Ερωτήσεις - Δραστηριότητες Βιβλίο εκπαιδευτικού

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ερωτήσεις - Δραστηριότητες Βιβλίο εκπαιδευτικού"

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Κείμενα Λογοτεχνίας B Γυμνασίου Ερωτήσεις - Δραστηριότητες Βιβλίο εκπαιδευτικού ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

2 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Κείμενα Λογοτεχνίας B Γυμνασίου Ερωτήσεις - Δραστηριότητες Βιβλίο εκπαιδευτικού ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

3 O λόγος ανάγκη της ψυχής Κείμενα Λογοτεχνίας Β Γυμνασίου Βιβλίο εκπαιδευτικού ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Αφροδίτη Αθανασοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Παν/μίου Κύπρου, Συντονίστρια της Ομάδας Σύνταξης Βασιλική Σελιώτη Φιλόλογος, Γραφείο Αναλυτικών Προγραμμάτων Αλέξανδρος Μπαζούκης Φιλόλογος, Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων Λαμπριανή Ματθαίου Φιλόλογος, Σύμβουλος Φιλολογικών ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Παντελής Βουτουρής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας Παν/μίου Κύπρου, Πρόεδρος της Επιτροπής Διαμόρφωσης Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας Σύνδεσμος - Επιθεωρητής για τη Λογοτεχνία Λοΐζος Αναστασιάδης Ε.Μ.Ε. Φιλολογικών Σχεδιασμός και ηλεκτρονική σελίδωση Θεόδωρος Κακουλλής Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων Γενικός Συντονισμός Χρίστος Παρπούνας Συντονιστής Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Έκδοση 2012 (Λογοτεχνία και Οικολογία/ Το ταξίδι στη Λογοτεχνία) Α Έκδοση 2013 Εκτύπωση: A.S. PrintXpress Ltd ISBN: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

4 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Στο τεύχος αυτό περιλαμβάνονται Ερωτήσεις Δραστηριότητες, οι οποίες καλύπτουν τους τρεις άξονες του Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας: γνωστικό περιεχόμενο, αξιακό περιεχόμενο, βασικές δεξιότητες κριτικού γραμματισμού, με έμφαση στον λογοτεχνικό γραμματισμό, δηλαδή στην εγκύκλια λογοτεχνική μόρφωση την οποία θα πρέπει να λάβουν οι μαθητές και οι μαθήτριες στη βαθμίδα της Μέσης εκπαίδευσης. Οι Ερωτήσεις Δραστηριότητες, που παρουσιάζονται εδώ: (α) αντιστοιχούν στους διδακτικούς στόχους, οι οποίοι ορίζονται ειδικά για κάθε θεματική ενότητα και γενικά από τους «δείκτες επιτυχίας» για τη συγκεκριμένη βαθμίδα και τάξη στο Πρόγραμμα Σπουδών (β) είναι ενδεικτικές και υποβοηθούν το έργο των εκπαιδευτικών για τον τρόπο αξιολόγησης των μαθητών και μαθητριών στο μάθημα της Λογοτεχνίας (γ) ανταποκρίνονται στη νέα διδακτική μεθοδολογία της σύγκρισης/συνεξέτασης των κειμένων, που προβλέπει το Πρόγραμμα Σπουδών, αλλά και στο πνεύμα της νέας Παιδαγωγικής (συνεργατικές και βιωματικές μορφές μάθησης, λειτουργική ένταξη και χρήση των Νέων Τεχνολογιών για τις ανάγκες του μαθήματος, διαθεματικότητα και «ολιστική γνώση» κ.ο.κ.) Οι Ερωτήσεις Δραστηριότητες κλιμακώνονται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας τους ως εξής: α) Ερωτήσεις ανάλυσης και συνδυασμού των κειμένων για την πρωτοβάθμια αξιολόγηση των μαθητών και μαθητριών στην τάξη. Στο στάδιο αυτό ελέγχονται βασικές δεξιότητες πρόσληψης/κατανόησης/σύγκρισης των κειμένων. Παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα για ασκήσεις δημιουργικής γραφής, με στόχο την καλλιέργεια της δημιουργικότητας και φαντασίας των μαθητών αλλά και την εμπέδωση των στοιχείων του λογοτεχνικού γραμματισμού. β) Ομαδοσυνεργατικές Ασκήσεις Διαθεματικές Δραστηριότητες για την αξιολόγηση των μαθητών και μαθητριών μετά την ολοκλήρωση μιας θεματικής υποενότητας. Οι ασκήσεις αυτές απαιτούν συνεργασία σε ομάδες, συστηματικότερη αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών κλπ., και αποσκοπούν στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών μέσα από την καλλιέργεια πιο σύνθετων δεξιοτήτων ανάλυσης και ερμηνείας των κειμένων απ ό,τι οι προηγούμενες. γ) Ερευνητικά σχέδια εργασίας τύπου project για την αξιολόγηση των μαθητών και μαθητριών στο τέλος κάθε θεματικής ενότητας. Στο στάδιο αυτό, η τάξη λειτουργεί (ή επιδιώκεται να λειτουργήσει) ως ερευνητικό «εργαστήρι» και «λέσχη αναγνωστών» οι μαθητές αξιολογούνται με γνώμονα την ικανότητά τους να συνεργαστούν για τη διεξαγωγή και την εκπόνηση μιας μικρής ερευνητικής εργασίας, ή με κριτήριο την ανάγνωση-παρουσίαση ολοκληρωμένων λογοτεχνικών έργων. Οι εργασίες και οι αναγνώσεις παρουσιάζονται στην ολομέλεια της τάξης. Εξυπακούεται πως οι προτεινόμενες ερωτήσεις δραστηριότητες μπορούν και πρέπει να αναπροσαρμόζονται κάθε φορά, ανάλογα με το δυναμικό της τάξης, όπως επιβάλλει η παιδαγωγική αρχή για διαφοροποιημένη διδασκαλία. Ο ομαδοσυνεργατικός χαρακτήρας πολλών [3] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

5 από τις ασκήσεις δραστηριότητες που προτείνονται δύναται να συμβάλει γόνιμα προς την κατεύθυνση αυτή. Τα επιπλέον κείμενα που δίνονται στο τεύχος αυτό μπορούν να αξιοποιηθούν από τους διδάσκοντες ως «άγνωστα» (αδίδακτα) για την ατομική αξιολόγηση των μαθητών στο τέλος ενός διδακτικού κύκλου (τετράμηνο, τελική εξέταση του μαθήματος). Σε ό,τι αφορά τα «ερευνητικά σχέδια εργασίας», και με το δεδομένο ότι αυτά απαιτούν χρόνο για να διεξαχθούν, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέγουν κάθε χρονιά ένα διαφορετικό project, ανάλογα και με τις δυνατότητες που τους παρέχει το ευρύτερο περιβάλλον της σχολικής μονάδας, καθώς και το έμψυχο δυναμικό της τάξης τους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι σκόπιμο να γίνεται κάθε έτος τουλάχιστον μια τέτοια εργασία για κάθε θεματική ενότητα. Ας επαναληφθεί και εδώ ότι κείμενα και ερωτήσεις-δραστηριότητες προτείνονται ως βάση, ως ενδεικτικός οδηγός για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας, και ότι σε καμία περίπτωση οι εκπαιδευτικοί δεν είναι υποχρεωμένοι να τα ακολουθήσουν κατά γράμμα. Αυτοί διατηρούν πάντα το δικαίωμα επιλογής, μέσα στα πλαίσια, φυσικά, που θέτει το ίδιο το αντικείμενο και το Πρόγραμμα Σπουδών αναφορικά με τους διδακτικούς στόχους, τη μεθοδολογία και τους τρόπους αξιολόγησης στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Για την Ομάδα Σύνταξης Αφροδίτη Αθανασοπούλου (Συντονίστρια) Παντελής Βουτουρής (Γενικός επόπτης) [4] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Α. Η ΦΥΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η ΦΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 8 Η ΦΥΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 11 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΖΩΑ 25 Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 27 Δημιουργική γραφή 36 ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Α. Η ΦΥΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 38 Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 42 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΥΠΟΥ PROJECT 45 Το ΤΑΞΙΔΙ στη ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Α. ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 48 Β. ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ 68 [5] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

7 ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 76 Ειδικότερα για τον λογοτεχνικό γραμματισμό 79 Δημιουργική γραφή Δημιουργικές δραστηριότητες 80 Δημιουργική ανάγνωση 81 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΥΠΟΥ PROJECT 82 ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ - ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Α. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ 86 Β. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΖΩΗΣ 107 Δημιουργική γραφή Δημιουργικές δραστηριότητες 119 ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 126 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΥΠΟΥ PROJECT 133 [6] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

8 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ λογοτεχνία και οικολογία [7] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

9 Α. Η ΦΥΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η ΦΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Δημοτικά τραγούδια 1. (α) Να εντοπίσετε τα στοιχεία της φύσης που «πρωταγωνιστούν» στα δύο δημοτικά τραγούδια και να σχολιάσετε/αξιολογήσετε την επιλογή τους. (β) Ποιο είναι το κοινό στοιχείο στα δύο κείμενα και γιατί νομίζετε ότι επαναλαμβάνεται αυτό συγκεκριμένα; 2. Να επισημάνετε στα τραγούδια αυτά τυπικά στοιχεία και σχήματα λόγου που χαρακτηρίζουν το δημοτικό τραγούδι. (Μπορείτε να ανατρέξετε στην ενότητα «Λαϊκή παράδοση και λογοτεχνία» του βιβλίου σας της Α Γυμνασίου). 3. (α) Παρατηρήστε πώς ξεκινάει το δημοτικό «Άνοιξη και Φθινόπωρο». Ποιο είδος δημοτικού τραγουδιού σας φέρνει στο νου από εκείνα που διδαχθήκατε στην Α Γυμνασίου; (β) Με ποια τραγούδια της ίδιας ενότητας θα συνδέατε το δημοτικό «Το τριαντάφυλλο» από την άποψη του «πλαισίου δράσης»; Τι γενικό συμπέρασμα βγαίνει για τον ρόλο που παίζει η Φύση σε όλα ανεξαιρέτως τα δημοτικά τραγούδια; 4. Ποιες ιδιότητες επικαλούνται ως στοιχεία υπεροχής τους στα δύο τραγούδια οι κύριοι «αντίπαλοι»; 5. Τα δύο δημοτικά έχουν ως θέμα μια φιλονικία, που παρουσιάζει όμως ανατροπές. Ποια είναι η απρόβλεπτη εξέλιξη στον πρώτο «αγώνα» και ποια στον δεύτερο; Προσπαθήστε να εξηγήσετε αυτές τις διαφορές, λαμβάνοντας υπόψη (α) την ειδοποιό διαφορά μεταξύ των φυτών που μαλώνουν στο πρώτο τραγούδι και (β) τη σχέση των εποχών του χρόνου με τον κύκλο της ζωής. 6. Ποιο φημισμένο ανταγωνισμό της Αρχαιότητας σας φέρνει στον νου η φιλονικία του τριαντάφυλλου με τα άλλα φυτά; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία του δημοτικού τραγουδιού που τεκμηριώνουν τον παραλληλισμό. Γιαπωνέζικα και ελληνικά χαϊκού Καλλιγράμματα Δημοτικά τραγούδια 1. Να μελετήσετε από κοινού τα γιαπωνέζικα με τα ελληνικά χαϊκού και να επιβεβαιώσετε, με αναφορές σ αυτά, τα κύρια χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου ποιητικού είδους, όπως αυτά ορίζονται στην αρχή του εισαγωγικού σημειώματος. [8] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

10 λογοτεχνία και και οικολογία 2. (α) Παρατηρήστε τον αριθμό των στίχων και των συλλαβών στα ελληνικά χαϊκού. Ποιο δομικό σχήμα αναγνωρίζετε; (β) Δείτε τι συμβαίνει με τις μεταφράσεις των γιαπωνέζικων χαϊκού που σας δίνονται: τηρείται αυτή η πειθαρχία; Δώστε μερικά παραδείγματα απόκλισης και συζητήστε γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό. 3. Να συγκρίνετε τις δύο μεταφράσεις που ακολουθούν ως προς την τήρηση της δομής των χαϊκού και την πρωτοτυπία της εικόνας. Ποια απόδοση σάς φαίνεται πιο «πιστή» στο πρωτότυπο; (Το χαϊκού απαντά στην ιαπωνική παροιμία: «Το λουλούδι όταν πέσει, στο κλαδί του δεν ξαναγυρνά») α Το πεσμένο φύλλο Κοιτάζω να γυρίζει Στο κλαρί Α, μια πεταλούδα. β Ένα άνθος πουπουλένιο στο χώμα επιστρέφει κιόλας στο μίσχο του μια πεταλούδα που πετά! μτφρ. Γ. Μπρούνιας μτφρ. Τ. Γεωργίου 4. Ποια στοιχεία της χλωρίδας και της πανίδας αναγνωρίζετε στα γιαπωνέζικα χαϊκού και ποια σας «ξενίζουν», σας είναι δηλαδή άγνωστα ή, έστω, λιγότερο οικεία; 5. Ποιο ή ποια άνθη φαίνονται, από τα ποιήματα αυτά, να είναι τα πιο αγαπημένακαταξιωμένα στην Άπω Ανατολή; 6. Να εξετάσετε τα είδη της πανίδας που αναφέρονται στα χαϊκού, ξένα και ελληνικά, και να σχολιάσετε τις παρατηρήσεις σας. Πώς η επιλογή αυτή δείχνει την «οργανική» σχέση μέρους όλου, που είναι χαρακτηριστική σε αυτό το ποιητικό είδος; 7. Να επισημάνετε σε καθένα από τα γιαπωνέζικα χαϊκού την «εποχιακή λέξη» (την εποχή του χρόνου, την ώρα της ημέρας, το στιγμιότυπο από τον φυσικό κόσμο) και να περιγράψετε στη συνέχεια τον «κόσμο» που προκύπτει απ αυτές. 8. Προσπαθήστε να ανασυνθέσετε την ατμόσφαιρα των γιαπωνέζικων χαϊκού εντοπίζοντας τα θεματικά στοιχεία («μοτίβα») που επαναλαμβάνονται. Τι αισθήματα προκαλούν στον αναγνώστη αυτής της ποίησης; 9. Πώς διαγράφεται η ανθρώπινη παρουσία σ αυτά; Να προσδιορίσετε τα χαϊκού όπου την εντοπίζετε. 10. Να συγκρίνετε τον φυσικό κόσμο των γιαπωνέζικων χαϊκού με εκείνον στα ελληνικά ποιήματα του Σεφέρη από τα «Δεκαέξι Χαϊκού». Ποιο στοιχείο/τοπίο κυριαρχεί στα δεύτερα; Πώς εξηγείτε αυτή την προτίμηση; Να ελέγξετε αν αυτό υπάρχει και σε άλλα χαϊκού ελλήνων δημιουργών απ αυτά που παρατίθενται, και να σχολιάσετε τις παρατηρήσεις σας. [9] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

11 11. Δείτε με ποιον τρόπο η ποιητική φαντασία «ανακατασκευάζει» τον κόσμο αναμιγνύοντας τις αισθήσεις στα γιαπωνέζικα χαϊκού (π.χ. ήχοι λάμπουν, χρώματα ηχούν, οσμές ακούγονται κ.ο.κ.). Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «συναισθησία». Να δώσετε μερικά παραδείγματα από τα ξένα χαϊκού που ανθολογούνται. 12. Από τα ποιήματα που ανθολογούνται, ποιού έλληνα δημιουργού τα χαϊκού θεωρείτε ότι βρίσκονται πιο κοντά στο κλίμα των γιαπωνέζικων ως προς το ύφος και την εικονοποιΐα; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από τα κείμενα που δείχνουν τη συγγένεια της ευαισθησίας. 13. Να συζητήσετε τις πιο ενδιαφέρουσες κατά τη γνώμη σας εικόνες και κατασκευές λέξεων στα ελληνικά χαϊκού που σας δίνονται. 14. Να συγκρίνετε την προσωποποίηση της φύσης στα δημοτικά τραγούδια με το φαινόμενο της συναισθησίας στα γιαπωνέζικα χαϊκού και να συζητήσετε τις δύο τεχνικές, φέρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα από τα κείμενα. Ποια αντίληψη για τον κόσμο απηχούν και οι δύο; 15. Να συσχετίσετε τα χαϊκού με τα καλλιγράμματα, σαν αυτά των Σεφέρη και Χρυσάνθη που σας δίνονται, και να σχολιάσετε ομοιότητες και διαφορές ως προς την κατασκευή (το δομικό σχήμα) και τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί κάθε είδος για να «αναπαραστήσει» το θέμα του. Η μεταγραφή του καλλιγράμματος του Σεφέρη παρατίθεται εδώ: Αν φτερουγίσουνε τα ψάρια μην ξυπνήσεις σκέψου πως είναι χελιδονόψαρα ή τα φτερά του λογισμού σου Βλέποντας τα καλλιγράμματα των Χρυσάνθη και Σεφέρη, ποια ή ποιες τέχνες σας έρχονται στο νου; Ποιους άλλους όρους θα προτείνατε για να τα περιγράψετε, εκτός από «καλλιγράμματα» και «σχηματική» ποίηση; (Για να ελέγξετε τις ιδέες σας, αναζητήστε κατόπιν σε ένα Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων, έντυπο ή ηλεκτρονικό, τις άλλες ονομασίες που τους έχουν δοθεί από τους μελετητές/κριτικούς). 17. Μελετώντας τα παραπάνω καλλιγράμματα, να αποδείξετε αυτό που επισημαίνεται στο εισαγωγικό σημείωμα, ότι δηλαδή σε αυτά «η μορφή γίνεται αδιάσπαστο στοιχείο του περιεχομένου», με άλλα λόγια, το περιεχόμενο δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς τη μορφή, η μορφή σημαίνει το νόημα. [10] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

12 λογοτεχνία και οικολογία Η ΦΥΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Δ. Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι (σχεδ. γ ), «Ο πειρασμός» Ά. Σικελιανός, «Πρώτη γνωριμία με τη γη μου» (απ.) Οδ. Ελύτης, Ήλιος ο πρώτος, «ΙΙ: Σώμα του καλοκαιριού» (απ.) 1. Να εντοπίσετε στο απόσπασμα του Σολωμού τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν το τοπίο, καθώς και τις φράσεις/στίχους που δείχνουν την καθολική συμμετοχή της φύσης στο ερωτικό πανηγύρι της άνοιξης. 2. Με ποια κυρίως εκφραστικά μέσα αποδίδει ο Σολωμός το κάλλος και τη μαγεία της φύσης; Ποιο μέρος του λόγου έχει την τιμητική του; 3. Να εξετάσετε την πανίδα και τη χλωρίδα αυτού του «τόπου» σε σύγκριση με εκείνη των χαϊκού που είδατε προηγουμένως. Τι παρατηρείτε; (Για να απαντήσετε, δείτε και τη λειτουργία των υποκοριστικών στο ποίημα). 4. Να συγκρίνετε το σολωμικό απόσπασμα με τα δημοτικά τραγούδια από την άποψη της μετρικής μορφής και της γλωσσικής έκφρασης. Τι παρατηρείτε για την «έντεχνη» αξιοποίηση της λαϊκής γλώσσας και στιχουργίας από τον λόγιο (μορφωμένο) ποιητή; 5. Με ποιον τρόπο η παραλλαγή του β σχεδιάσματος φωτίζει το θέμα του ποιήματος; Ποιοι στίχοι-κλειδιά διευκρινίζουν το τοπίο και το νόημα του «πειρασμού»; 6. Να συγκρίνετε την παρουσίαση της φύσης στο απόσπασμα από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους με το παρακάτω απόσπασμα από το ποίημα του Σολωμού Carmen Seculare και να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα: (α) Τι είδους υπόσταση δίνει στη Φύση ο «αποκαλυπτικός» λόγος του ποιητή στο ποίημα αυτό; Από ποιες λέξεις/εκφράσεις/στίχους το συμπεραίνετε; (β) Υπάρχουν στοιχεία στο απόσπασμα του «Πειρασμού» που υποδεικνύουν αυτή τη ροπή προς την εξιδανίκευση, το «υψηλό» και το μυστηριώδες, η οποία χαρακτηρίζει την ώριμη ποίηση του Σολωμού και γενικά του Ρομαντισμού; ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ Carmen Seculare [= Άσμα του Αιώνα] 3 Δεν είναι χόρτο ταπεινό, χαμόδεντρο δεν είναι βρύσες απλώνει τα κλαδιά το δέντρο στον αέρα μην καρτερείς εδώ πουλί, και μην προσμένεις χλόη γιατί τα φύλλ αν είν πολλά, σε κάθε φύλλο πνεύμα. Tο ψηλό δέντρ ολόκληρο κι ηχολογά κι αστράφτει μ όλους της τέχνης τους ηχούς, με τ ουρανού τα φώτα. Σαστίζ η γη κι η θάλασσα κι ο ουρανός το τέρας,* το μέγα πολυκάντηλο μες στο ναό της φύσης, [11] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

13 κι αρμόζουν διάφορο το φως χίλιες χιλιάδες άστρα, χίλιες χιλιάδες άσματα μιλούν και κάνουν ένα. Στο δένδρο κάτου δέησην έκαμ η βοσκοπούλα τ άστρα γοργά τη δέχτηκαν καθώς η γη τον ήλιο. Tα Σεραφείμ εγνώρισαν το βάθος της αγάπης, κι ολόκληρ η Παράδεισο διπλή Παράδεισό ναι. Ποιος είχε πει που σού μελλε, πέτρα, να βγάλεις ρόδο; *παραλλαγές στίχων του μέρους αυτού, από τα χειρόγραφα του ποιητή: Το δέντρο σπρώχνει ανάερα πολλές κλαδιά χιλιάδες. Κι εδώ πουλί να μη ζητάς, να μη γυρεύεις χλόη. Φύλλα πολλά ς κάθε κλαδί, και ς κάθε φύλλο πνεύμα. Κι ηχολογούσε κι άστραφτε το μέγα δέντρο, κι είχε όλους της τέχνης τους ηχούς και τ ουρανού τα φώτα. Σαστίζ η γη κι η θάλασσα κι ο ουρανός το θαύμα. Διονυσίου Σολωμού, Άπαντα, τ. Α : Ποιήματα, επιμ. - σημ. Λίνος Πολίτης, Ίκαρος, Αθήνα 1948 (βασισμένη στην έκδοση των Ευρισκομένων του Πολυλά, Κέρκυρα 1859) 7. Παρατηρήστε τη λειτουργία των παραλλαγών στα αποσπάσματα που μελετήσατε και σχολιάστε αν πρόκειται για απλές «δοκιμές» ή έχουν σημασία (συμβάλλουν στη διευκρίνιση του νοήματος). Τι σας λέει αυτό για τον τρόπο που πρέπει να διαβάζουμε τα «αποσπασματικά» έργα του Σολωμού; 8. Ποια στοιχεία της ελληνικής γης / φύσης, και γενικότερα του μεσογειακού τοπίου, αναγνωρίζετε στο ποίημα του Σικελιανού; 9. Η ποίηση του Σικελιανού διακρίνεται για τον αδρό («γήινο») και μεγαλόπνοο χαρακτήρα της. Να εντοπίσετε μορφικά και λεξιλογικά στοιχεία μέσα στο ποίημα που το αποδεικνύουν (σχήματα λόγου, επιλογές λέξεων, χρήση της στίξης κλπ.) 10. Να συζητήσετε τη λειτουργία των στροφών στο εν λόγω απόσπασμα από άποψη δομής και περιεχομένου. Τι προσθέτει κάθε νέα στροφή στη σύνταξη του ποιητικού νοήματος; 11. Στο ποίημα του Σικελιανού, πώς ορίζεται ο αδιάσπαστος δεσμός ανθρώπου φύσης από στροφή σε στροφή; Για να απαντήσετε, προσδιορίστε: α) τις ιδιότητες που αποδίδονται στα «χώματα» (μεταφορές και παρομοιώσεις), και β) ποια στοιχεία συγκροτούν, κατά τον ποιητή, την ανθρώπινη υπόσταση και συνείδηση (δείτε με τι συνδέονται τα «χώματα» από στροφή σε στροφή). 12. Στην κατακλείδα του αποσπάσματος, τι ξεχωριστό αναγνωρίζει ο Σικελιανός στα χώματα της δικής του γης για τη συνείδηση του ανθρώπου γενικά; 13. Με βάση τα παραπάνω, αιτιολογείται τελικά η επιλογή του ποιητή να τιτλοφορήσει το Μέρος απ όπου προέρχεται το εν λόγω απόσπασμα «Η συνείδηση της γης μου», και όχι απλώς «γνωριμία με τη γη μου»; [12] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

14 λογοτεχνία και οικολογία 14. Πώς περιγράφει ο Ελύτης στο ποίημά του το καλοκαίρι; Να παραθέσετε λέξεις/εκφράσεις/στίχους που δείχνουν την «ηλικία» του. 15. Αφού συγκρίνετε τις εικόνες στο ποίημα του Ελύτη με τις αντίστοιχες των χαϊκού, να συζητήσετε τον βαθμό πρωτοτυπίας τους. 16. Θα μπορούσαμε να καταλάβουμε την καταγωγή του ποιητή μόνο από τις μεταφορές που χρησιμοποιεί στο ποίημά του; 17. Σε τι διαφέρει το σχήμα προσωποποίησης που χρησιμοποιεί ο Ελύτης από το «κλασικό», όπως το είδαμε στα δημοτικά τραγούδια; 18. Τι τονίζει η δεύτερη στροφή του αποσπάσματος; Σε τι σχέση βρίσκεται με την πρώτη; 19. Να διαβάσετε τους τελευταίους τέσσερις στίχους από το «Σώμα του καλοκαιριού» του Ελύτη: (α) Ποιες λέξεις/εκφράσεις δηλώνουν την «αποθέωση» του καλοκαιριού; (β) Αν ήταν να αναπαραστήσετε σε άγαλμα αυτό το σώμα του έφηβου καλοκαιριού που «χαμογελάει ανέγνοια» στις αμμουδιές «μες στη γυμνή του υγεία», όπως το οραματίζεται ο ποιητής, σε ποιο καλλιτεχνικό-αισθητικό πρότυπο θα ανατρέχατε από την ιστορία της ελληνικής τέχνης; 20. Να συγκρίνετε τους τρόπους με τους οποίους εξυμνείται η φύση στα παραπάνω ποιήματα των Σολωμού, Σικελιανού και Ελύτη και να σχολιάσετε την «αποκαλυπτική» λειτουργία της, όπως την αντιλαμβάνεται ο κάθε ποιητής. 21. Διαβάστε το ακόλουθο απόσπασμα από τη Φοινικιά του Παλαμά: ποιες θεματικές και εκφραστικές ομοιότητες παρουσιάζει με τα ποιητικά αποσπάσματα από τον Σολωμό; Να δώσετε παραδείγματα. ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ Φοινικιά (απόσπασμα) Η Φοινικιά, απ όπου και οι στροφές (3, 6, 7, 8) που ακολουθούν, γράφτηκε το 1900 και ανήκει στη συλλογή Η ασάλευτη ζωή που κυκλοφόρησε το [ ] Λαμποκοπάει ανάσταση το περιβόλι, κάθε πουλί ονειρεύεται πως είναι αηδόνι, μονάχα πέφτει από τα ύψη σου σα βόλι το μαργαριταρένιο στάλαμα, και ω πόνοι! όλων κορόνα τούς φορεί το δροσοβόλι, 1 όλα το γάργαρο νερό τα μπαλσαμώνει 2 γιατί σ εμάς η θεία των όλων καλοσύνη γίνεται λάβωμα κι αρρώστια και καμίνι; [ ] [13] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

15 Τα σταχτερά, τα διάφανα, τα χίλια μύρια πράσινα, τ αναβρύσματα 3 και τα μαμούδια 4 και τα δετά 5 της γης τ ανάερα τρεχαντήρια, τα σκουληκάκια, οι μέλισσες, τα πεταλούδια, λουλούδια, ω δισκοπότηρα και θυμιατήρια! Χάιδια της χλόης, παντού φιλιά, του μούσκλου 6 χνούδια, του κάτου κόσμου αχός, αιθέρια μαντολίνα στα φύλλα μια λαχτάρα, λίγωμα 7 στα κρίνα! Άνθια, όσα ξέρετε, δεν ξέρουν τα τρυγόνια, ωραίων ερώτων είστ εσείς τα διαλεμένα, σαλέματα, φιλιά, ταιριάσματα στα κλώνια, μιας πλάσης είναι αυγή του καθενός η γέννα της ηδονής και της χαράς τα παναιώνια τα ξέρετε, ω λιγόζωα σεις και ω δακρυσμένα! Εμείς, ω τα χρυσά της ρίζας σου πλεμάτια! 8 μοιάσαμε τα στοχαστικά και τ άυλα μάτια. Ας είστ εσείς, άπλεροι 9 ανθοί, μεστά ανθοκλάδια, από τα χρυσολούλουδα ως τα χαμομήλια, σαν αναμμένα κάρβουνα και σαν πετράδια, σαν τα παρθένα μάγουλα και σαν τα χείλια, σα χέρια ας γλυκανοίγεστε, γιομάτα ή άδεια, χαράματα κι ας είστε αυγής, βραδιού καντήλια, της νεράιδας δροσιάς ας είστε τα παλάτια τα μάτια είμαστ εμείς, είμαστ εμείς τα μάτια. Κωστή Παλαμά Ανθολογία, εκλογή Κ. Γ. Κατσίμπαλης Α. Καραντώνης, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα δροσοβόλι: η πρωινή δροσιά 2 μπαλσαμώνει: βαλσαμώνει 3 αναβρύσματα: όσα πηγάζουν 4 μαμούδια: μικρά έντομα 5 δετά: τα φυτά 6 του μούσκλου (το μούσκλο): πρασινάδα 7 λίγωμα: αναστάτωση, λιγοθύμισμα 8 πλεμάτια: δεμάτια 9άπλεροι: αυτοί που δεν είναι ώριμοι, οι άγουροι 22. «μιας πλάσης είναι αυγή του καθενός η γέννα»: βάλτε σε κανονική συντακτική σειρά τις λέξεις και στη συνέχεια σχολιάστε το νόημα του παλαμικού στίχου. 23. Σε ποιο σημείο του αποσπάσματος από τη Φοινικιά φαίνεται καθαρά ότι ο ποιητής «καθαγιάζει» τη φύση; 24. Στο απόσπασμα ο Παλαμάς επιμένει να τονίζει τα «μάτια». Για ποια όραση πρόκειται, τη φυσική ή την «εσωτερική» όραση του ανθρώπου, και ποιοι στίχοι την προσδιορίζουν; Να σχολιάσετε τη σχέση της με τα στοιχεία της φύσης, σύμφωνα με τον ποιητή. [14] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

