας, παρόλο που έχει χάσει την πρακτική της σηµασία από τότε που κατασκευάσθηκαν νέα όπλα, τότε κατανοούµε ότι εδώ η άσκηση καθαυτή έχει πάρει µια αξία που δεν συµπίπτει πια µε τον άµεσο σκοπό της. Πρόκειται για µια µεταστροφή της εσωτερικής στάσης του ανθρώπου µέσω της άσκησης διότι η εσωτερική διάθεση που αναφέραµε, η απελευθέρωση από το βιαστικό πηγαινέλα της καθηµερινότητας, δεν είναι µόνο η προϋπόθεση για να επιτευχθεί η τελειότητα της επίδοσης, αλλά από την πλευρά της γίνεται ο σκοπός, που µέλλει να επιτευχθεί µε την άσκηση. 3. Η λειτουργία της άσκησης κατά τον κόµη Dürckheim Ό,τι µας παρουσίασε παραστατικά ο Herrigel µε την ειδική περίπτωση της τοξοβολίας, επιβεβαιώνεται στον κόµη Dürckheim, ο οποίος επίσης, κατά τη µακροχρόνια παραµονή του στην Ιαπωνία, γνώρισε σε βάθος τον ιαπωνικό τρόπο άσκησης. Αυτός βλέπει στις ασκήσεις 15 Όπ.π., σελ Όπ.π., σελ Rainhard Kammer, Die Kunst der Bergdämonen. Das Tengu-geijutsu-ron des Shissai Chozan, Zen-Lehre und Konfuzianismus in der japanischen Schwertkunst, Wilheim Obb. 1969, σελ Herrigel, σελ Daisetz Teitaro Suzuki, Zen und die Kultur Japans, Hamburg 1958, σελ. 21.

5 54 το «νεύρο της ζωής» της ιαπωνικής «κουλτούρας της ηρεµίας» 20. Όσα έµαθε στην Ιαπωνία, τα κατέστησε γόνιµα για την ψυχοθεραπεία εδώ και χρόνια στη Γερµανία, και µε µια σειρά βιβλίων επιχείρησε να τα γνωρίσει σε έναν ευρύτερο κύκλο γερµανών αναγνωστών. [85/86] Ο κόµης Dürckheim ξεκινά από τη διαφορετική αξιολόγηση της άσκησης στον δικό µας σηµερινό κόσµο και στην αρχαία ιαπωνική κουλτούρα, όπως την συναντούµε ενσωµατωµένη σε καθαρότατη µορφή µέσα στον Ζεν-Βουδισµό. Σύµφωνα µε τη δική µας αντίληψη πρόκειται στην άσκηση κυρίως για «διάπλαση µιας ορισµένης ικανότητας, µιας δεξιότητας, µιας τεχνικής για µια συγκεκριµένη επίδοση» 21. Παράλληλα µπορεί κανείς πάλι να διακρίνει µεταξύ της συγκεκριµένης µεµονωµένης δεξιότητας, η οποία εξασκείται, και της πέραν αυτής γενικής δυνατότητας επίδοσης, όπως π.χ. στα σπορ µαζί µε τη συγκεκριµένη χωριστή επίδοση αναπτύσσεται η σωµατική-ψυχική ικανότητα επίδοσης. Αλλά και µέσα από αυτή τη γενική προοπτική η άσκηση παραµένει συνδεδεµένη µε µια επίδοση προς την οποία κατατείνει. Ο κόµης Dürckheim δεν θέλει να αµφισβητήσει καθαυτή την επίδοση ως αξίωµα. Εναντιώνεται µόνο στο να καταστεί µοναδικό αξίωµα, έτσι ώστε όλη η ζωή να είναι προσανατολισµένη προς αυτό 22. Γι' αυτό τονίζει ότι στην άσκηση υπάρχει ακόµα µια δυνατότητα, την οποία βρίσκει εγχαραγµένη στην ιαπωνική κουλτούρα µε πρότυπο τρόπο. Εδώ δεν πρόκειται πια για µια ικανότητα, την οποία «έχει» ο άνθρωπος, ούτε για κάτι που «µπορεί», αλλά γι' αυτό που ο άνθρωπος «είναι», για το ίδιο το πιο ενδόµυχο Είναι του. Λέει σχετικά: «Υπάρχει όµως και η άσκηση, της οποίας σκοπός είναι µια αλλαγή του Είναι του ανθρώπου, και η οποία τότε οδηγεί υπεράνω κάθε διάπλασης προδιαθέσεων» 23. Ταυτόχρονα το εξηγεί αυτό ακριβέστερα: «Κάθε 'άσκηση' ενέχει τη δυνατότητα ανύψωσης της εσωτερικής σύστασης του όλου ανθρώπου σε ένα υψηλότερο στάδιο, όπου αυτός επιτυγχάνει καινούριες και ανώτερες εµπειρίες, και η οποία τον καθιστά ικανό για µια άλλη δράση και όχι µόνο για περισσότερη επίδοση. Όλα αυτά είναι [87/88] τότε εµπειρίες και τρόποι δράσης του Είναι του, που δεν αναδείχνουν µια κατοχή ορισµένων δεξιοτήτων, αλλά µια απελευθέρωση και ανάπτυξη του προσωπικού Είναι» 24. Ή σε ένα άλλο χωρίο: «Η άσκηση παύει να είναι µόνο ένα µέσο διάπλασης µιας ικανότητας», τώρα «δεν προσβλέπει τίποτε άλλο από τον µετασχηµατιζόµενο άνθρωπο» 25. Αυτή η δυνατότητα της άσκησης µπορεί κατά τον κόµη Dürckheim να αποβεί γόνιµη και µέσα στον δικό µας κόσµο. Αφήνω προσωρινά κατά µέρος το ερώτηµα για τις αποκτούµενες εδώ «ανώτερες εµπειρίες» και για τη γενική συνάφεια που υπεισέρχεται στο θρησκευτικό στοιχείο (θα επανέλθουµε σ' αυτό αργότερα), για να συλλάβω αρχικά την πορεία της άσκησης όσο γίνεται πιο ξέχωρα. Ο κόµης Dürckheim, συµφωνώντας πλήρως µε εκείνο που ανέπτυξε ο Herrigel για την τοξοβολία, είδε το αποφασιστικό σηµείο στην «αποδόµηση του Λ Εγώ Λ» 26, όπου τα εισαγωγικά θέλουν να επιστήσουν την προσοχή στο ότι πρόκειται για το Εγώ µε µια ορισµένη έννοια. Πρόκειται για την «αποδόµηση του 'µικρού', του διψασµένου για δύναµη, του έχοντος ανάγκη για κύρος και προσκολληµένου στην περιουσία Εγώ, το οποίο σκέπτεται 20 Karlfried Graf von Dürckheim-Montmartin, Japan und die Kultur der Stille, München-Planegg 1950 στα παρακάτω παραποµπές µε J. 21 J. σελ Karlfried Graf Dürckheim, Vom doppelten Ursprung des Menschen, Freiburg 1973, σελ. 41 στα παρακάτω παραποµπές µε U. 23 J. σελ J. σελ Karlfried Graf Dürckheim, Zen und wir. Weilheim Obb. 1961, σελ παρακάτω παραποµπές µε Ζ. 26 J. σελ. 98.

