Newsletter 11/2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Φορολογικό 3-20 [ 2 ]

Transcript

1

2 Newsletter 11/2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Φορολογικό 3-20 [ 2 ]

3 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ιάφορα φορολογικά θέµατα - Γενικά Αριθµός απόφασης: Τέλος χαρτοσήµου για εγγραφή υποθήκης δυνάµει του νόµου ή δικαστικής αποφάσεως. - Στην παρ. 2 του άρθρου 12 του Ν. 1111/1943 «Περί τροποποιήσεως και συµπληρώσεως των περί τελών χαρτοσήµου νόµων» (ΦΕΚ Α 10) ορίζεται ότι «ια πάσαν εγγραφήν υποθήκης δυνάµει του νόµου ή δικαστικής αποφάσεως, εξαιρέσει των περιπτώσεων δι ας ισχύει ειδική διάταξις απαλλαγής, δέον επί ποινή απαραδέκτου της σχετικής αιτήσεως να επισυνάπτεται εις τα σχετικά δικαιολογητικά έγγραφα προς εγγραφήν ταύτης και γραµµάτιον καταβολής τέλους χαρτοσήµου κλίµακος αστικής, υπολογιζόµενου επί του ποσού της εγγραφησοµένης υποθήκης. Εάν η απαίτησις, δι ην αιτείται η εγγραφή υποθήκης απορρέει εξ εµπορικής αιτίας, καταβάλλεται η διαφορά µεταξύ αστικής και εµπορικής. Εις ην περίπτωσιν το δια του παρόντος οριζόµενον τέλος κατεβλήθη παρ άλλη δηµοσία Αρχή, παρά της οποίας εξεδόθη σχετικός τίτλος εγγραφής υποθήκης, δέον να επισυνάπτεται σχετική βεβαίωσις καταβολής αυτού, εάν περί ταύτης δεν γίνεται ειδική µνεία παρά πόδας του υποβαλλοµένου τίτλου εγγραφής». Εξ άλλου, στο άρθρο 13 του Κώδικα των Νόµων περί Τελών Χαρτοσήµου (Π της 28 Ιουλίου 1931, ΦΕΚ Α 239) ορίζονται τα εξής: «Εις το κατά την παράγραφον 1 του προηγουµένου άρθρου 12 τέλος (3%) υπόκεινται: 1. α) Πάσα σύµβασις, οιουδήποτε αντικειµένου... ε) Εφ όσον σχετικώς προς οιανδήποτε κυρίαν σύµβασιν συνάπτονται παρεπόµενα σύµφωνα, αναφερόµενα εις την παροχήν υποθήκης, ενεχύρου, εγγυήσεως πάσης φύσεως, ως και πάσης άλλης ασφαλείας ή ποινικών ρητρών, εάν µεν υπεβλήθη εις το κατά την κλίµακα του άρθρου 12 τέλος η κυρία σύµβασις, το δε παρεπόµενον συµφωνήται δια του αυτού εγγράφου, εις ουδέν υπόκειται τούτο τέλος. Εάν το παρεπόµενον σύµφωνον συµφωνήται δια χωριστού εγγράφου, εφ όσον µεν η κυρία σύµβασις υπεβλήθη εις το τέλος της κλίµακος του άρθρου 12, το παρεπόµενον σύµφωνον υπόκειται εις πάγιον τέλος δραχµών 20, εν εναντία δε περιπτώσει εις το αναλογικόν τέλος της κλίµακος του άρθρου 12». - Από την προπαρατεθείσα διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 12 του Ν. 1111/1943, που προβλέπει την καταβολή τελών χαρτοσήµου της αστικής κλίµακος (3%) «δια πάσαν εγγραφήν υποθήκης δυνάµει του νόµου ή δικαστικής αποφάσεως», σε συνδυασµό µε τις γενικές διατάξεις των άρθρων του Κώδικος των Νόµων περί Τελών Χαρτοσήµου, µε τις οποίες ρυθµίζονται τα των αναλογικών τελών χαρτοσήµου αστικής κλίµακος επί των εγγράφως καταρτιζοµένων συµβάσεων και των παρεποµένων προς τις κύριες συµβάσεις συµφώνων υποθήκης, ενεχύρου κλπ., προκύπτει ότι για την εγγραφή υποθήκης δυνάµει του νόµου ή δικαστικής αποφάσεως καταβάλλεται τέλος χαρτοσήµου της αστικής κλίµακος (3%) και αν ακόµη η απαίτηση, προς ασφάλεια της οποίας εγγράφεται η υποθήκη, στηρίζεται επί συµβάσεως, πράξεως, εγγράφου κλπ., µη υποκειµένων σε αναλογικό τέλος ή απαλλασσοµένων από του τέλους αυτού. Eξ άλλου, ορίζεται µεν στην ίδια ως άνω διάταξη του άρθρου 12 παρ. 2 του Ν. 1111/1943 ότι από την υποχρέωση καταβολής αναλογικού τέλους χαρτοσήµου δυνάµει του νόµου ή δικαστικής αποφάσεως εξαιρούνται οι περιπτώσεις «δι ας ισχύει ειδική διάταξις απαλλαγής», τούτο, όµως έχει την έννοια ότι η εξαίρεση αυτή ισχύει µόνον όταν η υπό της ειδικής διατάξεως

4 θεσπιζοµένη απαλλαγή αφορά και την περίπτωση εγγραφής υποθήκης (ΣτΕ 3504/1972). Νόµοι: 1111/1943, άρθ. 12, 13, Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων - Εικονικά φορολογικά στοιχεία - Εικονικές συναλλαγές Αριθµός απόφασης: Λήψη εικονικού τιµολογίου. - Όταν αποδίδεται σε ορισµένο επιτηδευµατία η παράβαση της λήψεως εικονικού τιµολογίου, υπό την έννοια είτε ότι δεν έχει πραγµατοποιηθεί η συναλλαγή, στην οποία αυτό αναφέρεται, είτε ότι έχει µεν πραγµατοποιηθεί η συναλλαγή, όχι, όµως, όπως εµφανίζεται, µε τον φερόµενο ως εκδότη του τιµολογίου, η φορολογική αρχή βαρύνεται, κατ αρχήν, µε την απόδειξη της εν λόγω εικονικότητας. Εάν, όµως, πρόκειται για συναλλαγή µε πρόσωπο που δεν είχε δηλώσει την έναρξη του επιτηδεύµατός του ούτε είχε θεωρήσει στοιχεία στην αρµόδια φορολογική αρχή, αρκεί το γεγονός αυτό, νοµίµως αποδεικνυόµενο, για να στοιχειοθετηθεί παράβαση και του επιτηδευµατία που δέχεται τέτοια στοιχεία, εκτός αν ο τελευταίος αποδείξει ότι τελούσε σε καλή πίστη κατά το χρόνο της συναλλαγής (ΣτΕ 1773/2010, 2091, 466/2008, 1644/2007, 3518/2006). Περαιτέρω, σε περίπτωση που τιµολόγια πωλήσεως αγαθών χαρακτηρίζονται από τη φορολογική αρχή ως εικονικά βάσει ορισµένων στοιχείων, το διοικητικό δικαστήριο της ουσίας, ενώπιον του οποίου αµφισβητείται ο χαρακτηρισµός αυτός, υποχρεούται, κατά τα άρθρα 144 επ. του κυρωθέντος µε το άρθρο πρώτο του Ν. 2717/1999 (Α 97) Κώδικα ιοικητικής ικονοµίας που διέπουν τα ζητήµατα της αποδείξεως κατά την εκδίκαση των διοικητικών διαφορών ουσίας από τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, προκειµένου να εκφέρει την κρίση του, να σχηµατίσει πλήρη και βέβαιη δικανική πεποίθηση χρησιµοποιώντας τα επιτρεπόµενα αποδεικτικά µέσα, µεταξύ των οποίων είναι και τα δικαστικά τεκµήρια περί της συνδροµής των κρίσιµων πραγµατικών περιστατικών, αφού εκτιµήσει συνολικά τα υφιστάµενα στο φάκελο της υπόθεσης στοιχεία και όχι µόνο µεµονωµένα το καθένα απ αυτά. Αν δε ήθελε κρίνει το δικαστήριο της ουσίας ότι τα υπάρχοντα στοιχεία είναι ανεπαρκή για το σχηµατισµό βέβαιης δικανικής πεποίθησης, έχει τη δυνατότητα, κατά την κρίση του, είτε να διατάξει, κατ άρθρο 151 επ. (και 96 παρ.3) του Κώδικα ιοικητικής ικονοµίας, τη συµπλήρωση των αποδείξεων είτε να κρίνει την υπόθεση, αφού κατανείµει κατά νόµο το βάρος αποδείξεως µεταξύ των διαδίκων (πρβλ. ΣτΕ 1773/2010, 2091, , 496/2009, 1644, 2842/2007, πρβλ. ΣτΕ 883/2002, /2001). Κ : 144 επ., 151 επ., ΚΒΣ: 11, 12, 18, 32, 33, Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων - Εικονικά φορολογικά στοιχεία - Εικονικές συναλλαγές Αριθµός απόφασης: 1500 [4]

5 - Παράλειψη έκδοσης φορολογικών στοιχείων. Επιβολή προστίµου. Μεταβιβαστικό αποτέλεσµα της έφεσης. - Στις παραγράφους 3, 14 και 16 (περ. α) του άρθρου 12 του Κ.Β.Σ., ορίζονται τα εξής : «3.... ο επιτηδευµατίας εκδίδει τιµολόγιο όταν εισπράττει επιδοτήσεις, οικονοµικές ενισχύσεις, αποζηµιώσεις, επιστροφές έµµεσων φόρων, δασµών, τελών, τόκων, εισφορές και άλλα ανόργανα έσοδα. Για την υποχρέωση έκδοσης τιµολογίου, ως είσπραξη θεωρείται και η πίστωση λογαριασµού του δικαιούχου, εφόσον αυτός εγγράφως έλαβε γνώση της πίστωσης αυτής Το τιµολόγιο εκδίδεται κατά την παράδοση ή την έναρξη της αποστολής των αγαθών στον παραλήπτη, κατά περίπτωση. Κατ εξαίρεση, όταν για τη διακίνηση έχει εκδοθεί δελτίο αποστολής, το τιµολόγιο εκδίδεται το αργότερο σε ένα µήνα από την παράδοση ή αποστολή των αγαθών στον αγοραστή και πάντως µέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο των συµβαλλοµένων. Αν ο αγοραστής είναι πρόσωπο της παραγράφου 3 του άρθρου 2 µπορεί να εκδοθεί το τιµολόγιο µέχρι το τέλος της διαχειριστικής περιόδου µέσα στην οποία έγινε η παράδοση ή η αποστολή των αγαθών Οι διατάξεις του άρθρου αυτού δεν έχουν εφαρµογή : α) στις πωλήσεις ακινήτων, βιοµηχανοστασίων, πλοίων, αυτοκινήτων, αεροσκαφών και λοιπών µηχανηµάτων, εφόσον συντάσσονται συµβόλαια µεταβίβασης, µετοχών, οµολογιών, οµολόγων και εντόκων γραµµατίων και λοιπών συναφών...». Εξ άλλου, στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 32 του αυτού Κώδικα ορίζονται τα εξής : «1. Όποιος παραβαίνει τις διατάξεις του Κώδικα αυτού τιµωρείται, για κάθε είδος παράβασης, µε πρόστιµο µέχρι τριακόσιες χιλιάδες ( ) δραχµές, αν πρόκειται για υπόχρεο τήρησης βιβλίων τρίτης κατηγορίας, µέχρι διακόσιες χιλιάδες ( ) δραχµές, αν πρόκειται για υπόχρεο τήρησης βιβλίων δεύτερης κατηγορίας και µέχρι εκατό χιλιάδες ( ) δραχµές, προκειµένου για τους λοιπούς υπόχρεους. 2. Κατ εξαίρεση, όταν η παράβαση αναφέρεται σε µη έκδοση ή σε ανακριβή έκδοση των στοιχείων που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό και έχει ως αποτέλεσµα την απόκρυψη της συναλλαγής ή µέρους αυτής η δε αποκρυβείσα αξία είναι µεγαλύτερη των τριακοσίων χιλιάδων ( ) δραχµών, επιβάλλεται πρόστιµο για κάθε παράβαση ίσο µε την αξία της συναλλαγής ή του µέρους αυτής που αποκρύφτηκε. Θεωρείται απόκρυψη της συναλλαγής και επιβάλλεται πρόστιµο ίσο µε τη συνολική της αξία και η περίπτωση διακίνησης αγορασθέντων ή πωληθέντων αγαθών, χωρίς το συνοδευτικό φορολογικό στοιχείο που προβλέπεται από τον Κώδικα αυτό. Όταν δεν είναι δυνατός ο προσδιορισµός της αξίας της συναλλαγής επιβάλλεται το πρόστιµο που ορίζεται από την προηγούµενη παράγραφο κατά περίπτωση». - Στο άρθρο 97 παρ. 1 του Ν. 2717/1999 («Κώδικας ιοικητικής ικονοµίας», ΦΕΚ Α 97) ορίζονται τα εξής: «1. Το δευτεροβάθµιο δικαστήριο περιορίζεται να κρίνει την υπόθεση µέσα στα όρια των αιτιάσεων που προβάλλονται κατά της πρωτόδικης απόφασης. Μέσα στα όρια αυτά, το δικαστήριο εξετάζει και αυτεπαγγέλτως όσα το πρωτοβάθµιο έπρεπε να εξετάσει, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στη δεύτερη περίοδο της παρ. 1 του άρθρου 79, αλλά δεν τα εξέτασε». ΚΒΣ: 12, 32, Κ : 97, Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων - Εικονικά φορολογικά στοιχεία - Εικονικές συναλλαγές Αριθµός απόφασης: 1281 [5]

6 - Λήψη εικονικού τιµολογίου. Πρόστιµο. - Η µεν λήψη κάθε εικονικού τιµολογίου αποτελεί αυτοτελή παράβαση για την οποία επιβάλλεται ιδιαίτερο πρόστιµο (πρόστιµο του άρθρου 33 παρ. 4) κατόπιν επιµετρήσεως του ύψους του από την φορολογική αρχή, η δε καταχώριση του ιδίου τιµολογίου στα βιβλία του λήπτη αποτελεί αυτοτελή παράβαση, διαφορετική από την προηγούµενη, για την οποία επιβάλλεται ιδιαίτερο πρόστιµο (πρόστιµο του άρθρου 32 παρ. 1), επίσης κατόπιν επιµετρήσεως του ύψους του από την φορολογική αρχή. Εποµένως, πράξη της φορολογικής αρχής µε την οποία επιβάλλεται ενιαίο πρόστιµο για λήψη και καταχώριση εικονικού τιµολογίου είναι νοµικώς πληµµελής, κατά την έννοια του άρθρου 75 του Κώδικα Φορολογικής ικονοµίας (κυρωθέντος µε το άρθρο πρώτο του Ν. 4125/1960, ΦΕΚ Α 202) και του άρθρου 79 του Κώδικα ιοικητικής ικονοµίας (Ν. 2717/1999, ΦΕΚ Α 97), την οποία το διοικητικό πρωτοδικείο οφείλει και αυτεπαγγέλτως να ακυρώσει, χωρίς να δύναται να µεταρρυθµίσει αυτήν µε επιβολή του κατά την κρίση του επιβλητέου προστίµου για κάθε παράβαση, εφόσον η φορολογική αρχή δεν άσκησε την ανήκουσα σ αυτήν εξουσία επιµετρήσεως του επιβλητέου για κάθε παράβαση προστίµου (ΣτΕ 300/2003 7µ., 591/2011). - Πράξη της φορολογικής αρχής µε την οποία επιβάλλεται ενιαίο πρόστιµο για λήψη και καταχώριση εικονικού τιµολογίου εξακολουθεί και υπό την ισχύ της διατάξεως της παραγράφου 16 του άρθρου 40 του Ν. 3220/2004 να είναι νοµικώς πληµµελής διότι, στην περίπτωση αυτή, η φορολογική αρχή άσκησε, επίσης, πληµµελώς την εξουσία επιµετρήσεως του επιβλητέου προστίµου υπολαµβάνουσα ότι τιµωρούνται και οι δύο παραβάσεις της λήψεως εικονικού τιµολογίου και της καταχωρίσεώς του, ενώ, κατά την διάταξη αυτή, εφόσον επιβάλλεται πρόστιµο για την λήψη του εικονικού τιµολογίου, δεν καταλογίζεται ιδιαίτερη παράβαση για την καταχώριση του ιδίου τιµολογίου στα βιβλία του λήπτη (ΣτΕ 2402/2010 7µ., 3270/2004, 1769/2005, 4181/2005, 570/2008). - Η λήψη εικονικού τιµολογίου και η καταχώρισή του στα βιβλία του λήπτη αποτελούν αυτοτελείς παραβάσεις για κάθε µία των οποίων προβλέπεται επιβολή ιδιαιτέρου προστίµου κατά τις περιπτώσεις, αντιστοίχως, β της παραγράφου 10 και ζ της παραγράφου 8 του άρθρου αυτού. Εξ άλλου, για την έκδοση, υπό την ισχύ του Ν. 2523/1997, πράξεως επιβολής προστίµων λόγω αφενός λήψεως και αφετέρου καταχωρίσεως στα βιβλία του λήπτη εικονικού τιµολογίου σε προγενέστερο της ισχύος του νόµου αυτού χρόνο, οι διατάξεις του άρθρου 5 του Ν. 2523/1997 είναι εφαρµοστέες, κατά τα οριζόµενα στις προαναφερόµενες διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 4 του Ν. 2523/1997, µόνο όταν είναι επιεικέστερες των αντιστοίχων διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Θεωρούνται δε ως επιεικέστερες όταν η εφαρµογή τους στην συγκεκριµένη περίπτωση, κατά την άσκηση, αρχικά από τη φορολογική αρχή, στη συνέχεια δε από τα επιλαµβανόµενα δικαστήρια, της εξουσίας επιµετρήσεως άγει στην επιβολή της ελαφροτέρας κυρώσεως σε σχέση µε την επιβλητέα κατά τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΣτΕ 3403/2010, 1182/2007, 4181/2005, πρβλ. ΣτΕ 4256/2001), τούτο δε προκύπτει µόνο κατόπιν της προηγουµένης ορθής εφαρµογής των διατάξεων του Κώδικα αυτού, δηλαδή, όταν, κατά τα εκτιθέµενα στην προηγούµενη σκέψη, η φορολογική αρχή (ή τα επιλαµβανόµενα δικαστήρια) δεν ασκούν πληµµελώς την, κατά τις ίδιες διατάξεις του ως άνω Κώδικα, εξουσία επιµετρήσεως του επιβλητέου προστίµου, υπολαµβάνοντα, αντιθέτως προς τα οριζόµενα στο άρθρο 40 παρ. 16 του Ν. 3220/2004, ότι τιµωρούνται και οι δύο παραβάσεις της λήψεως εικονικού τιµολογίου και της καταχωρίσεως αυτού στα βιβλία του λήπτη (ΣτΕ 4181/2005). [6]

