Επίκτητες Διαταραχές του Ακουστικού Συστήματος:

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επίκτητες Διαταραχές του Ακουστικού Συστήματος:"

Transcript

1 Επίκτητες Διαταραχές του Ακουστικού Συστήματος: Βλάβες του ακουστικού φλοιού Ετερόπλευρη βλάβη προκαλεί μικρή ακουστική έκπτωση (εμφανέστερη με σύντομα ή αλλοιωμένα ερεθίσματα ή σε θορυβώδες περιβάλλον) Μη λεκτική αγνωσία: Αδυναμία πρόσληψης και αναγνώρισης σύνθετων ήχων του περιβάλλοντος, συχνά με διατήρηση ικανότητας αναγνώρισης σύνθετων μη λεκτικών ήχων Αμφοτερόπλευρη ή βλάβη στο δεξιό ημισφαίριο Λεκτική αγνωσία: Αδυναμία επανάληψης λέξεων, γραφής καθ υπαγόρευση, κατανόησης προφορικού λόγου συχνά με διατήρηση ικανότητας αναγνώρισης σύνθετων μη λεκτικών ήχων Βλάβη στο αριστερό ημισφαίριο πλησίον της έλικας του Heschl που διακόπτει αγωγή ώσεων στην περιοχή του Wernicke. Σπάνια χωρίς συμπτώματα αφασίας του Wernicke. Αμουσία: δυσκολία στην αναγνώριση μελωδιών και αρμονίας Βλάβη στο δεξί ακουστικό φλοιό Φυσιολογικό ακουόγραμμα

2 Εμβοές Ακουστικές Παραισθήσεις και Ψευδαισθήσεις Κουδούνισμα, ψιθύρισμα, βόμβος, κ.ά. Τονικές (προκαλούνται στο μέσο π.χ. ωτοσκλήρυνση -- ή έσω ους π.χ. δυσλειτουργία τριχωτών κυττάρων) Μη τονικές (μηχανικής προέλευσης μυϊκή σύσπαση ευσταχιανής σάλπιγγας, υπερώας, κ.ά., ροή αίματος) Σύνθετες Ψευδαισθήσεις Εναλλασσόμενοι μουσικοί τόνοι τους οποίους ο ασθενής αντιλαμβάνεται ως εσωτερικής προέλευσης Συνοδεύονται από ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη ακουστική έκπτωση Οφείλονται σε γεφυρική βλάβη Σύνθετες λεκτικές ή μη λεκτικές (π.χ. μουσική μελωδία) Καταστροφική (όγκος) ή διεγερτική βλάβη του κροταφικού λοβού (εστιακή επιληψία) Συχνά με οσφρητικές, γευστικές ψευδαισθήσεις ή σπλαχνικά ενοχλήματα Ενίοτε με παροδική εξασθένηση της ακοής Άλλοτε αντιληπτές ως μη πραγματικά αισθήματα και άλλοτε όχι.

3 Βαρηκοΐα Αδιευκρίνιστης Αιτιολογίας Μια γυναίκα 19 ετών παρουσιάζει ξαφνικά καθολική κώφωση. Από τη λήψη του ιστορικού προκύπτει ότι πριν από δύο εβδομάδες είχε φύγει από το σπίτι μετά από ένα καυγά με τη μητέρα της. Επέστρεψε στο σπίτι δύο μέρες πριν από το παρόν επεισόδιο παραπονούμενη για ζαλάδες και τάση λιποθυμίας. Ο οικογενειακός γιατρός της έδωσε κάποια αγωγή την οποία έλαβε για 2 ημέρες, όταν και άρχισε να αναφέρει ότι ακούει ένα βουητό, και το επόμενο πρωΐ έχασε την ακοή της. Η φαρμακευτική αγωγή που λάμβανε δεν ήταν συμβατή με την εμφάνιση εμβοών, οι οποίες και σταμάτησαν (όπως και τα συμπτώματα ζάλης και λιποθυμίας) από την έναρξη της κώφωσης. Η κώφωση διήρκεσε για αρκετές εβδομάδες αναγκάζοντας την να παραιτηθεί από τη δουλειά της. Η επικοινωνία με τους γύρω της βασιζόταν στην ικανότητά που ανέπτυξε να «διαβάζει χείλια». Στη διάρκεια των επόμενων 12 εβδομάδων ήταν φανερό ότι η κατάστασή της την απασχολούσε ιδιαίτερα και η επιθυμία της να επανακτήσει την ακοή της ήταν εμφανής. Κατά τη νευρολογική εξέταση δεν παρουσίαζε ορατές αντιδράσεις σε δυνατούς ήχους ηλεκτρομυογραφική εξέταση, όμως, φανέρωσε ανεπαίσθητες συσπάσεις μυώντουλαιμούκαιτωνχεριών.

4 Διάκριση υστερικής (ή προσποιητής) βαρηκοΐας από ακουστική έκπτωσηοφειλόμενησεοργανικήνόσο Αμφοτερόπλευρη κώφωση Έκλυση αντανακλαστικού σκαρδαμυγμού Μεταβολή της ηλεκτρικής αντίστασης του δέρματος Ετερόπλευρη κώφωση Δοκιμασία εναλλασσόμενου ακουστικού ερεθισμού Προκλητά δυναμικά του στελέχους Επαναλαμβανόμενα ακουογράμματα Συχνά σε παιδιά με ιστορικό μέσης ωτίτιδας Χρονική σχέση με σύγκρουση με γονιό ή δάσκαλο Πλειοψηφία με υψηλή βαθμολογία στις κλίμακες νευρωτισμού και εσωστρέφειας του Eysenck

5 Ακουστική Έκπτωση στη Βρεφική & Παιδική Ηλικία Γενετικής αιτιολογίας Συγγενής: Παράγοντες επικινδυνότητας Οικογενειακό ιστορικό συγγενούς ή πρώιμης νευροαισθητήριας βαρηκοΐας Μόλυνση κατά την κύηση από μεγαλοϊό, ερυθρά, έρπητα, ή τοξοπλάσμωση Βάρος γέννησης < 1500 gr Υπερχολεριθριναιμία (ίκτερος) μετάγγιση Βακτηριακή μηνιγγίτιδα Χρήση ωτοτοξικών ουσιών (π.χ. αμινογλυκοσίδες) Συχνές οξείες ωτίτιδες μέσου ωτός, ή μακρόχρονη παρουσία υγρού στο μέσο αυτί

6 Ανάπτυξη της ακοής και της ικανότητας διάκρισης ήχων ομιλίας Ικανότητα Νευροφυσιολογικός ουδός ακοής (ελάχιστη ένταση ήχου ικανή να προκαλέσει συντονισμένη νευροφυσιολογική αντίδραση στο στέλεχος και το φλοιό) ~ 10 db > ενήλικες << Αισθητηριακός ουδός ακοής (ελάχιστη ένταση ήχου ικανή να προκαλέσει συστηματική κινητική αντίδραση) ~ 40 db > ενήλικες Μέση ηλικία < 3 μήνες Επίπεδο ενηλίκου Διάκριση μεταβολών στην ένταση του ήχου Διάκριση μεταβολών στη συχνότητα του ήχου (3%) Διάκρισης ήχων παρουσία θορύβου Διάκριση σύνθετων ακουστικών χαρακτηριστικών φθόγγων (acoustic cues) 1ο έτος 3ο έτος 3ος μήνα 6ος μήνα 0-3 μήνες

7 Ανάπτυξη της Ικανότητας Πρόσληψης Ήχων Ομιλίας και Κατανόησης του Λόγου Μέση Ηλικία Εμφάνισης (μήνες) Ικανότητα Διάκριση φθόγγων της μητρικής (και μη) γλώσσας // αρχικοίφθόγγοικαιφωνήεντα(bada, ba-pa) // Προτίμηση φωνής μητέρας από άλλη γυναικεία φωνή Διάκριση αλλαγών της μελωδικότητας της φωνής και σημείων τονικότητας (διακοπές, διακύμανση τόνου) Προτίμηση σε μωρουδίστικη γλώσσα Διάκριση τελικών φθόγγων (pataka pataga) Προτίμηση για φωνήεντα μητρικής γλώσσας Αναγνώριση του ονόματός του Μειωμένη ικανότητα διάκρισης φθόγγων που δεν έχουν φωνητική σημασία στη μητρική γλώσσα Κατανοεί ~ 200 λέξεις & τη σημασία καινούργιων συνδυασμών 2 λέξεων Κατανοεί τη συντακτική οντότητα των μερών του λόγου (ρήματα, αντωνυμίες, επιρρήματα)

8 Διαταραχές του λόγου στην παιδική ηλικία Αναπτυξιακή Επίκτητη Δεν οφείλεται σε εστιακή, (Κυρίως) αγγειογκεφαλική βλάβη οξεία βλάβη, ή κρανιεγκεφαλική κάκωση κατά ή ακουστική έκπτωση την κύηση, βρεφική, ή παιδική ηλικία

9 Διαταραχές των Λειτουργιών του Λόγου Αφασία Απραξία / δυσπραξία του λόγου Αλεξία / δυσλεξία Επίκτητες-Πρώιμες Αναπτυξιακές Δυσγραφία

10 Ημισφαιρική πλαγίωση, εξειδίκευση και επικράτηση Οι επιπτώσεις εγκεφαλικών βλαβών κατά την παιδική και βρεφική ηλικία στις λειτουργίες του λόγου και την ανάπτυξή τους