6 55 πάντα µε άγχος την υπόσταση του, την επιτυχία του και την επαγγελµατική του θέση» 27. Ο κόµης µιλά µε αυτό το νόηµα για τη «χωρίς Εγώ πραγµατοποίηση του πράττειν» 28, για «χωρίς Εγώ εναρµόνιση» 29, στην οποία ο άνθρωπος βιώνει «µια βαθιά ευτυχισµένη εναρµόνιση υποκειµένου και αντικειµένου» 30 και πέρα από αυτό την εναρµόνιση της ζωής του µε µια µεγάλη, περιεκτική ζωή. Είναι µια κατάστα- [87/88] ση, κατά την οποία αφυπνίζεται η αρχέγονη και αληθινή ουσία του ανθρώπου. Σ' αυτή την περίπτωση, όπου πρόκειται για τη µεταβολή του ίδιου του ανθρώπου, η εξάσκηση δεν παύει, µόλις επιτευχθεί µε αυτήν η τέλεια ικανότητα. Η άσκηση δεν έχει κανένα σκοπό έξω από τον εαυτό της και πρέπει να επαναλαµβάνεται πάντα εκ νέου, για να ανακτά την κατάσταση της εσωτερικής αρµονίας, η οποία κατά την πορεία της ηµέρας αλλοιώθηκε. Η άσκηση απαιτεί έτσι την «αιώνια επανάληψη», και µόνο όταν έχει επιτευχθεί η τέλεια ικανότητα, καθίσταται δυνατή η καθαρή επανάληψη. Έτσι ο κόµης Dürckheim εξηγεί: «Η άσκηση για την απόκτηση µιας ικανότητας παίρνει τέλος, όταν γίνεται κανείς ικανός σ' αυτό που εξάσκησε. Η άσκηση στην εσωτερική πορεία πρωτοαρχίζει, όταν γίνει κανείς ικανός σ' αυτό που εξάσκησε, και συνίσταται σε µια αιώνια επανάληψη της αποκτηµένης ικανότητας» 31. Προς τούτο είναι αναγκαίο να ξεχωρίζουν ορισµένες µεµονωµένες επιδόσεις, οι οποίες µπορούν µε την άσκηση να πάρουν τη µορφή τέλειας ικανότητας. Βασικά κάθε δραστηριότητα µπορεί να εκπληρώσει αυτό το σκοπό και µάλιστα τόσο καλύτερα, όσο απλούστερη είναι, και γι' αυτό µπορεί ευκολότερα να αποδεσµευθεί. «Έτσι γι' αυτόν [τον Ιάπωνα] το πιο αυτονόητο πράγµα γίνεται αντικείµενο ιδιαίτερης άσκησης: το βάδισµα, η ακινησία, το κάθισµα, η αναπνοή, το φαγητό και το ποτό, η γραφή, η οµιλία και το τραγούδι» 32. Ο κόµης Dürckheim το περιέγραψε λεπτοµερώς στο βιβλίο του Η καθηµερινότητα ως άσκηση 33. Ιδιαίτερα όµως προσφέρονται για τέτοια άσκηση όλες οι «τέχνες», οι οποίες έχουν διαµορφώσει µια ιδιαίτερη τεχνική. Ποια από αυτές επιλέγει κανείς, είναι κάτι δευτερεύον, διότι αυτό που ασκείται σε όλες τις τέχνες είναι µόνο ένα: η εσωτερική µεταβολή του ανθρώπου. Ο κόµης Dürckheim παραθέτει τα εξής [88/89] λόγια ενός αρχαίου Ιάπωνα: «Σκοποβολή και χορός, ανθοκοµία και ξιφασκία, ζωγραφική ή πυγµαχία, τεϊοποσία ή τραγούδι κατά βάθος είναι όλα το ίδιο» 34. Και µε την έννοια αυτή συνοψίζει επίσης το νόηµα των αρχαίων ιαπωνικών ασκήσεων: «Πάντα πρόκειται για το ίδιο: ότι ο άνθρωπος µε την ακάµατη εξάσκηση µιας τέχνης απαλλάσσεται τόσο ολοκληρωτικά από το Εγώ του (ένα Εγώ που είναι δειλό, που φροντίζει για την επιτυχία, που έχει ανάγκη κοινωνικής αναγνώρισης), ώστε τελικά γίνεται εργαλείο µιας βαθύτερης δύναµης, από την οποία τότε χωρίς τη σύµπραξή του και χωρίς καµιά πρόθεση πέφτει η τέλεια επίδοση σαν ένας ώριµος καρπός» 35. Αλλά εάν ο αληθινός σκοπός της εξάσκησης δεν είναι η τέλεια επίδοση, αλλά η εσωτερική στάση των ασκούµενων, τότε αντίστροφα αυτή η στάση επιτυγχάνεται όχι µε την ευθεία οδό, αλλά µόνο έµµεσα: µέσω της εξάσκησης µιας ορισµένης τέχνης. Έτσι ο κόµης Dürckheim 27 J. σελ J. σελ J. σελ J. σελ U. σελ J. σελ Karlfried Graf Dürckheim, Der Alltag als Übung, Bern und Stuttgart 1972, 5η έκδ. Σύγκρ. U. σελ. 253 κ.εξ. 34 J. σελ Ζ. σελ. 102.

7 56 προσθέτει: «Το νόηµα κάθε άσκησης δεν είναι... η τέλεια επίδοση καθαυτή, αλλά η προϋπόθεσή της, ο άνθρωπος που την πραγµατοποιεί έτσι πραγµατώνεται η κάθαρσή του, η purificatio, µε τη σωστή προσπάθεια για τέλεια τεχνική» 36. Η ανθρώπινη ωριµότητα ολοκληρώνεται µόνο µε πλήρη αφοσίωση σε µια άσκηση που εκτελείται τέλεια. Κάθε τέτοια άσκηση όµως είναι σκληρή. Απαιτεί από τον άνθρωπο αυστηρή πειθαρχία 37, εγκατάλειψη του φυσικού του βολέµατος. «ιότι η επανάληψη ως αξίωµα της εξάσκησης σηµαίνει: πάντα πρέπει να επαναλαµβάνεις κάτι, ανεξάρτητα από τη στιγµιαία ετοιµότητα ή την ψυχική διάθεση» 38. Αλλά το να εξαρτάται η πραγµατοποίηση µιας εσωτερικής στάσης του ανθρώπου από την εξωτερική πράξη της εξάσκησης σηµαίνει για τον άνθρωπο µια µεγάλη ευκαιρία: Εάν η επιδιω- [89/90] κόµενη εσωτερική κατάσταση παραµένει µια «χάρις», που έρχεται τυχαία και δεν µπορεί να επιτευχθεί εµπρόθετα, τότε ο δρόµος µέσα από την άσκηση είναι ένα µέσο για να αποκτηθεί µε πλάγιο τρόπο, αυτό που µε κοπιώδεις προσπάθειες δεν επιτυγχάνεται άµεσα, άρα (αν επιτρέπεται η κάπως παράδοξη έκφραση) να κατορθωθεί βίαια η χάρις. 4. Το κέρδος για τη δική µας προβληµατική Επειδή η υπέρβαση του καθηµερινού µόχθου και διασκορπισµού είναι τελικά ένα θρησκευτικό συµβάν, η ίδια η άσκηση απορροφάται από τη θρησκευτική ποιότητα και αποκτά έτσι το βαθύτερο νόηµα της. Έτσι κατανοούµε γιατί ο Ζεν-βουδισµός είναι κυρίως εκείνος, χάρη στον οποίο στη Ιαπωνία η καλλιέργεια της άσκησης έφθασε σε τέτοια ανάπτυξη, ώστε να έλκει τους σκεπτόµενους ευρωπαίους. Αλλά το ιδιαίτερο θρησκευτικό υπόβαθρο, βάσει του οποίου αυτές οι ασκήσεις αναδύθηκαν µέσα στην ιαπωνική κουλτούρα, δεν µπορεί εδώ να εξετασθεί περισσότερο. Εδώ ενδιαφέρει µόνο ό,τι µπορούµε να µάθουµε από την ιαπωνική παράδοση της άσκησης για τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά µας πράγµατα. Ότι δεν µπορούµε να µεταγγίσουµε απλά τις ιαπωνικές µορφές άσκησης στη δική µας κουλτούρα, είναι αυτονόητο. Αυτές είναι ριζωµένες στην ιδιότυπη ιαπωνική παράδοση, και κάθε προσπάθεια άµεσης µετάδοσης τους θα περιείχε κάτι τεχνητό και τελικά µη υποχρεωτικό. Πρέπει αντίθετα να θέσουµε το ερώτηµα, εάν στις ιαπωνικές µορφές άσκησης εµπεριέχεται ή όχι µια γενική διάγνωση της ανθρωπολογικής λειτουργίας της άσκησης, η οποία µπορεί να αναπτυχθεί σωστά και σ' εµάς. Και µπορούµε να ελπίζουµε ότι µε το παράδειγµα, που διαµόρφωσε εκεί µια έσχατη τελειότητα, µπορεί να εξηγηθεί και να προσδιορισθεί ακριβέστερα η δική µας αντίληψη περί άσκησης. Αυτό είναι βέβαια αρχικά µόνο µια προσδοκία, η οποία στην πορεία της παρακάτω συλλογιστικής θα πρέπει να ελεγχθεί και να επιβεβαιωθεί. [90/91] Εάν παραβλέψουµε τις ιδιαίτερες, τις ριζωµένες στον βουδισµό προϋποθέσεις των ιαπωνικών ασκήσεων καθώς και τις συγκεκριµένες ειδικές µορφές που παίρνουν µέσα στις επίσης ιδιόµορφα ιαπωνικές τέχνες, τότε µου φαίνεται ότι προκύπτουν από τα παραπάνω παραδείγµατα πέντε συµπεράσµατα για τη γενική φιλοσοφική-ανθρωπολογική κατανόηση της άσκησης Ζ. σελ Ζ. σελ U. σελ Για να προλάβουµε κάποιες παρεξηγήσεις τονίζουµε, ότι αυτό το ήθος της άσκησης δεν επιτρέπεται µε κανένα τρόπο να χρησιµοποιηθεί καταχρηστικά ως νοµιµοποίηση µιας µεταφοράς του διαδεδοµένου σε ιαπωνικά σχολεία συστήµατος εκγύµνασης και επίδοσης στη γερµανική πραγµατικότητα, παρόλο που τούτο

