From the SelectedWorks of Dr. Marjan Mohammadjafari. Marjan Mohammadjafari, Dr. Available at:

Transcript

1 From the SelectedWorks of Dr. Marjan Mohammadjafari 2013 طراحی سیستم های صنعتی 3 Marjan Mohammadjafari, Dr Available at:

2 گرداورنده : دکتر مرجان محمد جعفری طراحی سیستم های صنعتی Planning) ( Facilities

3 فصل ششم روشهای تحلیل جریان مواد

4 روشهای تحلیل جریان مواد روشهای سودمند در تحلیل و طراحی الگوی مواد : روشهای سنتی روشهای کمی -1-2

5 روشهای تحلیل جریان مواد روشهای سنتی الف ) روشهای سنتی : سالهاست که از این روشها استفاده می شودکار با آنها نسبتا ساده است.غالبا به صورت شکل و نمودار ارائه می شوند و به طور کلی ابزارهای بسیار مناسبی برای تحلیل جریان مواد هستند. برای استفاده از روشهای سنتی ابتدا باید اطالعات جامع و دقیقی در موردجنبه های مختلف جمع آوری گردد معموال این اطالعات از مسیر حرکت حجم بار مسافت تناوب و هزینه حرکتها تشکیل می شوند.البته باید توجه داشت که کل جریان در داخل کارخانه به یک یا دو حرکت محدود نمی شود و حرکتها ی متعددی را شامل می گردد. در جریان این حرکتها معموال مواد از یک چرخه پیچیده و به هم پیو سته در دورهای نسبتا طوالنی می گذرند. برای مثال چرخه حرکت ممکن است از کارخانه های عرضه کننده مواد و قطعات شروع شده در وسایل و دپارتمانهای کارخانه ادامه یافته ودر انبار کاالی مشتریان پایان پذیرد. انتقال مواد معموال شامل مراحل متعدد و حرکتهای زیادی است که در خالل عملیات تولید بازرسی و انبارداری انجام می شوند و معموال تعداد حرکتها به مراتب بیش از تعداد عملیات است.

6 عمومی ترین روشهای سنتی تحلیل جریان مواد : روشهای تحلیل جریان مواد روشهای سنتی 1- نمودار مونتاژ ترتیب سوار کردن قطعات را بر روی یکدیگر از ابتدا تاتشکیل محصول نهایی نشان می دهد. 2- نمودار فرایند عملیات عالوه بر ترتیب سوار کردن قطعات کلیه عملیات و بازرسیها در طول فرایند تولید محصول نشان داده می شود. 3- نمودار شدت جریان این نمودار میزان مواد ورودی به هر یک از عملیات میزان مواد خروجی و همچنین میزان مواد دور ریز براده و سرقیچی را نشان می دهد. 4- نمودار فرایند چند محصولی اگر تنوع محصوالت زیاد باشد از نمودار فرایند چند محصولی استفاده می شود. 5- شکل ریسمانی برای آ گاهی از جریان کلی مواد استفاده می شود.نقشه ای از کارخانه با مقیاس مناسب تهیه می گردد.سپس مسیر حرکت هر یک از عناصر به کمک یک نوار نخ یا ریسمان بر روی این نقشه نشان داده می شود.

7 روشهای تحلیل جریان مواد روشهای سنتی 6- نمودار فرایند کلیه عملیات بازرسیها حمل و نقلها تاخیرها و انبار های الزم برای تولید محصول را نشان می دهد. 7- شکل جریان کلیه عملیات بازرسیها حمل و نقلها و تاخیرها و انبارکردنها بر روی شکلی با مقیاس مناسب از منطقه مورد نظر نشان داده می شود 8- نمودار فرایند جریان از ترکیب نمودار فرایند عملیات و نمودار فرایند حاصل می شود و کاملترین وسیله برای نشان دادن کلیه فعالیتهایی است که بر روی یک محصول انجام می گردند 9- نمودار از به یکی از ابزار متداولی است که در طرح ریزی محل ماشین االت و بررسی انتقال مواد به کار گرفته می شود. این نمودار در مواردی که حرکتهای زیادی بین قسمتهای مختلف وجود داشته باشند مفید واقع می شوند. 10- نمودار رویه برای نشان دادن حرکت یا ارتباطات کتبی و شفاهی بین فعالیتها دپارتمانها افراد برای نمایش رابطه بین جریان مواد و جریان اطالعات مورد استفاده قرار می گیرد. 11- روش مسیر بحرانی یکی از فنون تحلیلی برای برنامه ریزی و کنترل پروژه هاست. قرار میگیرد. این روش به ندرت برای تحلیل جریان مواد و مسائل انتقال مورد استفاده

