ارزیابی فراوانی و نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله شهرستانهای بافت و رابر در سال 1391

Transcript

1 ارزیابی فراوانی و نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله شهرستانهای بافت و رابر در سال ملوک ترابی 1 حمیدرضا پور اسالمی 2 اله یار سجادی 3 مرضیه کریمی افشار 4* مهرناز کریمی افشار پذیرش مقاله: 94/9/23 دریافت مقاله اصالح شده: 94 9/5/ دریافت مقاله: 94/5/21 چکیده مقدمه: پوسیدگی دندان یک بیماری چند عاملی بوده و رژیم غذایی نقش مهمیی در پیشیییری از بیمیاریهیای دهیان و دنیدان از جملیه پوسیدگی دندانی دارد. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی و نوع مصرف میان وعدههای غذایی کودکان 3-6 ساله شهرستانهای رابر و بافت در سال 1391 بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی- توصیفی بود که بر روی 240 کودک 3-6 ساله در شهرستانهای رابیر و بافیت کیه بیه روش خوشهای منظم سیستماتیک از میان کودکان مهد کودک انتخاب شده بودند انجام شد. جمعآوری اطالعات با اسیتفاده از ییک پرسشینامه اطالعات دموگرافیک )جنس شغل و سطح سواد والدین تعداد فرزندان خانواده( و دو چک لیست حاوی نوع و تعداد دفعات میان وعیدههای غذایی که توسط کودکان در مراکز پیش دبستانی و مهدهای کودک و در منازل مصرف میشد انجام شد و دادهها توسط نیرم افیزار آمیاری SPSS نسخه 20 و تستهای آماری t و کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: در این پژوهش 125 نفر )%52/1( پسر و بقیه دختر بودند. فراوانی نسبی میان وعدههای غذایی پوسیدگیزا 45/42 درصد میانیین مصرف هفتیی میان وعدههای غذایی توسط پسران 45/68±18/98 و توسط دختران 46/05±18/10 بود. بین این دو میانیین اختالف معنیداری وجود نداشت )0/879= P(. میانیین مصرف میان وعده در منازل به طور معنی داری بیشتر از مهد کودک بود )0/000 =P(. دفعات مصرف میان وعده در رابر بیشتر از بافت بود ولی این اختالف معنیدار نبود )0/493 =P(. بین تحصیالت پدران و مادران با دفعات مصرف میان وعده ارتباط آماری معنیدار مشاهده نشد )0/643 =P( و )0/762 =P(. بحث و نتیجهگیری: نتایج مطالعه کنونی بیانیر مصرف دفعات زیاد میان وعده در کودکان مهد کودکهای شهرستانهیای بافیت و رابیر بود. با توجه به این که بخشی از انرژی الزم برای رشد و نمو کودک از میان وعده حاصل میشود لذا توجه به استفاده از مییان وعیدههیای سالم جهت سالمت دندانهای کودکان ضروری به نظر میرسد. واژگان کلیدی: مصرف میان وعده کودکان 3-6 ساله رابر بافت ارجاع: ترابی ملوک پور اسالمی حمیدرضا سجادی اله یار کریمی افشار مرضیه کریمی افشار مهرناز. ارزیابی فراوانی و نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله شهرستانهای بافت و رابر در سال مجله پژوهشهای سالمت محور )2(: دانشیار گروه آسیب شناسی فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان کرمان ایران. 2. استاد گروه دندانپزشکی کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان کرمان ایران. 3. دندانپزشک دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان کرمان ایران. 4. استادیار گروه ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان کرمان ایران. * نویسنده مسؤول: کرمان خیابان شفاء دانشکده دندانپزشکی بخش ارتودنسی. تلفن: فاکس: marzieh.afshar89@gmail.com فصلناهم علم ی- ژپو هش ی ژپو

2 نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله ملوک ترابی و همکاران مقدمه پوسیدگی دندانی بیماری عفونی باکتریایی مسری و قابل پیشگیری است که در ایجاد آن عوامل متعددی نقش دارند )1( به عالوه پوسیدگی دندانی یک مشکل عمده سالمت جامعه است که تعداد زیادی کودک در سرتاسر جهان به آن مبتال هستند )3 2(. نشان داده شده که پره واالنس پوسیدگی در کودکان در سالهای اخیر در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه افزایش یافته است )4(. رژیم غذایی از عوامل مهم ایجاد پوسیدگی دندانی است )5( و تکرر مصرف مواد غذایی و مواد قندی بیش از مقدار آنها در ایجاد پوسیدگی دندان از اهمیت برخوردار است )6(. نتایج حاصل از مطالعهای که توسط Kalsbeek و Verrips در مورد مصرف میان وعدههای شیرین و پوسیدگی در کودکان دبستانی انجام شد نشان داد که در کودکان 5 و 8 سالهای که بیش از 5 بار در روز از میان وعدههای شیرین استفاده میکردند به طور معنیداری شاخص پوسیدگی کشیدن دندان و ترمیم دندان )dmft( بیشتر از کودکانی بود که دفعات کمتری میان وعده شیرین استفاده میکردند )7(. نتایج حاصل از پژوهشی که به منظور بررسی نقش وعدههای غذایی و میان وعدهها روی پوسیدگی دندانی کودکان انجام شد نشان داد که مصرف بیشتر آب میوه در میان وعدهها و نوشابههای گازدار با غذا با افزایش پوسیدگی همراه بود )8(. بین مصرف نوشابههای شیرین شده با قند و پوسیدگی دندانی در کودکان 5-16 ساله استرالیایی ارتباط معنیداری وجود داشت )9(. در بررسی اهمیت بهداشت دهان و غذا و نوشیدنیها در ایجاد پوسیدگی که در یک منطقه فلوریدا در ایلینویز آمریکا انجام شد مصرف نوشیدنیهای شیرین تأثیر قویتری در ایجاد پوسیدگی داشت )10(. با توجه به این که بیشتر تمرکز دست اندرکاران امر بهداشت در دندانپزشکی آموزش بهداشت دهان و دندان و تشویق افراد به انجام معیارهای بهداشتی است و تاکنون تحقیقی در مورد وضعیت استفاده و نوع میان وعدهها انجام نشده است و با در نظر گرفتن این که بهبود عادات تغذیهای در کودکان منجر به انجام رفتار مناسب در بزرگسالی میشود این تحقیق به منظور آگاهی از فراوانی میزان و نوع میان وعدههای مصرفی در مهد کودکهای شهرستانهای بافت و رابر در استان کرمان انجام شد. روش بررسی این مطالعه از نوع مقطعی- توصیفی بود کهه بهر روی 240 کههودک )3-6( سههاله در مهههد کههودکهههای شهرستانهای رابر و بافت که به روش نمونهه گیهری خوشهای سیسهتماتیک انتاهاب شهده بودنهد انجهام گرفهت. حجهم نمونهه بها اسهتفاده از یهک بههررسی مقهدماتی study) (Pilot و بها در نظهر گهرفتن پارامترهای = α 0/05 و =β 0/20 و فرمهول مربهوط به حجم نمونه مجموعا 240 کهودک )120 کهودک از هر شهر( محاسبه گردید. ابهزار جمه آوری دادههها شهامل سهه باهش )یهک پرسشههنامه و دو چههک لیسههت( بههود باههش اول پرسشنامهای شامل اطالعات دموگرافیک )تحصهیالت و شغل والدین کودک و جنس کودک و تعداد فرزنهد خانوادههها( و باهش دوم چهک لیسهتی شهامل میهان وعدههای غذایی مصرف شده در مهدکودک و باهش سوم چک لیست مشابهای که میهان وعهدههای مهورد مصرف کودک را در منزل شامل میشد. 146

3 ملوک ترابی و همکاران نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله بهرای جمه آوری دادههها پهس از کسهب مجهوز از بهزستی و آمهوزش و پهرورش و انتهااب مهدهههای کودک با حضور در مههد بها همکهاری مربیهان مههد توسط مربیان چک لیست اول تکمیل گردید و سهپس پرسشنامه و چک لیست دوم توسهط مربهی و کهودک جهت تکمیهل بهه خهانواده کهودک ارسهال و پهس از تکمیل آن توسط والدین بعد از یک هفتهه برگشهت و دریافت میشد. الزم به توضیح اسهت کهه ههر چهک لیست )یکی جهت تکمیهل در مههدکودک و دیگهری جهت تکمیل در منزل( شامل سه قسمت بود. قسمت اول: میان وعدههای غذایی پوسیدگیزا عبارت بودند از: بیسههکویت کیههک و کلوچههه انههواع آبمیههوه شیرینیجات چیپس پفهک آدامهس معمهولی انهواع نوشابهها بستنیها و انواع شکالت و پاستیل. قسهمت دوم: میان وعدههای غذایی کمتر پوسهیدگیزا شهامل: انواع شیر پنیر میوههای سهاندوی لواشهک و تمبهر هندی و سبزیجات و باالخره باش سوم شامل: میهان وعهدههای سهالم از نظهر ایجهاد پوسهیدگی از قبیهل: مغزها آجیل آدامس بدون قند و حبوبات پاتهه بهود.)12 11( پس از جم آوری پرسشنامهها دادههها وارد کهامپیوتر شههده و در نههرم افههزار SPSS نسههاه 20 و توسههط تستهای t و آنالیز واریانس مورد تجزیهه و تحلیهل قرار گرفتند. سطح معنیداری %5 در نظر گرفته شد. یافتهها از 240 کودک مورد مطالعه 125 نفر )%52/1( پسهر و )%47/9( 115 دختهر بودنهد. از نظهر شهغل والهدین بیشترین شغل پهدران آزاد )%47/5( و مهادران بیشهتر )%61/6( خانهدار بودند. جدول 1 توزی فراوانی افراد را برحسب متغیرهای دموگرافیک نشان میدهد. متغیر جنس شغل پدر شغل مادر تحصیالت پدر تحصیالت مادر تعداد فرزندان خانواده جدول 1: توزیع فراوانی افراد بر حسب متغیرهای دموگرافیک پسر دختر کارمند کارگر آزاد خانهدار کارمند سایر ابتدایی زیر دیپلم دیپلم دانشگاهی ابتدایی زیردیپلم دیپلم دانشگاهی یک دو سه چهار پنح و بیشتر تعداد درصد %52/1 %47/9 %40/0 %12/5 %47/5 %61/6 %35/1 %3/3 %0/8 %14/2 %42/1 %42/9 %0/8 %6/2 %49/2 %43/8 %23/3 %53/4 %14/6 %5/8 %2/

4 نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله ملوک ترابی و همکاران % جمع فراوانی نسهبی میهان وعهدههای سهالم از نظهر ایجهاد پوسههیدگی 16/23 درصههد فراوانههی نسههبی میههان وعدههای کمتر پوسیدگیزا 38/35 درصهد و فراوانهی نسبی میان وعدههای پوسیدگیزا 45/42 درصد بود. جدول 2 میانگین و انحراف معیار مصرف هفتگی ههر یک از انواع میان وعده را نشان میدههد. همهان طهور که مشاهده میشود بیشترین مقدار مربوط به مصهرف انواع بیسکویت و کلوچهها و کمترین مقهدار مربهوط به مصرف شیر میباشد. میانگین میان وعدههای مصرف شده در منازل توسهط پسه هران و دخته هران بههه ترتیه هب 33/85±19/07 و 30/40±16/44 و بههین ایههن دو میههانگین اخههتالف معنیداری نبود )0/145 =P(. متغیر میان وعدههای پوسیدگی زا جدول 2: میانگین و انحراف معیار مصرف هفتگی میان وعدهها برحسب نوع آن انواع بیسکویت و کلوچه آبمیوه شیرینیجات چیپس پفک آدامس معمولی انواع نوشابه انواع خشکبار انواع بستنی انواع شکالت و پاستیل میانگین 3/55 جمع انحراف معیار 2/04 1/90 0/58 1/10 0/89 1/32 1/76 2/11 1/24 2/02 1/60 0/99 0/58 0/49 0/82 1/73 2/40 0/62 2/06 کمتر پوسیدگی زا انواع شیر نان و پنیر انواع میوه جات ساندویچ لواشک سبزیجات 2/47 2/25 2/72 1/22 1/48 1/72 0/08 2/42 3/25 0/65 0/90 1/15 سالم از نظر پوسیدگی زایی مغزها )پسته بادام گردو( آجیل آدامس بدون قند حبوبات پخته 2/30 2/48 0/69 1/82 2/32 1/50 0/20 2/03 میانگین میان وعدهها در مهدهای کودک در پسران 11/83±4/37 و در دختران 15/65±6/47 بوده بین میانگین میان وعدههای مصرف شده در مهدهای کودک در دو جنس اختالف معنیدار بود )0/000=P(. میانگین میان وعدههای غذایی مصرف شههده تهوسه طه پهسران 45/68±18/98 و دخههتهران 46/05±18/10 بود بین این دو میانگین اختالف معنیداری مشاهده نشد )0/879=P(. 148

5 ملوک ترابی و همکاران نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله بین میانگین مصرف میهان وعهدههای غهذایی توسهط کودکان و تحصیالت پدر و مهادر ارتبهاط معنهیداری وجههود نداشههت )0/643=P و )0/762=P(. بههین میانگین مصرف میان وعدههای غذایی توسط کودکهان و شغل پدر ارتباط معنیداری ولی با شغل مادر معنهی دار نبههود )0/009=P و )0/165=P(. بههین میههانگین دفعات مصرف و نوع میان وعهده بها تعهداد فرزنهدان خانواده تفاوت آماری معنیدار مشاهده نشهد. مقایسهه بین مصرف انواع میان وعدهها از نظر پوسهیدگیزایهی نوع میان وعده در مهد کودکها نشان داد کهه بهین شهرسهتان رابهر و بافت از نظر مصرف میان وعهدهههای پوسهیدگی زا و سالم تفهاوت آمهاری معنهیدار وجهود نداشهت. بهین مصرف میان وعدهها در منزل در دو شهرستان بافت و رابر تفاوت آماری معنیدار مشاهده شد )جدول 3(. جدول 3: مقایسه دفعات مصرف انواع میان وعدههای غذایی در منزل و مهد کودک به تفکیک شهر پوسیدگیزا کمتر پوسیدگیزا سالم از نظر پوسیدگیزایی میان وعده مهد کودک به رابر میانگین 15/35 انحراف معیار 8/67 میانگین 9/38 انحراف معیار 6/48 میانگین 5/81 انحراف معیار 3/70 4/73 6/29 7/53 13/51 12/94 14/48 تفکیک شهر بافت 4/24 6/05 7/31 11/45 10/99 جمع 14/92 0/325 *0/000 0/357 سطح معنی داری 3/96 8/23 7/57 15/88 8/83 22/56 میان وعده منزل به تفکیک رابر 4/71 6/64 8/33 19/28 13/20 19/09 شهر بافت 4/41 7/43 8/12 17/57 11/34 جمع 20/83 0/005* *0/001 *0/018 سطح معنی داری در تمامی جداول* معنی دار است. بحث و نتیجه گیری نتیجه مطالعهای نشان داد که رژیهم غهذایی از عوامهل مهم ایجاد پوسیدگی دندانی است )5( و نقهش مهمهی در پیشگیری از بیماریهای دهان از جمله پوسهیدگی و سایشهای دندانی نقائص تکهاملی و بیمهاریههای مااطی دارد. همچنین تکرار مصهرف مهواد غهذایی و مواد قندی بیش از مقهدار آنهها در ایجهاد پوسهیدگی دندان از اهمیت برخوردار است )6(. در پژوهش حاضر مصرف بیسکویت و انهواع کلوچهه ها شای ترین میان وعده بود. مصرف مرتهب شهیرینی جات در %76 کودکان اردنی و مصرف میان وعدههای شیرین در %88 کودکان 4-6 سهاله عربسهتان گهزارش شده است )14 13(. مصرف میان وعدهههای شهیرین در کودکان 12 و 5 ساله منطقهای از هندوسهتان %100 بهوده اسهت )15(. Kiwanuka و همکهاران نشهان دادند که در اوگاندا %55 کودکان سهه بهار در هفتهه از بیسکویت و شکالت استفاده مهیکردنهد )16(. شهاید بتوان راحتی مصرف تبلیغات تنوع محصول و وفور آنها را از عوامل گرایش به مصهرف زیهاد آنهها بهه عنوان میان وعهده دانسهت. قنهد و شهکر در واقه از ساکارز تشکیل شدهاند و ساکارز جزء قندهایی اسهت که بیشترین پوسیدگیزایی را در دندان ایجاد میکنهد زیرا در دهان بهه راحتهی بهه اسهید تبهدیل مهیشهود. شیرینهیجات نیز در واقه قنههد بهه همههراه نشاسهته 149

6 نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله ملوک ترابی و همکاران میباشند. نشاسته به همراه ساکارز پوسهیدگیزایهی را باال میبرد زیرا زمان باقی ماندن غذا و در نتیجهه قنهد را در دهان باال میبرد و همچنین میتواند میزان تولید اسید ناشی از سهاکارز را بهاال ببهرد )17(. Zhang و همکاران نشان دادنهد کهه مصهرف میهان وعهدهههای شیرین با افزایش تعداد دنهدانههای پوسهیده کشهیده شده و ترمیم شهده در کودکهان پهیش دبسهتانی بهوده است )18(. Han و همکاران نشان دادند که مصرف زیاد میان وعده با افزایش پره واالنس پوسهیدگیههای زود هنگهام در کهودکهان زیر 6 سهال در ارتهباط بهود.)19( در این پژوهش مصرف شیر هفتگی نسهبت بهه سهایر اقالم کم بود. شاید علت این موضهوع مصهرف سهایر فرآوردههای لبنهی در منهزل و بهه عنهوان وعهدهههای غذایی باشد. شیر اگرچه حاوی مواد قندی پوسهیدگی زا میباشد اما به نظر میرسد سهایر اجهزای آن ماننهد مواد معدنی کازئین و اجزاء پروتئینی آن از پوسیدگی دندان جلهوگیری مهیکننهد. پهروتئین شهیر در هنگهام مصرف جذب مینای دندان شده و از حهل شهدگی آن جلوگیری میکند )20(. در مطالعه حاضهر همچنهین مصهرف انهواع شهکالت پاستیل و آب نبات باال بوده و در تحقیقات نشان داده شهده کهه مصهرف ایهن اقهالم عامهل مه ثر در ایجهاد پوسهیدگی دنهدانی مهیباشهند )22 21(. در مطالعهه Johansson و همکاران خطر ایجهاد پوسهیدگی در افرادی که روزی 3 بار میان وعدههای شیرین اسهتفاده میکردند افزایش یافته بود )23(. تنوع شکل و رنگ و نوع بستهبندی شکالت و پاسهتیل و انهواع آب نبهات که برای کودکان دارای جذابیت میباشد مهیتوانهد از علل گرایش کودکان به مصرف آنها باشهد. بها توجهه به نقش ثابت شده پوسیدگی زایی شکالت آبنبهات و پاستیلها بایستی بر مصهرف آنهها نظهارت و مهواد سالم از نظر ایجاد پوسیدگی را جایگزین نمود. در این مطالعه مصرف آدامسههای بهدون قنهد بسهیار پایین بود. با توجه به ایهن کهه کودکهان عالقمنهد بهه مصرف آدامهس مهی باشهند لهذا بایسهتی والهدین را تشهویق بهه خریهد آدامهسههای بهدون قنهد بهرای فرزندانشان نمود. زایلیتول و سوربیتول موجود در این آدامسها ریسک پوسیدگی دندانی را کاهش میدهنهد.)24( میانگین مصرف میان وعدههایی نظیر چیهپس و پفک در این پژوهش نسبتا کم بود که بیهانگر آگهاهی والدین و مربیان مهدهای کودک به خطهرات مصهرف آنها میباشد. مصهاحب و همکهاران نشهان دادنهد در کودکانی که میان وعدههای شور و محصوالت قنهادی اسهتفاده مهیکردنهد پوسهیدگی بیشهتر بهود )22(. از آنجایی که یکی از محصوالت ایهن دو شههر گهردو و بادام میباشد میانگین مصرف مغزها در ایهن تحقیهق مناسب بود. بنابراین این دو ماده غذایی خوب و سالم از نظر پوسیدگیزایی موجب مصرف شده است. در پژوهش حاضر فراوانی نسبی مصرف میهان وعهده های پوسیدگیزا در کودکان 3-6 سال 45/42 درصد بود. به این معنی که تقریبا نیمهی از میهان وعهدهههای مصرف شده در کودکان از نظر ایجاد پوسهیدگیزایهی سالم نبودند. این درصد باال میتواند بیانگر عدم توجه به نقش میان وعدهها در سهالمت دنهدانههای کهودک باشد. میانگین دفعات مصرف میان وعهده در منهزل در ایهن تحقیق بیشتر از مهد کودک بود. علت این امر را به دو دلیل میتوان دانست: ناست این که میان وعهدهههای مصرفی در منزل در روزهای تعطیل هم در نظر گرفته 150

7 ملوک ترابی و همکاران نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله شد و دوم این کهه سهاعات حضهور کهودک در مههد کودک کمتر از منزل بوده است. در ایهن پهژوهش بهین میهزان تحصهیالت والهدین بها میانگین مصرف میان وعهده ارتبهاط آمهاری معنهیدار مشاهده نشد. علت این موضوع میتواند تهأثیر برنامهه غذایی ارائه شده از سوی مهدهای کودک بهه والهدین باشد که والدین نیز به منظور همراهی با این برنامه و احتماال هماهنگی فرزند خود بها سهایر کودکهان از آن پیروی کردهاند. در این تحقیق بین دختهران و پسهران از نظهر دفعهات مصرف میان وعده تفهاوت آمهاری معنهیدار مشهاهده نشههد. Kiwanuka و همکههاران نشههان دادنههد کههه مصهرف شهکر در بهین دختهران و همچنهین کودکهان بزرگتر بیشتر بود )25(. شاید علهت تفهاوت در دامنهه سنی افراد در این تحقیهق باشهد. در مطالعهه حاضهر دفعات مصهرف میهان وعهدههها زیهاد بهود. نتهایج مطالعات نشان داده شده است که تعداد مصرف میهان وعده در روز با افهزایش تعهداد دنهدانههای پوسهیده ارتباط مستقیم دارد ) (. بزاق دهان ph این مسئله به این علت است که بعهد از مصرف مواد غذایی به خصوص مواد قنهدی پهایین میآید که یک عامل م ثر در ایجاد پوسهیدگی دنهدانی است )28(. حال اگر مواد غذایی بها تکهرر زیهاد وارد دهان شوند بزاق دهان فرصت نمییابهد کهه بهه ph نرمال بازگردد و در نتیجهه احتمهال ایجهاد پوسهیدگی دندان افزایش مییابد بنابراین تکرار زیاد مصهرف کهه به میان وعهدههها مهیتوانهد عامهل مه ثری در ایجهاد پوسیدگی دندانی باشد. نتایج مطالعه حاضر بیانگر دفعات زیاد مصهرف میهان وعده در کودکان مهدکودکهای شهرستانههای بافهت و رابر بود. با توجه به این کهه باشهی از انهرژی الزم برای رشد و نمو کودک از میان وعده حاصل میشود لذا توجه به استفاده از میان وعهدهههای سهالم جههت حفظ سالمت دندانهای کودکهان ضهروری بهه نههظر میرسد. پیشنهادها 1- در خصوص اهمیهت و نقهش تغذیهه در سهالمت دهان و دنهدان کودکهان کهال ههای آموزشهی بهرای مربیان مهد کودکها و مراکز پهیش دبسهتانی گذاشهته شود. -2 والدین به ویژه مادران در مورد انتااب میان وعده و تعداد دفعات مصرف آن توجیه شوند. 3- برنامه غذایی مهدههای کهودک بهازنگهری و میهان وعدههای سالم جایگزین شود. 4- مطالعات مداخلهای جهت بررسی نقهش آمهوزش در انتااب نوع میان وعده انجام شود. سپاسگزاری بدین وسیله از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمان برای تصویب طرح و تقبهل باشهی از هزینهها سپاسگزاری میشود. References 1. Lagana G, Fabi F, Abazi Y, Kerci A, Jokici M, Nastasi EB, et al. Caries prevalence in a 7- to 15- year-old Albanian school children population. Ann Stomatol (Roma). 2012;3(2): Petersen PE. The World Oral Health Report 2003: continuous improvement of oral health in the 21st century--the approach of the WHO Global Oral Health Programme. Community Dent Oral Epidemiol. 2003;31: Petersen PE, Lennon MA. Effective use of fluorides for the prevention of dental caries in the 21st century: the WHO approach. Community Dent Oral Epidemiol. 2004;32(5):

8 نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله ملوک ترابی و همکاران 4. Bagramian RA, Garcia-Godoy F, Volpe AR. The global increase in dental caries. a pending public health crisis. Am J Dent. 2009;22(1): Sudha P, Bhasin S, Anegundi RT. Prevalence of dental caries among 5-13-year-old children of Mangalore city. J Indian Soc Pedod Prev Dent. 2005;23(2): Moynihan P, Petersen PE. Diet, nutrition and the prevention of dental diseases. Public Health Nutr Feb;7(1A): Kalsbeek H, Verrips GH. Consumption of sweet snacks and caries experience of primary school children. Caries Res. 1994;28(6): Marshall TA, Broffitt B, Eichenberger-Gilmore J, Warren JJ, Cunningham MA, Levy SM. The roles of meal, snack, and daily total food and beverage exposures on caries experience in young children. J Public Health Dent. 2005;65(3): Armfield JM, Spencer AJ, Roberts-Thomson KF, Plastow K. Water fluoridation and the association of sugar-sweetened beverage consumption and dental caries in Australian children. Am J Public Health. 2013;103(3): Jain P, Gary JJ. Which is a stronger indicator of dental caries: oral hygiene, food, or beverage? A clinical study. Gen Dent. 2014;62(3): Casamassimo PS, Fields HW, Tigue DJ, Nowak A. Pediateric dentistry: infancy through adolescence. 5th ed. Philadelphia: Saunders Company; Sroda R. Nutrition for a healthy mouth. 2th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; Sayegh A, Din EL, Holt RD, Bedi R. Food and drink consumption,sociodemographic factors and dental caries in 4-5 years old children in Amman, Jordan. Br Dent J. 2002;193: Persian. 14. Wyne AH, Khan N.Use of sweet snacks, soft drinks and fruit juices, tooth brushing and first dental visit in high DMFT 4-6 years old of Riyadh region. Indian J Dent Res. 1995;6: Singh A, Bharathi MP, Sequeira P, Acharya S, Bhat M. Oral health status and practices of 5 and 12 year old Indian tribal children. J Clin Pediatr Dent. 2011;35(3): Kiwanuka SN, Astrom AN, Trovik TA. Sugar snack consumption in Ugandan school children: Validity and reliability of a food frequency questionnaire. Community Dent Oral Epidemiol. 2006;34(5): Garcia-Closas R, Garcia-Closas M, Serra- Majem L. A cross-sectional study of dental caries, intake of confectionery and foods rich in starch and sugars, and salivary counts of Streptococcus mutans in children in Spain. Am J Clin Nutr. 1997;66(5): Zhang S, Liu J, Lo EC, Chu C-H. Dental caries status of Bulang preschool children in Southwest China. BMC Oral Health. 2014;14: Han DH, Kim DH, Kim MJ, Kim JB, Jung- Choi K, Bae KH. Regular dental checkup and snack-soda drink consumption of preschool children are associated with early childhood caries in Korean caregiver/preschool children dyads. Community Dent Oral Epidemiol. 2014;42(1): Arcella D, Ottolenghi L, Polimeni A, Leclercq C. The relationship between frequency of carbohydrates intake and dental caries: a crosssectional study in Italian teenagers. Public Health Nutr. 2002;5(4): Amin TT, Al-Abad BM. Oral hygiene practices, dental knowledge, dietary habits and their relation to caries among male primary school children in Al Hassa, Saudi Arabia. Int J Dent Hyg. 2008;6(4): Mosaheb P,Kargar Novin Z, Malek afzali B, Amini M. The relationship between Food Intake and Dental Caries in a group of Iranian Children in J Res Dent Sci. 2011;7(4): Persion 23. Johansson I, Holgerson PL, Kressin NR, Nunn ME, Tanner AC. Snacking habits and caries in young children. Caries Res. 2010;44(5): Jensen ME, Donly K, Wefel JS. Assessment of the effect of selected snack foods on the remineralization/demineralization of enamel and dentin. J Contemp Dent Pract. 2000;1(3): Kiwanuka SN, Astrom AN, Trovik TA. Sugar snack consumption in Ugandan school children: Validity and reliability of a food frequency questionnaire. Community Dent Oral Epidemiol. 2006;34(5): Beighton D, Adamson A, Rugg-Gunn A. Associations between dietary intake, dental caries experience and salivary bacterial levels in 12-yearold English schoolchildren. Arch Oral Biol. 1996;41(3): Mariri BP, Levy SM, Warren JJ, Bergus GR, Marshall TA, Broffitt B. Medically administered antibiotics, dietary habits, fluoride intake and dental caries experience in the primary dentition. Community Dent Oral Epidemiol. 2003;31(1): Amaral MA, Nakama L, Conrado CA, Matsuo T. Dental caries in young male adults: prevalence, severity and associated factors. Braz Oral Res. 2005;19(4): سال اول/ شماره 2 /پا یی ز 1394 ه شاهی سالمت مح ور 152

9 Evaluation of Type and Frequency of Snacks Consumption in 3-6-Year-Old Children in Rabor and Baft Cities (2011) Torabi Molok 1, PourEslami HamidReza 2, Sajadi Alahyar 3, Karimi Afshar Marziyeh 4 *, Karimi Afshar Mehrnaz 3 Received: Revised: Accepted: Abstract Introduction: Dental caries is a multifactorial disease. Diet has a major role in prevention of oral diseases as well as dental caries. The aim of the study was to evaluate the frequency and type of snack consumption among 3-6 year-old-children in Rbor and Baft in Method: This cross-sectional study was conducted on 240 kindergarten children aged 3-6 years old in Baft and Rabor cities through multiple stratified systematic sampling methods. Data were collected by a demographic questionnaire (sex, parents education and their job, and number of children) and 2 checklists consist of daily type and frequency of snack consumption in kindergarten and at home. Data were analyzed in SPSS version 20 software using T and χ 2 tests. Results: In the present study, 125(52.1%) kids were boysand the rest were girls % of snacks were cariogenic. The mean of weekly snack consumption by boys and girls were 45.68±18.98 and 46.05±18.10 respectively, and there were not any significant differences between them (P=0.879). The mean of snack consumption at home was meaningfully higher than that at kindergarten (P=0.000). Frequency of snack consumption in Rbor was higher than that in Baft, but the difference was not significant (P=0.493).There were not any meaningful statistical differences between fathers and mothers educational level and the mean of weekly snack consumption (P=0.643 and P=0.762). Conclusion: Based on the findings of the present study the mean of snack consumption at kindergartens in Baft and Rabor was high. However snacks provide a part of energy for children's growth, choosing healthy snack is necessary for dental health. Keywords: Snack Consumption, 3-6 Years, Children, Baft, Rabor Citation: Torabi M, PourEslami HR, Sajadi A, Karimi Afshar M, Karimi Afshar M. Evaluation of Type and Frequency of Snacks Consumption in 3-6-Year-Old Children in Rabor and Baft Cities(2011). Journal of Health Based Research 2015; 1(2): Associate Professor, Department of Oral and Maxillofacial Pathology, School of Dentistry, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran. 2. Professor, Department of Pediatric Dentistry, School of Dentistry, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran. 3. Assistant Professor, Department of Orthodontics, School of Dentistry, Kerman University of Medical Science, Kerman, Iran. 4. Dentist, School of Dentistry, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran. 153

10 نوع میان وعده مصرفی در کودکان 3-6 ساله ملوک ترابی و همکاران *Correspondence: Kerman, Shafa St, School of Dentistry, Department of Orthodontics. Tel: Fax: سال اول/ شماره 2 /پا یی ز 1394 ه شاهی سالمت مح ور 152