8 57 1. Η επιτυχία της άσκησης, η ευόδωση της εξασκούµενης επίδοσης, εξαρτάται πρωταρχικά από την εσωτερική ψυχική σύσταση του ασκούµενου, από την εσωτερική συγκέντρωση µε την οποία αυτός παρακάµπτει την αναταραχή της καθηµερινότητας, αποβάλλει κάθε φιλόδοξη θέληση και γίνεται εντελώς ένα µε το αντικείµενό του. 2. Αυτή η ψυχική σύσταση δεν είναι µόνο η προϋπόθεση για την ευόδωση, αλλά ταυτόχρονα το αποτέλεσµα, και µάλιστα το αληθινά σπουδαίο αποτέλεσµα µιας υποµονετικής άσκησης. Ασκείται κανείς για χάρη της επανεπίδρασης της άσκησης πάνω στον ασκούµενο άνθρωπο. Με τον τρόπο αυτό συνδέεται άρρηκτα ο επιδιωκόµενος για το µέλλον στόχος της τέλειας επίδοσης µε την ήδη στο παρόν επιτυγχανόµενη µεταβολή της συνείδησης, η οποία βιώνεται ως ύψιστη εκπλήρωση της ανθρώπινης ζωής. 3. Αυτή η µεταβολή της συνείδησης δεν είναι µια οποιαδήποτε, αέναα στοχευόµενη πρόοδος µέσα στην επιδιωκόµενη ικανότητα, αλλά µια αποφασιστική µεταστροφή, που πρέπει να νοηθεί ως µεταστροφή από τον ναρκισιστικό αυτοσχετισµό στην αυτολησµονούµενη αφοσίωση στη δραστηριότητα. Αυτή η κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από τον Herrigel και τον κόµη [91/92] Dürckheim ως απώλεια του Εγώ, είναι ο στόχος στον οποίο καταλήγουν όλα και όσο αυτός δεν επιτυγχάνεται, δεν πετυχαίνει η άσκηση τον σκοπό της. 4. Αποφασιστικής σηµασίας είναι το γεγονός ότι η µεταβολή της συνείδησης δεν κατορθώνεται µε την ευθεία οδό, αλλά µόνο έµµεσα: µέσω της αφοσιωµένης εξάσκησης µιας ορισµένης σωµατικής δεξιότητας, για την οποία επιλέξαµε ως παράδειγµα την τοξοβολία, αντί για την οποία όµως µπορεί να αναφερθεί και κάποια άλλη τέχνη. εν ενδιαφέρει το αντικείµενο, στο οποίο ασκείται κάποιος. 5. Έτσι ιδωµένη η άσκηση δεν είναι πια µια πρωτύτερη µορφή, η οποία προηγείται χρονικά της τέλειας επίδοσης, και η οποία θα καταστεί περιττή ευθύς µόλις επιτευχθεί η επιδιωκόµενη ικανότητα η τέλεια επίδοση όπως και η εσωτερική συγκρότηση του ανθρώπου επιτυγχάνονται µόνο µε συνεχώς επαναλαµβανόµενη άσκηση και δεν µπορούν να διαχωρισθούν απ' αυτήν. Η συνεχής άσκηση είναι λοιπόν η µορφή, µέσα στην οποία η ανθρώπινη ζωή διατηρείται στο ύψος του πιο δικού της Είναι, και χωρίς αυτήν εκπίπτει πάλι στο συνηθισµένο της, παγιωµένο σε κενές συνήθειες εδώ-είναι. Μόνο ως διαρκής άσκηση βρίσκει η ανθρώπινη ζωή την εκπλήρωσή της. Θα επιχειρήσουµε τώρα να προσδιορίσουµε ακριβέστερα, όσα συνοψίσαµε προσωρινά σ' αυτά τα πέντε σηµεία αναφοράς. Πρέπει όµως να διακριθούν δύο κύκλοι προβληµάτων: Η προβληµατική εµβαθύνθηκε βαθµιαία κατά την πορεία των ερευνών, και διευρύνθηκε από στενά εννοούµενη διδακτική προβληµατική σε γενικά ανθρωπολογική προβληµατική σχετικά µε τη λειτουργία της άσκησης σε όλο το πλέγµα της ανθρώπινης ζωής. Ιδιαίτερα µε τα ιαπωνικά παραδείγµατα έγινε φανερό, ότι η εκτέλεση της σωστής άσκησης δεν είναι κάποιο γεγονός δευτερεύουσας σηµασίας ή κάτι επαχθές, αλλά αφορά την πραγµατοποίηση του πιο αυθεντικού Είναι του ανθρώπου. Έτσι όµως η σωστή άσκηση είναι υπόθεση του ενήλικου και ώριµου ανθρώπου. Θα ακολουθήσουµε αρχικά αυτή την κατεύθυνση περισσότερο και θα εξετάσουµε (στα κεφ. IX µέχρι XI) βασικά σε ηθική προβληµατική τη [92/93] σηµασία της άσκησης για την αυτοπραγµάτωση του ανθρώπου γενικά, και στη συνέχεια θα ξαναγυρίσουµε (στο κεφ. XII) στο αρχικό ερώτηµα, όπου συλλογιζόµαστε µε ποιο τρόπο από τις γενικές ανθρωπολογικές γνώσεις που κερδήθηκαν εδώ προκύπτουν νέα σηµεία αναφοράς για τα ειδικότερα διδακτικά ερωτήµατα του σχολικού µαθήµατος. [93/94] (όσο µπορεί να κρίνει ένας µη ειδικός) θα µπορούσε ως ένα λαϊκό προϊόν εκφυλισµού να εξελιχθεί πάνω στο, προετοιµασµένο από τη βουδιστική παράδοση, έδαφος, όµοια όπως ο Max Weber ανακάλυψε µια γενετική συνάφεια µεταξύ προτεσταντικής ηθικής και καπιταλιστικής σκέψης.

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. Aν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 (ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ - ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ) Μια σύνοψη: Κατανοώντας ορισμένες λέξεις και έννοιες προκύπτει μια ανυπολόγιστη αξία διαμορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Οι αισθήσεις και η τέχνη του Είναι

Οι αισθήσεις και η τέχνη του Είναι Οι αισθήσεις και η τέχνη του Είναι Υπάρχουν πέντε αισθήσεις αντίληψης και πέντε όργανα δράσης. Οι αισθήσεις της αντίληψής είναι η όραση, η όσφρηση, η ακοή, η γεύση και η αφή. Τα όργανα της δράσης είναι

Διαβάστε περισσότερα

Otto Friedrich Bollnow, ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ * V. Η άσκηση. [π ] 1. ύο τύποι άσκησης

Otto Friedrich Bollnow, ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ * V. Η άσκηση. [π ] 1. ύο τύποι άσκησης 33 Otto Friedrich Bollnow, ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ * 1. ύο τύποι άσκησης V. Η άσκηση [π. 54-60] Αν λοιπόν η ζωή είναι µια ικανότητα [Können] και περιλαµβάνει τις πιο διαφορετικές επιτεύξεις, τότε από αυτές

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

στις οποίες διαμορφώθηκαν οι ιστορικοί και οι πολιτισμικοί όροι για τη δημοκρατική ισότητα: στη δυτική αντίληψη της ανθρώπινης οντότητας, το παιδί

στις οποίες διαμορφώθηκαν οι ιστορικοί και οι πολιτισμικοί όροι για τη δημοκρατική ισότητα: στη δυτική αντίληψη της ανθρώπινης οντότητας, το παιδί 160 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Τα δικαιώματα του παιδιού και οι συνέπειες της αναγνώρισής τους σε διεθνές επίπεδο αντιπροσωπεύουν μια τεράστια αλλαγή των αντιλήψεων και των νοοτροπιών για το παιδί, γεγονός που συνοδεύτηκε

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια»

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» 1 ο Γενικό Λύκειο Πάτρας Ερευνητική Εργασία Β Τάξης Σχολικού έτους 2012-2013 Ομάδα Ε Ας φανταστούμε μία στιγμή το σχολείο των ονείρων μας.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ; Η επαγγελματική ανάπτυξη και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται. Η εξελικτική πορεία του ατόμου δεν κλείνει με την είσοδό του στο επάγγελμα ή σε έναν οργανισμό αλλά αντίθετα, την στιγμή εκείνη αρχίζει μία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ. «Τα μυστικά ενός αγγείου»