8 روشهای تحلیل جریان مواد - روشهای کمی در تحلیل جریان مواد ب( روشهای کمی در تحلیل جریان مواد در این روش بیشتر به عدد و رقم توجه می شود. در اصل این روش برای تعیین محل بهینه ماشین تجهیزات و حرکت بهینه مواد به کار می رود. کارآمدی در تمام آنها بر حسب مسافت طی شده گیری می شود مگر انکه مشخصا معیار دیگری اندازه گیری تعریف االت معیار اندازه برای گردد. و

9 روشهای تحلیل جریان مواد - روشهای کمی در تحلیل جریان مواد انواع روشهای کمی تحلیل جریان مواد 1- برنامه ریزی خطی یکی از کاربردی ترین روشهای تحقیق در عملیات است. روشی ریاضی است برای تعیین بهترین ترکیب تخصیص منابع محدود یا ظرفیت های موجود و بهینه کردن یک تابع هدف که به صورت حداقل کردن هزینه ها یا حداکثر کردن منافع بیان گردیده است. 2- مسئله کار گماری آن یک دید گاه اختصاص m وسیله برای انجام n کار است حالت خاصی از مسئله کلی برنامه ریزی خطی است و مضمون هدف مسئله ان است که وسایل طوری به کارها اختصاص یابند که معیار کار امدی کلی بهینه شود. 3- مسئله حمل و نقل کاالهای معینی باید از مبدا های مختلف عرضه به مقصد های مختلف تقاضا حمل گردد به طوری که هزینه حمل ونقل حداقل شود. 4- مسئله حمل و نقل مرکب در مسئله استاندارد حمل ونقل انتقال فقط می تواند بین مبداو مقصد صورت گیرد در مسئله حمل و نقل مرکب این محدودیت برداشته می شود و می توان هر یک از مبداها و مقصد ها را نیز به عنوان نقاط میانی منظور نمود. 5- مسئله فروشنده دوره گرد N شهر وجود دارد شخصی می خواهد از هر شهر یکبار گذر کند و سرانجام به مبدا حرکت خود باز گردد هدف مسئله این است که مسیر بهینه حرکت بین شهر ها را پیدا کند.

10 روشهای تحلیل جریان مواد - روشهای کمی در تحلیل جریان مواد 6- برنامه ریزی عدد صحیح وجه مشخصه برنامه ریزی عدد صحیح این است که متغیر های ان فقط می توانند مقادیر صحیح باشند 7- برنامه ریزی پویا در مورد مسایلی به کار می رود که تابع هدف آنها شامل تعداد زیادی متغیر است. 8- فن منحنی همتراز برای حل مسائل تعیین محل وسایل جدید در یک طرح موجود مورد استفاده قرار می گیرد. 9- نظریه صف نظریه صف به کاوش در مورد مسائلی میگردد که الف( ورودیها یی وارد سیستم می شوند ب( ورودیها به صورت گسسته در سیستم حرکت می کنند. ج( ورودها از لحاظ ارائه خدمت بر اساس ظا بطه ای مرتب می شوند و خدمات به همان ترتیب به آنها ارائه می گردد د( سازو کاری وجود دارد که زمان ختم خدمات الزم برای هر ورودی را معین می کند ذ( حداقل یک یا دو سازو کار ورود یا خدمات از یک تابع توزیع احتمالی پیروی می کند 10- تحلیل نقاله ها نقاله ها بخش مهمی از خطوط ارتباطی بین ایستگا ه های کار راتشکیل می دهند. حال ساخت مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از آنها برای هر دو منظور انتقال و انبار مواد در 11- شبیه سازی شبیه سازی ابزاری است برای انکه به جای پیاده کردن عین سیستم واقعی جوهر آن در یک مدل ریاضی منعکس گردد و بر روی کامپیوتر پیاده شود و برای ازمایش و ارزیابی راه حل های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