7 ΚΒΣ: 2, 18, 30, 32, 33, Κ : 79, Νόµοι: 2166/1993, άρθ. 21, Νόµοι: 2523/1997, άρθ. 5, Νόµοι: 3220/2004, άρθ. 40, Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων - Κατάσχεση Αριθµός απόφασης: Κατάσχεση βιβλίων και στοιχείων. Αναιρείται η προσβαλλόµενη απόφαση. - Στο άρθρο 36 του ΚΒΣ (Π 186/1992, ΦΕΚ Α 84), όπως οι παράγραφοι 4 και 5 αυτού ίσχυαν κατά τον κρίσιµο εν προκειµένω χρόνο, δηλ. µετά την τροποποίησή τους µε τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 32 του Ν. 2648/1998 (ΦΕΚ Α 238), ορίζονται τα εξής: «1. Ο προϊστάµενος της.ο.υ. και ο υπάλληλος που ορίζεται από αυτόν δικαιούται, οποιαδήποτε εργάσιµη για τον υπόχρεο ώρα, να λαµβάνει γνώση, να ελέγχει και να θεωρεί όλα τα βιβλία και στοιχεία που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό ή άλλους νόµους, καθώς και αυτά που τηρούνται προαιρετικά από τον υπόχρεο και να λαµβάνει γνώση οποιουδήποτε άλλου βιβλίου, εγγράφου ή στοιχείου και κάθε περιουσιακού στοιχείου που βρίσκεται στην επαγγελµατική εγκατάσταση του επιτηδευµατία ή στο κατάστηµα κάθε άλλου υπόχρεου. Ο έλεγχος των βιβλίων και στοιχείων που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό γίνεται στην επαγγελµατική εγκατάσταση του επιτηδευµατία ή στα γραφεία της.ο.υ., προκειµένου για βιβλία πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, µετά από έγγραφη πρόσκληση του προϊσταµένου αυτής Αν κατά τη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου διαπιστωθεί η ύπαρξη βιβλίων, εγγράφων και λοιπών στοιχείων που σχετίζονται µε τον έλεγχο, από τα οποία είναι ενδεχόµενο να προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης, κατάσχονται από τον αρµόδιο προϊστάµενο της.ο.υ., ο οποίος, εφόσον µε βάση αυτά ενεργεί φορολογική εγγραφή, τα διαφυλάσσει µέχρι την τελεσιδικία αυτής. Για τις κατασχέσεις της παραγράφου αυτής εφαρµόζονται ανάλογα οι διατάξεις των τριών τελευταίων εδαφίων της επόµενης παραγράφου. 4. Ο προϊστάµενος της.ο.υ. ή ο αρµόδιος Επιθεωρητής, στις περιπτώσεις που υπάρχουν βάσιµες υπόνοιες ότι στην επαγγελµατική εγκατάσταση του επιτηδευµατία ή στο κατάστηµα οποιουδήποτε άλλου υπόχρεου αποκρύπτονται βιβλία, έγγραφα, εµπορεύµατα ή άλλα στοιχεία, τα οποία ασκούν επιρροή στον ακριβή προσδιορισµό της φορολογητέας ύλης, µπορεί, µε έγγραφό του να ζητήσει από τον Εισαγγελέα Πληµµελειοδικών και αν δεν υπάρχει αυτός από τον Ειρηνοδίκη της περιφέρειας, που υπάγεται η επαγγελµατική εγκατάσταση του επιτηδευµατία ή το κατάστηµα άλλου υπόχρεου, τη συνδροµή ανακριτικού υπαλλήλου για την έρευνα προς ανεύρεση των βιβλίων ή εγγράφων ή εµπορευµάτων ή άλλων στοιχείων, µε τη σύµπραξη φοροτεχνικών υπαλλήλων, που ορίζονται από τον προϊστάµενο της.ο.υ. ή τον αρµόδιο Επιθεωρητή. Η έρευνα ενεργείται σε οποιαδήποτε για τον υπόχρεο εργάσιµη ώρα. Τα βιβλία, έγγραφα και λοιπά στοιχεία που βρίσκονται, κατάσχονται και παραδίδονται στον αρµόδιο προϊστάµενο.ο.υ., ο οποίος, εφόσον µε βάση αυτά ενεργεί φορολογική εγγραφή, τα φυλάσσει µέχρι την τελεσιδικία αυτής. Για την έρευνα και την κατάσχεση συντάσσεται έκθεση, η οποία υπογράφεται από αυτούς που ενεργούν την κατάσχεση και τον επιτηδευµατία ή τον παρόντα κατά τη διενέργεια του ελέγχου εταίρο ή µέλος ή συγγενικό προς τους ανωτέρω πρόσωπο ή πρόσωπο που µετέχει στη διοίκηση ή [7]

8 διαχείριση ή υπάλληλο ή λογιστή της επιχείρησης. Αντίγραφο της έκθεσης παραδίδει στον υπόχρεο ή στον παριστάµενο, κατά τις διακρίσεις του προηγούµενου εδαφίου, πρόσωπο. Σε περίπτωση άρνησης των παραπάνω να υπογράψουν, εφαρµόζονται οι σχετικές µε τις κοινοποιήσεις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής ικονοµίας. Ο ελεγχόµενος δικαιούται να λάβει αντίγραφα ή φωτοτυπίες των κατασχεθέντων βιβλίων, στοιχείων και λοιπών εγγράφων, µε δαπάνες του. Για την κατάσχεση βιβλίων, εγγράφων και λοιπών στοιχείων τρίτου φορολογούµενου δεν απαιτείται επίδοση της έκθεσης κατάσχεσης σε αυτόν, µε την προϋπόθεση ότι στην έκθεση ελέγχου, που επισυνάπτεται στην απόφαση επιβολής προστίµου σε βάρος του τρίτου, επισυνάπτεται αντίγραφο της σχετικής έκθεσης κατάσχεσης ή απόσπασµα αυτής. 5. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου αυτού επιτρέπεται η κατάσχεση και των βιβλίων και στοιχείων που τηρούνται µε βάση τις διατάξεις του Κώδικα αυτού. Eπίσης, επιτρέπεται παραλαβή των βιβλίων και στοιχείων αυτών, προς έλεγχο στις περιπτώσεις µη ύπαρξης ανεπισήµων βιβλίων, εγγράφων και λοιπών στοιχείων, µε απόδειξη παραλαβής. 6...». - Με βάση την εισηγητική έκθεση του Ν. 2648/1998, µε την παρ. 3 του άρθρου 32 του νόµου αυτού, σκοπήθηκε «η απλούστευση της παραλαβής επίσηµων βιβλίων και στοιχείων, χωρίς ν ακολουθείται η διαδικασία της κατάσχεσης, αλλά να παραλαµβάνονται µε απόδειξη παραλαβής στις περιπτώσεις εκείνες που κρίνεται απαραίτητος ο έλεγχος των βιβλίων και στοιχείων στα γραφεία των φορολογικών υπηρεσιών. Η θέσπιση της διάταξης αυτής είναι αναγκαία, δεδοµένου ότι έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις, µε τις οποίες κρίθηκε ότι απαιτείται έκθεση κατάσχεσης και των επίσηµων βιβλίων και στοιχείων, γεγονός που δεν ήταν στην πρόθεση του νοµοθέτη. Σηµειώνουµε ότι κατάσχεση επισήµων, άρα και έκθεση κατάσχεσης, απαιτείται µόνο όταν η.ο.υ. έχει παραλάβει συγχρόνως και ανεπίσηµα βιβλία και στοιχεία για να παραµείνουν στα γραφεία της µέχρι τελεσιδικίας της υπόθεσης και ως στοιχεία του φακέλου». Συνεπώς, µετά την έναρξη ισχύος του Ν. 2648/1998 ( ), σε κάθε περίπτωση κατά την οποία υπάλληλοι της.ο.υ., κατά τη διάρκεια φορολογικού ελέγχου σε ορισµένο τόπο και δη στην επαγγελµατική εγκατάσταση επιτηδευµατία, αφαιρούν από αυτήν επίσηµα βιβλία, έγγραφα και λοιπά εν γένει στοιχεία, δεν απαιτείται ως ουσιώδης τύπος της όλης διαδικασίας και, συνεπώς, ως προϋπόθεση της νοµιµότητας της επακολουθούσης τυχόν και στηριζοµένης στα εν λόγω στοιχεία καταλογιστικής πράξεως ή πράξεως περί επιβολής προστίµου της φορολογικής αρχής, η τήρηση της διαγραφοµένης στις διατάξεις των παρ. 3-4 του άρθρου 36 του ΚΒΣ διαδικασίας κατασχέσεως, ήτοι η σύνταξη επί τόπου από τους ελεγκτές σχετικής έκθεσης κατασχέσεως και η υπογραφή της από τους τελευταίους και από τον επιτηδευµατία, στον οποίο θα πρέπει να επιδίδεται αντίγραφο της εν λόγω εκθέσεως, παρά, προς πιστοποίηση της υλικής πράξεως της αφαιρέσεως των επίσηµων βιβλίων και στοιχείων, αρκεί η σύνταξη απλής απόδειξης παραλαβής (πρβλ. ΣτΕ 1298/2009 7µ., /2009, /2010). Αντιθέτως, απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας κατασχέσεως, µόνο σε περίπτωση που αφαιρούνται απ την επαγγελµατική εγκατάσταση του επιτηδευµατία προς περαιτέρω έλεγχο στα γραφεία της ΟΥ ανεπίσηµα ή και ανεπίσηµα βιβλία και στοιχεία. ΚΒΣ: 36, Νόµοι: 2648/1998, άρθ. 32, Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων - Κατάσχεση [8]

9 Αριθµός απόφασης: Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων. Κατάσχεση. - Στο άρθρο 36 του ΚΒΣ (Π 186/1992, ΦΕΚ Α 84), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιµο εν προκειµένω χρόνο, πριν από την τροποποίησή του µε τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 32 του Ν. 2648/1998 (ΦΕΚ Α 238), ορίζονται τα εξής : «1. Ο Προϊστάµενος της.ο.υ. και ο υπάλληλος που ορίζεται από αυτόν δικαιούται, οποιαδήποτε εργάσιµη για τον υπόχρεο ώρα, να λαµβάνει γνώση, να ελέγχει και να θεωρεί όλα τα βιβλία και στοιχεία που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό ή άλλους νόµους, καθώς και αυτά που τηρούνται προαιρετικά από τον υπόχρεο και να λαµβάνει γνώση οποιουδήποτε άλλου βιβλίου, εγγράφου ή στοιχείου και κάθε περιουσιακού στοιχείου που βρίσκεται στην επαγγελµατική εγκατάσταση του επιτηδευµατία ή στο κατάστηµα κάθε άλλου υπόχρεου 3. Αν κατά τη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου διαπιστωθεί η ύπαρξη βιβλίων, εγγράφων και λοιπών στοιχείων που σχετίζονται µε τον έλεγχο, από τα οποία είναι ενδεχόµενο να προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης, κατάσχονται από τον υπάλληλο που ενεργεί τον φορολογικό έλεγχο και παραδίδονται στον αρµόδιο προϊστάµενο της.ο.υ., ο οποίος, εφόσον µε βάση αυτά ενεργεί φορολογική εγγραφή, τα διαφυλάσσει µέχρι την τελεσιδικία αυτής. Για τις κατασχέσεις της παραγράφου αυτής εφαρµόζονται ανάλογα οι διατάξεις των τριών τελευταίων εδαφίων της εποµένης παραγράφου. 4. Ο Προϊστάµενος της.ο.υ. ή ο αρµόδιος Επιθεωρητής, στις περιπτώσεις που υπάρχουν βάσιµες υπόνοιες ότι στην επαγγελµατική εγκατάσταση του επιτηδευµατία ή στο κατάστηµα οποιουδήποτε άλλου υπόχρεου αποκρύπτονται βιβλία, έγγραφα, εµπορεύµατα ή άλλα στοιχεία, τα οποία ασκούν επιρροή στον ακριβή προσδιορισµό της φορολογητέας ύλης, µπορεί, µε έγγραφό του να ζητήσει από τον Εισαγγελέα Πληµµελειοδικών τη συνδροµή ανακριτικού υπαλλήλου για την έρευνα προς ανεύρεση των βιβλίων ή εγγράφων ή εµπορευµάτων ή άλλων στοιχείων, µε τη σύµπραξη φοροτεχνικών υπαλλήλων Η έρευνα ενεργείται σε οποιαδήποτε για τον υπόχρεο εργάσιµη ώρα. Τα βιβλία, έγγραφα και λοιπά στοιχεία που βρίσκονται, κατάσχονται και παραδίδονται στον αρµόδιο προϊστάµενο.ο.υ., ο οποίος, εφόσον µε βάση αυτά ενεργεί φορολογική εγγραφή, τα φυλάσσει µέχρι την τελεσιδικία αυτής. Για την έρευνα και την κατάσχεση συντάσσεται έκθεση, η οποία υπογράφεται από αυτούς που διενεργούν την κατάσχεση και τον επιτηδευµατία. Αντίγραφο της έκθεσης επιδίδεται στον υπόχρεο, ο οποίος δικαιούται να λάβει αντίγραφα ή φωτοτυπίες των κατασχεθέντων βιβλίων, εγγράφων και λοιπών στοιχείων µε δαπάνες του. 5. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου αυτού επιτρέπεται η κατάσχεση και των βιβλίων και στοιχείων που τηρούνται µε βάση τις διατάξεις του Κώδικα αυτού. 6.». Όπως συνάγεται από τις ανωτέρω διατάξεις, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία υπάλληλοι δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας, κατά τη διάρκεια φορολογικού ελέγχου σε ορισµένο τόπο και δη στην επαγγελµατική εγκατάσταση επιτηδευµατία, αφαιρούν από αυτήν βιβλία, έγγραφα και λοιπά εν γένει στοιχεία, απαιτείται ως ουσιώδης τύπος της όλης διαδικασίας και, συνεπώς, ως προϋπόθεση της νοµιµότητας της επακολουθούσης τυχόν και στηριζοµένης στα εν λόγω στοιχεία καταλογιστικής πράξεως ή πράξεως περί επιβολής προστίµου της φορολογικής αρχής, η τήρηση της διαγραφοµένης στις διατάξεις αυτές διαδικασίας κατασχέσεως, ήτοι απαιτείται να συντάσσεται επί τόπου από τους ελεγκτές σχετική έκθεση κατασχέσεως και να υπογράφεται από τους τελευταίους και από τον επιτηδευµατία, στον οποίο θα πρέπει να επιδίδεται αντίγραφο της εν λόγω εκθέσεως. Περαιτέρω, τήρηση της κατά τα ανωτέρω διαδικασίας (ήτοι κατάσχεση των βιβλίων και στοιχείων στην επαγγελµατική εγκατάσταση του υποχρέου, κατά τη διάρκεια φορολογικού ελέγχου, [9]