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ. «Τα μυστικά ενός αγγείου» ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ «Τα μυστικά ενός αγγείου» ΜΠΙΛΙΟΥΡΗ ΑΡΓΥΡΗ 2011 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ «ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΕΝΟΣ ΑΓΓΕΙΟΥ» ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η παρούσα εργασία αποτελεί το θεωρητικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ. Και οι απαντήσεις τους

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ. Και οι απαντήσεις τους ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Και οι απαντήσεις τους Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο «παλιό» και στο «σύγχρονο» μάθημα των Μαθηματικών; Στο μάθημα παλαιού τύπου η γνώση παρουσιάζεται στο μαθητή από τον διδάσκοντα

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί και το βιβλίο Ανάγνωση

Το παιδί και το βιβλίο Ανάγνωση Το παιδί και το βιβλίο Ανάγνωση του Τάσου Ανθουλιά (https://www.helidoni.info/) Το σημερινό παιδί μεγαλώνει μέσα σε ένα κόσμο που αντιστρατεύεται την ισόρροπη ανάπτυξή του. Όλες του οι αισθήσεις βομβαρδίζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΦΕΣ ΕΜΦΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ-ΔΙΑΥΛΩΝ. Βιβλίο-Δίαυλος 1: Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΜΟΡΦΕΣ ΕΜΦΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ-ΔΙΑΥΛΩΝ. Βιβλίο-Δίαυλος 1: Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΜΟΡΦΕΣ ΕΜΦΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ-ΔΙΑΥΛΩΝ Βιβλίο-Δίαυλος 1: Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Ι. Συνοπτική παρουσίαση του Βιβλίου-Διαύλου Η Ψυχική Υγεία: Η Ψυχική Υγεία εγγυάται τη συνοχή ομοειδών ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Έριχ Φρομ Η τέχνη της αγάπης

Έριχ Φρομ Η τέχνη της αγάπης http://hallofpeople.com/gr/bio/erix-fromm.php Έριχ Φρομ Η τέχνη της αγάπης (αποσπάσματα) Είναι η αγάπη τέχνη; Αν είναι, χρειάζεται γνώση και προσπάθεια. Ή μήπως η αγάπη είναι ένα ευχάριστο συναίσθημα που

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Βεμπεριανές απόψεις για την Εκπαίδευση Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 12ο (σελ. 274 282) 2 Max Weber (1864 1920) Βεμπεριανές απόψεις για

Διαβάστε περισσότερα

Τηλ./Fax: 210.62.19.712, Τηλ: 210.6218.894 www.apolito.gr e-mail:info@apolito.gr Λεωφόρος Μαραθώνος &Χρυσοστόµου Σµύρνης 3,

Τηλ./Fax: 210.62.19.712, Τηλ: 210.6218.894 www.apolito.gr e-mail:info@apolito.gr Λεωφόρος Μαραθώνος &Χρυσοστόµου Σµύρνης 3, «...Πλαστήκαµε για να µην είµαστε µονάχοι. Για τούτο η καρδιά µας ασταµάτητα διψά για τους άλλους. Χωρίς το διάλογο των υπάρξεων µας η ζωή φαίνεται αδειανή, ερηµωµένη, αδικαιολόγητη. Ζούµε και πλησιάζουµε

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα της παρουσίασης. Οι παράγοντες της φυσικής αγωγής. αγωγής είναι: Tο ανθρώπινο σώµα για την αθλητική παιδαγωγική: Το ανθρώπινο σώµα και η φυσική

Θέµατα της παρουσίασης. Οι παράγοντες της φυσικής αγωγής. αγωγής είναι: Tο ανθρώπινο σώµα για την αθλητική παιδαγωγική: Το ανθρώπινο σώµα και η φυσική ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Οι παράγοντες της φυσικής αγωγής Σακελλαρίου Κίµων Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Θέµατα της παρουσίασης Ποιοι οι παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Μονάδα 8.1: Επαγγελματικοί ρόλοι και προφίλ για την παρακολούθηση και την εποπτεία.

Εκπαιδευτική Μονάδα 8.1: Επαγγελματικοί ρόλοι και προφίλ για την παρακολούθηση και την εποπτεία. Εκπαιδευτική Μονάδα 8.1: Επαγγελματικοί ρόλοι και προφίλ για την παρακολούθηση και την εποπτεία. Η παρακολούθηση ενός project κινητικότητας. Η διαδικασία παρακολούθησης ενός διακρατικού project κινητικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1301 «ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός)

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός) ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ι. Α'- Β' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 1. Ειδικοί σκοποί Ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, αντίληψη μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

Αριστοτέλη "Ηθικά Νικομάχεια" μετάφραση ενοτήτων 1-10 Κυριακή, 09 Δεκέμβριος :23 - Τελευταία Ενημέρωση Δευτέρα, 16 Σεπτέμβριος :21

Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια μετάφραση ενοτήτων 1-10 Κυριακή, 09 Δεκέμβριος :23 - Τελευταία Ενημέρωση Δευτέρα, 16 Σεπτέμβριος :21 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ «ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ» ΕΝΟΤΗΤΕΣ 1-10 Μετάφραση ΕΝΟΤΗΤΑ 1η Αφού λοιπόν η αρετή είναι δύο ειδών, απ τη μια διανοητική και απ την άλλη ηθική, η διανοητική στηρίζει και την προέλευση και την αύξησή

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Σύμφωνα με τον Piaget, η νοημοσύνη είναι ένας δυναμικός παράγοντας ο οποίος οικοδομείται προοδευτικά, έχοντας σαν βάση την κληρονομικότητα, αλλά συγχρόνως

Διαβάστε περισσότερα

Κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί γονείς, συνάδελφοι και απόφοιτοι πια των Εκπαιδευτηρίων Δούκα,

Κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί γονείς, συνάδελφοι και απόφοιτοι πια των Εκπαιδευτηρίων Δούκα, Κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί γονείς, συνάδελφοι και απόφοιτοι πια των Εκπαιδευτηρίων Δούκα, Η σημερινή τελετή του τέλους της σχολικής σας διαδρομής είναι ταυτόχρονα και η αρχή ενός νέου ελπιδοφόρου δρόμου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 03 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΙΟΙΚΗΣΕΩΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 03 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΙΟΙΚΗΣΕΩΣ Άρθρο 0301: Στρατιωτική εξουσία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 03 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΙΟΙΚΗΣΕΩΣ 1. Η άσκηση ιοικήσεως στηρίζεται πάντοτε στην ανάθεση αντιστοίχου και συµφώνου προς τους νόµους στρατιωτικής εξουσίας. 2. Η στρατιωτική

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιχνίδια είναι δημιουργήματα του Ελληνικού πολιτισμού με ρίζες που φτάνουν στην

Διαβάστε περισσότερα

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία 4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία Α1. Ερωτήσεις γνώσης - κατανόησης 1. Πώς συλλαµβάνει ο Χέγκελ τη σχέση ιστορίας και πνεύµατος και ποιο ρόλο επιφυλάσσει στο πνεύµα; 2. Τι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΤΑΛΕΝΤΟ. Επιμέλεια football-academies Δευτέρα, 04 Μάρτιος 2013

ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΤΑΛΕΝΤΟ. Επιμέλεια football-academies Δευτέρα, 04 Μάρτιος 2013 Στο ποδόσφαιρο η έναρξη της συστηματικής προπονητικής διαδικασίας γίνεται ολοένα και πιο νωρίς. Αυτό πλέον αποτελεί τη βάση της προπονητικής φιλοσοφίας μεγάλων ευρωπαϊκών και όχι μόνο συλλόγων. Η προπόνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρώτο ερευνητικό

Διαβάστε περισσότερα

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Η παιδαγωγική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Πάτρα, Δεκέμβρης 2012 Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την πληροφόρηση; Πώς μπορεί η φωτογραφία να είναι τέχνη, εάν είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτόματη

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα

Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα 24 Απριλίου 2018 Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα Θρησκεία / Κοινωνικά θέματα Μίνα Μπουλέκου, Συγγραφέας-Ποιήτρια Η διαχείριση των καθημερινών προβλημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική Υ.Α Γ2/6646/20-11-97 Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική ΥΠΕΠΘ-Γ2/6646120.Ι 1.97 Ενηµέρωση για το πρόγραµµα επιµόρφωσης Καθηγητών στο Σχολικό Επαγγελµατικό Προσανατολισµό και

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Διαγώνισµα 01.04. Διάλογος Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Η τυπική διαδικασία καθηµερινής επικοινωνίας εκπαιδευτικού - µαθητή στην τάξη και στο σχολείο δεν αφήνει πολλά περιθώρια

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΚΕΙΜΕΝΟ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΙΑΝΟΟΥΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΗΣΙΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

ΕΤΗΣΙΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΕΤΗΣΙΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ 2 0 1 5-2 0 1 6 ιάρκεια σεµιναρίου : 80 ώρες Κόστος : 700 (έως 10 δόσεις των 70 ) Απευθύνεται σε : εµψυχωτές, ηθοποιούς, παιδαγωγούς, θεατρολόγους, µουσειοπαιδαγωγούς

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας

Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας Η ΓΛΩΣΣΑ! Η γλώσσα είναι το μέσο με το οποίο σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε με τους άλλους, αλλά και ένα μέσο με το οποίο δημιουργούμε

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

Dharma Dhrishti Spring 2009

Dharma Dhrishti Spring 2009 Ο Βουδισμός στη Δύση από τον Τζίγκαρ Κόντρουλ Ρίνποτσε Οι σκέψεις μου για τον βουδισμό στη Δύση έχουν αλλάξει με το πέρασμα των χρόνων. Αυτή την περίοδο νοιώθω πολύ θετικά και αισιόδοξα. Όχι ότι στο παρελθόν

Διαβάστε περισσότερα

ποδράσηη Ανιχνεύοντας το παρελθόν Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

ποδράσηη Ανιχνεύοντας το παρελθόν Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ 9 ποδράσηη 5 Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους 2011-2012 Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων 2ο Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Ιωαννίνων Ανιχνεύοντας το παρελθόν

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 3ο (σελ. 67-79) 2 Talcott

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (318E-320C)

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (318E-320C) ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (318E-320C) Μπορεί η αρετή να γίνει αντικείμενο διδασκαλίας; Ο Πρωταγόρας εξηγεί στον Σωκράτη τι διδάσκει στους νέους που παρακολουθούν τα μαθήματά του. Οι αντιρρήσεις του Σωκράτη. «Το μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46).

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46). 1896 1934 2 ξεχωριστές στην καταγωγή τους γραμμές ανάπτυξης: Α) Μία πρωτόγονη, φυσική γραμμή ανάπτυξης,, αυτόνομης εκδίπλωσης των βιολογικών δομών του οργανισμού, και Β) μία πολιτισμική, ανώτερη ψυχολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΛΦ ντομπελλι ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΖΩΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ

ΡΟΛΦ ντομπελλι ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΖΩΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΡΟΛΦ ντομπελλι ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΖΩΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ σωτη τριανταφυλλου Περιεχόμενα Ευτυχία...10 Στρατηγική βίου...14 Χρήμα...18 Ηλικία...22 Πολιτική...26 Ζωή...30 Οι Άλλοι...34 Γάμος...38 Σκέψεις...44

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΕΜΠΤΗ 16 ΜΑÏΟΥ Η αξία των ταξιδιών

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΕΜΠΤΗ 16 ΜΑÏΟΥ Η αξία των ταξιδιών ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ JEANNE D ARC ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΕΜΠΤΗ 16 ΜΑÏΟΥ 2019 ΚΕΙΜΕΝΟ Η αξία των ταξιδιών Πολλές φορές αναρωτιόμαστε ποιο είναι το πολυτιμότερο

Διαβάστε περισσότερα

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. ''

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. '' 1. '' Τίποτα δεν είναι δεδομένο. '' 2. '' Η μουσική είναι η τροφή της ψυχής. '' 3. '' Να κάνεις οτι έχει νόημα για σένα, χωρίς όμως να παραβιάζεις την ελευθερία του άλλου. '' 4. '' Την πραγματική μόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη Ερευνητικό υποερώτημα: «Ποια τα κίνητρα και οι παράγοντες που επηρεάζουν τους νέους στην επιλογή του επαγγέλματος» Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή,

Διαβάστε περισσότερα

Διαβάζοντας το βιβλίο του Θρασύβουλου εγώ εστιάζω στο εξής:

Διαβάζοντας το βιβλίο του Θρασύβουλου εγώ εστιάζω στο εξής: Φίλε Λάµπρο σε κάποια θα συµφωνήσω και σε κάποια θα διαφωνήσω. Θα συµφωνήσω ότι στις περιπτώσεις που αναφέρεις και οι τρεις κινήσεις έχουν τα χαρακτηριστικά της ευθύγραµµης οµαλά µεταβαλλόµενης κίνησης

Διαβάστε περισσότερα

Συνδιαλλακτική Ανάλυση (Transactional Analysis - T.A.)

