ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Transcript

1 Ευαγγελική περικοπή: Εκ του Κατά Μάρκον Κεφ. Α:1 8 Κείμενο: 1 Αρχή τοῦ εὐαγγελίου Ιησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. 2 Ως γέγραπται ἐν τοῖς προφήταις, ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου 3 φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ, 4 ἐγένετο Ιωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ καὶ κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. 5 καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ιουδαία χώρα καὶ οἱ Ιεροσολυμῖται, καὶ ἐβαπτίζοντο πάντες ἐν τῷ Ιορδάνῃ ποταμῷ ὑπ αὐτοῦ ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν. 6 ἦν δὲ ὁ Ιωάννης ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, καὶ ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον. 7 καὶ ἐκήρυσσε λέγων ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ. 8 ἐγὼ μὲν ἐβάπτισα ὑμᾶς ἐν ὕδατι, αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν Πνεύματι Αγίῳ. Ερμηνευτική απόδοση: Από Π. Ν. Τρεμπέλα 1 Η αρχή του χαροποιού μηνύματος περί της ελεύσεως εις τον κόσμον του Ιησού Χριστού, ο οποίος είναι ο ενανθρωπήσας Υιός του Θεού, έγινεν ο Ιωάννης. 2 Και έγινεν ο Ιωάννης η αρχή του ευαγγελίου, σύμφωνα με εκείνο, που έχει προφητευθή και είναι γραμμένον εις τους προφήτας. Ιδού, λέγει ο επουράνιος Πατήρ δια του προφήτου Μαλαχίου εις τον Μεσσίαν εγώ αποστέλλω τον απεσταλμένον μου προτήτερα και εμπρός από σε, ο οποίος θα προετοιμάση τας ψυχάς των ανθρώπων, δια να σε υποδεχθούν ως Σωτήρα καιλυτρωτήν και έτσι θα προπαρασκευάση εμπρός από σε τον δρόμον, δια του οποίου θα πλησιάσης ως διδάσκαλος και Σωτήρ 1 / 7

2 τους ανθρώπους. 3 Και ο απεσταλμένος αυτός είναι εκείνος, περί του οποίου προείπεν ο προφήτης Ησαΐας τα εξής: Φωνή ανθρώπου, που κράζει εις την έρημον και λέγει Ετοιμάσατε τον δρόμον, δια του οποίου θα έλθη προς σας ο Κύριος κάμετε ίσιους και ομαλούς τους δρόμους, από τους οποίους θα περάση. Ξερριζώσατε δηλαδή από τας ψυχάς σας τα αγκάθια των αμαρτωλών παθών και ρίψατε μακράν τους λίθους του εγωισμού και της πωρώσεως και καθαρίσατε με την μετάνοιαν το εσωτερικόν σας, δια να δεχθή τον Κύριον. 4 Και έγινεν ο Ιωάννης αρχή του ευαγγελίου με το να βαπτίζη εις την έρημον και με το να κηρύττη βάπτισμα, που έπρεπε να συνοδεύεται με εσωτερικήν μετάνοιαν, προς τον σκοπόν του να επιτύχουν οι βαπτιζόμενοι την άφεσιν των αμαρτιών τους, την οποίαν θα τους εξησφάλιζεν ο μετά τον Ιωάννην ερχόμενος Μεσσίας. 5 Και επήγαιναν προς αυτόν οι κάτοικοι ολοκλήρου της Ιουδίας και οι Ιεροσολυμίται και εβαπτίζοντο υπό του Ιωάννου όλοι εις τον Ιορδάνην ποταμόν, συγχρόνως δε εξωμολογούντο φανερά τας αμαρτίας των. 6 Σύμφωνος δε καθ όλα προς το κήρυγμα του ήτο και ο όλος βίος του Ιωάννου και η όλη εμφάνισις του. Εφόρει ο Ιωάννης ένδυμα υφασμένον από τρίχας καμήλου και είχε ζώνην δερματίνην γύρω από την μέσην του και έτρωγε ακρίδας, απ εκείνας που έφερεν ο άνεμος σαν σύννεφον από την Αραβίαν εις την έρημον, και μέλι που μέσα εις σχισμάς πετρών αποθήκευαν άγρια μελίσσια. 7 Και εκήρυττε και έλεγεν Έρχεται ύστερα από εμέ εκείνος, που λόγω του αξιώματος του και της θείας φύσεως του είναι δυνατώτερος από εμέ, του οποίου εγώ δεν είμαι άξιος να σκύψω και να του λύσω ως δούλος το λωρίον των υποδημάτων του. 8 Εγώ μεν σας εβάπτισα με νερόν, αυτός όμως θα σας βαπτίση με Πνεύμα Αγιον το οποίον θα καθαρίση και τας ψυχάς σας. Σχόλια: Σωκράτης Ανδρέου, Θεολόγος Ιεροψάλτης. Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αποτελεί τους πρώτους στίχους του κατά Μάρκον ευαγγελίου. Αν και παραλείπει να αναφερθεί στα γεγονότα της γεννήσεως του Χριστού, εν τούτοις, αρχίζει με μια προσπάθεια να δείξει στους πιστούς τη συνέχεια που διέπει τις δύο διαθήκες, την Παλαιά με την Καινή. Το «ευαγγέλιο 2 / 7

3 Ιησού Χριστού, υιού του Θεού», είναι νέο, αλλά δεν είναι κάτι εξωπραγματικό. Είναι η καλή αγγελία για την οποία προετοίμασε την ανθρωπότητα ο ίδιος ο Λόγος του Θεού, πριν πολλά χρόνια. Είναι η πραγμάτωση και η μετουσίωση των υποσχέσεων του Θεού της Παλαιάς Διαθήκης, δια των προφητών του, για την αποστολή του λυτρωτή και Μεσσία του λαού του. Η νέα λοιπόν εποχή της πραγμάτωσης των Μεσσιανικών επαγγελιών του Θεού, είναι γεγονός. Ο τελευταίος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης, «ο ένσαρκος άγγελος», όπως αποκαλούν οι πατέρες τον Τίμιο Πρόδρομο, κατέστει ο εκλεκτός του Θεού για να προετοιμάσει τους ανθρώπους με το κήρυγμά και τη διδασκαλία του, να δεχθούν τον Χριστό, τον αναμενόμενο Μεσσία και λυτρωτή. Τα προφητικά λόγια του Ησαΐα λαμβάνουν πλέον ιστορική και πραγματική σημασία. Ο Ιωάννης γίνεται σκεύος εκλογής και επιτελεί το διπλό έργο της σωτηρίας, που πρόκειται να ανοίξει το δρόμο για τον Χριστό. Εβρισκόμενος στην έρημο βαπτίζει το λαό, και παράλληλα κηρύσσει τη μετάνοια σε όλους που τον επισκέπτονται ώστε να καθαρίζονται από τις αμαρτίες τους. Η έρημος δεν αποτελεί κατεξοχήν έναν εξαγιασμένο χώρο, αλλά είναι ο τόπος που συμβολικά, ιστορικά και κυριολεκτικά οφείλουν οι Ισραηλίτες και όλοι οι άνθρωποι να ανανεωθούν και να καθαρίσουν εαυτούς ώστε να υποδεχθούν τον ερχόμενο Μεσσία. Το βάπτισμα εξ ύδατος από τον Πρόδρομο, προετοιμάζει τον λαό να δεχθεί την προσφερόμενη κάθαρση δια του Αγίου Πνεύματος. Το κήρυγμα μετανοίας που προκρίνει ο Ιωάννης δεν αποτελεί κάποια δική του λαϊκίστικη και ηθική χειραγώγηση του λαού. Πρόκειται για στάση ζωής την οποία ο ίδιος ο Ιησούς θα επισφραγίσει με την ίδια του τη συμπεριφορά, την ταπείνωσή και το πάθος του. Ο ευαγγελιστής παρατηρεί ότι το κήρυγμα του Ιωάννου είχε ευρεία απήχηση καθώς πολλοί άνθρωποι από την ευρύτερη Ιουδαία και τα Ιεροσόλυμα μετέβαιναν στην έρημο για να τον ακούσουν, να βαπτισθούν και να εξομολογηθούν τις αμαρτίες τους. Ο Πρόδρομος γίνεται ο αγγελιοφόρος την νέας πραγματικότητας στην 3 / 7

4 ανθρωπότητα. Είναι ο «προβολέας» του επερχόμενου Θείου Φωτός, και ο φύλακας της διαθήκης του Θεού. Η περιγραφή της λιτότατης ενδυμασίας του από τον ευαγγελιστή δεν είναι τυχαία, ούτε καινοφανής. Ο ίδιος τρόπος ζωής και ένδυσης περιγράφεται και για τον προφήτη Ηλία στην Παλαιά Διαθήκη(Δ Βασιλειών), όχι τυχαία. Η «ποιότητα ζωής» όπως την εννοεί ο σύγχρονος άνθρωπος, ήταν εντελώς ανεπιθύμητη για τον Πρόδρομο. Κι αυτό όχι γιατί είναι καθεαυτή κακή ή μέριμνά μας για ποιοτική διαβίωση. Η μόνη «ποιότητα» που ενδιέφερε τον Άγιο Ιωάννη ήταν να «τρέφεται» τον Χριστό. Μοναδική του μέριμνα ήταν να υποδεχθεί τον «ισχυρότερό» του και να προετοιμάζει τον λαό για να τον δεχθεί ως λυτρωτή του. Το ταπεινό και γνήσιο φρόνημά του έκδηλα φανερώνεται αφού θεωρεί ανάξιο τον εαυτό του ακόμα και τα υποδήματά του Χριστού να δέσει, πόσο μάλλον να τον βαπτίσει. Άρα λοιπόν, ο Τίμιος Πρόδρομος τέμνει την ιστορία της ανθρωπότητας και γίνεται γέφυρα που ενώνει τη γη με τον Ουρανό. Η επιφάνεια του Τριαδικού Θεού που έπεται με την εορτή των Θεοφανείων προμηνύεται με το βάπτισμα του Προδρόμου. Ο Ιησούς ως θεμελιωτής και αρχηγός της πίστεώς μας έρχεται να μας προσφέρει το ουσιαστικότερο και λυτρωτικό βάπτισμα. Έρχεται να αγιάσει τα ύδατα και να τα προσφέρει στον καθένα από εμάς ως λουτρό σωτηρίας και εξάλειψης όλων των πλημμελημάτων μας. Δια του βαπτίσματός του ο Χριστός μας χορηγεί δωρεάν την δυνατότητα να γινόμαστε κοινωνοί των ζωοποιών μυστηρίων και μέτοχοι της επουρανίου του βασιλείας, πάντοτε χάριτι του Αγίου Πνεύματος. Αποστολικό Ανάγνωσμα: Προς Τιμόθεον Δ, Τέκνον Τιμόθεε νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον. 6 ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε. τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι 4 / 7

5 ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοί, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ. Ερμηνευτική απόδοση: Από Π. Ν. Τρεμπέλα 5 Συ όμως άγρυπνα πρόσεχε εις όλα όσα σου παρουσιάζει το ποιμαντικόν σου έργον. Κοπίασε κάμε έργον ευαγγελιστού, φέρε εις πλήρες και αίσιον πέρας την υπηρεσίαν, που σου ανετέθη εν τη Εκκλησία. 6 Πρέπει δε να αγρυπνής και να κοπιάζης, διότι εγώ τώρα χύνω το αίμα μου σπονδήν και θυσίαν εις τον Θεόν και ο καιρός της αναχωρήσεως μου από τον κόσμον αυτόν είναι πολύ πλησίον. 7 Εχω αγωνισθή τον καλόν αγώνα προς διάδοσιν του ευαγγελίου. Εχω φθάσει εις το τέλος του δρόμου της αρετής και της τηρήσεως του καθήκοντος. Εχω διαφυλάξει την πίστιν. 8 Λοιπόν μου επιφυλάσσεται ο στέφανος, που ανήκει ως βραβείον εις την δικαιοσύνην και αρετήν και τον οποίον θα μου δώση ως ανταμοιβήν ο Κύριος κατά την ένδοξον εκείνην ημέραν της Κρίσεως, ο δίκαιος κριτής. Θα τον δώση δε όχι μόνον εις εμέ, αλλά και εις όλους, όσοι έχουν αγαπήσει και με πόθον περιμένουν την ένδοξον εμφάνισιν του. Σχόλια: Σωκράτης Ανδρέου, Θεολόγος Ιεροψάλτης. Η σημερινή περικοπή του αποστολικού αναγνώσματος είναι παρμένη από την Β προς Τιμόθεον επιστολή του Αποστόλου Παύλου. Είναι μία από τις λεγόμενες ποιμαντικές επιστολές, και απευθύνεται κυρίως στο έργο που έχουν να επιτελέσουν οι ιερείς ως ποιμένες της Εκκλησίας «εις τύπον Χριστού». Έχοντας υπόψη του ο απόστολος το δύσκολο έργο που έχουν να επιτελέσουν οι εργάτες του ευαγγελίου, προσπαθεί να στηρίξει, 5 / 7

6 να νουθετήσει και να ενδυναμώσει τον μαθητή του Τιμόθεο με τις σπουδαίες αρετές που πρέπει να διακρίνουν έναν συνετό ποιμένα της Εκκλησίας, ώστε να δύναται να αντιμετωπίσει τις διάφορες προκλήσεις που σιγά σιγά θα αναφύονται στους κόλπους του νεοσύστατου ποιμνίου του. Του συνιστά να βρίσκεται συνεχώς σε πνευματική εγρήγορση ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε είδους κακία και πειρασμό. Του προτείνει με ανεπιφύλακτη κατάφαση να «κακοπαθήσει», δηλ. να μην αναπαύεται, αλλά συνεχώς να κοπιάζει, να αγωνίζεται με κόπους και θυσίες ώστε να είναι σε θέση να υπομένει όλες τις θλίψεις και τις δοκιμασίες που ενδεχομένως θα φανερωθούν στην ποιμαντική του διακονία. Τον συμβουλεύει να γίνει και αυτός εργάτης του ευαγγελίου, σεπτός στρατιώτης του Χριστού διατρανώνοντας σε όλους το ευαγγέλιο της Θ. Οικονομίας. Αυτή η πράξη όμως ποτέ δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μισθός ή οφειλή, αλλά ως θυσιαστική και αγαπητική διακονία τόσο προς τον Θεό, όσο και προς τον πλησίον. Ακολούθως ο Απ. Παύλος τον πληροφορεί ότι ο ίδιος αισθάνεται πλέον να πλησιάζει ο θάνατός του, πράγμα που σηματοδοτεί και το τέλος της τεράστιας και θαυμαστής του δράσης. Η πληρότητα και τα αποτελέσματα της αποστολικής του παρακαταθήκης αναντίρρητα αποτελούν τους λόγους για τους οποίους τόσο πολύ ποθούσε να λάβει τον της δικαιοσύνης στέφανο. Όταν ο Απ. Παύλος ομιλεί περί του εαυτού του ποτέ του δεν περιαυτολογεί. Αντιθέτως εκφράζει λόγια παρηγορητικά στον μαθητή του ώστε να συνεχίσει αταλάντευτος και δυνατός τη δική του αποστολή για τη διάδοση του ιερού ευαγγελίου. Θέλοντας να τον στηρίξει του λέει ότι ο καλός αγώνας προϋποθέτει σταθερότητα, υπομονή και πίστη. Ως τέτοιος έχει αξιωθεί και ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, όπως φαίνεται και μέσα από το ευαγγελικό ανάγνωσμα. Στόχος και σκοπός της ζωής του ήταν η μαρτυρία του Χριστού στους άλλους ανθρώπους, όποιο τίμημα κι αν τελικά είχε για τη ζωή του αυτή η στάση. 6 / 7

7 Σίγουρα είναι ένας αγώνας επίπονος και δύσκολος, όμως, όποιος αξιωθεί δι αυτού θα λάβει τον στέφανο της Θείας δικαιοσύνης από τον δίκαιο και φιλεύσπλαχνο κριτή την ημέρα της κρίσεως. Η συμμετοχή σ αυτόν τον ηδύτατον αγώνα δεν παρέχει μόνον μια απλή τελολογική επιβράβευση. Είναι μια σχέση ζωής και αλήθειας, μέσα από την οποία φωτίζεται η άπλετη αγάπη που νιώθει αυτός που ποθεί τον γλυκύτατο Χριστό. Είναι μια επιφάνεια, όπως την αποκαλεί ο απόστολος, της οποίας όλοι μας καλούμαστε να γίνουμε κληρονόμοι και μέτοχοι. Να αφήσουμε τον Τριαδικό Θεό να αποκαλύψει μέσα μας το Φώς της απροσίτου Του δόξης, ελεύθερα και θεραπευτικά. Γένοιτο. 7 / 7