11 Ημισφαιρική Επικράτηση για τις Λειτουργίες του Λόγου Έννοιες Πλαγίωση: Το φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο ένα σημαντικό τμήμα του μηχανισμού του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνος για τις κύριες λειτουργίες του λόγου (ή ολόκληρος ο μηχανισμός) αποτελείται από περιοχές του αριστερού ημισφαιρίου Επικράτηση: Περισσότερο «απόλυτη» μορφή πλαγίωσης. Χρησιμοποιείται κυρίως στη νευρολογία και την κλινική νευροψυχολογία, στα πλαίσια της εκτίμησης της σχετικής ικανότητας του κάθε ημισφαιρίου να υποστηρίξει βασικές λειτουργίες του λόγου (πχ. Μετά από αφαίρεση τμήματος του ετερόπλευρου ημισφαιρίου). Υπονοεί την ύπαρξη εγκεφαλικού μηχανισμού που έχει αναπτυχθεί ειδικά για την εκτέλεση συγκεκριμένων διεργασιών που αποτελούν τις κύριες συνιστώσες της λειτουργίας του λόγου. Οενλόγωμηχανισμόςμπορεί να περιλαμβάνει συνιστώσες που δεν εμπλέκονται αποκλειστικά στην επεξεργασία λεκτικών ερεθισμάτων ή στην παραγωγή της ομιλίας. Μηχανισμός αναγνώρισης λέξεων Ακουστική επεξεργασία Μηχανισμός αναγνώρισης Περιβαλλοντικών ήχων

12 Η έννοια της λειτουργικής εξειδίκευσης και «στράτευσης» μιας συστοιχίας νευροφυσιολογικών διεργασιών (οι οποίες εδράζονται σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου) έχει επιπτώσεις για την ικανότητα του εγκεφάλου να «προσαρμόζεται» σε καταστροφικές βλάβες αυτής της περιοχής. ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Σε ποια ηλικία εμφανίζεται η πλαγίωση (ημισφαιρική εξειδίκευση); Είναι δυνατή η ανάπτυξη φυσιολογικής γλωσσικής ικανότητας μετά από ολική καταστροφή του αριστερού ημισφαιρίου στην πρώιμη παιδική ηλικία; Εάν υφίσταται τάση για εξειδίκευση του αριστερού ημισφαιρίου για τους μηχανισμούς του λόγου στη βρεφική ηλικία, ποιες είναι οι επιπτώσεις βλάβης στις λειτουργίες που έχουν ήδη εμφανιστεί τη στιγμή της βλάβης και ποιες οι επιπτώσεις στην μελλοντική ανάπτυξη λειτουργιών του λόγου; Εάν κάποτε παγιώνεται η πλαγίωση, σε ποια φάση της ανάπτυξης γίνεται αυτό; Υφίσταται «κρίσιμη» περίοδος για την εδραίωση εναλλακτικών μηχανισμών του λόγου μετά απόβλάβητουαρ. ημισφαιρίου;

13 Προοδευτική πλαγίωση = οι υφιστάμενες λειτουργίες του λόγου δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από μηχανισμούςτου αριστερού ημισφαιρίου κατά τη γέννηση Παγιωμένη πλαγίωση = οι υφιστάμενες λειτουργίες του λόγου εξαρτώνται αποκλειστικά από μηχανισμούςτου αριστερού ημισφαιρίου κατά τη γέννηση & αναπτυσσόμενες λειτουργίες αναγκαστικά και αυτόματα «εξαρτώνται» από μηχανισμούς του αριστερού ημισφαιρίου Ποιες είναι οι άμεσες επιπτώσεις βλαβώνστοαριστερόημισφαίριο στις ήδη αναπτυγμένες λειτουργίες του λόγου σε διάφορες ηλικίες; (μορφές αφασίας) Ισοδυναμία των ημισφαιρίων = Κατά τη γέννηση τα δύο ημισφαίρια έχουν την ίδια δυνατότητα ανάπτυξης εξειδικευμένων μηχανισμών, ικανών να υποστηρίξουν τις μετέπειτα εμφανιζόμενες λειτουργίες του λόγου Ποιες είναι οι μακρόχρονες επιπτώσεις βλαβών στο αριστερό ημισφαίριο στη μελλοντική γλωσσική επάρκεια του ασθενούς;

14 Επίκτητη αφασία της παιδικής ηλικίας Αιτιολογία: Ισχαιμικό επεισόδιο (θρόμβωση, εμβολή, ή αιμορραγία) ΒΛΑΒΗ...Εξέταση... Γέννηση 1ος χρόνος 2ος χρόνος 3ος χρόνος Λεξιλόγιο έκφρασης Συμβ. Επικοινωνία Κατανόηση Κροτ. Μετωπ. Κροτ. Μετωπ. LHD RHD

15 Επίκτητη αφασία της παιδικής ηλικίας Αιτιολογία: Ισχαιμικό επεισόδιο (θρόμβωση, εμβολή, ή αιμορραγία) ΒΛΑΒΗ...Εξέταση... Γέννηση 1ος χρόνος 2ος χρόνος 3ος χρόνος Λεξιλόγιο έκφρασης Γραμματική ορθότητα φράσεων Κροτ. Μετωπ. Κροτ. Μετωπ. LHD RHD

16 Επίκτητη αφασία της παιδικής ηλικίας Αιτιολογία: Ισχαιμικό επεισόδιο (θρόμβωση, εμβολή, ή αιμορραγία) ΒΛΑΒΗ...Εξέταση. Γέννηση 1ος χρόνος 2ος χρόνος 3ος χρόνος Εκφραστική ικανότητα Κροτ. Μετωπ. Κροτ. Μετωπ. LHD RHD

17 Επίκτητη αφασία της παιδικής ηλικίας Αιτιολογία: Ισχαιμικό επεισόδιο (θρόμβωση, εμβολή, ή αιμορραγία) ΒΛΑΒΗ...Εξέταση...Εξέταση. Γέννηση --/-- 1ος...6ο----12ο έτος έτη... Παραγωγή σύνθετων φράσεων Κατανόηση σύνθετων φράσεων LHD RHD Παιδιά Ενήλικες

18 Επίκτητη αφασία της παιδικής ηλικίας Μεγάλη διακύμανση σε λεκτικές και μη λεκτικές κλίμακες νοημοσύνης Παρουσία επιληπτικών κρίσεων επιβαρυντική Συχνά λεκτικό IQ < μή λεκτικό IQ Βλάβη στο αριστερό ημισφαίριο & λεκτικό IQ > μή λεκτικό IQ Βλάβη στο δεξί ημισφαίριο Λεκτικό IQ = μή λεκτικό IQ μετά από εκτεταμένη βλάβη στο αριστερό ημισφαίριο (φαινόμενο «συνωστισμού») Άμεσα και έμμεσα ελλείμματα υφίστανται σε κατανόηση και εκφορά αλλά: (1) εμφανίζουν παράδοξη συσχέτιση με θέση βλάβης (2) είναι σαφώς ηπιότερα εκείνων μετά από αντίστοιχες βλάβες σε ενήλικες

19 Αναπτυξιακές Διαταραχές του Λόγου Διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας Κλινική εικόνα: Αβεβαιότητα για το τι ακούν (ιδιαίτερα για ταχεία ομιλία παρουσία θορύβου) Μειωμένη ικανότητα συγκράτησης πληροφοριών που παρουσιάζονται ακουστικά Άμεση φωνολογική μνήμη Εκτέλεση σύνθετων οδηγιών Πειραματικά-Εργαστηριακά ευρήματα: Έκπτωση στην ικανότητα διάκρισης λεπτών φωνημικών διαφορών (π.χ. /ba-pa/) Φυσιολογικό ακουόγραμμα και προκλητά δυναμικά στελέχους με κλικ Μειωμένη ικανότητα πρόσληψης ταχέως μεταβαλλόμενων ακουστικών στοιχείων Παθολογία: Λειτουργική βλάβη του ακουστικού συστήματος στο στέλεχος και το φλοιό? Συνοσηρότητα: δυσλεξία, ΔΕΠΥ. Η σχέση της διαταραχής με την Ειδική Γλωσσική Διαταραχή είναι αμφιλεγόμενη.

20 Αναπτυξιακές Διαταραχές του Λόγου Ειδική γλωσσική διαταραχή Κλινική εικόνα: Πειραματικά-Εργαστηριακά ευρήματα: Παθολογία: Λειτουργική βλάβη του ακουστικού συστήματος στο στέλεχος και το φλοιό? Συνοσηρότητα: δυσλεξία, ΔΕΠΥ.

21 Άλλες γλωσσικές Αναπτυξιακές Διαταραχές Δυσκολία απόκτησης εννοιολογικών / πραγματολογικών δεξιοτήτων Αυτισμός Asperger Φτωχό λεξιλόγιο, πολυπλοκότητα γλωσσικής έκφρασης ( περιβαλλοντικοί παράγοντες)

22 Αναπτυξιακές διαταραχές του λόγου Παράγοντες επικινδυνότητας Πρόωρος τοκετός Μικρό βάρος γέννησης Γονείς με νοητική υστέρηση Γονείς (κυρίως μητέρα) με αναπτυξιακή διαταραχή του λόγου κυρίως για αγόρια Πρώιμα σημεία (~ 8ος μήνας) Δεν φωνοποιεί κατά την αλληλεπίδραση με ενήλικους Αιτιολογία Αδιευκρίνιστη Σύνδρομο Landau- Kleffner (συνεχείς εστιακές εκφορτίσεις του αριστερού κροταφικού λοβού με ή χωρίς σπασμούς) Αδυνατεί να αρθρώσει περισσότερες απο δύο συλλαβές κατά την εξέταση

23 Διαταραχές της Ανάπτυξης Κοινωνικών και Λεκτικών Δεξιοτήτων Γενικευμένη διαταραχή της ανάπτυξης (διαταραχές αυτιστικού φάσματος) DSM-IV Λειτουργική διαταραχή του εγκεφάλου αδιευκρίνιστης αιτιολογίας Δεν θεωρείται νόσος αλλά συστοιχία χαρακτηριστικών της συμπεριφοράς ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΜΟΥ Σοβαρό έλλειμμα στους τομείς (1) κοινωνικότητας, και (2) επικοινωνίας και αναπαραστατικού παιχνιδιού, ενώ (3) εκφράζει ποικιλία ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων ΣΥΝΔΡΟΜΟ ASPERGER Σοβαρό έλλειμμα σε κοινωνικές δεξιότητες και έλλειψη γνωστικής ευελιξίας καιπροσαρμοστικότητας (Συχνά) αδεξιότητα σε καθημερινές δραστηριότητες Φυσιολογική ανάπτυξη προφορικού λόγου IQ > 70 ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ-ΑΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΗ Διαταραχή που δεν κατατάσσεται στις παραπάνω με τουλάχιστον δύο ελλείμματα ένα εκ των οποίων στην κοινωνικότητα ΑΠΟΔΙΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Σοβαρή παλινδρόμηση μετά από φυσιολογικάπρώιμα στάδια ανάπτυξης με αυτιστική συμπτωματολογία που δεν οφείλεται σε εκφυλιστική νευρολογική νόσο ΣΥΝΔΡΟΜΟ RETT Διαταραχή αυτιστικού τύπου στα κορίτσια με διαπιστωμένη γενετική βάση Μη φυσιολογική ανάτυξη του εγκεφάλου Παλινδρόμηση αναφορικά με κοινωνικές δεξιότητες, απουσία στοιχειωδών λεκτικών δεξιοτήτων, στερεοτυπικές κινήσεις των χεριών, νοητική υστέρηση, επιληψία