11 فصل هفتم استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت

12 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت استراتژي فرآيند توليد و برنامه ريزي ظرفيت )Process Strategy and Capacity Planning( هدف از استرتژي فرآیند تولید تعیین بهترین روش تولید كاال و خدمات با توجه به طرح محصول و خواسته هاي مشتریان و محدودیت هاي هزینه ایي و مدیریتي است. فرایند تولید تاثیر بلند بر هزینه ها و كارایي سیستم تولید مورد نظر داشته بنابراین انتخاب صحیح فرایند تولید از مالحظات استراتژیك در هر سازمان تولیدي یا خدماتي است.

13 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت انواع استراتژيهاي فرايندي Strategies( )Type of Process استراتژیهاي فرایندي در مفهوم عام خود به یكي از صورتهاي زیر بیان مي شود -1 تمركز فرایندي Focus) (Process -2 فرایند تولید تكراري Focus) ( Repetitive -3 تمركز محصولي Focus) (Product -4 مشتري گرایي انبوه Production) ( Mass

14 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت -1 تمركز فرايندي Focus( )Process استراتژي تمركز فرایندي )فرآیند متمركز( معموال به تولید كارگاهي Shop( )Job معروف بوده و شامل كلیه فرآیندهاي تولید در حجم كم و تنوع زیاد محصول است. در فرآیند متمركز تجهیزات تولیدي هم سنخ و هم خانواده در كنار هم قرار مي گیرند. كارگاههاي تراشكاري جوشكاري و رنگ كاري در صنایع و قسمت هاي فروش و حسابداري در بخش هاي اداري ودفتري مثالهاي فرایندهاي متمركز است. در رستورانها فرآیندهاي متمركز به صورت بخش هاي آشپزخانه نانوایي و بخش سرویس و پذیرایي است. در فرآیندهاي متمركز هزینه متغیر تولید به خاطر تنوع زیاد خدمات و تولیدات باال بوده و بهره وري تجهیزات نیز معموال كمتر از 5 درصد است.

15 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت 2- فرآيند توليد تكراري) Focus )Repetitive فرآیند تولید تكراري فرآیند تولید دسته اي production( )batch و خطوط مونتاژ است. فرآیندهاي تولید تكراري بیشتر ساختار گرابوده و انعطاف پذیري آنها از فرآیندهاي تولید كارگاهي كمتر است. رستورانهاي داراي غذاهاي سریع با تنوع محدود مثل مك دونالد فرآیند تولید تكراري در بخش هاي خدمات را نشان میدهد.

16 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت 3- تمركز محصولي) Focus )Product استراتژي فرآیند متمركز بر محصول فرآیندهاي تولید انبوه محصوالت در تنوع محدود را نشان میدهد. تجهیزات تولیدي در فرآیند فوق بر اساس محصول استقرار یافته و تولید آنها نیز بصورت پیوسته است. فرآیندهاي صنایع نوشابه سازي ذوب آهن شیشه سازي فرآیندهاي معروف تمركز محصولي را نشان داده و به فرآیندهاي پیوسته Process) (Continuous است. هزینه ثابت در فرآیند تمركز محصولي معموال باال و هزینه متغییر آنها به علت تولید انبوه محصوالت كمتر از سایر فرآیندهاي تولید است. تمركز محصولي بیشتر از سایر فرآیندهاي تولید است. بهره وري تجهیزات تولیدي در فرآیند

17 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت 4- مشتري گرايي انبوه Customization( )Mass همزمان با گسترش بازارهاي جهاني و تنوع چشمگیر محصوالت تولیدي و ضرورت تولید و تحویل سریع سفارشهاي مشتریان استراتژي جدید فرایندي به نام مشتري گرایي انبوه مورد توجه واقع شده است. مشتري گرایي انبوه تولید سریع و كم هزینه سفارشهاي متنوع مشتریان را نشان میدهد. مشتري گرایي انبوه چالش جدید مدیریت عملیات در سیستم هاي تولیدي و خدماتي در هزاره جدید بوده و هدف از آن تولید سریع سفارشات متنوع در كمترین هزینه است. تحقق خواسته فوق از طریق توسعه فرآیندهاي چابك Process( )Agile در صنایع تولیدي و بخش هاي خدماتي امكان پذیر است. شركت كامپیوتري Dell نمونه موفق شركت مشتري گرایي انبوه درسطح بین المللي است. در شركت فوق سفارشهاي متنوع مشتریان در كوتاهترین زمان و با كمترین هزینه نسبت به رقبا تحویل مشتریان شده وامكان سفارشات متنوع به صورت مستقیم از طریق وب سایت كامپیوتري شركت در اینترنت فراهم است. در وب سایت كامپیوتري شركت فوق حتي امكان طرح محصول اختصاصي system( )Build your own فراهم است.

18 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت ظرفيت انواع ظرفيت )Capacity( -1 ظرفيت طراحي (Design Capacity) ظرفیت طراحي یا ظرفیت اسمي حداكثر خروجي تئوریك یك سیستم تولیدي یا خدماتي در دوره معین زماني را نشان میدهد.

19 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت -2 ظرفيت موثر Capacity( )Effective ظرفیت موثر حداكثر خروجي انتظاري یك سیستم تولیدي یا خدماتي را نشان مي دهد. ظرفیت موثر معموال به خاطر مسائل تعمیرات و نگهداري دوره ایي ماشین آالت تغییر خط تولید بیكارههاي ناهار و استراحت كارگران كمتر از ظرفیت طراحي یا اسمي كار خانه است. تولید واقعي نیز به طور معمول به خاطر خرابي ماشین آالت غیبت كارگران كسري مواد اولیه و بازرسي مربوط به كیفیت محصوالت و عوامل خارج ازكنترل مدیران عملیات كمتر از ظرفیت موثر است.

20 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت معيارهاي اثر بخشي ظرفيت سيستم ها اثر بخشي) Effectiveness ( ظرفیت سیستم ها را بر حسب كارآیي )Efficiency( و سودمندي )Utilization( نشان داده و تعاریف آنها به صورت زیر است. كارایي به تنهایي اثر بخشي یك سیستم را نشان نداده بلكه دركنار آن به معیار سودمندي نیز باید توجه شود. در یك سیستم تولیدي یا خدماتي كارآیي باال همیشه به مفهوم استفاده موثر از منابع تولیدي نمي باشد.

21 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت مثال: ظرفیت طراحي )اسمي( یك تعمیرگاه اتومبیل 50 دستگاه اتومبیل در روز و ظرفیت موثر آن تعمیر 40 اتومبیل در روز است. ظرفیت واقعي این تعمیر گاه 36 اتومبیل در روز گزارش شده است. بهره وري و سودمندي این تعمیرگاه به صورت زیر است. همان طور كه دیده مي شود بهره وري این تعمیرگاه باال بوده در صورتیكه سودمندي آن در مقایسه با ظرفیت طراحي شده براي آن كوچك است.

22 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت 3- حصول قابل ظرفيت Capacity( )Rated ظرفیت قابل حصول با ظرفیت برآورد شده حاصلضرب ظرفیت طراحي در بهره وري و سودمندي را نشان مي دهد. Rated Capacity =(Design Capacity) (Utilization) (Efficiency) مثال: یك كارخانه نان ماشیني داراي سه خط تولید پیوسته نان است. ظرفیت طراحي هر خط تولید این كارخانه 120 نان در ساعت بوده و كارخانه مورد نظر در سه شیفت 8 ساعته در 7 روز كاري مشغول تولید است. اگر كارایي یا بهره وري خطوط تولید این كارخانه %90 و سودمندي ظرفیت طراحي آن %80 باشد ظرفیت تولید قابل حصول هفتگي آن را محاسبه كنید. حل: )بهره وري( )سودمندي( )ظرفیت طراحي(=ظرفیت قابل حصول )نان در هفته( =120 3 )8 3 7( )%80( )%90(= 43546

23 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت ظرفيت تعيين در گيري تصميم درخت كاربرد برنامه در گیري تصمیم درخت ریزي ظرفیت مثال آن و بوده استفاده قابل است زیر به صورت مثال: یك شركت تولید كننده وسایل بیمارستاني براي توسعه ظرفیت تولیدي خود با چهار گزینه احداث كارخانه بزرگ احداث كارخانه متوسط و احداث كارخانه كوچك و یا حفظ وضع موجود مواجه است. سود احداث كارخانه بزرگ در شرایط مطلوب بازار دالر و ضرر آن در شرایط مطلوب بازار دالر است. سود كارخانه م توسط در شرایط مطلوب بازار دالر و ضرر آن در صورت عدم وجود بازار مطلوب براي محصوالت تولیدي شركت دالر است. سود انتظاري براي كارخانه كوچك در شرایط مطلوب بازار دالر و ضرر انتظاري آن در شرایط نامطلوب بازار دالر مي باشد. تحقیقات بازار احتمال شرایط مطلوب بازار را 0.4 و شرایط نامطلوب بازار را 0.6 پیش بیني نموده است. تصمیم بهینه براي مسئله فوق را به دست آورید. حل: در آمد انتظاري هر یك از چهار گزینه احداث كارخانه بزرگ متوسط و كوچك و حفظ موجود به صورت زیر است ) (= =)احداث كارخانه بزرگك( ارزش انتظاري )-10000(=18000 =)احداث كارخانه متوسط( ارزش انتظاري )-5000(=13000 =)احداث كارخانه كوچك( ارزش انتظاري درآمد انتظاري هر یك از تصمیمات فوق در روي درخت تصمیم گیري در شكل بعد نشان داده شده و تصمیم بهینه انتخاب كارخانه متوسط است.

24 استراتژي فرآیند تولید و برنامه ریزي ظرفیت Market favorable (0.4) $ 100,000 Market unfavorable (0.6) -$ 90,000 Medium Plant Market favorable (0.4) Market unfavorable (0.6) $ 60,000 -$ 10, Market favorable (0.4) $ 40,000 Market unfavorable (0.6) -$ 5,000 $ 0 کاربرد درخت تصمیم گیری در توسعه ظرفیت

25 فصل هشتم پیش بینی و تخمین

26 پیش بینی و تخمین مقدمه : هر روزه مدیران بدون اگاهی از اتفاقات اتی تصمیم گیری می نمایند. نیازمندیهای انبار بدون داشتن قطعیت از اوضاع آینده سفارش داده می شود. تجهیزات بدون اگاهی از روند تقاضا خریداری می شوندو سرمایه گذاریها بدون اگاهی از وضعیت سوددهی اتی انها انجام می پذیرد. مدیران همیشه بر ان بوده اند که تخمین بهتری از اینده داشته باشند. تخمین صحیح و درست هدف اصلی پیش بینی می باشد

27 پیش بینی و تخمین پیش بینی چیست هنر و علم بیان رخدادهای اتی در زمان حال است که می تواند شامل استفاده از داده های جمع اوری شده و تعمیم انها به اینده بوسیله مدلهای ریاضی بوده و یا پیش بینی ادراکی و موضوعی از اینده و یا ترکیب دو روش فوق باشد. 1- پیش بینی کوتاه مدت )کمتر از 3 ماه ) جهت : برنامه ریزی خرید زمانبندی کار برنامه ریزی نیروی کار 2- پیش بینی میان مدت )3 ماه تا 3 سال ) جهت: برنامه ریزی فروش برنامه ریزی تولید و بودجه بندی 3- پیش بینی بلند مدت )بیش از 3 سال ) جهت : برنامه ریزی توسعه محصوالت جدید توسعه خطوط تولید و تحقیق و توسعه

28 پیش بینی و تخمین انواع پیش بینی 1- پیش بینی های اقتصادی این نوع پیش بینی شامل پیش گویی نرخ تورم عرضه پول نرخ بیکاری پیش بینی رشد ناخالص ملی و سود مشارکت است. در این نوع پیش بینی معموال از مدلهای میان مدت و بلند مدت پیش بینی استفاده می شود. 2- پیش بینی تحول تکنولوژیک این نوع پیش بینی به بررسی نرخ پیشرفت و تحول تکنولوژیهای پیشرفته می پردازد. برای پیش بینی تحول تکنولوژیک در صنایع از قبیل صنایع هسته ای فضایی نفت و کامپیو تر می توان از این پیش بینی استفاده کرد.

29 پیش بینی و تخمین 3- پیش بینی های تقاضا پیش بینی تقاضا در حقیقت پیش بینی فروش آینده محصوال ت شر کت بر مبنای اطالعات فروش محصوالت در گذشته است. عوامل مختلفی بر تقاضای آینده موثر بوده که برخی از آنها مثل تبلیغات و بازاریابی تحت کنترل ما بوده و برخی دیگر مثل عملکرد رقبا از کنترل ما خارج است. کاربرد مهم پیش بینی تقاضا در برنامه ریزی مالی خرید و نصب تجهیزات جدید استخدام پرسنل خرید مواد اولیه و برنامه ریزی فروش است.

30 پیش بینی و تخمین روشهای مختلف پیش بینی تقاضا -1 پیش بینی کیفی : با استفاده از مشاهدات ادراکات تجربیات تصمیم گیرندگان و سیستم ارزشی انجام می شود. -2 پیش بینی کمی : با استفاده از روشهای ریاضی و داده های جمع آوری شده و یا متغیر های علت و معلولی تقاضا را پیش بینی می نماید.

31 پیش بینی و تخمین روشهای کیفی پیش بینی تقاضا الف ) نظر هیئت مرکب از مسئولین اجرایی Opinion) ( Jury of Executive نظرات مدیران رده باال جمع آوری شده و به کمک اطالعات فوق پیش بینی تقاضا صورت می پذیرد. عیب: این روش متاثر از اعمای نظر مدیران و دخالت سلیقه آنها در پیش بینی تقاضا است ب ) روش جمع آوری نظر مدیران فروش Composite) ( Sales Force نظرات مدیران محلی فروش در هر ناحیه جمع آوری شده و بعد از اطمینان نسبت به واقعی بودن آنها برآیند آنها به عنوان پیش بینی تقاضا در نظر گرفته می شود. عیب: مبتدی بودن برخی از مدیران فروش پیش بینی اغراق آمیز دست کم گرفتن فروش آینده

32 پیش بینی و تخمین ج ) روش دلفی Method) (Delphi فرایند جمعی است که به خبرگان امکان پیش بینی آینده را می دهد.افراد به سه گروه تصمیم گیرندگان پرسنل ستادی و پاسخ دهندگان به پرسشنامه ها تقسیم شده و پیش بینی توسط تصمیم گیرندگان مرکب از یک گروه 5 تا 10 نفری از خبرگان انجام می شود. پرسنل ستادی وظیفه جمع آوری اطالعات و خال صه سازی آنها را بر عهده داشته و پاسخ دهندگان افراد متخصص در رشته مربوطه هستند که اطالعات آنها جمع آوری شده و نظرات نهایی آنها مبنای تصمیم گیری افراد خبره تصمیم گیرنده قرار می گیرد. د ) روش بررسی بازار مصرف کنندگان Survey) ( Consumer Market با استفاده از پرسشنامه مصاحبه مصاحبه تلفنی و یا مصاحبه حضوری اقدام به جمع آوری اطالعات می شود. عیب: زمان بر است

33 پیش بینی و تخمین روشهای کمی پیش بینی تقاضا الف ) تخمین ساده Approach) ( Naive در این روش پیش بینی تقاضا برای دوره بعد مساوی تقاضای واقعی در دوره قبل است. ب ) میانگین متحرک Average) ( Moving در این روش تخمین تقاضای هر دوره مساوی متوسط دوره ماقبل تقاضای واقعی است. این روش تمایل به یکنواخت کردن تغییرات کوتاه مدت تقاضای گذشته دارد. Moving Average = Demand in previous n periods/n

34 پیش بینی و تخمین پیش بینی از طریق روش میانگین متحرک سه ماه

35 پیش بینی و تخمین ج ) روش میانگین متحرک وزنی در مواقعی که داده های گذشته دارای روند و یا شکل خاص باشند با استفاده از وزن تخمینها دقیقتر می تواند انجام شود.در این روش معموال برای داد ه های نزدیکتر وزن بیشتری در نظر گرفته می شود. (Weighted Moving Average) روش میانگین nدوره ائی به صورت زیر است : Weighted Moving Average= (Weight for period n) (Demand in period n) Weights

36 پیش بینی و تخمین پیش بینی از طریق روش میانگین متحرک وزنی سه ماه

37 پیش بینی و تخمین تقاضای واقعی و پیش بینی به وسیله روشهای میانگین متحرک و میانگین متحرک وزنی

38 پیش بینی و تخمین پیش بینی و تخمین روش یکنواخت نمایی Smoothing) (Exponential این روش در حقیقت روش خاص از میانگین متحرک است که برای محاسبات کامپیوتری مناسب بوده و نیاز به نگهداری اطالعات از دوره های قبل داشته و فقط اطالعات آخری دوره برای محاسبات تخمین تقاضای دوره بعد استفاده می کند. این روش به صورت زیر است : F t =F t-1 +α (A t-1 +F t-1 ) 0 α 1 = F t تخمین تقاضا در دوره بعد 1-t = F تخمین تقاضادر دوره فعلی 1-t = A تقاضای واقعی در دوره فعلی = α ضریب هموار سازی

39 فصل نهم استراتژي هاي مكان یابي

40 يبای ناكم ياه يژتارتسا يباي ناكم ياه يژتارتسا نییعت لحم هناخراك ای لحم تامدخ زا تامیمصت مهم كیژتارتسا رثوم رب دوس يروآ تكرش اه.تسا رد روشك اكیرمآ هنیزه لمح لقنو 25 دصرد زا تمیق شورف لوصحم ار لیكشت هداد و لحم هناخراك ای لحم تامدخ رد هنیزه لمح و لقن رثوم.تسا هولاع رب تاظحلام قوف لحم رارقتسا هناخراك رد هنیزه ياه داوم هیلوا و يژرنا قوقح و اهدزمتسد و تایلام يتخادرپ تكرش اه زین رثوم.تسا نیاربانب انب هب لیلاد قوف باختنا لحم رارقتسا كی هناخراك ای تامدخ كی میمصت كیژتارتسا يارب ناریدم بوسحم يم دوش.

41 استراتژي هاي مكان یابي- عوامل موثر در انتخاب محل كارخانه یا محل خدمات : خدمات محل يا كارخانه محل انتخاب در موثر عوامل 1- هزینه تولید 2- بهره وري نیروي كار 3- نرخ ارز 4- تمایالت 5- نزدیكي به بازارهاي مصرف 6- نزدیكي به تامین كنندگان

42 استراتژي هاي مكان یابي- عوامل موثر در انتخاب محل كارخانه یا محل خدمات -1 هزينه توليد cost) (Production هزینه تولید شامل هزینه هاي ملموس و غیر ملموس بوده وموارد آن به صورت زیر است. 1-1 هزینه هاي ملموس: هزینه نیروي كار مواد اولیه مالیات ها استهالك و هزینه هاي سربار آب برق وگاز هزینه هاي حمل ونقل و هزینه ساخت كارگاه ها و ساختمان ها است. 1-2 هزینه هاي غیر ملموس: هزینه كیفیت آموزش تسهیالت حمل و نقل عمومي كیفیت و تمایالت نیروي كار موجود در منطقه و تمایل مردم منطقه نسبت به صنعت و توسعه است.

43 استراتژي هاي مكان یابي- عوامل موثر در انتخاب محل كارخانه یا محل خدمات (Labour Productivity) كار نيروي وري بهره -2 نیروي كار ارزان و بهره ور یكي از عوامل موثر بر انتخاب محل كارخانه است. به عنوان مثال اگر هزینه ساعتي نیروي كار در محل A 12 دالر و كارآیي كارگران در محل فوق 1/25 واحد محصول در ساعت باشد. اگر هزینه ساعتي نیروي كار در محل B 10 دالر و كارآیي كارگران در محل فوق 1 واحد محصول در ساعت باشد. در اینصورت هزینه نیروي كار در هر واحد تولید در هر كدام از دو محل به صورت زیر است. )هزینه نیروي كار هر واحد تولید در محل A( دالر = )هزینه نیروي كار واحد تولید در محل B( دالر 10=10 1 A كمتر از محل همان طور محل B است. كه مشاهده مي شود بوده بنابراین محل هزینه نیروي كار A از نظر هزینه در هر نیروي واحد تولید در محل انساني اقتصادي تر از B

44 استراتژي هاي مكان یابي- عوامل موثر در انتخاب محل كارخانه یا محل خدمات 3- نرخ ارز) Rates )Exchange نرخ تبدیل ارز وثبات نسبي آن از عوامل مهم در انتخاب محل كارخانه در مناطق مختلف جغرافیایي جهان است. سرمایه گذاري و احداث كارخانه در كشورهاي فاقد ثبات سیاسي و نرخ قابل اطمینان مقرون به صرفه نبوده و از آنها استقبال كمتري مي شود.

45 استراتژي هاي مكان یابي- عوامل موثر در انتخاب محل كارخانه یا محل خدمات -4 تمايالت )Attitudes( تمایل دولت ها و حكومت هاي محلي نسبت به رشد وتوسعه اقتصادي و صنعتي و استقبال آنها از سرمایه گذاري هاي صنعتي و خدماتي از عوامل مهم در انتخاب محل كارخانه و یا مراكز خدماتي است. مناطق ویژه اقتصادي با تسهیالت ویژه دولتي از مكان هاي بالقوه براي ایجاد صنایع و گسترش خدمات هستند.

46 استراتژي هاي مكان یابي- عوامل موثر در انتخاب محل كارخانه یا محل خدمات 5- نزديكي به بازارهاي مصرف Markets( )Proximity to نزدیكي به بازارهاي مصرف یكي از عوامل مهم در جانمایي مراكز خدماتي مثل بیمارستان ها بانك ها و ادرات پست است. در صورت گران بودن هزینه حمل و نقل محصوالت نهایي نزدیكي محل كارخانه به بازارهاي مصرف مورد توجه است.

47 استراتژي هاي مكان یابي- عوامل موثر در انتخاب محل كارخانه یا محل خدمات )Proximity to Suppliers( كنندگان تامين به نزديكي -6 نزدیكي كارخانه ها به تامین كنندگان مواد اولیه در صنایع لبني و شیالت اجتناب ناپذیر بوده و در شرایط گران بودن هزینه هاي حمل ونقل و با توجه به ضرورت حمل و نقل حجم انبوه مواد اولیه در صنایع نمونه ائي مثل ذوب آهن نزدیكي آنها به محل هاي تامین مواد اولیه عامل مهم در مكان یابي صنایع فوق است.