10 και σύνταξη της οικείας εκθέσεως κατασχέσεως) απαιτείται εκ νέου στην περίπτωση που η προσβληθείσα µε την προσφυγή πράξη της φορολογικής αρχής αντικατασταθεί από την ίδια τη φορολογική αρχή ως νοµικώς πληµµελής, για το λόγο ακριβώς ότι δεν είχε συνταχθεί νόµιµη έκθεση κατασχέσεως (ΣτΕ /2010, /2009 7µ., 1422/2008 7µ., /2009, 2039/2008). - Με τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 3 του Ν. 2648/1998 («Ρυθµίσεις δασµολογικού και φορολογικού περιεχοµένου, τροποποίηση του Κώδικα Φορολογικής ικονοµίας», ΦΕΚ Α 238), το οποίο ισχύει, σύµφωνα µε το άρθρο 48 παρ. 4 του ιδίου νόµου, από τη δηµοσίευσή του στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως ( ), προστέθηκε στην παράγραφο 5 του άρθρου 36 το εξής εδάφιο : «Επίσης επιτρέπεται παραλαβή των βιβλίων και στοιχείων αυτών προς έλεγχο στις περιπτώσεις µη ύπαρξης ανεπίσηµων βιβλίων, εγγράφων και λοιπών στοιχείων, µε απόδειξη παραλαβής». Η διάταξη αυτή, προβλέποντας, εκτός από την κατάσχεση, στις περιπτώσεις των παραγράφων 3 και 4 του ιδίου άρθρου, των τηρουµένων µε βάση τις διατάξεις του ΚΒΣ, βιβλίων και στοιχείων, και την παραλαβή (µε απόδειξη) αυτών και µόνον αυτών, στις περιπτώσεις µη υπάρξεως ανεπίσηµων βιβλίων, εγγράφων και στοιχείων, εφαρµόζεται επί διαδικασιών παραλαβής, κατά τις οποίες τόσο η διενέργεια της υλικής πράξεως της παραλαβής όσο και η σύνταξη της αποδείξεως παραλαβής λαµβάνουν χώρα µετά την έναρξη ισχύος της (ΣτΕ 1298/2009 7µ., /2009). ΚΒΣ: 32, 36, Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων - Πώληση αγαθών - Παροχή υπηρεσιών Αριθµός απόφασης: Απόκρυψη συναλλαγής. Επιβαλλόµενα πρόστιµα. - Σύµφωνα µε την παρ.1 του άρθρου 2 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Π 186/1992, ΦΕΚ Α 84), «Κάθε ηµεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήµατος από εµπορική ή βιοµηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελµα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, αναφερόµενο στο εξής µε τον όρο «επιτηδευµατίας», τηρεί, εκδίδει, παρέχει, ζητά, λαµβάνει, υποβάλλει, διαφυλάσσει τα βιβλία, τα στοιχεία, τις καταστάσεις και κάθε άλλο µέσο σχετικό µε την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό, κατά περίπτωση». Περαιτέρω, στο άρθρο 12 του ιδίου Κώδικα, υπό τον τίτλο «Τιµολόγια. Εκκαθαρίσεις», ορίζονται, µεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα: «1.Για την πώληση αγαθών για ίδιο λογαριασµό ή για λογαριασµό τρίτου ή δικαιώµατος εισαγωγής και την παροχή υπηρεσιών από επιτηδευµατία σε άλλο επιτηδευµατία εκδίδεται τιµολόγιο Ο επιτηδευµατίας και τα πρόσωπα της παραγράφου 3 του άρθρου 2 εκδίδουν τιµολόγιο για τα αγαθά που αγοράζουν ή τις υπηρεσίες που δέχονται από πρόσωπα που αρνούνται την έκδοση τιµολογίου ή εκδίδουν ανακριβές τιµολόγιο ή δεν έχουν υποχρέωση για έκδοση τιµολογίου κατά την πώληση αγαθών. Στην περίπτωση άρνησης από υπόχρεο έκδοσης τιµολογίου ή έκδοσης ανακριβούς τιµολογίου το πρωτότυπο του τιµολογίου που εκδίδει ο αγοραστής των αγαθών ή ο λήπτης των υπηρεσιών αποστέλλεται εντός του εποµένου από την έκδοσή του µήνα στην αρµόδια.ο.υ. του αντισυµβαλλόµενου Το τιµολόγιο εκδίδεται κατά την παράδοση ή την έναρξη της αποστολής των αγαθών στον παραλήπτη, κατά περίπτωση. Κατ` εξαίρεση, όταν για τη διακίνηση έχει εκδοθεί δελτίο αποστολής, το [10]

11 τιµολόγιο εκδίδεται το αργότερο σε ένα µήνα από την παράδοση ή αποστολή των αγαθών στον αγοραστή και πάντως µέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο των συµβαλλοµένων. 15.». - Στο άρθρο 32 του ιδίου Κώδικα, όπως ίσχυε µετά την αντικατάσταση του δευτέρου εδαφίου της παρ. 2 αυτού µε την παρ. 9 του άρθρου 21 του Ν. 2166/1993 (ΦΕΚ Α 137), ορίζετο ότι «1. Όποιος παραβαίνει τις διατάξεις του Κώδικα αυτού τιµωρείται, για κάθε είδος παράβασης, µε πρόστιµο µέχρι διακόσιες χιλιάδες ( ) δραχµές, αν πρόκειται για υπόχρεο τήρησης βιβλίων δεύτερης κατηγορίας 2. Κατ εξαίρεση, όταν η παράβαση αναφέρεται σε µη έκδοση ή σε ανακριβή έκδοση των στοιχείων που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό και έχει ως αποτέλεσµα την απόκρυψη της συναλλαγής ή µέρους αυτής, η δε αποκρυβείσα αξία είναι µεγαλύτερη των τριακοσίων χιλιάδων ( ) δραχµών, επιβάλλεται πρόστιµο για κάθε παράβαση ίσο µε την αξία της συναλλαγής ή του µέρους αυτής που αποκρύφτηκε. Θεωρείται απόκρυψη της συναλλαγής Όταν δεν είναι δυνατός ο προσδιορισµός της αξίας της συναλλαγής επιβάλλεται το πρόστιµο που ορίζεται από την προηγούµενη παράγραφο κατά περίπτωση». Κατά την έννοια της προπαρατεθείσης διατάξεως του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 32 του Κ.Β.Σ., ως «αξία της συναλλαγής», εν αδυναµία προσδιορισµού της οποίας επιβάλλεται πρόστιµο κλιµακούµενο και επιµετρούµενο κατά τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου αυτού και όχι ίσο µε την αξία της συναλλαγής, νοείται η συνολική αξία της εν λόγω αποκρυβείσης συναλλαγής. Εποµένως, επί διαπιστώσεως αποκρύψεως συναλλαγής, εάν δεν είναι γνωστός ο αριθµός και η αξία των απαρτιζουσών αυτήν επί µέρους συναλλαγών, εφ όσον το σύνολο της αποκρυβείσης αξίας υπερβαίνει τις δραχµές, επιβάλλεται ισόποσο πρόστιµο, εναπόκειται δε στο φορολογούµενο να επικαλεσθεί και να αποδείξει ότι το σύνολο ή τµήµα των αποκρυβεισών συναλλαγών είχαν αξία κατώτερη από το ποσό αυτό, οπότε, για τις συναλλαγές αυτές, θα εφαρµοσθεί όχι το πρώτο εδάφιο της παρ.2 του άρθρου 32, αλλά η παρ.1 του άρθρου αυτού (πρβλ. ΣτΕ /1997). Εξ άλλου, τούτο ορίσθηκε και ρητώς µε την παρ. 1 του άρθρου 18 του Π /τος 134/1996 (ΦΕΚ Α 105/ ), µε το οποίο προστέθηκε νέο εδάφιο στο τέλος της ως άνω παρ. 2 του άρθρου 32 ως εξής: «Ειδικά, στις περιπτώσεις που προκύπτει το ύψος της συνολικής αποκρυβείσας αξίας, χωρίς να προσδιορίζεται το πλήθος των συναλλαγών, ως και η αξία µιας εκάστης ξεχωριστά, επιβάλλεται το πρόστιµο του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής». ΚΒΣ: 2, 12, 32, Νόµοι: 2166/1993, άρθ. 21, Τελωνειακά θέµατα - Λαθρεµπορία Αριθµός απόφασης: Λαθρεµπορία. Έννοια. Πολλαπλά τέλη. Λαθρεµπορικό τέχνασµα. Εικονικοί εφοδιασµοί πλοίων. - Στην παράγραφο 5 του άρθρου 67 του Ν. 2127/1993 ( Εναρµόνιση προς το κοινοτικό δίκαιο του φορολογικού καθεστώτος των πετρελαιοειδών προϊόντων, αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών και βιοµηχανοποιηµένων καπνών και άλλες διατάξεις - Α' 48) ορίζεται ότι Η µε οποιονδήποτε τρόπο διαφυγή ή απόπειρα διαφυγής της καταβολής των οφειλόµενων φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, καθώς και η µη τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από το νόµο, µε σκοπό τη µη [11]

12 καταβολή των ως άνω φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, χαρακτηρίζονται ως λαθρεµπορία κατά τις διατάξεις των άρθρων 89 και επόµενα του Ν. 1165/1918 περί Τελωνειακού Κώδικα και επισύρουν το υπό αυτών προβλεπόµενο πολλαπλούν τέλος και αν ακόµη κριθεί αρµοδίως ότι δεν συντρέχουν τα στοιχεία αξιοποίνου λαθρεµπορίας. Κατά την έννοια δε των άρθρων 89 (όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 3 του ΑΝ 1514/1950 [Α' 240] που κυρώθηκε µε το Ν. 1591/1950 [Α' 295)], 97 παρ. 3 (η οποία προστέθηκε µε το άρθρο 4 του ΑΝ 1514/1950 και τροποποιήθηκε µε το άρθρο 23 του Ν. 495/1976 [Α' 337]) και 100 παρ. 1 (όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 1 του ΑΝ 2081/1939 [Α' 495]) του Τελωνειακού Κώδικα (Ν. 1165/1918, Α' 73), λαθρεµπορία είναι η αποφυγή ή απόπειρα αποφυγής της καταβολής των οφειλοµένων στο ηµόσιο δασµών, τελών και λοιπών δικαιωµάτων, που εισπράττονται στα Τελωνεία, είτε αυτή διαπράττεται µε την εισαγωγή, εξαγωγή, ή καθ' οιονδήποτε τρόπο θέση σε ανάλωση αγαθών που υπόκεινται σε τέτοιες επιβαρύνσεις χωρίς άδεια της αρµόδιας τελωνειακής αρχής ή σε άλλο τόπο ή χρόνο από τον ορισµένο από αυτήν (άρθ. 100 παρ. 1 περ. α), είτε αυτή επέρχεται ως συνέπεια οποιουδήποτε άλλου τεχνάσµατος που οδηγεί στην µη καταβολή τους, έστω και αν τα οφειλόµενα εισπράχθηκαν σε άλλο τόπο και χρόνο από τον οριζόµενο (αρθ. 100 παρ. 1 περ. β), καθώς και η εν γνώσει τούτου αγορά, πώληση και κατοχή λαθρεµπορευµάτων (άρθ. 100 παρ. 2, περ. θ, η οποία προσετέθη µε το άρθρο 8 του Ν. 2096/1952 [Α 113]). Η παράβαση αυτή, όταν τελείται µε άµεσο δόλο (δηλαδή όταν ο δράστης γνωρίζει και αποδέχεται το παράνοµο αποτέλεσµα) τιµωρείται, έστω και αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της αξιόποινης λαθρεµπορίας (δηλαδή έστω και αν η παράβαση δεν τελείται µε σκοπό περιουσιακής βλάβης του δηµοσίου), µε πολλαπλό τέλος (από το διπλάσιο µέχρι το δεκαπλάσιο των δασµών, φόρων, τελών και δικαιωµάτων που επιβαρύνουν το αντικείµενο της λαθρεµπορίας), το οποίο επιβάλλεται σε όλους τούς συνυπαιτίους, κατ' επιµερισµόν, αναλόγως της συµµετοχής τους, και αλληλεγγύως. Εξ άλλου, κατά την έννοια των αυτών διατάξεων του Τελωνειακού Κώδικος, σε συνδυασµό µε αυτές του Ν. 2127/1993, και ιδίως του αρθ. 67 του νόµου αυτού (το οποίο έχει παρατεθεί ανωτέρω), του άρθ. 3 του Ν. 603/1977 (Α' 162) και της Τ.3300/47/ αποφάσεως του Υπουργού Οικονοµικών ("Όροι και διατυπώσεις εναπόθεσης εφοδίων και εφοδιασµού πλοίων, αεροσκαφών κ.λπ.", Β' 652), λαθρεµπορικό τέχνασµα συνιστά και η αντικανονική έξοδος από το προβλεπόµενο από την ως άνω υπουργική απόφαση καθεστώς και ανάλωση στην εσωτερική αγορά υποκειµένων (δηλαδή αφορολόγητων) πετρελαιοειδών (καυσίµων και λιπαντικών), για τα οποία είχε χορηγηθεί απαλλαγή, µετά από κατάθεση σχετικής αιτήσεως εφοδιασµού, προκειµένου να χρησιµοποιηθούν ως εφόδια πλοίου. Περαιτέρω, στην παρ. 2 του άρθρου 99 του πιο πάνω Κώδικα, όπως αυτή αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 3 παρ. 1 του ΑΝ 1054/1946 (Α' 85), ορίζεται ότι: «Αι διατάξεις των άρθρων 108, 109 και 110 εφαρµόζονται κατ' αναλογίαν και επί των τελωνειακών παραβάσεων. Η άγνοια των αστικώς συνυπευθύνων της προθέσεως των χαρακτηρισθέντων ως κυρίως υπαιτίων προς τέλεσιν της παραβάσεως δεν απαλλάσσει τούτους της ευθύνης», στο άρθρο δε 108 του ίδιου Κώδικα, στο οποίο παραπέµπει η προηγούµενη διάταξη, όπως το άρθρο αυτό διαµορφώθηκε µε το άρθρο 9 του ΑΝ 2081/1939 και ισχύει έκτοτε, ορίζονται τα εξής : «Το εκδικάζον την επί λαθρεµπορία κατηγορίαν ποινικόν ικαστήριον δύναται, δια της καταδικαστικής αποφάσεώς του, να κηρύξη αλληλεγγύως συνυπεύθυνον αστικώς µετά του καταδικασθέντος προς πληρωµήν της καταγνωσθείσης χρηµατικής ποινής και των δικαστικών εξόδων, τη αιτήσει δε του ως πολιτικώς ενάγοντος παρισταµένου ηµοσίου, και της επιδικασθείσης αυτώ απαιτήσεως, τον κύριον ή τον παραλήπτην των εµπορευµάτων, τα οποία αποτελούσι το αντικείµενον της λαθρεµπορίας, και όταν έτι ούτος δεν υπέχει ποινικήν ευθύνην [12]

13 επί ταύτη, οσάκις ο καταδικασθείς ενήργησεν επί των αντικειµένων της λαθρεµπορίας ως εντολοδόχος, διαχειριστής ή αντιπρόσωπος του κυρίου ή του παραλήπτου..., εκτός εάν ήθελεν αποδειχθή, ότι οι ανωτέρω δεν ηδύναντο να έχωσι καν γνώσιν περί της πιθανότητος τελέσεως της λαθρεµπορίας και στο άρθρο 109 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι Εκτός του κατά το προηγούµενον άρθρον κυρίου ή παραλήπτου των αντικειµένων της λαθρεµπορίας, το Ποινικόν ικαστήριον δύναται να κηρύξη επίσης αλληλεγγύως αστικώς συνυπευθύνους µετά του καταδικασθέντος προς πληρωµήν της καταγνωσθείσης χρηµατικής ποινής και των δικαστικών εξόδων, τη αιτήσει δε του πολιτικώς ενάγοντος ηµοσίου και της επιδικασθείσης αυτώ απαιτήσεως τους ιδιοκτήτας των πλοίων, λέµβων, αυτοκινήτων, αµαξών, ή αεροσκαφών, τας εταιρείας µεταφορών δια ξηράς, θαλάσσης ή αέρος, ως και τους υφ οιανδήποτε ιδιότητα ή ονοµασίαν πράκτορος ή αντιπροσώπους αυτών ή των ιδιοκτητών πλοίων, λέµβων, αυτοκινήτων, αµαξών ή αεροσκαφών, έτι δε τους διευθυντάς ξενοδοχείων, πανδοχείων καφενείων ή άλλων καταστηµάτων προσιτών εις το κοινόν, και όταν έτι ούτοι δεν υπέχωσι ποινικήν ευθύνην επί τη λαθρεµπορία, όταν αύτη διεπράχθη εντός των ανωτέρω µεταφορικών µέσων ή δι αυτών ή εντός των άλλων υπό την διεύθυνσίν των καταστηµάτων ή δια της χρησιµοποιήσεως αυτών είτε προς εκτέλεσιν της λαθρεµπορίας, είτε προς διευκόλυνσιν αυτής καθ οιονδήποτε τρόπον, είτε προς απόκρυψιν των αντικειµένων της λαθρεµπορίας, εξαιρέσει της περιπτώσεως, καθ ην ήθελεν αποδειχθή, ότι οι ανωτέρω δεν ηδύνατο να έχωσι γνώσιν περί της πιθανότητος τελέσεως της λαθρεµπορίας. ΤελΚωδ: 89, 97, 100, 108, 109, 110, Νόµοι: 2127/1993, άρθ. 67, Τελωνειακά θέµατα - Λαθρεµπορία Αριθµός απόφασης: Φορολογία πετρελαιοϊδών. Λαθρεµπορία. Πολλαπλό τέλος. Σχέση ποινικής και διοικητικής δίκης. Τεκµήριο αθωότητας. ΤελΚωδ: 89, 97, 100, Κ : 5, Νόµοι: 1165/1918, 89, Νόµοι: 2081/1939, άρθ. 1, ΑΝ: 1514/1950, άρθ. 3, ΑΝ: 1591/1950, Νόµοι: 2096/1952, άρθ. 8, Νόµοι: 2127/1993, άρθ. 1, 2, 4, 11, 61, 65, 67, * ΕΕ 2011, σελίδα 1171 Φορολογία Εισοδήµατος - Ανάκληση δήλωσης Αριθµός απόφασης: 1169 Έτος: Φορολογία εισοδήµατος. Ανάκληση δήλωσης. [13]

14 - Σύµφωνα µε τις αρχές που διέπουν την ανάκληση των φορολογικών δηλώσεων, όπως αυτές διαµορφώθηκαν από την πάγια πάνω στο θέµα αυτό, νοµολογία του ικαστηρίου τούτου, ο φορολογούµενος δεσµεύεται µεν καταρχήν από τη φορολογική του δήλωση, µπορεί όµως να την ανακαλέσει ενόλω ή εν µέρει αν, εκ σφάλµατος νοµικού ή πραγµατικού, εκτός του αναγοµένου σε εκτίµηση πραγµάτων, οφειλοµένου δε σε πλάνη ή άλλη εύλογη αιτία, περιελήφθη στη δήλωση φορολογητέα ύλη ανύπαρκτη ή υπερβαίνουσα την πραγµατική ή µη υποκείµενη σε φόρο. (βλ. ΟλΣτΕ 2941/2000). 3. Επειδή, το άρθρο 13 παρ. 1 του Ν. 1262/1982 (Α 70) ορίζει ότι: «Οι αφορολόγητες εκπτώσεις του προηγουµένου άρθρου γίνονται µε τις εξής προϋποθέσεις: α) Υπολογίζονται µε βάση τα καθαρά κέρδη...β)...γ) Εµφανίζονται µε τη µορφή του αφορολογήτου αποθεµατικού σε ξεχωριστούς λογαριασµούς στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης δ) Η επιχείρηση τηρεί λογιστικά βιβλία τέταρτης κατηγορίας του Κώδικα Φορολογικών Στοιχειών». Το άρθρο 22 παρ. 1 του Ν. 1828/1989 (Α 2) ορίζει ότι: «Απαλλάσσεται της φορολογίας εισοδήµατος ποσό µέχρι και είκοσι πέντε τα εκατό (25%) των συνολικών αδιανέµητων καθαρών κερδών χρήσεων 1988 έως 1991 (οικονοµικά έτη 1989 έως 1992) που δηλώνονται µε βάση την εµπρόθεσµη δήλωση φορολογίας εισοδήµατος των επιχειρήσεων που αναφέρονται στο άρθρο 2 του Ν. 1262/1982 για το σχηµατισµό ειδικού αφορολόγητου αποθεµατικού µε σκοπό να χρησιµοποιηθεί σε παραγωγικές επενδύσεις...». Το άρθρο 13 παρ. 1 του Ν. 1892/1990 (Α 101) ορίζει ότι: «Οι αφορολόγητες εκπτώσεις του προηγούµενου άρθρου γίνονται µε τις εξής προϋποθέσεις: α. Υπολογίζονται µε βάση τα καθαρά κέρδη... β... γ. Εµφανίζονται µε τη µορφή του αφορολόγητου αποθεµατικού σε ξεχωριστούς λογαριασµούς στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης. δ. Η επιχείρηση τηρεί λογιστικά βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Φ.Σ.». Εξάλλου, το άρθρο 17 παρ. 8 του Π 186/1992 (Α 84) ορίζει ότι: «Οι πράξεις του ισολογισµού καθώς και το κλείσιµό αυτού, περατούνται α)... β) εντός τεσσάρων (4) µηνών από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις ανώνυµες εταιρείες... Οι παραπάνω προθεσµίες δεν µπορούν να υπερβούν την προθεσµία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος». Από τις παρατεθείσες διατάξεις των ανωτέρω αναπτυξιακών νόµων σε συνδυασµό µε την παρ. 8 του άρθρού 17 του Π 186/1992, συνάγεται ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη µη υπαγωγή στη φορολογία εισοδήµατος του διατιθέµενου, κατά τις διατάξεις αυτές, ποσού, υπό βιοµηχανικών, βιοτεχνικών και µεταλλευτικών επιχειρήσεων για νέες παραγωγικές επενδύσεις, είναι, µεταξύ άλλων και η τήρηση ιδιαίτερου λογαριασµού αποθεµατικού, εντός των οριζοµένων από το νόµο προθεσµιών τήρησης των βιβλίων της οικείας χρήσης, και ειδικότερα το πολύ µέχρι την εκπνοή της προβλεπόµενης από το άρθρο 17 παρ. 8 του ΚΒΣ (Π 186/92) προθεσµίας κλεισίµατος του ισολογισµού της επιχείρησης, δηλαδή εντός τετραµήνου από τη λήξη της οικείας χρήσης. Περαιτέρω, από τις ίδιες διατάξεις συνάγεται ότι δεν µπορεί, για οποιοδήποτε λόγο, να γίνουν εγγραφές τροποποιητικές του ισολογισµού της επιχειρήσεως µετά την πάροδο των προθεσµιών που θεσπίζονται από τις διατάξεις αυτές. Η ρύθµιση αυτή, συνδεόµενη µε τις καθ έκαστο έτος φορολογικές υποχρεώσεις της επιχειρήσεως, είναι ανεξάρτητη από την κατά το Ν. 2190/1920 αρµοδιότητα της γενικής συνελεύσεως των µετόχων ανώνυµης εταιρίας για την έγκριση ή τροποποίηση του ισολογισµού, η οποία επιφέρει τα κατά τον Εµπορικό Νόµο και γενικότερα το ιδιωτικό δίκαιο αποτελέσµατα (πρβλ ΣτΕ 2205/1991, 1369/1992 κ.α.). ΚΒΣ: 17, Νόµοι: 2190/1920, [14]

15 ΚΒΣ: 17, Νόµοι: 2190/1920, Νόµοι: 2190/1920, ηµοσίευση: INLAW 2007 Φορολογία Εισοδήµατος - Ανάκληση δήλωσης Αριθµός απόφασης: Φορολογία εισοδήµατος. Ανάκληση δήλωσης. - Στην παρ. 4 του άρθρου 61 του «Κώδικα Φορολογίας Εισοδήµατος» (Ν. 2238/ ΦΕΚ Α 151) ορίζεται ότι «Η δήλωση αποτελεί δεσµευτικό τίτλο για το φορολογούµενο. Μπορεί όµως, για λόγους συγγνωστής πλάνης, να την ανακαλέσει εν όλω ή εν µέρει φέροντας και το βάρος της απόδειξης των πραγµατικών περιστατικών που τη συνιστούν. Η ανάκληση γίνεται µε την υποβολή δήλωσης µέσα στο οικείο οικονοµικό έτος στον προϊστάµενο της δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας, µε την οποία ανακαλείται φορολογητέα ύλη ή τεκµαρτή και πραγµατική δαπάνη ή οποιοδήποτε προσδιοριστικό της δαπάνης στοιχείο, προκειµένου να προσδιοριστεί το εισόδηµα µε βάση τα τεκµήρια. Στην περίπτωση απόρριψης της ανάκλησης επιδίδεται, από τον προϊστάµενο της δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας, µε απόδειξη, γνωστοποίηση αυτής στο φορολογούµενο, ο οποίος µπορεί να την προσβάλει προσφεύγοντας, µέσα σε προθεσµία είκοσι (20) ηµερών από την επίδοση, ενώπιον του διοικητικού πρωτοδικείου. Αν η ανακλητική δήλωση υποβληθεί σε χρόνο µεταγενέστερο του οικείου οικονοµικού έτους, ο προϊστάµενος της δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας υποχρεούται να γνωστοποιήσει στο φορολογούµενο, επί αποδείξει ότι η ανάκληση δεν γίνεται δεκτή λόγω παρόδου του οικείου οικονοµικού έτους και ο φορολογούµενος µπορεί να προσφύγει µέσα σε προθεσµία είκοσι (20) ηµερών από την επίδοση κατά της γνωστοποίησης αυτής ενώπιον του διοικητικού πρωτοδικείου, το οποίο αποφαίνεται στην ουσία». - Στο άρθρο 15 του ίδιου πιο πάνω Κώδικα ορίζεται ότι «Το συνολικό εισόδηµα προσδιορίζεται, κατ` εξαίρεση, µε βάση τις δαπάνες διαβίωσης του φορολογουµένου και των προσώπων που συνοικούν µε αυτόν και τον βαρύνουν, όταν το συνολικό ποσό των δαπανών που προσδιορίζεται κατά τα επόµενα άρθρα είναι ανώτερο από το συνολικό καθαρό εισόδηµα των κατηγοριών Α έως Ζ. Το εισόδηµα που υπόκειται σε φόρο στην περίπτωση αυτή προσδιορίζεται κατά τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 19». Εξάλλου, στα άρθρα 16 και 17 του παραπάνω νόµου 2238/1994 ορίζονται τα στοιχεία που λαµβάνονται υπόψη για τον προσδιορισµό της συνολικής ετήσιας δαπάνης διαβιώσεως του φορολογουµένου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν. Ειδικότερα, στο άρθρο 16 ορίζεται ότι «1. Για τον προσδιορισµό της συνολικής ετήσιας δαπάνης διαβίωσης του φορολογουµένου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν λαµβάνονται υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία: α)... β) Η ετήσια τεκµαρτή δαπάνη που υπολογίζεται µε βάση το ύψος των ετήσιων εξόδων συντήρησης και κυκλοφορίας επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης που προσδιορίζεται ανάλογα µε τους φορολογήσιµους ίππους του αυτοκινήτου και της συµµετοχής της τεκµαρτής αυτής δαπάνης στους οικογενειακούς προϋπολογισµούς, ως ακολούθως:...» και στο άρθρο 17 ορίζεται ότι «Ως ετήσια τεκµαρτή δαπάνη του φορολογουµένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν λογίζονται και τα χρηµατικά ποσά που πραγµατικά καταβάλλονται για: α) Αγορά αυτοκινήτων,...». Ακολούθως, [15]