24 Διαταραχές αυτιστικού φάσματος: Γλωσσικά ελλείμματα ~ 50% Διαταραχή φωνολογικών/ γραμματικοσυντακτικών δεξιοτήτων (στην εκφορά και πρόσληψη του λόγου) Σπάνια διαταραχές που περιορίζονται στην εκφορά του λόγου

25 Αναπτυξιακές διαταραχές του λόγου- Νευρολογικά Σύνδρομα Ακουστική λεκτική αγνωσία Συχνότερη η προοδευτική μορφή (σύνδρομο Landau-Kleffner ή συγγενής επιληπτική αφασία) Ξαφνική επιδείνωση λειτουργιών του λόγου από ηλικία 2-5 ετών Δυσκολία κατανόησης τόσο σοβαρή γονείς νομίζουν ότι το παιδί είναι κουφό Αλαλία, ήμηρέουσαομιλίαμε πολύ συχνές παραφασίες Φωνολογική/ συντακτική ανεπάρκεια Παράλλειψη, αντικατάσταση, και παραποίηση άλλοτε άλλων φθόγγων Παραλήψεις συνδετικών και καταλήξεων και λανθασμένη συντακτική δομή φράσεων (πχ. Το μωρό κλαίει Μωρό κλάμα, Εγώ πήγα εγώ πήγε, Έφυγε η μαμά μαμά φύγε) Θεραπευτική αγωγή με αντιεπιληπτικά ή ACTH (Ακόμα και σε απουσία σπασμών) Νευρολογικά σημεία: Δυσκαταποσία, δυσφαγία, σιελόρροια

26 Αναπτυξιακές διαταραχές του λόγου Εκπομπής & πρόσληψης Εκπομπής Έλλειμα Φωνολογική επεξεργασία Ακουστική λεκτική αγνωσία Φωνολογική/ συντακτική ανεπάρκεια Διαταραχή Φωνολογικού προγραμ. Λεκτική δυσπραξία Τραυλισμός κ.φ. κ.φ. κ.φ. Αντίληψη συντακτικής δομής κ.φ. κ.φ. κ.φ. Λεξιλόγιο (κατανόηση) κ.φ. κ.φ. κ.φ. Άρθρωση/φωνολογία κ.φ. Συντακτική επάρκεια φράσεων κ.φ. κ.φ. κ.φ. Λεξιλόγιο (έκφραση) κ.φ. κ.φ. κ.φ. Ευφράδεια κ.φ. ή

27 Διαταραχές της ανάπτυξης γλωσσικών ικανοτήτων: Διαφορική Διάγνωση Κοινωνικές δεξιότητες Ευρύ φάσμα διακύμανσης Λεκτικές ικανότητες Ελλειμματικές Διαταραχές αυτιστικού φάσματος Φυσιολογικές Αναπτυξιακή διαταραχή του λόγου Νοητική υστέρηση μη αυτιστικού τύπου Μη λεκτικές ικανότητες Μη λεκτικές ικανότητες >80 Λεκτικές < Μη λεκτικές ικανότητες κατά τουλάχιστον 1 τυπική απόκλιση Μη λεκτικές ικανότητες <80 Λεκτικές >< Μη λεκτικές

28 Διαταραχές των Λειτουργιών του Λόγου Περίπτωση ασθενούς 1 Ένας άνδρας ηλικίας 55 ετών παρουσιάζει ξαφνικά δυσκολία στην ομιλία και αδυναμία στο αριστερό μέρος του σώματος. Κατόπιν εξέτασης, μερικές ώρες αργότερα, καταγράφεται ημιπάρεση του δεξιου ημιμορίου του σώματος, ομιλία που περιορίζεται σε άναρθρους ήχους, με διατήρηση της ικανότητας εκτέλςσης απλών εντολών. Τρεις μέρες αργότερα κατά τη νευρολογική εξέταση, φαίνεται διαυγής, σε πλήρη εγρήγορση, συνεργάσιμος και, φυσικά, ανήσυχος για την κατάστασή του. Η ομιλία του είναι: μη ρέουσα, χαρακτηρίζεται από αργή και διστακτική έναρξη της κάθε φράσης (< 12 λέξεις το λεπτό), με συχνή επανάληψη λέξεων και φράσεων Με φτωχή άρθρωση, μελωδικότητα και διακύμανση Με συχνά γραμματικά λάθη κυριαρχούμενη από ουσιαστικά και ρήματα Κατανοεί απλές οδηγίες και ερωτήσεις (που απαιτούν ένα «ναι» ή «όχι»), αλλά δυσκολεύεται να κατανοήσει σύνθετες οδηγίες (ιδίως όταν περιέχουν παθητική φωνή και δευτερεύουσες προτάσεις). Κάνει λίγα λάθη στην ονομασία ονομάτων και λέξεων Μπορεί να επαναλάβει λέξεις αλλά όχι φράσεις > 2 λέξεις Γράφει γράμματα αλλά όχι λέξεις (με το αριστερό χέρι) Διαβάζει αρκετά καλά αλλά δυσκολεύεται να κατανοήσει συντακτικά πολύπλοκες προτάσεις

29 Έμφρακτο του άνω κλάδου της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας

30 Αφασία του Broca: Ατομικές διαφορές στην έκταση της βλάβης

31 Αφασία του Broca: Λανθάνοντα προβλήματα κατανόησης του λόγου i. Ο σκύλος κυνήγησε τη γάτα (+) ii. Η γάτα κυνηγήθηκε απότο σκύλο (κατανόηση ~ 50%)

32 Αφασία του Broca: Τυπική κλινική εικόνα Μη ρέουσα, μονότονη ομιλία με δυσκολία στην άρθρωση και δυσγραφία Σχετική διατήρηση της ικανότητας κατανόησης γραπτού και προφορικού λόγου Σχεδόν πάντοτε συνυπάρχει ημιπάρεση (Δε)

33 Ομιλία ΑΦΑΣΙΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Broca Κινητική Wernicke Κατανόηση Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αγωγής Ανομική

34 Διαταραχές των Λειτουργιών του Λόγου Περίπτωση ασθενούς 2 Μια γυναίκα ηλικίας 53 ετών αρχίζει ξαφνικά να μιλάει ακαταλαβίστικα. Η άρθρωση, η διακύμανση, και η ροή της ομιλίας της είναι φυσιολογική (στα όρια λογοδιάροιας) Ο λόγος της είναι πλούσιος σε επιρρήματα, αντωνυμίες, συνδετικά κλπ, αλλά λείπουν λέξεις με ουσία. Η ομιλία της χαρακτηρίζεται από συχνές παραφασίες (χρήση λάθος λέξης ή αντικατάσταση φθόγγων με δημιουργία ψευδολέξης) Φαίνεται να μην έχει συναίσθηση των λαθών που κάνει και συζητά φυσιολογικά με το συνομιλητή της Αδυνατεί να εκτελέσει απλές εντολές, να απαντήσει σε απλές ερωτήσεις με ένα «ναι» ή «όχι», και να δείξει με το χέρι της τα αντικείμενα που της ζητά ο εξεταστής Όταν της ζητείται να κατονομάσει αντικείμενα χρησιμοποιεί λάθος λέξεις Κάνει πολλά λάθη στην επανάληψη λέξεων ή φράσεων Γράφει καλά, αλλά το περιεχόμενο του γραπτού της είναι γεμάτο παραφασίες Κατανοεί γραπτές λέξεις (σωστό ταίριασμα με εικόνες), αλλά δυσκολεύεται να κατανοήσει προτάσεις Όταν της ζητείται να διαβάσει φωναχτά, κάνει συχνές παραφασίες

35 Αφασία του Wernicke: Ατομικές διαφορές στην έκταση της βλάβης Θρομβοεμβολικό έμφρακτο του κατώτερου κλάδου της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας Όγκος

36 Αφασία του Wernicke: Παραφασίες και Νεολογισμοί Παραφασίες Λέξη μη σχετιζόμενη με την αρχική σφυρί δένδρο Λέξη που σχετίζεται εννοιολογικά σπίτι κατάλυμα Λέξη που σχετίζεται φωνολογικά με την αρχική λαγός αργός Νεολογισμοί Φωνημικές παραποιήσεις τραπέζι κρεζίδι

37 Αφασία του Wernicke: Τυπική κλινική εικόνα Pέουσαομιλίαμεαπουσία νοήματος και παραφασίες, αλλά με προφανή διατήρηση συντακτικής δομής Σοβαρή δυσκολία στην κατανόηση του γραπτού και προφορικού λόγου * Δυσκολία επανάληψης λέξεων και φράσεων Απουσία συναίσθησης των ελλειμμάτων Δυσγραφία (γραφή αυθόρμητη και καθ υπαγόρευση) * Συχνά αναγνωστικές δεξιότητες είναι σαφώς ανώτερες από την ικανότητα κατανόησης του προφορικού λόγου

38 ΑΦΑΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ Ομιλία Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Broca Κινητική Wernicke Κατανόηση Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αγωγής Ανομική

39 Σύνδρομα αφασίας οφειλόμενα σε βλάβες περιοχών της περι- Σύλβιας ζώνης (1) Αφασία του Broca (Πρόσληψης) (2) Αφασία του Wernicke (Εκπομπής) (3) Αφασία Αγωγής (4) Καθολική αφασία Σύνδρομα αφασίας οφειλόμενα σε βλάβες περιοχών εκτός της περι- Σύλβιας ζώνης (1) (2) (3) Ανομική αφασία αισθητηριακή αφασία κινητική αφασία

40 ΑΦΑΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ Ομιλία Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Broca Κινητική Wernicke Κατανόηση Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αγωγής Ανομική

41 Σύνδρομα Αποσύνδεσης: Αφασία Αγωγής Κλινική Εικόνα Διαφορική Διάγνωση 1) δυσκολία στην επανάληψη 2) ρέουσα ομιλία με συχνές φωνολογικές παραφασίες και 3) σχετική διατήρηση ικανότητας κατανόησης (επανάληψη χειρότερη από κατανόηση) # αφασία εκπομπής # προσληπτική αφασία 4) Δυσκολία στην εύρεση του ονόματος αντικειμένων

42 Αφασία Αγωγής: Θέση βλάβης Έχουν, όμως, αναφερθεί περιπτώσεις ασθενών με: 1) δυσκολία στην επανάληψη 2) ρέουσα ομιλία με συχνές φωνολογικές παραφασίες και 3) σχετική διατήρηση ικανότητας κατανόησης ΧΩΡΙΣ βλάβη της τοξοειδούς δεσμίδας

43 ΑΦΑΣΙΑ ΑΓΩΓΗΣ Ομιλία Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αγωγής Ανομική

44 Καθολική Αφασία Κλινική Εικόνα 1) δυσκολία στην επανάληψη 2) μη ρέουσα ομιλία με συχνές παραφασίες 3) δυσκολία στην κατανόηση 4) δυσκολία στην εύρεση του ονόματος αντικειμένων

45 Καθολική Αφασία

46 ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΦΑΣΙΑ Ομιλία Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Broca Κινητική Wernicke Κατανόηση Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αγωγής Ανομική

47 Σύνδρομα αφασίας οφειλόμενα σε βλάβες περιοχών της περι- Σύλβιας ζώνης (1) Αφασία του Broca (Πρόσληψης) (2) Αφασία του Wernicke (Εκπομπής) (3) Αφασία Αγωγής (4) Καθολική αφασία Σύνδρομα αφασίας οφειλόμενα σε βλάβες περιοχών εκτός της περι- Σύλβιας ζώνης (1) (2) (3) Ανομική αφασία αισθητηριακή αφασία κινητική αφασία

48 Ανομική Αφασία Κλινική Εικόνα 1) Επανάληψη φυσιολογική 2) Ρέουσα ομιλία χωρίς παραφασίες 3) Κατανόηση φυσιολογική Διαφορική Διάγνωση # πρόσληψης, εκπομπής, αγωγής ««# πρόσληψης 4) Δυσκολία στην εύρεση του ονόματος αντικειμένων (ο ασθενής επαναλαμβάνει λέξεις/ονόματα αντικειμένων που δεν μπορεί να πει αυθόρμητα)

49 Ανομική Αφασία Αγγειοεγκεφαλικό Δυσκολία ανάκλησης ονομάτων ζώων Αγγειοεγκεφαλικό Δυσκολία ανάκλησης ονομάτων εργαλείων Αγγειοεγκεφαλικό Δυσκολία ανάκλησης ονομάτων αντικειμένων

50 ΑΝΟΜΙΚΗ ΑΦΑΣΙΑ Ομιλία Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Broca Κινητική Wernicke Κατανόηση Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αγωγής Ανομική

51 Σύνδρομα Αποσύνδεσης: Αισθητηριακή αφασία Κλινική Εικόνα 1) Φυσιολογική επανάληψη 2) ρέουσα ομιλία με συχνές φωνολογικές παραφασίες και 3) δυσκολία στην κατανόηση (επανάληψη >> κατανόηση, οασθενής επαναλαμβάνει λέξεις που δεν κατανοεί) Διαφορική Διάγνωση # αφασία αγωγής # αφασία εκπομπής # αφασία πρόσληψης 4) Δυσκολία στην εύρεση του ονόματος αντικειμένων

52 Αισθητηριακή Αφασία Β W Υπόθεση: Διαχωρισμός της περιοχής του Wernicke από γειτονικές κροταφικές και βρεγματικές περιοχές Διατήρηση διεργασιών φωνολογικής επεξεργασίας Ικανότητας επανάληψης Έλλειμμα σημασιολογική ανάλυσης - κατανόησης

53 ΔΙΑΦΛΟΙΩΔΗΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ Ομιλία Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Broca Κινητική Wernicke Αισθητηριακή Κατανόηση Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αισθητηριακή Αγωγής Ανομική

54 Σύνδρομα Αποσύνδεσης: Κινητική Αφασία Κλινική Εικόνα 1) Φυσιολογική επανάληψη 2) Μη ρέουσα ομιλία χωρίς παραφασίες 3) Φυσιολογική κατανόηση 4) Δυσκολία εύρεσης ονομάτων Διαφορική Διάγνωση # αφασία εκπομπής, αγωγής # αφασία, πρόσληψης

55 Σύνδρομα Αποσύνδεσης: Κινητική αφασία

56 ΔΙΑΦΛΟΙΩΔΗΣ KINHΤΙΚΗ Ομιλία Καθολική Μη Ρέουσα Broca Κινητική Wernicke Ανομική Ρέουσα Αγωγής Αισθητηριακή Καθολική Κατανόηση ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Broca Κινητική Wernicke Αισθητηριακή Κατανόηση Αγωγής Ανομική Επανάληψη Επανάληψη ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή ελλειμματική καλή Καθολική Broca Κινητική Wernicke Αισθητηριακή Αγωγής Ανομική

57 Κινητική Αφασία Β W Υπόθεση: Διαχωρισμός της περιοχής του Βroca από γειτονικές μετωπιαίες περιοχές (π.χ. προκινητικό φλοιό) Διατήρηση διεργασιών φωνολογικής επεξεργασίας & αυτόματης έκφρασης Ικανότητα επανάληψης Ελλειμματική ευχέρεια αυθόρμητος λόγος

58 Σύνδρομα αφασίας οφειλόμενα σε υποφλοιώδεις ή διάχυτες φλοιώδεις βλάβες (1) Αγγειακές βλάβες των βασικών γαγγλίων και της έσω κάψας (2) Αγγειακέςβλάβεςτωνοπισθίωνπυρήνωντουθαλάμου

59 Αφασία οφειλόμενη σε ραβδωτοκαψική βλάβη Κλινική Εικόνα 2) Δυσαρθρική ομιλία με παραφασίες, αλλά 3) Άλλοτε άλλος βαθμός δυσκολίας στην επανάληψη, κατανόηση, και ονομασία Διαφορική Διάγνωση # αφασία πρόσληψης # αφασία εκπομπής

60 Αφασία οφειλόμενη σε ραβδωτοκαψική βλάβη Έσω κάψα Ραβδωτό σώμα

61 Αφασία οφειλόμενη σε θαλαμική βλάβη Κλινική Εικόνα Διαφορική Διάγνωση (αρχικά:) Αλαλία, μειωμένο επίπεδο εγρήγορσης, υπνηλία, αβουλία, κατάθλιψη (στη συνέχεια:) 1) Ομιλία με παραφασίες, αλλά 2) Φυσιολογική επανάληψη # αφασία εκπομπής # αφασία αγωγής, εκπομπής, πρόσληψης -- απουσία κινητικών διαταραχών και διατ. οπτικού πεδίου

62 Αφασία οφειλόμενη σε θαλαμική βλάβη?

63 Αφασία οφειλόμενη σε Ραβδωτοκαψική ή Θαλαμική βλάβη: Διαταραχή αιμάτωσης?? Διαταραχές του λόγου μετά από βλάβη στη ραβδωτοκαψική περιοχή ή στο θάλαμο πιθανότατα οφείλονται σε έμμεση λειτουργική βλάβη του φλοιού εξ αιτίας διακοπής συνδετικών δεσμών ή διαταραχής στην αιμάτωση του φλοιού

64 Πρωτογενής Προοδευτική Αφασία ~ Σημασιολογική Άνοια Κλινική Εικόνα 1) Φυσιολογική, ρέουσα ομιλία 2) Φυσιολογική επανάληψη Διαφορική Διάγνωση # αφασία εκπομπής, πρόσληψης # αφασία αγωγής 3) Δυσκολία στην εύρεση του ονομάτος αντικειμένων ήτης«σωστής» λέξης στην πρόταση 4) Σχετικά ήπιες διαταραχές στην κατανόηση # αφασία πρόσληψης

65 Πρωτογενής Προοδευτική Αφασία ~ Σημασιολογική Άνοια Λανθάνουσα (υποξεία) έναρξη και αργή επιδείνωση Ο περιορισμός των καθημερινών δραστηριοτήτων οφείλεται στα γλωσσικά ελλείμματα για τουλάχιστον 2 έτη μετά την έναρξη της νόσου Απουσία: απάθειας περιορισμού των αναστολών στη συμπεριφορά, δυσκολίας ενθύμησης πρόσφατων γεγονότων, δυσκολιών στην αντίληψη χωρικών σχέσεων, και την αναγνώριση αντικειμένων (εάν υπάρχουν είναι ήπιες και δεν διαταράζουν τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς) αντιληπτικο- κινητικών διαταραχών για τουλάχιστον 2 έτη μετά την έναρξη της νόσου Παρά την πιθανή εμφάνιση διαταραχών σε άλλους τομείς των γνωστικών λειτουργιών μετά τα 2 πρώτα έτη, η διαταραχές των λειτουργιών του λόγου προεξάρχουν στην κλινική εικόνα. Απουσία εστιακών βλαβών εκτός από διάχυτη ατροφία του φλοιού (γλοίωση χωρίς διακριτικά ιστολογικά χαρακτηριστικά -- ~60%), ή εκφυλιστικές βλάβες του τύπου που εμφανίζεται στη νόσο του Alzheimer(20%) ή του Pick (20%).

