ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ. Θέκα : Φνξνδηαθπγή ζηελ Διιάδα ΣΜΖΜΑ ΓΟ ΣΔΗ ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΚΑΒΑΛΑ. Σζηηζηθάνπ Οπξαλία

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ. Θέκα : Φνξνδηαθπγή ζηελ Διιάδα ΣΜΖΜΑ ΓΟ ΣΔΗ ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΚΑΒΑΛΑ. Σζηηζηθάνπ Οπξαλία"

Transcript

1 ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα : Φνξνδηαθπγή ζηελ Διιάδα ΣΜΖΜΑ ΓΟ ΣΔΗ ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΚΑΒΑΛΑ Ολνκαηεπώλπκν : Σζηηζηθάνπ Ησάλλα Σζηηζηθάνπ Οπξαλία 1

2 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ει. Φνξνδηαθπγή Δλλνηνινγηθά Εεηήκαηα 1. Φνξνδηαθπγή: Δλλνηνινγηθνί Πξνζδηνξηζκνί 5 Ζ έλλνηα ηεο θνξνδηαθπγήο Οη ζπλέπεηεο ηεο θνξνδηαθπγήο Πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο ηεο θνξνδηαθπγήο.14 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 2.Μέζνδνη θνξνδηαθπγήο Φνξνινγία εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ Δηζφδεκα απφ κηζζνχο θαη ζπληάμεηο Δηζφδεκα ζε είδνο Δηζνδήκαηα απφ ελνίθηα Δηζνδήκαηα απφ θηλεηέο αμίεο Δηζφδεκα απφ γεσξγηθέο επηρεηξήζεηο Δηζφδεκα απφ ηελ άζθεζε ειεχζεξνπ Δπαγγεικαηνο Δηζφδεκα απφ εκπνξηθέο, βηνηερληθέο,θαη βηνκεραληθέο επηρεηξήζεηο Ζ θνξνδηαθπγή ζηνλ ηνκέα ηνπ απηνθηλήηνπ Δπηζθεπέο Δηζαγσγή Αγνξά Δπαγγεικαηηθά απηνθίλεηα Δλνηθίαζε Καχζηκα Σεθκήξην Σέιε θπθινθνξίαο.38 2

3 2.3 Φνξνινγία εηζνδήκαηνο λνκηθψλ πξνζψπσλ Ζ θνξνδηαθπγή ζηνλ ηνκέα ησλ θηλήηξσλ Φνξνδηαθπγή ζηνλ θαηαζθεπαζηηθφ ηνκέα Φφξνο πξνζηηζέκελεο αμίαο Φφξνο κεηαβιηβαζεο αθηλήησλ Φνξνινγία θιεξνλνκηθσλ, δσξεψλ θαη γνληθψλ παξνρψλ Φφξνο κεγάιεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο Γαζκνί θαη ηέιε εηζαγψκελσλ Δηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο πγξψλ θαπζίκσλ Δηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο νηλνπλεχκαηνο Δηδηθφο θφξνο θαηαλάισζεο θαπλνβηνκεραληθψλ πξνηφλησλ Φνξνινγία θέληξσλ δηαζθέδαζεο θαη θαηαζηεκάησλ ςπραγσγίαο Σνπξηζηηθήο επηρεηξεζεηο Φνξνδηαθπγή ζηνλ θιάδν πγείαο Ηαηξνί Φαθειάθηα Ηδησηηθέο θιηληθέο Δξγαζηήξηα θαη δηαγλσζηηθά θέληξα Σνπηθνί θφξνη θαη ηέιε.78 3

4 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 3. Σν επίπεδν θαη ε επίδξαζε ηεο δηαθζνξάο Ζ δηαθζνξά ζηελ Διιάδα Παξάγνληαο απφ ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε έθηαζε ηεο δηαθζνξάο Σν κέγεζνο ηνπ θξάηνπο Σν ζχζηεκα ηεο δηνηθεηηθήο νξγάλσζεο Καλνληζηηθέο ξπζκίζεηο Γηαθξηηηθή εχρεξεηα Σξφπνο πξφζιεςεο θαη επίπεδν ακνηβψλ ζηνλ δεκφζην ηνκέα Διεγθηηθνί κεραληζκνί Πνηλέο πκπεξάζκαηα- άμνλεο πνιηηηθήο.99 4

5 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1ν ΦΟΡΟΓΗΑΦΤΓΖ ΔΝΝΟΗΟΛΟΓΗΚΑ ΕΖΣΖΜΑΣΑ 1.Φνξνδηαθπγή:Δλλνηνινγηθνί πξνζδηνξηζκνί Οη θφξνη νξίδνληαη σο αλαγθαζηηθέο ρξεκαηηθέο παξνρέο ησλ πνιηηψλ πξνο ην θξάηνο,νη νπνίεο δε ζπλνδεχνληαη απφ άκεζε αληηπαξνρή.δίλαη πξνθαλέο ν αλαγθαζηηθφο απηφο ραξαθηήξαο ησλ θφξσλ,ν νπνίνο κάιηζηα δε ζπλνδεχεηαη απφ θάπνηα άκεζα αληηιεπηή αληηπαξνρή θαη ε κείσζε ηνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηνο ηελ νπνία πξνθαινχλ δε κπνξνχλ λα γίλνπλ εχθνια απνδεθηά απφ ηνπο θνξνινγνχκελνπο θαη φηη πξνθαινχλ ηελ αληίδξαζή ηνπο.ζ αληίδξαζε απηή εθδειψλεηαη κε δηάθνξνπο ηξφπνπο θαη έρεη σο ζηφρν ηε κείσζε ηεο θνξνινγηθήο ηνπο επηβάξπλζεο,θάηη πνπ αλ επηηεπρζεί πξνθαιεί κεηαβνιέο ζηελ επηδησθφκελε θαηαλνκή ηνπ θνξνινγηθνχ βάξνπο θαη ιεηηνπξγεί αλαζηαιηηθά ζηελ επίηεπμε άιισλ ζηφρσλ νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο. Οη αληηδξάζεηο απηέο ησλ θνξνινγνχκελσλ ζηε θνξνινγία θαη ζηε κείσζε ηνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηνο κπνξνχλ λα δηαθξηζνχλ ζε δχν θαηεγνξίεο :ζε ελεξγεηηθέο θαη ζε παζεηηθέο.οη παζεηηθέο αληηδξάζεηο αθνξνχλ ηελ επίδξαζε ηεο θνξνινγίαο ζηελ νηθνλνκηθή ζπκπεξηθνξά ησλ θνξνινγνχκελσλ,φπσο είλαη ζηα θίλεηξα γηα εξγαζία γηα απνηακίεπζε,γηα επέλδπζε,γηα αλάιεςε επηρεηξεκαηηθψλ θηλδχλσλ θιπ.ηηο ελεξγεηηθέο αληηδξάζεηο πεξηιακβάλνληαη ζπλήζσο ε θνξνδηαθπγή θαη ε θνξναπνθπγή.ηηο αληηδξάζεηο απηέο πεξηιακβάλνληαη επίζεο θαη ε κεηαθνξά νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ απφ ηνλ ηνκέα επίζεκεο νηθνλνκίαο ζηνλ ηνκέα ηεο παξανηθνλνκίαο ζην βαζκφ πνπ απηέο γίλνληαη φπσο πηζηεχεηαη,γηα ηε κείσζε ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο ή ηελ πιήξε απνθπγή ηεο θαηαβνιήο θφξνπ. 5

6 Πξηλ,φκσο πξνρσξήζεη ε αλάιπζε ζηε κειέηε ησλ θαηλνκέλσλ απηψλ είλαη απαξαίηεην λα νξηζζεί ηη αθξηβψο λνείηαη σο «παξανηθνλνκία»,«θνξνδηαθπγή» θαη «θνξναπνθπγή» θαη λα απνζαθεληζζεί ε ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμχ ηνπο. 1.1 Ζ έλλνηα ηεο θνξνδηαθπγήο Ωο θνξνδηαθπγή (tax evasion) λνείηε θάζε παξάλνκε πξάμε ή παξάιεηςε ησλ θνξνινγνχκελσλ, πνπ έρεη ζθνπφ ηε κείσζε ηεο λφκηκεο θνξνινγηθήο ππνρξέσζεο θαη ηελ απνθπγή θαηαβνιήο ηνπ θφξνπ. Ωο ηέηνηεο παξάλνκεο ελέξγεηεο κπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ ε απφθξπςε απφ ηηο επηρεηξήζεηο ησλ πσιήζεσλ ηνπο, ε απφθξπςε ή ππνεθηίκεζε απφ ηνπο θνξνινγνχκελνπο ησλ εηζνδεκάησλ ηνπο, ε ιαζξαία εηζαγσγή εκπνξεπκάησλ, ε κε δήισζε πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ε θαηνρή ησλ νπνίσλ ππφθεηηαη ζε θνξνινγία ή δήισζε ηνπο ζε ηηκή ρακειφηεξε ηεο θαλνληθήο, θιπ. Ωζηφζν, αλ θαη ε θνξνδηαθπγή σο έλλνηα είλαη ζε φινπο γλσζηή, ν αθξηβήο νξηζκφο ηεο δελ είλαη εχθνινο. Γηαηί, ν κεγάινο αξηζκφο ησλ θφξσλ, νη ηδηαηηεξφηεηεο ηνπο φζνλ αθνξά ηηο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρνπλ θαη ηνπο ηξφπνπο θνξνδηαθπγήο ζε ζπλδπαζκφ κε ην γεγνλφο φηη νη δπλαηφηεηεο θαη νη ηξφπνη απηνί παξέρνληαη θαη εθδειψλνληαη δηαθνξεηηθά ζε θάζε επαγγεικαηηθή νκάδα θαη αλάινγα κε ηηο ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο θάζε θνξνινγνχκελνπ, θαζηζηνχλ εμαηξεηηθά δχζθνιε ηε δηαηχπσζε ελφο εληαίνπ θαη γεληθά απνδεθηνχ νξηζκνχ. Μάιηζηα, φπσο ζα θαλεί παξαθάησ, ηα πξνβιήκαηα απηά γίλνληαη κεγαιχηεξα αλ ιεθζνχλ ππφςε νη δπζθνιίεο πνπ ππάξρνπλ ζηελ νξηνζέηεζε ησλ ελλνηψλ ηεο θνξνδηαθπγήο θαη ηεο θνξναπνθπγήο. 6

7 Έλαο νξηζκφο πνπ ζεσξείηαη ηθαλνπνηεηηθφο απφ αξθεηνχο κειεηεηέο είλαη φηη θνξνδηαθπγή απνηειεί: Σν ηκήκα εθείλν ηνπ θφξνπ ηνπ εηζνδήκαηνο, ην νπνίν αληηζηνηρεί εηζφδεκα πνπ ζα έπξεπε, κε βάζε ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία, λα δειψλεηαη νηθηνζειψο απφ ηνπο θνξνινγνχκελνπο ζηηο αξκφδηεο θνξνινγηθέο αξρέο, αιιά γηα νπνηνλδήπνηε ιφγσ δε δειψλεηαη, θαη Σν ηκήκα εθείλν ησλ έκκεζσλ θφξσλ θαη ινηπψλ άκεζσλ θφξσλ, ην νπνίν κε βάζε ηελ ηζρχνπζα θνξνινγηθή λνκνζεζία ζα έπξεπε λα εηζπξάηηεηαη θαη λα απνδίδεηαη εζεινληηθά ζην θξάηνο αιιά γηα νπνηνδήπνηε ιφγσ απηφ δε θζάλεη πνηέ ζην δεκφζην ηακείν. Οξηζκέλνη, σζηφζν, ζπγγξαθείο ππνζηεξίδνπλ φηη ζηνλ νξηζκφ ηεο θνξνδηαθπγήο πξέπεη επίζεο λα πεξηιεθζνχλ: Οη θφξνη νη νπνίνη δελ θαηαβιήζεθαλ ζην θξάηνο ιφγσ παξνρήο θνξνινγηθψλ απαιιαγψλ θαη θηλήηξσλ, ρσξίο λα επηηεπρζεί ην επηδησθφκελν απνηέιεζκα, θαη Οη ηφθνη (ή ε ηηκαξηζκηθή πξνζαξκνγή)πνπ αληηζηνηρνχλ ζην ηκήκα εθείλν ησλ θφξσλ πνπ θαηαβάιινληαη κε θαζπζηέξεζε θαη κεηά ηε ιήμε ηνπ νηθείνπ δεκνζηνλνκηθνχ έηνπο, ζπλήζσο κεηά απφ θάπνηα ξχζκηζε. 7

8 Απφ ηνλ παξαπάλσ νξηζκφ πξνθχπηεη φηη γηα λα κελ ππάξρεη θνξνδηαθπγή ζα πξέπεη νη θνξνινγνχκελνη λα δειψζνπλ ηε θνξνινγεηέα χιε εζεινληηθά. Μάιηζηα, αλ ζηνλ νξηζκφ απηφ πξνζηεζεί θαη ε ρξνληθή δηάζηαζε, ζα πξέπεη ε δήισζε θνξνινγεηέαο χιεο θαη ε θαηαβνιή ηνπ αληίζηνηρνπ θφξνπ λα γίλεηαη φρη κφλν εζεινληηθά, αιιά θαη εγθαίξσο. Απηφ πξαθηηθά ζεκαίλεη φηη ε ππνρξέσζε θαηαβνιήο θφξσλ πνπ πξνθχπηεη σο απνηέιεζκα θνξνινγηθψλ ειέγρσλ, ζπκβηβαζκψλ θιπ. Θα πξέπεη λα ζεσξεζεί θνξνδηαθπγή. Δπίζεο, θνξνδηαθπγή ππάξρεη θαη φηαλ πξαγκαηνπνηείηαη ε βεβαίσζε ησλ θφξσλ, αιιά ηειηθά δελ επηηπγράλεηαη ε είζπξαμε ηνπο. εκεηψλεηαη, ηέινο, φηη κε ηελ επξχηεξε ηνπ φξνπ έλλνηα ζηε θνξνδηαθπγή πξέπεη λα πεξηιεθζεί θαη ε εηζθνξνδηαθπγή, δειαδή ε κε θαηαβνιή εηζθνξψλ ζηνπο αζθαιηζηηθνχο νξγαληζκνχο. 8

9 1.1.1 Οη ζπλέπεηεο ηεο θνξνδηαθπγήο Ζ θνξνδηαθπγή έρεη πνιιέο δπζκελείο ζπλέπεηεο ζηε ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκίαο θαη ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο. Δηδηθφηεξα: α) Πξνθαιεί άδηθε θαηαλνκή ησλ θνξνινγηθψλ βαξψλ γηαηί φινη νη θνξνινγνχκελνη δελ είλαη δηαηεζεηκέλνη λα παξαβνχλ ην λφκν, νχηε έρνπλ ηηο ίδηεο δπλαηφηεηεο γη απηφ. Καηά ζπλέπεηα, ε θνξνδηαθπγή πξνθαιεί δηαθνξέο ζηε θνξνινγηθή επηβάξπλζε αλάκεζα ζε άηνκα πνπ έρνπλ ηελ ίδηα θνξνδνηηθή ηθαλφηεηα. Οη αδηθίεο πνπ πξνθαινχληαη απφ χπαξμε ηεο θνξνδηαθπγήο επηηείλνληαη απφ ην γεγνλφο φηη ην θξάηνο γηα λα αλαπιεξψζεη ηελ απψιεηα εζφδσλ πνπ πξνθαιεί ε θνξνδηαθπγή αλαγθάδεηαη λα δηαηεξεί πςειφηεξνπο θνξνινγηθνχο ζπληειεζηέο απφ απηνχο πνπ ελδερνκέλσο επηζπκνχζε, κε απνηέιεζκα ηελ επηβνιή πξφζζεησλ βαξψλ ζηνπο ζπλεπείο θνξνινγνχκελνπο. β) Μεηψλεη ηε δπλαηφηεηα άληιεζεο θνξνινγηθψλ εζφδσλ απφ ην θξάηνο θαη θαη επέθηαζε πεξηνξίδεη ηε δπλαηφηεηα ρξεκαηνδφηεζεο ησλ δαπαλψλ ηνπ. Αλ ην θξάηνο δελ επηζπκεί ή δελ κπνξεί λα απμήζεη πεξηζζφηεξν ηε θνξνινγηθή επηβάξπλζε απηψλ πνπ δε θνξνδηαθεχγνπλ, ζα πεξηνξίζεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ή ζα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ηνπ κε κε ελδεδεηγκέλα κέζα (πρ. Έθδνζε λένπ ρξήκαηνο, ζχλαςε δαλείσλ γηα θάιπςε ηξερνπζψλ δαπαλψλ). Ζ θαηάζηαζε απηή κπνξεί επίζεο λα πξνθαιέζεη ρξφλην έιιεηκκα ζηνλ πξνυπνινγηζκφ, ζπλερή πξνζθπγή ζε δαλεηζκφ, δηφγθσζε ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο, κε πηζαλέο δπζκελείο επηδξάζεηο ζηε ζηαζεξφηεηα ηνπ εζληθνχ εηζνδήκαηνο. 9

10 γ) Μεηψλεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ θνξνινγηθψλ κέηξσλ πνπ ιακβάλνληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο. Γηαηί, φζν κεγαιχηεξε είλαη ε θνξνδηαθπγή, ηφζν κηθξφηεξε ζα είλαη, ceteris paribus, ε δπλαηφηεηα παξέκβαζεο ηνπ θξάηνπο θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ κέηξσλ θνξνινγηθήο πνιηηηθήο. Γηα παξάδεηγκα, αλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πιεζσξηζκνχ απμεζεί ε θνξνινγία ηνπ εηζνδήκαηνο, ε αληηπιεζσξηζηηθή απηή πνιηηηθή λα εμνπδεηεξσζεί απφ ηε θνξνδηαθπγή. Δπίζεο ε θνξνδηαθπγή κεηψλεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο πνιηηηθήο γηα δηθαηφηεξε θαηαλνκή ηνπ εηζνδήκαηνο, αιιά θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ. Γηαηί, φζν κεγαιχηεξε είλαη, ceteris paribus, απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ, αθνχ ηφζν κεγαιχηεξν ζα είλαη ην φθεινο απηψλ πνπ ζα πξνζαξκφζνπλ ηελ νηθνλνκηθή ηνπο ζπκπεξηθνξά ζηα παξερφκελα θίλεηξα. Αληίζεηα, αλ κε ηε θνξνδηαθπγή νη θνξνινγνχκελνη πεηχρνπλ λα απαιιαγνχλ απφ έλα κέξνο ηεο θνξνινγηθήο ηνπο επηβάξπλζεο, ην φθεινο ηνπο απφ ηελ πξνζαξκνγή ηεο νηθνλνκηθήο ηνπο ζπκπεξηθνξάο ζηα παξερφκελα θίλεηξα ζα πεξηνξηζζεί θαη θαη αθνινπζία ζα πεξηνξηζζεί ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο πνιηηηθήο ησλ θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ. δ) Γηαηαξάζζεη ηνπο φξνπο αληαγσληζκνχ κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ. Ζ θνξνινγία απνηειεί ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ζπλεπψο νη επηρεηξήζεηο πνπ θνξνδηαθεχγνπλ βξίζθνληαη ζε πιενλεθηηθή ζέζε ζε ζρέζε κε ηηο αληαγσλίζηξηεο επηρεηξήζεηο πνπ δελ θνξνδηαθεχγνπλ. Απηφ ηνπο επηηξέπεη λα πσινχλ ζε ρακειφηεξε ηηκή ηα πξντφληα ηνπο απφ ηηο αληαγσλίζηξηεο επηρεηξήζεηο θαη επνκέλσο λα απνζπνχλ απφ απηέο κέξνο ησλ πειαηψλ ηνπο. 10

11 ε) Γεδνκέλνπ φηη ε θνξνδηαθπγή είλαη ζπλήζσο επθνιφηεξε ζηνπο άκεζνπο θφξνπο, ην θξάηνο αλ δε κπνξεί λα ηελ πεξηνξίζεη ζα δψζεη κεγαιχηεξε βαξχηεηα ζηνπο έκκεζνπο θφξνπο απφ φηη ζα έθαλε αλ δελ ππήξρε θνξνδηαθπγή. πλέπεηα ηεο πνιηηηθήο απηήο είλαη ε αχμεζε ηεο επηβάξπλζεο ησλ κεζαίσλ θαη ρακειψλ εηζνδεκαηηθψλ ηάμεσλ θαη ε κείσζε ηεο πξννδεπηηθφηεηαο ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο. ζη) Δπεξεάδεηαη αξλεηηθά ε θνξνινγηθή ζπλείδεζε ησλ θνξνινγνχκελσλ πνπ είλαη ζπλεπείο κε ηηο ππνρξεψζεηο ηνπο, κε απνηέιεζκα ηελ βαζκηαία εμάπισζε ηεο θνξνδηαθπγήο ζε φιν θαη κεγαιχηεξν αξηζκφ θνξνινγνχκελσλ. Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη νη δπζκελείο επηδξάζεηο ηεο θνξνδηαθπγήο είλαη πνιιέο θαη ζεκαληηθέο. Γηα απηφ ν πεξηνξηζκφο ηεο ζεσξείηαη ηφζν ζηελ Διιάδα, φζν θαη ζε άιιεο ρψξεο, σο έλαο απφ ηνπο πξσηαξρηθνχο ζηφρνπο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο. Έρνπλ δηαηππσζεί φκσο θαη απφςεηο ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο ε θνξνδηαθπγή έρεη επσθειείο ζπλέπεηεο ζηελ νηθνλνκία θαη ζηελ νηθνλνκηθή ζπκπεξηθνξά ησλ αηφκσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ. Όπσο γηα παξάδεηγκα φηη ε θνξνδηαθπγή απμάλεη ηηο δπλαηφηεηεο απνηακίεπζεο ησλ πνιηηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ, κε ζπλέπεηα ηελ επηηάρπλζε ηνπ ξπζκνχ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, φηη ε θνξνδηαθπγή απνηξέπεη ηελ ππέξκεηξε θνξνινγηθή επηβάξπλζε θαη ηηο πξνθαινχκελεο απφ απηήλ δπζκελείο ζπλέπεηεο θιπ. Αξθεηά ξηδνζπαζηηθή είλαη ζην ζέκα απηφ ε άπνςε ηνπ Myddelton (institute of Economic Affairw, 1979), ν νπνίνο ππνζηεξίδεη φηη ην πςειφ επίπεδν ηεο θνξνδηαθπγήο/θνξναπνθπγήο είλαη πξνο φθεινο αθφκε θαη απηνχ ηνπ ίδηνπ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ. 11

12 Ο Myddelton ππνζηεξίδεη επίζεο φηη ην χςνο ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ πξνζδηνξίδεηαη απφ ην χςνο ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ θαη ζπλεπψο ε χπαξμε θνξνδηαθπγήο / θνξναπνθπγήο δελ ζπλεπάγεηαη κεηαθνξά θνξνινγηθνχ βάξνπο απφ απηνχο πνπ απνθεχγνπλ ηελ πιεξσκή θφξνπ πξνο ηνπο άιινπο θνξνινγνχκελνπο. Σέινο, ππνζηεξίδεη φηη νη δεκφζηεο δαπάλεο σθεινχλ ηνπο πνιίηεο ιηγφηεξν απφ ηηο ηδησηηθέο δαπάλεο θαη ζπλεπψο ε κεηαθνξά δαπαλψλ απφ ην δεκφζην ηνκέα ζηνλ ηδησηηθφ πνπ πξνθαιεί ε θνξνδηαθπγή/ θνξναπνθπγή έρεη σο απνηέιεζκα αχμεζε ηνπ θνηλσληθνχ νθέινπο. Όπσο θαη ν Myddelton, έηζη θαη ν Breacewell-Milnes (Institute of Economic Affairs, 1979), ππνζηεξίδεη φηη απφ ηελ χπαξμε ηεο θνξνδηαθπγήο-θνξναπνθπγήο σθειείηαη θαη ν θξαηηθφο πξνυπνινγηζκφο, γηαηί ην πςειφ επίπεδν θνξνδηαθπγήο/ θνξναπνθπγήο έρεη σο απνηέιεζκα λα δηαηεξνχληαη ηα θίλεηξα γηα ηελ αλάιεςε δξαζηεξηνηήησλ νη νπνίεο δηαθνξεηηθά, ιφγσ ηεο θνξνινγίαο, ζα καηαηψλνληαλ. Σα νθέιε απηά, ππνζηεξίδεη, δελ εκθαλίδνληαη κφλν καθξνρξνλίσο θαη δελ είλαη απαξαίηεην γηα ηελ εκθάληζή ηνπο ην επίπεδν ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο λα είλαη πςειφ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ηελ άπνςε ηνπ απηή ν Breacewell-Milnes ηε ζηεξίδεη ζην γεγνλφο φηη ην Γεκφζην κε ηε θνξνινγία απνξξνθά έλα κεγάιν πνζνζηφ ηνπ Δζληθνχ Δηζνδήκαηνο θαη θαηά ζπλέπεηα ε θπβέξλεζε έρεη φθεινο λα δηαηεξήζεη ζην ίδην ή θαη ζε αλψηεξν επίπεδν ηελ απφ πιεπξάο απφδνζεο θνξνινγηθψλ εζφδσλ επηθεξδή απηή δξαζηεξηφηεηα. πλεπψο, ελδηαθέξεηαη λα δηαηεξήζεη θαη ην επίπεδν θνξνδηαθπγή/ θνξναπνθπγήο ζην επίπεδν πνπ απαηηείηαη, ψζηε λα δηαηεξεζεί ε δξαζηεξηφηεηα απηή ζηα ζεκεξηλά ή θαη αλψηεξα επίπεδα. 12

13 Γηα ην ιφγσ απηφ θαηαιήγεη, ελψ ην δεκφζην θαίλεηαη φηη κπνξεί κεξηθέο θνξέο λα σθειείηαη απφ ηελ κείσζε ηεο θνξναπνθπγήο θαη ηεο θνξνδηαθπγήο δελ είλαη θαζφινπ ζίγνπξν φηη ην ελδηαθέξνλ ηεο θπβέξλεζεο βξίζθεηαη ζηε κείσζε ηνπο. Γηαηί, αλ θάπνηεο δξαζηεξηφηεηεο απνζαξξπλζνχλ ιφγσ ελεξγεηψλ πνπ απνζθνπνχλ ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θνξνδηαθπγήο θαη ηεο θνξναπνθπγήο ην δεκφζην ζα ράζεη φια ηα θνξνινγηθά έζνδα πνπ ζα πξνέθππηαλ άκεζα ή έκκεζα απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο απηέο. Με βάζε ηα παξαπάλσ θαηαιήγεη φηη απηνί πνπ θνξνδηαθεχγνπλ θαη θνξναπνθεχγνπλ είλαη πεξηζζφηεξν πηζαλφ κε ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο λα επεξεάζνπλ ζεηηθά ηα θνξνινγηθά έζνδα παξά ηα αξλεηηθά. Δπεηδή ινηπφλ δελ ππάξρεη νχηε κείσζε εζφδσλ, αιιά νχηε θαη αχμεζε ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο ησλ ππφινηπσλ θνξνινγνχκελσλ ιφγσ ηεο θνξνδηαθπγήο/θνξναπνθπγήο ηα εζηθά θαη πνιηηηθά επηρεηξήκαηα πνπ πξνβάιινληαη ελαληίνλ ηνπο ράλνπλ ην λφεκα ηνπο. 13

14 1.1.2 Πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο ηεο θνξνδηαθπγήο Σν κέγεζνο ηεο θνξνδηαθπγήο δελ είλαη ην ίδην ζε φιεο ηηο ρψξεο, αιιά θαη φινη νη θνξνινγνχκελνη δελ έρνπλ ηελ ίδηα ηάζε γηα θνξνδηαθπγή. Ζ δηαπίζησζε απηή νδήγεζε ηνπο νηθνλνκνιφγνπο, αιιά θαη ηνπο θνηλσληθνχο επηζηήκνλεο, λα κειεηήζνπλ ηη είλαη απηφ πνπ θάλεη ηνπο πνιίηεο λα θνξνδηαθεχγνπλ θαη πνηνη είλαη νη παξάγνληεο πνπ πξνζδηνξίδνπλ ην κέγεζνο θαη ηελ έθηαζε ηεο θνξνδηαθπγήο. Οη ζρεηηθέο έξεπλεο έδεημαλ φηη ηα αίηηα ηεο θνξνδηαθπγήο είλαη πνιιά θαη απνδίδνληαη ηφζν ζε θνξνινγηθνχο, φζν θαη ζε κε θνξνινγηθνχο ιφγνπο. Οη ζεκαληηθφηεξνη πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο ηεο θνξνδηαθπγήο ζα εμεηαζζνχλ ηφζν απφ ζεσξεηηθήο, φζν θαη απφ εκπεηξηθήο πιεπξάο πεξηζζφηεξν αλαιπηηθά ζηα θεθάιαηα πνπ αθνινπζνχλ. Γηα ηηο αλάγθεο σζηφζν ηνπ παξφληνο θεθαιαίνπ θξίλεηαη ζθφπηκν λα επηζεκαλζεί φηη νη ζεκαληηθφηεξνη παξάγνληεο απφ ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ηάζε ησλ θνξνινγνχκελσλ γηα θνξνδηαθπγή θαη ε επηηπρία ηεο πξνζπάζεηαο ηνπο λα θνξνδηαθχγνπλ ζεσξνχληαη νη εμήο: α) Σν κνξθσηηθφ θαη πνιηηηζηηθφ επίπεδν ηνπ πιεζπζκνχ Έρεη δηαπηζησζεί φηη φζν ρακειφηεξν είλαη ην κνξθσηηθφ θαη ην πνιηηηζηηθφ επίπεδν ηνπ πιεζπζκνχ, ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηάζε γηα θνξνδηαθπγή. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί ζηηο ρψξεο πνπ έρνπλ ρακειφ κνξθσηηθφ θαη πνιηηηζηηθφ επίπεδν, νη θνξνινγνχκελνη δελ κπνξνχλ λα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ φηη ηα έζνδα απφ ηνπο θφξνπο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα θαιπθζεί ην θφζηνο παξαγσγήο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ πνπ ηθαλνπνηνχλ ζπιινγηθέο αλάγθεο. 14

15 Δπηπιένλ, ζηηο ρψξεο απηέο νη πνιίηεο έρνπλ κηθξή ζπλαίζζεζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπο πξνο ην θνηλσληθφ ζχλνιν. πλέπεηα ηεο αληίιεςεο απηήο είλαη λα ππεξηζρχνπλ θαηά πνιχ νη αηνκηθέο αλάγθεο έλαληη ζπιινγηθψλ. β) Ο ηξφπνο θαηαλνκήο ηνπ θνξνινγηθνχ βάξνπο Ζ ηάζε γηα θνξνδηαθπγή είλαη,ceteris paribus, κεγαιχηεξε φηαλ ε θαηαλνκή ησλ θνξνινγηθψλ βαξψλ δελ είλαη ζχκθσλε κε ηελ επηθξαηνχζα ζην θνηλσληθφ ζχλνιν αληίιεςε πεξί θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο. Έηζη, γηα παξάδεηγκα φηαλ παξέρνληαη αδηθαηνιφγεηεο θνξνινγηθέο απαιιαγέο θαη πξνλφκηα ή φηαλ παξέρνληαη αδηθαηνιφγεηεο θνξνινγηθέο απαιιαγέο θαη πξνλφκηα ή φηαλ νξηζκέλεο επαγγεικαηηθέο νκάδεο ή επηρεηξήζεηο είλαη επξχηαηα γλσζηφ φηη θνξνδηαθεχγνπλ, ε ηάζε γηα θνξνδηαθπγή αλακέλεηαη λα είλαη κεγαιχηεξε, γηαηί: Γηαηαξάζζνληαη νη φξνη αληαγσληζκνχ αλάκεζα ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ θάλνπλ θνξνδηαθπγή θαη ζε απηέο πνπ ζέινπλ λα είλαη ζπλεπείο ζηηο θνξνινγηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο, θάηη πνπ αλαγθάδεη θαη ηηο δεχηεξεο λα θνξνδηαθχγνπλ γηα ιφγνπο άκπλαο. Οη θνξνινγνχκελνη πνπ είλαη ζπλεπείο ζηηο θνξνινγηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο αγαλαθηνχλ, κε απνηέιεζκα ηε κείσζε ζηαδηαθά ηεο θνξνινγηθήο ηνπο εζηθήο θαη ηελ επηζπκία ηνπο λα εμηζψζνπλ θνξνινγηθά κε απηνχο πνπ απαιιάζζνληαη απφ ηελ θνξνινγία θαη ηνπο θνξνδηαθπγάδεο. Ηδηαίηεξα, απηφ ζα ζπκβεί αλ ιφγσ ησλ θνξνινγηθψλ πξνλνκίσλ θαη ηεο θνξνδηαθπγήο θαη κε δεδνκέλεο ηηο αλάγθεο ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ, απμεζεί ή δηαηεξεζεί ζε πςειά επίπεδα ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε απηψλ πνπ είλαη ζπλεπείο ζηηο θνξνινγηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο. Γηαηί, ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε νη ζπλεπείο θαινχληαη λα θαιχςνπλ ηελ απψιεηα εζφδσλ πνπ πξνθαινχλ ε παξνρή θνξνινγηθψλ πξνλνκηψλ θαη ε θνξνδηαθπγή. 15

16 γ ) Σν επίπεδν ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο Όζν πςειφηεξν είλαη ην επίπεδν ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο, ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηάζε γηα θνξνδηαθπγή. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί φζν πςειφηεξε είλαη ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηφζν κεηψλεηαη ην δηαζέζηκν εηζφδεκα ησλ θνξνινγνχκελσλ θαη θαη επέθηαζε νη δπλαηφηεηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ αλαγθψλ. Δπίζεο, φζν πςειφηεξν είλαη ην επίπεδν ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο, ηφζν κεγαιχηεξν είλαη ην φθεινο απφ ηελ απφθξπςε θνξνινγεηέαο χιεο θαη θαηά ζπλέπεηα, ηφζν κεγαιχηεξν ην θίλεηξν γηα θνξνδηαθπγή. Απηφ πξαθηηθά ζεκαίλεη ηα εμήο: Ζ ηάζε γηα θνξνδηαθπγή είλαη κεγαιχηεξε ζηα πςειά εηζνδεκαηηθά θιηκάθηα, ηα νπνία επηβαξχλνληαη κε πςεινχο θνξνινγηθνχο ζπληειεζηέο. Ζ θνξνδηαθπγή κπνξεί θαηά θάπνην ηξφπν λα ιεηηνπξγήζεη σο κηα κνξθή αζθαιηζηηθήο δηθιείδαο, ε νπνία ιεηηνπξγεί απηφκαηα φηαλ απμεζεί ππέξκεηξα ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε. δ )Ο ηξφπνο δαπάλεο ησλ εζφδσλ Όζν πεξηζζφηεξν ζπλεηή θαη νξζνινγηθή είλαη ε δηαρείξηζε ηνπ δεκνζίνπ ρξήκαηνο, ηφζν κηθξφηεξε είλαη ε ηάζε ησλ θνξνινγνχκελσλ γηα θνξνδηαθπγή. Αληίζεηα, αλ ππάξρεη ε εληχπσζε φηη γίλνληαη ζπαηάιεο, ή αλ νη δαπάλεο πνπ γίλνληαη έρνπλ κηθξφ θνηλσληθφ φθεινο νη θνξνινγνχκελνη ζα ζρεκαηίζνπλ ηελ άπνςε φηη ην φθεινο ηνπο απφ ηηο δεκφζηεο δαπάλεο δελ αληηζηαζκίδεη ηελ πξνζσπηθή ζπζία, κε απνηέιεζκα ηε κείσζε ηεο θνξνινγηθήο ηνπο ζπλείδεζεο θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ηάζεο γηα θνξνδηαθπγή. 16

17 ε )ε δηάξζξσζε ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο. Ζ έθηαζε ηεο θνξνδηαθπγήο εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηε δηάξζξσζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηελ εζσηεξηθή ζπλνρή ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο. Όινη νη θφξνη, δελ ζα παξνπζηάδνπλ ηηο ίδηεο δπλαηφηεηεο γηα θνξνδηαθπγή θαη επνκέλσο ε δηάξζξσζε ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο είλαη ζεκαληηθή. εκαληηθή είλαη επίζεο θαη ε ζπλνρή ηνπ ζπζηήκαηνο θα8ψο θαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν επηβάιιεηαη θάζε θφξνο. Γηα παξάδεηγκα, αλ έλαο θφξνο θαηαλάισζεο επηβιεζεί ζην ζηάδην ηεο βηνκεραλνπνίεζεο νη δπλαηφηεηεο γηα θνξνδηαθπγή ζα είλαη κηθξφηεξεο απφ φηη αλ επηβιεζεί ζην ζηάδην ηνπ ιηαληθνχ εκπνξίνπ, γηαηί νη επηρεηξήζεηο ζην ζηάδην ηεο βηνκεραλνπνίεζεο είλαη ιηγφηεξεο θαη ηεξνχλ θαηά θαλφλα θαιχηεξα ινγηζηηθά ζηνηρεία. Καηά ζπλέπεηα, κπνξνχλ λα εμειηρζνχλ θαιχηεξα. Δπίζεο, νη δπλαηφηεηεο γηα θνξνδηαθπγή πεξηνξίδνληαη αλ ην θνξνινγηθφ ζχζηεκα ιεηηνπξγεί ζηελ πξάμε θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε ν έλαο θφξνο λα δηεπθνιχλεη ηελ είζπξαμε ησλ εζφδσλ απφ ηνπο άιινπο (π.ρ ν θφξνο κεηαβίβαζεο αθηλήησλ, ν νπνίνο κπνξεί κε ηελ ιεηηνπξγία ηνπ λα δηεπθνιχλεη ηε ζχιιεςε ηεο θνξνινγεηέαο χιεο ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο θαη ζηε θνξνινγία αθίλεηεο πεξηνπζίαο). δ) Ζ νξγάλσζε θαη ην επίπεδν ησλ θνξνηερληθψλ ππεξεζηψλ Ζ ζσζηή νξγάλσζε ησλ θνξνηερληθψλ ππεξεζηψλ θαη ν εμνπιηζκφο ηνπο κε ζχγρξνλα κέζα ( π.ρ ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο) πεξηνξίδνπλ ζεκαληηθά ηηο δπλαηφηεηεο ηεο θνξνδηαθπγήο θαη δηεπθνιχλνπλ ηνλ εληνπηζκφ ησλ θνξνθπγάδσλ. Δπίζεο, ην επίπεδν εμεηδίθεπζεο ησλ θνξνινγηθψλ ειεγθηψλ θαη ην επίπεδν ηεο εζηθήο ηνπο είλαη θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ην ζσζηφ ζρεδηαζκφ θαη ιεηηνπξγία ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο, ηελ νξγάλσζε ησλ ππεξεζηψλ θαη ηελ απνθπγή αλεπηζχκεησλ θαηλνκέλσλ. 17

18 ε) Ο βαζκφο αλάπηπμεο θαη νξγάλσζεο ηεο νηθνλνκίαο ε άξηηα νξγαλσκέλεο νηθνλνκίεο νη ζπλαιιαγέο κεηαμχ ησλ θνξνινγνχκελσλ κνλάδσλ θαηαγξάθνληαη εχθνια θαη ηα θνξνινγηθά φξγαλα έρνπλ ζηε δηάζεζε ηνπο πεξηζζφηεξν αμηφπηζην πιηθφ(π.ρ παξαζηαηηθά ζηνηρεία ζπλαιιαγψλ θιπ.) γηα λα επηηειέζνπλ ην έξγν ηνπο. Δπνκέλσο, κπνξνχλ ζπγθξηηηθά επθνιφηεξα λα πεξηνξίζνπλ ηελ ηάζε ησλ θνξνινγνχκελσλ γηα θνξνδηαθπγή. ζ ) Ο βαζκφο νξγάλσζεο ηεο αγνξάο Αλ νη επηρεηξήζεηο πνπ ιεηηνπξγνχλ ζε κηα ρψξα είλαη πνιιέο ζε αξηζκφ, αιιά κηθξνχ κεγέζνπο, νη δπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο ζα είλαη κεγάιεο, γηαηί ε ινγηζηηθή νξγάλσζε ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ είλαη ρακειή θαη ε παξαθνινχζεζε ηνπο απφ ηηο θνξνινγηθέο αξρέο δχζθνιε έσο αδχλαηε. Αληίζεηα ζηηο ρψξεο πνπ νη επηρεηξήζεηο είλαη ιηγφηεξεο θαη κεγαιχηεξεο ε παξαθνινχζεζε απφ ηηο θνξνινγηθέο αξρέο είλαη επθνιφηεξε. η ) Ζ δηάξζξσζε ηνπ εζληθνχ εηζνδήκαηνο ηεο ρψξαο Ζ δηάξζξσζε ηνπ εζληθνχ εηζνδήκαηνο είλαη ζεκαληηθή γηα ηελ έθηαζε ηεο θνξνδηαθπγήο. Απηφ ηζρχεη ηδηαίηεξα γηα ηε θνξνδηαθπγή ζην θφξν εηζνδήκαηνο, γηαηί ππάξρνπλ εηζνδήκαηα φπνπ ε θνξνδηαθπγή είλαη εθ ησλ πξαγκάησλ πεξηνξηζκέλε αλ φρη αδχλαηε, ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο ε παξεκπφδηζε ηεο είλαη δχζθνιε. ηελ πξψηε πεξίπησζε αλήθνπλ ηα εηζνδήκαηα απφ κηζζνχο θαη ζπληάμεηο. ηε δεχηεξε ηα εηζνδήκαηα απφ ηελ άζθεζε ειεχζεξνπ επαγγέικαηνο, απφ αγξνηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη απφ επηρεηξήζεηο. 18

19 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ν ΜΔΘΟΓΟΗ ΦΟΡΟΓΗΑΦΤΓΖ 2.Μέζνδνη θνξνδηαθπγήο Ζ θνξνδηαθπγή σο θαηλφκελν ζπλαληάηε ζε φιεο ηηο ρψξεο ηνπ θφζκνπ. Γηαθέξεη φκσο απφ ρψξα ζε ρψξα σο πξνο ηελ έληαζε, ηελ έθηαζε θαη ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο εθδειψλεηαη. Οη δηαθνξέο απηέο νθείινληαη ζηε δνκή ηεο νηθνλνκίαο, ζην κέγεζνο ησλ επηρεηξήζεσλ, ζηε ινγηζηηθή ηνπο νξγάλσζε, αιιά θαη ζε παξάγνληεο πνπ άπηνληαη ηεο δηάξζξσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ηεο νξγάλσζεο ησλ θνξνηερληθψλ ππεξεζηψλ. Οη εθηηκήζεηο δείρλνπλ φηη, ζε ζχγθξηζε κε άιιεο ρψξεο, ην κέγεζνο ηεο θνξνδηαθπγήο ζηελ Διιάδα είλαη εμαηξεηηθά πςειφ. Παξάιιεια, ηα ζηνηρεία δείρλνπλ φηη θαηλφκελα θνξνδηαθπγήο παξαηεξνχληαη ζε φινπο ηνπο θφξνπο αθφκε ζε απηνχο πνπ ε δεκνζηνλνκηθή ζεσξία, ε δηεζλήο πξαθηηθή θαη ε θνηλή ινγηθή ππαγνξεχνπλ φηη δελ ζα έπξεπε λα ππάξρνπλ- θαη φηη εθδειψλεηαη κε κέζα θαη πξαθηηθέο πνπ εμειίζζνληαη θαη δηαθξίλνληαη γηα ηελ επξεκαηηθφηεηα θαη ηελ ζχλζεζε ηνπο. πλήζσο φκσο ζηε ρψξα καο, ε θνξνδηαθπγή πξαγκαηνπνηείηαη κε απιέο- αλ φρη απιντθέο- κεζφδνπο ιφγσ νξγαλσηηθψλ θαη άιισλ αδπλακηψλ ησλ θνξνηερληθψλ ππεξεζηψλ, θάηη πνπ δείρλεη ην κέγεζνο ηεο θαη ε πξνθιεηηθφηεηα κε ηελ νπνία ζπρλά εθδειψλεηαη, ζα κπνξνχζαλ κε θάπσο ζπζηεκαηηθφηεξε αληηκεηψπηζε λα πεξηνξηζζνχλ ζεκαληηθά. ην θεθάιαην απηφ θξίζεθε ζθφπηκν λα πεξηγξαθνχλ θαηά θαηεγνξία θφξνπ, νηθνλνκηθφ ηνκέα ή επαγγεικαηηθή δξαζηεξηφηεηα νη ζπλεζέζηεξνη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο εθδειψλνληαη ηα θαηλφκελα ηεο θνξνδηαθπγήο ζηελ πξάμε. Ζ θαηαγξαθεί απηή δελ θηινδνμεί (θαη δελ κπνξεί) λα είλαη πιήξεο, αιιά έρεη θαζαξά ελδεηθηηθφ ραξαθηήξα. Δμάιινπ, νη ηξφπνη θνξνδηαθπγήο κεηαβάιινληαη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ θαη δελ κπνξεί λα είλαη φινη γλσζηνί. 19

20 Κξίζεθε σζηφζν ζθφπηκν ζην θεθάιαην απηφ λα θαηαγξαθνχλ νη ζεκαληηθφηεξεο κέζνδνη κε ηηο νπνίεο θνξνδηαθεχγνπλ νη Έιιελεο, γηα λα θαλεί ε πνηθηιία ησλ ηξφπσλ κε ηνπο νπνίνπο εθδειψλεηαη ε θνξνδηαθπγή ζηελ Διιάδα, λα θαλνχλ νη δπζθνιίεο πνπ ππάξρνπλ ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο, αιιά θαη νη δπλαηφηεηεο πεξηνξηζκνχ ηεο. 2.1 Φνξνινγία εηζνδήκαηνο θπζηθώλ πξνζώπσλ Ο θφξνο εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ είλαη ν θφξνο κε ηνλ νπνίν παξαηεξνχληαη ηα πεξηζζφηεξα θαηλφκελα θνξνδηαθπγήο. Σν γεγνλφο απηφ νθείιεηαη ζε πνιινχο ιφγνπο. Οθείιεηαη θαηαξρήλ ζηνλ άκεζν ραξαθηήξα ηνπ θφξνπ ν νπνίνο, ζε αληίζεζε κε ηνπο έκκεζνπο θφξνπο, είλαη ηδηαίηεξα νξαηφο ζηνπο θνξνινγνχκελνπο θαη θαηά ζπλέπεηα πξνθαιεί πεξηζζφηεξν απφ νπνηνδήπνηε άιιν θφξν ηηο αληηδξάζεηο ηνπο. Έλα άιιν ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ θφξνπ, πνπ επλνεί ηελ χπαξμε θνξνδηαθπγήο είλαη ε αδπλακία πξνζδηνξηζκνχ γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο ηεο έλλνηαο ηνπ «εηζνδήκαηνο» θαη ηεο δπζθνιίαο πνπ ππάξρεη ζην δηαρσξηζκφ κεηαμχ επαγγεικαηηθψλ θαη πξνζσπηθψλ δαπαλψλ. Δπίζεο, ε ηδηφηεηα ηνπ θφξνπ εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ λα πξνζαξκφδεη ην θνξνινγηθφ βάξνο ζηηο πξνζσπηθέο ζπλζήθεο ησλ θνξνινγνπκέλσλ- ζηελ νπνία νθείιεηαη θαη ε νλνκαζία ηνπ σο «πξνζσπηθνχ θφξνπ εηζνδήκαηνο» -ηνλ έρεη ζηαδηαθά κεηαβάιιεη ζε έλα θφξν εμαηξεηηθά πνιχπινθν ζηελ πξαθηηθή ηνπ εθαξκνγή, θάηη πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο αδπλακίεο ησλ θνξνηερληθψλ ππεξεζηψλ, επλνεί αθφκε πεξηζζφηεξν ηε θνξνδηαθπγή. Έλαο άιινο ζεκαληηθφο παξάγσλ πνπ επλνεί ηελ αλάπηπμε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο θνξνδηαθπγήο είλαη ην θνξνινγηθφ θαζεζηψο πνπ ηζρχεη γηα δηάθνξεο θαηεγνξίεο εηζνδεκάησλ θαη επαγγεικαηηθψλ ηάμεσλ ζηελ Διιάδα, γεγνλφο πνπ ζπκβάιιεη φρη κφλν ζηελ πνιππινθφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο, αιιά θαη ζηε δεκηνπξγία ζηνπο ππφινηπνπο θνξνινγνχκελνπο ηνπ αηζζήκαηνο ηεο δηαθνξεηηθήο αληηκεηψπηζεο ηεο αδηθίαο. 20

21 Σέινο, ε δηαηήξεζε γηα ρξνληθή πεξίνδν πνιιψλ εηψλ ηνπ επηπέδνπ πιεζσξηζκνχ ζε πςειά επίπεδα θαη ηεο κε πιήξνπο ηηκαξηζκνπνίεζεο ηεο θνξνινγίαο, είρε σο απνηέιεζκα ηε ζπλερή αχμεζε ησλ θνξνινγηθψλ βαξψλ, θάηη πνπ ψζεζε αθφκε πεξηζζφηεξν ηνπο θνξνινγνχκελνπο ζηελ αλαδήηεζε ηξφπσλ πεξηνξηζκνχ ηεο θνξνινγηθήο ηνπο επηβάξπλζεο. Ωζηφζν, φινη νη θνξνινγνχκελνη θαη φιεο νη πεγέο εηζνδήκαηνο δελ έρνπλ ηηο ίδηεο δπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο Δηζόδεκα από κηζζνύο θαη ζπληάμεηο Ζ γεληθή αληίιεςε είλαη φηη νη κηζζσηνί θαη νη ζπληαμηνχρνη δελ έρνπλ δπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο. Ζ άπνςε απηή νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη αθ ελφο ν θφξνο ησλ ζπληαμηνχρσλ θαη ησλ κηζζσηψλ παξαθξαηείηε ζηελ πεγή θαη αθ εηέξνπ φηη δελ ππάξρεη δπλαηφηεηα απφθξπςεο ησλ εηζνδεκάησλ ηνπο, αθνχ ην χςνο ησλ απνδνρψλ ηνπο βεβαηψλεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε ή ηνλ ζπληαμηνδνηηθφ ηνπο θνξέα, ν νπνίνο δελ έρεη ζπκθέξνλ λα ην απνθξχςεη. Παξ φια απηά, αλ θαη νη δπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο ηνπο, ζπγθξηλφκελεο κε απηέο ησλ άιισλ θνξνινγνχκελσλ είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλεο, πνιινί κηζζσηνί θαη ζπληαμηνχρνη θαηνξζψλνπλ λα απνθξχςνπλ ην ζχλνιν ή κέξνο ηνπ εηζνδήκαηνο ηνπο απφ κηζζσηέο ππεξεζίεο, είηε γηα λα απνθχγνπλ ηε θνξνιφγεζε ηνπ, είηε γηα άιινπο ιφγνπο. Μηα κέζνδνο θνξνδηαθπγήο είλαη απηή ηεο απφθηεζεο εηζνδήκαηνο ζε είδνο, ε νπνία ιφγσ ηεο ηαρείαο εμάπισζεο ηεο ζε παγθφζκην επίπεδν θαη ηεο πνηθηιίαο ησλ ηξφπσλ κε ηνπο νπνίνπο εθδειψλεηαη ηπγράλεη ηδηαίηεξεο αλάιπζεο παξαθάησ. Μηα άιιε, πνιχ δηαδεδνκέλε πεξίπησζε θνξνδηαθπγήο, είλαη ε απφθξπςε ηνπ εηζνδήκαηνο απφ δεχηεξε ή παξάιιειε απαζρφιεζε. Απηφ παξαηεξείηαη ζπρλά ζε ζηειέρε ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, ζηα νπνία επεηδή ν λφκνο απαγνξεχεη λα έρνπλ δεχηεξε απαζρφιεζε, επηδηψθνπλ ε απαζρφιεζε ηνπο απηή λα κελ είλαη πνπζελά θαηαγεγξακκέλε. 21

22 Παξαηεξείηαη, σζηφζν, ζε κηθξφηεξε θιίκαθα θαη ζε εξγαδφκελνπο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, ηδηαίηεξα φηαλ ε δεχηεξε απαζρφιεζε είλαη ζε ζπλαθέο αληηθείκελν κε απηήλ ηεο θχξηαο απαζρφιεζεο. Αιιά θαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ δελ ππάξρεη λνκηθφ πξφβιεκα ή αζπκβίβαζην γηα δεχηεξε απαζρφιεζε, ην γεγνλφο φηη ε «επηζεκνπνίεζε» ηεο δεχηεξεο απαζρφιεζεο ζα είρε σο απνηέιεζκα ηελ επηβάξπλζε ηνπ εξγαδφκελνπ θαη ηνπ εξγνδφηε κε αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο, ρσξίο νπζηαζηηθά ηελ παξνρή θάπνηνπ πξφζζεηνπ φθεινπο, είλαη κηα άιιε αηηία απφθξπςεο απηήο ηεο απαζρφιεζεο. Μηα άιιε πεξίπησζε θνξνδηαθπγήο απφ κηζζσηνχο είλαη ε απφθξπςε ηεο απαζρφιεζεο θαη θαη επέθηαζε ηνπ εηζνδήκαηνο απφ απηήλ-γηα λα κελ ππάξμεη πεξηθνπή ζην επίδνκα αλεξγίαο. ηελ πεξίπησζε απηή, ε απφθξπςε ηεο απαζρφιεζεο γίλεηαη ζε ζπλελλφεζε κε ηνλ εξγνδφηε, ν νπνίνο σθειείηαη επίζεο γηαηί θαηαβάιιεη κηζζφ ρακειφηεξν απηνχ πνπ επηθξαηεί ζηελ αγνξά θαη επηπιένλ δελ επηβαξχλεηαη κε εξγνδνηηθέο εηζθνξέο. Όζνλ αθνξά ηνπο ζπληαμηνχρνπο, ζπγθξηλφκελνη κε ηηο άιιεο επαγγεικαηηθέο ηάμεηο έρνπλ, σο πξνο ηε ζπγθεθξηκέλε ηνπιάρηζηνλ πεγή εηζνδήκαηνο, ηηο κηθξφηεξεο δπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο. Ωζηφζν, απηφ ζεκαίλεη φηη ζηεξνχληαη ησλ δπλαηνηήησλ απφθξπςεο κέξνπο ή ηνπ ζπλφινπ ηνπ εηζνδήκαηνο ηνπο, εθκεηαιιεπφκελνη ην γεγνλφο φηη ε νηθνλνκηθή ηνπο ηάμε δελ βξίζθεηαη ζην ζηφραζηξν ησλ θνξνινγηθψλ ειεγθηψλ, νη νπνίνη απέλαληη ηνπο είλαη ηδηαίηεξα αλεθηηθνί θαη δηαθξηηηθνί. Μηα κέζνδνο απφθξπςεο ηνπ εηζνδήκαηνο είλαη ε δήισζε νξηζκέλσλ κφλν απφ ηηο ζπληάμεηο θαη βνεζήκαηα πνπ εηζπξάηηνπλ. Απηφ ζπκβαίλεη θπξίσο φηαλ ππάξρνπλ ζπληάμεηο θαη βνεζήκαηα απφ πεξηζζφηεξεο απφ κηα πεγέο (π.ρ θχξηα αζθάιηζε, επηθνπξηθφ ηακείν θιπ.). ζηελ πεξίπησζε απηή θάζε ηακείν έρεη θάλεη ηελ παξαθξάηεζε θφξνπ πνπ αλαινγεί ζην πνζφ ησλ ζπληάμεσλ θαη βνεζεκάησλ πνπ ρνξεγεί ην ίδην ή δελ έρεη γίλεη θακία παξαθξάηεζε, γηαηί ην πνζφ πνπ έρεη δνζεί είλαη ρακειφηεξν απφ ην αθνξνιφγεην φξην. 22

23 Έηζη, νη ζπληαμηνχρνη κε δειψλνληαο ην ζχλνιν ησλ ζπληάμεσλ θαη βνεζεκάησλ ηνπο απνθεχγνπλ πιήξσο ηελ θνξνινγία ή απνθεχγνπλ ηελ ζπλάζξνηζε ησλ πνζψλ απηψλ κεηαμχ ηνπο (θαη ελδερνκέλσο θαη κε άιια εηζνδήκαηα) θαη ηε θνξνιφγεζε ηνπο σο ζπλνιηθφ εηζφδεκα κε ηνπο πξννδεπηηθνχο ζπληειεζηέο ηεο θνξνινγηθήο θιίκαθαο. Γελ είλαη ιίγνη επίζεο νη ζπληαμηνχρνη, νη νπνίνη έρνπλ κεηά ηε ζπληαμηνδφηεζε ηνπο θάπνηα κεξηθή ή πιήξε απαζρφιεζε ηελ νπνία δελ επηζπκνχλ λα εκθαλίζνπλ, είηε γηα λα κελ πεξηθνπεί ην πνζφ ηεο ζχληαμεο ή / θαη γηαηί εμππεξεηεί νηθνλνκηθά ηνλ εξγνδφηε, ν νπνίνο φρη κφλν απνθεχγεη ηηο εξγνδνηηθέο εηζθνξέο, αιιά θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ ζέηεη ε εξγαηηθή λνκνζεζία. Σέινο, ππάξρεη θαη έλαο αξηζκφο ζπληαμηνχρσλ πνπ γηα δηαθφξνπο ιφγνπο απνθαζίδεη λα κελ ππνβάιιεη θαζφινπ θνξνινγηθή δήισζε. Σν πνζφ σζηφζν ζην νπνίν κπνξεί λα θζάλεη ζπλνιηθά απηήο ηεο κνξθήο ε θνξνδηαθπγή είλαη πνιχ δχζθνιν λα εθηηκεζεί, γηαηί αλ θαη ην πνζφ θνξνδηαθπγήο έθαζηνπ εθηηκάηαη φηη είλαη κηθξφ δελ είλαη γλσζηφο ν αξηζκφο ηνπο Δηζόδεκα ζε είδνο Έλαο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν θαηνξζψλνπλ αξθεηνί κηζζσηνί λα ππνθξχπηνπλ ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ εηζνδήκαηνο ηνπο απφ θνξνινγηθέο αξρέο είλαη κε ηελ κεηαηξνπή κέξνπο ηεο ακνηβήο ηνπο ζε είδνο (fringe benefits). Ζ κέζνδνο ηεο θαηαβνιήο κέξνπο ηεο ζπκθσλεζείζαο ακνηβήο αληί γηα κεηξεηά ζε εηζφδεκα ζε είδνο (π.ρ θαηαβνιή ελνηθίνπ θαηνηθίαο, παξνρή απηνθηλήηνπ απφ ηελ εηαηξεία, θ.ι.π) είλαη επξέσο δηαδεδνκέλε ζε άιιεο ρψξεο. Παξαδφμσο, ε κέζνδνο απηή θαηαβνιήο κέξνπο ηεο ακνηβήο ζε είδνο, ε νπνία απφ ηε θχζε ηεο ζπλεπάγεηαη θνξνδηαθπγή θαη εηζθνξνδηαθπγή, πξσηνεθαξκφζζεθε ζηελ Διιάδα ζηνλ ίδην ην δεκφζην ηνκέα, άιινηε σο κέζν άζθεζεο εηζνδεκαηηθήο πνιηηηθήο θαη άιινηε ζηα πιαίζηα ηθαλνπνίεζεο γεληθφηεξσλ ζπλδηθαιηζηηθψλ δηεθδηθήζεσλ. Έηζη, ζήκεξα νη εξγαδφκελνη ζε πνιιέο δεκφζηεο επηρεηξήζεηο (ΓΔΖ, Οιπκπηαθή αεξνπνξία, θιπ.). 23

24 Όζνλ αθνξά ηνλ ηδησηηθφ ηνκέο ε κέζνδνο ηεο θαηαβνιήο κέξνπο ηνλ απνδνρψλ ζε είδνο εθαξκφζηεθε πξψηα ζε πςειφβαζκα ζηειέρε πνιπεζληθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ζε επαγγεικαηίεο δξαζηεξηνπνηνχκελνπο ζηνλ αζιεηηζκφ. Λφγσ ησλ πιενλεθηεκάησλ φκσο πνπ εκθαλίδεη, επεθηάζεθε ηαρχηαηα θαη ζε άιιεο θαηεγνξίεο κηζζσηψλ κε ζπλέπεηα ζήκεξα νη δηαπξαγκαηεχζεηο γηα ηνπο φξνπο ζπλεξγαζίαο λα κελ πεξηνξίδνληαη ζην χςνο ηεο ακνηβήο, αιιά λα αθνξνχλ ην «παθέην απνδνρψλ». Παξάιιεια, ην «παθέην» απηφ έρεη δηεπξπλζεί θαη εκπινπηηζηεί σο πξνο ην πεξηερφκελν ηνπ κε ζπλέπεηα λα θαιχπηεη έλα επξχηαην θάζκα παξνρψλ ζε είδνο (πξφζζεηε αζθαιηζηηθή θάιπςε γηα ηνλ εξγαδφκελν θαη ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ, θαηαβνιή ησλ δηδάθηξσλ ζε ηδησηηθά εθπαηδεπηήξηα, ηαμίδηα ζην εμσηεξηθφ, νηθηαθνχο βνεζνχο, θιπ.). Ζ ηαρεία εμάπισζε ηεο κεζφδνπ θαηαβνιήο κέξνπο ηεο ακνηβήο ζε είδνο νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε πξαθηηθή απηή σθειεί ηφζν ηνπο εξγαδνκέλνπο φζν θαη ηνπο εξγνδφηεο, αθνχ νη πξψηνη απνθεχγνπλ κέξνο ηνπ θφξνπ εηζνδήκαηνο θαη ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ πνπ ηνπο αλαινγνχλ θαη νη εξγνδφηεο θαηαβάινπλ κεησκέλεο εξγνδνηηθέο εηζθνξέο Δηζνδήκαηα από ελνίθηα ηελ θαηεγνξία απηή αλήθνπλ ηα εηζνδήκαηα πνπ απνθηνχλ νη θνξνινγνχκελνη απφ ηελ εθκίζζσζε θαηνηθηψλ, θαηαζηεκάησλ, νηθνπέδσλ, αγξνηεκαρίσλ θιπ. Ζ θνξνδηαθπγή ζηελ πεξίπησζε απηή πξαγκαηνπνηείηε πνιιέο θνξέο κε ηελ απφθξπςε ηνπ γεγνλφηνο φηη ελνηθηάδεηαη θάπνην αθίλεην, θαη θαη επέθηαζε κε ηελ παξάιεςε δήισζεο ζηηο θνξνινγηθέο αξρέο ηνπ εηζνδήκαηνο πνπ εηζπξάηηεηε. Απηφ ζπκβαίλεη ζπλήζσο ζε πεξηπηψζεηο εθκίζζσζεο γαηψλ ζε αγξφηεο, εμνρηθψλ θαηνηθηψλ, ρψξσλ (νηθνπέδσλ, ηαξαηζψλ θιπ.) γηα ηελ αλάξηεζε δηαθεκηζηηθψλ πιαηζίσλ θ.ν.θ. 24

25 Ζ ζπλεζέζηεξε σζηφζν πεξίπησζε είλαη ε απνθήξπμε κέξνπο κνλφ ηνπ ελνηθίνπ πνπ εηζπξάηηεη ν θπξίσο ηνπ αθηλήηνπ θαη ε δήισζε ζηηο θνξνινγηθέο αξρέο πνζνχ κηθξφηεξνπ ηνπ πξαγκαηηθνχ, Ζ θνξνδηαθπγή ζηελ πεξίπησζε απηή γίλεηαη κεηά απφ ζπλελλφεζε κε ηνλ κηζζσηή, νχησο ψζηε λα κελ ππάξρεη απφθιηζε κεηαμχ ηνπ πνζνχ πνπ δειψλεη φηη θαηέβαιε ν ίδηνο θαη ηνπ πνζνχ πνπ δειψλεη ν εθκηζζσηήο. Άιινηε πάιη, ζην κηζζσηήξην ζπκβφιαην θαη ζηηο ζρεηηθέο απνδείμεηο αλαθέξνληαη ην κεησκέλν κίζζσκα θαη ε δηαθνξά εηζπξάηηεηαη πξνθαηαβνιηθά θαηά ηελ ππνγξαθή ηνπ ζπκβνιαίνπ, γηα φιε ηελ δηάξθεηα ηεο κίζζσζεο. Μεγάιεο έθηαζεο θνξνδηαθπγήο ππάξρεη επίζεο ζηελ πεξίπησζε ησλ ηδηνθαηνηθνχκελσλ θαη ηδηνρξεζηκνπνηνχκελσλ ρψξσλ. Πνιχ ζπρλά, ηα αθίλεηα απηά, ελψ ρξεζηκνπνηνχληαη σο εμνρηθέο θαηνηθίεο, δεπηεξεχνπζεο θαηνηθίεο ή επαγγεικαηηθνί ρψξνη δειψλνληαη σο «θελά» γηα λα απνθχγνπλ νη ηδηνθηήηεο ηνπο ηελ θνξνιφγεζε ηνπ ηεθκαξηνχ εηζνδήκαηνο απφ ηδηφρξεζε ή ηδηνθαηνίθεζε. Άιινηε πάιη, ην πξαγκαηηθφ εκβαδφλ ησλ αθηλήησλ είλαη πνιχ κεγαιχηεξν απηνχ πνπ δειψλεηαη ζηηο αξρέο (πνιενδνκία, ΓΔΖ θιπ.). Δπίζεο, θαηά θαλφλα, ην ηεθκαξηφ πνζφ πνπ δειψλνπλ απφ ηδηφρξεζε ή ηδηνθαηνίθεζε νη ηδηνθηήηεο ηνπ είλαη πνιχ κηθξφηεξν ηνπ πξαγκαηηθνχ. Έηζη, παξά ην γεγνλφο φηη ηα ηειεπηαία ρξνληά, γηα λα πεξηνξηζηεί ε θνξνδηαθπγή, έρεη ζπλδεζεί ην δεινχκελν εηζφδεκα απφ ηδηνθαηνίθεζε κε ηελ ηηκή δψλεο θαη ην εκβαδφλ ηνπ αθηλήηνπ, ε απφθξπςε εηζνδήκαηνο εμαθνινπζεί ζηνλ ηνκέα απηφ λα είλαη πςειή. πγθεθξηκέλα, φπσο πξνθχπηεη απφ ηα ζηνηρεηά ησλ θνξνινγηθψλ δειψζεσλ ηνπ νηθνλνκηθνχ έηνπο 2007, ελψ ην κέζν πνζφ ελνηθίνπ πνπ δήισζαλ φηη θαηέβαιαλ νη δηακέλνληεο ζε κε ηδηφθηεηε θαηνηθία ήηαλ ηεο ηάμεο ησλ 715,000, ην κέζν πνζφ ηεθκαξηνχ εηζνδήκαηνο απφ ηδηνθαηνίθεζε πνπ δήισζαλ νη δηακέλνληεο ζε ηδηφθηεηε θαηνηθία ήηαλ κφλν 307,

26 Έηζη, αλ ππνηεζεί φηη ην κέζν ηεθκαξηφ ελνίθην απηψλ πνπ ηδηνθαηνηθνχλ είλαη ίζν κε ην κέζν πνζφ ελνηθίνπ γηα θχξηα θαηνηθία πνπ δειψλνπλ νη ελνηθηαζηέο ( δει. 715,000 ) θαη αλ ιεθζεί ππφςε φηη νη ηδηνθαηνηθνχληεο θνξνινγνχκελνη είλαη πεξίπνπ 2,316,000, ην κε δεισζέλ πνζφ ηεθκαξηνχ εηζνδήκαηνο κνλφ απφ ηελ ηδηνθαηνίθεζε ηεο θχξηαο θαηνηθίαο αλέξρεηαη ζηα 944,928,000, Δηζνδήκαηα από θηλεηέο αμίεο Μηα ζπρλή ζην παξειζφλ κέζνδνο απνθπγήο ηνπ θφξνπ ήηαλ ε δηαζπνξά ησλ κεηνρψλ ελφο κεηφρνπ ζε άιια πξφζσπα ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ ή αθφκε θαη ζε αλχπαξθηα πξφζσπα, έηζη ψζηε κε ππνινγηζηή γηα θαζέλα απφ απηά πξνβιεπφκελν απφ ηελ λνκνζεζία αθνξνιφγεην πνζφ ηνπ εηζνδήκαηνο απφ κεξίζκαηα. Με ηε κέζνδν απηή ην πνζφ πνπ δηέθεπγε απφ ηελ θνξνινγία δελ ήηαλ ζπλήζσο κεγάιν, δεδνκέλνπ ηνπ πεξηνξηζκέλνπ αξηζκνχ εηθνληθψλ κεηνρψλ πνπ κπνξνχζαλ λα εκθαλίζνπλ νη πξαγκαηηθνί κέηνρνη θαη ηνπ ρακεινχ αθνξνιφγεηνπ νξίνπ. Ωζηφζν, είραλ απνθαιπθζεί θαη πεξηπηψζεηο, φπνπ νη εηθνληθνί κέηνρνη αλέξρνληαλ κε δηαθνξά ηερλάζκαηα ζε ρηιηάδεο άηνκα, κε απνηέιεζκα νη θνξνδηαθπγή λα θηάλεη ζε πνιχ πςειά επίπεδα. Έλαο άιινο ηξφπνο απνθπγήο ηνπ θφξνπ, αιιά κε λνκφηππν ηξφπν πνπ απνθαιχθζεθε πξφζθαηα είλαη ε ίδξπζε απφ ηδηψηεο θαη ζεζκηθνχο επελδπηέο παξάθηησλ εηαηξεηψλ (off shore companies) γηα ηελ απνθπγή ηνπ θφξνπ επί ησλ ηίηισλ ηνπ Γεκνζίνπ. πγθεθξηκέλα, επεηδή ε λνκνζεζία πξνβιέπεη φηη δελ επηβάιιεηαη θφξνο ζηνπο θαηφρνπο ηίηισλ ηνπ δεκνζίνπ πνπ είλαη κφληκνη θάηνηθνη εμσηεξηθνχ, νξηζκέλνη επελδπηέο, εθκεηαιιεπφκελνη ηηο αδπλακίεο πνπ ππάξρνπλ ζην λα δηαπηζησζεί ν ρξφλνο δηαηήξεζεο ελφο νκνιφγνπ απφ ηνλ θάηνρν ηνπ, κεηαβηβάδνπλ κε εηθνληθφ ηξφπν ιίγεο εκέξεο πξηλ απφ ηελ ιήμε ηνπ έηνπο πνπ γίλεηαη ν εθηνθηζκφο ηα νκφινγα ηνπο ζε εηαηξίεο ηνπ εμσηεξηθνχ, έλαληη θάπνηαο πξνκήζεηαο. 26

27 Καηά ηνλ ίδην ηξφπν, νη Έιιελεο θάηνηθνη εληφθσλ γξακκαηίσλ πξνζθνκίδνληαο έλα έγγξαθν πνπ πηζηνπνηεί ηελ κεηαβίβαζε, απαηηνχλ ηελ επηζηξνθή ηνπ θφξνπ επί ησλ ηφθσλ ησλ έληνθσλ γξακκαηίσλ, ν νπνίνο έρεη παξαθξαηεζεί θαηά ηελ αγνξά Δηζόδεκα από γεσξγηθέο επηρεηξήζεηο χκθσλα κε ηα επίζεκα ζηνηρεία κφλν ην 12,98%. Σνπ εηζνδήκαηνο ηνπ πξσηνγελνχο ηνκέα πνπ θαηαγξάθνπλ νη εζληθνί ινγαξηαζκνί δειψλεηαη γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο. Δηδηθφηεξα, κφλν 363,000 αγξφηεο ππνβάιινπλ θνξνινγηθή δήισζε θαη απφ απηνχο νη πεξηζζφηεξνη ην θάλνπλ γηαηί έρνπλ εηζνδήκαηα θαη απφ άιιε πεγή. Ζ θνξνδηαθπγή ζηνλ ηνκέα απηφ γίλεηαη κε ηελ πψιεζε αγξνηηθψλ πξντφλησλ ρσξίο παξαζηαηηθά, ηελ δηαθίλεζε αγξνηηθψλ πξντφλησλ κε ζπλνδεπηηθά έγγξαθα ζηα νπνία αλαγξάθνληαη δηαθνξεηηθέο πνζφηεηεο απφ ηηο πξαγκαηηθέο, ηε δηαθίλεζε κεηά ηελ θαηάξγεζε ησλ ηεισλεηαθψλ ζπλφξσλ νξηζκέλσλ αγξνηηθψλ πξντφλησλ ρσξίο θαζφινπ παξαζηαηηθά σο δήζελ θνηλφηππσλ θ.ν.θ. Μηα κέζνδνο πεξηνξηζκνχ ηεο θνξνδηαθπγήο ζηνλ αγξνηηθφ ηνκέα πνπ είρε πξνηαζεί θαη επαλάιεςε ζην παξειζφλ είλαη ε θνξνιφγεζε ησλ αγξνηψλ κε βάζε ηα ζηνηρεία πνπ δειψλνπλ νη ίδηνη ζηηο αξρέο γηα ην κέγεζνο ηεο παξαγσγήο ηνπο, πξνθεηκέλνπ λα ζπλάςνπλ δάλεηα απφ ηελ ΑΣΔ, λα ιάβνπλ θνηλνηηθέο επηδνηήζεηο, απνδεκηψζεηο, θιπ. Ζ κέζνδνο απηή νπζηαζηηθά νπδέπνηε εθαξκφζηεθε. Σα ηειεπηαία φκσο ρξφληα, πξνθεηκέλνπ λα πεξηνξηζηεί ε θνξνδηαθπγή, ην αγξνηηθφ εηζφδεκα πξνζδηνξίδεηαη γηα ηνπο θνξνινγηθνχο ζθνπνχο θαηά ηεθκαξηφ ηξφπν, κε βαζηθά θξηηήξηα ην είδνο ηεο θαιιηέξγεηαο θαη ηελ θαιιηεξγνχκελε έθηαζε. Ζ κέζνδνο απηή απνηειεί αλακθηζβήηεηα ζεηηθή εμέιημε, αιιά δελ επαξθεί γηα ηνλ νπζηαζηηθφ πεξηνξηζκφ ηεο θνξνδηαθπγήο. Γηαηί, εθηφο ησλ άιισλ, αθήλεη πνιιέο θαιιηέξγεηεο εθηφο ζπζηήκαηνο. 27

28 Μηα παξαιιαγή ηεο κεζφδνπ απηήο, πνπ έρεη εθηφο απφ ηακηεπηηθά θαη αιιά ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα ( θίλεηξν εθκεηάιιεπζεο αλαμηνπνίεηεο γεο, ρξεζηκνπνίεζεο βέιηηζησλ θαιιηεξγεηψλ, αχμεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο θιπ. ), είλαη ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ ηεθκαξηνχ αλά ζηξέκκα εηζνδήκαηνο, φρη κε βάζε ηελ πξαγκαηηθή, αιιά κε βάζε ηελ άξηζηε γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο θιηκαηνινγηθέο θιπ. πλζήθεο θαιιηέξγεηα εηζόδεκα από ηελ άζθεζε ειεύζεξνπ επαγγέικαηνο Ζ θνξνδηαθπγή ζηελ πεξίπησζε ησλ ειεχζεξσλ επαγγεικαηηψλ πξαγκαηνπνηείηε θπξίσο κε ηε κε έθδνζε δειηίσλ παξνρήο ππεξεζηψλ ή ηελ έθδνζε δειηίνπ παξνρήο ππεξεζηψλ επί ηνπ νπνίνπ ην αλαγξαθφκελν ζε απηφ ηίκεκα γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ έρνπλ παξαζρεζεί είλαη ρακειφηεξν ηνπ πξαγκαηηθνχ. Απηφ ζπκβαίλεη γηα ηηο ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο νη πξνζσπηθέο ζρέζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη αλάκεζα ζηνλ πειάηε θαη ζηνλ ειεχζεξν επαγγεικαηία (π.ρ. γηαηξφ, δηθεγφξν, θπζηνζεξαπεπηή) ππεξηζρχνπλ ησλ αληηθξνπφκελσλ ζπκθεξφλησλ πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ηνπο, φζν αλαθνξά ηελ έθδνζε θαη ηελ αθξίβεηα ησλ αλαγξαθφκελσλ ζηα θνξνινγηθά ζηνηρεία πνζψλ. Άιινηε πάιη γηαηί νη ηζρχνπζεο δηαηάμεηο δελ επηηξέπνπλ (π.ρ. ζηελ πεξίπησζε δεκνζηψλ ππαιιήισλ) ηελ απφθηεζε εηζνδήκαηνο απφ ηελ άζθεζε ειεπζέξνπ επαγγέικαηνο, πνπ ζεκαίλεη φηη ε ζπγθεθξηκέλε δξαζηεξηφηεηα, εθφζνλ αζθείηαη, πξέπεη εθ ησλ πξαγκάησλ λα δηαηεξεζεί θξπθή. Παξαδείγκαηα ηεο ηειεπηαίαο θαηεγνξίαο ππάξρνπλ πνιιά. Πνιχ ιίγα φκσο απνθαιχπηνληαη θαη απηά κφλν κεηά απφ θαηαγγειίεο αληαγσληζηψλ ή άιισλ ελδηαθεξνκέλσλ κεξψλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη πξφζθαηα απνηειέζκαηα ειέγρσλ ηνπ ΓΟΔ, κεηά απφ θαηαγγειίεο έκκεζα εθδηθαδνκέλσλ γνλέσλ θαη αλαπιεξσηψλ θαζεγεηψλ, πνπ έδεημαλ φηη αξθεηνί θαζεγεηέο δεκφζησλ ζρνιείσλ δηνξγαλψλνπλ ζηηο θαηνηθίεο ηνπο ή ζε ελνηθηαδφκελνπο ρψξνπο νιηγνκειή ηκήκαηα καζεηψλ, θάηη πνπ φπσο πξναλαθέξζεθε απαγνξεχεηαη, 28

29 κε ζπλέπεηα λα κε δειψλνπλ ην εηζφδεκα πνπ απνθηνχλ απφ απηή ηελ δξαζηεξηφηεηα ζηηο θνξνινγηθέο αξρέο. εκεηψλεηαη φηη ζχκθσλα κε κειέηε ηεο νκνζπνλδίαο εθπαηδεπηηθψλ θξνληηζηψλ Διιάδαο ην θαηλφκελν απηφ, είλαη γεληθφηεξν, έρεη εμαπισζεί επξχηαηα ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη θαίλεηαη φηη κε ηελ ζπγθεθξηκέλε κνξθή εθδειψλεηαη θπξίσο ζηελ επαξρεία. πγθεθξηκέλα, εθηηκάηε φηη ππάξρνπλ ζηελ ρψξα πεξίπνπ 2000 ηέηνηα αλεπίζεκα θξνληηζηήξηα, ηα νπνία παξαθνινπζνχλ 3 έσο 10 καζεηέο θαη ησλ νπνίσλ ν ζπλνιηθφο θχθινο εξγαζηψλ, ν νπνίνο θπζηθά δελ δειψλεηαη πνπζελά, θηάλεη ην 40 δηο. ην ρξφλν ( εθεκ. «ΣΑ ΝΔΑ», 8 Ηνπιίνπ 2007). χκθσλα κε ηελ έξεπλα ηεο νκνζπνλδίαο απηήο ην θαηλφκελν εκθαλίδεηαη εληνλφηεξα ζηελ Ρφδν, ζηελ Κέξθπξα, ζηελ Κφξηλζν, ζηελ Καιακάηα θαη ζηηο έξξεο, φπνπ πάλσ απφ ην 60% ησλ καζεηψλ ηνπ Λπθείνπ παξαθνινπζνχλ απηνχ ηνπ είδνπο ηα καζήκαηα (εθεκ. «ΣΑ ΝΔΑ», 8 Ηνπιίνπ2007). Δίλαη πξνθαλέο φηη ε πξαθηηθή απηή εθηφο ηνπ φηη πξνθαιεί θνξνδηαθπγή έρεη θαη κηα ζεηξά απφ αλεπηζχκεηεο ζπλέπεηεο, φπσο φηη ν νμχλεη ην ήδε έληνλν πξφβιεκα ηεο αλεξγίαο ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ρψξν, επεξεάδεη αξλεηηθά ηελ ζρέζε καζεηή-θαζεγεηή θιπ. ηελ Αζελά θαη ζηελ Θεζζαινλίθε ηα θαηλφκελα απηά είλαη πνιχ ιηγφηεξα, γηαηί νη καζεηέο πξνηηκνχλ ηα καζήκαηα ζηα θξνληηζηήξηα θαη ηα ηδηαηηέξα θαη νίθσλ καζήκαηα. Όκσο, θαη ζηα καζήκαηα απηά ππάξρεη, κεγάιεο έθηαζεο θνξνδηαθπγή. Αξθεηέο επίζεο πεξηπηψζεηο παξάλνκεο άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο ηνπ ειεχζεξνπ επαγγεικαηία, θαη θαη επέθηαζε απφθξπςεο ηνπ αληίζηνηρνπ εηζνδήκαηνο, απνθαιχθζεθαλ πξφζθαηα κεηά απφ θαηαγγειίεο αληαγσληζηψλ ή δπζαξεζηεκέλσλ πειαηψλ πνπ αθνξνχλ γηαηξνχο ηνπ ΔΤ. Άιιεο επαγγεικαηηθέο ηάμεηο ζηηο νπνίεο παξαηεξνχληαη ζπρλά θαηλφκελα δηπιήο, θαη αληίζεηεο κε ηνπο πθηζηακέλνπο θαλνληζκνχο, απαζρφιεζεο είλαη νη εθνξηαθνί, νη ζηξαηησηηθνί, νη εξγαδφκελα ζηα ζψκαηα αζθάιεηαο, νη εξγαδφκελνη ζηελ πνιενδνκία θιπ., ελψ ζπρλά ε δεχηεξε απαζρφιεζε ζπλδέεηαη κε άιιεο αμηφπνηλεο πξάμεηο ζηε 29

30 βαζηθή ηνπο ππεξεζία (θαηλφκελα δηαθζνξάο, εμππεξεηήζεσλ, ζθφπηκσλ θαζπζηεξήζεσλ θιπ.). Γεληθφηεξα φκσο, ε θνξνδηαθπγή ζηνλ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ θαίλεηαη φηη είλαη εχθνιε θαη αξθεηά δηαδεδνκέλε θαη νθείιεηαη ζηελ θχζε ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ δελ επηηξέπεη ηνλ απνηειεζκαηηθφ έιεγρν ησλ ζπλαιιαγψλ. Οθείιεηαη επίζεο θαη ζηηο δπλαηφηεηεο πνπ ππάξρνπλ γηα δηαθνξεηηθή ζπκθσλία ηνπ ηκήκαηνο κε ή ρσξίο απφδεημε κεηαμχ πνιηηψλ θαη αγνξαζηψλ. Ηδηαηηέξα, αλ ιεθζεί ππφςε ην γεγνλφο φηη ε έθδνζε απφδεημεο επηβαξχλεηαη, πιελ εμαηξέζεσλ, κε 18% ΦΠΑ θαη φηη ν πσιεηήο έρεη ηελ δπλαηφηεηα κεηαθχιεζεο ηνπ θφξνπ εηζνδήκαηνο ζηνλ αγνξαζηή απαηηψληαο ζηελ πεξίπησζε πνπ ζα εθδνζεί απφδεημε κεγαιχηεξν ηίκεκα απφ φηη αλ ε ζπλαιιαγή δηαηεξεζεί θξπθή, εχθνια ζπλάγεηαη φηη ζε πνιινχο επαγγεικαηηθνχο θιάδνπο ε έθδνζε απφδεημεο πξέπεη λα απνηειεί ηελ εμαίξεζε ή ζε θάζε πεξίπησζε επαθίεηαη ζηελ βνχιεζε θαη δηαθξηηηθή επρέξεηα ηνπ πσιεηή Δηζόδεκα από εκπνξηθέο, βηνηερληθέο θαη βηνκεραληθέο επηρεηξήζεηο ηελ θαηεγνξία απηή εκπίπηνπλ ηα εηζνδήκαηα ησλ ηδηνθηεηψλ θαη εηαηξψλ φισλ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δελ θνξνινγνχληαη κε ηνλ θφξν εηζνδήκαηνο λνκηθψλ πξνζψπσλ. Ο κεγάινο αξηζκφο απηψλ ησλ επηρεηξήζεσλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ην κηθξφ ηνπο ζπλήζσο κέγεζνο, ηε ινγηζηηθή ηνπο νξγάλσζε, ηηο αδπλακίεο ηνπ θνξνεηζπξαθηηθνχ κεραληζκνχ, ηελ εθαξκνγή κεζφδσλ εμσινγηζηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ησλ θνξνινγεηέσλ θεξδψλ θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο πνπ παξνπζηάδεη θάζε θιάδνο θαη ηνκέαο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο αθήλνπλ κεγάια πεξηζψξηα γηα θνξνδηαθπγή. Δπηπιένλ, νη δηαθνξέο πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ηνπο κνξθή, ζην είδνο ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, ζηα ινγηζηηθά βηβιία πνπ είλαη ππνρξεσκέλεο λα ηεξνχλ θαη ζηελ φιε ηνπο νξγάλσζε, είλαη νη αηηίεο πνπ πξνθαινχλ κηα κεγάιε πνηθηιία ηξφπσλ θαη κεζνδεχζεσλ κέζσ ησλ νπνίσλ εθδειψλεηαη ε θνξνδηαθπγή. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη νη εμήο : 30

31 Πιαζηηθή δηφγθσζε ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο ησλ πξντφλησλ πνπ παξάγεη ε επηρείξεζε θαη ησλ γεληθψλ εμφδσλ κε αλχπαξθηεο δαπάλεο, νη νπνίεο ζηεξίδνληαη ζε πιαζηά παξαζηαηηθά. Θεψξεζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ απφ πξφζσπα ηα νπνία σο κε αζθνχληα ζηελ πξαγκαηηθφηεηα επηρείξεζε δελ έρνπλ επαγγεικαηηθή έδξα ή δηαηεξνχλ γηα κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα κηα ππνηππψδε εγθαηάζηαζε κε ζθνπφ κφλν θαη κφλν ηε ζεψξεζε απηψλ ησλ ζηνηρείσλ. Σα ζεσξνχκελα ζηνηρεία παξέρνληαη ζηε ζπλέρεηα, έλαληη θάπνηαο ακνηβήο, ζε ηξίηνπο γηα δηφγθσζε, ησλ δηθψλ ηνπο αγνξψλ, ή απφθξπςε πσιήζεσλ. ε πεξηπηψζεηο φπνπ ππάξρνπλ ιφγνη λα ζπγθαιπθζεί πιήξσο ε ζπλαιιαγή, ηα θνξνινγηθά απηά ζηνηρεία, ηα νπνία είλαη εηθνληθά, φζνλ αθνξά ηνλ εθδφηε, γίλνληαη εηθνληθά θαη φζνλ αθνξά ηνλ αγνξαζηή, κε ηελ αλαγξαθή ζε απηά σο πειαηψλ αλχπαξθησλ πξνζψπσλ. Πξαγκαηνπνίεζε αγνξψλ θαη πσιήζεσλ ρσξίο επίζεκα θνξνινγηθά ζηνηρεία. Ζ πξαθηηθή απηή εθαξκφδεηαη ηδηαίηεξα απφ ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ βηβιία Α θαηεγνξίαο θαη θνξνινγνχληαη κε βάζε ηηο αγνξέο, αιιά δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζε απηέο. Έθδνζε απφδεημεο ζηελ νπνία αλαγξάθεηαη κηθξφηεξν πνζφ ηνπ θαλνληθνχ. Πψιεζε δπν ίζσλ πνζνηήησλ ηνπ ίδηνπ αγαζνχ θαη εκθαλίζεη ζηα βηβιία κφλν ηεο κηαο. Θεψξεζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ηα νπνία έρνπλ πεξηζζφηεξα απφ ηα πξνβιεπφκελα αληίηππα, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα γίλνληαη πνιιέο κεηαθνξέο γηα ηελ ίδηα πνζφηεηα, ελψ θαηαρσξείηαη ζηα βηβιία κηα κφλν πψιεζε. 31

32 Γηαθίλεζε εκπνξεπκάησλ ηα νπνία έρνπλ δηαθνξεηηθφ πεξηερφκελν ζην πξσηφηππν θαη δηαθνξεηηθφ ζηέιερνο ή έρνπλ ην ίδην πεξηερφκελν, ην νπνίν αιινηψλεηαη κεηά ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο κεηαθνξάο. Γηαθίλεζε εκπνξεπκάησλ κε δειηία απνζηνιήο ζηα νπνία αλαγξάθεηαη ε πξαγκαηηθή πνζφηεηα ηνπ δηαθηλνπκέλνπ εκπνξεχκαηνο, ηα νπνία σζηφζν ρξεζηκνπνηνχληαη θαη άιιεο εκέξεο ηνπ κελά κε θαηάιιειεο παξεκβάζεηο ζηελ εκεξνκελία έθδνζεο (π.ρ. δειηίν απνζηνιήο πνπ εθδφζεθε ζηηο 15/4/2008 κεηαηξέπεηαη ζε δειηίν απνζηνιήο πνπ εθδφζεθε ζηηο 15/4/2008 θαη ζηηο 25/4/2008). Πξαγκαηνπνίεζε εζειεκέλσλ αζξνηζηηθψλ ιαζψλ ζηα ινγηζηηθά βηβιία κε ζθνπφ ηελ αιινίσζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηηο ζπλαιιαγέο. Έθδνζε παξαζηαηηθνχ φπνπ ζην αληίγξαθν πνπ δίλεηαη ζηνλ αγνξαζηή αλαθέξεηαη ην ζσζηφ πνζφ, ελψ ζηέιερνο πνπ κέλεη ζηελ επηρείξεζε αλαγξάθεηαη πνιχ κηθξφηεξν πνζφ. 2.2 Ζ θνξνδηαθπγή ζηνλ ηνκέα ηνπ απηνθηλήηνπ Ζ θνξνιφγεζε ηνπ απηνθηλήηνπ θαη γεληθφηεξα ησλ νρεκάησλ απνηειεί ζηελ Διιάδα κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο πεγέο δεκφζησλ εζφδσλ. Δηδηθφηεξα ηα νρήκαηα επηβαξχλνληαη κε κηα ζεηξά θφξσλ θαη ηειψλ θαη επηβάιινληαη θαηά ηελ εηζαγσγή, ηε κεηαβίβαζε, ηελ πξψηε θπθινθνξία, ηε ρξήζε, ηελ επηζθεπή, ηελ κεηαηξνπή θιπ. Παξάιιεια, ε αγνξά νρεκάησλ ππφθεηηαη ζην «πφζελ έζρεο», ελψ ε αγνξά θαη ε ζπληήξεζε ησλ ηδησηηθήο ρξήζεο απηνθηλήησλ θαη κνηνζηθιεηψλ ρξεζηκνπνηνχληαη σο ηεθκήξην γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ ηεθκαξηνχ εηζνδήκαηνο ησλ θνξνινγνπκέλσλ. 32

33 Ζ ζπλνιηθή επηβάξπλζε ησλ απηνθηλήησλ θαη ησλ ινηπψλ νρεκάησλ απφ φινπο απηνχο ηνπο θφξνπο, ηα ηέιε θαη ηηο εηζθνξέο πνπ επηβάιινληαη ζ απηφ είλαη πνιχ πςειή θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πνιππινθφηεηα θαη ηελ πεξηπησζηνινγία πνπ ραξαθηεξίδεη ηε ζρεηηθή λνκνζεζία θάλεη ηελ θνξνδηαθπγή ηδηαίηεξα ζπκθέξνπζα θαη δειεαζηηθή. Δπηπιένλ, ε πνιππινθφηεηα θαη ε έιιεηςε εζσηεξηθήο ζπλνρήο πνπ ραξαθηεξίδεη ηελ λνκνζεζία θαζηζηά ηε θνξνδηαθπγή, αλ φρη εχθνιε, δπλαηή. Δηδηθφηεξα, ζηνπο επηκέξνπο ηνκείο ηζρχνπλ ηα εμήο: Δπηζθεπέο ην ρψξν ησλ επηζθεπψλ ζπγθεληξψλνληαη θαηά ηεθκήξην ηα πεξηζζφηεξα πεξηζηαηηθά θνξνδηαθπγήο, ηα νπνία εθδειψλνληαη θπξίσο κε ηε κε έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρεηψλ γηα πνζά πνπ έρνπλ εηζπξαρζεί, ηελ έθδνζε ζηνηρεηψλ ζηα νπνία αλαγξάθνληαη πνζά ρακειφηεξα ησλ πξαγκαηηθψλ, ηελ έθδνζε ζηνηρεηψλ ζηα νπνία αλαγξάθεηαη ην ηίκεκα πνπ αληηζηνηρεί κφλν ζηα αλαιψζηκα θαη αληαιιαθηηθά θαη φρη ζηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο ή αληηζηξφθσο θ.ν.θ. ηδηαίηεξα ζηελ ηειεπηαία πεξίπησζε, φπνπ έθηνο απφ ηελ εξγαζία ππάξρεη επηβάξπλζε γηα αλαιψζηκα αληαιιαθηηθά, ηα νπνία εθδίδνληαη θαηά ηελ αγνξά ησλ αλαισζίκσλ θαη αληαιιαθηηθψλ απηψλ είλαη θαηά θαλφλα ζην φλνκα ηνπ επηζθεπαζηή, ν νπνίνο δηνγθψλεη ηηο δαπάλεο ηνπ παξ φιν πνπ κε ην θφζηνο αγνξάο ηνπο έρεη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα επηβαξπλζεί ν ηδηνθηήηεο ηνπ νρήκαηνο. Πνιχ ζπρλά επίζεο ηα ηδία ζηνηρεία αγνξάο αλαιψζηκσλ θαη αληαιιαθηηθψλ επηδεηθλχνληαη ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλα πειάηεο θαη δεδνκέλνπ φηη ε αληηθαηάζηαζε πνιιψλ απφ απηά είλαη πξαθηηθά λα δηαπηζησζεί, εηζπξάηηεηαη, ζχκθσλα κε φζα αλαθεξζήθαλ παξαπάλσ, ρσξίο λα πεξηιεθζνχλ ζηα ζηνηρεία πνπ εθδίδνπλ νη επηζθεπαζηέο, πνιιαπιάζηα πνζά. 33

34 2.2.2 Δηζαγσγή Ζ θνξνδηαθπγή ζηνλ εηδηθφ θφξν θαηαλάισζεο θαη ηηο ινηπέο επηβαξχλζεηο πνπ επηβάιινληαη θαηά ηελ εηζαγσγή ησλ απηνθηλήησλ θαη ησλ κνηνζηθιεηψλ είλαη ζρεηηθά κηθξή. Ωζηφζν, αλ θαη ε θνξνδηαθπγή κε ηε ζηελή ηνπ φξνπ έλλνηα είλαη κηθξή, δελ είλαη ιίγεο νη πεξηπηψζεηο απψιεηαο εζφδσλ απφ πιεπξάο Γεκνζίνπ θαη δηαηάξαμεο ησλ φξσλ αληαγσληζκνχ κε ηελ έληαμε, ιφγσ ακειείαο ησλ αξκνδίσλ νξγάλσλ ή ηερλαζκάησλ απφ πιεπξάο ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ, ζε δηαθνξεηηθή δαζκνινγηθή θιάζε απηνθηλήησλ ή κνηνζηθιεηψλ πνπ έπξεπε λα επηβαξχλνληαη πεξηζζφηεξν, ηελ εηζαγσγή απηνθηλήησλ ή κνηνζηθιεηψλ κε ηε κνξθή ηκεκάησλ ή αληαιιαθηηθψλ, θ.ν.θ Μηα άιιε ηδηαίηεξα δηαδεδνκέλε κέζνδνο θνξναπνθπγήο είλαη ε αγνξά σο επαγγεικαηηθνχ ελφο απηνθηλήηνπ ην νπνίν πξφθεηηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ή ζρεδφλ απνθιεηζηηθά γηα πξνζσπηθή ρξήζε. Ζ πξαθηηθή απηή εθαξκφδεηαη ζρεδφλ θαηά θαλφλα ζηα πνιπηειή απηνθίλεηα κεγάινπ θπβηζκνχ θαη νη ζπλέπεηεο ηεο ζηε θνξνδηαθπγή δελ πεξηνξίδνληαη κφλν ζηνπο θφξνπο πνπ επηβάιινληαη θαηά ηελ αγνξά, αιιά είλαη επξχηεξεο. Γηα παξάδεηγκα, ηα απηνθίλεηα απηά εθφζνλ ραξαθηεξίδνληαη επαγγεικαηηθά δελ ιακβάλνληαη ππφςε σο ηεθκήξην αγνξάο θαη ζπληήξεζεο θαη νη δαπάλεο ζπληήξεζεο ηνπο ζεσξνχληαη, κεξηθψο ηνπιάρηζηνλ, σο επαγγεικαηηθέο δαπάλεο κε απνηέιεζκα λα εθπίπηνπλ απφ ην εηζφδεκα ησλ επηρεηξήζεσλ. Δπίζεο, νη επλντθέο θνξνινγηθέο ξπζκίζεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίεο πνιηηψλ (κεηαλάζηεο, πνιηηηθνί πξφζθπγεο, δηπισκάηεο θιπ. ), αιιά θαη ε πνιππινθφηεηα, ηα θελά θαη ε αζάθεηα ησλ ξπζκίζεσλ απηψλ έρνπλ σο απνηέιεζκα λα απνιακβάλνπλ κε δηάθνξα ηερλάζκαηα ηηο θνξνινγηθέο εθπηψζεηο θαη απαιιαγέο θαη άηνκα πνπ δελ δηθαηνχληαη ησλ θνξνινγηθψλ ειαθξχλζεσλ. 34

35 2.2.3 Αγνξά Ζ θνξνδηαθπγή ζηελ αγνξά ησλ λέσλ απηνθηλήησλ πνπ κεηαβηβάδνληαη ζηελ Διιάδα είλαη αξθεηά πεξηνξηζκέλε, γηαηί δελ κπνξεί λα ππάξμεη εθηεισληζκφο ρσξίο θαηαβνιή ησλ αλαινγνχλησλ ηειψλ, εηζαγσγηθψλ δαζκψλ, εηζθνξψλ θαη θφξσλ θαη δελ κπνξεί λα γίλεη κεηαβίβαζε ρσξίο ηελ πξνεγνπκέλε ηαθηνπνίεζε ησλ ζρεηηθψλ εθθξεκνηήησλ κε ηηο αξκφδηεο αξρέο. Δπηπιένλ, ε ηηκή πψιεζεο ησλ λέσλ απηνθηλήησλ θαη ηα πεξηζψξηα θέξδνπο πξνζδηνξίδνληαη απφ ηελ αληηπξνζσπεία θαη είλαη ίδηα γηα φινπο ηνπο πσιεηέο, κε αθήλνληαο πεξηζψξηα θνξνδηαθπγήο θαη ζηνπο επηβαιιφκελνπο κεηά ηελ εηζαγσγή θφξνπο. Δθηεηακέλε θνξνδηαθπγή ππάξρεη φκσο ζηηο αληαιιαγέο ή ζηηο αγνξνπσιεζίεο ησλ κεηαρεηξηζκέλσλ. ηελ πεξίπησζε απηή νη έκπνξνη απνδέρνληαη ζην ρψξν ηνπο γηα έθζεζε γηα ηα κεηαρεηξηζκέλα απηνθίλεηα, αιιά ζηα παξαζηαηηθά ηεο αγνξνπσιεζίαο εκθαλίδεηαη φηη ηα νρήκαηα ηα πσινχλ απεπζείαο νη παιαηνί ηδηνθηήηεο ζηνπο αγνξαζηέο ρσξίο ηε κεζνιάβεζε ησλ εκπφξσλ, θαη θαη επέθηαζε ρσξίο λα πξνθχπηεη απφ πνπζελά ε δηθή ηνπο ακνηβή. Άιινηε πάιη εκθαλίδνπλ ηελ ακνηβή ηνπο ζε πνζφ ππνπνιιαπιάζην ηνπ πξαγκαηηθνχ Δπαγγεικαηηθά απηνθίλεηα Αλαθέξζεθε ήδε παξαπάλσ ε κέζνδνο ηεο απνθπγήο θνξψλ κε ηελ νπνία εκθαλίδνληαη σο δήζελ επαγγεικαηηθά απηνθίλεηα πνπ αγνξάδνληαη θαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα πξνζσπηθή ρξήζε. Καηά ζπλεπεία, ε ελφηεηα απηή πεξηνξίδεηαη ζηε θνξνδηαθπγή πνπ γίλεηαη ζην ρψξν απηνθηλεηηζηψλ. Ο θιάδνο ησλ απηνθηλεηηζηψλ θαιχπηεη ηα επαγγέικαηα ηνπ εθκεηαιιεπηή ηνπξηζηηθνχ ιεσθνξείνπ, ηνπ ιεσθνξείνπ πνπ εθηειεί ζπγθνηλσληαθφ έξγν, ηνπ εθκεηαιιεπηή ηαμί, θνξηεγνχ θιπ. 35

36 Αιιά θαη κέζα ζηα επαγγέικαηα απηά ππάξρνπλ θαηεγνξηνπνηήζεηο (π.ρ. εθκεηαιιεπηήο θνξηεγνχ δηεζλψλ κεηαθνξψλ, εθκεηαιιεπηήο θνξηεγνχ θαηαζθεπαζηηθψλ έξγσλ, θιπ. ), γεγνλφο πνπ πξνθαιεί δηαθνξνπνηήζεηο ζηηο δπλαηφηεηεο θαη ζηνπο ηξφπνπο θνξνδηαθπγήο. Πξέπεη επίζεο λα γίλεη δηάθξηζε αλάκεζα ζε απηνχο πνπ κνλίκσο αζθνχλ ην επάγγεικα ηνπ απηνθηλεηηζηή θαη ζε απηνχο πνπ ην αζθνχλ παξαλφκσο. ε θάζε πεξίπησζε, ε θνξνδηαθπγή ζην ρψξν ηνπ επαγγεικαηηθνχ απηνθηλήηνπ είλαη φρη κφλν εθηεηακέλε, αιιά ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο γίλεηαη κε ηελ αλνρή ηεο Πνιηηείαο, ελψ ζε άιιεο ην χςνο ηεο έρεη ππάξμεη αληηθείκελν δηαπξαγκάηεπζεο κεηαμχ ησλ ελδηαθεξνκέλσλ θαη ησλ θνξνινγηθψλ αξρψλ θαη έρεη εκκέζσο λνκηκνπνηεζεί. Δηδηθφηεξα, ζηνπο απηνθηλεηηζηέο ην εηζφδεκα απφ άζθεζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηνπο δελ πξνέθππηε πνηέ ινγηζηηθά, δελ πξνζζέηνληαλ ζηα άιια ηνπο εηζνδήκαηα θαη δελ ππφθεηλην, φπσο ηα εηζνδήκαηα φισλ ησλ άιισλ θνξνινγνπκέλσλ, γηα θνξνινγία ζηε θνξνινγηθή θιίκαθα. Αιιά, ην εηζφδεκα πνπ δήισλαλ ζηηο θνξνινγηθέο αξρέο ήηαλ, θαηά παξάβαζε ηνπ πληάγκαηνο θαη θάζε έλλνηαο θνξνινγηθήο δηθαηνζχλεο, πξντφλ άηππεο ζπκθσλίαο κε ηελ αξκφδηα θεληξηθή ππεξεζία ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, θαη ην χςνο ηνπ πξνζδηνξίδνληαλ ζε ηέηνην επίπεδν πνπ λα είλαη ζηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ θαηψηεξν ή πνιχ θνληά ζην αθνξνιφγεην φξην. πγθεθξηκέλα, ν θφξνο εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ πνπ ππνινγίδεηαη ζην εηζφδεκα πνπ απνθηνχλ απφ ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα κεηαηξέπεηαη ζηελ πεξίπησζε ησλ απηνθηλεηηζηψλ ζε κηα κνξθή θεθαιηθνχ θφξνπ. 36

37 Έηζη, ε Πνιηηεία κε ηηο ζπκθσλίεο απηέο πνπ γίλνληαη, φρη ηφζν ιφγσ αδπλακίαο πξνζέγγηζεο ηνπ πξαγκαηηθνχ εηζνδήκαηνο θάηη πνπ ιίγν έσο πνιχ ηζρχεη θαη γηα πάξα πνιινχο άιινπο θιάδνπο- αιιά θπξίσο ιφγσ ηεο πνιηηηθήο πίεζεο πνπ κπνξεί λα αζθήζεη ν θιάδνο ησλ απηνθηλεηηζηψλ, φρη κφλν αλέρεηαη ηε θνξνδηαθπγή, αιιά ζπγθαιπκκέλα ηε λνκηκνπνηεί. Παξφκνηεο πξαθηηθέο εθαξκφδνληαη θαη ζε άιιεο νηθνλνκηθέο πξάμεηο ησλ απηνθηλεηηζηψλ πνπ έρνπλ θνξνινγηθφ αληηθείκελν κε ηηο νπνίεο ζπγθαιχπηνληαη θαηλφκελα επξείαο θνξνδηαθπγήο. Ωο ηέηνηα αλαθέξεηαη ε πψιεζε ηεο άδεηαο ηαμί, ην χςνο ηεο νπνίαο θζάλεη ζε πνιχ πςειά επίπεδα θαη παξακέλεη πξαθηηθά αθνξνιφγεηε. Σέινο, ππάξρεη θνξνδηαθπγή απφ ηελ παξάλνκε άζθεζε, ζε πιήξε ή κεξηθή απαζρφιεζε, ηνπ επαγγέικαηνο ηνπ απηνθηλεηηζηή θάηη πνπ νη ελδείμεηο δείρλνπλ φηη εκθαλίδεηαη εληνλφηεξν ζηα ηαμί ηεο Αζήλαο, αιιά θαη ζην ρψξν ησλ θνξηεγψλ Δλνηθίαζε Δπξείαο έθηαζεο θνξνδηαθπγή ππάξρεη θαη ζηνλ θιάδν ηεο ελνηθίαζεο απηνθηλήησλ. Ηδηαίηεξα, ζηελ ελνηθίαζε επηβαηηθψλ απηνθηλήησλ, ηα νπνία θαηά θαλφλα πειάηεο δελ κηζζψλνπλ ηνπο επαγγεικαηηθνχο ιφγνπο θαη θαη επέθηαζε δελ έρνπλ θίλεηξν λα δεηνχλ απνδείμεηο κε ην ζσζηφ πνζφ, ε θνξνδηαθπγή είλαη πνιχ δηαδεδνκέλε θαη πξαγκαηνπνηείηαη θπξίσο κε ηελ απφθξπςε ηνπ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ ελνηθίαζεο απηνθηλήησλ. Ζ απφθξπςε απηή είλαη ηδηαίηεξα εχθνιε θαη γίλεηαη κε ηελ ππνγξαθή ζπκβνιαίνπ ελνηθίαζεο ησλ απηνθηλήησλ ζην νπνίν παξακέλεη αλνηρηή, σο κε δπλάκελε λα πξνζδηνξηζηεί εμ αξρήο απφ ηνλ πειάηε, εκεξνκελία επηζηξνθήο. Με ηελ επηζηξνθή ηνπ απηνθηλήηνπ, ε επηρείξεζε κπνξεί λα αλαγξάςεη ζην ζπκβφιαην φπνηα εκεξνκελία επηζηξνθήο επηζπκεί, εκθαλίδνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ππνπνιιαπιάζηα έζνδα απφ απηά πνπ εηζέπξαμε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. 37

38 2.2.6 Καύζηκα Ζ πεηξειαηνθίλεζε θαη ε πγξαεξηνθίλεζε επηηξέπνληαη ζηελ Διιάδα κφλν γηα επαγγεικαηηθά απηνθίλεηα. Καηά ζπλέπεηα ζηα απηνθίλεηα πνπ θπθινθνξνχλ σο δήζελ επαγγεικαηηθά δελ ππάξρεη θνξνδηαθπγή κφλν ζηνλ εηδηθφ θφξν θαηαλάισζεο θαη ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο, κε ηελ αλαγλψξηζε σο επαγγεικαηηθψλ δαπαλψλ, ησλ δαπαλψλ ζπληήξεζεο θαη επηζθεπήο ηνπο, αιιά θαη ζηελ θνξνινγία θαπζίκσλ, δεδνκέλνπ φηη ε θνξνιφγεζε ηεο βελδίλεο είλαη πνιχ πςειφηεξε απηήο ηνπ πεηξειαίνπ θίλεζεο. Φνξνδηαθπγή ππάξρεη επίζεο, φπσο πεξηγξάθεηαη παξαθάησ, θαη κε ηε ρξήζε πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο σο πεηξειαίνπ θίλεζεο. Σέινο, ε παξάλνκε πγξαεξηνθίλεζε ησλ απηνθηλήησλ έρεη επίζεο σο θίλεηξν ηε θνξνδηαθπγή Σεθκήξην Ζ αγνξά θαη ε ζπληήξεζε επαγγεικαηηθνχ απηνθηλήηνπ δελ απνηειεί ηεθκήξην θαη ππφθεηηαη ζην «πφζελ έζρεο». Ζ απνθπγή θνξνιφγεζεο κε βάζε ηα ηεθκήξηα δελ επηηπγράλεηαη φκσο κφλν κε ηε κέζνδν ηεο αγνξάο σο επαγγεικαηηθνχ ελφο απηνθηλήηνπ ή κνηνζηθιέηαο πνπ πξφθεηηαη λα θαιχςεη πξνζσπηθέο αλάγθεο, αιιά θαη κε ηελ αγνξά ηνπο, πιήξσο ή κεξηθψο, ζην φλνκα ηξίηνπ (π.ρ. ζπγγεληθνχ) πξνζψπνπ πξνθεηκέλνπ λα μεπεξαζηεί ην πξφβιεκα ηνπ ηεθκεξίνπ. 38

39 2.2.8 Σέιε θπθινθνξίαο Μεηά ηελ πεηξειατθή θξίζε ζεκαληηθά ηέιε θπθινθνξίαο ησλ νρεκάησλ, σζψληαο ηνπο ηδηνθηήηεο ηνπο λα επηλνήζνπλ δηάθνξνπο ηξφπνπο θνξνδηαθπγήο θαη θνξναπνθπγήο. Σα θαηλφκελα απηά ήηαλ εληνλφηεξα ζηηο κνηνζηθιέηεο θαη ζηα απηνθίλεηα κεγάινπ θπβηζκνχ, φπνπ ε επηβάξπλζε ήηαλ πςειφηεξε θαη εθδειψζεθαλ κε δηάθνξα ηερλάζκαηα θαη πξαθηηθέο. Δηδηθφηεξα, κέρξη ην 1993, πνπ εθαξκφζζεθαλ γηα πξψηε θνξά ηα απηνθφιιεηα ζήκαηα πιεξσκήο ησλ ηειψλ θπθινθνξίαο, ε θνξνδηαθπγή εθδειψλνληαλ θπξίσο κε ηελ άξλεζε ή ηελ αδηαθνξία ησλ ηδηνθηεηψλ απηνθηλήησλ θαη δηθχθισλ λα θαηαβάιινπλ ηα ηέιε θπθινθνξίαο, εθκεηαιιεπφκελνη ην γεγνλφο φηη ε κε πιεξσκή ησλ ηειψλ θπθινθνξίαο δελ κπνξνχζε εχθνια λα δηαπηζησζεί απφ ηα ειεγθηηθά φξγαλα ηεο Πνιηηείαο. ηελ αδπλακία απηή ζπλέβαιε, φρη κφλν ε έιιεηςε απηνθφιιεηνπ ζήκαηνο πιεξσκήο ηειψλ θπθινθνξίαο θαηά ηα πξφηππα άιισλ επξσπατθψλ ρσξψλ, αιιά θαη νη νξγαλσηηθέο αδπλακίεο ηνπ Φνξνεηζπξαθηηθνπ κεραληζκνχ, πνπ αδπλαηνχζε πιήξσο λα πξνρσξήζεη ζε δηαζηαχξσζε ησλ ζηνηρείσλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη φρη κφλν δελ είρε θαζηεξσζεί ε ρξήζε ηνπ Αξηζκνχ Φνξνινγηθνχ Μεηξψνπ (ΑΦΜ) ζηηο αγνξέο θαη ινηπέο ζπλαιιαγέο κεγάιεο αμίαο αιιά ζην Μεραλνγξαθηθνχ Κέληξνπ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ (λπλ Γεληθή Γξακκαηεία Πιεξνθνξηθψλ πζηεκάησλ) νη ηδηνθηήηεο ησλ απηνθηλήησλ είραλ ζην αξρείν ησλ απηνθηλήησλ δηαθνξεηηθφ αξηζκφ κεηξψνπ απφ απηφλ πνπ είραλ ζην αξρείν ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο ( δηαθνξεηηθφο επίζεο ν αξηζκφο κεηξψνπ ππήξρε ζην αξρείν ηνπ θφξνπ αθίλεηεο πεξηνπζίαο ) θαζηζηψληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν αδχλαηε ηελ νπνηαδήπνηε επαιήζεπζε ή δηαζηαχξσζε ζηνηρεηψλ. Ζ αδπλακία απηή βνήζεζε ηνπο ελδηαθεξνκέλνπο ζην λα επηλνήζνπλ θαη άιινπο ηξφπνπο θαηαζηξαηηγηζεο ηνπ λφκνπ. 39

40 Έλα ηέρλαζκα απνθπγήο ησλ ηειψλ θπθινθνξίαο πνπ βαζίδεηαη ζηηο νξγαλσηηθέο αδπλακίεο ησλ αξκφδησλ ππεξεζηψλ είλαη ην εμήο. Οη ηδηνθηήηεο ησλ απηνθηλήησλ, πξνθεηκέλνπ λα απνθχγνπλ ηελ θαηαβνιή ησλ ηειψλ θπθινθνξίαο, δειψλνπλ ζηηο θνξνινγηθέο αξρέο φηη ζέηνπλ ην απηνθίλεην ηνπ ζε αθηλεζία, θαηαζέηνληαο ηηο πηλαθίδεο θπθινθνξίαο ζε απηέο. Παξάιιεια, δειψλνπλ ζην Τπνπξγείν πγθνηλσληψλ απψιεηα ή θινπή ησλ πηλαθίδσλ θαη θπθινθνξνχλ ηα νρήκαηα ηνπο κε ηηο λέεο πηλαθίδεο πνπ ζα ηνπο ρνξεγεζνχλ. Μηα άιιε κέζνδνο θνξνδηαθπγήο, ηδηαηηέξα δηαδεδνκέλε ζην παξειζφλ, ήηαλ ε θπθινθνξία σο ηδησηηθήο ρξήζεο απηνθηλήησλ πνπ αξρηθά είραλ πάξεη άδεηα σο επαγγεικαηηθά ( π.ρ. ηαμί) ρσξίο λα δεισζεί ζηηο αξρέο ε αιιαγή ηεο ρξήζεο ηνπο. Με ηνλ ηξφπν απηφ νη ηδηνθηεηεο ηνπο εθκεηαιιεχνληαλ ηε κεγάιε δηαθνξά κνπ ππήξρε ζηα ηέιε θπθινθνξίαο κεηαμχ απηνθηλήησλ ηδησηηθήο ρξήζεο. Σέινο, έλαο άιινο θνηλφο ηξφπνο θνξνδηαθπγήο ήηαλ ε αγνξά ελφο ηχπνπ απηνθηλήηνπ, ε θαηνρή ηνπ νπνίνπ επηβαξχλεηαη κε ρακειά ζρεηηθά ηέιε θπθινθνξίαο θαη ε κεηαηξνπή ηνπ ζηελ ζπλέρεηα ζε άιιε θαηεγνξία, ε νπνία επηβαξχλεηαη κε πνιχ πςειφηεξα ηέιε θπθινθνξίαο, ρσξίο λα δεισζεί ε κεηαηξνπή απηή ζηηο αξκφδηεο αξρέο ( π.ρ. κεηαηξνπή ελφο θνξηεγνχ ή εκηθνξηεγνχ αλνηρηνχ ηχπνπ ζε θιεηζηνχ ηχπνπ). Αληίζηνηρεο κεηαηξνπέο γίλνληαη θαη ζε άιιεο θαηεγνξίεο απηνθηλήησλ απνθεχγνληαο θαη απηψλ ηνλ ηξφπν νη ηδηνθηήηεο ηνπο ηα πςειά ηέιε θπθινθνξίαο. ε κεηαηξνπέο απηέο είηε γίλνληαη γηα ηελ απνθπγή ησλ πςειψλ ηειψλ θπθινθνξίαο θαη ησλ άιισλ επηβαξχλζεσλ, είηε έρνπλ άιια θίλεηξα (π.ρ. ηνπνζέηεζε θίλεηξα κεγαιχηεξνπ θπβηζκνχ, ρσξίο ελεκέξσζε θαη άδεηα ησλ αξκφδησλ αξρψλ), αιιά ην απνηέιεζκα ηνπο είλαη ε θνξνδηαθπγή. 40

41 Ζ δπλαηφηεηεο σζηφζν πιήξνπο ή κεξηθήο απνθπγήο ησλ ηειψλ θπθινθνξίαο, αλ θαη δελ έρνπλ εθιείςεη, έρνπλ ηα ηειεπηαία ρξφληα πεξηνξηζηεί ζεκαληηθά, αθελφο γηαηί ην ζχζηεκα έγηλε απινχζηεξν θαη αθεηέξνπ γηαηί ν θνξνεηζπξαθηηθφο κεραληζκφο έγηλε πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθφο. 2.3 Φνξνινγία εηζνδήκαηνο λνκηθώλ πξνζώπσλ Πνιινί απφ ηνπο ηξφπνπο θνξνδηαθπγήο πνπ αλαθέξζεθαλ ζην θφξν εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ γηα ηελ απφθξπςε εηζνδήκαηνο απφ εκπνξηθέο, βηνκεραληθέο θαη βηνηερληθέο επηρεηξήζεηο ρξεζηκνπνηνχληαη θαη γηα ηελ απφθξπςε εηζνδήκαηνο ζηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο λνκηθψλ πξνζψπσλ. Ωζηφζν, ην κέγεζνο, ην ζχζηεκα ινγηζηηθήο νξγάλσζεο θαη νη ζπλαιιαγέο πνπ έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα πξαγκαηνπνηνχλ νη επηρεηξήζεηο πνπ ππάγνληαη ζηνλ θφξν εηζνδήκαηνο λνκηθψλ πξνζψπσλ δηαθνξνπνηνχλ ζε κεγάιν βαζκφ ηηο επηρεηξήζεηο απηέο απφ ηηο αηνκηθέο επηρεηξήζεηο θαη επεξεάδνπλ αλάινγα ηνπο ηξφπνπο θνξνδηαθπγήο. Δηδηθφηεξα, ζηνπο ζπλήζεηο ηξφπνπο θνξνδηαθπγήο πνπ εθαξκφδνπλ νη επηρεηξήζεηο πεξηιακβάλνληαη νη εμήο : Τπεξηηκνιφγεζε ησλ εηζαγσγψλ θαη ππνηηκνιφγηζε ησλ εμαγσγψλ. Ζ πξαθηηθή απηή εθαξκφδεηαη θπξίσο κεηαμχ ζπγγελψλ επηρεηξήζεσλ, φπνπ νη ζπγαηξηθέο πξνκεζεχνληαη πξψηεο χιεο θιπ. απφ ηηο κεηξηθέο πνπ βξίζθνληαη ζην εμσηεξηθφ ππεξηηκνινγφληαο ηηο αγνξέο, κεηψλνληαο ην θφξν πνπ νθείινπλ λα θαηαβάιινπλ ζηελ Διιάδα. Μάιηζηα, επεηδή γηα ιφγνπο θνξνινγηθνχο πνιιέο κεηξηθέο εηαηξείεο έρνπλ κεηαθέξεη ηελ έδξα ηνπο ζε ρψξεο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο «θνξνινγηθή παξάδεηζνη», ε κείσζε απηή είλαη ζεκαληηθή θαη γεληθφηεξε. Σελ πξαθηηθή ησλ ππεξηηκνινγίζεσλ θαη ησλ ππνηηκνινγίζεσλ ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηελ κείσζε ησλ δεισζέλησλ θεξδψλ ηνπο θαη θαη επέθηαζε ηεο θνξνινγηθήο ηνπο ππνρξέσζεο θαη ειιεληθέο εηζαγσγηθέο θαη εμαγσγηθέο επηρεηξήζεηο. 41

42 Μηα πεγή θνξνδηαθπγήο απνηειεί ε παξεξρνκέλε ζηελ Διιάδα απφ ηνλ λφκν δπλαηφηεηα ησλ εμαγσγηθψλ επηρεηξήζεσλ θαζψο θαη ηνλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην ρψξν ηνπ Σχπνπ λα εθπίπηνπλ ρσξίο δηθαηνινγεηηθά έλα πνζνζηφ κέρξη 3% ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ηνπο γηα δαπάλεο γηα ηηο νπνίεο δελ κπνξνχλ λα απνθηήζνπλ παξαζηαηηθά. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε ξχζκηζε απηή δελ παξέρεη κφλν ζηηο ζπγθεθξηκέλεο επηρεηξήζεηο ηελ δπλαηφηεηα κείσζεο ηεο θνξνινγηθήο ηνπο επηβάξπλζεο, αιιά φηη δίλεη ηελ δπλαηφηεηα αιπζηδσηψλ ζπλαιιαγψλ θαη πεγή ρξεκαηνδφηεζεο άιισλ παξάλνκσλ ή αλάξκνζησλ ελεξγεηψλ ( π.ρ. δηαθζνξά). Τπνηίκεζε απφ πιεπξάο ησλ επηρεηξήζεσλ ηεο αμίαο ησλ απνγξαθφκελσλ αγαζψλ ή ηεο πνζφηεηαο ηνπο κε ζθνπφ λα εκθαλίζνπλ κεησκέλα θέξδε. Παξαγσγή αγαζψλ κε ηελ κέζνδν ηνπ «θαζψλ», φπνπ δηεπθνιχλεηαη ε θνξνδηαθπγή γηαηί είλαη δχζθνιν λα πξνζδηνξηζηεί ν φγθνο ηεο παξαγσγήο θαη ην χςνο ησλ πσιήζεσλ. Με ηελ κέζνδν φκσο απηή δελ δηεπθνιχλεηαη κφλν ε θνξνδηαθπγή ησλ επηρεηξήζεσλ, αιιά θαη ησλ εξγαδνκέλσλ, νη νπνίνη κεηαηξεπφκελνη απφ κηζζσηνχο ζε «επηηεδεπκαηίεο», είλαη πνιχ επθνιφηεξν λα θνξνδηαθχγνπλ. Δπηπιέσλ, κε ηελ κέζνδν απηή δελ επηηπγράλεηαη κφλν θνξνδηαθπγή, αιιά θαη εηζθνξνδηαθπγή. Γηφγθσζε δηαθεκηζηηθψλ δαπαλψλ, δαπαλψλ γηα πξνκήζεηεο, θαηαζηξνθή πξψησλ πιψλ θιπ. 42

43 2.3.1 Ζ θνξνδηαθπγή ζηνλ ηνκέα ησλ θηλήηξσλ Ο βαζηθφηεξνο ζηφρνο ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο πνπ αζθήζεθε κεηαπνιεκηθά ζηελ Διιάδα ήηαλ ε επηηάρπλζε ηνπ ξπζκνχ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ απηνχ, αιιά θαη ηελ πξνψζεζε άιισλ ζηφρσλ νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο πνιηηηθήο (πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε, απαζρφιεζε, αχμεζε εμαγσγψλ θιπ.) ε Πνιηηεία έρεη ζεζκνζεηήζεη κηα ζεηξά θηλήηξσλ, ηα νπνία ζήκεξα έρνπλ ηελ κνξθή, θπξίσο, ησλ θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ θαη ησλ επηρνξεγήζεσλ. Ζ αδπλακία ησλ αξκφδησλ ππεξεζηψλ λα ειέγμνπλ απνηειεζκαηηθά ηελ εθαξκνγή ζηελ πξάμε απηψλ πνπ πξνβιέπνπλ νη ζρεηηθνί λφκνη θαη δηαηάμεηο νδήγεζαλ ζε θαηαζηξαηεγήζεηο πνπ έρνπλ άκεζα ή έκκεζα σο απνηέιεζκα ηελ θνξνδηαθπγή. Γηα παξάδεηγκα, νξηζκέλεο επηρεηξήζεηο πξνθεηκέλνπ λα ηχρνπλ επηρνξεγήζεσλ ή λα ηχρνπλ επηρνξεγήζεσλ πςειφηεξσλ απηψλ πνπ δηθαηνχληαη εκθαλίδνπλ πιαζκαηηθέο επελδχζεηο, πξνζθνκίδνληαο ζηηο αξκφδηεο αξρέο πιαζηά ή εηθνληθά ηηκνιφγηα. Άιινηε πάιη νη θαηαζηξαηεγείο γίλνληαη κε ηελ ππεξηηκνιφγεζε ησλ έξγσλ θαη ηεο πξνκήζεηαο ηνπ εμνπιηζκνχ. Καη ζηηο δπν πεξηπηψζεηο ην απνηέιεζκα είλαη ε πιαζκαηηθή δηφγθσζε ησλ δαπαλψλ, ε παξνρή επηρνξήγεζεο γηα δαπάλεο πνπ δελ πξαγκαηνπνηήζεθαλ θαη ε ελίζρπζε ησλ επηρεηξήζεσλ κε πφξνπο νη νπνίνη επεηδή αληηζηαζκίδνληαη κε ηα παξαζηαηηθά απηψλ ησλ αλππάξθησλ δαπαλψλ δελ ππφθεηληαη ζε θνξνινγία. Άιινηε, ν εμνπιηζκφο πνπ πξνκεζεχνληαη νη επηρεηξήζεηο είλαη κεηαρεηξηζκέλνο, θάηη πνπ επηκειψο απνθξχπηεηε δεδνκέλνπ φηη ν εμνπιηζκφο απηφο δελ δηθαηνχληαη επηρνξεγήζεσλ. Πξνυπφζεζε βέβαηα γηα ηελ παξνρή επηρνξεγήζεσλ είλαη ε βεβαίσζε απφ πιεπξάο ηνπ αξκφδηνπ ειεγθηηθνχ κεραληζκνχ φηη γίλνληαη πξάγκαηη νη επελδχζεηο θαη φηη φζα αλαθέξνληαη ζηα ζρεηηθά έληππα ηζρχνπλ θαη ηεξνχληαη πηζηά νη έιεγρνη φκσο πνπ γίλνληαη γηα λα αληηκεησπίζνπλ ηα θαηλφκελα θαηαζηξαηεγήζεσλ δελ επαξθνχλ. 43

44 Γηαηί νη έιεγρνη απηνί έρνπλ κάιινλ ηππηθφ ραξαθηήξα πνπ νθείιεηαη ζε αδπλακίεο γηα νπζηαζηηθφ έιεγρν πνπ έρεη ν ειεγθηηθφο κεραληζκφο, αιιά θαη ζε θαηλφκελα δηαθζνξάο. Ηδηαίηεξα απνθαιππηηθά ππήξμαλ σο πξνο ην ζέκα απηφ ηα απνηειέζκαηα ζρεηηθήο εηζαγγειηθήο έξεπλαο, ε νπνία έγηλε κεηά απφ ειέγρνπο ηνπ ΓΟΔ, θαη ε νπνία έθεξε ζηελ επηθάλεηα κεγάιν αξηζκφ εηθνληθψλ εηαηξεηψλ θαζψο θαη ζην πιήζνο πιαζηψλ θαη εηθνληθψλ ηηκνινγίσλ κε βάζε ηα νπνία ρνξεγήζεθαλ επηρνξεγήζεηο αξθεηψλ δηζεθαηνκκπξίσλ επξψ. Δηδηθφηεξα, εηζαγγειηθή έξεπλα απνθάιπςε ( εθεκ. «Σν Βήκα», 3 Ννεκβξίνπ 2001) : Πιαζηά ηηκνιφγηα γηα θαζέλα απφ ηα νπνία παξαηεξνχζαλ εηθνληθέο ζπλαιιαγέο χςνπο εθαηνληάδσλ εθαηνκκπξίσλ επξψ Αλχπαξθηεο εηαηξείεο πνπ είραλ δεισζεί φηη έρνπλ έδξα ζε αλχπαξθηεο δηεπζχλζεηο Δηθνληθέο ζπλαιιαγέο γηα πξνκήζεηα δήζελ εμνπιηζκνχ θαη άιιεο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ νπδέπνηε πξαγκαηνπνηήζεθαλ. πκκεηνρή ζε δηνηθήζεηο εηθνληθψλ εηαηξεηψλ ππεξειίθσλ αηφκσλ, αηφκσλ πνπ αγλννχλ ηελ χπαξμε απηψλ ησλ εηαηξεηψλ, πνηληθψλ θαηάδηθσλ πνπ είραλ κεηαβαπηηζηεί ζε επηρεηξεκαηίεο θιπ. Πιαζηνγξάθεζε ζηνηρείσλ ηαπηφηεηαο ησλ εκθαληδφκελσλ σο επηρεηξεκαηηψλ πξνθεηκέλνπ απηνί λα θαίλνληαη απφ πιεπξάο ειηθίαο θιπ. Ωο δξαζηήξηνη θαη δεκηνπξγηθνί. Δκθάληζε ζπλαιιαγψλ εθαηνληάδσλ εθαη. Δπξψ κε ηξάπεδεο, ηηο νπνίεο νη ηξάπεδεο αγλννχζαλ. 44

45 Σνπο αξκφδηνπο ππαιιήινπο ησλ θξαηηθψλ ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ, κε ηε βνήζεηα ή ηελ αλνρή ησλ νπνίσλ ζπληεινχληαλ νη παξαηππίεο. Σηο ίδηεο πεξίπνπ πξαθηηθέο ρξεζηκνπνηνχλ νη ελδηαθεξφκελνη θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ. Όκσο, ζηελ πεξίπησζε ησλ θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ ηα πξάγκαηα είλαη πνιχ ρεηξφηεξα γηαηί δελ ππάξρεη θαλέλαο πξνιεπηηθφο έιεγρνο. πγθεθξηκέλα, νη επηρεηξήζεηο ππνρξενχληαη λα ελεκεξψλνπλ ηηο θνξνινγηθέο αξρέο γηα ηηο επελδχζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ θαη επηζπκνχλ λα ππαγάγνπλ ζην θαζεζηψο ησλ θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ θαη νη θνξνινγηθέο αξρέο λα πξαγκαηνπνηνχλ εληφο πξνθαζνξηζκέλσλ ρξνληθψλ νξίσλ ζρεηηθνχο ειέγρνπο. φκσο ηα παξαπάλσ δελ ηεξνχληαη ζπλήζσο ζηελ πξάμε θαη ν κφλνο έιεγρνο πνπ κπνξεί λα γίλεη απφ πιεπξάο θνξνινγηθψλ αξρψλ ζε ζρέζε κε ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ πνπ δηέπνπλ ην θαζεζηψο ησλ θηλήηξσλ είλαη απηφο πνπ γίλεηαη ζηα πιαίζηα ηνπ ηαθηηθνχ ειέγρνπ. Όκσο νη ηαθηηθνί έιεγρνη, ιφγσ έιιεηςεο ηερληθψλ γλψζεσλ απφ πιεπξάο ειεγθηηθψλ νξγάλσλ θαη ηεο παξέιεπζεο εηψλ απφ ηελ εκεξνκελία πνπ έγηλε ε επέλδπζε δελ κπνξεί λα είλαη νπζηαζηηθφ (π.ρ. ηα κεραλήκαηα κπνξεί ζην κεηαμχ λα έρνπλ απαμησζεί θαη απνζπξζεί, δελ κπνξεί λα δηαπηζησζεί κεηά απφ παξέιεπζε εηψλ φηη ηα κεραλήκαηα αγνξαζζήθαλ θαηλνχξγηα θαη δελ κπνξεί νχηε θαλ λα δηαπηζησζεί απφ θνξνινγηθνχο ειεγθηέο, αλ ηα επηδεηθλπφκελα κεραλήκαηα είλαη απηά πνπ εκθαλίδνληαη ζηα ινγηζηηθά βηβιία θαη ζηνηρεία). 45

46 Σέινο, αλ θαη ν λφκνο πεξί θηλήηξσλ αλαθέξεη φηη νη επελδχζεηο κπνξνχλ λα ππαρζνχλ είηε ζην θαζεζηψο ησλ επηρνξεγήζεσλ είηε ζηα θνξνινγηθά θίλεηξα, νξηζκέλεο επηρεηξήζεηο εθκεηαιιεπφκελεο αδπλακίεο ησλ αξκφδησλ ππεξεζηψλ ππαγάγνπλ ηηο ίδηεο επελδχζεηο θαη ζην άιιν θαζεζηψο, πξαγκαηνπνηψληαο δηπιά νθέιε θαη θνξνδηαθπγή. 2.4 Φνξνδηαθπγή ζηνλ θαηαζθεπαζηηθό ηνκέα ηνλ ηνκέα ηεο νηθνδνκήο θαη γεληθφηεξα ζηνλ θαηαζθεπαζηηθφ ηνκέα νη δπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο είλαη πνιιέο. Οη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο εθδειψλνληαη ηα θαηλφκελα είλαη επίζεο πνιινί θαη δηαθέξνπλ κεηαμχ ηερληθψλ εηαηξεηψλ, κεραληθψλ θαη εξγαηψλ. ηελ πεξίπησζε ησλ ηερληθψλ εηαηξεηψλ ηα ζπλεζέζηεξα θαηλφκελα θνξνδηαθπγήο εθδειψλνληαη κε ηελ εκθάληζε εηθνληθψλ ηηκνινγίσλ πνπ έρνπλ σο απνηέιεζκα ηελ δηφγθσζε ησλ δαπαλψλ ζε επίπεδα πνιχ πςειφηεξα ησλ πξαγκαηηθψλ. Σα εηθνληθά απηά ηηκνιφγηα αθνξνχλ ηφζν ηελ πξνκήζεηα πιηθψλ, φζν θαη ηελ πξνκήζεηα κεραλεκάησλ. Σν θαηλφκελν ηεο πξνζθφκηζεο εηθνληθψλ ηηκνινγίσλ παξαηεξείηε ηδηαίηεξα ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ππάξρεη ζπλεξγαζία ησλ ηερληθψλ εηαηξεηψλ κε ππεξγνιάβνπο, νη νπνίνη ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηξφπνπ θνξνιφγεζεο ηνπο δελ έρνπλ ιφγν λα κελ εθδψζνπλ εηθνληθά ηηκνιφγηα πξνο ηηο ηερληθέο εηαηξίεο. Έλαο δεχηεξνο πνιχ ζπλεζηζκέλνο ηξφπνο θνξνδηαθπγήο είλαη ε εκθάληζε εηθνληθψλ φξσλ εξγαζίαο θαη εηθνληθψλ ζπλεξγαζηψλ. πγθεθξηκέλα, εκθαλίδνπλ σο ζπλεξγαδφκελνπο κε ηελ εηαηξεία λένπο επηζηήκνλεο ή εξγάηεο ζε βαζκφ ζπλεξγαζίαο κεγαιχηεξν ηνπ πξαγκαηηθνχ θαηαβάιινληαο ζε απηνχο ηνλ επηπιένλ θφξν πνπ αλαινγεί ζην εηθνληθφ εηζφδεκα (αλ είλαη πάλσ ηνπ αθνξνιφγεηνπ νξίνπ ) πιένλ κηα κηθξή ακνηβή, ην άζξνηζκα ησλ νπνίσλ είλαη πνιχ κηθξφηεξνπ ηνπ πνζνχ θφξνπ πνπ ζα έπξεπε λα πιεξψζεη ε εηαηξεία, θαξπνχ κέλε θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ηελ δηαθνξά. 46

47 Σελ ηειεπηαία απηήλ πξαθηηθή ρξεζηκνπνηνχλ επξχηαηα θαη νη ηδηψηεο κεραληθνί, νη νπνίνη γηα λα απνθχγνπλ ηνπο θφξνπο ρξεζηκνπνηνχλ θαη πνιιέο άιιεο κεζφδνπο. Δηδηθφηεξα, κηα κέζνδνο απφθξπςεο ηνπ εηζνδήκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ η κεραληθνί είλαη ε δήισζε ζηηο θνξνινγηθέο αξρέο ηεο εθ ηνπ λφκνπ ακνηβήο γηα κειέηεο, ε νπνία πξνθχπηεη κε βάζε θάπνηνπο πξνθαζνξηζκέλνπο ζπληειεζηέο θαη ε νπνία θαηά θαλφλα είλαη κηθξφηεξε ηεο θαλνληθήο. Δπηπιένλ, πνιχ ζπρλά, κέξνο ηνπ θφξνπ πνπ αλαινγεί αθφκε θαη ζηελ ππνηηκεκέλε απηή ακνηβή ησλ κεραληθψλ κεηαθπιχεηε ζηνπο πειάηεο. Απηφ γίλεηαη γηαηί κε ηελ ππνβνιή ηεο νηθνδνκηθήο κειέηεο ζηα πνιενδνκηθά γξαθεία κε ζθνπφ ηελ έθδνζε ηεο ζρεηηθήο νηθνδνκηθήο άδεηαο, νη κεραληθνί πξέπεη λα πξνθαηαβάινπλ ηνλ θφξν πνπ αλάινγε ζηελ ακνηβή γηα ηελ κειέηε απηή. Ωζηφζν, ζπρλά ην πνζφ απηφ θαινχληαη απφ ηνπο κεραληθνχο λα ην θαηαβάιινπλ νη πειάηεο, θάηη πνπ δελ ζπλεπάγεηε απαξαίηεηα απψιεηα εζφδσλ γηα ην δεκφζην, αιιά αλακθηζβήηεηα πξνθαιεί ζηξεβιψζεηο ζηελ θαηαλνκή ησλ βαξψλ. Πνιχ ζπρλά επίζεο νη κεραληθνί δελ δειψλνπλ ηελ ακνηβή πνπ έρνπλ ιάβεη γηα ηελ εθπφλεζε ζρεδίσλ, γηα ηα νπνία δελ έρεη εθδνζεί ζρεηηθή άδεηα (ελαιιαθηηθά ζρέδηα, ζρέδηα γηα νηθνδνκέο ε θαηαζθεπή ησλ νπνίσλ αλαβάιιεηε, θιπ.) ή δελ πεξηιακβάλνπλ ζην δεισζέλ εηζφδεκα ηελ ακνηβή γηα ηελ επίβιεςε ηεο εθηέιεζεο ησλ θαηαζθεπψλ. Σέινο, κηα άιιε πνιχ ζπλεζηζκέλε κέζνδνο θνξνδηαθπγήο ησλ κεραληθψλ είλαη ε απφθξπςε ηεο ακνηβήο γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζε ηερληθά γξαθεία ηξίησλ θαζψο θαη ε απφθξπςε ησλ πνζψλ πνπ εηζπξάηηνπλ απφ ηνπο πειάηεο ηνπο γηα ηελ παξνρή θαη ππεξεζηψλ εξγνιάβνπ, ε νπνία ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ππεξθνζηνινγηζε ησλ πιηθψλ πνπ απαηηνχληαη θηάλεη ζπρλά ζε πνιχ πςειά επίπεδα. 47

48 2.5 θόξνο πξνζηηζέκελεο αμίαο Ο θφξνο πξνζηηζέκελεο αμίαο (ΦΠΑ) ζεσξείηαη φηη απφ ηελ θχζε ηνπ ζπκβάιιεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θνξνδηαθπγήο, γηαηί κε ηε κέζνδν πίζησζεο ηνπ θφξνπ κε ηελ νπνία επηβάιιεηαη ζηα δηαδνρηθά ζηάδηα παξαγσγήο ελφο πξντφληνο δεκηνπξγεί αληηθξνπφκελα ζπκθέξνληα κεηαμχ αγνξαζηψλ θαη πσιεηψλ, κε ζπλέπεηα λα πεξηνξίδνληαη ζεκαληηθά νη πηζαλφηεηεο ζπλελλφεζεο κεηαμχ ηνπο γηα απφθξπςε ηεο ζπλαιιαγήο θαη θαη επέθηαζε ηεο θνξνινγεηέαο χιεο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ν θφξνο πξνζηηζεκέλεο αμίαο είλαη έλαο δχζθνινο θφξνο ζηελ πξαθηηθή ηνπ εθαξκνγή, πνπ ζεκαίλεη φηη ηα θαηλφκελα θνξνδηαθπγήο ελδέρεηαη λα απμεζνχλ αληί λα πεξηνξηζζνχλ δελ ππάξρεη ε θαηάιιειε νξγάλσζε ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ θνξνηερληθψλ ππεξεζηψλ. Κάηη ηέηνην θαίλεηαη φηη ζπλέβε θαη ζηελ ρψξα καο, ηα πξψηα ηνπιάρηζηνλ ρξφληα ηεο επηβνιήο ηνπ θφξνπ, θαη επαλαιήθζεθε κεηά ηελ θαηάξγεζε ησλ θνξνινγηθψλ ζπλφξσλ κε ηηο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ηελ 1/1/93, φπνπ εκθαλίζζεθαλ λένη ηξφπνη θνξνδηαθπγήο ζην ελδνθνηλνηηθφ εκπφξην. Δηδηθφηεξα, κεξηθέο απφ ηηο ζπλεζέζηεξεο κεζφδνπο θαηαζηξαηήγεζεο ησλ θνξνινγηθψλ θαη ηεισλεηαθψλ δηαηάμεσλ πνπ έρνπλ σο απνηέιεζκα ηε θνξνδηαθπγή ζην ΦΠΑ είλαη νη εμήο: Γεκηνπξγία επηρεηξήζεσλ, νη νπνίεο δξνπλ σο νκάδα αληαιιάζζνληαο κεηαμχ ηνπο θνξνινγηθά ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ εηθνληθέο σο πξνο ην πεξηερφκελν ζπλαιιαγέο, απμνκεηψλνληαο θαη απηφ ηνλ ηξφπν ην ρξεσζηηθφ θαη ην πηζησηηθφ ππφινηπν ηνπ ΦΠΑ. πρλά, επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ ζπζζσξεχζεη ππνρξεψζεηο θαηαβνιήο ΦΠΑ κεηαβηβάδνληαη, εθκεηαιιεπφκελεο γλψζεηο ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ησλ Γ.Ο.Τ., ζε άηνκα πνπ εθ ησλ πξαγκάησλ αδπλαηνχλ λα εθπιεξψζνπλ ηηο ππνρξεψζεηο απηέο. 48

49 Γηαθίλεζε εκπνξεπκάησλ κε πιαζηά παξαζηαηηθά ηδηαηηέξα απφ ρψξεο κέιε ηεο Δ.Δ. δεδνκέλνπ φηη κεηά ηελ 1/1/93 ε δηαθίλεζε είλαη ειεχζεξε, δελ έρεη θαζηεξσζεί εληαίν ζπλνδεπηηθφ έγγξαθν ησλ εκπνξεπκάησλ πνπ λα κπνξεί λα απνηειέζεη αληηθείκελν ειέγρνπ ηφζν ζηελ ρψξα πξνέιεπζεο, φζν θαη ζηε ρψξα πξννξηζκνχ θαη ηα ζπλνδεπηηθά έγγξαθα δελ έρνπλ ζεσξεζεί απφ δεκφζηα αξρή. Έηζη, παξαηεξείηαη λα δηαθηλνχληαη απφ κηα ρψξα κέινο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ζε άιιε ρψξα κέινο αγαζά δηαθνξεηηθά απφ απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηα παξαζηαηηθά, πνζφηεηεο κεγαιχηεξεο απφ απηέο πνπ αλαθέξνληαη ζηα παξαζηαηηθά, λα δηαθηλνχληαη εκπνξεχκαηα ρσξίο θαζφινπ επίζεκα παξαζηαηηθά θ. ι. π. Δπίζεο, γηα ηελ απνθπγή ηεο θαηαβνιήο θφξσλ θαη δαζκψλ, ζπλαιιαγέο ζε ηξίηεο ρψξεο παξνπζηάδνληαη σο ελδνθνηλνηηθέο. Με ηελ ειεχζεξε, ηεισλεηαθψλ θαη θνξνινγηθψλ ειέγρσλ θαη δηαηππψζεσλ, κεηαθίλεζε ησλ πνιηηψλ απφ 1/1/93 ζηηο ρψξεο κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο πνιιά αγαζά κεγάιεο αμίαο πνπ κπνξνχλ λα κεηαθεξζνχλ εχθνια ζε πξνζσπηθέο ζπζθεπέο θαη κηθξά δέκαηα (θνζκήκαηα, αξψκαηα. Μηθξέο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο θιπ.) εηζάγνληαη ζηελ ρψξα θαη δηαηίζεληαη ζηελ αγνξά ρσξίο θακία θνξνινγηθή επηβάξπλζε. Δκθάληζε παξαζηαηηθψλ πνπ έρνπλ εθδνζεί απφ αλχπαξθηεο εηαηξείεο ρσξψλ κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, νη νπνίεο πηζηνπνηνχλ δήζελ ελδνθνηλνηηθέο ζπλαιιαγέο κε ζθνπφ λα θαιπθζεί θνξνδηαθπγή ζηελ εζσηεξηθή αγνξά. Δηζαγσγή γεσξγηθψλ πξντφλησλ ηξίησλ ρσξψλ, ηα νπνία κε ηελ ρξήζε πιαζηψλ ζπλνδεπηηθψλ εκθαλίδνληαη σο θνηλνηηθά κε ζθνπφ ηελ απνθπγή, φρη κφλν θαηαβνιήο ΦΠΑ, αιιά θαη εηζαγσγηθψλ δαζκψλ θαζψο θαη γεσξγηθήο εηζθνξάο. 49

50 Δηζαγσγή κεγάισλ πνζνηήησλ ηξνθίκσλ ρσξίο δηαηππψζεηο θαη ζπλνδεπηηθά, νη νπνίεο δήζελ αγνξάζηεθαλ απφ κηθξέο εηαηξείεο, ρσξίο γξαθεία, πνπ ζπζηήζεθαλ απφ ηνπο ηδίνπο ηνπο εηζαγσγείο ηππηθά κφλν γη απηφ ηνλ ζθνπφ. Καη ζηελ πεξίπησζε απηή εθηφο ηνπ ΦΠΑ απνθεχγεηαη ε θαηαβνιή ησλ εηζαγσγηθψλ δαζκψλ θαη γεσξγηθψλ εηζθνξψλ. Σν δηθαίσκα πνπ έρνπλ νη επηρεηξήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ελδνθνηλνηηθέο παξαδφζεηο αγαζψλ ή εμάγνπλ πξντφληα ζε ηξίηεο ρψξεο λα απαιιάζζνληαη ηνπ ΦΠΑ γηα ηα αθαζάξηζηα έζνδα πνπ αθνξνχλ ηηο ζπλαιιαγέο απηέο θαη απαηηνχλ ηελ επηζηξνθή ηνπ ΦΠΑ πνπ επηβαξχλεη ηηο εηζξνέο ηνπο. Oδεγεί πνιιέο απφ ηηο επηρεηξήζεηο απηέο ζηε θνξνδηαθπγή, είηε κε ην λα εκθαλίδνπλ πξντφληα, ηα νπνία έρνπλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δηαηεζεί ζηελ εζσηεξηθή αγνξά σο πξντφληα πνπ έρνπλ εμαρζεί, είηε ζηελ δηφγθσζε ησλ εηζξνψλ κε ηελ ιήςε πιαζηψλ θαη εηθνληθψλ ηηκνινγίσλ, έηζη ψζηε λα έρνπλ δηθαίσκα επηζηξνθήο ή ζπκςεθηζκνχ κεγαιχηεξνπ πνζνχ ΦΠΑ. ε πεξηπηψζεηο πνπ νη πειάηεο ησλ επηρεηξήζεσλ έρνπλ θαηαζηήκαηα θαη ζε λεζηά, ζηα νπνία ηζρχεη κεησκέλνο ζπληειεζηήο, πξαγκαηνπνηείηαη θνξνδηαθπγή εκθαλίδνληαο ηηο πσιήζεηο φηη έρνπλ γίλεη πξνο ηα λεζηά, ελψ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ηα πξντφληα έρνπλ πνπιεζεί αιινχ. Καηαρψξεζε ζηα βηβιία ησλ επηρεηξήζεσλ πιαζηψλ ή εηθνληθψλ ηηκνινγίσλ πξνκεζεπηψλ κε ζθνπφ ηε κείσζε ηνπ πξνο θαηαβνιή πνζνχ ΦΠΑ. Δγγξαθέο ζηα βηβιία ησλ επηρεηξήζεσλ αγνξψλ γηα ηηο νπνίεο δελ ππάξρνπλ παξαζηαηηθά. 50

51 ηνηρεία δαπαλψλ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ θαίλεηαη φηη έρνπλ εθδνζεί απφ άηνκα πνπ έρνπλ απνβηψζεη ή απφ επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ ηεζεί ζε αδξάλεηα ή έρνπλ δηαθφςεη ηε ιεηηνπξγία ηνπο, αιιά δελ έρνπλ αθπξψζεη ηα θνξνινγηθά ηνπο ζηνηρεία. Λαλζαζκέλε θαηαρψξεζε ζηνηρεηψλ ζηα ινγηζηηθά βηβιία ησλ επηρεηξήζεσλ. ηνηρεία δαπαλψλ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ θαίλεηαη φηη έρνπλ εθδνζεί απφ άηνκα πνπ έρνπλ απνβηψζεη ή απφ επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ ηεζεί ζε αδξάλεηα ή έρνπλ δηαθφςεη ηε ιεηηνπξγία ηνπο, αιιά δελ έρνπλ αθπξψζεη ηα θνξνινγηθά ηνπο ζηνηρεία. Λαλζαζκέλε θαηαρψξηζε ζηνηρείσλ ζηα ινγηζηηθά βηβιία ησλ επηρεηξήζεσλ. Γηα παξάδεηγκα ηηκνιφγηα πσιήζεσλ θαηαρσξνχληαη κε πνζφ ππνπνιιαπιάζην ηνπ πξαγκαηηθνχ (π.ρ αληί ), έζνδα πνπ ππάγνληαη ζηνλ θαλνληθφ ζπληειεζηή ΦΠΑ θαηαρσξνχληαη ζε ζηήιε κε ρακειφηεξν ζπληειεζηή ΦΠΑ, θ.ι. π. Αλαγξαθή ηνπ ΦΠΑ ή αγαζψλ πνπ απαιιάζζνληαη ηνπ ΦΠΑ ή αγαζψλ ησλ νπνίσλ ε αγνξά ηειεί ππφ θαζεζηψο αλαζηνιήο ηνπ ΦΠΑ ( π.ρ. αγνξέο επελδπηηθψλ αγαζψλ ) θαη αληίζηνηρε θαηαρψξεζε ηνπ πνζνχ απηνχ ζηα βηβιία ησλ επηρεηξήζεσλ κε ζθνπφ ηελ αχμεζε ηνπ θφξνπ εηζξνψλ θαη επνκέλσο ηε κείσζε ηνπ πξνο θαηαβνιή ΦΠΑ, ελψ ην πνζφ απηφ δελ έρεη θαηαβιεζεί ζηνλ εθδφηε ηνπ ηηκνινγίνπ θαη δελ έρεη απνδνζεί ζην Γεκφζην. Έθπησζε ηνπ ΦΠΑ πνπ επηβάιιεηαη ζε δαπάλεο ζηηο νπνίεο δελ αλαγλσξίδεηαη ην δηθαίσκα έθπησζεο (π.ρ. δαπάλεο πνπ αθνξνχλ ηελ επηρείξεζε, αιιά πξφθεηηαη γηα αηνκηθέο δαπάλεο ηνπ επηρεηξεκαηία. Σν φθεινο ζηελ πεξίπησζε απηή δελ είλαη κφλν απηφ πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ αχμεζε ηνπ δηθαηψκαηνο έθπησζεο ηνπ θφξνπ εηζξνψλ, αιιά θαη απφ ηελ θνξνινγία ηνπ εηζνδήκαηνο, γηαηί κεηψλνληαη ηα θέξδε. 51

52 Όιεο νη πξάμεηο δελ ππφθεηληαη ζην ΦΠΑ, αιιά θαη φιεο νη πξάμεηο πνπ ππφθεηληαη ζην ΦΠΑ δελ κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν ζπκςεθηζκνχ (π.ρ. πξάμεηο εμαηξνχκελεο ηνπ ΦΠΑ, πξάμεηο απαιιαζζφκελεο ρσξίο δηθαίσκα έθπησζεο ηνπ ΦΠΑ θ.ι. π.). ε πνιππινθφηεηα ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ ππάξρεη ζην ζέκα απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πνηθηιία ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ζπλαιιαγψλ πνπ έρνπλ πνιιέο επηρεηξήζεηο δίλεη ηα πεξηζψξηα ζε απηέο λα κεζνδεχζνπλ θαη λα παξνπζηάζνπλ θαηά ηέηνην ηξφπν ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο απηέο, ψζηε λα απμήζνπλ ην πνζνζηφ θφξνπ πνπ έρεη δηθαίσκα έθπησζεο, κεηψλνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ην πνζφ ηνπ πξνο απφδνζε θφξνπ. θφπηκα ιαλζαζκέλε θαηαρψξεζε ηεο αμίαο ησλ πξντφλησλ πνπ εκπνξεχεηαη ε επηρείξεζε ή/θαη ησλ αγνξψλ ηεο θαη ηνπ αληηζηνηρνχληαη ζ απηά ΦΠΑ ζηα ινγηζηηθά βηβιία ησλ επηρεηξήζεσλ. Δπίζεο, θαηαρψξεζε απηψλ ζε ζηήιε πνπ αληηζηνηρεί ζε δηαθνξεηηθφ θνξνινγηθφ ζπληειεζηή. πκςεθηζκφο κε ην ρξεσζηηθφ πνζφ θφξνπ ηνπ πηζησηηθνχ ππνινίπνπ ΦΠΑ ηεο ηειεπηαίαο πεξηφδνπ, γηα ην νπνίν έρεη κε αίηεζε δεηεζεί ε επηζηξνθή ηνπ. 2.6 Φόξνο κεηαβίβαζεο αθηλήησλ Μεηά ηελ εηζαγσγή ηνπ 1985 ηνπ αληηθεηκεληθνχ ζπζηήκαηνο πξνζδηνξηζκνχ ηεο αμίαο αθηλήησλ θαη ηελ ζηαδηαθή εμάπισζε ηνπ ζε φια ηα αζηηθά θαη εκηαζηηθά θέληξα θαη νξηζκέλεο παξαζεξηζηηθέο πεξηνρέο, νη δπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο ζην θφξν απηφ πεξηνξίζζεθαλ ζεκαληηθά. Ωζηφζν, παξά ηα ηδηαίηεξα ηθαλνπνηεηηθά ηεο απνηειέζκαηα θαη ηε γεληθφηεξε απνδνρή ηεο, σο ακεξφιεπηνπ κέζνπ πξνζδηνξηζκνχ ηεο θνξνινγεηέαο χιεο, ν ξπζκφο ζηαδηαθήο επέθηαζεο ηεο εθαξκνγήο ηεο κεζφδνπ απηήο ζε φιε ηε ρψξα έρεη θαζπζηεξήζεη ζεκαληηθά, κε απνηειέζκαηα ζε πνιιέο πεξηνρέο θαη ηδηαίηεξα ζ απηέο πνπ βξίζθνληαη εθηφο ζρεδίνπ πφιεσο 52

53 ε ηηκή ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο λα ππνινγίδεηαη θαη ζήκεξα κε ηε κέζνδν ησλ «ζπγθξηηηθψλ ζηνηρείσλ». ηηο πεξηπηψζεηο απηέο, νη νπνίεο δελ είλαη ιίγεο, ηα πεξηζψξηα θνξνδηαθπγήο ή/θαη κε ακεξφιεπηνπ πξνζδηνξηζκνχ ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ απφ ηα θνξνινγηθά φξγαλα είλαη πνιιά. Γπλαηφηεηεο θνξνδηαθπγήο ή θνξναπνθπγήο ππάξρνπλ επίζεο ζε θάπνηεο εηδηθφηεξεο πεξηπηψζεηο κεηαβίβαζεο αθηλήησλ, φπσο γηα παξάδεηγκα, ζηε κεηαβίβαζε αγξνθηεκάησλ πξνο αγξφηεο, νη νπνίνη σζηφζν δελ πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα λα ηχρνπλ ησλ εηδηθψλ θνξνινγηθψλ ξπζκίζεσλ, ζηελ πεξίπησζε ηεο αγνξάο δήζελ πξψηεο θαηνηθίαο, θ.ιπ. 2.7 Φνξνινγία θιεξνλνκηώλ, δσξεάλ θαη γνληθώλ παξνρώλ Οη δπλαηφηεηεο θαη ε έθηαζε ηεο θνξνδηαθπγήο/θνξναπνθπγήο εμαξηψληαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ην αλ ε θιεξνλνκηά-δσξεά απνηειείηαη απφ αθίλεηα ή άιια πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Όζνλ αθνξά ηε θνξνδηαθπγή ζηα αθίλεηα, ηζρχνπλ θαη γηα ην θφξν απηφ φζα αλαθεξζήθαλ παξαπάλσ γηα ην θφξν κεηαβίβαζεο αθηλήησλ. Έηζη, κεηά ηελ θαζηέξσζε ηνπ αληηθεηκεληθνχ ζπζηήκαηνο πξνζδηνξηζκνχ ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ ε θνξνδηαθπγή ζηηο θιεξνλνκηέο-δσξεέο πνπ απνηεινχληαη απφ αθίλεηα πεξηνξίζζεθαλ ζεκαληηθά. Όηαλ φκσο πξφθεηηαη γηα θηλεηά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ή κεηξεηά, ε θνξνδηαθπγή/θνξναπνθπγή παξακείλεη ζε πςειά επίπεδα, γηαηί ηα πεξηνπζηαθά απηά ζηνηρεία κεηαβηβάδνληαη ζρεηηθά εχθνια, ρσξίο λα απαηηείηαη πάληνηε ε ηήξεζε θάπνησλ λνκηθψλ ή άιισλ δηαδηθαζηψλ. Ή, φηαλ απαηηείηαη, κπνξεί ε ηήξεζε ησλ δηαδηθαζηψλ απηψλ λα απνθεπρζεί, κε ζπλέπεηα λα δηαθεχγεηε ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο πιήξσο ε θνξνινγία. Γηα παξάδεηγκα, ζην θφξν θιεξνλνκηψλ, ε απνθπγή ηνπ θφξνπ ζηελ πεξίπησζε ησλ ηξαπεδηθψλ θαηαζέζεσλ, ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ θιπ. επηηπγράλεηαη κε ηελ εθ ησλ πξνηέξσλ θαηάζεζε ρξεκάησλ ζε θνηλφ ινγαξηαζκφ ή ηελ έγθαηξε αλάιεςε ηνπο. 53

54 ηελ πεξίπησζε ησλ δσξεψλ θαη γνληθψλ παξνρψλ ζε κεηξεηά ή ζε θηλεηά αληηθείκελα κεγάιεο αμίαο ε θνξνδηαθπγή είλαη επίζεο κεγάιε, γηαηί ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο νη δσξεέο είλαη ζρεδφλ αδχλαηνλ λα δηαπηζησζνχλ. ρεδφλ αδχλαηε είλαη επίζεο ε δηαπίζησζε ηεο κεηαβίβαζεο αλσλχκσλ κεηνρψλ κε ζπλέπεηα ε θνξνδηαθπγή λα είλαη κεγάιε. Ζ ηειεπηαία απηή δπλαηφηεηα απνθπγήο ηνπ θφξνπ έρεη νδεγήζεη πνιινχο θνξνινγνπκέλνπο θαη ηδηαίηεξα απηνχο πνπ έρνπλ κεγάιε πεξηνπζία- λα απνθηνχλ ηα πεξηνπζηαθά ηνπο ζηνηρεία ζην φλνκα αλψλπκσλ εηαηξηψλ ηνπο ή λα ζπζηήλνπλ εηθνληθέο εηαηξείεο (εκεδαπέο ή αιινδαπέο) γη απηφ ην ζθνπφ. 2.8 θόξνο αθίλεηεο πεξηνπζίαο Ζ θνξνδηαθπγή ζην θφξν αθίλεηεο πεξηνπζίαο ππήξρε ζηελ Διιάδα αλέθαζελ κεγάιε εθδειψλνληαλ θπξίσο κε ηε κε ππνβνιή θνξνινγηθήο δήισζεο εθ κέξνπο ησλ ππφρξεσλ. Αιιά θαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ππνβάιινληαλ θνξνινγηθή δήισζε, ε δεισζείζα αμία αθηλήησλ ήηαλ θαηά θαλφλα πνιχ ρακειφηεξε ηεο πξαγκαηηθήο. Ζ θαηάζηαζε απηή έρεη βειηησζεί ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα ιφγσ ηεο επέθηαζεο ηνπ αληηθεηκεληθνχ πξνζδηνξηζκνχ ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ ήηαλ θαηά θαλφλα πνιχ ρακειφηεξε ηεο πξαγκαηηθήο. Ζ θαηάζηαζε απηή έρεη βειηησζεί ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα ιφγσ ηεο επέθηαζεο ηνπ αληηθεηκεληθνχ πξνζδηνξηζκνχ ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ, ηεο θαηάξηηζεο ηνπ θηεκαηνινγίνπ θαη ησλ κέηξσλ πνπ έρεη ιάβεη ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ (έληππν Δ9 θ.ιπ.). Παξακέλνπλ σζηφζν θαη ζήκεξα ζεκαληηθά πεξηζψξηα θνξνδηαθπγήο ζηα αθίλεηα πνπ είλαη εθηφο αληηθεηκεληθνχ πξνζδηνξηζκνχ, ζηα «δαζηθά» αθίλεηα θ.ιπ. 54

55 2.9 Γαζκνί θαη ηέιε εηζαγόκελσλ Ζ δαζκνδηαθπγή ζπληειείηε θαηά θαλφλα κε ηε ιαζξεκπνξία. Ζ πεξίπησζε ηεο ιαζξεκπνξίαο ηζηγάξσλ, θαπζίκσλ θ.ιπ., πνπ απνηεινχλ αληηθείκελν ηνπ νξγαλσκέλνπ ιαζξεκπνξίνπ, εμεηάδεηαη αλαιπηηθά παξαθάησ. Λαζξεκπφξην φκσο γίλεηαη θαη ζηελ πεξίπησζε αληηθεηκέλσλ κεγάιεο αμίαο θαη κηθξνχ ζπλήζσο φγθνπ, ηα νπνία επηβαξχλνληαη κε κεγάινπο δαζκνχο. Σα πξντφληα απηά ιφγσ αθξηβψο ηνπ κηθξνχ ηνπο φγθνπ εηζάγνληαη ζρεηηθά εχθνια θαη κε δηάθνξεο κεζφδνπο. Πξσηεχνληα ξφιν παίδνπλ ζπρλά άηνκα πνπ ιφγσ επαγγέικαηνο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα ηαμηδεχνπλ ζπρλά, φπσο είλαη νη νδεγνί δηεζλψλ κεηαθνξψλ, νη λαπηηθνί, ηα πιεξψκαηα ησλ αεξνζθαθψλ θ.ιπ. κεξηθέο επίζεο θνξέο ε δαζκνδηαθπγή ζπληειείηε ζε θαζ φια λφκηκεο εηζαγσγέο. Απηφ ζπλήζσο ζπκβαίλεη φηαλ νη εηζαγσγείο επηηπγράλνπλ ηελ θαηάηαμε ησλ πξντφλησλ ζε δηαθνξεηηθή δαζκνινγηθή θιάζε απφ ηελ θαλνληθή, κε απνηέιεζκα ηελ ζεκαληηθή κείσζε ησλ δαζκψλ. Κιαζζηθή πεξίπησζε αιιαγήο ηεο δαζκνινγηθήο θιάζεο, αιιά θαη γεληθφηεξα απνθπγήο ησλ δηαθφξσλ θαηεγνξηψλ επηβαξχλζεσλ πνπ επηβάιινληαη ζηελ εηζαγσγή απνηεινχλ ηα απηνθίλεηα. Σα απηνθίλεηα πνπ εηζάγνληαη ζηελ Διιάδα ηίζεληαη ακέζσο ππφ ηεισλεηαθφ έιεγρν. Δηδηθφηεξα, ηα απηνθίλεηα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο ρψξεο ηεο επξσπατθήο έλσζεο δειψλνληαη κε ηελ άθημε ηνπο ζηε ρψξα ζην ηεισλείν θαη θαηαγξάθνληαη ηα ζηνηρεία ηνπο, ηα ζηνηρεία ηνπ θνκηζηή, ην ηεισλείν πξννξηζκνχ θαη ηα ζηνηρεία ηνπ παξαιήπηε. 55

56 Γηα ηα απηνθίλεηα απηά, αθνχ γίλνπλ ηα παξαπάλσ, δίλεηαη ζηε ζπλέρεηα εχινγε πξνζεζκία γηα ηε κεηαθνξά ηνπο ζηνλ ηφπν πξννξηζκνχ θαη ηελ νινθιήξσζε ησλ ινηπψλ δηαδηθαζηψλ. Σα απηνθίλεηα πνπ εηζάγνληαη απφ ηξίηεο ρψξεο ηίζεληαη κε ηελ εηζαγσγή ηνπο ππφ ηεισλεηαθφ έιεγρν κε ηελ έλλνηα φηη εηζέξρνληαη κε ηελ εηζαγσγή ηνπο ζε ειεγρφκελν ηεισλεηαθφ ρψξν θαη παξακέλνπλ ζ απηφλ κέρξη λα πιεξσζνχλ νη ζρεηηθνί θφξνη θαη νη δαζκνί. Θα κπνξνχζε θαηά ζπλέπεηα λα ζπκπεξάλεη θαλείο φηη ν ηνκέαο ηνπ απηνθηλήηνπ δελ πξνθέξεηαη θαηαξρήλ γηα ιαζξεκπνξία θαη θνξνδηαθπγή. Ωζηφζν, ηα απηνθίλεηα ιφγσ ηεο πςειήο ηνπο θνξνινγίαο απνηεινχλ αληηθείκελν ηδηαίηεξα πξνζθηιέο γηα ιαζξεκπνξία θαη θνξνδηαθπγή. Σαπηφρξνλα, ε πιεζψξα ησλ εηδηθψλ ξπζκίζεσλ πνπ ππάξρνπλ ζηε ζρεηηθή λνκνζεζία θαη γεληθφηεξα ην πνιπδαίδαιν ζεζκηθφ πιαίζην επλννχλ αθφκε πεξηζζφηεξν ηελ ηάζε γηα θνξνδηαθπγή. Κπθινθνξία απηνθηλήησλ κε μέλεο πηλαθίδεο. Απηνθίλεηα ηδησηηθήο ρξήζεο κε μέλεο πηλαθίδεο κπνξνχλ λα θπθινθνξνχλ ζηελ Διιάδα κε ην θαζεζηψο ηεο πξνζσξηλήο εηζαγσγήο ή ηεο πξνζσξηλήο ρξεζηκνπνίεζεο θαη κπνξνχλ θαη επέθηαζε λα απαιιάζζνληαη πξνζσξηλά απφ ηνλ εηδηθφ θφξν θαηαλάισζεο. Ζ δπλαηφηεηα απηή νδήγεζε πνιινχο ζην λα εηζάγνπλ ζηελ Διιάδα κε μέλεο πηλαθίδεο απηνθίλεηα ζπλήζσο κεγάινπ θπβηζκνχ, θάηη πνπ επηηάζεθε πνιχ κεηά ηελ θαηάξγεζε ηεισλεηαθψλ ζπλφξσλ ηελ 1/1/93, βαζηδφκελνη ζην φηη, είηε δελ ζα ππνπέζνπλ ζε έιεγρν ζα ππνζηεξίμνπλ φηη είλαη κφληκνη θάηνηθνη εμσηεξηθνχ θαη γεληθά φηη αληινχλ ζε κηα απφ ηηο θαηεγνξίεο πνπ δηθαηνχηαη λα θπθινθνξεί κε απηνθίλεην πνπ θέξεη μέλεο πηλαθίδεο (λαπηηθνί, Έιιελεο θνηηεηέο εμσηεξηθνχ, αιινδαπνί θνηηεηέο ειιεληθψλ Α.Δ.Η., θαηεγνξίεο αιινδαπψλ εξγαδφκελσλ ζηελ Διιάδα, Κχπξηνη πξφζθπγεο, Έιιελεο δηπισκαηηθνί θαη πξφμελνη ππάιιεινη, θ.ιπ.). 56

57 Γελ άξγεζαλ επίζεο λα εκθαληζζνχλ επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο καδί κε ηα απηνθίλεηα κε μέλεο πηλαθίδεο εθνδηάδνπλ ηνπο αγνξαζηέο κε ηα αλαγθαία «απνδεηθηηθά» έγγξαθα φηη είλαη κφληκνη θάηνηθνη εμσηεξηθνχ. Παξά ην γεγνλφο φηη ζην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην ππάξρνπλ φξνη θαη πξνυπνζέζεηο γηα ηελ εμάιεηςε ησλ θαηαζηξαηεγήζεσλ, θαίλεηαη φηη ζηελ πξάμε ππάξρνπλ αξθεηέο δηέμνδνη κε ζπλέπεηα νη θαηαζηξαηεγήζεηο λα απνηεινχλ ζπλεζέζηαηα θαηλφκελα. Παξαπνίεζε ή πιαζηνγξάθεζε αξηζκνύ πιαηζίνπ. Οξγαλσκέλεο ζπείξεο θιέβνπλ κεγάιεο ζπλήζσο αμίαο απηνθίλεηα πνπ θέξνπλ μέλεο πηλαθίδεο, αθνχ πξνεγνπκέλσο έρνπλ εληνπίζεη ζηελ αγνξά θάπνην αληίζηνηρν απηνθίλεην, ην νπνίν ιφγσ θαηαζηξνθήο ηνπ ζε αηχρεκα έρεη πνιχ κηθξή εκπνξηθή αμία. ε ζπλεξγαδφκελα ζπλεξγεία αληηθαζηζηνχλ κε δηάθνξα κέζα ηνλ αξηζκφ πιαηζίνπ ηνπ θαηεζηξακκέλνπ απηνθηλήηνπ θαη κε ηνλ ηξφπν απηφ «λνκηκνπνηνχλ» ηελ θπθινθνξία απηνθηλήησλ πνπ έρνπλ εηζαρζεί ζηελ ρψξα πξνζσξηλφο ή αηειψο. Ζ αληηθαηάζηαζε απηή ηνπ αξηζκνχ πιαηζίνπ, ε νπνία είλαη απαξαίηεηε γηαηί είλαη απηή πνπ ραξαθηεξίδεη ην θάζε απηνθίλεην θαη αλαγξάθεηαη ζηελ άδεηα θπθινθνξίαο, γίλεηαη κε εηδηθά εξγαιεία κε ηα νπνία «ρηππνχλ» ζηνλ θηλεηήξα ηνπ θιεκκέλνπ απηνθηλήηνπ ηνλ αξηζκφ πιαηζίνπ ηνπ θαηεζηξακκέλνπ, είηε κε απνθνπή απφ ην θαηεζηξακκέλν απηνθίλεην θαη ζπγθφιιεζε ζην θιεκκέλν φινπ ηνπ κέξνπο ηνπ θηλεηήξα πνπ θέξεη ηνλ αξηζκφ πιαηζίνπ. Παξάλνκε κεηαηξνπή απηνθηλήησλ. ε θνξνιφγεζε ησλ νρεκάησλ αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία ζηελ νπνία αλήθνπλ έρεη νδεγήζεη πνιινχο ζηελ αγνξά απηνθηλήησλ ρακειήο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο θαη κεηέπεηηα κεηαηξνπήο ηνπο ζε άιιεο θαηεγνξίεο. Οη θαηαζηξαηεγήζεηο είλαη πνιιέο θαη γίλνληαη κε δηάθνξεο κνξθέο. 57

58 Ωο ζπλεζέζηεξεο πεξηπηψζεηο κπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ ε κεηαηξνπή απφ αλνηθηά θνξηεγά ζε θιεηζηά θνξηεγά, απφ θνξηεγά απηνθίλεηα ζε επηβαηηθά ή κηθηήο κεηαθνξάο απηνθίλεηα, απφ θνξηεγά ςπγεία ζε απιά θνξηεγά, απφ ιεσθνξεία ζε θνξηεγά, απφ εηδηθήο θαηεγνξίαο νρήκαηα (π.ρ. κπεηνληέξεο ) ζε απιά θνξηεγά θ.ν. θ. Πιαζηνγξάθεζε εγγξάθσλ. Έθδνζε απφ ην ππνπξγείν ζπγθνηλσληψλ, άδεηαο θπθινθνξίαο ζε απηνθίλεηα ηδησηηθήο ρξήζεο έρνπλ δηθαίσκα λα θπθινθνξνχλ αηειψο απφ παιιηλλνζηνχληεο, φπσο είλαη νη Έιιελεο πνπ ήηαλ εγθαηεζηεκέλνη ζην ζην εμσηεξηθφ, νη πνιηηηθνί πξφζθπγεο θαζψο θαη άιιεο θαηεγνξίεο νκνγελψλ. Ζ δπλαηφηεηα απηή γίλεηαη ζπρλά αληηθείκελν εθκεηάιιεπζεο επηηήδεησλ κε ζπλέπεηα απηνθίλεηα κεγάιεο αμίαο λα παξακέλνπλ αδαζκνιφγεηα σο δήζελ αλήθνληαο ζε δηθαηνχρνπο απηψλ ησλ απαιιαγψλ. Πνιύηεθλνη. Οη πνιχηεθλνη κπνξνχλ λα απνθηήζνπλ επηβαηηθφ απηνθίλεην ηδησηηθήο ρξήζεο έρνληαο θαηαβάιιεη κφλν ην 1/3 ηνπ αλαινγνχληνο εηδηθνχ θφξνπ θαηαλάισζεο. Ζ δπλαηφηεηα απηή νδήγεζε ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο ζε θαηαζηξαηεγήζεηο κε ηε κέζνδν ηεο κεηαβίβαζεο, παξαρψξεζεο θ.ιπ. ζε αιιά πξφζσπα. Αλάπεξνη. Οξηζκέλεο θαηεγνξίεο αλάπεξσλ ή νη γνλείο απηψλ έρνπλ δηθαίσκα θπθινθνξίαο επηβαηηθψλ απηνθηλήησλ ηδησηηθήο ρξήζεο κε αηέιεηα. Ζ δπλαηφηεηα απηή έρεη δψζεη επθαηξία γηα θαηαζηξαηεγήζεηο (π.ρ. κε πξαγκαηηθνί αλάπεξνη) πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζεί ε θαηαβνιή θφξνπ ζε πεξηπηψζεηο θπξίσο πνιπηειψλ απηνθηλήησλ. 58

59 2.10 εηδηθόο θόξνο θαηαλάισζεο πγξώλ θαπζίκσλ Λφγσ ηνπ κεγέζνπο ηεο θνξνινγηθήο βάζεο ησλ πςειψλ θνξνινγηθψλ ζπληειεζηψλ πνπ επηβάιινληαη, ην πεηξέιαην θαη γεληθφηεξα ηα πεηξειαηνεηδή πξντφληα απνηεινχλ κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο πεγέο εζφδσλ ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ. Μέρξη πξηλ ιίγα ρξφληα ζεσξείην φηη δελ παξέρνληαη ζεκαληηθέο δπλαηφηεηεο γηα θνξνδηαθπγή απφ ηνλ θφξν απηφ. Ωζηφζν, ε ζεκαληηθή δηαθνξνπνίεζε ησλ θνξνινγηθψλ ζπληειεζηψλ αλά θαηεγνξία πξντφληνο είρε σο απνηέιεζκα ηε λφζεπζε θαη ιαζξεκπνξία πεηξειαηνεηδψλ πξντφλησλ κε ζηφρν ηελ θνξνδηαθπγή. Δηδηθφηεξα, ε θνξνδηαθπγή εληνπίδεηαη θπξίσο ζην πεηξέιαην ην νπνίν γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζε δπν θαηεγνξίεο: ζ απηφ ην νπνίν δηαηίζεηαη ζηελ θαηαλάισζε αηειψο (αθνξνιφγεην) θαη ζ' απηφ ε θαηαλάισζε ηνπ νπνίνπ ππφθεηηαη ζε θνξνινγία. ηελ θαηεγνξία αηειψο δηαηηζέκελσλ ζηελ θαηαλάισζε πεηξειαηνεηδψλ πξντφλησλ πεξηιακβάλνληαη ην πεηξέιαην θίλεζεο πνπ δηαηίζεηαη ζηα αιηεπηηθά ζθάθε κέζεο θαη παξάθηηαο αιηείαο, ζηα επαγγεικαηηθά ηνπξηζηηθά ζθάθε θαζψο θαη ζηα εκπνξηθά επηβαηεγά ζθάθε πνπ εθηεινχλ πιφεο εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ. Πεξηιακβάλεηαη επίζεο ην ιεγφκελν «βαξχ diesel» ην νπνίν πξννξίδεηαη απνθιεηζηηθά γηα εθνδηαζκνχο πινίσλ πνπ εθηεινχλ πιφεο εζσηεξηθνχ, εμσηεξηθνχ ή κηθηνχ θέξδνπο θαζψο θαη νη θεξνδίλεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε αεξνζθάθσληεο πνιηηηθήο θαη ηεο πνιεκηθήο αεξνπνξίαο. Σν πεηξέιαην ε θαηαλάισζε ηνπ νπνίνπ ππφθεηηαη ζε θνξνινγία δηαθξίλεηαη πεξαηηέξσ ζε πεηξέιαην θίλεζεο θαη πεηξέιαην ζέξκαλζεο φπνπ θάζε κηα απφ απηέο ηηο θαηεγνξίεο ππφθεηηαη ζε δηαθνξεηηθφ θνξνινγηθφ ζπληειεζηή. 59

60 Απφ ηα παξαπάλσ ζπλάγεηαη φηη ηα πεξηζψξηα ηεο ρξεζηκνπνίεζεο αηειψο δηαηηζέκελνπ πεηξειαίνπ ζε κε επηηξεπηέο απφ ηνλ λνκφ ρξήζεηο ή πξφζκεημεο θαηεγνξηψλ πεηξειαίνπ κε ζθνπφ ηε θνξνδηαθπγή κπνξεί λα είλαη πνιιά. Καη ην θίλεηξν απφ πιεπξάο φθεινπο ιφγσ δηαθπγφληνο θφξνπ είλαη αξθεηά κεγάιν, αθνχ φπσο πξναλαθέξζεθε ηα πεηξειαηνεηδή πξντφληα θνξνινγνχληαη κε πςεινχο ζπληειεζηέο. Γηα ην ιφγν απηφ, ζε θαζέλα απφ ηα πξντφληα απηά έρεη δνζεί δηαθνξεηηθφ ρξψκα πξνθεηκέλνπ λα πεξηνξηζζνχλ νη θίλδπλνη θνξνδηαθπγήο. Παξά ηε δηαθνξνπνίεζε φκσο απηή ηα θαηλφκελα ιαζξεκπνξίαο θαη πξφζκεημεο θαίλεηαη φηη απνηεινχλ ζπλεζηζκέλν θαηλφκελν. Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη ην ΓΟΔ πξαγκαηνπνίεζε ην πξψην δεθάκελν ηνπ 1999 πάλσ απφ ειέγρνπο πνπ έδεημαλ 401 παξαβάζεηο θαη νη νπνίεο αθνξνχλ ζπλνιηθά ιίηξα θαπζίκσλ. Δηδηθφηεξα, δηαπηζηψζεθε 255 επηρεηξήζεηο εκπνξίαο θαπζίκσλ πνπ δελ εμέδσζαλ ζηνηρεία πψιεζεο γηα ιίηξα, ιίηξα πνπ είραλ δηνρεηεπζεί ζε κε επηηξεπφκελε ρξήζε θαη ιίηξα πεηξειαίνπ θίλεζεο θαη λαπηηιίαο ηα νπνία ήηαλ λνζεπκέλα. Οη ζπλεζέζηεξεο πεξηπηψζεηο παξάλνκεο δηαθίλεζεο θαη ιαζξεκπνξίαο πεηξειαηνεηδψλ πξντφλησλ είλαη εμήο: Σξνθνδνζία πινίσλ κε δεμακελόπινηα. Ζ ιαζξεκπνξία θαπζίκσλ απηήο ηεο θαηεγνξίαο κπνξεί λα γίλεη κε δηαθφξνπο ηξφπνπο θαη κνξθέο. Έλαο ηξφπνο είλαη ε εηθνληθή ηξνθνδνζία ησλ πινίσλ κε πεηξέιαην ή ε ηξνθνδνζία ηνπο κε πνζφηεηα κηθξφηεξε απηήο πνπ αλαγξάθεηαη ζηα ζπλνδεπηηθά. Σν πεηξέιαην απηφ πνπ παξακέλεη ζηα δεμακελφπινηα δηνρεηεχεηαη ζπλέρεηα ζηε ζπλέρεηα κε βπηηνθφξα ζε παξάλνκεο απνζήθεο ή απεπζείαο ζε πξαηήξηα θαπζίκσλ θαη κέζσ απηψλ ζηελ αγνξά. 60

61 Δλαιιαθηηθά, αλ γηα θάπνην ιφγν δελ επηιεγεί ή δελ είλαη εθηθηή ή δελ είλαη εθηθηή ε ιχζε ηεο κεηαθνξάο ηνπ ελαπνκείλαληνο πεηξειαίνπ ζηα δεμακελφπινηα κε βπηηνθφξν ζηελ αγνξά, ην πεηξέιαην απηφ παξακέλεη ζηα δεμακελφπινηα θαη ζηνλ επφκελν εθνδηαζκφ ηνπο παξαιακβάλνπλ κεησκέλε πνζφηεηα πεηξειαίνπ απφ απηή πνπ εκθαλίδεηαη επίζεκα ζε πνζφηεηα ίζε κε απηή πνπ είρε απφ ηελ πξνεγνχκελε παξαγγειία παξαθξαηεζεί. Ζ δηαθνξά πνπ ππάξρεη ζηελ πνζφηεηα ηνπ πεηξειαίνπ πνπ δελ παξαδφζεθε ζην δεχηεξν εθνδηαζκφ παξακέλεη ζηελ εθνδηάζηξηα εηαηξεία, ε νπνία κε θάπνην ηξφπν ην δηνρεηεχεη παξάλνκα ζηελ αγνξά. Έλαο ηξίηνο ηξφπνο δηνρέηεπζεο πεηξειαίνπ πνπ έρεη παξαθξαηεζεί κε ηνλ ηξφπν απηφ ζηα δεμακελφπινηα είλαη ε πξνκήζεηα ησλ άιισλ πισηψλ κέζσλ κε απηφ ην πεηξέιαην, ηα νπνία δελ δηθαηνχληαη λα θάλνπλ ρξήζε θαπζίκσλ κε αηέιεηα. Σα πισηά απηά κέζα είλαη πνιιά (ξπκνπιθά, πισηνί γεξαλνί θ.ιπ.), ε ηξνθνδνζία ηνπο γίλεηαη εχθνια ζην ιηκάλη θαη επεηδή ε ηηκή πψιεζεο είλαη κεησκέλε ζε ζρέζε κε απηή ηεο αγνξάο θεξδίδνπλ θαη νη δπν πιεπξέο. Σξνθνδνζία κεηαθνξηθώλ δεμακελόπινησλ από εθνδηαζηηθά δεμακελόπινηα. Σα εθνδηαζηηθά δεμακελφπινηα, δειαδή απηά πνπ εθνδηάδνπλ ηα άιια πινία κε πεηξέιαην, κεηαβηβάδνπλ ελ πιψ κέξνο λαπηηιηαθνχ πεηξειαίνπ πνπ κεηαθέξνπλ ζε κεηαθνξηθά δεμακελφπινηα, δειαδή ζε δεμακελφπινηα πνπ κεηαθέξνπλ θαχζηκα ζηα λεζηά. Σα ηειεπηαία κε ηελ ζεηξά ηνπο αδεηάδνπλ ην ιαζξαίν απηφ θνξηίν ζε απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο ησλ λεζηψλ φπνπ δελ ππάξρεη νπζηαζηηθφο ηεισλεηαθφο ή ιηκεληθφο έιεγρνο. Απφ ηα παξαπάλσ ζπλεπάγεηαη φηη γηα ηελ παξάλνκε απηή δηαθίλεζε απαηηείηαη εθ ησλ πξαγκάησλ ε ζπλεξγαζία πεξηζζνηέξσλ ηεο κηαο πιεπξάο (βπηηνθφξν, πξαηήξηα, εθνδηάζηξηα εηαηξεία, πινηνθηήηξηα εηαηξεία, πιήξσκα εθνδηαδφκελνπ πινίνπ θ.ιπ.) κε ηελ θαηαλνκή πξνθαλψο κεηαμχ ηνπο ηνπ ζρεηηθνχ θέξδνπο. 61

62 Σξνθνδνζία πινίσλ κε βπηηνθόξα νρήκαηα. Λαζξεκπνξία πεηξειαίνπ πνπ πξννξίδεηαη γηα ηελ λαπηηιία θαη δηαθηλείηαη κε βπηηνθφξα κπνξεί λα γίλεη κε πνιινχο ηξφπνπο θαη ηερλάζκαηα. Οξηζκέλνη απφ ηνπο ζπλεζέζηεξνπο ηξφπνπο είλαη νη εμήο: Με παξέκβαζε ησλ νδεγψλ ησλ βπηηνθφξσλ πξνο ην κεηξεηή θαη ην γεληθφηεξν ζχζηεκα παξνρήο, παξάιιεια κε ηελ δηνρέηεπζε πεηξειαίνπ πξνο ην πινίν δηνρεηεχεηαη θαη αέξαο κε ζπλέπεηα φηη, ελψ ν κεηξεηήο δείρλεη φηη ην πεηξέιαην παξαδφζεθε θαλνληθά, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ε πνζφηεηα πνπ παξαδφζεθε είλαη κηθξφηεξε ηεο ζπκθσλεκέλεο. Καηαζθεπάδνληαη ζηα βπηηνθφξα επηκέξνπο δεμακελέο, νη νπνίεο ζπλδένληαη παξαλφκσο κεηαμχ ηνπο θαη κέξνο ηνπ πεηξειαίνπ, αληί λα δηνρεηεπζεί πξνο ηα πινία δηνρεηεχεηαη πξνο απηέο. Σν ζχλνιν ή κέξνο ηνπ θνξηηνχ ηνπ βπηηνθφξνπ, αληί λα δηνρεηεπηεί ζην πινίν, αδεηάδεηε ζε παξάλνκεο απνζήθεο ή πξαηήξηα θαπζίκσλ, αληαιιαθηηθά, ην πεηξέιαην λνζεχεηαη κε άιια πξντφληα, έηζη ψζηε ε ζπλνιηθά κεηαθεξφκελε πνζφηεηα λα είλαη απηή πνπ εκθαλίδεηαη ζηα ζπλνδεπηηθά. Πεηξέιαην θαη πγξαέξην ζεξκαλζεο. Σν πεηξέιαην ζέξκαλζεο δηαηίζεηαη, ιφγσ κεησκέλεο θνξνιφγεζεο ηνπ, ζε κεησκέλε ηηκή ηνπο ρεηκεξηλνχο κήλεο (Οθηψβξηνο Μάξηηνο) ζηνπο θαηαλαισηέο, θάηη πνπ νδεγεί ζπρλά ζε θαηαζηξαηεγήζεηο. Δηδηθφηεξα, έρνπλ απνθαιπθζεί αξθεηέο πεξηπηψζεηο φπνπ ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο ρξεζηκνπνηείηαη είηε σο πεηξέιαην θίλεζεο ή γηα άιιεο ρξήζεηο, γηα ηηο νπνίεο ζπκθψλα κε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο δελ επηηξέπεηαη ε ρξήζε ηνπ πεηξειαίνπ απηνχ. Ωο παξαδείγκαηα αλαθέξνληαη αξηνπνηεία, μελνδνρεία γηα δέζηακα λεξνχ πηζίλαο θ.ιπ., καγεηξεία θ.ν. θ. 62

63 Αληίζηνηρα παξαδείγκαηα ππάξρνπλ θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ πγξαεξίνπ ην νπνίν φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ζέξκαλζε έρεη κεησκέλν εηδηθφ θφξν θαηαλάισζεο κε ζπλέπεηα ε ρξήζε ηνπ λα γίλεηαη ζπρλά θαη γηα θίλεζε εηδηθόο θόξνο θαηαλάισζεο νηλνπλεύκαηνο Ζ θνξνδηαθπγή πνπ ππάξρεη ζην θφξν απηφ ζπληειείηε κε δηάθνξεο κνξθέο. Τπάξρεη ε ιαζξαία εηζαγσγή νηλνπλεπκαησδψλ πνηψλ, φπνπ εθηφο ηνπ εηδηθνχ θφξνπ θαηαλάισζεο απνθεχγεηαη θαη ε πιεξσκή ηνπ ζρεηηθνχ θφξνπ πνιπηειείαο, ε παξαγσγή ή εκθηάισζε ησλ πνηψλ απηψλ απφ εγρψξηνπο ζπλήζσο παξάλνκνπο παξαγσγνχο, ε θνξνδηαθπγή πνπ πξαγκαηνπνηείηαη απφ πνιιέο κηθξήο ζπλήζσο ρσξηθήο εκβέιεηαο- «πνηνπνηίεο» θ. ν. θ. ε θνξνδηαθπγή ζηηο ηειεπηαίεο απηέο πεξηπηψζεηο ζπληειείηε κε ηελ κε έθδνζε ησλ ζρεηηθψλ παξαζηαηηθψλ, δεδνκέλνπ φηη νη ζπλαιιαγέο απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη ζην ρψξν ηεο παξανηθνλνκίαο. Δηδηθφηεξα, σο ζπλεζέζηεξεο πεξηπηψζεηο πξνζβάζεσλ αλαθέξνληαη νη εμήο: Δηζαγσγή νηλνπλεχκαηνο κε πιαζηηθά παξαζηαηηθά. Ζ θαηάξγεζε 1/1/1993 ησλ ηεισλεηαθψλ δηαηππψζεσλ εηζαγσγήο κεηαμχ ησλ θξαηψλ-κειψλ Δπξσπατθήο Έλσζεο, έρεη επηηξέςεη ζε νξηζκέλνπο εηζαγσγείο ηε ιαζξαία εηζαγσγή νηλνπλεχκαηνο απφ ρψξεο ηηο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ε νπνία δηεπθνιχλεηαη απφ ην γεγνλφο φηη ζηα θνξησηηθά έγγξαθα ησλ κεηαθνξηθψλ εηαηξηψλ δειψλεηαη πιαζκαηηθά φηη δελ κεηαθέξεηαη νηλφπλεπκα, αιιά είδε κε ππαγφκελα ζηνλ εηδηθφ θφξν θαηαλάισζεο (π.ρ. γιπθφδε). 63

64 Παξάλνκα εξγαζηήξηα παξαζθεπήο πνηψλ. ηα εξγαζηήξηα απηά παξαζθεπάδνληαη πνηά είηε απφ εγρσξία, είηε απφ ιαζξαία, είηε απφ λνκίκσο εηζαγφκελα πιηθά κε ζθνπφ ηελ απνκίκεζε παξφκνησλ θπθινθνξνχλησλ πξντφλησλ. Γηάζεζε ζπλζεηηθήο αιθνφιεο. Κπθινθνξεί ζηελ θαηαλάισζε ζπλζεηηθή αηζπιηθή αιθνφιε ζπζθεπαζκέλε θαη κε έλδεημε επί ηεο ζπζθεπαζίαο φηη πξφθεηηαη γηα θαζαξφ νηλφπλεπκα. Δηθνληθέο εμαγσγέο ή λνζεπκέλεο εμαγσγέο πξνο ηηο γεηηνληθέο ρψξεο κε ζθνπφ ηελ δηνρέηεπζε ηεο κε θνξνινγεζείζαο αηζπιηθήο αιθνφιεο ζηελ εγρψξηα αγνξά Eηδηθόο θόξνο θαηαλάισζεο θαπλνβηνκεραληθώλ πξντόλησλ Σν ζχζηεκα ειέγρνπ ηεο παξαγσγήο θαη ηεο δηαθίλεζεο ησλ εγρψξησλ παξαγφκελσλ ηζηγάξσλ είλαη ηέηνην πνπ δελ αθήλεη ζεκαληηθά πεξηζψξηα γηα θνξνδηαθπγή. Καηά ζπλέπεηα, ε θνξνδηαθπγή ζηνλ ηνκέα απηφ, αλ ππάξρεη, πξέπεη λα είλαη εμαηξεηηθά κηθξή. Γελ ηζρχεη φκσο ην ίδην γηα ηα ηζηγάξα ή άιια θαπληθά πξντφληα πνπ παξάγνληαη ζην εμσηεξηθφ, φπνπ ε ιαζξαία εηζαγσγή θαη δηάζεζε ηνπο απνηεινχλ ζπλεζηζκέλν θαηλφκελν. Μάιηζηα ε Διιάδα, ιφγσ ηεο γεσθπζηθήο ηεο ζέζεο, έρεη κεηαηξαπεί ζε «παξάδεηζν» ιαζξεκπνξίνπ ηζηγάξσλ. Σα ηειεπηαία ηδηαίηεξα ρξφληα, ε ιαζξαία εηζαγσγή ηζηγάξσλ θαη άιισλ θαπληθψλ πξντφλησλ έρεη ιάβεη κεγάιεο δηαζηάζεηο θαη απνηειεί ζεκαληηθφηαην πξφβιεκα, φρη κφλν ζηε ρψξα καο, γεληθφηεξα ζηελ επξσπατθή έλσζε. Δθηηκάηαη ν εηήζηνο ηδίξνο ζηελ πεξηνρή κφλν ηεο Αδξηαηηθήο θαη ηνπ Ηνλίνπ αλέξρεηαη ζε ηξηζεθαηνκκχξηα (Δθεκ. «Σν Έζλνο» 12 Ηνπιίνπ 2000). 64

65 πγθεθξηκέλα, απφ ζηνηρεία ην ΓΟΔ εθηηκάηαη φηη ην 8% ησλ ηζηγάξσλ πνπ θαηαλαιψλνληαη ζηελ Διιάδα είλαη ιαζξαία, ελψ ζηελ Ηηαιία ην αληίζηνηρν πνζνζηφ θπκαίλεηαη κεηαμχ 20% θαη 25%. Ζ άλζεζε ηνπ ιαζξεκπνξίνπ ζηα ρσξηθά καο χδαηα νθείιεηαη ζηα ηεξαζηία πεξηζψξηα θέξδνπο, αθνχ ε ηηκή ελφο παθέηνπ ηζηγάξσλ ζηελ θαηαλάισζε είλαη ηέζζεξηο θνξέο κεγαιχηεξε απφ ηελ ηηκή ζην εξγνζηάζην. Σν 1999 νη ειιεληθέο ιηκεληθέο αξρέο θαηάζρεζαλ 8,5 εθαη. παθέηα ηζηγάξα. εκεηψλεηαη φηη κφλν ην δηάζηεκα απφ ηνλ Ννέκβξην 1999 θαη ηνλ Μάην 2000, ην ΓΟΔ θαηέγξαςε 500 πεξηπηψζεηο θνξηεγψλ πνπ κεηέθεξαλ ιαζξαία ηζηγάξα. Ζ απψιεηα εζφδσλ ηφζν γηα ηελ Διιάδα, φζν θαη γηα ηα θξάηε ππνδνρήο ησλ ιαζξαίσλ ηζηγάξσλ είλαη δεδνκέλνπ φηη ην θάζε θνξηίν κπνξεί λα απνθέξεη θέξδνο κέρξη θαη δνιάξηα (εθεκ. «Ζ Καζεκεξηλή 30/5/2000»). Ζ εμάπισζε ηνπ θαηλφκελνπ απηνχ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη, φρη κφλν γηα ιφγνπο δεκνζηνλνκηθνχο, αιιά θαη γηα ιφγνπο πγείαο ζηα πξντφληα θαπλνχ έρνπλ επηβιεζεί ζηελ επξσπατθή έλσζε πςεινί θφξνη θαηαλάισζεο. Απηφ ζεκαίλεη φηη θαη νη πξνζπάζεηεο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θνξνδηαθπγήο δελ πξέπεη λα γίλνληαη κφλν γηα ιφγνπο δεκνζηνλνκηθνχο, αιιά θαη γηα ιφγνπο πγείαο γεληθφηεξα. εκεηψλεηαη φηη ηα βηνκεραλνπνηεκέλα θαπληθά πξντφληα εθηφο απφ ηνλ εηδηθφ θφξν θαηαλάισζεο επηβαξχλνληαη θαη κε ΦΠΑ, ελψ απηά πνπ εηζάγνληαη απφ ηξίηεο ρψξεο επηβαξχλνληαη επηπιένλ θαη απφ εηζαγσγηθφ δαζκφ. Καηά ζπλέπεηα, ζηελ πεξίπησζε ηεο ιαζξεκπνξίαο ε απψιεηα εζφδσλ γηα ην δεκφζην θαη ε δηαηάξαμε ησλ φξσλ αληαγσληζκνχ δελ είλαη κφλν απηή ηνπ ελφο θφξνπ, αιιά επεθηείλεηαη πνιχ πέξαλ απηνχ. Σα θέξδε θαηά ζπλέπεηα πνπ ππάξρνπλ είλαη ηφζν πςειά πνπ ε ιαζξεκπνξία ηζηγάξσλ έρεη απνηειέζεη αληηθείκελν δξαζηεξηνπνίεζεο γλσζηψλ νκάδσλ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο, εμνπιηζκέλσλ κε ππάξρνπζα κέζα (εθεκ. «Ζκεξεζία 4 Ηνπιίνπ 2000»). 65

66 Οη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο γίλεηαη ε ιαζξεκπνξία θαπληθψλ πξντφλησλ είλαη πνιινί θαη δηαθέξνπλ πνιχ κεηαμχ ηνπο. ε νξηζκέλνπο απφ απηνχο ρξεηάδεηαη απιψο ε ζπκκεηνρή ησλ άκεζα εκπιεθφκελσλ, ζε άιινπο ε ζπλεξγαζία κεηαθνξηθψλ ή άιισλ εηαηξεηψλ, ελψ ζε άιινπο είλαη απαξαίηεηε θαη ε ζπλεξγαζία ζηειερψλ ησλ αξκφδησλ θξαηηθψλ ππεξεζηψλ. Οξηζκέλνη απφ ηνπο ζπλεζέζηεξνπο ηξφπνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ ρψξα καο είλαη νη εμήο: Δηθνληθέο εμαγσγέο ηζηγάξσλ. Δγρψξηνο παξαγφκελα ηζηγάξα απαιιάζζνληαη ηνπ εηδηθνχ θφξνπ θαηαλάισζεο γηαηί πξφθεηηαη λα εμαρζνχλ. Παξά ην γεγνλφο φηη ηα ζπλνδεπηηθά έγγξαθα δείρλνπλ φηη ηα ηζηγάξα απηά έρνπλ εμαρζεί, ε εμαγσγή ηνπο δελ γίλεηαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη ηα ηζηγάξα θπθινθνξνχλ εγρψξηα αγνξά αθνξνιφγεηα. Κπθινθνξία ζηελ εγρώξηα αγνξά εμαρζέλησλ ηζηγάξσλ. Ζ ιαζξαία εμαγσγή κε θνξνινγεζέλησλ ηζηγάξσλ γίλεηαη κέζσ ηεο ζαιάζζηαο ή κέζσ ρεξζαίαο νδνχ. ηελ πξψηε πεξίπησζε εμαρζέληα ζε γεηηνληθέο ρψξεο (θπξίσο ζηελ Αιβαλία) ηζηγάξα, κεηά ηελ έμνδν ηνπο απφ ηα ειιεληθά ρσξηθά χδαηα, κεηακνξθψλνληαη ζε κηθξφηεξα ζθάθε θαη επηζηξέθνληαη ζηελ Διιάδα, ή κεηαθέξνληαη ζε άιιεο ρψξεο, φπνπ θπθινθνξνχλ σο ιαζξαία. Λαζξαία εμαγσγή. ηα ηζηγάξα θνξηψλνληαη ζε θνξηεγά καδί κε αιιά πξντφληα κηθξήο ζπλήζσο αμίαο θαηά ηέηνην ηξφπν πνπ ν έιεγρνο φινπ ηνπ θνξηίνπ ζηα ζχλνξα απφ ηεισλεηαθέο αξρέο λα είλαη αδχλαηνο. Σα ηζηγάξα απηά πξννξίδνληαη θαηά θαλφλα ζε φκνξεο ρψξεο θαη ζηε ζπλέρεηα δηνρεηεχνληαη κε δηάθνξνπο ηξφπνπο ζε άιιεο ρψξεο ή επηζηξέθνπλ ζηελ εγρψξηα θαηαλάισζε. 66

67 Σα θνξηεγά απηά μεθηλνχλ ζπλήζσο απφ ηελ Β. Διιάδα, γηαηί εθεί αλζεί ην εκπφξην ησλ πξντφλησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο σο «βηηξίλα» (π.ρ. θαξπνχδηα θ.ιπ) αιιά θαη γηαηί είλαη εχθνιε ε πξφζβαζε ζηε Βνπιγαξία, απφ ηελ νπνία πξνέξρνληαη αξθεηέο απφ ηηο πνζφηεηεο απηψλ ησλ ηζηγάξσλ. Με ηελ επηζηξνθή θαηάιιεισλ εκπνξεπκάησλ. Σζηγάξα ηα νπνία δελ έρνπλ θνξνινγεζεί, θαη θαη επέθηαζε δελ έρεη επηθνιιεζεί ζ απηά ε απηνθφιιεηε ηαηλία πνπ πηζηνπνηεί ηελ πιεξσκή ηνπ θφξνπ, γηαηί δελ πξφθεηηαη λα θπθινθνξήζνπλ ζηελ εγρψξηα αγνξά, ππνθξχπηνληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο καδί κε εκπνξεχκαηα πνπ επηζηξέθνληαη ζηηο ρψξεο πξνέιεπζεο ηνπο σο αθαηάιιεια. Δηθνληθνί ή κε εηιηθξηλείο εθνδηαζκνί πινίσλ. Ζ απνθπγή ησλ θφξσλ κε ηνλ ηξφπν απηφ κπνξεί λα γίλεηε κε εηθνληθνχο εθνδηαζκνχο πινίσλ γξακκψλ εμσηεξηθνχ, ηα νπνία θέξνληαη φηη βξίζθνληαη ζε ιηκάληα ηξίησλ ρσξψλ. πρλά επίζεο γίλεηαη εθνδηαζκφο κε ηζηγάξα πινίσλ πνπ εθηεινχλ δξνκνιφγηα γξακκψλ εμσηεξηθνχ γηα ηηο αλάγθεο ηνπ πιεξψκαηνο, νη νπνίεο θαιχπηνληαη αηειψο. νη πνζφηεηεο φκσο απηέο είλαη ζπρλά εμαηξεηηθά κεγάιεο ζε ζρέζε κε ην πιήξσκα θαη εθηηκάηαη φηη ηειηθά κε θάπνην ηξφπν επηζηξέθνπλ ιαζξαία ζηε ρψξα. Λαζξαία εηζαγσγή ηζηγάξσλ κε κέζα νδηθήο κεηαθνξάο. Ζ ιαζξαία εηζαγσγή κε κέζα νδηθήο κεηαθνξάο γίλεηαη κε δηαθφξνπο ηξφπνπο θαη ζε δηάθνξεο πνζφηεηεο. Ωο ηέηνηνη αλαθέξνληαη ε ηνπνζέηεζε ηζηγάξσλ ζε εηδηθά δηαζθεπαζκέλνπο ρψξνπο θνξηεγψλ απηνθηλήησλ θαη ηνπξηζηηθψλ ιεσθνξείσλ πνπ πξνέξρνληαη θπξίσο. 67

68 Απφ ηηο βαιθαληθέο ρψξεο, ε εηζαγσγή ζε ψξεο αηρκήο ιαζξαίσλ ηζηγάξσλ απφ φκνξθεο ρψξεο κε θνξηεγά ηα νπνία δειψλνληαη ζην ηεισλείν σο θελά θνξηίνπ, ε ιαζξαία εηζαγσγή κε ηηο νηθνζθεπέο κεηνηθνχλησλ Διιήλσλ απφ ρψξεο ηεο αλαηνιηθήο Δπξψπεο, θιπ. ζεκεηψλεηαη φηη κφλν ην δηάζηεκα απφ ην Ννέκβξην 1999 κέρξη θαη ησλ Μάην 2000,ην ΓΟΔ θαηέγξαςε 500 πεξηπηψζεηο θνξηεγψλ πνπ κεηέθεξαλ ιαζξαία ηζηγάξα. Λαζξεκπνξία κε παξέθθιηζε ηεο Transist δηαθίλεζεο. Πνζφηεηεο ηζηγάξσλ πνπ εμάγνληαη, κέζσ ηεο Διιάδνο, απφ ρψξεο ηεο επξσπατθήο έλσζεο ή απφ ηξίηεο ρψξεο, ζε άιιεο ρψξεο ηεο επξσπατθήο έλσζεο ή ηξίηεο ρψξεο παξ φιν πνπ ηα ζπλνδεπηηθά έγγξαθα θαη νη ζθξαγίδεο απφ ηεισλεηαθέο αξρέο δείρλνπλ φηη ε δηαδηθαζία transist έρεη εθαξκνζζεί ζσζηά θαη φηη έρνπλ παξαιεθζεί, δελ θζάλνπλ πνηέ ζηνλ πξννξηζκφ ηνπο, αιιά ιαζξεκπνξεχνληαη, είηε ζε άιιεο ρψξεο ηεο επξσπατθήο έλσζεο ρσξίο λα δηέιζνπλ απφ ηε ρψξα καο ή ζηελ Διιάδα. Απνζθξάγηζε πξνο εμαγσγή πξντόλησλ. Με ηε κέζνδν απηή ηα containers πνπ πεξηιακβάλνπλ ηζηγάξα πξνο εμαγσγή ζε θάπνην ζεκείν ηεο δηαδξνκήο απνζθξαγίδνληαη θαη επαλαζθξαγίδνληαη, αθνχ πξνεγνπκέλσο έρεη εθθνξησζεί κέξνο ηνπ θνξηηνχ ηνπο, θαηά ηέηνην ηξφπν, ψζηε ε δηαπίζησζε ηεο παξάβαζεο λα είλαη δχζθνιε απφ ηηο ηεισλεηαθέο αξρέο. Σν εκπφξεπκα πνπ έρεη εθθνξησζεί δηνρεηεχεηαη ζηε ζπλέρεηα ιαζξαία ζηελ εγρψξηα αγνξά. 68

69 Δπαλεηζαγσγή πξντόλησλ πνπ έρνπλ εμαρζεί. Με ηελ κέζνδν απηή επηζηξέθνπλ ιαζξαία ζηελ ρψξα καο πξντφληα πνπ έρνπλ εμαρζεί, αθνχ πξνεγνπκέλσο ζηε ρψξα ηνπ πξννξηζκνχ ηνπο έρνπλ αλαζθεπαζζεί. Ζ ιαζξαία εηζαγσγή ησλ ηζηγάξσλ απηψλ γίλεηαη ζπλήζσο καδί κε ηελ εηζαγσγή κεγάισλ πνζνηήησλ πξντφλησλ κηθξήο αμίαο (π. ρ. πιαζηηθά είδε) θάηη πνπ δπζθνιεχεη ή απνζαξξχλεη ηα ηεισλεηαθά φξγαλα γηα εμνλπρηζηηθνχο ειέγρνπο. Φεπδήο επηγξαθή. Σζηγάξα πξνεξρφκελα απφ ηξίηεο ρψξεο πεξηγξάθνληαη ζηα ζπλνδεπηηθά έγγξαθα σο εκπνξεχκαηα κηθξήο πνζφηεηαο θαη αμίαο. Αληηζηνίρσο, ηζηγάξα πνπ εμάγνληαη ζε ηξίηεο ρψξεο επαλεηζάγνληαη ζηε ρψξα πεξηγξαθφκελα ζπλνδεπηηθά έγγξαθα σο πξντφληα κηθξήο πνζφηεηαο θαη αμίαο Φνξνινγία θέληξσλ δηαζθέδαζεο θαη θαηαζηεκάησλ ςπραγσγίαο Ο ρψξνο ηεο δηαζθέδαζεο ζεσξείηαη παξαδνζηαθά σο έλαο ρψξνο ζηνλ νπνίν ππάξρεη γεληθά κεγάιε θνξνδηαθπγή θαη ζηνλ νπνίν παξάγεηαη θαη θηλείηαη έλα κεγάιν πνζνζηφ εηζνδήκαηνο πνπ δεκηνπξγείηαη ζηελ παξανηθνλνκία. Μεξηθνί απφ ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο επηηπγράλεηαη κεγάιεο έθηαζεο θνξνδηαθπγή ηφζν ζηελ άκεζε, φζν θαη ζηελ έκκεζε θνξνινγία, αιιά θαη εηζθνξνδηαθπγή είλαη νη εμεο: Άζθεζε παξεπφκελσλ ή δεπηεξεχνλησλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζην ρψξν ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο απφ ηελ ίδηα ή άιιεο επηρεηξήζεηο (π. ρ. πψιεζε ινπινπδηψλ, πψιεζε θσηνγξαθηψλ, ιεηηνπξγία γθαξληαξφκπαο θιπ.), νη νπνίεο δελ εκθαλίδνληαη επηζήκσο ή ζηηο νπνίεο γίλεηαη θνξνδηαθπγή. 69

70 Μεηαηξνπή αηζνπζψλ ζε ρψξνπο δηαζθέδαζεο. Γηα ηηο θαηαζθεπέο απηέο δελ εθδίδνληαη ή αλαθξηβή θνξνινγηθά ζηνηρεία θαη αθφηνπ νινθιεξσζνχλ ππάξρεη αθαλήο απαζρφιεζε ζ απηνχο θαηεγνξηψλ επηηεδεπκαηηψλ (κνπζηθνί, ηξαγνπδηζηέο, θιπ.) κε ζπλέπεηα ηε θνξνδηαθπγή θαη εηζθνξνδηαθπγή. πλεξγαζία ηξαγνπδηζηψλ θαη κνπζηθψλ κε θέληξα δηαζθέδαζεο ρσξίο επίζεκα θαηαρσξεκέλα ζπκθσλεηηθά ή κε ζπκθσλεηηθά, ζηα νπνία ε ακνηβή πνπ αλαγξάθεηαη δελ είλαη πξαγκαηηθή. Ζ κε ζσζηή αλαγξαθή ησλ ακνηβψλ απηψλ σζεί πεξαηηέξσ ηνπο εθκεηαιιεπηέο ησλ θέληξσλ δηαζθέδαζεο ζε θνξνδηαθπγή. Με έθδνζε εηζηηεξίσλ εηζφδνπ απφ επηρεηξήζεηο πνπ απφ ηνλ λφκν έρνπλ ππνρξέσζε έθδνζεο ησλ εηζηηεξίσλ απηψλ. Πξνκήζεηα εμνπιηζκνχ θαη κεηαβίβαζε εκπνξηθψλ ζεκάησλ κε κε δηαδηθαζίεο. Σξνθνδνζία ησλ επηρεηξήζεσλ κε ηξφθηκα, πνηά, ινπινχδηα θιπ. πνπ παξάρζεθαλ ή δηαθηλνχληαη ιαζξαία ή ρσξίο ηα απαξαίηεηα παξαζηαηηθά. Με έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ (π.ρ. απνδείμεηο ιηαληθήο πψιεζεο) γηα ηα παξερφκελα είδε ή ππεξεζίεο ή ρξεζηκνπνίεζε ησλ ίδησλ ζηνηρείσλ πεξηζζφηεξν απφ κηα θνξά. Έθδνζε κε ζεσξεκέλσλ απνδείμεσλ ιηαληθήο πψιεζεο. Υξήζε (ιήςε ή έθδνζε) πιαζηψλ- εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ. πκθψλα κε ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία νη ηδηνθηήηεο ησλ θαηαζηεκάησλ ειεθηξνληθψλ παηρληδηψλ πξέπεη λα θαηαβάιινπλ γηα θάζε κεράλεκα ζην ππνπξγείν νηθνλνκηθψλ έλα εηήζην ηέινο γηα ηελ λφκηκε ιεηηνπξγία ηνπο. Απφ ηα ζηνηρεία ηνπ ππνπξγείνπ δεκφζηαο ηάμεο πξνθχπηεη φηη ην πξψην 11κελν ηνπ 1999 θαηαζρέζεθαλ ζε φιε ηε ρψξα παξάλνκα κεραλήκαηα, ελψ ηελ ηδία πεξίνδν 900 πεξίπνπ κεραλήκαηα θαηαζρεζήθαλ απφ ην ΓΟΔ. 70

71 ην ηέινο ηνπ 1999 ε ζρεηηθή ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα αθαηξέζεθε απφ ηελ ειιεληθή αζηπλνκία θαη κεηαθέξζεθε ζηε δεκνηηθή αζηπλνκία θαη ην ΓΟΔ. πγθεθξηκέλα ην ΓΟΔ πξνθχπηεη φηη ην πξψην ηξίκελν πξαγκαηνπνηήζεθαλ 238 έιεγρνη ζε θαηαζηήκαηα κε ειεθηξνληθά παηρλίδηα θαη εληνπίζζεθαλ παξαβάζεηο ζε 144 απφ απηά, δειαδή ζην 60,5%. Απφ ηνπο ειέγρνπο απηνχο βξεζήθαλ 463 παξάλνκα κεραλήκαηα, πνπ ζεκαίλεη φηη θαηά κέζν φξν ηα θαηαζηήκαηα ζηα νπνία δηαπηζησζήθαλ παξαβάζεηο είραλ πεξίπνπ ηέζζεξα πεξίπνπ κε λφκηκα ειεθηξνληθά παηρλίδηα ην θαζέλα. ηελ θαηεγνξία απηή εληάζζεηαη θαη ε θνξνδηαθπγή πνπ πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ παξαγσγή θαη ηελ δηαθίλεζε πιαζηψλ CD. Ζ παξαγσγή απηή γίλεηαη ζε παξάλνκα εξγαζηήξηα ηα νπνία είλαη εμνπιηζκέλα κε ζχγρξνλα κεραλήκαηα καδηθήο παξαγσγήο θαη δηάζεζεο ηνπο γίλεηαη θπξίσο ζε λπρηεξηλά θέληξα, θαθεηέξηεο θιπ. Γίλεηαη επίζεο ζε θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο θπξίσο απφ αιινδαπνχο θαη ηδηαίηεξα ζε ρψξνπο πνπ ζπρλάδεη ε λενιαία. Ζ δεκηά ηνπ δεκνζίνπ απφ ηελ απψιεηα ησλ εζφδσλ θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη ΦΠΑ εθηηκάηαη φηη είλαη πνιχ κεγάιε, αθνχ ηα πξντφληα απηά απφ ηελ αξρηθή άγξαθε κνξθή ηνπο κέρξη θαη ηελ ηειηθή δηάζεζε ηνπο ζηελ θαηαλάισζε δηαθηλνχληαη ρσξίο θνξνινγηθά ζηνηρεία. Εεκηά θπζηθά πθίζηαληαη θαη νη δεκηνπξγνί ησλ ηξαγνπδηψλ (ζπλζέηεο, ζηηρνπξγνί θιπ.), αθνχ γηα ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο ηνπο δελ ιακβάλνπλ ηα δηθαηψκαηα πνπ ηνπο αλαινγνχλ. 71

72 2.14 Σνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο ηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ δξαζηεξηνπνηείηαη έλαο κεγάινο αξηζκφο επηρεηξήζεσλ κε δηαθνξεηηθφ πνιιέο θνξέο αληηθείκελν. Ζ θνξνδηαθπγή κπνξεί λα επηηεπρζεί θαη εδψ κε πνιινχο ηξφπνπο νη θπξηφηεξνη απφ ηνπο νπνίνπο είλαη νη εμεο: Τπεξηηκνιφγεζε παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θπξίσο ζηηο νξγαλσκέλεο επηζθέςεηο ηνπξηζηψλ απφ ην εμσηεξηθφ, ε νπνία γίλεηαη κε ηελ κέζνδν ησλ δηπιψλ ζπκβνιαίσλ πνπ ζπλάπηνληαη κεηαμχ ησλ εκπιεθνκέλσλ κεξψλ(μελνδνρεία, ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ). Με ηήξεζε, ειιηπήο ή αλαθξηβήο ηήξεζε ηνπ εηδηθνχ βηβιίνπ θίλεζεο πειαηψλ ησλ μελνδνρεηαθψλ επηρεηξήζεσλ θαη θπξίσο ησλ επηρεηξήζεσλ ελνηθηαδφκελσλ δηακεξηζκάησλ θαη δσκαηίσλ. Δλνηθίαζε δσκαηίσλ, ηα νπνία ζηελ αλαλέσζε ηεο αδείαο πνπ έρεη ρνξεγεζεί έρνπλ θαηαρσξεζεί σο δσκαηηα, ηα νπνία δελ ζα δηαζέηνπλ γηα εθκίζζσζε. Με έθδνζε, ειιηπήο ή αλαθξηβήο έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ γηα παξεπφκελεο μελνδνρεηαθέο ππεξεζίεο, νη νπνίεο εκθαλίδνληαη φηη πεξηιακβάλνληαη ζην «παθέην», ελψ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα παξέρνληαη έλαληη ηδηαίηεξνπ ηηκήκαηνο, ην νπνίν δελ εκθαλίδεηαη. Σέηνηεο ππεξεζίεο είλαη ε ελνηθίαζε ζαιάζζησλ κέζσλ ςπραγσγίαο (ζθη, ηζηηνζαλίδεο, θαλφ θιπ.), ε ρξήζε νκπξειψλ, ρξεκαηνθηβσηίσλ, θαζαξηζηεξίσλ, θνκκσηεξίσλ, ηειεθσληθψλ ππεξεζηψλ, γεπέδσλ θιπ. Με έθδνζε, ειιηπήο ή αλαθξηβείο έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ γηα ηηο ίδηεο ή παξεκθεξείο ππεξεζίεο πνπ παξέρνπλ ζηνπο ηνπξίζηεο ηξίηνη(θαληίλεο ζε παξαιίεο, εθκάζεζε ζαιάζζησλ ζπνξ, ελνηθίαζε πνδειάησλ ή κνηνπνδειάησλ, νκπξειψλ, θιπ.). 72

73 Διιηπήο ή αλαθξηβήο έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ απφ επηρεηξήζεηο πνπ πσινχλ είδε ηνπξηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο (είδε ιατθήο ηέρλεο, θνζκήκαηα, δεξκάηηλα είδε, γνχλεο, θιπ.). Με έθδνζε ή ειιηπήο έθδνζε εηζηηεξίσλ απφ επηρεηξήζεηο εθκεηάιιεπζεο ηνπξηζηηθψλ ιεσθνξείσλ, ζαιάζζησλ κεηαθνξηθψλ κέζσλ πεξηήγεζεο θαη εθδξνκψλ θν.θ. Λήςε πιαζηψλ θαη εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ, θπξίσο απφ κεγάιεο μελνδνρεηαθέο επηρεηξήζεηο, αιιά θαη μελνδνρεηαθέο επηρεηξήζεηο κηθξφηεξεο θιίκαθαο, επηρεηξήζεηο ελνηθίαζεο απηνθηλήησλ, ζθαθψλ αλαςπρήο θιπ. κε ζθνπφ ηελ δηφγθσζε ησλ δαπαλψλ πνπ αθνξνχλ επηζθεπέο, ζπληήξεζε, δηαθήκηζε, δαπάλεο θαπζίκσλ, δαπάλεο δηαθφξσλ εθνδίσλ θιπ. θαη απψηεξν ζηφρν ηελ κείσζε ησλ θεξδψλ θαη ηνπ θαηαβιεηένπ ΦΠΑ. Λήςε πιαζηψλ θαη εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ γηα ππεξεζίεο δηνξγάλσζεο ή δηακεζνιάβεζεο ςπραγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζε μελνδνρεία, πεξηεγήζεηο, εθδξνκέο θιπ θνξνδηαθπγή ζηνλ θιάδν ηεο πγείαο Ο ηνκέαο ηεο πγείαο, ιφγσ ηνπ ηζρχνληνο ηαηξναζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο, ησλ πξνζσπηθψλ ζρέζεσλ πνπ δεκηνπξγνχληαη κεηαμχ ηνπ αζζελνχο θαη ηνπ ηαηξηθνχ-λνζειεπηηθνχ γεληθά πξνζσπηθνχ θαη ηεο ςπρνινγίαο ηνπ αζζελνχο, απνηεινχζε αλέθαζελ έλα ηνκέα ζηνλ νπνίν ε παξανηθνλνκία-θνξνδηαθπγή έβξηζθε ηδηαίηεξα πξφζθνξν έδαθνο. εκεηψλεηαη φηη αλάκεζα ζηηο ρψξεο ηνπ ΟΟΑ, ε Διιάδα θαηέρεη δεχηεξε, κεηά ηηο ΖΠΑ, πςειφηεξε ζέζε ζε ηδησηηθέο δαπάλεο απνηεινχλ πεξίπνπ ην 43% ησλ επξψ πνπ δαπαλψληαη ζπλνιηθά γηα ηελ πγεία, ελψ ζηηο ρψξεο ηεο επξσπατθήο έλσζεο ην αληίζηνηρν πνζνζηφ είλαη θαηά κέζν φξν ρακειφηεξν ηνπ 20%. χκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο, πεξηζζφηεξεο απφ ηηο κηζέο ηδησηηθέο δαπάλεο ζηελ Διιάδα έρνπλ απνδεθηέο ηνπο γηαηξνχο κε ηελ κνξθή ηνπ «καχξνπ»ρξήκαηνο. 73

74 Ηαηξνί Ζ θνξνδηαθπγή ησλ ηαηξψλ πξαγκαηνπνηείηαη θαηά θχξην ιφγν κε ηελ απφθξπςε ησλ εζφδσλ, είηε ηε κε έθδνζε απνδείμεσλ παξνρήο ππεξεζηψλ, είηε κε ηελ αλαγξαθή ζ απηέο πνπ εθδίδνληαη κηθξφηεξσλ πνζψλ κε έθδνζε απφδεημεο είλαη δχζθνιν λα απνθαιπθζεί ιφγσ ηνπ ηαηξηθνχ απνξξήηνπ θαη ηεο αδπλακίαο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θχζεο ησλ παξεξρνκέλσλ απφ ηνλ ηαηξφ ππεξεζηψλ. Έηζη, θάζε επίζθεςε αζζελνχο ζηνλ ηαηξφ ηνπ κπνξεί λα νθείιεηαη ζε δηαθνξεηηθφ ιφγν(εμέηαζε, παξαθνινχζεζε εμέιημεο, πξνζθφκηζε εμεηάζεσλ, νδεγίεο, παξνρή ζπληαγήο, παξνρή απιήο βεβαίσζεο θιπ.) θαη δελ ζεκαίλεη φηη ζε θάζε επίζθεςε ππήξρε ακνηβή ή φηη ε ακνηβή απηή, νπνχ ππήξρε, ήηαλ ηνπ ηδίνπ ηνπ πνζνχ. H δπλαηφηεηα ησλ ηαηξψλ λα θνξνδηαθεχγνπλ νδήγεζε ηελ πνιηηεία ζην λα εθαξκφζεη ηα ηειεπηαία ρξφληα έλα ζχζηεκα αληηθεηκεληθψλ θξηηεξίσλ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θνξνινγεηένπ εηζνδήκαηνο ζχκθσλα κε ην νπνίν ην χςνο ησλ εζφδσλ ηνπο πξνζδηνξίδεηαη απφ κηα ζεηξά παξάγνληεο, φπσο ε εηδηθφηεηα, ν ρξφλνο άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο θιπ. Ζ κέζνδνο φκσο απηή, κεξηθψο κφλν αληηκεηψπηζε ην πξφβιεκα θαη ειάρηζηα επεξέαζε απηνχο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ηα πςειφηεξα ζπγθξηηηθά εηζνδήκαηα. Γελ επεξέαζε επίζεο θαζφινπ απηνχο πνπ παξαλφκσο ιεηηνπξγνχλ ηδησηηθφ ηαηξείν ή γεληθά έρνπλ ηδησηηθή πειαηεία (ζπληαμηνχρνη, ηαηξνί ΔΤ θιπ.) Φαθειάθηα Σα πνζα πνπ δηθαηνπληαη είλαη ηεξαζηηα, ελψ ειαρηζηα είλαη απηά πνπ βιεπνπλ ην θσο ηεο δεκνζηνηεηαο θαη θζαλνπλ ηειηθα ζηε δηθαηνζπλε. 74

75 χκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο, ηα πνζά πνπ απαηηνχλ νη γηαηξνί θαη εηζπξάηηνπλ σο «θαθειάθηα»θπκαίλνληαη αλάινγα κε ηελ εηδηθφηεηα, ην φλνκα ηνπ γηαηξνχ θιπ. Δηδηθφηεξα, θπκαίλνληαη απφ 150επξσ ζηνπο αλαηζζεζηνιφγνπο έσο 8000επξσ ζηηο δχζθνιεο επεκβάζεηο πιαζηηθήο ρεηξνπξγηθήο. Σα πςειφηεξα θαηά κέζν φξν πνζά θαίλνληαη φηη αθνξνχλ θαξδηνρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο, φπνπ θαηά κέζν φξν ην πνζφ πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην «θαθειάθη» θπκαίλεηαη απφ 3000 έσο 4500επξσ, ελψ ζε έλα 10% πεξίπνπ ησλ πεξηπηψζεσλ ην πνζφ είλαη αξθεηά πςειφηεξν θαη θζάλεη ηα 7500επξσ. Σν πνζφ απηφ εμαξηάηαη απφ ην φλνκα ηνπ θαξδηνρεηξνχξγνπ, ην φλνκα ηνπ λνζνθνκείνπ, θαζψο θαη ηα πςειά πνζνζηά επηηπρεκέλσλ επεκβάζεσλ πνπ εκθαλίδεη ν θαξδεηρεηξνχξγνο θαη ην ζπγθεθξηκέλν λνζνθνκείν Ηδησηηθέο θιηληθέο Οη ζεκαληηθφηεξνη ηξφπνη θνξνδηαθπγήο απφ ηηο ηδησηηθέο θιηληθέο είλαη νη εμεο: Αλαγξαθή ιηγόηεξσλ εκεξώλ λνζειείαο. Ζ θνξνδηαθπγή επηηπγράλεηαη κε ηελ αλαγξαθή ζην βηβιίν εηζφδνπ-εμφδνπ ησλ αζζελψλ πνπ ππνρξενχληαη λα ηεξνχλ νη θιηληθέο θαη ηα λνζνθνκεία σο εκέξα εμφδνπ ελφο αζζελνχο πξνγελέζηεξε ηεο πξαγκαηηθήο. Με ηνλ ηξφπν απηφ επηηπγράλεηαη ε απφθξπςε εκεξψλ λνζειείαο θαη θαη επέθηαζε ε απφθξπςε ησλ εζφδσλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζηηο εκέξεο απηέο. Απόθξπςε εζόδσλ από ηελ εθκεηάιιεπζε αζζελνθόξνπ θαη από ηηο παξεθιηληθέο εμεηάζεηο. Πνιιέο θιηληθέο δηαζέηνπλ αζζελνθφξα γηα ηελ κεηαθνξά ησλ αζζελψλ ηνπο θαη ελψ γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνπλ ρξεψλνπλ ηδηαίηεξα ηνπο αζζελείο, ζπρλά ζηελ απφδεημε παξνρήο ππεξεζηψλ πνπ εθδίδνπλ πξνο απηνχο δελ πεξηιακβάλεηαη απηή ε ρξέσζε κε απνηέιεζκα ηελ απφθξπςε εζφδσλ. 75

76 Δπίζεο, ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο νη απνδείμεηο παξνρήο ππεξεζηψλ πνπ εθδίδνπλ ηα λνζνθνκεία θαη νη θιηληθέο εκθαλίδνπλ κφλν ην αληίηηκν ηνπ θξεβαηηνχ ή ην αληίηηκν ηνπ θξεβαηηνχ θαη νξηζκέλεο εμεηάζεηο. Γηα ηηο ππφινηπεο εμεηάζεηο δελ εθδίδεηαη απφδεημε θαη αλ απηέο πξαγκαηνπνηεζήθαλ απφ ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε ππάξρεη απφθξπςε εζφδσλ, ελψ αλ πξαγκαηνπνηεζήθαλ απφ πξφζσπν ζπκβεβιεκέλν κε απηήλ ε θιηληθή εκθαλίδεη ηε δαπάλε απηή σο έμνδν ρσξίο λα εκθαλίδεη αληίζηνηρν έζνδν. Αλαγξαθή θαηώηεξεο ζέζεο. ηελ πεξίπησζε απηή ε θνξνδηαθπγή επηηπγράλεηαη κε ηε ρξέσζε ηνπ πειάηε ζχκθσλα κε ηελ ζέζε ζηελ νπνία λνζειεχζεθε θαη ηελ έθδνζε ηεο ζρεηηθήο απφδεημεο παξνρήο ππεξεζηψλ κε ηίκεκα πνπ αληηζηνηρεί ζε ζέζε θαηψηεξε απφ ηελ πξαγκαηηθε Απηφ ζπκβαίλεη ζπρλά φηαλ ν λνζειεπφκελνο επηιέμεη ζέζε αλψηεξεο απηήο πνπ δηθαηνινγεί ην αζθαιηζηηθφ ηνπ ηακείν θαη ε δηαθνξά ηνπ πνζνχ πνπ αληηζηνηρεί ζηηο ππεξεζίεο πνπ ηνπ πξνζθεξζήθαλ ηελ θαηαβάιιεη ν ίδηνο. Έζνδα από θάξκαθα θαη αλαιώζηκν ηαηξηθό πιηθό. Σα θάξκαθα θαη ην αλαιψζηκν ηαηξηθφ πιηθφ (ζχξηγγεο, αθηηλνγξαθία θιπ.) είηε δελ εκθαλίδνληαη ζηελ απφδεημε παξνρήο ππεξεζηψλ πνπ εθδίδνπλ ηα λνζνθνκεία θαη νη θιηληθέο, είηε αγνξάδνληαη ζε κεγαιχηεξεο πνζφηεηεο απφ απηέο πνπ ρξεηάδνληαη γηα λνζειεία ησλ αζζελψλ δηνγθψλνληαο ηηο δαπάλεο ησλ λνζνθνκείσλ, είηε ζπκβαίλνπλ θαη ηα δπν. ηε ζπλέρεηα, ηα θάξκαθα θαη ηα πιηθά πνπ δελ ρξεζηκνπνηήζεθαλ δηνρεηεχνληαη ζε ζπλεξγαδφκελα θαξκαθεία ζε κεησκέλεο ηηκέο θαη ρσξίο παξαζηαηηθά. Σα θαξκαθεία απηά έρνπλ ζπκθέξνλ λα πξνκεζεχνληαη ηα ζπγθεθξηκέλα θάξκαθα, φρη κφλν γηαηί ηα απνθηνχλ ζε ρακειφηεξεο ηηκέο, αιιά θαη γηαηί έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ηα πσινχλ ρσξίο λα εκθαλίδνπλ ηα αληίζηνηρα έζνδα. 76

77 Έηζη, ππάξρεη κηα αιπζίδα θνξνδηαθπγήο θαη ε απψιεηα εζφδσλ γηα ην δεκφζην είλαη πνιχ κεγαιχηεξε ηεο αξρηθήο. Άιινηε πάιη ηα θάξκαθα αγνξάδνληαη απφ ηηο θιηληθέο κε απεπζείαο ρξέσζε απφ ηα θάξκαθα ζην φλνκα ησλ αζζελψλ. πρλά ε παξαγγειία απηή γίλεηαη ζε πνζφηεηεο κεγαιχηεξεο απηψλ πνπ απαηηνχληαη, νη νπνίεο παξακέλνπλ ζηα λνζνθνκεία κεηά ηελ αλαρψξεζε ησλ αζζελψλ. Σα θάξκαθα πνπ έρνπλ ελαπνκείλεη ρνξεγνχληαη ζε άιινπο αζζελείο θαη ε χπαξμε ηνπο θαιχπηεηαη κε ηελ ιήςε εηθνληθψλ ηηκνινγίσλ, δηνγθψλνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ ηηο δαπάλεο. πκθσλία κε αζζελείο γηα εκθάληζε κηθξόηεξσλ πνζώλ. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο γίλεηαη ζπκθσλία κε ηνπο αζζελείο πξηλ απφ ηελ είζνδν ηνπο ζην λνζνθνκείν λα κελ εκθαληζζεί πιήξσο ην πνζφ ησλ λνζειίσλ. Ζ δηαθνξά κεηαμχ ηνπ ζπκθσλεζέληνο θαη ηνπ εκθαληδνκέλνπ ζηηο απνδείμεηο πνζνχ εηζπξάηηεηαη είηε απφ ηελ θιηληθή, είηε απφ ηνλ γηαηξφ, είηε θαηαλέκεηαη κεηαμχ ηνπο. Πιήξεο απόθξπςε εζόδσλ από ηελ λνζειεία ηνπ αζζελή. Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ παξαπάλσ πεξηπηψζεσλ είλαη φηη επηηπγράλεηαη κεξηθή απφθξπςε ησλ εζφδσλ, θάηη πνπ φπσο θάλεθε κπνξεί λα γίλεη ζρεηηθά εχθνια. Μηα πεξηζζφηεξν ξηςνθίλδπλε πεξίπησζε θνξνδηαθπγήο είλαη ε πιήξεο απφθξπςε εζφδσλ. Ζ πεξίπησζε απηή παξαηεξείηαη ζπλήζσο φηαλ ν αζζελήο δελ είλαη αζθαιηζκέλνο, φηαλ ε λνζειεία ηνπ δελ θαιχπηεηαη απφ ην αζθαιηζηηθφ ηνπ ηακείν ή φηαλ γηα ηελ ρεηξνπξγηθή επέκβαζε πνπ ηνπ γίλεηαη δελ ρξεηάδεηαη λα παξακείλεη ζηελ θιηληθή. 77

78 ηελ πεξίπησζε απηή, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί πιήξεο απφθξπςε ησλ εζφδσλ απφ ηελ λνζειεία ελφο αζζελή ζε κηα ηδησηηθή θιηληθή, δελ θαηαρσξείηαη θαζφινπ ν αζζελήο ζην βηβιίν εηζφδνπ θαη εμφδνπ θαη δελ αλνίγεηαη ε αληίζηνηρε κεξίδα ζην βηβιίν αζζελψλ. Δλαιιαθηηθά, κπνξεί λα θαηαγξαθεί ζην βηβιίν εηζφδνπ θαη εμφδνπ, αιιά παξ φιν πνπ πεξίκελε ζηελ θιηληθή γηα εκέξεο λα εκθαλίδεηαη ζην βηβιίν απηφ φηη δελ λνζειεχζεθε θαη λα εγγξάθεηαη σο εκεξνκελία εμφδνπ ε ίδηα κε ηελ εκεξνκελία εηζφδνπ. Πιήξεο απφθξπςε εζφδσλ κπνξεί επίζεο λα γίλεη φηαλ δελ θαηαγξαθνχλ ζηα ινγηζηηθά βηβιία ησλ λνζνθνκείσλ νη ακνηβέο πνπ θαηαβάιινπλ ζ απηά νη δηάθνξεο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο θαη νη αζθαιηζηηθνί νξγαληζκνί. Πιήξεο απόθξπςε ινηπώλ εζόδσλ. Σα λνζνθνκεία θαη νη θιηληθέο πέξα απφ ηηο ακνηβέο γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρνπλ έρνπλ θαη έζνδα απφ ηε εθκίζζσζε ρψξσλ εληφο ηεο θιηληθήο, απφ ηελ πξνψζεζε αζζελψλ ζε δηαγλσζηηθά θέληξα θαη εξγαζηήξηα, απφ ηελ πξνψζεζε πξντφλησλ, απφ ηελ εθκίζζσζε κεραλεκάησλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζε ηξίηνπο θνθ. πρλά ηα έζνδα απηά δελ εκθαλίδνληαη ζηα βηβιία. Γηόγθσζε δαπαλώλ. Όπσο θαη άιιεο θαηεγνξίεο θνξνινγνπκέλσλ, νη θιηληθέο θαη ηα λνζνθνκεία δελ θνξνδηαθεχγνπλ κφλν κε ηελ απφθξπςε εζφδσλ, αιιά θαη κε ηελ δηφγθσζε δαπαλψλ. Οη ζπλεζέζηεξεο κέζνδνη είλαη ε ιήςε εηθνληθψλ ηηκνινγίσλ, νη ππεξηηκνινγήζεηο αγνξψλ, ν ππνινγηζκφο απνζβέζεσλ ζε κεραλήκαηα πνπ έρνπλ ηερλνινγηθά απαμησζεί θαη βξίζθνληαη ζε αδξάλεηα θαη ηα νπνία δελ δηθαηνχληαη απνζβέζεσλ θνθ. 78

79 Δξγαζηήξηα θαη δηαγλσζηηθά θέληξα Ζ θνξνδηαθπγή ζηνλ ρψξν απηφ γίλεηαη κε ηε απφθξπςε ησλ εζφδσλ ιφγσ κε έθδνζεο απνδείμεσλ παξνρήο ππεξεζηψλ, κε ηελ αλαγξαθή ζηηο απνδείμεηο πνπ εθδίδνληαη κεησκέλσλ πνζψλ θαη κε ηελ δηφγθσζε ησλ δαπαλψλ Σνπηθνί θόξνη θαη ηέιε ε ζχγθξηζε κε άιιεο ρψξεο, ηα θνξνινγία έζνδα ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ζηελ Διιάδα είλαη πνιχ ρακεια, ελψ αθφκε κηθξφηεξε, έσο αλχπαξθηε, είλαη ε θνξνινγηθή ηεο εμνπζία. Σα πεξηζζφηεξα θνξνινγηθά ηεο έζνδα πξνέξρνληαη απφ θφξνπο πνπ εηζπξάηηνπλ ε Κεληξηθή Απηνδηνίθεζε ή άιινη θνξείο ηνπ Γεκνζίνπ θαη απνδίδνπλ ζηνπο Οξγαληζκνχο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ) ή απφ επηβαξχλζεηο πνπ έρνπλ ηε κνξθή ή -απιψο θέξνπλ ηελ νλνκαζία- ησλ δηθαησκάησλ, ησλ ηειψλ ή ησλ ακηγψο αληαπνδνηηθψλ ηειψλ. Γηα ιφγνπο θπξίσο νξγαλσηηθψλ αδπλακηψλ ησλ ΟΣΑ, αιιά θαη ιφγσ ησλ πξνζσπηθψλ ζρέζεσλ θαη ηνπ πνιηηηθνχ θφζηνπο πνπ ππάξρνπλ έληνλα ζε ηνπηθφ επίπεδν, νη ηνπηθέο αξρέο θαη ν δηνηθεηηθφο κεραληζκφο δελ επηκέλνπλ ζηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ πνπ αθνξνχλ ηελ είζπξαμε θφξσλ θαη ηειψλ, κε απνηέιεζκα λα εκθαλίδνληαη έληνλα ζπκπηψκαηα θνξνδηαθπγήο. Οη πεξηζζφηεξεο επηβαξχλζεηο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο έρνπλ σο βάζε πξνυπνινγηζκνχ ηελ επηθάλεηα ησλ αθηλήησλ (θφξνο ειεθηξνδνηνχκελσλ ρψξσλ, ηέιε θαζαξηφηεηαο, ηέινο αθίλεηεο πεξηνπζίαο). 79

80 Ζ θνξνδηαθπγή ζηηο επηβαξχλζεηο απηέο γίλεηαη κε ηελ ππνεθηίκεζε ηεο επηθαλείαο ησλ αθηλήησλ πνπ έρεη δεισζεί ζηελ ΓΔΖ, ε νπνία είλαη ν αξκφδηνο θνξέαο είζπξαμεο ησλ εζφδσλ, ή ηε κε γλσζηνπνίεζε πξνο ηηο αξκφδηεο αξρέο ησλ κεηέπεηηα επεθηάζεσλ ηνπ θηίζκαηνο. Οη εθηηκήζεηο πνπ ππάξρνπλ είλαη φηη ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ηα ηεηξαγσληθά κεηξά ησλ αθηλήησλ είλαη αξθεηά ππεξηηκεκέλα κε ζπλέπεηα λα ππάξρεη ζεκαληηθή θνξνδηαθπγή. Έλαο άιινο θφξνο ζηνλ νπνίν ππάξρνπλ πνιιά θαηλφκελα θνξνδηαθπγήο είλαη ν θφξνο ζηα αθαζάξηζηα έζνδα ησλ θέληξσλ δηαζθέδαζεο, ησλ κπαξ, ησλ εζηηαηνξίσλ θαη ησλ ινηπψλ επηζηηηζηηθψλ επαγγεικάησλ. Ζ θνξνδηαθπγή ζην θφξν απηφ πξαγκαηνπνηείηαη θπξίσο κε ηελ κε έθδνζε παξαζηαηηθψλ, αιιά θαη κε ηελ εκθάληζε ησλ παξερφκελσλ ζην θαηάζηεκα ππεξεζηψλ σο δήζελ πσιήζεσλ «ζε παθέην», νη νπνίεο απαιιάζζνληαη ηνπ ζρεηηθνχ θφξνπ. Φνξνδηαθπγή επίζεο γίλεηαη θαη απφ ηα μελνδνρεία, ηα νπνία κε ρξεψλνληαο ηνπο πειάηεο ηνπο ρσξηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο ηεο ζηέγαζεο απφ ηηο ππεξεζίεο ηεο παξνρήο ηξνθήο, αιιά σο «παθέην», απνθεχγνπλ ηελ επηβάξπλζε απφ ηνλ θφξν απηφ. Ζ θνξνδηαθπγή ζην ηέινο παξεπηδεκνχλησλ, ην νπνίν είλαη νπζηαζηηθά έλαο θφξνο επί ηνπ ηηκήκαηνο θιίλεο ησλ μελνδνρείσλ, ελνηθηαδφκελσλ δσκαηίσλ, μελψλσλ θιπ. γίλεηαη κε ηελ κε έθδνζε απνδείμεσλ θαη ηελ αλαγξαθή κηθξφηεξσλ πνζψλ ελνηθίαζεο ή ιηγφηεξσλ εκεξψλ παξακνλήο. Με ηνλ ηξφπν απηφ νη επηρεηξήζεηο απνθεχγνπλ ηελ πιεξσκή, φρη κφλν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θφξνπ, αιιά θαη φινπο ηνπο άιινπο θφξνπο ε επηβνιή ησλ νπνίσλ βαζίδεηαη ζηελ έθδνζε ησλ ζρεηηθψλ απνδείμεσλ (π.ρ. θφξνο εηζνδήκαηνο, ΦΠΑ). 80

81 Πνιχ ζπρλά φκσο ε θνξνδηαθπγή πεξηνξίδεηαη κφλν ζηνλ θφξν απηφ, γηαηί νη επηρεηξήζεηο εθκεηαιιεπφκελεο νξγαλσηηθέο αδπλακίεο ησλ κνλάδσλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, δελ ππνβάιινπλ ζρεηηθέο θνξνινγηθέο δειψζεηο ζ απηέο ή αλαγξάθνπλ πνζά πνιχ ρακειφηεξα απηψλ πνπ εκθαλίδνπλ ζηα ινγηζηηθά ηνπο βηβιία. πζηεκαηηθή θαη επξείαο έθηαζεο θνξνδηαθπγή ππάξρεη επίζεο θαη ζε κηα ζεηξά άιισλ ηνπηθψλ ηειψλ, φπσο είλαη ηα ηέιε ησλ δηαθεκίζεσλ, ηα ηέιε θάιπςεο αθαιχπησλ ρψξσλ, θιπ. ε θνξνδηαθπγή ζηα ηέιε απηά γίλεηαη κηα απφθξπςε απφ ηηο αξκφδηεο ηνπηθέο αξρέο ησλ δηαθεκίζεσλ, ηεο θάιπςεο ρψξσλ θιπ. απφ πιεπξαο επηρεηξεζεσλ θαη θαη επεθηαζε ηελ απνθπγε θαηαβνιεο ησλ αλαινγνπλησλ πνζσλ. 81

82 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΣΟ ΔΠΗΠΔΓΟ ΚΑΗ Ζ ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΖ ΓΗΑΦΘΟΡΑ Οιεο νη ελδεημεηο ζπληεηλνπλ ζην γεγνλνο φηη ε δηαθζνξα παγθνζκησο απμαλεηαη, φηη δηεηζδπεη ζε νιν θαη πεξηζζνηεξνπο ρσξνπο θαη φηη ηεηλεη λα εμειηρζεη ζε καζηηγα πνπ απεηιεη ηνλ θνηλσληθν ηζην νισλ ησλ ζχγρξνλσλ θξαηψλ. Έηζη, απφ ζέκα ήζζνλνο ζρεηηθά ζεκαζία ζην παξειζφλ ε δηαθζνξά έρεη βξεζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα ζην επίθεληξν ησλ πνιηηηθψλ, νηθνλνκηθψλ, θαη θνηλσληθψλ αλαδεηήζεσλ θαη πξνβιεκαηηζκψλ. Σν θαηλφκελν ηεο δηαθζνξάο παξαηεξείηαη ηφζν ζηνλ ηδησηηθφ, φζν θαη ζην δεκφζην ηνκέα. Δίλαη φκσο ε εμέιημε ηεο ζην δεκφζην ηνκέα πνπ έρεη πξνβιεκαηίζεη ηνπο απινχο πνιίηεο θαη ηνπο κειεηεηέο θαη ηδηαίηεξα ε ζπρλά παξαηεξνχκελε ζχλδεζε ηεο κε ηελ νξγαλσκέλε εγθιεκαηηθφηεηα, ε νπνία επηδηψθνληαο ηε δεκηνπξγία φιν θαη πεξηζζφηεξν δηεθζαξκέλσλ θξαηηθψλ κεραληζκψλ απνζθνπεί ζην λα θάλεη πεξηζζφηεξν εχθνιε ηε δξάζε ηεο. Φαηλφκελα δηαθζνξάο ζην δεκφζην ηνκέο παξαηεξνχληαη θπζηθά θαη ζηε ρψξα καο. Ζ γεληθφηεξε κάιηζηα αίζζεζε είλαη φηη ην επίπεδν ηεο πξέπεη λα είλαη αξθεηά πςειφ, φηη έρεη απμεζεί ζεκαληηθά ζε ζρέζε κε ην παξειζφλ θαη φηη βξίζθεηαη ζε αξθεηά πςειφηεξν επίπεδν ζπγθξηλφκελε κε άιιεο Δπξσπατθέο ρψξεο. ην θεθαιαίν απηφ ηα θαηλφκελα ηεο δηαθζνξάο δελ εμεηάδεηαη ζην ζχλνιν ηνπ, αιιά θαη νχηε σο ζην ζχλνιν ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Δμεηάδεηαη θπξίσο ε ζρέζε ηεο δηαθζνξάο κε ηελ παξανηθνλνκία- θνξνδηαθπγή, ε επίδξαζε ηεο ζηα δεκφζηα νηθνλνκηθά θαη ζε πεξηνξηζκέλα αιιά θαη καθξννηθνλνκηθά κεγέζε. Δμεηάδνληαη επίζεο νη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ην επίπεδν ηεο δηαθζνξάο, ν ηφπνο ιεηηνπξγίαο ησλ παξαγφλησλ απηψλ ζηε ρψξα καο θαη πξνηείλνληαη ζπγθεθξηκέλα κέηξα. 82

83 3.1 Ζ Γηαθζνξά ζηελ Διιάδα Όπσο θάλεθε, ην κέγεζνο ηεο δηαθζνξάο πνπ ππάξρεη ζε κηα ρψξα είλαη έλα κέγεζνο ην νπνίν δελ κπνξεί απφ ηελ θχζε ηνπ λα κεηξεζεί. Γη απηφ, φιεο νη έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη, είηε απφ κεκνλσκέλνπο εξεπλεηέο, είηε απφ εξεπλεηηθνχο νξγαληζκνχο θαη ηλζηηηνχηα, επηρεηξνχλ λα πξνζεγγίζνπλ ην βαζκφ ζηνλ νπνίν ππάξρνπλ θαηλφκελα δηαθζνξάο ζε κηα ρψξα. Σα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο πνπ παξνπζηάζηεθαλ ηεο νξγάλσζεο Γηεζλήο Γηαθάλεηα-Διιάο «εζληθή ππφζεζε» θαη κηα ππφζεζε πνπ καο αθνξά φινπο, αλαθεξχζζεηαη ε δηαθζνξά. πκθψλα κε ηα ζηνηρεία έξεπλαο- ζε δείγκα αηφκσλ πνπ παξνπζίαζε ε Public Issue, ζην πιαίζην εκεξίδαο πνπ νξγάλσζε ε Γηεζλήο Γηαθάλεηα- Διιάο κε ζέκα «θξάηνο θαη δηαθζνξά, πσο ζα θφςνπκε ηνλ νκθάιην ιψξν» ε δηαθζνξά φρη κφλν απνηειεί πιεγή αιιά θαη θνζηίδεη εμαηξεηηθά αθξηβά ζηελ ειιεληθή θνηλσλία θαζψο ηα ρξήκαηα πνπ θηλνχληαη θάησ απφ ην ηξαπέδη ππεξβαίλνπλ κφλν γηα ην 2007 ην κηζφ δηο. Δπξψ: 613 εθαη. Δπξψ. 83

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟ ΜΔΓΔΘΟ ΣΗ ΠΑΡΑΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ ΑΠΟ ΣΟ 1960 ΔΩ ΗΜΔΡΑ

ΣΟ ΜΔΓΔΘΟ ΣΗ ΠΑΡΑΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ ΑΠΟ ΣΟ 1960 ΔΩ ΗΜΔΡΑ ΑΣΔΙ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΣΟ ΜΔΓΔΘΟ ΣΗ ΠΑΡΑΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ ΑΠΟ ΣΟ 1960 ΔΩ ΗΜΔΡΑ Τπεύθςνη Καθηγήηπια Γπιηζάκη Υ. Δπιμέλεια: Μπάορ Γημήηπιορ Νικολαΐδηρ Αλέξιορ Καβάλα 2007

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ.

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ. ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΔΙΑΚΤΜΑΝΕΙ ΠΛΗΘΩΡΙΜΟ - ΑΝΕΡΓΙΑ 9.1. ΕΡΩΣΗΕΙ ΩΣΟΤ ΛΑΘΟΤ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ καθεμιάρ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Δ Ι Γ Ω Ν Κ Α Θ Α Ρ Ι Ο Σ Η Σ Α

Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Δ Ι Γ Ω Ν Κ Α Θ Α Ρ Ι Ο Σ Η Σ Α Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Δ Ι Γ Ω Ν Κ Α Θ Α Ρ Ι Ο Σ Η Σ Α ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε- Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 2. Έληππν πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα εηδψλ θαζαξηφηεηαο Φξεκαηνδφηεζε : Ιδίνη Πφξνη Σ Δ Υ Ν Ι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΙNCOFRUIT - (HELLAS).

ΙNCOFRUIT - (HELLAS). Πξνο ΟΛΑ ΤΑ ΜΔΛΗ Κε Σπλάδειθε Θέκα: Ιζπαλία & Γεξκαλία 5 ε ΔΒΓΟΜΑΓΑ 2011 (31 Ιαλ έσο 30 Φεβξ.2011) Παξαζέηνπκε θαησηέξσ: Αλαζθόπεζε ηεο 4 εο εβδνκάδνο 2011 κε ηηο ηηκέο ησλ εζπεξηδνεηδώλ πνπ δηακνξθώζεθαλ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε 2. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 3. Έληππν νηθνλνκηθήο πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E.

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Γεώργιος Μπριζκόλας Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Τηνζέηεζε Γηεζλψλ Πξνηχπσλ απφ ηε Βηνκεραλία Εθελοντικά πρότυπα Υποχρεωτική νομοθεσία ISO 9001 ISO14001 ISO 50001 OHSAS 18001 ISO

Διαβάστε περισσότερα

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017 www.romvos.edu.gr Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 217 ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σσζηφ β. Λάζνο γ. Λάζνο δ. Σσζηφ ε. Σσζηφ Α2.

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_3207/391 1. Τελ άιιε κέξα νη Τξηάθνληα, πνιύ ηαπεηλσκέλνη θαη ληώζνληαο εγθαηαιειεηκκέλνη, ζπγθεληξώζεθαλ ζην ρώξν ησλ ζπλεδξηάζεσλ παξάιιεια, νη «ηξεηο ρηιηάδεο», ζε όια ηα ζεκεία όπνπ είραλ ηνπνζεηεζεί,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα «ην θνηλό θαη ην θύξην» (Γ.νισκόο) γηα λα ρηίδω πάληα κε ηνλ ίδηνλε ηξόπν, κε ηηο ίδηεο θαηαζθεπαζηηθέο θαη πιαζηηθέο πξννπηηθέο, κε ηελ ίδηαλε πάληνηε πίζηε θαη αγάπε.. Α.Κ.

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ. Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Γηα ηηο ΑΕ, ηηο ΕΠΕ, ηηο ΟΕ θαη ηηο ΕΕ, ε πξνζεζκία ππνβνιήο νξίδεηαη ωο εμήο:

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ. Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Γηα ηηο ΑΕ, ηηο ΕΠΕ, ηηο ΟΕ θαη ηηο ΕΕ, ε πξνζεζκία ππνβνιήο νξίδεηαη ωο εμήο: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ -1980- ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ Αθήνα, 4 Οκτωβρίοσ 2012 Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Τελ παξάηαζε ηωλ πξνζεζκηώλ γηα ηελ απνγξαθή ηωλ επηρεηξήζεωλ ζην Γ.Ε.ΜΗ., απνθάζηζε

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΙΜΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΣΑΗ

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΙΜΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΣΑΗ ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΣΡΙΚΗ Α.Ε. ΜΕ ΙΧΤ ΣΗΝ ΑΓΟΡΑ ΣΗ ΗΛΕΚΣΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 2011 ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΙΜΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΣΑΗ Ρο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Θήβα ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΠΩΛΗΕΩΝ 1/1/2011 TA ΔΚΞΝΟΗΘΑ ΡΗΚΝΙΝΓΗΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1 ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ Πνιινί άλζξσπνη πηζηεύνπλ όηη ν άλεκνο ζα έπξεπε λα αληηθαηαζηήζεη ην πεηξέιαην θαη ην θάξβνπλν σο πεγή ελέξγεηαο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνύ. Οη θαηαζθεπέο πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθόλα είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

2 η Εργασία Πολλαπλών επιλογών

2 η Εργασία Πολλαπλών επιλογών 2 η Εργασία Πολλαπλών επιλογών Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Β1) ε κία ππνζεηηθή νηθνλνκία, εληφο ελφο ζπγθεθξηκέλνπ έηνπο, παξαηεξήζεθαλ ηα εμήο ζηνηρεία (φια ζε εθαηνκκχξηα επξψ): Ιδησηηθή θαηαλάισζε

Διαβάστε περισσότερα

Περισσότερα για τους φόρους. Σήκεξα: Δηαγξακκαηηθή αλάιπζε θόξσλ / ηη πξέπεη λα θνξνινγείηε? Γηαηί?

Περισσότερα για τους φόρους. Σήκεξα: Δηαγξακκαηηθή αλάιπζε θόξσλ / ηη πξέπεη λα θνξνινγείηε? Γηαηί? Περισσότερα για τους φόρους Σήκεξα: Δηαγξακκαηηθή αλάιπζε θόξσλ / ηη πξέπεη λα θνξνινγείηε? Γηαηί? Μεταβολές στην κατανάλωση λόγο φόρων Θπκεζείηε όηη νη άλζξσπνη ηππηθά θαηαλαιώλνπλ ιηγόηεξν από έλα αγαζό

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα.

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. ΘΔΚΑ 1 Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. Β) Λα ζπδεηεζεί ην παξάδνμν ηεο θεηδνχο. ΘΔΚΑ 2 Λα εμαρζεί ε βξαρπρξφληα θακπχιε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ Έξεπλεο Οηθνλνκηθήο πγθπξίαο ΙΟΒΔ - DG ECFIN Μάηνο 2011 H Έξεπλα θαηαλαισηώλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (1) Μέξνο ηνπ Δλαξκνληζκέλνπ Πξνγξάκκαηνο Δξεπλώλ ηεο ΔΔ από ην 1972

Διαβάστε περισσότερα

Β) Αλαιχζηε ηηο έλλνηεο αλεξγία ηξηβήο, δηαξζξσηηθή αλεξγία θαη θπζηθφ πνζνζηφ αλεξγίαο. Πνηα είλαη ε ρξεζηκφηεηα ηνπ λφκνπ ηνπ Okun; (30%)

Β) Αλαιχζηε ηηο έλλνηεο αλεξγία ηξηβήο, δηαξζξσηηθή αλεξγία θαη θπζηθφ πνζνζηφ αλεξγίαο. Πνηα είλαη ε ρξεζηκφηεηα ηνπ λφκνπ ηνπ Okun; (30%) 1 Αλαιχζηε δχν (2) απφ ηα παξαθάησ ζέκαηα: 1. Α) Έζησ κία νηθνλνκία πνπ θαηά ηα ηειεπηαία δέθα ρξφληα έρεη απμήζεη ην ζπλνιηθφ ηεο πξντφλ απφ 1000 ζε 1300 κνλάδεο. Καηά ηελ ίδηg. πεξίνδν ην απφζεκα θεθαιαίνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 ΑΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΙΑ ΛΤΔΙ ΙΑΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 1: Λάζος (είλαη ηζνζθειήο ππεξβνιή) Α2: Λάζος (ην ζεηηθό πξόζεκν ζεκαίλεη όηη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Δηζνδήκαηνο θαη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Πνζόηεηαο ήηαλ

Διαβάστε περισσότερα

Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα ζε σώπερ ηος. εςπωπαϊκού Νόηος και Βοππά

Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα ζε σώπερ ηος. εςπωπαϊκού Νόηος και Βοππά ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΔΝΗΜΔΡΩΗ ΓΔΛΣΙΟ 2/2014 Υπό την Εποπτεία του Υπουργείου Εργαςίασ, Κοινωνικήσ Αςφάλιςησ & Πρόνοιασ Πατδνχζε Χ. Ινχιηνο 2014 Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα

Διαβάστε περισσότερα

Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων και συμπεριφορά Γ.Δ. Σιουρούνης Διάλεξη 8

Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων και συμπεριφορά Γ.Δ. Σιουρούνης Διάλεξη 8 Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων και συμπεριφορά Γ.Δ. Σιουρούνης Διάλεξη 8 1 Δηζόδεκα αλά εβδνκάδα Προσφορά εργασίας D θιίζε = w G E 1 iii Δηζόδεκα Αλάπαπζε Δξγαζία i ii 2 0 F T Γηαζέζηκνο ρξόλνο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο.

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο. 7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ση είλαη έλαο θαηαρσξεηήο; O θαηαρσξεηήο είλαη κηα νκάδα από flip-flop πνπ κπνξεί λα απνζεθεύζεη πξνζσξηλά ςεθηαθή πιεξνθνξία. Μπνξεί λα δηαηεξήζεη ηα δεδνκέλα ηνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ Κιηληθή ηαμηλόκεζε ηνπ βαζκνύ ηεξεδνληθήο βιάβεο ηωλ νπώλ θαη ζρηζκώλ καζεηηθώλ επηθαλεηώλ θαηά ICDAS 1 νο Βαζκόο

Διαβάστε περισσότερα

Η άπνςε ησλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ Δπηρεηξεκαηηψλ, Λνγηζηψλ θαη Δθνξηαθψλ ησλ Ννκψλ Ισαλλίλσλ, Κνδάλεο θαη Θεζπξσηίαο.

Η άπνςε ησλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ Δπηρεηξεκαηηψλ, Λνγηζηψλ θαη Δθνξηαθψλ ησλ Ννκψλ Ισαλλίλσλ, Κνδάλεο θαη Θεζπξσηίαο. ΣΔΙ ΗΠΔΙΡΟΤ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΚΑΙ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΜΑ: Αηηίεο θνξνδηαθπγήο θαη θνξναπνθπγήο ζηελ Διιάδα: Η άπνςε ησλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ Δπηρεηξεκαηηψλ, Λνγηζηψλ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΜΟΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΜΟ Γ

ΓΗΜΟΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΜΟ Γ 1 ΓΗΜΟΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΜΟ Γ Μάθημα 19: Φόροι ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ: Προοδεσηικό, Αναλογικά και ανηίζηροθα προοδεσηικό θορολογικό ζύζηημα Μέζος και οριακός θορολογικός ζσνηελεζηής Ο κέζνο θνξνινγηθόο ζπληειεζηήο

Διαβάστε περισσότερα

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Ναηαιία Σπαλνύ, spanou@igme.gr & natspanou@gmail.com Τερληθόο Γεσιόγνο (M.Sc.) Πεξηγξαθή Χάξηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

H ΑΦΑΛΗΖ ΠΗΣΧΔΧΝ (ΔΝΑ ΚΛΑΓΟ ΑΦΑΛΗΖ, ΚΤΡΗΧ ΣΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ) Γεώξγηνο Ναπ. Ξαλζνύιεο Γηθεγόξνο, Γξ. Ννκηθήο Ννκηθόο ύκβνπινο

H ΑΦΑΛΗΖ ΠΗΣΧΔΧΝ (ΔΝΑ ΚΛΑΓΟ ΑΦΑΛΗΖ, ΚΤΡΗΧ ΣΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ) Γεώξγηνο Ναπ. Ξαλζνύιεο Γηθεγόξνο, Γξ. Ννκηθήο Ννκηθόο ύκβνπινο H ΑΦΑΛΗΖ ΠΗΣΧΔΧΝ (ΔΝΑ ΚΛΑΓΟ ΑΦΑΛΗΖ, ΚΤΡΗΧ ΣΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ) Γεώξγηνο Ναπ. Ξαλζνύιεο Γηθεγόξνο, Γξ. Ννκηθήο Ννκηθόο ύκβνπινο 1 ΑΦΑΛΗΕΟΜΔΝΟΗ α. ΔΛΛΖΝΗΚΔ & ΞΔΝΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ ΜΔ ΔΓΡΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ θαζώο θαη β.

Διαβάστε περισσότερα

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα.

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα. Οι Πανελλαδικέρ Δξεηάζειρ για ηην ειζαγωγή ζηην ηπιηοβάθμια εκπαίδεςζη θα ππαγμαηοποιηθούν ππιν ηιρ απολςηήπιερ ενδοζσολικέρ εξεηάζειρ ηων μαθηηών και ηων μαθηηπιών. Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Οδηγίες για ηη διδαζκαλία ηων θιλολογικών μαθημάηων ζηο Ενιαίο Λύκειο (απόζπαζμα) Αθήνα 2001 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Α. Τν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα