ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ Α.Ν.Ε.

Transcript

1 ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ Α.Ν.Ε. Ενδιάµεσες συνοπτικές ατοµικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της περιόδου 1/1 30/9/2015 Σύµφωνα µε το.λ.π. 34 (ενδιάµεση χρηµατοοικονοµική πληροφόρηση) Οι ενδιάµεσες συνοπτικές ατοµικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις από σελίδα 1 έως και τη σελίδα 19 εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας στη συνεδρίαση της 16/11/2015 και έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο στη διεύθυνση Επισηµαίνεται ότι τα δηµοσιοποιηµένα στον τύπο συνοπτικά οικονοµικά στοιχεία στοχεύουν στο να παράσχουν στον αναγνώστη ορισµένα γενικά οικονοµικά στοιχεία της οικονοµικής θέσης και των αποτελεσµάτων της Εταιρείας και του Οµίλου, σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς. Ανώνυµη Ναυτιλιακή Εταιρεία Αριθµός Γ.Ε.ΜΗ ης Αυγούστου Ηράκλειο Κρήτης

2 Περιεχόµενα Σελίδα Ενδιάµεση συνοπτική κατάσταση συνολικού εισοδήµατος 1 Ενδιάµεση συνοπτική κατάσταση οικονοµικής θέσης 2 Ενδιάµεση συνοπτική κατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων µητρικής 3 Ενδιάµεση συνοπτική ενοποιηµένη κατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων 4 Ενδιάµεση συνοπτική κατάσταση ταµειακών ροών 5 Σηµειώσεις στις ενδιάµεσες συνοπτικές ατοµικές και ενοποιηµένες οικονοµικές της περιόδου 1/1 30/9/2015 Σηµείωση 1 Γενικές πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όµιλο 6 2 Βάση κατάρτισης των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων Σηµείωση συµµόρφωσης Χρήση εκτιµήσεων 6 3 Σηµαντικές λογιστικές πολιτικές Νέα Πρότυπα, διερµηνείες και τροποποίηση υφιστάµενων προτύπων 7 4 ιαχείριση χρηµατοοικονοµικού κινδύνου Γενικά Μακροοικονοµικές συνθήκες στην Ελλάδα Έλεγχοι κεφαλαίων Κίνδυνος ρευστότητας Πιστωτικός κίνδυνος Κίνδυνος συνθηκών αγοράς Κίνδυνος επιτοκίων Συναλλαγµατικός κίνδυνος 11 5 Εκτίµηση εύλογης αξίας 11 6 Έσοδα πωλήσεων 12 7 Κόστος πωληθέντων 12 8 Φόρος εισοδήµατος 12 9 Αποτελέσµατα ανά µετοχή Ενσώµατα και άυλα περιουσιακά στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρείες ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα Μετοχικό κεφάλαιο Μακροπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις Λειτουργικοί τοµείς Συναλλαγές συνδεδεµένων µερών Όµιλος υπερκείµενης µητρικής εταιρείας Θυγατρικές εταιρείες Μέλη ιοικητικού Συµβουλίου και διευθυντικά στελέχη Ενδεχόµενες υποχρεώσεις Γεγονότα µεταγενέστερα των οικονοµικών καταστάσεων 19 Στοιχεία και πληροφορίες 20 Τα ποσά των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων απεικονίζονται σε χιλιάδες, εκτός αν ρητά αναφέρεται διαφορετικά. Τυχόν αποκλίσεις σε επίπεδο δεκαδικού ψηφίου οφείλονται στη στρογγυλοποίηση των ποσών.

3 ΕΝ ΙΑΜΕΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ Σηµείωση Ο Όµιλος Η Εταιρεία 1/1 30/9/2015 1/1 30/9/2014 1/7 30/9/2015 1/7 30/9/2014 1/1 30/9/2015 1/1 30/9/2014 1/7 30/9/2015 1/7 30/9/2014 Συνεχιζόµενες δραστηριότητες Έσοδα πωλήσεων Κόστος πωληθέντων Μικτά Κέρδη Λοιπά λειτουργικά έσοδα Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Λοιπά λειτουργικά έξοδα Κέρδη προ φόρων, χρηµατοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσµάτων Χρηµατοοικονοµικά έσοδα Χρηµατοοικονοµικά έξοδα Καθαρά χρηµατοοικονοµικά έξοδα Έσοδα από µερίσµατα συµµετοχών Κέρδη περιόδου προ φόρων Φόρος εισοδήµατος Κέρδη περιόδου µετά από φόρους (α) Λοιπά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (β) Συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (α) + (β) Τα Κέρδη περιόδου µετά από φόρους κατανέµονται σε: Ιδιοκτήτες µητρικής Μη ελέγχουσες συµµετοχές Κέρδη περιόδου µετά από φόρους (α) Τα συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους κατανέµονται σε: Ιδιοκτήτες µητρικής Μη ελέγχουσες συµµετοχές Συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (β) Κέρδη περιόδου µετά από φόρους ανά µετοχή βασικά και προσαρµοσµένα (σε ) 9 0,1645 0,0209 0,1099 0,0623 0,1613 0,0109 0,0994 0,0517 Οι επισυναπτόµενες σηµειώσεις που αναφέρονται στις σελίδες 6 19 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων. 1

4 ΕΝ ΙΑΜΕΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Σηµείωση Ο Όµιλος Η Εταιρεία 30/9/ /12/ /9/ /12/2014 Περιουσιακά στοιχεία Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ιδιοχρησιµοποιούµενα ενσώµατα πάγια στοιχεία Άυλα περιουσιακά στοιχεία Επενδύσεις σε ακίνητα Επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρίες ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία Μακροπρόθεσµες απαιτήσεις Σύνολο µη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέµατα Απαιτήσεις Λοιπά στοιχεία κυκλοφορούντος ενεργητικού Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα Σύνολο κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων Σύνολο περιουσιακών στοιχείων Ίδια κεφάλαια και υποχρεώσεις Ίδια κεφάλαια Μετοχικό Κεφάλαιο ιαφορά υπέρ το άρτιο Λοιπά αποθεµατικά Αποτελέσµατα εις νέο Ίδια Κεφάλαια αποδιδόµενα στους µετόχους της µητρικής Μη ελέγχουσες συµµετοχές Σύνολο Ιδίων κεφαλαίων Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις άνεια Αναβαλλόµενες φορολογικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία Μελλοντικά έσοδα κρατικών επιχορηγήσεων Λοιπές προβλέψεις Σύνολο Μακροπρόθεσµων υποχρεώσεων Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις άνεια Βραχυπρόθεσµο µέρος πληρωτέο την επόµενη χρήση Υποχρεώσεις από φόρους εισοδήµατος Προµηθευτές και λοιπές βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις Σύνολο Βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων Σύνολο υποχρεώσεων Σύνολο Ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Οι επισυναπτόµενες σηµειώσεις που αναφέρονται στις σελίδες 6 19 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων. 2

5 ΕΝ ΙΑΜΕΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΜΗΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Μεταβολή Ιδίων Κεφαλαίων 1/1 30/9/2014 Μετοχικό Υπέρ το Λοιπά Αποτελέσµατα κεφάλαιο άρτιο αποθεµατικά εις νέο Σύνολο Υπόλοιπα κατά την 1/1/ Αντληθέντα κεφάλαια από αύξηση µετοχικού κεφαλαίου Έξοδα αύξησης µετοχικού κεφαλαίου Κέρδη περιόδου µετά από φόρους (α) Λοιπά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (β) Συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (α) + (β) Μεταβολή Ιδίων Κεφαλαίων 1/1 30/9/2015 Υπόλοιπα των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 30/9/ Υπόλοιπα κατά την 1/1/ Κέρδη περιόδου µετά από φόρους (α) Λοιπά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (β) Συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (α) + (β) Υπόλοιπα των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 30/9/ Οι επισυναπτόµενες σηµειώσεις που αναφέρονται στις σελίδες 6 19 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων. 3

6 ΕΝ ΙΑΜΕΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Μεταβολή Ιδίων Κεφαλαίων 1/1 30/9/2014 Αποδιδόµενα στους µετόχους της µητρικής Μετοχικό Υπέρ το Λοιπά Αποτελέσµατα Μη ελέγχουσες κεφάλαιο άρτιο αποθεµατικά εις νέο Σύνολο συµµετοχές Σύνολο Υπόλοιπα κατά την 1/1/ Αντληθέντα κεφάλαια από αύξηση µετοχικού κεφαλαίου Έξοδα αύξησης µετοχικού κεφαλαίου Μεταφορά µεταξύ αποτελεσµάτων εις νέον και αποθεµατικών (δηµιουργία τακτικού αποθεµατικού) Κέρδη περιόδου µετά από φόρους (α) Λοιπά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (β) Συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (α) + (β) Υπόλοιπα των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 30/9/ Μεταβολή Ιδίων Κεφαλαίων 1/1 30/9/2015 Υπόλοιπα κατά την 1/1/ Μεταφορά µεταξύ αποτελεσµάτων εις νέον και αποθεµατικών (δηµιουργία τακτικού αποθεµατικού) Κέρδη περιόδου µετά από φόρους (α) Λοιπά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (β) Συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήµατα περιόδου µετά από φόρους (α) + (β) Υπόλοιπα των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 30/9/ Οι επισυναπτόµενες σηµειώσεις που αναφέρονται στις σελίδες 6 19 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων. 4

7 ΕΝ ΙΑΜΕΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Σηµείωση Ο Όµιλος Η Εταιρεία 1/1 30/9/2015 1/1 30/9/2014 1/1 30/9/2015 1/1 30/9/2014 Λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη περιόδου προ φόρων πλέον / (µείον) προσαρµογές για: Συνολικές αποσβέσεις 10 & Προβλέψεις Συναλλαγµατικές διαφορές Αποτελέσµατα [ (έσοδα), (κέρδη) ] λοιπής επενδυτικής δραστηριότητας Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα πλέον / (µείον) προσαρµογές για µεταβολές λογαριασµών κεφαλαίου κίνησης ή που σχετίζονται µε τις λειτουργικές δραστηριότητες: (Αύξηση) / µείωση αποθεµάτων (Αύξηση) / µείωση απαιτήσεων (Μείωση) υποχρεώσεων (πλην δανειακών) (µείον) : Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα καταβεβληµένα Καταβεβληµένοι φόροι Σύνολο Εισροών / (εκροών) από λειτουργικές δραστηριότητες (α) Επενδυτικές δραστηριότητες Επιστροφή κεφαλαίου θυγατρικών Αγορά ενσώµατων και άυλων παγίων περιουσιακών στοιχείων Μερίσµατα εισπραχθέντα Σύνολο (Εκροών) / εισροών από επενδυτικές δραστηριότητες (β) Χρηµατοδοτικές δραστηριότητες Καθαρά αντληθέντα κεφάλαια από αύξηση µετοχικού κεφαλαίου Εξοφλήσεις δανείων Μερίσµατα πληρωθέντα Σύνολο (Εκροών) / εισροών από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες (γ) Καθαρή Αύξηση / (µείωση) στα ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα περιόδου (α) + (β) + (γ) Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα έναρξης περιόδου Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα λήξης περιόδου Οι επισυναπτόµενες σηµειώσεις που αναφέρονται στις σελίδες 6 19 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων. 5

8 Σηµειώσεις στις ενδιάµεσες συνοπτικές ατοµικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της περιόδου 1/1 30/9/ Γενικές πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όµιλο Η Εταιρεία ιδρύθηκε στις 25/5/1972 (Φ.Ε.Κ /5/1972) µε έδρα το ήµο Ηρακλείου Κρήτης, επωνυµία «ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ Ανώνυµη Ναυτιλιακή Εταιρεία» και διακριτικό τίτλο «ΜΙΝΟΑΝ LINES». Η Εταιρεία δραστηριοποιείται αµιγώς στον κλάδο της επιβατηγού ναυτιλίας τόσο σε γραµµές εσωτερικού όσο και σε γραµµές εξωτερικού. Ο αριθµός του απασχολούµενου προσωπικού κατά την 30/9/2015 και 30/9/2014 ανερχόταν σε 420 και 417 άτοµα αντίστοιχα. Οι µετοχές της Εταιρείας είναι εισηγµένες στο Χρηµατιστήριο Αξιών Αθηνών µε κωδικό MINOA. Οι αντίστοιχοι κωδικοί της µετοχής σε άλλα on line συστήµατα είναι :Reuters : MILr.AT - Bloomberg : MINOA GA. Το σύνολο των µετοχών που διαιρείται το µετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας κατά την 30/9/2015 και 30/9/2014 ανέρχονταν σε κοινές ονοµαστικές µετοχές. Ο µέσος σταθµισµένος αριθµός µετοχών κατά την 30/9/2015 ανέρχονταν σε ενώ αντίστοιχα κατά την 30/9/2014 σε µετοχές. Η συνολική κεφαλαιοποίηση της Εταιρείας την 30/9/2015 ανερχόταν στο ποσό Κάθε µετοχή έχει δικαίωµα µίας ψήφου. Η πλειοψηφία των µετοχών της Εταιρείας κατέχεται από το 2008, από την εταιρεία «Grimaldi Group S.p.Α.» (εντός της τρέχουσας περιόδου η υπερκείµενη µητρική εταιρεία άλλαξε την προηγούµενη επωνυµία της σηµ. 18), µέλος του Οµίλου Grimaldi, µε έδρα το Παλέρµο της Ιταλίας η οποία κατέστη υπερκείµενη µητρική εταιρεία που ασκεί έλεγχο στην Εταιρεία και τον Όµιλο. Το ανώτατο όργανο της Εταιρείας είναι η Γενική Συνέλευση των µετόχων η οποία εκλέγει το ιοικητικό Συµβούλιο που απαρτίζεται από 7 9 µέλη. Την 21/6/2013 η Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων εξέλεξε 8µελές ιοικητικό Συµβούλιο. Από τα οκτώ µέλη (8) του ιοικητικού Συµβουλίου την 30/9/2015, τρία (3) ήταν εκτελεστικά, τρία (3) µη εκτελεστικά και δύο (2) ανεξάρτητα µη εκτελεστικά. Οι ενδιάµεσες συνοπτικές οικονοµικές καταστάσεις της περιόδου που έληξε την 30/9/2015 περιλαµβάνουν τις ενδιάµεσες συνοπτικές ατοµικές και τις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις (οι «οικονοµικές καταστάσεις») οι οποίες εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο στη συνεδρίαση της 16/11/2015. Οι ενδιάµεσες συνοπτικές ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις περιλαµβάνουν την Εταιρεία και τη θυγατρική της (Όµιλος). Η θυγατρική εταιρεία η οποία περιλαµβάνεται στις ενδιάµεσες συνοπτικές ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις και το ποσοστό συµµετοχής που κατέχει η µητρική εταιρεία είτε άµεσα είτε έµµεσα, παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα: % Συµµετοχής Μέθοδος Επωνυµία Έδρα ενοποίησης Minoan Italia S.p.A. Ολική Παλέρµο Ιταλίας 100% 100% 2. Βάση κατάρτισης των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων 2.1 Σηµείωση συµµόρφωσης Οι ενδιάµεσες συνοπτικές οικονοµικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί βάση του ιεθνούς Λογιστικού Προτύπου 34 «Ενδιάµεση Χρηµατοοικονοµική Πληροφόρηση». Οι ενδιάµεσες συνοπτικές οικονοµικές καταστάσεις δεν περιλαµβάνουν όλες τις πληροφορίες και σηµειώσεις που απαιτούνται στις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις και πρέπει να διαβάζονται σε συνάρτηση τόσο µε τις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις της 31/12/2014 όσο και µε αυτές της περιόδου 1/1 30/6/2015. Τα ποσά των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων απεικονίζονται σε χιλιάδες, εκτός αν ρητά αναφέρεται διαφορετικά. Τυχόν αποκλίσεις σε επίπεδο δεκαδικού ψηφίου οφείλονται στη στρογγυλοποίηση των ποσών. 2.2 Χρήση εκτιµήσεων Η σύνταξη των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων, υποχρεώνει τη ιοίκηση να παίρνει αποφάσεις, να κάνει εκτιµήσεις και υποθέσεις που επηρεάζουν την εφαρµογή των πολιτικών, καθώς και των αναφερόµενων ποσών ενεργητικού, υποχρεώσεων, εσόδων και εξόδων. Τα πραγµατικά αποτελέσµατα µπορεί να διαφέρουν από τις εκτιµήσεις. Οι εκτιµήσεις που πραγµατοποιεί η διοίκηση κατά την εφαρµογή των λογιστικών πολιτικών που έχουν σηµαντική επίδραση στις ενδιάµεσες συνοπτικές οικονοµικές καταστάσεις και οι εκτιµήσεις που ενέχουν κίνδυνο ενδεχόµενης προσαρµογής στην επόµενη χρήση δεν διαφέρουν από αυτές που εφαρµόστηκαν κατά τη σύνταξη των ετήσιων οικονοµικών καταστάσεων της 31/12/

9 3. Σηµαντικές λογιστικές πολιτικές Οι λογιστικές πολιτικές που εφαρµόστηκαν κατά τη σύνταξη των ενδιάµεσων συνοπτικών οικονοµικών καταστάσεων, της 30/9/2015 είναι οι ίδιες µε αυτές που εφαρµόστηκαν κατά τη σύνταξη της Ετήσιας Οικονοµικής Έκθεσης της χρήσης 1/1 31/12/2014, η οποία έχει αναρτηθεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Εταιρείας Νέα Πρότυπα, διερµηνείες και τροποποίηση υφιστάµενων προτύπων Οι τροποποιήσεις που παρατίθενται παρακάτω περιγράφουν τις σηµαντικότερες αλλαγές στα ΠΧΠ, βάσει των αποτελεσµάτων του προγράµµατος ετήσιων βελτιώσεων του Σ ΛΠ. Ο Όµιλος είναι στη διαδικασία της αξιολόγησης της επίδρασης από την εφαρµογή των τροποποιήσεων των προτύπων στις οικονοµικές καταστάσεις. Σε κάθε περίπτωση, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, ο Όµιλος εκτιµά ότι οι ακόλουθες τροποποιήσεις στις ενδιάµεσες συνοπτικές οικονοµικές καταστάσεις είτε δεν έχουν επίδραση είτε ότι η τυχόν επίδραση δεν είναι σηµαντική. Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά για την τρέχουσα οικονοµική χρήση Ε ΠΧΑ 21 «Εισφορές» Αυτή η διερµηνεία ορίζει τον λογιστικό χειρισµό µιας υποχρέωσης πληρωµής εισφοράς που έχει επιβληθεί από την κυβέρνηση και δεν είναι φόρος εισοδήµατος. Η διερµηνεία διευκρινίζει πως το δεσµευτικό γεγονός βάση του οποίου θα έπρεπε να σχηµατιστεί η υποχρέωση καταβολής εισφοράς (ένα από τα κριτήρια για την αναγνώριση υποχρέωσης σύµφωνα µε το ΛΠ 37) είναι η ενέργεια όπως περιγράφεται στη σχετική νοµοθεσία η οποία προκαλεί την πληρωµή της εισφοράς. Η διερµηνεία µπορεί να έχει ως αποτέλεσµα την αναγνώριση της υποχρέωσης αργότερα από ότι ισχύει σήµερα, ειδικότερα σε σχέση µε εισφορές οι οποίες επιβάλλονται ως αποτέλεσµα συνθηκών που ισχύουν σε µια συγκεκριµένη ηµεροµηνία. Ετήσιες Βελτιώσεις σε ΠΧΑ 2013 Οι παρακάτω τροποποιήσεις περιγράφουν τις σηµαντικότερες αλλαγές που υπεισέρχονται σε τρία ΠΧΑ ως επακόλουθο των αποτελεσµάτων του κύκλου του ετήσιου προγράµµατος βελτιώσεων του Σ ΛΠ. ΠΧΑ 3 «Συνενώσεις επιχειρήσεων» Η τροποποίηση διευκρινίζει πως το ΠΧΑ 3 δεν έχει εφαρµογή στην λογιστικοποίηση του σχηµατισµού οποιασδήποτε από κοινού δραστηριότητας βάση του ΠΧΑ 11 στις οικονοµικές καταστάσεις της ίδιας της από κοινού δραστηριότητας. ΠΧΑ 13 «Επιµέτρηση εύλογης αξίας» Η τροποποίηση διευκρινίζει πως η εξαίρεση που παρέχει το ΠΧΑ 13 για ένα χαρτοφυλάκιο χρηµατοοικονοµικών απαιτήσεων και υποχρεώσεων ( portfolio exception ) έχει εφαρµογή σε όλα τα συµβόλαια (συµπεριλαµβανοµένων των µη χρηµατοοικονοµικών συµβολαίων) εντός του πεδίου εφαρµογής του ΛΠ 39/ ΠΧΑ 9. ΛΠ 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα» Το πρότυπο τροποποιήθηκε προκειµένου να διευκρινιστεί πως το ΛΠ 40 και το ΠΧΑ 3 δεν είναι αµοιβαίως αποκλειόµενα. Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά για µεταγενέστερες περιόδους ΠΧΑ 9 «Χρηµατοοικονοµικά µέσα» και µεταγενέστερες τροποποιήσεις στο ΠΧΑ 9 και ΠΧΑ 7 (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2018) Το ΠΧΑ 9 αντικαθιστά τις πρόνοιες του ΛΠ 39 που αφορούν στην ταξινόµηση και επιµέτρηση των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων και συµπεριλαµβάνει επίσης ένα µοντέλο αναµενόµενων πιστωτικών ζηµιών το οποίο αντικαθιστά το µοντέλο των πραγµατοποιηµένων πιστωτικών ζηµιών που εφαρµόζεται σήµερα. Το ΠΧΑ 9 καθιερώνει µία προσέγγιση της λογιστικής αντιστάθµισης βασιζόµενη σε αρχές και αντιµετωπίζει ασυνέπειες και αδυναµίες στο τρέχων µοντέλο του ΛΠ 39. Ο Όµιλος βρίσκεται στη διαδικασία εκτίµησης της επίδρασης του ΠΧΑ 9 στις οικονοµικές του καταστάσεις. Το ΠΧΑ 9 δεν µπορεί να εφαρµοστεί νωρίτερα από τον Όµιλο διότι δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΠΧΑ 15 «Έσοδα από Συµβόλαια µε Πελάτες» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2017) Το ΠΧΑ 15 εκδόθηκε τον Μάιο Σκοπός του προτύπου είναι να παρέχει ένα ενιαίο, κατανοητό µοντέλο αναγνώρισης των εσόδων από όλα τα συµβόλαια µε πελάτες ώστε να βελτιώσει τη συγκρισιµότητα µεταξύ εταιρειών του ίδιου κλάδου, διαφορετικών κλάδων και διαφορετικών κεφαλαιαγορών. Περιλαµβάνει τις αρχές που πρέπει να εφαρµόσει µία οικονοµική οντότητα για να προσδιορίσει την επιµέτρηση των εσόδων και τη χρονική στιγµή της αναγνώρισής τους. Η βασική αρχή είναι ότι µία οικονοµική οντότητα θα αναγνωρίσει τα έσοδα µε τρόπο που να απεικονίζει τη µεταβίβαση των αγαθών ή υπηρεσιών στους πελάτες στο ποσό το οποίο αναµένει να δικαιούται σε αντάλλαγµα για αυτά τα αγαθά ή τις υπηρεσίες. Ο Όµιλος βρίσκεται στη διαδικασία εκτίµησης της επίδρασης του ΠΧΑ 15 στις οικονοµικές του καταστάσεις. Το πρότυπο δεν έχει υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 7

10 ΛΠ 19 Αναθεωρηµένο (Τροποποίηση) «Παροχές σε Εργαζοµένους» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Φεβρουαρίου 2015) Η περιορισµένου σκοπού τροποποίηση εφαρµόζεται σε εισφορές των εργαζοµένων ή τρίτων µερών στα προγράµµατα καθορισµένων παροχών και απλοποιεί την λογιστικοποίηση των εισφορών όταν είναι ανεξάρτητες του αριθµού των ετών που παρέχεται η εργασία, για παράδειγµα, εισφορές εργαζοµένων που υπολογίζονται βάση ενός σταθερού ποσοστού του µισθού. ΠΧΑ 11 (Τροποποίηση) «Από κοινού Συµφωνίες» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2016) Αυτή η τροποποίηση απαιτεί από έναν επενδυτή να εφαρµόσει την µέθοδο της εξαγοράς όταν αποκτά συµµετοχή σε µία από κοινού δραστηριότητα η οποία αποτελεί µία επιχείρηση. Η τροποποίηση δεν έχει υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΛΠ 16 και ΛΠ 38 (Τροποποιήσεις) «ιευκρίνιση των Επιτρεπτών Μεθόδων Απόσβεσης» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2016) Αυτή η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η χρήση µεθόδων βασισµένων στα έσοδα δεν είναι κατάλληλες για τον υπολογισµό των αποσβέσεων ενός περιουσιακού στοιχείου και επίσης διευκρινίζει πως τα έσοδα δεν θεωρούνται κατάλληλη βάση επιµέτρησης της ανάλωσης των οικονοµικών οφελών που ενσωµατώνονται σε ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο. Αυτές οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΛΠ 16 και ΛΠ 41 (Τροποποιήσεις) «Γεωργία: ιαρκείς φυτείες» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2016) Αυτές οι τροποποιήσεις αλλάζουν τη χρηµατοοικονοµική αναφορά των διαρκών φυτειών, όπως τα αµπέλια και τα δέντρα που παράγουν φρούτα. Οι διαρκείς φυτείες πρέπει να λογιστικοποιούνται µε τον ίδιο τρόπο όπως τα ιδιοκατασκευασµένα ενσώµατα πάγια. Συνεπώς, οι τροποποιήσεις συµπεριλαµβάνουν τις διαρκείς φυτείες στο πεδίο εφαρµογής του ΛΠ 16, αντί του ΛΠ 41. Η παραγωγή που αναπτύσσεται στις διαρκείς φυτείες παραµένει στο πεδίο εφαρµογής του ΛΠ 41. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΛΠ 27 (Τροποποίηση) «Ατοµικές οικονοµικές καταστάσεις» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2016) Αυτή η τροποποίηση επιτρέπει στις οικονοµικές οντότητες να χρησιµοποιούν την µέθοδο της καθαρής θέσης προκειµένου να λογιστικοποιήσουν τις επενδύσεις σε θυγατρικές, κοινοπραξίες και συγγενείς στις ατοµικές τους οικονοµικές καταστάσεις και επίσης ξεκαθαρίζει τον ορισµό των ατοµικών οικονοµικών καταστάσεων. Η τροποποίηση δεν έχει υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΠΧΑ 10 και ΛΠ 28 (Τροποποιήσεις) «Πώληση ή εισφορά περιουσιακών στοιχείων µεταξύ ενός επενδυτή και µιας συγγενούς εταιρείας ή κοινοπραξίας» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2016) Οι τροποποιήσεις διευθετούν µία ασυνέπεια µεταξύ των διατάξεων του ΠΧΑ 10 και του ΛΠ 28 σχετικά µε την πώληση ή εισφορά των περιουσιακών στοιχείων µεταξύ ενός επενδυτή και µιας συγγενούς εταιρείας ή κοινοπραξίας. Η βασική συνέπεια των τροποποιήσεων είναι πως αναγνωρίζεται ολόκληρο το κέρδος ή η ζηµιά µιας συναλλαγής που περιλαµβάνει µία δραστηριότητα (είτε µε τη µορφή µιας θυγατρικής είτε όχι). Μερικό κέρδος ή ζηµιά αναγνωρίζεται όταν η συναλλαγή περιλαµβάνει περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν αποτελούν µια δραστηριότητα, ακόµα και αν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία έχουν τη µορφή µιας θυγατρικής. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΛΠ 1 (Τροποποιήσεις) Γνωστοποιήσεις (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2016) Οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν τις οδηγίες του ΛΠ 1 σχετικά µε τις έννοιες της σηµαντικότητας και της συγκέντρωσης, την παρουσίαση των µερικών αθροισµάτων, την δοµή των οικονοµικών καταστάσεων και τις γνωστοποιήσεις των λογιστικών πολιτικών. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 12 και ΛΠ 28 (Τροποποιήσεις) Εταιρείες επενδύσεων: Εφαρµογή της απαλλαγής από την υποχρέωση ενοποίησης (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2016) Οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν την εφαρµογή της απαλλαγής των εταιρειών επενδύσεων και των θυγατρικών τους από την υποχρέωση ενοποίησης. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ετήσιες Βελτιώσεις σε ΠΧΑ 2012 (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Φεβρουαρίου 2015) Οι παρακάτω τροποποιήσεις περιγράφουν τις σηµαντικότερες αλλαγές που υπεισέρχονται σε ορισµένα ΠΧΑ ως επακόλουθο των αποτελεσµάτων του κύκλου του ετήσιου προγράµµατος βελτιώσεων του Σ ΛΠ. ΠΧΑ 2 «Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών» Η τροποποίηση διευκρινίζει τον ορισµό της προϋπόθεσης κατοχύρωσης και ορίζει διακριτά τον όρο απόδοσης και τον όρο υπηρεσίας. ΠΧΑ 3 «Συνενώσεις επιχειρήσεων» Η τροποποίηση διευκρινίζει πως η υποχρέωση για ενδεχόµενο τίµηµα το οποίο πληροί τον ορισµό του χρηµατοοικονοµικού στοιχείου ταξινοµείται ως χρηµατοοικονοµική υποχρέωση ή ως στοιχείο της καθαρής θέσης βάση 8

11 των ορισµών του ΛΠ 32 «Χρηµατοοικονοµικά µέσα: Παρουσίαση». Επίσης διευκρινίζει πως κάθε ενδεχόµενο τίµηµα, χρηµατοοικονοµικό και µη χρηµατοοικονοµικό, που δεν είναι στοιχείο της καθαρής θέσης επιµετράται στην εύλογη αξία µέσω των αποτελεσµάτων. ΠΧΑ 8 «Λειτουργικοί τοµείς» Η τροποποίηση απαιτεί τη γνωστοποίηση των εκτιµήσεων της διοίκησης όσον αφορά την συνάθροιση των λειτουργικών τοµέων. ΠΧΑ 13 «Επιµέτρηση εύλογης αξίας» Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι το πρότυπο δεν αποκλείει τη δυνατότητα της επιµέτρησης βραχυπρόθεσµων απαιτήσεων και υποχρεώσεων στα ποσά των τιµολογίων σε περιπτώσεις όπου η επίπτωση της προεξόφλησης είναι ασήµαντη. ΛΠ 16 «Ενσώµατα πάγια» και ΛΠ 38 «Άυλα περιουσιακά στοιχεία» Και τα δύο πρότυπα τροποποιήθηκαν προκειµένου να διευκρινιστεί ο τρόπος µε τον οποίο αντιµετωπίζονται η προ αποσβέσεων λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου και οι συσσωρευµένες αποσβέσεις όταν µια οικονοµική οντότητα ακολουθεί τη µέθοδο της αναπροσαρµογής. ΛΠ 24 «Γνωστοποιήσεις συνδεδεµένων µερών» Το πρότυπο τροποποιήθηκε προκειµένου να συµπεριλάβει ως συνδεδεµένο µέρος µία εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες βασικού διοικητικού στελέχους στην οικονοµική οντότητα ή στην µητρική εταιρεία της οικονοµικής οντότητας. Ετήσιες βελτιώσεις σε ΠΧΑ 2014 (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2016) Οι τροποποιήσεις που παρατίθενται παρακάτω περιγράφουν τις βασικές αλλαγές σε τέσσερα ΠΧΑ. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΠΧΑ 5 «Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία διακρατούµενα προς πώληση και διακοπείσες δραστηριότητες» Η τροποποίηση διευκρινίζει πως όταν ένα περιουσιακό στοιχεία (ή οµάδα στοιχείων) αναταξινοµείται από «διακρατούµενο προς πώληση» σε «διακρατούµενο προς διανοµή», ή το αντίθετο, αυτό δεν αποτελεί αλλαγή στο σχέδιο για πώληση ή διανοµή και δεν πρέπει να λογιστικοποιείται σαν αλλαγή. ΠΧΑ 7 «Χρηµατοοικονοµικά µέσα: Γνωστοποιήσεις» Η τροποποίηση προσθέτει συγκεκριµένες οδηγίες προκειµένου να βοηθήσει τη διοίκηση να προσδιορίσει εάν οι όροι µίας συµφωνίας για εξυπηρέτηση ενός χρηµατοοικονοµικού περιουσιακού στοιχείου το οποίο έχει µεταβιβαστεί συνιστούν συνεχιζόµενη ανάµειξη και διευκρινίζει πως οι επιπρόσθετες γνωστοποιήσεις που απαιτούνται βάσει της τροποποίησης του ΠΧΑ 7 «Γνωστοποιήσεις Συµψηφισµός χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων» δεν απαιτούνται για όλες τις ενδιάµεσες περιόδους, εκτός εάν απαιτείται από το ΛΠ 34. ΛΠ 19 «Παροχές σε εργαζοµένους» Η τροποποίηση διευκρινίζει πως, όταν προσδιορίζεται το επιτόκιο προεξόφλησης για τις υποχρεώσεις παροχών προσωπικού µετά την έξοδο από την υπηρεσία, το σηµαντικό είναι το νόµισµα στο οποίο παρουσιάζονται οι υποχρεώσεις και όχι η χώρα στην οποία αυτές προκύπτουν. ΛΠ 34 «Ενδιάµεση χρηµατοοικονοµική αναφορά» Η τροποποίηση διευκρινίζει την έννοια του «πληροφόρηση που γνωστοποιείται οπουδήποτε αλλού στην ενδιάµεση χρηµατοοικονοµική αναφορά» που αναφέρεται στο πρότυπο. 4. ιαχείριση χρηµατοοικονοµικού κινδύνου 4.1 Γενικά Η Εταιρεία και ο Όµιλος εκτίθενται κυρίως στους παρακάτω χρηµατοοικονοµικούς κινδύνους οι οποίοι ενδεχοµένως να επηρεαστούν από το µακροοικονοµικό και χρηµατοοικονοµικό περιβάλλον όπως αναλύεται παρακάτω: ρευστότητας πιστωτικός συνθηκών αγοράς Η σηµείωση αυτή παρουσιάζει πληροφορίες για την έκθεση της Εταιρείας και του Οµίλου σε κάθε έναν από τους ανωτέρω κινδύνους, για τους στόχους της Εταιρείας και του Οµίλου, τις πολιτικές και τις διαδικασίες που εφαρµόζουν για την επιµέτρηση και τη διαχείριση του κινδύνου, καθώς και τη διαχείριση κεφαλαίου της Εταιρείας και του Οµίλου. Περισσότερα ποσοτικά στοιχεία για αυτές τις γνωστοποιήσεις περιλαµβάνονται σε όλο το εύρος των οικονοµικών καταστάσεων. Το ιοικητικό Συµβούλιο έχει τη συνολική ευθύνη για τη δηµιουργία και την εποπτεία του πλαισίου διαχείρισης κινδύνου της Εταιρείας και του Οµίλου και βάσει εγκεκριµένων πολιτικών του, έχει αναθέσει στον Οικονοµικό τοµέα την παρακολούθηση των χρηµατοοικονοµικών κινδύνων. Οι πολιτικές διαχείρισης κινδύνου της Εταιρείας και του Οµίλου εφαρµόζονται προκειµένου να αναγνωρίζονται και να αναλύονται οι κίνδυνοι που αντιµετωπίζει η Εταιρεία και ο Όµιλος, να τίθενται όρια ανάληψης κινδύνου και να αντισταθµίζονται οι κίνδυνοι, ανάλογα µε τις συνθήκες της αγοράς. 9

12 Οι πολιτικές διαχείρισης κινδύνου, εξετάζονται περιοδικά ώστε να ενσωµατώνουν τις αλλαγές που παρατηρούνται στις συνθήκες της αγοράς και στις δραστηριότητες της Εταιρείας και του Οµίλου. 4.2 Μακροοικονοµικές συνθήκες στην Ελλάδα Έλεγχοι κεφαλαίων Το µακροοικονοµικό και χρηµατοοικονοµικό περιβάλλον στην Ελλάδα καθορίζεται από την εφαρµογή του τριετούς προγράµµατος ύψους ΕΥΡΩ 86 δισ. που υπεγράφη την 19/8/2015 µεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Ευρωπαϊκού Μηχανισµού Σταθερότητας (E.S.M.) καθώς και από τους ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων που επιβλήθηκαν την 28/6/2015 και παραµένουν σε ισχύ, οι οποίοι περιλαµβάνουν περιορισµούς που επηρεάζουν τόσο τις εγχώριες συναλλαγές όσο και τo σύνολο των συναλλαγών της χώρας µας µε τις χώρες του εξωτερικού. Ως συνέπεια των περιορισµών στην κίνηση κεφαλαίων, εγχώριοι εταιρικοί πελάτες ενδέχεται να αντιµετωπίσουν ζητήµατα ρευστότητας, περιορισµού των εµπορικών δραστηριοτήτων τους και δυσχερειών στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους. Ωστόσο, επισηµαίνεται ότι µέχρι την ηµεροµηνία έγκρισης των ενδιάµεσων Οικονοµικών Καταστάσεων της 30/9/2015, δεν έχουν σηµειωθεί αξιοσηµείωτες επιδράσεις στα συνολικά έσοδα από την εµπορική δραστηριότητα και στις εισπράξεις των απαιτήσεων του Οµίλου. Αναφορικά µε τον τραπεζικό δανεισµό του Οµίλου, η εξυπηρέτησή του κρίνεται ως απόλυτα εξασφαλισµένη, ακόµα και στην περίπτωση που συνεχισθεί η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls), λόγω της σηµαντικής συµβολής στα συνολικά έσοδα του Οµίλου από τις δραστηριότητές του στο εξωτερικό, οι οποίες δεν επηρεάζονται σηµαντικά από τις εξελίξεις της Ελληνικής οικονοµίας και του τραπεζικού συστήµατος και δηµιουργούν την απαραίτητη ρευστότητα για την κάλυψη των χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεών του. Σε περίπτωση που οι έλεγχοι κεφαλαίων παραµείνουν σε ισχύ, είναι εξασφαλισµένες οι λειτουργίες της Εταιρείας και του Οµίλου που εξαρτώνται από ξένους προµηθευτές είτε µέσω των δυνατοτήτων που προβλέπονται στις ισχύουσες διατάξεις σχετικά µε αποπληρωµές τιµολογίων εξωτερικού είτε µέσω της ρευστότητας που δηµιουργούν οι δραστηριότητες εξωτερικού. Εντός του ανωτέρω περιγραφόµενου πολιτικοοικονοµικού πλαισίου, όλες οι δραστηριότητες του Οµίλου συνεχίζονται κανονικά, χωρίς διακοπή. Ωστόσο, η ιοίκηση δεν είναι σε θέση να προβλέψει µε ακρίβεια τις πιθανές εξελίξεις στην Ελληνική οικονοµία και την επίδραση που θα έχουν στις δραστηριότητες του Οµίλου, η οποία εκτιµάται ότι θα είναι η ελάχιστη λόγω των ενεργειών που έχουν αναληφθεί και συνεχίζεται να λαµβάνονται για την θωράκιση του Οµίλου αλλά και λόγω της φύσης των εργασιών και διεθνοποιηµένων δραστηριοτήτων του. Η ιοίκηση του Οµίλου παρακολουθεί συνεχώς και αποτιµά τις εξελίξεις στην Ελληνική και διεθνή οικονοµία αφού αυτές επηρεάζουν µεγέθη όπως το µεταφορικό έργο, τους πελάτες, προµηθευτές κ.α. και λαµβάνει κάθε αναγκαίο µέτρο προκειµένου να εξασφαλιστεί η οµαλή και απρόσκοπτη λειτουργία και ανάπτυξή του. Με βάση τις ενέργειες της ιοίκησης, αλλά και την έναρξη εφαρµογής του τριετούς χρηµατοδοτικού προγράµµατος του Ελληνικού Κράτους, τελικά δεν αναµένεται η επίπτωση στις δραστηριότητες του Οµίλου να είναι σηµαντική. 4.3 Κίνδυνος ρευστότητας Ο κίνδυνος ρευστότητας συνίσταται στην αδυναµία της Εταιρείας και του Οµίλου να εκπληρώσουν τις χρηµατοοικονοµικές τους υποχρεώσεις όταν αυτές λήγουν. Η προσέγγιση που υιοθετεί η Εταιρεία και ο Όµιλος για τη διαχείριση της ρευστότητας είναι να διασφαλιστεί, η απαραίτητη ρευστότητα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της. Ως εκ τούτου, έχει εξασφαλίσει κατάλληλο συνδυασµό ρευστών διαθεσίµων και εγκεκριµένων τραπεζικών πιστώσεων. Κατά την 30/9/2015 τα ταµειακά διαθέσιµά του Οµίλου ανέρχονταν σε ενώ διατηρεί γραµµές πίστωσης µε συνεργαζόµενες τράπεζες, συνολικού ορίου χορήγησης κατά την 30/9/2015 και την 31/12/2014, από τις οποίες τα µη αναληφθέντα ποσά στις 30/9/2015 και 31/12/2014 ανέρχονταν σε και σε αντίστοιχα. Οι παραπάνω γραµµές πίστωσης, επιβαρύνονται µε κυµαινόµενα επιτόκια, πλέον του περιθωρίου κέρδους των τραπεζών και οι εκάστοτε εκταµιεύσεις καλύπτονται µε µεταχρονολογηµένες επιταγές καθώς και µε προσηµείωση που έχει εγγραφεί επί δύο ακινήτων της Εταιρείας. Λαµβάνοντας υπόψη τα ταµειακά διαθέσιµα αλλά και το υπόλοιπο των τραπεζικών πιστώσεων που υπάρχουν στην διάθεση του Οµίλου κατά την 30/9/2015 η ιοίκηση θεωρεί ότι δεν συντρέχει λόγος ύπαρξης του συγκεκριµένου κινδύνου στο προβλεπτό µέλλον. 4.4 Πιστωτικός κίνδυνος Τα έσοδα της Εταιρείας προέρχονται από κατηγορίες υπηρεσιών όπως µεταφορά επιβατών και Ι.Χ. αυτοκινήτων, πωλήσεων επί των πλοίων σε εστιατόρια, µπαρ & καταστήµατα επί των πλοίων, µεταφορά φορτηγών αυτοκινήτων και ναυλώσεις πλοίων. Ως εκ τούτου, η πελατειακή βάση της Εταιρείας έχει υψηλό εύρος και αναλύεται ως εξής: Α) Στους έχοντες επαγγελµατική συνεργασία όπως: Τουριστικοί Πράκτορες Κεντρικοί Πράκτορες Cargo Companies Εταιρείες Ενοικιάσεως Επιβατηγών Ι.Χ. Ναυτιλιακές Εταιρείες Β) Στους µεµονωµένους ταξιδιώτες επιβάτες. 10

13 Γίνεται διαρκής προσπάθεια για την προσέλκυση περισσότερων δυνητικών πελατών (σε όλες τις παραπάνω κατηγορίες) για την ενίσχυση των πωλήσεων και διερεύνηση της πελατειακής βάσης. Ο πιστωτικός κίνδυνος αφορά περιπτώσεις αθέτησης υποχρέωσης αντισυµβαλλόµενων όσον αφορά στην εκπλήρωση των συναλλακτικών υποχρεώσεων. Με βάση την πιστωτική πολιτική που έχει θεσπίσει η Εταιρεία, κάθε νέος πελάτης εξετάζεται για την πιστοληπτική του ικανότητα πριν του προταθούν οι συνήθεις όροι πληρωµών. Η Εταιρεία παρακολουθεί τα υπόλοιπα των πελατών της και εξετάζει την περίπτωση σχηµατισµού προβλέψεων. Συνεπώς, τυχόν αδυναµία πελατών να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ενδεχοµένως να επηρεάσει τα αποτελέσµατα της Εταιρείας µέσω της δηµιουργίας αντίστοιχων προβλέψεων. 4.5 Κίνδυνος συνθηκών αγοράς Οι γραµµές στις οποίες δραστηριοποιείται η Εταιρεία είναι πλήρως απελευθερωµένες, µε αποτέλεσµα ο ανταγωνισµός µεταξύ των εταιρειών σε αυτές τις αγορές να είναι έντονος. Η προσπάθεια για διατήρηση και διεύρυνση των µεριδίων κάθε εταιρείας στις αγορές αυτές, ενδέχεται να δηµιουργήσει συνθήκες εντονότερου ανταγωνισµού µε αντίκτυπο στα οικονοµικά τους αποτελέσµατα. Στο πλαίσιο αυτό, η Εταιρεία προσπαθεί να βελτιστοποιεί την κατανοµή των πλοίων ανά γραµµή, να αξιολογεί την κερδοφορία των υφιστάµενων (αλλά και πιθανών νέων) γραµµών και να τιµολογεί τις υπηρεσίες της σε ανταγωνιστικά επίπεδα. Η τυχόν περαιτέρω εντατικοποίηση των συνθηκών ανταγωνισµού στις αγορές που δραστηριοποιείται η Εταιρεία ενδέχεται να επιφέρει ουσιωδώς δυσµενείς επιδράσεις στα λειτουργικά της αποτελέσµατα, τις ταµειακές ροές και τη χρηµατοοικονοµική της κατάσταση. Η Εταιρεία παρακολουθεί τις κινήσεις των ανταγωνιστών και ενεργεί ανάλογα προκειµένου να επιτύχει το βέλτιστο για αυτήν οικονοµικό αποτέλεσµα και να διασφαλίσει µε το καλύτερο δυνατό τρόπο το εταιρικό της συµφέρον. 4.6 Κίνδυνος επιτοκίων Το σύνολο των µακροπρόθεσµων δανείων της Εταιρείας έχει συµφωνηθεί να εκτοκίζεται µε κυµαινόµενο επιτόκιο Euribor πλέον περιθωρίου. Συνεπώς, η Εταιρεία είναι εκτεθειµένη σε κίνδυνο επιτοκίου αφού σε περίπτωση ανόδου του Euribor θα επιβαρυνθεί µε επιπλέον χρεωστικούς τόκους. Η σταθεροποίηση των επιτοκίων δανεισµού σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα, συµβάλλει θετικά στον περιορισµό του κόστους δανεισµού της Εταιρείας. Η έκθεση στον κίνδυνο επιτοκίων των δανειακών υποχρεώσεων παρακολουθείται συνεχώς και η Εταιρεία προκειµένου να τον αντιµετωπίσει, ελέγχει την επίδρασή του στην λειτουργία της και προχωρά, όταν οι συνθήκες της αγοράς το επιτρέπουν, σε χρήση χρηµατοοικονοµικών µέσων (παραγώγων), ώστε να διαχειριστεί αποτελεσµατικά τον συγκεκριµένο κίνδυνο και να βελτιστοποιήσει παράλληλα την χρηµατοοικονοµική της απόδοση. 4.7 Συναλλαγµατικός κίνδυνος Μετά την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού κοινού νοµίσµατος από την Ελλάδα, η Εταιρεία εξάλειψε σε µεγάλο βαθµό το συναλλαγµατικό της κίνδυνο, δεδοµένου ότι το σύνολο σχεδόν των συναλλαγών της διενεργείται µε βάση το ευρώ. Επιπρόσθετα η Εταιρεία δεν υπόκειται σε συναλλαγµατικό κίνδυνο όσο αφορά τις δανειακές της υποχρεώσεις, δεδοµένου ότι όλα τα δάνεια είναι σε ευρώ. Έµµεσα η Εταιρεία υφίσταται συναλλαγµατικό κίνδυνο από την προµήθεια των καυσίµων. 5. Εκτίµηση εύλογης αξίας Ο Όµιλος χρησιµοποιεί την παρακάτω ιεραρχία για τον καθορισµό και την γνωστοποίηση της εύλογης αξίας των χρηµατοοικονοµικών µέσων ανά τεχνική αποτίµησης: Επίπεδο 1: διαπραγµατεύσιµες (µη προσαρµοσµένες) τιµές σε ενεργές αγορές για όµοια περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις. Επίπεδο 2: λοιπές τεχνικές για τις οποίες όλα τα δεδοµένα που έχουν σηµαντική επίδραση στην καταγεγραµµένη εύλογη αξία είναι ορατά, είτε άµεσα είτε έµµεσα. Επίπεδο 3: τεχνικές που χρησιµοποιούν δεδοµένα που έχουν σηµαντική επίδραση στην καταγεγραµµένη εύλογη αξία και δεν βασίζονται σε εµφανή δεδοµένα της αγοράς. Κατά την 30/9/2015 και 31/12/2014, ο Όµιλος και η Εταιρία κατείχαν τα παρακάτω χρηµατοοικονοµικά µέσα που αποτιµώνται στην εύλογη αξία: Ο Όµιλος Η Εταιρεία Επίπεδο 30/9/ /12/ /9/ /12/2014 Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία Κατά την διάρκεια της περιόδου δεν υπήρξαν µεταφορές εντός και εκτός του επιπέδου 3 για την µέτρηση της εύλογης αξίας. Τα διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία αφορούν κυρίως την επένδυση στην εταιρεία Χελλένικ Σήγουεϊς Α.Ν.Ε. Για την αποτίµηση της η ιοίκηση στηρίζεται σε µελέτη που συντάσσεται από ανεξάρτητο αναγνωρισµένο εκτιµητή ο οποίος λαµβάνει υπόψη και σταθµίζει όλες τις διαθέσιµες εκτιµητικές µεθόδους ώστε να καταλήξει στην εύλογη αξία της εν λόγω επένδυσης. Η εκτιµητική µέθοδος η οποία χρησιµοποιείται είναι η προεξόφληση µελλοντικών ταµειακών ροών (D.C.F.). Τέλος η ιοίκηση χρησιµοποιεί την εµπειρία της ώστε να 11

14 ληφθούν υπόψη και άλλοι ποιοτικοί παράγοντες οι οποίοι, λόγω της φύσης του κλάδου και των ιδιαιτεροτήτων που χαρακτηρίζουν τη λειτουργία της συγκεκριµένης εταιρείας, θα πρέπει να συµπεριληφθούν έτσι ώστε η εύλογη αξία της να θεωρείται αξιόπιστη και αντικειµενική. Τα υπόλοιπα διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία του επιπέδου 3 αφορούν επενδύσεις σε µερίδια και µετοχές δύο µη εισηγµένων συνεταιριστικών τραπεζών και µίας µη εισηγµένης εγχώριας εταιρείας, στα οποία ο Όµιλος κατέχει ποσοστό αµελητέο. Η αποτίµηση τους γίνεται µε βάση τις οικονοµικές τους καταστάσεις, οι οποίες απεικονίζουν τα περιουσιακά στοιχεία στην εύλογη αξία τους. Τέλος η εύλογη αξία των παρακάτω χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων αντικατοπτρίζεται από την λογιστική αξία τους: Εµπορικές και λοιπές απαιτήσεις Λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα (εκτός των τραπεζικών υπεραναλήψεων) Εµπορικές και λοιπές υποχρεώσεις Τα ακόλουθα στοιχεία ενεργητικού και υποχρεώσεων της οµάδας κατεχόµενα προς πώληση: - Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα - Λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία ενεργητικού - Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις - Λοιπές βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 6. Έσοδα πωλήσεων Ο Όµιλος Η Εταιρεία 30/9/ /9/ /9/ /9/2014 Έσοδα από θαλάσσιες - ακτοπλοϊκές µεταφορές - ναυλώσεις & πρακτορεύσεις Έσοδα από εµπορική εκµετάλλευση λοιπά έσοδα Κόστος πωληθέντων Ο Όµιλος Η Εταιρεία 30/9/ /9/ /9/ /9/2014 Κόστος µισθοδοσίας Καύσιµα λιπαντικά τρόφιµα ποτά εµπορεύµατα καταστηµάτων Έξοδα λιµένων συντηρήσεις αναλώσιµα Κόστος ναύλωσης πλοίων Λοιπά έξοδα συνολικές αποσβέσεις Φόρος εισοδήµατος Ο Όµιλος Η Εταιρεία 30/9/ /9/ /9/ /9/2014 Εκτίµηση αναλογούντος φόρου εισοδήµατος περιόδου Αναβαλλόµενος φόρος Αποτελέσµατα ανά µετοχή Κέρδη που αναλογούν στους µετόχους της µητρικής εταιρείας Σταθµισµένος αριθµός µετοχών Βασικά & προσαρµοσµένα κέρδη ανά µετοχή (σε ) Ο Όµιλος 1/7 30/9/ /9/ /9/2015 1/7 30/9/2014 Η Εταιρεία 1/7 30/9/ /9/ /9/2015 1/7 30/9/ ,1645 0,0209 0,1099 0,0623 0,1613 0,0109 0,0994 0,

15 10. Ενσώµατα και άυλα περιουσιακά στοιχεία Γήπεδα Οικόπεδα Κτίρια Ο Όµιλος Μεταφορικά µέσα Πλοία Ανταλλακτικά Λοιπός εξοπλισµός πλοίων Έπιπλα Η/Υ Λοιπός εξοπλισµός Κινητή τηλεφωνία & Tablets Λογισµικά προγράµµατα Αξία κτήσης 1/1/ Αγορές προσθήκες 1/1 31/12/ Μείον / (πλέον) : Πωλήσεις µεταφορές αποσύρσεις 1/1 31/12/ Αξία κτήσης την 31/12/ Αξία κτήσης 1/1/ Αγορές προσθήκες 1/1 30/9/ Μείον / (πλέον) : Πωλήσεις µεταφορές αποσύρσεις 1/1 30/9/ Αξία κτήσης την 30/9/ Υπόλοιπο αποσβέσεων 1/1/ Αποσβέσεις 1/1 31/12/ Μείον / (πλέον) :Αποσβέσεις πωληθέντων µεταφερθέντων αποσυρθέντων πάγιων 1/1 31/12/2014 Σύνολο αποσβέσεων 31/12/ Υπόλοιπο αποσβέσεων 1/1/ Αποσβέσεις 1/1 30/9/ Μείον / (πλέον) :Αποσβέσεις πωληθέντων µεταφερθέντων αποσυρθέντων πάγιων 1/1 30/9/2015 Σύνολο αποσβέσεων 30/9/ Αναπόσβεστο υπόλοιπο κατά την : 1/1/ /12/ /9/ Η Εταιρεία Γήπεδα Οικόπεδα Κτίρια Μεταφορικά µέσα Πλοία Ανταλλακτικά Λοιπός εξοπλισµός πλοίων Έπιπλα Η/Υ Λοιπός εξοπλισµός Κινητή τηλεφωνία & Tablets Λογισµικά προγράµµατα Αξία κτήσης 1/1/ Αγορές προσθήκες 1/1 31/12/ Μείον / (πλέον) : Πωλήσεις µεταφορές αποσύρσεις 1/1 31/12/ Αξία κτήσης την 31/12/ Αξία κτήσης 1/1/ Αγορές προσθήκες 1/1 30/9/ Μείον / (πλέον) : Πωλήσεις µεταφορές αποσύρσεις 1/1 30/9/ Αξία κτήσης την 30/9/ Υπόλοιπο αποσβέσεων 1/1/ Αποσβέσεις 1/1 31/12/ Μείον / (πλέον) :Αποσβέσεις πωληθέντων µεταφερθέντων αποσυρθέντων πάγιων 1/1 31/12/2014 Σύνολο αποσβέσεων 31/12/ Υπόλοιπο αποσβέσεων 1/1/ Αποσβέσεις 1/1 30/9/ Μείον / (πλέον) :Αποσβέσεις πωληθέντων µεταφερθέντων αποσυρθέντων πάγιων 1/1 30/9/2015 Σύνολο αποσβέσεων 30/9/

16 Αναπόσβεστο υπόλοιπο κατά την : 1/1/ /12/ /9/ Επενδύσεις σε ακίνητα Η κίνηση των επενδύσεων σε ακίνητα παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα: Ο Όµιλος Η Εταιρεία Γήπεδα Γήπεδα Κτίρια Κτίρια Οικόπεδα Οικόπεδα Αξία κτήσης 1/1/ Αξία κτήσης την 31/12/ Αξία κτήσης 1/1/ Αξία κτήσης την 30/9/ Υπόλοιπο αποσβέσεων 1/1/ Αποσβέσεις 1/1 31/12/ Σύνολο αποσβέσεων 31/12/ Υπόλοιπο αποσβέσεων 1/1/ Αποσβέσεις 1/1 30/9/ Σύνολο αποσβέσεων 30/9/ Αναπόσβεστο υπόλοιπο κατά την : 1/1/ /12/ /9/ Επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρείες Οι επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρίες είναι οι παρακάτω: Αξία συµµετοχής εταιρεία 30/9/ /12/2014 Minoan Italia S.p.Α Κατά την 30/6/2015 ελήφθη απόφαση από την Έκτακτη Γενική Συνέλευση της κατά 100% θυγατρικής εταιρείας ΜΙΝΟΑΝ ΙΤΑΛΙΑ S.p.A. για την µείωση του µετοχικού της κεφαλαίου κατά το ποσό και η τµηµατική επιστροφή του εν λόγω ποσού στην µητρική εταιρεία. Κατά την 30/9/2015 ποσό υπολείπεται για την ολοκλήρωση της εν λόγω επιστροφής. To µέρισµα χρήσης 2014 και 2013 αντίστοιχα που έλαβε η µητρική εταιρεία από την θυγατρική αναφέρεται στο κονδύλι «Έσοδα από µερίσµατα συµµετοχών». 13. ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία Τα διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία αφορούν κυρίως την αξία της επένδυσης της Εταιρείας στην µη εισηγµένη εταιρεία Χελλένικ Σήγουεϊς Α.Ν.Ε. Το ποσοστό που κατέχει η Εταιρεία στην εν λόγω επιχείρηση ανέρχεται 33,35%. Οι λόγοι για τους οποίους η Εταιρεία τεκµηριώνει, ότι δεν ασκεί ουσιώδη επιρροή στη διαχείριση / οικονοµική πολιτική της εν λόγω επιχείρησης περιγράφονται αναλυτικά στην Ετήσια Οικονοµική Έκθεση του 2014 και δεν έχουν µεταβληθεί στην τρέχουσα περίοδο. Ως εκ τούτου η Εταιρεία θεωρεί ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται σύµφωνα µε το ΛΠ 28 για να χαρακτηριστεί η εταιρεία ως συγγενής και συνεπώς η εν λόγω επένδυση αποτιµάται σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο ΛΠ Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα Ο Όµιλος Η Εταιρεία 30/9/ /12/ /9/ /12/2014 Ταµείο Καταθέσεις όψεως & προθεσµίας

17 15. Μετοχικό κεφάλαιο Το µετοχικό κεφάλαιο της µητρικής εταιρείας διαιρείται σε κοινές ονοµαστικές µετοχές, ονοµαστικής αξίας 2,25. Οι κάτοχοι κοινών ονοµαστικών µετοχών δικαιούνται µερίσµατος όταν αυτό αποφασίζεται να διανεµηθεί από την Τακτική Γενική Συνέλευση και έχουν δικαίωµα µιας ψήφου, για κάθε µετοχή που κατέχουν, στις Γενικές Συνελεύσεις των Μετόχων της Εταιρίας. Ο µέσος σταθµισµένος αριθµός µετοχών κατά την 30/9/2015 ανέρχονταν σε ενώ αντίστοιχα κατά την 30/9/2014 σε µετοχές. 16. Μακροπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις Το οµολογιακό δάνειο της µητρικής εταιρείας έχει συναφθεί σε ευρώ και επιβαρύνεται µε κυµαινόµενο επιτόκιο (euribor), πλέον περιθωρίου κέρδους τραπέζης. Η αποπληρωµή του προβλέπεται µέχρι το Ωστόσο προγενέστερη µερική ή ολοσχερής εξόφληση είναι επιτρεπτή. Το οµολογιακό δάνειο της µητρικής εταιρείας που εµφανίζεται στις οικονοµικές καταστάσεις αναλύεται ως εξής: Μέσα πραγµατικά επιτόκια 9µ /9/2015 Μέσα πραγµατικά επιτόκια 9µ /12/2014 Οµολογιακό δάνειο ιαχειρίστρια Τράπεζα Εθνική 0,95% ,69% Μείον: Αναπόσβεστο κόστος αναδιοργάνωσης δανείων Υπόλοιπο ανείων Μείον: άνεια Βραχυπρόθεσµο µέρος άνεια Μακροπρόθεσµο µέρος Η εξέλιξη πληρωµών του οµολογιακού δανείου κατά την 30/9/2015 έχει ως εξής : εντός του επόµενου έτους έτη έτη έτη και άνω Για την εξασφάλιση του παραπάνω οµολογιακού δανείου, έχουν εγγραφεί ναυτικές υποθήκες σε όλα τα πλοία του Οµίλου ποσού (σηµ. 10). Επιπλέον έχουν ενεχυριαστεί οι µετοχές της θυγατρικής Minoan Italia S.p.Α. για ποσό (σηµ. 12). 17. Λειτουργικοί τοµείς Ο Όµιλος δραστηριοποιείται κυρίως στον κλάδο της επιβατηγού ναυτιλίας και η γεωγραφική κατάτµηση γίνεται µε βάση την εκµετάλλευση των πλοίων της µητρικής που έχουν δροµολογηθεί στη γραµµή Κρήτη Πειραιά (Ελλάδα) και στις γραµµές Ελλάδας Ιταλίας (Αδριατική). Η Εταιρεία λόγω της φύσης των επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων της παρουσιάζει εποχικότητα, στους ναύλους που προέρχονται από τη µεταφορά των επιβατών, κατά συνέπεια και στα έσοδα από τις πωλήσεις επί των πλοίων (εστιατόρια bars, καταστήµατα κ.λ.π.), καθώς και στους ναύλους από τη µεταφορά των ιδιωτικής χρήσης αυτοκινήτων. Αντίθετα οι ναύλοι που προέρχονται από τη µεταφορά των φορτηγών αυτοκινήτων δεν παρουσιάζουν εποχικότητα. Τέλος, τα έσοδα από ναυλώσεις πλοίων έχουν περιληφθεί στα µη κατανεµηµένα στοιχεία. Ο Όµιλος Γραµµές Γραµµές Μη κατανεµηµένα 1/1-30/9/2015 Ελλάδας Αδριατικής στοιχεία Έσοδα πωλήσεων Μικτά Κέρδη Κέρδη προ φόρων, χρηµατοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσµάτων και συνολικών αποσβέσεων (e.b.i.t.d.a.) Συνολικές αποσβέσεις Κέρδη / (ζηµίες) προ φόρων, χρηµατοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσµάτων Χρηµατοοικονοµικά έσοδα Χρηµατοοικονοµικά έξοδα Κέρδη / (ζηµίες) περιόδου προ φόρων Φόροι εισοδήµατος Κέρδη / (ζηµίες) περιόδου µετά από φόρους