Συνδιαλλακτική Ανάλυση (Transactional Analysis - T.A.) Συνδιαλλακτική Ανάλυση (Transactional Analysis - T.A.) "Οι άνθρωποι δεν έχουν ανάγκη απ'άλλο τίποτα, παρά μόνον από άλλους ανθρώπους ικανούς να τους προσέξουν, πράγμα σπάνιο, πολύ δύσκολο, πρόκειται σχεδόν...

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ Σελ.1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ Νοημοσύνης και Λογικής. Λογική είναι οι γνώσεις και οι εμπειρίες από το παρελθόν. Η Λογική έχει σχέση με το μέρος εκείνο της

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι εξάσκησης της μνήμης και μέθοδοι καλυτέρευσης

Τρόποι εξάσκησης της μνήμης και μέθοδοι καλυτέρευσης Η μνήμη είναι μια νοητική ικανότητα με την οποία αποθηκεύουμε, αναγνωρίζουμε και ανακαλούμε, αλλά και αναπλάθουμε πληροφορίες ή εμπειρίες. Με άλλα λόγια, με τη μνήμη αποθηκεύουμε και διατηρούμε δεδομένα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ; Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας

ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ; Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ; Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Θέµατα που θα συζητηθούν: Ποια είναι τα ερευνητικά δεδοµένα που δείχνουν ότι η προαγωγή της φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

Τοκπασίδης Παναγιώτης Προπονητής Ποδοσφαίρου UEFA A. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ

Τοκπασίδης Παναγιώτης Προπονητής Ποδοσφαίρου UEFA A. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ Χαλκίδα, 2019 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και των υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε

1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε 1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση γεννιέται. Πότε; Η ΠΕ γεννιέται και διαµορφώνεται σε αυτόνοµο πεδίο στις δεκαετίες 1960 1970 Πώς; Προέρχεται από τη συνειδητοποίηση του

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Βασίλης Γιωργαλλάς Καθηγητής Φυσικής Αγωγής βασικό φαινόμενο που διακρίνει κάθε ζωντανό οργανισμό, είναι η κίνηση Ο βιολογικός αγώνας του ανθρώπου και μέσα από τη

Διαβάστε περισσότερα

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 (Επιφυλλίδα Οπισθόφυλλο) Ο Εαυτός και η Απουσία του Χρόνου Δεν είναι καθόλου συνηθισμένο να γίνονται συζητήσεις και αναφορές για την Απουσία του Χρόνου ακόμη και όταν υπάρχουν,

Διαβάστε περισσότερα

Πως μπορεί να επιτευχθεί η αυτονομία του φοιτητή; http://www.lib.auth.gr/ Βιβλία Summon αναζήτηση Π.χ. class management physical education

Πως μπορεί να επιτευχθεί η αυτονομία του φοιτητή; http://www.lib.auth.gr/ Βιβλία Summon αναζήτηση Π.χ. class management physical education Πως μπορεί να επιτευχθεί η αυτονομία του φοιτητή; http://www.lib.auth.gr/ Βιβλία Summon αναζήτηση Π.χ. class management physical education Άρθρα σε περιοδικά Στην αρχική σελίδα της βιβλιοθήκης αριστερά

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Η εκπαίδευση ως θεσμός κοινωνικοπολιτισμικής μεταβίβασης δομολειτουργισμός και ως θεσμός κοινωνικού μετασχηματισμού κριτική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ- «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;»

ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ- «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;» ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ- «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έρευνα «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;» πραγματοποιήθηκε τους μήνες Φεβρουάριο-Μάρτιο 2014 σε πέντε σχολεία της Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Είμαστε τυχεροί που είμαστε δάσκαλοι Α ΛΥΚΕΙΟΥ 20\ 11\2016 ΚΕΙΜΕΝΟ: Υπάρχει ιδανικός ομιλητής της γλώσσας; Δεν υπάρχει στη γλώσσα «ιδανικός ομιλητής». Θα διατυπώσω εδώ μερικές σκέψεις

Διαβάστε περισσότερα

Εξαρτάται η συχνότητα από τη µάζα στην Απλή Αρµονική Ταλάντωση;

Εξαρτάται η συχνότητα από τη µάζα στην Απλή Αρµονική Ταλάντωση; Εξαρτάται η συχνότητα από τη µάζα στην Απλή Αρµονική Ταλάντωση; Ξεκινώντας θα ήθελα να θυµίσω κάποια στοιχεία που σχετίζονται µε τον ορισµό της συχνότητας σε ένα περιοδικό φαινόµενο, άρα και στην ΑΑΤ.

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης Άννα Κουκά 1. Εισαγωγή Εξελίξεις στις προσεγγίσεις για τη μάθηση Τα πορίσματα της εκπαιδευτικής έρευνας δημιουργούν αλλαγές στο σημερινό σχολείο Η

Διαβάστε περισσότερα

Υπαίθριες Δραστηριότητες Αναψυχής

Υπαίθριες Δραστηριότητες Αναψυχής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Υπαίθριες Δραστηριότητες Αναψυχής Υπαίθριες Δραστηριότητες Αναψυχής: Τοξοβολία Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α Σερρών,

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Χάρτινη αγκαλιά Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Εργασίες 1 α ) Κατά τη γνώμη μου, το βιβλίο που διαβάσαμε κρύβει στις σελίδες του βαθιά και πολύ σημαντικά μηνύματα, που η συγγραφέας θέλει να μεταδώσει

Διαβάστε περισσότερα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα 1 Ένα γόνιμο μέλλον Ένα γόνιμο μέλλον χρειάζεται μια καλή συνείδηση στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα Χρειαζόμαστε οι Έλληνες να συνδεθούμε πάλι

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού

Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού Διεπιστημονικό Συνέδριο: InfoKid 2017 Κέρκυρα Σπυροπούλου Χριστίνα Μαργαρίτα, Εκπαιδευτικός

Διαβάστε περισσότερα

Ο σωστός τρόπος διερεύνησης ασφαλιστικών αναγκών

Ο σωστός τρόπος διερεύνησης ασφαλιστικών αναγκών Από τη στιγμή που αρχίζει η συνέντευξη της προσέγγισης ο ασφαλιστής της SENATUS θα πρέπει να αρχίσει να συλλέγει πληροφορίες για τον υποψήφιο πελάτη. Οι πληροφορίες αυτές, θα πρέπει να έχουν σχέση με την

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά Παιχνίδια για παιδιά στη φύση

Εκπαιδευτικά Παιχνίδια για παιδιά στη φύση Εκπαιδευτικά Παιχνίδια για παιδιά στη φύση Πληροφορίες για την οργάνωση σχολικών εκδρομών περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Kids And Nature Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Ψυχαγωγία Φροντίδα Δημιουργική Απασχόληση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ Σχολικό έτος 2006 2007. ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το δημοτικό τραγούδι: ένα αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ Σχολικό έτος 2006 2007. ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το δημοτικό τραγούδι: ένα αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ Σχολικό έτος 2006 2007 ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το δημοτικό τραγούδι: ένα αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης Υπεύθυνη προγράμματος: Δώρα Χαραλαμπή ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Το δημοτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η εικαστική δράση που παρουσιάζεται στηρίζεται: φιλοσοφία των ΝΑΠ της Αγωγής Υγείας και των Εικαστικών Τεχνών ενεργητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις

Η εικαστική δράση που παρουσιάζεται στηρίζεται: φιλοσοφία των ΝΑΠ της Αγωγής Υγείας και των Εικαστικών Τεχνών ενεργητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις Η εικαστική δράση που παρουσιάζεται στηρίζεται: φιλοσοφία των ΝΑΠ της Αγωγής Υγείας και των Εικαστικών Τεχνών ενεργητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις ενεργό συμμετοχή των μαθητών την έμφαση στις κοινωνικές

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

των σχολικών μαθηματικών

των σχολικών μαθηματικών Μια σύγχρονη διδακτική θεώρηση των σχολικών μαθηματικών «Οι περισσότερες σημαντικές έννοιες και διαδικασίες των μαθηματικών διδάσκονται καλύτερα μέσω της επίλυσης προβλημάτων (ΕΠ)» Παραδοσιακή προσέγγιση:

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

Κανόνες διεξαγωγής ερασιτεχνικών αγώνων ποδοσφαίρου αναπτυξιακών ηλικιών

Κανόνες διεξαγωγής ερασιτεχνικών αγώνων ποδοσφαίρου αναπτυξιακών ηλικιών Κανόνες διεξαγωγής ερασιτεχνικών αγώνων ποδοσφαίρου αναπτυξιακών ηλικιών Γενικός πίνακας Ηλικιακή κατηγορία (Κ=Κάτω) Σχέσεις παικτών Διάρκεια αγώνα Προτεινόμενες διαστάσεις γηπέδου (μήκος γραμμής τέρματος

Διαβάστε περισσότερα

Μυϊκή αντοχή. Η σχέση των τριών κύριων µορφών της δύναµης (Weineck, 1990) ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μυϊκή αντοχή. Η σχέση των τριών κύριων µορφών της δύναµης (Weineck, 1990) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ-ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η προπόνηση της δύναµης στο ποδόσφαιρο Dr. Ζήσης Παπανικολάου (Ph.D., Ed.Μ.) ΤΕΦΑΑ Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ποδοσφαιριστής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 11

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 11 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 11 ( σελίδες σχολικού βιβλίου 135 139, έκδοση 2014 : σελίδες 130 134 ) 3.3.3 υναµική Οµάδων 3.3.3.1 Βασικές έννοιες - Ορισµοί Η οµάδα αποτελεί έννοια και όρο που

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ (ΘΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΣΥΝΑΡΜΟΣΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ) Φαμίσης Κωνσταντίνος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ (ΘΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΣΥΝΑΡΜΟΣΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ) Φαμίσης Κωνσταντίνος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ (ΘΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΣΥΝΑΡΜΟΣΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ) Φαμίσης Κωνσταντίνος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας

Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας Μαρία Δημοπούλου Υπεύθυνη Π.Ε Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών Συντονίστρια Τοπικού Δικτύου «Αειφόρα σχολεία Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών» ΤΟΠΙΚΟΥΔΙΚΤΥΟ ςχολειων AEΙΦΟΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μύθοι. Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων

Μύθοι. Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων Μύθοι Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων Ορισμός : Προσπαθώντας να δώσουμε έναν ορισμό στο µζύθο µπορθούμε να πούμε ότι είναι µια φανταστική, πλαστή διήγηση µε στοιχεία συχνά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A') ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος : έρευνα και πειραματισμός

Μέθοδος : έρευνα και πειραματισμός 1 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΥΚΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ : Τρασανίδης Γεώργιος, διπλ. Ηλεκ/γος Μηχανικός Μsc ΠΕ12 05 Μέθοδος : έρευνα και πειραματισμός Στόχος της Τεχνολογίας στην Γ Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

Φιλοσοφία Ειδικής Αγωγής

Φιλοσοφία Ειδικής Αγωγής ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Β έτος Φεβρουάριος 2012 Φιλοσοφία Ειδικής Αγωγής Ένα παιδί μπορεί να έχει πρόβλημα αλλά δεν είναι προβληματικό. Έχει ικανότητες

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι διδασκαλίας 191

Μέθοδοι διδασκαλίας 191 Μέθοδοι διδασκαλίας 191 Μέθοδος Μέθοδος στη γενική της σημασία είναι ο τρόπος για να φτάσουμε στο σκοπό, η ρύθμιση της δραστηριότητας με καθορισμένο τρόπο 191 Μέθοδος Μέθοδος, σημαίνει τρόπος κατάκτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ Ανατροφοδότηση εκπαιδευτικής διαδικασίας Εντοπισμός μαθησιακών ελλείψεων Στασιμότητα μαθητών Επανάληψη τάξης Επιμέλεια: Ελισάβετ Λαζαράκου Σχολική Σύμβουλος, 28 η Περιφέρεια Δημοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Ινδουισμός Βουδισμός

Ινδουισμός Βουδισμός Ινδουισμός Βουδισμός Με τον όρο εννοούμε το πολυσύνθετο σύνολο των παραδόσεων της Ινδίας. Στη χώρα αυτή περίπου 700.000.000 πιστοί ασπάζονται τον Ινδουισμό. Ο Ινδουισμός έχει απήχηση σε

Διαβάστε περισσότερα