16 λογοτεχνία και οικολογία Γ. Δροσίνης, «Θάλασσα και δάση» Κ. Π. Καβάφης, «Θάλασσα του πρωιού» Κ. Βάρναλης, «Πρόλογος» (απ.) 1. Πώς συνταιριάζονται σε κάθε στροφή στεριά και θάλασσα στο ποίημα του Δροσίνη; Τι αποτέλεσμα (αίσθημα) προκύπτει για τον αναγνώστη; 2. Ποια εποχή του χρόνου νομίζετε ότι σκιαγραφείται στο ποίημα του Δροσίνη; Από τι το συμπεραίνετε; 3. Δείτε τη στιχουργική μορφή του ποιήματος του Δροσίνη. Ποιο είναι το πιο εμφανές χαρακτηριστικό της; 4. Αφού διαβάσετε το ακόλουθο απόσπασμα από τον «Πρόλογο» της συλλογής Το φως που καίει του Κώστα Βάρναλη, (α) να εντοπίσετε τα παρόμοια στοιχεία που μοιράζεται με το ποίημα του Δροσίνη ως προς τα μοτίβα και τη στιχουργική δομή (β) να συγκρίνετε τις τελευταίες στροφές των δύο ποιημάτων και να σχολιάσετε σε τι διαφέρει η επίκληση του Βάρναλη προς τη θάλασσα σε σχέση με το αμέριμνο κλείσιμο του ποιήματος του Δροσίνη. ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ Πρόλογος Να σ αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω, απ το βουνό ψηλά στρωτήν και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω απ τα μαλάματά σου τα πολλά. Νά ναι χινοπωριάτικον απομεσήμερ, όντας μετ άξαφνη νεροποντή χυμάει μέσ απ τα σύννεφα θαμπωτικά γελώντας ήλιος χωρίς μαντύ. Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια, οι κάβοι, τ ακρογιάλια σα μεταξένιοι αχνοί και με τους γλάρους συνοδειά κάποτ ένα καράβι ν ανοίγουν να το παίρνουν οι ουρανοί. Ξανανιωμένα απ το λουτρό να ροβολάνε κάτου την κόκκινη πλαγιά χορευτικά τα πεύκα, τα χρυσόπευκα, κι ανθός του μαλαμάτου να στάζουν τα μαλλιά τους τα μυριστικά [ ] Έτσι να στέκω, θάλασσα, παντοτινέ έρωτά μου, με μάτια να σε χαίρομαι θολά και νά ναι τα μελλούμενα στην άπλα σου μπροστά μου, πίσω κι αλάργα βάσανα πολλά. Ως να με πάρεις κάποτε, μαριόλα συ, στους κόρφους σου αψηλά τους ανθισμένους και να με πας πολύ μακριά απ τη μαύρη τούτη Κόλαση, μακριά πολύ κι από τους μαύρους κολασμένους Κώστας Βάρναλης, Το φως που καίει (1922), Κέδρος, Αθήνα 20 [15] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

17 5. Διαβάστε το ποίημα του Γεώργιου Βιζυηνού «Τα όρη και τα κύματα», που παρατίθεται πιο κάτω, και συσχετίστε το με το ποίημα του Δροσίνη: ποια είναι η βασική διαφορά τους; 6. Να συγκρίνετε τη σχέση ανθρώπου φύσης στη «Θάλασσα του πρωιού» και στα υπόλοιπα ποιήματα της ενότητας: ποια διαφορά παρατηρείτε; 7. Να εξετάσετε πώς λειτουργεί η όραση στο καβαφικό ποίημα: πού βρίσκεται το παράδοξο; Τι δεν βλέπει το ποιητικό εγώ και με τι το έχει υποκαταστήσει; 8. «Θάλασσας του πρωιού κι ανέφελου ουρανού»: σε ποια άλλα ποιήματα αυτής της υποενότητας υπάρχει η σύζευξη θάλασσας και ουρανού; Παρατηρήστε τι είναι εκείνο στη σύνταξη του καβαφικού στίχου που κάνει τα δύο αυτά στοιχεία αξεχώριστα. 9. (α) Να προσδιορίσετε τα χρώματα με τα οποία «βάφει» ο ποιητής το σκηνικό του στη «Θάλασσα του πρωιού»: είναι τα αναμενόμενα; (β) Να συγκρίνετε την ποιητική «παλέτα» του Καβάφη με εκείνην, λόγου χάρη, των γιαπωνέζικων χαϊκού και να σχολιάσετε τις παρατηρήσεις σας. 10. Ακούστε τη «Θάλασσα του πρωιού» μελοποιημένη από τον Δημ. Παπαδημητρίου σε ερμηνεία Αλκίνοου Ιωαννίδη ( και σχολιάστε/αξιολογήστε τον τρόπο που η ενορχήστρωση υπηρετεί το νόημα του ποιήματος. Κ. Παλαμάς, «Ρόδου μοσκοβόλημα» Λ. Μαβίλης, «Ελιά» Γ. Ρίτσος, «Κουβέντα μ ένα λουλούδι» Ν. Βρεττάκος, «Γένεση» 1. Τι κοινό έχουν τα ποιήματα «Ρόδου μοσχοβόλημα» του Παλαμά, «Κουβέντα μ ένα λουλούδι» του Ρίτσου, «Γένεση» του Βρεττάκου; Συγκρίνετε και με «Το γιασεμί» του Σεφέρη που αναφέρεται παραπάνω. 2. Με ποιον τρόπο αναδεικνύεται στα εν λόγω ποιήματα η σπουδαιότητα των λουλουδιών; 3. Ποιο από τα παραπάνω ποιήματα σάς φαίνεται το πιο «φιλοσοφικό» και γιατί; Από τα μαθήματα που διδάσκεστε στο σχολείο, σε ποιο/-α θα ανατρέχατε για να κατανοήσετε το περιεχόμενό του; 4. Το ποίημα του Παλαμά στηρίζεται σε μια αντίθεση, που αντικατοπτρίζεται και στη δομή του. Ποια είναι η αντίθεση αυτή; Να το συσχετίσετε με το ποίημα «Ελιά» του Μαβίλη. 5. Να αναζητήσετε στο βιβλίο Ο λόγος ανάγκη της ψυχής τής Α Γυμνασίου, ποιήματα που μοιάζουν στη μορφή με τα δίστιχα του Ρίτσου και να συγκρίνετε το περιεχόμενό τους. Τι δείχνει η επιλογή του ποιητή να συνθέσει «λιανοτράγουδα» για τη σχέση του με τη λαϊκή λογοτεχνία; [16] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

18 λογοτεχνία και οικολογία 6. Να αιτιολογήσετε τον τίτλο της συλλογής Δεκαοχτώ Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας που εκδίδει ο ποιητής το 1973, αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις σας (ή/και πηγές) για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο. Να εντοπίσετε στο τετράστιχο λέξεις/φράσεις που στηρίζουν τον συσχετισμό. 7. Να συγκρίνετε τα ποιήματα των Βρεττάκου και Ρίτσου από την άποψη της «επικοινωνίας» ανθρώπου λουλουδιών. Με τι τρόπο επιτυγχάνεται αυτή η επικοινωνία σε κάθε περίπτωση; 8. Πώς εκφράζεται η πράξη της δημιουργίας στα δύο αυτά ποιήματα; Σε ποιους στίχους κυρίως θεματοποιείται; 9. Να παραλληλίσετε το ποίημα «Γένεση» του Βρεττάκου με το «Όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού» του Ρίτσου από το βιβλίο σας της Α Γυμνασίου. Λ. Μαβίλης, «Ελιά» Σ. Μενάρδος, «Επίγραμμα: ΧΧVI» Κ. Μόντης, «Μια λεύκα στην Κακοπετριά» Αλ. Μπάρας, «Κυπαρίσσι» Γ. Παυλόπουλος, «Μαρτυρία για μιαν άνοιξη» 1. Να εξετάσετε τη στιχουργική μορφή του ποιήματος του Μαβίλη «Ελιά» και να προσδιορίσετε τα τυπικά χαρακτηριστικά του είδους του σονέτου, στο οποίο ανήκει το ποίημα (αριθμός συλλαβών ανά στίχο, στροφές, αριθμός στίχων σε κάθε στροφή, τύπος της ομοιοκαταληξίας). 2. Να συγκρίνετε την «Ελιά» του Μαβίλη με το ομώνυμο ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα που ακολουθεί, εντοπίζοντας τις κυριότερες ομοιότητες και διαφορές ως προς το περιεχόμενο και τη γλωσσική έκφραση. ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ Η ελιά Ούτ ένα φύλλο! Πέσανε και σκόρπισαν. Σπασμένα Κλωνάρια ολόγυρά μου Και μέσα στα συντρίμια αυτά γεια σου, χαρά σου εσένα Ακόμ ανθείς ελιά μου. Α! πώς ο αγέρας ο τρελός απάνου τους χυμάει Και πώς χτυπιούνται! Μόνο [17] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

19 Μονάχα, εσύ, παράμερα, στου Κηφισσού το πλάι, Γιορτάζεις μέσ τον πόνο. Ας τα, κι ας κλαιν στην παγωνιά την άγρια, κι ας βογγούνε Στης μπόρας τη μαυρίλα, Εγώ κοντά σου στέκομαι ν ακούσω να μου πούνε Τ αμάραντά σου φύλλα, Ν ακούσω να μου πουν σιγά τα πρόσχαρά τους χείλη, Πως είναι μέσ στα χιόνια, Είναι ψυχές μέσ στο βοριά, κι όμως το φως του Απρίλη Γύρω τους φέγγει αιώνια... Από τη συλλογή Σκιές (1920), Λάμπρος Πορφύρας, Τα ποιήματα ( ), επιμ. Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα Ποιες είναι οι θεματικές αναλογίες του ποιήματος του Μόντη «Μια λεύκα στην Κακοπετριά» με το ποίημα του Πορφύρα; 4. Να συγκρίνετε το επίγραμμα του Μενάρδου με το ποίημα του Μόντη και να επισημάνετε ομοιότητες και διαφορές στο θέμα και στη μορφή τους. 5. Ποια στοιχεία στα ποιήματα των Μενάρδου και Μόντη δηλώνουν ότι τα δέντρα είναι χαρακτηριστικά της κυπριακής χλωρίδας; 6. Με ποια ποιήματα της ελληνικής και ξένης παραγωγής που είδατε παραπάνω μοιάζει το επίγραμμα του Μενάρδου στην έκφραση και τη στιχουργία; Με αφετηρία αυτή τη σύγκριση, να δικαιολογήσετε τον τίτλο «επίγραμμα» στο ποίημα του Μενάρδου. 7. Να παρατηρήσετε στο ποίημα του Μόντη τα ρήματα που περιγράφουν τη λεύκα: είναι αναμενόμενα για ένα δέντρο; Πού ξαναβρήκαμε κάτι τέτοιο; 8. Να εξετάσετε τη δομή στο κείμενο του Μόντη: με ποιον τρόπο ο ποιητής «ξεχωρίζει» το θέμα του; Επικεντρωθείτε στον χαρακτηρισμό «τρελή» (για τη λεύκα) και συζητήστε αν έχει το ίδιο νόημα στην αρχή και στο τέλος του ποιήματος. 9. Αν ήταν να διαλέξετε τους πιο καίριους στίχους για τον χαρακτήρα της λεύκας, ποιοι θα ήταν αυτοί; Τι νομίζετε ότι επιδιώκει ο ποιητής να τονίσει στους αναγνώστες του μέσα από τη στάση της λεύκας; Συνδέεται αυτή με την ιστορία του τόπου; 10. Τι το κοινό παρουσιάζει το κυπαρίσσι του Μπάρα με τη λεύκα του Μόντη και τη χαρουπιά του Μενάρδου; 11. Να συσχετίσετε το ποίημα του Μπάρα με το παρακάτω του Παλαμά από την ενότητα «Εκατό φωνές» της συλλογής Ασάλευτη ζωή. Πώς περιγράφονται τα κυπαρίσσια από τους δύο ποιητές; Τι το ιδιαίτερο παρουσιάζει η περιγραφή του Μπάρα; Να την συγκρίνετε με τις εικόνες της «συναισθησίας» στα χαϊκού. [18] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

20 λογοτεχνία και οικολογία ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ Αγνάντια το παράθυρο στο βάθος ο ουρανός, όλο ουρανός, και τίποτ άλλο κι ανάμεσα, ουρανόζωστον 1 ολόκληρο, ψηλόλιγνο ένα κυπαρίσσι τίποτ άλλο. Και ή ξάστερος ο ουρανός ή μαύρος είναι, στη χαρά του γλαυκού, 2 στης τρικυμιάς το σάλο, όμοια και πάντα αργολυγάει το κυπαρίσσι, ήσυχο, ωραίο, απελπισμένο. Τίποτ άλλο. Κωστής Παλαμάς, «Εκατό φωνές», Η ασάλευτη ζωή (1904) Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα. Μια συγχρονική ανθολογία, επιμ.- ανθολόγ. Ευριπίδης Γαραντούδης, Μεταίχμιο, Αθήνα ουρανόζωστον: ζωσμένο, περιτριγυρισμένο από τον ουρανό (ενν. προβάλλει μόνο του στον ορίζοντα) 2 του γλαυκού: του αστραφτερού γαλάζιου, μτφρ. του ουρανού 12. Να παρατηρήσετε το «σκηνικό» στο οποίο τοποθετούν το κυπαρίσσι οι έλληνες ποιητές και να το συγκρίνετε με το περιβάλλον που σκιαγραφείται στα γιαπωνέζικα χαϊκού: ποια είναι η βασική διαφορά; Τι πιστεύετε ότι υποδηλώνει σε μεταφορικό επίπεδο η επιλογή των ελλήνων ποιητών; 13. Να αναζητήσετε τι συμβολίζει το κυπαρίσσι στη νεοελληνική συνείδηση και γλώσσα, ανατρέχοντας σε λεξικά και σε πηγές της λαϊκής παράδοσης. Να συγκρίνετε τα ευρήματά σας με τα ποιήματα των Μπάρα και Παλαμά, καθώς και με το παρακάτω ποίημα του κύπριου ποιητή Γλαύκου Αλιθέρση, σχολιάζοντας τη σχέση του λαϊκού συμβόλου με την επώνυμη ποίηση: ΓΛΑΥΚΟΣ ΑΛΙΘΕΡΣΗΣ Οι οραματισμοί του Εωσφόρου 1 (απόσπασμα) Μα ολύμπιο 2 να τραβάς στα γλαυκά 3 ύψη ω κυπαρίσσι, ξέρω εσέ μονάχα. Ελεύτερ η ψυχή σου δε θα σκύψει στ όποιο κατάτρεγμα της μοίρας τάχα; Δε σε βαραίνει πόνος, καμιά τύψη; Τη δύναμή σου να μπορούσα νά χα ως την κορφή σου, ω αγέρωχο και στείρο, 4 ελεύτερο τον ύμνο μου να σύρω! [ ] Δεν είσαι κούφιο δέντρο που ετοιμάζει καρπούς, για τα σακιά του νοικοκύρη. Δεν είσαι η καλαμιά π όλο φωνάζει. Δε μοιάζεις τ ανοιγμένο παραθύρι του σπιτιού, που τα μέσα, τ αραδιάζει στο κάθε μάτι. Της νυχτός οι γύροι [19] ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Παραγωγή γραπτού λόγου Ε - Στ τάξη Σύνθεση ποιήµατος

Παραγωγή γραπτού λόγου Ε - Στ τάξη Σύνθεση ποιήµατος Παραγωγή γραπτού λόγου Ε - Στ τάξη Σύνθεση ποιήµατος 11άρια ποιήµατα Από το βιβλίο «Η επανάσταση στη διδασκαλία του γλωσσικού µαθήµατος» εκδόσεις Προοπτική, στο οποίο συµµετείχα ως συνεργάτης Τάταρη Ξένια

Διαβάστε περισσότερα

Νικηφόρου Βρεττάκου: «ύο µητέρες νοµίζουν πως είναι µόνες στον κόσµο» (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 253-254)

Νικηφόρου Βρεττάκου: «ύο µητέρες νοµίζουν πως είναι µόνες στον κόσµο» (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 253-254) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Νικηφόρου Βρεττάκου: «ύο µητέρες νοµίζουν πως είναι µόνες στον κόσµο» (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 253-254) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. Τι εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Σχολική Χρονιά 2012-2013 Κ ε ί μ ε ν α Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κείμενα προς συνανάγνωση συνεξέταση Έριχ Μαρία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. Α1. Η επίδραση του Ευρωπαϊκού Ρομαντισμού είναι πρόδηλη στο έργο του

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. Α1. Η επίδραση του Ευρωπαϊκού Ρομαντισμού είναι πρόδηλη στο έργο του ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α1. Η επίδραση του Ευρωπαϊκού Ρομαντισμού είναι πρόδηλη στο έργο του Σολωμού. Το μεταφυσικό στοιχείο εντοπίζεται λόγου χάρη στο στίχο 54 όπου ανιχνεύουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Επιμορφωτικό Σεμινάριο Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Βιτσέντζου Κορνάρου: Ερωτόκριτος β. [Ήρθεν η ώρα κι ο καιρός] (στίχοι 767-818) (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 80-82)

Βιτσέντζου Κορνάρου: Ερωτόκριτος β. [Ήρθεν η ώρα κι ο καιρός] (στίχοι 767-818) (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 80-82) 1. KEIMENO Βιτσέντζου Κορνάρου: Ερωτόκριτος β. [Ήρθεν η ώρα κι ο καιρός] (στίχοι 767-818) (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 80-82) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. Σε ποιο

Διαβάστε περισσότερα

Α φ ά σ η. Φύλλα Εργασίας Α Φάσης. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου

Α φ ά σ η. Φύλλα Εργασίας Α Φάσης. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου Φύλλα Εργασίας Α Φάσης 33ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 61 Δραστηριότητα 1: Η γειτονιά μας! Αξιοποιήστε τις αισθήσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας, για να αποτυπώσετε την

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννη Ρίτσου: Ρωµιοσύνη (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 245-249)

Γιάννη Ρίτσου: Ρωµιοσύνη (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 245-249) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Γιάννη Ρίτσου: Ρωµιοσύνη (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 245-249) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. Ο ποιητής, αξιοποιώντας την ιστορική του µνήµη, κινείται

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικό Σενάριο στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ Γυμνασίου Τίτλος:Στάσεις ζωής στα ποιήματα Όσο μπορείς και Ιθάκη του Κ.

Διδακτικό Σενάριο στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ Γυμνασίου Τίτλος:Στάσεις ζωής στα ποιήματα Όσο μπορείς και Ιθάκη του Κ. Διδακτικό Σενάριο στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ Γυμνασίου Τίτλος:Στάσεις ζωής στα ποιήματα Όσο μπορείς και Ιθάκη του Κ. Καβάφη Δημιουργοί: Τσιάμαλος Ηρακλής, Σύμβουλος Φιλολόγων Καραλή Μαρία,

Διαβάστε περισσότερα

Νέα Ελληνική Λογοτεχνία Α Λυκείου Κωδικός 4528 Ενότητα: «Παράδοση και μοντερνισμός στη νεοελληνική ποίηση»

Νέα Ελληνική Λογοτεχνία Α Λυκείου Κωδικός 4528 Ενότητα: «Παράδοση και μοντερνισμός στη νεοελληνική ποίηση» Νέα Ελληνική Λογοτεχνία Α Λυκείου Κωδικός 4528 Ενότητα: «Παράδοση και μοντερνισμός στη νεοελληνική ποίηση» ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ (1879-1932), Είδα Εἶδα μία χώρα ξωτικιὰ στ ἀνήσυχο ὄνειρό μου: πόσ ὄμορφη δὲ

Διαβάστε περισσότερα

Η υποχρεωτική εκπαίδευση νοείται ως ενιαίος κορμός, οπότε η διδασκαλία του μαθήματος στη Μ.Ε. αποτελεί συνέχεια και εμβάθυνση εκείνης στο Δημοτικό

Η υποχρεωτική εκπαίδευση νοείται ως ενιαίος κορμός, οπότε η διδασκαλία του μαθήματος στη Μ.Ε. αποτελεί συνέχεια και εμβάθυνση εκείνης στο Δημοτικό Η υποχρεωτική εκπαίδευση νοείται ως ενιαίος κορμός, οπότε η διδασκαλία του μαθήματος στη Μ.Ε. αποτελεί συνέχεια και εμβάθυνση εκείνης στο Δημοτικό (συνάφεια θεματικών ενοτήτων και λογοτεχνικού παιχνιδιού/γραμματισμού)

Διαβάστε περισσότερα

Ποιητικό Κουίζ. 1. Ποιος Έλληνας ποιητής τιμήθηκε πρώτος με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας; 2. Ποιο είναι το μέτρο των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών;

Ποιητικό Κουίζ. 1. Ποιος Έλληνας ποιητής τιμήθηκε πρώτος με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας; 2. Ποιο είναι το μέτρο των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών; Ποιητικό Κουίζ 1. Ποιος Έλληνας ποιητής τιμήθηκε πρώτος με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας; Ο Γιώργος Σεφέρης Ο Κωνσταντίνος Καβάφης Ο Οδυσσέας Ελύτης 2. Ποιο είναι το μέτρο των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών;

Διαβάστε περισσότερα

Ουίλλιαµ Σαίξπηρ: «Σονέτο XVIII» (Ν.Ε.Λ. Β Λυκείου, Α5, σσ. 54-55)

Ουίλλιαµ Σαίξπηρ: «Σονέτο XVIII» (Ν.Ε.Λ. Β Λυκείου, Α5, σσ. 54-55) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Ουίλλιαµ Σαίξπηρ: «Σονέτο XVIII» (Ν.Ε.Λ. Β Λυκείου, Α5, σσ. 54-55) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραµµατολογικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Λυκείου

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Λυκείου ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Λυκείου Μανόλης Αναγνωστάκης «Στον Νίκο Ε 1949» Ερωτήσεις Φίλοι Που φεύγουν Που χάνονται μια μέρα Φωνές Τη νύχτα Μακρινές φωνές Μάνας τρελής στους έρημους δρόμους

Διαβάστε περισσότερα

ιονύσιος Σολωµός ( )

ιονύσιος Σολωµός ( ) ιονύσιος Σολωµός (1798 1857) Ένας από τους σηµαντικότερους νεοέλληνες ποιητές. Είναι ο εθνικός µας ποιητής Ήταν ο πρώτος που καλλιέργησε συστηµατικά τη δηµοτική γλώσσα Αξιοποίησε την προγενέστερη ποιητική

Διαβάστε περισσότερα

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε! 20 Χειμώνας σε μια πλατεία. Χιονίζει σιωπηλά. Την ησυχία του τοπίου διαταράσσουν φωνές και γέλια παιδιών. Μπαίνουν στη σκηνή τρία παιδιά: τα δίδυμα, ο Θανούλης και ο Φανούλης, και η αδελφή τους η Μαριάννα.

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Τρόποι διδασκαλίας Κατ οίκον εργασία Γραπτή Αξιολόγηση ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (Α) Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Β) Αρχαιογνωσία: (αρχαίο κείμενο από μετάφραση) MH EΞΕΤΑΖΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. καθημερινό λεξιλόγιο: «κάτι», «ἀρμαθιά»

Διαβάστε περισσότερα

άλλα. Καταλήγουν στην τεχνική της συγγραφής περιγραφής προσώπου «ΕΧΕΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙ»

άλλα. Καταλήγουν στην τεχνική της συγγραφής περιγραφής προσώπου «ΕΧΕΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙ» : Υπό διαπραγμάτευση κείμενο: «Ο φίλος μου ο Μιχάλης» Τάξεις: Β Στ Βασικός σκοπός: Τα παιδιά να αξιοποιούν την τεχνική «ΕΧΕΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙ», για να περιγράφουν πρόσωπα Δείκτες Επιτυχίας και Επάρκειας (για

Διαβάστε περισσότερα

Ποίηση. Ἡ ποίησή μας δημιουργεῖ τὴν ἐντύπωση, ὄχι πὼς ἀνακαλύψαμε κάτι καινούργιο, ἀλλὰ πὼς θυμηθήκαμε κάτι ποὺ εἴχαμε ξεχάσει

Ποίηση. Ἡ ποίησή μας δημιουργεῖ τὴν ἐντύπωση, ὄχι πὼς ἀνακαλύψαμε κάτι καινούργιο, ἀλλὰ πὼς θυμηθήκαμε κάτι ποὺ εἴχαμε ξεχάσει ποίηση & πεζογραφία Ἡ ποίησή μας δημιουργεῖ τὴν ἐντύπωση, ὄχι πὼς ἀνακαλύψαμε κάτι καινούργιο, ἀλλὰ πὼς θυμηθήκαμε κάτι ποὺ εἴχαμε ξεχάσει Η ποίηση είναι το καταφύγιο που φθονούμε. Ποίηση Αφού κατά λάθος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΗΣΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΙΤΛΟΣ

ΠΟΙΗΣΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΙΤΛΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1941-1971 ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ 1821-1879 1 ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ 1 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ, τόμος Α ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΉ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ,

Διαβάστε περισσότερα

Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς. Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος }

Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς. Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος } Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος } Είδη αξιολόγησης: αρχική-διαγνωστική, συντρέχουσαδιαμορφωτική, τελική Μορφές

Διαβάστε περισσότερα

Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς. Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος }

Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς. Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος } Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος } Σχεδιασμός - διδακτική οργάνωση θεματικής ενότητας, με βάση τις εμφάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ. Το κίνημα του ρομαντισμού κυριάρχησε στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα.

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ. Το κίνημα του ρομαντισμού κυριάρχησε στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ Το κίνημα του ρομαντισμού κυριάρχησε στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Ο ρομαντισμός προβάλλει το συναίσθημα και τη φαντασία. Στα ποιήματα υπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

Το μαγικό βιβλίο. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια νεράιδα που πετώ στον ουρανό.

Το μαγικό βιβλίο. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια νεράιδα που πετώ στον ουρανό. Το μαγικό βιβλίο Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια νεράιδα που πετώ στον ουρανό. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια γοργόνα μέσα στα καταγάλανα νερά. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και γίνομαι

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες: Δήμητρα Ψυχογυιού. Μετάφραση από το πρωτότυπο Μάνος Κοντολέων Κώστια Κοντολέων

Εικόνες: Δήμητρα Ψυχογυιού. Μετάφραση από το πρωτότυπο Μάνος Κοντολέων Κώστια Κοντολέων Εικόνες: Δήμητρα Ψυχογυιού Μετάφραση από το πρωτότυπο Μάνος Κοντολέων Κώστια Κοντολέων Το τελευταίο όνειρο της γέρικης βελανιδιάς Κάπου σε κάποιο δάσος, εκεί στον λόφο που βρίσκονταν κοντά σε μια πλατιά

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Ρίτσος: Ανυπόταχτη Πολιτεία (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 51-53)

Γιάννης Ρίτσος: Ανυπόταχτη Πολιτεία (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 51-53) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Γιάννης Ρίτσος: Ανυπόταχτη Πολιτεία (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 51-53) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραµ- µατολογικά στοιχεία:

Διαβάστε περισσότερα

«Λουλουδάκι μου π ανθείς, πες μου τι φορεσιά φορείς!» Μέσα από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Γεια σας τριαντάφυλλα»

«Λουλουδάκι μου π ανθείς, πες μου τι φορεσιά φορείς!» Μέσα από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Γεια σας τριαντάφυλλα» «Λουλουδάκι μου π ανθείς, πες μου τι φορεσιά φορείς!» Μέσα από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Γεια σας τριαντάφυλλα» Αρτηνού Δήμητρα, ΠΕ 70 (τοποθέτηση /Δ/ντρια) Καρκανιά Γεωργία, ΠΕ 70 (απόσπαση από 10ο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: Δημοτικό Σχολείο Παλώδιας ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-2012 Αρ. Μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 38 Αρ. Εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 7 Εκπαιδευτικοί:

Διαβάστε περισσότερα

εκπαιδευτικού δράματος και της διερευνητικής δραματοποίησης

εκπαιδευτικού δράματος και της διερευνητικής δραματοποίησης ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Η παρούσα εργασία αποτελεί μια εναλλακτική πρόταση στη διδασκαλία της Γλώσσας. Πρόκειται για βιωματική διαδικασία που βασίζεται σε μεθόδους και τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος και

Διαβάστε περισσότερα

Τέλλος Άγρας, Το ξανθό παιδί Νικηφόρος Βρεττάκος, Το παιδί με τα σπίρτα

Τέλλος Άγρας, Το ξανθό παιδί Νικηφόρος Βρεττάκος, Το παιδί με τα σπίρτα Τέλλος Άγρας, Το ξανθό παιδί Νικηφόρος Βρεττάκος, Το παιδί με τα σπίρτα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Γυμνασίου Απαντήσεις ερωτήσεων σχολικού βιβλίου σχ. βιβλίο (σελ. 189) Γυμνάσιο: 9.000 μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Θρησκευτικά B Δημοτικού (Μέρος Α ) Ομορφος κόσμος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Θρησκευτικά Β Δημοτικού Ομορφος κόσμος (Μέρος A ) Συγγραφική ομάδα:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 [3] Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αφιερωμένο στον πατέρα μου Αλκιβιάδη Copyright

Διαβάστε περισσότερα

Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους,

Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους, Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους, μια γριά γυναίκα. Τ όνομά της ήταν Μαραλά. Κανένας δεν

Διαβάστε περισσότερα

ιονύσιος Σολωµός: Ο Πόρφυρας (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ )

ιονύσιος Σολωµός: Ο Πόρφυρας (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ ) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιος Σολωµός: Ο Πόρφυρας (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 16-19) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραµ- µατολογικά στοιχεία: 1. Πώς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ Το μαγικό ραβδάκι Το ίδιο έγινε με όλα τα γεγονότα, τα πρόσωπα και τα πράγματα που άγγισε με το μαγικό

Διαβάστε περισσότερα

Επικουρικό εκπαιδευτικό υλικό Λογοτεχνίας (γραμματολογικοϊστορική κατάταξη)

Επικουρικό εκπαιδευτικό υλικό Λογοτεχνίας (γραμματολογικοϊστορική κατάταξη) Επικουρικό εκπαιδευτικό υλικό Λογοτεχνίας (γραμματολογικοϊστορική κατάταξη) 1α. Νεοελληνική Λογοτεχνία A/A Λέξη-κλειδί Είδος υποστηρικτικού υλικού Πηγή - τίτλος Ποίηση Βιντεοταινία (DVD) Παραγωγή Εκπαιδευτικής

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου Α. Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: έννοια και σημασία της Άξονες συζήτησης Διαφορετικές εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς

Διαβάστε περισσότερα

Σπίτι μας είναι η γη

Σπίτι μας είναι η γη Σπίτι μας είναι η γη 1.α. Ο αρχηγός των Ινδιάνων λέει ότι η φύση είναι το σπίτι τους. Τι εννοεί; β. Πώς βλέπει ο λευκός τη φύση, σύμφωνα με τον Ινδιάνο; α. Η πρόταση αυτής της αγοραπωλησίας ήταν εντελώς

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο: Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 20/11/2017 Επιδιωκόμενος Στόχος: 70/100. Ι. Μη λογοτεχνικό κείμενο

Κεφάλαιο: Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 20/11/2017 Επιδιωκόμενος Στόχος: 70/100. Ι. Μη λογοτεχνικό κείμενο Μάθημα/Τάξη: Ν. Γλώσσα Γ' ΕΠΑΛ Κεφάλαιο: Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 20/11/2017 Επιδιωκόμενος Στόχος: 70/100 Ι. Μη λογοτεχνικό κείμενο Τον Μάιο του 2017 δημοσιοποιήθηκαν αποτελέσματα έρευνας του

Διαβάστε περισσότερα

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα σαν κι αυτή μια νύχτα σαν κι αυτή θέλω να σου πω πόσο σ

Διαβάστε περισσότερα

Σεμινάρια Επιθεωρητών Φιλολογικών Μαθημάτων

Σεμινάρια Επιθεωρητών Φιλολογικών Μαθημάτων Σεμινάρια Επιθεωρητών Φιλολογικών Μαθημάτων Φεβρουάριος - Μάρτιος 2012 Σόνια Κούμουρου, Σύμβουλος Λογοτεχνίας Βασιλική Σελιώτη, Φιλόλογος, Γραφείο Α.Π. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ O Στο νέο Πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Φθινόπωρο μύρισε το σχολειό ξεκίνησε. Αχ! Πέφτει χιόνι και το σπουργίτι το μικρό αχ πώς κρυώνει. Όλα ανθισμένα και ο ήλιος γελά.

Φθινόπωρο μύρισε το σχολειό ξεκίνησε. Αχ! Πέφτει χιόνι και το σπουργίτι το μικρό αχ πώς κρυώνει. Όλα ανθισμένα και ο ήλιος γελά. Φθινόπωρο μύρισε το σχολειό ξεκίνησε. Αχ! Πέφτει χιόνι και το σπουργίτι το μικρό αχ πώς κρυώνει. Όλα ανθισμένα και ο ήλιος γελά. Ήλιος, θάλασσα. Καλώς ήρθες ξεγνοιασιά. Βρεγμένες ομπρέλες κρατούν τα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου 1. Ταυτότητα δραστηριότητας Τίτλος: Και πάλι στο σχολείο Δημιουργός: Μαρία Νέζη Πεδίο, διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα: Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία Τάξη:

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας λογοτεχνία με χρήση θεατρικών τεχνικών. Μια εφαρμογή στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α Γυμνασίου

Διδάσκοντας λογοτεχνία με χρήση θεατρικών τεχνικών. Μια εφαρμογή στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α Γυμνασίου Διδάσκοντας λογοτεχνία με χρήση θεατρικών τεχνικών. Μια εφαρμογή στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α Γυμνασίου Κατερίνα Καρρά Δρ. Φιλόλογος Θεατρολόγος katkarra@gmail.com Εργασίες στην κατεύθυνση

Διαβάστε περισσότερα

Γ φάση: Γιατί έτσι κι όχι αλλιώς;

Γ φάση: Γιατί έτσι κι όχι αλλιώς; Ζωγραφιά: Β. Χατζηβαρσάνης 2014, ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου Γ φάση: Γιατί έτσι κι όχι αλλιώς; 95 Οδηγίες για τις δραστηριότητες της Γ φάσης Έχοντας συζητήσει για την κατάσταση της γειτονιάς μας

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μάθημα: Νέα Ελληνικά Γ Γυμνασίου. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 6, Μέρος Δ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μάθημα: Νέα Ελληνικά Γ Γυμνασίου. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 6, Μέρος Δ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μάθημα: Νέα Ελληνικά Γ Γυμνασίου ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 6, Μέρος Δ Η παρούσα διδακτική πρόταση πραγματοποιήθηκε στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Πέρα Χωρίου και Νήσου σε

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Γ Γυμνασίου στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Γ Γυμνασίου στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Γ Γυμνασίου στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας 17-19 Σεπτεμβρίου 2012 Διάρθρωση νέου Π.Σ.Λ. Θεματικές ενότητες Γ Γυμνασίου Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη. Διδακτικοί Στόχοι. Α) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

Περίληψη. Διδακτικοί Στόχοι. Α) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο: Περίληψη Προτείνεται ένα διδακτικό σενάριο για το μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Γ Γυμνασίου με τη χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας, συγκεκριμένα με το λογισμικό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ <<ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ >> ΘΕΜΑ 1 <<ΣΧΗΜΑ ΓΗΣ ΜΕΡΑ & ΝΥΧΤΑ>>

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ <<ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ >> ΘΕΜΑ 1 <<ΣΧΗΜΑ ΓΗΣ ΜΕΡΑ & ΝΥΧΤΑ>> 1 ο Νηπιαγωγείο Βραχναιικων Νηπ/γος : Ανδριάνα Καρρά ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΘΕΜΑ 1 Α2 ΤΜΗΜΑ : 17 ΠΑΙΔΙΑ ΜΗΠΙΑ: 8 ΠΡΟΝΗΠΙΑ :9 ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 10 ημέρες 1η Δραστηριότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Η ΑΓΑΠΗ

ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Η ΑΓΑΠΗ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Η ΑΓΑΠΗ Μεθοδολογία: Συνεργατική Βιωματική προσέγγιση. Στόχοι: Ανάπτυξη δεξιοτήτων δημιουργικού χειρισμού εννοιών σε κλίμα καλής επικοινωνίας και συνεργασίας. Απόπειρα δημιουργικής

Διαβάστε περισσότερα

Μακρυγιάννης: Αποµνηµονεύµατα (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου σσ. 185-188)

Μακρυγιάννης: Αποµνηµονεύµατα (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου σσ. 185-188) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Μακρυγιάννης: Αποµνηµονεύµατα (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου σσ. 185-188) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. α) Ποιες σκέψεις διατυπώνει ο Μακρυγιάννης στο εξεταζόµενο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ «ΤΑ ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ» Ἡ Ποίηση εἶναι μιά πόρτα ἀνοιχτή. Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ «ΤΑ ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ» Ἡ Ποίηση εἶναι μιά πόρτα ἀνοιχτή. Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ «ΤΑ ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ» Ἡ Ποίηση εἶναι μιά πόρτα ἀνοιχτή. Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν τίποτα καί προσπερνοῦνε. Ὃμως μερικοί κάτι βλέπουν, τό

Διαβάστε περισσότερα

[Ήλιε µου και τρισήλιε µου] (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 101)

[Ήλιε µου και τρισήλιε µου] (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 101) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ: [Ήλιε µου και τρισήλιε µου] (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 101) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. Γιατί η µάνα απευθύνεται στον ήλιο για να της πει πού βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΧΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΧΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ ΜΑΘΗΜΑ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΜΗΜΑ:Γ1 ΣΧΟΛΟΚΟ ΕΤΟΣ: 2007-2008 ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΧΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ (Στίχοι που δείχνουν τα όνειρα και τον πόνο των ερωτευμένων) Όλοι οι

Διαβάστε περισσότερα

Ώρες με τη μητέρα μου

Ώρες με τη μητέρα μου Ώρες με τη μητέρα μου (αφίσα για τη γιορτή της μητέρας) 1. «Η μαμά μου ήταν ξεχωριστή»: πώς φαίνεται αυτό από το κείμενο; Η μητέρα ήταν πράγματι ξεχωριστή και «ιδιαίτερη» όπως αποκαλύπτει και η ίδια η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Ολοι είμαστε αδέλφια

Ολοι είμαστε αδέλφια ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Θρησκευτικά Γ Δημοτικού (Μέρος Α ) Ολοι είμαστε αδέλφια ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Θρησκευτικά Γ Δημοτικού Ολοι είμαστε αδέλφια (Μέρος A )

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ κ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ κ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΕΠΑΛ 01 / 04 / 2018 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ κ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α. Μη λογοτεχνικό κείμενο Η γλώσσα των νέων: πλούτος ή απειλή για τη Νεοελληνική γλώσσα; Γνωρίζουμε όλοι μας, λίγο ή πολύ, τα «γλωσσικά δικαστήρια»

Διαβάστε περισσότερα

Οδυσσέας Ελύτης: Η Μαρίνα των βράχων (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 55-58)

Οδυσσέας Ελύτης: Η Μαρίνα των βράχων (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 55-58) 1. ΚΕΙΜΕΝO Οδυσσέας Ελύτης: Η Μαρίνα των βράχων (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 55-58) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραµ- µατολογικά στοιχεία:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Α τάξης Γυμνασίου

ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Α τάξης Γυμνασίου ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α τάξης Γυμνασίου 1 Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Γενικοί Στόχοι Ειδικοί Στόχοι Α. ΣΤΟΧΟΙ Β. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ/ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ και Γ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ε.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt

ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt - Ι - Αυτός είναι ένας ανάπηρος πριν όμως ήταν άνθρωπος. Κάθε παιδί, σαν ένας άνθρωπος. έρχεται, καθώς κάθε παιδί γεννιέται. Πήρε φροντίδα απ τη μητέρα του, ανάμεσα σε ήχους

Διαβάστε περισσότερα

Κλέφτικο τραγούδι: [Της νύχτας οι αρµατολοί] (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 163-164)

Κλέφτικο τραγούδι: [Της νύχτας οι αρµατολοί] (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 163-164) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Κλέφτικο τραγούδι: [Της νύχτας οι αρµατολοί] (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 163-164) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. Αφού µελετήσετε τη διήγηση του Κολοκοτρώνη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1. Νεοελληνική Γλώσσα Α Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας. εμινάρια ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων, επτέμβριος 2014

Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας. εμινάρια ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων, επτέμβριος 2014 Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας εμινάρια ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων, επτέμβριος 2014 1 Διευκρινίσεις για τα εγχειρίδια «Ο Λόγος Ανάγκη της Ψυχής» Και τα τρία εγχειρίδια και των τριών τάξεων κυκλοφορούν

Διαβάστε περισσότερα

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ «5η Διημερίδα (αλληλο-)διδακτικής. Διδάσκοντας με λογισμό και με όνειρο. Έμπνευση και Δημιουργία στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Σχολικό έτος 2016-17.» Διοργάνωση:

Διαβάστε περισσότερα

Δ ι α γ ω ν ί ς μ α τ α π ρ ο ς ο μ ο ί ω ς η σ 1

Δ ι α γ ω ν ί ς μ α τ α π ρ ο ς ο μ ο ί ω ς η σ 1 Δ ι α γ ω ν ί ς μ α τ α π ρ ο ς ο μ ο ί ω ς η σ 1 2 s c h o o l t i m e. g r Ο Άρης Ιωαννίδης Γεννήθηκε το 1973 στο Βόλο. Το 1991 εισήχθη στο Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, απ όπου έλαβε

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Συνοπτικό πλαίσιο μετακίνησης και εγκατάστασης Ερωτήματα-κλειδιά Γιατί και πώς μετακινούμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Πού μένουμε από τα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Οδ. Ελύτη ειναι: η ποιητική προσέγγιση του κόσµου µε τις

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας

ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ» Σχεδιασμός σεναρίου: Βασιλική Σελιώτη, Φιλόλογος, Γραφείο Αναλυτικών Προγραμμάτων Αφετηρία

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Οδ. Ελύτη ειναι: η ποιητική προσέγγιση του κόσµου µε τις αισθήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Β Γυμνασίου στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Β Γυμνασίου στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Β Γυμνασίου στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας 25-27 Ιουνίου 2012 Οργανόγραμμα σεμιναρίου (α) O Ενημέρωση για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας

Διαβάστε περισσότερα

Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016

Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016 Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016 Στόχοι της εισήγησης: Επισήμανση βασικών σημείων από τις οδηγίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Μόνο με το αίσθημα μπορείς να διδάξεις. Αν καθήσεις στην έδρα η ποίηση θα φύγει από το παράθυρο. «Κώστας Μόντης» Βασικές αρχές: 1) Το λογοτεχνικό

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Εισαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014-15 Μάθημα: Ελληνικά για ξενόγλωσσους Επίπεδο: Ε1 Διάρκεια:

Διαβάστε περισσότερα

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών 1 η Τάξη Στόχοι Τα παιδιά: Αναπτύσσουν, σε κάθε ευκαιρία, τον προφορικό λόγο. Ως ομιλητές απαντούν σε απλές ερωτήσεις, ανακοινώνουν, περιγράφουν,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ»

Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ» Η ΤΑΞΗ ΩΣ «ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ» «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ» Στόχοι: Η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, η ανάπτυξη, δηλαδή, μέσα στην τάξη-λογοτεχνικό εργαστήρι εσωτερικών κινήτρων, ώστε να εδραιωθεί μια σταθερότερη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Όσο μπορείς, Κ. Π. Καβάφη ( Παράλληλο κείμενο: Τριαντάφυλλα στο παράθυρο, Α. Εμπειρίκου)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Όσο μπορείς, Κ. Π. Καβάφη ( Παράλληλο κείμενο: Τριαντάφυλλα στο παράθυρο, Α. Εμπειρίκου) ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κείμενο: Όσο μπορείς, Κ. Π. Καβάφη ( Παράλληλο κείμενο: Τριαντάφυλλα στο παράθυρο, Α. Εμπειρίκου) 1 2 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κείμενο: Χρόνος: Όσο μπορείς, Κ. Π. Καβάφη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) ΚΕΙΜΕΝΟ Mίλτος Σαχτούρης Ὁ Ἐλεγκτής

Διαβάστε περισσότερα

Γλωσσικό τεστ για παιδιά ηλικίας μηνών

Γλωσσικό τεστ για παιδιά ηλικίας μηνών Γλωσσικό τεστ για παιδιά ηλικίας 10-28 μηνών 1. Το παιδί σας Α. Βγάζει ήχους για να προκαλέσει την προσοχή όταν θέλει κάτι; Β. Λέει «κι άλλο» ή ζητάει κι άλλο με κάποιον αναγνωρίσιμο και κατανοητό τρόπο;

Διαβάστε περισσότερα

ηµοτικό τραγούδι: [Της έσπως] (25 εκεµβρίου 1803) (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ )

ηµοτικό τραγούδι: [Της έσπως] (25 εκεµβρίου 1803) (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ ) 1. KEIMENO ηµοτικό τραγούδι: [Της έσπως] (25 εκεµβρίου 1803) (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σσ. 105-106) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. α) Ποιο όνοµα ακούγεται κατ επανάληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α τάξη Γενικού Λυκείου και Α τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου Το Π.Σ. για το μάθημα της Λογοτεχνίας στην Α Λυκείου επιδιώκει να δώσει νέες κατευθύνσεις στη διδασκαλία της Λογοτεχνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. των αναλυτικών

ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. των αναλυτικών 1 ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας. Γενικοί άξονες όλων των αναλυτικών 2 Εισαγωγή του ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στα Σχολεία Η εισαγωγή του ΝΑΠ στα Αρχαία Ελληνικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Θεογονία: Πώς ξεκίνησαν όλα.

Θεογονία: Πώς ξεκίνησαν όλα. Θεογονία: Πώς ξεκίνησαν όλα. Μέσα από τα πολύχρωµα σύννεφα του ουρανού της Μυθοχώρας ξεπροβάλλει ο Πήγασος, το φτερωτό άλογο που χάρισε ο θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας, στο γιο του τον Βελλερεφόντη.

Διαβάστε περισσότερα

Το παιχνίδι των δοντιών

Το παιχνίδι των δοντιών Το παιχνίδι των δοντιών Ρία Φελεκίδου Εικόνες: Γεωργία Στύλου Εκπαιδευτικό υλικό από τη συγγραφέα του βιβλίου [1] EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ - ΤΑΞΙΔΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά 1. Το σωστό γράψιμο Έχεις προσέξει πως κάποια βιβλία παρακαλούμε να μην τελειώσουν ποτέ κι άλλα, πάλι, από την πρώτη κιόλας σελίδα τα βαριόμαστε;

Διαβάστε περισσότερα

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010 Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Δημοτικής, Προδημοτικής και Ειδικής Εκπαίδευσης για τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα (21-22 Δεκεμβρίου 2010 και 7 Ιανουαρίου 2011) Δ Φάση Επιμόρφωσης Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου

Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου Είδος διδακτικής πρακτικής: project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία Προτεινόμενη διάρκεια: 20 ώρες Εισαγωγικές παρατηρήσεις Η διδακτική ενότητα «Τα φύλα στη λογοτεχνία»

Διαβάστε περισσότερα

Νεωτερική παιδική ποίηση

Νεωτερική παιδική ποίηση Τα χαρακτηριστικά των ποιημάτων αυτής της κατηγορίας είναι τα παρακάτω: Είναι κυρίως ποιήματα, τα οποία, αν και γράφονται για παιδιά, αναφέρονται σε μια πραγματικότητα παιδική, η οποία όμως απογειώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΚΕΙΜΕΝΑ 1 «ΤΟ ΧΕΡΙ»

Α. ΚΕΙΜΕΝΑ 1 «ΤΟ ΧΕΡΙ» Α. ΚΕΙΜΕΝΑ Κείμενο 1 «ΤΟ ΧΕΡΙ» - «Ποια είναι», κύριε, «η μεγαλύτερη σωματική βλάβη», ρώτησαν τα παιδιά το δάσκαλό τους. Ο δάσκαλος άκουγε τις απαντήσεις των παιδιών. Κάποιο παιδί έλεγε πως το χειρότερο

Διαβάστε περισσότερα

Φερδινάνδο Πεσσόα. Ποιήματα

Φερδινάνδο Πεσσόα. Ποιήματα Φερδινάνδο Πεσσόα Ποιήματα ALVARO DE CAMPOS Απόσπασμα από την ποιητική σύνθεση του Φερνάντο Πεσσόα: Θαλασσινή ωδή του Άλβαρο ντε Κάμπος, μτφρ.-επιμ.: Μαρία Παπαδήμα, Εκδόσεις Νεφέλη 2012... Πόσες εθνικότητες

Διαβάστε περισσότερα

Κωστή Παλαµά: «Ο ωδεκάλογος του Γύφτου» (Απόσπασµα από τον Προφητικό) (Κ.Ν.Λ. Β Λυκείου, σσ )

Κωστή Παλαµά: «Ο ωδεκάλογος του Γύφτου» (Απόσπασµα από τον Προφητικό) (Κ.Ν.Λ. Β Λυκείου, σσ ) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ: Κωστή Παλαµά: «Ο ωδεκάλογος του Γύφτου» (Απόσπασµα από τον Προφητικό) (Κ.Ν.Λ. Β Λυκείου, σσ. 95-98) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Υπ. Καθηγήτριες: Ουρανία Φραγκουλίδου & Έλενα Κελεσίδου

«Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Υπ. Καθηγήτριες: Ουρανία Φραγκουλίδου & Έλενα Κελεσίδου «Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Υπ. Καθηγήτριες: Ουρανία Φραγκουλίδου & Έλενα Κελεσίδου Ένα μικρό κομμάτι της δουλειάς των μαθητών-τριών που συμμετέχουν Δώσαμε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη. γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη.   γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό http://hallofpeople.com/gr/bio/roumi.php ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ Επιλεγμένα ποιήματα γλυκαίνει καθετί πικρό το χάλκινο γίνεται χρυσό το θολό κρασί γίνεται εκλεκτό ο κάθε πόνος γίνεται γιατρικό οι νεκροί θα αναστηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Ερώτημα-κλειδί 2 Οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής μετακινούνταν για τους ίδιους λόγους και με τον ίδιο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

Νέα Αναλυτικά Προγράμματα:

Νέα Αναλυτικά Προγράμματα: Νέα Αναλυτικά Προγράμματα: Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Επιμέλεια: Β. Παπαδάκη, Σύμβουλος-Φιλόλογος Εποπτεία: Δρ. Αφροδίτη Αθανασοπούλου ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2011 1 Τάξη: Α Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα