Алги. Макро-без`рбетници

Transcript

1

2 Физичко-хемиски параметри на водата Алги Макро-без`рбетници Риби

3 Колекционирање, набљудување, лабораториски анализи и одредување на видовите V, VII, IX 2015 Рамковната директива за води (WFD) Уредба за класификација на водите на РМ (Сл.В.бр.31/1999) Одличен Доар Прифатлив Слаб Лош

4 Т2 Т3 Т1

5 Т1 - Градска плажа Стар Дојран

6 Т2 - Нов Дојран

7 Т3 - сред езеро

8

9

10 Што е ЕУТРОФИКАЦИЈА на езеро Азотни честици (од автомобили и ф-ки) Испуштање на непречистени комунални води (нитрати и фосфати) Детергенти и средства за чистење (фосфати) Испуштање на пречистена комунална вода Изумрените алги и планктон паѓаат на дното и претставуваат органска храна За распаѓање на органската храна се користи кислород од водата Овие хранливи материи доспеваат во езерото преку дождовите и атмосферските талози Арско и вештачко ѓубриво од земјоделието (нитрати, фосфати, амониум) Нитратите и фосфатите се храна за алгите и растенијата во езерото ВОДЕН ЦВЕТ: експлозивен раст на алгите поради многу храна во езерото

11 I КАМП II КАМП III КАМП Показатели T1 T2 T3 R1 T1 T2 T3 R1 T1 T2 T3 Макс. длабочина (m) 4 5,5 8 / 5 4,8 8 / Температура ( C) 22,6 24,7 22, ,4 25,6 23,5 Раст.кислород (mg/l) 9,4 9,2 9,2 7,9 4,5 2, ,9 10,7 6,1 8,1 ph 7,64 7,88 8,04 7,8 8,23 8,60 9,27 8,53 9,39 8,78 8,86 Кондуктивност (μs) Secchi длабочина (m) / 3 2,2 2,7 / 1,2 0,9 1,2 Вкупен фосфор (μg/l) Вкупен азот (μg/l) Chl a (μg/l) 2 0,9 0,332 / 11,88 3,88 4,26 / Калиум (mg/l) 7,5 9,5 8,8 1,8 9,5 7,0 7,2 1,6 11 8,9 6 Амонијак (μg/l) < < 20 < Нитрати (μg/l) < 1000 < 1000 < 1000 < 1000 < 1000 < 1000 < 1000 < <1000 Нитрити (μg/l) < < 10 < 10 < 10 < 10 < 10 < <10

12

13

14

15 водните безрбетници го поминуваат целиот, или дел од својот животен циклус во водниот екосистем населуваат различни типови на подлоги (седимент, растителни делови, макрофити, филаментозни алги)

16 Бентосни макро-без`рбетници инд/м до Oligochaeta Chironomidae Chaoborus crystallinus

17 Бентосни макро-без`рбетници Бентосната фауна во Дојранското Езеро значително се разликува од таа во минатото Во текот на периодот на истражување мај - септември 2015 година утврдено е значително намалено разнообразие (26 видови) на макробез`рбетници во бентосот (дното) на езерото На каменито дно во плиткотото крајбрежје не е утврдено присутство на планарии и амфиподни ракчиња кои некогаш беа постојани жители на оваа подлога ниту пак декаподни ракови во заедницата на макрофитска вегетација

18 Многу е веројатно дека ваквата состојба е резултат на една од најголемите еколошки катастрофи (од крајот на 80-тите години на 20-от век) со кои се соочи Дојранското Езеро Сепак, за да се потврди или отфрли оваа констатација, неопходни се идни подетални истражувања на поголем број мерни места, на различни длабочини и различни типови на подлоги.

19 Дојранско Езеро Ендемичен полжав во фаза на исчезнување Graecoanatolica macedonica Нов Дојран Стар Дојран Големина 2 mm

20 Вилинско конче Lindenia tetraphylla - значаен вид за заштита - возрасна единка (лета покрај брегот на Дојранско Езеро) млада единка - ларва (живее во Дојранско Езеро)

21 Доминантни бентосни макро-без`рбетници T Полисапробни таксони Valvata piscinalis Dreissena prespaensis Tubifex tubifex Potamothrix hammoniensis Chaoborus crystallinus Chironomus plumosus

22 Одличен Проценка на еколошки статус Доар Прифатлив Резултатите од истражувањата на зоопланктонот и бентосните макро-без`рбетници укажуваат на фактот дека Дојранското Езеро е на пат да ги загуби своите високи еколошки вредности. Утврдени се: лош еколошки статус на езерото, намален број на видови и изразен тренд на намалување на густината на нивните популации, висок ризик од исчезнување на засегнати видови, видови под законска заштита и ендемити, со кое уште еднаш се истакнува потребата од превземање на соодвети мерки за негова брза заштита. Слаб Лош

23 Состав и бројност на рибите во езерото само врз основа на ограничени технички можности за улов на риби Carasiuss gibelio Perca fluviatilis Rutilus rutilus Tinca tinca Pachychilon macedonicum

24 Секоја промена во обликот на јадрото или откинување на еден негов дел претставува знак дека рибата во средината во која живее трпи притисок од некои штетни материи микронуклеус бинуклеус јадро со пупка јадро со вдлабнување вакуолиран нуклеус Сепак вакви промени во обликот на јадрото можат да се јават и спонтано, односно кај риби кои живеат во чиста средина, па мал процент на нивно појавување се смета за нормална појава.

25 Според научните работници, одредувањето на фреквенцијата на микронуклеусот кај слатководните риби претставува чувствителен биомаркер за откривање на генотоксични оштетувања предизвикани од урбани или индустриски отпадни води контаминирани со различни типови на загадувачи. Со оваа техника можат да се откријат ефектите на загадувањето пред да настанат видливи оштетувања кај рибите. Зголемена честота на појавување на овој биомаркер може да укажува на оштетување на генетскиот материјал, кој пак може да влијае врз здравјето на индивидуата, а потенцијално може да влијае и врз нивното потомство, или дури и да предизвика исчезнување на одреден вид од екосистемот.

26 Сепак, треба да се има предвид дека многу други фактори можат да влијаат врз фреквенцијата на микронуклеусот. Имено, постојат податоци дека врз фреквенцијата на микронуклеусот влијаат сезоната, температурата, видот на ткивото и видот на рибата. Затоа, неопходно е долгогодишно колекционирање на податоци за микронуклеусот со цел да се воспостави база на податоци од која ќе може да се одредат нормалните варирања на овој биомаркер. Ова се први испитувања од ваков тип воопшто извршени на некој вид риба од Дојранското Езеро. За прв пат добивме податоци за промените на јадрото од еритроцитите кај испитуваните видови на риби.

27 Беше извршена анализа на крвните размаски на три вида на риби. Рибите беа одбрани според нивното: (1)стопанско и економско значење за Дојранското езеро (Rutillus rutillus - црвеноперка); (2)Tinca tinca (линиш) како риба која во последните години се јавува како една од доминантните видови риби, а претходно била застапена со незначителен процент; и (3)Carassius gibelio (караш)беше избран како вид кој е интродуциран во Дојранското Езеро, отпорен на хипооксични услови, се карактеризира со голема адаптибилност и релативна толерантност кон загадување.

28 Резултатите од истражувањата покажаа дека постојат разлики во појавувањето на микронуклеусот кај различните видови на риби. Освен тоа има и сезонски разлики. Покрај јасното зголемување на појавата на цитолошки промени кај определени видови риби, со овие истражувања не е можно да се определи степенот на нарушувањето на здравствената состојба на рибите во езерото. Задолжително е и познавањето на нормалните варирања на нивните вредности кај испитуваните видови риби. Затоа, податоците добиени од оваа студија претставуваат корисна и почетна информација која треба да се надоградува со континуирани идни истражувања, со цел да се формира база на податоци, од која ќе можат да се одредат нормалните варирања и спонтаното појавување на овој биомаркер.

29 ОПШТИ ЗАКЛУЧОЦИ Резултатите од истражувањата ја истакнуваат потребата од РЕДОВНИ интензивни истражувања на Дојранското Езеро, согласно националните стандарди за следење на квалитетот на водите. Како и со претходните поединечни истражувања од последните 30-тина години, се потврдува дека езерото е високо еутрофно чиј еколошки статус е категоризиран како лош.

30 ЗАКЛУЧОЦИ Уште еднаш се истакнува потребата од превземање на соодветни мерки за итна заштита на езерото Тоа е единставениот начин да му се помогне на езерото да ги задржи своите високи еколошки вредности со што ќе обезбедиме опстанок на бројни засегнати видови, видови под законска заштита и ендемити, Но и одржливи економски активности кои обезбедуваат егзистенција на локалното население: риболов, земјоделие, туризам

31 Затоа сме овде... научните истражувања да бидат поттик и основа за ефикасни мерки за заштита

32

33

34 Споменик на природата (СП)