Σχέδιο. Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Π.Ι.Ν. για την Περίοδο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Σχέδιο. Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Π.Ι.Ν. για την Περίοδο 2014-2020"

Transcript

1 Σχέδιο Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Π.Ι.Ν. για την Περίοδο (Στο πλαίσιο των απαιτήσεων της 2 ης Εγκυκλίου Αναπτυξιακού Σχεδιασμού) Μάϊος 2013

2 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Πίνακας περιεχομένων Ε ι σ α γ ω γ ή...iii 1. Η θέση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης Η θέση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον Επιπτώσεις από την οικονομική κρίση Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Γεωγραφία - γεωμορφολογία Πληθυσμός Δημογραφία Παραγωγικό σύστημα Τομείς οικονομικής δραστηριότητας Έρευνα - καινοτομία & Τεχνολογίες Πληροφορικής-Επικοινωνιών Ανθρώπινο δυναμικό & Κοινωνικός ιστός Αγορά εργασίας Κοινωνική ένταξη Εκπαίδευση Περιβάλλον & Υποδομές Περιβάλλον, φυσικοί & πολιτιστικοί πόροι Ενέργεια Κλιματική αλλαγή Επισήμανση ενδοπεριφερειακών διαφοροποιήσεων και επιδράσεων στο πλαίσιο των περιφερειακών προτεραιοτήτων ανάπτυξης Κρίσιμα ζητήματα και βασικές ανάγκες για την Π.Ι.Ν Παραγωγικό σύστημα Ανθρώπινο δυναμικό-κοινωνικός ιστός Περιβάλλον και υποδομές Δημόσια διοίκηση Αναφορά Δυνατών Σημείων, Αδυναμιών, Ευκαιριών και Κινδύνων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων...26 Σελίδα i

3 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 6. Αποτίμηση των αποτελεσμάτων των παρεμβάσεων των προηγούμενων Προγραμματικών Περιόδων στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας Ενίσχυση της πρόσβασης, χρήσης και ποιότητας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, του γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ), και της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών (για το ΕΤΘΑ) Ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων σε όλους τους τομείς Προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου Προστασία του Περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των Πόρων Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και απομάκρυνση των σημείων συμφόρησης σε σημαντικά δίκτυα υποδομών Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας Επένδυση στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στη δια βίου μάθηση Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης Βασικές Προτεραιότητες Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (και ιεράρχηση τους) «Ανίχνευση» νέας στρατηγικής Π.Ι.Ν Βασικές Προτεραιότητες Αναγκαίες θεσμικές και οργανωτικές προσαρμογές Κάλυψη προβλεπόμενων από τον Γενικό Κανονισμό «Αιρεσιμοτήτων» (Conditionalities) Χωρική διάσταση Τυπολογία του χώρου Εφαρμογή Οριζόντιων Αρχών και στόχοι πολιτικής για την υλοποίηση των ΕΔΕΤ...75 Σελίδα ii

4 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Ε ι σ α γ ω γ ή Η υφιστάμενη οικονομική κρίση σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο επιτάσσει τον συντονισμό των οικονομικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας προς την κατεύθυνση της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, που αποτελεί και ευρωπαϊκό στόχο. Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι η παράθεση βασικών κατευθύνσεων της νέας αναπτυξιακής στρατηγικής της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (ΠΙΝ) για την περίοδο Για τον σκοπό αυτό, η ΠΙΝ έχει λάβει πλήρως υπόψη της τις παρούσες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, τις ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό, αλλά και εθνικό επίπεδο. Σε απόλυτη σύμπνοια με τους στόχους της Ευρώπης 2020 και των δεσμεύσεων της χώρας, συντάσσει τις παρούσες προτάσεις με στόχο την ποιοτική άνοδο της ανταγωνιστικότητας της Περιφέρειας, αλλά και της χώρας. Με τον τρόπο αυτό προσβλέπει σε ένα παραγωγικό μοντέλο το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τα υπάρχοντα δυνατά σημεία και με βάση αυτά θα μετατρέψει την οικονομία της σε ένα διαφοροποιημένο, αποτελεσματικό και υγιές παραγωγικό μοντέλο βασισμένο στην εξωστρέφεια, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα, τόσο των δομών, όσο και των προϊόντων και υπηρεσιών σε συνθήκες κοινωνικής συνοχής. Σε συνέχεια της 2ης εγκυκλίου του ΥΠ.ΑΝ., η Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος της Π.Ι.Ν. (Ο.Σ.Π.) προχώρησε στη διοργάνωση Περιφερειακού Αναπτυξιακού Συνεδρίου και Ημερίδες ανά Περιφερειακή Ενότητα με σκοπό την ενεργοποίηση της διαβούλευσης με τους τοπικούς φορείς. Επίσης, προέβη στην αποστολή ερωτηματολογίων με βασικά αναπτυξιακά ερωτήματα προς τις Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ), τους Δήμους και τους ενδιαφερόμενους τοπικούς φορείς. Με βάση τις γενικές κατευθύνσεις, τα πρώτα αποτελέσματα από τη διαβούλευση και λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από την αποτίμηση παλαιότερων και τρεχόντων παρεμβάσεων, η Ο.Σ.Π. ΠΙΝ παρουσιάζει το παρόν έγγραφο σχεδιασμού του αναπτυξιακού προγραμματισμού για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων για την περίοδο , ως ένα ακόμη ενδιάμεσο βήμα στην πορεία προς την τελική κατάρτιση. Σε συνέχεια του παρόντος εγγράφου και παράλληλα με την εξέλιξη του Εθνικού Σχεδιασμού, η Ο.Σ.Π. ΠΙΝ θα προχωρήσει σε περαιτέρω εμβάθυνση, εξειδίκευση και τεκμηρίωση των στρατηγικών επιλογών της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Μάϊος 2013 Σελίδα iii

5 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 1. Η θέση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης Η θέση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον Ο ρόλος της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον προσδιορίζεται ανάλογα με τη χωρική κλίμακα με την οποία εξετάζει κανείς τη θέση της στην ευρύτερη περιοχή, Έτσι: --Στο χώρο της Μεσογείου, η θέση των νησιών χαρακτηρίζει μια σχετική κεντρικότητα επί των μεσογειακών και ευρωπαϊκών αξόνων, που επιβεβαιώνεται ιστορικά. Στον ευρύτερο αυτό χώρο προωθείται από το 1995 η «Νέα Μεσογειακή Πολιτική» που θέτει σε νέες βάσεις την Ευρω- Μεσογειακή συνεργασία. Το 2008 θα δοθεί μια νέα ώθηση στη συνεργασία αυτή με τη δημιουργία της «Ένωσης για τη Μεσόγειο»1, στη Διακήρυξη της οποίας προβλέπεται μεταξύ άλλων η προώθηση προγραμμάτων με αναπτυξιακή, περιβαλλοντική και κοινωνική διάσταση2, τομείς με άμεσο ενδιαφέρον για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. --Στον ευρωπαϊκό χώρο, καταρχήν η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων λόγω του νησιωτικού της χαρακτήρα εντάσσεται στον Ευρωπαϊκό Νησιωτικό Χώρο που συντίθεται από 286 περιοχές με 10 εκατ. κατοίκους περίπου. Ο Χώρος αυτός αντιμετωπίζει ορισμένα ειδικά προβλήματα που έχουν δομικό χαρακτήρα και επομένως μονιμότητα. Η έννοια της νησιωτικότητας περιλαμβάνεται πλέον τόσο στο ελληνικό Σύνταγμα, όσο και στη Συνθήκη της Λισσαβόνας και ειδικότερα στις αναφορές της για την εδαφική συνοχή, καθώς και στην αναγκαιότητα ειδικής πολιτικής για τα ευρωπαϊκά νησιά. Επίσης, τα Ιόνια Νησιά ευρισκόμενα επί του Άξονα «Αδριατικής-Ιονίου», έχουν άμεσο ενδιαφέρον για την «Πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου»3 που υπογράφτηκε το 2000 και η οποία το 2008 έθεσε ως προτεραιότητές της τα θέματα Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων, τις μεταφορές, τον τουρισμό και τον πολιτισμό, τη διαπανεπιστημιακή συνεργασία, καθώς και το περιβάλλον, θέματα προτεραιότητας για τα Ιόνια Νησιά. Στις αρχές του 2012 υιοθετήθηκε η Διακήρυξη του Βελιγραδίου με την οποία προωθείται προς υλοποίηση η θέσπιση «Μακροπεριφέρειας Αδριατικής-Ιονίου» εντός του Οι εξελίξεις αυτές στο βαθμό που θα αποκτήσουν πρακτική σημασία στο πλαίσιο των πολιτικών της Ε.Ε., μπορεί να αποβούν επωφελείς και για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. --Τέλος, σε εθνικό επίπεδο, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων αποτελεί έναν ισχυρό πόλο τουριστικής ανάπτυξης, ο οποίος «ισορροπεί» με τους άλλους δύο σημαντικούς νησιωτικούς πόλους, το Νότιο Αιγαίο και την Κρήτη, ενώ λειτουργεί παράλληλα και συμπληρωματικά με τη λιγότερο ανεπτυγμένη τουριστικά ακτή της Ηπείρου και τη δυτική ακτή της Πελοποννήσου, περιοχές που σχηματοποιούν το «δυτικό ανάπτυγμα» της χώρας. Η διαμόρφωση και λειτουργία του χώρου αυτού ως άξονα ανάπτυξης και όχι απλά ως άξονα μεταφορών, μπορεί να επιδράσει σημαντικά στη βελτίωση των παραγωγικών-οικονομικών δομών της ευρύτερης περιοχής. Η λειτουργία σημαντικών υποδομών όπως της γέφυρας Ρίου-Αντίρριου, της σήραγγας του Ακτίου, της Εγνατίας Οδού, καθώς και η μελλοντική λειτουργία της Ιόνιας Οδού αποτελούν την αρχή μιας 1 Το 2014 η Ελλάδα θα έχει την Προεδρία της Ένωσης 2 Με προτεραιότητα στους τομείς: Απορρύπανση της Μεσογείου, Χερσαίοι και Θαλάσσιοι Διάδρομοι, Πολιτική Προστασία, Ηλιακή Ενέργεια, Ανώτατη Εκπαίδευση και Έρευνα, Μεσογειακή Πρωτοβουλία για την ανάπτυξη των ΜΜΕ 3 Το 2014 η Ελλάδα θα έχει την Προεδρία της Πρωτοβουλίας Σελίδα 1

6 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ τέτοιας προσπάθειας. Γιατί, για μια νησιωτική Περιφέρεια, η λειτουργική ένταξή της στους κύριους άξονες ανάπτυξης συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην άρση της περιφερειακότητας και απομόνωσής της. Όμως η ύπαρξη ή δημιουργία διαπεριφερειακού τύπου ροών και λειτουργιών δεν υποκαθιστά τον πολυ-επίπεδο ρόλο της ίδιας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, η οποία θα πρέπει να κατακτήσει τη δική της εσωτερική συνοχή και την αντιμετώπιση ανοικτών εσωτερικών προβλημάτων και διαφορετικών ταχυτήτων, που δρουν περιοριστικά όσον αφορά την ανάπτυξη μια ενιαίας μακροπρόθεσμης στρατηγικής Επιπτώσεις από την οικονομική κρίση Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια μια εκτεταμένη οικονομική κρίση, με εμφανείς αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα, την απασχόληση (κατακόρυφη αύξηση ανεργίας), την παραγωγικότητα, αλλά και στα δημόσια οικονομικά. Η κρίση αυτή έχει ήδη σοβαρό κοινωνικό αντίκτυπο και συνέπειες που αντανακλώνται εκτός από την ανεργία, στο επίπεδο φτώχειας και τη λειτουργία του κοινωνικού κράτους. Η επιρροή των δυσμενών εξελίξεων στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ανιχνεύεται σε ορισμένους δείκτες για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, όπως: -το Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν (σε PPS) υπέστη σημαντική μείωση από το 2008 στο 2009 (-7,2% - την μεγαλύτερη μείωση από όλες τις Περιφέρειες της χώρας), συμπαρασύροντας και το κατά κεφαλήν ΑΠΠ (σε PPS) (- 8,3% και -6,0% την επόμενη χρονιά, οι μεγαλύτερες μεταξύ των Περιφερειών της χώρας) - στη σημαντική αύξηση του ποσοστού ανεργίας, στο πλαίσιο μιας πολυετούς κλιμάκωσης, το οποίο εκτινάχθηκε στο 14,8% το 2009 (+52,6% έναντι 2008), κατατάσσοντας την Π.Ι.Ν. στη 2 η χειρότερη θέση ανάμεσα στις Περιφέρειες της χώρας 4. - στη σχετικά περιορισμένη κάμψη του τουριστικού τομέα, όπως αυτή αποτυπώνεται στα ποσοτικά στοιχεία των αφίξεων και των διανυκτερεύσεων (-2,0% στις διανυκτερεύσεις , αλλά βελτίωση στη συνέχεια), τα οποία όμως δεν αποδίδουν την πλήρη εικόνα των επιπτώσεων 5. Κατά τα λοιπά, η οικονομία της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων συνεχίζει να παρουσιάζει σε γενικές γραμμές χαρακτηριστικά «μονοκαλλιέργειας» στον τομέα του τουρισμού και γενικότερα των υπηρεσιών, με τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα να εμφανίζουν τάσεις συνεχούς συρρίκνωσης. Αυτό καταδεικνύει αφενός η κατανομή της απασχόλησης κατά τομέα, που χαρακτηρίζεται από στροφή στον τριτογενή τομέα, σε ρυθμούς υψηλότερους της χώρας και σε βάρος της απασχόλησης του πρωτογενή τομέα 6, καθώς και από την τομεακή κατανομή της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας, όπου η συνεισφορά του Τριτογενούς Τομέα στην Περιφέρεια υπερβαίνει εκείνη της χώρας (86% έναντι 78,7% στο σύνολο της χώρας) 7. 4 Το ποσοστό παραμένει περίπου σταθερό το 2012, όμως η σχετική θέση της Π.Ι.Ν. έχει «βελτιωθεί» (το χαμηλότερο ποσοστό από όλες τις Περιφέρειες της χώρας) 5 Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, οι συνολικές διανυκτερεύσεις της ΠΙΝ από 7,5 εκατ. το 2007, με διακυμάνσεις διαμορφώθηκαν σε 7,1 εκατ. το Ειδικότερα, ο τριτογενής τομέας της Περιφέρειας απασχολεί το 2010 το 66,90% των συνολικά απασχολούμενων (έναντι 61,65% το 2000), ποσοστό οριακά χαμηλότερο από το σύνολο της χώρας (67,80%). Αντίστοιχα, ο πρωτογενής τομέας απασχολεί το 2010 το 16,50% των συνολικά απασχολούμενων (έναντι 25,23% το 2000), ποσοστό πάντως υψηλότερο του αντίστοιχου στο σύνολο της χώρας (12,50%). Το ποσοστό απασχόλησης της Περιφέρειας στον δευτερογενή τομέα το 2010 είναι υψηλότερο του επίπεδου του 2000 (16,60% έναντι 13,12%), ενώ στο σύνολο της χώρας παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα (19,57% έναντι 19,70%). 7 Ο δευτερογενής τομέας συμμετέχει με ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό 11,6% (έναντι 18,1% στο σύνολο της χώρας) και ο πρωτογενής τομέας με 2,40% (έναντι 3,1% στο σύνολο της χώρας). Σελίδα 2

7 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Όσον αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό, το ποσοστό του εργατικού δυναμικού στο σύνολο του πληθυσμού της Περιφέρειας την τελευταία δεκαετία, βρίσκεται σταθερά πάνω από το μέσο όρο της χώρας και χαρακτηρίζεται από μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολούμενων 8. Ο δε απασχολούμενος πληθυσμός στην Περιφέρεια το 2010 υπολογίζεται σε 89,5 χιλ. άτομα, που αντιστοιχούν στο 2% των απασχολουμένων της χώρας. Άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης των απασχολουμένων. Συγκεκριμένα, το 2010 μόνο το 16,8% των απασχολούμενων της ΠΙΝ είχε ολοκληρώσει Τριτοβάθμια εκπαίδευση (έναντι 27,6% της χώρας), ενώ το 47,8% (έναντι 33,3% της χώρας) είχε ολοκληρώσει έως και τη Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Από την παράθεση των παραπάνω στοιχείων διαπιστώνεται ότι η Περιφέρεια, αν και διατηρεί ορισμένες αντιστάσεις, λόγω της έμφασης της οικονομικής δραστηριότητάς της στον τουρισμό, ακολουθεί σε γενικές γραμμές τις τάσεις οικονομικής ύφεσης της χώρας και των υπολοίπων Περιφερειών. Έτσι, η διατηρούμενη για πέμπτο έτος οικονομική ύφεση έχει επηρεάσει δραστικά τους οικονομικούς και κοινωνικούς της δείκτες ευημερίας. 8 Το δεύτερο τρίμηνο του 2011 αποτελούν το 41,12% της απασχόλησης, έναντι 30,75% της χώρας Σελίδα 3

8 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 2. Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Γεωγραφία - γεωμορφολογία Η Περιφέρεια Ιόνιων Νησιών αποτελεί μια νησιωτική περιφέρεια, η οποία συγκροτήθηκε με βάση κυρίως το κοινό ιστορικό και πολιτισμικό παρελθόν της και τους κοινούς αναπτυξιακούς στόχους. Τα νησιά που την απαρτίζουν έχουν κοινά κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά, που απορρέουν από την δομή του νησιωτικού χώρου στον οποίο εντάσσονται. Το κοινό παρελθόν με τις πλούσιες πολιτιστικές καταβολές σε συνδυασμό με το αξιόλογο φυσικό περιβάλλον, διαμορφώνουν την ταυτότητα της Περιφέρειας. Τα Ιόνια Νησιά εκτείνονται στο νοτιότερο μέρος του θαλάσσιου χώρου Αδριατικής Ιονίου, σε κεντρικό σημείο της Μεσογείου και κατά μήκος των δυτικών παραλίων της Ελλάδας 9. Σύμφωνα με την πρόσφατη διοικητική αναδιάρθρωση τα Ιόνια Νησιά συγκροτούν περιφερειακή αυτοδιοικητική οντότητα (Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Περιφερειακές Ενότητες), που στο αμέσως επόμενο επίπεδο διαρθρώνεται σε 7 Δήμους. Η έδρα της Περιφέρειας βρίσκεται στην πόλη της Κέρκυρας. Η Περιφέρεια έχει συνολική έκταση τ.χλμ, καλύπτει δε το 1,8% της συνολικής έκτασης της χώρας 10 και συνιστά ένα νησιωτικό σύμπλεγμα αποτελούμενο από 32 νησιά (μικρά και μεγάλα) εκ των οποίων κατοικούνται μόνο τα Βασικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των Ιόνιων Νησιών είναι οι ορεινοί όγκοι με σημαντικό για τα νησιωτικά δεδομένα υψόμετρο, οι λοφοσειρές, οι λιμνοθάλασσες, καθώς και οι παράκτιες κυρίως, πεδινές εκτάσεις. Οι αναλογίες μεταξύ ορεινών, ημιορεινών και πεδινών περιοχών διαμορφώνονται περίπου στο 1/3 της συνολικής έκτασης για κάθε μία κατηγορία 12, ενώ η ακτογραμμή των νησιών (με 130 συνολικά παραλίες) παρουσιάζει γενικά μεγάλη ποικιλία στη διαμόρφωσή της 13. Όλα τα νησιά έχουν πλούσια βλάστηση και το καθένα έχει μια ιδιαίτερη φυσικο-γεωγραφική ταυτότητα, με την Κεφαλληνία να διαθέτει το πλέον πολύπλοκο γεω-μορφολογικό ανάγλυφο. Το κλίμα χαρακτηρίζεται από ήπιο χειμώνα, με υψηλές βροχοπτώσεις, υψηλή θερμοκρασία αέρος, μεγάλη ηλιοφάνεια και υψηλά ποσοστά ατμοσφαιρικής υγρασίας. Τέλος, μία σημαντική γεωλογική συνέπεια σχετίζεται με τη σεισμικότητα του χώρου του Ιονίου, ιδιαίτερα δε του κεντρικού και νότιου, φαινόμενο που αφορά ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. 9 Γειτνιάζουν προς βορρά με τη νοτιο-δυτική Βαλκανική και προς δυσμάς με το Mezzogiorno της Ιταλίας και ταυτόχρονα αποτελούν μέρος του ελληνικού νησιωτικού χώρου, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. 10 Αποτελείται από τις Π.Ε. Κερκύρας, Λευκάδας, Κεφαλληνίας & Ιθάκης και Ζακύνθου. Η μεγαλύτερη Π.Ε. είναι αυτή της Κεφαλληνίας-Ιθάκης, που καταλαμβάνει περίπου το 40% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας, και έπονται οι Π.Ε. Κέρκυρας (28%), Ζακύνθου (17%) και Λευκάδας (15%). 11 Περιλαμβάνει δε, από τα βόρεια προς τα νότια, τα νησιά Οθωνοί, Ερρείκουσα, Μαθράκι, Κέρκυρα, Παξοί, Αντίπαξοι, Λευκάδα, Μεγανήσι, Κάλαμο, Καστό, Ιθάκη, Κεφαλληνία, Ζάκυνθο και Στροφάδες. 12 με το νομό Λευκάδας να έχει την πλέον εκτεταμένη ορεινή ζώνη και την Κέρκυρα να υπερτερεί σε πεδινές εκτάσεις. Τα υψηλότερα όρη είναι ο Παντοκράτορας στην Κέρκυρα, ο Αίνος στην Κεφαλληνία, η Ελάτη στην Λευκάδα, και ο Βραχίωνας στην Ζάκυνθο. Οι πεδινές περιοχές επικεντρώνονται στη βορειοδυτική, τη κεντρική και τη νότια Κέρκυρα, στην ανατολική Ζάκυνθο και σε ορισμένες παραθαλάσσιες περιοχές της ανατολικής Λευκάδας, ενώ η Κεφαλληνία είναι πολύ φτωχή σε πεδινές εκτάσεις. 13 Οι δυτικές ακτές είναι απότομες και βραχώδεις, αλλά παρόλα αυτά διασπώνται και αυτές από αμμώδεις παραλίες, ενώ οι ανατολικές χαρακτηρίζονται από σχετική ομαλότητα. Σελίδα 4

9 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 2.2. Πληθυσμός Δημογραφία Σύμφωνα με την ανάλυση των βασικών πληθυσμιακών μεταβολών μεταξύ των ετών 2001 και 2011 προκύπτει πως: Παρατηρείται αύξηση του μόνιμου πληθυσμού της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων μεταξύ των ετών (+6,9%, στους κατοίκους), έναντι μείωσης του πληθυσμού της χώρας ( έναντι - 1,1%) 14. Το φυσικό ισοζύγιο όμως (γεννήσεις μείον θάνατοι) παραμένει αρνητικό ολόκληρη την περίοδο ). Καθοδική είναι η πορεία του δείκτη γονιμότητας (μετά την άνοδο του 2008 στο 1,5), με κατάληξη τις 1,35 γεννήσεις/γυναίκα (και την 8 η θέση στις Περιφέρειες της χώρας), παράλληλα όμως η Π.Ι.Ν. χαρακτηρίζεται από τον υψηλότερο δείκτη αναμενόμενης διάρκειας ζωής στη χώρα (82,5 έτη) Τη μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού τους εμφανίζουν οι ΠΕ Ζακύνθου (+11,6%) και Λευκάδας (+9,2%). Ακολουθεί η ΠΕ Κέρκυρας με +4,0%ο, ενώ οριακή είναι η αύξηση της ΠΕ Λευκάδας (+0,9%). Πρόκειται για μια από τις πλέον πυκνοκατοικημένες Περιφέρειες της χώρας (περί τους 101 κατ. /km2) Η μετανάστευση στην Περιφέρεια, υπολογιζόμενη από το αλγεβρικό άθροισμα της φυσικής κίνησης και της συνολικής μεταβολής της δεκαετίας («φαινόμενη» μετανάστευση), παρουσιάζει θετικό πρόσημο και σημαντικό μέγεθος («καθαρή» εισροή περί των ατόμων τη δεκαετία ). σύμφωνα με τους τρεις βασικούς δημογραφικούς δείκτες, δηλαδή το "δείκτη γήρανσης", το "δείκτη εξάρτησης" και τ ο "δείκτη αντικατάστασης" η δημογραφική κατάσταση της Περιφέρειας Ιόνιων Νήσων χαρακτηρίζεται δυσμενέστερη από αυτή της χώρας, επί σειρά ετών Παραγωγικό σύστημα Τομείς οικονομικής δραστηριότητας 15 Τις τελευταίες δεκαετίες, βασικό χαρακτηριστικό της περιφερειακής οικονομίας αποτελεί η υψηλή συγκέντρωση δραστηριοτήτων στον τριτογενή τομέα (89,0% της Α.Π.Α.), η φθίνουσα πορεία του πρωτογενή (2,6% της Α.Π.Α.) και μια περίπου σταθεροποιημένη κατάσταση του δευτερογενή (8,4% της Α.Π.Α. ), εικόνα που αντικατοπτρίζεται στο επίπεδο ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όσον αφορά την εξέλιξη του Α.Π.Π. της Π.Ι.Ν. ως απόλυτου μεγέθους, αυτή αντικατοπτρίζει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης: κορύφωση το 2008 και σημαντική πτώση το 2010 στα επίπεδα του Ειδικότερα: 14 Από τους κατ. της Π.Ι.Ν., τους (51,5%) έχει η Κέρκυρα, τους η Ζάκυνθος (19,4%), η Λευκάδα (10,7%) και η Κεφαλληνία-Ιθάκη (18,4%) 15 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, του γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ), και της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών (για το ΕΤΘΑ) Σελίδα 5

10 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Ο πρωτογενής τομέας, παρότι έχει εμπλουτίσει τις παραδοσιακές μονοκαλλιέργειες (αμπέλι, ελιά) με ορισμένες άλλες καλλιέργειες, υδατοκαλλιέργειες και κτηνοτροφία, διατηρεί τις διαρθρωτικές του αδυναμίες, όπως είναι ο κατατεμαχισμός και το μικρό μέγεθος του κλήρου (κατά μ.ο. 20,9 στρέμματα ανά εκμετάλλευση). Επίσης, η νησιωτικότητα και η τουριστική επέκταση ασκούν σημαντικές πιέσεις και περιορισμούς. Σε ότι δε, αφορά την απασχόληση, τα Ιόνια Νησιά βρίσκονται στην ιδιαίτερα χαμηλή θέση (συμβολή κατά 3,0% το 2011), ενώ η ανοδική πορεία του δείκτη των Ακαθάριστων Επενδύσεων Παγίου Κεφαλαίου από το 2007 και μετά, δεν έχει αντίστοιχο αντίκρισμα στην εξέλιξη της Ακαθάριστης Προστιθεμένης Αξίας η οποία σημειώνει σημαντική μείωση την ίδια περίοδο. Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σειρά τοπικών προϊόντων με Ονομασία Προέλευσης, καθώς και προϊόντα που μπορούν να τύχουν πιστοποίησης 16. Όσον αφορά στον δευτερογενή τομέα, στην Περιφέρεια λειτουργούν περί τις επιχειρήσεις (2007), με ιδιαίτερη συγκέντρωση στους κλάδους των «κατασκευών» και της «μεταποίησης» (στους κλάδους τροφίμων, ποτών, τουριστικών ειδών και οικοδομικών υλικών). Αναφορικά με τα μεγέθη των επιχειρήσεων, αυτές που απασχολούν περισσότερα από 10 άτομα είναι λίγες. Όσον δε, αφορά στις Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου, η ΠΙΝ κατέχει την τελευταία θέση. Στον τριτογενή τομέα δεσπόζουν ο τουρισμός και το εμπόριο. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο τουρισμός έγινε η κυρίαρχη μορφή της τριτογενούς δραστηριότητας και τα Ιόνια Νησιά έχουν κατακτήσει μιαν εξέχουσα θέση στην ελληνική τουριστική αγορά, προσελκύοντας το 7% των αφίξεων, το 10% των διανυκτερεύσεων σε ξενοδοχειακά καταλύματα και προσφέροντας το 11% των ξενοδοχειακών κλινών της χώρας (2010). Παρόλα αυτά, οι δείκτες τουριστικής ανάπτυξης παρουσιάζουν σχετική υστέρηση και επιδείνωση, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους της χώρας 17. Συγκεκριμένα, μεταξύ 2002 και 2010, ενώ οι αφίξεις στην ΠΙΝ αυξάνονται κατά 26,4%, οι διανυκτερεύσεις αυξάνονται μόνο κατά 8,6% και η πληρότητα μειώνεται κατά 30,9%, ενώ σε επίπεδο χώρας τα αντίστοιχα στοιχεία είναι +30,7%, +21,7% και - 22,1%. Στο εσωτερικό της Περιφέρειας, η Λευκάδα εμφανίζει τα μεγαλύτερα ποσοστά αυξήσεων σε αφίξεις και διανυκτερεύσεις και η Κέρκυρα τη μικρότερη μείωση της πληρότητας. Ενδεικτικό επίσης στοιχείο αποτελεί η μείωση του μέσου εσόδου ανά δωμάτιο κατά 29,73%, σχεδόν διπλάσια από την μέση μείωση που υπέστη το σύνολο της χώρας (-15,39%), την περίοδο , ενώ οι τιμές (Αύγουστος 2011) διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, εφάμιλλα του Άλλοι αξιοσημείωτοι δείκτες (στοιχεία 2008) αφορούν στην μέση δυναμικότητα των ξενοδοχείων, (96 κλίνες στην Π.Ι.Ν. έναντι 76 2 η θέση), τη μέση απασχόληση ανά ξενοδοχείο (10 απασχ. στην ΠΙΝ έναντι 8 στη χώρα), το μερίδιο της απασχόλησης στα καταλύματα ως προς το σύνολο του τριτογενή τομέα (13,9% στην ΠΙΝ έναντι 2,5% για τη χώρα). Αξιοσημείωτη τέλος εξέλιξη αποτελεί η άνοδος τα τελευταία χρόνια της αγοράς των κρουαζιέρων. 16 Υπάρχουν σειρά προϊόντων με Ονομασία Προέλευσης ή Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (κουμ-κουάτ, κρασιά «Ρομπόλα», «Μοσχάτος», «Μαυροδάφνη» και «Βερντέα», ελαιόλαδο Άγιος Ματθαίος, κλπ.), καθώς και προϊόντα που μπορούν να τύχουν πιστοποίησης (τυροκομικά Κεφαλονιάς, φακές Εγκλουβής, αυγοτάραχο Λευκάδας κ.α. 17 Συγκεκριμένα: μεταξύ 2002 και 2010, ενώ οι αφίξεις στην ΠΙΝ αυξάνονται κατά 26,4%, οι διανυκτερεύσεις αυξάνονται μόνο κατά 8,6% και η πληρότητα μειώνεται κατά 30,9%, ενώ σε επίπεδο χώρας τα αντίστοιχα στοιχεία είναι +30,7%, +21,7% και -22,1%. Η Λευκάδα εμφανίζει τα μεγαλύτερα ποσοστά αυξήσεων σε αφίξεις και διανυκτερεύσεις και η Κέρκυρα τη μικρότερη μείωση της πληρότητας. Ενδεικτικό επίσης στοιχείο αποτελεί η μείωση του μέσου εσόδου ανά δωμάτιο κατά 29,73%, σχεδόν διπλάσια από την μέση μείωση που υπέστη το σύνολο της χώρας (-15,39%), την περίοδο Σελίδα 6

11 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για ένα είδος τυποποιημένου τουρισμού (μαζικός τουρισμός), που μειώνει τις ευκαιρίες αποκόμισης ωφελειών από τον τόπο προορισμού Σε ότι δε, αφορά την εμπορική δραστηριότητα, αυτή αντλούσε την σημαντικότητά της από τους σχετικά αυξημένους τζίρους, πολλαπλάσιους των άλλων δραστηριοτήτων. Συνολικά, συγκεντρώνει επιχειρήσεις (2007), τα ¾ των οποίων δραστηριοποιούνται στο λιανεμπόριο (κυρίως«τροφίμων και ποτών») Έρευνα - καινοτομία 18 & Τεχνολογίες Πληροφορικής-Επικοινωνιών 19 Η καινοτομία, αποτελεί το απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί η βελτίωση ή η παραγωγή νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Ενσωματώνει δε σε σημαντικό βαθμό την ερευνητική προσπάθεια και την τεχνολογική εξέλιξη. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων κινείται στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά στις επιδόσεις και στους πόρους που επενδύονται στην Έρευνα και Ανάπτυξη, σε σχέση με τις υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας 20. Στον δε τομέα της καινοτομίας, κατατάσσεται επίσης στην τελευταία θέση, σύμφωνα με όλους τους σύνθετους δείκτες στο σύνολο των 13 ελληνικών Περιφερειών 21. Κοινή λοιπόν διαπίστωση και για τους δύο τομείς («έρευνα» και «καινοτομία») αποτελεί αφενός το σημερινό χαμηλό επίπεδο εκκίνησης και αφετέρου η ασυνέχεια, η ανεπαρκής διάδοση των όποιων αποτελεσμάτων, καθώς και η χαμηλή προστιθέμενη αξία σε περιφερειακό επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, το περιφερειακό παραγωγικό σύστημα χαρακτηρίζεται από «εκτατικού τύπου» ανάπτυξη, παραγωγική μονομέρεια (κυριαρχεί ο τομέας των υπηρεσιών) 22 και παραδοσιακότητες, που σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες συντελούν στη μειωμένη ανταγωνιστικότητά του έναντι άλλων, αντίστοιχων περιοχών. Η εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας και των τεχνολογιών στις επικοινωνιών συμβάλουν σημαντικά στην περιφερειακή ανάπτυξη, διευκολύνοντας την προσβασιμότητα και διασύνδεση και συμβάλλοντας στην επιχειρηματική ανταγωνιστικότητα. 18 Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας 19 Ενίσχυση της πρόσβασης, χρήσης και ποιότητας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. 20 (στοιχεία Eurostat 2005). 21 Σύμφωνα με τα στοιχεία του «Ευρωπαϊκού Πίνακα Αποτελεσμάτων για την Καινοτομία». Μάλιστα, βάσει σχετικής έρευνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας του 2009, στην εκτίμηση του Περιφερειακού Συνοπτικού Δείκτη Καινοτομίας (Regional Summary Innovation Index (RRSII) η ΠΙΝ παρουσιάζει την τελευταία και μηδενική επίδοση. Προτελευταία είναι η επίδοση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με 0,01, τη στιγμή που η χώρα έχει δείκτη 0,30 και η Ε.Ε. 0,51. Οι συνολικές επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη ανέρχονταν το 2005 στο 0,13% του Περιφερειακού ΑΕΠ (τρίτη χειρότερη επίδοση μεταξύ των Περιφερειών της χώρας και σημαντικά χαμηλότερη από το μέσο επίπεδο της χώρας - 0,6%, καθώς και του επιπέδου της ΕΕ-27 το ,92%). 22 ο τουριστικός τομέας και το εμπόριο κυριαρχούν στην οικονομία της περιφέρειας και όλες οι άλλες παρεχόμενες υπηρεσίες κινούνται γύρω από αυτούς τους δύο κυρίαρχους τομείς προσφέροντας συμπληρωματικές υπηρεσίες. Οι ΜΜΕ είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας της περιφέρειας, αλλά καλύπτουν κυρίως τοπικές ανάγκες και συνεπώς δεν συνδέονται με τις εθνικές και διεθνείς αλυσίδες αξίας, γεγονός που εμποδίζει τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, την ανταγωνιστικότητα και τις προοπτικές ανάπτυξής τους. Σελίδα 7

12 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Έως πρόσφατα, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ακολουθώντας σε γενικές γραμμές τις τάσεις της χώρας, καταλάμβανε μια από τις τελευταίες τέσσερις θέσεις στη κατάταξη των ελληνικών Περιφερειών όσον αφορά στη χρήση ψηφιακών μέσων, εικόνα που βελτιώνεται τελευταία 23. Όμως, ο πολυ-κερματισμός των εφαρμογών ανά αντικείμενο, ειδικά στο δημόσιο χώρο, δημιουργεί την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό, που θα διασφαλίζει ταυτόχρονα και τη συνέχεια. Από την άποψη της τηλεπικοινωνιακής υποδομής, παρότι έχουν εγκατασταθεί ικανές ψηφιακές υποδομές και σύγχρονα δίκτυα, παραμένουν ορισμένα «κενά» στην κάλυψη του χώρου, ενώ δεν υπάρχει εγκατεστημένο δίκτυο υπερτοπικής εμβέλειας Ανθρώπινο δυναμικό & Κοινωνικός ιστός Αγορά εργασίας 25 Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εξέλιξη και λειτουργία του παραγωγικού συστήματος. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων συμμετέχει (με 105 χιλ. άτομα το 2011, δηλ. το 51% του πληθυσμού της) κατά το 2,1% στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό της χώρας 26. Την περίοδο έως το 2004 το μέγεθός του ενεργού πληθυσμού παραμένει περίπου σταθερό (96,6 χιλ.), ενώ στη συνέχεια χαρακτηρίζεται από μια αυξητική τάση (με διακυμάνσεις) μέχρι το , όπου και εμφανίζει την μέγιστη τιμή της περιόδου Η συμμετοχή των απασχολουμένων (90,2 χιλ. άτομα το 2011), κυμαίνεται σταθερά πάνω από το μέσο όρο της χώρας την περίοδο Βασικά χαρακτηριστικά της διάρθρωσης της απασχόλησης αποτελούν: ο μεγάλος αριθμός αυτοαπασχολούμενων 29, η σημαντική αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας (διαμορφώνεται πλέον γύρω στο 40,0%) και η έντονη εποχικότητά της απασχόλησης, λόγω του προσανατολισμού της οικονομίας της στην τουριστική δραστηριότητα. Αντίθετα, η συμμετοχή των νέων ηλικίας ετών, μετά το 2004 μειώνεται (με κάποιες διακυμάνσεις) από το 10% στο 6,1%. Η πτώση αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή τη διετία Επιπρόσθετα, η τομεακή κατανομή της απασχόλησης συνεχίζει να 23 Από τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου για την ΚτΠ (2010) για τις Περιφέρειες, το ποσοστό χρήσης διαδικτύου το 2008 στην ΠΙΝ είχε ανέβει από το 21% στο 37% (πρώτη Αττική με 57% και τελευταία η Θεσσαλία με 28,4%, 8η θέση η ΠΙΝ), ενώ το ποσοστό χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή είχε αυξηθεί από 38% στο 41,6% (πρώτη Αττική με 57,3% και τελευταία η Θεσσαλία με 29,6%, 8η θέση η ΠΙΝ). Στο ίδιο πλαίσιο, σε σχέση με το 2005, το ποσοστό πρόσβασης των νοικοκυριών στο διαδίκτυο έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε 9 από τις 13 Περιφέρειες. Το ποσοστό στην ΠΙΝ των συνδεδεμένων νοικοκυριών στο διαδίκτυο φθάνει το 35% καταλαμβάνοντας την 6η θέση μεταξύ των Περιφερειών. 24 δηλαδή κάποιο δίκτυο συνδυασμένο με τηλεπικοινωνιακό κόμβο μεγάλων δυνατοτήτων που θα συνδεόταν με άλλες χώρες και θα αποτελούσε μια «πύλη» με τα διεθνή δίκτυα 25 Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων. 26 κατατάσσοντας την στην προτελευταία θέση μεταξύ των Περιφερειών της χώρας 27 πιθανόν λόγω των αυξημένων εισροών ενεργού πληθυσμού στα νησιά, ιδιαίτερα μετά το έτος καταλαμβάνοντας, είτε την τρίτη, είτε την τέταρτη θέση, καθ όλη την διάρκεια της περιόδου, μετά τις Περιφέρειες Κρήτης, Νοτίου Αιγαίου και Αττικής 29 Ειδικότερα, το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων στην ΠΙΝ αποτελεί κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2011 το 41,12% της απασχόλησης στην Περιφέρεια, έναντι 30,75% της χώρας. Η επίδοση αυτή την κατατάσσει στη δεύτερη θέση μεταξύ των Περιφερειών (μετά την Περιφέρεια Πελοποννήσου), με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων. Σελίδα 8

13 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ χαρακτηρίζεται από τη στροφή στον τριτογενή τομέα (67,0% περίπου), σε ρυθμούς μάλιστα υψηλότερους από εκείνους της χώρας, σε βάρος της απασχόλησης του πρωτογενή τομέα 30. Το ποσοστό ανεργίας του εργατικού δυναμικού κορυφώθηκε το 2010 (14,8%). παρουσιάζοντας αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, ξεπερνώντας μάλιστα μετά το 2006 το μέσο επίπεδο ανεργίας της χώρας. Ωστόσο, στη συνέχεια (2011) φαίνεται να εμφανίζει «σταθεροποίηση» στο 14,2%, σε αντίθεση με την εξέλιξή της στο επίπεδο της χώρας (όπου από 12,6% το 2010, στο 17,7% το 2011). Η εποχικότητα της απασχόλησης εκφράζεται μεταξύ των άλλων με τις ακραίες για τη χώρα τιμές που λαμβάνει ο δείκτης ανεργίας της Περιφέρειας μεταξύ των τριμήνων κάθε έτους (διακύμανση από 11,4% έως 17,2% ) 31. Η ανεργία των γυναικών ακολουθεί ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, φθάνοντας το 21,4% (διπλασιασμός το 2011 έναντι 2001), ενώ η ανεργία των νέων παραμένει σταθερά υψηλή (ανήλθε το 2011 στο 25,8% σε σχέση με 24% το 2004) 32, όμως και στις δύο περιπτώσεις τα μεγέθη είναι αισθητά χαμηλότερα εκείνων της χώρας. Το μέγεθος της μακροχρόνιας ανεργίας αυξάνει από 21,5% του συνολικού αριθμού των ανέργων (2010) σε 29,5% (2011), με τη μέση τιμή της χώρας στο 49,5%. Πέραν των παραπάνω, το σχετικά χαμηλό επίπεδο εξειδίκευσης των απασχολουμένων καταγράφεται ως βασική αδυναμία της Περιφέρειας, ενώ η ελαστικοποίηση των μορφών απασχόλησης εντείνει ένα ούτως ή άλλως, σύνθετο και σημαντικό πρόβλημα ( η «μερική» απασχόληση στην ΠΙΝ καταγράφει υψηλότερα ποσοστά από ότι στη χώρα, από 4,63% το 2000 σε 7,98% το 2011) Κοινωνική ένταξη 33 Σε γενικές γραμμές, η ΠΙΝ υφίσταται τις αρνητικές επιπτώσεις της γενικότερης αδυναμίας συντονισμού και βέλτιστης αξιοποίησης των υποδομών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγείας, που χαρακτηρίζει το σύστημα υγείας στη χώρα. Ειδικότερα. σε ότι αφορά στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας, τα Ιόνια Νησιά κατέχουν μια από τις χαμηλές θέσεις πανελλαδικά, σε σχέση με την αναλογία νοσοκομειακών κλινών ανά κάτοικο (3,65 έναντι 5,0 για τη χώρα ). Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι αναλογίες ιατρών/1.000 κατοίκους (4,3 έναντι 6,4 για τη χώρα 2009) και νοσηλευτικού προσωπικού (2,5 έναντι 3,7 για τη χώρα 2009). Από την άλλη πλευρά, η μέση ετήσια πληρότητα των 30 Ειδικότερα, ο τριτογενής τομέας απασχολεί το 2010 το 66,90% των συνολικά απασχολούμενων της Περιφέρειας (έναντι 61,65% το 2000), ποσοστό οριακά χαμηλότερο της χώρας (67,80%). Αντίστοιχα, ο πρωτογενής τομέας της Περιφέρειας απασχολεί το 2010 το 16,50% των συνολικά απασχολούμενων (έναντι 25,23% το 2000), ποσοστό σημαντικά υψηλότερο του αντίστοιχου της χώρας (12,50%). Το ποσοστό απασχόλησης στο δευτερογενή τομέα το 2010 είναι υψηλότερο του επίπεδου του 2000 (16,60% έναντι 13,12%), ενώ στο σύνολο της χώρας παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα (19,70% έναντι 19,75%). Κατά συνέπεια η αύξηση της απασχόλησης στον τριτογενή τομέα στην ΠΙΝ για την περίοδο πραγματοποιείται σε βάρος της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. 31 Σε επίπεδο χώρας η εποχική διακύμανση είναι μικρότερη: από 22,6% έως 26,0% (Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ Περιφερειακοί Λογαριασμοί) 32 Ακόμη πιο έντονο είναι το πρόβλημα στις ηλικίες ετών, όπου η ανεργία παρέμενε κάτω από τον εθνικό μέσο όρο από το 2000 έως το 2005, τον ξεπέρασε έως το 2010 (35,1%), με την τάση να αντιστρέφεται και πάλι το Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας Σελίδα 9

14 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Νοσοκομείων που χωροθετούνται στα 4 μεγαλύτερα νησιά, διατηρείται σχετικά χαμηλή, με την εξαίρεση της τουριστικής περιόδου, που ο πληθυσμός διπλασιάζεται 34. Όσον αφορά τις υποδομές β θμιας φροντίδας υγείας 35, θα πρέπει να σημειωθεί ότι μετά τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομειακών κλινών στην Κέρκυρα, ολοκληρώνεται αντίστοιχη προσπάθεια στη Ζάκυνθο και εξελίσσεται στη Λευκάδα, ενώ το Ειδικό Νοσοκομείο (Ψυχιατρικό) Νοσοκομείο Κέρκυρας, έχει μετασχηματισθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας από-ασυλοποίησης, με την ανάπτυξη αρκετών μονάδων, καθώς και Κοινωνικού Συνεταιρισμού Περιορισμένης Ευθύνης. Όσον αφορά στην α θμια φροντίδα υγείας, τα δε Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά Ιατρεία, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νησιωτικότητας, εμφανίζουν ελλείψεις, τόσο σε εξοπλισμό, όσο και σε προσωπικό. Η δε παροχή υπηρεσιών κοινωνικής μέριμνας και ένταξης, πραγματοποιείται με τη λειτουργία περιορισμένων βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, που προσφέρουν βοήθεια σε εργαζόμενες μητέρες, με την ανάπτυξη και υποστήριξη δομών φιλοξενίας ατόμων τρίτης ηλικίας, με τις υπηρεσίες από τα Ειδικά Κέντρα που παρέχουν συμβουλευτική και θεραπευτική υποστήριξη σε άτομα με ειδικές ανάγκες, καθώς και από Κέντρα Αποθεραπείας - Φυσικής Και Κοινωνικής Αποκατάστασης 36. Όμως, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι πλέον ορατές στην εύρυθμη λειτουργία των παραπάνω δομών και έχουν επηρεάσει σημαντικά τον κοινωνικό ιστό, αυξάνοντας το ποσοστό του πληθυσμού που ζει κάτω από το «όριο της φτώχειας», επιβαρύνοντας έτσι ακόμη περισσότερο τα άλλα κοινωνικά προβλήματα. Σύμφωνα με τις χρησιμοποιούμενες προσεγγίσεις για την εκτίμηση της φτώχειας, οι άνεργοι, οι ηλικιωμένοι, οι μερικώς απασχολούμενοι, τα μονογονεϊκά νοικοκυριά και τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο αποτελούν ομάδες υψηλού κινδύνου φτώχειας. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων καταγράφοντας αυξημένους (αρνητικούς) δείκτες στην πλειονότητα των κατηγοριών αυτών, επιβεβαιώνει την κατάταξή της στην ομάδα 4 Περιφερειών της χώρας με «υψηλό κίνδυνο φτώχειας» (2008) Επίσης, η Περιφέρεια κατέχει το 3ο χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από καρδιακά νοσήματα και το 1ο χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από τροχαία και λοιπά ατυχήματα και καρκινικές παθήσεις ( ). 35 Στην ΠΙΝ λειτουργούν σήμερα 4 Γενικά Νοσοκομεία με συνολικά 460 κλίνες στην «πρωτεύουσα» κάθε Περιφερειακής Ενότητας και ένα στο Ληξούρι (καλύπτει μόνο παθολογικά περιστατικά με μια κλινική και 35 κλίνες). 36 Σε σχέση με το σύνολο της χώρας, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων το 2007 διέθετε μόλις το 1,57% του συνόλου των προνοιακών δομών ανοιχτής και κλειστής φροντίδας, ενώ ο αριθμός προγραμμάτων «Βοήθεια στο Σπίτι» ανέρχονταν στο 1,79% του συνολικού ποσοστού της χώρας. Στον αντίποδα διέθετε το 10,53% του συνόλου των κατασκηνώσεων και το 4,35% των γηροκομείων. Σε ότι αφορά την υποστήριξη σε ΑΜΕΑ, αναφέρεται η συμμετοχή με 3,57% των Κέντρων Εκπαίδευσης, Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης ΑΜΕΑ και 1,89% των Κέντρων Αποκατάστασης Ατόμων με Αναπηρίες (ΚΑΑΜΕΑ). 37 Μελέτη ΙΝΕ ΓΣΕΕ: «Η φτώχεια στην Ελλάδα» Σελίδα 10

15 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Εκπαίδευση 38 Η διαθεσιμότητα και επάρκεια του εκπαιδευτικού προσωπικού, η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, αλλά και η καταλληλότητα της υλικοτεχνικής υποδομής συνθέτουν τις όψεις ενός υγιούς συστήματος εκπαίδευσης. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων εμφανίζει ένα σχετικά χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο των κατοίκων της 39. Αυτό αποτυπώνεται σε διάφορα επίπεδα, όπως η υψηλή σχολική διαρροή που ανέρχεται στο 22,5% (στην ηλικιακή ομάδα 18 24), κατατάσσοντας την Περιφέρεια στην τρίτη χειρότερη θέση, σε σχέση με τις άλλες Περιφέρειες, οι χαμηλές επιδόσεις στις εξετάσεις, όπου το ποσοστό αποτυχίας είναι σαφώς μεγαλύτερο από το σύνολο της χώρας 40, η αναλογία «μαθητών και σπουδαστών» στο συνολικό πληθυσμό (15,8%, έναντι 19,2% της χώρας το 2008), το σχετικά χαμηλό ποσοστό αποφοίτων γ βάθμιας εκπαίδευσης (17,0% του πληθυσμού περίπου) 41 κ.ο.κ. Στο φαινόμενο αυτό συντελεί, σε μεγάλο βαθμό, η μαζική αποχώρηση των μαθητών από το εκπαιδευτικό σύστημα, µε στόχο την πρόωρη ένταξη στην τοπική αγορά εργασίας. Το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο οδηγεί και σε ανάλογα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής σε προγράμματα Δια Βίου Μάθησης 42. Στον αντίποδα, οι συνθήκες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων κρίνονται σε γενικές γραμμές σχετικά ικανοποιητικές: η Περιφέρεια παρουσιάζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά συστεγαζόμενων σχολείων σε σχέση με τις υπόλοιπες Περιφέρειες, σχετικά χαμηλό δείκτη αναλογίας «μαθητών ανά εκπαιδευτικό» (8,8 για την α θμια και 7,6 για τη β θμια εκπαίδευση), ενώ το επίπεδο υποδομών πληροφορικής και δικτύων επικοινωνιών βρίσκεται στο μέσο όρο της χώρας. Το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο σε συνάρτηση με τη μη διασπορά-αποκέντρωση των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης, οδηγεί και σε ανάλογα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής σε προγράμματα Δια Βίου Μάθησης. Στο επίπεδο της γ θμιας εκπαίδευσης, στην Περιφέρεια λειτουργούν το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, με φοιτητών (και 600 μεταπτυχιακούς) το πρώτο και με σπουδαστές το δεύτερο ( ). Εκτός από τα παραπάνω, στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων λειτουργεί μικρός αριθμός δημοσίων ΙΕΚ και Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων. 38 Επένδυση στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στη δια βίου μάθηση. 39 Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, η ΠΙΝ σημειώνει το 2008 τη δεύτερη χειρότερη επίδοση, μετά την Πελοπόννησο, μεταξύ των Περιφερειών της χώρας, ως προς τον δείκτη ποσοστό μαθητών και σπουδαστών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης προς το συνολικό πληθυσμό (15,8%, έναντι 19,2% της χώρας). Το μέσο ποσοστό των ετών του πληθυσμού ηλικίας ετών που έχουν ολοκληρώσει το επίπεδο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή κατώτερης βαθμίδας και δεν συμμετέχουν στην εκπαίδευση ή κατάρτιση ανήλθε στο 22,5%, έναντι 14,5% των μελών της ΕΕ-27 (τρίτη χειρότερη επίδοση μεταξύ των Περιφερειών, για τη χώρα ήταν 13,7%), ενώ ο στόχος για την χώρα για το 2020 ανέρχεται στο 9,7%. Το μέσο ποσοστό των ετών του πληθυσμού ηλικίας ετών της Περιφέρειας που είχαν αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση (δείκτης στόχος της Ευρώπης 2020 ) ανήλθε στο 14,7%, έναντι 31,8% των μελών της ΕΕ-27 (δεύτερη χειρότερη επίδοση μεταξύ των Περιφερειών της χώρας και σημαντικά χαμηλότερη από το επίπεδο της χώρας ο αντίστοιχος δείκτης της οποίας το 2010 ανήλθε στο 28,4%, ενώ ο στόχος για την χώρα για το 2020 ανέρχεται στο 32,0%). Ανάλογη είναι η κατάσταση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπου ο σχολικός πληθυσμός της Περιφέρειας έχει το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό αποτυχίας στις εξετάσεις μετά την Κρήτη και τη Θράκη. 40 Στο σύνολο της ΠΙΝ το ποσοστό αποτυχίας στις εξετάσεις 2008/2009 ανέρχεται στο 4,54% και είναι σαφώς μεγαλύτερο από το σύνολο της χώρας (2,54%) για την ίδια χρονιά. 41 Ακόμη, ο πληθυσμός ηλικίας ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση ανέρχεται στο 14,7% έναντι 28,4% για τη χώρα. 42 Αναφορικά με τη δια βίου μάθηση, στην Ελλάδα, γενικότερα, διαπιστώνεται υψηλή συσχέτιση μεταξύ εκπαιδευτικού επιπέδου και δια βίου μάθησης, καθώς άτομα με υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο τείνουν να συμμετέχουν περισσότερο σε αντίστοιχα προγράμματα. Το γεγονός αυτό οδηγεί Περιφέρειες με χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο (όπως είναι τα Ιόνια Νησιά, το Νότιο Αιγαίο και η Στερεά Ελλάδα) σε υστέρηση. Σελίδα 11

16 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 2.5. Περιβάλλον & Υποδομές Περιβάλλον, φυσικοί & πολιτιστικοί πόροι 43 Οι ελλείψεις στο χωρικό σχεδιασμό (παρά το αναμορφούμενο περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο και τα ειδικά χωροταξικά) δεν βοηθούν στην λελογισμένη επέκταση και στην αντιμετώπιση των πιέσεων του ανθρωπογενούς επί του φυσικού περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, η διάσπαρτη δόμηση δεν συνάδει με τη διαφύλαξη του τοπίου, ενώ αυξάνει τις ανάγκες σε δημόσιες υποδομές και υπηρεσίες. Το περιβάλλον (φυσικό περιβάλλον, εδαφικοί, υδατικοί, γενετικοί πόροι, ατμόσφαιρα, ορυκτοί πόροι, δομημένο περιβάλλον-μνημεία κλπ)- πέραν του αναντικατάστατου οικολογικού αποθέματος έχει τη διάσταση του κοινωνικού - οικονομικού «αποθέματος» με βάση και τις αρχές της Αειφόρου Ανάπτυξης. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων χαρακτηρίζεται από συγκριτικά υψηλό απόθεμα περιβαλλοντικών και πολιτιστικών πόρων, που αποτελούν συγκριτικό της πλεονέκτημα. Ειδικότερα, χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα βιοποικιλότητας, τόσο στα επίπεδα ειδών και οικοσυστημάτων, όσο στη χωρική συνέχεια που αυτά παρουσιάζουν, καθώς και από την ύπαρξη εξαιρετικά σημαντικών ειδών και ενδιαιτημάτων που αποτελούν "σήματα κατατεθέντα" της περιοχής. Διαθέτει δε, 19 περιοχές εγγεγραμμένες στον κατάλογο των περιοχών «Natura» 44, 38 μικρο-νησιωτικούς υγροτόπους και σημαντικούς γεωμορφολογικούς σχηματισμούς και μοναδικά τοπία. Οι έντονες βροχοπτώσεις, η ποικιλία της ακτογραμμής, τα όρη και οι λιμνοθάλασσες, αλλά και ορισμένα φυσικά φαινόμενα45, συμβάλουν εξίσου στη διαμόρφωση των αξιόλογων φυσικών πόρων. Επίσης, υδατικοί πόροι ιδιαίτερης κοινωνικοοικονομικής αξίας λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα είναι εν γένει οι θαλάσσιοι πόροι (αλιευτικοί κλπ) οι οποίοι υποβαθμίζονται λόγω της μη ορθολογικής άσκησης των δραστηριοτήτων και της έλλειψης θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Εκτός από την βιοποικιλότητα και τον φυσικό πλούτο εν γένει, σημαντικό είναι το κοινό ιστορικό και πολιτιστικό παρελθόν των νησιών, που συγκροτεί την ταυτότητα της Περιφέρειας και αντικατοπτρίζεται στο μεγάλο αριθμό μνημείων και δομημάτων της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και στα πλούσια αρχειακά και μουσειακά εκθέματα 46. Μεταξύ των πιο 43 Προστασία του Περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των Πόρων 44 Από αυτές, οι 11 περιοχές έχουν χαρακτηρισθεί ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ), λόγω της παρουσίας σημαντικών οικοτόπων και ειδών χλωρίδας και πανίδας (εκτός ορνιθοπανίδας), 4 περιοχές ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την ορνιθοπανίδα και 4 έχουν χαρακτηρισθεί ταυτόχρονα ως ΕΖΔ και ΖΕΠ λόγω της παρουσίας όλων των στοιχείων βιοποικιλότητας σε επίπεδο οικοτόπων και ειδών. Οι περιοχές αυτές μεταξύ άλλων φιλοξενούν σπάνιους οικοτόπους και οικοτόπους προτεραιότητας (δάσος κεφαλληνιακής ελάτης, υποθαλάσσιοι λειμώνες Ποσειδωνίας, παράκτιες λιμνοθάλασσες, κ.ά.) καθώς και είδη προτεραιότητας (θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, μεσογειακή φώκια Monachus monachus, το δελφίνι Trusiops truncatus, κ.ά.). Σύστημα διαχείρισης των περιοχών αυτών έχει θεσπισθεί μόνο για το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου και τον Εθνικό Δρυμό Αίνου Κεφαλληνίας με τη μορφή αντίστοιχων Φορέων Διαχείρισης. Για τις υπόλοιπες περιοχές δεν έχει προχωρήσει ακόμη κανένα σύστημα διαχείρισης, ούτε έχουν υλοποιηθεί τα αντίστοιχα διαχειριστικά εργαλεία (Εδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, Σχέδια διαχείρσης, κ.λπ.). 45 Πρόκειται ειδικότερα για τα Ωκεανογραφικά φαινόμενα του Ιονίου (μεταξύ 1987 και 2000 περίπου καταγράφηκε για πρώτη φορά, αντιστροφή της γενικής του κυκλοφορίας, όπως και του Αιγαίου Πελάγους), τα ιδιαίτερα Μετεωρολογικά του φαινόμενα (κομβική περιοχή διέλευσης μεγάλου αριθμού Μεσογειακών κυκλωνικών συστημάτων, ανεμοστρόβιλοι και μεταφοράς Αφρικανικής Σκόνης προς τον Ευρωπαϊκό χώρο), καθώς και τα Γεωδυναμικά και Γεωτεκτονικά του φαινόμενα (αναφορά από ΤΕΙ Ιονίου). 46 Μουσεία, υπάρχουν σε όλα τα νησιά, όπως τα Αρχαιολογικά Μουσεία Κέρκυρας, Παλαιόπολης, Αργοστολίου, Βαθέως και Λευκάδας, τα Μουσεία Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων στη Ζάκυνθο, Καποδίστρια, Σολωμού και Ασιατικής Τέχνης στην Κέρκυρα, η Αρχαιολογική Σελίδα 12

17 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ αξιόλογων στοιχείων είναι τα κάστρα και τα φρούρια, οι αρχαιολογικοί χώροι, οι μονές και εκκλησίες, ορισμένα δημόσια κτίρια, καθώς επίσης οι 69 παραδοσιακοί οικισμοί και ιστορικά οικιστικά σύνολα (π.χ. πόλη της Κέρκυρας - μνημείο UNESCO). Επιπλέον, η σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία στις κατηγορίες της μουσικής, των εικαστικών, του θεάτρου κλπ. είναι παρούσα σε όλα τα νησιά και συμπληρώνει τον ξεχωριστό πολιτιστικό πλούτο, μαζί με τα «άϋλα» στοιχεία του επτανησιακού πολιτισμού. Εξέχον στοιχείο του δομημένου περιβάλλοντος αποτελεί το δίκτυο οικισμών της ΠΙΝ, που χαρακτηρίζεται καταρχήν από κατακερματισμό και έλλειψη συνοχής (λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα της και των εσωτερικών, χωρικών αποκλίσεων). Πέραν αυτού, πλήττεται σχεδόν στο σύνολό του από το φαινόμενο της διάσπαρτης και παρόδιας δόμησης και σε αρκετές περιπτώσεις από τον κορεσμό, την αλλοίωση των δομικών και αρχιτεκτονικών του χαρακτηριστικών, αλλά και τη σταδιακή αποψίλωση από ανθρώπινο δυναμικό και δραστηριότητες. Οι 9 μεγαλύτερες αστικές συγκεντρώσεις (με πληθυσμό μεγαλύτερο των κατοίκων) αθροίζουν κατοίκους, που αντιστοιχεί στο 34,06% του συνολικού πληθυσμού της ΠΙΝ και σε αυτές περιλαμβάνεται η πόλη της Κέρκυρας, ο μόνος οικισμός που μπορεί να θεωρηθεί ως αστικό κέντρο ( κατ. το 2011) 47. Μια σειρά από άλλα ζητήματα που σχετίζονται με το περιβάλλον, συμβάλουν άμεσα στη διαμόρφωση του επιπέδου και της ποιότητας της διαβίωσης. Πρόκειται κυρίως για ζητήματα που σχετίζονται με την εξασφάλιση επάρκειας και τη διαχείριση του πόσιμου νερού, καθώς και τη διαχείριση των στερεών και υγρών αποβλήτων, καθώς επίσης και με τις πιέσεις που οφείλονται καθαρά στην οικονομική δραστηριότητα, όπως η απειλή ρύπανσης των ακτών, των εδαφών και των νερών 48. Παρά το γεγονός ότι σε όλα τα νησιά εμφανίζεται πλεονασματικό υδρολογικό ισοζύγιο, η κατάσταση υδροδότησής τους είναι δυσχερής, αφενός λόγω της δυσκολίας στη συγκράτηση των νερών λόγω της γεωμορφολογίας και αφετέρου λόγω προβλημάτων χημισμού του υπόγειου Συλλογή Σταυρού και το Κοργιαλένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο στην Κεφαλονιά κ.α. καθώς και πλούσιες βιβλιοθήκες και πινακοθήκες. 47 Ακολουθούν στην ιεραρχία οι οικισμοί-πόλεις της Ζακύνθου (9.772 κατ.), του Αργοστολίου (9.748) και της Λευκάδας (8.673 κάτ.), ενώ άλλοι 5 μικρότεροι οικισμοί διατηρούν ημιαστικές λειτουργίες και χαρακτηριστικά. Πρόκειται για το Κανάλι (4.086), τον Ποταμό (3.840), το Ληξούρι (3.752), την Αλεπού (3.149) και τη Λευκίμμη (2.935). Στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων υπάρχουν 5 θεσμοθετημένες ζώνες οικιστικού ελέγχου (από μία σε Κέρκυρα, Λευκάδα και Ζάκυνθο και 2 σε Κεφαλονιά), Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο έχουν όλοι οι οικισμοί 3ου και άνω επιπέδου (σύμφωνα με ΥΧΟΠ 84), ΣΧΟΑΠ έχουν εγκριθεί σε 5 περιπτώσεις «πρώην» Δήμων, ενώ 47 περιοχές διαθέτουν ρυμοτομικό σχέδιο. Συμπερασματικά, είναι ξεκάθαρο όσον αφορά την χωροταξική οργάνωση ότι η ΠΕ Κεφαλονιάς & Ιθάκης φαίνεται να υπερέχει, καθώς διαθέτει τις περισσότερες περιοχές με ΓΠΣ, με ΖΟΕ και ρυμοτομικό σχέδιο. 48 Σε ότι αφορά τα απορρίμματα, οι ΧΥΤΑ που λειτουργούν χρήζουν αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού (εκτός από αυτόν στην Κεφαλονιά), ενώ πολλές περιοχές εξυπηρετούνται ακόμα από ΧΑΔΑ. Η κατάσταση στη διαχείριση των υγρών αποβλήτων είναι σχετικά καλύτερη, ωστόσο οι υπάρχοντες βιολογικοί καθαρισμοί δεν καλύπτουν το σύνολο των περιοχών της Περιφέρειας. Η ΠΙΝ περιλαμβάνει πληθώρα θεσμοθετημένων περιοχών ειδικής προστασίας, ωστόσο η περιβαλλοντική νομοθεσία δεν εφαρμόζεται πάντα αποτελεσματικά και δεν υπάρχει συστηματικός έλεγχος των επιβαρυντικών εξωγενών παρεμβάσεων. Στο ίδιο πλαίσιο, πηγές ρύπανσης αποτελούν τα ελαιοτριβεία, κυρίως στην Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο, που ρυπαίνουν εποχιακά τα θαλάσσια νερά, ενώ το πρόβλημα επιτείνεται και από την μεγάλη διασπορά τους. Ρύπανση, επίσης, προκαλείται από δραστηριότητες όπως, η κτηνοτροφία (σφαγεία, μεταποίηση τροφίμων) που προκαλεί ρύπανση του εδάφους, η λειτουργία των αεροδρομίων και των λιμανιών και η κίνηση των πλοίων, ιδιαίτερα σε κλειστές θάλασσες. Επιπλέον, αρνητικές είναι οι επιπτώσεις από την αυθαίρετη δόμηση, που δημιουργεί σε πλήθος περιπτώσεων αισθητική ρύπανση, καθώς και προβλήματα με τη διάθεση των λυμάτων. Σελίδα 13

18 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ νερού (παρουσία θεϊκών, γύψου κλπ). Η υδροδότηση των περισσότερων περιοχών καλύπτεται με πηγές ή γεωτρήσεις. Ιδιαίτερο πρόβλημα παρατηρείται κυρίως τους θερινούς μήνες, όταν δημιουργείται αυξημένη ζήτηση (λόγω τουρισμού). Από τα υπόγεια αποθέματα, μικρό ποσοστό είναι αξιοποιήσιμο, λόγω δυναμικής σχέσης μεταξύ αλμυρού και γλυκού νερού. Πρέπει να σημειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν ακόμα αξιοποιηθεί οι δυνατότητες που δημιουργούνται από τις αυξημένες βροχοπτώσεις. Σημαντικότερα προβλήματα είναι αυτά της ποιοτικής επάρκειας πόσιμου νερού και της μείωσης των διαρροών λόγω της παλαιότητας των δικτύων. Η ετήσια συνολική ζήτηση νερού αγγίζει τα 29 hm3 και αφορά κατά τα 2/3 περίπου, ανάγκες ύδρευσης. Όσον αφορά στη διαχείριση των απορριμμάτων (συλλογή, επεξεργασία, διάθεση), αυτή ακολουθεί τον Περιφερειακό Σχεδιασμό (ΠΕΣΔΑ). Πραγματοποιείται δε, μέσω υγειονομικής ταφής σε Κέρκυρα, Κεφαλληνία και Ζάκυνθο, ενώ σε Λευκάδα, Παξούς και Ιθάκη βρίσκονται σε διαδικασία υλοποίησης υποστηρικτικά έργα μεταφόρτωσης κλπ (π.χ. Σταθμοί Μεταφόρτωσης). Κέντρο Διαλογής και Ανακύκλωσης Υλικών λειτουργεί μόνο στην Κέρκυρα. Γενικά η διαχείριση αντιμετωπίζει προβλήματα, εξαιτίας του σταδιακού κορεσμού των υφιστάμενων υποδομών. Η διαχείριση των υγρών αποβλήτων συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για ορισμένες περιοχές της ΠΙΝ (π.χ. Μικρά Νησιά, ορισμένοι τουριστικοί οικισμοί κ.ά.) 49. Έτσι, κρίνεται απαραίτητη η ανάπτυξη περισσότερων Μονάδων Βιολογικού καθαρισμού, παρότι έχουν κατασκευαστεί 19 για την κάλυψη των απαιτήσεων της Κοινοτικής Οδηγίας, που εκτός των άλλων περιοχών καλύπτουν τα 4 αστικά κέντρα πρωτεύουσες νομών (ήδη λειτουργούν οι 10 από αυτούς). Πέραν όμως αυτών, υπάρχει ανάγκη υποδομών σε ορισμένους ακόμη παραλιακούς (τουριστικούς) οικισμούς. Άλλες πηγές ρύπανσης προέρχονται από την οικονομική δραστηριότητα (ελαιουργεία, ορισμένες βιοτεχνικές δραστηριότητες κλπ),ενώ η παρατηρούμενη υποβάθμιση των εδαφικών πόρων σχετίζεται βασικά με τη συνεχή «δέσμευση» γης κυρίως για δόμηση, με συνέπειες στην απώλεια πόρων (γεωργική γη, δασικές εκτάσεις κλπ) και στην ενίσχυση της διάβρωσης του εδάφους Ενέργεια 50 Στην Περιφέρεια των Ιονίων Νήσων, εξαιτίας της σχετικά καλύτερης ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, δεν υπάρχει έως σήμερα συστηματική και λεπτομερής παρακολούθηση των επιπέδων των ατμοσφαιρικών ρύπων 51. Τα επίπεδα αυτά εκτιμάται ότι είναι χαμηλά και κυμαίνονται κάτω από τα τις οριακές τιμές που έχουν θεσμοθετηθεί. Σε γενικές γραμμές, η μεγαλύτερη επίδραση στην ατμόσφαιρα, προκαλείται από τον τομέα των μεταφορών, αλλά και από την επίδραση του δομημένου χώρου. Έτσι, οι κύριες πηγές έκλυσης αέριων ρύπων και δυνητικές εστίες αέριας ρύπανσης είναι οι καυστήρες των κεντρικών θερμάνσεων των κατοικιών 49 Όπως και η μη ολοκλήρωση ή μη λειτουργία ορισμένων ΕΕΛ, ή η πλημμελής λειτουργία ορισμένων ΕΕΛ ξενοδοχειακών μονάδων και άλλων δραστηριοτήτων 50 Ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων σε όλους τους τομείς. 51 Αξίζει όμως να σημειωθεί η επιβάρυνση από τα συχνά και ισχυρά επεισόδια μεταφοράς Αφρικανικής σκόνης (που πάντως, μέχρι τώρα δεν έχουν καταγραφεί στο Ιόνιο ως προς τις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων που διαμορφώνουν), ενώ άγνωστη παραμένει η συνεισφορά σωματιδίων βιομηχανικής προέλευσης κυρίως απο τον Ιταλικό Βορρά και την κεντρική Ιταλία (η πρώτη προσπάθεια συστηματικής καταγραφής κατά μήκος του Ιονίου γίνεται από το τμήμα Τεχνολογίας Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Ιονίου, μέσω του δικτύου σταθμών DEMSNIISI). Σελίδα 14

19 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ που χρησιμοποιούν πετρέλαιο ως πρώτη ύλη, τα αυτοκίνητα και σε ένα βαθμό τα πλοία της ακτοπλοΐας. Στον τομέα της ενέργειας, η ΠΙΝ εξαρτάται πλήρως από την Ηπειρωτική Ελλάδα και δεν αντιμετωπίζει βασικά προβλήματα επάρκειας, σε ηλεκτρικό ρεύμα. Σοβαρές καθυστερήσεις παρουσιάζεται στην αποκατάσταση των βλαβών του δικτύου στα μικρά νησιά, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Σε ότι αφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, σε φάση λειτουργίας βρίσκεται μόνο το Αιολικό Πάρκο Κεφαλονιάς(6 μονάδες με συνολική ισχύ 135MW, σε λειτουργία οι 5 με 93 MW). Στους άλλους νομούς έχουν αδειοδοτηθεί 4 μονάδες παραγωγής αιολικής ενέργειας (83,7MW), ενώ υπάρχουν τρεις ακόμη οριστικές προσφορές σύνδεσης δυναμικότητας 69,7MW. Από φωτοβολταϊκά συστήματα παράγονται KW. Ιδιαίτερης όμως σημασίας και αξίας είναι το τεράστιο δυναμικό ηλιακής ενέργειας, που διατίθεται από την φύση, ειδικά στο νότιο Ιόνιο Κλιματική αλλαγή 53 Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο, που αποδίδεται κυρίως στην συνεχώς αυξανόμενη συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου. Οι επιπτώσεις από την αλλαγή του κλίματος σχετίζονται, κυρίως, με την αύξηση της θερμοκρασίας την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, την όξυνση των ακραίων καιρικών φαινομένων, τον περιορισμό της βιοποικιλότητας, καθώς και με συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία. Τα Ιόνια Νησιά παρότι έχουν ελάχιστο μερίδιο στην αρνητική επίδραση στην κλιματική αλλαγή, σε σχέση με άλλες Περιφέρειες της χώρας και της Ευρώπης, είναι ευάλωτα στις επιπτώσεις της, ιδίως στον παράκτιο και θαλάσσιο χώρο. Υστερούν στην υιοθέτηση μιας συνεκτικής πολιτικής για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και κινδύνων. Δεν υπάρχουν εκτιμήσεις ευπάθειας και κινδύνου των παράκτιων ζωνών και αντίστοιχων μέτρων πρόληψης, μετριασμού και προσαρμογής για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων φυσικών καταστροφών, ιδίως σχετικών με την αλλαγή του κλίματος. Ιδιαίτερα σημαντικές απειλές είναι αυτές των πυρκαγιών με ικανή συχνότητα τους θερινούς μήνες, η σεισμική δραστηριότητα σε πιο μακροπρόθεσμη βάση, καθώς και ορισμένα κατά καιρούς και κατά τόπους πλημμυρικά φαινόμενα. Επίσης, παρά τις βροχοπτώσεις που τις τελευταίες δεκαετίες καταγράφουν φθίνουσα τάση 54, εκτεταμένες για τα δεδομένα της περιοχής περίοδοι ξηρασίας, καθιστούν αναγκαία τη διαχείριση των υδατικών πόρων. Επίσης, όσον αφορά 52 Ενδεικτικά, σύμφωνα με τελευταίες μετρήσεις του ΤΕΙ Ιονίου (κατά τα έτη 2009 και 2010), το δυναμικό αυτό ανέρχεται σε 6.5 ~ 6.7 GigaJoules ανά έτος και ανά τετραγωνικό μέτρο. Όμως, δεν διενεργούνται συστηματικές μετρήσεις απολαβής ηλιακής ενέργειας στην Π.Ι.Ν., παρά την γνωστή σε όλους κορυφαία Ηλιοφάνεια ειδικά στο Νότιο Ιόνιο. 53 Προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου 54 Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένες επιστημονικές μελέτες ειδικά για τα νησιά του Ιονίου, η περιοχή έχει ήδη υποστεί μια σημαντική κλιματική ασυνέχεια που εντοπίζεται μεταξύ 1972 και 1978, από την οποία και μετά, το επίπεδο ετήσιας βροχόπτωσης μειώθηκε κατά 25% στην Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά. Οι μεταβολές που καταγράφονται στην βροχόπτωση στον χώρο του Ιονίου δεν είναι διόλου αμελητέες, καθώς έχουν αποδειχθεί : ( i ) στατιστικά σημαντικές και (ii) από τις εντονότερες στον Μεσογειακό χώρο. Τα δε κλιματικά μοντέλα δείχνουν συνέχιση των τάσεων μείωσης των βροχοπτώσεων. Συναφές με το παραπάνω, είναι και το θέμα ισοζυγίου νερού, ειδικά στο νότιο Ιόνιο, όπου μελέτες δείχνουν ένα ανησυχητικά διευρυνόμενο και κατά περιόδους έντονα ελλειμματικό ισοζύγιο (αναφορά ΤΕΙ Ιονίου) Σελίδα 15

20 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ στο θαλάσσιο περιβάλλον η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας ενέχει κινδύνους για τη δομή και τις υπηρεσίες των θαλάσσιων οικοσυστημάτων (εμφάνιση νέων ειδών με πιθανές σημαντικές επιπτώσεις στα αυτόχθονα είδη, αλλαγή ενδιαιτημάτων). Επιπλέον ενίσχυση του φαινομένου της διάβρωσης των ακτών Μεταφορές 55 Ο τομέας των μεταφορών, εκτός από την εξυπηρέτηση εσωτερικών αναγκών επικοινωνίας, προσδιορίζει, ή υποστηρίζει την εξωστρέφειά και την ελκυστικότητά μιας περιοχής. Όσον αφορά στην ένταξη σε ευρύτερα δίκτυα, αξίζει να αναφερθεί η θέση των Ιονίων Νήσων επί του θαλάσσιου άξονα Αδριατικής - Ιονίου - Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και η εγγύτητά τους με τους χερσαίους άξονες της Εγνατίας και της (υπό κατασκευή) Ιόνιας οδού, που εξυπηρετούν την πρόσβαση στο βόρειο και νότιο τμήμα της ηπειρωτικής χώρας. Σε ότι αφορά την ανάπτυξη των μεταφορικών υποδομών της Περιφέρειας, αξιοσημείωτη είναι η λειτουργία τριών αεροδρομίων 56 που εξυπηρετούν τόσο τις εσωτερικές, όσο και τις εξωτερικές μετακινήσεις, με σημαντική επιβατική κίνηση, ενώ έχουν κατασκευαστεί ελικοδρόμια σε ορισμένα από τα Μικρά Νησιά. Παράλληλα καταγράφεται η ποικιλία των διαφόρων κατηγοριών λειτουργούντων λιμενικών υποδομών, που υποστηρίζουν αφενός την επιβατική κίνηση και αφετέρου την κρουαζιέρα, το θαλάσσιο τουρισμό και την αλιεία. Πρόκειται για 89 συνολικά μικρά και μεγάλα λιμάνια διαφόρων τύπων και χαρακτήρα και ορισμένα από αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία για την «εξωτερική» διασύνδεση της Περιφέρειας ή την υποστήριξη ειδικών μορφών τουρισμού, ενώ το λιμάνι της Κέρκυρας διασφαλίζει την ένταξη της Περιφέρειας στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών. Πέραν από τις «πύλες», το βασικό οδικό δίκτυο (υπολογίζεται περί τα Km και είναι από τα πυκνότερα της χώρας) της Περιφέρειας χαρακτηρίζεται από την μη ολοκλήρωσή των βασικών του αξόνων, ειδικά προς απομονωμένες και τουριστικές περιοχές και έχει περίπου τα ίδια χαρακτηριστικά - προβλήματα σε όλους τους νομούς 57. Ως τέτοια καταγράφονται, η διέλευση οδικών αξόνων μέσα από οικισμούς και πόλεις, τα ανεπαρκή γεωμετρικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, η ανεπαρκής σύνδεση ορισμένων περιοχών και οι ελλείψεις στην υποδομή οδικής ασφάλειας. 2.6.Δημόσια Διοίκηση 58 Οι δυσλειτουργίες, οι οποίες επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, χαρακτηρίζουν το σύνολο της δημόσιας διοίκησης πανελλαδικά. 55 Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και απομάκρυνση των σημείων συμφόρησης σε σημαντικά δίκτυα υποδομών. 56 Επιπλέον, για την εξυπηρέτηση του νησιού της Λευκάδας χρησιμοποιείται και το στρατιωτικό αεροδρόμιο Άκτιου. Επιπρόσθετα, έχουν κατασκευαστεί στο παρελθόν 4 ελικοδρόμια (Ιθάκη, Παξοί, Οθωνοί και Ερεικούσσα), προκειμένου να χρησιμοποιούνται κυρίως σε έκτακτες περιπτώσεις επικοινωνίας (σήμερα παρουσιάζουν σημαντικές ελλείψεις υποδομών). 57 Ως κύρια προβλήματά του καταγράφονται η διέλευση οδικών αξόνων μέσα από οικισμούς, το ανεπαρκές πλάτος των οδικών αξόνων, η μη ικανοποιητική κατάσταση του οδοστρώματος, τα ανεπαρκή γεωμετρικά χαρακτηριστικά της χάραξης των αξόνων, η ελλιπής σήμανση, η ανεπάρκεια φωτισμού έξω από τους οικισμούς, οι ελλείψεις στην κατασκευή τεχνικών έργων, και οι ελλείψεις στην υποδομή οδικής ασφάλειας. 58 Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης Σελίδα 16

Σχέδιο. Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Π.Ι.Ν. για την Περίοδο

Σχέδιο. Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Π.Ι.Ν. για την Περίοδο Σχέδιο Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Π.Ι.Ν. για την Περίοδο 2014-2020 (Στο πλαίσιο των απαιτήσεων της 2 ης Εγκυκλίου Αναπτυξιακού Σχεδιασμού) Μάϊος 2013 Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020

Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 2020 Γεν. Διευθυντής Αναπτυξιακού Κώστας Καλούδης Αναπτυξιακού

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2014-2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2014-2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2014-2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Παρουσίαση της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής στη Συνεδρίαση της ΠΕΔ Βορείου Αιγαίου, Μυτιλήνη, 27 Φεβρουαρίου 2014 Σκέλος Αρχιτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ Στρατηγική Προτεραιότητες - Αρχιτεκτονική. Ιωάννης Φίρμπας Γενικός Διευθυντής Εθνικής Αρχής Συντονισμού ΕΣΠΑ

ΕΣΠΑ Στρατηγική Προτεραιότητες - Αρχιτεκτονική. Ιωάννης Φίρμπας Γενικός Διευθυντής Εθνικής Αρχής Συντονισμού ΕΣΠΑ ΕΣΠΑ 2014-2020 Στρατηγική Προτεραιότητες - Αρχιτεκτονική Ιωάννης Φίρμπας Γενικός Διευθυντής Εθνικής Αρχής Συντονισμού ΕΣΠΑ Βασικές αλλαγές νέας περιόδου Ο Κανονισμός δημιουργεί ένα πολύ στενό πλαίσιο διαμόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΔΡ. ΡΑΛΛΗΣ ΓΚΕΚΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ SKEPSIS Παρουσίαση στο Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Πλαστήρα, Νοέμβριος 2014 ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΙΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΙΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΙΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014-2020 ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΜΑΪΟΣ 2013 Με την πραγματοποίηση του 1 ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για την περίοδο 2014-2020, (στις 12

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020

Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020 ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20 Ιουνίου 2014 Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020 Συνολική πληροφόρηση Η σύμβαση εταιρικής σχέσης με την Κύπρο καθορίζει ένα ορόσημο για επενδύσεις

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής ΕΙΣΗΓΗΣΗ Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2014-2020 ΕΙΣΗΓΗΣΗ Σεπτέμβριος 2012 Πίνακας περιεχομένων 1. Η θέση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης....

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2014-2020. ΕΙΣΗΓΗΣΗ Ομάδας Σχεδιασμού Προγράμματος Π.Ι.Ν. (Ο.Σ.Π.

Κείμενο Θέσεων για τις Κατευθύνσεις Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2014-2020. ΕΙΣΗΓΗΣΗ Ομάδας Σχεδιασμού Προγράμματος Π.Ι.Ν. (Ο.Σ.Π. Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2014-2020 ΕΙΣΗΓΗΣΗ Ομάδας Σχεδιασμού Προγράμματος Π.Ι.Ν. (Ο.Σ.Π.) Σεπτέμβριος 2012 Πίνακας περιεχομένων 1. Η θέση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση «Θαλάσσιος Τουρισμός»

Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση «Θαλάσσιος Τουρισμός» Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση «Θαλάσσιος Τουρισμός» Η ολοκληρωμένη προσέγγιση για μια βιώσιμη τοπική ανάπτυξη» Κωνσταντίνος Σέρβος Αντιδήμαρχος Λευκάδας Κοινωνικοοικονομικό προφίλ περιοχής Δήμου Λευκάδας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 2014-2020

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 2014-2020 1 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 2014-2020 Μαρία Κασωτάκη Προϊσταμένη ΕΔΑ Περιφέρειας Κρήτης ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ, ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη

ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΣΠΑ ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014 2020

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014 2020 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ 1 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ 1.1 Αναφερθείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Αναστασία Στρατηγέα. Υπεύθυνη Μαθήματος

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Αναστασία Στρατηγέα. Υπεύθυνη Μαθήματος ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Πηγή: Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρηματική εκμετάλλευση προϊόντων Ε&Τ και καινοτομιών από υφιστάμενες και νεοϊδρυόμενες ΜΜΕ για αύξηση της παραγωγικότητας τους

Επιχειρηματική εκμετάλλευση προϊόντων Ε&Τ και καινοτομιών από υφιστάμενες και νεοϊδρυόμενες ΜΜΕ για αύξηση της παραγωγικότητας τους Παράρτημα 1: Συσχέτιση της Λογικής της Παρέμβασης με τις Αξιολογήσεις του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 1α 1b Χαμηλό ποσοστό Ακαθάριστης Δαπάνης για έρευνα στην Περιφέρεια, ως προς το Περιφερειακό Προϊόν 1.1.1

Διαβάστε περισσότερα

Έγκριση του νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020 από την Ε.Ε

Έγκριση του νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020 από την Ε.Ε Έγκριση του νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020 από την Ε.Ε ΕΣΠΑ 2014-2020 Το 3 ο πρόγραμμα μεταξύ των 28 που εγκρίνεται από την Κομισιόν Ταχεία υποβολή και έγκριση των επιμέρους Επιχειρησιακών Προγραμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό και Εθνικό Πλαίσιο για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιόδου Ο ρόλος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Ευρωπαϊκό και Εθνικό Πλαίσιο για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιόδου Ο ρόλος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Ευρωπαϊκό και Εθνικό Πλαίσιο για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιόδου 2014-2020. Ο ρόλος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ΗΜΕΡΙΔΑ REGEOCITIES Αθήνα, 22 Μαΐου 2013 Εισηγητής: Μιχάλης Γ. Γκούμας, Δρ. Μηχανικός

Διαβάστε περισσότερα

Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής 2014-2020.

Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής 2014-2020. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής 2014-2020. Γεώργιος Γιαννούσης Γ.Γ. Δημοσίων Επενδύσεων - ΕΣΠΑ Κατευθύνσεις Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής Αναπτυξιακό όραμα: «Η συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ- ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. m npcf ρπμμη ψβ tjw σ^πτυξπι

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ- ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. m npcf ρπμμη ψβ tjw σ^πτυξπι ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ- ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 2007-2013 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΣΠΑ 2007-2013 m npcf ρπμμη ψβ tjw σ^πτυξπι ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : ΚΟΡΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ^ ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ Ε.Υ. ΕΝΔΙΑΜΕΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ» ΤΟΥ ΕΠΑΛΘ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΤΘΑ:

ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ» ΤΟΥ ΕΠΑΛΘ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΤΘΑ: ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΠΡΩΤΗ (1 η ) ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

26 δισ. ευρώ. δισ. ευρώ 20% 80%

26 δισ. ευρώ. δισ. ευρώ 20% 80% Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014-20 είναι το στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της χώρας που επιδιώκει την επίτευξη των στόχων της πολιτικής Συνοχής και της Στρατηγικής «Ευρώπη

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματική Περίοδος Οκτώβριος 2012

Προγραμματική Περίοδος Οκτώβριος 2012 Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Οκτώβριος 2012 Γενικά Στοιχεία: Άμεση σύνδεση της Πολιτικής της Συνοχής με: τη στρατηγική Ευρώπη 2020 μέσω των 11 θεματικών στόχων της, και τους στόχους του Εθνικού Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Περιφέρεια Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης. Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης. Δουκός Μποφώρ Ηράκλειο Κρήτης.

Περιφέρεια Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης. Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης. Δουκός Μποφώρ Ηράκλειο Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης Περιφέρεια Κρήτης Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης Δουκός Μποφώρ 7 71 202 Ηράκλειο Κρήτης www.pepkritis.gr Σταύρος Αρναουτάκης Περιφερειάρχης Κρήτης Η Περιφέρεια Κρήτης,

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Εμμανουέλα Κουρούση Μονάδα Β Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων

Διαβάστε περισσότερα

1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης

1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης Regional 2014-2020 1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 2014-2020 Χαράλαμπος Κιουρτσίδης Προϊστάμενος ΕΥΔ ΕΠ/ΠΔΜ Τρίτη, 23 Ιουνίου 2015 Regional

Διαβάστε περισσότερα

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή για μη εμπορικούς σκοπούς με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή (Παρατηρητήριο ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.).

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή για μη εμπορικούς σκοπούς με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή (Παρατηρητήριο ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.). Στην παρούσα Θεματική Έκθεση εξετάζεται και αναλύεται, για την περίοδο 2009-2014 (και ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των πιο πρόσφατων στοιχείων), η εξέλιξη εξειδικευμένων δεικτών, οι οποίοι εκφράζουν και

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Ελένη Κρικέλα Προϊσταμένη Μονάδας Α Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Παρακολούθησης

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι η μικρότερη πληθυσμιακά Περιφέρεια της Ζώνης Επιρροής IV 1 της Εγνατίας Οδού (μόνιμος πληθυσμός 2001: 294.317

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ. Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ. Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2014-2019 Δήμος Σοφάδων ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 79 ΕΝΤΥΠΟ ΕΠ_08: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 2.1. ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΟΦΑΔΩΝ Ο Δήμος Σοφάδων, όπως διαμορφώθηκε μετά

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη Αθήνα Απρίλιος 2008 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Στις επόμενες σελίδες γίνεται μια πρώτη προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ».

Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ». Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ». Εισηγήτρια κα Ελευθερία Φτακλάκη, Αντιπεριφερειάρχης

Διαβάστε περισσότερα

Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1,

Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1, Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1, Ιούνιος 2008 Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) έχει τον μεγαλύτερο μόνιμο πληθυσμό (το 2001: 1.874.597 κατ.) και τον υψηλότερο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ 2011 2014 (άρ. 268, ν. 3852/2010) Νοέµβριος 2012 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1,

Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1, Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1, Ιούνιος 2009 Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) έχει τον μεγαλύτερο μόνιμο πληθυσμό (το 2001: 1.874.597 κατ.) και τον υψηλότερο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ΩΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ, ΝΗΣΩΝ ΑΛΙΕΙΑΣ (Υ.ΘΥ.Ν.ΑΛ) ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ) Η 5 η έκθεση για την οικονομική,

Διαβάστε περισσότερα

Δημογραφία. Ενότητα 11.1: Παράδειγμα - Περιφερειακές διαφοροποιήσεις και ανισότητες του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση

Δημογραφία. Ενότητα 11.1: Παράδειγμα - Περιφερειακές διαφοροποιήσεις και ανισότητες του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δημογραφία Ενότητα 11.1: Παράδειγμα - Περιφερειακές διαφοροποιήσεις και ανισότητες του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση Μιχάλης Αγοραστάκης Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας &

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006 ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006 Διανύουμε το τελευταίο έτος εφαρμογής της Γ Προγραμματικής Περιόδου και κατ ακολουθία και αν δεν εδίδετο παράταση λόγω των καταστροφικών

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακές Προτεραιότητες Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας η Αναπτυξιακή Ημερίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Αναπτυξιακές Προτεραιότητες Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας η Αναπτυξιακή Ημερίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 1η Αναπτυξιακή Ημερίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για το Σχεδιασμό της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 2020 Αναπτυξιακές Προτεραιότητες Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 2014 2020 Αγγελική Ωραιοπούλου

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 23 04 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠΠΕΡΑΑ «Το

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΝΕΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΣΕΣ 2014-2020

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΝΕΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΣΕΣ 2014-2020 ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ 2014 2020 ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Α ΒΑΘΜΙΑΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΝΕΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 - Με την παρούσα εγκύκλιο γίνεται αποτύπωση της προόδου των διαπραγµατεύσεων για τη διαµόρφωση του Κανονιστικού πλαισίου της νέας περιόδου, καθώς και των σηµαντικών

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση με θέμα: "Στρατηγικές ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης στην Περιφέρεια ΑΜ Θ Δυνατότητες αξιοποίησης των νέων εργαλείων του ΕΣΠΑ"

Εισήγηση με θέμα: Στρατηγικές ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης στην Περιφέρεια ΑΜ Θ Δυνατότητες αξιοποίησης των νέων εργαλείων του ΕΣΠΑ Εισήγηση με θέμα: "Στρατηγικές ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης στην Περιφέρεια ΑΜ Θ Δυνατότητες αξιοποίησης των νέων εργαλείων του ΕΣΠΑ" Νίκος Μίχος, Συντονιστής θεματικής ομάδας σχεδιασμού προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Πελοποννήσου

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Πελοποννήσου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Πελοποννήσου 2014-2020 Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός Δημόσιας Δαπάνης: 270.342.339,00 ευρώ, εκ των οποίων 201.004.090,00 ευρώ με συγχρηματοδότηση κατά 80%

Διαβάστε περισσότερα

1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης

1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης Regional 2014-2020 1 η Συνεδρίαση Επιτροπής Παρακολούθησης Τρίτη, 23 Ιουνίου 2015 Δράσεις Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης ΕΠ ΠΔΜ 2014-2020 Δρ Μουρατίδης Ηλίας Προϊστάμενος Μον. Α1 Προγρ/σμούκαι Αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Νησιώτικο περιβάλλον, Νησιωτική-Θαλάσσια χωροταξία και Βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη: Το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας νησιωτικών περιοχών

Νησιώτικο περιβάλλον, Νησιωτική-Θαλάσσια χωροταξία και Βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη: Το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας νησιωτικών περιοχών ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑΖΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΕΙΡΑΙΑΣ, 26-27 ΜΑΙΟΥ 2017 Νησιώτικο περιβάλλον, Νησιωτική-Θαλάσσια χωροταξία και Βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη: Το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ)

Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Νέα Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Νέο ΕΣΠΑ Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα που υπεβλήθησαν είναι επτά τομεακά και δεκατρία περιφερειακά. Ο προϋπολογισμός

Διαβάστε περισσότερα

1. ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1. ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1. ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (ΣΠΕ) είναι μια δυναμική διαδικασία που στοχεύει στην εκπλήρωση του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης, διαμέσου της ενσωμάτωσης της περιβαλλοντικής

Διαβάστε περισσότερα

Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1

Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1 Κατάταξη των Περιφερειών της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού 1 Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) έχει τον μεγαλύτερο μόνιμο πληθυσμό (το 2001: 1.874.597 κατ.) και τον υψηλότερο ρυθμό αύξησής

Διαβάστε περισσότερα

2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014 2020

2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014 2020 ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ 2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014 2020 Απρίλιος 2013 Στόχος της Εγκυκλίου

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ Ε.Π. ΔΕΠΙΝ

Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ Ε.Π. ΔΕΠΙΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗ 2 Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ Ε.Π. ΔΕΠΙΝ 2007-2013. (ΛΟΥΤΡΑΚΙ 20/03/2009) Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης εκτιμά στην αξία των εισαγωγών και εξαγωγών ανά Περιφέρεια από και προς τις χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες, καθώς και τη σχέση των εξαγωγών ως προς

Διαβάστε περισσότερα

η πληρότητα των ξενοδοχείων στο σύνολο της χώρας την ίδια περίοδο, καθώς αυτό αποτελεί μια σημαντική ένδειξη του συνολικού τζίρου των τουριστικών

η πληρότητα των ξενοδοχείων στο σύνολο της χώρας την ίδια περίοδο, καθώς αυτό αποτελεί μια σημαντική ένδειξη του συνολικού τζίρου των τουριστικών ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 2005-2008 Η Ελλάδα είναι ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, ένας πόλος έλξης για χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Ο τουριστικός τομέας αποτελεί, αδιαμφισβήτητα,

Διαβάστε περισσότερα

Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου 2014-2020 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012

Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου 2014-2020 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου 2014-2020 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μακεδονία Θράκη»

Διαβάστε περισσότερα

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-13: Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-13: Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος MEMO/07/506 Βρυξέλλες, 26 Νοεµβρίου 2007 Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-13: Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος 1. Επιχειρησιακό πρόγραµµα «Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος» - Πρόγραµµα στο πλαίσιο των στόχων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ 2014-2020 Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής. ρ Μαρία Κωστοπούλου

ΕΣΠΑ 2014-2020 Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής. ρ Μαρία Κωστοπούλου ΕΣΠΑ 2014-2020 Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής ρ Μαρία Κωστοπούλου Προϊσταμένη Μονάδας Α Στρατηγικής και παρακολούθησης πολιτικών Ειδική Υπηρεσία Στρατηγικής, Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ 7 ο ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2011-2012 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ: ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Σ. ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ-ΚΟΛΩΝΙΑ, ΛΕΚΤΟΡΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Επιχειρηματικότητα και περιφερειακή ανάπτυξη μέσω έργων»

«Επιχειρηματικότητα και περιφερειακή ανάπτυξη μέσω έργων» ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ: «Επιχειρηματικότητα και περιφερειακή ανάπτυξη μέσω έργων» Χρήστος Γιακουβής Αντιπρόεδρος ΣΘΕΒ ΛΑΡΙΣΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων στην Κύπρο 2014-2020

Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων στην Κύπρο 2014-2020 Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων στην Κύπρο 2014-2020 Medeea International Conference Mediterranean Energy Cities Λευκωσία, 16 Μαΐου 2013 Γραφείο Προγραμματισμού Άδωνις Κωνσταντινίδης,

Διαβάστε περισσότερα

«Η επιχειρηματικότητα στις ορεινές περιοχές του Δήμου Πύλης»

«Η επιχειρηματικότητα στις ορεινές περιοχές του Δήμου Πύλης» «Η επιχειρηματικότητα στις ορεινές περιοχές του Δήμου Πύλης» ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΗΜΕΡΙΔΑ «Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και Ορεινές Περιοχές» ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης»

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» Στρατηγική Η διεύρυνση της συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης για την

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης εκτιμά την αξία των εισαγωγών και εξαγωγών ανά Περιφέρεια από και προς τις χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες, καθώς και τη

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομία. Η οικονομία του νομού Ιωαννίνων βασίζεται στην κτηνοτροφία, κυρίως μικρών ζώων, στη γεωργία και στα δάση. Η συμβολή της βιομηχανίας και

Οικονομία. Η οικονομία του νομού Ιωαννίνων βασίζεται στην κτηνοτροφία, κυρίως μικρών ζώων, στη γεωργία και στα δάση. Η συμβολή της βιομηχανίας και Οικονομία. Η οικονομία του νομού Ιωαννίνων βασίζεται στην κτηνοτροφία, κυρίως μικρών ζώων, στη γεωργία και στα δάση. Η συμβολή της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας είναι αρκετά χαμηλή, παρότι είναι μεγαλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι η μικρότερη πληθυσμιακά Περιφέρεια της Ζώνης Επιρροής IV 1 της Εγνατίας Οδού (μόνιμος πληθυσμός 2001: 294.317

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ : Η Ελλάδα κατέκτησε την 1η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ σε απορρόφηση κονδυλίων

ΕΣΠΑ : Η Ελλάδα κατέκτησε την 1η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ σε απορρόφηση κονδυλίων ΕΣΠΑ 2007-2013: Η Ελλάδα κατέκτησε την 1η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ σε απορρόφηση κονδυλίων 2 ΕΣΠΑ 2014-2020 Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014-2020 είναι το στρατηγικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2007-2013

ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2007-2013 ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2007-2013 2013 Η Στρατηγική για την 4 η Προγραµµατική Περίοδο Ιωάννης Φίρµπας Προϊστάµενος Ειδικής Υπηρεσίας Στρατηγικής, Σχεδιασµού και Αξιολόγησης Αναπτυξιακών Προγραµµάτων

Διαβάστε περισσότερα

1 Δήμος. Όνομα: Πόσους κάτοικους περιλαμβάνει ο δήμος σας;: Νομός: Υπάρχει αδελφοποίηση με δήμου του εξωτερικού; Περιφέρεια:

1 Δήμος. Όνομα: Πόσους κάτοικους περιλαμβάνει ο δήμος σας;: Νομός: Υπάρχει αδελφοποίηση με δήμου του εξωτερικού; Περιφέρεια: 1 Δήμος Όνομα: Νομός: Πόσους κάτοικους περιλαμβάνει ο δήμος σας;: Περιφέρεια: Υπάρχει αδελφοποίηση με δήμου του εξωτερικού; 2 Άτομα επικοινωνίας για τον δήμο Όνομα: Στοιχεία επικοινωνίας: Αρμοδιότητα:

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό Παράρτημα Χρηματοοικονομικοί δείκτες: Ανάλυση ανά περιφέρεια

Ειδικό Παράρτημα Χρηματοοικονομικοί δείκτες: Ανάλυση ανά περιφέρεια Β Ειδικό Παράρτημα Χρηματοοικονομικοί δείκτες: Ανάλυση ανά περιφέρεια 2015 Ετήσια έκθεση ελληνικού εμπορίου 276 Β. Ανάλυση ανά περιφέρεια Στο παράρτημα αυτό παρουσιάζεται η γεωγραφική διάσταση της διάρθρωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΑΣ Εισήγηση Ευαγγελία Μηνά

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΑΣ Εισήγηση Ευαγγελία Μηνά ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΑΣ 2014-2020 Εισήγηση Ευαγγελία Μηνά 1 Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εγκρίθηκε με την Απόφαση C(2015) 7415/23-10-2015 Με δημόσια δαπάνη 523.406.309 - κοινοτική συμμετοχή:

Διαβάστε περισσότερα

Άλκηστις Σταθοπούλου Προϊσταμένη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας

Άλκηστις Σταθοπούλου Προϊσταμένη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Άλκηστις Σταθοπούλου Προϊσταμένη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας 2014-2020 Θεματικοί Στόχοι (ΘΣ) Π.Ε.Π. Δυτικής Ελλάδας 2014-2020 1. «Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης εκτιμά στην αξία των εισαγωγών και εξαγωγών ανά Περιφέρεια από και προς τις χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες, καθώς και τη σχέση των εξαγωγών ως προς

Διαβάστε περισσότερα

1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ

1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ 1 Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΠ ΔΕΠΙΝ 2007-2013 ΚΕΡΚΥΡΑ 6 3-2008 1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

«Περιφερειακή Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης Ι.Ν. 2014-2020»

«Περιφερειακή Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης Ι.Ν. 2014-2020» «Περιφερειακή Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης Ι.Ν. 2014-2020» -ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014- Η Περιφερειακή & οι συναφείς Στρατηγικές για την ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ σημαίνει : «Έξυπνη Εξειδίκευση» (R.I.S.) -την αξιοποίηση των

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΤΙΟΣ 2012. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 0

ΜΑΡΤΙΟΣ 2012. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 0 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 0 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΙΝ ΚΡΙΣΙΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η Μελέτη Περίπτωσης για τη Σύρο: Υλοποιημένες δράσεις και η επιθυμητή συμβολή φορέων του νησιού

Η Μελέτη Περίπτωσης για τη Σύρο: Υλοποιημένες δράσεις και η επιθυμητή συμβολή φορέων του νησιού Κείμενο εργασίας στα πλαίσια του ερευνητικού έργου WASSERMed Η Μελέτη Περίπτωσης για τη Σύρο: Υλοποιημένες δράσεις και η επιθυμητή συμβολή φορέων του νησιού Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Μονάδα Διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Σπιλάνης, Επ. Καθηγητής ΓΓ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής

Γιάννης Σπιλάνης, Επ. Καθηγητής ΓΓ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης Πανεπιστημίου Αιγαίου Στρατηγική και Πολιτικές για τη Νησιωτική Ανάπτυξη: Η Αναγκαιότητα για μια Ολοκληρωμένη

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση»

«Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» Συνέδριο «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» Έκθεση ΠΟΛΙΣ, Θεσσαλονίκη 21-22 / 11/ 2013 «Κοινωνικές Δράσεις στη Νέα Προγραμματική Περίοδο» Αγγελική Ωραιοπούλου Προϊσταμένη ΕΔΑ Περιφέρειας Κεντρικής

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Εργατικού Δυναμικού - B Τρίμηνο

Έρευνα Εργατικού Δυναμικού - B Τρίμηνο Έρευνα Εργατικού Δυναμικού - B Τρίμηνο - Κατά το B Τρίμηνο του ο αριθμός των Απασχολουμένων ανήλθε σε 3.702.613 άτομα και των Ανέργων σε 1.112.075. Το ποσοστό ανεργίας κατά τη διάρκεια του B τριμήνου διαμορφώθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Π. «EΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ 2007-2013»

ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Π. «EΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ 2007-2013» ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Π. «EΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ 2007-2013» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 «Μέσο-μακροπρόθεσμη στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού που υφίσταται τις συνέπειες απρόβλεπτων τοπικών η

Διαβάστε περισσότερα

1 η Εγκύκλιος Αναπτυξιακού Προγραμματισμού

1 η Εγκύκλιος Αναπτυξιακού Προγραμματισμού 1 η Εγκύκλιος Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Στόχοι: Ενημέρωση των αρμόδιων φορέων σχεδιασμού για το υπό διαπραγμάτευση προτεινόμενο νέο πλαίσιο της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Έναρξη προετοιμασίας

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας.

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει το περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 αξιοποιεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Με την αξιοποίηση των ΑΠΕ αναδεικνύεται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (ΕΣΠΑ )

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (ΕΣΠΑ ) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (ΕΣΠΑ 2014-2020) Συνοπτική Παρουσίαση: Επιχειρησιακού Προγράμματος Επιχειρηματικότητα, Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία & Βασικού Θεσμικού Πλαισίου

Διαβάστε περισσότερα

Σύνολο: 0-5: 40-54: 6-14: 55-64: 15-24: 65-79: 25-39: 80 ετών και άνω:

Σύνολο: 0-5: 40-54: 6-14: 55-64: 15-24: 65-79: 25-39: 80 ετών και άνω: ΔΗΜΟΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Έκταση (τ.χμ.): Γεωγραφικός Χαρακτήρας: Σύνολο κατοίκων και Ηλικιακή κατανομή πραγματικού πληθυσμού Σύνολο:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 10: «Ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου για την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης»

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 10: «Ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου για την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 10: «Ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου για την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» Στρατηγική Η ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου μέσω α) της προώθησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠ ΑΝ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΠΕΠ ΑΝ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΕΠ ΑΝ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Νίκος Μποµπόλιας Πληθυσµός: ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Α.Μ.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. 1. Σκοπός της Μελέτης Ομάδα Εργασίας και Διαδικασία Σύνταξης... 6

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. 1. Σκοπός της Μελέτης Ομάδα Εργασίας και Διαδικασία Σύνταξης... 6 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Σκοπός της Μελέτης... 3 2. Ομάδα Εργασίας και Διαδικασία Σύνταξης... 6 ΜΕΡΟΣ Ι...9 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ... 9 Ενότητα 1...10

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μάθημα 2Σ6 01. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ελένη ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόρης ΚΑΥΚΑΛΑΣ Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μάθημα 2Σ6 01. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ελένη ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόρης ΚΑΥΚΑΛΑΣ Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μάθημα 2Σ6 01 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ελένη ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόρης ΚΑΥΚΑΛΑΣ Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο 2 0 1 3-2014 1 Α. ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΑ Δίκτυο οικισμών και

Διαβάστε περισσότερα

Τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα τέλος 2011

Τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα τέλος 2011 1 2 Πρωταρχικός στόχος «Ευρώπη 2020» Τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα τέλος 2011 Εθνικός στόχος 2020 στο ΕΠΜ Διάθεση του 3% των δαπανών στην έρευνα και ανάπτυξη 0,6% 2007 2% Το 75% του πληθυσμού ηλικίας

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματική Περίοδος

Προγραμματική Περίοδος Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Ιωάννης Φίρμπας Διευθυντής ΕΥ Στρατηγικής, Σχεδιασμού & Αξιολόγησης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Σεπτέμβριος 2012 Γενικά Στοιχεία: Αποστολή και Στόχοι Άμεση σύνδεση της Πολιτικής

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020 για την Ελλάδα Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) για την Ελλάδα εγκρίθηκε επίσημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2015,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Επιστημονικός υπεύθυνος: καθ. Χ. Κοκκώσης Εργαστήριο Περιβάλλοντος και Χωρικού

Διαβάστε περισσότερα

PARACTION ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΖΩΝΩΝ & ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

PARACTION ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΖΩΝΩΝ & ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΖΩΝΩΝ & ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ 1 Αποτελεί κατ εξοχή «εσωτερική ως προς τη στεριά Περιφέρεια» της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Α τρίμηνο 2006

ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Α τρίμηνο 2006 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Γ. Γ. ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Α τρίμηνο 2006 Πειραιάς, 29 Ιουνίου 2006 Η Γενική Γραμματεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2014-2020 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΑ Στρατηγικοί στόχοι του νέου Προγράμματος είναι: η μετάβαση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012 1 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 19:00 ΚΟΜΝΗΝΑ ΠΡΩΗΝ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ ΕΟΡΔΑΙΑΣ. Πέμπτη 25/8/ :00 ΣΕΡΒΙΩΝ- ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 19:00 ΚΟΜΝΗΝΑ ΠΡΩΗΝ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ ΕΟΡΔΑΙΑΣ. Πέμπτη 25/8/ :00 ΣΕΡΒΙΩΝ- ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μετά την ολοκλήρωση και την επιτυχημένη υποβολή της Α Φάσης του Τοπικού Προγράμματος Κοζάνης Γρεβενών CLLD/ του ΠΑΑ και του ΕΠΑλΘ στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Η Νησιωτικότητα ως Ευκαιρία: Μία Ολοκληρωµένη Αναπτυξιακή Πρόταση για τα Νησιά την Περίοδο 2014-2020 ευτέρα 10 εκεµβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Κέρκυρα /3/2014 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΥΠΟΔΟΜΩΝ

Κέρκυρα /3/2014 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΥΠΟΔΟΜΩΝ Κέρκυρα /3/2014 ΠΡΟΣ: Περιφερειακό Συμβούλιο ΘΕΜΑ: Στρατηγική της Π.Ι.Ν. περιόδου 2014-2020

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔOΣ ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Β τρίμηνο 2006 Πειραιάς, 28 Σεπτεμβρίου 2006 Η Γενική Γραμματεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος ανακοινώνει

Διαβάστε περισσότερα

Εξελίξεις στα Βασικά Μεγέθη της Ελληνικής Ξενοδοχίας 2018 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ

Εξελίξεις στα Βασικά Μεγέθη της Ελληνικής Ξενοδοχίας 2018 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ Εξελίξεις στα Βασικά Μεγέθη της Ελληνικής Ξενοδοχίας 2018 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 2 3 Παγκόσμιο Τουριστικό Περιβάλλον, 2018 ΑΜΕΡΙΚΗ:

Διαβάστε περισσότερα