16 στην παρ. 1 του άρθρου 19 του πιο πάνω νόµου ορίζεται ότι «Η διαφορά µεταξύ του εισοδήµατος που δηλώθηκε από το φορολογούµενο, τη σύζυγο του και τα πρόσωπα που τους βαρύνουν ή προσδιορίστηκε από τον προϊστάµενο της δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας και της συνολικής ετήσιας τεκµαρτής δαπάνης τους, των άρθρων 16 και 17, προσαυξάνει τα εισοδήµατα που δηλώνονται ή προσδιορίζονται από τον προϊστάµενο της δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας κατά το ίδιο οικονοµικό έτος, του φορολογουµένου ή της συζύγου του, κατά περίπτωση, από εµπορικές επιχειρήσεις ή από την άσκηση ελευθέριων επαγγελµάτων και αν δε δηλώνεται εισόδηµα από τις κατηγορίες αυτές η διαφορά αυτή λογίζεται εισόδηµα της παραγράφου 3 του άρθρου 48». Νόµοι: 2238/1994, άρθ. 15, 16, 17, 61, Φορολογία Εισοδήµατος - Εκτακτη εισφορά Αριθµός απόφασης: Φορολογία εισοδήµατος. Έκτακτη εισφορά. Άρθρο 18 του Ν. 3578/2009. Παραπέµπει την υπόθεση στην Ολοµέλεια του ικαστηρίου. Σ: 78, Νόµοι: 2238/1994, άρθ. 2, Νόµοι: 2717/1999, άρθ. 66, 67, 68, 69, 70, 71, 74, 75, 84, 85, Νόµοι: 3659/2008, άρθ. 39, Νόµοι: 3758/2009, άρθ. 18, * ΕΕ 2011, σελίδα 360, σχολιασµός Γιώργος Πιτσιλής * ΝοΒ 2011, σελίδα 611, σχολιασµός Ευστάθιος Μπακάλης * Λογιστής 2011, σελίδα 701 * Αρµ 2011, σελίδα 820 * Ε 2011, σελίδα 988 * ΦΝ 2011, σελίδα 1469 Φορολογία Κληρονοµιών/ ωρεών - Φορολογία Κληρονοµιών Αριθµός απόφασης: Φόρος κληρονοµίας. Πρεµπίπτουσα κρίση διοικητικών δικαστηρίων για ζητήµατα της δικαιοδοσίας των πολιτικών δικαστηρίων. Χρησικτησία. - Κατά το άρθρο 1045 του Αστικού Κώδικα, εκείνος που έχει στη νοµή του για µία εισοσαετία πράγµα κινητό ή ακίνητο γίνεται κύριος µε έκτακτη χρησικτησία, κατά το άρθρο 1046 του ως άνω Κώδικα, εκείνος που έχει στη νοµή του το πράγµα κατά την έναρξη και τη λήξη ορισµένης χρονικής περιόδου, τεκµαίρεται ότι το νέµεται και κατά τον ενδιάµεσο χρόνο, κατά δε το άρθρο 974 του ιδίου Κώδικα, όποιος απέκτησε τη φυσική εξουσία πάνω στο πράγµα (κατοχή) είναι νοµέας του, αν ασκεί την εξουσία αυτού µε διάνοια κυρίου. Άσκηση δε νοµής, προκειµένου περί ακινήτου, που άγει στην κτήση της κυριότητας αυτού µε έκτακτη χρησικτησία, αποτελούν όλες οι εµφανείς υλικές ενέργειες επάνω σ αυτό, οι οποίες προσιδιάζουν στη φύση και τον προορισµό του, µε τις οποίες εκδηλώνεται η βούληση του νοµέα να έχει το ακίνητο για δικό του, ως τέτοιες δε θεωρούνται, µεταξύ άλλων, η επίβλεψη του ακινήτου, οι καταµετρήσεις, η κατασκευή σ αυτό οριζόντιων και κάθετων ιδιοκτησιών και η [16]

17 χρησιµοποίησή τους, η εκµίσθωση αυτού σε τρίτους (ΑΠ 999/2009, 1115/2008, 561/1994, κ.α.). ΑΚ: 974, 1045, 1046, Φορολογικές παραβάσεις - Άρση περιοριστικών µέτρων Αριθµός απόφασης: Φοροδιαφυγή. Περιοριστικά µέτρα. - Στο υπό τον τίτλο «ιασφάλιση των συµφερόντων του ηµοσίου σε περίπτωση φοροδιαφυγής» άρθρο 14 του Ν. 2523/1997 «ιοικητικές και ποινικές κυρώσεις στη φορολογική νοµοθεσία και άλλες διατάξεις» (Α 179), όπως το άρθρο αυτό ίσχυε κατά τον κρίσιµο χρόνο (πριν από την αντικατάστασή του µε το Ν. 3296/2004, Α 253), ορίζονται, εκτός άλλων, τα ακόλουθα: «1. Κάθε φορά που η φορολογική αρχή διαπιστώνει φορολογικές παραβάσεις, από τις οποίες βάσει ειδικής έκθεσης ελέγχου προκύπτει ότι δεν έχει αποδοθεί στο ηµόσιο ποσό πάνω από πενήντα εκατοµµύρια ( ) δραχµές ( ευρώ κατά το άρθρο 21 του ν. 2948/2001, Α 242) από Φ.Π.Α., Φ.Κ.Ε., παρακρατούµενους και επιρριπτόµενους φόρους, τέλη και εισφορές, απαγορεύεται στις αρµόδιες δηµόσιες οικονοµικές υπηρεσίες να παραλαµβάνουν δηλώσεις ή να χορηγούν βεβαιώσεις ή πιστοποιητικά που απαιτούνται κατά τις κείµενες διατάξεις και ζητούνται από τον παραβάτη, για την κατάρτιση συµβολαιογραφικών πράξεων µεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων. Στην περίπτωση αυτή αναστέλλεται έναντι του ηµοσίου και το απόρρητο των καταθέσεων, των λογαριασµών, των κοινών λογαριασµών, των συµβάσεων και πράξεων επί παραγώγων χρηµατοοικονοµικών προϊόντων και του περιεχοµένου θυρίδων του φορολογουµένου σε τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύµατα και δεσµεύεται το πενήντα τοις εκατό (50%) αυτών. ( ) Τα παραπάνω µέτρα λαµβάνονται και για τα πρόσωπα που αναφέρονται στις παραγράφους 1 έως και 4 του άρθρου 20 του παρόντος νόµου. 2. Αντίγραφο της πιο πάνω ειδικής έκθεσης ελέγχου υποβάλλεται από την αρχή που τη συνέταξε στη ιεύθυνση Σχεδιασµού και Συντονισµού Φορολογικών Ελέγχων του Υπουργείου Οικονοµικών, η οποία υποχρεώνεται να ενηµερώσει µε οποιονδήποτε τρόπο όλες τις δηµόσιες οικονοµικές υπηρεσίες, τις τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύµατα. Οι ανωτέρω υπηρεσίες και οι φορείς από της ενηµερώσεώς τους υποχρεώνονται να εφαρµόσουν αµέσως τις απαγορεύσεις και δεσµεύσεις της παραγράφου 1 αυτού του άρθρου, χωρίς καµία άλλη διαδικασία ή διατύπωση. 3. Η ενέργεια αυτή της ιεύθυνσης Σχεδιασµού και Συντονισµού Φορολογικών Ελέγχων κοινοποιείται συγχρόνως και στο φορολογούµενο µε αντίγραφο της σχετικής ειδικής έκθεσης ελέγχου στη γνωστή κατοικία του ή στην έδρα της επιχείρησής του, ο οποίος µπορεί µέσα σε ένα (1) µήνα από την ειδοποίησή του να ζητήσει µε αίτηση στον Υπουργό Οικονοµικών την ολική ή µερική άρση των απαγορευτικών µέτρων. Ο Υπουργός Οικονοµικών αποφαίνεται µέσα σε δεκαπέντε (15) ηµέρες από την υποβολή της αίτησης. Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η κατά τον Κ.Φ.. προσφυγή. 4. ( )». Στη δε παράγραφο 1 του άρθρου 20 του ίδιου ως άνω ν. 2523/1997 ορίζονται, εκτός άλλων, τα εξής: «1. Στα νοµικά πρόσωπα ως αυτουργοί του αδικήµατος της φοροδιαφυγής θεωρούνται: α) Στις ηµεδαπές ανώνυµες εταιρίες, οι πρόεδροι των.σ., οι διευθύνοντες ή εντεταλµένοι ή συµπράττοντες σύµβουλοι, οι διοικητές, οι γενικοί διευθυντές ή διευθυντές, ως και εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλµένο είτε άµεσα από το νόµο είτε [17]

18 από ιδιωτική βούληση είτε µε δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών. Αν ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα, ως αυτουργοί θεωρούνται τα µέλη των διοικητικών συµβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν πράγµατι προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται πιο πάνω». - Από το συνδυασµό των ως άνω διατάξεων των άρθρων 14 παρ. 1 και 20 παρ. 1 του Ν. 2523/1997 συνάγεται ότι για τη διασφάλιση των συµφερόντων του ηµοσίου σε περίπτωση που διαπιστώνεται ότι ηµεδαπές ανώνυµες εταιρείες έχουν διαφύγει την καταβολή φόρων, το ύψος των οποίων υπερβαίνει το όριο που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 14, επιβάλλονται τα ανωτέρω απαγορευτικά µέτρα στα φυσικά πρόσωπα, τα οποία κατά το χρόνο διαπράξεως της φοροδιαφυγής, είχαν µία από τις ιδιότητες που απαριθµούνται στην περίπτωση α της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του εν λόγω νόµου, ήτοι, είχαν την ιδιότητα του προέδρου του διοικητικού συµβουλίου της ανωνύµου εταιρείας ή του διευθύνοντος ή εντεταλµένου ή συµπράττοντος συµβούλου ή διοικητού ή γενικού διευθυντού ή διευθυντού και γενικότερα την ιδιότητα προσώπου, το οποίο ήταν, κατά τον κρίσιµο χρόνο, εντεταλµένο στη διοίκηση ή διαχείριση της ανωνύµου εταιρείας, είτε άµεσα από το νόµο είτε από ιδιωτική βούληση είτε µε δικαστική απόφαση. Μόνον δε εάν ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα, τα εν λόγω απαγορευτικά µέτρα λαµβάνονται εις βάρος των (λοιπών) µελών τού διοικητικού συµβουλίου, εφ όσον η αρµόδια διοικητική αρχή αποδεικνύει ότι τα τελευταία, κατά τον κρίσιµο χρόνο, είχαν ασκήσει πράγµατι, προσωρινά ή διαρκώς, τουλάχιστον ένα από τα καθήκοντα διοικήσεως ή διαχειρίσεως της ανώνυµης εταιρείας. (ΣτΕ 691/2009). Νόµοι: 2523/1997, άρθ. 14, 20, Νόµοι: 2948/2001, άρθ. 21, Νόµοι: 3296/2004, Φόρος Προστιθέµενης Αξίας - Γενικά Αριθµός απόφασης: Κατάσχεση βιβλίων και στοιχείων. Φόρος Προστιθέµενης Αξίας. Το δευτεροβάθµιο δικαστήριο ελέγχει αυτεπαγγέλτως τη νοµική πληµµέλεια της πράξεως της φορολογικής αρχής, µόνον όταν το διοικητικό πρωτοδικείο παρέλειψε τον έλεγχο αυτό. Αναιρείται εν µέρει η προσβαλλόµενη απόφαση. - Όπως συνάγεται από τις ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 36 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, στην περίπτωση κατά την οποία τα όργανα που διενεργούν φορολογικό έλεγχο προβαίνουν στην προβλεπόµενη από τις διατάξεις αυτές -και, ειδικότερα, στην κατά την παράγραφο 3 του ανωτέρω άρθρου 36- «κατάσχεση», δηλαδή στην αναγκαστική αφαίρεση από την επαγγελµατική εγκατάσταση επιτηδευµατία βιβλίων, εγγράφων ή άλλων εν γένει στοιχείων, από όπου «είναι ενδεχόµενο να προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης», απαιτείται, ως ουσιώδης τύπος της διαδικασίας (και, συνεπώς, ως προϋπόθεση της νοµιµότητας της επακολουθούσης τυχόν και στηριζόµενης στα εν λόγω στοιχεία καταλογιστικής πράξεως της φορολογικής αρχής) η σύνταξη, κατά τους όρους του νόµου, σχετικής εκθέσεως κατασχέσεως και η επίδοση αντιγράφου της στον επιτηδευµατία. Κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων, η εν λόγω έκθεση πρέπει, για να είναι έγκυρη, να εµπεριέχει το ρητό χαρακτηρισµό της ως «εκθέσεως κατασχέσεως», γιατί µόνο µε τον τρόπο αυτό δηλώνεται επαρκώς (όπως απαιτείται για τη διασφάλιση των σχετικών δικαιωµάτων του υποχρέου) το [18]

19 νόηµα της συγκεκριµένης αφαίρεσης στοιχείων, ότι διενεργείται δηλαδή αναγκαστικά λόγω υπονοιών αποκρύψεως φορολογητέας ύλης, µε τις εντεύθεν δυσµενείς για τον επιτηδευµατία ενδεχόµενες συνέπειες (ΣΕ 2976/2002 7µ., 3320/2006 κ.ά.). - Σε περίπτωση κατασχέσεως βιβλίων ή στοιχείων κατά τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου στην επαγγελµατική εγκατάσταση ορισµένου επιτηδευµατία, απαιτείται, κατά τα ανωτέρω, ως ουσιώδης τύπος της σχετικής διαδικασίας, η σύνταξη σχετικής εκθέσεως (κατασχέσεως) και η επίδοση αντιγράφου της στον εν λόγω επιτηδευµατία, όχι δε και σε τρίτο ή τρίτους επιτηδευµατίες, τους οποίους ενδεχοµένως αφορούν τα κατασχεθέντα βιβλία ή στοιχεία (ΣΕ 642/1987, /1995). Για τον καταλογισµό δε φόρου προστιθέµενης αξίας και για την επιβολή σχετικών προστίµων σε βάρος τρίτου επιτηδευµατία αρκεί η διενέργεια ελέγχου και η σύνταξη σχετικής έκθεσης ελέγχου, έστω και αν η πράξη στηρίζεται και σε στοιχεία που προέκυψαν από τα κατασχεθέντα έγγραφα. Όπως είναι, άλλωστε, αυτονόητο, ο τρίτος επιτηδευµατίας, εις βάρος του οποίου εκδίδεται η εν λόγω πράξη, δύναται, εφ όσον το ζητήσει, να λάβει γνώση των στοιχείων του φακέλου και, συνεπώς, και της κατά τα ανωτέρω εκθέσεως κατασχέσεως, περαιτέρω δε, σε περίπτωση ασκήσεως προσφυγής κατά της πράξεως προσδιορισµού του φόρου ή επιβολής του προστίµου, να ζητήσει την ακύρωσή της για τυχόν πληµµέλειες, στο µέτρο όµως και µόνον που αφορούν τον ίδιο, ή και για παντελή έλλειψη της εκθέσεως κατασχέσεως (ΣΕ 104/2008 7µ. κ.ά.). Στον έλεγχο δε αυτό προβαίνει και αυτεπαγγέλτως το δικαστήριο της ουσίας, εφόσον συντρέχουν οι γενικώς ισχύουσες προϋποθέσεις ασκήσεως ελέγχου νοµικής πληµµέλειας. - Η νοµική πληµµέλεια που συνεπάγεται την ακύρωση ή µεταρρύθµιση της πράξεως της φορολογικής αρχής αυτεπαγγέλτως από το διοικητικό δικαστήριο, πρέπει να προκύπτει από την ίδια την πράξη ή την έκθεση ελέγχου, στην οποία στηρίζεται η πράξη αυτή (ΣΕ 1748/2007 κ.ά.). Περαιτέρω, το δευτεροβάθµιο δικαστήριο ελέγχει αυτεπαγγέλτως τη νοµική πληµµέλεια της πράξεως της φορολογικής αρχής, µόνον όταν το διοικητικό πρωτοδικείο παρέλειψε τον έλεγχο αυτό. Η παράλειψη του δευτεροβάθµιου δικαστηρίου να λάβει υπόψη αυτεπαγγέλτως την πληµµέλεια αυτή είναι ελεγκτή κατ αναίρεση µόνον ύστερα από προβολή σχετικού λόγου. Η πράξη της φορολογικής αρχής και η έκθεση ελέγχου, στην οποία η πράξη αυτή στηρίζεται, δεν είναι διαδικαστικά έγγραφα και δεν µπορούν να ληφθούν υπόψη και να εκτιµηθούν από τον αναιρετικό δικαστή. Συνεπώς, ο ανωτέρω λόγος αναιρέσεως µπορεί να έχει ως βάση τους εξής ισχυρισµούς: α) είτε ότι από το αναφερόµενο στην προσβαλλόµενη απόφαση περιεχόµενο της πράξεως της φορολογικής αρχής ή της εκθέσεως ελέγχου προκύπτει ότι η πράξη είναι νοµικώς πληµµελής, β) είτε ότι, αν και ο αναιρεσείων είχε επικαλεσθεί ενώπιον του δικαστηρίου της ουσίας, έστω και για πρώτη φορά κατ έφεση, συγκεκριµένη νοµική πληµµέλεια της πράξεως, η οποία προέκυπτε από το περιεχόµενό της, το δικαστήριο δεν έλαβε υπ όψιν την πληµµέλεια αυτή, γ) είτε, τέλος, ότι, αν και ο αναιρεσείων είχε θέσει απλώς υπ όψιν του δικαστηρίου της ουσίας, έστω και µε υπόµνηµα, το περιεχόµενο της πράξεως της φορολογικής αρχής, το δικαστήριο δεν έλαβε υπ όψιν τη νοµική πληµµέλεια της πράξεως που προέκυπτε από το περιεχόµενό της (ΣτΕ 300/2003 7µ. κ.ά.). - Ο Ν. 1642/1986 «Για την εφαρµογή του φόρου προστιθέµενης αξίας και άλλες διατάξεις» (Α 125), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιµο χρόνο, ορίζει, στο άρθρο 38, ότι « Ο οικονοµικός έφορος ελέγχει την ακρίβεια των υποβαλλόµενων δηλώσεων και προβαίνει στην εξακρίβωση των υποχρέων που δεν έχουν υποβάλει δήλωση Ο έλεγχος ενεργείται τις εργάσιµες για τον υπόχρεο ηµέρες και ώρες, στην επαγγελµατική του εγκατάσταση ή, όταν τούτο είναι δύσκολο, στην οικονοµική εφορία, καθώς και σε άλλο τόπο και χρόνο ύστερα από συµφωνία του οικονοµικού εφόρου και του υποχρέου στο φόρο. 5. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου επιτρέπεται [19]

20 κάθε αναγκαία εξέταση ή έρευνα στην επαγγελµατική εγκατάσταση του υποχρέου στο φόρο και κυρίως στους χώρους παραγωγής, επεξεργασίας γενικά, αποθήκευσης ή παράδοσης των αγαθών, καθώς και στον τόπο παροχής των υπηρεσιών, σύµφωνα µε όσα ειδικότερα ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 45 του Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων και του άρθρου 25 του Ν. 820/1978 (ΦΕΚ 174). 6.», στο άρθρο 39 ότι «1. Με βάση τα αποτελέσµατα του ελέγχου ο οικονοµικός έφορος εκδίδει πράξη προσδιορισµού του φόρου », στο άρθρο 41 ότι «Οι πράξεις τις οποίες προβλέπουν οι διατάξεις των άρθρων 39, 40 και 49 κοινοποιούνται στον υπόχρεο µαζί µε τη σχετική έκθεση ελέγχου, κατά τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής ικονοµίας...», στο άρθρο 48 παρ.3 ότι «Όταν µετά από έλεγχο αποδειχθεί ότι ο υποκείµενος στο φόρο διενήργησε έκπτωση φόρου εισφορών ή έλαβε επιστροφή φόρου, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 27 και των εκάστοτε υπουργικών αποφάσεων, που ορίζουν τη διαδικασία της επιστροφής αυτής, µε βάση πλαστά, εικονικά ή νοθευµένα φορολογικά στοιχεία, ή από οποιαδήποτε µη νόµιµη ενέργεια του υποκειµένου στο φόρο δεν απεδόθη στο ηµόσιο ο φόρος που οφείλεται και εφόσον το ποσό του φόρου αυτού είναι µεγαλύτερο των εκατό χιλιάδων ( ) δραχµών, επιβάλλεται ειδικό πρόστιµο ισόποσο µε το πενταπλάσιο του φόρου που εξέπεσε ή που επιστράφηκε, χωρίς να το δικαιούται ή δεν απέδωσε. Το ίδιο πρόστιµο επιβάλλεται σε κάθε άλλη περίπτωση έκπτωσης ή είσπραξης φόρου που δεν δικαιούται η επιχείρηση ή µη απόδοσης, εφόσον για τη συγκεκριµένη πράξη είναι υπότροπος. Για τα πρόστιµα της παραγράφου αυτής δεν έχουν εφαρµογή οι διατάξεις του άρθρου 42...» και στο άρθρο 49 παρ. 1 ότι «Τα πρόστιµα που προβλέπουν οι διατάξεις των άρθρων 47 και 48 επιβάλλονται µε ιδιαίτερη πράξη του αρµόδιου οικονοµικού εφόρου». Κ : 79, 96, ΚΒΣ: 36, Νόµοι: 1642/1986, άρθ. 38, 47, 48, Π : 18/1989, άρθ. 53, Νόµοι: 2717/1999, [20]