66 Πρωτογενής Προοδευτική Αφασία: Αιτιολογία-ΔΔ Ιστοπαθολογικά αδιευκρίνιστη απώλεια νευρώνων με γλοίωση ΠΠΑ Νόσος Alzheimer Κροταφοβρεγματική Άνοια (Νόσος Pick)

67

68

69 Απλοποιημένη Θεώρηση του Μηχανισμού Παραγωγής Ομιλίας (Γνωσιακή - Συμπεριφορική Διάσταση) ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΪΟΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Ιδεασμός (σύλληψη ιδέας) έννοια-αναπαράσταση σύγχυση, άνοια Συμβολοποίηση λεκτική αναπαράσταση που υπακούει στους λεξικολογικούς και γραμματικούς κανόνες της γλώσσας αφασία εκπομπής ανομική αφασία Μεταφορά/ διατύπωση σύνθετη αναπαράσταση απραξία λόγου κινητικού σε επίπεδο λέξης και φράσης (προγραμματισμός άρθρωσης συνδυασμών φθόγγων, προσωδία Εκτέλεση κινητικές εντολές στις δυσαρθρία (- εγκεφαλικές συζυγίες δυσφωνία)

70 Αιτιολογία Μορφές Ελλειμμάτων Συνιστώσες της ομιλίας Ταχύτητα ομιλίας Δυσαρθρία Βλάβη του ανώτερου ή του κατώτερου κινητικού νευρώνα διαταραχή της παραγωγής ή της αγωγής νευρικών ώσεων προς τις εγκεφαλικές συζυγίες ήτουςμύες Παράλειψη και παραμόρφωση φθόγγων. Πάντοτε τα ίδια ελλείμματα, ανεξάρτητα από συνθήκες, δοκιμασία, κλπ. Άρθρωση, φώνηση, προσωδία, τέμπο, συντονισμός της αναπνοής Αύξηση ταχύτητας αύξηση λαθών. Πρέπει να μάθει να προφέρει μακρές λέξεις συλλαβή προς συλλαβή Απραξία λόγου Βλάβη του φλοιού διαταραχή της παραγωγής «κινητικών αναπαραστάσεων» για την άρθρωση Κυριαρχεί η αντικατάσταση φθόγγων και η παραγωγή φθόγγων που ομοιάζουν φωνητικά με το σωστό (καλό καρό, πέτρα φέτρα). Μικρά διαστήματα καθαρής ομιλίας. Το είδος των λαθών στην άρθρωση εξαρτάται από τοείδοςτηςομιλίας (επανάληψη χειρότερη από αυθόρμητη ομιλία, καινούργια φράση χειρότερη από καλά μαθημένη Άρθρωση, φράση). με δευτερογενή διαταραχή τηςφυσιολογικήςδιακύμανσηςτης φωνής λόγω συχνών δισταγμών Αύξηση ταχύτητας (συχνά) βελτίωση ποιότητας ομιλίας

Ανάγνωση. Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης λέξεων. Γνώση γραμμάτων και αντιστοιχίας γραμμάτων φθόγγων. Κατανόηση κειμένου

Ανάγνωση. Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης λέξεων. Γνώση γραμμάτων και αντιστοιχίας γραμμάτων φθόγγων. Κατανόηση κειμένου Ανάγνωση Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης λέξεων Γνώση γραμμάτων και αντιστοιχίας γραμμάτων φθόγγων Γνώση σημασίας λέξεων (λεξιλόγιο πρόσληψης) Κατανόηση κειμένου Οικειότητα με γραπτέςλέξειςκαι

Διαβάστε περισσότερα

Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία. Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001

Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία. Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001 Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001 Γλώσσα- είναι µία ταξινοµική αρχή, ένας κώδικας επικοινωνίας, ένα κοινωνικό φαινόµενο έξω από το άτοµο. Οµιλία-

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ. Ευανθία Σούμπαση. Απαρτιωμένη Διδασκαλία

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ. Ευανθία Σούμπαση. Απαρτιωμένη Διδασκαλία Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Ευανθία Σούμπαση Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΠΕΔΙΟ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Η επιστήμη που ασχολείται με τον προσδιορισμό της λειτουργικής κατάστασης του εγκεφάλου

Διαβάστε περισσότερα

Ο όρος διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός) αναφέρεται σε μια αναπτυξιακή διαταραχή κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει μειωμένες ικανότητες

Ο όρος διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός) αναφέρεται σε μια αναπτυξιακή διαταραχή κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει μειωμένες ικανότητες Ο όρος διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός) αναφέρεται σε μια αναπτυξιακή διαταραχή κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει μειωμένες ικανότητες στην επικοινωνία, κοινωνικότητα και συμπεριφορά, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

- Καθυστέρηση λόγου (LLI)

- Καθυστέρηση λόγου (LLI) Πολλά άτομα με βαρηκοΐα/κώφωση (Είναι η μερική ή ολική απώλεια των ηχητικών ερεθισμάτων μέσω της ακουστικής οδού. Γίνεται λοιπόν κατανοητό πως προκύπτει δυσκολία επεξεργασίας και παραγωγής των ήχων συνεπώς

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων: Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διδάσκων: Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Διδάσκων: Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 1 1 Αφασίες 2 O φυσιολογικός λόγος, είναι μια σύνθετη διαντίδραση ανάμεσα σε συμβολικές αναπαραστάσεις, σε

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΗΛΙΚΙΑ γέννηση ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Αναγνωρίζει και προτιμά τη φωνή της μητέρας καθώς και ήχους της γλώσσας. Μιμείται ήχους της γλώσσας. 2 μηνών Συνδυάζει

Διαβάστε περισσότερα

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ Ερωτήσεις 1. Η δυσγραφία μπορεί να χωριστεί στις δύο ακόλουθες κατηγορίες: Α) γενική και μερική Β) γενική και ειδική Γ) αναπτυξιακή και επίκτητη Δ) αναπτυξιακή και μαθησιακή 2. Η αναπτυξιακή

Διαβάστε περισσότερα

Μαρκομανωλάκη Ελένη Α. Μ. : 9799 Επιβλέπων καθηγητής : Νάσιος Γρηγόριος

Μαρκομανωλάκη Ελένη Α. Μ. : 9799 Επιβλέπων καθηγητής : Νάσιος Γρηγόριος Μαρκομανωλάκη Ελένη Α. Μ. : 9799 Επιβλέπων καθηγητής : Νάσιος Γρηγόριος Είναι κακώσεις που συμβαίνουν στην περιοχή της κεφαλής Οι κακώσεις αυτές προκαλούνται, όταν : Α) ένα κινούμενο αντικείμενο χτυπήσει

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιοπαθογένεια της νόσου

Αιτιοπαθογένεια της νόσου Νόσος ALZHEΪMER Η νόσος Alzheϊmer είναι η συνηθέστερη & περισσότερο σημαντική εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε περίοδο της ενήλικης ζωής & κυρίως σε άτομα άνω των 50

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Χαλάνδρι 02/05/2010 Αριστοτέλους 42 Χαλάνδρι Τ.Κ. 15234 Τηλ./210-6800823 e-mail: papdimit@yahoo.gr ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ανάπτυξη της γλώσσας αποτελεί µια πολύχρονη, πολύπλοκη και προοδευτική

Διαβάστε περισσότερα

Διαφορική διάγνωση: Νόσος Parkinson Νόσος Alzheimer

Διαφορική διάγνωση: Νόσος Parkinson Νόσος Alzheimer Το Κινητικό Σύστημα και οι Διαταραχές του (1) Παράδειγμα 15: Προοδευτική Υπερπυρηνική Παράλυση Ένας άνδρας 55 ετών εμφάνισε ξαφνικά δυσκολία στην άρθρωση και στην κατάποση. Το βάδισμά του γίνεται ασταθές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού

ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού Ειδική αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία συνδέεται µε ελλείµµατα στην έκφραση ή/και στην κατανόηση Ειδική: δυσκολία χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Γλώσσα : Ορισμός, Ανάπτυξη & Διαταραχές. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος»

Γλώσσα : Ορισμός, Ανάπτυξη & Διαταραχές. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Γλώσσα : Ορισμός, Ανάπτυξη & Διαταραχές Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Προϋποθέσεις Προγράμματος Παρέμβασης Η καλή κατανόηση της φύσης της διαταραχής Η σε βάθος

Διαβάστε περισσότερα

Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά

Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά Παρουσίαση Πτυχιακής Εργασίας με θέμα: Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά Ιωάννινα Νοέμβριος2012 Επόπτης καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Εκπονήτριες: Αρμυριώτη Βασιλική (11071)

Διαβάστε περισσότερα

FOUNDERS CLUB. Πλήρες Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Τελειόφοιτους & Νέους Επαγγελματίες Λογοθεραπευτές

FOUNDERS CLUB. Πλήρες Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Τελειόφοιτους & Νέους Επαγγελματίες Λογοθεραπευτές FOUNDERS CLUB Πλήρες Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Τελειόφοιτους & Νέους Επαγγελματίες Λογοθεραπευτές Το Πρόγραμμα Founders Club είναι το πληρέστερο πρόγραμμα ιδιωτικής εκπαίδευσης Λογοθεραπείας που υπάρχει.

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 1 επίκτητη και ειδική ή εξελικτική δυσλεξία Η δυσλεξία ως πρόβλημα της ανάγνωσης, διακρίνεται σε δύο μεγάλες

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας Αγγελίνα Κατριβάνου

Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας Αγγελίνα Κατριβάνου Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας Αγγελίνα Κατριβάνου Απαρτιωμένη Διδασκαλία Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας I. Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές II. III. Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΛΟΓΟΥ -ΟΜΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ : ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ

ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΛΟΓΟΥ -ΟΜΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ : ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΛΟΓΟΥ -ΟΜΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ : ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Σπουδάστρια: Αθηνά Κατσαντώνη (9923) Εποπτεύων καθηγητής: κ ος Πέσχος Δημήτριος. Τριμελής

Διαβάστε περισσότερα

Χορεία Huntington : Νευροψυχολογική εκτίμηση

Χορεία Huntington : Νευροψυχολογική εκτίμηση Χορεία Huntington : Νευροψυχολογική εκτίμηση Λαζάρου Ιουλιέττα 1, Τσολάκη Μάγδα 2,3 1Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ 2 3η Πανεπιστημιακή νευρολογική Κλινική «Γ.Ν. Παπανικολάου, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ» 3 Ελληνική Εταιρεία

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 1 Δυσαριθμησία Αξιολόγηση Διάγνωση 2 Όροι και Ορισμοί των Μαθηματικών Διαταραχών Έχουν χρησιμοποιηθεί όροι

Διαβάστε περισσότερα

«Διάγνωση και Διαφορική Διάγνωση της Αναπτυξιακής Απραξίας της Ομιλίας» Διομήδης Ψωμόπουλος Λογοθεραπευτής- Ειδ. Παιδαγωγός Θεσσαλονίκη 10/12/16

«Διάγνωση και Διαφορική Διάγνωση της Αναπτυξιακής Απραξίας της Ομιλίας» Διομήδης Ψωμόπουλος Λογοθεραπευτής- Ειδ. Παιδαγωγός Θεσσαλονίκη 10/12/16 «Διάγνωση και Διαφορική Διάγνωση της Αναπτυξιακής Απραξίας της Ομιλίας» Διομήδης Ψωμόπουλος Λογοθεραπευτής- Ειδ. Παιδαγωγός Θεσσαλονίκη 10/12/16 «Διάγνωση και Διαφορική Διάγνωση της Αναπτυξιακής Απραξίας

Διαβάστε περισσότερα

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μαθησιακές Δυσκολίες Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1 Θεματικές ενότητες του μαθήματος Θεωρητικό πλαίσιο της διαδικασίας εκμάθησης

Διαβάστε περισσότερα

«Δυσλεξία» (Ειδική Αναγνωστική Διαταραχή)

«Δυσλεξία» (Ειδική Αναγνωστική Διαταραχή) «Δυσλεξία» (Ειδική Αναγνωστική Διαταραχή) Τι είναι, τι δεν είναι, τι μπορούμε να κάνουμε για το παιδί Παναγιώτης Σίμος, Ph.D. Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική

Διαβάστε περισσότερα

Πιο συγκεκριμένα μερικοί παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι οι εξής:

Πιο συγκεκριμένα μερικοί παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι οι εξής: Tι είναι ο αυτισμός Ο Αυτισμός είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν ακούν και γενικά αισθάνονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν σοβαρά

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή των απεικονιστικών μεθόδων στη διάγνωση μαθησιακών και αναπτυξιακών διαταραχών. Φοιτήτρια: Νούσια Αναστασία

Η συμβολή των απεικονιστικών μεθόδων στη διάγνωση μαθησιακών και αναπτυξιακών διαταραχών. Φοιτήτρια: Νούσια Αναστασία Η συμβολή των απεικονιστικών μεθόδων στη διάγνωση μαθησιακών και αναπτυξιακών διαταραχών Φοιτήτρια: Νούσια Αναστασία Απεικονιστικές μέθοδοι Οι νευροαπεικονιστικές μέθοδοι εμπίπτουν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Νευροψυχολογία

Εισαγωγή στη Νευροψυχολογία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Εισαγωγή στη Νευροψυχολογία Διάλεξη #9 : Η γλώσσα και οι διαταραχές της Στέλλα Γιακουμάκη Τμήμα Ψυχολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται στην

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com

Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com Τι είναι Μαθησιακές Δυσκολίες; Καμπύλη Νοημοσύνης Δείκτης Νοημοσύνης ποσοστό % κατηγορία πάνω από

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΤΕΣΤ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ(DAST) Δριδάκη Αργυρώ Α.Μ.: 10909 Κόλλια Δήμητρα Α.Μ.: 11283

ΤΟ ΤΕΣΤ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ(DAST) Δριδάκη Αργυρώ Α.Μ.: 10909 Κόλλια Δήμητρα Α.Μ.: 11283 ΤΟ ΤΕΣΤ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ(DAST) Δριδάκη Αργυρώ Α.Μ.: 10909 Κόλλια Δήμητρα Α.Μ.: 11283 Αναπτυξιακή Δυσλεξία Παγκόσμια Ομοσπονδία Νευρολογίας το 1968 «μια διαταραχή στα παιδιά τα οποία,

Διαβάστε περισσότερα

«Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών»

«Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών» «Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών» Γλώσσα: Το φυσικό εκείνο σύστημα επικοινωνίας που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο και έχει ως βάση του τον έναρθρο λόγο.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟ Α ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 1. Γαστροοισοφαγική παλινδρόµηση (ΓΟΠ) Η συχνότητα της ΓΟΠ σε παιδιά µε ΕΠ αναφέρεται από 26% - 75%, ενώ σε φυσιολογικά παιδιά και βρέφη εκτιµάται περίπου στο 7-8% (Cadman και συν. 1978,

Διαβάστε περισσότερα

Αρθρωτικές-Φωνολογικές διαταραχές Αποκατάσταση φωνημάτων /f/ - /v/

Αρθρωτικές-Φωνολογικές διαταραχές Αποκατάσταση φωνημάτων /f/ - /v/ Αρθρωτικές-Φωνολογικές διαταραχές Αποκατάσταση φωνημάτων /f/ - /v/ Φοιτήτρια : Τεκτονίδου Βαρβάρα (12871) Καθηγήτρια: Παίλα Νικολέτα T.E.I Ηπείρου, 2014 Ταξινόμηση φωνολογικών/αρθρωτικών διαταραχών Αναπτυξιαξή

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων: Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διδάσκων: Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Διδάσκων: Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 1 1 Υποφλοιώδεις αφασίες (θαλαμικές και ραβδωτοκαψικές). Η κλινική τους εικόνα μοιάζει με τις αφασίες Βroca

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου

Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου 0-6 μηνών 7-12 μηνών 13-18 μηνών 19-24 μηνών 2-3 ετών 3-4 ετών 4-5 ετών 5-6 ετών 6-7 ετών 0-6 μηνών Επαναλαμβάνει τους ίδιους ήχους Συχνά μουρμουρίζει, γελά και παράγει ευχάριστους

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση του θεραπευτικού προγράμματος <<Ασκήσεις λόγου>> σε ηλικιωμένους με Ήπια Νοητική Διαταραχή

Επίδραση του θεραπευτικού προγράμματος <<Ασκήσεις λόγου>> σε ηλικιωμένους με Ήπια Νοητική Διαταραχή lysitsas.kon@gmail.com 9th Panhellenic Conference on Alzheimer's Disease and 1st Mediterranean on Neurodegenerative Diseases Επίδραση του θεραπευτικού προγράμματος σε ηλικιωμένους με

Διαβάστε περισσότερα

Προβλήματα ομιλίας στην παιδική ηλικία

Προβλήματα ομιλίας στην παιδική ηλικία Προβλήματα ομιλίας στην παιδική ηλικία Το μικρό μας δεν μιλάει όπως τα άλλα παιδιά της ηλικίας του. Τι μπορεί να συμβαίνει; Το κοινωνικό περιβάλλον, οι συνθήκες ζωής, και οι παραδόσεις επηρεάζουν θετικά

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή με θέμα: «Μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική ηλικία και εφαρμογή του Τεστ Πρώιμης Ανίχνευσης Δυσλεξίας».

Πτυχιακή με θέμα: «Μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική ηλικία και εφαρμογή του Τεστ Πρώιμης Ανίχνευσης Δυσλεξίας». Πτυχιακή με θέμα: «Μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική ηλικία και εφαρμογή του Τεστ Πρώιμης Ανίχνευσης Δυσλεξίας». Επιβλέπων καθηγητής:κ.χριστοδουλίδης Παύλος Επιμέλεια: Κατσάνου Αλεξάνδρα (Α.Μ:11074) Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

Πότε πρέπει να αρχίζει η λογοθεραπεία στα παιδιά - λόγος και μαθησιακές δυσκολίες

Πότε πρέπει να αρχίζει η λογοθεραπεία στα παιδιά - λόγος και μαθησιακές δυσκολίες Η διάγνωση των διαταραχών λόγου πρέπει να γίνεται έγκαιρα, μόλις οι γονείς αντιληφθούν οτι κάτι ισως δεν πάει καλά και πρέπει να παρουσιάσουν το παιδί τους στον ειδικό. Ο ειδικός θα λάβει μέτρα για την

Διαβάστε περισσότερα

AKOH HXOΣ. ένταση. τόνος. Χροιά : πολυπλοκότητα ηχητικών κυµάτων.

AKOH HXOΣ. ένταση. τόνος. Χροιά : πολυπλοκότητα ηχητικών κυµάτων. AKOH HXOΣ ένταση τόνος Χροιά : πολυπλοκότητα ηχητικών κυµάτων. Ακουστό φάσµα : 20-20000 Hz (συνήθως 1000-4000 Hz) Φάσµα ήχου για την κατανόηση της οµιλίας: 200-2000 Hz ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΣΤΟ ΟΥΣ Έξω ους

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλαδικές εξετάσεις υποψηφίων με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Πανελλαδικές εξετάσεις υποψηφίων με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Πανελλαδικές εξετάσεις υποψηφίων με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Στεφανία Φούσκα Αν. προϊσταμένη ΚΕΔΔΥ Πειραιά Τρόπος εξέτασης των υποψηφίων με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙA

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙA ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙA Γνωστικές λειτουργίες Γνωστική λειτουργία (cognition) είναι ο τρόπος με τον οποίο ένα άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο και δρα μέσα σε αυτόν. Είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Γιαννάκη Ειρήνη Α.Μ: 12066 Τμήμα Λογοθεραπείας- Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ

Γιαννάκη Ειρήνη Α.Μ: 12066 Τμήμα Λογοθεραπείας- Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ «Η ψυχοκινητική καθυστέρηση ως σημαντικό κομμάτι πολλών διαταραχών. Μέθοδοι ψυχοκινητικής ανάπτυξης καθώς και υλικό (ασκήσεις) ως εναλλακτική μορφή επικουρικής αγωγής στη λογοθεραπεία». Γιαννάκη Ειρήνη

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική-Πειραµατική Ψυχολογία

Γνωστική-Πειραµατική Ψυχολογία Γνωστική-Πειραµατική Ψυχολογία ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2018 Γνωστική λειτουργία & φλοιός. Γνωστική λειτουργία & φλοιός. Γνωστικές λειτουργίες à επεξεργασία πληροφοριών από διαφορετικές περιοχές (µεγαλύτερη ( αποκλειστική)

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας

Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας Η δυσλεξία και η αντιμετώπισή της www.iatronet.gr Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας Το παιδί είναι έξυπνο και γεμάτο ζωντάνια και φαντασία. Όμως, παρ όλα αυτά,

Διαβάστε περισσότερα

Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος Λυσίτσας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος Alzheimer Hellas

Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος Λυσίτσας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος Alzheimer Hellas Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος Λυσίτσας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος Alzheimer Hellas Άντρας 53 ετών Εκπαίδευση: 12 χρόνια Αστυνομικός Εναισθησία Περιθάλπουσα σύζυγος Παιδιά: 2

Διαβάστε περισσότερα

θέραπειν Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ ,

θέραπειν  Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ , θέραπειν Κέντρο Συµβουλευτικών Υπηρεσιών Ψυχικού Το κέντρο συμβουλευτικών υπηρεσιών θέραπειν αποτελεί ένα σύγχρονο κέντρο ειδικών θεραπειών, πρόληψης, διάγνωσης και αποκατάστασης. Στελεχώνεται από εξειδικευμένους

Διαβάστε περισσότερα

Συννοσηρότητα στον Αυτισμό Αυτισμός και Επιληψία. Δρ Πάολα Νικολαίδου Παιδονευρολόγος - Επιληπτιολόγος

Συννοσηρότητα στον Αυτισμό Αυτισμός και Επιληψία. Δρ Πάολα Νικολαίδου Παιδονευρολόγος - Επιληπτιολόγος Συννοσηρότητα στον Αυτισμό Αυτισμός και Επιληψία Δρ Πάολα Νικολαίδου Παιδονευρολόγος - Επιληπτιολόγος Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, στο πλαίσιο της οποίας η γνωσιακή δυσλειτουργία είναι

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος. Δρ. Αναστασία Χ Γιαννακού Λέκτορας Ενιαίας Εκπαίδευσης Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο

Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος. Δρ. Αναστασία Χ Γιαννακού Λέκτορας Ενιαίας Εκπαίδευσης Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος Δρ. Αναστασία Χ Γιαννακού Λέκτορας Ενιαίας Εκπαίδευσης Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος Πρόκειται για μια χρόνια νευροαναπτυξιακή διαταραχή Νευρολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού

Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού Α εξάμηνο Διδάσκων : Α. Β. Καραπέτσας Ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 1 ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ 2 Μία από τις πρώτες έρευνες που μελετούν και επιβεβαιώνουν ότι τα άτομα με μουσική

Διαβάστε περισσότερα

***BLACK FRIDAY : 147!!!***

***BLACK FRIDAY : 147!!!*** 1) Τίτλος Πρακτικού Σεμιναρίου Αξιολόγηση και Θεραπεία Νευρογενών Διαταραχών Ομιλίας Ηµεροµηνίες Διεξαγωγής : 13-16 Δεκεµβρίου 2016 Διάρκεια : 4 ηµέρες Σύνολο Ωρών : 8 ώρες ( 2ώρες κάθε ηµέρα) Ώρες Διεξαγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 10η: Αυτισμός Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας

Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Το παιδί ξεδιπλώνει τις γλωσσικές ικανότητες του µε το χρόνο. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά µεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθµό. Τα στάδια ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Εγγεγραμμένων γρ Λογοπαθολόγων

Σύλλογος Εγγεγραμμένων γρ Λογοπαθολόγων Σύλλογος Εγγεγραμμένων γρ Λογοπαθολόγων Λογοθεραπεία: Ο Ρόλος του Λογοπαθολόγου και η Κυπριακή Πραγματικότητα 29-30 Νοεμβρίου 2014 Τι είναι Λογοθεραπείαοθερα εία Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που στοχεύει

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΛΥΔΙΑ ΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΡΑΤΟΥ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΑΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΛΥΔΙΑ ΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΡΑΤΟΥ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΑΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΛΥΔΙΑ ΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΡΑΤΟΥ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΑΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ Ιστορική αναδρομή Ο πρώτος που αναγνώρισε αυτό το σύνδρομο ήταν ο John Langdon Down, το 1866. Μέχρι τα μέσα του 20 ου αιώνα, η αιτία που

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Βιβέτα Λυμπεράκη Ξένια Κωνσταντινοπούλου Καθηγήτριες αγγλικών ειδικής αγωγής Ποιοί μαθητές αναμένεται να αντιμετωπίσουν δυσκολία στις ξένες γλώσσες Μαθητές που: παρουσιάζουν δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

Η εργασία μου χωρίζεται σε 3 μέρη:

Η εργασία μου χωρίζεται σε 3 μέρη: Η εργασία μου χωρίζεται σε 3 μέρη: 1. Αυτισμός 2. Σύνδρομο Asperger 3. Περιστατικό Ο Στόχος μου: να παρουσιάσω τις δύο διαταραχές, ομοιότητες και διαφορές, και να δώσω ένα μικρό δείγμα λογοθεραπευτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ονοματεπώνυμο του παιδιού Ημερομηνία σύνταξης της παιδαγωγικής έκθεσης Ημερομηνία γέννησης του παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΙΣΜΟΣ. Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος

ΑΥΤΙΣΜΟΣ. Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος ΑΥΤΙΣΜΟΣ Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος Ο αυτισμός είναι μία σοβαρή, νευροψυχιατρική διαταραχή και μέρος μίας ομάδας διαταραχών γνωστή ως Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ASD). Ο αυτισμός προσδιορίστηκε πρώτη

Διαβάστε περισσότερα

Επιμορφωτικό Σεμινάριο «Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο»

Επιμορφωτικό Σεμινάριο «Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο» Επιμορφωτικό Σεμινάριο «Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο» «Τα στάδια της φυσιολογικής ανάπτυξης της γλώσσας του παιδιού Οι ήπιες γλωσσικές διαταραχές Τρόποι παρέμβασης του δασκάλου στην

Διαβάστε περισσότερα

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο.

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Πώς ένα χάρισμα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η Λογοθεραπεία. Φωνής Ομιλίας. Εξελικτική. Ο ρόλος του. λογοθεραπευτή, αξιολόγησης, του. αντιμετώπισης

Τι είναι η Λογοθεραπεία. Φωνής Ομιλίας. Εξελικτική. Ο ρόλος του. λογοθεραπευτή, αξιολόγησης, του. αντιμετώπισης ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Τι είναι η Λογοθεραπεία Λογοθεραπείαα είναι ο επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με τιςς διαταραχές: Λόγου (τη γενικότερη λεκτική επικοινωνία) Φωνής (το επίπεδο του λάρυγγα και των φωνητικών

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη. CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση.

Περίληψη. CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση. Περίληψη CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση. Περίληψη από την Susan Ebbels- αναθεωρημένη 13 Φεβρουαρίου 2017 (Μετάφραση:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας..

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας.. 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α 1. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ Φύση και έννοια της αναπηρίας Η συνειδητοποίηση της αναπηρίας.. Η στάση της οικογένειας απέναντι στο παιδί με αναπηρία Στάσεις της

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΣΜΑ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ. Πάολα Νικολαίδου και Χρήστος Χριστοφή

ΦΑΣΜΑ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ. Πάολα Νικολαίδου και Χρήστος Χριστοφή ΦΑΣΜΑ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Πάολα Νικολαίδου και Χρήστος Χριστοφή Ορισμός Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, στο πλαίσιο της οποίας η γνωσιακή δυσλειτουργία είναι κλειδί για την κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΙΣΜΟΣ. Μια διαφορετική μορφή επικοινωνίας

ΑΥΤΙΣΜΟΣ. Μια διαφορετική μορφή επικοινωνίας ΑΥΤΙΣΜΟΣ Μια διαφορετική μορφή επικοινωνίας ΟΡΙΣΜΟΣ Οι Neisworth και Wolfe (2005) ορίζουν τον αυτισμό ως «αναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από σημειωμένη δυσκολία στην επικοινωνία και τις κοινωνικές

Διαβάστε περισσότερα

Νευρολογικές διαταραχές

Νευρολογικές διαταραχές Νευρολογικές διαταραχές ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΛΟΒΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Το κύριο τμήμα του εγκεφάλου χωρίζεται από μία επιμήκη σχισμή σε δύο ημισφαίρια που το καθένα περιλαμβάνει πέντε διακριτούς

Διαβάστε περισσότερα

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών.

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Κανείς δεν φαντάζεται ότι ο λόγος θα εμφανισθεί απότομα, στην τελική του μορφή μ ένα χτύπημα μιας μαγικής ράβδου, σαν μια μηχανή έτοιμη για χρήση. Η εγκατάσταση του πολύπλοκού

Διαβάστε περισσότερα

Μορφολογικές κατηγορίες νοητικού λεξικού του SLDT στα ελληνικά και η σχέση τους με την προνοσηρή νοημοσύνη

Μορφολογικές κατηγορίες νοητικού λεξικού του SLDT στα ελληνικά και η σχέση τους με την προνοσηρή νοημοσύνη Μορφολογικές κατηγορίες νοητικού λεξικού του SLDT στα ελληνικά και η σχέση τους με την προνοσηρή νοημοσύνη Ελισάβετ Νεοφυτίδου Ψυχολόγος, ΚΕ.ΣΥ.Ψ.Υ Α.Π.Θ Η αναζήτηση κατάλληλων μεθόδων και εξιδεικευμένων

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Έτος: Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Κα. Ζακοπούλου Βικτωρία

Σχολή: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Έτος: Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Κα. Ζακοπούλου Βικτωρία «Πολυπαραγοντική προσέγγιση αναπτυξιακών διαταραχών σε επίπεδο διάγνωσης: Μελέτη περιπτώσεων παιδιών ηλικίας 3-7 ετών με διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ASE)» Σχολή: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος

Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος Δρ. Αναστασία Κουμούλα Παιδοψυχίατρος Συντ. Διευθύντρια Τμ. Ψυχιατρικής Παιδιών & Εφήβων Διευθύντρια ψυχιατρικού Τομέα Σισμανόγλειο ΓΝΑ 4/10000 άτομα Α:Κ 3:1 70% IQ

Διαβάστε περισσότερα

ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών ικανοτήτων. Οι διαταραχές αυτές είναι εγγενείς στο άτομο και αποδίδονται

ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών ικανοτήτων. Οι διαταραχές αυτές είναι εγγενείς στο άτομο και αποδίδονται Ο όρος «Μαθησιακές Δυσκολίες» κάνει την εμφάνιση του για πρώτη φορά το 1963 στην βιβλιογραφία της ειδικής αγωγής από τον ψυχολόγο Samuel Kirk (Hammill, 1990). Ο ψυχολόγος Kirk, μπορεί να θεωρηθεί ο πατέρας

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος»

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Παράγοντες που επιδρούν στη μάθηση Η σοβαρότητα του αυτισμού Το επίπεδο της νοητικής τους ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ, ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚHΣ ΗΛΙΚΙΑΣ»

Διαβάστε περισσότερα

- Έκπτωση στη χρήση εξoλεκτικών συμπεριφορών πχ βλεμματικής επαφής, εκφραστικότητας προσώπου.

- Έκπτωση στη χρήση εξoλεκτικών συμπεριφορών πχ βλεμματικής επαφής, εκφραστικότητας προσώπου. ΑΥΤΙΣΜΟΣ- ΔΙΑΧΥΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η Διάχυτη Διαταραχή της Ανάπτυξης σύμφωνα με το ICD-10 το σύστημα της Διεθνούς Ταξινόμησης των Νόσων είναι μια διαταραχή που περιλαμβάνει δυσκολίες στην ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σωτηρία Τζιβινίκου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σωτηρία Τζιβινίκου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σωτηρία Τζιβινίκου Αποτελεσματική πρόληψη είναι μια μορφή παρέμβασης. Η Πρόληψη ξεκινά όταν τα προβλήματα δεν είναι παρόντα/εμφανή Η καλή γονεϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Xειρουργηθείσα βουβωνοκήλη το 2013 Eπίκτητη αιτία, ακρωτηριασμού δακτύλων το Κληρονομικό ιστορικό αγγειακής άνοιας, ο πατέρας με Σ.Δ.

Xειρουργηθείσα βουβωνοκήλη το 2013 Eπίκτητη αιτία, ακρωτηριασμού δακτύλων το Κληρονομικό ιστορικό αγγειακής άνοιας, ο πατέρας με Σ.Δ. Μελέτη Περιστατικού Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος ΑΠΘ Dr Κουντή-Ζαφειροπούλου Φωτεινή, Νευροψυχολόγος Λυσίτσας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος Σδράβου Αικατερίνη, Λογοθεραπεύτρια, M.Sc, NDT Τσολάκη Μαγδαληνή, Νευρολόγος-Ψυχίατρος

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ:

ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ: ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ: Γενικές Δυσκολίες Μάθησης Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες «Μαθησιακές δυσκολίες αφορούν σε μία ομάδα ανομοιογενών διαταραχών οι οποίες εκδηλώνονται με εγγενείς δυσκολίες σε πρόσκτηση

Διαβάστε περισσότερα

13 ο ΠΑΓΚΥΠΡΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2010 Εργαστήριο

13 ο ΠΑΓΚΥΠΡΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2010 Εργαστήριο 13 ο ΠΑΓΚΥΠΡΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2010 Εργαστήριο «Δυσλεξία: Μια λέξη δύσκολη και μόνο να την πεις φαντάσου το μαρτύριο όμως να τη ζεις» Μαρία Χριστοπούλου, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ Ενότητα 1: Επικοινωνία, Λόγος, Ομιλία (2ο Μέρος) Οκαλίδου Αρετή Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΦΑΣΙΑ Αυδίκου Κωνσταντίνα Ψυχολόγος Msc ΠΡΟΦΙΛ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Φύλο: γυναίκα Ηλικία: 77 ετών Εκπαίδευση: 2 έτη Επάγγελμα: οικιακά 1 ο σύμπτωμα αλλαγής: μπερδεύει

Διαβάστε περισσότερα

είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, μια αναπηρία που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν, ακούν και γενικά αισθάνονται.

είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, μια αναπηρία που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν, ακούν και γενικά αισθάνονται. Β έτος ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Σοφία Μπάτσιου Απρίλιος 2012 είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, μια αναπηρία που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Φοιτήτρια: Μπαράκου Χρυσάνθη ΑΜ: 9835 Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. Ζακοπούλου Βικτωρία

Φοιτήτρια: Μπαράκου Χρυσάνθη ΑΜ: 9835 Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. Ζακοπούλου Βικτωρία ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ ΥΨΗΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Φοιτήτρια: Μπαράκου Χρυσάνθη ΑΜ: 9835 Υπεύθυνη

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος εργασίας: Θεραπευτικές παρεμβάσεις στη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος: βιβλιογραφική ανασκόπηση

Τίτλος εργασίας: Θεραπευτικές παρεμβάσεις στη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος: βιβλιογραφική ανασκόπηση Τίτλος εργασίας: Θεραπευτικές παρεμβάσεις στη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος: βιβλιογραφική ανασκόπηση Επιβλέπων καθηγητής: ΝΑΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΥ ΑΓΛΑΪΑ Α.Μ: 12514 Τι είναι ο αυτισμός; Είναι μία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 10ο ΜΕΡΟΣ Γ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ

ΜΑΘΗΜΑ 10ο ΜΕΡΟΣ Γ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ ΜΑΘΗΜΑ 10ο ΜΕΡΟΣ Γ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ Πρόσφατες εργασίες έχουν αποδείξει ότι στη μνήμη παρεμβαίνουν πολλές περιοχές του εγκεφάλου Παρ όλα αυτά, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι μνήμης και ορισμένες

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Δ Ε Σ Π Ο Ι Ν Α Χ Α ΡΑ Λ Α Μ Π ΟΥ Σ ΛΟ Γ Ο Π ΕΔΙΚΟ Σ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ H Σ Υ Ν Ε Ρ Γ ΑΤ Η Σ Ν Ε Υ Ρ ΟΛΟ Γ Ι Κ Η Σ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Σ Ν ΑΥ Τ Ι ΚΟΥ Ν Ο Σ Ο ΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ

ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ Δ.Α. ΚΑΖΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ 3Η ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ ΝΟΣ «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Άνοια Ύπνος Αποφρακτική άπνοια Ορισμοί

Διαβάστε περισσότερα

Αυτισμός - Νοητική υστέρηση

Αυτισμός - Νοητική υστέρηση Αυτισμός - Νοητική υστέρηση Τζένη Σουμάκη Παιδοψυχίατρος Ψυχαναλύτρια Επιστημονικά Υπεύθυνη Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών ΑΝΑΣΑ Γρ. Ελληνικής Εταιρίας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Μέλος Δ.Σ. Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Π. ΒΟΥΤΥΡΑΚΟΣ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ

ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Π. ΒΟΥΤΥΡΑΚΟΣ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Π. ΒΟΥΤΥΡΑΚΟΣ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ Κριτήρια Ποιοτική απόκλιση στην κοινωνική αλληλεπίδραση Ποιοτική απόκλιση στην επικοινωνία υσκολίες στη σκέψη, στη φαντασία, περίεργα

Διαβάστε περισσότερα

Φοιτητές: Καργάκου Παναγιώτα Κτενιαδάκη Ειρήνη Τάχας Ευάγγελος Εισηγητής: Κος Πέσχος Δημήτριος

Φοιτητές: Καργάκου Παναγιώτα Κτενιαδάκη Ειρήνη Τάχας Ευάγγελος Εισηγητής: Κος Πέσχος Δημήτριος Φοιτητές: Καργάκου Παναγιώτα Κτενιαδάκη Ειρήνη Τάχας Ευάγγελος Εισηγητής: Κος Πέσχος Δημήτριος ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2013 Ευχαριστίες Πρωτίστως θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον εισηγητή της πτυχιακής μας εργασίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ: ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑΣ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ ΜΕΣΩ ΑΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΩΝ

ΑΣΚΗΣΗ: ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑΣ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ ΜΕΣΩ ΑΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ: ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑΣ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ ΜΕΣΩ ΑΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΩΝ 1. Σκοπός της άσκησης Στην παρούσα άσκηση θα εξεταστεί η εξειδίκευση του αριστερού ημισφαιρίου

Διαβάστε περισσότερα

Προβλήματα Λόγου Νεονάκη Ειρώνα, Λογοπεδικός. Τι είναι η λογοπεδική

Προβλήματα Λόγου Νεονάκη Ειρώνα, Λογοπεδικός. Τι είναι η λογοπεδική Προβλήματα Λόγου Νεονάκη Ειρώνα, Λογοπεδικός Τι είναι η λογοπεδική Η επιστήμη της λογοπεδικής είναι η επιστήμη της παθολογίας της επικοινωνίας και ασχολείται με την πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Γλώσσα (2)

Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Γλώσσα (2) Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Γλώσσα (2) Αντίληψη της ομιλίας Απεικόνιση της πρότασης «θα σας διηγηθώ την ιστορία των δύο νέων» κυματομορφή Φασματόγραμμα Συνάρθρωση Οι φθόγγοι αλληλεπικαλύπτονται μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές;

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; Τεχνικές για την καλλιέργεια δεξιοτήτων ανάγνωσης και γραφής Ευγενία Νιάκα Σχολική Σύμβουλος Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; Οι μαθητές δεν απορροφούν «σαν σφουγγάρια», ούτε αποδέχονται άκριτα κάθε νέα πληροφορία.

Διαβάστε περισσότερα

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία Ενότητα 10: Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Σουζάνα Παντελιάδου Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής

Διαβάστε περισσότερα

DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ)

DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ) DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ) ΦυΛΛΑΔιΟ ενημερωσησ ΑσθενΟυσ Το παρόν φυλλάδιο απευθύνεται σε κορίτσια ή γυναίκες που λαμβάνουν οποιοδήποτε φάρμακο περιέχει βαλπροϊκό Περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας μια κατάσταση που επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα